20140520 Maatschappelijk engagement en jongeren - Bastiaan Baccarne en Cedric Courtois

Maatschappelijk engagement en jongeren

Cédric Courtois & Bas Baccarne

iMinds – MICT – Universiteit Gent

Jongeren en engagement

§  Afname van klassieke vormen van participatie §  Politiek/burger consumentisme? §  Wantrouwen, ontevredenheid, apathie?

Jongeren en engagement

§  Afname van klassieke vormen van participatie §  Politiek/burger consumentisme? §  Wantrouwen, ontevredenheid, apathie?

§  Debat rond engagement – disengagement §  Participatie en actie in perspectief plaatsen §  Nood aan bewustwording van alternatieven,

en exploratie van betekenis en effectiviteit

Jongeren en engagement

§  Afname van klassieke vormen van participatie §  Politiek/burger consumentisme? §  Wantrouwen, ontevredenheid, apathie?

§  Debat rond engagement – disengagement §  Participatie en actie in perspectief plaatsen §  Nood aan bewustwording van alternatieven,

en exploratie van betekenis en effectiviteit

Prevalentie en achtergrond van jong engagement in Vlaanderen, zowel offline als online?

(Online) Media en engagement

§  Media traditioneel aangeduid als bronnen voor… §  Mobilisering van burgers: informatie verstrekken §  Versterken van het debat door deze naar een ruim publiek te brengen

(Online) Media en engagement

§  Media traditioneel aangeduid als bronnen voor… §  Mobilisering van burgers: informatie verstrekken §  Versterken van het debat door deze naar een ruim publiek te brengen

§  Het internet als positief of negatief? Een klassiek debat… §  Aftakelen van impact, is een plek voor entertainment; wat betekent online

engagement: vb. clicktivism, slacktivism

(Online) Media en engagement

§  Media traditioneel aangeduid als bronnen voor… §  Mobilisering van burgers: informatie verstrekken §  Versterken van het debat door deze naar een ruim publiek te brengen

§  Het internet als positief of negatief? Een klassiek debat… §  Aftakelen van impact, is een plek voor entertainment; wat betekent online

engagement: vb. clicktivism, slacktivism

§  Positieve impact op maatschappelijk en politiek engagement: §  Versterkt, faciliteert, maakt eenvoudiger en laat toegang tot informatie toe §  Activeert inactieve populaties, brengt gelijkgestemden bij elkaar

Drie perspectieven op online debat

§  Deliberatief-democratisch: §  Rationele visie op media (en internet) als een egaal toegankelijke publieke sfeer §  Inter-ideologisch, rationeel debat in het kader van het algemeen belang

Drie perspectieven op online debat

§  Deliberatief-democratisch: §  Rationele visie op media (en internet) als een egaal toegankelijke publieke sfeer §  Inter-ideologisch, rationeel debat in het kader van het algemeen belang

§  Liberaal-individualistisch: §  Gericht op de actualisatie van het individu, boven het collectieve §  Gekenmerkt door monologen, persoonlijke verhalen en demonstraties, flaming

Drie perspectieven op online debat

§  Deliberatief-democratisch: §  Rationele visie op media (en internet) als een egaal toegankelijke publieke sfeer §  Inter-ideologisch, rationeel debat in het kader van het algemeen belang

§  Liberaal-individualistisch: §  Gericht op de actualisatie van het individu, boven het collectieve §  Gekenmerkt door monologen, persoonlijke verhalen en demonstraties, flaming

§  Communautair: §  Gerichtheid op het sociale cohesie en groepsidentiteit, eerder dan het individu §  Ideologisch homogeen, mobiliserend karakter, intra-ideologische discussies

Wat is de graad van offline en online participatie van Vlaamse jongeren?

Actietypes maatschappelijk engagement

Afgelopen jaar, in % Bystander Enkel online Enkel offline Mixed

? % ? % ? % ? % Een papieren petitie gestart

Een papieren petitie ondertekend

Een betoging of manifestatie georganiseerd

Deelgenomen aan een betoging of manifestatie

Een opiniestuk of klachtenbrief met de post verstuurd

Een online, openbaar protestbericht gepost

Een online, openbaar protestbericht verder verspreid

Een opiniestuk of klacht online verstuurd

Een online petitie gestart

Een online petitie ondertekend

Een online protestgroep opgestart

Lid geworden van een online protestgroep

Gereageerd op een online, openbaar protestbericht

Actietypes maatschappelijk engagement

Bystander Enkel online Enkel offline Mixed

Afgelopen jaar, in % 48% 36% 5% 11% Een papieren petitie gestart - - 10 23 Een papieren petitie ondertekend - - 53 70 Een betoging of manifestatie georganiseerd - - 5 20 Deelgenomen aan een betoging of manifestatie - - 26 33 Een opiniestuk of klachtenbrief met de post verstuurd - - 14 26 Een online, openbaar protestbericht gepost - 21 - 36 Een online, openbaar protestbericht verder verspreid - 22 - 34 Een opiniestuk of klacht online verstuurd - 9 - 27 Een online petitie gestart - 4 - 22 Een online petitie ondertekend - 23 - 49 Een online protestgroep opgestart - 6 - 23 Lid geworden van een online protestgroep - 40 - 58 Gereageerd op een online, openbaar protestbericht - 43 - 52

Actietypes maatschappelijk engagement

§  Achtergrond van actietypes?

§  Socio-demografisch: §  Geslacht: bystanders vaker vrouwelijk, mixed vaker mannelijk §  Leeftijd en opleiding: mixed iets ouder en algemeen, theoretisch opgeleid §  Etnische achtergrond en sociaal-economische status: geen samenhang

Actietypes maatschappelijk engagement

§  Achtergrond van actietypes?

§  Socio-demografisch: §  Geslacht: bystanders vaker vrouwelijk, mixed vaker mannelijk §  Leeftijd en opleiding: mixed iets ouder en algemeen, theoretisch opgeleid §  Etnische achtergrond en sociaal-economische status: geen samenhang

§  Betrokkenheid organisaties: §  Natuur/milieuorganisaties: meer bij online/offline/mixed §  Speelpleinwerking: meer bij offline §  Jeugdhuis of fan/supportersclub: meer bij mixed

Inschatting eigen competentie?

§  Relatie plichtsgevoel en effectieve participatie: substantieel

§  Inschatting eigen competentie als belangrijke tussenliggende factor?

Inschatting eigen competentie?

§  Relatie plichtsgevoel en effectieve participatie: substantieel

§  Inschatting eigen competentie als belangrijke tussenliggende factor?

JA   Een sterkere inschatting van de eigen competentie versterkt de relatie tussen plichtsgevoel en zich effectief inzetten…  

Inschatting eigen competentie?

§  Relatie plichtsgevoel en effectieve participatie: substantieel

§  Inschatting eigen competentie als belangrijke tussenliggende factor?

JA   Een sterkere inschatting van de eigen competentie versterkt de relatie tussen plichtsgevoel en zich effectief inzetten…  

MAAR...   §  Enkel online niet sterker dan wie niets doet (bystander) §  Enkel aantoonbaar sterker bij combinatie online en offline  

Samenvattend:

Prevalentie van actietypes §  Bijna de helft doet niets: lage betrokkenheid? §  Rest valt uit elkaar, voornamelijk in online activiteit §  Elk profiel heeft een eigen achtergrond

Samenvattend:

Prevalentie van actietypes §  Bijna de helft doet niets: lage betrokkenheid? §  Rest valt uit elkaar, voornamelijk in online activiteit §  Elk profiel heeft een eigen achtergrond

Rol van inschatting competentie:

§  Cruciaal om te geloven iets te kunnen bewegen §  Online middelen ondersteunen dit niet substantieel meer §  Meerwaarde zit in de combinatie van activiteiten: online en offline

Waarom online participeren via sociale media zoals Facebook?

§  Online vragenlijst bij 774 gebruikers, verspreid over 23 groepen en 49 pagina’s §  Gemiddelde leeftijd van 42 jaar (spreiding: 12-71); 67% V, 33% M §  Logdata van gebruik en engagement via likes, comments, shares

Maatschappelijk engagement op Facebook

Intensiteit activiteit op protestpagina of –groep?

Verklarende factoren (a) Effect? Leeftijd +

Geslacht / Beheerdersrol +

Wie?

Intensiteit activiteit op protestpagina of –groep?

Verklarende factoren (a) Effect? Leeftijd +

Geslacht / Beheerdersrol +

Verklarende factoren (b) Effect? Gevoel van betrokkenheid +

Gevoel van sociale connectie +

Zelfpresentatie +

Inschatting persoonlijke effectiviteit /

Wie?

Waarom?

Inschatting collectieve effectiviteit protestpagina of –groep?

Verklarende factoren (a) Effect? Geslacht / Leeftijd +

Beheerdersrol / Inschatting persoonlijke effectiviteit +

Gevoel sociale connectie +

‘Liken’ van berichten / ‘Commenten’ van berichten +

Individueel: gebruiker

Inschatting collectieve effectiviteit protestpagina of –groep?

Verklarende factoren (a) Effect? Geslacht / Leeftijd +

Beheerdersrol / Inschatting persoonlijke effectiviteit +

Gevoel sociale connectie +

‘Liken’ van berichten / ‘Commenten’ van berichten +

* Op basis van GoPress database ** Op basis van Facebook logdata

Verklarende factoren (b) Effect? Format / Specifiek doel +

Media exposure* / Collectieve activiteit (likes, comments)** +

Grootte van pagina/groep** /

Individueel: gebruiker

Collectief: pagina/groep

Samenvattend:

Achtergrond sterkere interactie: §  Niet het voorrecht van jongeren, integendeel §  Uit reële betrokkenheid en deze signaleren aan netwerk §  Verbinden met gelijkgestemden, niet zelf iets menen te veranderen

Samenvattend:

Achtergrond sterkere interactie: §  Niet het voorrecht van jongeren, integendeel §  Uit reële betrokkenheid en deze signaleren aan netwerk §  Verbinden met gelijkgestemden, niet zelf iets menen te veranderen

Achtergrond gevoel iets te kunnen bewegen:

§  Vereist een specifiek doel §  Uit zichzelf: gevoel zelf iets te betekenen, en zelf bijdragen §  Uit collectief: verbinden met elkaar, mate van collectieve activiteit

Praktische tips voor beheerders?

Cruciale ‘rules of engagement’ (Gerodimos, 2011)

1.  Gevoel een verschil te (kunnen) maken

2.  Er zelf wat uithalen en de voordelen/resultaten zien

3.  Directe invloed op zelf en onmiddellijke omgeving zien

4.  Geïnformeerd en geïnspireerd worden

5.  Naar geluisterd worden, stimulatie zelfexpressie

6.  Toegankelijk, aantrekkelijk en niet-belerend materiaal

7.  Engagement dat niet te veel vergt

8.  Beseffen dat anderen er ook om geven en een gelijkaardige overtuiging hebben

9.  Positieve en integere boodschap brengen, niet vervallen in schandaal of negativiteit

Concrete do’s & don’ts

§  Schep transparantie over aanleiding/doel/voortgang van de organisatie: §  Wie gaat dit aan? Waarom? (vb. lijstje met vijf redenen, ‘wist je dat?’,…)

§  Waar gaan mijn tijd, stem en geld heen? §  Wat wordt er gaandeweg verwezenlijkt? (vb. mijlpalen, contact met beleid en/of pers)

§  Hou de actie niet louter virtueel: buiten komen blijft de lakmoesproef

Concrete do’s & don’ts

§  Schep transparantie over aanleiding/doel/voortgang van de organisatie: §  Wie gaat dit aan? Waarom? (vb. lijstje met vijf redenen, ‘wist je dat?’,…)

§  Waar gaan mijn tijd, stem en geld heen? §  Wat wordt er gaandeweg verwezenlijkt? (vb. mijlpalen, contact met beleid en/of pers)

§  Hou de actie niet louter virtueel: buiten komen blijft de lakmoesproef §  Communiceer eenduidig, direct, emotioneel, persoonlijk met de nadruk op

hoe men zo efficiënt en kosteneffectief mogelijk kan bijdragen §  Maak/kies zorgvuldig kwaliteitsvolle visuals, beknopte cases; vermijd choqueren! §  Voorzie testimonials, BVs, nodig uit tot discussie §  Culpabiliseer niet, maar toon de weg naar een positieve uitkomst §  Bied geregeld concrete voordelen (vb. recepten, gratis fiets graveren, relevante evenementen)

Dank voor uw aandacht…

Vragen?

Contact: §  Cedric.Courtois@UGent.be §  Bastiaan.Baccarne@Ugent.be