Unidade 10 roma

UNIDADE 10

A CIVILIZACIÓN ROMANA

1. HIS TORIA DOS ROMANOS .

• A civilización romana desenvolveuse en torno ao Mar Mediterráneo, chamado “mare nostrum” polos romanos xa que chegaron a dominar todas as terras que o rodeaban.

• Orixe na cidade de Roma, na península itálica, que tiña unha posición estratéxica no centro do Mediterráneo.

• A formación do imperio romano foi un proceso moi longo, que tivo tres etapas principais:

♛ Monarquía (S. VIII a.C.- S.VI a.C.). República (S.VI a.C. – S. I a.C.)♖Imperio (S. I a.C. – S. V d.C.)

Mapa da expans ión romana

2. A MONARQUÍA ROMANA (753-509 a.C .) .

• Segundo a lenda, Roma foi fundada no ano 753 a.C., polos latinos (habitantes do Lacio = centro de Italia).

• Roma era gobernada por un rei elixido polos patricios (= conxunto de familias máis importantes e ricas da cidade).

• O rei era axudado polo Senado = asemblea formada polos cabezas das familias principais.

• No S.VI a.C. Roma foi conquistada polos etruscos (pobo do norte da península itálica). No ano 509 a.C. o último rei etrusco foi destronado por unha rebelión que proclamou a República.

A FUNDACIÓN DE ROMAA LENDA DE RÓMULO E REMO

Loba capitolina.

S egundo a lenda amamantou aos 2 irmáns

que fundarían Roma: Rómulo e RemoPlano dos sete outeiros de Roma

3. A REPÚBLICA ROMANA (509-27 a.C .)

• Tras a expulsión dos reis etruscos, en Roma estableceuse a República = forma de goberno con maior participación dos cidadáns. 3 institucións principais: Comicios: asembleas nas que se reunían os cidadáns romanos para votar leis e elexir aos maxistrados.Maxistrados: eran cargos do goberno, cunha duración anual. Os máis importantes eran os 2 cónsules, que dirixían goberno e exército.

Principais maxistraturas romanas

Senado: institución con maior poder. Formada por anciáns cabezas das familias máis ricas (patricios). Establecía as leis, dirixía a política exterior e controlaba aos maxistrados.

Funcionamento da República romana

• A Republica romana enfrentouse a dous graves problemas: as loitas sociais e as guerras no exterior.

• A sociedade romana dividíase en 2 grupos principais enfrontados:

☹ Patricios: minoría formada por familias ricas e poderosas. Só eles podían acceder ás maxistraturas e ao Senado.

☺ Plebeos: o resto da poboación. Ao non poder acceder ás institucións de goberno, os plebeos rebeláronse contra os patricios e conseguiron que un representante (tribuno da plebe) defendese os seus intereses no Senado (vetar leis que ían contra eles). Finalmente conseguiron a igualdade cos patricios

MAPA CONCEPTUAL DAS LOITAS INTERNAS NA REPÚBLICA ROMANA

CONFLITOS

Os plebeos querían ter os mesmos

dereitos ca os patricios

SÉCULO V a.C.

Creación doTRIBUNO DA PLEBE

Representante da plebe que defendía os seus intereses

no Senado

SÉCULO IV a.C.

Os plebeos adquiriron o dereito a ser

MAXISTRADOS

Patricios.Podían ser

maxistrados

Plebeos.Non podían

ser maxistrado

s

• Roma comezou na República a súa expansión, tentando dominar toda a península italiana. No sur de Italia (Sicilia) entrou en conflito con Cartago, potencia naval do norte de África (actual Túnez).

• Houbo tres guerras entre romanos e cartaxinenses (Guerras Púnicas) entre o S.III e II a.C. A máis importante foi a 2ª, na que o caudillo cartaxinés Aníbal estivo a punto de conquistar Roma.

Mapa da segunda guerra púnica

• Finalmente Roma saíu victoriosa e extendeu o seu dominio a todo o Mediterráneo, grazas ao poderío do seu exército (as lexións romanas).

AS LEXIÓNS ROMANAS

1. Tenda do xeneral. 2. Porta decumana. 3. Tendas das tropas auxiliares. 4. Vía principalis. 5. Tendas de lexionarios. 6. Vía praetoria. 7. Tenda de centurión. 8. Cerco de estacas afiadas.

• No S. I a.C. comezou un período de crise, na República romana. Extendéronse a corrupción, as loitas internas e as revoltas (Ex: rebelión de escravos dirixida por Espartaco).

• Para tentar deter a desorde e a crise a mediados do S.I a.C. formáronse os triunviratos = alianzas de tres homes para repartirse o poder durante algún tempo.

• 2 triunviratos:a) Primer triunvirato: - Formado por Xulio César, Pompeio e

Craso. - Terminou nunha guerra civil entre César

e Pompeio.- César saiu victorioso. Foi proclamado

dictador perpetuo e asumiu todos os poderes.- Un grupo de senadores partidarios da

República asesinouno (44 a.C.).

XULIO CÉSAR

Asasinato de César

César conquista as

Galias

XULIO CÉSAR EN ASTERIX

b) Segundo triunvirato: - Tres partidarios de

Xulio César fixéronse co poder para perseguir aos seus asasinos: Marco Antonio, Octavio e Lépido

- Rematou guerra civil entre Octavio e Marco Antonio.

-Octavio saíu victorioso e o Senado concedeulle plenos poderes, convertíndose en emperador.

Marco Antonio no funeral de

César

Emperador Octavio Augusto

Mapa conceptual da crise da República romana

Octavio vence e é nomeado EMPERADOR (27 a.C.)

EMPOBRECEMENTO DOS PLEBEOS

CORRUPCIÓN POLÍTICA

COMPLOTS POLÍTICOS

Formado por Xulio César, Pompeio e Craso.Desacordos entre César e Pompeio desataron a guerra civil.César, vitorioso, é nomeado ditador perpetuo.

PRIMEIRO TRIUNVIRATO

Formado por Marco Antonio, Lépido e Octavio, sucesores de César.Desacordos entre Marco Antonio e Octavio desataron a guerra civil.

SEGUNDO TRIUNVIRATO

GUERRAS CIVÍS REVOLTAS DE ESCRAVOS

FORMACIÓNDE TRIUNVIRATOS

Asasinato de Xulio César (44 a.C.)

CLEOPATRA, RAIÑA DE EXIPTO, AMOR DE XULIO

CÉSAR E MARCO ANTONIO

A morte de Cleopatra

4. O IMPERIO ROMANO (27 A.C.- 476 D.C.)

• Tras a súa victoria nas guerras civiles, Octavio foi investido co título de Augusto (emperador) (27 a.C.).

• O emperador acumulaba todos os poderes do estado romano: Dirixe as forzas armadas (lexións romanas). Dirixe a política exterior. É o pontífice máximo (sumo sacerdote). Dictaba as leis e aprobaba os impostos.

• O Senado seguíu existindo, pero a súa única función era confirmar as decisións do emperador

Augusto como sumo pontficeí Augusto como xefe das forzas

armadas (imperium) Augusto como senador

• Na historia do Imperio romano (27 a.C.-476) destacan 2 grandes etapas: Alto Imperio (S. I a.C.- III d.C.):

- Época de máximo esplendor.- Culmínanse as conquistas grazas ás lexións

romanas, e Roma acada a súa máxima expansión.

- Iníciase un período de paz dentro do Imperio (pax romana).

- Forte desenvolvemento económico e comercial.

- As cidades enchéronse de grandes construcións e obras públicas

GRANDES CONSTRUCCIÓNS ROMANAS

Coliseo (Roma)

Panteón (Roma)

Teatro romano (Mérida)

Point du gard

(Francia)

Vía XVIII (Ourense)

Mapa das calzadas romanas

Acueducto (Segovia)

Baixo Imperio (S.III-V):- Época de crise, sobre todo no S.III, debido a:

Revoltas sociais: de campesiños e militares, pola mala marcha da economía.

Guerras civis: entre os pretendentes ao trono.

Abandono das cidades e marcha da poboación ao campo. Así, a artesanía e comercio diminuíron moito.

Os pobos bárbaros (estranxeiros) comezaron a presionar e invadir o limes romano (= fronteiras). Polo norte destacaban os xermanos e polo leste os persas.

• No S. IV houbo unha certa recuperación, sobre todo durante o reinado de tres emperadores:

♕ Diocleciano: saneou a economía e reforzou o limes.

♕ Constantino: tolerou o cristianismo e fundou Constantinopla (actual Estambul), onde fixou a súa capital.

♕ Teodosio: dividiu o imperio en dous entre os seus fillos:

a) Imperio romano de Occidente, con capital en Roma.

b) Imperio romano de Oriente, con capital en Constantinopla

• Sen embargo, a finais do S. IV os xermanos penetraron masivamente no imperio, que escapaban dos hunos (pobo guerreiro de xinetes das estepas asiáticos).

• Durante o S.V as 2 partes do Imperio evolucionaron de forma distinta: ☹ Occidente: os emperadores foron

incapaces de frear aos xermanos, que foron creando reinos bárbaros dentro de territorio romano. O último emperador foi deposto no 476, e así púxose fin ao imperio. ☺ Oriente: o imperio mantívose mil anos

máis, co nome de Imperio Bizantino.• Así terminaba a Idade Antiga e comezaba

a Idade Media.

Mapa de Europa no

S.VI