View
77
Download
0
Category
Preview:
DESCRIPTION
Citation preview
Samen aan het werk in sessie 2Kennismaken ontwerpproces, Focus op analyseIlya ZitterVersie 17 februari 2014
OpeningProgramma: beroepsproces en beroepsproduct
Programma
9:30 – 10:30 OpstartenKorte kennismakingVragen & antwoorden over module
10:30 – 12:00/15 Kennismaken met ontwerpenOefenen met hele ontwerpproces: simulatieKennisintermezzo: het proces van ontwerpen
12:00/15 – 13:00 Samen lunchen
Programma
13:00 – 14:00 Leren van ekaarAnalyseren in duo’s – 45 minuten (verdeel zelf de tijd)Plenaire terugkoppeling – 15 minuten
14:00 – 15:00 Focus op analyseKennisintermezzo: Competentiegericht onderwijs ontwerpen
15:00 – 16:00 Voorbereiden volgende sessieMaak samen plan voor het werken aan (her)ontwerpproces en opleveren eindopdracht
16:00 – 16:30 Terugblikken en vooruit kijken
Hele module in vogelvlucht
Iteratief (her)ontwerpen van een leeromgeving (5 ECTS of veelvoud) voor eigen onderwijspraktijk centraal
In sessies 1, 3, 5 en 7 middels Leren op de werkplek/Zelfstudie ondersteund met HUbl
In sessies 2, 4 en 6 face-to-face Sessie 2 - kennismaken met ontwerpproces + focus op
analyse: simulatie hele ontwerpproces; analyseren van een goed voorbeeld, competentiegericht onderwijs in het hbo, gelaagdheid van een leeromgeving
Sessie 4 - focus ontwerp/ontwikkeling: uiteenrafelen van een leeromgeving, concept ‘blended learning’
Sessie 6 - focus evaluatie (kwaliteit leeromgeving): praktijkgericht onderzoek inbouwen en formatief evalueren in vorm van peer-reviewen met 2 kaders
Voorstellen
Kerndocent module OO Naam: Ilya Zitter Faculteit: Faculteit Educatie Onderdeel: Lectoraat Beroepsonderwijs (2 dagen) en
uitgeleend aan Expertisecentrum Docent hbo (1 dag) Daarnaast: Kerndocent Master Leren & Innoveren
Stoas Vilentum (1,5 dag) Beroepsdomein/Vakgebied: Onderwijskunde,
Praktijkgericht onderzoek naar het Ontwerpen van beroepsgerichte leeromgevingen - promotieonderzoek bij hbo en Expertisecentrum Beroepsonderwijs bij mbo, daarvoor Adviseur ICT en organisatieverandering
Wat voor onderwijs wil je beter leren ontwerpen?
Hybride leeromgevingen: verweven van leren en werken
Wie zijn jullie? Naam? Faculteit? Onderdeel? Daarnaast? Beroepsdomein/Vakgebied? Wat voor onderwijs wil je beter leren
ontwerpen?
Vragen & antwoorden moduleOp interactieve manier de module door (eventueel ondersteunen met dia’s van screencast)
SimulatieHet hele ontwerpproces een keer samen ervaren op speelse wijze
Hele ontwerpproces ervaren in een simulatie
Doel: ontwerpstappen doorlopen, met elkaar leren praten over ontwerpen, inhoud even los leren laten, grens ontdekken ontwerpen vs. gedrag uitlokken en creativiteit (her)ontdekken
Kies één ontwerpprincipe: Consistentie bladzijde 46 Hiërarchie bladzijde 105 Modulariteit bladzijde 136
Ontwerp in klein groepje een object volgens dit ontwerpprincipe Maak 1 flipover met in elk geval aandacht voor analyse, ontwerp,
ontwikkeling en evaluatie Presenteer ontwerp met onderbouwing in ‘elevator-pitch-stijl’
Proces van ontwerpenKennisintermezzo – Loslaten inhoud en gevoel krijgen voor het ontwerpproces
Aard van het proces
De Man, M. (2013). De ontwerpfactor, werkboek design thinking voor de veranderaar. Amsterdam: Mediawerf.
Ontwerpstappen
Van den Akker, J. & Thijs, (2009)
Iteratie?
Een iteratie is het doorlopen van de ontwerpstappen analyse, ontwerpen, ontwikkelen & evaluatie. Waarbij de generieke ontwerpactiviteiten worden uitgevoerd: zoeken naar grenzen, in interactie met omgeving, onderbouwen vanuit theorie/prakijk en het ontwerpproces expliciet maken (Van den Akker, J. & Thijs, 2009)
Ontwerpstappen-1
Analyse: analyseren bestaande situatie en formuleren beoogde vernieuwing/verbetering
Probleemanalyse Contextanalyse Behoefteanalyse Analyse van de kennisbasis
Ontwerprichtlijnen of ontwerpeisen waaraan resultaat moet voldoen
Basis voor ontwerpen
Ontwerpstappen-2
Ontwerpeisen in cyclisch proces van ontwikkeling, implementatie en evaluatie uitgewerkt, beproefd en aangescherpt tot relevant en bruikbaar resultaat
Evaluatie speelt daarin een cruciale rol: werpt licht op wensen en mogelijkheden van
gebruikers en hun praktijkcontext Wijze waarop resultaat kan worden afgestemd
op de praktijk
(Van den Akker, J. & Thijs, 2009)
Ontwerpbenaderingen
Instrumentele benadering: logisch, rationeel Communicatieve benadering: geen strikte
volgorde, intensieve deliberatie, consensus Artistieke benadering: open proces, creatief
en reflectief Pragmatisch: cyclisch, regelmatige evaluaties
(Van den Akker, J. & Thijs, 2009)
Resultaat ontwerpproces: eindopdracht
Ontwerp leeromgeving, inclusief de keuzes voor het te ontwikkelen papieren/digitale materiaal: ontwerp van leeromgeving met een omvang van 5 ECTS (of een veelvoud hiervan), in vorm van een ‘Blokboek’ of ‘Studentenhandleiding’ of ‘Modulewijzer’, ofwel: het onderwijsmateriaal zoals dat voor studenten wordt gemaakt bij de betreffende opleiding ca. 50%
Flankerende rapportage bij het ontwerp ca. 50%: Analyse: rapportage uitgevoerde analyse Onderbouwing van ontwerp/ontwikkeling Evaluatie: rapportage uitgevoerde formatieve evaluaties Ontwerpproces: logboek van uitgevoerde ontwerpactiviteiten
Leren van elkaarAnalyseer samen elkaars leeromgeving
Leren van een voorbeeld: analyseer bestaande leeromgeving
Werk in een duo: 45 minuten (verdeel zelf de tijd) Analyseer samen elkaars leeromgeving. Hulpvragen:
Om welk beroepsprofiel gaat het? Om welk deel hiervan voor deze leeromgeving?
Welke beroepsproducten horen bij deze module? Om wat voor doelgroep gaat het? Profiel? Voorkennis? Waar hangt deze module in curriculum? Wat gaat er vooraf?
Wat komt erna? Maak hier analyse van. Hoe zit de module in elkaar? Welke opdrachten? Welke
leer/werkvormen? Aan een aantal duo’s zal om een korte presentatie worden
gevraagd na afloop: plenair 15 minuten
Samen lunchen12:00/15 – 13:00
Programma
13:00 – 14:00 Leren van elkaarAnalyseren in duo’s – 45 minuten (verdeel zelf de tijd)Plenaire terugkoppeling – 15 minuten
14:00 – 15:00 Focus op analyseKennisintermezzo: Competentiegericht onderwijs ontwerpen
15:00 – 16:00 Voorbereiden volgende sessieMaak samen plan voor het werken aan (her)ontwerpproces en opleveren eindopdracht
16:00 – 16:30 Terugblikken en vooruit kijken
Competentiegericht?Kennisintermezzo – terug naar onze inhoud van het ontwerpproces: het hoger beroepsonderwijs
Hoger Beroepsonderwijs
Object van ontwerp: competentiegericht hoger beroepsonderwijs
Competentiegericht onderwijs komt voort uit vraag om een betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt
Onderwijs in samenspraak met bedrijfsleven/instellingswezen
Uitnodigend onderwijs dat aansluit bij gedifferentieerde doelgroep
Naast theorie, sterk inzetten op praktijkgericht-praktijknabij-in de praktijk leren
Definitie van competentie:beschrijven met 6 dimensies
3 dimensies noodzakelijk en wat competentie is:SpecificiteitIntegrativiteitDuurzaamheid
3 dimensies over de condities hoe competenties kunnen worden ontwikkeld:HandelingsgerichtheidLeerbaarheidonderlinge afhankelijkheid
(Van Merriënboer, Van de Klink & Hendriks, 2002 in H4).
Gelaagd ontwerp-1
Supra: internationaal Macro: systeem, nationaal Meso: Instelling, Faculteit, Opleiding Micro: Groep, docent Nano: Student, individu
(Van den Akker, J. & Thijs, 2009)
Gelaagd ontwerp-2
Samenwerking tussen onderwijs-bedrijfsleven Opleiding en opleidingen t.o.v elkaar (jaren) Onderwijseenheid incl. beoordeling (weken) Onderwijsonderdeel (uren)
Uitvoering van een onderwijssituatie (minuten)
Gelaagd ontwerp-3
Model gebaseerd op model gemaakt door: Van Oeffelt, T., Spreeuwenberg, L. & Van den Ende, J. (2013). Wageningen: Stoas Vilentum Hogeschool, die gebruik hebben gemaakt van Cluitmans, J.J., Dekkers, M.A.F., Bloemen, & T.P. A. van Oeffelt (2009). Aan de slag met competenties: competentiegericht leren in HBO en MBO. Nuenen: Onderwijsadviesbureau Dekkers.
Leertheorie
Gelaagd ontwerp-3
Leertheorie
Leertheorie:Wetenschappelijk onderbouwde opvattingen over leerprocessen
Bv. cognitivisme, sociaal-constructivisme
Leerprocessen
Klassieker uit de theorie: Sfard, A. (1998). On two metaphors for learning and the dangers of choosing just one. Educational researcher, 27(2), 4-13.
Acquisitie Participatie
Animatie hybride leeromgeving
Gelaagd ontwerp-3
Leertheorie
Onderwijsconcept:Visie op leren
Visie op doelstellingenStrategie hoe deze kan worden gerealiseerd
Bv. Sociaal-constructivistisch
Hogeschool Utrecht (HU) wil bijdragen aan een duurzame kennissamenleving waarbij
de mens het uitgangspunt is. Waar studenten en medewerkers zich kunnen ontplooien, zich thuis voelen
en waar we in samenwerking met onze relaties durven te experimenteren en innoveren.
Telt de HU veertigduizend verschillende leerwegen
Onderwijsconcept
Vragen voor Leren op de werkplek/Zelfstudie:Welk onderwijsconcept wordt gehanteerd bij de HU?Welk onderwijsconcept wordt gehanteerd bij jouw faculteit?En welke bij jouw opleiding?
Onderwijsconcept - 2
Vragen voor Leren op de werkplek/Zelfstudie:Om welk beroepsprofiel gaat het bij jouw opleiding?Hoe zit het afnemende beroepenveld in elkaar?Welke beroepsidentiteit heeft opleiding voor ogen?
Onderwijsconcept - 3
Vragen voor Leren op de werkplek/Zelfstudie:Om wat voor doelgroep gaat het?Hoe ziet de studentenpopulatie eruit?
Gelaagd ontwerp-3
Leertheorie
Onderwijsmodel of Opleidingsmodel:Manier waarop het onderwijsconcept en
het curriculum worden vorm gegeven
bv. 4C/ID model Van MerriënboerLeerlijnenmodel De Bie e.a.
Onderwijsmodellen
4C/ID model Van Merriënboer Leerlijnenmodel De Bie e.a.
Komen bij de volgende face-to-face bijeenkomst aan bod
Onderwijsmodel
Vragen voor Leren op de werkplek/Zelfstudie:Welk onderwijsmodel wordt gehanteerd bij jouw faculteit?En welke bij jouw opleiding?
Gelaagd ontwerp-3
Leertheorie
Didactisch concept of Aanbiedingsvormen:Vorm waarin onderwijs aan student wordt aangeboden.
Binnen een onderwijsmodel keuze voor één/meer vormen.
bv. Taakgestuurd onderwijs (beroepsgerichte opdracht in delen), projectonderwijs, Probleem Gestuurd Onderwijs (PGO)
Onderwijsconcepten en didactische concepten worden somsdoor elkaar gegooid. Bv. UniMaas heeft als onderwijsconcept PGO
en als didactisch concept grotendeels ook.
Didactisch concept
Vragen voor Leren op de werkplek/Zelfstudie:Welk didactisch concept wordt gehanteerd bij jouw faculteit?En welke bij jouw opleiding?
Gelaagd ontwerp-3
Leertheorie
Didactisch model:Beschrijving van de werkwijze/stappen die in een leersituatie
door lerende en begeleider gebruikt dienen te worden.
Bv. Zevensprong (van PGO), Fase model van een project - Oriënteren, Analyseren, Definiëren, Uitvoeren, Evalueren (bij projectonderwijs)
Didactisch model
Vragen voor Leren op de werkplek/Zelfstudie:Welk didactisch model is gangbaar bij jouw faculteit?En welke bij jouw opleiding?
Gelaagd ontwerp-3
Leertheorie
Opdracht (of taak):Ontwikkelde onderwijsmateriaal met daarin beschrijving
wat er van studenten wordt verwacht.
Bv. Uitgeschreven opdracht waarmee studentof groepje studenten aan de slag kan/kunnen
Opdracht (of taak)
Vragen voor Leren op de werkplek/Zelfstudie:Welke opdrachten (of taken) zijn gangbaar bij jouw faculteit?En welke bij jouw opleiding?
Voorbereiden volgende sessieIn duo of klein groepje aan het werk: opstarten van het (her)ontwerpen van een eigen leeromgeving
Analyse compleet?
Probleemanalyse/Contextanalyse/Behoefteanalyse/Analyse kennisbasis. Bijvoorbeeld volgende bronnen:Onderwijsbeleid: landelijk, HU, opleidingBeroepsprofiel: landelijk, opleidingBody of Knowledge (BoK’s): landelijk, opleidingBeroepenveld: beroepenveldcommissie; interviewsDoelgroep/Student: beschrijven, studentevaluaties, interviewsCurriculumontwerpen, Casco, formats, collega’sErvaringskennis: ‘Best practices’, collega’sAccreditatieproces: interne audit-rapport; externe NVAO-rapportToekomst: toekomstvisie, scenario’s, trendrapporten
Opstarten (her)ontwerpen een eigen leeromgeving
Start even individueel: karakteriseer leeromgeving waar je aan gaat werken tijdens module met aantal steekwoorden in maximaal 5 minuten
Ga speeddatend op zoek naar een andere(n) met een vergelijkbaar ontwerpvraagstuk in max.10 minuten
Ga samen aan de slag met de analyse: bespreek samen wat erin zou moeten en maak hier voor jezelf een vertaling van
Ga samen aan de slag met het maken van plannetje voor doorwerken aan analyse, ontwerp/ontwikkeling en evaluatie: bespreek samen hoe dit zou kunnen en maak voor jezelf een vertaling hiervan
Zelfstudie
Sla de studiehandleiding er nog eens op na Bekijk de startpresentatie van module nog keer
(eerste pagina van HUbl) Reageer op versies van je collega-docenten Bestudeer de kennisintermezzo’s van de sessies
nogmaals: welke kennis en inzichten kan ik toepassen op mijn eigen (her)ontwerp?
Pak de literatuurlijst erbij en selecteer passende literatuur die inspirerend of onderbouwend is
Leren op de werkplek
Zoeken naar grenzen In interactie met omgeving Onderbouwen vanuit theorie en praktijk Het creatieve en impliciete proces
expliciteren
Leren op werkplek door: Zoeken naar grenzen: ontwerpen binnen de grenzen van
(inter)nationale wetgeving, beroepenveld, beleid en richtlijnen van instelling/faculteit/opleiding, praktische grenzen e.d.
In interactie met omgeving: ontwerpen door bevragen, consulteren, interviewen, peer-reviewen, samenwerken met (senior) collega’s, experts, beleidsmedewerkers, beroepenveldcommissie, beroepsbeoefenaren, opleidinscommissie e.d.
Onderbouwen vanuit theorie en praktijk: ontwerpbesluiten onderbouwen vanuit (vak)literatuur en systematische praktijkervaring (best practices, evaluaties, audits e.d.)
Het creatieve en impliciete proces expliciteren: ontwerpbesluiten expliciet maken en toelichten.
Terug & vooruitDe dag afsluiten – samen terugblikken naar de sessies die zijn afgelopen en vooruit kijken naar de sessies die gaan komen
Terugblikken en vooruit kijken
Geef nu het proces terug aan jullie en doe alsof ik er niet ben
Blik terug: Hoe verliep het met leren op werkplek/zelfstudie
met HUbl? Hoe verliep de face-to-face sessie? Verliepen deze volgens verwachting?
Kijk vooruit: Hoe ga je leren op werkplek/zelfstudie met HUbl
nu aanpakken? Welke verwachtingen heb je over komende
sessies?
Toelichting moduleDit is presentatie waarvan screencast is gemaakt en te zien is op startpagina van module op HUbl
Naar wie luister je?
Ilya Zitter Daniëlle Blok
Inhoud van deze screencast
Positie van deze module in BDB Kern van deze module Relatie met de eigen werkpraktijk Het proces van ontwerpen Manier van werken tijdens deze module Hoe de eindopdracht globaal in elkaar zit
Positie in BDB
Kern van module
Ontwerpen in beroepsonderwijs
BeroepenBeroepspraktijk
Professionalsmet hbo-diploma
Opleiding: curriculum
Leeromgeving
Leeromgeving
Leeromgeving
Leeromgeving
Leeromgeving
Leeromgeving
Kernvraagstuk: hoe decomponeren in ‘leerbare’ onderdelen in richting van integrale competenties?
Gaat dus eigenlijk om het ‘didactiseren’ van de toekomstige beroepspraktijk
Relatie eigen werkpraktijk
Jullie brengen beroepspraktijk en opleidingspraktijk in
In deze module hieraan ontwerpen
Proces van ontwerpen
Proces van ontwerpen
Onderwijs ontwerpen
Onderwijsontwikkeling ofwel onderwijs ontwerpen is een van de kerntaken van een Hogeschooldocent
In deze module werken we als eindresultaat naar een onderwijsontwerp voor een leeromgeving van 5 ECTS (of een veelvoud hiervan)
Karakter van het ontwerpproces
Ontwerpstappen
Analyse, Ontwerp, Ontwikkeling, Implementatie en Evaluatie
Iteratief, cyclisch, herhalend proces
In die ontwerpstappen ga je: Zoeken naar grenzen: ontwerpen binnen de grenzen
van (inter)nationale wetgeving, beroepenveld, beleid en richtlijnen van instelling/faculteit/opleiding, praktische grenzen e.d.
In interactie met omgeving: ontwerpen door bevragen, consulteren, interviewen, peer-reviewen, samenwerken met (senior) collega’s, experts, beleidsmedewerkers, beroepsbeoefenaren e.d.
Onderbouwen vanuit theorie en praktijk: ontwerpbesluiten onderbouwen vanuit (vak)literatuur en systematische praktijkervaring (best practices, evaluaties e.d.)
Het creatieve en impliciete proces expliciteren: ontwerpbesluiten expliciet maken en toelichten.
Manier van werken
Sessie Vorm Werken aan 1 Leren op de werkplek/
Zelfstudie ondersteund met HUbl
(Her)ontwerpen van de eigen leeromgeving (iteratie 1)
2 Face-to-face (Her)ontwerpen van de eigen leeromgeving (iteratie 2) Kennismaken met ontwerpproces + focus op analyse: simulatie hele ontwerpproces; analyseren van een goed voorbeeld, competentiegericht onderwijs in het hbo, gelaagdheid van een leeromgeving
3 Leren op de werkplek/ Zelfstudie ondersteund met HUbl
(Her)ontwerpen van de eigen leeromgeving (iteratie 3)
4 Face-to-face (Her)ontwerpen van de eigen leeromgeving (iteratie 4) Focus ontwerp/ontwikkeling: uiteenrafelen van een leeromgeving, concept ‘blended learning’
5 Leren op de werkplek/ Zelfstudie ondersteund met HUbl
(Her)ontwerpen van de eigen leeromgeving (iteratie 5)
6 Face-to-face Peer-reviewen van de (her)ontwerpen (iteratie 6) Focus evaluatie (kwaliteit leeromgeving): praktijkgericht onderzoek inbouwen en formatief evalueren in vorm van peer-reviewen met 2 kaders
7 Leren op de werkplek/ Zelfstudie ondersteund met HUbl
(Her)ontwerp van de eigen leeromgeving afronden (iteratie 7)
Eindopdracht
Eindopdracht: Definitief ontwerp eigen leeromgeving
Definitief? Klaar om de overstap naar de uitvoering te maken
Rijke en scherpe analyse Ontwerp gemaakt in interactie, onderbouwd
vanuit theorie/praktijk en tot de grenzen Materiaal ontwikkeld: papier en digitaal Evaluatie uitgevoerd: peer-review en
walkthrough met studenten Transparant ontwerpproces: een compleet
logboek, leesbaar voor buitenstaander
Dit was het
En nu?
Aan de slag met Sessie 1 Benodigde materiaal is te vinden op Hubl Blijf daarnaast vooral je eigen gezonde
verstand en ervaring gebruiken
Veel plezier en tot ziens!
Recommended