Pagpapalawak ng roma

ANG PAGLAWAK NG ROMA

Nasakop ng mga

ANG

Naging malakas ang hukbo ng Roma nang sinakop nila ang Italy

•Matapos ang pagkakatatag ng republika nanguna ang Roma sa pagbuo ng Latin League, isang alyansa laban sa iba pang tribu sa rehiyon.•Napigilan ito dahil sinalakay at sinunog ang Roma ng mga Gaul, mga tribung mula sa Alemanya at Pransya.

•Sa pagsapit ng 270 B.C.E., ang rome ay naging pangunahing lungsod ng Gitna at Timog Italy

Ang Mga Digmaang Punic

•Sa pag-abante ng Roma patimog nakabangga nito ang Carthage. Ang

Carthage ang pangunahing pwersa sa panganglakal sa Mediterranean.

•Tinawag na Punic war dahil ang salitang Latin para sa Carthaginian ay Punici at mula sa salitang Poeni, katawagan sa

mga Phoenicins na nagtatag sa Carthage.

Ang Unang Digmaang Punic( 264-241 B.C.E)•Naagaw ng Roma ang Sicily, Corsica at Sardinia.• Corvus- ginamit ng mga Romano sa pakikidigma, “rotating bridge w/ a spike on the end”•Matapos ang kanilang pagkatalo, naghanda ang mga taga-Carthage sa ilalim ng pamumuno ng heneral na si Hamilcar Barca sa mga susunod pang digmaan.

Nang masira ang isang barko ng Carthage, kinuha ito ng mga Romano at ginawang modelo sa paggawa ng barkong pandigma.

Ginamit nila ang taktikang militar na panlupa sa kanilang pakikidigma sa lupa. Mahusay ang kanilang istratehiya kaya sila’y nagtagumpay.

Napilitang makipagsundo ng Carthage at nakuha ng Roma ang Sicily.

Nakontrol ng Roma ang kabuuan ng Italy

Ang Ikalawang Digmaang Punic(218- 202 B.C.E)

•Matapos ang paghahanda nagmartsa si Hannibal mula Espanya patungong Italya.•Dinaanan nila ang lupain ng mga Gaul at tinawid nila ang mayelong bundok ng Alps.• Sa tatlong pagkakataon, natalo nina Hannibal ang mga pwersang Romano na sumalubong sa kanila sa Trebbia, Ilog Trasimene at Cannae.

•Nagtangka ang mga taga-Carthage na magpadala ng karagdagang pwersa kay Hannibal sa ilalim ng kanyang kapatid na si Hasdrubal subalit sinalubong ang mga ito ng mga pwersang Romano sa Ilog Metaurus at sila ay naubos.

Halos kalahati ng hukbo ni Hannibal ang namatay dulot ng malamig na temperatura.

• Ang wakas ng mahabang digmaang ito ay ang dulot na taktikang batang heneral na Romano na si Scipio Africanus Major.• Inubos ng mga pwersa ni Scipio ang mga pwersa ni Hannibal sa Zama.• Lalong lumawak ang teritoryo ng Roma.

Ang Ikatlong Digmaang Punic(149-146 B.C.E)

•Nagsimula ng salakayin ng Carthage ang Numidia, isang kaalyado ng Rome.•Bumagsak ang Carthage sa mga Romano•Cato- dakilang statesman

Lubusang nasira ang Carthage noong 149 BCE.

Ang tagumpay ng Roma ang nagbigay

Mga Pagbabago dulot ng paglawak ng kapangyarihang

Romano

•Habang pumapasok sa Rome ang mga yamang napanalunan sa mga digmaan ay lumaki ang pagkakataon para yumaman.•Subalit ang nakinabang sa mga pagkakataon na ito ay ang mayayaman.

Inangkin ng pamahalaan ang mga lupain at karaniwang pinauupahan sa sinumang makapagbibigay ng tamang halaga. Maraming magsasaka ang

nagbenta ng kanilang lupain at lumipat sa lungsod, ngunit walang hanapbuhay dun kaya umasa lamang sila sa pamahalaan.

Ang pagtaas ng antas ng pag-alipin, pagbagsak ng mga magsasaka, at pagkawala ng mga hanapbuhay ay nagpahina sa disiplina at katapatan ng estado.

Naging batayan sa paghuhusga sa tao ang kanyang kayamanan.

Tinangka ng magkapatid na Gracchus

na sina Tiberius at Gaius na

lutasin ang suliranin.

TIBERIUS

GAIUS

TiberiusNagpasa ng batas na nagbibigay limitasyon sa mga mayayaman sa pag-aangkin ng mga lupain at pagbabahagi ng mga lupain sa walang lupa,

Maraming nagalit sa kanya lalo na sa senado kaya sa isang kaguluhan sa Roma, pintay si Tiberius at 300 niyang tagasunod.

GauisPagbabalik ng

kapangyarihan ng Asembleya sa mga tribune. Nagkaroon tuloy ng karapatan ang mga tribune na gamitin ang pampublikong pondo upang makabili ng butil na kanilang itininda sa mga mahihirap sa mababang halaga.

Hinikayat niya ang mga taong walang hanapbuhay na maging sundalo. Binayara naman din sila ng magandang sahod