Di̇yeti̇syenli̇kte eti̇k i̇lkeler

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

DİYETİSYENLİKTE ETİK YAKLAŞIM

Gizem ŞEBERDiyetisyen ve Yaşam Koçu

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

NE KONUŞACAĞIZ? • Gizem ŞEBER• Etik Nedir? • Diyetisyenlik Nedir? • Diyetisyenliğin Standartları• Diyetisyenlikte Etik İlkeler (Türkiye)• Diyetisyenlikte Etik İlkeler (Dünya)• Eğitimde Etik İlkeler• Sosyal Medyada Etik İlkeler

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

ETİK NEDİR?

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

ETİK NEDİR?

• Yunanca kökenli kelime

• Felsefede: İyi – Doğru

• Toplumsal Bilimlerde: Ahlak Kuralları

• Mesleki Etik

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

ETİK İLE İLGİLİ KAVRAMLAR

• Etik Kural: Etik ilkelerin daha keskin kurallarla belirlenmiş hali

• Etik kod: Belirli konudaki etik kurallar kümesine verilen ad

Kadıoğlu S. Stomaterapi Sempozyum Kitabı, 2007; 86-88

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

MESLEK ETİĞİ NEDİR? Bütün mesleki etkinliklerin;- İyiye yönlendirilmesi konusunda düzenlemeler getiren, - Meslek üyelerinin kişisel arzularını sınırlayıp belli bir

çizginin dışına çıkmalarını önleyen, - Mesleki idealleri geliştiren, - İlkesiz üyeleri meslekten dışlayan

bir ilkeler ve kurallar sistemi olarak tanımlanmaktadır

Arda B. Etiğe kavramsal giriş ve temel yaklaşımlar. A.Ü Basımevi; 2004, s:21–36

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

DİYETİSYEN NEDİR? - Beslenme ve diyetetik alanında lisans eğitimi veren fakülte

veya yüksekokullardan mezun;- Sağlıklı bireyler için sağlıklı beslenme programlarını belirleyen, - Hastalar için hekimin yönlendirmesi üzerine gerekli beslenme

programlarını düzenleyen,- Toplu beslenme yapılan yerlerde beslenme programlarını

hazırlayan ve besin güvenliğini sağlayan sağlık meslek mensubudur.

TDD Diyetisyenlik Mesleği Etik İlkeleri Yayını

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

DİYETİSYENLİĞİN STANDARTLARI

TSE TARAFINDAN NİSAN 2004’TE BELİRLENDİ.

TÜRK STANDARDI / TURKISH STANDARD – TS 13114 - Nisan 2004 - ICS 03.040;

03.100.30 DİYETİSYEN

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

DİYETİSYENLİĞİN ETİK KURALLARITÜRKİYE DİYETİSYENLER DERNEĞİ TARAFINDAN

25 KURAL HALİNDE YAYINLANMIŞTIR. • Onurlu, dürüst, adil, tarafsız• Empati kurmak, objektif olmak• Mesleki yeterliliğe sahip olmak• İnsan Hakları Bildirgesi’ne uygun hareket

etmekTDD Diyetisyenlik Mesleği Etik İlkeleri Yayını

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

DİYETİSYENLİĞİN ETİK KURALLARI- Diyetisyen; mesleğini uygularken yanlış

ve/veya yanıltıcı reklam uygulamaları yapmamalı, yanıltıcı ticari reklamlara aracı olmamalıdır.

• Diyetisyen; hasta ve danışanların bütün mahrem bilgilerini korumalı ve tam gizliliğin garantilenmesini engelleyebilecek durumların tümünü danışanına bildirmelidir.

TDD Diyetisyenlik Mesleği Etik İlkeleri Yayını

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

DİYETİSYENLİĞİN ETİK KURALLARI• Diyetisyen; meslektaşlarına ve diğer

çalışanlara küçük düşürücü davranışlarda bulunmamalıdır.

• Diyetisyen; meslektaşları arasında haksız rekabete yol açacak mesleki uygulamalarda bulunmamalıdır.

TDD Diyetisyenlik Mesleği Etik İlkeleri Yayını

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

DİYETİSYENLİĞİN ETİK KURALLARI (ABD)

• 18 maddelik etik kod • 2009’dan bu yana 3 delegeli etik komite• Kim tarafından yapıldığı belirli olan imzalı

şikayet• Şikayetin incelenmesi ve değerlendirilmesi• Yazılı uyarı, eğitimden men etme, kısa süreli

üyelikten men etme, 5 seneye kadar üyelikten ve meslekten men etme

Code of Ethics for the Profession of Dietetics and Process for Consideration of Ethics Issues — August 2009 Journal article

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

DİYETİSYENLİĞİN ETİK KURALLARI (ABD)

“Guidelines Regarding the Recommendation and Sale of Dietary Supplements”

Mayıs 2002- En büyük eksiklerimizden biri- ABD’de sıkı belirlenmiş kurallara bağlı- A kalite bilimsel veri ile etkisi kanıtlanmış

ürünler

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

… MİNİK BİR PARANTEZ…Randomize kontrollü çift kör çalışmaRandomize kontrollü çalışmaKohort çalışmalarıVaka Kontrol çalışmasıVaka serileriDenek hayvanı çalışmalarıEditorialsIn Vitro çalışmalar

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

DİYETİSYENLİĞİN ETİK KURALLARI (ABD)

“Impact of Social Media Discussion Handout”2012

• En önemli ikinci eksiğimiz• Case-study çalışmaları yapıyorlar

Medya okur yazarlığını ve dijital medya okur yazarlığını öğrenmeli, gelecekte oluşacak

haksız rekabete karşı önlem almalıyız

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

ETİK KODLAR – EFAD EFAD = Diyetisyen Birlikleri Avrupa Konfederasyonu

• Objektif ve dürüst olmak• Tüm insanlara ve ihtiyaçlarına inanmak• Diğerleri ile iş birliği yapmak• İnsanların pozitif beslenmesi için çaba

göstermek• Zarar verecek bir aksiyon almamak• İyi uygulamalar konusundaki kurallara sadık

kalmakEFAD Resmi Web Sitesi

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

İYİ UYGULAMALAR - EFAD

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

ETİK KODLAR – ICDA ICDA = Uluslararası Diyetetik Birlikleri Konfederasyonu

7 Eylül 2008 tarihinde ICDA üyeleri, ortak bir dil oluşturmak adına;

Etik Kodları Ve

İyi Uygulamalar Prosedürü’nü kabul etmişlerdir.

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

İLERİ KAYNAKLAR

• Dünya’da ve Türkiye’de Beslenm ve Diyetetik Eğitim Öğretimi, Diyetisyenin Meslek Etiği Doç. Dr. Muhittin Tayfur ve ark.

Hatiboğlu Yayınları

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

ETİK TARTIŞMALAR

Toplumsal Etik Derneği Başkanı Ahmet Akgün’ün 14 Mart 2011’de yaptığı açıklama:

“En çok etik ihlali tıp alanında”

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

ETİK TARTIŞMALAR

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

ETİK TARTIŞMALAR

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

ETİK TARTIŞMALAR

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

EN ÖNEMLİSİ…

• AKIMLARA KAPILMAYIN !

• ARAŞTIRIN… BİLİMSEL DAYANAK EDİNİN…

• SORGULAYIN… SORGULAYIN… SORGULAYIN…

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

BANA GÖRE ETİK…

• Bilimsel süzgeçten geçen bilginin;

Son karardan önce “VİCDAN” süzgecinden geçirilmesidir.

Yaptığınız iş, aldığınız sorumluluk uykunuzu KAÇIRMASIN…

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

…KISA BİR MOLA…

• Sağlam temelli teorik bilginiz olsun. • Bilimsel yayınlardan kopmayın. • Bilim okur yazarlığınız olsun. • Medya okur yazarlığınız olsun. • İstediğiniz şeyden VAZGEÇMEYİN!

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem

DAVETİNİZ ve SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM…

Daha sonra aklınıza gelecek sorularınız için sosyal medya hesaplarımı kullanabilirsiniz.