12
ΗΛΙΑΣ ΒΕΝΕΖΗΣ

Ηλίας Βενέζης- Η ζωή του

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Ηλίας Βενέζης- Η ζωή του

ΗΛΙΑΣ ΒΕΝΕΖΗΣ

Page 2: Ηλίας Βενέζης- Η ζωή του

Τα πρώτα χρόνια της ζωής του:

• Γεννήθηκε στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας στις 4 Μαρτίου 1904, σύμφωνα με αυτοβιογραφικό του σημείωμα, σύμφωνα όμως με άλλες πληροφορίες από επίσημα έγγραφα πρέπει να είχε γεννηθεί το 1898. Ο πατέρας του, Μιχαήλ Μέλλος, καταγόταν από την Κεφαλλονιά και η μητέρα του από τη Λέσβο. Βενέζης λεγόταν ο παππούς του Δημήτριος από την πλευρά της μητέρας του.

• Τα πρώτα χρόνια της ζωής του τα έζησε στο Αϊβαλί, μέχρι τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1914 , όταν και εγκαταστάθηκε με τη μητέρα και τα αδέρφια του στη Μυτιλήνη μέχρι το 1919. Ο Βενέζης παρακολούθησε το Γυμνάσιο της Μυτιλήνης (Γυμνασιάρχης ήταν ο φιλόσοφος Ιωάννης Ολύμπιος), αλλά αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Κυδωνιών. Το 1922 η οικογένειά του εγκατέλειψε οριστικά πλέον τη Μικρά Ασία, ο ίδιος όμως δεν πρόλαβε να επιβιβαστεί στο πλοίο: αιχμαλωτίστηκε και εστάλη στα εργατικά τάγματα  για 14 μήνες. Οι εμπειρίες του από τα εργατικά τάγματα περιέχονται στο πρώτο μυθιστόρημά του, Το νούμερο 31328.

Page 3: Ηλίας Βενέζης- Η ζωή του
Page 4: Ηλίας Βενέζης- Η ζωή του

Τάγματα εργασίας:

• Το Σεπτέμβριο του 1922,τις δύσκολες αυτές μέρες για τους Έλληνες της Μικρασίας και ενώ η οικογένειά του εγκατέλειψε οριστικά πλέον την πανάρχαια αυτή κοιτίδα του Ελληνισμού, οίδιος αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους και υπηρέτησε στα τάγματα εργασίας στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας για δεκατέσσερις μήνες. Καρπός της οδυνηρής αυτής εμπειρίας είναι «Το νούμερο 31328»(ο αριθμός του στα εργατικά τάγματα), «Το βιβλίο της σκλαβιάς», όπως το χαρακτηρίζει ο ίδιος. Οι Τούρκοι συγκροτούσαν αυτά τατάγματα εργασίας (τα περιβόητα «αμελέ ταμπουρού») από τους αλλοεθνείς στρατεύσιμους.Ο Βενέζης «στρατολογήθηκε» σ’ αυτά και συγκαταλέγεται στους ελάχιστους που κατόρθωσαν να επιζήσουν.Κάτω από άθλιες συνθήκες διαβίωσης, που αποδεκάτιζαν το εξαθλιωμένο πλήθος των σκλάβων-αιχμαλώτων, με το μαρτύριο της πείνας και της δίψας πάντοτε παρόν, με τις επιδημίες να θερίζουν, με ατελείωτες εξαντλητικές οδοιπορίες, με βιασμούς, λεηλασίες και κάθε τύπου αγριότητες, οι στρατολογημένοι έσπαζαν πέτρες, άνοιγαν δρόμους και επισκεύαζαν γέφυρες.

Page 5: Ηλίας Βενέζης- Η ζωή του

Τάγματα Εργασίας

Page 6: Ηλίας Βενέζης- Η ζωή του

Η εγκατάσταση του στην Ελλάδα:

• Στο Πλωμάρι εργάστηκε ως υπάλληλος στη Διεύθυνση Κτημάτων εξ Ανταλλαγής του Υπουργείου Γεωργίας και στη συνέχεια το 1926, ως υπάλληλος στην Εθνική και από το 1932 στην Τράπεζα της Ελλάδος. Ακολούθησε η μετάθεσή του σε τραπεζικό κατάστημα της Αθήνας, όπου εργάστηκε ως το 1957 και εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του.

• Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής συνελήφθη από τα S.S., του απαγγέλθηκε κατηγορία ότι «παρακινούσε σε εξέγερση κατά των Γερμανών τους τραπεζικούς υπαλλήλους», την αφορμή αποτέλεσε η ανάγνωση ενός ποιήματος του Μιστράλ για την ελευθερία, το οποίο διάβασε την 25η Μαρτίου στο προσωπικό της τράπεζης, και κλείστηκε στις φυλακές Αβέρωφ, απ’ όπου απελευθερώθηκε μετά από εικοσιτρείς μέρες, ύστερα από εκκλήσεις του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού και άλλων προσωπικοτήτων της εποχής.

• Ύστερα από πρόσκληση του State Department περιόδευσε το 1949 στις Η.Π.Α., όπου πραγματοποίησε διαλέξεις και συνεντεύξεις. Το 1950 ήταν ιδρυτικό μέλος της Ομάδας των Δώδεκα, ενώ από το 1954 έως το 1966 εργάστηκε ως συνεργάτης του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας. Ήταν από τα ιδρυτικά μέλη του Ιδρύματος με την επωνυμία «Αρχεία Ταινιών Ελλάδος-Ταινιοθήκη της Ελλάδος», το οποίο συστάθηκε με το Βασιλικό Διάταγμα 105/1963.

• Το 1963, άσκησε δριμύτατη κριτική στη μεταπολεμική γενιά πεζογράφων από τις στήλες της εφημερίδας «Μεσημβρινή», τους οποίους κατηγόρησε ως ξοφλημένους. Το γεγονός προκάλεσε την έντονη αντίδραση των Σπύρου Πλασκοβίτη και Αλέξανδρου Αργυρίου, δημιουργώντας μια από τις αντιπαραθέσεις που άφησαν εποχή.

• Διατέλεσε γραμματέας και διευθύνων σύμβουλος του Δ.Σ. του Εθνικού Θεάτρου από το 1950 έως το 1952, διοικητικός διευθυντής και πρόεδρος της καλλιτεχνικής επιτροπής του από το 1964 έως το 1967,πρόεδρος του κινηματογραφικού φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, από το 1963 έως το 1966 και από το 1966 έως το 1970 ήταν αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης.

Page 7: Ηλίας Βενέζης- Η ζωή του

Εγκατάσταση προσφύγων στην Ελλάδα (1922)

Page 8: Ηλίας Βενέζης- Η ζωή του

Η ζωή του μετά τον πόλεμο:

• Το 1923 απελευθερώθηκε και επέστρεψε στη Μυτιλήνη. Εκεί υπήρχε αξιόλογη λογοτεχνική κίνηση με πρωτεργάτη τον Στράτη Μυριβήλη. Αυτός μάλιστα τον παρακίνησε να καταγράψει την αιχμαλωσία του και έλεγε χαρακτηριστικά ότι "του έμαθε πώς να κρατάει το μολύβι στο χέρι". Το Νούμερο 31328 δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά σε συνέχειες το 1924 στην εφημερίδα Καμπάνα της Μυτιλήνη, διευθυντής της οποίας ήταν ο Μυριβήλης. Το 1939 ο Βενέζης μοιράστηκε μαζί με τον Μυριβήλη το πρώτο στην ιστορία Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας. Το 1956 ήταν και οι δυο υποψήφιοι για την έδρα Λογοτεχνίας στην Ακαδημία Αθηνών, όπου και εκλέχτηκε ο Βενέζης.

• Μετά τον πόλεμο διαδραμάτισε ενεργό ρόλο στην πνευματική ζωή της χώρας με επίσημες θέσεις όπως του Διευθύνοντος συμβούλου του Εθνικού Θεάτρου, Αντιπροέδρου του διοικητικού συμβουλίου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Το 1957 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Παράλληλα το έργο του γνώριζε πολύ μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα με συνεχείς επανεκδόσεις και στο εξωτερικό με πολλές μεταφράσεις. Ήταν εξαιρετικά δημοφιλής λογοτέχνης στην εποχή του, με εκπομπή στο ραδιόφωνο και ιδρυτικό μέλος της Ομάδας των Δώδεκα που με το ομώνυμο βραβείο της ανέδειξε το μεταπολεμικό μυθιστόρημα.

Page 9: Ηλίας Βενέζης- Η ζωή του

31328

• Σύμφωνα με μαρτυρία της κόρης του, το νούμερο 31328

χαραγμένο πάνω στη σιδερένια πλάκα που φορούσε

στο χέρι του, στα Τάγματα Εργασίας, βαθιά στην

Ανατολή της κακουχίας, ο συγγραφέας δεν το

αποχωρίστηκε ποτέ. Το ‘χε πάντα πάνω στο γραφείο του,

το ‘παιρνε μαζί του, όταν πήγαινε ταξίδι.

Page 10: Ηλίας Βενέζης- Η ζωή του

Τα πιο γνωστά βιβλία του Ηλία Βενέζη

Page 11: Ηλίας Βενέζης- Η ζωή του

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του:• Τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του (1971-1973) υπέφερε από

σοβαρό πρόβλημα υγείας. Κατά το διάστημα αυτό είχε αποτραβηχθεί από κάθε κοινωνική ζωή, και όταν δεν βρισκόταν στο νοσοκομείο εργαζόταν πάνω στα τελευταία του βιβλία. Μετά τον θάνατό του κυκλοφόρησε το Μικρασία, Χαίρε, που βρέθηκε έτοιμο σε ντοσιέ ανάμεσα στα χαρτιά του με τη σημείωση: «Για το τυπογραφείο». Το 1979 το «Βιβλιοπωλείον της Εστίας» δημοσίευσε Το Μυθιστόρημα των Τεσσάρων, που είχε γραφεί για την εφημερίδα «Ακρόπολη» το 1958.Πέθανε στις 3 Αυγούστου 1973 στην Αθήνα, από καρκίνο του λάρυγγα. Κηδεύτηκε και τάφηκε στη Μήθυμνα (Μόλυβο) της Λέσβου απέναντι από τη μικρασιατική του πατρίδα.Σύμφωνα με τη θέλησή του, ο τάφος του είναι ανώνυμος με μόνη επιγραφή τη λέξη ΓΑΛΗΝΗ.

Page 12: Ηλίας Βενέζης- Η ζωή του

Τέλος

Αθανασοπούλου Ελβίρα