TASARIM İLKELERİ

RİTİMVeysel Özdemir

Kocaeli Üniversitesi İletişim Tasarımı ve Bilişim Teknolojileri Yüksek Lisans145256011

Tasarım İlkeleri

Tasarım ilkeleri bir sanat eserinin sanatsal değerini oluşturan anlatımlardır. Tasarım elemanlarının bir araya gelmesiyle tasarım ilkeleri, tasarım ilkelerinin sanatsal anlamda kullanımı ile de sanat eseri oluşur.

Ritim

Ritim gözün bir objeden diğerine rahatlıkla kayabilmesidir. Birbirinden kopuk yerleştirilmiş tasarım elemanları arasında bağlantı zor kurulur. Algılama istenen şekilde olmaz.

Ritim

Ritim tekrarlama temeli üzerine bir tasarım prensibidir. Tekrar, görsel bütünlüğün sağlanması için, hemen tüm sanat çalışmalarında çeşitli davranış biçimleri ile başvurulan bir uygulamadır.

Ritim

Ancak ritim, elemanların aynı veya çok az farklar olduğu açık bir tekrarı gerektirir (bu farklar renk olabilir, şekil, doku vb olabilir) ve bu, elemanların tekrarının sıklık derecesini ortaya koyar. Ritim tekrar eden hareketin ifadesidir; görsel öğelerin uyumlu ve düzenli tekrarlar halinde kullanılmasıdır

Ritim

Herhangi bir hareket için düzenli veya düzensiz aralıklarla nesnelerin dizilişiyle ritim sağlanabilir.

Ritim

Renklerin farklı formlarda kullanımıyla ritim yakalanabilir.

Ritim

Sıra duygusu yaratan aşamalı ve yankılanan formlar ritim oluşturur.

Ritim

Ritim

Ritim kompozisyonda düzen ve uyum sağlar.

Ritim

Kompozisyonda, ritim oluşturmada kullanılabilecek elemanların tekrar tekrar yerleştirilme dizisini organize etmeye yardımcı olan birçok tekrar biçimi vardır. Ritmik biçimlerin kullanılması, izleyicinin çabuk ve heyecanlı bir biçimde ilgisinin çekilmesini sağlar.

Tekrar

Tekrar tasarımın en basit metodudur. Tekrar eden formlar ritim duygusu yaratır ve tasarımda bütünlük sağlar

Sıralı Ritim

a) Sıralı Ritim: Bu tür ritim, aynı elemanların düzenli sıralarla tekrar etmesiyle oluşan biçimlerin arka arkaya gelişidir. Biçim devamlı, düzenli sıralar oluşturarak tekrarlanır. Sıra tamamlanmadığı takdirde ritim kuvvetini yitirir, belirsiz hale gelir.

İlerleyen Ritim

b) İlerleyen Ritim: Ritmi oluşturan, şeklin tekrarında düzenli bir usul mevcuttur. Bu düzen ardışık, matematiksel bir dizi biçimi olarak hissedilir. Bu ritim çeşitli elemanların renk, doku, değer gibi özelliklerinde, şekillerin ölçülerinin değişiminde ilerleyen bir değişimle gerçekleştirilir.

İlerleyen Ritim

İlerleyen ritim, her an çevremizde fark edebileceğimiz bir ritim türüdür.

Herhangi bir yapı dizisine belli bir açıdan baktığımızda oluşan perspektif, bu tür değişikliğin yarattığı ritim duygusunu kolaylıkla verir.

Akıcı Ritim

c) Akıcı Ritim; elemanların dalgalı bir çizgide düzenlenmesi ve tekrarlanması ile meydana gelir. Kompozisyona hareket etkisi verir.

Vincent van Gogh- Yıldızlı Gece / Yağlı boya (1889)

Ritim

Tekrar ilkesi elemanların görsel özellikleri ve aralarındaki ilişkiler açısından şu şekilde çeşitlenir:a) Biçimlerin tekrarı: Biçim daima en önemli elemandır. Tekrarlanan biçimler farklı renk, doku gibi özelliklerde olabilirler.

Ritim

b) Boyutların tekrarı: Aynı boyutta ancak diğer özelliklerin farklılaştığı bir tekrar tipidir

Ritim

c) Renklerin tekrarı: Biçimler farklı olsa da aynı renkler ile yan yana gelirler.

El yapımı davetiyePolimer malzemeden duvar süslemesi

Ritim

d) Dokuların tekrarı: Tüm elemanlar aynı dokuda, fakat farklı biçim, renk ve boyutta olabilirler.

Ritim

e) Yönlerin tekrarı: Bu durumun oluşması için biçimlerin belirgin yönlere sahip olması ve bu yönlerin tekrarı gerekir.

Kitap kapağı

Ritim

f) Pozisyonların tekrarı: Farklı biçimlerin yapılarına uygun şekilde oturdukları pozisyonun aynı olmasıdır.

Ritim

g) Alanların tekrarı: Tüm biçimler aynı çeşitte hacimde yer kaplarlar. Başka bir değişle, hepsi pozitif ya da negatif hacimlidirler veya aynı sınırlar içine oturtulmuşlardır.

Ritim

Resimde hareket düzeni ritimle sağlanır, bu bazen insanı duygulandırabilir bazen de ondan irkilerek tepki göstermesine neden olabilir.

Ritim

Resim sanatında ritim, çizgilerin farklılığıyla, renklerin zıtlığıyla sağlanabilir. Ritim, insanın bir tabloya baktığında görmek istediği ilk ilkelerden biridir.

Ritim

Müzik sanatında ritim bizi nasıl mutlu edip neşelendiriyor ya da hüzünlendiriyorsa, resim sanatındaki ritim de izleyende bu duygulara neden olabilir.

Ritim

İnsan figürünü bir birim olarak kabul edersek bu birimin tekrarının resimde ritim oluşturduğu kolayca görülmektedir. Ritim burada ayrıca resmin izlenmesinde sürekliliği ve gerilimi oluşturmaktadır.

Ritim

Görsel ilişkileri en etkili bir şekilde vermenin yollarından birisi “hizalama”dır. Hizalamalar ritimi beraberinde getirir. Gözün materyal üzerinde bir objeden diğerine rahatça kayabilmesi için, görsel bir akış oluşturulmalı, bunun için çizgi, alan ve biçimlendirme öğelerinden faydalanılarak, bilinen geometrik şekiller ortaya konularak ritim oluşturulur.

Ritim

Tasarımdaki ögeler, aralarında dikey ve yatay çizgiler varmış gibi hizalanmış iseler (örneğin; yazılar ve resimlerin kenarlarından bir çizgi çekildiğinde aynı hizada görünüyorlarsa) izleyici bu unsurları ve aralarındaki ilişkileri daha çabuk kavrar.

Ritim

Objeler arasındaki geçişler kolay olmalıdır. Aksi halde ritim bozukluğu olur. Soyut bir kavram olmasına rağmen çizgi, şekil, form, yapı ve renk kullanımı ile ritim kolaylıkla sağlanabilir.

Ritim

Bir kitap tasarladınız. Tasarımda kullanılan renkler şekiller, yerleşimler tüm sayfalarda benzer özellikler taşımalıdır. Aksi halde gözler yorulur. Örneğin sayfa numarası yeri, marginler, başlık büyüklükleri, renkleri, karakterleri vs… hep benzer/aynı olmalıdır.

Teşekkürler