View
1.841
Download
16
Category
Preview:
Citation preview
MUNDUKO KLIMAK
Elementuak eta faktoreak
Klimak
Klimogramak
ELEMENTUAK
ATMOSFERAKO ZIRKULAZIO OROKORRA
TENPERATUAK
PREZIPITAZIOAK
ATMOSFERAKO ZIRKULAZIO OROKORRA
TENPERATURAK
Tenperaturak
Atmosferako aireak zenbateko beroa duen adierazten dute. Gradutan neurtzen da eta neurgailua termometroa dugu.
Tenperaturen aldetik, Lurran hiru zonalde bereizten ditugu:
•Beroa (Tropikoea artekoa)•Epela (Tropikoen eta Zirkuluen artekoak)•Hotza (Zirkuluen eta Poloen artekoa)
ZERGATIK EGITEN DU BERO HANDIEN EKUADORREAN?
UDA UDABERRIA-UDAZKENA NEGUA
ZCIT: TROPIKOEN ARTEKO KONBERGENTZIA ALDEA
TAKA-k (ZCIT) EKUADOR TERMIKOA ADIERAZTEN DU
UDAN IPARRALDERUNTZ DESPLAZATU EGITEN DA. NEGUAN, BERRIZ, HEGOALDERUNTZ
TAKAren kokapena urtarrilan
TAKAren kokapena uztailan
NEGUAN
UDAN
UDAN
NEGUAN
Latitude berdineko puntu guztiek tenperatura berdina dute?
(Tenperaturaren faktoreak:Latitudea
KontinentaltasunaAltuera)
PREZIPITAZIOAK
ZERGATIK EGITEN DU EURIA?
AIRE-MASAK IGOTZEKO ARRAZOIAK
• KONBERGENTZIA (TAKA)
• KONBEKZIOA
• FRONTE POLARRA
• OROGRAFIA
Euri konbergenteak
Euri Konbektiboak
MENU
KLIMAK
Lurreko klimen mapa
Basamortua BasamortuaTropikal
(Sabana)
Tropikal
(Sabana)
Ekuatorial
(Baso-ohiana)
Tropikoen arteko urtaroen dinamika
Uda
Urtaro hezea
Negua
Urtaro lehorra
Fronte Polarraren bilakaera TAKAren desplazamenduaren ondorioz
Lurreko klimen ezaugarriak (Taula)
Zonalde Beroa
Ekuatoriala
Tropikala
Basamortua
Klima ekuatorialaren klimagrama
• BBT>25º• OT<3º• Tenperaturak altuak
eta erregularrak• Pmm>1500mm• Erregularrak• Máximoak
ekinozioetan• Paisaia: Baso-Oihana
Klima tropikalaren klimagrama
• BBT>25º• OT 3-5º• Tenperaturak altuak
eta erregularrak• Pmm>1000mm• Urtaro lehorra
neguan. Gero eta zabalagoa da latitudean igo ahala.
• Paisaia: Sabana
Basamortuko klimaren klimagrama
• BBT>22º (bai 18-22º artekoa ere)
• OT 5-15º artekoa (Basamortu hotzetan altuagoa da >15º)
• Tenperaturak altuak urtean zehar
• (Basamortu hotzetan udan bakarrik)
• Ez dago negurik (Basamortu hotzetan ezik)
• Pmm<300mm• Paisaia: Landaretza eza edo
landare xerofilak (Kaktusak...) Salbuespena: Oasis-ak
Klima BeroakLaburpena
Klima mota BBT HT Pmm H.Idorrak
Ekuatoriala +25º 0-3º +1500 Ez(1-4)
Tropikala +25º 3-5º +800 Bai (5-9)
Basamortukoa +22º 5-15º -300 Urte osoa
1. Prezipitazioen erritmoa eta mailakatzea TAKAren oszilazioaren araberakoak
2. Basamortuan Goi-presioen guneen eraginpean urtean zehar.3. Landaretza: Eurien araberako mailakatuta:
Baso-oihana-sabana-basamortua
Zonalde Epela
MediterranearraTxinatarraOzeaniarra
Kontinentala
Klima mediterraneoaren klimagrama
• BBT>15º• OT 10-15º artekoa• Benetako uda• Negurik ez• Pmm 300-800mm.en
artekoa• Urtaro lehora UDAN
(Klima bakarra)• Pmm maximoak
Udazkenan (Penintsulan) edo neguan.
• Paisaila: Artea eta artelatza. Garriga
Klima txinatarren klimagrama
• BBT>15º• OT 10-15º artekoa• Benetako udarik bai• Benetako negurik ez (Goi
latitudetan ezik)• Pmm>º1000mm• Urtaro lehorrik ez• Maximo oso nabarmena
udan• Minimoak neguan• Paisaia: Mistoa (Tropikala
eta Mediterranearra)
Klima ozeanikoaren klimagrama
• BBT 6-15º artekoa• HT<15º (+/-10º)• Benetako udarik ez• Benetako negurik ez
• Pmm>800mm
• Urtaro lehorrik ez• Maximoa neguan• Minimoa udan• Paisaila: Pagoa, haritza
(Hosto erorkorra)
Klima kontinentalaren klimagrama
• BBT 6-15º artekoa• OT handia (>15º)• Benetako udarik ez/bai• BenetaKO NEGURIK BAI
• Pmm 300-800mm
• Urtaro lehorrik ez• Paisaia: Koniferak (Taiga)• -hosto iraunkorreko basoa-
Klima mota BBT HT Pmm H.Idorrak
Mediterranearra 15-22º 5-15º 300-800 UDAN
Ozeaniarra 8-15º 5-15º +800 EZ
Kontinentala 5-15º +15º 300-800 EZ
Txinatarra 15-22º 5-15º +800(Udan) EZ
Zonalde Hotza
Polarra
Polar Hezeak
Klima polarraren klimagrama
• BBT<6º• OT>15º• Benetako udarik ez• Benetako negurik bai• Pmm urriak (<300mm)• Urtean zehar nahiko
erregularrak• Paisaia: Ez (Izotz iraunkorrak)
Udan tenperatura 4ºtik gorakoak badira, izotza urtu egiten da eta eta tundra deituriko paisaia garatzen da.
• Tundra agertzen den tokietan baldintzak ez dira hain muturrekoak.
Polar Hezea
Klima mota BBT HT Pmm H.Idorrak
Polar Hotza -0º >15º 0-300 Bai
Polar Hezea <5º >15º +800 Ez
Paisaiak
Oihanak
Sabana
Basamortua
Zona epelak
1. Koniferoen basoa. 2. Urtegia. 3. Errepidea. 4. Tunela. 5. Herria mendiaren ondoan. 6. Landa-eremuko industria. 7. Soro irekiak. 8. Hosto erorkorreko baso bakandua. 9. Zerrategia. 10. Soro hesituak. 11. Industria hiriaren kanpoaldean. 12. Hiri handia. 13. Higadura. 14. Baso mediterraneoa. 15. Turismoa. 16. Mahastia. 17. Olibadia.
Zona hotza
Goi-mendia
1. Laiotza. 2. Egutera. 3. Orratz malkartsuak. 4. Glaziarra. 5. Harritzak. 6. Koniferoen basoa. 7. Hosto erorkorreko basoa. 8. Larrea. 9. Soroak. 10. Abeltzaintzako ustiategia. 11. Zerrategia. 12. Eski-estazioa. 13. Urtegia. 14. Zentral hidroelektrikoa.
Zona polarrak
Betiereko izotzak
Klima-zonen eta biztanleriaren banaketaren arteko alderaketa
Klimogramak
Klimagrama (2)
• Kakuluak:– Tenperaturak:
• BBT= t1+t2+...t12/12• HT: Hilabete berotsuena-hilabete hotzena• Uda: Bai/Ez (Hilabete beroena>22º)• Negua: Bai/Ez (Hilabete hotzena<6º)
– Prezipitazioak:• Pmm=Pmm1+Pmm2+...Pmm12
• Hilabete lehorra:Bai baldin eta P<2T
• Maximoa (Urtaroa)
• Minimoa: (Urtaroa)
Komentarioa
1. pausoa: Zonalde klimatikoaZer hartu behar dugu kontutan? BBT• Baldin eta BBT>22º orduan klima beroa da• BBT>6º eta <22º Klima epela• BBT<6º Klima hotza
2. pausoa:Behin jakinda zer zonaldekoa den, zerrendatu behar ditugu zonalde
bakoitzeko barietateak:• Beroa: Ekuatoriala, Tropikala, Basamortua• Epela: Mediterranearra, Txinatarra, Kontinentala eta Ozeaniarra• Hotza: Polarra, Menditarra (Basamortu hotza)
3.pausoa: Klima identifikatu• Beroa:
– Ekuatoriala: Ez du urtaro lehorrik– Tropikala: Neguko lehortea– Basamortu: Ia hilabete guztiak lehorrak
• Epela– Mediterranearra: Udako lehortea– Ozeaniarra:
• Hezea (pmm>800mm)• HT txikia (HT<15º)• Urtaro lehorrik ez (bi hilabete baino gehiago)
– Kontinentala• Pmm>500mm• HT>15º• Benetako negua
– Txinatarra• Hezea (Pmm>800mm)• HT 10-15º artean• Udako maximoa
• Hotza– Polarra
• Hezea ala lehorra
Komentario (III)Bukaera
• Indentifikaturiko klimaren deskribapena• Paisajea (Klima mota horri dagokion paisajea)
Recommended