چیست؟ 1. اقتصاد

.2 ( باید چه است، چه دستوری واقتصاد اثباتی اقتصادباشد(

کردن 3. انتخاب فعل و اقتصادی عمل

علوم 4. های شاخه سایر با ان ارتباط و اقتصاد علماجتماعی

.A سیاست با اقتصاد رابطه

.B شناسی جامعه با اقتصاد رابطه

.C روانشناسی با اقتصاد رابطه.D حقوق با اقتصاد رابطه

: عمومی مفاهیم اول فصلاقتصاد

.5: ملی اقتصاد های مشکل.I امتعه کمیابی

.II: تولید عوامل

.aزمین

.b کار نیروی.cسرمایه.d تشباثاتی توانایی.III اقتصادی های مشکل حل

آزاد بازار اقتصاد نظاممرکزی پالن اقتصاد نظام

مختلط اقتصاد نظام

تمرکز عدم به تمرکز از

منابع ازادانه جریان

شخصی منفعت بخاطر کوشش

است مفید جامعه برای

است شده ګذاشته اساس تقاضا و عرضه به

رقابت و انحصار

دارند عالقمندی مشتریان به ګان کننده عرضه

ازاد بازار اقتصادی نظام

از جهان از ۱۸۲۰-۱۰۰۰اقتصاد و شد چند -۱۸۲۰شششد ۱۹۹۸ چند پنجاه

مشتری به انتخاب اختیار بهتر کاال و خدمات تهیه تعهد با کارهای تشویق منظم غیر کارهای به جزا غریب و ثروتمند بین فاصله ساختن کم ها ارزو و اهداف تحققدیموکراسی جامعه نفع

آزاد بازار فواید

شخصی نفع به کوشش تمام

مساوات غیر

انحصاریت به کرایش

بشری منابع استثمار

ازاد بازار های معایب

اقتصاد نظاممتمرکز

اجتماعی مالکیت

کار اندازه به مزد

اجتماعی مساوات

ثروت توزیع

جمعی پالنګذاری

عامه سکتور موجودیت

بشری منابع استثمار منع

بهتر معاشات

ثابت محیط

میبرد بین از را فقر

بهتر تولید

زندگی های نیاز ساختن براورده

متمرکز اقتصاد نظام فواید

قیمت

تکنالوژی در بطی پیشرفت

ها مشوق شدن کم

متمرکز نقد اقتصاد بر

اقتصادی نظام دو مقایسه

ازاد بازار سوشیلیزم

ها کامیابی تشویق ها کامیابی به جزا

بازار در ازادی تمبلی به پاداش

شخصی های مالکیت ثروت مجدد توزیع

مردم حقوق از حمایت رفایی بزرګ سیستم

و متمرکز اقتصاد بین مقایسهازاد بازار

خصوصی و عامه سکتورهای بین سرحد تعیین تجارتی ممنوعه اعمال و انحصار از جلوګیری در قانونی بی صورت در مګر افراد، حقوق از حفاظت

ګروها مقابل خصوصی سکتورهای در هم و دولت بدست منابع دولت کنترول با مارکیت فشار توسط رقابت سرپرستی تحت مگر باشد داشته وجود شاید انحصار

دولت

اقتصادی مختلطنظام

کننده عرضه و مشتری به ازادی

ازاد بازار به نظر عاید در کمتر نامساوات

اجتماعی و شخصی منفعت بین تعادل

مختلط نظام فواید

:امت6. ان انواع و اقتصادی عه. سازد براورده را انسان مادی حوایج که وخدماتی اشیاo مادی غیر و مادی امتعهo اقتصادی و ازاد امتعهo) ( دوام کم و دوامدار استهالکی استهالکی و سرمایویo لکس و عادیo مستقل و مکمله تعویضی،o تشدیدی زمین و تشدیدی کارتشدیدی،سرمایهo شخصی و عامهo دسترس غیرقابل و دسترس قابل امتعهo مضره و تشویقی

.7. ملی اقتصاد در کار تقسیم

بازار 8. اقتصاد در توزیع بازارها،نهادهای

انها 9. اهداف و اقتصادی های انفس

چیست 10. میکرو اقتصاد

ماکرو 11. اقتصاد و میکرو اقتصاد

مالی 12. اقتصاد و تصدی اقتصاد

رسمی 13. غیر اقتصاد

ضروری امتعه خریداری احتیاجات رفع بخاطر

است.

. میباشد محدود خانواده استهالک امکانات

شود؟ خریداری مقدار چه به و متاع کدام

رجحانات و احتیاجات

شود؟ حصول عواید اندازه چه به و طریق چه به

تیوری: فصل دوم) مستهلک) خانواده

.1: خانواده استهالکی پالن است امتعه از لستی امتعه بسته است عاید تابع خانواده تقاضا.2: خانواده انتخاب امکانات.i استهالک مقدار ممکنه استهالکی پالن

که میتواند بوده میسر زمانی ممکنه استهالکی پالنهای طرح. باشد تقسیم قابل کوچک خیلی اجزای به متاع هر

.ii بودجه مقدارA=PQ بودجه مقدار از عبارت خانواده واقعی انتخاب امکانات

است..iii بودجه مستقیم.iv بودجه مستقیم تغییر و قیمت تغییر اثرات

و کاال اکتساب از فرد که خاطری رضایت و خشنودیاقتصاد در را اورد می دست به ’مطلوبیت‘خدمات

Utility . نامند می انگلیسی واژه ترجمه اقتصاد علم در مطلوبیت یا و فایده

Utility از ناشی رضایت و خوشآیندی معنی به و است. می‌باشد خدمتی یا کاال مصرف

یا کل که Total‌Utilityمطلوبیت است مطلوبیت مقدارمی دست به وخدمات کاالها مصرف یا داشتن از شخص

اورد.

خانواده انفسی رجحانات و مطلوبیتUtility and Preferences

و لست اول در است انها خواهان العاده فوق خانواده که امتعه های بستهلست اخیر در است ها ان خواهان کمتر خانواده که امتعه از های بسته ان

. ګردند درج. میباشند داشته هم مساوی محبوبیت ها امتعه بعضی نام به لست یک در را امتعه های بسته بندی ردیف ردیف یا بندی درجه

رجحانات .بندی نامند می در که کند می انتخاب را امتعه همان اول خانواده معقول روش به نظر

. دارد قرار لست صدر یاد مطلوب استهالکی پالن نام به باال مفهوم به استهالکی پالن بهترین

میشود. ګراف CP(consumption‌plan)ارایه ګیری تصمیم قاعده این مطلوب استهالکی پالن انتخاب در معقول مستهلک

را امکانی ان واقعی امکانات بین در که دهد می قرار استفاده مورد را. دارد قرار ردیف بلندترین در اش رجحانات بندی درجه در که نماید انتخاب

طرح در خانواده معقول روشاستهالکی پالن

: میتواند ګرفته را ذیل مختلف های پالنجنس ۸به ۱جنس و عاید ۱۰به ۲افغانی ۲۰افغانی

افغانیجنس ۵به ۱جنس و عاید ۱۵به ۲اف ۷.و ۵ خوراک ۵عاید فی خوراک دو هر قیمت و ۱۰افغانی

افغانی خوراک ۱۰عاید فی غذا هردو و .۱۰افغانی باشد

چه به و امتعه کدام که این مورد در ګیری تصمیم بخاطر خانواده یک - : قیمتها داشته دست عاید قبیل از های محدودیت شود خریداری مقدار

. معقولیت- روش از استفاده و انفسی رجحانات امتعه به دارد می حصول امتعه استهالک از خانواده که رضایتی یا بردن لذت

. شود می یاد خانواده مطلوبیت نام . ندارد وجود اقتصاد علما بین نظر اتحاد مطلوبیت ګیری اندازه باره در

به هم برخی و اند عددی یا کمی ګیری اندازه به معتقد علما از بعضی... . دوم اول درجه مثل اند معتقد بندی ردیف یا بندی درجه

با نماید می استهاالک خانواده که را متاع یک واحد هر مطلوبیت هرګاهنماییم جمع مجموعی هم . Total Utilityمطلوبیت اید می بدست

نظر در مینماید استهالک خانواده که را متاع اخرین مطلوبیت اګرصورت درین نهایی ګیریم متاع Marginal Utitlityمطلوبیت

. میشود حصول

خانواده مطلوبیت

U=f(X) یا U=f(X1,X2,X3…,Xn) : نهایی U’=F’(X)یا U’=△U÷△X مطلوبیت: عددی مثال نهایی مطلوبیت و مجموعی مطلوبیت های ګراف می کاهش استهالک مقدار افزایش با نهایی مطلوبیت

.) بخاطریکه) نهایی مطلوبیت بودن نزولی اصل یابداستهالک با استثنایی موارد از جز به انسانی احتیاجاتبه باالخره و ګردیده تکافو تر زیاد امتعه بیشتر چه هر

.) ( ګوسن قانون رسد می اشباع نقطه

از که اند های منحنی از عبارت رجحان عدم های منحنی. اند یافته تشکل شمار بی نقاط مجموعه

که را بازار های سبد تمام ترکیب رحجان عدم منحنیمیدهد نشان دارد شخص برای مساوی مندی رضایت

که بازار های سبد تمام بین در موصوف شخص بنابرانتفاوت بی شده داده نشان منحنی روی نقاط واسطه به

است .

رجحان عدم های منحنی

مقایسه 1. و اګاهی: آګاهی امتعه مورد در خانوادهداشت نظر در با را امتعه میتواند و داشته کامل

. خانواده بنا کند مقایسه یکدیګر با خویش خواهشاتویا ترجیح،برعکس ب بر را الف استهالکی پالن میتواند

. ندهد ترجیح را یک هیچ هم.2: رجحانات پذیری استهالکی تبدیل پالن خانواده اګر

اندازه به را بأ پالن و بداند مطلوب بأ اندازه به را الفکه باشد می مطلوب اندازه همان به الف پالن � بنا ، ج

. است ج پالن.3 : معقول پالن انتخاب یک وقت هیچ خانواده

استهالکی پالن در که دیګر پالن عوض را استهالکیاست مطلوبتر و دارد وجود .واقعی کند نمی انتخاب ،

های منحنی تشکل های فرضیهرجحان عدم

.4 : احتیاجات اشباع کمتر عدم از بهتر همیشه بیشترداد خواهد ترجیح ب به را الف پالن خانواده است،

داشته معینی مقدار متاع نوع هر از ب مانند الف هرګادربر را بیشتری مقداری متاع یک از اقل حد و باشد

. باشد داشته.5 : تعویض قابلیت متاع محدودیت یک از خانواده

. نمیکند نظر �صرف کامال

های منحنی تشکل های فرضیهرجحان عدم

: ها منحنی از ای مجموعه از تشکل زیاد تعداد دارای خانوادهمبدا به منحنی باشد،نزدیکترین می رجحان عدم های منحنی

. دارد دیګر های منحنی مقایسه به کمترین مطلوبیت: نمیکنند قطع را یکدیګر رجحان عدم های در منحنی با

مطلوبیت باید منحنی دو هر مقایسه و اګاهی فرضیه نظرداشتمشترک نقطه هیچکدام و نمایند عرضه خانواده برای را متفاوت

. باشد نداشته : رجحان عدم های منحنی نزولی از سیر رجحان های منحنی

. باشد می دارا را نزولی سیر راست به چپ قطع را ګراف های محور رجحان عدم محورهای

تواند نمیکنند: نمی تعویض قابلیت محدودیت فرضیه بخاطر. یابد می امتداد ان با موازی درنهایت کند قطع را محور

عدم های منحنی مشخصاترجحان

MRS در مستهلک که است متاعی مقدار تعویض نهایی پایه یادست از به حاضر دیگر متاع بیشتر واحد یک کسب مقابل

. میباشد آن دادن .که است لباسی مقداری لباس، برای غذا تعویض نهایی پایه

از غذا، اضافی واحد یک آوردن دست به برای شخص یک . که کنید فرض مثال طور میدهد به MRSدست 3مساوی

یک. آوردن دست به برای مستهلک که اینست آن معنی استاست حاضر غذا اضافی .3واحد بدهد دست از را لباس واحد

میکند تعیین را رجحان عدم های منحنی نزولی سیر نهای پایهMRS=-(△X2÷‌△X1) پایه معکوس به مساوی متاع دو بین نهایی مطلوبیت نسبت

. میباشد نظر مورد متاع دو هر تعویض نهایی

تعویض پ نهایی ایهMarginal rate of substitution(MRS)

: خانواده مقدار خواهش چه به را امتعه کدام خانواده. دارد ضرورت

: اندازه چه به را امتعه کدام خانواده خانواده توانایی. متواند خریداری

: عاید و قیمت داشت نظر در با خانواده معقول تقاضای. نماید تقاضا باید مقدار چه به و امتعه کدام

استهالکی پالن احتیاجات اشباع عدم فرضیه اساس بهمیتواند گرفته قرار بودجه مستقیم باالی صرف مطلوب

عایدات تمام تادیات که کنیم جستجو را پالن برین بنا. دارند دربر را استهالک منظور به داشته دست

مطلوب استهالکی پالن

1: عمومی. تقاضا تابع. باشد می عاید و قیمت تابع متاع هر تقاضاشده مقدارXi=fi(P1,P2…,Pn,E) متاع برای تقاضا عمومی شود iتابع می شناخته. گردد می تعیین قیمت بر عاید نسبت ذریعه بودجه مستقیم موقعیت2. عاید. تغییر مقابل در تقاضا العمل عکس.i: عاید استهالک های منحنی و باشند ثابت ها قیمت کند اگر تغییر سمت عاید به نیز بودجه مستقیم

. میکند تغیر چپ یا راست. میشود خوب عاید بافزایش و خراب خانواده اقتصادی حالت عاید باکاهش. میشود زیاد متاع یک به تقاضا حداقل یا کاال هردو به تقاضا عاید باافزایش شود زیاد عاید شدن کم با یا شود کم عاید بافزایش ان تقاضای که امتعه

ادنی ان امتعه برعکس اعلی و .امته میشود نان گفته و جو نان مثالگندم.

بنام بودجه مستقیم با را رجحان عدم های منحنی ها مماس مجموعهعاید استهالک مستقیم یا . منحنی استهالک تابعیت منحنی این میکند یاد

. میدهد نشان عاید مقابل را متاع دو میالن عاید استهالک نزولی منحنی یا .صعودی میباشد داشته

امتعه به خانواده تقاضا

.ii: انگل های منحنی در را خانواده عاید و متاع یک تقاضاشده مقدار بین رابطه انگل منحنی

. تقاضا مقدار عمودی محور در و عاید افقی محور در که میدهد نشان گرافاست.

عاید مقابل در تقاضا ارتجاعیت که است این دهنده نشان محدب منحنی. است یک از بیشتر ارتجاعیت دهنده نشان مقعر منحنی و است یک از کمتر

3: قیمت. تغییرات اثر در تقاضا العمل و عکس امتعه سایر های قیمت. میگردد فرض ثابت عاید

.i: تقاضا تابعXi=fi(p1,p2,…,pi,…,pn,E) . که است تقاضا تابع خاص حالت تابع این

. میشود یاد متاع یک برای تقاضا تابع بنام : - مطلوب استهالکی های پالن تمام هندسی محل قیمت استهالک منحنی

دیگر امتعه قیمت و عاید بودن ثابت و متاع یک قیمت تغیر با که است. میشود تشکیل

غیر تقاضا مقدار و قیمت بین رابطه که میشود معلوم تقاضا منحنی از . امتعه مثال است نیز استثنایی حالتهای بعضی و است .گیفنمستقیم

.ii قیمت تغییر عایداتی و تعویضی .اثرات گراف: ارایه

.1 : خانواده رجحانات بندی درجه. است عاید عنصر مهمترین کار عاید که امتعه مقدار مورد در گیری تصمیم در تنها نه خانواده

ساعت چند اینکه در بلکه دارد مشکل کند می استهالک. دارد مشکل هم کند کار

عاید 2. داشت نظر در با مطلوب استهالکی پالنکار:

.3: خانواده کار عرضه منحنی کار نیروی عرضه و مزد بلندی بین ارتباط نشاندهنده

. باشد می خانواده

خانواده کار عرضه

. است تمویل و فروش تهیه، تولید، تصدی اساسی وظایف. دارد فعالیت بازار سه در تصدی هر.1. تهیه بازار یا تولید عوامل بازار.2. تمویل یا سرمایه بازار.3. فروش یا امتعه بازار

: میشود تفکیک ان توسط تصدی که مشخصات.4. میباشد خدمات یا کاال که تولید نوع.5. میشود سنجش دیگر های راه و کارمند تعداد از که تصدی بزرگی.6. ... میباشد سهامی یا شخصی که حقوقی شکل

: حقوقی های معیارگیری. 1 تصمیم ضررمالی. 2صالحیت .3مسولیت مفاد. توزیع

: اقتصادی معیارهای1 . تولید. .2امکانات گذاری. مالیه مختلف قواعد

: تصدی تیوری سوم فصل

.1: تولید عملیه در تکنالوژی نقش تولید کمتر مصرف به را مقدار عین میتوانیم تکنالوژی توسط

نماییم.. میاورد بوجود را اقتصادی موثریت تکنالوژی.2: تولید توابع تصدی در تولید عملیه شکل: است ذیل قرار تصدی در تولید عوامل•) ( زمین طبعی منابع•) ( ماشین وی سرمایه امتعهجسمی • و فکری کار

نوع دو به نه یا میرود بین از تولید عملیه در تولید عوامل اینکهاست:

.1) ( خام مواد مصرفی عوامل

.2) ( زمین موجودی عوامل

: مدت کوتاه و مدت دراز در تولید عملیهo. دارد تفاوت هم از مدت کوتاه و مدت دراز تولید تصامیمo. میباشد زیاد مدت دراز در مصارف و تجهیزات و االت ماشین نوعo کار ان کردن عیار که است پرمصرف انقدر عوامل از بعضی مدت کوتاه در

. است دشوار بسیارo. میباشد ثابت عوامل بعضی مدت کوتاه در: تولید توابع و تولید های جدولo می نشان را تولید عوامل مختلف ترکیبات از امده بار به حاصالت که جدولی

دهد.o . و حاصل عامل، صدها دارای که اند مغلق بسیار واقعی جهان های جدول

. است عامل ممکنه ترکیباتo . عوامل بین رابطه تولید تابع میشود خالصه تولید تابع در تولید جدول معلومات

. میدهد نشان را تولیدات حاصل و تولیدoجدولoX=F(L)o نهایی مولدیت بودن نزولی قانونo ها گراف ارایه: المقدور تساوی های منحنیo بدهد تغییر را تولید عامل یک از بیشتر میتواند درازمدت در ها تصدیo. شود اقل حد تولید عوامل مصارف که شود انتخاب ترکیب

.1: مجموعی و متحول ثابت، مصارفo. نمیکند تغییر تولید افزایش با که انست ثابت مصارف

) ماشین)o. کند تغییر تولید مقدار در تغییر با که متحول مصارف

) مزد)o. است متحول و ثابت جمع حاصل مجموعی مصارفو 2. ثابت مجموعی،وسطی وسطی مصارف

: متحول وسطیo مصارف به است مساوی مجموعی وسطی مصارف

. مقدار تقسیم مجموعی.3: نهایی واحد مصارف اخرین ازدیاد با که مصرف

. اید می بوجود تولید

تولید مصارف

فی 1. مصارف و مجموعی مصارف های منحنی: تولید واحد

و 2. نهایی و وسطی مصارف های منحنی: نهایی و وسطی مولدیت

مصارف های منحنی

مصارف 3. و وسطی مصارف های منحنی بین روابطنهایی:

در شود، مجموعی وسطی مصارف از بزرگتر نهایی مصارف اگر. میباشد افزایش حال در مجموعی وسطی مصارف صورت ان

در شود، مجموعی وسطی مصارف به مساوی نهایی مصارف اگرقرار خود اقل حد نقطه در مجموعی وسطی مصارف صورت ان

میگیرد. در باشد، مجموعی وسطی مصارف از کوچکتر نهایی مصارف اگر

. باشد می کاهش حال در مجموعی وسطی مصارف صورت ان.4: بودجه مستقیم یا المصارف متساوی مستقیم مصارف دارای که را تولید عوامل ترکیب امکانات مستقیم این

. یک مستقیم این باالی نقطه هر میدهد نشان باشند می مساویبه تولید مصارف ان در که میدهد نشان را تولید عوامل از ترکیبی

. میباشد مساوی مجموعی طور تولید عامل هر قیمت باید المصارف متساوی مستقیم ترسیم برای

. باشد معلوم است، داده اختصاص تولید برای تصدی ایکه بودجه و

خود مفاد مصارف، رساندن حداقل به تا ورزد، می سعی تصدی. سازد اعظمی را

.1: مصارف کمترین با مطلوب تولیدی پالن

.2: تولید مقدار تعیین با مطلوب تولیدی پالن فروش عاید طریق از مفاد اعظم مصارف حد و مجموعی

مجموعی نهایی مصارف و نهایی فروش عاید طریق از مفاد اعظم حد

امتعه چندین با مطلوب تولیدی پالن

بازار در تصدی رفتار و روش

مطلوب تولیدی پالن