Ρητορικά Κείμενα, Εισαγωγή Ε

ΡΗΤΟΡΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

τα είδη του αττικού ρητορικού λόγου (Ε’)

© Θάνος Σταυρόπουλος Φιλόλογος, MSc.

thanosstavropoulos@yahoo.gr

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Είδη ρητορικού λόγου

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

συμβουλευτικοί

δικανικοί

επιδεικτικοί (πανηγυρικοί)

συμβουλευτικοί λόγοι

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Λόγοι πολιτικοί που εκφωνούνται στις

συνελεύσεις του λαού

Παρέχονται συμβουλές για το μέλλον

Ο ρήτορας

προτρέπει

αποτρέπει

το λαό

για την επίτευξη συμφέροντος

για την αποφυγή πολιτικών

σφαλμάτων

Εκκλησία του δήμου

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Συνέλευση των Αθηναίων πολιτών

Συμμετέχουν όλοι οι Αθηναίοι πολίτες με συμπληρωμένο το 20ο έτος της ηλικίας τους

καταγόμενοι από πατέρα & μητέρα ΑθηναίουςΑποφασίζει για τα σοβαρά

θέματα του κράτους

κήρυξη πολέμου

υπογραφή ειρήνης

σύναψη ή διάλυση συμμαχιών

ψήφιση νόμων

δημόσια οικονομικά

40 περίπου τακτικές συνεδριάσεις τον χρόνο & επιπλέον έκτακτες. Χώρος συνεδριάσεων η Πνύκα ή η Αγορά ή το θέατρο του Διονύσου. Μετά τις αγορεύσεις οι πολίτες αποφάσιζαν με ανάταση της χειρός

(«χειροτονία»). Οι ρήτορες είχαν απόλυτη ελευθερία λόγου & έφεραν ευθύνη των εισηγήσεων τους. Σημαντικότερος ρήτορας συμβουλευτικών λόγων ο Δημοσθένης.

Η Πνύκα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Η αρχαία Αγορά

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Το θέατρο του Διονύσου

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Δικανικοί λόγοι

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Εκφωνούνται στα

δικαστήρια

Αφορούν πράξεις που

τελέστηκαν στο παρελθόν

κατηγορίες

απολογίες

με σκοπό

απόδειξη ενοχής

απόδειξη αθωότητας

με βάση

νόμο

αίσθημα δικαίου

Αθηναϊκά δικαστήρια

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Ἅρειος Πάγος

• Το αρχαιότερο δικαστήριο.

• Από το 462 π.Χ. κυρίως την εκδίκαση φόνων εκ προμελέτης

Ἡλιαία

Εκκλησία του δήμου

Βουλή των 500

Ο Άρειος Πάγος

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Η Ηλιαία

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Ἡλιαία

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Κυριότερο δικαστήριο αθηναϊκού κράτους

δικαστήριο ενόρκων

Μέλη του πολίτες άνω των

30 ετών με κλήρωση

6000 δικαστές «Ἡλιασταί»

(οι 1000 αναπληρωματικοί)

Συνεδρίαζε σε τμήματα των 201, 301, 401,

501 κ.ο.κ. δικαστών (ο

μονός αριθμός για αποφυγή ισοψηφίας)

μυστική ψηφοφορία

υδραυλικό χρονόμετρο

αποζημίωση 2 – 3 οβολών ανά

δικαστική ημέρα

λογογράφοι

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Οι διάδικοι υποστήριζαν την υπόθεσή τους

αυτοπροσώπως (και όχι μέσω δικηγόρου)

Τα κείμενα των λόγων τους τα έγραφαν οι

«λογογράφοι» με αμοιβή & οι διάδικοι τα

αποστήθιζαν

Οι λογογράφοι έπρεπε να γνωρίζουν

τους νόμους τη ψυχολογία των λαϊκών δικαστών

Ως σημαντικότερος λογογράφος θεωρείται ο Λυσίας

Επιδεικτικοί ή πανηγυρικοί λόγοι

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

εκφωνούνται σε διάφορες εορταστικές εκδηλώσεις

εγκωμιάζονται

επικρίνονται

πρόσωπα ή πράξεις

Του παρόντος

Με αναφορές σε

παρελθόν μέλλον

Ο ρήτορας επιδιώκει

Τις επευφημίες των ακροατών

Ενδεχομένως την εξυπηρέτηση πολιτικών σκοπών

Σημαντικότερος συγγραφέας επιδεικτικών (πανηγυρικών) λόγων ο Ισοκράτης

τέλοςΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ