Γλώσσα Ε΄ 17.2. ΄΄ Τι βλέπουμε από το διάστημα ΄΄

Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής

http://e-taksh.blogspot.gr/

Γλώσσα Ε΄- Ενότητα 17 - Κεφάλαιo 2 :

΄΄ Τι βλέπουμε από το διάστημα ΄΄

Εγκύκλιος Παιδεία

ΤΙ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ Με ποιον τρόπο μπορούμε κι εμείς να δούμε εικόνες σαν κι αυτές που αντικρίζουν οι αστροναύτες; Διαβάζοντας ειδικά βιβλία που αναφέρονται στο διάστημα

Με φωτογραφίες που τις βρίσκουμε από το διαδίκτυο.

Από την επίσημη ιστοσελίδα της ΝΑΣΑ(NASA) που διαθέτει πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τις αποστολές της στο διάστημα και από τους δορυφόρους της ΚΛΙΚ

Από το google earth, που έχουν πρόσφατα τραβηχτεί από δορυφόρους και εστιάζοντας μπορούμε να δούμε ακόμα και το σπίτι μας. ΚΛΙΚ

Πώς φαίνονται οι αεροπορικές πτήσεις κατά τη διάρκεια μιας μέρας σε όλο τον κόσμο από το διάστημα

Παρατήρησε τις παρακάτω εικόνες. Η πρώτη παρουσιάζει τη Σελήνη όπως φαίνεται από τη Γη(με τηλεσκόπιο) και η δεύτερη τη Γη όπως φαίνεται από το διάστημα. Περιέγραψε σύντομα τις δύο εικόνες(γενικά χαρακτηριστικά, ομοιότητες,

διαφορές, συναισθήματα κλπ)

Αναρτήθηκε από ΝΙΚΟΣ στις Κυριακή, Μαΐου 31, 2009

Τι βλέπουμε από το διάστημα

Ρήματα σε -ύνω Τα ρήματα σε –ύνω είναι τα ακόλουθα: αμβλύνω, απευθύνω, αποθαρρύνω, απομακρύνω, αποθρασύνω, βαρύνω, επιβαρύνω, βραδύνω, διευθύνω, διευκολύνω, διευρύνω, ελαφρύνω, εμβαθύνω, ενθαρρύνω, εξομαλύνω, επιβαρύνω, επιβραδύνω, επιταχύνω, κατευθύνω, λαμπρύνω, λεπτύνω, μεγεθύνω, μολύνω, οξύνω, παροτρύνω, σμικρύνω, ταχύνω, τραχύνω, διευθύνω, κατευθύνω.

Προσοχή! Από το ρήμα μεγεθύνω προέρχεται το μεγέθυνση. Είναι συνηθισμένο λάθος να λέμε μεγένθυση. Για να μην κάνουμε λάθος πρέπει να θυμόμαστε το ρήμα μεγεθύνω.

ΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ

ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ

http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδρα

Κάθε πρόταση αποτελείται από δύο βασικά μέρη:

Την ονοματική φράση

π.χ. «Ο μαθητής»

Την ρηματική φράση

π.χ. «Έκανε φασαρία μέσα στην τάξη».

http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδραnt

• Ρηματική φράση είναι η φράση που ως κεντρική λέξη έχει το ρήμα της πρότασης και ακολουθούν αν υπάρχουν και τα συμπληρώματα ή οι προσδιορισμοί του.

(αντικείμενο, κατηγορούμενο, επιθετικοί και επιρρηματικοί προσδιορισμοί)

• π.χ. Ζήτησε να πάει στην αυλή

• Φώναξε τον Μιχάλη!

ΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ

http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδραnt

ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ

• Ονοματική φράση ονομάζεται η φράση που αποτελείται από λέξεις που είναι ονόματα (ουσιαστικά).

• Π.χ Το μάζεμα της ελιάς. Oι ονοματικές φράσεις είναι συνήθως

υποκείμενα ή αντικείμενα του ρήματος.

http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδραnt

o - κεφαλαίων

o - βιβλίων

o - εφημερίδων

o - περιοδικών o - διαφημιστικά κείμενα

Οι ονοματικές φράσεις προσπαθούν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη με το να μη φανερώνουν ποιος και πότε έκανε κάτι.

http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδραnt

Ονοματική φράση Ρηματική φράση

Η ενημέρωση των ανθρώπων

- Ενημερώνονται οι άνθρωποι.

Για να μετατρέψουμε μια ονοματική φράση σε ρηματική μετατρέπουμε ένα ουσιαστικό σε ρήμα:

http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδραnt

Για να μετατρέψουμε μια ρηματική φράση σε ονοματική μετατρέπουμε ένα ρήμα σε ουσιαστικό:

Ρηματική φράση Ονοματική φράση Εφαρμόστηκε ο Κ.Ο.Κ

. - Εφαρμογή του Κ.Ο.Κ .

http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδραnt

ΤΕΛΟΣ

http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδραnt

Ενεργητική και Παθητική σύνταξη

Γιάννης Φερεντίνος

Ενεργητική σύνταξη

• Ενεργητική λέγεται η σύνταξη που μιλάει για κάποιον που κάνει κάτι.

Έχει τη μορφή: Υποκείμενο – Ρήμα – Αντικείμενο Υ Ρ Α Πχ Η μητέρα ντύνει το μωρό.

Παθητική σύνταξη

• Παθητική λέγεται η σύνταξη που μιλάει για κάποιον που παθαίνει κάτι από κάποιον.

Έχει τη μορφή: Υποκείμενο – Ρήμα – Ποιητικό Αίτιο Υ Ρ Π.Α. Πχ Το μωρό ντύνεται από τη μητέρα.

Παθητική σύνταξη

• Η παθητική σύνταξη τονίζει περισσότερο όχι αυτόν που ενεργεί, αλλά το αποτέλεσμα της ενέργειας του.

Αυτός που ενεργεί εμφανίζεται με τη μορφή ποιητικού αιτίου.

Ποιητικό αίτιο

• Το ποιητικό αίτιο είναι ο εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει το πρόσωπο ή το πράγμα από το οποίο προέρχεται αυτό που συμβαίνει στο υποκείμενο του παθητικού ρήματος.

Πχ Το μωρό ντύνεται από τη μητέρα.

Ποιητικό αίτιο • Το ποιητικό αίτιο εκφέρεται: α) συνήθως με την πρόθεση από + αιτιατική Πχ Ο άρρωστος εξετάστηκε από το γιατρό. β) με την πρόθεση σε + αιτιατική όταν

προσδιορίζει ρηματικά επίθετα που λήγουν σε –τος.

Πχ Ήταν αγαπητός σε όλους (απ’ όλους). γ) με την πρόθεση με + αιτιατική, όταν

προσδιορίζει παθητικές μετοχές. Πχ Το σπίτι ήταν φτιαγμένο με πέτρες( από πέτρες).

Ποιητικό αίτιο

• Το ποιητικό αίτιο παραλείπεται όταν: α) εννοείται εύκολα Πχ Τράβηξα τις κουρτίνες και φωτίστηκε το

δωμάτιο (εννοείται από τον ήλιο). β) είναι κάτι γενικό και αόριστο Πχ Πώς γράφεται αυτή η λέξη;

Μετατροπή ενεργητικής σύνταξης σε παθητική

Για να μετατρέψουμε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική κάνουμε τα εξής:

I. Μετατρέπουμε το ενεργητικό ρήμα σε παθητικό

II. Το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται ποιητικό αίτιο (ονομαστική πτώση αιτιατική πτώση)

III. Το αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του παθητικού ρήματος (αιτιατική πτώση ονομαστική πτώση)

Παράδειγμα

Υ Ρ Α Ο Γιώργος αγόρασε το ποδήλατο. Το ποδήλατο αγοράστηκε από το Γιώργο. Υ Ρ Π.Α.

Μετατροπή παθητικής σύνταξης σε ενεργητική

Για να μετατρέψουμε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική κάνουμε τα εξής:

I. Μετατρέπουμε το παθητικό ρήμα σε ενεργητικό

II. Το υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται αντικείμενο του ενεργητικού (ονομαστική πτώση αιτιατική πτώση)

III. Το ποιητικό αίτιο γίνεται υποκείμενο του παθητικού ρήματος

(αιτιατική πτώση ονομαστική πτώση)

Παράδειγμα

Υ Ρ Π.Α. Η γέφυρα κατασκευάστηκε από τους εργάτες. Οι εργάτες κατασκεύασαν τη γέφυρα. Υ Ρ Α

Γιάννης Φερεντίνος

Εξάσκηση στις ονοματικές και τις ρηματικές φράσεις (2)

1. Χωρίζω με κόμμα και στη συνέχεια γράφω ποια πρόταση είναι η ανεξάρτητη και ποια η εξαρτημένη:

Είμαι ευχαριστημένος επειδή όλα πήγαν καλά σήμερα.

εξαρτημένη: ……………………………………………………………….……………………………………………………...

ανεξάρτητη: …………………………………………………………………………….………………………………………...

Αν δε βρέξει θα πάμε στην εξοχή.

εξαρτημένη: ……………………………………………………………………………………………..………………………..

ανεξάρτητη: ……………………………………………………………………………………………..………………………..

Όταν φτάσω θα σου τηλεφωνήσω.

εξαρτημένη: ……………………………………………………………………………………….……………………………..

ανεξάρτητη: ……………………………………………………………………………………………………………………...

2. Ενώστε τις παρακάτω προτάσεις κάνοντας τη μία από τις δύο , εξαρτημένη. Χρησιμοποιήστε τις λέξεις που είναι στην παρένθεση.

Μου αρέσει ο χορός. Ακούω πολλά χορευτικά τραγούδια.(γιατί)

Ακούω πολλά χορευτικά τραγούδια, γιατί μου αρέσει ο χορός.

Με κάλεσε και πήγα στο μασκέ πάρτυ.(αφού)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Διαβάζει πολλές ώρες. Περνάει στη σχολή που θέλει.(για να )

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Οδηγούσε τόσο αργά . Μόλις που πρόλαβα το λεωφορείο.(ώστε)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Είχαμε επέτειο και σου αγόρασα τα αγαπημένα σου σοκολατάκια. (επειδή)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. Οι παρακάτω προτάσεις είναι εξαρτημένες, γι’ αυτό χρειάζονται οπωσδήποτε μια ανεξάρτητη πρόταση δίπλα τους. Συμπλήρωσέ τη :

Όταν διαβάζω ένα βιβλίο,……………………………………………………………………………………………..

Αν είχα χρόνο, ………………………………………………………………………………………………………………

Μόλις έφυγες ……………………………………………………………………………………………………………….

4. Μετατρέπω τις ονοματικές φράσεις σε ρηματικές.

Παρουσίαση καινούριων βιβλίων.

……………………………………………………………………………

Συνεργασία μαθητών και δασκάλων.

……………………………………………………………………………

Πτώση της τιμής του πετρελαίου ……………………………………………………………………………

Μείωση των μισθών των υπαλλήλων. ……………………………………………………………………………

Απαγόρευση της κυκλοφορίας. ……………………………………………………………………………

5. Μετατρέπω τις ρηματικές φράσεις σε ονοματικές.

Απαγορεύεται η κυκλοφορία. ……………………………………………………………………………

Πρόσφεραν λίγα χρήματα. ……………………………………………………………………………

Εισάγονται νέα προϊόντα. ……………………………………………………………………………

Περιγράφει τον αγώνα. ……………………………………………………………………………

6. Μετατρέπω τις ρηματικές φράσεις σε ονοματικές και το αντίστροφο.

Ανταλλάξαμε δώρα. ………………………………………………………………………………..…..….. Καλλιεργούνται βιολογικά προϊόντα. ………………………………………………………….………. Νίκη της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου. ……………………………………………………………… Φροντίζουμε και προστατεύουμε το δάσος. ………………………………………………………….

Επιστροφή στο χωριό. …………………………………………………………………………………….……. Πρόσφεραν λίγα χρήματα. ………………………………………………………………………………… Αναγνώριση του λάθους. ………………………………………………………………………..……... Σκαλίζουν τον κήπο. ………………………………………………………………………………… Αναγνώριση των λέξεων. ……………………………………………………………………..……… Συνεργασία μαθητών και δασκάλου…………………………………………………………….………

Αγόρασα καινούρια τσάντα. ………………………………………………………………………………

Κατασκευή παιδικής χαράς. ……………………………………………………………..………………

Όνομα: ………………………………………………………………………………………… Nansy Tzg

Δραστηριότητες:• Συγκεντρώστε πληροφορίες και γράψτε ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα ενός κοσμοναύτη της επιλογής σας• Φανταστείτε πως βρίσκεστε σε ένα διαστημικό σταθμό και έχετε στα χέρια σας ένα ισχυρό τηλεσκόπιο. Αναφέρετε τι θα θέλατε να δείτε και γιατί.• Φανταστείτε ότι είστε ένας από τους ήρωες του Ιουλίου Βερν. Πού θα θέλατε να ταξιδέψετε και τι περιπέτειες θα θέλατε να ζήσετε;• Ετοιμάστε μια ιστορία για ένα διαστημικό ταξίδι σε έναν πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος• Φανταστείτε μια μελλοντική πόλη που θα κτιστεί στον πλανήτη Άρη και περιγράψτε την