Ekrem Akurgal

EKREM AKURGAL

1911-2002

• 1911 yılında annesinin ailesinin Filistin deki çiftliğinin bulunduğu Hayfa yakınlarındaki köyü Tulkarem'de doğdu.(Tulkarem aynı zamanda sonradan arkeoloji dünyasında büyük önem kazanacak antik Caesareia kentinin kalıntılarının bulunduğu yerdir.)

• Osmanlı'nın Hersek vilayetine müftüler yetiştirmiş köklü bir aileden gelen babası başkentte doğmuş görünmesini yeğlediği için nüfusuna İstanbul yazdırmıştır.

• O, 2 yaşındayken aile İstanbul'a dönmüş, bir süre Adapazarı'nın Akyazı ilçesindeki çiftliklerinde kalmışlardır.

• 6 yaşından itibaren halasının eski Hersek müftüsü olan ve Darülfünun'da Arap edebiyatı müderrisliği yapan kocası Cabizade Ali Fehmi Efendi'nin evinde kalmaya başlamış ve ilk eğitimini burada almıştır.

• 1931'de İstanbul Erkek Lisesi'ni bitirdi. Devlet sınavını kazanarak Almanya'da arkeoloji öğrenimi gördü.

• 1935 yılında Soyadı Kanunu çıkınca, babasının isteği üzerine, bir Sümer kralının adı olan ve Sümerce'de a-'baba, su' kur- 'ülke' ve gal-'büyük' kelimelerinin yanyana gelmesinden oluşan Akurgal soyadını aldı. A-KUR-GAL Türkçe'ye tercüme edilmek istenirse: "Büyük ülkenin babası" anlamına gelmektedir.

• 1957 yılında Ankara Üniversitesi[Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesinde ordinaryüs profesör oldu.

• Fakültede dekanlık da yapan Akurgal, 1985'te emekliye ayrıldı.

Arkeolojik Çalışmaları

• Ege'de Foça(Phokaia),Çandarlı(Pitane), Çeşme -Ildırı Erytrai ve Bayraklı (eski Smyrna) antik kentlerini ortaya çıkarmıştır.

• Eski Yunan,Hitit –Hatti ve eski Anadolu uygarlıkları üzerine çeşitli dillerde sayısız eseri yayınlanmıştır.

• Akurgal, Avrupa'da yedi akademiye üyedir ve dünyadaki pek çok bilim kuruluşunun şeref üyesidir.

• Bordeaux Üniversitesi (1961), Atina Üniversitesi (1988), Lecce Üniversitesi (1990), Anadolu Üniversitesi (1990) kendisine şeref Doktoru sanını vermişlerdir.

• Princeton, Berlin, Pisa ve Viyana Üniversitesi'nde konuk profesör olarak görev aldı. Hitit,Frig,Urartu ve Genç Hitit sanatlarını da inceleyerek Anadolu arkeolojisi ve sanatı konusunda çok yönlü araştırmalar yapmıştır.

• Akurgal, Federal Almanya Büyük Liyakat Nişanı Yıldızlı Rütbesi (1979),Goethe Madalyası (1979),Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü (1981), İtalyan Commandatore Nişanı (1987) ve Fransız Légion d'Honneuer Officier rütbesi (1990) sahibidir.

• Akurgal, Türkiye'de arkeoloji bölümlerinde akademik olarak görev yapmış ve yapmakta olan birçok arkeoloğun hocasıdır. Bu yüzden "Hocaların Hocası" olarak anılır.

• Akurgal, en önemli kazılarından olan İzmir Bayraklı Höyüğü olarak bilinen Eski İzmir kazısıyla anılıyor.

• Akurgal, bugüne kadar çeşitli ödüllere değer görüldü ve adı İzmir Bayraklı'da bir caddeye verildi.

• Ord. Prof. Akurgal,Ana Britannica Ansiklopedisi'nde yer alan bilgilere göre, Avrupa, Amerika ve dağılan Sovyetler Birliği'nde çeşitli konferanslar verdi.

• Çalışmaları,kendisi de bir uzman arkeolog olan ve sağlığında en yakın asistanlığını yürüten eşi Meral Akurgal tarafından sürdürülmektedir.

• Türkiye İnsan Hakları Kurumu (TİHAK) kurucu üyesiydi.

• Ekrem Akurgal, 1 Kasım 2002 yılında İzmir'de öldü. Ordinaryüs Prof. Ekrem Akurgal’ın 30 yılını verdiği Smyrna kazısına gömülme isteği, yerine getirilmedi.

ESERLERİ