туры ай. мирх__й____ров а. 5 класс

Турыҡай.(Сәғит Агиш)

Һүҙлектәр.

• Һиҙеп ҡалды – почувствовал

• Тояҡ - копыто

• Яңаҡ - челюсть

• Тондорҙо - оглушил

• Иҫәпһеҙ - бесчисленное

• Олорға тотондо - начал выть

• Өлгөрҙө - успел

Һүҙбәйләнештәр

•Алдан йылҡылар, ниндәй етеҙлек , ҡарт бүре, ошо мәлдә һиҙеп ҡалды, тояҡ менән тондорҙо.

Һөйләмдәр.

•Ошо мәлдә, Турыҡай бүрене һиҙеп ҡалды. Уға тояҡ менән тондорҙо.Ҡарт бүре олорға тотондо. Бүренең күҙҙәренә күп йондоҙҙар күренде.

Турыҡайҙың бүреләр менән алышҡаны.

•Йылҡылар ошоларҙы уйлап бөтөүгә ,Турыҡай бүреләр янына барып та етте һәм ниндәй етеҙлек менәндер алдан килгән ҡарт бүренең елкәһенән алып,уң яҡҡа ырғытып та ебәрҙе.Ошо мәлдә икенсе бүре Турыҡайҙың ҡойроғона йәбешмәксе ине, ләкин Турыҡай быны һиҙеп ҡалды һәм артҡы аяҡтары менән уның яңағына бик ныҡ итеп тондорҙо. Бүренең күҙҙәренә бейешеп йөрөгән иҫәпһеҙ күп йондоҙҙар күренде,ҡойроҡ төбөнә ултырып, олорға тотондо. Турыҡай ошо арала тағы ла бер нисәһен елкәһенән алып ырғытырға һәм тояҡтары менән яңаҡтарына тибергә өлгөрҙө.Яңаҡтарына алған һайын ,бүреләр ултырып олойҙар.

Тексҡа мәҡәл.

1.Батыр бер үлер, ҡурҡаҡ мең үлер.

ИншаТурыҡай

Турыҡайға биш йәш.Ул бик дәртле, көслө. Ундайҙарҙы «егет» тип атайҙар.Турыҡай үҙен башҡаларҙы яҡлаусы тип тоя. Ул уларҙы ҡарап ҡына йөрөтә. Ул бик матур.

Аттар тураһында мәғлүмәттәр(Интернет селтәрҙәренән)

• Элек - электән башҡорт атты үҙенең күп төрлө хужалыҡ эштәрендә файҙаланған. Һуғыш йылдарында ла ул яугирҙың уң ҡанаты булған. Бөйөк полководецтарҙың тоғро юлдашы ат булған. Миңлеғәле Шайморатов, Александр Македонский, Петр Беренсе, Василий Чапаев — уларҙы атһыҙ күҙ алдына ла килтереүе мөмкин түгел. Рәсәйҙең бик күп ҡалаларында һыбайлы Юрий Долгорукийға, Амангилде Имановҡа, Давид Сасунскийға, Салауат Юлаевҡа мөһабәт һәйкәлдәр ҡуйылған. Ат кеше өсөн екке йәки менге мал ғына түгел, бәлки тоғро дуҫ, айырылмаҫ иптәш, ышаныслы юлдаш булып торған.

Иғтибарығыҙ өсөн рәхмәт!•Эшләне: Мирхәйҙәров Артур, 5 класс

уҡыусыһы.• Уҡытыусы: Фазылова Гөлнәзирә Рәшит

ҡыҙы.