View
1.181
Download
2
Category
Tags:
Preview:
DESCRIPTION
แนวข้อสอบ PISA
Citation preview
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต
PISA และ TIMSS
โครงการ PISA ประเทศไทย
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
ชอหนงสอ ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS ชอผแตง โครงการ PISA ประเทศไทย สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
ISBN 978-974-9955-92-5
จานวนพมพ 2,000 เลม
ปทพมพ 2551
จดพมพและเผยแพรโดย สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) 924 ถนนสขมวท แขวงพระโขนง เขตคลองเตย กรงเทพฯ 10110 โทรศพท 0-2392-4021 โทรสาร 0-2381-0750 Website: http://www.ipst.ac.th พมพท หางหนสวนจากด อรณการพมพ 457/6-7 ถนนพระสเมร แขวงบวรนเวศ เขตพระนคร กรงเทพฯ 10200 โทรศพท 0-2282-6033 โทรสาร 0-2280-2187
คาชแจง
จดมงหมายหลกของการจดการศกษาทกระบบ คอ การเตรยมเยาวชนใหเปนพลเมองทมคณภาพ มศกยภาพ และมความสามารถในการแขงขนไดในอนาคต การใหการศกษาทสอดคลองกบจดมงหมายจงตองใหนกเรยนสามารถใชความรในชวตจรง สามารถคด วเคราะห และแกปญหาได ดงนนการเตรยมเยาวชนใหสามารถดาเนนชวตและมสวนรวมในสงคมทวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนพนฐาน ทสงผลกระทบตอทกชวตในทกระดบ ทงตวบคคล ในอาชพการงานและในสงคมวฒนธรรม ทาใหบคคลสามารถรบรและตดสนประเดนปญหาของสงคมทเกดจากผลกระทบของวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางมความรความเขาใจ มสวนรวมในสงคมระดบชมชน ระดบประเทศ และระดบโลก อยางเตมภาคภม
โครงการประเมนผลนกเรยนนานาชาต PISA (Programme for International Student Assessment) และโครงการ TIMSS (Trends in International Mathematics and Science Study) เปนโครงการประเมนผลในระดบนานาชาตทสาคญ ซงทงสองโครงการมจดมงหมายในการประเมนแตกตางกน หนงสอ “ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS” จงไดนาเสนอหลกการ กรอบโครงสราง ตลอดจนตวอยางขอสอบวทยาศาสตร ของทงสองโครงการน โดยขอสอบในแตละขอนนระบลกษณะเฉพาะของขอสอบและรอยละของนกเรยนประเทศตางๆ ในเอเชยทตอบถก (TIMSS 2003 ประเทศไทยไมไดเขารวมโครงการจงไมมขอมล) เอกสารนจงเปนทางเลอกหนงทชวยใหครนาไปใชเปนแนวทางในการวดและประเมนผลความรและทกษะของนกเรยน เพอเปนการเตรยมเยาวชนใหมคณภาพและมศกยภาพในการแขงขนในเศรษฐกจโลก
โครงการ PISA ประเทศไทย สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สารบญ
หนา
บทนา: การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรในระดบนานาชาต ....................................... 1 โครงการประเมนผลนกเรยนนานาชาต PISA ....................................................................................................... 2 โครงการประเมนผล TIMSS ................................................................................................................................... 5
สวนท 1 : การประเมนผลการรวทยาศาสตรตามแนวของ PISA ........................................... 7 หลกในการประเมนการรเรองวทยาศาสตรของ PISA 2006 ............................................................................... 7 กรอบโครงสรางการประเมนการรเรองวทยาศาสตรของ PISA 2006................................................................. 8 บรบทหรอสถานการณสาหรบการใชความรวทยาศาสตร ................................................................................... 10 สมรรถนะทางวทยาศาสตร ..................................................................................................................................... 11 ความรทางวทยาศาสตร : แนวคดและเนอหา....................................................................................................... 14 เจตคตทางวทยาศาสตร .......................................................................................................................................... 19 รปแบบของขอสอบ .................................................................................................................................................. 21 สรป............................................................................................................................................................................ 22
ตวอยางขอสอบวทยาศาสตรของ PISA....................................................................................... 23
สวนท 2 : กรอบโครงสรางการประเมนผลวทยาศาสตรของ TIMSS .................................... 105 สาระเนอหาวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนปท 8 ............................................................................................... 105 ดานการคดหรอการใชสตปญญา........................................................................................................................... 109 การคนควาหาความรทางวทยาศาสตร.................................................................................................................. 111
ตวอยางขอสอบวทยาศาสตรของ TIMSS.................................................................................... 113 เอกสารอางอง .................................................................................................................................... 191
สารบญกรอบ
หนา
กรอบ 1 สถานการณ (บรบท) ทางวทยาศาสตร ......................................................................................................... 10 กรอบ 2 สมรรถนะทางวทยาศาสตร .............................................................................................................................. 11
กรอบ 3 ความรวทยาศาสตรตามนยามของ PISA ..................................................................................................... 14
กรอบ 4 ความรวทยาศาสตรทครอบคลมใน PISA 2006 ...................................................................................... 15
กรอบ 5 ความรเกยวกบวทยาศาสตร........................................................................................................................... 17
กรอบ 6 ขอบเขตการประเมนเจตคตทางวทยาศาสตร............................................................................................... 20
สารบญรปภาพ
หนา
รป 1 แผนทประเทศทรวมโครงการ PISA 2006......................................................................................................... 3
รป 2 กรอบโครงสรางทใชในการสรางและวเคราะหขอสอบวทยาศาสตรใน PISA 2006 ..................................... 9
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
1
บทนา: การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร ในระดบนานาชาต
เปาหมายหลกของการจดการศกษาทกระบบ คอการเตรยมเยาวชนสาหรบอนาคตใหเปนกาลงคนทมศกยภาพในอนาคต การใหการศกษาทสอดคลองกบเปาหมายจงตองใหนกเรยนสามารถใชความรในชวตจรง สามารถคด วเคราะห และแกปญหาได เพอใหมศกยภาพในการแขงขนในอนาคต แตในการปฏบต แมวาจดมงหมายของการศกษาจะวางไวอยางไร แตนกเรยนและครจะใหความสาคญเฉพาะกบการรขอเทจจรง การรเนอหาสาระเทานน ทงนเพราะการประเมนผลการศกษา ไมวาจะเปนการสอบผานชนเรยนหรอการสอบคดเลอกเพอเขาศกษาตอในระดบทสงขน เนนเฉพาะการวดความรตามการเรยนการสอนในหองเรยนทตงอยบนพนฐานของภาคทฤษฎ นนคอ วดความรในทางดานเนอหา เปนตนวา วดทฤษฏ หลกการ นยาม แนวคดหลกเทานน
ในขณะทมความเคลอนไหวในนานาชาต และความทาทายจากสงคมโลก เชน การศกษาวจยเพอเปรยบเทยบผลการเรยนรของนกเรยนในระดบนานาชาต อกทงในปจจบนการเพมการแขงขนทางเศรษฐกจผลกดนใหมการตนตวและเรงการศกษาทางดานวทยาศาสตร เพราะมสมมตฐานทวาเศรษฐกจในปจจบนมพนฐานอยบนวทยาศาสตรจงมการแขงขนกนเปนเลศในทางการศกษาวทยาศาสตร แนวคดนเกดขนในทกประเทศทตองการรกษาระดบความสามารถในการแขงขน เกอบทกประเทศจงเรงรดการปฏรปการศกษาโดยเฉพาะในดานวทยาศาสตรทเนนกลยทธทจะทาใหนกเรยนมความสามารถในการแขงขนสงขน
การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรของนกเรยนในระดบนานาชาตทสาคญ ไดแก โครงการประเมนผลนกเรยนนานาชาต หรอ PISA (Programme for International Students Assessment) และโครงการ TIMSS (Trends in International Mathematics and Science Study) โครงการทงสองตางกมประเทศรวมโครงการกนขอบเขตประมาณรอยละ 90 ของพนทเศรษฐกจโลก และโครงการทงสองเปนโครงการทประเมนผลนกเรยนปกตในระดบโรงเรยน และใชกลมตวอยางมากพอทเปนตวแทนของประชากร ตลอดจนระดมความเชยวชาญจากนานาชาตในการศกษา เพอประกนคณภาพของการศกษาวจย
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
2
เอกสารฉบบนตองการนาเสนอตวอยางของหลกการ กรอบโครงสราง ตลอดจนตวอยางของขอสอบทใชในการประเมนผลของโครงการประเมนผลวทยาศาสตรของนกเรยนในระดบนานาชาตทงสองโครงการ เพอเปนประโยชนตอการเรยนการสอนและการประเมนผลตอไป
หนงสอเลมนแบงเปนสองสวนหลก คอ สวนแรกจะเปนการประเมนผลการรวทยาศาสตร และตวอยางขอสอบของโครงการ PISA และสวนทสองเปนกรอบโครงสรางการประเมนผลวทยาศาสตร และตวอยางขอสอบของโครงการ TIMSS โครงการประเมนผลนกเรยนนานาชโครงการประเมนผลนกเรยนนานาชาตาต PPIISSAA PISA คออะไร PISA (Programme for International Student Assessment) คอ โครงการประเมนผลนกเรยนนานาชาต ทดาเนนการโดยองคการเพอความรวมมอและพฒนาทางเศรษฐกจ หรอ OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development) ทตองการใหตวชวดคณภาพการศกษาแกประเทศสมาชก โดยมขอตกลงเบองตนวา คณภาพของการศกษาเปนตวชวดศกยภาพของการพฒนาทางเศรษฐกจ ในชวงทศวรรษ ค.ศ. 2000 น OECD ไดดาเนนโครงการ PISA มาแลวสามโครงการ ไดแก PISA 2000 ซงเนนใหนาหนกกบการประเมนการอาน PISA 2003 เนนใหนาหนกกบคณตศาสตร และ PISA 2006 เนนใหนาหนกกบวทยาศาสตร ซงสามดานนถอวาเปนพนฐานหลกของการพฒนา
จดมงหมายหลกของ PISA ไมเนนประเมนความรทนกเรยนเรยนอยในหองเรยน ณ ปจจบน แตตองการการสารวจวาเยาวชนมสมรรถนะทจะใชความรและทกษะในชวตจรงไดดเพยงใด PISA เรยกความรและทกษะนนวา“การรเรอง” (Literacy)
PISA 2006 PISA 2006 เนนการประเมนการรวทยาศาสตรของนกเรยนวยทจะจบการศกษาภาคบงคบ (นกเรยนวย 15 ป) วานกเรยนไดพฒนาความรและทกษะทางวทยาศาสตรเพยงพอหรอไมสาหรบชวตจรง ใน PISA 2006 วทยาศาสตรมนาหนกของการประเมนเปน 60% และมการประเมนการอานและคณตศาสตรเพอศกษาแนวโนมการเปลยนแปลงตอเนอง โดยใหนาหนกดานละ 20%
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
3
โครงการ PISA ครอบคลมประมาณ 90% ของเขตเศรษฐกจโลก แมวาจะเปนการเรมตนในประเทศสมาชก OECD แตการศกษาของ PISA มบทบาทไปทวโลก ครอบคลมประเทศสมาชก OECD ทงหมดในยโรป อเมรกา ออสเตรเลย และเอเชย และยงรวมถงประเทศทยงไมไดเปนสมาชก แตทเขารวมโครงการในฐานะประเทศ “รวมโครงการ” ซงรวมถงประเทศในภมภาคตางๆ ดงน
เอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใต : จน (เซยงไฮ) จน-ฮองกง จน-มาเกา อนโดนเซย จน-ไทเป และประเทศไทย
ยโรปกลาง ยโรปตะวนออก และเอเชยกลาง : ลคเทนสไตน อลบาเนย บลแกเรย โครเอเชย เอสโตเนย ครกสสถาน ลตเวย ลทวเนย มอลดาเวย มอนเตเนโกร โรมาเนย เซอรเบย สโลวเนย และสหพนธรฐรสเซย
เอเชยตะวนออกกลาง : กาตาร จอรแดน และอสราเอล อเมรกากลาง และอเมรกาใต : อารเจนตนา บราซล ชล โคลมเบย ปานามา เปร และอรกวย อฟรกาเหนอ : ตนเซย
ในโครงการ PISA 2009 มประเทศทจะรวมโครงการเพมเตม ไดแก สาธารณรฐโดมนกน มาซโดเนย เปร มอลโดวา ปานามา จน-เซยงไฮ สงคโปร และทรนแดดและโทบาโก
บรรดาประเทศตางๆ เหลานตองการใชผลการประเมนของ PISA เพอชบอกคณภาพการศกษาของประเทศ เปรยบเทยบกบมาตรฐาน OECD หรอเทยบกบประเทศอนๆ ในโครงการฯ ใหขอมลแกระดบนโยบายถงผลการใหการศกษาและการเตรยมตวเยาวชนของชาตสาหรบอนาคตทงของตวผเรยนและศกยภาพของชาตในการแขงขนในอนาคต
รป 1 แผนทประเทศทรวมโครงการ PISA 2006
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
4
ลกษณะของโครงการประเมนผล PISA
สาระ ครอบคลมสาระดานวทยาศาสตร (ซงเปนจดเนนหลกของ PISA 2006) คณตศาสตร และ การอาน PISA ไมไดประเมนแตละเนอหาสาระโดดๆ แตมองในแงมมทเกยวของกบสมรรถนะของนกเรยนทสะทอนใหเหนวานกเรยน “รเรอง” ในเนอหาสาระนนเพยงใด และมประสบการณมากพอทจะ “นาไปใช” ในชวตจรงหรอในโลกจรงๆ ไดเพยงใด การประเมนผลจงเนนใหความสาคญกบกระบวนการคด ความเขาใจในแนวคดของเนอหาสาระ ความสามารถทจะเขาใจประเดนเรองราวทเกยวของ และสามารถใชความรมาจดการในสถานการณตางๆ อยางมประสทธภาพ
PISA ใชวธประเมนผลทรวมเนอหาสาระเขากบสมรรถนะทคาดหวง และ PISA ตรวจสอบการประเมนตนเองของนกเรยนและลกษณะของตวผเรยน นอกจากน ยงประเมนสาระและสมรรถนะทกดานทเคยประเมนมาแลวใน PISA 2000 และ PISA 2003 มาตรวจสอบซา อกครงใน PISA 2006 ดวย เพอตรวจสอบแนวโนมของการเปลยนแปลงตามเวลาทเปลยนไป
วธการประเมน
ขอสอบมทงแบบเลอกตอบ และคาถามทตองการใหนกเรยนเขยนคาตอบอยางเสร ขอสอบเกอบทกหนวย สวนใหญจะเปนเนอเรองทเขยนมาจากเรองราวประเภททนกเรยนจะตองพบในชวตจรง
ขอสอบทงหมดมปรมาณทตองใชเวลาทาประมาณ 6 ชวโมงครง เปนขอสอบวทยาศาสตรประมาณ 4 ชวโมงครง และมคณตศาสตรและการอานอยางละ 1 ชวโมง แตการทนกเรยนจะทาขอสอบถง 6 ชวโมงนนเปนไปไมได PISA จงจดขอสอบเปนฉบบ แตละฉบบมการผสมขอสอบตางขอกนทมนาหนกเทากน นกเรยนจะไดขอสอบฉบบทไมเหมอนกน และแตละฉบบนกเรยนใชเวลาตอบประมาณ 2 ชวโมง
นอกจากทาขอสอบ นกเรยนตองตอบแบบสอบถามทสารวจภมหลงของนกเรยน ลกษณะนสยในการเรยน ตลอดจนสงแวดลอมของการเรยน ความผกพนกบโรงเรยน และแรงจงใจในการเรยน
ผบรหารโรงเรยนตอบแบบสอบถามทสารวจลกษณะของโรงเรยน ซงรวมทงลกษณะและขอมลจาเพาะ สงแวดลอมและองคประกอบของโรงเรยน คณวฒของคร สงแวดลอมทางการเรยน และการสอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
5
โครงการประเมนผล โครงการประเมนผล TTIIMMSSSS
โครงการประเมนผล TIMSS เปนโครงการประเมนผลของสมาคมนานาชาตเพอการประเมนผลการศกษา International Association for Educational Assessment (IAEA) หรอทรจกกนดในนามของ IEA หลกการของ TIMSS แตกตางจากของ PISA ตรงทในขณะท PISA เนนดศกยภาพของความเปนประชากรในอนาคต แต TIMSS เนนใหความสาคญชดเจนกบการเรยนการสอนตามหลกสตรปจจบนในโรงเรยน
IEA ไดดาเนนการประเมนผลในระดบนานาชาตเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธของการจดการศกษาของประเทศตางๆ ในหลายวชา เชน ภาษา เทคโนโลยสารสนเทศในการศกษา คณตศาสตร และวทยาศาสตร โดยปกต IEA มรอบการประเมนผลคณตศาสตรและวทยาศาสตรประมาณ 10 ปตอครง ในรอบแรกๆ ของการประเมน กลมประชากรของ TIMSS มทงสามระดบ คอ ประดบประถมศกษา ระดบมธยมศกษาตอนตน และระดบมธยมศกษาตอนปลาย
ครงแรก ไดดาเนนการศกษาในระดบนานาชาตการศกษา (First International Science Study หรอ FISS) เกดขนในป พ.ศ. 2513 ครงนนเปนเพยงการสารวจเบองตน
ครงทสอง เปนการศกษาเพอเปรยบเทยบผลการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยน (Second International Science Study) เรยกโดยวา SISS ซงเรมตนเกบขอมลในป พ.ศ. 2527 และวเคราะหขอมลแลวเสรจในป พ.ศ. 2528 (ค.ศ. 1985) ประเทศไทยไดเขารวมโครงการครงท 2 น ซงนบเปนการเขารวมการประเมนผลนานาชาตครงแรก หลงจากทประกาศใชหลกสตรวทยาศาสตรท สสวท. ผลตขน เปนตนมา
ครงท 3 เรยกวา TIMSS (Third International Mathematics and Science Study) หรอ TIMSS 1995 ศกษาเสรจสนในป พ.ศ. 2538 และทาการศกษาซาอกครงในป พ.ศ. 2542 และวเคราะหขอมลเสรจในปลายป พ.ศ. 2543 เรยกวา TIMSS-Replication (TIMSS-R) หรอ TIMSS-1999
TIMSS Trends หลงจากการประเมนผลครงทสาม TIMSS เปลยนเปาหมายเปนการศกษาแนวโนมของคณภาพการศกษา และเปลยนชอโครงการเปน Trends in International Mathematics and Science Study และยงคงใชชอโครงการวา TIMSS หรอบางทเรยก TIMSS Trends และเปลยนกลมประชากรเปนระดบประถมศกษา (ชนปท 4) และมธยมศกษาตอนตน (ชนปท 8) โครงการ TIMSS Trends ครงแรกเรมในป ค.ศ. 2003 จงเรยกโครงการนวา TIMSS 2003 และรอบถดมา คอ TIMSS 2007 กรอบโครงสรางการประเมนผลของ TIMSS จากดการประเมนไวสองดาน คอ การประเมนเชงสาระเนอหา (Content domain) และเชงการคดหรอการใชสตปญญา (Cognitive domain)
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
6
กรอบโครงสรางการประเมนผลและตวอยางขอสอบของ TIMSS ในเอกสารเลมน จะจากดอยเฉพาะ TIMSS 2003 ในระดบมธยมศกษาตอนตนเทานน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
7
สวนท 1: การประเมนผลการรวทยาศาสตร ตามแนวของ PISA
เปาหมายหลกของการจดการศกษาของทกระบบ คอ การเตรยมตวนกเรยนใหมความพรอมเพยงพอสาหรบอนาคต ใหสามารถใชความรในชวตจรง ใหสามารถคดได ทาได และแกปญหาได จงจาเปนตองมการตรวจสอบคณภาพของผเรยนวาสามารถใชความรและทกษะในชวตจรงหรอไม นกเรยนสามารถใชเหตใชผลหรอประจกษพยานทพบในชวตจรงเปนฐานของการคด การตดสนประเดนปญหาทพบในชวตจรงหรอไม ประเดนตางๆ เหลานทาใหตองการใหมการวดและประเมนผลทสามารถใหคาตอบตามวตถประสงคดงกลาว นอกจากนยงตองการการประเมนผลมความหมายมากกวาการทดสอบและการใหระดบคะแนน นนคอใหมวตถประสงค เพอปรบปรงการเรยนรของนกเรยน หลกในการประเมนการรเรองวทยาศาสตรของ หลกในการประเมนการรเรองวทยาศาสตรของ PPIISSAA 22000066
แนวคดของการประเมนการรเรองวทยาศาสตรของ PISA 2006 มหลกการบนพนฐานวาประชาชนพลเมองทตองใชชวตในสงคมทตองเกยวของกบวทยาศาสตรและเทคโนโลยจาเปน ตองรอะไร และสามารถทาอะไรได ในสถานการณทเกยวของกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย และประชาชนควรใหความสาคญกบเรองอะไร
ประชาชนควรรอะไร เปนเรองทตอบไดตรงไปตรงมา นนคอ ความรวทยาศาสตรสาหรบประชาชน ซงตองเปนความรท “ใชได” ในบรบททคนปกตทวไปมกจะตองประสบในชวตจรง นอกจากนน ยงตองรกระบวนการ วทยาศาสตร และมความรเรองความสมพนธเชอมโยงระหวางวทยาศาสตรและเทคโนโลย
ประชาชนควรทาอะไรไดบางทเกยวกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย สงทคนเราตองทาอยเสมอคอการลงความเหนหรอสรปจากสาระหรอขอมลทไดรบ ตองประเมนคาบอกเลาหรอคากลาวอางบนพนฐานของประจกษพยาน ตองรจกแยกแยะระหวางความคดเหนกบขอความทมขอมลหรอประจกษพยานสนบสนน แตทงนไมไดหมายความวาวทยาศาสตรจะปฏเสธการมจนตนาการ และความคดสรางสรรค ซงเปนคณลกษณะททาใหมนษยมความเขาใจโลกเพมขน สงเหลาน PISA เรยกวา “สมรรถนะทางวทยาศาสตร” ซงสามารถนยามไดสนๆ วาคอความสามารถ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
8
o ระบบอกประเดนทางวทยาศาสตร o อธบายปรากฏการณในเชงวทยาศาสตร และ o ใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร ไดดเพยงใด
ประชาชนควรตองใหความสาคญกบอะไร คาตอบคอใหความสาคญกบสงทมบทบาทและมสวนรวมสรางสงคมวทยาศาสตร และสงทใหความสาคญในบรบทของการดาเนนชวตสวนตว ในบรบทสงคม และในบรบทของโลกโดยรวม หรอถาจะพดสนๆ นกเรยนควรมความสนใจในวทยาศาสตร สนบสนนสงเสรมการใชกระบวนการวทยาศาสตร และแสดงความรบผดชอบตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม
การประเมนของ PISA ไมเนนความรวทยาศาสตรทนกเรยนเรยนตามหลกสตรปกตในโรงเรยน แต PISA เลอกประเมนการรเรองทางวทยาศาสตร (Scientific Literacy) เพราะตองการใหความสาคญกบศกยภาพของนกเรยน การใชวทยาศาสตรทเกยวของในชวตจรงในอนาคต เพอจะศกษาวาเยาวชนวยจบการศกษาภาคบงคบจะสามารถเปนประชาชนทรบรประเดนปญหา รบสาระ ขอมล ขาวสาร และสามารถตอบสนองอยางไร อกทงเปนผบรโภคทฉลาดเพยงใด พลเมองของทกชาตในปจจบนจะตองเผชญกบภารกจทตองใชแนวคดทางวทยาศาสตร เปนตนวาทกวนนประชาชนถกโหมดวยประเดนปญหาตางๆ เปนตนวา เรองของกาซเรอนกระจกกบโลกรอน การเพมขนของประชากรกบการลดลงของอาหาร ปาไม ชวตชนบททสญหายไป นอกจากนประชาชนยงตองอานสงตางๆ เปนตนวา เรองราวทเกยวของกบดนฟาอากาศ เศรษฐกจ การแพทย การกฬา ฯลฯ กรอบโครงสรางการประเมนกกรอบโครงสรางการประเมนการรเรองวทยาศาสตรของ ารรเรองวทยาศาสตรของ PPIISSAA 22000066
ในการวางกรอบโครงสรางการประเมนผล คณะผเชยวชาญทางวทยาศาสตรของ PISA ไดตงคาถามพนฐานของการประเมน ไดแก
บรบทใด ทควรจะประเมนเยาวชนอาย 15 ป สมรรถนะอะไรบาง ทควรจะคาดหวงวาเยาวชนอาย 15 ป ควรจะม ความรอะไรทควรจะคาดหวงวาเยาวชนอาย 15 ป ควรจะสามารถแสดงออกมาวาร เจตคตใดบางทควรคาดหวงไดวาเยาวชนอาย 15 ป ควรจะแสดงออกใหเหนได
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
9
ดงนนเพอจดประสงคในการประเมนผล นยามของการรวทยาศาสตร (Scientific Literacy) ของ PISA 2006 เนนองคประกอบของการประเมนผลสสวนทตางมความสมพนธซงกนและกน ไดแก การประเมนในสวนของ
1) บรบทของวทยาศาสตร ไดแก สถานการณในชวตทเกยวของกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย 2) ความรทางวทยาศาสตร ซงประกอบดวยสองสวน ไดแก “ความรวทยาศาสตร” คอ ความรใน
เรองโลกธรรมชาต และ “ความรเกยวกบวทยาศาสตร” คอ ความรในวธการหรอกระบวนการหาความรทางวทยาศาสตร
3) สมรรถนะทางวทยาศาสตร ซงหมายถงการใชความรวทยาศาสตรในสามดานหลกๆ ไดแก การระบประเดนทางวทยาศาสตร (Identifying Scientific Issues) การอธบายปรากฏการณในเชงวทยาศาสตร (Explain Phenomena Scientifically) การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร (Using Scientific Evidence)
4) เจตคตเชงวทยาศาสตร ไดแก การแสดงการตอบสนองตอวทยาศาสตรดวยความสนใจ สนบสนนการสบหาความรวทยาศาสตร และแสดงความรบผดชอบตอสงตางๆ เชน ในประเดนของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม
แตละองคประกอบมความสมพนธซงกนและกน ดงตอไปน
รป 2 กรอบโครงสรางทใชในการสรางและวเคราะหขอสอบวทยาศาสตรใน PISA 2006
ระบประเดนทางวทยาศาสตร อธบายปรากฏการณในเชงวทยาศาสตร
ใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
สถานการณในชวตทเกยวของกบวทยาศาสตรและ
เทคโนโลย
ความรวทยาศาสตร ความรเกยวกบวทยาศาสตร
สนใจ สนบสนน มความรบผดชอบ
เจตคต
บรบท สมรรถนะ ความร
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
10
บรบทหรอสถานการณสาหรบการบรบทหรอสถานการณสาหรบการใชความรวทยาศาสใชความรวทยาศาสตรตร
เนองจากความรไมไดเกดขนโดยตวของความรเองโดดๆ โดยลาพง แตเกดขนตามสถานการณหรอบรบท ดงเชน สถานการณจากสงทเปนประเดนรอนทสงผลกระทบตอบคคล ตอสขภาพ ตอสงคมวฒนธรรม หรอตอชวตมนษยในโลก วทยาศาสตรทเปนขาวในสอ หรอวทยาศาสตรทจะมผลกระทบสบเนองตอไปในอนาคต เปนตน
การประเมนผลจงจะอยในสถานการณ ซงเปนสวนหนงของโลกของนกเรยนทภารกจการประเมนผลหรอคาถามนนเกดขน คาถามของ PISA 2006 จะไมจากดอยเฉพาะสถานการณในโรงเรยนเทานน แตจะเปนสถานการณทอาจจะเกยวของในระดบสวนบคคล เชน ตวเองกบครอบครว ในระดบชมชน (สงคม) จนกระทงสถานการณในระดบโลก (global) แมกระทงคาถามทางประวตศาสตร ซงเขาใจไดดวยความกาวหนาทางวทยาศาสตรกสามารถนามาถามได
กรอบ 1 สถานการณ (บรบท) ทางวทยาศาสตร
บรบท ระดบสวนตว (ตวเอง ครอบครว เพอน)
ระดบชมชน (สงคม)
ระดบโลก
สขภาพ สขภาพ อบตเหต โภชนาการ
ควบคมโรค สขภาพชมชน การเลอกอาหาร
โรคระบาด การระบาดขามประเทศ
ทรพยากรธรรมชาต การใชวสด พลงงาน การรกษาจานวนประชากร คณภาพชวต ความมนคง การผลตและการกระจายอาหาร การหาพลงงาน
ทรพยากรทเกดใหมไดและไมได ระบบของธรรมชาต การเพมประชากร
คณภาพสงแวดลอม พฤตกรรมเปนมตรกบสงแวดลอม
การกระจายประชากร การทงขยะ ผลกระทบตอสงแวดลอม อากาศในทองถน
ความหลากหลายทางชววทยา ความยงยนของระบบนเวศ การเกดและการสญเสยผวดน
อนตราย พษภย อนตรายจากธรรมชาต และคนทาขน
การเปลยนแปลงแบบกะทนหน (แผนดนไหว คลนยกษ พาย) การเปลยนแปลงชาๆ (การกดเซาะ การตกตะกอน)
การเปลยนแปลงบรรยากาศ ผลกระทบของสงคราม
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
11
กรอบ 1 สถานการณ (บรบท) ทางวทยาศาสตร
บรบท ระดบสวนตว (ตวเอง ครอบครว เพอน)
ระดบชมชน (สงคม)
ระดบโลก
โลกของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
ความสนใจ การอธบายปรากฏการณ งานอดเรกทเกยวกบวทยาศาสตร การกฬาและการพกผอน ดนตรและเทคโนโลยสวนตว
วสดใหมๆ เครองมอและกระบวนการใหม การดดแปลงพนธกรรม เทคโนโลยอาวธ การคมนาคมขนสง
การสญพนธของสงมชวต การสารวจอวกาศ การเกดจกรวาล
สมรรถนะสมรรถนะทางวทยาศาสตรทางวทยาศาสตร
จะตองมสมรรถนะทางวทยาศาสตร (Science competencies) PISA 2006 ใหความสาคญกบการประเมนสมรรถนะทางวทยาศาสตร ซงรวมกลมสมรรถนะหลกๆ ไดสามกลม ไดแก สมรรถนะในการระบประเดนทางวทยาศาสตร (Identify Scientific Issues ซงการวเคราะหขอมลตอไปจะเรยก ISI) การอธบายปรากฏการณในเชงวทยาศาสตร (Explaining Phenomena Scientifically ตอไปจะเรยก EPS) การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร (Using Scientific Evidence ตอไปจะเรยก USE) ซงมรายละเอยดดงน
กรอบ 2 สมรรถนะทางวทยาศาสตร
การระบประเดนทางวทยาศาสตร รวาประเดนปญหาหรอคาถามใดสามารถตรวจสอบไดดวยวธการทางวทยาศาสตร ระบไดวาจะตองใชหลกฐานประจกษพยานหรอขอมลใดในการสารวจตรวจสอบ (รคาสาคญสาหรบการคนควา)
รลกษณะสาคญของการสารวจตรวจสอบทางวทยาศาสตร
การอธบายปรากฏการณในเชงวทยาศาสตร ใชความรวทยาศาสตร สรางคาอธบายทสมเหตสมผลและสอดคลองกบประจกษพยาน บรรยายหรอตความปรากฏการณและพยากรณการเปลยนแปลงในเชงวทยาศาสตร ระบบอกไดวาคาบอกเลา บรรยาย คาอธบาย และการพยากรณใดทสมเหตสมผล
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
12
กรอบ 2 สมรรถนะทางวทยาศาสตร
การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร ตความหลกฐานประจกษพยานหรอขอมลทางวทยาศาสตรลงขอสรป และสอสารขอสรป ระบขอตกลงเบองตน ประจกษพยาน (หลกฐาน) ทอยเบองหลงขอสรป แสดงใหเหนวาเขาใจแนวคดและหลกการทางวทยาศาสตร ดวยการนาวทยาศาสตรไปใชในสถานการณหรอบรบทตางๆ
สะทอนถงนยของการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอสงคม
การประเมนสมรรถนะทางวทยาศาสตร ตองการประเมนนกเรยนในความสามารถตอไปน 1) การระบประเดนทางวทยาศาสตร
รวาประเดนปญหาหรอคาถามใด ตรวจสอบไดทางวทยาศาสตร คาถามการประเมนสมรรถนะนตองการใหนกเรยนแยกแยะปญหา/คาถามทเปนประเดนทางวทยาศาสตรออกจากปญหาประเภทอนๆ ทไมเปนวทยาศาสตร สมรรถนะนตองการใหนกเรยนระบวาคาถามใดสามารถตอบไดดวยการทดสอบทางวทยาศาสตร หรอคาถามใดทสารวจตรวจสอบไมไดดวยการทดสอบทางวทยาศาสตร นกเรยนอาจเสนอแนะวธการทจะใชหาคาตอบตอปญหาทมอย
บอกคาสาคญสาหรบคนควา ในการทจะรวาคาถามใดตรวจสอบไดทางวทยาศาสตร นกเรยนจะตองสามารถบอกคาสาคญสาหรบคนควาและหาเครองมอสาหรบตรวจสอบได นนคอจะตองระบไดวาจะตองใชสาระ ขอมล หลกฐานประจกษพยานหรอขอมลใดในการสารวจตรวจสอบ สมรรถนะนตองการใหนกเรยนตอบวาในคาถาม / ปญหาทกาหนดใหนน นกเรยนจาเปนตองรสาระใดบาง ใชขอมลใด หรอตองหาประจกษพยานหรอหลกฐานใด เพอทจะไดออกแบบวางแผนทจะเกบขอมลไดถก
รลกษณะสาคญของการสารวจตรวจสอบทางวทยาศาสตร การแสดงความสามารถในการตรวจสอบทางวทยาศาสตร นกเรยนจะตองรลกษณะทสาคญของการตรวจสอบ เชน รวาการทดสอบทเทยงตรงตองทาอยางไร จะตองเปรยบเทยบอะไร ควบคมตวแปรใด และเปลยนแปลงตวแปรใด จะตองคนควาสาระ และขอมลอะไรเพมเตมอก และจะตองทาอะไร อยางไรจงจะเกบขอมลทตองการได
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
13
2) การอธบายปรากฏการณในเชงวทยาศาสตร นกเรยนแสดงสมรรถนะนโดยการใชความรวทยาศาสตรทสมเหตสมผลกบสถานการณหนงๆ สมรรถนะนรวมถงการบรรยาย และการตความปรากฏการณ และคาดการณหรอพยากรณการเปลยนแปลงทอาจจะเกดขน การประเมนจะรวมถงการใหนกเรยนระบวา คาบรรยาย คาอธบายใดสมเหตสมผลหรอไม อยางไร คาคาดการณจะเปนไปไดหรอไมดวยเหตผลอะไรเปนตน เชน ในสถานการณทมคดฆาตกรรม และมการตรวจ DNA เกดขน ใหนกเรยนใชความรวทยาศาสตร มาระบวาคาบรรยายเกยวกบ DNA ขอใดบรรยายไดเหมาะสม เปนตน 3) การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
สมรรถนะนตองการใหนกเรยนรความหมายและความสาคญของการคนควาทางวทยาศาสตร และนามาใชเปนพนฐานของการคด การบอกเลา และการสอสาร โดยการแสดงวามความรและทกษะตอไปน
รวาจะตองใชประจกษพยาน แสดงวามความเขาใจวาจะตองมขอมล หลกฐานใดจากการคนควา การเกบขอมล รองรบหรอเปนพนฐานสาคญของการบอกกลาว การกลาวอาง ขอสรป หรอการพยากรณ หรอคาดการณลวงหนา
สรางขอสรปทสมเหตสมผล บนพนฐานของประจกษพยาน ขอมล หรอประเมนขอสรปทผอนสรางขนวาสอดคลองกบประจกษพยานทมหรอไม คาถามประเภทนอาจใหนกเรยนวเคราะหวจารณขอสรปทยกมาให โดยใหวเคราะหวา การสรปนนไดสรปออกมาจากขอมลทกาหนดใหหรอไม หรออาจจะใหขอมลหรอประจกษพยานมาแลว ใหนกเรยนเปนผลงขอสรปจากขอมล หรอประจกษพยานทม หรออาจจะใหนกเรยนใชเหตผลวเคราะห วจารณขอสรปทงในทางเหนดวยและไมเหนดวย
สอสารขอสรป การสอสารขอมลเฉพาะ หรอขอสรปจากประจกษพยานและขอมลจะเกยวของกบการสรางคาอธบายและขอโตแยงจากสถานการณและขอมลทกาหนดให โดยสอสารออกมาอยางชดเจนใหผรบขาวสารเขาใจได
การแสดงออกวามความเขาใจในแนวคดทางวทยาศาสตร ในขอนจะวดวา นกเรยนแสดงวามความเขาใจแนวคดทางวทยาศาสตร โดยการนาแนวคด (Concept) นนๆ ไปใชไดในสถานการณทกาหนดให โดยมการอธบายถงความสมพนธหรอสาเหตของการเปลยนแปลง หรออาจจะใหนกเรยนคาดการณวาจะมอะไรเกดขนบางถามการเปลยนแปลงตวแปรบางอยาง หรอใหชบอกวาตวแปรหรอปจจยใดมสวนสาคญททาใหเกดผลตามทกาหนดให โดยใหนาแนวคดทางวทยาศาสตร (ทไมไดกาหนดให) มาใชในการบอกนนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
14
ขอสอบการประเมนสมรรถนะทางวทยาศาสตรมหลายแบบ เชน อาจใหนกเรยนเลอกขอสรปทสมเหต สมผลกบประจกษพยานหรอขอมลจากตวเลอกทมให อาจใหนกเรยนบอกเหตผลสนบสนนหรอคดคานการลงขอสรปหนงทไดมาจากกระบวนการหนงๆ อาจใหนกเรยนอธบายหรอใหเหตผลวากระบวนการนนควรนามาสขอสรปนนหรอไม อยางไร ใหคดแบบวพากษวจารณวาขอตกลงเบองตน (Assumption) ทกาหนดไวสาหรบการศกษานน แลวนาไปสขอสรปนนๆ เหมาะสมหรอไมอยางไร ความรทางวทยาศาสตร ความรทางวทยาศาสตร :: แนวคดและเนอหาแนวคดและเนอหา
ความรทางวทยาศาสตรในนามของ PISA ประกอบดวย ความรวทยาศาสตรและความรเกยวกบวทยาศาสตร
กรอบ 3 ความรวทยาศาสตรตามนยามของ PISA
เนองจากในปจจบนคาวา วทยาศาสตร ไดรบการยอมรบวามสองสถานะ ไดแก วทยาศาสตรคอองคความร (Science as a body of knowledge) และวทยาศาสตรคอกระบวนการเสาะแสวงหาความร (Science as enquiry)
ในนยามของ PISA คาวา “ความรทางวทยาศาสตร” จงใชในความหมายของความรทงสองแบบ โดยเรยกวา “ความรวทยาศาสตร” และ “ความรเกยวกบวทยาศาสตร” ความรวทยาศาสตรหมายถง องคความรซงเปนความรของโลกธรรมชาต เชน ฟสกส เคม ชววทยา ฯลฯ สวนความรเกยวกบวทยาศาสตร หมายถง ความรในวธการหรอกระบวนการหาความรทางวทยาศาสตร หรอวถทางทนาไปสเปาหมายของการไดมาซงความร (วถทางในทนคอกระบวนการสบแสวงหา สวนเปาหมายคอการอธบายและลงขอสรป)
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
15
ความรวทยาศาสตร : แนวคดและเนอหา
PISA เลอกเนนเฉพาะแนวคดและสาระเนอหาทใชได (Relevant) สาหรบการใชชวตในอนาคตทมสวนชวยใหเขาใจโลกทอยในแงมมเชงวทยาศาสตร โดยเนนความชดเจนทตองใชไดกบชวตจรง ตองใชไดกบวนนและในทศวรรษตอๆ ไป และตองเหมาะสมกบนกเรยนอาย 15 ป ดวย นอกจากนนเกณฑในการเลอกเนอหาสาหรบการประเมนของ PISA จะไมเนนความรความจาในเนอหาหรอแนวคด การใหคาจากดความ ขอเทจจรงทางวทยาศาสตร แตเนอหาทครอบคลม ไดแก
• วทยาศาสตรในโลกและสงแวดลอม (Science in earth and environment) หรอเรยกรวมวาความรเกยวกบโลกธรรมชาต (Knowledge of natural world)
• วทยาศาสตรในชวตและสขภาพ (Science in life and health) และ • วทยาศาสตรในเทคโนโลย (Science in Technology)
วทยาศาสตรทงสามดานนเปนเรองทอยและพบเหนในชวตจรงของประชาชนคนธรรมดาทวไป ซงเปนวถปกตของชวตในสงคมปจจบนและอนาคต ประชาชนทไดรบขาวสารกตองมความเขาใจพนฐานเพยงพอ ทจะรบขาวสารสาระจากสอ และควรมกระบวนการทจะยอย วเคราะห และตดสนใจสาหรบประเดนหรอขาวนนๆ ดงนน จงใชเนอหาสาระทงสามดานนเปนตวเดนเรองเพอการปลกฝงกระบวนการคดและตดสนใจเชงวทยาศาสตรใหกบนกเรยน
กรอบ 4 ความรวทยาศาสตรทครอบคลมใน PISA 2006
ระบบทางกายภาพ (Physical Systems) โครงสรางของสสาร (เชน อนภาค พนธะ) สมบตของสสาร (เชน การเปลยนสถานะ การนาความรอน และการนาไฟฟา) การเปลยนแปลงทางเคม (เชน ปฏกรยา การถายโอนพลงงาน กรด/เบส) การเคลอนทและแรง (เชน ความเรว ความเสยดทาน) พลงงานและการถายโอน (เชน คลนแสงและวทย คลนเสยง)
ระบบสงมชวต (Living Systems) เซลล (เชน โครงสรางและหนาท DNA พชและสตว) มนษย (เชน สขภาพ โภชนาการ ระบบยอยๆ ในรางกาย [เชน การยอย การหายใจ การไหลเวยนเลอด การขบถาย และความสมพนธของระบบ] โรคภย การสบพนธ)
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
16
กรอบ 4 ความรวทยาศาสตรทครอบคลมใน PISA 2006
ระบบของโลกและอวกาศ (Earth and Space systems) โครงสราง (เชน ผวโลก บรรยากาศ พนนา) พลงงานในโลก (เชน แหลงพลงงาน ดนฟาอากาศของโลก) การเปลยนแปลงในโลก (เชน การเกดชนดนระบบทางเคมในพนโลก แรงทสรางและทาลายโลก)
ประวตศาสตรของโลก (เชน ฟอสซล การเรมตน และววฒนาการ) โลกในอวกาศ (เชน การโนมถวง ระบบสรยะ)
ระบบเทคโนโลย (Technology Systems) บทบาทของเทคโนโลยทมวทยาศาสตรเปนพนฐาน ความสมพนธของวทยาศาสตรและเทคโนโลย แนวคดเกยวกบเทคโนโลย (เชน สวนด คาใชจาย ความเสยง การแลกเปลยน) หลกการทสาคญ (เชน นวตกรรม ขอจากดของเทคโนโลย การประดษฐ การแกปญหา)
ความรเกยวกบวทยาศาสตร
ความรเกยวกบวทยาศาสตร (Knowledge about science) คอ ความรในเชงกระบวนการ ประกอบดวย กระบวนการคนควาหาความรเชงวทยาศาสตร (Scientific enquiry) ซงจดเนนอยทกระบวนการทางวทยาศาสตร และสวนทสองซงสมพนธกบกระบวนการสวนแรกคอการอธบายเชงวทยาศาสตร (Scientific explanation)
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
17
กรอบ 5 ความรเกยวกบวทยาศาสตร
การหาความรเชงวทยาศาสตร ประกอบดวย
จดเรมตน (เชน ความอยากรอยากศกษา การตงคาถามทางวทยาศาสตร) จดมงหมาย ตองการทาอะไร (เชน ตองการหาหลกฐานเพอตอบคาถามทางวทยาศาสตร ความคดในปจจบน/ตวแบบ/ทฤษฎ/การสบหา)
การทดลอง (คาถามทตางกนนาไปสการสารวจตรวจสอบ การออกแบบทตางกน) ลกษณะของขอมลทตองการ (เชน เชงปรมาณ [การวด] เชงคณภาพ [การสงเกต]) การวด (เชน ความไมแนนอน การวดซา ความแปรผน การประมาณความถกตองของอปกรณและกระบวนการ)
ลกษณะของผล (เชน ผลจากการวดตรงๆ ผลทไดขณะนนซงอาจจะเปลยนแปลงได ผลทตรวจสอบได การแกไขดวยตนเอง)
การอธบายเชงวทยาศาสตร (ประกอบดวย) แบบ (ของคาอธบาย) (เชน สมมตฐาน ทฤษฎ กฎ) การสราง (เชน การเสนอขอมล บทบาทของความรปจจบนกบประจกษพยานใหม การสรางสรรคและจนตนาการ)
กฎ (เชน กฎคงท สมเหตสมผล มประจกษพยานรองรบ) ผลทเกดขน (เชน สรางความรใหม วธการใหม เทคโนโลยใหม นาไปสคาถามใหมและ การสารวจตรวจสอบใหม)
ตวอยาง กระบวนการทางวทยาศาสตร
ตวอยางคาถามเรองนมโรงเรยน เปนการใชความรในเรองเกยวกบสขภาพและเปนคาถามความรเกยวกบวทยาศาสตรในดานการหาความรเชงวทยาศาสตร คาถามแรกเปนการใหนกเรยนบอกจดประสงคของการศกษาสมรรถนะ-การระบประเดนปญหาทางวทยาศาสตร คาถามทสองกเปนสมรรถนะการระบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรเชนเดยวกน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
18
นมโรงเรยน
ในป ค.ศ. 1930 ไดมการศกษาทดลองครงใหญในโรงเรยนตางๆ ในทองทหนงของสกอตแลนด ในชวงเวลาสเดอน นกเรยนบางคนไดรบนมฟรและบางคนไมไดรบ ครใหญเปนผคดเลอกวานกเรยนคนใดไดรบนม การศกษาทาดงน
• นกเรยน 5,000 คน ไดรบนมไมพาสเจอรไรสปรมาณหนงทกวนทเรยน
• นกเรยนอก 5,000 คน ไดรบนมพาสเจอรไรส ปรมาณเทากนทกวนทเรยน และ
• นกเรยน 10,000 คนไมไดรบนมชนดใดเลย
ชงนาหนกและวดสวนสงของนกเรยนทง 20,000 คน ทงเรมตนและจบการทดลอง
คาถามท 1 : นมโรงเรยน
ตอไปนเปนคาถามวจยสาหรบการศกษาครงนหรอไม จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในแตละคาถาม
คาถาม ใช หรอ ไมใช
จะตองทาอะไรบางในการทานมพาสเจอรไรส ใช / ไมใช
การดมนมเสรม จะมผลอะไรกบเดกนกเรยน ใช / ไมใช
นมพาสเจอรไรสมผลอะไรกบการเจรญเตบโตของเดก ใช / ไมใช
การอยในทองทตางกนของสกอตแลนดมผลอะไรกบสขภาพของเดก ใช / ไมใช
การใหคะแนน นมโรงเรยน
คะแนนเตม
รหส 1: ถกทงสขอ: ไมใช ใช ใช ไมใช ตามลาดบ ไมไดคะแนน
รหส 0: คาตอบอนๆ รหส 9: ไมตอบ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
19
คาถามท 2: นมโรงเรยน
โดยเฉลย เดกทไดรบนมในชวงทศกษามสวนสงและนาหนกเพมขนมากกวาเดกทไมไดรบนม
ขอสรปหนงทเปนไปไดจากการศกษาน คอเดกทดมนมมากๆ จะเจรญเตบโตเรวกวาเดกทดมนมนอย
เพอใหขอสรปนมความนาเชอถอ จงบอกขอกาหนดหนงขอทตองพจารณากอนทาการศกษากบนกเรยน ทงสองกลมน
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
การใหคะแนน นมโรงเรยน
คะแนนเตม บอกขอกาหนดทชดเจนทสดทวานกเรยนทงสองกลมตองไมมความแตกตางในแตละดาน เชน การกนอาหารทบานของนกเรยน ระยะการเจรญเตบโต • นกเรยนทงสองกลมจะตองกนอาหารทเหมอนกนในเวลาอนๆ จงทาใหขอสรปนนาเชอถอได • นกเรยนทงสองกลมนตองถกเลอกมาโดยการสม
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
เจตคตทางวทยาศาสตรเจตคตทางวทยาศาสตร
เจตคตของคนมบทบาทสาคญทจะทาใหเกดความสนใจในเรองราวของวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยทวๆ ไป หรอประเดนทเกยวของกบตนเองโดยตรง เปาหมายหนงของการศกษาวทยาศาสตรคอการทาใหนกเรยนพฒนาเจตคต ใหนกเรยนรจกสงเสรม สนบสนนวทยาศาสตร ใหมความร และใชความรอยางเหมาะสม การประเมนการรวทยาศาสตรของ PISA 2006 ตงอยบนความเชอทวาการรวทยาศาสตรของคนตองมเจตคต ความเชอ แรงบนดาลใจ ความเชอในตนเอง การใหคณคา และแสดงออกดวยการกระทาในทสด
PISA 2006 ประเมนเจตคตของนกเรยนในสามกลมดวยกน คอ ความสนใจในวทยาศาสตร การสนบสนนวทยาศาสตร และ ความรบผดชอบตอทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
20
PISA ไมไดประเมนเจตคตของนกเรยนตอรายวชาทเรยนในโรงเรยน หรอตอครผสอน ผลของการประเมนสวนนอาจจะใหขอมลทเปนประโยชนทจะบอกถงการเลอกเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนในอนาคตวาจะเพมขนหรอลดลง
กรอบ 6 ขอบเขตการประเมนเจตคตทางวทยาศาสตร
ความสนใจในวทยาศาสตร แสดงออกถงความอยากรอยากเหนทางวทยาศาสตร และเรองราวทเกยวของกบวทยาศาสตร แสดงความตงใจทจะหาความร และทกษะวทยาศาสตรเพมเตม แสดงความตงใจทจะคนหาสาระ และแสดงความสนใจตอเนอง รวมถงพจารณาอาชพการงานทางวทยาศาสตร
สนบสนนการคนควาทางวทยาศาสตร ยอมรบความสาคญของวทยาศาสตรตางมมมอง และขอโตแยงทางวทยาศาสตร สนบสนนการใชความเปนจรง และการอธบายทสมเหตสมผล แสดงออกวาในการสรางขอสรป มกระบวนการและความเปนเหตเปนผล (ตรรกะ) อยางระมดระวง
ความรบผดชอบตอทรพยากรและสงแวดลอม แสดงออกความรบผดชอบสวนบคคลในอนทจะรกษาสงแวดลอมใหยงยน แสดงความตระหนกถงผลกระทบตอสงแวดลอมจากการกระทาของคน แสดงความเตมใจทจะมบทบาทในการรกษาทรพยากรธรรมชาต
PISA 2006 ใชทงแบบสอบถามและแบบทดสอบ เพอเกบขอมลเกยวกบเจตคต แบบสอบถามใชเกบขอมลดานความสนใจในวทยาศาสตร การสนบสนนการคนควาทางวทยาศาสตร และความรบผดชอบตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และแบบสอบถามยงใชเกบขอมลเพมเตมอนๆ เปนตนวา ความผกพนกบวทยาศาสตร ทศนะของนกเรยนตอความสาคญของวทยาศาสตรตอชวตตนอง และตอสงคมในสวนรวม สวนขอสอบทขนกบบรบทกใชตรวจสอบความรสกของนกเรยนในและนอกบรบท เพอตรวจดวาความรสกของนกเรยนจะเปลยนแปลงหรอไมเมออยนอกบรบทหรอเมออยในตางบรบทจะแตกตางไปหรอไมอยางไร และจะมความสมพนธกนอยางไรกบคะแนนการรวทยาศาสตร
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
21
รปแบบรปแบบของของขอสอบขอสอบ
ขอสอบแตละหนวยประกอบดวยบรบททเปนสถานการณของขอสอบ ซงอาจจะเปนในรปของขอเขยนสนๆ หรอเนอความทมตาราง แผนภาพ หรอกราฟประกอบ และตวขอสอบหรอคาถาม (ดงตวอยางเรองมาลาเรย และนมโรงเรยน) แตละหนวยขอสอบหรอคาถามอาจมถง 4 ขอ ทประเมนความรวทยาศาสตรหรอความรเกยวกบวทยาศาสตร และเกอบทกหนวยจะประเมนมากกวาหนงสมรรถนะ และความรมากกวาหนงอยาง
แบบของขอสอบ มสามแบบดวยกนในสดสวนดงน ขอสอบทมตวเลอกตอบ มประมาณหนงในสามของขอสอบทงหมด ใหนกเรยนเลอกหนงคาตอบจากสตวเลอก
อกหนงในสามสวนมทงสวนทนกเรยนตองเขยนคาตอบ อาจเปนเขยนตอบสนๆ หรอเลอกตอบเชงซอน (Complex multiple-choice)
สวนทสามเปนขอสอบแบบเปดทใหนกเรยนสรางคาตอบอยางอสระ (เชน ขอสอบนมโรงเรยน คาถามทสอง)
การตรวจใหคะแนน
แมวาขอสอบปกตจะเปนการใหคะแนนอยางใดอยางหนง คอมคะแนนกบไมมคะแนน แตขอสอบประเภทเลอกตอบเชงซอน หรอตอบอสระจะมคะแนนบางสวน ใหดวยสาหรบการตอบทมสวนถกบาง หรอมการใชเหตผลบางอยางทสอดคลองกบคาอธบาย แตไมถกทงหมด คมอการตรวจใหคะแนนขอสอบประเภทน จะแยกคาตอบของนกเรยนออกจากกนตามเกณฑทระบไว สามอยางดวยกน คอ คะแนนเตม คะแนนบางสวน และไมมคะแนน
การทนกเรยนไดคะแนนเตมบางครงอาจจะไมใชคาตอบทถกตองสมบรณตามเนอหาวชาทเดยว แตนกเรยนไดแสดงวามความรและเขาใจ สามารถสรางคาอธบายทสมเหตสมผล แสดงสมรรถนะทางวทยาศาสตรทแสดงออกวาเปนผรเรองวทยาศาสตรในระดบของเดกอาย 15 ป บางครงแมคาตอบอาจจะไมเหมอนกน กอาจมคะแนนเตมเทากน ถานกเรยนสามารถแสดงออกใหเหนวามความเขาใจในเรองราว มการใชเหตผลไดสอดคลอง สวนคาตอบทความถกตองทลดลง กจะไดคะแนนบางสวน สวนคาตอบทไมมคะแนน เปนคาตอบทไมไดตอบคาถามทโจทยตองการ ไมสมเหตสมผล อาจตอบถกแตไมมคาอธบายหรออธบายผด ใหเหตผลผด หรอ บางครงดเหมอนคาตอบถก แตนกเรยนลอกขอความจากตวคาถามมาตอบ พวกนจะไมมคะแนนให
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
22
ในทางปฏบตจรงๆ การตรวจใหคะแนน PISA ไมไดใหเปนคะแนน แตใหเปนรหสคะแนนเปนการตรวจทใชวธใหรหสคาตอบ โดยคมอการใหรหสคาตอบจะกาหนดรหสใหเปนคะแนนเตม คะแนนบางสวน หรอ ไมมคะแนน และทกขอจะมเกณฑการตอบและตวอยางคาตอบทจะไดรหสในแตละกลม แลวรหสจะถกนาไปเปลยนเปนคะแนนภายหลง และขอสอบแตละขอกอาจกาหนดรหสตางกน การใหรหสสาหรบคะแนนเตมหรอคะแนนบางสวนมประโยชนมากสาหรบการวเคราะหการเรยนรของนกเรยน หรอจดออนทครสามารถใหขอมลกลบได เพราะบางครงนกเรยนอาจไดคะแนนเตมเหมอนกน แตใชเหตผลตางกน หรอไมไดคะแนนเหมอนกนแตผดดวยเหตผลตางกน การใชรหสคะแนนทาใหครทราบวานกเรยนสวนใหญผดหรอถกอยางไร สรปสรป ขอสอบของ PISA ใชทดสอบนกเรยนอาย 15 ป คาถามในขอสอบ PISA ตลอดจนคาตอบทตองการ มลกษณะแตกตางจากขอสอบทนกเรยนเคยชน เปนตนวาการเลอกตอบเชงซอน การตอบแบบอสระ การตรวจใหคะแนนกมวธการใหมๆ เปนตนวาคาถามทตองการคาตอบอสระ นกเรยนอาจจะไดคะแนนเตมเหมอนกนแมวาคาตอบจะไมเหมอนกน ทงนขนอยกบเหตผลทใช การประเมนผลแบบนเปนการทดสอบวธคด และใชเหตผลประกอบคาตอบ ซงจะเปนทกษะทตองใชในชวตจรงในอนาคต การมขอสอบหลากหลายแบบ และตองการคาตอบทนกเรยนตองใชความรและทกษะมากกวาทเคยทาแบบเดมๆ ผลการประเมนจงสามารถใหขอมลปอนกลบใหนกเรยนรวามจดออนจดแขงอยางไร และสามารถนามาปรบปรงจดดอยของตวเองได
อยางไรกตาม ขอสอบแบบนเปนสงทนกเรยนไทยไมคนเคย นกเรยนจงทาคะแนนไดตามาก เมอเทยบกบนกเรยนในหลายประเทศทนกเรยนเคยถกฝกใหใชเหตผล ใชการวเคราะห และสามารถสรางคาตอบโดยการเขยนดวยตนเองแทนการเลอกตอบ ควรจะไดรบการฝกฝนใหเคยชนกบการเขยนอธบาย การใหเหตผล การอางองหรอใชประจกษพยาน เพราะสงนคอทกษะทจาเปนสาหรบชวตและการอยในสงคมอยางเปนพลเมองทมคณภาพ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
23
ตวอยางขอสอบวทยาศาสตรของ PISA
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
25
20
10
1860 1870 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990
⎯→ ป ค.ศ.
1860 1870 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990
คารบอนไดออกไซดทถก
ปลอยออก (พนลานตนตอป) ↑
อณหภมเฉลยของบรรยากาศ
ของโลก ( oC) ↑
15.4 15.0 14.6
⎯→ ป ค.ศ
ปรากฏการณเรอนกระจก จงอานขอความตอไปนแลวตอบคาถาม
ปรากฏการณเรอนกระจก : เรองจรง หรอ นวนยาย?
สงทมชวตตองการพลงงานในการดารงชวต และพลงงานสาหรบสงมชวตบนโลกมาจากดวงอาทตย ซงแผมาในอวกาศไดเพราะรอนมาก แตพลงงานทมาถงโลกมสดสวนเพยงเลกนอยเทานน
บรรยากาศของโลกทาตวเหมอนผาหมคลมปองกนผวโลกของเรา คอยปองกนการเปลยนแปลงของอณหภม ซงจะเกดขนหากโลกนไมมอากาศ
พลงงานทแผมาจากดวงอาทตยสวนใหญจะผานบรรยากาศของโลก โลกจะดดซบพลงงานไวบางสวน และสะทอนพลงงานบางสวนกลบไป พลงงานทสะทอนกลบนบางสวนจะถกดดซบโดยชนบรรยากาศ
ผลทเกดขนคอ หากไมมบรรยากาศดงกลาว อณหภมโดยเฉลยเหนอผวโลกจะสงกวาทเปนอยน ทาใหบรรยากาศของโลกเกดผลทานองเดยวกบเรอนกระจก จงเรยกวา “ปรากฏการณเรอนกระจก”
ปรากฏการณเรอนกระจกน มการกลาวถงกนมากในศตวรรษท 20
อณหภมโดยเฉลยของบรรยากาศของโลกไดเพมสงขนจรง หนงสอพมพและวารสารตางๆ มก บอกวา ตวการสาคญททาใหอณหภมเพมขนในศตวรรษท 20 คอ การเพมขนของคารบอนไดออกไซด
นกเรยนคนหนงชออจฉรยะ สนใจทจะศกษาความสมพนธทอาจเปนไปไดระหวางอณหภมเฉลยของบรรยากาศของโลก และ ปรมาณของคารบอนไดออกไซดทถกปลอยออกมาบนโลก เขาคนพบกราฟ 2 รป ในหองสมดดงตอไปน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
26
อจฉรยะสรปจากกราฟสองรปนวา อณหภมเฉลยของบรรยากาศของโลกทสงขน เปนเพราะคารบอนไดออกไซดถกปลอยออกมาสโลกเพมมากขน
คาถามท 1 : ปรากฏการณเรอนกระจก
ขอมลสวนใดของกราฟทสนบสนนการสรปของอจฉรยะ
......................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................... คะแนนเตม
คาตอบอางถงการเพมของอณหภมและคารบอนไดออกไซดทปลอยออกมา(โดยเฉลย) เชน
• ขณะทมการปลอยกาซ CO2 เพมขนอณหภมกจะเพมขนดวย • กราฟทง 2 เพมขนเรอยๆ • เพราะวากราฟทง 2 เรมสงขนในป ค.ศ. 1910 • อณหภมเพมขนเรอยๆ เมอมการปลอยคารบอนไดออกไซด
ออกมา • เสนกราฟสงขนไปดวยกน • ทกๆ อยางเพมขน
• ยงมการปลอยคารบอนไดออกไซดมากขนอณหภมกจะสงขนไปดวย
หรอ คาตอบอางถง (โดยทวไป) ความสมพนธในเชงบวกของอณหภมและคารบอนไดออกไซดทปลอยออกมา เชน [หมายเหต : มงจบคาเฉพาะทนกเรยนใช เชน “ความสมพนธดานบวก” “รปรางคลายกน” หรอ “มสดสวนโดยตรง” ถงแมวาจะไมตรงกบคาตอบทใหมาขางลาง แตกแสดงถงความเขาใจในระดบทพอจะใหคะแนนได]
• ปรมาณของ CO2 และอณหภมเฉลยของโลกเปนสดสวนโดยตรง
• ทงสองมรปทรงคลายกนแสดงวามความสมพนธ
ไมมคะแนน
คาตอบทอางถงการเพมขนของอณหภม (โดยเฉลย) หรอการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดเพยงอยางใดอยางหนง
• อณหภมสงขน • คารบอนไดออกไซดเพมขน • แสดงใหเหนถงอณหภมทเปลยนแปลงอยางรวดเรว
หรอ คาตอบทอางถงอณหภมและการปลอยคารบอนไดออกไซด โดยไมมคาอธบายธรรมชาตของความสมพนธใหกระจาง
• การปลอยคารบอนไดออกไซด (กราฟ 1) มผลตออณหภมของโลกทสงขน (กราฟ 2)
• คารบอนไดออกไซดเปนสาเหตหลกททาใหของอณหภมของโลกเพมขน
หรอ คาตอบอนๆ เชน • คารบอนไดออกไซดถกปลอยออกมาสงกวาอณหภมของ
โลกโดยเฉลย (คาตอบไมถกตอง เพราะตอบในเชงทวาปรมาณของ CO2 ทปลอยออกมา และอณหภมกาลงเพมสงขน มากกวาทจะตอบวาเพมขนทงสองอยาง)
• การเพมขนของคารบอนไดออกไซดในหลายปทผานมา เกดขนเนองจากอณหภมของบรรยากาศสงขน
• วธทเสนกราฟลากสงขน
• มการเพมขน
ประเทศ % ตอบถก ญปน 69.32 เกาหล 63.86 จน-ฮองกง 75.40 จน-มาเกา 60.70 จน-ไทเป 65.47 ไทย 21.74
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยาทางวทยาศาสตร ความร : การอธบายเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร) การใชความร : ดานสงแวดลอม สถานการณ : โลก ลกษณะขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
27
คาถามท 2 : ปรากฏการณเรอนกระจก
นกศกษาอกคนหนงชอจนตนา ไมเหนดวยกบการสรปของอจฉรยะ เธอเปรยบเทยบกราฟทงสอง และบอกวา มกราฟบางสวนไมสนบสนนขอสรปของอจฉรยะ
จงยกตวอยางวา กราฟสวนใดไมสนบสนนขอสรปของอจฉรยะ พรอมทงอธบายคาตอบ ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม คะแนนบางสวน
อางถงสวนใดสวนหนงของกราฟทไมไดเพมหรอไมไดลดพรอมกน และอธบายคาตอบ
• CO2 ในป 1900-1910 เพมขน ในขณะทอณหภมในชวงเวลานนลดลง
• คารบอนไดออกไซดในป 1980-1983 ลดลงแตอณหภมเพมขน • อณหภมในชวงป 1800 (1800-1899) คอนขางคงท แตกราฟ
แรกเพมขนเรอยๆ • อณหภมระหวางป 1950 ถงป 1980 ไมเพมแตปรมาณ CO2
เพม • อณหภมตงแตป 1940 จนกระทงถงป 1975 ไมเปลยนแปลง
แตปรมาณคารบอนไดออกไซดทปลอยออกมาเพมขนอยางรวดเรว
• อณหภมในป 1940 สงกวาในป 1920 มาก เชนเดยวกนกบการปลอยคารบอนไดออกไซด
กลาวถงชวงเวลาถกตองแตไมใหคาอธบาย เชน • ป 1930 - 1933 • กอนป 1910
กลาวถงปใดปหนงเทานน ไมใชชวงเวลาและใหคาอธบายทยอมรบได
• การปลอย CO2 ในป 1980 ลดลง แตอณหภมยงคงเพมขน
ยกตวอยางทไมสนบสนนขอสรปของอจฉรยะ แตกลาวถงชวงเวลาผด ควรมสงบอกถงความผดพลาด เชน ทาเครองหมายในกราฟทแสดงพนทคาตอบทถกตอง แตความผดพลาดเกดขนตอนทแปลความหมายออกมาเปนขอความ
• อณหภมระหวางป 1950 และป 1960 ลดลง และปรมาณคารบอนไดออกไซดทปลอยออกมาเพมขน
กลาวถงความแตกตางของกราฟทงสอง โดยไมกลาวถงชวงเวลาใดเวลาหนงโดยเฉพาะ
• ทตาแหนงเดยวกนอณหภมเพมขนแมวาการปลอย CO2 จะลดลง
• การปลอย CO2 ในชวงแรกมปรมาณเลกนอย แตอยางไรกตามอณหภมกยงสง
• ในขณะทมการเพมขนในกราฟท 1 เรอยๆ กราฟท 2 ไมเพมยงคงเทาเดม [หมายเหต: มนคงท “โดยภาพรวม”]
• เพราะอณหภมในตอนเรมตนยงคงสง ในชวงทปรมาณคารบอนไดออกไซดตามากๆ
กลาวถงความผดปกตของกราฟใดกราฟหนง • ในชวงประมาณป 1910 ทอณหภมลดลง และเปนอย
อยางนนระยะเวลาหนง • ในกราฟท 2 อณหภมของบรรยากาศของโลกกอน
ป 1910 ลดลง
บงชถงกราฟทแตกตางกน แตใหคาอธบายไมด • ความรอนในชวงป 1940-1950 สงมาก แตปรมาณ
คารบอนไดออกไซดตามาก
ใหคาอธบายไมด แตบงชความแตกตางอยางเดนชด
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร ความร : การอธบายเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร) การใชความร : ดานสงแวดลอม สถานการณ : โลก ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 54.35 เกาหล 49.24 จน-ฮองกง 52.93 จน-มาเกา 42.56 จน-ไทเป 51.86 ไทย 12.35
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
28
คาถามท 3 : ปรากฏการณเรอนกระจก
อจฉรยะยนยนขอสรปของเขาทวา อณหภมเฉลยของบรรยากาศของโลกสงขน เปนผลมาจาก การเพมขนของคารบอนไดออกไซด แตจนตนาคดวาการสรปของอจฉรยะไมมขอมลพอ เธอบอกวา “กอนทจะยอมรบขอสรปน คณตองแนใจวาปจจยอนๆ ทอาจมผลตอ ปรากฏการณเรอนกระจกตองมคาคงท”
จงบอกปจจยทจนตนากลาวถงมา 1 อยาง ...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม
อางถงปจจยทเกยวของกบพลงงาน/การแผรงสทมาจาก ดวงอาทตย
• ดวงอาทตยอาจจะรอนขน และอาจเปนไปไดทโลกกาลงเปลยนแปลงตาแหนง
• พลงงานสะทอนกลบจากโลก [สนนษฐานวา “โลก” นกเรยนหมายถง “พนดน”]
หรอ
อางถงปจจยทเกยวของกบองคประกอบทางธรรมชาตหรอมลภาวะทอาจเกยวของ
• ไอนาในอากาศ • เมฆ • เหตการณ เชน ภเขาไฟระเบด • มลภาวะทางอากาศ (กาซ, เชอเพลง) • ปรมาณของกาซจากไอเสย • CFC • จานวนรถยนต • โอโซน (ทเปนองคประกอบของอากาศ)
[หมายเหต: กรณทอางถงการทาลายโอโซน/ชองโอโซน ไมไดคะแนน]
ไมมคะแนน
บอกถงสาเหตททาใหความเขมขนของคารบอนไดออกไซดเพมมากขน
• การทาลายปาดบฝน • ปรมาณของคารบอนไดออกไซดท
ถกปลอยออกมา
• เชอเพลงจากฟอสซล
อางถงปจจยกวางๆ ทไมเฉพาะเจาะจง • ปย • สเปรย • สภาพของดนฟาอากาศทเปนมา
ปจจยอนๆ ทไมถกตองหรอคาตอบอนๆ • ปรมาณของออกซเจน • ไนโตรเจน • รอยรวในชนโอโซนมขนาดใหญขน
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : โลกและอวกาศ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ดานสงแวดลอม
สถานการณ : โลก
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 17.59 เกาหล 18.27 จน-ฮองกง 30.75 จน-มาเกา 21.46 จน-ไทเป 29.07 ไทย 11.14
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
29
โคลนนง
จงอานบทความจากหนงสอพมพ แลวตอบคาถาม
เครองทาสาเนาสงมชวต
5 10
ถามการเลอกยอดสตวแหงป พ.ศ. 2540 ดอลล จะตองไดรบตาแหนงนอยางแนนอน ดอลลเปนแกะสญชาตสกอตทเหนในรปขางลางน แตดอลลไมใชแกะธรรมดา ดอลลเปนสาเนา (Clone) ของแกะอกตวหนง การโคลนนง (Cloning) หมายถง การทาสาเนาจากตนฉบบ นกวทยาศาสตรประสบผลสาเรจในการสรางแกะ (ดอลล) ใหเหมอนกบแกะทเปนตนฉบบทกอยาง นกวทยาศาสตรชาวสกอตชอ เอยน วลมต เปนคนออกแบบเครองทาสาเนาแกะ เขานา ชนสวนเลกๆ จากตอมนานมของแกะตวเมยท โตเตมทแลว (แกะตวท 1) จากชนสวนเลกๆ น
15 20
เขาแยกเอานวเคลยสออก แลวกปลกถายนวเคลยสนลงไปในเซลลไขของแกะตวเมยอกตวหนง (แกะตวท 2) ทแยกเอาสงทอาจเปนตวกาหนดคณลกษณะของแกะ ตวท 2 ออกแลว จากนนจงนาไขจากแกะตวท 2 น ไปปลกถายลงในแกะตวเมยอกตวหนง (แกะตวท 3) แกะตวท 3 ตงทองและคลอดลกออกมาเปนดอลล นกวทยาศาสตรบางคนคดวา ภายใน 2-3 ปน เปนไปไดทจะมการโคลนนงมนษย แตรฐบาลหลายประเทศไดตดสนใจออกกฎหมายหามการทาโคลนนงมนษยแลว
คาถามท 1 : โคลนนง
ดอลลเหมอนกบแกะตวใด
1. แกะตวท 1 2. แกะตวท 2 3. แกะตวท 3 4. พอของดอลล
คะแนนเตม (ระดบ 4) ขอ 1. แกะตวท 1
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : บอก บรรยาย และพยากรณ ปรากฏการณวทยาศาสตร
ความร : การควบคมพนธกรรม
การใชความร : วทยาศาสตรในชวตและสขภาพ
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 71.66 เกาหล 68.19 จน-ฮองกง 71.66 จน-มาเกา 69.13 ไทย 39.27
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
30
คาถามท 2 : โคลนนง
ในบทความบรรทดท 11 ทกลาวถงชนสวนของตอมนานมทใช วาเปน “ชนสวนเลกๆ”
จากการอานเรองทงหมด นกเรยนคดวา “ชนสวนเลกๆ” นน หมายถงอะไร
1. เซลล 2. ยน 3. นวเคลยสของเซลล 4. โครโมโซมขอ
คาถามท 3 : โคลนนง
ในประโยคสดทายของบทความกลาววา รฐบาลหลายประเทศ ไดตดสนใจออกกฎหมายหามการโคลนนงมนษยแลว
ในตารางขางลางคอเหตผลสองประการทอาจเปนไปไดของการตดสนใจน
เหตผลเหลานน เปนเหตผลทางวทยาศาสตรหรอไม
จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “เปน” หรอ “ไมเปน” ในแตละขอ
เหตผล เปนวทยาศาสตรหรอไม
มนษยจากการโคลนนงอาจตดโรคตาง ๆ ไดงายกวามนษยธรรมดา เปน / ไมเปน
มนษยไมควรแยงบทบาทของพระเจาผสรางสงมชวต เปน / ไมเปน
คะแนนเตม ขอ 1. เซลล
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : บอก บรรยาย และพยากรณ ปรากฏการณวทยาศาสตร
ความร : รปแบบและหนาท
การใชความร : วทยาศาสตรในชวตและสขภาพ
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 43.52 เกาหล 33.13 จน-ฮองกง 53.47 จน-มาเกา 54.22 ไทย 33.10
คะแนนเตม ตอบถกทงสองขอ: เปน ไมเปน ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : เขาใจการสารวจตรวจสอบ ทางวทยาศาสตร
ความร : การควบคมพนธกรรม
การใชความร : วทยาศาสตรในชวตและสขภาพ
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ญปน 65.27 เกาหล 51.22 จน-ฮองกง 51.75 จน-มาเกา 48.37 ไทย 60.64
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
31
กลางวน
จงอานขอมลตอไปนและตอบคาถาม
กลางวน ของวนท 22 มถนายน 2545
วนน ขณะททางซกโลกเหนอฉลองวนทมกลางวนยาวนานทสด ออสเตรเลยจะมกลางวนทสนทสด ในเมลเบอรน* ประเทศออสเตรเลย ดวงอาทตยจะ ขนเวลา 7:36 น. และตกในเวลา17:08 น. จงมกลางวน 9 ชวโมง กบ 32 นาท เปรยบเทยบวนน กบวนทมกลางวนยาวทสดทางซกโลกใต ซงคาดวาจะเปนวนท 22 ธนวาคม ซง ดวงอาทตย
จะขนในเวลา5:55 น. และจะตกในเวลา 20:42 น. ทาใหมกลางวน 14 ชวโมง กบ 47 นาท ประธานของสมาคมดาราศาสตร นาย เปอรร วลาโฮ กลาววา การเปลยนแปลงฤดกาลของซกโลกเหนอ และซกโลกใตนน เกยวของกบการทโลกเอยง 23 องศา
*เมลเบอรน เปนเมองในออสเตรเลย อยทละตจด ประมาณ 38 องศา ใตเสนศนยสตร
คาถามท 1 : กลางวน
ขอใดอธบายถงการเกดกลางวนและกลางคนบนโลก
1. โลกหมนรอบแกนของตวเอง 2. ดวงอาทตยหมนรอบแกนของตวเอง 3. แกนของโลกเอยง 4. โลกหมนรอบดวงอาทตย
คะแนนเตม (ระดบ 4) ขอ 1 โลกหมนรอบแกนของตวเอง
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : บอก บรรยาย และพยากรณ ปรากฏการณวทยาศาสตร
แนวเรอง : โลกและตาแหนงของโลกในจกรวาล
การใชความร : วทยาศาสตรในโลกและสงแวดลอม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 56.48 เกาหล 63.12 จน-ฮองกง 43.65 จน-มาเกา 39.93 ไทย 31.51
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
32
ชวงเสนศนยสตรทไดคะแนน
10๐
23๐
45๐
รปขางลางน แสดงลาแสงจากดวงอาทตยสองไปยงโลก
คาถามท 2 : กลางวน
สมมตวาเปนวนทมกลางวนสนทสดในเมลเบอรน
จงเขยนเสนแกนโลก ซกโลกเหนอ ซกโลกใต และเสนศนยสตร ลงในรป พรอมเขยนชอกากบคาตอบวาเปนสวนใดดวย
สงสาคญในการใหคะแนนขอนมดงน
1. วาดแกนของโลกเอยงเขาหาดวงอาทตย ในมมระหวาง 10๐ ถง 45๐ จากแนวตง ดงรป
ไมไดคะแนน ถาอยนอกชวง 10๐ ถง 45๐
2. บอกซกโลกเหนอและซกโลกใต หรอบอกแคอยางใดอยางหนงกได
3. ใหคะแนนวาดเสนศนยสตรเอยงเขาหาดวงอาทตย ในมมระหวาง 10๐ ถง 45๐ เหนอแกนนอน ดงรป
อาจวาดเสนศนยสตรใหเปนวงรหรอเสนตรงกได
ไมไดคะแนน ถาวาดแลวอยนอกชวง 10๐ - 45๐ จากแกนนอน
ชวงแกนของโลกทไดคะแนน 10๐ 23๐ 45๐
รป: ลาแสงจากดวงอาทตย
โลก
แสงจาก ดวงอาทตย
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
33
คะแนนเตม
แผนผงพรอมเสนศนยสตรของโลกทเอยงเขาหาดวงอาทตยทามมระหวาง 10๐ และ 45๐ และแกนโลกเอยงเขาหาดวงอาทตยในระดบแนวขนาน 10๐ และ 45๐ จากแนวตง และเขยนซกโลกเหนอและ/หรอซกโลกใตถกตอง (หรอใชสญลกษณอนทมความหมายนยเดยวกน หรอบอกเพยงซกใดซกหนง)
คะแนนบางสวน
แกนของโลกทเอยงทามมระหวาง 10๐ และ 45๐ โดยเขยนสญลกษณเหนอใตอยางถกตอง (หรอใชสญลกษณอนทมความหมายนยเดยวกน หรอบอกเพยงซกใดซกหนงกได) แตมมของเสนศนยสตรทเอยงไมไดอยระหวาง 10๐ และ 45๐ หรอไมเขยนเสนศนยสตร
หรอ เสนศนยสตรเอยงทามมระหวาง 10๐ และ 45๐ โดยเขยนสญลกษณเหนอใตอยางถกตอง (หรอมเพยงหนงสญลกษณ, ความหมายนยอน) แตมมของแกนโลกไมไดเอยงทามมระหวาง 10๐ และ 45๐ หรอไมเขยนแกนโลก
หรอ มมของเสนศนยสตรทเอยงทามมระหวาง 10o และ 45o และแกน โลกเอยงทามมระหวาง 10o และ 45o แตซกโลกเหนอและใต ไมไดทาสญลกษณอยางถกตองไว (ไมไดทาสญลกษณไวท ซกใด ซกหนง, ความหมายนยอนหรอไมไดบอกสญลกษณทงสองซก)
แกนโลก
เสนศนยสตร
แกนโลก แกนโลก
เสนศนยสตร
แกนโลก
เสนศนยสตร
แกนโลก
เสนศนยสตร
แกนโลก
เสนศนยสตร
A
เสนศนยสตร
แกนโลก
เสนศนยสตร
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
34
เสนศนยสตร
ไมมคะแนน
ทาสญลกษณแสดงซกโลกเหนอและใตถกตอง (แมจะเพยงซกเดยว, อกซกรไดโดยนย) เพยงอยางเดยวเทานน
หรอ เขยนเสนศนยสตรเอยงระหวาง 10๐ และ 45๐ เพยงสวนเดยวเทานนทถกตอง
หรอ เขยนเสนแกนของโลกเอยงระหวาง 10๐ และ 45๐
ถกตองเพยงอยางเดยว หรอ ไมมสวนใดเลยทถกตอง หรอคาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : บอก บรรยาย และพยากรณ ปรากฏการณวทยาศาสตร
ความร : โลกและตาแหนงของโลกในจกรวาล
การใชความร : วทยาศาสตรในโลกและสงแวดลอม
ลกษณะของขอสอบ : เขยนตอบสนๆ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 37.87 เกาหล 23.16 จน-ฮองกง 22.36 จน-มาเกา 22.71 ไทย 5.90
แกนโลก
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
35
บนทกของแซมเมลไวส บทความท 1
กรกฎาคม 1846 สปดาหหนาขาพเจาจะไปรบตาแหนง แพทยสตนารในหอผปวยท1 ของคลนกผดงครรภในโรงพยาบาลกรงเวยนนา ขาพเจารสกตกใจเมอไดทราบเปอรเซนตของคนไขทตายในคลนกน ในเดอนนมแมไมนอยกวา 36 ราย จาก 208 ราย ตายทน ทงหมดตายจากการเปนไขหลงคลอดแสดงวาการใหกาเนดบตรมอนตรายเทากบการเปนโรคปอดบวมขนรายแรง
จากขอความในบนทกของ อกแนซ แซมเมลไวส (1818-1865) แสดงใหเหนผลของการเปนไข หลงคลอด โรคจากการตดเชอทฆาผหญงจานวน มากหลงการคลอดลก แซมเมลไวสเกบขอมล เกยวกบจานวนคนทตายเพราะการเปนไขหลงคลอดจากหอผปวย 1 และ จากหอผปวย 2
(ดแผนภาพประกอบ)
แพทยซงรวมทง แซมเมลไวส รสกมดมนเกยวกบสาเหตของโรคไขหลงคลอด แซมเมลไวสบนทกตอไปอกวา
“ธนวาคม 1846 ทาไมผหญงจานวนมากมายตองตายดวยไขชนดนหลงการคลอดลกทไมมปญหาอะไร นบเปนศตวรรษมาแลวทวทยาศาสตรบอกเราวา มโรคระบาดทมองไมเหนฆามารดาเหลาน สาเหตอาจจะมาจากการเปลยนแปลงของอากาศ อทธพลจากนอกโลก หรอภายในโลก คอแผนดนไหว”
ในปจจบนนมคนไมมากนกทเชอวาอทธพลนอกโลก หรอ แผนดนไหวจะเปนสาเหตทเปนไปไดของการเกดไข แตในสมยท แซมเมลไวสมชวตอย มคนจานวนมาก แมแตนกวทยาศาสตรกมความเชอดงกลาว ปจจบนเรารวามนตองเกยวกบความสะอาด แซมเมลไวส ทราบวาโรคไขหลงคลอดน ไมนาจะมสาเหตมาจากอานาจนอกโลกหรอแผนดนไหว เขาชใหเหนขอมลทเกบรวบรวมได (ดแผนภาพ) เพอโนมนาวเพอนรวมงานใหเหนดวย
• หอ
• หอ
แผนภาพ
1841 1842 1843 1844 1845 1846 ป ค.ศ.
15
10
5
จานวนคนตาย
จานวนคนทตายตอคนไขคลอด 100 คน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
36
คาถามท 1 : บนทกของแซมเมลไวส
สมมตวานกเรยนเปนแซมเมลไวส จงบอกเหตผล (ใชขอมลทแซมเมลไวสรวบรวมไดเปนฐานการคด) วาทาไมไขหลงคลอดจงไมนาจะเกดจากการเกดแผนดนไหว ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม
คาตอบทแสดงถงความแตกตางของจานวนผเสยชวตระหวางหอผปวยทงสอง (ตอคนไขทปวยจากการคลอด 100 คน) • เนองจากขอเทจจรงทวา หอผปวย 1 มอตราการตายของผปวยสงกวา เมอเปรยบเทยบกบหอผปวย 2 เหนไดอยางชดเจนวา
ไมเกยวกบแผนดนไหวเลย • ผปวยในหอผปวย 2 ตายไมเทากบในหอผปวย 1 ดงนน แผนดนไหวไมสามารถเกดโดยไมกอใหเกดจานวนผตายทเทากนในแตละ
หอผปวย • เพราะหอผปวย 2 มจานวนผตายไมสงเทากบหอผปวย1 บางทอาจมบางสงเกดขนกบหอผปวย 1
• มแนวโนมวาแผนดนไหวจะไมใชสาเหตของการเกดไขเนองจากอตราการตายของหอผปวยทงสองมความแตกตางกนมาก
คะแนนบางสวน
คาตอบทแสดงถงขอเทจจรงวาแผนดน ไหวไมไดเกดขนบอย เชน
• มแนวโนมวาอาจไมใชสาเหตจากแผนดนไหว เพราะแผนดนไหวไมไดเกดตลอดเวลา
หรอ คาตอบทอางถงขอเทจจรงวาแผนดนไหวมผลกบผคนทอยนอกหอผปวยเชนกน เชน
• ถาแผนดนไหวเปนสาเหต ผหญงทอยนอกโรงพยาบาลควรเปนไขเชนเดยวกน
• ถาแผนดนไหวเปนสาเหต ทวโลกจะเกดไขทกครงทเกดแผนดนไหว
หรอ คาตอบทอางถงความคดวาเมอเกดแผนดนไหวผชายไมไดเปนไข เชน
• ถามผชายอยในโรงพยาบาลและมแผนดนไหวเกดขนเขากไมไดเปนไข ดงนนแผนดนไหวไมสามารถเปนสาเหตได
ไมมคะแนน
คาตอบทบอกวาแผนดนไหวไมสามารถเปนสาเหตของไข(เทานน) เชน
• แผนดนไหวไมมอทธพลตอคนหรอทาใหเขาปวย • การสนสะเทอนเพยงเลกนอยไมเปนอนตราย
หรอ คาตอบทบอกวาไขตองเกดจากสาเหตอน (ไมวาสาเหตจะถกหรอผด) เชน
• แผนดนไหวไมไดทาใหกาซพษรวออกมา มนเกดจากแผนเปลอกโลกมวนและเลอนตวเขาหากน
• เพราะวามนไมมผลตอกนและเปนเพยงความเชอทผด • แผนดนไหวไมมผลใดๆตอคนทอง เหตผลเพราะหมอยงม
ความเชยวชาญไมเพยงพอ
หรอ คาตอบทรวมทงขอ (1) และ (2) เชน • ผหญงมากมายทตายหลงจากการคลอดไมมปญหาไข
ปญหาไขมแนวโนมวาไมไดเกดจากแผนดนไหว วทยาศาสตรบอกเราวาโรคระบาดทมองไมเหนเปนสง ทฆาผหญงเหลานน
• สาเหตของการตายเกดจากแบคทเรยและแผนดนไหวไมมผลกบมน
หรอ คาตอบผดอนๆ • ฉนคดวามนตองเปนแผนดนไหวครงใหญทม
แรงสนสะเทอนมาก • ในป 1843 การตายลดลงในหอผปวย 1 และหอผปวย 2
กลดลงเชนกน เพราะไมมแผนดนไหวเกดในชวงนนแตยงมไขเกดขน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
37
บนทกของแซมเมลไวส บทความท 2
สวนหนงของการวจยในโรงพยาบาล คอ การผาศพ รางของผตายจะถกผาออกเพอหาสาเหตของการตาย แซมเมลไวส บนทกวานกศกษาแพทยททางานในหอผปวย1 ปกตจะมสวนรวมในการผาศพหญงซงเสยชวตเมอวนกอน และกอนทพวกเขาจะตรวจรางกายหญงทเพงจะใหกาเนดลก พวกเขาไมไดใหความสนใจมากนกกบการทาความสะอาดรางกายตนเองหลงจากการผาศพ บางคนยงรสกภมใจเสยดวยซาทมกลนทาใหคนอนรวาเขาไดทางานเกยวกบความตายมา เพราะวานแสดงวาพวกเขาทางานอยางขยนขนแขง
เพอนของแซมเมลไวส คนหนงตายหลงจากทามดบาดตวเองในระหวางการผาศพ และจากการผาศพของเพอนคนนนพบวา เขามอาการเหมอนกบหญงทตายเนองจากการเปนไขหลงคลอดจงทาใหแซมเมลไวสเกดความคดใหมขนอยางหนง
คาถามท 2 : บนทกของแซมเมลไวส
ความคดใหมของแซมเมลไวส คอ จะตองมอะไรเกยวกบการตายของผหญงในคลนกผดงครรภทมเปอรเซนตสง และพฤตกรรมของนกศกษาแพทย ความคดนนาจะเปนอะไร
1. การใหนกศกษาทาความสะอาดตวเองหลงการผาศพ นาจะทาใหโรคไขหลงคลอดลดลง 2. นกศกษาไมควรมสวนรวมในการผาศพ เพราะเขาอาจทามดบาดตนเอง 3. นกศกษามกลนเพราะไมทาความสะอาดตนเอง หลงจากการผาศพ 4. นกศกษาตองการแสดงวาตนเปนคนขยน ซงทาใหเขาขาดความระมดระวง
เมอมาตรวจรางกายคนไขหญง
คะแนนเตม ขอ 1. การใหนกศกษาทาความสะอาด
ตวเองหลงการผาศพ นาจะทาให โรคไขหลงคลอดลดลง
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : สรางขอสรปหรอประเมนขอสรป
ความร : ชววทยามนษย
การใชความร : วทยาศาสตรในชวตและสขภาพ
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 36.30 เกาหล 42.00 จน-ฮองกง 38.10 ไทย 7.20
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : รจกปญหาหรอคาถามทสามารถ สารวจตรวจสอบทางวทยาศาสตร
แนวเรอง : ชววทยามนษย
การใชความร : วทยาศาสตรในชวตและสขภาพ
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 70.10 เกาหล 81.50 จน-ฮองกง 65.30 ไทย 49.00
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
38
คาถามท 3 : บนทกของแซมเมลไวส
แซมเมลไวสประสบผลสาเรจในการพยายามลดการตายเนองจากการเปนไขหลงคลอด แตในปจจบนโรคนกยงยากทจะกาจดใหหมดไป ไขทรกษายากยงเปนปญหาของโรงพยาบาล มาตรการหลายอยางถกนามาใชควบคมปญหาน ตวอยางหนงของมาตรการคอการซกผาปเตยงทอณหภมสง
จงอธบายวาทาไมการใชอณหภมสง (ขณะซกผาปเตยง) จงชวยลดความเสยงทคนไขจะตดเชอ
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม
คาตอบทอางถงแบคทเรยถกฆา เชน • เพราะการใหความรอนอาจทาใหแบคทเรยสวนใหญตาย • แบคทเรยไมสามารถทนอณหภมสงได • แบคทเรยจะไหมโดยอณหภมทสง • แบคทเรยจะถกทาใหสก ( คาวา “สก” หรอ “ไหม” อาจไม
ถกตองในทางวทยาศาสตร แตใหนบเปนถกตามความเขาใจของนกเรยน)
หรอ คาตอบทอางถงการฆาจลชพ เชอโรคหรอไวรส เชน • เพราะความรอนทสงฆาสงมชวตขนาดเลกทกอใหเกดโรค • มนรอนเกนไปสาหรบเชอโรคทจะดารงชวต
หรอ คาตอบทอางถงการกาจดแบคทเรยออกไป (ไมไดฆา) เชน
• จลชพ เชอโรค หรอไวรสแบคทเรยจะถกกาจดไป • จานวนของแบคทเรยจะลดลง • คณลางแบคทเรยออกไปทอณหภมสง
หรอ คาตอบทอางถงการกาจด จลชพ เชอโรค หรอไวรส (ไมไดฆา) เชน
• เพราะคณจะไมมเชอโรคอยบนรางกาย
หรอ คาตอบทอางถงการฆาเชอของผาปเตยง เชน • ผาปเตยงจะไดรบการฆาเชอ
ไมมคะแนน
คาตอบทอางถงการฆาโรค เชน • เพราะนาทรอนจะฆาโรคใดๆ ทอยบนผาปเตยง
• อณหภมทสงจะกาจดไขสวนใหญบนผาปเตยง มโอกาสเหลออยนอย
หรอ คาตอบผดอนๆ • ดงนนเขาจะไมปวยเปนไขหวด
• เมอคณลางบางสงมนจะชะลางเชอโรคออกไปดวย
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : แสดงความเขาใจความรทางวทยาศาสตร
แนวเรอง : ชววทยามนษย
การใชความร : วทยาศาสตรในชวตและสขภาพ
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 77.90 เกาหล 79.80 จน-ฮองกง 81.80 ไทย 56.30
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
39
คาถามท 4 : บนทกของแซมเมลไวส
โรคหลายชนดสามารถรกษาไดดวยยาปฏชวนะ แตความสาเรจของยาปฏชวนะบางตวในการรกษาไขหลงคลอดยงคงรบหรในปจจบน อะไรคอเหตผลของเรองน
1. หลงจากการผลตแตละครง ยาปฏชวนะจะลดประสทธภาพในการรกษาลงเรอยๆ 2. แบคทเรยเกดการดอยาปฏชวนะ 3. ยาปฏชวนะเหลานสามารถชวยตอตานไขหลงคลอดแตไมสามารถตอตานโรคอนๆ 4. ความตองการยาปฏชวนะลดลงเพราะการสาธารณสขดขนมากในปจจบน
คะแนนเตม ขอ 2. แบคทเรยเกดการดอยาปฏชวนะ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : แสดงความเขาใจความรทางวทยาศาสตร
แนวเรอง : ชววทยามนษย
การใชความร : วทยาศาสตรในชวตและสขภาพ
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 70.60 เกาหล 66.70 จน-ฮองกง 76.00 ไทย 34.30
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
40
เสอผา
จงอานขอความตอไปนแลวตอบคาถาม
บทความเกยวกบเสอผา
นกวทยาศาสตรชาวองกฤษคณะหนง ไดพฒนาผา “ฉลาด” เพอทจะชวยใหเดกพการสามารถสอสารดวย “คาพด” ได เดกทใสเสอกกททาดวยเสนใยพเศษทนาไฟฟาได ซงเชอมตอไปยงเครองสงเคราะหเสยง จะสามารถทาใหผอนเขาใจสงทเขาตองการสอสาร โดยการแตะลงบนผาทมความไวตอการสมผสเทานน
วสดนทาดวยผาธรรมดาและเคลอบรพรนดวยเสนใยทมคารบอนสอดไสอย จงสามารถนาไฟฟาได เมอมแรงกดลงบนผา สญญาณแบบตางๆ จะถกสงไปตามเสนใยและไปแปลงสญญาณ ชพคอมพวเตอรจะอานไดวาสวนใดของผาถกแตะแลวกจะไปทาใหเครองมออเลกทรอนกสทตดตงอยทางาน เครองมอดงกลาวมขนาดไมเกนกวากลองไมขด 2 กลองเทานน
“สวนทฉลาด กคอ วธการทอและการสงสญญาณผานทางเสนใย เราสามารถทอเสนใยนใหกลมกลนเขาไปในลายผาซงทาใหเราไมสามารถมองเหนมน” นกวทยาศาสตรทานหนงกลาว
ผานสามารถซก บด หรอหมหอสงตางๆ โดยไมเกดความเสยหายและนกวทยาศาสตรยงกลาวดวยวา ผานสามารถผลตเปนจานวนมากไดในราคาถก
คาถามท 1 : เสอผา
คากลาวอางดงตอไปน สามารถทดสอบในหองปฏบตการไดหรอไม จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ได” หรอ “ไมได” ในแตละขอ
ผา สามารถ สามารถทดสอบในหอง ปฏบตการวทยาศาสตร
ซกไดโดยไมเกดความเสยหาย ได / ไมได
หอหมสงตางๆ ไดโดยไมเกดความเสยหาย ได / ไมได
บดไดโดยไมเกดความเสยหาย ได / ไมได
ผลตเปนจานวนมากไดในราคาถก ได / ไมได
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบปญหาเชงวทยาศาสตร
ความร : การสบสวนเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ญปน 52.26 เกาหล 48.76 จน-ฮองกง 62.77 จน-มาเกา 47.73 จน-ไทเป 50.80 ไทย 24.36
คะแนนเตม (ระดบ 4) ถกทงสขอ: ได ได ได ไมได
ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
41
คาถามท 2 : เสอผา
เครองมอชนดใดในหองปฏบตการ ทใชตรวจสอบวา ผาททอขนนาไฟฟาได
1. โวลตมเตอร (Voltmeter) 2. กลองแสง (Light box) 3. ไมโครมเตอร (Micrometer) 4. เครองวดเสยง (Sound meter)
คะแนนเตม ขอ 1. โวลตมเตอร (Voltmeter)
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบทางเทคโนโลย (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 81.05 เกาหล 88.25 จน-ฮองกง 91.96 จน-มาเกา 88.53 จน-ไทเป 94.24 ไทย 40.42
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
42
โอโซน
ตอไปนคอสวนหนงของบทความซงเกยวกบชนโอโซน
บรรยากาศ คอ มหาสมทรของอากาศและทรพยากรธรรมชาตทมคายงสาหรบการดารงชวตบนโลก แตโชครายทกจกรรมของมนษย ทงเพอประโยชนตนหรอประโยชนชาต กาลงทาอนตรายตอทรพยากรสวนรวมน ทเหนชดคอ การทาลายชนโอโซนอนเปราะบาง ซงทาหนาทเปนเสมอนโลปกปองชวตบนโลก
โมเลกลของโอโซนประกอบดวยออกซเจน 3 อะตอม ซงไมเหมอนกบโมเลกลของออกซเจนทประกอบดวยออกซเจนเพยง 2 อะตอม โมเลกลของโอโซนมนอยมาก มนอยกวา 10 โมเลกล ในทกๆ หนงลานโมเลกลของอากาศ อยางไรกตามเกอบพนลานปมาแลวทโอโซนทาหนาทปกปองสงมชวตบนโลกใหปลอดภย แตโอโซนอาจทาไดทงปกปองหรอทารายสงมชวตบนโลก ทงนขนอยกบตาแหนงทมนอย โอโซนทอยในชนโทรโปสเฟยร (สงขนไปจากผวโลกจนถง 10 กม.) เปนโอโซน “เสย” ทสามารถทาลายเยอปอด และทาลายพชได แตโอโซนประมาณ 90% จะอยในบรรยากาศชนสตราโทรเฟยร (ระหวาง 10 ถง 40 กม. เหนอผวโลก) เปนโอโซน “ด” ซงเลนบทบาทเปน ผคมครอง โดยทาหนาทดดซบรงสอลตราไวโอเลตทเปนอนตราย (UV-B) ทแผมาจากดวงอาทตย
หากปราศจากชนโอโซนทมประโยชนน มนษยจะเปนโรคบางอยางไดงาย เนองจากไดรบรงสอลตรา ไวโอเลตจากดวงอาทตยมากขน ในสบปทผานมา ปรมาณโอโซนไดลดลง ในป พ.ศ. 2517 มการตงสมมตฐานวา สารคลอโรฟลออโรคารบอน (CFCs) อาจเปนสาเหตน จนกระทงป พ.ศ. 2540 การประเมนความสมพนธของสาเหต-ผลทเกดขน กไมสามารถสรปไดแนนอนวาสาร CFCs เปนสาเหต อยางไรกตาม ในเดอนกนยายน พ.ศ. 2541 ผแทนจากทวโลกไดมาประชมทเมองมอนทรอล (แคนาดา) และตกลงกนทจะจากดการใชสาร CFCs อยางเขมงวด
ในบทความ ไมไดบอกถงวธการเกดโอโซนในบรรยากาศ ตามความเปนจรงในแตละวนจะมโอโซนบางสวนเกดขนใหม และมบางสวนหายไป วธการเกดโอโซน แสดงไดดงรปการตนตอไปน
สมมตวาเพอนของนกเรยนพยายามจะทาความเขาใจกบการตนน แตเขาไมเคยไดเรยนวทยาศาสตร และไมเขาใจวาผเขยนการตนกาลงอธบายอะไร เขารวาในบรรยากาศไมมเจาตวเลกๆ แตสงสยวาเจาตวเลกๆ ในภาพแทนอะไร เครองหมาย O2 และ O3 หมายถงอะไร และการตนนแสดงกระบวนการอะไร เพอนตองการคาอธบายจากนกเรยน โดยสมมตวาเขาทราบแลววา
• O เปนสญลกษณแทนออกซเจน • อะตอม และโมเลกลคออะไร
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
43
คาถามท 1 : โอโซน
จงเขยนคาบรรยายภาพของการตนสาหรบเพอน
ในคาบรรยาย ใหใชคาวา อะตอม และโมเลกล ในทานองเดยวกบทใชในบรรทดท 4 และ 5
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
เกณฑพจารณาคะแนนเตม
ขอสงเกตในแตละเกณฑทง 3 ขอ: เกณฑท 1
• การแบงตวควรอธบายโดยใชคาทถกตอง (ดบรรทดท 4 และ 5) คอ O (หนงอะตอมหรอหลายอะตอม) และ O2
(หนงโมเลกลหรอหลายโมเลกล)
• ถา O และ/หรอ O2 ถกอธบายวาเปนเพยงแค “อนภาค” หรอ “สวนทมขนาดเลก” เกณฑนจะไมไดคะแนน
เกณฑท 2
• อทธพลของดวงอาทตยมความสมพนธตอการแบงตวของ O2 (หนงโมเลกลของออกซเจนหรอหลายโมเลกลของออกซเจน)
• ถาอทธพลของดวงอาทตยสมพนธตอการสรางโมเลกลของโอโซนจากอะตอมของออกซเจนและโมเลกลของออกซเจน (รป 2 และ 3) สวนนจะไมไดคะแนน
หมายเหต : เกณฑ 1 และ 2 ตามตวอยาง อาจอยใน 1 ประโยค
เกณฑท 3
• เกณฑนควรไดคะแนนสวนหนง ถาคาตอบมการอธบายถงการรวมตวของ O กบ O2 ถามการอธบายการสราง O3 จากการรวมกนของ O (3, แยกกน) อะตอมของออกซเจน เกณฑนจะไมไดคะแนน
• ถาไมไดอธบายวา O3 เปนโมเลกลเดยวหรอหลายโมเลกล แตยกตวอยางเปน “กลมอะตอมกลมหนง” ลกษณะนถอวายอมใหไดคะแนน
ตวอยางคะแนนเตม
• เมอดวงอาทตยสองแสงบนโมเลกล O2 อะตอม 2 อะตอมจะแยกจากกน อะตอม O ทง 2 จะมองหาโมเลกล O2 ตวอนเพอรวมตว เมอ O1 และ O2 รวมตวเปน O3 ซงกลายเปนโอโซน
• ภาพแสดงใหเหนการสรางโอโซน ถาโมเลกลออกซเจนไดรบผลกระทบจากดวงอาทตย แลวถกแบงเปน 2 อะตอม อะตอมทถกแบงตวนจะหาโมเลกล 1 ตวเพอเชอมกน มนจะเรยงกนจากโมเลกล O2 เปน O3 หนงโมเลกล ซง 3 อะตอมรวมตวเขาดวยกนเปน O3 ในรปโอโซน
• รปรางเลกๆ ของ O หรออะตอมของออกซเจน เมออะตอม 2 อะตอมรวมกนกลายเปน O2 หรอโมเลกลของออกซเจน ดวงอาทตยทาใหโมเลกลนแยกออกเปนออกซเจนอกครง อะตอม O2 กจบกบโมเลกล O2 ทาใหเกด O3 ซงกคอโอโซน [หมายเหต: คาตอบนถอวาถกตอง นเปนเพยงความผดพลาดของการเขยน (“อะตอม O2” หลงจากทกลาวถงอะตอมของออกซเจนไวกอนหนาน)]
ใหพจารณาคาตอบตามเกณฑทง 3 ขอ ตอไปน:
เกณฑแรก: โมเลกลของออกซเจนหรอออกซเจนบางโมเลกล (แตละโมเลกลประกอบดวยอะตอมของออกซเจน 2 อะตอม) ถกแบงเปนอะตอมของออกซเจน (รป 1)
เกณฑทสอง: การแบงตว (ของโมเลกลของออกซเจน) เกดขนภายใตอทธพลของแสงอาทตย (รป 1)
เกณฑทสาม: อะตอมของออกซเจนรวมกบโมเลกลของออกซเจนอนๆ กลายเปนโมเลกลของโอโซน (รป 2 และ 3)
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
44
คะแนนบางสวน
กรณทเกณฑท 1 และ 2 เทานนทถกตอง • ดวงอาทตยแยกโมเลกลออกซเจนเปนอะตอมเดยว อะตอมเดยวนรวมกลมกน กลมอะตอมเกดจากการรวมตวของ 3 อะตอมเขา
ดวยกน
กรณทเกณฑท 1 และ 3 เทานนทถกตอง • สมาชกของอะตอมเลกๆ หมายถงออกซเจน 1 อะตอม O คออะตอมออกซเจน 1 อะตอม O2 คอโมเลกลของออกซเจน และ O3
คอกลมของอะตอมรวมตวเขาดวยกน กระบวนการนแสดงใหเหนวาอะตอมของออกซเจน 1 ค (O2 ) ถกแบง และในแตละอะตอม กเขาไปรวมกบคอน 2 ค เปนกลมอะตอม 3 อะตอม 2 กลม (O3)
• สมาชกของอะตอมออกซเจนเลกๆ น O2 หมายถงโมเลกลของออกซเจน 1 โมเลกล (เหมอนสมาชกตวเลกๆ 1 คจบมอกน) และ O3 หมายถงอะตอมออกซเจน 3 อะตอม อะตอมออกซเจน 2 อะตอมของ 1 ค แตกออกจากกน และแตละอะตอมกรวมเขากบอะตอมคอนและแยกออกมาจาก 3 ค โมเลกลของออกซเจน 3 โมเลกล จานวน 2 กลม จดอยเปนรป O3
กรณทเกณฑท 2 และ 3 เทานนทถกตอง • ออกซเจนถกรงสของดวงอาทตย ทาใหแบงครง ทง 2 สวนนไปรวมกบ “อนภาค” ของออกซเจนอน กลายเปนโอโซน • โดยมากออกซเจนบรสทธ (O2 ) ออกซเจนในสงแวดลอมเปนคทม 2 อะตอม ดงนนจงมค 2 จานวน 3 ค คหนงไดรบความรอน
มากเกนไปและแยกออกจากกนไปรวมกบคอนๆ ทาใหเกด O3 แทน O2 [หมายเหต: ถงแมวา “คหนงไดรบความรอนมากเกนไป” ไมใชการอธบายทดนกสาหรบอทธพลของ ดวงอาทตย แตใหคะแนนสาหรบเกณฑท 2 และเกณฑท 3 ถอไดวาถาตอบถกตอง]
กรณทถกตองเฉพาะเกณฑท 1 เทานน • โมเลกลของออกซเจนถกทาลาย และอยในรปอะตอม O และบางครงกเปนโมเลกลของโอโซน ชนของโอโซนยงคงเหมอนเดม
เพราะโมเลกลใหมถกสรางขนและตวอนกตาย
กรณทถกตองเฉพาะเกณฑท 2 • แสดงถง 1 โมเลกลของออกซเจน O2 = ออกซเจน, O3 = โอโซน บางครงโมเลกลของออกซเจนทงครวมตวเขาดวยกน ถก
แสงอาทตยแยกออก โมเลกลเดยวเหลานรวมเขากบคอนกอตวเปนโอโซน
กรณทถกตองเฉพาะเกณฑท 3 • โมเลกลของออกซเจนถกบงคบใหยดตดกบ O2 ( 2 X โมเลกลของออกซเจน) เพอกอตวเปน O3 (3 X โมเลกลของออกซเจน)
ดวยความรอนของดวงอาทตย [หมายเหต: คาตอบสวนทขดเสนใตแสดงเกณฑท 3 ไมใหคะแนนในสวนเกณฑท 2 เพราะดวงอาทตยไมไดมสวนในการกอตวของโอโซน จาก O + O2แตเปนเพยงแคทาลายพนธะของ O2]
ไมมคะแนน
ไมมคาตอบทถกตามเกณฑทง 3 ขอ
• ดวงอาทตย (รงสอลตราไวโอเลต) เผาไหมชนโอโซน และในขณะเดยวกนกเปนตวทาลายดวย ซงสงเลกๆ เหลานนคอ ชนโอโซน และมนไดหนออกหางจากดวงอาทตยเพราะมนรอนมาก [หมายเหต: ไมใหคะแนน เพราะไมไดกลาวถงสงใดๆ เกยวกบอทธพล ของดวงอาทตย]
• ดวงอาทตยเผาไหมโอโซนในกรอบแรก ในกรอบท 2 มนวงหนโดยมนาตากลบตาและในกรอบท 3 มการกอดกนพรอมกบนาตาดวย
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ สมรรถนะ : สอสารขอสรปทสมเหตสมผล จากประจกษพยานและขอมล ความร : การเปลยนแปลงทางเคมและกายภาพ การใชความร : วทยาศาสตรในโลกและสงแวดลอม สถานการณ : โลก ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 34.30 เกาหล 24.80 จน-ฮองกง 27.30 ไทย 3.13
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
45
คาถามท 2 : โอโซน
โอโซนเกดขนไดในขณะเกดพายฟาคะนอง ซงทาใหมกลนเฉพาะตวหลงพายฟาคะนอง ในบรรทดท 8 ถง 10 ผเขยนไดกลาวถง “โอโซนเสย" และ “โอโซนด”
โอโซนทเกดขนในระหวางเกดพายฟาคะนองเปน โอโซนเสย หรอ โอโซนด
จงเลอกคาตอบและคาอธบายทมขอมลสนบสนนจากบทความ โอโซนเสยหรอ
โอโซนด คาอธบาย
1. เสย มนเกดขนในขณะทภมอากาศไมด 2. เสย มนเกดขนในชนโทรโปสเฟยร 3. ด มนเกดขนในชนสตราโทสเฟยร 4. ด มนมกลนด
คาถามท 3 : โอโซน
บรรทดท 12 และ 13 กลาววา “หากปราศจากชนโอโซนทมประโยชนน มนษยจะมโอกาสเปนโรคบางอยางไดงาย เนองจากไดรบรงสอลตราไวโอเลตจากดวงอาทตยมากขน”
จงบอกชอของโรคเฉพาะเหลานมา 1 อยาง
.......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม ไมมคะแนน
อางถงมะเรงผวหนงหรอโรคทมสาเหต จากดวงอาทตยเขามาเกยวของ คาตอบอนๆ
คะแนนเตม ขอ 2. เสย มนเกดขนในชนโทรโปสเฟยร
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : สรางขอสรปหรอประเมนขอสรป
ความร : การเปลยนแปลงในบรรยากาศ
การใชความร : วทยาศาสตรในโลกและสงแวดลอม
สถานการณ : โลก
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบแบบปด
ประเทศ % ตอบถก ญปน 60.20 เกาหล 56.70 จน-ฮองกง 37.70 ไทย 11.47
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : แสดงความเขาใจความรทางวทยาศาสตร
ความร : การเปลยนแปลงทางสรระ
การใชความร : วทยาศาสตรในชวตและสขภาพ
สถานการณ : โลก
ลกษณะของขอสอบ : เขยนตอบสนๆ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 72.30 เกาหล 73.90 จน-ฮองกง 63.40 ไทย 33.95
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
46
คาถามท 4 : โอโซน
ในตอนทายของบทความ ไดกลาวถงการประชมนานาชาตในมอนทรอล ในการประชมนนมการนาคาถาม ทเกยวกบการทชนโอโซนถกทาลายมาอภปรายกนมากมาย ดงเชน 2 คาถาม ทแสดงไวในตารางขางลางน
คาถามเหลานสามารถตอบโดยการวจยทางวทยาศาสตร ไดหรอไม
ใหเขยนวงกลมลอมรอบคาวา ได หรอ ไมได ในแตละขอ
คาถาม ตอบโดยการวจยทางวทยาศาสตรไดหรอไม
การทนกวทยาศาสตรยงสรปแนนอนไมไดวา สาร CFCs มอทธพลตอการทาลายชนโอโซน รฐบาลควรจะถอเอาเปนเหตผลทจะไมทาอะไรเลย ใช หรอไม
ได / ไมได
ความเขมขนของสาร CFCs ในบรรยากาศจะเปนเทาไร ในป พ.ศ. 2545 ถาการปลอยสาร CFCs เขาสบรรยากาศ เกดขนในอตราเดยวกบทเปนอยในปจจบน ได / ไมได
คะแนนเตม ถกทงสองขอ: ไมได ได ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบปญหาเชงวทยาศาสตร
ความร : การเปลยนแปลงในบรรยากาศ
การใชความร : วทยาศาสตรในโลกและสงแวดลอม
สถานการณ : โลก
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ญปน 56.90 เกาหล 63.00 จน-ฮองกง 48.50 ไทย 31.46
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
47
ทานาดม
รปแสดงการทานาใชสาหรบบานทอยในเมองใหสะอาดพอสาหรบดม
คาถามท 1 : ทานาดม
การทานาดมจาเปนตองมแหลงนาทด นาทพบอยใตดนเรยกวา นาใตดน
จงบอกเหตผลอยางหนงวาทาไมจงมแบคทเรยและอนภาคมลพษในนาใตดนนอยกวานาบนผวดน เชน นาในทะเลสาบ และแมนา
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม
คาตอบทอางถงนาใตดนถกกรองขณะทซมผานดน • เมอมนผานทรายและฝน นาจะถกทาใหสะอาด • มนถกกรองโดยธรรมชาต • เพราะเมอนาซมลงสพน จะถกทาใหสะอาดโดยหนและทราย
หรอ คาตอบทอางถงนาใตดนถกกกเกบและปองกนจากมลพษทเปนไปได หรอ นาผวดนถก ปนเปอนไดงาย
• นาใตดนอยในดน ดงนน มลพษทางอากาศจงไมสามารถทาใหนาสกปรกได
• เพราะนาใตดนไมถกเปด มนอยภายใตของบางอยาง
• ทะเลสาบและแมนาสามารถถกทาใหสกปรกไดดวยอากาศ และคนสามารถลงไปวายนาในนน ดงนนนาจงไมสะอาด
หรอ คะแนนเตมอนๆ
• นาในดนเปนนาทมอาหารไมมากพอสาหรบแบคทเรย ดงนนแบคทเรยจงมชวตอยในนานไมได
(1) การผานตะแกรงแยกผง
แหลงนา (อางเกบนาหรอทะเลสาบ)
(2) สระตกตะกอน (3) ถงกรอง (4) เตมคลอรน (5) ตรวจสอบคณภาพนา
นาในทอประปา
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
48
ไมมคะแนน
คาตอบทอางถงนาใตดนมความสะอาดมาก (ขอมลมอยแลว)เชน
• เพราะมนถกทาใหสะอาดอยแลว • เพราะมขยะในทะเลสาบและแมนา • เพราะมแบคทเรยนอย
หรอ คาตอบทเหนไดชดวา อางถงกระบวนการการทานาใหสะอาดทใหไวในรปจากคาถาม เชน
• เพราะนาใตดนผานทกรองและเตมคลอรน • นาใตดนผานทกรองจนทาใหสะอาดมากทสด
หรอ คาตอบอนๆ เชน • เพราะมนเคลอนทอยเสมอ • เพราะมนไมถกกวน และดงนนจงไมนาโคลนจาก
ดานลางมาดวย • เพราะนาใตดนมาจากภเขา ซงไดนาจากการละลายของ
หมะและนา
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : โลกและอวกาศ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ทรพยากรธรรมชาต
สถานการณ : โลก
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 51.14
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
49
คาถามท 2 : ทานาดม
การทาใหนาสะอาดเกดขนหลายขนตอน ในเทคนคตางๆ กระบวนการทาความสะอาดนา ทแสดงในรปมสขน (หมายเลข 1 – 4) ในขนทสอง นาถกเกบไวในสระสาหรบตกตะกอน
ในขนท 2 นาถกทาใหสะอาดไดอยางไร
1. แบคทเรยในนาตาย 2. ออกซเจนถกเตมลงไปในนา 3. กรวดและทรายจมลงสดานลาง 4. สารพษสลายตวไป
คาถามท 3 : ทานาดม
ในขนท 4 ของกระบวนการทาความสะอาด คลอรนถกเตมลงไปในนา
คลอรนถกเตมลงไปในนาเพออะไร
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม ไมมคะแนน
คาตอบอางถงการกาจด การฆาหรอทาลายแบคทเรย (หรอจลนทรย หรอไวรส หรอเชอโรค) เชน
• ทาใหปลอดจากแบคทเรย • คลอรนฆาแบคทเรย
• เพอฆาสาหรายตางๆ ใหหมดไป
คาตอบอนๆ เชน • นาเปนกรดนอยลงและจะไมมสาหราย • แบคทเรย • มนเปนเหมอนฟลออไรด
คะแนนเตม ขอ 3. กรวดและทรายจมลงสดานลาง
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบทางกายภาพ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 56.13
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 63.43
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
50
คาถามท 4 : ทานาดม
สมมตวา นกวทยาศาสตรทดสอบนาในโรงทานาประปา พบวายงมแบคทเรยบางชนดทเปนอนตรายอยในนาหลงจากผานกระบวนการทาความสะอาดทงหมด
ผทใชนาทางบานควรทาอะไรกบนากอนใชดม
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
คะแนนเตม
คาตอบทอางถงการตมนา เชน • ตมนา • ตมนาหรอกรองนาผานทกรอง
หรอ คาตอบทอางถงวธอนๆ ในการทาความสะอาดทเปนไปไดตอความปลอดภยในการใชนาทบานเรอน เชน
• ทานาใหสะอาดโดยใสคลอรน
• ใชเครองกรองทมชองวางขนาดเลกมากจนสามารถกรองแบคทเรยได
ไมมคะแนน
คาตอบทอางถงวธการ “ระดบสง” สาหรบการทาความสะอาดทเปนไปไมไดทจะใชเพอความปลอดภยในบานเรอน เชน
• ผสมนากบคลอรนในถงนาแลวใชดม • เพมคลอรน สารเคมและอปกรณทางชวภาพ
• กลนนา
หรอ คาตอบอนๆ เชน • ทาใหนาบรสทธอกครง • อนนาใหรอน และทาใหแบคทเรยตาย
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 85.71
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
51
คาถามท 5 : ทานาดม
การดมนาทมมลพษทาใหเกดปญหาสขภาพตอไปนไดหรอไม จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในแตละขอ
นาดมทสกปรกสามารถทา ใหเกดปญหานตอสขภาพ หรอไม
ใช หรอ ไมใช
เบาหวาน ใช / ไมใช
ทองรวง ใช / ไมใช
โรคภมคมกนบกพรอง / เอดส ใช / ไมใช
คะแนนเตม ถกทงสามขอ: ไมใช ใช ไมใช ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ไทย 59.14
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
52
ฟนผ
แบคทเรยทอยในปากเปนสาเหตของฟนผ ฟนผเปนปญหามาตงแตป ค.ศ.1700 นบตงแตมนาตาลจากการขยายอตสาหกรรมนาตาลจากออย
ปจจบนน เรามความรมากเกยวกบฟนผ ตวอยางเชน:
• แบคทเรยทเปนสาเหตของฟนผกนนาตาลเปนอาหาร
• นาตาลถกเปลยนไปเปนกรด
• กรดทาลายผวของฟน
• การแปรงฟนชวยปองกนฟนผ
คาถามท 1 : ฟนผ
แบคทเรยมบทบาทใดททาใหฟนผ 1. แบคทเรยสรางสารเคลอบฟน 2. แบคทเรยสรางนาตาล 3. แบคทเรยสรางแรธาต 4. แบคทเรยสรางกรด
1 2
3
ฟน
แบคทเรย
1 นาตาล 2 � กรด 3 � แรธาตจากสารเคลอบฟน
คะแนนเตม ขอ 4. แบคทเรยสรางกรด
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
ความร : การอธบายเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 50.64
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
53
กราฟตอไปน แสดงถงการบรโภคนาตาลและจานวนของฟนผในประเทศตางๆ แตละประเทศแสดงดวยจดบนกราฟ
คาถามท 2 : ฟนผ
ขอมลจากกราฟสนบสนนขอความใดตอไปน
1. ในบางประเทศ คนแปรงฟนบอยครงกวาประเทศอน 2. ยงคนกนนาตาลมาก อตราเกดฟนผกยงมากขน 3. เมอไมกปมาน อตราของการเกดฟนผเพมขนในหลายประเทศ 4. เมอไมกปมาน การบรโภคนาตาลเพมขนในหลายประเทศ
คะแนนเตม ขอ 2. ยงคนกนนาตาลมาก อตรา
เกดฟนผกยงมากขน
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
ความร : การอธบายเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 33.76
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
20 40 60 80 100 120 140
คาเฉลย
ของจานวนฟน
ผตอค
น ในประเทศ
ตางๆ
คาเฉลยของการบรโภคนาตาล (กรม/คน/วน)
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
54
คาถามท 3 : ฟนผ
ในประเทศหนง มจานวนฟนผตอคนสงมาก คาถามตอไปนเกยวกบฟนผในประเทศน สามารถตอบไดโดยการทดลองทางวทยาศาสตรหรอไม
จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในแตละคาถาม
คาถามทเกยวกบฟนผเหลาน สามารถตอบได โดยการทดลองทางวทยาศาสตรหรอไม
ใช หรอ ไมใช
การใสฟลออไรดในนาประปาจะมผลตอฟนผอยางไร ใช / ไมใช
การไปหาทนตแพทยควรเสยคาใชจายเทาใด ใช / ไมใช
คะแนนเตม ถกทงสองขอ: ใช ไมใช ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบคาถามเชงวทยาศาสตร
ความร : การสบสวนเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ไทย 33.76
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
55
ความรอน
คาถามท 1 : ความรอน
ปตกาลงทางานซอมแซมบาน เขานาขวดนา ตะปเหลก และไมชนหนงไวในทายรถยนต หลงจากทรถออกไปอยกลางแดดเปนเวลา 3 ชวโมง อณหภมภายในรถสงถงประมาณ 40๐C
เกดอะไรขนกบวตถในรถยนต จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในแตละขอความ
เหตการณนเกดขนกบวตถหรอไม ใช หรอ ไมใช
วตถทกชนดมอณหภมเทากน ใช / ไมใช
หลงจากระยะเวลาหนงนาเรมเดอด ใช / ไมใช
หลงจากระยะเวลาหนงตะปเหลกเรมรอนแดง ใช / ไมใช
คาถามท 2 : ความรอน
ในวนนน ปตมกาแฟรอน 1 ถวยทมอณหภมประมาณ 90๐C และนาแรเยน 1 ถวยทมอณหภมประมาณ 5๐C ถวยทงสองเหมอนกนทกประการทงลกษณะ ขนาด และปรมาตรของเครองดมแตละอยางกเทากน ปตวางถวยไวในหองทอณหภมประมาณ 20๐C
อณหภมของกาแฟและนาแรนาจะเปนเทาใดหลงจากตงไว 10 นาท 1. 70ºC และ 10ºC
2. 90ºC และ 5ºC
3. 70ºC และ 25ºC
4. 20ºC และ 20ºC
คะแนนเตม ขอ 1. 70๐C และ 10๐C
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบทางกายภาพ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
คะแนนเตม ถกทงสามขอ: ใช ไมใช ไมใช ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 0.87
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบทางกายภาพ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 30.87
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
56
ฝดาษหน
ไวรสททาใหเกดฝในสตวมอยหลายชนด ตามปกตไวรสแตละชนดจะทาใหเกดโรคในสตวเพยงชนดเดยวเทานน นตยสารฉบบหนงรายงานวา นกวทยาศาสตรไดใชพนธวศวกรรมเพอดดแปลงดเอนเอ (DNA) ของฝดาษหน ไวรสทดดแปลงนฆาหนทกตวทตดโรคน
นกวทยาศาสตรบอกวา การวจยเรองการดดแปลงไวรส จาเปนตองทาเพอควบคมสตวททาลายอาหารของมนษย มคาวจารณงานวจยนคอ ไวรสอาจจะหนหลดรอดไปจากหองปฏบตการ และทาใหสตวอนเกดโรค ยงมความกงวลอกดวยวาเชอไวรสฝดาษดดแปลงเกดโรคในสตวชนดหนง อาจจะทาใหเกดโรคในสตวชนดอนไดดวยโดยเฉพาะอยางยงในมนษย
คนเปนโรคจากเชอไวรสฝทเรยกวาเปนฝดาษ คนทเปนฝดาษมกจะตายเกอบทงหมด ในขณะทคดกนวาโรคนไดถกกาจดใหหมดโลกแลว ยงมตวอยางเชอไวรสฝดาษทถกเกบไวในหองปฏบตการตางๆ ทวโลก
คาถามท 1: ฝดาษหน
คาวจารณทแสดงความกงวลวา ไวรสฝดาษหนอาจทาใหเกดโรคในสตวชนดอนนอกเหนอจากหนได เหตผลใดเปนคาอธบายความกงวลนไดดทสด
1. ยนของไวรสฝดาษ และยนของไวรสฝดาษหนทดดแปลงแลวเหมอนกนทกประการ 2. การเกดมวเตตของดเอนเอของฝดาษหน อาจทาใหเชอไวรสไปเกดโรคกบสตวชนดอนได 3. การเกดมวเตตอาจทาใหดเอนเอของไวรสฝดาษหน เหมอนกบดเอนเอของฝดาษทกประการ 4. จานวนยนในไวรสฝดาษหนมเทากนกบไวรสฝชนดอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : โลก
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 30.87
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
คะแนนเตม ขอ 2. การเกดมวเตตของดเอนเอของฝดาษหน
อาจทาใหเชอไวรสไปเกดโรคกบสตวชนดอนได
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
57
คาถามท 2 : ฝดาษหน
คนทวจารณการวจยกงวลวา ไวรสฝดาษหนทถกดดแปลง อาจจะหลดออกไปจากหองปฏบตการ ไวรสนอาจทาใหหนบางชนดสญพนธได ถาหนบางชนดสญพนธจะเกดผลเหลานหรอไม จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา ”ใช” หรอ ”ไมใช” ในแตละขอ
ถาหนบางชนดสญพนธ ผลทเกดตามมาตอไปน อาจเกดขนหรอไม
ใช หรอ ไมใช
หวงโซอาหารบางหวงอาจจะถกกระทบ ใช / ไมใช
แมวตามบานอาจตายเพราะขาดอาหาร ใช / ไมใช
พชทหนกนเมลดเปนอาหารอาจเพมจานวนมากขน ใช / ไมใช
คาถามท 3 : ฝดาษหน
บรษทหนงกาลงพยายามพฒนาไวรสทจะทาใหหนเปนหมน (ไมใหหนมลกได) ไวรสดงกลาวอาจชวยควบคมจานวนหนได สมมตวาบรษทนนประสบความสาเรจ และกอนทจะปลอยไวรสนออกไป ควรมการวจยเพอตอบคาถามเหลานหรอไม จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา ”ใช” หรอ ”ไมใช” ในแตละขอ
คาถามนควรจะมการวจยเพอหาคาตอบ กอนทจะปลอยไวรส ออกไป หรอไม ใช หรอ ไมใช
วธไหนจะดทสดในการแพรไวรส ใช / ไมใช
เปนเวลานานเทาไรกวาทหนจะสรางภมตานทานไวรสน ใช / ไมใช
ไวรสนจะเกดผลกบสตวชนดอนไดหรอไม ใช / ไมใช
คะแนนเตม ถกทงสามขอ: ใช ไมใช ใช ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
คะแนนเตม ถกทงสามขอ: ใช ใช ใช ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : โลก
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ไทย 32.02
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร /การระบ
คาถามเชงวทยาศาสตร ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)/การสบสวน
เชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร) การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย สถานการณ : สงคม ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ไทย 15.45
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
58
แกรนดแคนยอน
แกรนดแคนยอนตงอยในทะเลทรายแหงหนงในสหรฐอเมรกา เปนหบเขาทกวางใหญและลกมากประกอบดวยชนหนหลายชน ในอดตกาลการเคลอนทของเปลอกโลกไดยกชนหนเหลานขนมาเหนอผวดนปจจบนแกรนดแคนยอนหลายสวนมความลก 1.6 กม. มแมนาโคโลราโดไหลผานดานลางสดของหบเขา จงดรปของแกรนดแคนยอนทถายจากขอบดานทศใต สามารถเหนชนหนทแตกตางกนหลายชนไดชดตามแนวผนงของหบเขา
คาถามท 1 : แกรนดแคนยอน
ทกๆ ปมคนประมาณหาลานคนไปเทยวอทยานแหงชาตแกรนดแคนยอน มความกงวลกนวาจะมความเสยหายทเกดกบอทยานเนองจากมคนไปเทยวจานวนมาก
คาถามตอไปนสามารถตอบโดยการตรวจสอบทางวทยาศาสตรไดหรอไม จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในแตละคาถาม
คาถามนสามารถตอบโดยการตรวจสอบทางวทยาศาสตรไดหรอไม ใช หรอ ไมใช
การกรอนทเกดขนจากการใชเสนทางเดน มมากนอยเทาใด ใช / ไมใช
พนทของอทยานมความสวยงามเทากบเมอ 100 ปกอนหรอไม ใช / ไมใช
หนปน A
หนชนวน A
หนปน B
หนชนวน B
หนชสตและหนแกรนต
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบปญหาเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร) และการสบสวนเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : สงแวดลอม
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
คะแนนเตม ถกทงสองขอ: ใช ไมใช ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 53.76 เกาหล 72.24 จน-ฮองกง 67.55 จน-มาเกา 66.51 จน-ไทเป 63.76 ไทย 47.31
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
59
คาถามท 2 : แกรนดแคนยอน
อณหภมในแกรนดแคนยอนอยในชวงตงแตตากวา 0๐C จนถงสงกวา 40๐C แมวาจะเปนบรเวณทะเลทราย บางครงรอยแตกของหนกกกเกบนาไว การเปลยนแปลงของอณหภม และนาในรอยแตกของหนไปเรงการแตกราวของหนไดอยางไร
1. นาทเปนนาแขงละลายหนทรอน 2. นาทาใหหนเชอมตดกน 3. นาแขงขดผวหนาของหนใหราบเรยบ 4. นาทกาลงแขงตวจะขยายตวในรอยแตกของหน
คาถามท 3 : แกรนดแคนยอน
มฟอสซลของซากสตวทะเลหลายชนด เชน หอยกาบ ปลา และปะการง อยในชนหนปน A ของ แกรนดแคนยอน มอะไรเกดขนเมอหลายลานปกอนทอธบายวาทาไมฟอสซลเหลานจงถกพบทนน
1. ในสมยโบราณ ผคนนาอาหารทะเลจากมหาสมทรเขามาในบรเวณน 2. ครงหนงมหาสมทรมคลนรนแรงมากและคลนยกษพดพาสงมชวตในทะเลขนมาบนบก 3. ในสมยกอนบรเวณนนเปนบรเวณทมมหาสมทรปกคลม และไดเหอดแหงไปในตอนหลง 4. สตวทะเลบางชนดครงหนงมชวตอยบนบกกอนทจะอพยพลงสทะเล
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : โลกและอวกาศ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สงแวดลอม
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 67.74 เกาหล 70.03 จน-ฮองกง 71.75 จน-มาเกา 67.88 จน-ไทเป 76.45 ไทย 57.26
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : โลกและอวกาศ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ทรพยากรธรรมชาต
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
คะแนนเตม ขอ 3. ในสมยกอนบรเวณนนเปนบรเวณทมมหาสมทร
ปกคลม และไดเหอดแหงไปในตอนหลง
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
คะแนนเตม (ระดบ 2) ขอ 4. นาทกาลงแขงตวจะขยายตวใน
รอยแตกของหน
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 84.40 เกาหล 85.60 จน-ฮองกง 74.30 จน-มาเกา 76.67 จน-ไทเป 85.90 ไทย 57.63
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
60
พฤตกรรมของปลาหลงหนาม
ปลาหลงหนามเปนปลาทเลยงงายในตปลา
• ในฤดผสมพนธทองของปลาหลงหนามตวผจะเปลยนจากสเงนเปนสแดง
• ปลาหลงหนามตวผจะโจมตคแขงตวผตวอนๆ ทเขามาในบรเวณทครอบครองและพยายามขบไลออกไปจากบรเวณนน
• ถามปลาตวเมยสเงนเขามาใกล ปลาตวผจะพยายามนาปลาตวเมยไปทรงของตวเอง เพอใหปลาตวเมยไดวางไข
นกเรยนคนหนงทดลองเพอสารวจตรวจสอบวา อะไรทาใหปลาหลงหนามตวผแสดงพฤตกรรมกาวราว
ในตปลาของนกเรยนไดเลยงปลาหลงหนามตวผไวหนงตว นกเรยนไดนาหนของปลาททาดวยขผงสามแบบผกตดไวกบลวด เขาแขวนหนปลาทงสามแบบแยกกนไวในตปลาในระยะเวลาทเทากน แลวนบจานวนครงทปลาตวผแสดงปฏกรยาอยางกาวราวโดยการพงใสปลาขผง
ผลการทดลองแสดงดงรปขางลาง
จานวนครงทปลาตวผ แสดงพฤตกรรมกาวราว
หนปลาแบบท 1 สเงน
หนปลาแบบท 2 สแดง
หนปลาแบบท 3 สแดงเขม
30
15
0
ตวเมย ตวผ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
61
จานวนครงทปลาตวผ แสดงพฤตกรรมเกยวพาราส
30
15
0
= สแดง = สเงน
คาถามท 1 : พฤตกรรมของปลาหลงหนาม
การทดลองนพยายามตอบคาถามอะไร
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
คะแนนเตม ไมมคะแนน
คาตอบกลาวถงสทยวยใหปลาหลงหนามตวผแสดงพฤตกรรมกาวราวออกมามากทสด
• ปลาหลงหนามตวผแสดงปฏกรยากาวราวตอหนปลาสแดงมากกวาหนปลาสเงนใชหรอไม
• มความสมพนธระหวางสกบพฤตกรรมกาวราวใชหรอไม • สของปลาเปนสาเหตใหปลาตวผแสดงอาการกาวราวใชหรอไม
คาตอบอนๆ (รวมถงทกคาตอบทไมไดอางถง ส ของการกระตน/ หนปลา/ปลา)
ในชวงของการผสมพนธ ถาปลาหลงหนามตวผเหนปลาตวเมย มนจะพยายามดงดดตวเมยโดยการแสดงพฤตกรรมเกยวพาราสซงดคลายกบการเตนราเลกๆ ในการทดลองครงทสองไดสารวจตรวจสอบพฤตกรรมเกยวพาราสน
อกครงทใชหนขผงสามแบบผกตดกบลวด ตวหนงสแดง อกสองตวสเงนซงตวหนงมทองแบน สวนอกตวทองปอง นกเรยนนบจานวนครง (ในเวลาทกาหนด) ทปลาหลงหนามตวผแสดงปฏกรยาตอหนจาลองโดยแสดงพฤตกรรมเกยวพาราส ผลการทดลองแสดงดงรปขางลาง
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบคาถามเชงวทยาศาสตร
ความร : การสบสวนเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 14.10
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
62
คาถามท 2 : พฤตกรรมของปลาหลงหนาม
นกเรยนสคนสรปผลของตวเองตามผลทไดจากการทดลองครงทสองน ขอสรปเหลาน ถกตองตามขอมลทไดจากกราฟหรอไม
จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในแตละขอสรป
ขอสรปนถกตองตามขอมลทไดจากกราฟหรอไม ใช หรอ ไมใช
สแดงกอใหเกดพฤตกรรมเกยวพาราสของปลาหลงหนามตวผ ใช / ไมใช
ปลาหลงหนามตวเมยทองแบน ทาใหปลาหลงหนามตวผแสดงพฤตกรรมเกยวพาราสมากทสด
ใช / ไมใช
ปลาหลงหนามตวผแสดงพฤตกรรมเกยวพาราสกบปลาตวเมยทองปองมากกวาปลาตวเมยทองแบน
ใช / ไมใช
การทดลองไดแสดงพฤตกรรมกาวราวของปลาหลงหนามตวผตอหนปลาทองสแดง และแสดงพฤตกรรมเกยวพาราสตอหนปลาทองสเงน ในการทดลองครงทสาม ไดกลบมาใชหนของปลาทงสแบบอกครง:
หนปลาแบบท 1 หนปลาแบบท 2 หนปลาแบบท 3 หนปลาแบบท 4
= สแดง = สเงน
คะแนนเตม ถกทงสามขอ: ไมใช ไมใช ใช
ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
ความร : การอธบายเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ไทย 49.15
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
63
จานวนของปฏกรยาตวผ
ก ค ข = จานวนของพฤตกรรมกาวราว = จานวนของพฤตกรรมเกยวพาราส
คาถามท 3 : พฤตกรรมของปลาหลงหนาม
แผนภมสามรปขางลางน แสดงปฏกรยาทเปนไปไดของปลาหลงหนามตวผทมตอหนแตละแบบดานบน
ปฏกรยาใดทนกเรยนทานายวาจะเกดกบแบบจาลองของปลาแตละแบบ
จงเตมอกษร ก ข หรอ ค เพยงตวอกษรเดยวทเปนผลเกดจากหนแตละแบบ
ปฏกรยา
แบบท 1
แบบท 2
แบบท 3
แบบท 4
คะแนนเตม คะแนนบางสวน ไมมคะแนน
ถกทงสขอ: ค ก ค ข ตามลาดบ ถกเพยงสามในสขอ คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
ความร : การอธบายเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร) การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบแบบปด
ประเทศ % ตอบถก ไทย 3.42
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
64
การสบยา
คนนายาสบมาใชในรปของบหร ซการ และกลองสบยา การวจยแสดงวาโรคทเกยวของกบยาสบทาใหทวโลกมผเสยชวตเกอบ 13,500 คนในแตละวน และมการทานายวาในป 2020 โรคทเกยวของกบยาสบจะทาใหคนตายประมาณ 12% ของการตายทงหมดในโลก
ควนของยาสบมสารทเปนอนตรายอยหลายชนด สวนทเปนอนตรายมากทสดคอ นามนดน นโคตนและคารบอนมอนอกไซด
คาถามท 1 : การสบยา
ควนของยาสบจะถกสดเขาไปสปอด นามนดนจากควนจะเกาะอยทปอดและทาใหปอดทางานไมไดอยางเตมท
ขอความใดตอไปนเปนหนาทของปอด
1. สบฉดโลหตไปยงสวนตางๆ ของรางกาย 2. แลกเปลยนออกซเจนจากอากาศทหายใจไปสเลอด 3. ทาใหเลอดบรสทธโดยลดคารบอนไดออกไซดจนเปนศนย 4. เปลยนโมเลกลของคารบอนไดออกไซดใหเปนโมเลกลของออกซเจน
คาถามท.2 : การสบยา
การสบยาเพมความเสยงของการเปนมะเรงปอดและโรคอนๆ ความเสยงในการเกดโรคตอไปน เพมขนจากการสบยาสบหรอไม จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในแตละคาถาม
ความเสยงของการเกดโรคเหลานเพมขน
จากการสบยาสบหรอไม ใช หรอ ไมใช
โรคถงลมโปงพอง ใช / ไมใช
โรคภมคมกนบกพรอง/โรคเอดส ใช / ไมใช
โรคอสกอใส ใช / ไมใช
คะแนนเตม
ขอ 2. แลกเปลยนออกซเจนจากอากาศทหายใจไปสเลอด
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
คะแนนเตม
ถกทงสามขอ: ใช ไมใช ไมใช ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 44.57
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ไทย 48.86 หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
65
บางคนใชแผนนโคตนชวยในการเลกสบยา แผนนโคตนจะถกแปะตดทผวหนงและปลอยนโคตน สเลอด เพอชวยลดอาการอยากและอาการขาดยาเมอหยดสบยาแลว
เพอศกษาผลของแผนนโคตน ผสบทตองการเลกสบ 100 คน ถกเลอกมาโดยการสม ใชเวลาในการศกษา 6 เดอน การวดประสทธภาพของแผนนโคตนทาโดยการหาวามกคนทไมกลบไปสบยาอกเมอสนสดการทดลอง
คาถามท 3 : การสบยา
การออกแบบการทดลองใดตอไปนทดทสด
1. ทกคนในกลมตดแผนนโคตน 2. ทกคนตดแผนนโคตนยกเวนหนงคนทพยายามเลกสบยาโดยไมใชแผนนโคตน 3. แตละคนเลอกเองวาจะตดหรอไมตดแผนนโคตนเพอชวยเลกสบยากได 4. สมคนครงหนงใหใชแผนนโคตนและอกครงหนงไมใช
คาถามท 4 : การสบยา
มวธการหลายวธทใชชกจงใหคนเลกสบยาสบ
วธการตอไปนใชเทคโนโลยเปนพนฐานหรอไม จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในแตละคาถาม
วธทใชลดการสบยาสบนใชพนฐานทางเทคโนโลยหรอไม ใช หรอ ไมใช
ขนราคาบหร ใช / ไมใช
ผลตแผนนโคตนเพอชวยใหคนเลกสบบหร ใช / ไมใช
หามสบบหรในบรเวณทสาธารณะ ใช / ไมใช
คะแนนเตม
ขอ 4. สมคนครงหนงใหใชแผนนโคตนและอกครงหนงไมใช
ไมไดคะแนน คาตอบอนๆ
คะแนนเตม
ถกทงสามขอ: ไมใช ใช ไมใช ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบคาถามเชงวทยาศาสตร
ความร : การสบสวนเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว / สงคม
ประเทศ % ตอบถก ไทย 40.29
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบปญหาเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบทางเทคโนโลย (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ไทย 40.29
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
66
แสงของดาว
ธงชยชอบดดาว แตเขาไมสามารถสงเกตเหนดาวไดชดในเวลากลางคนเนองจากเขาอยในเมองใหญ เมอปทแลว ธงชยไปเทยวชนบทและปนขนไปบนเขา เขาสงเกตเหนดาวเปนจานวนมากซงเขาไมสามารถมองเหนไดเมออยในเมอง
คาถามท 1 : แสงของดาว
ทาไมจงสามารถมองเหนดาวไดเปนจานวนมากในชนบทเมอเทยบกบในเมองใหญ
1. ในเมองมดวงจนทรทสวางกวาและบดบงแสงจากดาวอนๆ 2. ในชนบทมฝนอยในอากาศมากจงสะทอนแสงไดดกวาในเมอง 3. ความสวางของแสงไฟในเมองทาใหมองเหนดาวไดยาก 4. อากาศในเมองอบอนกวาเนองจากการปลอยความรอนจาก
รถยนต เครองจกร และบานเรอน
คาถามท 2 : แสงของดาว
ธงชยใชกลองโทรทรรศนทเลนสมเสนผานศนยกลางขนาดใหญสองดดาวทมความสวางนอย
ทาไมการใชกลองโทรทรรศนทเลนสมเสนผานศนยกลางขนาดใหญ จงทาใหสงเกตเหนดาวทมความสวางนอยได
1. เลนสทมขนาดใหญขนจะรบแสงไดมากขน 2. เลนสทมขนาดใหญขนจะมกาลงขยายมากขน 3. เลนสขนาดใหญจะทาใหมองเหนทองฟาไดมากขน 4. เลนสขนาดใหญจะสามารถรบสเขมจากดาวได
คะแนนเตม ขอ 3. ความสวางของแสงไฟในเมอง
ทาใหมองเหนดาวไดยาก
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
คะแนนเตม ขอ 2. เลนสทมขนาดใหญขนจะม
กาลงขยายมากขน
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : โลกและอวกาศ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สงแวดลอม
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบทางกายภาพ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 19.23
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ประเทศ % ตอบถก ไทย 67.95
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
67
กนแดด
มนาและดนย สงสยวาสารกนแดดชนดใดจะปองกนผวจากแสงแดดไดดทสด สารกนแดดมคาการปองกนแสงแดด (SPF) ทชบอกวาผลตภณฑแตละชนดดดกลนรงสอลตราไวโอเลตจากแสงแดดไดดเพยงใด ผลตภณฑทมคา SPF สงจะปกปองผวไดนานกวาผลตภณฑทมคา SPF ตา (SPF ยอมาจาก Sun Protection Factor)
ทงสองคนหาวธเปรยบเทยบสารกนแดดชนดตางๆ จงไดรวบรวมสงตอไปน
• แผนพลาสตกใสทไมดดกลนแสงแดดสองแผน
• กระดาษไวแสงหนงแผน
• นามนแร (M) และครมทมสวนประกอบของซงคออกไซด (ZnO) และ
• สารกนแดดสชนด ใชชอ S1 S2 S3 และ S4 เขาใชนามนแรเพราะวายอมใหแสงแดดผานไปไดเกอบทงหมด สวนซงคออกไซดจะกนแสงแดดไดเกอบสมบรณ
ดนยหยดสารชนดละหนงหยดลงภายในวงกลมทเขยนไวบนแผนพลาสตกแผนทหนง แลวใชแผนพลาสตกแผนทสองวางทบดานบน กดทบบนแผนพลาสตกทงสองดวยหนงสอเลมใหญๆ
ตอจากนน มนาวางแผนพลาสตกทงสองบนกระดาษไวแสง กระดาษไวแสงมสมบตเปลยนสจากเทาเขมเปนสขาว(หรอสเทาออนมาก) ขนอยกบวามนจะถกแสงแดดนานเทาใด แลวดนยนาทงหมดไปวางไวกลางแดด
คาถามท 1 : กนแดด
ขอความใดตอไปนบอกถงบทบาทของนามนแรและซงคออกไซด ในการเปรยบเทยบประสทธภาพของสารกนแดด
1. นามนแรและซงคออกไซดเปนตวทถกทดสอบทงค 2. นามนแรเปนตวทถกทดสอบ ซงคออกไซดเปนสารใชเปรยบเทยบผลการทดลอง 3. นามนแรเปนสารใชเปรยบเทยบผลการทดลอง และซงคออกไซดเปนตวทถกทดสอบ 4. ทงนามนแรและซงคออกไซดเปนสารใชเปรยบเทยบผลการทดลอง
M S1
ZnO
S2
S3 S4
แผนพลาสตก
กระดาษไวแสง
คะแนนเตม ขอ 4. ทงนามนแรและซงคออกไซดเปน
สารใชเปรยบเทยบผลการทดลอง
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
68
คาถามท 2 : กนแดด
มนาและดนยพยายามหาคาตอบของคาถามขอใด ตอไปน
1. สารกนแดดแตละชนดกนแดดไดดเพยงใด เมอเปรยบเทยบกบชนดอน 2. สารกนแดดปกปองผวของเราจากรงสอลตราไวโอเลตไดอยางไร 3. มสารกนแดดชนดใดหรอไม ทใหการปกปองนอยกวานามนแร 4. มสารกนแดดชนดใดหรอไม ทใหการปกปองมากกวาซงคออกไซด
คาถามท 3: กนแดด
ทาไมจงตองกดแผนพลาสตกใสแผนทสองลงบนแผนแรก
1. เพอไมใหหยดของสารแหงไป 2. เพอใหหยดของสารกระจายตวออกมากทสด 3. เพอเกบหยดของสารใหอยในเครองหมายวงกลม 4. เพอทาใหหยดของสารมความหนาเทากน
คะแนนเตม ขอ 1. สารกนแดดแตละชนดกนแดด
ไดดเพยงใด เมอเปรยบเทยบกบ ชนดอน
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
คะแนนเตม ขอ 4 เพอทาใหหยดของสารมความหนา
เทากน
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบปญหาเชงวทยาศาสตร
ความร : การสบสวนเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 45.07 เกาหล 43.15 จน-ฮองกง 45.17 จน-มาเกา 39.05 จน-ไทเป 41.85 ไทย 36.35
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบปญหาเชงวทยาศาสตร
ความร : การสบสวนเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 59.90 เกาหล 56.34 จน-ฮองกง 58.44 จน-มาเกา 51.06 จน-ไทเป 50.43 ไทย 51.42
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบปญหาเชงวทยาศาสตร
ความร : การสบสวนเชงวทยาศ าสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 50.47 เกาหล 42.42 จน-ฮองกง 48.99 จน-มาเกา 43.33 จน-ไทเป 45.81 ไทย 37.48
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
69
คาถามท 4: กนแดด
กระดาษไวแสงทมสเทาเขม และจะจางลงเปนสเทาออนเมอถกแสงแดดเลกนอย จนเปนสขาวเมอถกแสงแดดมากๆ
รปในขอใดตอไปนจะเกดขนจากการทดลอง จงอธบายวาทาไมนกเรยนจงเลอกขอน
คะแนนเตม คะแนนบางสวน
ตอบขอ 1. พรอมคาอธบายทวาจด ZnO ยงคงเปนสเทาเขม (เพราะวามนกนแสงแดดไว) และ จด M เปลยนเปนสขาว (เพราะนามนแรดดกลนแสงแดดไดนอยมาก) เชน [ไมจาเปนตองมคาอธบายเพมเตมดงในวงเลบ (ถาคาตอบมคาอธบายมากพอ)]
• ขอ 1. ZnO กนแสงแดดไวตามทมนควรจะเปน และ M ปลอยใหแสงแดดทะลเขาไปได
• ฉนเลอกขอ 1. เพราะนามนแรจะตองเปลยนเปนสทออนทสด ในขณะทซงคออกไซดเปนสเขมทสด
ตอบขอ 1. ใหคาอธบายถกเพยงจด ZnO หรอ จด M จดใดจดหนง แตไมไดอธบายถกทงสองจด เชน
• ขอ 1. นามนแรมความตานทานตอแสงยวตาทสด ดงนนกระดาษตรงทมสารอนๆ จะไมเปนสขาว
• ขอ 1. ในเชงปฏบตซงคออกไซดดดกลนรงสทงหมดไว และแผนผงแสดงวาเปนเชนนน
• ขอ 1. เพราะ ZnO กนแสงไว และ M ดดกลนแสง
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ เชน
• ขอ 1 (ไมใหเหตผล)
• ขอ 2 ZnO กนแสงแดดไว และนามนแรปลอยใหแสงแดดผานไปได
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
ความร : การอธบายเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 43.71 เกาหล 45.95 จน-ฮองกง 44.42 จน-มาเกา 31.81 จน-ไทเป 42.97 ไทย 11.63
ZnO
S1 S2
S4 S3
M
1.
ZnO
S1 S2
S4 S3
M
3.
ZnO
S1 S2
S4 S3
M
2.
ZnO
S1 S2
S4 S3
M
4.
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
70
อลตราซาวด ในหลายประเทศมการถายภาพของทารกในครรภโดยการถายภาพดวยอลตราซาวดซงมการพจารณาแลววาปลอดภย ทงมารดาและทารกในครรภ
แพทยจะถอเครองตรวจจบคลนและเคลอนทไปมาบนทองของแม คลนอลตราซาวดถกสงผานไปในทอง คลนจะสะทอนทผวของทารกในครรภ คลนสะทอนเหลานถกตรวจจบไดโดยเครองตรวจจบคลนและสงผานไปยงเครองสรางภาพ
คาถามท 1 : อลตราซาวด
ในการสรางภาพ เครองอลตราซาวดตองคานวณระยะทางระหวางทารกในครรภกบเครองตรวจจบคลน คลนอลตราซาวดเคลอนทผานทองดวยความเรว 1540 เมตร/วนาท เพอใหสามารถคานวณ ระยะทางไดเครองจะตองวดอะไรดวย ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม ไมมคะแนน
ตองวดระยะเวลาทคลนเดนทางจากเครองตรวจจบคลนไปยงพนผวของทารกและสะทอนกลบมา เชน
• ระยะเวลาทคลนเดนทาง • ระยะเวลาการเดนทางของคลน • เวลา
• เวลา เพราะระยะทาง = ความเรวตอเวลา
คาตอบอนๆ เชน • ระยะทาง
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบทางกายภาพ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 12.54
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
71
คาถามท 2: อลตราซาวด
ภาพทารกในครรภอาจไดจากการใชรงสเอกซเชนเดยวกน แตผหญงทอยในระหวางตงครรภ จะไดรบคาแนะนาใหหลกเลยงการฉายรงสเอกซบรเวณทอง
ทาไมผหญงโดยเฉพาะทอยในระหวางตงครรภจงควรหลกเลยงการฉายรงสเอกซบรเวณทอง
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม ไมมคะแนน
คาตอบทกลาวถงรงสเอกซเปนอนตรายตอทารกในครรภ • รงสเอกซเปนอนตรายตอทารกในครรภ • รงสเอกซอาจทาใหเกดการกลายพนธของทารกในครรภ • รงสเอกซสามารถทาใหทารกในครรภเกดมาผดปกต
• เดกอาจไดรบรงสเอกซบางสวน
คาตอบอนๆ เชน • รงสเอกซไมใหภาพทารกในครรภ
ทชดเจน
คาถามท 3: อลตราซาวด
การตรวจอลตราซาวดของแมทกาลงตงครรภสามารถตอบคาถามตอไปนไดหรอไม จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในแตละคาถาม
การตรวจอลตราซาวดสามารถตอบ คาถามนไดหรอไม
ใช หรอ ไมใช
มทารกมากกวาหนงคนหรอไม ใช / ไมใช
ตาของทารกเปนสอะไร ใช / ไมใช
ทารกมขนาดปกตหรอไม ใช / ไมใช
คะแนนเตม ถกทงสามขอ: ใช ไมใช ใช
ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 84.55
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบทางกายภาพ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ไทย 63.39
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
72
ลปมน
ตารางขางลางน แสดงสวนผสมทแตกตางกนสองสตร ของเครองสาอางทนกเรยนสามารถทาเองได ลปสตกจะแขงกวาลปมนซงออนและเปนมนกวา
ลปมน
สวนผสม :
นามนละหง 5 กรม ไขผง 0.2 กรม ไขมนปาลม 0.2 กรม สผสมอาหาร 1 ชอนชา สารแตงรสชาต 1 หยด วธทา : อนนามนและไขในภาชนะทแชอยในนารอน จนผสมเขากนด จงเตมสผสมอาหารและสารแตงรสชาต แลวคนใหเขากน
ลปสตก
สวนผสม :
นามนละหง 5 กรม ไขผง 1 กรม ไขมนปาลม 1 กรม สผสมอาหาร 1 ชอนชา สารแตงรสชาต 1 หยด วธทา : อนนามนและไขในภาชนะทแชอยในนารอน จนผสมเขากนด จงเตมสผสมอาหารและสารแตงรสชาต แลวคนใหเขากน
คาถามท 1: ลปมน
ในการทาลปมนและลปสตก นามนและไขถกผสมเขาดวยกน แลวเตมสผสมอาหารและสารแตงรสชาต
ลปสตกททาจากสวนผสมนจะแขงและใชยาก
นกเรยนจะเปลยนสดสวนของสวนผสมอยางไรเพอทาใหลปสตกออนลงกวาเดม
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
คะแนนเตม ไมมคะแนน
คาตอบทแสดงวานกเรยนจะใสไขนอยลง และ/หรอ ใสนามนเพมขน เชน
• ควรใชไขผงและไขมนปาลมลดลงเลกนอย
• เตมนามนละหงมากขน
คาตอบอนๆ เชน • อนของผสมใหนานขนเพอใหออนลง
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
ความร : การอธบายเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ไทย 52.63
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
73
คาถามท 2: ลปมน
นามนและไขเปนสารทผสมกนไดอยางด นามนไมผสมกบนาและไขกไมละลายในนา
ขอใดตอไปนนาจะเกดขนไดมากทสด ถานาจานวนมาก หกลงในสวนผสมของลปสตกในขณะกาลงอน
1. ไดของผสมทมนและออนตวกวา 2. ของผสมจบตวกนแนนขน 3. ของผสมแทบจะไมเปลยนไปเลย 4. มกอนไขมนลอยอยเหนอนา
คาถามท 3: ลปมน
เมอเตมสารทเรยกวาอมลซฟายเออรลงไปจะทาใหนามนและไขผสมกบนาได
ทาไมสบและนาจงสามารถลบลปสตกออกได
1. นามอมลซฟายเออรททาใหสบและลปสตกผสมกนได 2. สบทาหนาทเปนอมลซฟายเออร ทาใหนาและลปสตกผสมกนได 3. อมลซฟายเออรในลปสตกทาใหสบและนาผสมกนได 4. สบและลปสตกผสมกนจนเปนอมลซฟายเออรทผสมกบนาได
คะแนนเตม ขอ 4 มกอนไขมนลอยอยเหนอนา
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
คะแนนเตม ขอ 2 สบทาหนาทเปนอมลซฟายเออร
ทาใหนาและลปสตกผสมกนได
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
ความร : การอธบายเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 63.60
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
ความร : การอธบายเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 40.35
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
74
ววฒนาการ
ปจจบนมาสวนใหญจะดเพรยวลมและสามารถวงไดเรว
นกวทยาศาสตรไดพบฟอสซลโครงกระดกของสตวทมรปรางคลายกบมา พวกเขาคดวาฟอสซลเหลานนเปนบรรพบรษของมาในปจจบน นกวทยาศาสตรยงสามารถตรวจสอบชวงเวลาทฟอสซลเหลานนมชวตอยไดดวย
ตารางขางลางน แสดงขอสนเทศของฟอสซลสามชนดและมาในยคปจจบน
ชอ ไฮราโคเธเรยม เมโซฮปปส เมอรฮปปส อควส (มาในปจจบน)
รปราง ภายนอก
(มาตราสวนเดยวกน)
ชวงเวลาทมชวต 55 ถง 50 ลานปกอน 39 ถง 31 ลานปกอน 19 ถง 11 ลานปกอน 2 ลานปกอนถงปจจบน
โครงกระดก ของขา
(มาตราสวนเดยวกน)
คาถามท 1: ววฒนาการ
ขอสนเทศใดในตารางทแสดงวา มาในยคปจจบนมววฒนาการมาจากซากฟอสซลทงสามชนด ในตาราง จงอธบาย
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
คะแนนเตม คะแนนบางสวน
คาตอบทอางถงการเปลยนแปลงของโครงสรางของโครงกระดกขา เชน
• โครงกระดกขาเหมอนกนมากแตมการเปลยนแปลงทละนอย • นวเทา/กบเทามาเชอมรวมกนในชวง 55 ถง 2 ลานปกอน • กบเทามามการเปลยนแปลง
• จานวนนวเทาลดลง
คาตอบทอางถงการเปลยนแปลงของรปรางทงหมด • พวกมนมรปรางทเหมอนกน แลวเรมมรปราง
ทใหญขน
• มาตวใหญขน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
75
ไมมคะแนน
คาตอบอนๆ เชน • ขาหลง • ขาของมายาวขนในชวงเวลาทผานมา • ขามการเปลยนแปลง • พวกมนถกเรยกวา ฮปปส
• เมอเวลาผานไป มาสญหายไปหลายลานป • การเปลยนแปลงลกษณะทางพนธกรรมเปนสาเหตใหเกดการเปลยน
รปราง • [ถกตอง แตไมใชคาตอบของคาถามน] เชน กะโหลกศรษะใหญขนๆ
คาถามท 2: ววฒนาการ
นกวทยาศาสตรสามารถทาวจยตอในเรองใดเพอหาวามามววฒนาการมาอยางไร ในชวงเวลาทผานมา
จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในแตละขอความ
งานวจยนจะชวยใหคนพบไดวามามววฒนาการมาอยางไรในชวงเวลาทผานมา ใชหรอไม
ใช หรอ ไมใช
เปรยบเทยบจานวนของมาทมชวตอยในชวงเวลาทตางกน ใช / ไมใช
คนหาโครงกระดกของบรรพบรษมาทมชวตในชวง 50 – 40 ลานปกอน ใช / ไมใช
คะแนนเตม ตอบถกทงสองขอ: ไมใช ใช ตามลาดบ ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
ความร : การอธบายเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : โลก
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 42.05
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบคาถามเชงวทยาศาสตร
ความร : การสบสวนเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : โลก
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ไทย 42.05
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
76
คาถามท 3: ววฒนาการ
ขอความใดตอไปนทนามาประยกตใชไดดทสดกบทฤษฎววฒนาการ
1. ทฤษฏไมสามารถเชอถอไดเพราะเปนไปไมไดทสามารถเหนการเปลยนแปลงของสปชส
2. ทฤษฎววฒนาการของสตวเปนไปได แตไมสามารถนามาประยกตใชกบมนษยได
3. ววฒนาการเปนทฤษฎวทยาศาสตรทปจจบนตงอยบนพนฐานของประจกษพยานทมากพอ
4. ววฒนาการเปนทฤษฎทไดรบการพสจนแลววาถกตองโดยการทดลองทางวทยาศาสตร
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : โลก
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 34.38
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
คะแนนเตม ขอ 3 ววฒนาการเปนทฤษฎวทยาศาสตรท
ปจจบนตงอยบนพนฐานของประจกษพยานทมากพอ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
77
แมร มองตาก
อานบทความจากหนงสอพมพตอไปน และตอบคาถาม
ประวตของการฉดวคซน
แมร มองตาก เปนผหญงสวย เธอรอดชวตจากการตดเชอฝดาษเมอป ค.ศ .1715 แตยงมแผลเปนเตมไปทวผวหนง ขณะทอยในตรกในป ค.ศ 1717 เธอสงเกตวธการทเรยกวาการปลกฝซงใชกนอยทวไป วธการนใชการขดเชอไวรสฝดาษทออนแอลงบนผวหนงของคนทอายนอยและมสขภาพด ซงตอมาจะมอาการไขแตทกรายจะมอาการของโรคอยางออนๆ เทานน
แมร มองตาก เชอมนในความปลอดภยของการปลกฝ จนยอมใหลกชายและลกสาวของเธอ ไดปลกฝ
ในป ค.ศ .1796 เอดเวรด เจนเนอร ใชวธการปลกฝดวยเชอโรคทใกลเคยงกนคอ ฝดาษในวว เพอผลตสารตานทานโรคฝดาษ เมอเปรยบเทยบกบการปลกฝดวยเชอฝดาษ วธการนมผลขางเคยงนอยและผทไดรบจะไมสามารถแพรเชอใหผอน วธการนเปนทรจกกนวาการฉดวคซน
คาถามท 2: แมร มองตาก
โรคชนดใดบางทมนษยสามารถฉดวคซนปองกนได
1. โรคทางพนธกรรม เชน โรคฮโมฟเลย (โรคเลอดไหลไมหยด) 2. โรคทเกดจากเชอไวรส เชน โปลโอ 3. โรคทเกดจากการทางานผดปกตของรางกาย เชน เบาหวาน 4. โรคทกชนดทไมมทางรกษา
คาถามท 3: แมร มองตาก
ถาสตวหรอมนษยปวยจากการตดเชอแบคทเรยและหายจากโรคแลว
ปกตแบคทเรยททาใหเกดโรคนน จะไมทาใหสตวหรอมนษยปวยซาอก
เพราะเหตใดจงเปนเชนนน 1. รางกายฆาแบคทเรยทงหมดทเปนสาเหตใหเกดโรคชนดเดยวกนน 2. รางกายสรางสารตอตาน (แอนตบอด) ซงฆาแบคทเรยชนดนนกอนทจะเพมจานวน 3. เซลลเมดเลอดแดงฆาแบคทเรยทงหมดทเปนสาเหตใหเกดโรคชนดเดยวกนน 4. เซลลเมดเลอดแดงจบและกาจดแบคทเรยชนดนใหหมดไปจากรางกาย
คะแนนเตม ขอ 2 โรคทเกดจากเชอไวรส เชน โปลโอ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
คะแนนเตม ขอ 2. รางกายสรางสารตอตาน (แอนตบอด)
ซงฆาแบคทเรยชนดนนกอนทจะเพมจานวน
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 71.37 เกาหล 69.00 จน-ฮองกง 78.96 จน-มาเกา 76.07 จน-ไทเป 69.38 ไทย 78.73
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
78
คาถามท 4: แมร มองตาก
จงใหเหตผลหนงขอวา ทาไมจงแนะนาใหฉดวคซนปองกนไขหวดใหญโดยเฉพาะเดกและคนแก
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม ไมมคะแนน
คาตอบอางถงเดกและ/หรอคนแกมระบบภมคมกนทออนแอกวาคนอนหรอคาตอบในทานองคลายๆ กน ขอสงเกตในการใหคะแนน: เหตผลทใหมาตองอางถงเดกหรอคนแกโดยเฉพาะ – ไมใชคนโดยทวไป และคาตอบตองชบอกโดยตรง หรอโดยนยวา คนเหลาน มระบบภมคมกนทออนแอกวาคนอน – ไมใชตอบกวางๆ วา “ออนแอกวา” เชน
• คนเหลานมความตานทานตอการเจบปวยนอย • เดกและคนแกไมสามารถตอสกบเชอโรคไดงายเหมอนคนอน • เขาเหลานนมแนวโนมทจะตดเชอไขหวดใหญไดงาย • ถาพวกเขาไดรบเชอไขหวดใหญจะสงผลรนแรงในคนเหลาน • เพราะระบบตางๆ ของรางกายเดกและคนแกออนแอกวา • คนแกปวยไดงายกวา
คาตอบอนๆ • ดงนน เขาจงไมตดเชอไขหวดใหญ • พวกเขาออนแอกวา • พวกเขาตองการความชวยเหลอ
ในการตอสกบไขหวดใหญ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 75.72 เกาหล 63.10 จน-ฮองกง 88.55 จน-มาเกา 86.70 จน-ไทเป 89.77 ไทย 58.99
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 84.38 เกาหล 63.29 จน-ฮองกง 87.44 จน-มาเกา 84.46 จน-ไทเป 86.82 ไทย 45.74
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
79
ฝนกรด
รปถายขางลางน เปนรปแกะสลกทเรยกวา แครยาทด ซงถกสรางไวทมหาวหารอโครโพลสใน กรงเอเธนสเมอกวา 2,500 ปมาแลว รปแกะสลกนทาดวยหนชนดหนงทเรยกวาหนออน หนออนประกอบดวยแคลเซยมคารบอเนต
ในป ค.ศ.1980 รปแกะสลกเดมถกยายมาอยภายในพพธภณฑของอโครโพลสและเอารปสลกจาลองวางไวแทนท เนองจากรปแกะสลกเดมถกกดกรอนจากฝนกรด
คาถามท 1: ฝนกรด
นาฝนปกตมความเปนกรดเลกนอย เพราะดดซบคารบอนไดออกไซดจากอากาศ สวนฝนกรด มความเปนกรดมากกวาฝนปกต เพราะฝนกรดดดซบกาซ เชน ออกไซดของซลเฟอรและ ออกไซดของไนโตรเจนไวดวย
ออกไซดของซลเฟอร และออกไซดของไนโตรเจนในอากาศมาจากไหน
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบกายภาพ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ภยอนตราย
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 54.43 เกาหล 60.32 จน-ฮองกง 72.53 จน-มาเกา 56.39 จน-ไทเป 69.28 ไทย 22.71
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
80
คะแนนเตม
คาตอบใดคาตอบหนง เชน ไอเสยรถยนต การปลอยของเสยจากโรงงาน การเผาไหมเชอเพลงฟอสซล เชน นามน และ ถานหน กาซจากภเขาไฟ หรอสงอนทคลายคลงกน เชน
• การเผาไหมของถานหนและกาซ • ออกไซดในอากาศมาจากมลภาวะจากโรงงานและอตสาหกรรม • ภเขาไฟ • ไอเสยจากโรงไฟฟา [“โรงไฟฟา” นบรวมโรงไฟฟาทใชเชอเพลงฟอสซล]
• มนมาจากการเผาไหมวตถทประกอบดวยซลเฟอรและไนโตรเจน
คะแนนบางสวน
คาตอบบอกแหลงของมลภาวะมทงทไมถกตอง และทถกตอง เชน • เชอเพลงฟอสซล และโรงไฟฟาพลงนวเคลยร [โรงไฟฟานวเคลยรไมใชแหลงของฝนกรด] • ออกไซดทมาจากโอโซน ชนบรรยากาศ และอกกาบาตทตกลงสโลก รวมทงการเผาไหมเชอเพลงฟอสซล
หรอ คาตอบทอางถง “มลภาวะ”แตไมไดชถงแหลงของมลภาวะทเปนสาเหตหลกของการเกดฝนกรด เชน • มลภาวะ • สงแวดลอมโดยทวไป บรรยากาศทเราอาศยอย เชน มลภาวะ • การเกดกาซ มลภาวะ ไฟ บหร
[ความหมายของ “การเกดกาซ” “ไฟ” ยงชดเจนและเฉพาะเจาะจงไมเพยงพอ ควนบหรไมใชสาเหตหลกของฝนกรด] • มลภาวะ เชนจากโรงไฟฟานวเคลยร
ขอสงเกตในการใหคะแนน: คาตอบทกลาวถงคาวา“มลภาวะ” กพอทจะถกบางสวน แตตองตรวจดตวอยางทมากบคาตอบวา จะถกตองสมบรณหรอไม
ไมมคะแนน
คาตอบอนๆ รวมทงคาตอบทไมไดกลาวถง “มลภาวะ” และ สาเหตหลกของการเกดฝนกรด เชน • พวกมนถกปลอยออกมาจากพลาสตก • พวกมนเปนสวนประกอบของอากาศตามธรรมชาต • บหร • ถาน และนามน [ยงเฉพาะเจาะจงไมเพยงพอไมไดอางถง การเผาไหม”] • โรงไฟฟานวเคลยร
• ของเสยจากโรงงานอตสาหกรรม [ยงเฉพาะเจาะจงไมเพยงพอ
ผลของฝนกรดทมตอหนออน จาลองไดโดยใสเศษหนออนลงในนาสมสายช ตงทงไวคางคน นาสมสายชและฝนกรดมความเปนกรดใกลเคยงกน เมอใสเศษหนออนลงในนาสมสายชจะมฟองกาซเกดขน เราสามารถชงนาหนกของหนออนแหงกอนและหลงการทดลองได
คาถามท 3: ฝนกรด หนออนชนเลกๆ กอนใสลงในนาสมสายชมมวล 2.0 กรม
เมอใสลงในนาสมสายช ตงทงไวคางคน วนรงขนนาเศษหนขนมาและทาใหแหง มวลของหนออนทแหงแลวควรเปนเทาใด
1. นอยกวา 2.0 กรม 2. 2.0 กรมเทาเดม 3. ระหวาง 2.0 – 2.4 กรม 4. มากกวา 2.4 กรม
คะแนนเตม ขอ1. นอยกวา 2.0 กรม
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
81
คาถามท 4: ฝนกรด
นกเรยนททาการทดลองขางตน ไดทดลองใสหนออนชนเลกๆลงในนาบรสทธ (นากลน) และตงทงไวคางคนเชนกน
จงอธบายเหตผลวา ทาไมนกเรยนผนจงทาการทดลองขนตอนนดวย
คะแนนเตม คะแนนบางสวน
เพอแสดงใหเหนวากรด (นาสมสายช) เปนสงจาเปนตอการเกดปฏกรยา เชน
• เพอใหแนใจวานาฝนตองมความเปนกรดเชนเดยวกบ ฝนกรด จงทาใหเกดปฏกรยาน
• เพอดวามสาเหตอนในการเกดรพรนบนเศษหนออนหรอไม
• เพราะมนแสดงวาเศษหนออนไมใชจะทาปฏกรยากบของเหลวใดกได เนองจากนาเปนกลาง
ไมมคะแนน
คาตอบอนๆ เชน • เพอแสดงใหเหนวานากลนไมมฤทธเปนกรด
มการเปรยบเทยบกบการทดลองระหวางนาสมสายชกบหนออน แตไมมการอธบายใหชดเจนวากรด(นาสมสายช) จาเปนสาหรบการเกดปฏกรยา เชน
• เปรยบเทยบกบหลอดทดลองอนเพอดวาเศษหนออนมการเปลยนแปลงในนาบรสทธหรอไม
• นกเรยนทาขนตอนนเพอแสดงวาเกดอะไรขนเมอฝนตกลงบนหนออนตามปกต
• เพราะนากลนไมเปนกรด • เพอเปนชดควบคม • เพอดความแตกตางระหวางนาธรรมดาและนาทเปนกรด (นาสมสายช)
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
ความร : ระบบกายภาพ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ภยอนตราย
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 83.37 เกาหล 83.62 จน-ฮองกง 79.41 จน-มาเกา 74.27 จน-ไทเป 80.81 ไทย 57.39
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบปญหาเชงวทยาศาสตร
ความร : การสบสวนเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : ภยอนตราย
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 35.45 เกาหล 35.55 จน-ฮองกง 42.64 จน-มาเกา 28.82 จน-ไทเป 38.24 ไทย 23.60
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
82
การออกกาลงกาย
การออกกาลงกายอยางสมาเสมอแตพอประมาณเปนสงทดสาหรบสขภาพ
คาถามท 1: การออกกาลงกาย
ขอดของการออกกาลงกายอยางสมาเสมอคออะไร
จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในแตละขอความ
ตอไปนเปนขอดของการออกกาลงกายอยางสมาเสมอใชหรอไม ใช หรอ ไมใช
การออกกาลงกายชวยปองกนโรคหวใจและโรคทเกดจากการไหลเวยนโลหต ใช / ไมใช
การออกกาลงกายนาไปสการกนอาหารทดตอสขภาพ ใช / ไมใช
การออกกาลงกายชวยหลกเลยงการมนาหนกมากเกนไป ใช / ไมใช
คาถามท 3: การออกกาลงกาย
มอะไรเกดขนเมอกลามเนอไดออกกาลง
จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในแตละขอความ
สงนเกดขนเมอกลามเนอไดออกกาลงใชหรอไม ใช หรอ ไมใช
กลามเนอมเลอดไหลเวยนมากขน ใช / ไมใช
ไขมนเกดขนในกลามเนอ ใช / ไมใช
คะแนนเตม ถกทงสามขอ: ใช ไมใช ใช ตามลาดบ ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
คะแนนเตม ถกทงสองขอ: ใช ไมใช ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ญปน 37.76 เกาหล 35.59 จน-ฮองกง 74.36 จน-มาเกา 55.05 จน-ไทเป 35.11 ไทย 42.86
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ญปน 50.32 เกาหล 42.83 จน-ฮองกง 60.62 จน-มาเกา 57.30 จน-ไทเป 56.43 ไทย 12.31
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
83
คาถามท 5: การออกกาลงกาย
ทาไมขณะทกาลงออกกาลงกายจงตองหายใจแรงกวาขณะทกาลงพกผอน
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม
คาตอบทหมายความวาเพอกาจดคารบอนไดออกไซดทมระดบเพมขน และใหออกซเจนมากขนกบรางกาย [ไมยอมรบคาตอบทใชคาวา “อากาศ” แทน “คารบอนไดออกไซด” หรอ “ออกซเจน”] เชน
• เมอออกกาลงกาย รางกายตองการออกซเจนมากขน และสรางคารบอนไดออกไซดมากขน การหายใจจงเปนเชนนน
• การหายใจเรวขน ทาใหไดรบออกซเจนเขาสกระแสโลหตเพมขน และคารบอนไดออกไซดถกกาจดมากขน
คาตอบทหมายความวาเพอกาจดคารบอนไดออกไซดทมระดบเพมขนออกจากรางกาย หรอ เพอใหออกซเจนกบรางกายมากขน [หมายเหต: ไมยอมรบคาตอบทใชคาวา “อากาศ” แทน “คารบอนไดออกไซด” หรอ “ออกซเจน”] เชน
• เพราะเราตองกาจดคารบอนไดออกไซดทสรางเพมขน • เพราะกลามเนอตองการออกซเจน [นยคอ : รางกายของคณตองการ
ออกซเจนเพมขนในขณะออกกาลงกาย (ใชกลามเนอ)] • เพราะการออกกาลงกายใชออกซเจนหมดไป • คณหายใจแรงขน เพราะคณหายใจเอาออกซเจนเขาสปอดเพมขน
[ตอบไดไมคอยด แตกรไดวารางกายไดรบออกซเจนเพมขน]
• เมอคณใชพลงงานมากขนาดนน รางกายของคณตองการอากาศเพมขน 2 หรอ 3 เทา นอกจากนยงตองการกาจดคารบอนไดออกไซดในรางกายอกดวย [ประโยคหลงคอ คารบอนไดออกไซดสวนทเกนจะถกกาจดออกจากรางกายของคณ กไมไดขดแยงกบประโยคแรกแตถาตอบเพยงประโยคแรกจะไมไดคะแนน]
ไมมคะแนน
คาตอบอนๆ เชน • อากาศเขาสปอดมากขน • เพราะกลามเนอใชพลงงานมากขน [ไมเจาะจงพอ] • เพราะหวใจของคณเตนเรวขน • รางกายของคณตองการออกซเจน [ไมไดอางถงความตองการออกซเจนทเพมขน]
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 50.32 เกาหล 42.83 จน-ฮองกง 60.62 จน-มาเกา 57.30 จน-ไทเป 56.43 ไทย 12.31
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
84
แปงขนมปง
การทาแปงขนมปง คนททาจะผสมแปง นา เกลอ และยสตเขาดวยกน หลงจากผสมแลวจะเกบแปงไวในภาชนะหลายชวโมงเพอใหเกดการหมก ในระหวางหมกมการเปลยนแปลงทางเคมเกดขนในแปงโดยยสต (เหดราเซลลเดยว) ชวยเปลยนแปงและนาตาลในแปงใหเปนคารบอนไดออกไซดและแอลกอฮอล
คาถามท 1: แปงขนมปง
การหมกทาใหแปงขนมปงฟขน ทาไมแปงขนมปงจงฟขนได
1. แปงขนมปงฟขน เพราะแอลกอฮอลถกสรางขนและเปลยนเปนกาซ 2. แปงขนมปงฟขน เพราะยสตเกดการแบงเซลลเพมจานวน 3. แปงขนมปงฟขน เพราะกาซคารบอนไดออกไซดถกสรางขน 4. แปงขนมปงฟขน เพราะการหมกทาใหนากลายเปนไอ
คะแนนเตม ขอ 3. แปงขนมปงฟขน เพราะกาซคารบอนไดออกไซด
ถกสรางขน ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบกายภาพ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 27.78
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
85
เครองชง
ทปด
แปง นา เกลอ และยสต
ภาชนะ
การทดลองท 1
เครองชง
แปง นา เกลอ และยสต
ภาชนะแบบเปด
การทดลองท 3
เครองชง
แปง นา เกลอ ไมมยสต
ภาชนะ แบบเปด
การทดลองท 4
เครองชง
ทปด
ภาชนะ
การทดลองท 2
แปง นา เกลอ ไมมยสต
ตอนเรมตนการทดลองทงสตามรปขางลาง แปงมนาหนกเทากน
หลงจากผสมแปงขนมปงแลวสองถงสามชวโมงคนทาขนมปงชงแปงและเหนวานาหนกของแปงลดลง
คาถามท 2: แปงขนมปง
ถาตองการทดสอบวายสตเปนตนเหตใหนาหนกหายไปหรอไม
คนทาขนมปงควรทดสอบการทดลองคใด
1. คนทาขนมปงควรเปรยบเทยบการทดลองท 1 และ 2 2. คนทาขนมปงควรเปรยบเทยบการทดลองท 1 และ 3 3. คนทาขนมปงควรเปรยบเทยบการทดลองท 2 และ 4 4. คนทาขนมปงควรเปรยบเทยบการทดลองท 3 และ 4
คะแนนเตม ขอ 4. คนทาขนมปงควรเปรยบเทยบ
การทดลองท 3 และ 4
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบปญหาเชงวทยาศาสตร
ความร : การสบสวนเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 19.66
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
86
คาถามท 3: แปงขนมปง
ในแปงขนมปง ยสตชวยทาใหแปงและนาตาลในแปงเปลยนแปลง มปฏกรยาเคมเกดขน
ซงในระหวางมปฏกรยานนเกดคารบอนไดออกไซดและแอลกอฮอล
คารบอนอะตอมในคารบอนไดออกไซดและแอลกอฮอลมาจากไหน
จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในแตละคาอธบาย
คาอธบายนอธบายไดถกตองใชหรอไมวาคารบอนอะตอมมาจากไหน ใช หรอ ไมใช
คารบอนอะตอมบางสวนมาจากนาตาล ใช / ไมใช
คารบอนอะตอมบางสวนเปนสวนหนงของโมเลกลของเกลอ ใช / ไมใช
คารบอนอะตอมบางสวนมาจากนา ใช / ไมใช
คาถามท 4: แปงขนมปง
เมอแปงขนมปงทฟขน(มระดบสงขน) ถกนาไปอบในตอบ ฟองอากาศและไอนา ในแปงขนมปงจะขยายตว
ทาไมกาซและไอนาจงขยายตวเมอไดรบความรอน
1. โมเลกลของกาซและไอนาใหญขน 2. โมเลกลของกาซและไอนาเคลอนทเรวขน 3. โมเลกลของกาซและไอนามจานวนเพมขน 4. โมเลกลของกาซและไอนามการชนกนลดลง
คะแนนเตม ถกทงสามขอ: ใช ไมใช ไมใช
ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
คะแนนเตม ขอ 2. โมเลกลของกาซและไอนา
เคลอนทเรวขน
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบทางกายภาพ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ไทย 2.99
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบทางกายภาพ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 19.40
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
87
การเคลอนผานของดาวศกร
วนท 8 มถนายน ค.ศ. 2004 สามารถมองเหนดาวศกรเคลอนทผานดวงอาทตยไดในหลายบรเวณของโลก เรยกปรากฏการณนวา “การเคลอนผาน” ของดาวศกร และจะเกดขนเมอวงโคจรของดาวศกรมาอยระหวางดวงอาทตยและโลก การเคลอนผานของดาวศกรครงทแลวเกดขนในป ค.ศ. 1882 และมการทานายวาครงตอไปวาจะเกดขนในป ค.ศ. 2012
รปขางลาง แสดงถงการเคลอนผานของดาวศกรในป ค.ศ. 2004 โดยสองกลองโทรทรรศนไปทดวงอาทตยและฉายภาพลงบนกระดาษขาว
คาถามท 1: การเคลอนผานของดาวศกร
ทาไมการสงเกตการเคลอนผานของดาวศกรจงตองฉายภาพลงบนกระดาษขาว
แทนทจะมองผานกลองโทรทรรศนดวยตาเปลาโดยตรง
1. แสงอาทตยสวางมากเกนไปทจะมองเหนดาวศกรได 2. ดวงอาทตยมขนาดใหญมากจนมองเหนไดโดยไมตองขยาย 3. การมองดวงอาทตยผานกลองโทรทศนอาจเปนอนตรายตอดวงตา 4. ตองทาภาพใหเลกลงดวยการฉายลงบนกระดาษ
ดาวศกร
พนผวของดวงอาทตย
คะแนนเตม ขอ 3. การมองดวงอาทตยผาน
กลองโทรทศนอาจเปนอนตรายตอดวงตา
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 48.71
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
88
คาถามท 2: การเคลอนผานของดาวศกร
เมอมองจากโลก สามารถมองเหนการเคลอนผานดวงอาทตยของดาวเคราะหดวงใดไดในบางเวลา
1. ดาวพธ 2. ดาวองคาร 3. ดาวพฤหส 4. ดาวเสาร
คาถามท 4: การเคลอนผานของดาวศกร
ขอความตอไปนมคาหลายคาในขอความถกขดเสนใตไว
นกดาราศาสตร ทานายวาการมองจากดาวเนปจน จะเหนการเคลอนผานของดาวเสาร ผานดวงอาทตยในชวงปลายศตวรรษน
คาทขดเสนใตสามคาใดทเปนคาทมประโยชนทสดในการคนหาขอสนเทศจากอนเทอรเนต หรอ หองสมด เพอคนหาวาจะเกดการเคลอนผานเมอใด
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม ไมมคะแนน
คาตอบประกอบดวย การเคลอนผาน ดาวเนปจน และ ดาวเสารเทานน
• ดาวเสาร ดาวเนปจน การเคลอนผาน
คาตอบอนๆ เชน ม 4 คา • การเคลอนผาน ดาวเสาร ดวงอาทตย ดาวเนปจน
• นกดาราศาสตร การเคลอนผาน ดาวเสาร ดาวเนปจน
คะแนนเตม ขอ 1. ดาวพธ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : โลกและอวกาศ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สวนตว / โลก
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 36.21
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบปญหาเชงวทยาศาสตร
ความร : การสบสวนเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สวนตว
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบแบบปด
ประเทศ % ตอบถก ไทย 36.21
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
89
พชดดแปลงพนธกรรม
ขาวโพดดดแปลงพนธกรรมควรถกหาม
กลมอนรกษพนธพชและสตวปากาลงเรยกรองใหยกเลกขาวโพดดดแปลงพนธกรรม (GM)
ขาวโพดดดแปลงพนธกรรม ถกออกแบบมาเพอไมใหถกทาลายโดยสารฆาวชพชชนดใหมทมประสทธภาพฆาขาวโพดพนธเดมได สารฆาวชพชใหมนจะฆาวชพชเกอบทกชนดในไรขาวโพด
นกอนรกษบอกวา เนองจากวชพชเปนอาหารของสตวเลกๆ โดยเฉพาะแมลง การใชสารฆาวชพชใหมกบขาวโพดดดแปลงพนธกรรมจะเปนผลเสยตอสงแวดลอม แตผสนบสนนการใชขาวโพดดดแปลงพนธกรรมบอกวา การศกษาทางวทยาศาสตรไดแสดงวาจะไมเปนเชนนน
ตอไปนคอ รายละเอยดของการศกษาทางวทยาศาสตรทกลาวถงในบทความขางบน:
• มการปลกขาวโพด 200 แปลงทวประเทศ
• แตละแปลงถกแบงเปนสองสวน ครงหนงปลกขาวโพดดดแปลงพนธกรรม (GM) ทใชสารฆาวชพชใหม สวนอกครงหนงปลกขาวโพดพนธเดมทใชสารฆาวชพชเดม
• จานวนแมลงทพบในแปลงขาวโพดดดแปลงพนธกรรมทใชสารฆาวชพชใหมมจานวนพอๆ กบแมลงในแปลงทปลกขาวโพดพนธเดมทใชสารฆาวชพชเดม
คาถามท 2: พชดดแปลงพนธกรรม
การศกษาทางวทยาศาสตรทกลาวถงขางตน มปจจยใดทตงใจทาใหแตกตางกน
จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในแตละปจจย
การศกษาตงใจทาใหปจจยนแตกตางกนหรอไม ใช หรอ ไมใช
จานวนของแมลงในสงแวดลอม ใช / ไมใช
ชนดของสารฆาวชพชทใช ใช / ไมใช
คะแนนเตม (ระดบ 2) ถกทงสองขอ: ไมใช ใช ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบปญหาเชงวทยาศาสตร
ความร : การสบสวนเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ญปน 75.04 เกาหล 76.84 จน-ฮองกง 61.85 จน-มาเกา 54.75 จน-ไทเป 65.87 ไทย 35.96
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
90
คาถามท 3: พชดดแปลงพนธกรรม
ขาวโพดถกปลกในทตางๆ 200 แปลงทวประเทศ เพราะเหตใดนกวทยาศาสตรจงใชพนทปลกมากกวาหนงแหง
1. เพอเกษตรกรจานวนมาก จะไดลองปลกขาวโพดดดแปลงพนธกรรม 2. เพอดวาขาวโพดดดแปลงพนธกรรมจะเจรญเตบโตไดมากเพยงใด 3. เพอใหขาวโพดดดแปลงพนธกรรมครอบคลมพนทใหมากทสดเทาทจะเปนได 4. เพอใหมสภาวะทแตกตางกนหลายๆ แบบในการเจรญเตบโตของขาวโพด
คะแนนเตม ขอ 4. เพอใหมสภาวะทแตกตางกน
หลายๆ แบบในการเจรญเตบโตของขาวโพด
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบปญหาเชงวทยาศาสตร
ความร : การสบสวนเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร :ขอบเขตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 78.37 เกาหล 62.97 จน-ฮองกง 64.20 จน-มาเกา 55.90 จน-ไทเป 70.64 ไทย 49.14
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
91
ความเสยงของสขภาพ
สมมตวา นกเรยนอาศยอยใกลโรงงานเคมขนาดใหญทผลตปยสาหรบใชในการเกษตร เมอไมกปมานมคนจานวนมากในละแวกนนปวยดวยโรคทางเดนหายใจเรอรง คนในทองถนเชอวาอาการเหลานนเกดจากควนพษทปลอยออกมาจากโรงงานปยเคมทอยใกลเคยง
ชาวบานมาประชมกนเพออภปรายถงอนตรายทนาจะเกดขนจากโรงงานเคม ตอสขภาพของผทอยอาศยในทองถน นกวทยาศาสตรไดเสนอขอสรปตอทประชมดงตอไปน
คากลาวของนกวทยาศาสตรททางานใหกบบรษทเคม
“เราไดศกษาความเปนพษตอดนในบรเวณใกลเคยง เราไมพบหลกฐานทแสดงถงพษของสารเคมในตวอยางดนทเราเกบมา”
คากลาวของนกวทยาศาสตรทหวงใยชมชนในทองถน
“เราไดศกษาผปวยระบบทางเดนหายใจเรอรงหลายกรณในทองถนเปรยบเทยบกบจานวนกรณในบรเวณทหางออกไปจากโรงงานเคม ปรากฏวามการเจบปวยมากกวาในบรเวณทอยใกลกบโรงงานเคม”
คาถามท 1: ความเสยงของสขภาพ
เจาของโรงงานเคมใชคากลาวของนกวทยาศาสตรททางานใหกบบรษทเพอโตแยงวา “การปลอยควนจากโรงงานไมมความเสยงตอสขภาพของผทอยอาศยในทองถน”
จงใหเหตผลหนงขอเพอแสดงความสงสยวานกวทยาศาสตรททางานใหกบบรษทเขาขางเจาของบรษท โดยใชขอความทไมเหมอนกบคากลาวของนกวทยาศาสตรทหวงใยชมชน
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
คะแนนเตม ไมมคะแนน
ใหเหตผลทแสดงความสงสยวานกวทยาศาสตรททางานใหกบบรษทเขาขางเจาของบรษท เชน
• สารททาใหเกดโรคทางเดนหายใจบางทนกวทยาศาสตรยงไมรวาเปนสารพษ • โรคทางเดนหายใจอาจเกดจากสารเคมทอยในอากาศ ไมใชในดน • สารพษอาจเปลยนหรอสลายตวเมอเวลาผานไป และทาใหเหนวาไมใชสารพษ
• เราไมรวากลมตวอยางผปวยเปนตวแทนของพนทนนไดจรงหรอไม
คาตอบอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
92
คาถามท 3: ความเสยงของสขภาพ
นกวทยาศาสตรทหวงใยชมชน ไดเปรยบเทยบจานวนผปวยโรคทางเดนหายใจเรอรงทอาศยอยใกลกบโรงงานเคมกบจานวนผปวยทอยหางจากโรงงาน
จงบอกถงความแตกตางของทงสองบรเวณทเปนไปไดหนงประการททาใหการเปรยบเทยบไมสมเหตสมผล
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
คะแนนเตม ไมมคะแนน
คาตอบควรจะเนนความแตกตางทเปนไปไดระหวางสองบรเวณทสารวจตรวจสอบ เชน
• จานวนคนในสองบรเวณอาจแตกตางกน • บรเวณหนงอาจไดรบบรการการแพทยดกวาอกบรเวณหนง • สภาพอากาศอาจไมเหมอนกน • อาจมจานวนคนแกตางกนในแตละบรเวณ
• อาจเปนมลภาวะทางอากาศอนๆ ในบรเวณอน
คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
ความร : การสบสวนเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : ภยอนตราย
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 19.27
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การระบคาถามเชงวทยาศาสตร
ความร : การสบสวนเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : ภยอนตราย
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 18.43
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
93
เครองแปลงไอเสย
รถยนตรนใหมสวนใหญไดตดตงเครองแปลงไอเสย ซงทาใหไอเสยของรถยนตเปนอนตรายตอคนและสงแวดลอมนอยลง ประมาณ 90% ของกาซอนตรายถกแปลงเปนกาซทมอนตรายนอยลง
ตอไปนคอกาซบางชนดทเขาไปในเครองแปลงและออกมาจากเครอง
คาถามท 1: เครองแปลงไอเสย
จงใชขอมลจากแผนผงขางบน เพอยกตวอยางวาเครองแปลงไอเสยทาใหไอจากทอไอเสยเปนอนตรายนอยลงไดอยางไร
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม ไมมคะแนน
คาตอบกลาวถงการเปลยนแปลงคารบอนมอนนอกไซดหรอไนโตรเจนออกไซดไปเปนสารอนๆ เชน
• คารบอนมอนนอกไซดถกเปลยนเปนคารบอนไดออกไซด
• ไนโตรเจนออกไซดถกเปลยนเปนไนโตรเจน
• คารบอนมอนนอกไซดและไนโตรเจนออกไซดทเปนพษถกเปลยนเปนคารบอนไดออกไซดและไนโตรเจนทเปนพษนอยลง
คาตอบอนๆ เชน
• กาซเปนพษนอยลง
กาซทเขาไป กาซทออกมา ไนโตรเจน N2
คารบอนไดออกไซด CO2
ไนโตรเจน N2
คารบอนไดออกไซด CO2
นา (ไอนา) H2O นา (ไอนา) H2O
คารบอนมอนนอกไซด CO
ออกไซดของไนโตรเจน NO,NO2
คารบอนมอนนอกไซด CO (10%) คารบอนไดออกไซด CO2 (90%) ออกไซดของไนโตรเจน NO, NO2 (10%) ไนโตรเจน N2 (90%)
เครองแปลงไอเสย
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
94
คาถามท 2: เครองแปลงไอเสย
จงอธบายถงการเปลยนแปลงในระดบอะตอม และ โมเลกล ในการเปลยนแปลงทเกดขนกบกาซในเครองแปลงไอเสย
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม
คาตอบแสดงถงแนวคดทสาคญวาอะตอมถกจดใหมเพอใหเกดเปนโมเลกลทแตกตางจากเดม โดยใชทงคาวาอะตอมและโมเลกล เชน
• โมเลกลแตกออกและอะตอมถกรวมกนใหมเกดเปนโมเลกลทแตกตางจากเดม
• อะตอมจดเรยงตวใหมทาใหไดโมเลกลทแตกตางจากเดม
คะแนนบางสวน
ระบแนวคดทสาคญวามการจดใหม แตไมไดกลาวถงทงอะตอมและโมเลกล หรอ ไมไดอธบายชดเจนเพยงพอระหวางบทบาทของอะตอมและโมเลกล เชน
• อะตอมจดเรยงตวใหมทาใหเกดสารทแตกตางกน
• โมเลกลเปลยนไปเปนโมเลกลอนๆ
ไมมคะแนน
คาตอบอนๆ รวมทงทไมไดกลาวมากไปกวาทโจทยใหมา เชน • คารบอนไดออกไซดถกเปลยนเปนคารบอนมอนนอกไซด
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบทางกายภาพ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สงแวดลอม
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 3.54
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
ความร : ระบบทางกายภาพ (ความรวทยาศาสตร) /การอธบายปรากฎการณทางวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : สงแวดลอม
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 17.11
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
95
คาถามท 4: เครองแปลงไอเสย
ตรวจดกาซทปลอยออกมาจากเครองแปลงไอเสย วศวกรและนกวทยาศาสตรททาเครองแปลงไอเสยเพอใหผลตกาซทเปนอนตรายนอยลงยงมปญหาทควรตองแกไข ปญหาหนงนนคออะไร
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม
คาตอบทยอมรบไดควรเกยวของกบการปรบปรงเพอกาจดกาซทเปนพษ (คารบอนมอนนอกไซดและไนโตรเจนออกไซด) หรอ กาจดคารบอนไดออกไซดออกจากกาซทปลอยสบรรยากาศ เชน
• คารบอนมอนนอกไซดไมถกเปลยนเปนคารบอนไดออกไซดทงหมด • การเปลยนแปลงไมเพยงพอทจะเปลยนไนโตนเจนออกไซดเปนไนโตรเจน • การปรบปรงรอยละของคารบอนมอนนอกไซดทเปลยนเปนคารบอนไดออกไซด และรอยละของ
ไนโตนเจนออกไซดทเปลยนเปนไนโตรเจน • คารบอนไดออกไซดทปลอยออกมาควรถกตรวจจบและไมยอมใหปลอยสบรรยากาศ
• การเปลยนแปลงทสมบรณขนของกาซทเปนพษใหเปนพษนอยลง
ไมมคะแนน
คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
ความร : ระบบทางกายภาพ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สงแวดลอม
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 38.05
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
96
การผาตดใหญ
การผาตดใหญททาในหองผาตดทตดตงเครองมอผาตดพเศษเปนสงจาเปนสาหรบการรกษาโรคหลายโรค ในขณะผาตดใหญคนไขถกวางยาสลบจงไมรเจบปวด ยาสลบมกถกใชในรปของกาซผานหนากากทครอบจมกและปาก
คาถามท 1: การผาตดใหญ
ระบบรางกายของมนษยตอไปนเกยวของกบการทางานของกาซยาสลบหรอไม จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในแตละระบบ
ระบบนเกยวของกบการทางานของ กาซยาสลบหรอไม
ใช หรอ ไมใช
ระบบยอยอาหาร ใช / ไมใช
ระบบประสาท ใช / ไมใช
ระบบหายใจ ใช / ไมใช
คะแนนเตม ถกทงสามขอ: ไมใช ใช ใช ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว/สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ไทย 25.95
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
97
คาถามท 2: การผาตดใหญ
จงอธบายวาทาไมเครองมอผาตดทใชในหองผาตดจงตองทาใหปลอดเชอ
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม
นกเรยนกลาวถงทงความจาเปนทตองใหแนใจวาไมมแบคทเรย/เชอโรคบนเครองมอ และ เพอหยดการกระจายของเชอโรค เชน
• เพอหยดแบคทเรยไมใหเขาไปในรางกายของผปวยอนทเขามารบการผาตด
คะแนนบางสวน
นกเรยนกลาวถงความตองการททาใหแนใจวาไมมแบคทเรย แต ไมกลาวถงวาเปนการหยดการกระจายของเชอโรค เชน
• เพอฆาเชอโรคบนเครองมอ
หรอ
นกเรยนกลาวถงการหยดการกระจายของเชอโรค แต ไมกลาวถงความตองการททาใหแนใจวาไมมแบคทเรย บนเครองมอ เชน
• เพอไมใหผปวยตดเชอ
ไมมคะแนน
คาตอบอนๆ เชน • เพอรกษาความสะอาด
• เพราะวาเครองมอผานทางแผลผาตดในระหวางการผาตด
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 16.33
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
98
คาถามท 3: การผาตดใหญ
ผปวยอาจไมสามารถกนและดมหลงการผาตด ดงนนจงใหอาหารโดยการหยด (นาเกลอ) ทประกอบดวย นา นาตาล และเกลอแร บางครงยาปฏชวนะและยานอนหลบถกเตมเขาไปดวย
ทาไมนาตาลทเตมเขาไปในนาเกลอ จงมความสาคญสาหรบผปวยหลงผาตด
1. เพอหลกเลยงการสญเสยนา 2. เพอควบคมการเจบปวดหลงผาตด 3. เพอรกษาการตดเชอหลงผาตด 4. เพอใหอาหารทจาเปน
คะแนนเตม ขอ 4. เพอใหอาหารทจาเปน
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบการดารงชวต (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สวนตว/สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 55.30
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
99
การปลกถายอวยวะทเกยวของกบการผาตดใหญเปนเรองธรรมดามากขนเรอยๆ กราฟขางลางแสดงจานวนของการปลกถายทโรงพยาบาลแหงหนงในชวงป 2003
คาถามท 4: การผาตดใหญ
ขอสรปตอไปนสามารถสรปจากกราฟขางบนไดหรอไม จงเขยนวงกลมลอมรอบคาวา “ใช” หรอ “ไมใช” ในแตละขอสรป
ขอสรปนสามารถสรปจากกราฟไดหรอไม ใช หรอ ไมใช
ถาปอดไดรบการปลกถาย หวใจตองปลกถายดวย ใช / ไมใช
ไตเปนอวยวะทสาคญทสดในรางกายมนษย ใช / ไมใช
ผปวยสวนใหญทปลกถายอวยวะเปนผปวยโรคไต ใช / ไมใช
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
ความร : การอธบายปรากฎการณทางวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : สขภาพ
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบเชงซอน
ประเทศ % ตอบถก ไทย 9.62
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
คะแนนเตม ตอบถกทงสามขอ: ไมใช ไมใช ใช ตามลาดบ
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ไต ตบ หวใจ ปอด
9 2 2 0
10 20 30 40 50 60
อวยวะทปลกถาย
จานวนก
ารปล
กถาย
49
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
100
การผลตพลงงานจากลม
คนจานวนมากเชอวาลมสามารถเปนแหลงของพลงงานทดแทนนามนและถานหนซงเปนแหลงผลตกระแสไฟฟาในรปกงหนลมทใชลมหมนใบพด การหมนนทาใหพลงงานไฟฟาเกดขนโดยเครองกาเนดไฟฟาทถกหมนดวยกงหนลม
คาถามท 1: การผลตพลงงานจากลม
กราฟขางลางน แสดงความเรวลมเฉลยตลอดปในสบรเวณตางกน กราฟในขอใดชบอกบรเวณทเหมาะสมในการตงเครองผลตกระแสไฟฟาจากพลงลม
1.
ความเรวลม
มกราคม
ธนวาคม
0
2.
ธนวาคม
มกราคม
ความเรวลม
0
4.
ธนวาคม
มกราคม
ความ
เรวลม
0
3.
ธนวาคม
มกราคม
ความ
เรวลม
0
คะแนนเตม ขอ 3
ไมไดคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
ความร : ระบบทางเทคโนโลย (ความรวทยาศาสตร) / การอธบายเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบ วทยาศาสตร)
การใชความร : ทรพยากรธรรมชาต
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 56.18
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
101
ยงลมแรง ใบพดของกงหนลมยงหมนเรวและยงไดไฟฟามาก อยางไรกตามความสมพนธระหวางความเรวลมกบกาลงไฟฟาไมไดเปนเชนนนตรงๆ ในการผลตจรง ขางลางนเปนภาวะของการผลตไฟฟาจากพลงงานลมในเครองผลตจรงๆ
• ใบพดจะเรมหมนเมอความเรวลมเปน V1
• กาลงไฟฟาทไดจะสงสด (W) เมอความเรวลมเทากบ V2
• ดวยเหตผลของความปลอดภยจะทาใหใบพดจะไมหมนเรวขนเมอความเรวลมสงกวา V2
• ใบพดจะหยดหมนเมอความเรวลมถง V3
คาถามท 2: การผลตพลงงานจากลม
กราฟในขอใดตอไปนทแสดงถงความสมพนธระหวางความเรวลมและกาลงไฟฟาทไดออกมาภายใตภาวะดงกลาวไดดทสด
3. W
0 V1 V2 V3
0 กาลง
ไฟฟา
ความเรวลม
1. W
0 V2 V3 0 กา
ลงไฟฟา
ความเรวลม V1
4. W
0 V1 V2 V3
0 กาลง
ไฟฟา
ความเรวลม
2. W
0 V1 V2 V3
0 กาลง
ไฟฟา
ความเรวลม
คะแนนเตม ขอ 2
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ :การใชประจกษพยานทางวทยาศาสตร
ความร : การอธบายเชงวทยาศาสตร (ความรเกยวกบวทยาศาสตร)
การใชความร : ทรพยากรธรรมชาต
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 24.16
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
102
คาถามท 3: การผลตพลงงานจากลม
ในความเรวลมเทากน ทระดบความสงยงเพมขนกงหนลมจะยงหมนชาลง
ขอใดตอไปนเปนเหตผลดทสดทอธบายวา ทาไมใบพดของกงหนลมจงหมนชาลงเมออยในทสงขนเมอความเรวลมเทากน
1. อากาศหนาแนนนอยลงเมอความสงเพมขน 2. อณหภมลดลงเมอความสงเพมขน 3. แรงโนมถวงลดลงเมอความสงเพมขน 4. ฝนตกบอยขนเมอความสงเพมขน
คาถามท 4: การผลตพลงงานจากลม
จงบอกถงขอดและขอเสยอยางละ 1 ขอของการใชลมผลตไฟฟา เปรยบเทยบกบใชเชอเพลงฟอสซล เชน ถานหนและนามน
ขอด .............................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................... ขอเสย........................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................
คะแนนเตม
อธบายทงขอดและขอเสยอยางละหนงขอในเรองของพลงงานลมอยางชดเจนและถกตอง [ขอด] เชน
• ไมปลอยคารบอนไดออกไซด (CO2) • ไมใชเชอเพลงฟอสซล • แหลงลมจะไมถกใชหมดไป • หลงจากตดตงเครองผลตกระแสไฟฟาจากพลงลม ตนทน
ของการผลตกระแสไฟฟาถก • ไมมของเสยและ/หรอสารพษทจะปลอยออกมา • ใชแรงตามธรรมชาตหรอพลงงานสะอาด
[ขอเสย] เชน • การผลตตามความตองการเปนไปไมได [เพราะวาความเรว
ลมไมสามารถควบคมได] • บรเวณทดสาหรบกงหนลมมจากด • กงหนลมสามารถถกทาใหเสยหายไดเมอมลมทแรงมาก • ปรมาณของพลงงานทผลตไดจากกงหนลมแตละอน
คอนขางนอย • ในบางกรณมลภาวะทางเสยงเกดขน • ในบางกรณคลนแมเหลกไฟฟา (เชน คลนโทรทศน)
สามารถถกรบกวนได • บางครงนกถกฆาเมอนกบนไปชนกบใบพดทหมน • ทศนยภาพทางธรรมชาตถกเปลยนแปลง
• การตดตงและบารงรกษามราคาแพง
คะแนนเตม ขอ 1. อากาศหนาแนนนอยลงเมอ
ความสงเพมขน
ไมมคะแนน คาตอบอนๆ
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : โลกและอวกาศ (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ทรพยากรธรรมชาต
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : เลอกตอบ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 40.17
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
103
คะแนนบางสวน
อธบายขอดหรอขอเสยไดถกตองเพยงอยางใดอยางหนง (ดงแสดงในตวอยางคะแนนเตม) แตไมไดอธบายถกทงค
ไมมคะแนน
คาตอบทอธบายขอดหรอขอเสยไมถกตอง • ดสาหรบสงแวดลอมหรอธรรมชาต [คาตอบนเปนขอความทมความหมายทวๆ ไป] • ไมดสาหรบสงแวดลอมหรอธรรมชาต
• การสรางเครองผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานลมมตนทนนอยกวาสรางโรงไฟฟาเชอเพลงฟอสซล [ไมสนใจขอเทจจรงทวาจะตองใชเครองผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานลมจานวนมาก จงจะผลตพลงงานไดปรมาณเทากบทผลตไดจากโรงไฟฟาเชอเพลงฟอสซล]
ลกษณะเฉพาะของขอสอบ
สมรรถนะ : การอธบายปรากฏการณเชงวทยาศาสตร
ความร : ระบบเทคโนโลย (ความรวทยาศาสตร)
การใชความร : ทรพยากรธรรมชาต
สถานการณ : สงคม
ลกษณะของขอสอบ : สรางคาตอบอสระ
ประเทศ % ตอบถก ไทย 38.20
หมายเหต: เปนขอสอบทใชเฉพาะ การทดลองภาคสนามจงไมมขอมลของประเทศอน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
105
สวนท 2 : กรอบโครงสรางการประเมนผล วทยาศาสตรของ TIMSS
การประเมนผลของ TIMSS มจดสาคญแตกตางจากการประเมนผลของ PISA ในขณะท PISA ประเมนเชงอนาคตซงเนนการประเมนสมรรถนะของนกเรยนในการใชความรวทยาศาสตรในชวตจรงในอนาคต แตการประเมนผลของ TIMSS ประเมนสถานการณการเรยนรปจจบน ซงเนนความชดเจนกบการเรยนการสอนในโรงเรยนตามหลกสตรปจจบนทนกเรยนกาลงเรยนอย กรอบโครงสรางการประเมนผลของ TIMSS จากดการประเมนไวสองดาน คอ การประเมนเชงสาระเนอหา (Content domain) และเชงการคด หรอการใชสตปญญา (Cognitive domain) นอกจากนยงมองคประกอบของการคนควาทางวทยาศาสตร (Scientific inquiry) แตไมไดแยกออกมาประเมนโดยเฉพาะ แตจะครอบคลมอยในทกๆ สาขาทมการประเมน
สาระเนอหาวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนปท สาระเนอหาวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนปท 8 8 การประเมนผลดานสาระเนอหาวทยาศาสตรสาหรบชนปท 8 ของ TIMSS 2003 นยามวาประกอบดวยสสาขา ไดแก วทยาศาสตรสงมชวต เคม ฟสกส และวทยาศาสตรเกยวกบโลก โดยมนาหนกของสาระตางๆ ประกอบในกรอบการประเมนผลเปนดงน
วทยาศาสตรสงมชวต 35% เคม 25% ฟสกส 25% วทยาศาสตรเกยวกบโลก 20%
วทยาศาสตรสงมชวต/ชววทยา วทยาศาสตรสงมชวตหรอชววทยา ประกอบดวยความรความเขาใจในเรองโครงสราง กระบวนการของชวต ความหลากหลาย และการพงพากนของสงมชวต ดงน
ลกษณะ การจาแนก และกระบวนการของชวต เซลล และหนาทของเซลล วงชวต การขยายพนธ และกรรมพนธ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
106
ระบบนเวศ สขภาพของมนษย
TIMSS คาดหวงวานกเรยนชนปท 8 สามารถบอกนยามของลกษณะของหมวดหมใหญของสงมชวต และจดจาแนกหมวดหมของสงมชวตตามลกษณะดงกลาว สามารถบอกถงตาแหนงอวยวะสาคญตางๆ ของสงมชวตและสามารถเชอมโยงโครงสรางและหนาทของอวยวะและระบบของอวยวะกบพนฐานทางชววทยา
นกเรยนควรจะมความเขาใจเบองตนในเรองเซลลและหนาทของเซลล โดยดจากความสามารถของนกเรยนทจะบรรยายสวนประกอบของเซลล โครงสรางของเซลล และเชอมโยงกบหนาทของเซลล และควรจะสามารถบรรยายกระบวนการทางชววทยาบางกระบวนการ เชน กระบวนการสงเคราะหดวยแสง และการหายใจ ซงเปนกระบวนการพนฐานของการมชวต
นกเรยนควรจะสามารถแยกแยะระหวางการเจรญเตบโตและพฒนาการในสงมชวตชนดตางๆ นอกจากนนกเรยนควรจะสามารถเปรยบเทยบระหวางการสบพนธแบบมเพศและไมมเพศในทางชววทยาระดบเซลล รวมทงแนวคดเรองกรรมพนธทสงผานวตถทางพนธกรรมจากพอแมไปยงลกหลาน
นอกจากน นกเรยนชนปท 8 ยงถกคาดหวงวาควรจะมความเขาใจระดบหนงในเรองของความหลากหลาย การปรบตว การคดเลอกตามธรรมชาต ระหวางสงมชวต ควรจะรจกสงมชวตยคปจจบนในเชงความคลายคลงกนของลกษณะและการขยายพนธของสงมชวตทเกยวของกน และนกเรยนควรจะสามารถเชอมโยงความหลากหลายของลกษณะกบการมชวตรอด หรอการสญพนธของสงมชวตในสงแวดลอมทเปลยนแปลง นกเรยนถกคาดหวงวาควรจะเรมรจกพจารณา หลกฐานทแสดงถงประวตการเปลยนแปลงรปแบบของชวตบนโลกจากการเปรยบเทยบสงมชวตปจจบนกบซากฟอสซล
ในระบบนเวศ นกเรยนตองเขาใจความสมพนธซงกนและกนของสงมชวต และความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอมทางกายภาพ ในชนปท 8 นกเรยนควรจะแสดงความเขาใจระดบเรม ในเรองของสงมชวตทตองพงพาอาศยซงกนและกนระหวางประชากรสงมชวต เพอรกษาสมดลในระบบนเวศ รบทบาทของสงมชวตในวงจรของวตถ และคาดการณผลกระทบทจะเกดขนจากการเปลยนแปลงของระบบนเวศ ทสาคญตองรผลกระทบจากกจกรรมของมนษยตอระบบนเวศและสงแวดลอม
TIMSS คาดหวงใหนกเรยน แสดงวามความรเรองสขภาพ โภชนาการ และโรคภยไขเจบ ควรจะรสาเหตของโรค สามารถสอสารเรองการตดตอของโรค และรเรองความสาคญของระบบภมคมกน และสามารถบรรยายบทบาทของสารอาหารเฉพาะอยางในการทาหนาทของรางกายคน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
107
เคม ในสาระเคมจะประเมนความเขาใจของนกเรยนในแนวคดทเกยวของกบหวขอตอไปน
การจาแนก และองคประกอบของสสาร สมบตของสสาร การเปลยนแปลงทางเคม
นกเรยนชนปท 8 ควรสามารถจาแนกสารบนพนฐานของสมบตทางกายภาพ และรวาสามารถจดกลมสารตามสมบตทคลายกนทงทางกายภาพและทางเคม สามารถแยกแยะระหวางธาต สารประกอบ และของผสม โดยมองในแงขององคประกอบ และนกเรยนควรมความเขาใจเบองตนในเรองของโครงสรางเชงอนภาคของสารในแงของอะตอมและโมเลกล
นกเรยนควรมความเขาใจชดเจนถงเรองสมบตของสสาร ควรจะสามารถบรรยายวธการแยกของผสมโดยอาศยสมบตทางกายภาพ สามารถใหนยามสารละลาย และสามารถระบปจจยทมผลตอการละลายของสาร นกเรยนถกคาดหวงใหแสดงวามความรถงสมบตบางประการของโลหะและการใชประโยชน สามารถเปรยบเทยบสมบตของกรดและเบส
ในเรองการเปลยนแปลงทางเคม นกเรยนถกคาดหวงวาตองรความแตกตางระหวางการเปลยนแปลงทางกายภาพและทางเคม แสดงวามความรพนฐานของการอนรกษของสสารในระหวางการเปลยนแปลง รวาตองมออกซเจนในการเกดสนม การเผาไหม และการเกดปฏกรยาแบบเดยวกนในสารทนกเรยนรจกคนเคย นอกจากน นกเรยนควรจะสามารถระบบอกถงปฏกรยาเคมทดดกลนหรอคายความรอนออก
ฟสกส ประเมนความรความเขาใจในแนวคดทเกยวของกบพลงงาน และกระบวนการทางกายภาพ ในสาระตอไปน
สถานะทางกายภาพ และการเปลยนแปลงของสาร การเปลยนแปลงพลงงาน ความรอน และอณหภม แสง เสยง ไฟฟา และแมเหลก แรงและการเคลอนท
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
108
นกเรยนควรจะสามารถบรรยายกระบวนการทเกยวของในการเปลยนสถานะ และเรมทจะเชอมโยงความเขาใจเรองของสถานะเขากบเรองของระยะทางระหวางอนภาคและการเคลอนทในหมของอนภาค นกเรยนควรแสดงความเขาใจวามวลของสารไมสญหายไปในระหวางการเปลยนแปลงทางกายภาพ
ในชนปท 8 มการประเมนแนวคดเกยวกบการเปลยนรปพลงงาน ความรอน และอณหภม นกเรยนถกคาดหวงใหสามารถระบพลงงานรปตางๆ บรรยายการเปลยนรปพลงงานแบบไมซบซอน และใชหลกการอนรกษพลงงานในสถานการณภาคปฏบต และคาดหวงใหนกเรยนรจกความรอนในรปแบบของการถายเทพลงงาน และสามารถเชอมโยงเรองอณหภมกบเรองของการเคลอนทหรอความเรวของอนภาค
นกเรยนถกคาดหวงใหรจกสมบตพนฐานของแสง และการปะทะสมพนธของแสงกบวตถ สามารถใชออฟตกเชงเรขาคณตในการแกปญหาภาคปฏบต สามารถเชอมโยงลกษณะทปรากฏและสของวตถกบสมบตของแสง และคาดหวงใหรจกลกษณะและสมบตบางประการของเสยง
ในขอบเขตของไฟฟาและแมเหลก มการประเมนความเขาใจของนกเรยนในเรองไฟฟาซงครอบคลมการไหลของกระแสไฟฟาในวงจร แผนผงวงจรแบบทไมซบซอน และความสมพนธระหวางกระแสไฟฟากบคาความตางศกยในวงจร นอกจากนยงคาดหวงใหนกเรยนสามารถบอกสมบตและแรงของแมเหลก ลกษณะเดนและการใชประโยชนของแมเหลกไฟฟา
วทยาศาสตรเกยวกบโลก วทยาศาสตรเกยวกบโลก (Earth science) เกยวของกบการศกษาเรองราวของโลกและตาแหนงของโลกในจกรวาล หวขอทครอบคลมรวมทง เรองของดน หน นา มหาสมทร และดาราศาสตร โดยนามาเชอมโยงกบสงมชวต เคม และฟสกส แมวาทกประเทศจะไมมการแยกวชาวทยาศาสตรโลกในหลกสตรระดบชนปท 8 แตกคาดหวงวาความเขาใจทเกยวของกบหวขอของวทยาศาสตรเกยวกบโลก มการสอนอยในหลกสตรวทยาศาสตรและถอวาเรองราวของโลกเปนเรองสาคญทนกเรยนทเรยนถงชนปท 8 ควรไดเรยนรถงเรองของดาวเคราะหดวงทพวกเขาอาศยอย หวขอทครอบคลม ไดแก
โครงสราง และคณลกษณะทางกายภาพของโลก กระบวนการของเปลอกโลก ทรพยากร การใช และการอนรกษ โลกในระบบสรยะ และในจกรวาล
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
109
นกเรยนควรมความรทวไปเกยวกบโครงสรางและลกษณะทางกายภาพของโลก นกเรยนควรแสดงวามความรโครงสรางและลกษณะทางกายภาพของเปลอกโลก ผวโลก และแกนของโลก สามารถบอกลกษณะการกระจายของนาบนโลก และสถานะทางกายภาพ สวนประกอบ และการเคลอนทของนาในโลก นกเรยนควรจะมความคนเคยกบขอมลดานปรมาณ (เปรยบเทยบ) องคประกอบของอากาศ และการเปลยนแปลงในบรรยากาศของโลกในระดบความสงตางๆ กน
ในขอบเขตของกระบวนการของโลก วฏจกร และประวตของโลก คาดหวงใหนกเรยนบรรยายบนพนฐานของแบบรป และวฏจกร โดยเฉพาะอยางยงนกเรยนควรสามารถเขยนคาบรรยายได หรอเขยนแผนผงเกยวกบวฏจกรของหน และนา คาดหวงวานกเรยนสามารถตความ แปลความ และใชขอมลจากแผนทเกยวกบอากาศ ทงปจจยในทองถนและสากล และจาแนกความแตกตางของอากาศประจาวน และดนฟาอากาศทวไปในทองถนตางๆ ของโลก นกเรยนยงถกคาดหวงใหรสกถงเรองความยาวนานของกาลเวลา และบอกถงกระบวนการทางกายภาพและเหตการณทางธรณวทยาทเกดขนบนโลกนบลานๆ ปมาแลว
นกเรยนควรจะสามารถแสดงความรเรองทรพยากรของโลก การใชประโยชนและการอนรกษทรพยากร โดยใหตวอยางของแหลงทรพยากรทใชแลวหมดไป และแหลงทใชหมนเวยนได โดยเชอมโยงกบการใชทรพยากรพนดนของมนษย และวธใชในการเกษตร และโดยการอภปรายถงปจจยของความตองการและการจดหานาใชในการเกษตร
นกเรยนชนปท 8 ถกคาดหวงใหมความรระบบสรยะบางในแงมมของระยะทาง ขนาดเปรยบเทยบ และการเคลอนทของดวงอาทตย ดาวเคราะห และดวงจนทรของดาวเคราะห ตลอดจนรวาปรากฏการณบนโลกเกยวของกบการเคลอนทของวตถในทองฟาอยางไร นกเรยนควรจะสามารถเปรยบเทยบลกษณะทางกายภาพของโลก ดวงจนทร และดาวเคราะหอนๆ ในแงทวาดวงดาวเหลานนจะมสภาพเหมาะสมสาหรบสงมชวตอยไดหรอไม
ดานการคดหรอการใชสตปญญา ดานการคดหรอการใชสตปญญา
นอกจากสาระเนอหาวทยาศาสตรแลว TIMSS ยงคาดหวงดานการคด หรอใชสตปญญา (Cognitive domain) ซงหมายถงทกษะและความสามารถหลายรปแบบดวยกน ไดแก การร (Knowing) การประยกต ใชความร (Applying) การใชเหตผล (Reasoning) หรอการวเคราะห ซงใชทงการประเมนชนปท 4 และปท 8 แตแตกตางกนในสดสวน เชน ในชนปท 4 การรจะมสดสวนสง แตการใชเหตผลจะมสดสวนสงกวาในชนปท 8 และระดบความยากของขอสอบกตางกน
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
110
การร (Knowing) หมายถง ความรของนกเรยนบนพนฐานของขอเทจจรง สาระ แนวคด และกระบวนการ การรจรงและรกวางทาใหนกเรยนสามารถทากจกรรมทางสตปญญาทซบซอนซงเปนสงจาเปนในการทางานทางวทยาศาสตร สาหรบดานการร นกเรยนถกคาดหวงใหนกหรอเรยกคนขอความทถกตองทางวทยาศาสตร มความรคาศพท ขอเทจจรง สาระ สญลกษณ หนวย และวธการ และสามารถเลอกอปกรณ เครองมอทเหมาะสม สามารถทาการทดลองเพอการสารวจตรวจสอบทางวทยาศาสตร การรครอบคลม ความสามารถตอไปน
การนกได จาได การใหนยาม การบรรยาย การใหตวอยาง การใชเครองมอ และกระบวนการ
การประยกตใช (Applying) เนนความสามารถของนกเรยนในการใชความรและความเขาใจแนวคดในสถานการณตางๆ ทตรงๆ นกเรยนจะถกประเมนความสามารถในการเปรยบเทยบ บอกความคลาย ความแตกตาง จาแนก ตความสาระทางวทยาศาสตร และใชความเขาใจแนวคดและหลกการในการหาคาตอบของปญหา หรอการสรางคาอธบาย ในการสรางคาอธบายนกเรยนควรจะสามารถใชแผนผง แผนภาพ ตวแบบ (models) เพอประกอบการอธบายโครงสรางหรอความสมพนธ และแสดงการรในแนวคดทางวทยาศาสตร
TIMSS นยามการประยกตวารวมทกษะ ตอไปน การเปรยบเทยบความเหมอน ความแตกตาง การจดจาแนกพวก การใชตวแบบ การเชอมโยง การตความสาระขอมล การหาคาตอบ การอธบาย
การใชเหตผล (Reasoning) การใชเหตผล และการวเคราะหสถานการณตางๆ ทมากกวาปญหาหรอสถานการณทเคยชน ไปสสถานการณใหมๆ ทไมเคยชน ในบรบททซบซอนยงขน และปญหาทมขนตอนซบซอนกวาทเคยพบเปนประจา
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
111
จดประสงคหนงของการศกษาวทยาศาสตรคอการเตรยมนกเรยนใหมความเปนเหตเปนผลในการแกปญหา การสรางคาอธบาย และการขยายความรไปสสถานการณใหม เปนภารกจเกยวของกบวทยาศาสตรทซบซอนมากขน ในสถานการณการแกปญหาบางอยางทไมคนเคยหรอทมบรบททซบซอน นกเรยนตองใชเหตผลจากหลกการทางวทยาศาสตรเพอหาคาตอบ นกเรยนอาจจะตองแบงปญหาออกเปนปญหายอยๆ อาจตองวเคราะหวามหลกการใดบางเขามาเกยวของ ตองใชสมการ สตร ความสมพนธทเหมาะสม ตองใชเทคนคการวเคราะห การประเมนคาตอบ การไดคาตอบทถกตองอาจมาจากการใชกลยทธทแตกตางกนหลายแบบ และการเลอกกลยทธ เหลานเปนสงทตองการใหเกดขนในนกเรยน การใชเหตผล ตามนยามของ TIMSS หมายรวมถงทกษะตางๆ เหลาน
การวเคราะห / การแกปญหา การบรณาการ / การสงเคราะห การตงสมมตฐาน / การคาดการณ การออกแบบ / วางแผน การสรป การสรางกฎเกณฑทวไป การประเมน การใหเหตผลยนยนคาอธบาย
การคนควาหาควการคนควาหาความรทางวทยาศาสตรามรทางวทยาศาสตร หลกสตรวทยาศาสตรในโรงเรยนเกอบทกประเทศมการเนนความสาคญของการใหนกเรยนทางานวทยาศาสตรโดยผานกระบวนการคนควาทางวทยาศาสตร (Scientific inquiry) ในกระบวนการน นกเรยนจะตองผกพนอยกบการตงคาถาม การวางแผน ทาการสารวจตรวจสอบเพอเกบขอมล และสรางคาอธบายบนพนฐานของหลกฐานจากการสงเกตและความเขาใจทางวทยาศาสตร กระบวนการทางานแบบนเปนสงจาเปนในการพฒนาพลเมองทไดชอวามความร หรอรเรองในวธการ กระบวนการ และผลตผลของวทยาศาสตร ซงเปนกระบวนการทนอกจากเตรยมพลเมองทรเรองแลวยงเปนการเตรยมนกวทยาศาสตรของอนาคตอกดวย
เนองจากการเรยนวทยาศาสตรมการเนนยาการใชกระบวนการคนควาหาความร ดงนนในการประเมนผลการเรยนรจงจาเปนตองรวมการประเมนความสามารถและทกษะของนกเรยนททางานโดยผานกระบวนการน
การประเมนกระบวนการครอบคลมหรอซอนอยในการประเมนสาระเนอหาทกสาขาวชา ซงมทงเนอหาและทกษะรวมอยดวยกน ขอสอบตองการใหนกเรยนแสดงวามความรของกระบวนการและวธการทจาเปนในการทางานทางวทยาศาสตร และใชความเขาใจทางวทยาศาสตรในการสรางคาอธบาย
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
112
แมวากระบวนการหาความรเปนเปาหมายของการเรยนการสอนวทยาศาสตร ทงในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา แตการประเมนตองมความยากงาย หรอความลกของภารกจตางกนตามพฒนาการทางสตปญญาของนกเรยน นกเรยนชนปท 4 ถกคาดหวงเพยงใหแสดงความสามารถในการสงเกต และการบรรยายจากการสงเกต นกเรยนควรสามารถตงคาถามทมคาตอบงายๆ จากการสงเกต หรอสาระทพบเหนไดทวไปในธรรมชาต และควรจะหาประจกษพยานทจะตอบคาถามทไมซบซอนเหลานน นอกจากนนกเรยนควรจะแสดงวารวาการทดสอบใดตรงไปตรงมา (Fair test) ไมลาเอยงไปทางตวแปรตวใดตวหนงในการออกแบบ และสามารถบอกเลาและทาการสารวจตรวจสอบบนพนฐานของการสงเกต โดยใชเครองมอทไมซบซอน นกเรยนถกคาดหวงใหสามารถรายงานการคนพบโดยใชแผนภาพ แผนภมงายๆ หรอคานวณคาทวดไดโดยใชคณตศาสตรงายๆ และสามารถบอกผลการทดลองอยางสนๆ และสามารถเขยนคาตอบของคาถามอยางสนๆ ได
นกเรยนในชนปท 8 ถกคาดหวงใหแสดงทกษะทซบซอนขน รวมถงทกษะตางเหลาน การคดเชงจานวน กฎ สตร การตดสนใจ และการประเมนผลงานทได สรางสมมตฐาน หรอคาดคะเนผลบนพนฐานของการสงเกตทสามารถทดสอบได นกเรยนควรแสดงออกวามความเขาใจถงความเปนเหตและผล และความสาคญของการระบตวแปรทจะตองควบคมและตวแปรทตองเปลยนแปลงในการออกแบบการสารวจ
ตดสนใจเกยวกบการวดปรมาณทตองทา อปกรณ และวธทา ทตองใชในการสารวจตรวจสอบ ใชคาศพทเฉพาะ หนวย และมาตรา แสดงทกษะในการวเคราะหขอมลระดบสงขนในการเลอกใชคณตศาสตร และบอกแบบรปของขอมล
ประเมนผลของการสารวจตรวจสอบของตนโดยมขอมลสนบสนนทเพยงพอ ในระดบนนกเรยนควรจะเรมแสดงออกวารจกทางเลอกของการอธบาย การประยกต หรอการขยายขอสรปไปยงสถานการณใหม
หมายเหต ประเทศไทยไมไดเขารวมโครงการ TIMSS 2003
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
113
ตวอยางขอสอบวทยาศาสตรของ TIMSS
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
115
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 1
วทยาศาสตรสงมชวต พฒนาการและวงชวตของสงมชวต การใหเหตผลและการวเคราะห
การทดลองการเตบโตของพช
นกเรยนคนหนงคดวาการใสทรายในดนทาใหพชสเขยวเตบโต ไดด เพอจะทดสอบความคดน เขาจงทาการทดลองกบตนไมสองกระถาง โดยจดตนไมกระถางทหนงดงรป สาหรบตนไมกระถางทสอง ควรจดตามแบบในรปใดตอไปน
คาตอบถก ขอ 5
ทราย ดน และนา
แสงอาทตย
ตมด ตมด
ทราย ดน และนา ดน และนา
ทราย และดน ดน และนา
แสง อาทตย
ทราย และนา
แสง อาทตย
แสง อาทตย
1) 2) 3)
4) 5)
ประเทศ % ตอบถกญปน 74 เกาหล 60 จน-ฮองกง 76 สงคโปร 76 จน-ไทเป 72 เฉลยนานาชาต 59
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
116
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 2
วทยาศาสตรสงมชวต ความหลากหลาย การปรบตว และ การคดเลอกตามธรรมชาต
การเขาใจแนวคด
ซากฟอสซลในหนชน
ซากฟอสซลทพบในชนทเกาแกทสดของหนชนเปนซากของสงมชวตแบบใด
1) สงมชวตทเคยอยอาศยในทะเลเทานน 2) สงมชวตทเคยอยอาศยบนบกเทานน 3) สงมชวตทเคยอยอาศยในอากาศเทานน 4) สงมชวตทเคยอยอาศยในทะเล บนบก และในอากาศ
คาตอบถก ขอ 1
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 3
ก. วทยาศาสตรสงมชวต ข. วทยาศาสตรสงมชวต
ความหลากหลาย การปรบตว และการคดเลอกตามธรรมชาต โครงสราง หนาท กระบวนการของชวต
การใหเหตผลและการวเคราะห การเขาใจแนวคด
หมเกาะกาลาปากอส: เปรยบเทยบความลกของจงอยปากของนกชนดท 1 และนกชนดท 2
หมเกาะกาลาปากอสมนกฟนชชนดตางๆ มากมาย ซงคาดวาไดพฒนามาจากชนดเดยวกนนกฟนชชนดหนงๆ กนเมลดพชเฉพาะอยาง ทงนขนกบความลกของจงอยปาก รปขางลางนแสดง หวนกฟนชชนดหนงและความลกของจงอยปาก
ความลกของจงอยปาก
ประเทศ % ตอบถก ญปน 79 เกาหล 63 จน-ฮองกง 47 สงคโปร 24 จน-ไทเป 32 เฉลยนานาชาต 28
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
117
ในหมเกาะมหลายๆ เกาะทมนกเพยงชนดเดยว ในขณะทอกหลายๆ เกาะมนกหลายชนด นกชนดท 1 อาศยบนเกาะ ลอส เฮอรบานอส นกชนดท 2 อาศยบนเกาะ แดฟน กราฟตอไปน แสดงรอยละของประชากรของนกแตละชนดทมความลกของจงอยปากตางกน
ก. จะเปรยบเทยบความลกของจงอยปากนกชนดท 1 กบชนดท 2 ไดอยางไร
ข. มเมลดพชหลากหลายมากบนเกาะ และทงนกชนดท 1 และชนดท 2 กนเมลดพช ถาคด จากความลกของจงอยปากนกทงสองชนด นกเรยนจะสรปเกยวกบเมลดพชวาอยางไร
ความลกของจงอยปาก (mm) ความลกของจงอยปาก (mm)
นกชนดท 2 บนเกาะ แดฟน นกชนดท 1 บนเกาะ ลอส เฮอรบานอส
รอยละของประชากร
รอยละของประชากร
ประเทศ % ตอบถกญปน 66 เกาหล 65 จน-ฮองกง 54 สงคโปร 46 จน-ไทเป 46 เฉลยนานาชาต 30
ประเทศ % ตอบถก ญปน 51 เกาหล 69 จน-ฮองกง 45 สงคโปร 45 จน-ไทเป 47 เฉลยนานาชาต 27
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
118
การใหคะแนนขอ ก. (เปรยบเทยบความลกของจงอยปาก) ใหคะแนนกบคาตอบทสอดคลองกบขอมลกราฟ ทงคาตอบทบอกถงความเหมอนหรอความแตกตาง หรอทงสองอยาง คาตอบทตอบวาเหมอนตองมขอมลเฉพาะจากกราฟ เชน บอกพสย คาเฉลย หรอขนาดความลกทมมากทสด ถาคาตอบทบอกเพยงวาเหมอนหรอคลายกน โดยไมมขอมลสนบสนน ไมใหคะแนน คาตอบถก
บอกลกษณะความเหมอนทมขอมลจากกราฟ เชน o ทงสองชนดมความลกเฉลยของจงอยปากคลายกน o ทงสองชนดคลายกน เพราะมความลกเฉลยของจงอยปากในชวง 11 mm
บอกความแตกตางมขอมลจากกราฟสนบสนน เชน o ชนดท 1 มจงอยปากตนกวาชนด 2 เลกนอย o ชนดท 2 ทมจงอยปากใหญมมากกวาเลกนอย o ความลกของจงอยปากของชนด 2 มชวงกวางกวาชนด 1
บอกลกษณะทงทเหมอนกนและตางกน เชน o ทงสองชนดมจานวนนกทมจงอยปากลก 11 mm มากทสด แตชนด 1 ไมมนกทมจงอยปากลกกวา 13 mm
คาตอบถกอนๆ คาตอบผด
บอกเพยงวาทงสองชนดเหมอนหรอคลายกน บอกวาชนดใดชนดหนงเลกหรอใหญกวาอกชนดหนง คาตอบผดอนๆ
............................................................................................................................................................................ การใหคะแนนขอ ข. (ขนาดของเมลดพชทนกกน) การตอบขอ ข. ตองสอดคลองกบการเปรยบเทยบของจงอยปากนกในขอ ก. คาตอบถกตองอางถงการเปรยบเทยบขนาดของทงสองชนด คาตอบถก
นกทงสองชนดกนเมลดพชทคลายกน หรอแบบเดยวกน นกชนด 2 กนเมลดพชใหญกวาชนด 1 นกทมปากใหญกวากนเมลดพชทใหญกวา คาตอบถกอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
119
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 4
วทยาศาสตรสงมชวต
ความหลากหลาย การปรบตว และการคดเลอกตามธรรมชาต
การใหเหตผลและการวเคราะห
หมเกาะกาลาปากอส: กราฟความลกของจงอยปากของนกชนดท 3 และนกชนดท 4
นกฟนชอกสองชนด (ชนดท 3 และชนดท 4) อาศยอยบนเกาะซานตามาเรย ซงบนเกาะกมเมลดพชหลายแบบ
กราฟแสดงชวงความลกของจงอยปากนกชนดท 3 และชนดท 4 ขอใดตอไปนทจะรบรองไดดทสดวานกทงสองชนดจะมชวตอยรอดไดบนเกาะน ก. ข.
อธบายเหตผลดวยวาทาไม ชวงความลกของจงอยปากชวงนนๆ จงดทสด
การใหคะแนน คาตอบถก
ตอบขอ ก. และมคาอธบายในลกษณะทวานกทงสองจะไดไมตองแยงกนเมลดพชชนดเดยวกนเพราะม ความลกของจงอยปากตางขนาดกน ถาตอบขอ ก. แตไมมคาอธบายหรออธบายโดยไมไดตความจากกราฟ ไมใหคะแนน เชน
o เพราะนกมจงอยปากไมเทากน จงไมตองแบงอาหารอยางเดยวกนกน
ชนดท 3
ชนดท 4
รอยละของประชากร
รอยละของประชากร
ความลกของจงอยปาก (mm) ความลกของจงอยปาก (mm)
ประเทศ % ตอบถก ญปน 13 เกาหล 26 จน-ฮองกง 26 สงคโปร 37 จน-ไทเป 36 เฉลยนานาชาต 11
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
120
o นกชนดหนงจะกนเมลดพชขนาดเลก ในขณะทอกชนดหนงจะกนเมลดใหญกวา o นกทงสองชนด ไมตองแยงกนกนอาหารถามขนาดจงอยปากตางกน o ตางชนดตางมอาหารของตว
คาตอบถกอนๆ คาตอบผด
ตอบขอ ก. แตมคาอธบายนอยมาก (เชน บอกขนาดปากแตไมพดถงการแยงอาหาร) เชน o เพราะมขนาดตางกน o เพราะชนดท 3 มปากเลกกวา
ตอบขอ ก. แตไมมคาอธบาย หรออธบายผด เชน o เพราะวาปากแหลมกวา o เพราะทงสองชนดมปากใหญ
ตอบขอ ข. ไมวาจะมคาอธบายหรอไมกตาม คาตอบผดอนๆ
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 5
วทยาศาสตรสงมชวต ระบบนเวศ การเขาใจแนวคด
หมเกาะกาลาปากอส: พชและสตวทอยบนเกาะเปนอนดบแรก
พช หรอสตวทอาศยอยบนบกชนดใดนาจะอยบนเกาะเปนอนดบแรก (ขดเครองหมาย ทหนาขอความทตองการตอบ)
.......... พชบก
.......... สตวบก
อธบายเหตผลประกอบคาตอบดวย
ประเทศ % ตอบถก ญปน 48 เกาหล 40 จน-ฮองกง 40 สงคโปร 49 จน-ไทเป 38 เฉลยนานาชาต 31
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
121
การใหคะแนน
ใหคะแนนกบคาตอบทเลอกพชบกพรอมคาอธบายทพดถงการสงเคราะหดวยแสงอยางชดเจน หรอพชสามารถสรางอาหารเองได จงมชวตอยไดกอน หรอพดถงการทพชหรอสตวเคลอนยายมาจากทอน คาตอบทตอบวาสตวบกกใหคะแนนได ถามคาอธบายทเหมาะสม พดถงการเคลอนยายของสตวมาจากทอน และการมแหลงอาหารในทะเลใหสตวไดกน เชน มปลา คาตอบถก
พชบก พรอมคาอธบายวาพชสามารถสรางอาหารเองไดจากการสงเคราะหดวยแสง เชน o พชสามารถสงเคราะหดวยแสง o เพราะพชสามารถสรางอาหารเองไดโดยใชแสง นา และคลอโรฟลล
พชบก พรอมอธบายถงการอยรอด หรอการเคลอนยายของพช/สตวมาจากทอน (อาจไมพดถงการสงเคราะหดวยแสงชดๆ) เชน
o พชสามารถอยรอดไดเพราะพชตองการเพยงอากาศและนาเทานน o ถาไมมพชกอน สตวกอยไมได o กอนอนตองมพช สตวจงเขามาอยได โดยกนพช o เมลดพชสามารถปลวตามลมมาได แตสตวกวาจะมาถงไดตองวายนามาไกลมาก o เมลดพชอาจปลวมาจากอเมรกาใต
สตวบก พรอมอธบายเหตผลเรองของการเคลอนยายและการมอาหารอนๆ (อาจบอกชอสตวหรอชนดของสตวกได) เชน
o นกสามารถบนมาถงเกาะได และกนปลาในทะเลเปนอาหารไดจงอยรอด o แมวนาอาจวายนามาและอาศยอยบนชายฝงทมหนผา (เปนทเขาใจวาแมวนากนปลาเปนอาหาร)
คาตอบถกอนๆ
คาตอบผด พช ไมมคาอธบาย หรออธบายไมถก (อาจมขอความถกแตไมใชเรองน) เชน
o พชงอกจากดน o เพราะพชโตเรวกวาและอยนานกวา o มพชในโลกนกอนทจะมสตว
สตว ไมมคาอธบาย หรออธบายไมถก เชน o นกกนแคเมลดพชบนดน o มสตวอยทกท o จะมอาหารมากมายใหกน o สตวเคลอนทได พชเคลอนทไมได o สตวเคลอนยายมา
คาตอบผดอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
122
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 6
วทยาศาสตรสงมชวต ระบบนเวศ การเขาใจแนวคด
หมเกาะกาลาปากอส: ผลกระทบ
ผตงถนฐานเมอมาอยบนหมเกาะกาลาปากอสไดนาเอาสตวใหมๆ มาดวยหลายชนด เชน แพะและแมว จงบอกถงผลกระทบหนงอยางของการนาแมวและแพะขนมาอยบนเกาะทสงผลตอพชและสตวบนเกาะ
ก. ผลกระทบอยางหนงจากแมว ข. ผลกระทบอยางหนงจากแพะ
การใหคะแนนขอ ก. ผลกระทบจากแมว คาตอบถก
คาตอบอางถงแมวลาสงมชวตอนเปนเหยอ เชน o แมวจะกนนกและสตวอนๆ o แมวจะชวยกนหน o สตวทเปนเหยอของแมวอาจจะสญพนธ
คาตอบถกอนๆ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 40 เกาหล 40 จน-ฮองกง 45 สงคโปร 54 จน-ไทเป 58 เฉลยนานาชาต 36
ประเทศ % ตอบถก ญปน 54 เกาหล 70 จน-ฮองกง 69 สงคโปร 74 จน-ไทเป 73 เฉลยนานาชาต 45
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
123
คาตอบผด อางถงเพยงผลกระทบจากแมว โดยไมพดถงสตวอน เชน
o แมวอยไมรอดบนเกาะ o แมวอาจออกลกหลานจนควบคมไมได
คาตอบผดอนๆ เชน o แมวจะกนพชบนเกาะหมด
......................................................................................................................................................................... การใหคะแนนขอ ข. ผลกระทบจากแพะ คาตอบถก
อางถงแพะกนพชทกชนด ทาใหลดจานวนของพชบนเกาะ เชน o แพะกนหญาบนเกาะจนหมด o อาจทาใหเกดการกดเซาะของผวดนถาแพะกนพชหมด o ทงหญาอาจหายไปเพราะแพะกนหญาหมด
อางถงผลกระทบจากแพะตอสตวอน เชน การแกงแยงอาหาร การแยงทอยอาศยหรอเปนแหลงอาหารสาหรบผลาอนๆ (หรออาจอางแพะกนพชดวย) เชน
o สตวทกนแพะเปนอาหารจะมอาหารมากขน o แพะจะกลายเปนแหลงอาหารแหลงหนง o แพะจะกนพชจนประชากรสตวกนพชจะลดลง
คาตอบถกอนๆ คาตอบผด
อางถงผลกระทบจากแพะโดยไมบอกวากระทบตอสงมชวตใด เชน o แพะจะออกลกหลาน o แพะจะตายเพราะไมมอาหาร
คาตอบผดอนๆ เชน o แพะจะกนแมว
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
124
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 7
วทยาศาสตรสงมชวต ระบบนเวศ การใหเหตผลและการวเคราะห
ชมชนของหน ง และตนขาว
ภาพขางบนแสดงชมชนทมหน ง และตนขาว จะเกดอะไรขนกบชมชนน ถาหากงถกคนฆาจนหมดไป
การใหคะแนน
สาหรบคาตอบทไดคะแนนเตมตองพดถงผลทจะเกดขนกบทงประชากรหนและตนขาวอยางชดเจน ถาพดถงเพยงอยางใดอยางหนงใหคะแนนเพยงครงเดยว คาตอบถก
บอกวาหน (ประชากรหน) จะเพมขน และตนขาวจะลดลง เชน o ประชากรหนเพมขนเพราะไมมง การเพมของหนทาใหตนขาวลดลง o เราจะมหนเพมขน และตนขาวลดลง
บอกวาหนจะกนตนขาวมากขน และ เมอตนขาวลดลง จานวนหนกจะลดลงดวย (อาจจะอางถงการเพมขนของหนในตอนแรก) เชน
o หนจะกนขาวหมด เมอไมมตนขาวหนกจะไมมอะไรกน และกจะตาย o ตอนแรกหนจะเพมขนอยางมากและกนตนขาวจนหมด แลวหนกจะอดตายเพราะไมมอาหารกน
คาตอบถกอนๆ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 31 เกาหล 38 จน-ฮองกง 37 สงคโปร 78 จน-ไทเป 55 เฉลยนานาชาต 33
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
125
คาตอบทไดคะแนนบางสวน บอกเพยงวาหนจะเพมขน (ไมพดถงผลตอตนขาว) เชน
o จานวนหนจะเพมขนเพราะไมมงคอยกน o จะมหนมากมาย
บอกเพยงวาหนจะกนตนขาวหมด และไมพดถงผลทจะมตอหนตอไป เชน o ถาคนฆางหมด หนกจะกนตนขาวหมด
คาตอบถกบางสวนอนๆ คาตอบผด
อางถงผลกระทบตอชมชนทงหมดแตกวางเกนไป หรออางลอยๆ เชน o ชมชนทงหมดถกกระทบ o ระบบนเวศไมสมดล o ทกอยางตายหมด
คาตอบผดอนๆ
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 8
วทยาศาสตรสงมชวต สขภาพ ความรทเปนขอเทจจรง
ผกกนใบสาคญตอสขภาพของคน
การกนใบผกสาคญตอสขภาพของคน เพราะวาในใบผกเปนแหลงสารอาหารชนดใดตอไปน
1) โปรตน 2) คารโบไฮเดรต 3) เกลอแร 4) ไขมน
คาตอบถก ขอ 3
ประเทศ % ตอบถก ญปน 65 เกาหล 65 จน-ฮองกง 41 สงคโปร 52 จน-ไทเป 59 เฉลยนานาชาต 38
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
126
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 9
วทยาศาสตรสงมชวต สขภาพ การใหเหตผลและการวเคราะห
การแพรเชอหวดในหองเรยน
ศวะเปนหวดแลวไปโรงเรยน หลายวนตอมา เพอนนกเรยนจานวนครงหองเปนหวดดวย จงใหเหตผลทเปนไปไดอยางหนงททาใหเพอนนกเรยนบางคนเปนหวด แตบางคนกไมเปน
การใหคะแนน
คาตอบทไดคะแนนเตมตองอางถงการแพรของ “เชอโรค” (ไวรส ฯลฯ) อาจจะโดยวธการอยางใดอยางหนง (จาม ไอ การสมผสโดยตรง) หรอพดถงกลไกในการปองกน (เชน ภมคมกน ความตานทาน) คาตอบทอางลอยๆ โดยไมพดถงวธการแพรเชอโรคถอวาไมถก คาตอบถก
อางชดเจนถงวธการแพรของเชอโรค จากศวะถงเพอนคนอนๆ บางคนแตไมถงทกคน เชน o เพอนบางคนอยใกลศวะ เมอเขาจาม จงแพรเชอโรคไปถง o คนทไดรบเชอไวรสหวดจะเปนหวด
อางถงบางคนทมกลไกการปองกนดกวา (ภมคมกน ความตานทานโรค) เชน o นกเรยนบางคนเอาชนะเชอหวดได o นกเรยนบางคนมภมคมกนตาและไปสมผสเชอหวด
อางถงวธการแพรเชอโรคหนงวธโดยเฉพาะทเกยวกบการสมผส หรอไดรบหวดโดยไมพดถงเชอโรคชดๆ (เชน การจาม ไอ จบมอ ดมนาจากแกวเดยวกน หายใจเอาอากาศในทเดยวกน) เชน
o เขาจามใสเพอนคนทตดหวด o เพอนๆ ไปสมผสสงของทศวะจบ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 43 เกาหล 57 จน-ฮองกง 68 สงคโปร 73 จน-ไทเป 84 เฉลยนานาชาต 53
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
127
คาตอบผด พดถงลอย ๆ ถงความใกลกน หรอตดหวดจากศวะ (โดยไมบอกวธการแพรเชอ) เชน
o เพอนนกเรยนบางคนอาจไมชอบเขาจงไมเขาใกล o นกเรยนทเปนเพอนศวะตดหวด o นกเรยนทนงใกลตดหวด o นกเรยนบางคนตดหวดจากเขา o ศวะเปนคนแพรเชอหวดไป
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 10
วทยาศาสตรสงมชวต การสบพนธและพนธกรรม การเขาใจแนวคด
ลกษณะทถายทอดสบตรชาย
บตรชายสามารถสบทอดลกษณะมาจาก
1) จากพอเทานน 2) จากแมเทานน 3) จากทงพอและแม 4) จากพอหรอแมฝายใดฝายหนง แตไมใชทงสองฝาย
คาตอบถก ขอ 3
ประเทศ % ตอบถก ญปน 65 เกาหล 90 จน-ฮองกง 86 สงคโปร 79 จน-ไทเป 91 เฉลยนานาชาต 76
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
128
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 11
วทยาศาสตรสงมชวต การสบพนธและพนธกรรม การเขาใจแนวคด
การควบคมประชากรแมลงโดยวธทางชววทยา
ทาไมแมลงตวผจงถกทาใหไมสามารถผลตสเปรมได
1) เพอเพมประชากรแมลงตวเมย 2) เพอลดประชากรทงหมดของแมลง 3) เพอผลตแมลงชนดใหม 4) เพอปองกนไมใหแมลงผสมพนธ
คาตอบถก ขอ 2
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 12
วทยาศาสตรสงมชวต การสบพนธและพนธกรรม ความรทเปนขอเทจจรง
การปฏสนธของสตว
สงใดตอไปนเกดขนในระหวางการปฏสนธของสตว
1) มสเปรม (อสจ) และไขเกดขน 2) มการผสมกนของไขและสเปรม (อสจ) 3) มการแบงตวของไข 4) มตวออนพฒนาขน
คาตอบถก ขอ 2
ประเทศ % ตอบถก ญปน 54 เกาหล 53 จน-ฮองกง 52 สงคโปร 68 จน-ไทเป 44 เฉลยนานาชาต 44
ประเทศ % ตอบถก ญปน 85 เกาหล 83 จน-ฮองกง 88 สงคโปร 64 จน-ไทเป 86 เฉลยนานาชาต 60
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
129
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 13
วทยาศาสตรสงมชวต การสบพนธและพนธกรรม การเขาใจแนวคด
กระบวนการของรางกายในการปองกนไมใหอณหภมของรางกายสงเกน
มกระบวนการอะไรเกดขนในรางกายทปองกนไมใหรางกายรอนมากเกนไปในระหวางออกกาลง
การใหคะแนน
คาตอบทกลาวถงการมเหงอออกกถอวาไดคะแนนเตม ถงแมวายงมคาตอบถกอนๆ เชน การไหลเวยนของเลอดมายงผวหนงเพมขน จดเปนคาตอบถก คาตอบถก
อางถงการระบายเหงอ (เหงอออก) และผลจากการระเหยทาใหเยนลง เชน o เมอคนมเหงอออก เหงอจะระเหย ทาใหเยน o การระบายของเหงอทาใหเยนลง เมอมนระเหย
อางถงการเหงอออก โดยไมพดถงผลจากการระเหยทาใหเยนลง เชน o รางกายมเหงอออก o การขบเหงอออกจากรางกายทาใหเยนลง จงไมรอนมาก
พดถงการไหลเวยนของเลอดมายงผวหนง เชน o เลอดจะรบวงมาทหนา และทาใหเยนลง
คาตอบผด
พดถงการดมนาทาใหเยนลง อางถงผลของการออกกาลงกาย แตไมพดถงการรอนเกนไป หรอการทาใหเยนลง เชน
o เลอดสบฉดเรวขน o หายใจเรวขน o รางกายใชพลงงานจากอาหารมากขน
ประเทศ % ตอบถก ญปน 86 เกาหล 85 จน-ฮองกง 60 สงคโปร 48 จน-ไทเป 39 เฉลยนานาชาต 44
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
130
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 14
วทยาศาสตรสงมชวต โครงสราง หนาท และกระบวนการในสงมชวต
การใหเหตผลและการวเคราะห
แวนตา คอนแทคเลนส ทางานอยางไร
จงอธบายสนๆ วาแวนตาและคอนแทคเลนสชวยใหบางคนมองเหนชดขนไดอยางไร
การใหคะแนน
ใหคะแนนกบคาตอบทแสดงวารเรองการมองเหน โดยบอกถงวาเลนสปรบวถทแสงเดนทางเขาตาและตกกระทบเรตนาหรอสวนหลงของดวงตา หรอตอบถงการทเลนสชวยปรบจดโฟกสของดวงตา ใหเหนชดขนในระยะทางตางๆ หรอมการขยายเกดขน คาตอบถก
คาตอบทไดคะแนนเตม อางถงแวนตา /คอนแทคเลนสโคง (เวา) ทาใหแสงโฟกสบน เรตนา (หรอใชคาวาสวนหลงของดวงตา หรอวาดแผนผง กถอวาถก) เชน
o แวนตาชวยโฟกสแสงไปทเรตนา พดถงความโคง เวา (รปราง) ของเลนส เลนสนน / เลนสเวา หรอการเบนของแสงโดยเลนส (บนพนฐานเรอง
สมบตของเลนส โดยอาจไมพดถงเรองโฟกสของแสงบนเรตนา หรอดานหลงของดวงตาอยางชดเจน) เชน o เราอาจโฟกสไดดขนเพราะแวนตาชวยทาใหแสงเบนเขานยนตาเรา
พดถงวาแวนตา/คอนแทคเลนสชวยตาใหมองชดขนและ/หรอทาใหคน (สายตายาว/สายตาสน) เหนภาพทไกลๆ หรอใกลๆ ชดขน เชน
o คนสายตายาวสามารถอานใกลๆ ดวยเลนส ทชวยแกไขใหมองเหนใกลๆ ได o แวนตาชวยใหตาโฟกสใหมองเหนของใกลๆ ไดชดขน
พดถงแวนตา/คอนแทคเลนสชวยขยายภาพ เชน o มนขยายภาพ o การขยายภาพในแวนทาใหสงของดชดขนและใหญขน o เลนสทาใหสงของดใหญขน
คาตอบถกอนๆ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 34 เกาหล 52 จน-ฮองกง 46 สงคโปร 44 จน-ไทเป 28 เฉลยนานาชาต 39
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
131
คาตอบผด อางลอยๆ วาแวนตา/คอนแทคเลนสชวยใหคนเหนชดขนโดยไมพดถงกลไกของการเหนหรอการทเลนสชวยให
มองเหนอยางไร เชน o ทาใหเหนชด o ถาสายตาสน ตองใชแวนชวยใหเหนชดขน o หมอแนะนาใหใชคอนแทคเลนศเพอแกปญหาสายตา
คาตอบผดอนๆ
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 15
เคม กรด-เบส การเขาใจแนวคด
การทดสอบดวยลตมส
สารละลายกรดไฮโดรคลอรก (HCl) ในนาจะเปลยนกระดาษลตมสสนาเงนไปเปนกระดาษสแดง สารละลายเบสโซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH) ในนา จะเปลยนกระดาษลตมสสแดงไปเปนกระดาษ สนาเงน ถานาสารละลายกรดและเบสทกลาวถงขางบนมาผสมกนในสดสวนทเทากน สารละลาย ทไดจะไมทาใหกระดาษลตมส สนาเงนหรอสแดงเปลยนสไป จงอธบายวาทาไมกระดาษลตมสจงไมเปลยนสในสารละลายผสม
ประเทศ % ตอบถก ญปน 64 เกาหล 39 จน-ฮองกง 66 สงคโปร 56 จน-ไทเป 73 เฉลยนานาชาต 21
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
132
การใหคะแนน
ใหคะแนนกบคาตอบทอางถงการสะเทน หรอเกดปฏกรยาเคมไดผลตภณฑทไมทาปฏกรยากบกระดาษลตมส
คาตอบถก อธบายโดยกลาวถงการเกดนา (และเกลอ) จากปฏกรยาสะเทนอยางชดเจน
o กรดไฮโดรคลอรกและโซเดยมไฮดรอกไซดจะผสมกนเกดเปนนาและเกลอ ซงเปนกลาง o ไอออนของไฮโดรเจนจะรวมกบไอออนของไฮดรอกไซดเกดเปนนา ดงนนกระดาษลตมสจงไมเปลยนส
อธบายโดยกลาวถงการสะเทน (หรอเทยบเทา) อยางชดเจน แตไมไดกลาวถงปฏกรยาทเฉพาะเจาะจงลงไป o เมอคณผสมกรดกบอลคาไลนของผสมจะกลายเปนกลางและม pH ท 7 o HCl สะเทนกบ NaOH และ NaOH สะเทนกบ HCl o สารละลายผสมเปนกลาง ดงนนกระดาษลตมสจงไมเกดปฏกรยา o กรด+เบส = สารละลายทเปนกลาง o เกดปฏกรยาสะเทน
อธบายโดยกลาวถงการเกดปฏกรยาเคม (อยางชดเจนหรอทางออม) ไดผลตภณฑทไมทาปฏกรยากบกระดาษลตมส (หรอคาตอบทคลายกน) [ไมไดกลาวถงการสะเทนอยางชดเจน]
o กรดและเบสทาปฏกรยากน และสารเคมทเกดขนใหมไมทาปฏกรยากบกระดาษลตมส o สารเคมทเปลยนกระดาษลตมสไดตองเกดปฏกรยาเคมซงกนและกน o ดงนนพวกมนจะไมเปลยนสของกระดาษอกตอไป o พวกมนเกดเปนสารละลายใหมทมคณสมบตตางจากเดมและไมทาปฏกรยากบกระดาษลตมส
คาตอบถกอนๆ
คาตอบผด กลาวเพยงกรดและเบส “สมดล” “ตรงกนขาม” “หกลางกน” หรอคาตอบทคลายกน
o กรดและเบสตรงขามกนและตอตานกน ดงนนพวกมนจงหกลางไป o กรดพยายามทจะเปลยนมนเปนสแดง เบสกจะเปลยนมนใหเปนสนาเงนอกครงในเวลาเดยวกน o เพราะพวกมนสมดลกนและเทากน
คาตอบผดอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
133
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 16
เคม การเปลยนแปลงทางเคม การเขาใจแนวคด
การพดทอนไมทตดไฟ
การพดสามารถทาใหไมทตดไฟลกไหมใหความรอนมากกวาเดม เพราะการพด
1) ทาใหไมรอนพอทจะลกไหม 2) เพมออกซเจนทจาเปนสาหรบการลกไหม 3) เพมปรมาณของไมทจะลกไหม 4) ใหพลงงานทจาเปนในการทาใหไฟลกตอไป
คาตอบถก ขอ 2
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 17
เคม การเปลยนแปลงทางเคม การเขาใจแนวคด
ปฏกรยาปลดปลอยพลงงาน
ปฏกรยาเคมบางชนดดดพลงงาน ในขณะทปฏกรยาอนๆ คายพลงงาน ปฏกรยาเคมในถานทกาลง ลกไหมและดอกไมไฟ ทกาลงระเบด ปฏกรยาใดทปลดปลอยพลงงาน
1) ถานทกาลงลกไหมเทานน 2) ดอกไมไฟทกาลงระเบดเทานน 3) ทงถานทกาลงลกไหมและดอกไมไฟทกาลงระเบด 4) ไมใชทงถานทกาลงลกไหมและดอกไมไฟทกาลงระเบด
คาตอบถก ขอ 3
ประเทศ % ตอบถก ญปน 94 เกาหล 76 จน-ฮองกง 90 สงคโปร 81 จน-ไทเป 88 เฉลยนานาชาต 70
ประเทศ % ตอบถก ญปน 41 เกาหล 38 จน-ฮองกง 74 สงคโปร 68 จน-ไทเป 77 เฉลยนานาชาต 52
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
134
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 18
เคม การเปลยนแปลงทางเคม การเขาใจแนวคด
การเปลยนแปลงทางเคมของธาต
ขอใดเปนการเปลยนแปลงทางเคม
1) ธาตท 1 ถกขดจนมผวเรยบ 2) ธาตท 2 ไดรบความรอนและระเหย 3) ธาตท 3 เกดผงฝนสขาวบนพนผวหลงจากตงทงไวใน
อากาศ 4) ธาตท 4 ถกแยกจากของผสมโดยการกรอง
คาตอบถก ขอ 3
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 19
เคม การเปลยนแปลงทางเคม การใหเหตผลและการวเคราะห
จดเทยนในโถ 3 ใบ
ก. ข. ค.
ประเทศ % ตอบถก ญปน 45 เกาหล 44 จน-ฮองกง 52 สงคโปร 60 จน-ไทเป 73 เฉลยนานาชาต 84
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
135
เทยน 3 เลมทมขนาดเทากนถกนามาวางในโถ 3 ใบและถกจดพรอมกนดงรปดานบน โถ ข. และ ค. นาฝามาปด สวนโถ ก. เปดฝาทงไว
เทยนเลมใดทจะดบเปนอนแรก (ก. ข. หรอ ค.)
อธบายคาตอบของนกเรยน
การใหคะแนน
ใหคะแนนเตมกบคาตอบทตอบวา ค. และมคาอธบายทกลาวถงความตองการออกซเจน (สาหรบการเผาไหมหรอการลกไหม) อยางชดเจน คาตอบอาจกลาวถงโถขนาดเลกทถกปดฝาออกซเจนจะถกใชจนหมดไปไดเรวกวา แตไมจาเปนตองอธบายในสวนนสาหรบการไดคะแนนเตม สวนคาตอบทอางถงความตองการอากาศ (อยางชดเจนหรอใชภาษาทไมเปนวทยาศาสตร) ไดคะแนนบางสวน ถาคาตอบทกลาวเพยงเกดควน (ไอระเหย คารบอนไดออกไซด และอนๆ) มากขน หรอความรอน เปนคาตอบผด คาตอบถก
ค. อธบายโดยอางถงความตองการออกซเจน (ในการเผาไหม) o ค. เปลวไฟในโถทเลกกวาจะดบกอน เพราะมนมออกซเจนในนนนอยทสด o ค. ออกซเจนจาเปนสาหรบเทยนในการลกไหม o ค. มนมออกซเจนนอยทสด
คาตอบถกอนๆ
คาตอบถกบางสวน ค. อธบายโดยอางถงการขาดอากาศ (กาซ) อยางชดเจนหรอใชภาษาทไมเปนวทยาศาสตร (เชน ขาดอากาศ ตดอากาศ ไมมอากาศ และอนๆ) (ไมไดกลาวถงออกซเจนอยางชดเจน)
o ค.เปลวไฟในโถทเลกทสดจะขาดอากาศกอน o ค. มนมอากาศไมพอทจะหายใจ o เพราะ ค. เปนโถใบเลกทสด มนจงมอากาศสาหรบการเผาไหมนอยกวา o ค. มนถกตดอากาศเพราะคารบอนไดออกไซดเพมขน
ประเทศ % ตอบถก ญปน 69 เกาหล 52 จน-ฮองกง 62 สงคโปร 78 จน-ไทเป 60 เฉลยนานาชาต 47
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
136
ตอบทง ข. และ ค. (ข. ค. , ข. หรอ ค. , ข./ค. หรออนๆ) คาอธบายตงอยบนความตองการออกซเจน หรออากาศ o ข. และ ค. เปลวไฟตองการออกซเจนในการลกไหม และโถทงสองออกซเจนจะหมดไป o ข. ค. โถทถกปดฝาจะไมไดรบอากาศเลย o ข. หรอ ค. มนจะไมไดรบออกซเจนเลย
คาตอบถกอนๆ คาตอบผด
ค. โดยไมมคาอธบายหรออธบายไมถกตอง o ค. โถใบนจะมเปลวไฟทเลกทสด เพราะมนอยในโถทเลกทสด o ค. ควนไมสามารถออกไปได ดงนนไฟจงดบ o ค. ระดบคารบอนไดออกไซดเพมขนมากเกนไป o ค. เทยนตองการทจะปลดปลอยความรอน ดงนนมนจงระเบด
ก. ใหคาอธบายบนพนฐานวาเทยนถกพดใหดบ (หรอคาตอบทคลายกน) o ถามคนเดนผานเทยนอาจถกพดใหดบไป o ก. ถาโถไมไดปดฝา มนจะดบเพราะลม
ก. หรอ ข. โดยไมมคาอธบายหรออธบายไมถกตอง คาตอบผดอนๆ
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 20
เคม การจดจาแนกและองคประกอบของสาร การเขาใจแนวคด
ของผสม
ขอใดตอไปนไมใชของผสม
1) ควน 2) นาตาล 3) นม 4) ส
คาตอบถก ขอ 2
ประเทศ % ตอบถก ญปน 48 เกาหล 56 จน-ฮองกง 34 สงคโปร 55 จน-ไทเป 64 เฉลยนานาชาต 40
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
137
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 21
เคม การจดจาแนกและองคประกอบของสาร การเขาใจแนวคด
สารละลายทมความเขมขนเพยงครงเดยว
เดวดเตรยมสารละลายโดยละลายเกลอ 10 กรมในนา 100 มลลลตร เขาตองการสารละลายทมความเขมขนเพยงครงเดยวจากเดม เขาควรจะเตมสงใดลงในสารละลายเดมเพอทาใหสารละลายมความเขมขนเหลอเพยงครงเดยว
1) นา 50 มลลลตร 2) นา 100 มลลลตร 3) เกลอ 5 กรม 4) เกลอ 10 กรม
คาตอบถก ขอ 2
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 22
เคม การจดจาแนกและองคประกอบของสาร การเขาใจแนวคด
สารในขอใดทเปนธาต
ออกซเจน ไฮโดรเจน และนาเปนสาร สารเหลานขอใดทเปนธาต
1) ออกซเจน ไฮโดรเจน และนา 2) ออกซเจนและไฮโดรเจนเทานน 3) ออกซเจนเทานน 4) นาเทานน
คาตอบถก ขอ 2
ประเทศ % ตอบถก ญปน 46 เกาหล 40 จน-ฮองกง 46 สงคโปร 40 จน-ไทเป 46 เฉลยนานาชาต 30
ประเทศ % ตอบถก ญปน 64 เกาหล 66 จน-ฮองกง 38 สงคโปร 67 จน-ไทเป 75 เฉลยนานาชาต 49
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
138
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 23
เคม การจดจาแนกและองคประกอบของสาร ความรทเปนขอเทจจรง
ชนดของสารทเปนผงสขาว/ดา
ผงแปงทมทงจดเลกๆ สขาวและจดเลกๆ สดานาจะเปน
1) สารละลาย 2) สารประกอบบรสทธ 3) สารผสม 4) ธาต
คาตอบถก ขอ 3
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 24
เคม การจดจาแนกและองคประกอบของสาร ความรทเปนขอเทจจรง
ปฏกรยาของคลอรนและโซเดยม
เมอกาซคลอรนเกดปฏกรยากบโลหะโซเดยม จะเกดสารชนดใด
1) สารผสม 2) สารประกอบ 3) ธาต 4) อลลอย 5) สารละลาย
คาตอบถก ขอ 2
ประเทศ % ตอบถก ญปน 83 เกาหล 77 จน-ฮองกง 75 สงคโปร 80 จน-ไทเป 79 เฉลยนานาชาต 72
ประเทศ % ตอบถก ญปน 56 เกาหล 49 จน-ฮองกง 32 สงคโปร 58 จน-ไทเป 59 เฉลยนานาชาต 41
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
139
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 25
เคม การจดจาแนกและองคประกอบของสาร การใหเหตผลและการวเคราะห
การแยก เกลอ/ทราย/ผงเหลก ทผสมอยดวยกน
เทเรซาไดรบของผสมระหวาง เกลอ ทราย ผงเหลก และเศษไมชนเลกๆ เธอแยกของผสมโดยใช 4 ขนตอนตามทแสดงในแผนภาพ ตวอกษร ก ข ค และ ง ถกใชแทนองคประกอบทง 4 แตไมไดระบไววาตวอกษรใดแทนสงใด
ระบวาแตละองคประกอบคออะไรโดยเขยน เกลอ ทราย เหลก หรอ ไม ลงในชองวางดานลาง
องคประกอบ ก คอ________________________ องคประกอบ ข คอ ________________________ องคประกอบ ค คอ________________________ องคประกอบ ง คอ ________________________
ประเทศ % ตอบถก ญปน 58 เกาหล 54 จน-ฮองกง 58 สงคโปร 68 จน-ไทเป 67 เฉลยนานาชาต 34
ขนท 1 ใชแมเหลก ก ข ค ง
ข ค ง ก
ขนท 2 เตมนาและนา องคประกอบทลอยนาออก
ข ค ง
ค ง + นา ข
ขนท 3 กรอง
ค ง + นา
ค ง + นา
ขนท 4 ระเหยนาออก
ง
ง + นา
นา
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
140
การใหคะแนน คาตอบถก
ระบองคประกอบทง 4 ไดอยางถกตอง ก = เหลก, ข = ไม, ค = ทราย, ง = เกลอ
คาตอบถกบางสวน ระบเหลกและไมไดอยางถกตอง (ก และ ข) ทราย และ/หรอ เกลอ ไมตอบหรอตอบผด
o เหลก ไม เกลอ ทราย o เหลก ไม ทราย เวนวาง
ระบเหลกและเกลอไดอยางถกตอง (ก และ ง) ไม และ/หรอ ทราย ไมตอบหรอตอบผด o เหลก ทราย ไม เกลอ o เหลก เวนวาง เวนวาง เกลอ
ระบทรายและเกลอไดอยางถกตอง (ค และ ง) เหลก และ/หรอ ไม ไมตอบหรอตอบผด o เวนวาง เวนวาง ทราย เกลอ o นา ไม ทราย เกลอ
คาตอบถกบางสวนอนๆ (ทระบองคประกอบสองอยางไดถกตอง) คาตอบผด
ระบเหลกไดถกเทานน (ก) องคประกอบอนๆ ทเหลอไมตอบหรอตอบผด คาตอบผดอนๆ
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 26
เคม โครงสรางระดบอนภาคของสาร การเขาใจแนวคด
เอาอะตอมออกจากเกาอ
ถานกเรยนเอาอะตอมทงหมดออกจากเกาอแลวจะเหลออะไร
1) เกาออยทเดมแตมนจะไรนาหนก 2) เกาอกจะเปนเหมอนเดมทกประการ 3) จะไมมอะไรของเกาอเหลออยเลย 4) เหลอเพยงกลมของของเหลวบนพน
คาตอบถก ขอ 3
ประเทศ % ตอบถก ญปน 65 เกาหล 66 จน-ฮองกง 47 สงคโปร 69 จน-ไทเป 52 เฉลยนานาชาต 51
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
141
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 27
เคม โครงสรางระดบอนภาคของสาร ความรทเปนขอเทจจรง
อนภาคในนวเคลยสของอะตอม
นวเคลยสของอะตอมสวนใหญประกอบดวย
1) นวเคลยสเพยงอยางเดยว 2) โปรตอนและนวตรอน 3) โปรตอนและอเลคตรอน 4) นวตรอนและอเลคตรอน
คาตอบถก ขอ 2
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 28
เคม โครงสรางระดบอนภาคของสาร ความรทเปนขอเทจจรง
อะตอมทเปนกลางไดรบอเลคตรอน
เมออะตอมทเปนกลางไดรบอเลคตรอนเพมจะเกดเปนอะไร
1) ของผสม 2) ไอออน 3) โมเลกล 4) โลหะ
คาตอบถก ขอ 2
ประเทศ % ตอบถก ญปน 37 เกาหล 43 จน-ฮองกง 31 สงคโปร 65 จน-ไทเป 63 เฉลยนานาชาต 47
ประเทศ % ตอบถก ญปน 48 เกาหล 21 จน-ฮองกง 51 สงคโปร 79 จน-ไทเป 54 เฉลยนานาชาต 47
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
142
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 29
ฟสกส ไฟฟาและแมเหลก การเขาใจแนวคด
ขวของแมเหลกทถกตด
ภาพขางลางแสดงแทงแมเหลกทถกเลอยตดออกเปนสามทอน
จงเขยนอกษรแสดงขวเหนอ (N) หรอขวใต (S) ลงในกรอบทกาหนดไวทปลายแทงแมเหลกทอนทอยตรงกลาง เพอแสดงขวแมเหลก
การใหคะแนน
คาตอบทไดคะแนนเตมตองเขยนตวอกษรทงสองในกรอบทปลายแมเหลกแทงกลาง (N-S) หรอจะเขยนนอกกรอบ ขางบน ขางลาง ถาถกขวกถอวาถก สวนทแทงอนจะเขยนดวยหรอไมกตาม คาตอบถก
N-S คาตอบผด
S-N เขยนตวอกษรทปลายแทงอนทไมใชแทงกลาง คาตอบผดอนๆ
เหนอ
ใต
ประเทศ % ตอบถก ญปน 64 เกาหล 59 จน-ฮองกง 40 สงคโปร 62 จน-ไทเป 44 เฉลยนานาชาต 44
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
143
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 30
ฟสกส ไฟฟาและแมเหลก ความรทเปนขอเทจจรง
แผนภาพของแบตเตอรในถานไฟฉาย
แผนภาพแสดงกระบอกไฟฉาย และการจดวางแบตเตอรภายในกระบอก
เพอจะใหไฟฉายทางานได ตองจดแบตเตอรตามรปใด 1) จดตามรป ก เทานน 2) จดตามรป ข เทานน 3) จดตามรป ค เทานน 4) การจดทงสามแบบน ไมทาใหไฟฉายทางานได
คาตอบถก ขอ 1
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 31
ฟสกส ไฟฟาและแมเหลก การใหเหตผลและการวเคราะห
เขมทศถกวางไวใกลแมเหลก
ก ข
ประเทศ % ตอบถก ญปน 93 เกาหล 93 จน-ฮองกง 93 สงคโปร 97 จน-ไทเป 92 เฉลยนานาชาต 85
ประเทศ % ตอบถก ญปน 88 เกาหล 87 จน-ฮองกง 61 สงคโปร 76 จน-ไทเป 86 เฉลยนานาชาต 40
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
144
แผนภาพขางบน แสดงเขมของเขมทศทขวเหนอและขวใตของเขมมตวอกษร N และ S กากบไว เมอนาไปวางใกลแมเหลกทแรงจด ตามรปขางลาง
ก. จงเขยนภาพเขมในวงกลมในภาพ และเขยนบอกขวเหนอ (N) และขวใต (S) ของเขมดวย ข. จงอธบายคาตอบโดยใชความรเรองแมเหลก
การใหคะแนนขอ ก. (ภาพเขมในวงกลมในภาพ) คาตอบถก
เขยนภาพเขมในแนวนอน พรอมกบตวอกษร N ทางปลายขวา และ S ทางปลายซาย (ดแผนภาพขางลาง) และใหคะแนนแมวาตวอกษรบอกขวจะหายไปหนงตว (เชน N หรอ S หายไปหนงตว) เพราะถอวานกเรยนเขาใจ
คาตอบผด
เขยนภาพเขมในแนวนอนแตระบขวกลบกน เขยนภาพเขมแนวนอนแตไมระบขว เขยนภาพเขมแนวตง คาตอบผดอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
145
......................................................................................................................................................................... การใหคะแนนขอ ข. (อธบายคาตอบโดยใชความรเรองแมเหลก) คาตอบถก
อธบายวาขวตรงขามจะดดกน (N กบ S) หรอขวเหมอนกนผลกกน o เขมดานทศใตของเขมทศดดกบแมเหลกขวเหนอ o ขวเหนอและขวใตดดกน o ขวตรงขามดดกนและขวเหมอนกนผลกกน o แมเหลกผลกขว N ของเขมทศออกไป
คาตอบผด
อางถงการดด/ผลกของแมเหลกแตไมถกตอง o เพราะขวเดยวกนจะดดกน o เมอแมเหลกเขาใกลกบเขมทศจะมแรงดดทางปลาย N มากกวา o เขมของเขมทศเปนโลหะ ดงนนมนจะดดกบแมเหลกและหมน o มนจะดดเขมขวเหนอและขวใต
อธบายวาเขมของเขมทศชทศเหนอเสมอ o เขมดานทศเหนอชไปทางสนามแมเหลกขวเหนอเสมอ o ขวเหนอจะชไปทางขวเหนอเสมอ
คาตอบผดอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
146
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 32
ฟสกส พลงงาน แหลง และการเปลยนแปลง การเขาใจแนวคด
พลงงานสะสมในลวดสปรงสองเสน
ลวดสปรง 1 และสปรง 2 เหมอนกน สปรง 1 ถกอดและถกตรงดวยทจบ สวนสปรง 2 ถกอดมากกวาและถกตรงไวเชนกน
สปรงเสนใดมพลงงานสะสมมากกวากน
1) สปรง 1 2) สปรง 2 3) สปรง ทงสองมพลงงานสะสมเทากน 4) บอกไมได นอกจากจะตองรกอนวาสปรงทาจากวตถใด
คาตอบถก ขอ 2
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 33
ฟสกส พลงงาน แหลง และการเปลยนแปลง การเขาใจแนวคด
ตะปถกถอนออกจากแผนไม
เมอตะปถกถอนออกจากแผนไม ตะปจะรอนขน เพราะเหตใด จงอธบาย
ประเทศ % ตอบถก ญปน 81 เกาหล 84 จน-ฮองกง 69 สงคโปร 84 จน-ไทเป 64 เฉลยนานาชาต 62
1 2
ประเทศ % ตอบถก ญปน 74 เกาหล 70 จน-ฮองกง 74 สงคโปร 67 จน-ไทเป 84 เฉลยนานาชาต 52
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
147
การใหคะแนน คาตอบถก
คาตอบทไดคะแนนเตมตองอางถงการเสยดทาน (อาจอางไมชดเจน เปนนย หรออางถงชดเจนกได) เชน o เพราะตะปถกถกบไม o ตะปเกดการตานทาน o เพราะมการเสยดทาน o มการเสยดทานระหวางตะปกบแผนไม
คาอธบายอางถงการเปลยนแปลงพลงงาน เชน o ในตะปมพลงงานมากขนหลงจากมการถอนออก o เพราะตองใชพลงงานในการดงมนออกมา o พลงงานจลนเปลยนเปนพลงงานความรอนเมอดงมนออกมา
คาตอบถกอนๆ คาตอบผด
คาตอบอางถงเฉพาะตะป หรอการถอนโดยไมเกยวกบการเสยดส หรอพลงงาน เชน o เพราะมนถอนออกยาก o เพราะตองดงแรงๆ o เพราะมนฝงอยในไมนานเกนไป
คาตอบผดอนๆ
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 34
ฟสกส แรงและการเคลอนท การเขาใจแนวคด
ทางเดนของลกบอลทหลดจากวงโคจร
ตามแผนผงขางลางน รปซายแสดงลกบอลทผกตดปลายเชอก และถกเหวยงเปนวงกลม สวนรปขวาแสดงการเหวยงของลกบอลเมอมองลงมาจากดานบน มองจากดานบน
ประเทศ % ตอบถก ญปน 77 เกาหล 87 จน-ฮองกง 69 สงคโปร 79 จน-ไทเป 68 เฉลยนานาชาต 60
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
148
หลงจากเหวยงไปหลายรอบ และลกบอลมาอยทจด Q กหลดออกจากปลายเชอก แผนผงรปใดตอไปน แสดงทศทางของลกบอลทวงไปในทนททหลดจากปลายเชอก
คาตอบถก ขอ 1
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 35
ฟสกส แรงและการเคลอนท การเขาใจแนวคด
ทาไมลกโปงฮเลยมจงลอยขน
ลกโปงทอดดวยกาซฮเลยม เมอถกปลอยเปนอสระจะลอยขนขางบน ขอใดตอไปนอธบายไดดทสดวาทาไมจงลอยขน
1) ความหนาแนนของฮเลยมนอยกวาความหนาแนนของอากาศ
2) ความตานทานของอากาศชวยพยงลกโปงใหลอยขน 3) ไมมแรงโนมถวงกระทาตอลกโปงฮเลยม 4) ลมพดพาลกโปงลอยขนขางบน
คาตอบถก ขอ 1
1) 2)
3) 4)
ประเทศ % ตอบถก ญปน 74 เกาหล 89 จน-ฮองกง 71 สงคโปร 81 จน-ไทเป 86 เฉลยนานาชาต 58
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
149
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 36
เคม การจดจาแนกและองคประกอบของสาร การเขาใจแนวคด
มงกฎโลหะ: ความหนาแนนของกอนโลหะ
พระราชาตองการทราบวามงกฎโลหะของพระองคทาดวยโลหะใด นกวทยาศาสตรตองศกษาสมบตของโลหะทใชทามงกฎ จงตองการเปรยบเทยบความหนาแนนของมงกฎกบกอนโลหะทคลายกบกอนโลหะเดม คาความหนาแนนของสารคอมวลของสารหารดวยปรมาตรของสารนน (ความหนาแนน = มวล/ปรมาตร) นกวทยาศาสตรหาปรมาตรของกอนโลหะ และคานวณหาความหนาแนนโดยใชมวลททราบคาแลว (2400 กรม) รปดานลางแสดงมตของกอนโลหะทนกวทยาศาสตรวดได
ความหนาแนนของกอนโลหะเปนเทาไร คาตอบ _______________ g/cm3
การใหคะแนน คาตอบถก
19.2 g/cm3 19 g/cm3 [คดเปนจานวนเตมทใกลเคยงทสด]
คาตอบผด
แสดงวธหาคาความหนาแนน (มวล/ปรมาตร) แตไมคานวณคาความหนาแนน หรอคานวณผด 125 [คานวณปรมาตรแตไมคานวณความหนาแนน] 19.3 [ไมไดแสดงวธคด ลอกความหนาแนนจากตารางมาตอบ] คาตอบผดอนๆ
5 cm
5 cm
5 cm
ประเทศ % ตอบถก ญปน 47 เกาหล 33 จน-ฮองกง 53 สงคโปร 64 จน-ไทเป 43 เฉลยนานาชาต 21
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
150
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 37
ฟสกส แรงและการเคลอนท การใหเหตผลและการวเคราะห
มงกฎโลหะ: การหาปรมาตรของมงกฎโลหะ
นกวทยาศาสตรจาเปนตองหาปรมาตรของมงกฎเพอทจะทราบความหนาแนนของโลหะ นกวทยาศาสตรมวสดและอปกรณเหลาน สาหรบใชหาปรมาตร จงบรรยายวธทนกวทยาศาสตรอาจจะใช เพอหาปรมาตรของมงกฎ โดยใชอปกรณทมใหนกเรยนอาจจะวาดแผนภาพเพอประกอบคาบรรยายกได
การใหคะแนน
คาตอบทไดคะแนนเตมตองบรรยายถง หรอเขยนแผนภาพแสดงการแทนทนา และบงชชดเจนถงการหาปรมาตรของมงกฎ แมคาตอบจะบอกถงการใชอปกรณอนๆ นอกจากทกาหนด (เชน ไมบรรทด ปากกาเขยนเครองหมาย ฯลฯ) คาตอบทบอกวาใชการแทนท หรอภาพทแสดงการแทนท โดยไมบรรยายวธทาหรอขนตอนการทา ใหไดคะแนนบางสวน คาตอบถก
บรรยายถง หรอเขยนแผนภาพแสดงขนตอนการแทนทนา ใชวธวดความสงของระดบนาทเปลยนแปลง 1) ใสนาลงในอาง (ถาด ฯลฯ) ทาเครองหมายระดบนาไว 2) ใสมงกฎลงในนา (อาง ถาด) ทาเครองหมายระดบนาใหม 3) วดความแตกตางของปรมาตร กอนและหลงใสมงกฎลงในนา
อางนา
กระบอกตวง กอกนา
ถาดพลาสตก
ประเทศ % ตอบถก ญปน 36 เกาหล 33 จน-ฮองกง 33 สงคโปร 38 จน-ไทเป 32 เฉลยนานาชาต 13
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
151
บรรยายถง หรอเขยนแผนภาพแสดงขนตอนการแทนทนา ใชวธใหนาลนออกมา 1) ใสนาลงในอางนาจนเตม 2) ใสมงกฎลงในอางนา เกบนาทลนออกมา 3) ใชกระบอกตวงวดปรมาตรของนาทไหลลนออกมา
คาตอบถกอนๆ คาตอบไดคะแนนบางสวน
บรรยายหรอเขยนภาพทมการแทนทนา แตไมมคาบรรยาย หรอมไมพอเพยง หรอไมบอกขนตอนของการวดเพอหาปรมาตร เชน
o ใสนาลงในอาง แลวใสมงกฎลงไป วดวาระดบนาสงขนเทาไร o ใสมงกฎลงในอางทมนาเตม ดวานาลนออกเทาไร
คาตอบอนทมสวนถกแตบรรยายไมครบขนตอนๆ คาตอบผด
พดถงการใสมงกฎลงในอาง (ถาด หรอภาชนะอน) ทมนา โดยไมบอกเรองระดบนาทเพมขน หรอปรมาณนาทลนออก และไมบอกขนตอนการวดปรมาตร เชน
o เตมนาลงในอางนาจนเตม แลวใสมงกฎลงไป จะไดปรมาตรของมงกฎ คาตอบผดอนๆ
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 38
ฟสกส แรงและการเคลอนท การเขาใจแนวคด
มงกฎโลหะ: ทาไมนกวทยาศาสตรตองวดซาๆ
นกวทยาศาสตรวดปรมาตรของมงกฎหาครง และคานวณความหนาแนนในแตละครงของการวดปรมาตร ไดผลดงในตารางขางลาง
การวดครงท ปรมาตรของมงกฎ (cm3 ) ความหนาแนน (g/cm3 )
1 202 11.88 2 200 12.00 3 201 11.94 4 198 12.12 5 199 12.06
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
152
ก. ทาไมนกวทยาศาสตรตองวดปรมาตรถงหาครง
ข. นกวทยาศาสตรรายงานตอพระราชาวา ความหนาแนนของมงกฎ คอ 12.00 g/cm3 จงแสดงใหเหนวานกวทยาศาสตรใชผลทได มาทาใหไดคาความหนาแนนนอยางไร
การใหคะแนน ขอ ก. (การวดซา) คาตอบถก
คาตอบทไดคะแนนเตมตองอางถงความถกตอง ความแมนยา ความเชอถอได ปองกนความผดพลาด หรอความไมแนนอนจากการทดลอง ของการวด หรอเหตผลทานองเดยวกน เชน
o เพราะวาอาจมความผดพลาดจากการทดลอง จงวดหาครงและสามารถคานวณคาเฉลย และสามารถรคาความคลาดเคลอน (ความผดพลาด) ไดดวย
o แตละครงทวด จะไดคาใกลเคยงกน แตไมตรงกนทเดยว ดงนนการวดหลายครงจงมนใจไดมากกวา o ตองการคาตอบทถกตองมากขน o ตองการหาปรมาตรทถกตองมากขน o เพอใหเชอถอไดมากขน
อางถงเฉพาะการคานวณ คาเฉลย หรอคากลาง หรอชวงพสย เชน o เพอหาปรมาตรเฉลย o เพอคานวณคากลาง
คาตอบถกอนๆ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 53 เกาหล 67 จน-ฮองกง 56 สงคโปร 58 จน-ไทเป 76 เฉลยนานาชาต 30
ประเทศ % ตอบถก ญปน 44 เกาหล 15 จน-ฮองกง 24 สงคโปร 47 จน-ไทเป 28 เฉลยนานาชาต 14
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
153
คาตอบผด อางถงความผด หรอการเปลยนแปลงของการวด โดยไมพดถงการเฉลย ความถกตอง ความแมนยา ความ
เชอถอได ปองกนความผดพลาด หรอความไมแนนอน เชน o เผอวามการวดผดเกดขน o เพอใหแนใจวาไมมการเปลยนแปลง o เพอใหมนใจวาไดคาตอบถกและตวผทดลองจะไมมความผด o เพอใหแนใจวาทาถกแลว o เพอตรวจสอบวาวดถกหรอไม
อางถงการทดลองทถกตอง เทยงตรงแตไมพดถงการคานวณคาเฉลย ความแมนยา ความเชอถอได ปองกนความผดพลาด หรอความไมแนนอน เชน
o เพอใหแนใจวาเปนการทดลองทถกตอง คาตอบผดอนๆ
..................................................................................................................................................... การใหคะแนน ขอ ข. (คาความหนาแนนของมงกฎ) คาตอบถก
แสดงวธคานวณคาเฉลยทถกตอง เชน o รวมคาความหนาแนน 5 คาเขาดวยกนแลวหารดวย 5 เพอหาคาเฉลย (11.88 + 12.00 + 11.94 +
12.12 + 12.06) = 60. และ 60/5 =12.0 คาตอบถกอนๆ
คาตอบผด บอกวาเปนคาเฉลย โดยไมแสดงวธทา หรอวธทาผด เชน
o เขาหาคาเฉลย ของความหนาแนนทง 5 คา แสดงวธหาความหนาแนน โดยไมมการหาคาเฉลยหรอคากลาง เชน
o เขาเอาคามวลมาหารดวยปรมาตร o 2400/200 = 12.0
คาตอบผดอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
154
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 39
เคม การจดจาแนกและองคประกอบของสาร การเขาใจแนวคด
มงกฎโลหะ: กอนโลหะทามาจากอะไร
ตารางตอไปนแสดงความหนาแนนของโลหะตางๆ
โลหะ ความหนาแนน (g/cm3)
แพลทตนม 21.4 ทอง 19.3 เงน 10.5
ทองแดง 8.9 สงกะส 7.1
อะลมเนยม 2.7
ก. คาความหนาแนนของกอนโลหะทนกเรยนคานวณไดจากขอ 36 จงพจารณากอนโลหะในขอนนนาจะทาจากโลหะใด
คาตอบ _________________________________ จงใหคาอธบายประกอบคาตอบ ข. ความหนาแนนของมงกฎคอ 12.0 g/cm3 นกเรยนจะรายงานพระราชาวาชางอญมณ ใชโลหะใดหรอโลหะผสมใด ในการทามงกฎ
การใหคะแนน ก.
ใหคะแนนกบคาตอบทระบวาทอง และ ใหคาอธบายทอยบนพนฐานของเรองความหนาแนน ถาตอบวาทองแตไมมคาอธบายหรออธบายผดถอวาเปนคาตอบทไมถก ในกรณทตอบโลหะอน หรอโลหะหลายชนดตามความหนาแนนทคานวณผดในขอทผานมา และใหคาอธบายทสมเหตสมผลตามความหนาแนนทคานวณผด คาตอบลกษณะนเปนคาตอบทถกตอง
ประเทศ % ตอบถก ญปน 36 เกาหล 18 จน-ฮองกง 23 สงคโปร 36 จน-ไทเป 29 เฉลยนานาชาต 16
ประเทศ % ตอบถก ญปน 1 เกาหล 19 จน-ฮองกง 20 สงคโปร 20 จน-ไทเป 25 เฉลยนานาชาต 8
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
155
คาตอบถก ตอบทอง โดยมคาอธบายจากความหนาแนนทคานวณไดถกตองในขอทผานมา (19.2 g/cm3)
o ทองเพราะมนมความหนาแนนใกลเคยงทสด o ทอง ความหนาแนนเทาๆ กน
คาตอบถกอนๆ
คาตอบผด ตอบทอง โดยไมมคาอธบายหรอคาอธบายผดโดยไมไดใชความหนาแนน
o ทอง เพราะสวนใหญแลวมงกฎจะทาดวยสงน ตอบเงน (อยางเดยวหรอผสมกบโลหะอน) [สบสนระหวางความหนาแนนของมงกฎกบความหนาแนนของกอนโลหะ]
o สวนใหญนาจะเปนเงนเพราะความหนาแนนคอ 12 และนนคออนทใกลทสด คาตอบทไมถกอนๆ
................................................................................................................................................. การใหคะแนน ข.
ใหคะแนนกบคาตอบทระบวามงกฎประกอบดวยโลหะผสม (อลลอย) และระบโลหะทอาจรวมอยในนนโดยอางองความหนาแนน (ความหนาแนนของมงกฎอยระหวางความหนาแนนของโลหะบรสทธชนดตางๆ)
คาตอบทระบวามงกฎประกอบดวยโลหะผสม (อลลอย) หรอไมใชทองคาบรสทธโดยไมอธบายเพมเตมวามโลหะอะไรบางผสมอย ใหเปนคาตอบทไมถก ถาคาตอบระบวามงกฎทาจากพลลาเดยม (ไมอยในตารางแตมความหนาแนนเทากบ 12 g/cm3) ควรใหเปนคาตอบทไดคะแนน คาตอบถก
รายงานวามงกฎทาจากโลหะผสม (อลลอย) และบอกชอโลหะ (แตละชนด) ทเปนสวนผสม (สวนผสมทสมเหตผลตามความหนาแนน)
o ชางอญมณใชทองและผสมเงนบางสวน o อาจจะมทองแดงผสมอยดวยเพราะมนทาใหความหนาแนนนอยลงและลดคาใชจายลง o ชางอญมณนาจะใชเงนทงหมดแลวเคลอบดวยทองบางๆ เพอทาใหมนดเปนทองบรสทธ แมวามนจะ
ไมใชทองกตาม คาตอบถกอนๆ
คาตอบผด
รายงานเพยงมงกฎทาจากโลหะผสมหรอไมใชทองคาบรสทธ (หรอคาตอบทคลายกน) ไมไดบอกชอโลหะทเฉพาะเจาะจงแตอยางใด
o ชางอญมณไมไดใชกอนโลหะทพระราชามอบให o ชางอญมณใชโลหะมากกวา 4 ชนดในการทามงกฎ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
156
รายงานวาเปนเงน (ความหนาแนนใกลกบ 12 g/cm3 มากทสด) o โลหะทใชคอเงน
รายงานโลหะผสมทไมถกตองโดยการนาความหนาแนนมาบวกกน o มนเปนเงนและอลมเนยม (10.5+2.7) o โลหะผสมของเงนและอลมเนยมเพราะความหนาแนนของมนรวมกนไดประมาณ 12.0 o ทองแดงและอลมเนยม
คาตอบทผดอนๆ
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 40
ฟสกส แรงและการเคลอนท การใหเหตผลและการวเคราะห
การขยายผล: กราฟระยะทาง/เวลา
กราฟขางลางเขยนจากการเดนของแมลงเตาทองตวหนงทเดนเปนเสนตรง
ถาแมลงเตาทองเคลอนทดวยความเรวเดมจะตองใชเวลาเทาไรทจะเคลอนท 10 cm
1) 4 วนาท 2) 6 วนาท 3) 20 วนาท 4) 25 วนาท
คาตอบถก ขอ 4
ระยะ
ทาง (
cm)
เวลา (วนาท)
ประเทศ % ตอบถก ญปน 89 เกาหล 90 จน-ฮองกง 84 สงคโปร 90 จน-ไทเป 80 เฉลยนานาชาต 71
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
157
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 41
ฟสกส แรงและการเคลอนท การใหเหตผลและการวเคราะห
การควบคมการทดลอง
แผนผงขางลางแสดงการทดลอง 9 ครง ทนมตทาการทดลองทใชรถลากเลกๆ ทมขนาดตางกน สองขนาด และมกลองจานวนแตกตางกนวางอยบนรถ กลองทกกลองมมวลเทากน เขาใชราง อนเดยวกนทดลอง แตความสงตางๆ กน
เขาตองการทดสอบความคดของเขาทวายงวางรางใหสงขน รถจะเคลอนทลงมาเรวขน เขาควรจะเปรยบเทยบการทดลองสามครงใด
1. G, H, และ I 2. I, W, และ Z 3. I, V, และ X 4. U, W, และ X 5. H, V, และ Y
คาตอบถก ขอ 5
ประเทศ % ตอบถก ญปน 78 เกาหล 75 จน-ฮองกง 66 สงคโปร 79 จน-ไทเป 63 เฉลยนานาชาต 43
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
158
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 42
ฟสกส แรงและการเคลอนท การใหเหตผลและการวเคราะห
แนวโนมของขอมล เมอมมวลหลายๆ ขนาดบนลวดสปรง
ตารางขางลางแสดงผลการทดลอง ทตองการสารวจวาความยาวของลวดสปรงจะเพมขนอยางไร เมอมมวลตางๆ กนมาแขวนอย
มวล (g) ความยาวของสปรง (cm) 0 5
10 7 20 9 30 11 40 12 50 13 60 13
จงบรรยายการเปลยนแปลงความยาวของสปรง เมอมวตถทมมวลตางกนหอยแขวนอย
การใหคะแนน
คาตอบทไดคะแนนเตมตองบอกพนฐานสองอยางจากตาราง 1) ตอนแรก ความยาวของสปรงเพมขนอยางสมาเสมอ (ในอตราคงท) เมอมวลถกเพมขน 2) หลงจากจดหนง (40 กรม) ความยาวของสปรงเรมคงท และไมเปลยนแปลงเมอมวลถกเพมขน
คาตอบอาจบอกเปนปรมาณ หรอบอกคราว ๆ เชงคณภาพ (แมไมใสหนวยความยาวหรอนาหนกกไมถอวาผด)
ประเทศ % ตอบถก ญปน 56 เกาหล 68 จน-ฮองกง 55 สงคโปร 75 จน-ไทเป 67 เฉลยนานาชาต 42
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
159
คาตอบถก คาตอบระบขอบเขต 1) และ 2) เชน
o ขณะทมวลนอย ๆ ความยาวเพมขน 2 cm ทก ๆ 10 กรม ทมวล 40 กรม ความยาวเปลยนเพยง 1 cm และ ท 50 กรม มนไมยาวขนอกตอไป
o ความยาวเพมขน 2 หนวย จนถง 30 กรม แลวเพมขน อกคราวละหนงหนวย จนถง 50 กรม และเพมขน 0 ท 60 กรม
o ความยาวเพมขนคงทจนถง 40 กรม แลวเพมขนเลกนอย จนกระทงความยาว 13 cm ท 50 และ 60 กรม คาตอบถกอนๆ
คาตอบผด
พดถงอยางท 1) อยางเดยว คาตอบพดถงการเพมของความยาวเมอเพมมวล แตไมพดถงเรองความยาวทคงท หรอพดไมเพยงพอ เชน
o ความยาวเพมขน เมอเพมมวลลงไป o ความยาวของสปรงเพมขน 2 ทกครงทเพมนาหนกลงไป o ความยาวของสปรงเพมขน 2 ทกครงจนกระทง ถง 40 กรม
พดถงตอนทความยาวคงทหรอลดลงเมอมวลมาก ๆ เชน o ลวดสปรงยดขน จนถง 13 cm o หลงจาก 50 กรม ลวดสปรงไมยดเพมขน o ลวดสปรงยดนอยทมวลมาก ๆ
คาตอบผดอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
160
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 43
ฟสกส ความรอนและอณหภม การใหเหตผลและการวเคราะห
เทอรมอมเตอรสาหรบวดนาเดอด
ทระดบความสงตางๆ กน จดเดอดของนาจะแตกตางกน อยในชวง 80๐C ถง 100๐C เทอรมอมเตอรทมสเกลเปน องศาเซลเซยสทแสดงไวขางลางน อนไหนทจะใชวดจดเดอด ของนาในชวงความสงตางๆ ไดเทยงตรงทสด
ก. ข. ค. ง. จ.
เทอรมอมเตอร
1) เทอรมอมเตอร ก. 2) เทอรมอมเตอร ข. 3) เทอรมอมเตอร ค. 4) เทอรมอมเตอร ง. 5) เทอรมอมเตอร จ.
คาตอบถก ขอ 4
ประเทศ % ตอบถก ญปน 29 เกาหล 33 จน-ฮองกง 38 สงคโปร 25 จน-ไทเป 30 เฉลยนานาชาต 20
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
161
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 44
ฟสกส แสง การเขาใจแนวคด
การเหนในทมด
คนทอยในหองมดในเวลากลางวน เมอมองออกนอกหนาตางจะสามารถมองเหนคนทอยขางนอกไดชดเจน แตคนทอยขางนอกจะไมสามารถมองเหนคนขางใน ทาไมจงเปนเชนนน
1) ไมมแสงเพยงพอทจะสะทอนจากบคคลทอยในหอง 2) รงสของแสงไมสามารถผานหนาตางกลบไปกลบมาสอง
ครงได 3) แสงขางนอกไมสามารถผานหนาตางเขามาได 4) แสงแดดไมเขมขนมากพอเทากบแสงสวางจากแหลงอน
คาตอบถก ขอ 1
ประเทศ % ตอบถก ญปน 61 เกาหล 78 จน-ฮองกง 73 สงคโปร 87 จน-ไทเป 79 เฉลยนานาชาต 66
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
162
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 45
ฟสกส แสง การเขาใจแนวคด
มมสะทอนของรงสแสง
รงสของแสงพงเขาหากระจกดงภาพ
รปในขอใดตอไปน แสดงทศทางของแสงสะทอน
1) 2) 3) 4)
คาตอบถก ขอ 2
กระจก
กระจก กระจก
กระจก กระจก
ประเทศ % ตอบถก ญปน 80 เกาหล 81 จน-ฮองกง 68 สงคโปร 79 จน-ไทเป 75 เฉลยนานาชาต 63
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
163
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 46
ฟสกส แสง การเขาใจแนวคด
แสงแดดผานปรซม
แผนผงแสดงรงสของแสงแดดเดนทางผานปรซมกระจก จงบรรยายวาจะมองเหนอะไรบนฉาก (อาจจะใชวาดแผนผงชวยอธบายคาตอบของนกเรยนได)
การใหคะแนน
คาตอบทไดคะแนนเตมตองพดชดเจนถงการมองเหนสทแตกตางกนบนฉากอาจจะเปนคาบรรยายหรอการเขยนภาพกได คาตอบอาจจะไมจาเปนตองเรยงสใหถกตองตามลาดบกถอวาไดคะแนนเตม คาตอบทไดคะแนนบางสวน เปนคาตอบทพดถงการกระจายแสง แมวาจะไมบรรยายถงแสงทมองเหนบนฉาก คาตอบถก
บรรยายหรอวาดภาพสของแสงในสเปกตรม เชน o สเปกตรมของแสง 7 ส ไดแก แดง สม เหลอง เขยว นาเงน คราม มวง (หรอวาดรปประกอบ)
ฉาก
ปรซม
แสงแดด
แสงแดด ฉาก
ปรซม
ประเทศ % ตอบถก ญปน 10 เกาหล 74 จน-ฮองกง 49 สงคโปร 65 จน-ไทเป 38 เฉลยนานาชาต 23
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
164
พดถงสเปกตรม สของรง สตางๆ (ไมบอกสของแสงในสเปกตรม) เชน o จะเหนสบนฉาก เหมอนสรง o จะเหนสทกสของสเปกตรม o จะมองเหนแสงส 7 ส
คาตอบถกอนๆ คาตอบไดคะแนนบางสวน
บรรยายหรอวาดรปการกระจายแสง แตไมเกยวของกบการมองเหนส เชน o จะมรงสหลายรงสกระจายออกแสงจะกระจายออก o แสงจะขามไปทางดานหลงของปรซม และมองเหนบนฉาก
บรรยาย หรอวาดภาพแคการกระจายแสง (ไมพดถงแสงสตางๆ) เชน o แสงในปรซมจะโคงออก o แสงแดดจะผานปรซม ผานออกเปนมม
คาตอบผด
บรรยายหรอวาดรปผด พดถงการเกดเงาของปรซม เชน o จะเกดเงาของปรซมบนฉาก
อางถงการเหนแสงบนฉาก (ไมพดถงการกระจายแสง) เชน o แสงแดดตกกระทบฉาก o ฉากจะสวางขนเพราะมแสงสองไปถง
คาตอบผดอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
165
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 47
ฟสกส แสง การเขาใจแนวคด
ฟาแลบกอนฟารอง
คนวนทฝนฟาคะนอง มะลมองออกไปนอกหนาตาง เธอเหนแสงของฟาแลบ และอกสองสามวนาทตอมากไดยนเสยงฟารองตามมา จงอธบายวาทาไมเธอจงมองเหนฟาแลบกอนไดยนฟารอง
การใหคะแนน คาตอบถก
อางถงแสงเดนทางเรวกวาเสยง เชน o ความเรวของแสงมากกวาความเรวของเสยง o แสงเดนทางเรวกวาเสยง o เสยงตองใชเวลาเดนทางมากกวาแสง
คาตอบถกอนๆ คาตอบผด
อางถงแสงอยใกลกวา หรอฟารองอยไกลกวา เชน o ฟารองอยไกลกวามาก
อางถงฟาแลบเกดกอนฟารอง และฟาแลบทาใหเกดฟารอง เชน o เสยงเกดภายหลง o ฟารองเกดจากฟาแลบ o ฟารองเปนการสะทอนของฟาแลบ
คาตอบผดอนๆ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 65 เกาหล 47 จน-ฮองกง 62 สงคโปร 88 จน-ไทเป 70 เฉลยนานาชาต 42
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
166
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 48
ฟสกส แสง การใหเหตผลและการวเคราะห
ตาแหนงของเทยนทสะทอน
เทยนเลมหนงถกวางไวบนแผนทมชองตารางซงอยหนากระจก ดงรป
จดไหนในกระจกทจะเปนตาแหนงทมองเหนภาพสะทอนของเทยนในกระจก
1) ทจด A 2) ทจด B 3) ทจด C 4) ทจด D
คาตอบถก ขอ 2
กระจกเงา
ประเทศ % ตอบถก ญปน 75 เกาหล 77 จน-ฮองกง 80 สงคโปร 88 จน-ไทเป 77 เฉลยนานาชาต 64
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
167
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 49
ฟสกส แสง การใหเหตผลและการวเคราะห
ขนาดของเงา
หลอดไฟดวงเลกถกวางไว ทางดายซายมอของบตรแขงทเปนสเหลยมจตรสหาง 20 cm และกระดาษแขงถกวางไวหางกระดาษโปสเตอร 20 cm ดงรป เงาของบตรแขงจะเกดขนบนกระดาษโปสเตอร วดขนาดของเงาของบตรแขง ไดวาดานหนงยาว 10 cm
ถากระดาษโปสเตอร ถกเคลอนยายออกไปใหหางออกไปอก 40 cm นนคอไปอยหางจากหลอดไฟ 80 cm เงาของบตรแขงทเกดขนจะมขนาดของดานหนงเปนเทาไร
1) 5 cm 2) 10 cm 3) 15 cm 4) 20 cm
คาตอบถก ขอ 4
หลอดไฟ
บตรแขง
เงา
กระดาษโปสเตอร
ประเทศ % ตอบถก ญปน 67 เกาหล 79 จน-ฮองกง 61 สงคโปร 66 จน-ไทเป 68 เฉลยนานาชาต 59
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
168
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 50
ฟสกส แสง การใหเหตผลและการวเคราะห
ภาพสะทอนในกระจก
พกนวางอยหนากระจกเงา ดงรป จงเขยนรปของพกนทจะมองเหนปรากฏในกระจกเงา
การใหคะแนน
ภาพของพกนทอยในขอบเขตกรอบสเหลยมทถกตอง ใหถอวาถกไดคะแนนเคม ภาพของพกนทอยในขอบเขตกรอบสเหลยมทถกแมไมแสดงปลายพกนชดเจนกใหถอวาถก ยกเวนแสดงขนแปรงปลายพกนผดทศทาง ใหถอวาผด คาตอบถก
วางถกตาแหนง ถกมม ถกทศทาง (รป 1) คาตอบผด
วางตาแหนงและมมถก แตปลายพกนหนไปทางซาย (รป 2) วาดรปขนานกบภาพวตถ (รป 3) มมถก แตกรอบผด (รป 4) หรอปลายพกนผดทศ คาตอบผดอนๆ
กระจกเงา
ประเทศ % ตอบถก ญปน 66 เกาหล 46 จน-ฮองกง 60 สงคโปร 59 จน-ไทเป 52 เฉลยนานาชาต 44
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
169
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 51
วทยาศาสตรเกยวกบโลก โลกในระบบสรยะและในจกรวาล การเขาใจแนวคด
ลกษณะทปรากฎของดาวพฤหสและดวงจนทร
ดาวพฤหสมขนาดใหญกวาดวงจนทรของโลกแตเรามองเหนวามนมขนาดเลกกวาเมอเรามองจากโลก ทาไมจงเปนเชนนน
รป 1 รป 2
รป 3 รป 4
ประเทศ % ตอบถก ญปน 75 เกาหล 83 จน-ฮองกง 76 สงคโปร 81 จน-ไทเป 67 เฉลยนานาชาต 65
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
170
การใหคะแนน
คาตอบทถกตองกลาวในเชงการเปรยบเทยบระยะทางระหวางดาวพฤหสและดวงจนทรเมอเปรยบเทยบกบโลก การเปรยบเทยบโดยนยวาระยะทางจากดาวพฤหสไกลกวามากถอเปนคาตอบทถก ระยะทางจรงสามารถใชสอถงการเปรยบเทยบความแตกตางได ระยะทางไมจาเปนตองเปนตวเลขทถกตองสมบรณ ถาการเปรยบเทยบระยะทางถกตอง คาตอบทกลาวเพยงดาวพฤหสอยไกลมาก หรอดวงจนทรอยใกลโดยไมกลาวถงการเปรยบเทยบกใหเปนคาตอบทถกตอง คาตอบถก
อางถงระยะทางของดาวพฤหสทไกลกวามาก และ/หรอ ระยะทางของดวงจนทรทสนกวา (จากโลก) ทงกลาวถงอยางชดเจนและโดยนย
o ดาวพฤหสอยไกลจากโลกมากกวาดวงจนทร o ดวงจนทรอยใกลกวาดาวพฤหสมาก o ดาวพฤหสอยไกลกวา o มน (ดาวพฤหส) อยหางไกลจากโลก o เพราะดาวพฤหสอยไกลออกไป o ดวงจนทรอยใกลกบโลกมากซงทาใหมนดใหญกวา
คาตอบถกอนๆ
คาตอบผด อางถงระยะทางแตคาอธบายถงผลของระยะทางจากดาวพฤหสหรอดวงจนทรตอขนาดในการมองเหนยงไมชดเจน
o เพราะระยะทาง o ดวงจนทรของดาวพฤหสอยใกลกวา
อางถงดวงจนทรอยไกลกวา หรอดาวพฤหสอยใกลกบโลกมากกวา คาตอบผดอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
171
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 52
วทยาศาสตรเกยวกบโลก โลกในระบบสรยะและในจกรวาล การเขาใจแนวคด
ทาไมดวงจนทรจงเปลยนรปราง
รปรางของดวงจนทรทปรากฎเปลยนแปลงอยตลอดในแตละเดอน ขอใดตอไปนอธบายวาทาไมรปรางของดวงจนทรทปรากฎจงมการเปลยนแปลงไดดทสด
1) โลกหมนรอบตวเอง 2) ดวงจนทรหมนรอบตวเอง 3) ดวงจนทรโคจรรอบโลก 4) เมฆบงดวงจนทร
คาตอบถก ขอ 3
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 53
วทยาศาสตรเกยวกบโลก โลกในระบบสรยะและในจกรวาล การเขาใจแนวคด
ตาแหนงของดวงจนทรในขณะเกดสรยปราคา
วาดตาแหนงของดวงจนทรบนแผนภาพดานลางเพอแสดงใหเหนวาการเกดสรยปราคามลกษณะอยางไร
ดวงอาทตย โลก
ประเทศ % ตอบถก ญปน 58 เกาหล 58 จน-ฮองกง 72 สงคโปร 58 จน-ไทเป 57 เฉลยนานาชาต 50
ประเทศ % ตอบถก ญปน 61 เกาหล 59 จน-ฮองกง 76 สงคโปร 70 จน-ไทเป 62 เฉลยนานาชาต 53
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
172
การใหคะแนน
ใหคะแนนกบคาตอบทดวงจนทรอยระหวางโลกกบดวงอาทตยภายในบรเวณทเปนเงา ดงแสดงในแผนภาพดานลาง คาตอบอาจจะแสดงเงาบนโลกทเกดจากพระจนทร คาตอบทไดคะแนนควรบอกตาแหนงของดวงจนทรไดอยางถกตองแมวาจะวาดเงาผด เพราะคาถามไมไดบอกอยางชดเจนวาตองการใหวาดเงา ความผดพลาดในเรองขนาดหรอระยะทางของดวงจนทรจะไมนามาพจารณา
คาตอบถก
วาดดวงจนทรอยระหวางดวงอาทตยและโลกภายในบรเวณทเปนเงา
คาตอบผด วาดดวงจนทรอยอกดานหนงของโลก (จนทรปราคา) วาดดวงจนทรซอนกบดวงอาทตย (ทศนยกลาง หรอ เกด “คราส” เพยงบางสวน) คาตอบผดอนๆ
คาตอบถก คาตอบผด
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 54
วทยาศาสตรเกยวกบโลก โลกในระบบสรยะและในจกรวาล การเขาใจแนวคด
ทศทางทลกบอลรวงสพน
ประเทศ % ตอบถก ญปน 92 เกาหล 90 จน-ฮองกง 81 สงคโปร 80 จน-ไทเป 86 เฉลยนานาชาต 70
ดวงอาทตย ดวง
จนทร โลก โลก ดวงอาทตย ดวงจนทร
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
173
รปภาพดานบนแสดงรปคน 3 คนถอลกบอลยนอยทตาแนงตางๆ บนโลก ถาคนเหลานนปลอยลกบอลแรงโนมถวงจะทาใหมนรวงจากมอ
ภาพใดตอไปนทแสดงทศทางทลกบอลของทง 3 ตาแหนงตกไดดทสด
คาตอบถก ขอ 4
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 55
วทยาศาสตรเกยวกบโลก โลกในระบบสรยะและในจกรวาล ความรทเปนขอเทจจรง
ดวงอาทตย
ดวงอาทตยเปนตวอยางของขอใดตอไปน
1) ดาวหาง 2) ดาวเคราะห 3) กาแลกซ 4) ดาวฤกษ
คาตอบถก ขอ 4
3) 4)
1) 2)
ประเทศ % ตอบถก ญปน 37 เกาหล 29 จน-ฮองกง 65 สงคโปร 56 จน-ไทเป 54 เฉลยนานาชาต 60
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
174
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 56
วทยาศาสตรเกยวกบโลก โลกในระบบสรยะและในจกรวาล การใหเหตผลและการวเคราะห
อณหภมบนพนผวของดาวศกรและดาวพธ
ตารางแสดงขอมลบางประการเกยวกบดาวศกรและดาวพธ
อณหภมเฉลยบนพนผว (°C)
องคประกอบของ ชนบรรยากาศ
คาเฉลยระยะหางจาก ดวงอาทตย (ลานกโลเมตร)
เวลาในการโคจรรอบดวงอาทตย (จานวนวน)
ดาวศกร 470 สวนใหญเปนคารบอนไดออกไซด
108 225
ดาวพธ 300 มกาซเบาบาง 58 88
ขอใดอธบายวาทาไมอณหภมบนพนผวของดาวศกรจงสงกวาดาวพธไดดทสด
1) ดาวพธมการดดซบแสงอาทตยไดนอยกวาเพราะขาดกาซทเปนบรรยากาศ
2) เปอรเซนตของคารบอนไดออกไซดในชนบรรยากาศของดาวศกรทสงเปนสาเหตใหเกดปรากฏการณเรอนกระจก
3) ดาวศกรมการโคจรรอบดวงอาทตยนานกวาทาใหดดซบความรอนจากดวงอาทตยไดมากกวา
4) ดาวพธไดรบรงสจากดวงอาทตยโดยตรงนอยกวาเพราะมนอยใกลดวงอาทตยมากกวา
คาตอบถก ขอ 2
ประเทศ % ตอบถก ญปน 47 เกาหล 70 จน-ฮองกง 69 สงคโปร 60 จน-ไทเป 69 เฉลยนานาชาต 36
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
175
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 57
วทยาศาสตรเกยวกบโลก กระบวนการ วฏจกร และประวตศาสตรโลก
การเขาใจแนวคด
ขอความเกยวกบอายของภเขาทเปนความจรง
รปภาพแสดงภเขาสองลกทแตกตางกน ภเขาในรป ก. ขรขระและเปนรอยหยก ภเขาในรป ข. เรยบและมรปรางกลม
รป ก. รป ข. ขอความเกยวกบภเขาในขอใดทนาจะเปนจรง
1) ภเขาในรป ก. มอายมากกวา 2) ภเขาในรป ข. มอายมากกวา 3) ภเขานาจะมอายประมาณเดยวกนแตเกดขนจากวธทตางกน 4) ภเขานาจะมอายประมาณเดยวกนแตอยในซกโลกทตางกน
คาตอบถก ขอ 2
ประเทศ % ตอบถก ญปน 22 เกาหล 42 จน-ฮองกง 20 สงคโปร 12 จน-ไทเป 21 เฉลยนานาชาต 30
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
176
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 58
วทยาศาสตรเกยวกบโลก กระบวนการ วฏจกร และประวตศาสตรโลก การเขาใจแนวคด
วงแหวนไฟแหงแปซฟค (Pacific Ring of Fire)
แผนภาพดานบนแสดงวงแหวนไฟแหงแปซฟค แผนดนไหวและกจกรรมของภเขาไฟเกดขนตามแนวของวงแหวนไฟ ขอใดอธบายวาเพราะเหตใดจงเปนเชนนไดดทสด
1) มนอยตรงขอบระหวางแผนเปลอกโลก 2) มนอยตรงขอบระหวางนาตนและนาลก 3) มนอยตรงททกระแสนาในมหาสมทรมาบรรจบกน 4) มนอยตรงททอณหภมของมหาสมทรสงทสด
คาตอบถก ขอ 1
ประเทศ % ตอบถก ญปน 74 เกาหล 62 จน-ฮองกง 77 สงคโปร 63 จน-ไทเป 70 เฉลยนานาชาต 48
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
177
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 59
วทยาศาสตรเกยวกบโลก กระบวนการ วฏจกร และประวตศาสตรโลก ความรทเปนขอเทจจรง
สารทไมใชเชอเพลงฟอสซล
ขอใดไมใชเชอเพลงฟอสซล
1) ถานหน 2) นามน 3) ไม 4) กาซธรรมชาต
คาตอบถก ขอ 3
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 60
วทยาศาสตรเกยวกบโลก กระบวนการ วฏจกร และประวตศาสตรโลก ความรทเปนขอเทจจรง
เชอเพลงฟอสซล
เชอเพลงฟอสซลเกดขนจาก
1) ภเขาไฟ 2) ซากของสงมชวต 3) กาซในบรรยากาศ 4) นาทถกกกอยในหน
คาตอบถก ขอ 2
ประเทศ % ตอบถก ญปน 67 เกาหล 71 จน-ฮองกง 67 สงคโปร 82 จน-ไทเป 87 เฉลยนานาชาต 62
ประเทศ % ตอบถก ญปน 51 เกาหล 56 จน-ฮองกง 77 สงคโปร 81 จน-ไทเป 79 เฉลยนานาชาต 52
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
178
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 61
วทยาศาสตรเกยวกบโลก กระบวนการ วฏจกร และประวตศาสตรโลก
การใหเหตผลและการวเคราะห
ตารางอณหภม/เวลา
ตารางแสดงอณหภมของสถานทแหงหนง ณ เวลาตางๆ ของวนเปนเวลา 3 วน 6.00 น. 9.00 น. 12.00 น. 15.00 น. 18.00 น. วนจนทร 15°C 17°C 20°C 21°C 19°C วนองคาร 15°C 15°C 15°C 5°C 4°C วนพธ 8°C 10°C 14°C 14°C 13°C
เวลาใดทลมกลายเปนลมหนาว
1) วนจนทรเชา 2) วนจนทรบาย 3) วนองคารเชา 4) วนองคารบาย 5) วนพธบาย
คาตอบถก ขอ 4
ประเทศ % ตอบถก ญปน 96 เกาหล 87 จน-ฮองกง 87 สงคโปร 89 จน-ไทเป 87 เฉลยนานาชาต 73
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
179
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 62
วทยาศาสตรเกยวกบโลก กระบวนการ วฏจกร และประวตศาสตรโลก
การใหเหตผลและการวเคราะห
แผนทโลกกบเสนรง (ละตจด)
แผนภาพดานบนแสดงแผนทโลกทมเสนรงขดกากบไว สถานท ททาเครองหมายไวบนแผนทโลกแหงใดนาจะมอณหภมเฉลยตลอดปคลายกบสถานท X
1) สถานท ก. 2) สถานท ข. 3) สถานท ค. 4) สถานท ง.
คาตอบถก ขอ 1
เสนศนยสตร
30 องศาเหนอ
60 องศาเหนอ
30 องศาใต
60 องศาใต
ก
ข ค
ง
X
ประเทศ % ตอบถก ญปน 49 เกาหล 64 จน-ฮองกง 51 สงคโปร 63 จน-ไทเป 65 เฉลยนานาชาต 48
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
180
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 63
วทยาศาสตรเกยวกบโลก กระบวนการ วฏจกร และประวตศาสตรโลก
การใหเหตผลและการวเคราะห
หนในถาใตดน
ถาใตดนสวนใหญเกดจากการกระทาของนาตอ
1) หนแกรนต 2) หนปน 3) หนทราย 4) หนดนดาน
คาตอบถก ขอ 2
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 64
วทยาศาสตรเกยวกบโลก โครงสรางของโลกและลกษณะ ทางกายภาพ
ความรทเปนขอเทจจรง
ปรมาณกาซในชนบรรยากาศ
กาซทพบในชนบรรยากาศ 3 ชนด ไดแก คารบอนไดออกไซด ไนโตรเจน และออกซเจน กาซทงสามตามปรมาณทพบในบรรยากาศ มลาดบจากมากทสดไปหานอยทสดคออะไร
1) ไนโตรเจน ออกซเจน คารบอนไดออกไซด 2) ไนโตรเจน คารบอนไดออกไซด ออกซเจน 3) ออกซเจน ไนโตรเจน คารบอนไดออกไซด 4) คารบอนไดออกไซด ออกซเจน ไนโตรเจน
คาตอบถก ขอ 1
ประเทศ % ตอบถก ญปน 26 เกาหล 78 จน-ฮองกง 25 สงคโปร 47 จน-ไทเป 75 เฉลยนานาชาต 46
ประเทศ % ตอบถก ญปน 49 เกาหล 36 จน-ฮองกง 56 สงคโปร 39 จน-ไทเป 56 เฉลยนานาชาต 28
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
181
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 65
วทยาศาสตรเกยวกบโลก โครงสรางของโลกและลกษณะทางกายภาพ ความรทเปนขอเทจจรง
การเปลยนแปลงรปรางและความเรวของแมนา
แมนาสายเลกๆ ทไหลเรวจะพบในหบเขาทเปนรปตว V บนทางลาดชนของภเขา ถานกเรยนตดตามแมนาไปจนถงสวนทไหลผานทราบ นกเรยนคดวารปรางของแมนานาจะมลกษณะเปนเชนไรเมอเปรยบเทยบกบลกษณะทพบบนภเขา
1) สวนใหญจะเหมอนเดม 2) ลกขนและเรวขน 3) ชาลงและกวางขน 4) เปนเสนตรงมากขน
คาตอบถก ขอ 3
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 66
วทยาศาสตรสงแวดลอม การเปลยนแปลงของสงแวดลอม ความรทเปนขอเทจจรง
คารบอนไดออกไซดทเพมขนในชนบรรยากาศ
การเผาไหมเชอเพลงฟอสซลทาใหปรมาณคารบอนไดออกไซดในชนบรรยากาศสงขน การเพมขนของคารบอนไดออกไซดอาจสงผลอะไรกบโลกของเรา
1) ภมอากาศทรอนมากขน 2) ภมอากาศทเยนมากขน 3) ลดความชนสมพทธ 4) เพมโอโซนในชนบรรยากาศ
คาตอบถก ขอ 1
ประเทศ % ตอบถก ญปน 84 เกาหล 61 จน-ฮองกง 48 สงคโปร 62 จน-ไทเป 73 เฉลยนานาชาต 52
ประเทศ % ตอบถก ญปน 80 เกาหล 65 จน-ฮองกง 72 สงคโปร 83 จน-ไทเป 62 เฉลยนานาชาต 45
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
182
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 67
วทยาศาสตรสงแวดลอม การเปลยนแปลงของสงแวดลอม ความรทเปนขอเทจจรง
สาเหตหลกของฝนกรด
หนงในสาเหตหลกของฝนกรดคอ
1) ของเสยจากโรงไฟฟานวเคลยร 2) การรวไหลจากโรงงานผลตสารเคม 3) กาซจากการเผาไหมเชอเพลงฟอสซล 4) เพมโอโซนในชนบรรยากาศ
คาตอบถก ขอ 3
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 68
วทยาศาสตรสงแวดลอม การเปลยนแปลงของสงแวดลอม ความรทเปนขอเทจจรง
กจกรรมเพอลดมลภาวะทางอากาศในเมองใหญ
กจวตรประจาวนในขอใดทสามารถชวยลดมลภาวะทางอากาศในเมองใหญได
1) ลดเสยงของโทรทศน 2) ใชวสดทยอยสลายไดทางชวภาพ 3) ใชบรการขนสงมวลชนแทนการขบรถ 4) นากระดาษกลบมาใชใหม
คาตอบถก ขอ 3
ประเทศ % ตอบถก ญปน 38 เกาหล 40 จน-ฮองกง 56 สงคโปร 61 จน-ไทเป 67 เฉลยนานาชาต 23
ประเทศ % ตอบถก ญปน 58 เกาหล 91 จน-ฮองกง 84 สงคโปร 81 จน-ไทเป 79 เฉลยนานาชาต 55
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
183
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 69
วทยาศาสตรสงแวดลอม การใชและการอนรกษทรพยากรธรรมชาต การเขาใจแนวคด
ทรพยากรธรรมชาตสนเปลอง
นามนเปนตวอยางของทรพยากรธรรมชาตสนเปลอง ขอใดเปนอกตวอยางของทรพยากรธรรมชาตสนเปลอง
1) ไม 2) นาทะเล 3) แสงแดด 4) ถานหน
คาตอบถก ขอ 4
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 70
วทยาศาสตรสงแวดลอม การใชและการอนรกษทรพยากรธรรมชาต การเขาใจแนวคด
แหลงพลงงานหมนเวยน
จงบอกแหลงพลงงานหมนเวยนมาหนงอยาง และอธบายวธทผคนจะใชพลงงานนนๆ มาหนงวธ แหลงพลงงาน ____________________________________ วธการใช
ประเทศ % ตอบถก ญปน 39 เกาหล 69 จน-ฮองกง 80 สงคโปร 86 จน-ไทเป 79 เฉลยนานาชาต 52
ประเทศ % ตอบถก ญปน 9 เกาหล 21 จน-ฮองกง 64 สงคโปร 47 จน-ไทเป 36 เฉลยนานาชาต 25
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
184
การใหคะแนน
ใหคะแนนกบคาตอบทบอกชอแหลงพลงงานหรอเครองมอทนากลบมาใชใหมได และการใชทระบวาพลงงานจากแหลงหรอเครองมอนนนามาประยกตใชไดอยางไร สาหรบคาตอบทบอกชอแหลงพลงงานหรอเครองมอทนากลบมาใชใหมไดโดยมคาอธบายถงการนาไปใชทไมเพยงพอถอเปนคาตอบทไมไดคะแนน
คาตอบถก
ดวงอาทตย หรอแสงอาทตย (พลงงานแสงอาทตย) โดยมคาอธบายถงการใชงานทถกตอง o ดวงอาทตย มนใชตมนาจากแผงรบแสงอาทตย o แสงอาทตย มนทาใหเราอบอน
ลม (กงหนลม) โดยมคาอธบายถงการใชงานทถกตอง o กงหนลม สาหรบบดขาวโพด หรอสบนา o กงหนลมสาหรบผลตกระแสไฟฟา
นา (คลน นาขน-นาลง กงหนนา อนๆ) โดยมคาอธบายถงการใชงานทถกตอง o กงหนลม สาหรบบดขาวโพด หรอสบนา o กงหนลมสาหรบผลตกระแสไฟฟา
คาตอบถกอนๆ คาตอบผด
บอกชอเชอเพลงฟอสซล (เชน ถานหน นามน นามนเชอเพลง) o กาซ คณสามารถใชสาหรบทาความรอนได
บอกชอแหลงพลงงานหรอเครองมอทนากลบมาใชใหมไดโดยมคาอธบายถงการนาไปใชทไมเพยงพอ o นา คณสามารถทาใหมนรอน แขงตว และละลายได o แสงอาทตย o กงหนลม
ตอบ “แสง” (โดยไมมสงทเชอมโยงกบดวงอาทตย) โดยมหรอไมมคาอธบายถงการนาไปใช o พลงงานแสง มนชวยใหเรามองเหน o แสง
คาตอบผดอนๆ o ไฟฟา ใชสาหรบทาอาหาร o แบตเตอร ใหพลงงานกบไฟฉาย
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
185
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 71
วทยาศาสตรสงแวดลอม การใชและการอนรกษทรพยากรธรรมชาต การเขาใจแนวคด
กลมของแหลงพลงงานหมนเวยน
กลมใดเปนแหลงพลงงานหมนเวยนทงหมด
1) ถานหน นามน และกาซธรรมชาต 2) ดวงอาทตย นามน และ พลงงานความรอนใตพภพ 3) ลม ดวงอาทตย และนาขน-นาลง 4) กาซธรรมชาต ดวงอาทตย และนาขน-นาลง
คาตอบถก ขอ 3
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 72
วทยาศาสตรสงแวดลอม การใชและการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ความรทเปนขอเทจจรง
การแทะเลมหญามากเกนไปจากปศสตว
การแทะเลมหญามากเกนไปของปศสตวกอใหเกดปญหาใหญ ปญหานนคอ
1) การหมดไปของนาใตดน 2) การเพมของมลภาวะ 3) การกรอนของหนาดน 4) ฝนกรด
คาตอบถก ขอ 3
ประเทศ % ตอบถก ญปน 66 เกาหล 77 จน-ฮองกง 84 สงคโปร 76 จน-ไทเป 74 เฉลยนานาชาต 53
ประเทศ % ตอบถก ญปน 63 เกาหล - จน-ฮองกง 68 สงคโปร 70 จน-ไทเป 88 เฉลยนานาชาต 56
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
186
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 73
วทยาศาสตรสงแวดลอม การใชและการอนรกษรพยากรธรรมชาต การใหเหตผลและการวเคราะห
ผลกระทบของเขอนในดานบวกและดานลบ
แผนภาพแสดงพนทเกษตรกรรมในหบเขาทเพงมการสรางเขอน
การมเขอนสามารถสงผลทงทางบวกและทางลบตอการทาเกษตรกรรมในหบเขา
ก. อธบายผลทางดานบวกของเขอนตอการทาเกษตรกรรมมา
1 ขอ
แมนา
พนทเกษตรกรรม
เขอน
ทะเลสาบ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 77 เกาหล 83 จน-ฮองกง 78 สงคโปร 72 จน-ไทเป 87 เฉลยนานาชาต 60
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
187
ข. อธบายผลทางดานลบของเขอนตอการทาเกษตรกรรมมา 1 ขอ
การใหคะแนน รหสสาหรบผลดานบวก
ใหคะแนนกบคาตอบทระบผลดานบวกของเขอนทเชอมโยงกบการทาเกษตรกรรมในหบเขาอยางชดเจน
คาตอบถก กลาววาเขอนปองกนนาทวม
o ถาไมมเขอน พายลกใหญสามารถทาใหเกดนาทวมได o ไมมโอกาสเกดนาทวม o มนชะลอการไหลของแมนาดงนนมนจะไมทวมทนขนมาทาลายพชผล
กลาววาเขอนควบคมการสงนา o มนเกบนาไวสาหรบหนารอน o เขอนจะปลอยนาในปรมาณทพอด o มนพานาปรมาณมากใหเขาใกลพนทเกษตรกรรมมากขน o มนทาใหการจดสรรนางายขน
กลาวถงประโยชนตอดนทเกดจากเขอน o ทาใหหนาดนเพมขน o ควบคมการกดเซาะ o ดนจะอดมสมบรณมากขนเพราะไดรบนาปรมาณมาก
กลาววาเขอนเปนแหลงผลตพลงงาน o เกษตรกรจะมไฟฟาใช o พนทเกษตรกรรมสามารถใชไฟฟาพลงนาเปนแหลงพลงงาน
คาตอบถกอนๆ คาตอบผด
กลาวถงผลดานบวกแตไมบอกในเรองของเกษตรกรรมหรอผลของเขอนอยางชดเจน o มนใหนาดมทดกวา
ประเทศ % ตอบถก ญปน 38 เกาหล 41 จน-ฮองกง 57 สงคโปร 46 จน-ไทเป 68 เฉลยนานาชาต 44
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
188
o นาดสาหรบพชผล o มนทาใหแมนาเลกลงสาหรบการวายนาและตกปลา
บอกผลดานลบ o มนอาจกนไมใหพนทเกษตรกรรมไดรบนาอยางเพยงพอ o นาอาจอยในระดบทสงมากและอาจไหลทวม
คาตอบผดอนๆ
รหสสาหรบผลดานลบ
ใหคะแนนกบคาตอบทระบผลดานลบของเขอนทเชอมโยงกบการทาเกษตรกรรมในหบเขาอยางชดเจน
คาตอบถก กลาวถงการพงทลายของเขอน
o ถาเขอนพงนาอาจทวมหบเขาและพชผล o ถามการรว นาจากทงเขอนอาจทวมและทาลายทกสง
กลาววานาจะแหงหรอลดการสงนาลง o ไมมหรอลดการสงนาเพราะเขอนไมปลอยใหนาไหลผาน o พนทเพาะปลกอาจแหงผากเพราะมนานอยเกนไป o มนทาใหแมนาไหลชาลงมากเกนไปและพนทเกษตรอาจไดรบนาไมเพยงพอ
กลาวถงปญหาของดนทเกดจากเขอน o ไมมสารอาหารเพมเตมจากการเกดนาทวม o สารอาหารทมากมายในนาจะไมขนมาบนพนทเพาะปลก
กลาววาเขอนไปรบกวนสมดลของระบบนเวศ o เขอนอาจไปเปลยนแปลงระบบนเวศของพนทเกษตร o เขอนอาจไปรบกวนระบบนเวศของพนทเกษตร
คาตอบถกอนๆ
คาตอบผด กลาวถงผลดานลบแตไมบอกในเรองของเกษตรกรรมหรอผลของเขอนอยางชดเจน
o มนระเบด o มนกกาลงจะเปนสถานททดงดดนกทองเทยว o นาทวม [ไมไดบอกวาเขอนกอใหเกดนาทวมไดอยางไร] o ปลาจานวนมากจะตายเพราะถนทอยของพวกมนเปลยนแปลงไป o ปลาไมสามารถวายทวนนา
บอกผลดานลบ o มนอาจกนไมใหพนทเกษตรกรรมไดรบนาอยางเพยงพอ o นาอาจอยในระดบทสงมากและอาจไหลทวม
คาตอบผดอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
189
เนอหาสาระ หวขอหลก การคด ขอ 74
วทยาศาสตรสงแวดลอม วทยาศาสตรสงแวดลอม การใชและการอนรกษทรพยากรธรรมชาต
นาดมจากนาทะเล
นาทะเลมเกลอละลายอยและไมเหมาะสาหรบการดม อธบายกระบวนการทสามารถทานาดมหนงแกวจาก นาทะเลหนงถง
การใหคะแนน
ใหคะแนนกบคาตอบทบอกกระบวนการทแสดงถงวธในการแยกนาออกจากเกลอและเกบสวนนาบรสทธไว วธทงายทสดคอการกลน แตวธอนๆ ทถกตองไดแก วธแชแขง หรอวธรเวรสออสโมซส เปนคาตอบทถกเชนกน ใหคะแนนตอบถกบางสวนกบคาตอบทบอกเฉพาะสวนของการแยกสารจากกระบวนการทงหมด คาตอบทตอบวาการตมใหเดอดหรอการกรองโดยไมไดบอกวาแยกนาและเกลออยางไรใหเปนคาตอบทผด
คาตอบถก
อธบายกระบวนการทถกตอง โดยมขนตอนพนฐานตอไปน (อาจใชเปนแผนภาพ) 1. ตมใหเดอดหรอระเหยเพอแยกนาออกจากเกลอ 2. เกบนาทกลนตว (การควบแนน)
o ใหความรอนแกนาเกลอ ใชถาดขวางไอนาไวแลวใหมนหยดลงแกว เกลอจะเหลออยในถงและนาดมอยในแกว
o ตมนาทะเลใหเดอด ใหไอนาผานเขาไปในทอและปลอยใหไอนากลบคนเปนนา คาตอบถกอนๆ
ประเทศ % ตอบถก ญปน 19 เกาหล 22 จน-ฮองกง 20 สงคโปร 35 จน-ไทเป 7 เฉลยนานาชาต 10
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
190
คาตอบถกบางสวน อธบายขนตอนการตมใหเดอดหรอระเหยเพอแยกนาจากเกลอ แตไมไดกลาวถงขนตอนการควบแนน
o บางทถาคณตมนาเกลอใหเดอด เกลอจะแยกจากนา o นานาเกลอมาตม และไอนาจะเกดเปนนาดมคณภาพเยยมยอด
กลาววา “การกลน” หรอคาทคลายกน แตไมไดอธบายกระบวนการ o วธทดทสดคอการใชชดเครองมอการกลน o เอามนไปกลน
คาตอบถกบางสวนอนๆ คาตอบผด
กลาวถงการตมใหเดอด แตไมมหรอมคาอธบายเกยวกบการแยกสารทผด [อาจกลาวถงการกรองหรอกระบวนการอนๆ]
o คณสามารถตมมนได กลาวถงการกรองเพอแยกเกลอ [คาตอบไมเกยวกบการตมใหเดอด]
o ใหมนผานแผนกรอง คาตอบผดอนๆ
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
191
เอกสารอางอง
OECD (2006), Assessing Scientific Reading and Mathematics Literacy: A Framework For PISA 2006. OECD publications, Paris.
OECD (2007a), PISA 2006 Science competencies for Tomorrow’s World – Volume 1: Analysis. OECD publications, Paris.
OECD (2007b), PISA 2006 Science competencies for Tomorrow’s World – Volume 2: Data. OECD publications, Paris.
Mullis, I.V.S., Martin, M.O., Ruddock, G.J., mith, O’Sullivan, C.Y., T.A., Arora, A., Erberber, E. (2005). TIMSS 2007 Assessment Frameworks. Chestnut Hill, MA: Boston College.
https://mypisa.acer.edu.au/images/mypisadoc/pisa_relitems_sc_2006ms_eng1.pdf
http://nces.ed.gov/timss/pdf/TIMSS8_Science_ConceptsItems.pdf
http://timss.bc.edu/index.html#
ตวอยางการประเมนผลวทยาศาสตรนานาชาต: PISA และ TIMSS
192
คณะทางาน
ดร.สนย คลายนล ดร.ปรชาญ เดชศร น.อ.หญงอมพลกา ประโมจนย นายเอกรนทร อชชะกลวสทธ นางสาวสชาดา ไทยแท นางสาวพชรนทร หาดทราย นางสาวสชาดา ภมรนทร
Recommended