23
Сэдэл ба сэдэлжүүлэлт Лекц 5

сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Лекц 5

Page 2: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Агуулга

Сэдэлжүүлэлт гэж юу вэ?

Сэдэлжүүлэлтийн тухай үндсэн

ойлголтууд

Сэдэлжүүлэлтийн онол

Page 3: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Сэдэлжүүлэлт гэж юу вэ?

Сэдэлжүүлэлт гэдэг нь moveo

буюу хөдөлгөх гэсэн утгатай.

Page 4: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Гол дүгнэлт

Байгууллага тодорхой нэгэн зорилгод

хүрэхийн тулд гадаад, дотоод нөлөөллийн

тусламжтайгаар хүмүүсийг /ажилчдыг/

өдөөхийг сэдэлжүүлэлт гэнэ.

Page 5: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт
Page 6: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

1. Хэрэгцээ

Хэрэгцээ нь нийгмийн ба сэтгэл зүйн үнэт

зүйл, материаллаг ба соёлын баялагтай байх

ухамсарлагдсан шаардлага юм.

Page 7: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Хэрэгцээний эх үүсвэр

Материаллаг эд зүйлсийн хэрэгцээний эх

үүсвэр

Нийгмийн хэрэгцээний эх үүсвэр

Сэтгэл зүйн хэрэгцээний эх үүсвэр

Page 8: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Хэрэгцээний шинж чанарууд

Хэрэгцээ нь дэс дараалалтай байдаг.

Хэрэгцээ нэг нь нөгөөгөөр солигдох

боломжтой байдаг.

Хэрэгцээ нь харилцан хамааралтай

байдаг.

Page 9: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

2. Сэдэл

Хүний үйл хөдлөлд дотоод оюун

санаанаас нөлөөлдөг өдөөлтийг сэдэл

гэж ойлгож болно.

Page 10: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

3. Сэдлийн Зорилго

Зорилго нь сэдлийг хэрэгжүүлэх арга,

боломж болдог ба хүний амьдралын хэв

маяг нь сэдэлжүүлэлтийн объект нь болдог.

Page 11: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Сэдлийг энгийнээр ойлговол

Амьдралын сайн сайхантай холбоотой хэрэгцээг

хангах сэдэл

Бүтээмж

Нэг байгууллагад олон жил ажиллах

Ажлын чанар

Нийгмийн харилцан хамаарлын мотив

Дагаж дуурайх

Харилцаа

Аюулгүй байдал

Эв хамт

Хамааралтай байх

Page 12: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Зөв сэдэлжүүлэлт

Үүнд:

1. Сэдэлжүүлэлтийн төрөл:

2. сэдэлжүүлэлтийн хугацаа

3. Сэдэлжүүлэлтийн арга

Page 13: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Урамшуулал

Урамшуулал бол удирдлагын

идэвхжүүлэлтийн нэг хэлбэр юм.

Урамшуулалын ангилал

Дотоод урамшуулал

Гадаад урамшуулал

Page 14: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Сэдэлжүүлэлтийн онолууд

Page 15: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Маслоугийн хэрэглээний онол

Физиологийн хэрэгцээ

Аюулгүй байдлын хэрэгцээ

Нийгмийн хэрэгцээ

Хүндлүүлэх хэрэгцээ

Өөрийгөө хэрэгжүүлэх хэрэгцээ

Page 16: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

ERG онол

Оршин байх хэрэгцээ

Харилцаа холбооны хэрэгцээ

Өсөлт хөгжлийн хэрэгцээ

Page 17: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Д.МакКлелландын хэрэгцээний онол

Амжилтын хэрэгцээ

Эрх мэдлийн хэрэгцээ

Нэгдэх хэрэгцээ

Page 18: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Ф.Герцбергийн 2 хүчин зүйлийн онол

Дэмжигч хүчин зүйл Сэдэлжүүлэх хүчин

зүйл

•Байгууллагын бодлого

•Ажлын орчин нөхцөл

•Цалин хөлс

•Харилцаа

•Ажлын шууд хяналтын

түвшин

•Амжилт

•Албан тушаал дэвших

•Үр дүнг хүлээн

зөвшөөрч сайшаах

•Хариуцлагын өндөр

түвшин

•Хөгжил дэвшил

боломж

Page 19: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Хүлээлтийн онол

Энэ онолын гол төлөөлөгч нь Виктор Врум

юм. Тэрээр хүний үйл явцын мотив нь

зөвхөн хэрэгцээ биш гэж үзээд хүн үйл

ажиллагаанд нь тодорхой зүйлийг хүсэн

хүлээж оролцдог гэж үздэг. Хүлээлт гэдэг нь

болж байгаа үйл явцын үр дүнг урьдчилан

таамаглаж өөртөө ямар нөлөөтэй болохыг

тодорхойлохыг хичээх үйл явц. Үүнийг

хүлээлт гэж ойлгодог.

Page 20: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Жишээ нь: оюутнууд сургуулиа

амжилттай дүүргээд аль нэг газар сайн

ажиллаж амьдралаа төвхнүүлэхийг

хүсдэг.

Хүлээлтийн онолоор дараах 3 харьцааг

авч үзсэн.

Хөдөлмөр зарцуулалт-үр дүн

Үр дүн-урамшуулал

Урамшуулал-урам

Page 21: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Шударга ёсны онол

Энэ онолоор хүмүүс зорилгодоо хүрэхийн

тулд хүчин чармайлтаа хэрхэн хуваарилах,

чиглүүлэхийг хуваарилдаг. Шударга ёсны

онолоор хүмүүс гаргасан хүчин

чармайлтынхаа төлөө хүртсэн урамшууллаа

бусад хүмүүстэйгээ харьцуулдаг ба

харьцуулалтаар хэрэв тэгш бус байдал

илэрвэл сэтгэл ханамжгүй байдалд ордог

гэж үздэг.

Page 22: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Портер Лоулерийн загвар

Энэ загвар нь үр дүнтэй хөдөлмөрөөр

хэрэгцээ хангагдана гэж үздэг. Энэ загварт

зарцуулсан хүчин чармайлт, ойлголт хүрсэн

үр дүн, урамшуулал ханамжийн түвшин

гэсэн 5 хувьсагч байна. Портер Лоулерын

онолоор бол хүрсэн үр дүнд ажилтны хүчин

чармайлт түүний авъяас чадвар зан чанарын

онцлог өөрийн үүрэг ролио ухамсарласан

байдал нөлөөлнө гэж үздэг.

Page 23: сэдэл ба сэдэлжүүлэлт

Анхаарал хандуулсанд баярлалаа