Хүний нөөцийн сургалт,

хөгжил

Төрийн удирдлага-3М.АмартүвшинАнарМ.МөнхцэцэгБ.УранчимэгН.ХандмааЗ.Баянсэлэнгэ

Сонгосон байгууллага: Хөдөлмөр

эрхлэлт үйлчилгээний төв

Хүний нөөцийн сургалт, хөгжил• Аливаа байгууллагын хүний нөөцийн сургалт, хөгжлийн

асуудал бол тухайн байгууллагын амжилтын үндэс юм.

• Сургалт нь албан тушаалын бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэхэдшаардлагатай мэдлэг, мэргэшлийн бэлтгэл, ур чадвартайболгохын тулд төрийн албан хаагчийг тусгай бэлтгэсэнхөтөлбөрийн дагуу сургах үйл явц юм.

• Хүний нөөцийн хөгжил гэдэг нь нэг талаасаа албан хаагчдынмэргэжлийг дээшлүүлэхэд чиглэгдсэн арга хэмжээний нийлбэрцогц, нөгөө талаас чадвартай цомхон бүрэлдхүүнээр ажлаахийлгэх гэсэн байгууллагын сонирхол болон зохих баталгаанөхцөлөөр хангагдах гэсэн ажилтны ашиг сонирхолынзөрчилдөөний үр дүн юм.

Хүний нөөцийн сургалт, хөгжил

• Хүний нөөцийг хөгжүүлэх олон аргабайдгаас хамгийн чухал нь сонгож авсныдараа ажилд нь зөв чиглүүлэх, мэргэжлийнбаримжаа олгох, сургаж дадлагажуулахболон тодорхой хугацааны дараа тэднийхөдөлмөрийг үнэлэн өөр ажил, албантушаалд дэвшүүлэх, бууруулах, шилжүүлэх,үр дүнгийн гэрээг цуцлах зэрэг аргуудбайдаг.

Хүний нөөцийн сургалт, хөгжил,

түүний ач холбогдол• Төрийн байгууллагын албан хаагчдад нэн

шаардлагатай мэдлэг чадварыг эзэмшүүлэн

иргэдийн хэрэгцээ шаардлагыг хангахад чиглэсэн,

өөрчлөгдөж буй нөхцөл байдалд уян хатан ханддаг,

цомхон, чадварлаг, үр дүнд чиглэсэн, идэвхтэй,

санаачилгатай бөгөөд манлайлагч менежер, мэдлэг

чадвартай албан хаагч бүхий төрийн албыг бий

болгоно.

• Төрийн албаны тухай болон бусад хууль,

тогтоомжийн хэрэгжилт хангагдана;

• төрийн байгууллага суралцагч байгууллага болно,

• төрийн албан хаагч бүр мэдлэг, чадвартай болж,

түүнийгээ хөгжүүлэх, сайжруулахын төлөө тууштай

тэмцэгч болно;

Хүний нөөцийн сургалт

• Сургалт бол байгууллагын зорилгыг хэрэгжүүлэхэдчиглүүлж албан хаагчдын чадварыг тасралтгүйхөгжүүлэх үйл явц юм. Сургалт нь дараахь гурванүндсэн тохиолдолд шаардлагатай.

• Байгууллагад шинээр хүн ажилд орох

• Албан хаагчийг шинэ ажил, албан тушаалд томилох

• Ажлыг үр дүнтэй гүйцэтгэхийн тулд тухайн хүндмэдлэг, туршлага дутагдаж байгаа ньшинжилгээгээр тогтоогдсон.

Хүний нөөцийн сургалт,

хөгжлийн хэрэгцээ Монгол Улсын төрийн захиргаа, төрийн албаныөөрчлөлт, шинэчлэл нь төрийн захиргааны бүхшатны байгууллага зорилт, чиг үүргээ мэдлэгчадвартай хүний нөөцийн хүчээр хэрэгжүүлэх,иргэдэд чанартай төрийн үйлчилгээ үзүүлэх шинэшаардлага, хариуцлагын шинэ тогтолцоог бийболгохыг шаардаж байна. Энэ нь төрийн албыгявуулахад урьд урьдаас улам илүү их багтаамжтаймэдлэг, заримдаа бүр өргөн хүрээтэй цоо шинэмэдлэг чадварыг шаардаж байна.

Хүний нөөцийн сургалт, хөгжлийн

хэрэгцээш

ин

жи

лгэ

э

Байгууллагын урт болон богино хугцааны зорилтуудыг шалгажтэдгээрийг биелүүлэхэд хаана ямар сургалт хэрэгцээтэй

байгааг тодорхойлох байгууллагын хэрэгцээний шинжилгээ

Тодорхой ажил үүргээ гүйцэтгэхэд ажилтнуудад ямар мэдлэг, ур чадвар дутагдаж байгааг ажлын гүйцэтгэлийн үнэлгээний

үр дүнд үндэслэн тодорхойлдог ажлын хэрэгцээнийшинжилгээ

Ажлын гүйцэтгэлийн үнэлгээний дараа чухам хэнд, ямарсургалт хэрэгцээтэй байгааг тодорхойлох /үүнийг одоо хашижбайгаа болон ирээдүйн ажлынх нь хувьд тодорхойлж болно/

хүний нөөцийн хэрэгцээний шинжилгээ. Одоогийн ажилдшаардагдаж буй хэрэгцээг тодорхойлохдоо бодит гүйцэтгэлийг

зөвшөөрөгдөх хамгийн бага гүйцэтгэлийн стандарттайхарьцуулж тогтооно. Харин ирээдүйн ажилд шаардагдаххөгжлийн хэрэгцээг чадварын төвшин бүрт шаардагдах

мэргэжлийн ур чадварыг үнэлэх замаар тодорхойлж болно

Хүний нөөцийн сургалтын

төрлүүд

• Сургалт: Ажлыг гүйцэтгэхэд шаардлагатайерөнхий болон мэргэжлийн мэдлэг ур чадвартуршлагыг олгох.• Мэргэжил дээшлүүлэлт: Хөгжиж буй шинжлэхухаан дэвшилтэт техник технологитой холбоотоймэдлэг ур чадварыг дээшлүүлэх сургалт• Удирдлагын сургалт: Тодорхой удирдах албантушаал хаших үед шаардлагтай мэдлэг,бэлтгэлийг хангах• Дахин мэргэжил эзэмшилт: Шинэ мэргэжилэзэмших

Сургалт явуулах арга

• Ажлын байран дахь сургалт. Мэдлэг туршлагатайалбан хаагчийг дагалдуулан сургах, ажил албантушаалд сэлгүүлэн ажиллуулах

• Мэргэжлийн баримжаа олгох сургалт. Шинэалбан хаагчидад байгууллагын соёл, зорилгыгтанилцуулж, хийж гүйцэтгэх ажлынх нь стандарт,аргыг заах

• Танхимын сургалт. Онолын мэдлэг шаардлагатайхүмүүст лекц унших, бичлэг үзүүлэх болон сонсгох

• Жишээ нь дээр суралцах. Сургалтандоролцогчид тодорхой байгууллагын бодит жишээбаримттай танилцаж дүгнэлт өгөх эсвэл багшийнөгсөн сэдвийн дор ярилцах

Үнэлгээ түүний арга, хэлбэрүүд

Ихэнх байгууллагад ажилтнуудыг тэдний шуудхаръяалах дарга нь үнэлдэг бөгөөд учир нь тэдажил үүрэг хуваарилж, гүйцэтгэлийг нь тогтмолхянаж байдгийн хувьд үнэлгээ өгөх хамгийнтохиромжтой байршилд байгаа хүмүүс юм.“Төрийн захиргааны албан хаагчийн үйлажиллагаа, мэргэжлийн түвшинг үнэлж дүгнэхжурам” –д шууд харъялах даргаар нь үнэлүүлэххэлбэрийг илүү тохиромжтой хэмээн сонгон авчтүүнийг дараагийн шатны дарга хянан баталдагбайхаар тусгасан.

Эрх зүйн орчин

Монгол Улсын хууль

• Монгол Улсын төрийн албаны тухай хууль /2011/

• Хөдөлмөрийн тухай хууль

• Төрийн албаны тухай хуулийн 33 дугаар зүйлд төрийнбайгууллага нь “Төрийн албан хаагчийн сургалт хөтөлбөрийгболовсруулж хэрэгжүүлнэ” гэж заасан төрийн байгууллагынхүний нөөцийн сургалтын эрх зүйн үндэс нь болно.

• Монгол Улсын Төрийн албаны тухай хуулийн 27.1.9-дзааснаар Монгол Улсын төрийн албан хаагч нь төрийнхөрөнгөөр давтан сурах, мэргэжлээ дээшлүүлэх энэхугацаанд эрхэлж байгаа албан тушаалынхаа цалин хөлсийгавах явдлыг хуульчлан баталгаажуулсан.

Эрх зүйн орчин

Төрийн албаны тухай хуулийн 27.2.4. төрийнбайгууллага татан буугдсан, өөрчлөн байгуулагдсан,эсхүл өөрөөс нь үл хамаарах шалтгаанаар албантушаалын орон тоо нь хасагдсан тохиолдолд цалинхөлсөө бууруулахгүйгээр мэргэжил, мэргэшлийн дагууөөр ажил, албан тушаалд шилжих буюу төрийнхөрөнгөөр 6 сар хүртэл хугацаагаар дахин мэргэшижболох бөгөөд энэ хугацаанд урьд нь эрхэлж байсаналбан тушаалынхаа цалин хөлсийг авч, хуультогтоомжид заасан журмын дагуу ажлын байраархангуулах, эсхүл 6 сарын цалинтай тэнцэх хэмжээнийнэг удаагийн тэтгэлэг тухайн байгууллагаас олгоно.

Хөдөлмөр эрхлэлт үйлчилгээний төвийн хүний нөөцийн сургалт,

хөгжил

• 2014 оны 03 сарын 10 өдрийн А/17 тоот тушаал Хөдөлмөр эрхлэлтийн үйлчилгээний төвийн “Хөдөлмөрийн дотоод журам”

Ашигласан ном

• Н.Нарантуяа “Удирдах ажилтны амжилтын түлхүүр” УБ 2002 он

• Д.Нямсүрэн “Хүний нөөцийн менежментийн функц” УБ 2013 он

• П.Эрдэнэзул “Боловсон хүчний удирдлага” УБ 1999 он• Ц.Цэцэгмаа “Хүний нөөцийн менежмент” УБ 2001 он• П.Наранцэцэг “Хүний нөөцийн менежмент” УБ 2009

он• П.Цэрэнжаргал “Байгууллагын хүний нөөцийн

менежментийн зарим асуудалд”• Я.Шуурав “Менежмент” УБ 2009• Н.Цэнд, Я. Шуурав, Б. Эрдэнэсүрэн нарын

“Менежмент” сурах бичиг УБ 2005он

Анхаарал тавьсанд

баярлалаа