25
Firmowe nadużycia – indywidualne konsekwencje 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych Kwiecień 2016

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

Firmowe nadużycia – indywidualne konsekwencje 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

Kwiecień 2016

Page 2: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

Spis treści

Walka z korupcją globalnym priorytetem

Podsumowanie

Załącznik

Usprawiedliwianie nieprawidłowości i zachowań nieetycznych

Page 3: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

3

Podejście do badania i profil uczestników ► Między październikiem 2015 a styczniem 2016 roku, nasi ankieterzy przeprowadzili łącznie 2825 rozmów z menedżerami z 62 państw oraz regionów.

► Rozmowy przeprowadzono z przedstawicielami największych firm w każdym kraju. Wśród respondentów byli liderzy w swojej branży – dyrektorzy generalni, dyrektorzy finansowi, dyrektorzy ds. zgodności (compliance), dyrektorzy prawni oraz szefowie audytu wewnętrznego. Rozmowy prowadzono telefonicznie lub bezpośrednio, w lokalnym języku respondentów oraz z zapewnieniem anonimowości. Szczegóły dotyczące respondentów zostały przedstawione poniżej:

* Szczegóły dotyczące państw sklasyfikowanych jako „rynki rozwinięte” i „rynki rozwijające się” znajdują się w Załączniku.

► W Polsce przeprowadzonych zostało 50 rozmów

► Wyniki zostały porównane z rezultatami dla Europy Środkowej i Wschodniej („CEE”)*, rynkami rozwiniętymi*, rynkami rozwijającymi się* oraz wszystkich respondentów

► Ze względu na zaokrąglenia lub pominięcia niektórych wyników w celu lepszego porównania odpowiedzi, nie wszystkie wyniki sumują się do 100%

Przychody % respondentów

Powyżej 5 mld $ 6%

1 mld – 5 mld $ 19%

500 mln – 0,99 mld $ 13%

100 mln – 499 mln $ 31%

Poniżej 100 mln $ 29%

Pozycja w organizacji % respondentów

Dyrektor finansowy 23%

Inny pracownik działu finansowego 27%

Szef audytu wewnętrznego 8%

Inny pracownik audytu/działu ds. ryzyka 12%

Dyrektor ds. zgodności (compliance) 3%

Dyrektor prawny 5%

Inna 21%

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

Page 4: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

Walka z korupcją globalnym priorytetem

Page 5: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

5

88

87

94

89

91

Polska

CEE

Rynki rozwinięte

Rynki rozwijające się

Wszyscy respondenci

Pytanie: Jak ważna jest Pana/i zdaniem wiedza na temat tego, kto jest rzeczywistym beneficjentem podmiotu, z którym Pana/i firma prowadzi interesy?

Próba: Polska (50); CEE (650); Rynki rozwinięte (1100); Rynki rozwijające się (1725); Wszyscy respondenci (2825)

Kto stoi za tym biznesem? % bardzo / dość ważne

Rzecz o identyfikacji beneficjentów rzeczywistych

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

Page 6: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

6

Kto stoi za tym biznesem?

Zamrożenie aktywów

i restrykcje handlowe

Raporty o podejrzanej aktywności klientów

Rzecz o identyfikacji beneficjentów rzeczywistych

Identyfikacja beneficjenta rzeczywistego dostarcza wiedzy

o rzeczywistym właścicielu przepływającego kapitału.

Kluczowa rola w ograniczaniu nadużyć oraz korupcji w polityce i biznesie.

Trudności? Ograniczony dostęp do szczegółowych danych dot. struktury

kapitałowej spółek i ich właścicieli, szczególnie w przypadku rajów

podatkowych.

Regulacje z obszaru przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania

terroryzmu (AML / CT) – narzędzia zwiększenia transparentności

informacji na temat beneficjentów rzeczywistych.

► Wypracowanie skutecznych rozwiązań w zakresie pozyskiwania informacji

► Procedury Poznaj Swojego Klienta (KYC) oraz Poznaj Swojego Dostawcę (KYS)

Rekomendacje EY

Oszukańcza działalność finansowa

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

Page 7: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

7

Regulatorzy i organy ścigania nieskuteczne w walce z korupcją?

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

Pytanie: Które z następujących stwierdzeń najlepiej oddaje podejście organów regulacyjnych lub organów ścigania do zjawiska korupcji / łapownictwa? Są chętni do ścigania przypadków korupcji / łapownictwa, ale ich działania wobec sprawców tego typu przestępstw są nieskuteczne

Próba: Polska (50); CEE (650); Rynki rozwinięte (1100); Rynki rozwijające się (1725); Wszyscy respondenci (2825)

58

56

40

51

47

Polska

CEE

Rynki rozwinięte

Rynki rozwijające się

Wszyscy respondenci

Zdaniem respondentów regulatorzy i organy ścigania starają się walczyć z korupcją, ale ich działania pozostają nieskuteczne.

Zaledwie 12% respondentów w Polsce uważa działania regulatorów i organów ścigania w walce z korupcją za skuteczne - to zdecydowanie niżej niż średnia (33%) odpowiedzi udzielonych przez wszystkich respondentów.

% respondentów

Page 8: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

8

Regulatorzy i organy ścigania nieskuteczne w walce z korupcją?

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

► Stopień skomplikowania spraw gospodarczych

► Zniesienie odrębności postępowania gospodarczego – sprawy gospodarcze toczą się według ogólnych zasad dla spraw cywilnych

► Przewlekłość postępowań

► Ograniczone zachęty promujące przeciwdziałanie nadużyciom 9,5

8,1 7,5

8,3 8,4

9,7

11,0

12,6 13,5

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

16,0

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Źródło: isws.ms.gov.pl

Różne aspekty braku efektywności Średni czas trwania spraw gospodarczych (w miesiącach) w I instancji w sądach rejonowych w latach 2007 - 2015

Firma będąca stroną postępowania może się w nie aktywnie włączyć. Przygotowanie rzetelnych materiałów i kompleksowej dokumentacji pomaga skrócić czas jego trwania.

Rekomendacje EY

Page 9: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

9

Łapownictwo w biznesie

Pytanie: Dla każdego z następujących stwierdzeń proszę powiedzieć, czy według Pana/i dotyczy ono Polski, Pana/i sektora lub czy nie zna Pan/i odpowiedzi? Przekupstwo/praktyki korupcyjne są szeroko rozpowszechnione w polskim biznesie Wręczanie łapówek w celu zdobycia kontraktu jest powszechną praktyką w naszym sektorze

Próba: Polska (50); CEE (650); Rynki rozwinięte (1100); Rynki rozwijające się (1725); Wszyscy respondenci (2825)

34

46

21

51

39

16 13

4

15 11

Polska CEE Rynki rozwinięte Rynki rozwijające się Wszyscy respondenci

Polska w pół drogi

Praktyki korupcyjne:

są szeroko rozpowszechnione w polskim biznesie

w celu zdobycia kontraktu są powszechną praktyką w naszym sektorze

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

Page 10: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

10

Łapownictwo w biznesie

Obszary

Polska w pół drogi. Obszary i branże podatne na korupcję

Branże

Przetargi / Zakupy

Inwestycje

Tran-sakcje kapita-łowe

Usługi Decyzje

administra- cyjne

Budownictwo

Przemysł

Informatyka Handel

Rynki finansowe

Zdrowie

Sport

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

Page 11: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

Usprawiedliwianie nieprawidłowości i zachowań nieetycznych

Page 12: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

12

Skłonność do zachowań nieetycznych

16

14

8

2

26

Oferowanie prezentów

Oferowanie rozrywki

Oferowanie gotówki

Fałszowanie wyników finansowych

Co najmniej jedno z powyższych

CEE

Rynki rozwinięte

Rynki rozwijające się

Wszyscy respondenci

17 8 15 12

29 22 25 24

14 9 16 13

2 2 6 4

40 30 40 36

Polska

1

% odpowiedzi „dotyczy”

Pytanie: Proszę powiedzieć, które z poniższych działań mogą być uzasadnione, jeżeli mają na celu pomoc firmie w przetrwaniu kryzysu gospodarczego.

Próba: Polska (50); CEE (650); Rynki rozwinięte (1100); Rynki rozwijające się (1725); Wszyscy respondenci (2825)

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

Page 13: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

13

Skłonność do zachowań nieetycznych

1. Czechy 42

2. Arabia Saudyjska 34

3. Węgry 34

4. Słowacja 32

5. Indie 24

6. Nigeria 24

7. Malezja 22

8. Filipiny 22

9. Wietnam 22

10. Portugalia 20

11. Singapur 18

12. Hongkong 16

13. Indonezja 16

14. Kenia 16

15. Polska 16

16. Bułgaria 42

17. Luksemburg 34

18. Kraje bałtyckie 34

19. Australia 32

20. Hiszpania 24

21. Turcja 24

22. Średnia dla wszystkich krajów 22

23. Ukraina 22

24. Tajwan 22

25. Rosja 20

26. Japonia 18

27. Tajlandia 16

28. Austria 16

29. Bliski Wschód 16

1. Słowacja 68

2. Japonia 60

3. Malezja 56

4. Hongkong 56

5. Czechy 52

6. Singapur 50

7. Szwecja 48

8. Serbia 46

9. Kenia 42

10. Indonezja 38

11. Turcja 36

12. Chorwacja 36

13. Słowenia 34

14. Filipiny 32

15. Tajlandia 32

16. Holandia 32

17. Wielka Brytania 32

18. Australia 30

19. Irlandia 30

20. Arabia Saudyjska 28

21. Indie 28

22. Wietnam 28

23. Węgry 26

24. Średnia dla wszystkich krajów 24

25. Hiszpania 24

26. Dania 22

27. RPA 22

28. Nigeria 20

29. Luksemburg 18

42. Polska 14

Kraje z najwyższymi wynikami (w %) Kraje z najwyższymi wynikami (w %)

Oferowanie prezentów Oferowanie rozrywki

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

Page 14: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

14

Skłonność do zachowań nieetycznych

► Analiza danych z systemów finansowo-księgowych lub innych systemów IT wspierających prowadzenie firmy pozwala na wczesne wykrywanie i zapobieganie nieprawidłowościom

► Stosowana dotychczas głównie przez organy ścigania, wkracza także do biznesu, stając się podstawowym narzędziem w walce z nadużyciami

Gotówka Umowy zlecenia Fikcyjne faktury

Mechanizmy korupcji

Usługi Inne Rzeczowe

Nie każdy prezent jest łapówką:

► Wdrożenie regulacji wewnętrznych to wsparcie pracowników w interpretacji bieżących działań operacyjnych

► Wiedza na temat systemu i regulacji musi iść w parze z aktywnym wpływaniem na postawy i przykładem dawanym przez zarządzających

Rekomendacje EY

Śledcza analiza danych

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

Page 15: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

15

Skłonność do zachowań nieetycznych

► Zachowania nieetyczne wiążą się z ryzykiem poważnych konsekwencji finansowych, prawnych i reputacyjnych

► By ograniczyć zachowania nieetyczne nie wystarczy „papierowa etyka” - niezbędna jest silna kultura organizacyjna oparta na wartościach, jasnych zasadach i narzędziach takich jak rejestry, analiza danych, systemy zgłaszania nadużyć, szkolenia itp.

► Kadra zarządzająca odgrywa kluczową rolę w promowaniu standardów etycznych w organizacji i praktycznym ich stosowaniu – niewłaściwy przykład z góry może zniweczyć nawet najlepszy program etyczny

Konflikt interesów Zmowy Fałszowanie wyników

finansowych

Oszustwa Karuzele VAT Szpiegostwo gospodarcze

Działania nieetyczne to nie tylko korupcja

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

Page 16: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

16

Większość organizacji zauważa ryzyko cyberprzestępczości

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

% bardzo / dość wysokie ryzyko

Pytanie: Na ile poważnym ryzykiem jest cyberprzestępczość dla organizacji takich jak Pana/i firma?

Próba: Polska (50); CEE (650); Rynki rozwinięte (1100); Rynki rozwijające się (1725); Wszyscy respondenci (2825); Dyrektorzy finansowi (655); Inni pracownicy działów finansowych (769)

54

42

53

43 47

41 39

Polska CEE Rynki rozwinięte Rynki rozwijające się Wszyscyrespondenci

Dyrektorzy finansowi Inni pracownicydziałów finansowych

Page 17: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

17

Cyberprzestępczość jednym z głównych ryzyk większości organizacji

57%

62%

32%

56% Zdefiniowało wyciek danych / utratę danych jako jedną z najważniejszych kwestii w nadchodzących 12 miesiącach

Jest zdania, że brak właściwych kompetencji jest największym wyzwaniem dla zapewnienia bezpieczeństwa

Wskazało, że głównym ograniczeniem jest brak świadomości lub wsparcia ze strony zarządu

Twierdzi, że główną przeszkodą w realizowaniu skutecznej polityki bezpieczeństwa informacji są ograniczenia budżetowe

44% Liczba komputerów w Polsce w 2015 roku zagrożonych infekcją

Źródło: Creating trust in the digital world, EY’s Global Information Security Survey 2015

Opracowanie i wdrożenie kompleksowego planu zapobiegania incydentom jest niezbędne w obliczu dynamicznie rosnącej liczby cyberataków oraz ich postępującej profesjonalizacji.

Rekomendacje EY

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

Page 18: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

18

Okoliczności powstrzymujące od zgłaszania nadużyć i nieprawidłowości

Lojalność wobec pracodawcy Lojalność wobec współpracowników

Pytanie: Które z poniższych okoliczności mogłyby ewentualnie powstrzymać Pana/ią przed osobistym zgłoszeniem przypadku nadużycia lub korupcji organom regulacyjnym lub organom ścigania?

Próba: Polska (50); CEE (650); Rynki rozwinięte (1100); Rynki rozwijające się (1725); Wszyscy respondenci (2825)

20 21

13

24

19

Polska CEE Rynkirozwinięte

Rynkirozwijające się

Wszyscyrespondenci

18 19

11

22

18

Polska CEE Rynkirozwinięte

Rynkirozwijające się

Wszyscyrespondenci

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

% respondentów

Page 19: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

19

Pozostałe główne tezy raportu

Fałszowanie sprawozdań finansowych jest w dalszym ciągu akceptowane przez wielu menedżerów - aż 30% z nich zaakceptowałoby jedną lub kilka form manipulacji danymi finansowymi, aby sprostać presji związanej z realizacją zakładanych wyników. Wśród stosowanych sposobów wymienia się wsteczne datowanie kontraktów, zmianę założeń kalkulacji rezerw, a także manipulację okresami sprawozdawczymi.

Niektórzy polscy menedżerowie (14%) mogą nie doceniać ryzyka związanego ze współpracą ze stronami trzecimi (dostawcami, agentami, dystrybutorami), gdyż nie biorą go pod uwagę podczas prowadzonych w ich firmach audytach dochodzeniowych lub przeglądach antykorupcyjnych. Badanie wskazuje ponadto, że istotna część menedżerów w tego typu przeglądach nie uwzględnia ryzyk charakterystycznych dla danego kraju (46%) lub dla danej branży (28%).

Departament Sprawiedliwości USA ogłosił ostatnio wytyczne, w których podkreślił, że w sprawach nadużyć i korupcji oskarżenia będą wysuwane zarówno wobec przedsiębiorstw, jak i indywidualnych menedżerów. Większość badanych w Polsce popiera zaostrzenie kar wobec tzw. „białych kołnierzyków” – aż 80% respondentów jest zdania, że pociąganie do odpowiedzialności indywidualnych menedżerów pomogłoby ograniczyć nadużycia i korupcję w biznesie.

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

Page 20: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

Podsumowanie

Page 21: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

21

Główne tezy raportu dla Polski

Znaczenie przejrzystości rośnie – 9 na 10 polskich firm zdaje sobie sprawę z wagi identyfikacji beneficjentów rzeczywistych w tym podmiotów, z którymi współpracują.

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

58%

54%

Blisko co piąty polski ankietowany traktuje lojalność wobec pracodawcy lub współpracownika jako okoliczność, która mogłaby go powstrzymać przed osobistym zgłoszeniem przypadku nadużycia lub korupcji.

Przekonanie o powszechności korupcji w polskim biznesie podziela co trzeci respondent – to mniej niż w innych krajach naszego regionu (46%), ale wciąż o wiele więcej niż w krajach rozwiniętych (21%).

Większość przebadanych organizacji docenia wysiłki organów ścigania w walce z korupcją, jednak przeważa (58%) opinia o braku skuteczności tych działań.

Coraz więcej firm (54%) zdaje sobie sprawę z ryzyka cyberprzestępczości – to dobrze wobec rosnącej lawinowo liczby cyberataków i postępującej profesjonalizacji cyberprzestępców.

Page 22: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

22

Jak się bronić?

► Compliance to nie tylko weryfikacja zgodności z prawem i regulacjami wewnętrznymi. To także budowanie etycznych postaw, przykład płynący z góry, a także skuteczniejsze zarządzania ryzykiem i wsparcie dla biznesu w rozstrzyganiu bieżących dylematów

► System zgłaszania nieprawidłowości jest jednym z najskuteczniejszych narzędzi pozyskiwania informacji o nadużyciach mających miejsce w organizacji

► Śledcza analiza danych zapewnia narzędzia nie tylko do wykrywania i badania nadużyć, ale także do zapobiegania nadużyciom. Przykładem takich zastosowań może być bieżące monitorowanie najbardziej ryzykownych obszarów (np. wydatków pracowniczych lub kosztów projektowych), dzięki któremu zespoły audytowe i compliance mogą wychwycić nieprawidłowości na wczesnym etapie i tym samym znacznie ograniczyć straty

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

► Weryfikacja kontrahentów i innych stron trzecich jest kluczowa nie tylko ze względu na potencjał strat finansowych, ale także ryzyko wizerunkowe i prawne. Narzędziami szczególnie przydatnymi w tym zakresie mogą być procedury Poznaj Swojego Klienta i Poznaj Swojego Dostawcę oraz normy etycznego zarządzania w łańcuchach dostaw

► Cyberprzestępczość może dotknąć każdego, w tym nawet największe organizacje. Rozwiązaniem jest opracowanie i wdrożenie kompleksowych planów zapobiegania incydentom, które mogą uchronić przed stratami finansowymi i reputacyjnymi

Page 23: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

Załącznik

Page 24: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

24

Profil próby badawczej

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

Kategoria: Rynki rozwinięte

Australia, Austria, Belgia, Kanada, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Irlandia, Włochy, Japonia, Luksemburg, Holandia, Nowa Zelandia, Norwegia, Portugalia, Singapur, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania oraz USA

Kategoria: Rynki rozwijające się

Argentyna, Brazylia, Bułgaria, Chile, Chiny, Kolumbia, Chorwacja, Czechy, Egipt, Hongkong, Węgry, Indie, Indonezja, Izrael, Kenia, Malezja, Meksyk, Jordania, Oman, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Nigeria, Filipiny, Polska, Rumunia, Rosja, Arabia Saudyjska, Serbia, Słowacja, Słowenia, RPA, Korea Południowa, Tajwan, Tajlandia, Kraje bałtyckie (Estonia, Litwa, Łotwa), Turcja, Ukraina oraz Wietnam

Kategoria: Bliski Wschód

Jordania, Oman oraz Zjednoczone Emiraty Arabskie

Kategoria: Kraje bałtyckie

Estonia, Łotwa i Litwa

Bułgaria, Oman, Tajwan oraz Tajlandia to państwa wzięte pod uwagę po raz pierwszy podczas 14. Światowego Badania Nadużyć Gospodarczych. Z tegorocznego badania wyłączona została Namibia.

Page 25: 14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych EY

25

Dane kontaktowe Zespół Zarządzania Ryzykiem Nadużyć

14. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych

Jakub Kraszkiewicz Partner EY

+48 (22) 557 87 29

[email protected]

Mariusz Witalis Partner EY

+48 (22) 557 79 50

[email protected]

Tomasz Dyrda Dyrektor EY

+48 (22) 557 87 46

[email protected]