4. maila

HISTORIA

ZER DA HISTORIA?• Gure iragana ezagutu ahal izateko zientzia da.

HISTORIALARIAK• Iragana ikertzen eta aztertzen duten

pertsonak dira.

HISTORIALARIEN LAGUNTZAILEAK

• Historialariei informazioa bilatu eta pilatzen arkeologoek eta geografoek laguntzen diete.

ITURRI HISTORIKOAK

BI ITURRI MOTA DAUDE

1. ITURRI IDATZIAK

2. ITURRI EZ IDATZIAK

ITURRI IDATZIAK

• Iraganeko testuak dira (eskutitzak,egunerokoak,…)

ITURRI EZ IDATZIAK• Ahozko iturriak (abestiak,hitzaldiak,…)

• Iturri grafikoak (argazkiak,margoak,…)

• Iturri materialak (tresnak,arropak,jostailuak,…)

DENBORAREN JOANA ETA NEURRIA

-Denboraldi laburrak neurtzeko,erabiltzenditugun neurri-unitateak:

segundoak,minutuak, eta orduak dira, besteak beste.

-Denboraldi luzeak neurtzeko,berriz,egunak,asteak,hilabeteak eta urteak, besteak beste.

DENBORA-Bosturteko bat = bost urte dira.

-Hamarkada bat = hamar urte dira.

-Mende bat = ehun urte dira.

-Milurteko bat = mila urte dira.

-Kristo ondoren horrela esaten da:K.O.

-Kristo aurretik horrela esaten da:K.A.

IRAGANA BI ALDI HANDITAN BANATUTA DAGO.

1. HISTORIAURREA

2. HISTORIA

HISTORIAURREA historia baino azkoz luzeagoa da. Historiaurrea eguneko 23ordu eta 59minutu

bezala da eta luzeena da

HISTORIA

• Historia historiaurrea baino askoz ere motzagoa da eta idazkera asmatu zenean hasi zen historia.

HISTORIAREN ETAPAK

AINTZINAROA

ERDI AROA

ARO MODERNOA

ARO GARAIKIDEA

ANTZINAROA

Idazkera asmatu zutenean duela 5.000 urte baino gehiago hasi zen.

ERDI AROA

Erromatar inperioa desagertu zenean hasi zen orain dela 1.000 urte baino gehiago.

ARO MODERNOA

Amerika aurkitu zutenean hasi zen , orain dela 500 urte.

ARO GARAIKIDEA

Frantziar iraultzarekin hasi zen , duela 200 urte.

EHIZTARIEN GARAIA• Ehiztarien garaian ehizatik,arrantzatik eta fruitu

bilketatik bizi ziren.

• Gizon- emakume haiek aire zabalean, haitzuloetan edo etxoletan bizi ziren.

• Tributan bizi ziren.

• Garai horretan, aurkikuntza garrantzitsu bat egin zuten:SUA.

LEHENBIZIKO NEKAZARIEN

GARAIA

• Nekazaritza eta abeltzaintza asmatu zen

Gizakiak animaliak gordetzen hasi ziren toki itxietan.

Gurpila eta belaontzia asmatu zituzten.

Sedentario bihurtu ziren

LEHEN ARBASOEN AZTARNAK

• PINTURA ETA ESKULTURAK

• ESKULANGINTZA

• TRESNAK

PINTURA ETA ESKULTURAK

Kobazuloetan margotzen zuten.

Ehizatzen zutena margotzen zuten.

Eskulturetan animaliak eta emakumeak irudikatzen zituzten

ESKULANGINTZA

Zeramika: Bustinarekin eta sua erreta egiten zuten

Ehunak:Animalien ilearekin egiten zituzten.

TRESNAK

Batzuk harriak zizelkatuz egiten zituzten

adibidez: Labanak eta ehizarako gezien puntak.

Beste tresnak batzuk animalien hezurrez egiten zituzten adibidez:Jostarratzak,eta arrantzarako arpoiak.

4. maila