J a a rv e r s l a g

1 januari - 31 december 2016

73e verslag van het Christelijk Nationaal vakverbond in Nederland

2

Inhoudsopgave

1. Inleiding pag. 3

2. Het jaar in vogelvlucht pag. 6

3. Bestuurscentrum pag. 40

4. CNv Internationaal pag. 68

5. Dienstencentrum pag. 72

5.1 CNv ledenservice pag. 72

5.2 CNv Info pag. 79

5.3 ssC ICT pag. 81

5.4 ssC Financiën pag. 83

5.5 ssC Facilitaire Ondersteuning pag. 85

5.6 ssC P&O pag. 87

6. vereniging pag. 89

6.1 algemeen en Dagelijks Bestuur pag. 89

6.2 Werkorganisatie pag. 89

6.3 ledenontwikkeling CNv pag. 91

3

1. Inleiding

2016 is het jaar waarin op Prinsjesdag het kabinet rutte II haar laatste begroting presenteert. Inmiddels weten we dat dit kabinet de rit heeft uitgezeten en zijn de onderhandelingen begonnen voor een mogelijk kabinet rutte III.

Net voor Prinsjesdag publiceert het CNv ook traditioneel gezien het concept van zijn arbeidsvoorwaardennota voor het komende cao-seizoen. De nota voor 2017 is getiteld ‘Nieuwe zekerheden in een veranderende wereld’. “Werknemers moeten veel meer invloed krijgen op hun eigen werk en carrière. In een wereld die steeds verandert is dat de enige manier om te zorgen voor meer vertrouwen en zekerheid”, aldus arend van Wijngaarden, coördinator arbeidsvoorwaarden van het CNv, naar aanleiding van de presentatie van de nota. scholing en ontwikkeling zijn daarbij essentieel en het CNv wil daar dan ook op inzetten in cao’s, bijvoorbeeld door het instellen van een individueel ontwikkelbudget. Zoals de afgelopen jaren stelt het CNv geen centrale looneis vast in de nota. Bedrijven, branches en sectoren verschillen daarvoor teveel. De loonvraag verschilt dus per cao. De reactie van het CNv op de miljoenennota op Prinsjesdag luidt: het kabinet deelt uit en schuift vooruit. In zijn reactie hekelt voorzitter limmen het feit dat het kabinet het probleem van het gelijke speelveld op de arbeidsmarkt doorschuift naar een volgend kabinet. Dat thema moet dan ook wat limmen betreft hét thema worden richting de verkiezingen in 2017.

De ingezette flexibilisering van de arbeidsmarkt zet zich namelijk voort in 2016 en daarmee is het ook het gehele jaar een rode draad door het werk van het CNv. een gelijk speelveld tussen werkenden wat betreft de kosten van arbeid is daarbij de kern van de inzet van het CNv. In november bieden de vakcentrales CNv, FNv en

4

vCP een brandbrief aan, aan werkgeversvoorman Hans de Boer en de voorzitter van de ser, Mariëtte Hamer. De oproep is om de ‘race to the bottom’ te keren en mensen weer perspectief te geven. In de brandbrief gaan de bonden in op verschillende aspecten van deze race. De moordende concurrentie die van collega’s concurrenten maakt, de gevolgen van mondialisering en de positie van multinationals, privatiseringen, aanbestedingsprocedures die de prijzen drukken, deregulering en bezuiniging, en op de polarisatie in de samenleving.

eind oktober maakt het kabinet bekend dat op 1 januari 2022 de aOW-leeftijd verhoogd zal worden naar 67 jaar en 3 maanden. Het CNv maakt zich zorgen over de snelheid van de stijging van de aOW-leeftijd en spreekt zich hierover publiekelijk uit. Ook het in 2013 gesloten sociaal akkoord houdt de eerste helft van het jaar de gemoederen in de polder nog danig bezig.

CNv Internationaal heeft in 2016 het nieuwe vakbonds-medefinancieringsprogramma Panta rhei (2017-2020) ontwikkeld en goedgekeurd gekregen door het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het nieuwe programma richt zich op het bevorderen van sociale rechtvaardigheid, het verkleinen van ongelijkheid en het verminderen van armoede. Het programma is ingebed in internationale raamwerken zoals de ‘sustainable Development goals’ van de vN, de Decent Work agenda van de IlO, en de United Nations guiding Principles for Business and Human rights, en sluit onder andere aan bij de convenanten trajecten die momenteel plaats vinden in Nederland en waar de CNv-bonden nauw bij betrokken zijn.In de werkorganisatie staat een groot deel van 2016 in het teken van de selectie van het nieuwe CrM. In workshops werden door collega’s van de CNv-bonden de werkprocessen in kaart gebracht waar het nieuwe CrM een rol in speelt. Uitgangspunt hiervan was: de nieuwe werkprocessen zo te ontwerpen dat ze gelijk zijn voor alle bonden. Op basis van deze uitwerkingen is een request For Proposal

5

(rFP) opgesteld waar een aantal partijen op heeft gereageerd. Uiteindelijk is de keuze gevallen op het product ‘Microsoft Dynamics CrM’ in combinatie met ‘Microsoft Dynamics aX 2012’. als implementatiepartner is gekozen voor een consortium van Pylades en CrM Partners.

In 2016 wordt in goed overleg met CNv vakmensen een cao afgesloten voor twee jaar. Ook andere onderwerpen als de nasleep van de fusie CNv vakmensen / CNv Dienstenbond en de uitwerking van de extra taakstellingen in de begroting 2017 komen regelmatig aan de orde. Ook met de Ondernemingsraad is regelmatig vruchtbaar overleg gevoerd. De bezuinigingen, het gedwongen afscheid moeten nemen van medewerkers en de invoering van een nieuw CrM systeem zijn de hoofdpunten.

In 2016 worden, na besluit van het algemeen Bestuur, de Financiële Commissie en het secretarissen Overleg opgeheven. Het feit dat iedereen in hetzelfde gebouw zit, leidt tot een andere manier van overleg. Het Bestuurlijk Overleg Bonds Overstijgende Zaken (BOBOZ) is het maandelijks overleg wat de FC en het sO vervangt. veel zaken die de gezamenlijke werkorganisaties betreffen komen hier aan de orde. Zo is een belangrijk gezamenlijk punt de invoering van een nieuw CrM systeem, het mogelijk continueren van de huisvesting op de Tiberdreef, de ontwikkeling van CNv Info en de bezuinigingen bij CNv ledenservice. Ook wordt, samen met de betrokken Ondernemingsraden, het gezamenlijke Or-overleg, het zogenaamd Or-3, weer vlot getrokken. aan het einde van het jaar werd, voor de eerste keer, gezamenlijk met alle werkorganisaties van het CNv op de Tiberdreef de Kerstviering gehouden.

Pieter de VenteAlgemeen secretaris

6

2. Het jaar in vogelvlucht

5 januariWerknemers van bedrijven zonder cao of verplicht bedrijfs-pensioenfonds krijgen via de ondernemingsraad meer invloed op hun pensioen. volgens CNv-voorzitter Maurice limmen versterkt dit de positie van werknemers in deze bedrijven.

6 januariWerknemers die een naaste of familielid willen verzorgen, moeten de ruimte krijgen om dat te doen. Bijvoorbeeld met flexibele werktijden of door thuis te werken. CNv-voorzitter Maurice limmen reageert hiermee op het onderzoek van de landelijke organisatie van mantelzorgers, Mezzo.

7

11 januarier is een patroon bij grote faillissementen, waarbij topbestuurders en investeerders hun eigen hachje redden en de ellende afwentelen op werknemers en de samenleving. Dit zei CNv-voorzitter Maurice limmen tijdens de Jaaropening van het CNv. Om dit te onderzoeken zou er een parlementaire enquête moeten komen.

13 januariHet duurt te lang voordat zieke werknemers weer aan het werk kunnen. De Tweede Kamer focust in het overleg hierover te veel op de vermeende kosten van loondoorbetaling bij ziekte. De focus zou juist moeten liggen op terugkeer naar de werkplek, aldus het CNv.

18 januarieen schrikbarende onderbenutting van talent. Dat is de reactie van limmen op de cijfers van het CBs in het rapport ‘Banen onder Niveau’. veel mensen met een goede opleiding werken onder hun niveau, tegelijkertijd is er voor mensen met weinig opleiding weinig werk te vinden.

19 januariOndersteun mantelzorgers met een regeling voor betaald verlof. Dat bepleit de CNv-voorzitter naar aanleiding van een motie van de Pvda in de Tweede Kamer om zo’n regeling te onderzoeken. Het CNv is voor een regeling die vergelijkbaar is met regelingen voor zwangerschap.

In een gezamenlijke brief aan staatssecretaris Jetta Klijnsma van sociale Zaken en Werkgelegenheid vragen de vakcentrales CNv, FNv en vCP aandacht voor de problemen rond pensioenen. Door de lage rekenrente en problemen met de overbruggingsregeling voor de aOW komen mensen in de problemen.

8

De beloningen van topbestuurders moeten gerelateerd zijn aan cao-lonen. Dat stelt CNv-voorzitter Maurice limmen naar aanleiding van CBs-cijfers waaruit blijkt dat de loonkloof tussen topverdieners en normale werknemers groeit. De top heeft ook in de crisis goed voor zichzelf gezorgd en verdient inmiddels zes keer meer dan een gemiddelde werknemer.

21 januariDe werkloosheid daalt, maar het tempo blijft laag. Zonder een echt stevige daling kun je niet zeggen dat de crisis voorbij is, vindt CNv-voorzitter Maurice limmen. Hij zegt dit naar aanleiding van CBs-cijfers over de werkgelegenheid.

22 januariDe kosten voor kinderopvang zijn voor middeninkomens te hoog. Dat is één van de uitkomsten van het ser-advies over voorzieningen voor jonge kinderen. volgens CNv-voorzitter limmen kan het advies ertoe leiden dat knelpunten in de kinderopvang worden beperkt.

25 januariHet is goed dat het kabinet maatregelen wil nemen om de arbeidsrelatie tussen zzp’er en opdrachtgever te verbeteren, maar fundamentele vragen over bijvoorbeeld arbeidsongeschiktheid en evenwichtige verhoudingen op de arbeidsmarkt pakt het kabinet niet aan, zegt Maurice limmen naar aanleiding van de behandeling van de wet Deregulering Beoordeling arbeidsrelaties (DBa)

26 januariHet CNv pleit nogmaals voor een individueel ontwikkelingsbudget voor alle werknemers. Dit in aanloop naar het debat in de Tweede Kamer over een leven lang leren. Juist door de snelle

9

technologische ontwikkelingen en robotisering verandert werk steeds sneller.

27 januarigepensioneerden zijn er tijdens de crisis harder op achteruit gegaan dan werkenden. Hun koopkrachtontwikkeling loopt achter. Het CNv pleit er daarom voor dat lastenverlichting ook bij ouderen terecht komt.

2 februarieen gemiste kans. Zo noemt de CNv-voorzitter de wet Deregulering Beoordeling arbeidsrelaties die in de eerste Kamer is aangenomen. De wet biedt onvoldoende mogelijkheden om echt een gelijk speelveld voor zzp’ers en werknemers de scheppen.

3 februariMaatwerk per sector en goed luisteren naar de wensen van werknemers. Dan heeft het cao-stelsel toekomst. Dit stelde CNv-voorzitter Maurice limmen in aanloop naar het debat in de Tweede Kamer over de toekomst van de cao.

5 februariWeeffouten in de europese regels zorgen voor oneerlijke concurrentie, verdringing en uitbuiting. CNv-voorzitter Maurice limmen pleit in aanloop naar de europese conferentie Decent Work voor betere regels en betere handhaving.

10 februariDe positie van werkenden in nieuwe bedrijfsvormen zoals Uber

10

en airBNB is nog steeds een blinde vlek. volgens CNv-voorzitter Maurice limmen moet het kabinet met een visie komen over de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden in deze bedrijven.

11 februarieen verantwoord beloningsbeleid zonder zelfverrijking voor de top. arend van Wijngaarden, vicevoorzitter van het CNv, pleit bij de start van het debat over de nieuwe Corporate governance Code voor organisaties waarin de belangen van iedereen meewegen.

Wil je de economie echt vooruit helpen, dan zullen er banen met zekerheid moeten komen. De economie groeit, maar bij het CNv is zorg, omdat die groei vooral zit in flexibele banen zonder enige zekerheid.

23 februarieen baan moet vertrouwen geven, zodat je bijvoorbeeld een huis kunt kopen of een opleiding kunt volgen. Die functie verdwijnt, nu steeds meer banen flexbanen zijn, constateert CNv-voorzitter Maurice limmen in reactie op cijfers van het CBs over de banenmarkt.

1 maartWerkgevers moeten de WWZ – die ze nota bene zelf hebben onderschreven – gaan toepassen en niet met alle inzet zoeken naar manieren om de wet te ontduiken. Dit zei arend van Wijngaarden, arbeidsvoorwaardencoördinator van het CNv, tijdens het rondetafelgesprek over de WWZ in de Tweede Kamer.

2 maartgelijk loon voor gelijk werk op dezelfde plek. Dat moet de inzet van Nederland zijn tijdens de europese voorjaarstop. In aanloop naar

11

deze top hebben sociale partners een gesprek met minister Henk Kamp van economische Zaken.

5 maartMaak afspraken over tarieven voor zzp’ers in de cao. Het inkomen van zzp’ers is zo’n tien procent lager dan dat van werknemers die vergelijkbaar werk doen, zo blijkt uit cijfers van het CBs. Omdat het loon van zzp’ers niet beschermd is, kan er concurrentie op loonkosten plaatsvinden.

7 maartDe groei lijkt aan te houden en de arbeidsmarkt trekt aan, zo meldt het Centraal Planbureau, maar er moet volgens CNv-voorzitter Maurice limmen nog veel gebeuren. langdurig werklozen zijn nog steeds kwetsbaar, er is concurrentie tussen zzp’ers en werknemers, en kennis en vaardigheden sluiten vaak niet aan op de arbeidsmarkt.

8 maartIn een brief aan de Tweede Kamer kondigt minister lodewijk asscher van sociale Zaken en Werkgelegenheid aan dat hij het Dagloonbesluit gaat repareren. goed nieuws, want het CNv trekt hier al heel lang aan. Het Dagloonbesluit dupeerde flexwerkers, herintreders en starters die in de WW terecht kwamen.

8 maartDe herziening van de europese Detacheringsrichtlijn schiet te kort. Dat is de reactie van CNv-voorzitter Maurice limmen op het voorstel van eurocommissaris Marianne Thyssen om de richtlijn aan te passen. De herziene richtlijn pakt het probleem van oneerlijke concurrentie onvoldoende aan.

12

9 maartals de werkgevers problemen ervaren met de WWZ, dan moeten ze dat concreet onderbouwen. Dat is de reactie van de vakcentrales op geluiden bij werkgevers over onder meer de transitievergoeding.

10 maartIn een brandbrief aan minister asscher van sociale Zaken en Werkgelegenheid pleiten de Nederlandse vakcentrales en de europese vakbondskoepel voor veilige grenzen bij het werken met kankerverwekkende stoffen. Kanker is de meest voorkomende werk gerelateerde doodsoorzaak.

15 maartMensen die naast elkaar aan het werk zijn tegen verschillende arbeidsvoorwaarden, dat is nog steeds de dagelijkse praktijk in europa. De europese top moet daarom vooral gaan over een fatsoenlijke arbeidsmarkt. De Tweede Kamer debatteert over de agenda van de europese voorjaarstop.

De dienstverlening aan werkzoekenden en werkgevers verloopt nog steeds niet goed en ook de uitvoering van de sociale zekerheid roept zorgen op. De vakcentrales pleiten daarom in een brief aan de Tweede Kamer voor een grotere rol in de uitvoering van de sociale zekerheid.

Niet de europese Centrale Bank, maar de politiek moet leidend zijn bij het economische beleid in europa. Dat zegt CNv-voorzitter Maurice limmen aan de vooravond van de Tripartite social summit in Brussel. Op die bijeenkomst komen europese instituten en organisaties van werknemers en werkgevers bij elkaar.

13

16 maartTe veel jonggehandicapten belanden in de bijstand en het aantal beschutte werkplekken voor hen blijft achter. In het sociaal akkoord is afgesproken dat er in 2026 zeker 125 duizend banen moeten zijn voor mensen met een arbeidsbeperking.

18 maartOmdat we langer doorwerken, neemt de kans toe dat je in je werk-zame leven te maken krijgt met een chronische ziekte. De sociaal economische raad heeft hier daarom een advies over uitgebracht. vaak is er met kleine aanpassingen op het werk veel te bereiken.

23 maartCNv-voorzitter Maurice limmen juicht de brandbrief toe die de stichting van de arbeid aan premier Mark rutte heeft gestuurd over de mogelijke kortingen op pensioenen. De europese Centrale Bank houdt de rente laag, dat raakt de pensioenen en het leidt tot verlies van vertrouwen in ons pensioenstelsel.

14

24 maartDe vakcentrales hebben een beter voorstel om het Dagloonbesluit te repareren, zo schrijven zij in een brief aan minister lodewijk asscher van sociale Zaken en Werkgelegenheid. Door nieuwe regels krijgen flexwerkers, starters en herintreders een veel langere WW als zij hun baan kwijtraken. een goede reparatie moet hier een eind aan maken.

30 maarteen goed pensioen opbouwen lukt alleen met goede collectieve regelingen. Dat geldt zowel voor werknemers als voor zzp’ers. Dit zegt CNv-voorzitter Maurice limmen in aanloop naar het debat in de Tweede Kamer over de toekomst van het pensioenstelsel.

11 aprilDe europese Commissie komt met betere regels tegen de onderbetaling en uitbuiting van arbeidsmigranten, gebaseerd op het principe ‘gelijk loon voor gelijk werk op dezelfde werkplek’. Hoewel de herziening van de Detacheringsrichtlijn positief is, kan de uitwerking nog beter.

12 aprilDe maatregelen die de europese Centrale Bank (eCB) neemt, pakken gunstig uit voor Zuid-europa, maar zijn slecht voor Nederlandse spaarders, werknemers en gepensioneerden. CNv-voorzitter Maurice limmen zegt tijdens de rondetafelgesprekken in de Tweede Kamer dat de eCB daarmee politiek bedrijft. Politiek hoort niet thuis bij een instelling die niet democratisch is gekozen.

Het UWv mag niet wachten met het herstellen van de WW-uitkering tot de reparatie daadwerkelijk op 1 januari ingaat. Dat heeft de

15

rechter bepaald. Het CNv strijdt al een jaar voor een eerlijke WW-uitkering in het Dagloonbesluit. Dit besluit pakt slecht uit voor starters, herintreders en flexwerkers.

13 aprilIn aanloop naar het overleg van de commissie sociale Zaken en Werkgelegenheid van de Tweede Kamer wijst CNv-voorzitter Maurice limmen er op dat werkgevers op grote schaal arbeidsmigranten inzetten om zo te besparen op loon, belasting en premie-afdrachten. Het CNv stelt voor de duur van detachering in de Detacheringsrichtlijn te beperken tot maximaal zes maanden. Nu is dat twee jaar.

15 aprilvrijhandelsverdragen moeten voldoen aan sociale en duurzame eisen. Dat staat in het advies dat de sociaal economische raad heeft uitgebracht over TTIP. Het CNv heeft meegewerkt aan dit advies. volgens CNv-voorzitter Maurice limmen heeft de ser hiermee een lat neergelegd waaraan toekomstige verdragen minimaal moeten voldoen.

16

21 aprilDe arbeidsmarkt moet geen flipperkast worden waarin het beleid keer op keer wijzigt. Het is belangrijk dat de rust in de polder weerkeert. Dat is de reactie van het CNv op de wijzigingen die het kabinet wil aanbrengen in de Wet Werk en Zekerheid.

Beken kleur als het gaat om koopkrachtbehoud voor senioren. Dat is de oproep aan de politiek van CNv-voorzitter Maurice limmen na de bekendmaking van de financiële positie van de vijf grootste Nederlandse pensioenfondsen. Die positie is in het eerste kwartaal opnieuw verslechterd.

26 aprilelk europees bedrijf dat medewerkers in Nederland detacheert, moet dat melden. Dat stelt CNv-voorzitter Maurice limmen in aanloop naar het debat in de Tweede Kamer over de Wet arbeidsvoorwaarden gedetacheerde Werknemers in de eU. Nederlandse bedrijven moeten vervolgens verplicht zijn die meldingen te checken.

28 aprilDe bedrijfswinsten stijgen, maar de loonstijging blijft achter, zo laat De Nederlandsche Bank weten. een gelijk speelveld tussen werkenden is noodzakelijk om die lonen te doen stijgen, meent CNv-voorzitter Maurice limmen. vooral de achtergestelde positie van zzp’ers moet worden recht getrokken.

Hoe zorgen we ervoor dat we in een wereld met robots nog ons brood kunnen verdienen? Dit is volgens CNv-voorzitter Maurice limmen de kernvraag in het debat over robotisering en de arbeidsmarkt, dat in de Tweede Kamer plaatsvindt. scholing en ontwikkeling is in die ontwikkeling cruciaal.

17

10 meiHoud je rug recht en bestrijd oneerlijke concurrentie. Dat is de oproep die het CNv doet aan eurocommissaris Marianne Thyssen. aanleiding is het verzet van Oosteuropese landen tegen de herziening van de Detacheringsrichtlijn. Die herziening is voor het CNv het minimale, en gaat eigenlijk al niet ver genoeg.

12 meiDe langdurige werkloosheid wordt steeds grijzer. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het CBs. Hoewel de arbeidsmarkt verbetert, zijn het juist oudere werklozen die nog steeds aan de kant staan. Tijd om de hardnekkige vooroordelen van werkgevers over ouderen weg te nemen.

13 meiDe onzekerheid op de arbeidsmarkt is een rem op de groei. De wildgroei aan tijdelijke contracten en zzp-constructies moet daarom stoppen. vooral jongeren en oudere herintreders zijn de dupe van het afnemende aantal vaste contracten op de arbeidsmarkt.

17 meigeef flexwerkers een extra beloning: de flex-toeslag. Dat stelt CNv-voorzitter Maurice limmen voor in reactie op de CBs-cijfers over de groei van het aantal flexbanen. Met flexbanen leggen werkgevers het ondernemersrisico neer bij werknemers. voor dat risico hoor je een werknemer dan ook extra te betalen.

20 meieen belangrijke, maar voorzichtige eerste stap. Dat is de reactie van het CNv op het besluit van het kabinet om het wettelijke minimum jeugdloon stapsgewijs af te schaffen vanaf 21 jaar. Tot nu toe geldt

18

dit jeugdloon tot 23 jaar. Het CNv is er voor dat het jeugdloon uiteindelijk vanaf 18 jaar verdwijnt.

De verkenning van het persoonlijke pensioenvermogen met collectieve risicodeling is een welkome stap in de discussie over de toekomst van het pensioenstelsel. Dat is de reactie van CNv-voorzitter Maurice limmen op de verkenning die de sociaal economische raad heeft uitgebracht over het pensioenstelsel.

27 meiDe hoogte van de lonen is een zaak tussen werkgevers en werknemers. Het is positief dat zowel minister Dijsselbloem van Financiën en De Nederlandsche Bank zich uitspreken over hogere lonen nu het economisch beter gaat, maar als het kabinet daar echt concreet iets aan wil doen dan kan dat door de lonen in de publieke sector te verhogen. De overheid als werkgever is aan zet.

30 meiFundamentele problemen op de europese arbeidsmarkt worden nog onvoldoende opgepakt. Dat concludeert CNv-voorzitter Maurice limmen in aanloop naar het einde van het Nederlandse voorzitterschap van de europese Unie. Maar met het aanpakken van de Detacheringsrichtlijn is wel een voorzichtig begin gemaakt.

31 meiOpnieuw een signaal dat ouderen het moeilijk hebben op de arbeidsmarkt. Het CBs constateert dat senioren steeds vaker een beroep doen op de bijstand en oververtegenwoordigd zijn onder langdurig werklozen. Het CNv vraagt aandacht voor de moeilijke positie van oudere werklozen.

19

De eerste Kamer is akkoord met de Wet arbeidsvoorwaarden gedetacheerde Werknemers in de europese Unie. een goede zaak, want de wet maakt informatie-uitwisseling tussen inspectiediensten in europa een stuk makkelijker. Het CNv maakt zich nog wel zorgen over het beschikbare aantal inspecteurs voor handhaving van deze wet.

De enorme boetes die uitkeringsgerechtigden krijgen als zij de fout in gaan, zelfs als dat per ongeluk is, dat kan niet langer. CNv-voorzitter Maurice limmen vindt het terecht dat er meer maatwerk komt in de zogenaamde Fraudewet. De maximale boete op overtredingen kan voortaan alleen worden gegeven als er sprake is van opzet.

2 juniOndernemingsraden krijgen meer te zeggen over de pensioenen. Bijvoorbeeld over wijzigingen in de afspraken rond pensioenen. een goede zaak. Het versterkt de positie van werknemers en stelt hen in staat hun verantwoordelijkheid voor het pensioen waar te maken.

20

3 juniDe ketenaansprakelijkheid uit de Wet aanpak schijnconstructies moet ook gelden in het beroepsgoederenvervoer. volgens CNv-voorzitter Maurice limmen krijgen chauffeurs nu vaak te weinig betaald en is er sprake van uitbuiting en verdringing. De Tweede Kamer behandelt het wetsvoorstel voor ketenaansprakelijkheid in de transportsector.

7 juniDe kunstmatig lage rente zorgt er voor dat veel pensioenfondsen in zwaar weer verkeren. In een brief aan de Tweede Kamer roepen de vakbonden de politiek op haar verantwoordelijkheid te nemen. De bonden zijn kritisch over de kunstmatig laag gehouden rente in europa.

We hebben niet meer europa nodig, maar een eerlijke europese Unie. De aanpassing van de Detacheringsrichtlijn kan daarin een goede eerste stap zijn, vindt CNv-voorzitter Maurice limmen in aan-loop naar het gesprek dat hij in Brussel heeft met europese vakbon-den.

Het actieplan Perspectief voor 50-plussers, met voetbalicoon John de Wolf als boegbeeld, is hard nodig om de kennis en ervaring van deze groep voor de arbeidsmarkt weer in beeld te brengen. De werkloosheid onder 50-plussers is hoger dan in andere groepen. Dat heeft vooral te maken met onjuiste beeldvorming.

8 juniWacht niet met het aanpakken van flex. De Tweede Kamer moet daarom uitvoering eisen van de motie die oproept tot een gelijke behandeling van werknemers die werken via een payrollbedrijf. Dit stelt CNv-voorzitter Maurice limmen in aanloop naar het debat in de Kamer over het arbeidsmarktbeleid.

21

De Tweede Kamer heeft het wetsvoorstel aangenomen dat werkne-mers via de ondernemingsraad meer invloed geeft op hun pensioenen. In de sociaal economische raad heeft het CNv ook al gepleit voor meer invloed van werknemers.

14 juniHet CNv maakt zich zorgen over het achterblijvende aantal zogenaam-de beschutte werkplekken voor mensen met een arbeidsbeperking. er is een inhaalslag nodig, zo laat ook de sociaal economische raad we-ten in de verkenning die is uitgebracht over de afspraken die gemaakt zijn om mensen met een arbeidshandicap aan werk te helpen.

goed nieuws voor mensen die een individuele pensioenspaarpot opbouwen bij een pensioenverzekeraar. Zij kunnen na hun pensioen-leeftijd besluiten om met een deel van het vermogen door te beleggen, zodat zij kans hebben op een hogere pensioenuitkering. De nieuwe wet verbeterde Premieregeling maakt dit mogelijk.

15 juniOpnieuw roept het CNv, samen met andere vakcentrales uit Neder-land, slowakije en Malta, eurocommissaris Marianne Thyssen op om vast te houden aan haar plan de Detacheringsrichtlijn te herzien. slowakije en Malta zijn de volgende twee landen die voorzitter zijn van de europese Unie.

16 juniNaast meer banen, moet er ook meer zekerheid komen voor mensen. Dat is de reactie van CNv-voorzitter Maurice limmen op de investeringsagenda die de werkgeversverenigingen hebben gepresenteerd. De ondernemers willen van de overheid miljarden aan publiek geld om ondernemingen te subsidiëren. Dat moet dan wel leiden tot publieke winst.

22

17 junieen betere bescherming voor werknemers na een faillissement, daar moet nieuwe wetgeving toe leiden. Dit zegt CNv-voorzitter Maurice limmen in aanloop naar de behandeling van de wet Continuïteit Ondernemingen die in de Tweede Kamer wordt behandeld.

23 juniHet CNv slaat alarm over de capaciteit van de Inspectie sZW, de voormalige arbeidsinspectie. Uit het antwoord op Kamervragen en het jaarverslag blijkt dat slechts 3,5 procent van de risicobedrijven bezoek krijgt van inspecteurs. De achterblijvende capaciteit geeft malafide werkgevers vrij spel.

Te weinig inspecteurs om te handhaven en nog steeds mogelijkheden om een hoog bedrag aan kosten voor huisvesting of zorg op het loon in te houden. Dat is de reactie van het CNv op het wetsvoorstel aanpak schijnconstructies. Deze wet moet het aantal inhoudingen op het minimumloon terugdringen.

23

24 juniHet CNv staat achter een economie waarin we meer hergebruiken en zuiniger omgaan met schaarse grondstoffen. De sociaal econo-mische raad, waarin het CNv deelneemt, brengt vandaag het advies ‘Circulaire economie, van wens naar uitvoering’ uit.

een europese Unie zonder het verenigd Koninkrijk is nauwelijks voor te stellen, daarom is het een treurige dag voor europa. Zo reageert CNv-voorzitter Maurice limmen op de uitslag van het referendum over de Brexit. Het Britse ‘nee’ onderstreept wel de noodzaak voor een eerlijker europa met een sociale arbeidsmarkt.

25 juniHet is goed dat het voor gemeenten verplicht wordt om beschutte werkplekken te scheppen voor mensen met een arbeidsbeperking. Het aantal beschutte werkplekken blijft achter. Het CNv is positief over de verplichting die staatssecretaris Jetta Klijnsma van sociale Zaken en Werkgelegenheid aankondigt.

27 juniInvesteren in duurzame energie is goed, maar moet samengaan met een investering om werknemers uit vervuilende sectoren om te scholen. Het effect op de koopkracht moet een plek krijgen in de klimaatbegroting, daarmee maak je duidelijk wie welke rekening betaalt. Dat stelt CNv-voorzitter Maurice limmen tijdens het ronde-tafelgesprek over de Klimaatwet in de Tweede Kamer.

27 juniIn een brief aan de vaste Kamercommissie voor sociale Zaken en Werkgelegenheid laten CNv en FNv weten dat gemeenten verplicht moeten worden om werk te maken van beschut werk voor mensen

24

met een arbeidshandicap. Hierin steunen zij het voornemen van staatssecretaris Klijnsma.

29 juniFlex ondermijnt de verdeling van welvaart. Dat stelt CNv-voorzitter Maurice limmen naar aanleiding van de CBs-cijfers in ‘Welvaart in Nederland 2016’. Werk zorgt steeds minder voor zekerheid, dat zorgt er voor dat mensen al bij een kleine tegenslag diep in de problemen kunnen komen.

30 juniIn een brandbrief aan de Tweede Kamer roepen de vakcentrales CNv, FNv en vCP op om snel met een oplossing te komen voor werklozen die al sinds een jaar een te lage uitkering krijgen. De beloofde compensatie laat te lang op zich wachten. De problemen zijn ontstaan door het Dagloonbesluit uit 2015, waardoor de WW-uitkering anders wordt berekend.

1 juliZorg dat alle werkenden, ook zzp’ers, pensioen opbouwen. Dat voorkomt later problemen. Dit stelt het CNv naar aanleiding van cijfers van het Nibud waaruit blijkt dat een kwart van de werkenden te weinig pensioen opbouwt. Dat komt met name door het groeiende aantal zzp’ers en flexwerkers.

Nederland loopt achter als het gaat om de europese investeringsdoelen voor onderzoek en ontwikkeling. Terwijl die investeringen volgens CNv-voorzitter Maurice limmen hard nodig zijn om banen te scheppen. Het CBs komt met cijfers waaruit blijkt dat Nederland te weinig inzet op slimme en duurzame groei om de eU-2020 doelen op tijd te halen.

25

4 juliNamens het CNv tekende vicevoor-zitter arend van Wijngaarden het Convenant Duurzame Kleding en Textiel. Dat deed hij samen met 55 kleding- en textielbedrijven, branche-organisaties, vakbonden en maat-schappelijke organisaties.

5 juliDe motie die de Tweede Kamer heeft aangenomen om meer onder-zoek te doen naar de capaciteit van de Inspectie sZW is een goede eerste stap. Het CNv trekt al langer aan de bel over de te kort schie-tende capaciteit van de inspectie.

6 juliverbeter de koopkracht van ouderen nu het economisch weer beter gaat. Die oproep doet CNv-voorzitter Maurice limmen in aanloop naar het voorjaarsoverleg in de Tweede Kamer. De koopkracht van ouderen stond jarenlang onder druk.

8 juliTijdens de bijeenkomst van het europees verbond van vakvereni-gingen, pleit het CNv voor maatregelen om uitbuiting en verdringing op de europese arbeidsmarkt tegen te gaan. Met name de huidige Detacheringsrichtlijn leidt tot scheve situaties, het ondermijnt het draagvlak voor europese samenwerking.

Collectiviteit en solidariteit moeten de bouwstenen blijven van een toekomstig pensioenstelsel. Dat betekent ook dat iedere werkende een goed pensioen moet kunnen opbouwen. Het CNv vindt de

26

perspectiefnota van de sociaal economische raad over de toekomst van pensioenen een welkome stap in de discussie.

13 juliHet CNv is positief over het aantal gerealiseerde garantiebanen bij bedrijven en overheidsorganisaties, maar blijft bezorgd over het aantal gerealiseerde beschutte werkplekken voor mensen die het moeilijkst aan een betaalde baan kunnen komen. In het sociaal akkoord van 2013 is afgesproken dat tot 2026 125 duizend mensen met een arbeidsbeperking aan een baan geholpen worden.

20 julieurocommissaris Marianne Thyssen handhaaft haar voorstel om de Detacheringsrichtlijn aan te passen. Ondanks de ‘gele kaart’ die Oosteuropese landen hadden getrokken. een goede zaak, want het is hard nodig de ongelijke kosten van arbeid bij grensoverschrijdende detachering aan te pakken.

25 juliHet is niet gek dat werknemers meer loon eisen. De loonkosten zijn nauwelijks gestegen, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de statistiek. In sommige bedrijfstakken zijn de loonkosten zelfs gedaald. Het is zorgwekkend dat werkgevers elkaar zo opjagen om de loonkosten naar beneden te krijgen.

9 augustusIedereen moet baat hebben bij economische groei, dus ook mensen die met pensioen zijn. De cijfers van het Centraal Planbureau laten een lichte groei in de koopkracht zien bij werkenden, maar een lichte daling bij gepensioneerden.

27

18 augustuservaren oudere medewerkers moet bij een doorstart na een faillis-sement net zoveel kans hebben op werk als andere werknemers. Mi-nister lodewijk asscher van sociale Zaken en Werkgelegenheid wil daarom nieuwe spelregels. Het CNv pleit al langer voor een betere bescherming van werknemers na een doorstart.

19 augustusHet idee van werkgevers om de bonuscultuur in de voeren op de werkvloer is een slecht idee. Dat stelt arend van Wijngaarden in reactie op de plannen van het aWvN. Wil je de economie stimuleren dan is een hoger loon voor iedereen de juiste weg. regel dat via de cao.

26 augustuseen fopspeen. Zo noemt CNv-voorzitter Maurice limmen de plan-nen van D66 om het ontslagrecht te versoepelen. een nog verdere flexibilisering van de arbeidsmarkt is zowel economisch als sociaal gezien destructief.

30 augustusDe doorgeslagen flex is slecht voor de economie, slecht voor de scholing van medewerkers, slecht voor mantelzorgers en slecht voor de maatschappij als geheel. Dat is de reactie van CNv-voorzitter Maurice limmen op het rapport ‘aanbod van arbeid 2016’ dat het sociaal Cultureel Planbureau publiceert. Het rapport beschrijft on-der meer hoe werkgevers nauwelijks investeren in de opleiding van flexibele medewerkers.

5 septemberlaat europa nu eerst goed doen wat ze nu doet, in plaats van er

28

steeds meer taken bij nemen. Dat is de reactie van CNv-voorzitter Maurice limmen op de plannen van de europese Commissie voor een zogenaamde ‘sociale pijler’. De commissie wil daarin allerlei wetgeving maken over onder meer de zorg.

6 septembereen betere positie voor bedrijfsarts en preventiemedewerker, een klachtenprocedure en recht op een second opinion. Dat zijn goede verbeteringsvoorstellen op de arbeidsomstandighedenwet. Kanttekening is nog wel dat de bedrijfsarts de second opinion kan tegenhouden.

12 septembervrouwen met een flexbaan zijn vaker de dupe van zwangerschaps-discriminatie dan vrouwen met een vast contract. Het flexcontract ondermijnt daarmee de bescherming van zwangere vrouwen. Dit blijkt uit het rapport dat het College voor de rechten van de Mens heeft uitgebracht.

13 septemberDe groei van het aantal – al dan niet gedwongen – zzp’ers zet de lonen onder druk. Omdat zzp’ers vaak geen goed tarief kunnen uitonderhandelen zetten ze daarmee niet alleen hun eigen inkomen, maar ook dat van werknemers onder druk. Dit ondermijnt het sociale stelsel, maar raakt ook de cao-afspraken. Het CNv pleit daarom voor een gelijk speelveld.

13 septemberDe Tweede Kamer stemt in met een aantal verbeteringen van de arbeidsomstandighedenwet. Punt van aandacht blijft nog wel de toegang die medewerkers hebben tot een second opinion.

29

19 septembergeef werknemers meer invloed op hun eigen werk en carrière, bijvoorbeeld door mensen een individueel ontwikkelingsbudget te geven waarmee ze zelf hun toekomst kunnen vormgeven. Dat is één van de kernpunten in de conceptarbeidsvoorwaardennota van het CNv voor 2017. De leden zullen later stemmen over de nota.

20 septembereen opgeruimde troonrede met terechte aandacht voor gelijk-loon-voor-gelijk-werk-op dezelfde plaats. De Nederlandse begroting heeft vaste grond onder de voeten gekregen. Nu werkend Nederland nog. Dat is de eerste reactie van CNv-voorzitter Maurice limmen op de troonrede.

Het kabinet deelt uit en schuift vooruit. volgens het CNv is het jam-mer dat het kabinet over een aantal belangrijke arbeidsmarktproble-men geen knopen doorhakt, bijvoorbeeld over de wankele positie van flexwerkers en zzp’ers. Uit de Miljoenennota die gepresenteerd is, blijkt dat het economisch tij meezit.

30

23 septemberDe verkenning van de sociaal economische raad over de effecten van robotisering op de arbeidsmarkt schetst een dubbel beeld. ener-zijds schept robotisering nieuwe banen en krijgen meer mensen met hulp van techniek toegang tot de arbeidsmarkt. anderzijds zal het ook banen doen verdwijnen. De verkenning wordt besproken met de achterban van vakbonden en werkgeversorganisaties.

26 septembereen teleurgestelde reactie van het CNv op de antwoorden van minis-ter asscher van sociale Zaken en Werkgelegenheid op vragen over de problemen die er zijn met het WW-dagloon. Niet alle gedupeer-den krijgen compensatie voor de nieuwe dagloonberekening en voor mensen die dat wel krijgen komt die compensatie veel te laat.

29 septembereen flexibele aOW voor mensen met zware beroepen. Dit plan van het CNv krijgt nu ook steun van de Pvda. voor veel werknemers met zware beroepen is het lastig te blijven werken tot de verhoogde aOW-leeftijd. Mensen die zwaar werk hebben zouden daarom eerder moeten kunnen stoppen.

4 oktoberscholing en ontwikkeling is juist nu hard nodig. Het is daarom een slecht signaal dat het kabinet daar op gaat bezuinigen. Het CNv rea-geert daarmee op het bericht dat het kabinet 106 miljoen wil bezuini-gen door de belastingaftrek voor scholing af te schaffen.

5 oktoberZorg voor een adequaat vangnet voor 50-plussers. Het kan niet zo zijn dat deze mensen hun huis moeten opeten omdat ze geen baan

31

meer kunnen vinden. Het CNv dringt daarom in een brief aan de Tweede Kamer aan op het in stand houden van de IaOW, een rege-ling voor oudere werklozen, die nu wordt afgebouwd.

11 oktoberZorg voor een betere wettelijke positie van werknemers die te maken krijgen met een doorstart na een faillissement. CNv-voorzitter Maurice limmen vindt het spijtig dat het kabinet hier nog geen werk van heeft gemaakt. Ondanks eerdere toezegging om de verouderde faillissementswetgeving te vernieuwen, laten verbeteringen nog steeds op zich wachten.

een oproep aan europarlementariërs om zich uit te spreken tegen oneerlijke concurrentie, verdringing en uitbuiting. Dat doet CNv-voorzitter Maurice limmen in aanloop naar de behandeling van de herziene Detacheringsrichtlijn in het europarlement. eurocommissaris Marianne Thyssen heeft voorstellen gedaan voor een meer gelijk speelveld op de europese arbeidsmarkt.CeTa, het vrijhandelsverdrag tussen Canada en europese Unie, moet van tafel als er geen wezenlijke verbeteringen komen als het gaat om arbeidsnormen, milieu en consumentenveiligheid. Dat hebben vakbonden en maatschappelijke organisaties de Tweede Kamer per brief laten weten.

13 oktoberDe kankerverwekkende stof chroom-6 wordt opgenomen in wetgeving die werknemers moet beschermen tegen schadelijke stoffen. eerder dit jaar stuurden Nederlandse vakbonden hierover samen met de europese vakbond een brandbrief aan de minister van sociale Zaken en Werkgelegenheid.

32

24 oktoberHet aantal studenten op mbo-opleidingen neemt af en dat is een zorgelijke trend voor de arbeidsmarkt. Daarom is het goed dat de sociaal economische raad aanbevelingen doet om de trend te keren. Opgeleide mbo’ers zijn van enorm belang bij het draaiend houden van de economie.

25 oktoberOpnieuw een oproep van het CNv samen met FNv en vCP aan minis-ter lodewijk asscher van sociale Zaken en Werkgelegenheid om de gedupeerden van het WW-dagloonbesluit snel te compenseren. Door nieuwe rekenregels voor de WW krijgen veel flexwerkers, starters en herintreders een fors lagere uitkering. Het CNv dringt al langer aan op compensatie voor de 15 duizend gedupeerden.

26 oktobergeef gemeenten meer mogelijkheden om mensen in de bijstand aan het werk te helpen. en zorg er voor dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt perspectief krijgen op een baan. Dat is het uit-gangspunt van de Participatiewet. De Tweede Kamer overlegt over de uitvoering van deze wet.

De kritiek van het CNv op het afschaffen van de scholingsaftrek vindt brede steun in de Tweede Kamer. Ook andere vakbonden en werk-geversorganisaties zijn tegen deze bezuiniging. Het kabinet legt deze kritiek vooralsnog echter naast zich neer.

goed nieuws. De compensatieregeling voor de WW-dagloonregeling, waar het CNv zo lang voor heeft gepleit, komt er. Dit betekent dat 15 duizend mensen die gedupeerd zijn door de nieuwe rekenregels compensatie krijgen voor de te lage WW-uitkeringen.

33

28 oktobervakbonden, banken, maatschappelijke organisaties en de overheid tekenen het bankenconvenant. Hierin spreken zij af ervoor te zorgen dat er bij investeringen en financieringen meer oog is voor mensen-rechten wereldwijd.

31 oktoberDe stijging van de aOW-leeftijd gaat te snel. Dat zegt CNv-voorzitter Maurice limmen naar aanleiding van de aangekondigde verhoging van de aOW-leeftijd naar 67 jaar en 3 maanden in 2022. Bestrijd eerst de groeiende ouderenwerkloosheid, deze groep mensen is al-lerminst geholpen met een nog verdere verhoging.

1 novemberFlexwerkers verdienen aanzienlijk minder dan werknemers in vaste dienst, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de statistiek. Maar eigenlijk zouden flexwerkers juist meer moeten verdienen omdat zij een deel van het risico van een ondernemer dragen.

34

2 novemberMet een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) heeft het CNv inzage gevraagd in de uitvoeringstoetsen van de Inspectie sZW. Het CNv wil er zo achter komen of de inspectie wel voldoende capa-citeit heeft om nieuwe wetten te kunnen handhaven.

8 novemberHet kunnen vastleggen van kennis en vaardigheden in een zoge-naamde ‘erkenning van verworven competenties’ (evc) om in een nieuwe baan aan te tonen wat je allemaal kunt. De overheid en de stichting van de arbeid publiceren een convenant waarin zij afspre-ken de kwaliteit van het systeem voor evc’s te blijven bewaken.

9 novemberOverbelasting van werkende mantelzorgers zal leiden tot verdere uitval op de arbeidsmarkt als de huidige verlofregelingen niet ver-beteren. Het Centraal Bureau voor de statistiek laat weten dat bijna twee miljoen Nederlanders mantelzorger zijn. Het CNv wil dat er betere regelingen komen om mantelzorg te combineren met werk.

10 novemberOnderwijsminister Bussemaker stelt de maatregel om te bezuinigen op scholing voor werkenden voorlopig uit. Het CNv hoopt dat dit leidt tot afstel. eerder kondigde Bussemaker aan de scholingsaftrek te willen afschaffen. Hiermee werd 106 miljoen euro bezuinigd op scho-ling. Het CNv, andere vakbonden en werkgevers waren tegen deze bezuiniging.

14 novemberZorg voor voldoende leerbanen en stageplaatsen voor studenten in het middelbaar beroepsonderwijs. Zij zijn de arbeidsmotor

35

van de toekomst. Dat stelt CNv-voorzitter Maurice limmen bij de start van de campagne ‘Haal de toekomst in huis’ van samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven.

15 novemberOnbegrijpelijk. Ondanks Kamerbrede kritiek en eerdere toezeggingen lijkt Onderwijsminister Bussemaker toch door te gaan met bezuinigingen op scholing voor werkenden. Het CNv, andere vakbonden en werkgevers zijn fel tegen deze bezuinigingen.

17 novemberHet Centraal Planbureau haalt effectief de mythe onderuit dat flexibilisering een natuurwet is waar niet aan valt te ontkomen. Nederland is doorgeschoten met flex. Het CNv vindt het tijd om weer in te zetten op duurzame arbeidsrelaties.

18 novemberIn een gezamenlijke brief vraagt het CNv, samen met FNv en vCP, de Tweede Kamer om kortingen op de pensioenen te voorkomen.

Keer de race naar het putje. In een brandbrief aan werkgevers-voorman Hans de Boer en ser-voorzitter Mariëtte Hamer slaan de vakbonden (CNv, FNv, vCP) alarm over de grote toename van onzekere arbeidscontracten.

18 novemberIn Nieuwsuur vertelt CNv-voorzitter Maurice limmen hoe de wet DBa er voor kan zorgen dat werknemers weer collega’s worden in plaats van concurrenten.

36

22 novemberHet tempo waarin de aOW-leeftijd omhoog gaat, ligt veel te hoog. Dat stelt CNv-voorzitter Maurice limmen in een brief aan de Tweede Kamer. Daar wordt op 24 november de verhoging van de aOW-leeftijd besproken.

24 novemberIn een gezamenlijke brief aan de Tweede Kamer pleiten CNv en vCP ervoor om alert te zijn op nieuwe europese normen voor de arbeidsmarkt. CNv-voorzitter Maurice limmen vindt dat europa eerst de problemen rond oneerlijke concurrentie en verdringing moet oplossen.

Minimaal 160 extra fulltime inspecteurs zijn nodig om de Inspectie sZW weer op niveau te brengen. Die extra inzet is nodig om echt werk te kunnen maken van een fatsoenlijke arbeidsmarkt, stelt limmen.

25 novemberDe politieke wil om door te pakken ontbreekt, aldus CNv-voorzitter Maurice limmen. De Tweede Kamer wil niets doen aan de verhoging van de aOW-leeftijd en aan de pensioenkortingen die dreigen.

37

29 novembergoed dat er nu vaart wordt gemaakt met het bieden van beschut werk door gemeenten, vindt CNv-voorzitter Maurice limmen. Hij reageert hiermee op het wetsvoorstel dat is aangenomen en dat gemeenten verplicht deze beschutte werkplekken aan te bieden.

30 novemberalleen door solidair risico’s te dragen maak je een toekomst-bestendig pensioencontract. Dat blijkt uit het onderzoek dat de Pensioenfederatie heeft gedaan. CNv-bestuurslid Willem Jelle Berg is positief over de uitkomst van dit onderzoek.

Negen maanden geleden neemt het parlement een wet aan om men-sen te beschermen tegen uitbuiting en nu komt men daarop terug. Dit zegt CNv-voorzitter Maurice limmen tijdens het rondetafelgesprek met Tweede Kamerleden over de wet Deregulering Beoordeling ar-beidsrelaties (DBa).

2 decembergeen uitbreiding voor de Inspectie sZW, dat schrijft minister lodewijk asscher van sociale Zaken en Werkgelegenheid in een brief aan de Tweede Kamer. CNv-voorzitter Maurice limmen roept hem op dat besluit te heroverwegen.

Met de uitspraak over payrolling zet de Hoge raad de deur naar eeu-wigdurende flex wagenwijd open. Het is volgens het CNv daarom nodig dat de regering met reparatiewetgeving komt om grenzen aan payrol-ling te stellen.

6 decemberZestien maatregelen voor een fatsoenlijke en eerlijke europese arbeidsmarkt. Het CNv presenteert deze maatregelen in aanloop naar

38

de begrotingsbehandeling van het ministerie van sociale Zaken en Werkgelegenheid in de Tweede Kamer.

8 decemberstel de wet DBa niet uit. Het is cruciaal om schijnzelfstandigheid aan te pakken. Dat zegt CNv-voorzitter Maurice limmen in aanloop naar het debat over de wet Deregulering Beoordeling arbeidsrelaties in de Tweede Kamer.

gegraai aan de top, dat kan niet. limmen pleit ervoor dat de herziene Corporate governance Code ook handvatten biedt voor het inkomen van topbestuurders. De code boekt vooruitgang als het gaat om duurzaamheid, maar de topinkomens blijven onderbelicht.

een studiebijsluiter voor mbo-opleiding lijkt een goede manier om studenten beter te informeren over hun opleiding. Dat zegt limmen in reactie op de toezegging van de Tweede Kamer om het ser-advies hierover op te pakken.

goed nieuws. een motie van Pvda en vvD om de Inspectie sZW tijdelijk uit te breiden met 35 fulltime inspecteurs is aangenomen in de Tweede Kamer. Maar om de arbeidsinspectie echt op orde te krijgen is volgens limmen nog veel meer nodig, minimaal 160 inspecteurs.

13 decemberHet algemeen Bestuur van het CNv stelt de cao-agenda voor 2017 vast. De speerpunten zijn: delen in de economische groei, investeren in scholing, en een gelijk speelveld op de arbeidsmarkt.

goed dat de Tweede Kamer staatssecretaris erik Wiebes van Financiën corrigeert om de wet DBa beter te gaan handhaven.

39

Het CNv dringt daar al langer op aan. Die handhaving is nodig om te voorkomen dat werkgevers misbruik maken van mensen door ze te dwingen als zzp’er te werken.

14 decemberHet voorstel van eurocommissaris Marianne Thyssen om de premieafdracht voor werknemers uit andere landen iets eerlijker te maken, is een kleine stap in de goede richting. Het CNv wil dat er helemaal geen concurrentie op loonkosten meer mogelijk is door de eU-regels en presenteerde eerder zestien maatregelen voor een eerlijke europese arbeidsmarkt.

15 decemberHet minimumjeugdloon wordt in stappen afgeschaft voor jongeren boven de 18 jaar. een goede zaak, vindt CNv-voorzitter Maurice limmen. In 2017 krijgen jongeren vanaf 22 jaar een volwassenloon. In 2019 geldt dat ook voor 21-jarigen. Op termijn moet het jeugdloon volgens het CNv verdwijnen vanaf 18 jaar.

23 decemberHet voorstel van de europese Commissie om de Detacheringsrichtlijn aan te passen gaat niet ver genoeg. er is veel meer nodig om uitbuiting, verdringing en oneerlijke concurrentie op de europese markt aan te pakken. Het CNv pleit voor gelijk loon voor gelijk werk op dezelfde plaats.

40

3. Bestuurscentrum

Beleid

In het oog springende en belangrijke thema’s voor het CNv in 2016 zijn onder andere een eerlijke arbeidsmarkt, zowel in Nederland als binnen europa, met een gelijk speelveld tussen vast en flex, meer mogelijkheden voor en regie van werkenden op hun scholing en ontwikkeling, de toekomst van ons pensioenstelsel, de positie van oudere werknemers op de arbeidsmarkt en de laatste open eindjes in de uitwerking van het sociaal akkoord van 2013. Hieronder worden, enigszins thematisch geclusterd, een aantal van de belangrijkste beleidsmatige momenten, ontwikkelingen en trajec-ten van het afgelopen jaar beschreven.

arbeidsmarkt en economische ontwikkelingen

Gelijk speelveld: Flex en ZZPDe ingezette flexibilisering van de arbeidsmarkt zet zich voort in 2016 en daarmee is het ook het gehele jaar een rode draad door het werk van het CNv. een gelijk speelveld tussen werkenden wat betreft de kosten van arbeid is daarbij de kern van de inzet van het CNv. Half mei presenteert het CBs cijfers die een verdere toename van flexibe-le arbeidsrelaties laten zien. In reactie bepleit Maurice limmen een flextoeslag voor de flexkracht zodat de kosten van flexibele arbeid gelijk worden getrokken met vast werk. “Met die flexibele contracten leggen werkgevers het ondernemersrisico steeds meer op de schou-ders van hun medewerkers, daar zou een hogere beloning tegenover moeten staan.” CNv wil hierover afspraken maken in cao’s. In november bieden de vakcentrales CNv, FNv en vCP een brand-brief aan aan werkgeversvoorman Hans de Boer en de voorzitter van de ser, Mariëtte Hamer. De oproep is om de ‘race to the bottom’ te keren en mensen weer perspectief te geven. In de brandbrief gaan

41

de bonden in op verschillende aspecten van de race naar het putje: de moordende concurrentie die van collega’s concurrenten maakt, de ge-volgen van mondialisering en de positie van multinationals, privatise-ringen, aanbestedingsprocedures die de prijzen drukken, deregulering en bezuiniging, en op de polarisatie in de samenleving.

Wet DBAeen element van de discussie is de ongelijke concurrentie tussen werknemers en zzp’ers, waarbij opdrachtgevers / werkgevers probe-ren om via schijnconstructies kosten te ontlopen. In het eerste kwar-taal loodst staatsecretaris Wiebes zijn alternatief van de var voor zzp’ers door de eerste Kamer. De wet moet een bijdrage leveren aan het tegengaan van schijnzelfstandigheid. voortaan zal er gewerkt wor-den met modelovereenkomsten die vooraf worden goedgekeurd door de Belastingdienst. Het CNv reageert kritisch, omdat het maar zeer de vraag is of de nieuwe wet een antwoord zal vormen op de vraag hoe te komen tot een gelijk speelveld tussen werknemers en zzp’ers. Cruciaal zal zijn hoe streng de modelovereenkomsten beoordeeld gaan worden en hoe de handhaving door de Belastingdienst eruit zal zien. Het gehele jaar is de invoering van de wet DBa onderwerp van discus-sie. eind november vindt er in de Tweede Kamer een hoorzitting plaats waar voorzitter Maurice limmen deelneemt. Zijn oproep is dat het cru-ciaal is dat de wet gehandhaafd wordt, naar aanleiding van oproepen uit de Kamer om de handhaving van de wet in de ijskast te zetten.

SER: ZWLWIn de ser start in het begin van 2016 een nieuw traject: de commis-sie Zieke Werkenden en langdurig Werklozen (ZWlW) waarin geke-ken wordt naar de problematiek van langdurige werkloosheid, maar ook naar de loondoorbetaling bij ziekte en de vraag of en hoe zzp’ers verzekerd zouden moeten zijn tegen arbeidsongeschiktheid. er wordt gedurende het gehele jaar uitgebreid gesproken, maar nog niet tot overeenstemming gekomen.

42

Capaciteit Inspectie SZWvoor een eerlijke arbeidsmarkt is voor het CNv de capaciteit van de Inspectie sZW om te kunnen handhaven op misstanden en schijn-constructies essentieel. al meerdere jaren is dit een punt van zorg voor het CNv. De periode mei / juni is de periode dat de Tweede Kamer de jaarverslagen over het vorig jaar bespreekt en de balans opmaakt over het gevoerde beleid. Zo ook de vaste Kamercommis-sie voor sociale Zaken en Werkgelegenheid, die de jaarverslagen van het ministerie van sociale Zaken en Werkgelegenheid bespreekt. speciale aandacht vanuit het CNv is er voor het jaarverslag 2015 van de Inspectie sZW. Daaruit blijkt dat in dat jaar slechts 3,5 procent van de bedrijven in de zogenoemde risicosectoren is bezocht door de Inspectie sZW. Tegelijkertijd geeft de inspectie aan dat onder-zoeken steeds grootschaliger en arbeidsintensiever worden omdat werk-gevers geraffineerde methodes gebruiken om het niet naleven van de arbeidswetgeving te verbloemen. reden voor het CNv om in de Telegraaf de noodklok te luiden en te pleiten voor meer capaci-teit voor de Inspectie sZW. Ook bij de begrotingsbehandeling sZW komt dit terug. In november doet het CNv een Wob-verzoek om de uitvoeringstoetsen van de Inspectie openbaar te maken. Het CNv wil precies weten wat de inspectie zelf zegt over de de capaciteit die nodig is om arbeidswetten goed te kunnen uitvoeren.

Toekomstige ontwikkelingen: Robotisering en circulaire economieNaar aanleiding van een overleg in de Tweede Kamer eind april, ont-vouwt CNv-voorzitter Maurice limmen in een brief aan de Commis-sie sociale Zaken van de Tweede Kamer de visie over robotisering en de toekomst van de arbeidsmarkt. Het CNv pleit in zijn brief onder meer voor een individueel ontwikkelingsbudget dat iedereen zou moeten krijgen en dat mensen in staat stelt een leven lang te leren. Ook pleit het CNv voor meer ondersteuning voor werknemers die hun baan verliezen als gevolg van robotisering en de rol die sociale partners hierbij zouden kunnen spelen. In het najaar wordt in de ser de verkenning over de effecten van de zogenaamde robotisering op

43

de arbeidsmarkt en de arbeidsverhoudingen vastgesteld. De robo-tisering zal zorgen voor grote veranderingen op de arbeidsmarkt. aan de ene kant ten goede omdat nieuw werk ontstaat en sommige mensen met de hulp van techniek de arbeidsmarkt op kunnen. Maar er zijn ook negatieve effecten omdat werk verdwijnt. Op basis van hoe Nederland in het verleden is omgegaan met deze veranderingen en de gunstige uitgangspositie, mag er vertrouwen zijn dat Neder-land kan profiteren van de robotisering en dat de negatieve effecten zoveel mogelijk kunnen worden beperkt. Dat gaat echter zeker niet vanzelf, daarvoor is actie nodig, zeker op het gebied van van-werk-naar-werk, scholing en ontwikkeling en medezeggenschap. een ander onderwerp in relatie tot de toekomst van de economie, en daarmee ook van de arbeidsmarkt, is duurzaamheid. In juni pre-senteert de sociaal economische raad (ser) het advies ‘Circulaire economie, van wens naar uitvoering’. Mede door de inzet van het CNv, vertegenwoordigd in de ser, is er in het rapport aandacht voor investeringen in scholing en ontwikkeling van werknemers en het begeleiden van-werk-naar-werk. Het CNv steunt de transitie naar een meer circulaire economie en stelt dat bij een veranderende economie nadrukkelijk moet worden gekeken naar wat dat betekent voor werknemers.

MinimumjeugdloonTegelijkertijd met de voorstellen rondom de WWZ (zie onder voortgang sociaal akkoord) wordt er door het kabinet een voorstel naar buiten gebracht om de leeftijd waarop het Wettelijk Minimumloon in plaats van het Minimumjeugdloon moet worden verdiend, omlaag te brengen in twee stappen van 23 naar 21. Het CNv pleit al langer voor afschaffen van het jeugdloon, en verwelkomt deze stap als een belangrijke, zij het voorzichtige, stap in de goede richting. In mei brengt de ser een verkenning uit over het Minimumjeugdloon. De verkenning gaat in op de belangrijkste argumenten van het maatschappelijke debat over de systematiek van het WMJl en bundelt deze met kennis van de effecten van het WMJl en eventuele opwaartse aanpassingen daarvan.

44

Prinsjesdag: Economische cijfers, koopkracht en loonkostenontwikkelinggedurende de zomer publiceren zowel het CBs als het CPB belang-wekkende economische cijfers. De jaarlijkse koopkrachtraming van het CPB is voor het CNv aanleiding om op de bres te springen voor ouderen en mensen met een uitkering. De cijfers van het CPB laten namelijk zien dat voor het volgende jaar voor werkenden de koop-kracht licht stijgt, maar dat die voor mensen met een uitkering en ouderen juist daalt. In aanloop naar Prinsjesdag maakt het kabinet bekend met oplossingen te komen voor deze groepen.De reactie van het CNv op de miljoenennota op Prinsjesdag luidt: het kabinet deelt uit en schuift vooruit. In zijn reactie hekelt voorzitter limmen het feit dat het kabinet het probleem van het gelijke speel-veld op de arbeidsmarkt doorschuift naar een volgend kabinet. Dat thema moet dan ook wat limmen betreft hét thema worden richting de verkiezingen in 2017. Wat betreft de koopkracht vindt het CNv het goed dat iedereen er iets bijkrijgt in 2017 en dat het kabinet het scheve beeld dat dreigde te ontstaan ten aanzien en zoals hierboven geschetst, heeft aangepast. De koopkracht van ouderen blijft een zorg vanwege de dreigende korting op de pensioenen. Het CBs publiceert in dezelfde periode cijfers waaruit bleek dat de loonkosten de afgelopen twintig jaar nog nooit zo laag zijn geweest. In reactie geeft het CNv aan het zorgwekkend te vinden dat werk-gevers elkaar opjagen om de loonkosten laag te houden. Zij probe-ren de cao te ontwijken via uitzendwerk, inzet van flexkrachten en zelfstandigen. Zo ondergraven zij de koopkracht en daarmee het economisch herstel. In plaats daarvan stelt het CNv voor een bodem te leggen onder de prijs van arbeid, bijvoorbeeld door een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers te introduceren. Ook wil het CNv dat de overheid harder optreedt tegen bepaalde vor-men van payrolling en buitenlandse uitzendconstructies, waarmee opdrachtgevers op grote schaal sociale premies kunnen ontduiken. In september neemt CNv-voorzitter Maurice limmen deel aan een hoorzitting in de Tweede Kamer over de loonontwikkeling in Neder-land. Hier herhaalt hij zijn oproep voor een gelijk speelveld.

45

Arbeidsvoorwaardennota 2017Net voor Prinsjesdag publiceert het CNv ook traditioneel gezien het concept van zijn arbeidsvoorwaardennota voor het komende cao-seizoen. De nota voor 2017 is getiteld ‘Nieuwe zekerheden in een veranderende wereld’. “Werknemers moeten veel meer invloed krijgen op hun eigen werk en carrière. In een wereld die steeds verandert is dat de enige manier om te zorgen voor meer vertrouwen en zekerheid”, aldus arend van Wijngaarden, coördinator arbeidsvoorwaarden van het CNv, naar aanleiding van de presentatie van de nota. scholing en ontwikkeling zijn daarbij essentieel en het CNv wil daar dan ook op inzetten in cao’s, bijvoorbeeld door het instellen van een individueel ontwikkelbudget. Zoals de afgelopen jaren stelt het CNv geen centrale looneis vast in de nota. Bedrijven, branches en sectoren verschillen daarvoor teveel. De loonvraag verschilt dus per cao.

scholing en ontwikkeling

Post-Initieel Leren en OntwikkelenDe dalende trend van het aantal mbo-deelnemers is er één van de laatste jaren. vooral het aantal jongeren dat voor een zogenoemde beroepsbegeleidende leerweg (BBl) kiest neemt af. Dat is een punt van zorg voor het CNv. Op 21 oktober brengt de ser een briefadvies uit met aanbevelingen om deze dalende trend te keren. De ser adviseert meer inzet op imagoverbetering en verplichting aan onderwijsinstellingen om een studiebijsluiter beschikbaar te stellen. via deze studiebijsluiter kunnen jongeren objectieve informatie vinden over bijvoorbeeld de kans op werk en het startsalaris van verschillende opleidingen.CNv publiceert in 2016 zijn scholings- en ontwikkelingsagenda. Deze vormt de basis voor onder andere de inzet in de ser trajecten over dit onderwerp binnen de ser commissie aMv (arbeidsmarkt- en Onderwijsvraagstukken). Daarin wordt naast het advies over het Beroepsonderwijs, ook gedurende het jaar gewerkt aan het advies over post-initieel leren. Dit advies gaat over het stimuleren van leven

46

lang leren en welke maatregelen en infrastructuur er nodig zijn om dit verder vorm te geven en te versnellen. een belangrijk onder-werp voor het CNv, waarbij meer regie van werknemers zelf op hun eigen onwikkeling, bijvoorbeeld via een persoonlijke leerrekening of persoonlijk budget, centraal staat in de inzet van het CNv. Het advies wordt begin 2017 verwacht.

Bezuiniging op de scholingsaftrekNaar aanleiding van de miljoenennota trekt CNv aan de bel in aanloop naar de algemene financiële beschouwingen in de Tweede Kamer. Het kabinet stelt namelijk in het Belastingplan 2017 voor om 106 miljoen euro te bezuinigen op de scholing van werknemers door per 2018 de belastingaftrek voor scholingsuitgaven af te schaffen. Het kabinet boekt daarmee een structurele bezuiniging in van 106 miljoen euro, die gebruikt wordt om gaten in de begroting van het ministerie van Onderwijs en Cultuur te dichten. Het totale budget dat gepaard gaat met de scholingsaftrek is 218 miljoen euro. Met de overblijvende 112 miljoen euro wil het kabinet een nieuwe re-geling van scholingsvouchers optuigen die vooral ten goede zou moeten komen aan werknemers die uit zichzelf minder snel geneigd zijn scholing te volgen, zoals lager opgeleiden en ouderen. andere

47

groepen dreigen dus buiten de boot te gaan vallen. Maurice limmen zegt in een reactie: “Helemaal eens dat we achterblijvende groepen qua scholing en ontwikkeling extra moeten stimuleren en faciliteren, maar waarom moet dat ten koste gaan van diegenen die zich al scho-len en waarvan het ook hartstikke nodig is dat zij dat doen? Waarom kiest het kabinet niet voor én én’? Dus extra investeren in de scho-ling van alle werkenden? Ik roep de Tweede Kamer dan ook op het kabinet hier te corrigeren.”

Nieuw convenant EVCOp 8 november verschijnt het nieuwe evC-convenant in de staatscourant. In het systeem voor erkenning van verworven compe-tenties (evC) kunnen werknemers kennis er ervaring laten vastleg-gen in een zogeheten ervaringscertificaat. Werknemers kunnen dit certificaat inzetten in hun verdere loopbaan of om vrijstelling te krij-gen bij delen van een opleiding. Omdat het systeem met ervarings-certificaten begin 2016 is veranderd is het nodig het evC-convenant aan te passen. In het aangepaste convenant geven rijksoverheid en de stichting van de arbeid, waar het CNv lid van is, aan dat ze zich blijven inzetten voor het systeem. De ondertekenaars van het conve-nant nemen gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit en het niveau van het systeem.

Pensioen en aOW

Zorgen ten aanzien van rekenrente en overbruggingsregeling AOWWat pensioenen betreft start het jaar met een brief van de drie gezamenlijke vakcentrales aan staatssecretaris Klijnsma over onder andere de zorgen over de rekenrente die pensioenfondsen moeten hanteren. Die bepaalt hoeveel geld de fondsen in kas moeten hou-den om de pensioenen uit te keren. De Nederlandsche Bank (DNB) verlaagde deze rekenrente in de zomer van 2015 van 4,2 naar 3,3 procent. De vakcentrales hebben eerder gevraagd om dat besluit terug te draaien, maar staatssecretaris Klijnsma heeft dat gewei-

48

gerd. In januari vragen de centrales opnieuw aan de staatssecreta-ris om hier wat aan te doen. Ook vragen de vakcentrales aandacht voor mensen die met de vut of prepensioen zijn en te maken krijgen met een periode waarin zij geen of weinig inkomen hebben door het versneld verhogen van de aOW-leeftijd. Die ging altijd in op 65-jarige leeftijd, maar wordt nu dus versneld verhoogd. Daardoor kan het zijn dat de vut of het prepensioen stopt als iemand 65 jaar wordt en dat de aOW pas maanden later ingaat, waardoor er tijdelijk geen inkom-sten zijn. voor mensen met weinig spaargeld en weinig inkomen is er een overbruggingsregeling aOW. Nu is deze overbruggingsregeling maximaal € 740,05 per maand voor mensen met een jongere echt-genoot, zonder eigen inkomen. van de jongere echtgenoot wordt dus gevraagd dat deze met betaalde arbeid het gezinsinkomen aanvult. anders is een beroep op de bijstand noodzakelijk. veel jongere echtgenoten zijn meestal tussen de 50 en de 65 jaar oud en voor deze oudere werknemers is het heel moeilijk om aan de slag te komen. een gang naar het gemeenteloket om bijstand aan te vragen is dan dus het enige wat rest voor deze mensen, die vlak voor hun pensioen staan. De vakcentrales roepen de Tweede Kamer en de staatssecre-taris dan ook op de overbruggingsregeling snel aan te passen zodat mensen, die vlak voor hun pensioen staan, een beroep op de bijstand bespaard blijft.

Discussie Toekomst pensioenstelselIn mei en juni organiseert CNv vakcentrale in samenwerking met de bonden zes goed bezochte ledenbijeenkomsten verspreid over het land over de toekomst van het pensioenstelsel. Dit in relatie tot het ser-rapport (verkenning) over de contouren van een nieuw pensi-oenstelsel dat eind mei verschijnt. In deze verkenning is met mede-werking van het CNv onderzocht of het mogelijk is over te gaan naar een nieuw soort pensioencontract, om zo ons pensioenstelsel toe-komstbestendig te maken. De resultaten van dit onderzoek zijn op-genomen in de verkenning ‘Persoonlijk pensioenvermogen met col-lectieve risicodeling’. De ser heeft beoordeeld of het mogelijk is dat in een nieuw pensioenstelsel iedereen een eigen pensioenspaarpot

49

opbouwt, maar dat dan wel samen doet binnen een pensioenfonds om zo collectief de verschillende risico’s te delen. Uiteindelijk wordt geconcludeerd dat twee soorten pensioencontracten hiervoor moge-lijkheden bieden. Maurice limmen in een reactie: “Het verbaast mij niet dat juist deze twee vormen van pensioencontracten aantonen dat een toekomstbestendig pensioenstelsel alleen kan met de absolute sterkmakers, collectiviteit, solidariteit en de verplichtstelling.” Deze drie uitgangspunten zijn voor het CNv sinds jaar en dag leidend in het denken over de toekomst van het pensioenstel. verder conclu-deert de ser dat er nog veel nader moet worden onderzocht, bij-voorbeeld op het terrein van pensioenopbouw voor zzp’ers; hierover wordt in ser verband in de tweede helft van het jaar verder gepraat. Ook is meer onderzoek nodig naar hoe precies de overgang naar een nieuw stelsel moet worden vormgegeven en hoe daarbij om te gaan met de zogenaamde doorsneesystematiek.

De verkenning is gericht aan staatssecretaris Klijnsma van sZW. Zij brengt daarop begin juli de Perspectiefnota Toekomst Pensioenstel-sel uit over de herziening van het pensioenstelsel. Ze zet daarbij in op een toekomstig stelsel waarin nog steeds collectief risico’s gedeeld worden en met behoud van de verplichtstelling. Het CNv reageert op de nota en noemt het een welkome stap in de discussie rondom het stelsel. Toch zitten er ook suggesties in de nota waar-over het CNv niet enthousiast is. Zo wordt in het stuk gesuggereerd om mensen tijdelijk geen pensioenpremie te laten betalen of om mensen op pensioendatum een deel van hun pensioen in één keer te laten ontvangen; dat vindt het CNv beide geen goed idee.

een ander belangrijk moment in de discussie over de toekomst van het pensioenstelsel is de publicatie van de Pensioenfederatie in november. De Pensioenfederatie is de koepelorganisatie van de Nederlandse pensioenfondsen. vier werkgroepen van de Pensioen-federatie hebben de maanden vanaf het ser advies, onderzocht of er twee nieuwe soorten pensioencontracten mogelijk zijn waarbij samen solidair risico’s worden gedragen. Beide varianten lijken op

50

basis van het onderzoek van de federatie mogelijk, maar ook hebben beide varianten nog aandachtspunten en mogelijkheden tot verbete-ring. Uit het onderzoek blijkt verder dat een nieuw toekomstbesten-dig pensioencontract enkel mogelijk is als we samen solidair risico’s dragen.

Wetsvoorstel Instemmingsrecht OR over arbeidsvoorwaarde pensioenIn juni wordt in de Tweede Kamer een wetsvoorstel aangenomen dat het instemmingsrecht van ondernemingsraden over de arbeidsvoor-waarde pensioen uitbreidt. Het gaat daarbij alleen om bedrijven die het pensioen van de werknemers regelen in een ondernemingspen-sioenfonds. Onder de huidige regelgeving heeft de ondernemings-raad in sommige situaties niets te zeggen over een verandering van de afspraken over het pensioen. Dat geldt bijvoorbeeld voor gevallen waarbij er geen cao is en een werkgever het regelt zonder overleg

51

met de vakbonden. De ondernemingsraad is dan wel betrokken bij het maken van afspraken over het pensioen, maar niet bij verande-ringen ervan. Dat gat in de medezeggenschap wordt met de nieuwe wet straks gedicht. Het wetsvoorstel bouwt voort op het advies Instemmingsrecht Or over de arbeidsvoorwaarde pensioen, dat de sociaal economische raad (ser) in juni 2014 heeft vastgesteld.

Zorgen ten aanzien van lage renteIn een gezamenlijke brief vragen de drie vakcentrales in juni we-derom aandacht van de politiek voor de positie van pensioenfond-sen in relatie tot de rente. veel pensioenfondsen verkeren in zwaar weer als gevolg van de kunstmatig lage rente, zo stellen de bonden. Het wordt tijd dat de politiek haar verantwoordelijkheid neemt. een groot aantal pensioenfondsen komt in de problemen door de lage rekenrente en dreigt vanaf volgend jaar te moeten korten op de uitkeringen aan huidige en toekomstige gepensioneerden. De rente wordt nu langdurig kunstmatig laag gehouden door grootscheepse ingrepen van centrale banken, waardoor die rente onder zijn fei-telijke economische waarde ligt. Dat wringt des te meer, omdat de hoogte van de rente erg belangrijk is om te bepalen of een pensioen-fonds genoeg geld in kas heeft. De bonden bekritiseren het beleid waarin alles erop is gericht om de rente zo laag mogelijk te houden, en tegelijkertijd die lage rente als maatstaf geldt voor de gezondheid van de pensioenen. steeds breder wint het inzicht terrein dat vooral de lange verplichtingen (langer dan 20 jaar) op een andere manier moeten worden behandeld dan nu. Zo lang er geen nieuw en minder rentegevoelig pensioencontract is, moet de rekenrente niet tot méér instabiliteit leiden, zo stellen CNv, FNv en vCP met klem. Ze wijzen daarbij ook op de koopkracht van ouderen die in 2017 onder druk komt door allerlei fiscale maatregelen, waardoor zelfs ouderen met alleen aOW ook koopkrachtverlies dreigen te lijden. Deze groep is in de periode 2009-2016 ook al achter gebleven door een mix van nade-lige fiscale en zorgmaatregelen.

52

Verhoging AOW-leeftijdeind oktober maakt het kabinet bekend dat op 1 januari 2022 de aOW-leeftijd verhoogd zal worden naar 67 jaar en 3 maanden. Het CNv maakt zich zorgen over de snelheid van de stijging van de aOW-leeftijd en spreekt zich hierover publiekelijk uit. In de wet is vastge-legd dat de aOW-leeftijd vanaf 2022 is gekoppeld aan de levensver-wachting. Dat er een koppeling is tussen de levensverwachting en de aOW-leeftijd, is in lijn met de afspraken die sociale partners in 2010 met de overheid hebben afgesproken in het pensioenakkoord. “Dat we daarmee op een gegeven moment boven de 67 uitkomen, is bekend”, aldus Maurice limmen in reactie op het kabinetsbesluit. “Maar het tempo van die verhoging van de aOW-leeftijd ligt inmid-dels veel hoger dan eerst met ons is afgesproken, en hoger dan wat wij verantwoord vonden voor mensen om zich er goed op voor te kunnen bereiden. Dat zijn politieke keuzes geweest, waar het CNv zich ook herhaaldelijk tegen heeft uitgesproken. Bovendien zou er veel meer gebeuren om mensen gezond tot aan de verhoogde aOW-leeftijd te kunnen laten doorwerken. Daar is helaas weinig van terecht gekomen.”

sociale Zekerheid

Dagloonbesluit WW sinds de zomer van 2015 vraagt het CNv aan minister asscher om een oplossing voor de problemen met het Dagloonbesluit van april van dat jaar, waardoor met name starters en flexwerkers minder WW ontvangen. Na vragen vanuit de Tweede Kamer geeft de minister uiteindelijk toe dat het besluit moet worden aangepast. vanaf het na-jaar van 2015 wordt de stichting van de arbeid uitgenodigd door sZW om advies te geven over een mogelijke oplossing. eind 2015 geeft de minister al aan dat hij de oplossingen die de stichting aandraagt niet zal overnemen. Op 7 maart stuurt minister asscher zijn definitieve voorstel naar de Kamer hoe hij het Dagloonbesluit wil gaan aanpas-sen en getroffenen wil gaan compenseren. De reparatie gaat in vanaf

53

1 december 2016. Hoewel het CNv niet volledig tevreden is met de wijze van reparatie (eind maart stuurt het CNv daar samen met FNv en vCP nog een brief over aan de Kamer), is het goed dat minister asscher gaat repareren. aandachtspunt voor het CNv is ook dat de compensatieregeling nog onduidelijk is. Negatief verrast wordt het CNv echter in deze laatste week voor het zomerreces van de Tweede Kamer, door het bericht van minister asscher dat de compensatie-regeling voor de te lage WW-uitkeringen, als gevolg van het Dag-loonbesluit ernstig vertraagd is. De regeling en dus de compensatie voor werklozen die vanaf 1 juli 2015 te kampen hebben met een te lage WW, wordt pas verwacht vanaf april 2017. Daarnaast krijgt niet iedereen compensatie; zo’n 15.000 zogenoemde herlevers (van wie een eerder WW-recht herleeft, maar ook weer afloopt) vallen buiten de boot. reden voor de drie vakcentrales om onder aanvoering van het CNv een brandbrief aan de Tweede Kamer te sturen. In septem-ber komt het teleurstellende antwoord van de minister. alleen op het punt van de schrijnende gevallen, mensen die nu echt heel erg in de problemen zijn gekomen, komt de minister het CNv en de andere centrales enigszins tegemoet. De verwachting is dat deze gedupeer-den van het UWv vanaf eind september een voorschot kunnen krijgen als er bijvoorbeeld sprake is van een dreigende huisuitzetting of af-sluiting van gas / water / licht. Het CNv wacht de uitwerking van deze toezegging af. eind oktober geeft de minister na nog een brandbrief van de vakcentrales eindelijk ook toe op het punt van de herlevers, waardoor ook voor hen compensatie zal plaatsvinden. echter deze groep moet hier wel op wachten tot april 2018. Op aandringen van onder andere het CNv geldt de voorschotregeling bij schrijnende ge-vallen ook voor deze groep. verder wordt er in ambtelijk overleg met sZW nog gesproken over de situatie van mensen die langdurig ziek zijn; daarvoor wordt begin 2017 een oplossing verwacht.

WerkloosheidDe werkloosheid in Nederland is aan het begin van 2016 nog steeds hoog, ondanks dat de economische vooruitzichten langzaamaan wat

54

beter worden. Met name in de detailhandel, maar ook in de zorg, betekenen een aantal grote faillissementen voor veel medewerkers grote onzekerheid en verlies van hun baan. CNv-voorzitter Maurice limmen besteedt hier in zijn nieuwjaarstoespraak aandacht aan.

een ander groot zorgpunt is de positie van oudere werknemers op de arbeidsmarkt. Hun kansen op nieuw werk na ontslag blijven achter, ondanks de aantrekkende economie. Op 7 juni biedt minister as-scher het ‘actieplan Perspectief voor 50-plussers’ aan de Tweede Kamer aan. Dit actieplan is in afstemming met de stichting van de arbeid tot stand gekomen en dus mede met inbreng van het CNv. Het aantal 50-plussers dat werkt is de afgelopen jaren gegroeid door verhoogde pensioenleeftijd. 50-plussers die hun baan kwijtraken lopen echter een grote kans langdurig werkloos te blijven. Het CNv verzet zich sterk tegen de beeldvorming dat ouderen niet vitaal en vaker ziek zouden zijn dan jongere werknemers. Het tegendeel is waar. Het CNv vindt het dan ook goed dat er als onderdeel van dit actieplan een campagne komt om deze hardnekkige beeldvorming om te buigen, met ex-voetballer John de Wolf als spreekwoordelijke aanvoerder. Daarnaast zal er in enkele sectoren geëxperimenteerd gaan worden met het zogenaamde ‘tweede loopbaan-advies’, om mensen later in hun carrière na te laten denken over hun arbeids-marktpositie en een eventuele loopbaan-switch, om ook op die manier werkloosheid te voorkomen. Het actieplan gaat lopen in 2017 en 2018 en heeft een budget van 68 miljoen.

Ook vraagt het CNv de politiek, met het oog op de hoge ouderen-werkloosheid, om de vangnet regeling voor deze mensen in stand te houden. Het vangnet voor deze mensen is de IOaW, de Inkomens-voorziening Oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte Werkloze Werknemers. De IOaW regelt een uitkering op het niveau van de bijstand voor ouderen boven de 50 die na hun WW-periode nog geen nieuw werk hebben gevonden en van wie ook de partner onvoldoende inkomsten heeft. Belangrijk hierbij is dat ze niet eerst hun eigen

55

vermogen - meestal hun eigen huis - moeten ‘opeten’ om voor een uitkering in aanmerking te komen. sinds 1 januari 2015 is de rege-ling echter alleen nog maar toegankelijk voor langdurig werkloze ou-deren die voor 1 januari 1965 zijn geboren. Daarmee wordt de groep die van de regeling gebruik kan maken de komende jaren steeds kleiner. Het CNv wil de regeling daarom behouden en repareren en stuurt hiervoor in oktober een brief aan de Tweede Kamer.

Banenafspraak, Participatiewet en sociale werkvoorzieningDe uitvoering van de banenafspraak is het gehele jaar onderwerp van overleg binnen De Werkkamer, het overlegorgaan van soci-ale partners en de gemeenten. Op verschillende momenten in het jaar worden op dit onderwerp afspraken gemaakt, onderling en met staatssecretaris Klijnsma, om de praktische uitvoering van de afspraak beter te laten verlopen. Zo worden er in april afspraken gemaakt over het voorlopig loslaten van de zogenaamde ‘herbezet-tingsvoorwaarde’ bij detachering vanuit een sW-bedrijf, komt er een nader onderzoek naar indicering voor het doelgroepregister op de werkplek en wordt verder gekeken of inkoop van diensten die door arbeidsbeperkten worden verricht, mee kunnen tellen voor de ba-nenafspraak. In november spreekt het CNv, en ook De Werkkamer, zich uit voor het mogelijk maken van de zogenaamde ‘Praktijkroute’. De praktijkroute maakt het gemakkelijker om op de werkvloer te be-palen of iemand onder de banenafspraak valt. Daarmee komt er een extra route naast de indicatiestelling door het UWv. Het CNv waar-schuwt hierbij wel dat eventuele verdringingseffecten goed moeten worden gemonitord.

Op 14 juni brengt de ser de verkenning sociale Infrastructuur voor Kwetsbare groepen binnen de Participatiewet uit, waar het CNv aan heeft meegewerkt. Het CNv maakt zich al langer zorgen omdat het aantal gerealiseerde beschutte werkplekken voor mensen met een arbeidsbeperking achterblijft. Om deze beschutte werkplekken van de grond te krijgen is de kennis en ervaring van de sociale werk-plaatsen (sW-bedrijven) noodzakelijk. De ser constateert dat deze

56

sW-bedrijven krimpen en dat zo broodnodige kennis en ervaring ver-loren gaat. De raad adviseert daarom de sW-bedrijven te versterken en te concentreren in de 35 zogenaamde arbeidsmarktregio’s.

Oprichting WMO KamerIn maart 2016 vindt er een werkconferentie plaats bij de ser naar aanleiding van het ser-advies over de Toekomstige arbeidsmarkt en WW, met de titel samen werken voor de regio. Tijdens de bijeen-komst vindt tevens de oprichting van de WMO Kamer plaats. De WMO Kamer is, analoog aan De Werkkamer, een overlegorgaan tussen stichting van de arbeid en de vNg waarin overlegd wordt over de ontwikkelingen in het domein van de WMO.

KindvoorzieningenIn januari levert de werkgroep Kindvoorzieningen van de ser het advies ‘visie op het toekomstige stelsel van voorzieningen voor jonge kinderen’ af. voorzieningen voor jonge kinderen zijn niet alleen een belangrijk arbeidsmarktinstrument, zij leveren ook een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van kinderen, het verminderen van achterstanden en het bevorderen van gelijke kansen. Dat is de con-clusie die de raad trekt na nauwkeurige bestudering van (mogelijke) effecten van kindvoorzieningen op de arbeidsparticipatie van ouders en de ontwikkeling van kinderen. vanwege deze effecten loont het om gericht te investeren in deze voorzieningen. De raad pleit op de lange termijn voor een ‘universeel systeem’ van kindvoorzieningen met extra ondersteuning van kinderen met een achterstand. Daartoe formuleert de raad in dit advies een aantal belangrijke actiepunten voor de komende kabinetsperiode (de middellange termijn) en de korte termijn.

voortgang sociaal akkoord

WWZ en afspraken april Hoewel in november middels een rapportage van de stichting van de arbeid grotendeels de afronding van het sociaal akkoord (2013)

57

werd aangegeven, lopen er in 2016 nog steeds een aantal trajecten door op dit gebied. Zo houdt de Wet Werk en Zekerheid in de eerste helft van het jaar de gemoederen in de polder bezig. De wet is in maart onderwerp van gesprek in de Tweede Kamer. er wordt voor het eerst gesproken over het functioneren van de wet en de eerste beelden daarover. In dat kader organiseert de vaste Kamercom-missie sociale Zaken een rondetafelgesprek met experts waar-aan arend van Wijngaarden deelneemt namens het CNv. De week daarop vindt er een aO in de Kamer plaats over het onderwerp. MKB Nederland-voorzitter Michaël van straalen uit in aanloop naar het debat forse kritiek op de wet. CNv, FNv en vCP geven in een brief op woensdag 9 maart aan dat de bal bij de werkgevers ligt als het gaat om de problemen die werkgevers ervaren met de Wet Werk en Zekerheid (WWZ). De drie vakcentrales willen concreet horen, met feiten en cijfers, welke problemen werkgevers hebben. Op verzoek van minister asscher gaan de centrales in de stichting van de arbeid het gesprek aan met werkgevers. Op 18 april komen sociale partners in de stichting van de arbeid tot afspraken over de ervaren knelpun-ten. Daarbij worden er onder andere afspraken gemaakt over een mogelijke afwijking bij cao van de ketenbepaling voor seizoenswerk, het collectiviseren van de transitievergoeding voor werkgevers met een werknemer wiens dienstverband beëindigd wordt na twee jaar ziekte en het verbeteren van de procedure bij het UWv. Ook wordt er afgesproken dat partijen in de stichting van de arbeid de wet de kans geven om zich in de kern te bewijzen. Daarvoor wordt de evaluatie van de wet gevolgd zoals die ook in de wet is afgesproken. Het kabi-net neemt de voorstellen / afspraken van de stichting van de arbeid over op 21 april.

Reparatie van WW en WGAeén van de nog openstaande punten uit het sociaal akkoord (2013) is de reparatie van de versobering van de WW en de Wga. van beide regelingen wordt vanaf 1 januari 2016 de opbouw en de duur ver-soberd. De bedoeling is, en dat is ook afgesproken in het sociaal akkoord, dat via cao’s de afbouw van de WW wordt gerepareerd. Na

58

onder andere de kabinetsreactie op het ser advies over de toekom-stige arbeidsmarkt en WW in november 2015 en de afspraak van werkgevers en werknemers binnen de stichting van de arbeid in dezelfde maand over de verdeling van de te betalen premie voor de WW-reparatie, wordt er in 2016 binnen de stichting van de arbeid voor vertegenwoordigers van betrokken partijen, waaronder het CNv, hard gewerkt aan de praktische uitvoering van de opdracht. salarisadministrateur raet wordt door de stichting van de arbeid geselecteerd als beoogde uitvoerder van de reparatie-regeling en wordt gevraagd om met een aantal sectoren proeftuinen op te gaan zetten om te gaan proefdraaien met de WW reparatie. Daar-naast wordt in de loop van 2016 een nieuwe stichting in het leven geroepen: de stichting Private aanvulling WW en Wga (sPaWW). Deze stichting moet verantwoordelijk worden voor de regeling, het daarmee gemoeide geld en het doen van de uitkeringen. Het CNv is via Marcel Hulsegge (CNv vakmensen) vertegenwoordigd in het bestuur van deze stichting. De bedoeling is dat na de proeftuin raet in opdracht van sPaWW de praktische uitvoering van de regeling op zich zal nemen. De afspraak tot reparatie zelf moet gemaakt gaan worden in cao’s. In veel cao’s is hierover de afgelopen jaren al een voorlopige intentie afspraak opgenomen. aan het eind van het jaar maken vertegenwoordigers van de drie vakcentrales een ronde door het land om op bijeenkomsten van vakbondsbestuurders de beoogde regeling toe te lichten. gewacht wordt dan nog op formele goedkeu-ring van de regeling door DNB.

Advies over Overgang van Ondernemingeen ander open eindje van het sociaal akkoord betreft de afspraak dat sociale partners zouden gaan onderzoeken of de wet Overgang van Onderneming aanpassing behoeft zodat bij aanbesteding, uitbe-steding of (schijn)faillissement de werknemers, die het betreffende werk doen, het werk volgen met behoud van arbeidsvoorwaarden. Over dit onderwerp is binnen de stichting van de arbeid lang ge-sproken. In december 2016 moet echter geconstateerd worden dat

59

binnen de stichting geen overeenstemming te bereiken is over de nadere invulling van dit vraagstuk. een rapport met analyse en mo-gelijke oplossingsrichtingen, maar zonder daarin een voorkeur uit te spreken, wordt 16 december 2016 door de stichting aan de minister van sociale Zaken en Werkgelegenheid gezonden.

europese onderwerpen

Detacheringsrichtlijn en een eerlijke Europese arbeidsmarktOp 8 maart presenteert eurocommissaris Thyssen de plannen van de europese Commissie voor de herziening van de Detacheringsricht-lijn. Het CNv pleit al jaren voor aanpassing van de richtlijn. Hoewel er goede elementen in de plannen van de eC zitten, is het CNv ook kritisch. In het voorstel van de Commissie valt de gedetacheerde werknemer pas na 24 maanden volledig onder het arbeidsrecht van het werkland. “Deze termijn is niet te rijmen met het idee van het tijdelijk werken in een ander land. Bovendien blijft het wezenlijke kostenverschil qua sociale premies tussen Nederlandse werkne-mers en werknemers uit andere europese landen bestaan. Het CNv blijft onverminderd inzetten op het toepassen van dezelfde regels voor gedetacheerde werknemers vanaf de eerste werkdag.” aldus Maurice limmen in een reactie. Half mei wordt duidelijk dat de Oost-europese landen plus Denemarken zich verzetten tegen het voorstel van eurocommissaris Thyssen voor herziening van de Detacherings-richtlijn, een herziening die het CNv overigens nog lang niet ver genoeg vindt gaan. Deze landen trekken een zogenaamde gele kaart. Thyssen moet daardoor het voorstel heroverwegen. In reactie roept CNv-voorzitter Maurice limmen Thyssen op haar rug recht te hou-den en het voorstel te handhaven. Dat doet ze, waardoor het voorstel vervolgens het proces van behandeling ingaat. Omdat het CNv het oorspronkelijke voorstel nog lang niet goed genoeg vindt, presen-teert het in december zijn set met 16 maatregelen die nodig zijn voor een eerlijke europese arbeidsmarkt. Daarbij wordt niet enkel ingegaan op de plannen rondom de Detacheringsrichtlijn, maar ook

60

ten aanzien van een ander voorstel van Thyssen dat betrekking heeft op de coördinatieverordening voor sociale zekerheid.

Wet Arbeidsvoorwaarden Gedetacheerde Werknemers in de EUeind april neemt de Tweede Kamer de zogenoemde Wet arbeids-voorwaarden gedetacheerde Werknemers in de eU aan. Deze wet beoogt de handhaving op de huidige regelgeving met betrekking tot detachering van eU-werknemers te verbeteren. Ook neemt asscher een voorschot op de aanpassingen van de Detacheringsrichtlijn (zie hierboven) door het loon waarop gedetacheerde werknemers recht hebben in deze wet uit te breiden. Op basis van deze wet moeten buitenlandse bedrijven die werknemers uitzenden of detacheren in Nederland bovendien gaan melden met wie ze welke klus ko-men uitvoeren, en voor hoe lang. Daarnaast kunnen door deze wet inspectiediensten uit andere landen beter informatie delen met de Nederlandse inspectie. Ook moet het innen van boetes over de grens gemakkelijker worden en krijgen buitenlandse bedrijven meer infor-matie over het loon waar werknemers in Nederland recht op heb-ben. Het CNv verwelkomt de aanneming van dit wetsvoorstel, maar spreekt zijn zorg uit over het beslag op de handhavingscapaciteit van de Inspectie sZW.

SER-advies TTIPvrijdag 15 april presenteert de sociaal economische raad (ser) haar rapport over het handelsverdrag TTIP tussen de lidstaten van de europese Unie en de verenigde staten. Na veel maatschappelijke onrust en zorgen over de mogelijk negatieve gevolgen van dit han-delsverdrag met betrekking tot sociale bescherming en duurzaam-heid, is besloten tot het instellen van dit adviestraject waar het CNv aan heeft bijgedragen. De uitkomst is een unaniem advies van werk-nemers, werkgevers en kroonleden waarin zeven sociale en duur-zame criteria zijn gesteld waar dit handelsverdrag en toekomstige handelsverdragen aan zouden moeten voldoen. Het ser-advies vindt breed weerklank in de politiek: zowel Tweede Kamer als kabinet zijn

61

van mening dat dit ser-advies de meetlat is waarlangs TTIP gelegd moet gaan worden.

Overige Europese onderwerpenIn het kader van het Nederlands voorzitterschap van de eU in de eer-ste helft van 2016, bieden de gezamenlijke vakcentrales begin maart een brief aan aan minister asscher over kanker op de werkvloer. als europees voorzitter kan Nederland dit voorjaar een cruciale rol spe-len in het terugdringen van kanker op het werk. Dat stellen FNv, CNv en vCP en de europese vakbond eTUC in een brandbrief aan minister asscher die ze woensdag 10 maart aanbieden. CNv-vicevoorzitter arend van Wijngaarden is daarbij aanwezig.

Half maart spreekt CNv-voorzitter Maurice limmen bij de Tripartite social summit, een overleg tussen europese instituties van euro-pese werkgevers- en werknemersorganisaties, in Brussel. Hij vraagt daar met name aandacht voor het recente besluit van de europese Centrale Bank (eCB) om de rente verder te verlagen. Nederlandse pensioenfondsen komen hierdoor in de problemen. vanwege het eCB-besluit stuurt tevens de stichting van de arbeid eind maart een brandbrief aan het kabinet in de persoon van premier rutte. Het initiatief van de europese Commissie voor de zogeheten euro-pese Pijler van sociale rechten is eveneens onderwerp van discus-sie. Het hogere doel van dit plan is om de groeiende euroscepsis aan te pakken. In een column op de website van het CNv stelt limmen dat de focus van de commissie zou moeten liggen op fatsoenlij-ker maken van de interne (arbeids)markt, dat juist het gevaar van neerwaartse convergentie dreigt en dat het zou moeten gaan om een ‘beter’ europa in plaats van ‘meer’ europa.

gezond aan het werk zijn en blijven

SER-advies Chronisch zieke werkendenIn maart wordt het ser-advies over Chronisch zieke werkenden

62

vastgesteld. Het aantal mensen met een chronische ziekte zal de komende jaren verder stijgen. een groot deel van hen is aan het werk en met veel van hen gaat het goed, maar de vraag is hoe zij aan het werk kunnen blijven. Zo vroeg mogelijk inspelen op de situatie lijkt daarbij cruciaal. De ser is van mening dat de oplossing niet zozeer ligt in extra regels, maar in meer kennis van de bestaande regels en in het voeren van de dialoog op de werkvloer. verder beveelt de ser aan de ondersteuning van werkenden met een chronische ziekte te verbeteren en meer te doen aan preventie om werkbelemmeringen als gevolg van een dergelijke ziekte te voorkomen.

Werk en privé De balans tussen werk en privé is er één die steeds vager wordt. Ook hebben werknemers steeds meer taken naast hun werk. In februari organiseert het CNv een congres over werk en zorg en de balans daartussen. Het CNv wil een betere regeling voor werkende mantelzorgers. In oktober brengt de ser het advies ‘een werkende combinatie’ uit. Het advies gaat over de combinatie van werk, privé, zorg en leren / ontwikkelen waar werknemers op dit moment mee te maken hebben. De ser gaat in zijn advies in hoe die combinatie beter georganiseerd kan worden.

63

Wijziging ArbowetIn september stemt de Tweede Kamer in met een aantal wijzigingen in de arbowet. Deze wijzigingen zijn een gedeeltelijk antwoord van het kabinet op het ser advies Betere zorg voor Werkenden uit 2014. Het CNv is overwegend tevreden met de verbeteringen in de wet. Het wetsvoorstel regelt dat er wettelijke minimumeisen bestaan voor een basiscontract tussen de werkgever en de arbodienstver-lener. eén daarvan is dat de toegang tot de bedrijfsarts goed moet zijn geregeld. Werknemers moeten bijvoorbeeld vrij zijn om naar de bedrijfsarts te gaan zonder dat ze daar vooraf toestemming voor hoeven vragen aan hun werkgever. Daarnaast moet de bedrijfsarts de werkplek kunnen bezoeken en met de medezeggenschaps- en preventiemedewerker in de organisatie kunnen overleggen. en de bedrijfsarts is voortaan verplicht een klachtenprocedure te hebben. Toch heeft het CNv ook kritiek, bijvoorbeeld op de manier waarop de second opinion geregeld wordt in het voorstel. een bedrijfsarts kan volgens het voorstel namelijk bij zwaarwegende redenen zo’n second opinion tegenhouden.

SEr TaW-pilots

In vervolg op het sociaal akkoord en het ser-advies over de toe-komst van de arbeidsmarkt en de WW, heeft het ministerie van sZW 37,5 miljoen euro subsidie beschikbaar gesteld voor landelijke en/of regionale partijen om te experimenteren met nieuwe vormen van dienstverlening en samenwerking. Doel van de regeling is om, op het niveau van de (arbeidsmarkt)regio, te bekijken wat er wel en wat er niet werkt om mensen regie te geven op hun eigen loopbaan, hen zo nodig van werk naar werk te helpen en om zo de instroom in de WW terug te dringen. De projecten moeten eind 2018 zijn afgerond waarna sZW evalueert en beslist welke experimenten toegevoegde waarde hebben op de (regionale) arbeidsmarkt na 2020.

Het algemeen Bestuur besloot in 2015 een subsidieaanvraag voor te laten bereiden voor het uitvoeren van vijf regionale pilots. In juli 2016

64

is de subsidieaanvraag ‘regie nemen op je eigen loopbaan’ verzon-den. Op 24 oktober kwam bericht van het agentschap sZW dat de subsidie van maximaal € 1.818.971 is toegewezen. gestart is met het inrichten van de projectorganisatie en het opstellen van de project-plannen.

een overzicht van de pilots, op basis van de subsidieaanvraag:

Pilot met het UWV (West-Brabant/Zeeland)speerpunt: samenwerking sociale partners en UWv. Beoogd pro-jectresultaat: 100 deelnemers die met ontslag zijn bedreigd begelei-den naar een nieuwe werkplek, liefst voor of zo kort mogelijk nadat zijn werkloos worden.

Pilot Leerwerkloket in Frieslandspeerpunt: ‘een leven lang leren’. Beoogd projectresultaat: In samenwerking met het leerwerkloket Fryslân 1.000 deelnemers bereiken voor loopbaan awareness en 25 bedrijven voorzien van een adviestraject met betrekking tot duurzame inzetbaarheid. In Drach-ten komt een CNv-adviescentrum.

Pilot werkgeversnetwerk Utrecht (MU = Mobiliteit Utrecht)speerpunt: ‘van werk naar werk’ (ook intersectoraal) en regie binnen werkgeversnetwerk. Beoogd projectresultaat: 1.050 deelnemers bereiken voor loopbaan awareness.

Pilot e-platform speerpunt: Bieden van ondersteuning bij oriëntatie op loopbaanmo-gelijkheden door middel van digitale infrastructuur. Beoogd pro-jectresultaat: 30.000 unieke werkenden én werkzoekenden bereiken voor loopbaan awareness. Bij dit project is loopbaanadviesbureau James de kartrekker.

65

Regiepilotspeerpunt: Faciliteren en analyseren van de pilots. Beoogd pro-jectresultaat: een uitgewerkte analyse van de effectiviteit en efficien-cy van de samenwerkingsverbanden en de ingezette instrumenten.

Naast bovengenoemde pilots zijn er plannen gemaakt om in de regio eindhoven/Helmond met FNv samen te werken voor het verkrijgen van een ‘paarse deur’ in een FNv-vakbondshuis. achter dit ‘CNv-loket’ zal dienstverlening worden aangeboden in samenwerking met James en Connectief academie.

Communicatie / voorlichting

Naar aanleiding van het grote aantal faillissementen in 2015 pleit voorzitter Maurice limmen tijdens de jaaropening van het CNv voor een parlementaire enquête naar grote faillissementen. Het bericht haalt nagenoeg alle kranten en leidt tot interviews op radio 1 en op tv bij Nieuwsuur en rTlZ. In februari is hij over hetzelfde onderwerp nog een keer te gast bij standpunt.nl op radio 1. Ook is hij in februari uitgebreid op radio 1 te horen over het plan om een commissie bij doorstart in te voeren.

De werkgelegenheid voor ouderen en de pensioenen halen in 2016 ruimschoots de media. Het CNv draagt daar aan bij met een aantal berichten, onder meer over behoud van koopkracht, het moeten ‘opeten’ van de eigen woning na werkloosheid, het pleidooi voor een vangnet en een uitgebreide reactie op de aangekondigde verhoging van de aOW-leeftijd. Ook spreekt Maurice limmen op radio 1 van-daag over voorstellen tot lagere lonen voor ouderen en verdedigt hij bij standpunt.nl de stelling dat ouderen die langdurig werkloos zijn niet hun huis moeten hoeven opeten. verder legt Maurice limmen op France2 bij het nationale achtuurjournaal uit hoe het Nederlandse aOW-stelsel in elkaar zit naar aanleiding van de hogere aOW-leef-tijd.

66

een aantal keer in 2016 heeft het CNv – al dan niet samen met de andere bonden – zorgen naar buiten gebracht over de pensioenen. Berichten naar aanleiding van de lage rekenrente en de ser-verken-ning over de toekomst van pensioenen zijn onderwerp van de discus-sie die Maurice limmen op Kamerbreed (radio 1) heeft met Tweede Kamerleden van Pvda en D66.

Begin februari is de eerste Kamer ak-koord met de nieuwe spelregels voor ZZP’ers, de zogenaamde DBa (wet Deregulering Beoordeling arbeidsre-laties). volgens het CNv is de wet niet geheel helder, een ‘gemiste kans’ om een echt gelijk speelveld voor werken-den te scheppen. rond het onderwerp zpp treedt Maurice limmen in die periode op bij Money Talks van rTlZ en Dit is de Dag op radio 1, maar ook in de

rest van het jaar zorgt de wet voor veel publiek debat. Onder andere na het bericht dat er afspraken voor ZZP’ers in de cao moeten. In november gaat limmen bij Nieuwsuur op tv in debat over de positie van ZZP’ers en in december is hij met Michaël van straalen in debat op radio 1 Dit is de dag.

Het voorstel voor betaald mantelzorgverlof waarmee het CNv in januari komt, leidt in aanloop naar het congres Werk & Zorg, tot veel publiciteit met onder meer een uitgebreid gesprek in De Ochtend (radio 1) en veel publiciteit in landelijke kranten inclusief een uitge-breid interview in de Telegraaf de dag voor het congres.

een bijna jaarlijks terugkerend thema is het salaris van grootverdie-ners. Het eerste bericht hierover wordt verstuurd naar aanleiding van de CBs-cijfers die aangeven dat de loonkloof tussen top en mo-daal opnieuw is gegroeid. later dat jaar neemt Maurice limmen deel

67

aan een radiodiscussie over topinkomens bij WNl Opiniemakers.Wellicht het belangrijkste thema in de publiciteit in 2016 is de toene-mende flexibilisering. Zo reageert het CNv op cijfers van het Centraal Bureau voor de statistiek, het sociaal Cultureel Planbureau en het Centraal Planbureau over flex en de druk die flexibilisering legt op werkzekerheid, loopbaanontwikkeling, inkomen en welbevinden van werkenden. Het CNv ziet het hele jaar door veel gelegenheid om via Maurice limmen de bezwaren van flexibilisering en een pleidooi voor banen met zekerheid in de media over het voetlicht te brengen, in landelijke bladen, op BNr en op radio 1.

andere onderwerpen waarmee het CNv in 2016 de media haalt zijn: het capaciteitstekort bij de Inspectie sZW, het feit dat veel jonge-ren onder hun capaciteit op de arbeidsmarkt werken, de reactie op uitspraken van De Nederlandsche Bank over de loonontwikkeling en de arbeidsvoorwaardennota waarin het CNv pleit voor loonstijging boven de inflatie. Ook op de voorgekomen afschaffing van de scho-lingsaftrek reageert het CNv snel, met ruime aandacht daarvoor in de media. In 2016 heeft Maurice limmen 29 radio-optredens en vier televisieoptredens. Daarnaast heeft CNv-vicevoorzitter arend van Wijngaarden twee radio-optredens. In totaal heeft het CNv ruim 450 mediavermeldingen in 2016, significant meer dan het jaar daarvoor.

68

4. CNV Internationaal

CNv Internationaal heeft in 2016 het nieuwe vakbonds-medefinan-cieringsprogramma Panta rhei (2017-2020) ontwikkeld en goed-gekeurd gekregen door het minis-terie van Buitenlandse Zaken. De aanloop ernaar toe zorgt voor een scherp debat met FNv (die een-zelfde programma heeft ontwikkeld) over de verdeling van de door BZ beschikbaar gestelde middelen. Uit-eindelijk houdt het ministerie vast aan de oorspronkelijke 65/35 (FNv/CNv) verdeling. Het nieuwe pro-

gramma richt zich op het bevorderen van sociale rechtvaardigheid, het verkleinen van ongelijkheid en het verminderen van armoede. De voornaamste strategie die hiervoor binnen het programma wordt toegepast is die van het stimuleren van sociale dialoog, zowel bi- als tripartiet maar ook multi-stakeholder met Ngo’s. via deze weg zal het programma een verschil kunnen maken op de thema’s arbeids-rechten voor formeel en informeel werkenden en employability voor jongeren. Dit wordt gedaan door middel van capaciteitsopbouw van vakbonden en arbeids-Ngo’s en lobby & advocacy activiteiten. Het programma is ingebed in internationale raamwerken zoals de ‘sustainable Development goals’ van de vN, de Decent Work agenda van de IlO, en de United Nations guiding Principles for Business and Human rights, en sluit o.a. aan bij de convenanten trajecten die mo-menteel plaats vinden in Nederland en waar de CNv-bonden nauw bij betrokken zijn.De verschillende convenanten ontwikkelen zich in 2016 in verschil-lende stadia. Het textielconvenant is in 2016 afgesloten en wordt

Panta Rhei Trade unions for social dialogue

Work Plan and Budget 2017

69

momenteel vorm gegeven met behulp van het ser-secretariaat. Ook het bankenconvenant is, na stevige onderhandelingen om met name de INg binnenboord te houden, ondertekend. andere convenanten waaraan door CNv prioriteit worden gegeven zijn die ten aanzien van hout, voeding, metaal, bouw en pensioenen. er is veel inzet vanuit CNv vakmensen (het gaat om sectoren in de private sector) om zo-wel de onderhandelingen als de uitwerking ervan goed te laten ver-lopen. CNv Internationaal werkt daartoe intensief samen met Nicole engmann in de textielsector, Bernard Jan de groot en nu Ike Wier-singa in de bankensector, Frans Westerman in de voedingssector en met arend van Wijngaarden ten behoeve van het houtconvenant.

In het laatste jaar van het huidige vakbondsmedefinancierings-programma ‘a World that Works’ wordt veel aandacht besteed aan de adequate en complete afronding van de diverse projecten. In het bijzonder aan de verdere professionalisering van de CNv-vakbonds-partners in azië, latijns amerika en afrika onder andere op het gebied van financieel management en leiderschapsontwikkeling.

er is op het gebied van financieel management een trainingshand-boek ontwikkeld en trainingen zijn uitgezet in de partnerlanden. Daarnaast zijn de verschillende financieel management systemen beoordeeld door een externe consultant en zijn criteria opgesteld waaraan een financieel management systeem van een partnerorga-nisatie minimaal moet voldoen. De uitkomst van deze beoordelings-methodiek wordt mede gebruikt als één van de criteria voor partner selectie vanaf 2017.Daarnaast is een leiderschapsprogramma ontwikkeld op basis van een aantal onderzoeken door studenten van de Universiteit lei-den (leiden leadership programma). In dit programma wordt aan versterking van leiderschap bij CNv I-partners gewerkt (niet alleen van de huidige leiders maar ook van de toekomstige generatie) door middel van training, coaching, intervisie en regionale uitwisseling, evenals uitwisseling met het leiderschap van CNv.

70

Het strategisch partnerschap met FNv en de Fair Wear Foundation is nader ingevuld door middel van gezamenlijke landenplannen in In-donesië, Cambodja en vietnam. er is een context analyse afgerond in Pakistan op basis waarvan beslo-ten moet worden of samenwerking in dit land mogelijk zou zijn. Daar-naast moeten de drie thema’s soci-ale dialoog, geweld tegen vrouwen en leefbaar loon nader uitgewerkt gaan worden. er is hard gewerkt aan de verdieping en versterking van de onderlinge samenwerking.

In het kader van het strategische partnerschap met ICCO zijn onder-zoeken uitgezet voor samenwerking in Cambodja (rubber en suiker-riet), Indonesië (palmolie) en Benin (cashew/karité). In guatemala zal de samenwerking deels met CNv-partner CgTg gaan lopen en met Ngo MTC. Daarnaast zal in het kader van dit partnerschap met name gelobbyd gaan worden in het kader van handelsmissies.

Diversificatie van fondsen is van groot belang voor de toekomst van internationale vakbondssamenwerking. Hiertoe is in 2016 voor het eerst een bezoek gebracht aan instellingen en organisaties in New York en Washington om te beoordelen of hier mogelijkheden zijn, naast de reguliere eU-fondsen waar CNv Internationaal zich nu voor-al op richt. er is gesproken met vN-organisaties, solidarity Center (de amerikaanse Ngo voor internationale vakbondsondersteuning), het ministerie van arbeid en de internationale jeugd stichting, het Open society Institute, UsaID en de Wereldbank. Het is de bedoeling dat deze aanknopingspunten worden meegenomen in de fondswer-vingsstrategie van CNv Internationaal waarmee op langere termijn concrete resultaten geboekt zouden kunnen gaan worden.

Vietnam country studyLabour Standards in the Garment Supply Chain

Strategic Partnership for Garment Supply Chain Transformation

CNVI-0916-rapport vietnam-v6.indd 1 31-10-16 16:13

71

verder is in 2016 de governance structuur van CNv Internationaal aangepast. Het algemeen Bestuur heeft hierin een toezichthoudende taak gekregen ten aanzien van de begroting en jaarrekening van CNv Internationaal. Daarnaast is vastgelegd dat het mogelijk is om in de raad van advies externe leden aan te trekken die kunnen bijdragen op o.a. het gebied van ontwikkelingssamenwerking en internatio-nale handel. Hiertoe zijn mevrouw godelieve van Heteren, director international networks bij de erasmus Universiteit en de heer Cees van Beers, professor Innovatie management aan de TU Delft, bereid gevonden.

voorts heeft CNv Internationaal in 2016 volledig deelgenomen aan de jaarvergadering van de IlO in juni in genève, die met name draaide om de aanbeveling inzake ‘Decent Work for fair globalisation’. Het CNv heeft als onderdeel van de Nederlandse delegatie bijgedragen aan de herziening van de IlO-aanbeveling inzake ‘employment and decent work for peace and resilience’. Daarnaast zijn de vorderingen in de normen commissie gevolgd, o.a. voor el salvador en Cambodja en zijn contacten aangehaald met de CNv I-partners, IlO, ITUC en Ngo’s.

72

5. Dienstencentrum

5.1 CNV Ledenservice

De dienstverlening aan leden is in 2016 in volle gang, nieuwe vrij-willigers starten bij onder andere CNv Belastingservice, de eerste seniorenkrant valt bij de seniorenleden op de mat, en er wordt CNv-breed gestart met de Keukentafelgesprekken.

Belastingservice

Zoals elk jaar volgen de ruim 900 invullers de jaarlijkse belasting-scholing. enkele regio’s doen mee aan de pilot ‘digitaal leren’. Daarnaast wordt met interesse gekeken naar de ontwikkelingen bij de Belastingdienst op het gebied van scholing. In de loop van het jaar is duidelijk geworden dat de Belastingdienst een kennisnetwerk gaat bouwen voor intermediairs. via dit digitale kennisnetwerk gaan in 2017 ook de CNv-vrijwilligers de belastingscholing volgen, naast enkele klassikale bijeenkomsten.

De belastingzittingen in het voorjaar verlopen goed. een enkele keer is er geen verbinding mogelijk met de Belastingdienst. Door de flexibele inzet van de vrijwilligers, wordt er altijd naar een oplossing gezocht. De zittingen zijn wederom verspreid over het land georga-niseerd. Indien nodig, zijn extra zittingen ingepland, om zo alle leden te kunnen helpen bij hun aangifte. In totaal gebruiken bijna 19.000 leden (en 10.000 partners van leden) deze dienstverlening. Na de zittingen gaat de dienstverlening altijd gewoon door en wordt hulp geboden bij belastingaangiftes en bij wijzigingen / aanvullingen op de reeds ingevulde aangifte. In 2017 betreft dit bijna 2.000 nieuwe aangiften en 1.000 hulpvragen voor reeds ingevulde aangiften.

73

Dit jaar is er extra aandacht besteed aan de blauwe envelop van de Belastingdienst. Door de campagne van de Belastingdienst over het verdwijnen van de blauwe envelop, komen er verschillende reacties van leden binnen. Men maakt zich zorgen en vraagt zich af wat het CNv hierin doet. In de overleggen met de Belastingdienst heeft het CNv het probleem van de digitalisering voor bepaalde groepen men-sen onder de aandacht gebracht. verder staat het CNv klaar om hulp te bieden bij de belastingaangifte. speciaal voor de leden is een flyer gemaakt met informatie over het verdwijnen van de blauwe envelop. Daarnaast heeft CNv Belastingservice tijdens de bijeenkomst van de adviesraad senioren informatie gegeven over het verdwijnen van de blauwe envelop. Ook in de seniorenkrant is hier aandacht aan besteed. In verband met technische veranderingen in de systemen van CNv Info is het noodzakelijk dat het systeem voor het maken van de afspraken voor de belastingzittingen wordt vernieuwd. Daarnaast is besloten van de contante betalingen op de belastingzittingen (eigen bijdrage van leden) over te stappen naar een eenmalige incasso. Dit proces wordt ingebouwd in het afsprakensysteem voor de belastingzittingen in 2017.

aan het eind het jaar hebben de CNv-bonden een besluit genomen over de wijziging van de eigen bijdrage van leden en niet-leden, die gebruik maken van deze service. De nieuwe, hogere, tarieven gelden vanaf 2017.

Jubilarissen

aan het begin van het jaar zijn alle gegevens van de bonden verzameld en in een werkbestand ge-zet. vervolgens hebben de jubilarissen een voor-aankondiging ontvangen. Op een later moment ontvangen de jubilarissen een uitnodiging voor een bijeenkomst. De huldigingen van jubilaris-

De geschiedenis van uw

VAKBONDen gebeurtenissen uit uw

lidmaatschapsjaar

CNV Jubilarissen

CN

V Jubilarissen

74

sen worden wederom zeer gewaardeerd door de jubilarissen. Tijdens de huldiging ontvangen de jubilarissen, naast het insigne en de oorkonde ook een boekje met informatie over het CNv en de gebeur-tenissen in de jaren dat deze groep jubilarissen lid is geworden. Dit jaar is dit boekje voorzien van een mooie kaft.

aan de 60- en 70-jarige jubilarissen wordt dit jaar vooraf gevraagd of ze thuis gehuldigd willen worden, of dat ze een bijeenkomst willen bezoeken. In het laatste geval ontvangen ze een uitnodiging voor één van de bijeenkomsten. Deze nieuwe werkwijze bevalt goed, en wordt doorgezet in het komende jaar. aan jubilarissen die geen bijeen-komst kunnen bezoeken, maar die wel het insigne willen ontvangen, is het insigne nagestuurd. er kwamen ook nog aanvragen van jubi-larissen uit 2014 en 2015 binnen. In 2016 zijn in totaal 124 bijeen-komsten georganiseerd, verspreid over het hele land. er zijn 2.914 jubilarissen gehuldigd tijdens een bijeenkomst of een thuisbezoek. 812 jubilarissen hebben het insigne nagestuurd gekregen.eind 2016 hebben de bonden besloten om vanaf 2017 geen gouden insigne meer uit te reiken aan de jubilarissen. Centraal staat de waardering voor het trouwe lidmaatschap en de bijeenkomst die de jubilaris aangeboden krijgt. De 60- en 70 jarige jubilarissen worden desgewenst thuis bezocht. alle jubilarissen die een bijeenkomst be-zoeken of thuis worden bezocht ontvangen vanaf 2017 een oorkonde, alsmede een blijvende attentie.

Vertrouwenspersonen

De vertrouwenspersonen begeleiden leden bij de WaO- en WIa-keu-ringen, en in het traject van de Wet Poortwachter. 2016 is een druk jaar. In totaal zijn via CNv Info 864 hulpvragen ontvangen. Dit zijn er 257 meer dan het jaar ervoor.Door de drukte is het belangrijk om voldoende man- en vrouwkracht paraat te hebben. gelukkig zijn er reacties ontvangen op een oproep voor nieuwe

75

vrijwilligers. een aantal vrijwilligers is al enthousiast gestart met hun stage bij de vertrouwenspersonen. er is meer contact geweest tussen vertrouwenspersonen en kwestiebehandelaars bij de bonden. De behoefte aan begeleiding en informatie gaat vaak samen met een juridische kwestie. De contacten verlopen goed.

Keukentafelgesprekken

De pilot ‘samen rond de keukentafel’ bij CNv Con-nectief is succesvol afge-sloten. De pilot is daarom in 2016 voortgezet en deze dienstverlening is CNv-breed aangeboden aan de

leden. De dienstverlening wordt uitgevoerd door vrijwilligers (veelal uit het netwerk CNv vertrouwenspersonen). De vrijwilligers bereiden de leden voor op het gesprek met de gemeente en zijn aanwezig bij dit gesprek.

In maart is de feestelijke startbijeenkomst voor deze groep vrijwil-ligers. Met de bonden is contact gelegd in verband met de marketing van deze dienstverlening. Op verschillende manieren is de dienstver-lening onder de aandacht gebracht, zoals vermelding op de CNv-site en in de seniorenkrant. Tevens staat dit onderwerp centraal tijdens een workshop op de seniorenkaderdag in april.

In totaal zijn 34 hulpvragen binnen gekomen voor begeleiding. De vraag naar hulp bij keukentafelgesprekken is niet heel groot, maar wel substantieel. De WMO is divers en soms complex. Tot nu toe zijn de leden tevreden en blij met de begeleiding. Begin 2017 wordt deze dienstverlening geëvalueerd.

76

Vertegenwoordigingen

Het CNv is ook middels vrijwilligers vertegenwoordigd in de polder. voor deze vrijwilligers wordt minimaal eenmaal per jaar een net-werkbijeenkomst georganiseerd met als doel informatie te delen, contact te hebben met collega-vrijwilligers en de CNv-bestuurder en/of medewerker.

De vertegenwoordigers in de regionale werkbedrijven zijn meerdere malen bijeen gekomen. Zij voorzien de bestuurder en medewerkers van waardevolle input vanuit de werkbedrijven in het land en samen worden knelpunten en mogelijke oplossingen besproken. Uit een evaluatie onder de regionale vertegenwoordigers in de werkbedrij-ven kwam naar voren dat men elkaar vaker wil ontmoeten. Om deze reden is besloten de vergaderingen van het ‘kernteam’ voortaan open te stellen voor alle vertegenwoordigers in de werkbedrijven. Tijdens deze vergaderingen wordt input verzameld voor de verga-deringen van de landelijke Werkkamer en enkele sprekers praten de mensen bij over actuele ontwikkelingen. Ook tussendoor is er contact met de vertegenwoordigers over lopende ontwikkelingen. In 2016 zijn er enkele initiatieven geweest van de werknemersverte-genwoordigers in sommige regio’s. Onder andere in de regio ach-terhoek en Midden-Utrecht zijn regionale bijeenkomsten voorbereid om de achterban aldaar te informeren over de ‘banenafspraak’. Ook is bijgedragen aan de totstandkoming van een congres van CeDrIs/sBCM, dat als thema droeg de ‘lokale netwerkeconomie’. Hiervoor werden de regionale vertegenwoordigers uitgenodigd.

De jaarlijkse landelijke bijeenkomst van de KvK stond in het teken van terugblikken op het afgelopen jaar, vooruitblikken en informatie-uitwisseling met de bestuurders in de Centrale raad.

In maart werd een bezoek gebracht aan de opening van een ‘grens-informatiepunt’ in Kleve. Dit is het eerste ‘grensinformatiepunt’ waar

77

het CNv een actieve rol heeft, namelijk door de bemensing van een maandelijks spreekuur door een vrijwilliger. leden én niet-leden kunnen hier informatie krijgen over alles wat er komt kijken bij het werken over de grens. vertegenwoordigers van het CNv zijn aanwezig op het congres van de landelijke Cliëntenraad. In 2016 is input geleverd voor de vernieu-wing van het reglement. er worden nog meer vrijwilligers gezocht om de CNv-zetels te vullen.

Op 17 juni wordt tijdens een gezamenlijke bijeenkomst met UWv afscheid genomen van de CNv-vertegenwoordigers in de ontslag-adviescommissies. Door wetswijzigingen wordt de preventieve toets door UWv bij ontslag nu anders ingevuld.

Senioren

In maart verschijnt de eerste CNv seniorenkrant op papier. De eerste reacties van leden zijn positief. De tweede krant verschijnt in september. De krant is één van de actiepunten uit het project ‘Com-municatie senioren’.

Op 1 april vond de jaarlijkse themamiddag van de adviesraad seni-oren plaats in arnhem. Het thema ‘belangenbehartiging, dat doen we samen’ borduurde voort op dat van vorig jaar. aan diverse tafels konden de aanwezige kaderleden kennismaken met diverse dienst-verleners en belangenbehartigers die zich bezig houden met voor senioren relevante thema’s.

Na maanden voorbereiding wordt tijdens de vergadering van de ad-viesraad senioren op 22 april de nieuwe website www.cnvsenioren.nl feestelijk gelanceerd. In de maanden hierna is de site verder inge-vuld en verbeterd. In september is de CNv-brede site via verschil-lende kanalen breed gepromoot.

78

De vrijwilligers van de werkgroep CNv senioren (voorheen ODP) hebben in deze periode hard gewerkt aan de totstandkoming van de jaarlijkse najaar bijeenkomsten voor gepensioneerde leden.

anders actieven

In de vergadering van juni van de adviesraad anders actieven zijn de nieuwe afgevaardigden van CNv vakmensen verwelkomd. De jaar-lijkse themadag vindt plaats op 28 oktober in Nijkerk. De adviesraad anders actieven is tussentijds geconsulteerd bij de totstandkoming van de arbeidsvoorwaardennota van de vakcentrale. een afvaardi-ging van de adviesraad was aanwezig bij de expertmeeting over het basisinkomen op 30 augustus.

Vrijwilligersbeleid

er is geregeld overleg tussen vakcentrale en bonden over zaken aangaande vrijwilligersbeleid. In de tweede helft van het jaar is er hard gewerkt aan de declaratie app voor vrijwilligers. CNv vakmen-sen heeft deze tool laten ontwikkelen. Zowel CNv Connectief als CNv vakcentrale haken hierop aan. In het najaar is het systeem verder ingericht en is er getest. vanaf 2017 kunnen de vrijwilligers hun de-claratie digitaal indienen via deze tool en komt deze direct terecht in het financiële systeem aX ter goedkeuring. Het vrijwilligersjournaal verscheen twee maal. Dit journaal valt zowel in juni als in december bij de ruim 1.500 vrijwilligers op de mat. voor de vakcentralevrijwilli-gers uit het zuiden is een feestelijke vrijwilligersbijeenkomst geor-ganiseerd in de Beekse Bergen. Deze bijeenkomst staat in het teken van ontmoeting, uitwisseling en waardering.

79

5.2 CNV Info

In de periode april t/m augustus is bij CNv Info de nieuwste generatie callcentersoftware geïmplementeerd. De software is een saas-oplossing en kan middels industriestandaard worden gekoppeld met onze nieuwe CrM-software. Hiermee zal de informatiestroom aanzienlijk worden ingekort en versneld. Het callcenterplatform is multichannel en kan tegelijkertijd binnen één scherm het verkeer regelen van inkomend en uitgaand verkeer, video-gesprekken, voicemail, sMs, chat, e-mail, fax (ja het bestaat nog) en sociale net-werken. alle wachtrij-informatie is ook voor de medewerkers op de laptop beschikbaar. Dit maakt dat het systeem ook zeer goed inzet-baar is voor het werken vanuit huis.Je kunt als medewerker eigen productiviteit meten ten opzichte van je eigen groep.

Naast vervanging van de callcentersoftware is in de vakantieperiode, voor het opslaan van documenten uit kwesties, sharepoint geïmplementeerd. vanwege het volume aan dossiers (circa 10.000 per jaar) is besloten zoveel mogelijk papieren materiaal via barcodes door de postkamer te laten scannen. De barcode genereert een

80

(automatische) digitale stroom naar het juiste dossier. Door het integreren van bedrijfsinformatie van CNv vakmensen binnen dezelfde omgeving, is het opzoeken van actuele bedrijfsinformatie gemakkelijk geworden. Het is duidelijk dat de druk om gegevens kwalitatief op de juiste manier vast te leggen steeds verder toeneemt naarmate ‘gedeeld’ gebruik van documenten toeneemt.

Naast vervanging van systemen ging het normale werk bij Info natuurlijk ook door. In 2016 verwerkte CNv Info:• 153.834 inkomende gesprekken (-4% t.o.v. 2015)• 64.542 mailberichten (dit is 26% meer dan in 2015 en volledig toe

te schrijven aan vragen over de gewijzigde tariefstructuur bij CNv vakmensen)• 22.122 chats (-2%)

voor juridische hulpverlening bleven de cijfers ongeveer gelijk aan die van 2015:• 21.915 hulpvragen voor de sectoren bij CNv Connectief (+0,8% t.o.v. 2015)• 23.092 hulpvragen voor de sectoren bij CNv vakmensen (+30%; deze stijging is volledig toe te schrijven aan de

samenvoeging met CNv Dienstenbond)

81

via de groep ledenwerving bij CNv Info werden wederom 9.500 nieuwe leden ingeschreven. Dit is iets minder dan in 2015.

5.3 SSC ICT

een groot deel van 2016 stond bij ssC ICT in het teken van de selectie van het nieuwe CrM. Na een kort voortraject in 2015 is er vanaf ja-nuari – onder begeleiding van verduin CrM Consultants – begonnen met het in kaart brengen van de requirements voor het nieuwe CrM. In workshops werden door collega’s van de CNv-bonden de werkpro-cessen in kaart gebracht waar het nieuwe CrM een rol in speelt. Uit-gangspunt hiervan was: de nieuwe werkprocessen, zoveel mogelijk gelijk voor alle bonden. De uitgewerkte werkprocessen zijn getoetst in de Projectgroep.

Op basis van deze uitwerkingen is een request For Proposal (rFP) opgesteld waar een aantal partijen op heeft gereageerd. Uiteindelijk is de keuze gevallen op het product ‘Microsoft Dynamics CrM’ in combinatie met ‘Microsoft Dynamics aX 2012’. als implementatie-partner is gekozen voor een consortium van Pylades en CrM Part-ners.

voor de bouw en inrichting is een nieuw projectteam ingesteld, waarin ook de bonden zijn vertegenwoordigd. In september is begon-nen met de daadwerkelijke inrichting. In het project wordt gewerkt volgens de agile methode, waarbij iedere drie weken nieuwe functio-naliteit wordt opgeleverd en getest.

als eerste op de agenda in Bussiness release 1 (Br1) staat het vervangen van alle processen en overbrengen van alle data die nu in Brs worden gebruikt. Naar verwachting kan vóór de zomer van 2017 Br1 in gebruik genomen worden. Wat er in volgende releases aanwezig is, wordt in de loop van 2017 beslist.

82

In 2016 werd de servicedesk ingevoerd. sinds dat moment worden binnenkomende meldingen in Topdesk geregistreerd. er zijn 10.995 meldingen afgehandeld. Na afhandeling vragen we medewerkers deze te beoordelen. Dat doet ongeveer een kwart. gemiddeld is de waardering over 2016 een 9,1.

Binnenkomst meldingen:• e-mail 45,4 %• Telefoon 37,8 %• selfservice Portaal 11,7 %• Mondeling 4,3 %• Zelf geregistreerd door ssC ICT 0,8 %

Het laatste restpunt van project KaNs is in de loop van 2016 op-gepakt. De opschoning van de g-schijven van de bonden. en het verplaatsen daarvan naar het nieuwe Microsoft netwerk. Hiermee zijn ook voor de laptopgebruikers de g- en de H-schijf vanuit huis of onderweg beschikbaar.

In 2016 zijn CNv vakcentrale en CNv Connectief aangehaakt bij het sharepoint-project van CNv vakmensen. In eerste instantie alleen voor het intranet. Het oude intranet op basis van TYPO3 is daarmee uitgefaseerd. eind 2016 is een begin gemaakt met het overdragen van het beheer van sharepoint vanuit het CNv vakmensen project naar de applicatiebeheerders van ssC ICT. vanaf februari 2017 wordt het beheer volledig overgenomen door ssC ICT.

83

5.4 SSC Financiën

Het eerste kwartaal van het jaar staat zoals gebruikelijk op een fi-nanciële afdeling in het teken van het opstellen van de jaarrekening. Over het jaar 2015 is voor de eerste keer een jaarrekening CNv Con-nectief opgesteld. veel uitzoekwerk om de vergelijkende cijfers 2014 van CNv Publieke Zaak en CNv Onderwijs samen te voegen in de jaarrekening CNv Connectief. Door de fusie tussen CNv vakmensen en CNv Dienstenbond en daarmee het overkomen van de administra-tie van CNv Dienstenbond per 1 januari 2016 is eenmalig nog de jaar-rekening voor CNv Dienstenbond opgesteld. een tijdelijke nieuwko-mer dus. extra spannend omdat geen van de medewerkers van CNv Dienstenbond beschikbaar was (vertrek en zwangerschapsverlof) en de administratie in een ander financieel pakket is verwerkt. Dankzij goede voorbereidingen van het team van CNv vakmensen komt ook dit goed. De jaarrekening CNv vakcentrale en de jaarrekening CNv Jongeren zijn opgeleverd en de accountantscontrole heeft tot bijna geen aanpassingen geleid, mooi resultaat voor deze teams.

Invoering nieuw salarispakket (raet)

De invoering van het nieuwe salarissysteem heeft het hele jaar tot extra werkzaamheden geleid bij ssC Financiën. Pas in het tweede kwartaal van 2016 was het mogelijk om een correctierun te draaien waarmee alle tot dan onjuiste of onvolledige boekingen konden worden gecorrigeerd. vanuit ssC Financiën is vanaf het derde kwartaal een medewerker deels bij de salarisadministratie werk-zaam geweest om gezamenlijk de problemen en achterstanden weg te werken. Inmiddels is deze medewerker volledig werkzaam bij de salarisadministratie.

84

Module online declareren

voor de kaderleden van CNv vakmensen is in 2016 de aanlevering van de declaraties gedigitaliseerd. De kaderleden kunnen zelf hun decla-raties digitaal aanleveren en volgen wat de status van de declaraties is. Na de nodige opstart- en implementatieproblemen loopt dit proces inmiddels. In het laatste kwartaal is gewerkt aan de voorbereidingen om deze module ook geschikt te maken voor de kaderleden van CNv Connectief en de vakcentrale. In het eerste kwartaal van 2017 gaan CNv Connectief en CNv vakcentrale de module ook in gebruik nemen. Dit betekent dat de werkzaamheden van ssC Financiën hier verande-ren en flink afnemen.

Tijdspaarfonds

Met betrekking tot de per 1 september overgenomen werkzaamheden van CNv Info inzake Tijdspaarfonds heeft CNv vakmensen besloten dat zij de werkzaamheden per 1 januari 2017 zelf gaan uitvoeren. Dit besluit leidt er mede toe dat er ruimte ontstaat in de formatie van ssC Financiën.

Digitalisering

Medio 2016 zijn de handmatige werkzaamheden rondom het (her)waarderen van de beleggingen geautomatiseerd. alle werkzaamheden rond de betalingen zijn verder gedigitaliseerd. We hebben meegedacht bij de mogelijkheden van het automatisch incasseren van de bedra-gen bij de Belastingservice. Deze toepassing zal in 2017 in gebruik genomen worden. De digitalisering van het debiteurenproces blijft moeizaam verlopen. verwachting is dat dit in maart 2017 in gebruik genomen kan worden.

Het jaar 2017 zal in het teken staan van de voorbereidingen van een upgrade van ons financiële systeem per 1 januari 2018. De huidige versie wordt niet meer door de leverancier ondersteund en is inmid-

85

dels voor wat betreft functionaliteiten verouderd. De processen zul-len tegen het licht gehouden worden in relatie met de mogelijkheden van het nieuwe pakket.

Formatie

Het verdwijnen van de werkzaamheden van het Tijdspaarfonds, de verdere afname van de werkzaamheden met betrekking tot de ka-derdeclaraties, alsmede de verwachte digitalisering van de perso-neelsdeclaraties in 2017, leiden er toe dat er ruimte ontstaat in de formatie van ssC Financiën. Deze ontwikkelingen en de verwachte gevolgen voor de formatie zijn ultimo 2016 in kaart gebracht waarbij gekeken is naar de periode tot 2020. In januari wordt er een advies-aanvraag aan de Or voorgelegd.

5.5 SSC Facilitaire Ondersteuning

De begroting voor 2017 nam af met 4,1% ten opzichte van 2016 door onder andere de aanbesteding van de MFP’s, het vervallen van de BTW-compensatie en de verlaging van de huurprijs voor de parkeerplaatsen.

Op basis van de jaarrekening 2015 is een DuPont-analyse gemaakt die weergeeft hoe de huisvestingslasten zich verhouden tot de totale begroting. Deze lasten belopen meestal 6-12 % van de totale begroting. De huisvestingslasten voor CNv vakcentrale, CNv Connectief en CNv vakmensen.nl komen uit op respectievelijk 6,83 / 2,95 / 3,73 % van de totale begroting. In verhouding tot gebruikelijke bedragen is dat bijzonder laag.

In het derde kwartaal daalde het ziekteverzuim van 14,7% naar 6,55%. De oorzaak van het verzuim is niet-werkgerelateerde ziekmelding en langdurig verzuim. Door opgelegde bezuinigingen voor het begrotingsjaar 2017 zijn in december alle abonnementen en

86

de overeenkomsten met aNP en adlib beëindigd. er is een collega boventallig verklaard.

De verbouwing van de drie etages van CNv Connectief is op tijd met goed resultaat afgerond. Collega’s van de voormalige CNv Dienstenbond zijn verhuisd naar de Tiberdreef in Utrecht De verbouwing en inrichting van de negende etage is in mei naar tevredenheid afgerond. ruimtes zijn voorzien van enige decoratie aan de wanden, planten, livepictures, en mos aan enkele pilaren. In een aantal vergaderzalen is het tapijt vervangen omdat het niet meer was te reinigen en zijn representativiteit had verloren. De muren in de trappenhuizen zijn gesausd. slecht functionerende onderdelen van de klimaatinstallatie worden hersteld op kosten van de verhuurder. Het opnieuw inregelen van het klimaat is de volgende stap.

aanbesteding van de warme drankenvoorziening werd gestart in oktober 2016. De beoordeling van het aanbod en gunning aan één van vier leveranciers vond plaats op basis van de volgende criteria: prijs, social return, conversieregeling, verzorging en onderhoudsplan en smaaktest.

Met ricoh is een contract gesloten voor printers en service met maximale flexibiliteit (geen vaste looptijd maar een volumeafspraak van 5 miljoen kopieën). De nieuwe MFP’s, het webportaal en het Follow-me-systeem zijn geïmplementeerd. Door intensieve samenwerking met de afdeling Facilitair, ICT en de gebruikers is dit succesvol gebeurd. Namens CNv Connectief zijn onderhandelingen gevoerd over Canon MFP’s met een besparing van € 32.000 als resultaat.

Het pand Polarisavenue 175 te Hoofddorp is verkocht per 1-11-2016. Het steunpunt Hoofddorp is verhuisd van de begane grond naar de derde etage. Het steunpunt heeft de beschikking over zes flex-werkplekken, een vergader- en opslagruimte. Het pand gelegen aan

87

de Fazantlaan in eindhoven is leeggemaakt en overgedragen aan de eigenaar. Met de Persgroep Nederland is een verlenging van de huurovereenkomst overeengekomen voor het pand in apeldoorn. De verlenging betreft de gehele tweede en derde etage voor de periode van twaalf maanden en 426 m² op de vierde etage voor de duur van zes maanden. CNv vakmensen is daarom verhuisd van de tweede etage naar de vierde etage. Het pand gelegen aan de Zonnedauw 30 te Drachten is op 3 november 2016 verkocht. De akte van levering heeft plaatsgevonden aan het einde van 2016. Met spoed is er gezocht naar een nieuwe locatie voor het steunpunt Drachten. Het voorstel met mogelijke locaties is voorgelegd aan het bestuur, de onderhandelingen zijn gestart en afgerond, het steunpunt is ingericht en de medewerkers zijn verhuisd. Het pand gelegen aan de Zonnedauw is leeggemaakt en op 29 december 2016 overgedragen aan de nieuwe eigenaar. CNv vakmensen zal het jaar 2017 starten met een schone balans.

5.6 SSC P&O

FHet jaar 2016 begint voor het ssC P&O met een team dat een gewij-zigde samenstelling heeft ten opzichte van de samenstelling waar-mee 2015 was geëindigd. Door de fusies van zowel CNv vakmensen.nl als CNv Connectief komen drie ‘nieuwe’ medewerkers de afdeling versterken, terwijl van drie anderen eind 2015 afscheid wordt geno-men. Het ssC P&O kan daarmee de interne doorstroom binnen de CNv-gelederen handen en voeten geven.

Naast deze behoorlijk ingrijpende wijzigingen van het team heeft de afdeling binnen haar gelederen ook te maken met verhoudingsgewijs veel persoonlijk leed. Ook dat heeft op de bezetting en op het moreel een stevige impact. Het verzuimpercentage op de afdeling over 2016 bedraagt 3,86% op een gemiddeld fte van 8,64 over datzelfde jaar. van die 8,64 fte is overigens 4,14 fte man en 4,50 fte vrouw. Met veel

88

inzet van de eigen afdeling, inzet van externen en de ondersteuning van een collega van het ssC Financiën is het gelukt om al het werk toch gedaan te krijgen.

In het begin van 2016 vind de overgang plaats naar het nieuwe perso-neelsinformatiesysteem Youforce. vanuit de wens om alle processen waarbij het ssC P&O een rol heeft, verregaand te kunnen digitali-seren heeft het ssC P&O na een uitvoerig aanbestedingsproces de keuze op raet als leverancier laten vallen. Het doel voor 2016 is het creëren van een situatie waarbinnen het mogelijk is de salarissen via dit systeem te betalen en het verlof met behulp van Youforce te rege-len. van daaruit zal dan de doorontwikkeling van het systeem kunnen plaatsvinden. De overgang naar de salarisverwerking verloopt, op wat kleine onvolkomenheden na, correct. Het vullen van de verlof-module en het werken met die module vergde meer tijd en gewen-ning. Met name de in het voortraject veelgevraagde transparantie binnen het systeem leidt in de praktijk tot vragen over alle verschil-lende verlofsoorten.

De veranderde samenstelling én het persoonlijke leed én de fusies bij onze klanten én de overgang naar een nieuw personeelsinforma-tiesysteem zorgt voor een hectisch jaar, waar het sterk aan kwam op communicatie. De goede kant bij dit alles is dat alle procedures en afspraken weer eens kritisch worden beschouwd en dat zwakheden daarin kunnen worden aangepakt en verbeterd. De eerste contou-ren van een nieuwe positie en werkwijze van ssC P&O wordt in een notitie vervat en besproken op bestuurlijk niveau.

89

6. Vereniging

6.1 algemeen en Dagelijks Bestuur

Het algemeen Bestuur (aB) vergadert in 2016 officieel twaalf keer. Het Dagelijks Bestuur (DB) vergadert wekelijks. De samenstelling van het aB en het DB is per 31 december 2016 als volgt:

voorzitter: M. (Maurice) limmen (tevens DB)

vicevoorzitter: a. (arend) van Wijngaarden (tevens DB)

algemeen secretaris/penningmeester: P. (Pieter) de vente (tevens DB)

leden: W.J. (Willem Jelle) Berg (tevens DB)

P. (Piet) Fortuin (CNV Vakmensen)

J. (Josine) Westerbeek-Huitink (wnd. CNV Connectief)

s. (semih) eski (CNV Jongeren) D. (Dirk) de vogel (CNV Kostersbond)

6.2 Werkorganisatie

De dagelijkse leiding van de werkorganisatie berust bij de algemeen secretaris/penningmeester. De samenstelling van het Managementteam is per 31 december 2016 als volgt:

algemeen secretaris/penningmeester: P. (Pieter) de venteController: J. (Joost) ausemsCNv ledenservice: a. (anja) van der laanssC Facilitaire Ondersteuning: r. (rob) BerendsenssC P&O: T. (Theo) van lagen

90

CNv Info: e. (eric) van den HoedssC ICT: r. (ramon) HakCNv Internationaal: M.J. (Marie José) alting von geusaussC Financiën: J. (Jolanda) van der Zande

De Ondernemingsraad kent de volgende samenstelling per 31 december 2016:voorzitter: r. (roy) ramdinsecretaris: H. (Henk) Nebbelingleden: P. (Peter) Hendriks P. (Philip) Kornman M. (Maud) Marres I. (Ibrahim) Pancar F. (Frank) Woltingeambtelijk secretaris: C. (Corine) van Kuilenburg

In 2016 heeft de Ondernemingsraad wekelijks een korte werkvergadering gehouden. De Overlegvergadering kwam negen keer bijeen. De Ondernemingsraad publiceert jaarlijks een eigen jaarverslag.

91

1-1-2013 1-1-2014 1-1-2015 1-1-2016 1-1-2017 ledendaling 2016

CNv vakmensen* 162.093 160.916 162.811 159.041 146.665 -12.376

CNv Connectief* 129.977 126.905 125.028 124.247 120.943 -3.304

CNv Kostersbond 517 489 468 429 409 -20

CNv Jongeren 1.497 1.321 1.480 1.404 1.383 -21

CNv vakcentrale 112 112 112 67 63 -4

Totaal 294.196 289.743 289.899 285.188 269.463 -15.725

*Inclusief rechtsvoorgangers

6.3 Ledenontwikkeling CNV

Wat betreft ledenontwikkeling was 2016 voor CNv vakmensen een teleurstellend jaar. Het aantal betalende leden daalde met ruim 8.000. Ongeveer 3.000 daarvan waren toe te schrijven aan het nieuwe contributiestelsel. Met name gepensioneerde leden zagen in een hogere contributie, ondanks de mogelijkheid te kiezen voor een maximumverhoging van 2,50 euro per maand, een reden om te bedanken. gelukkig werden ook weer vele duizenden jonge mensen tijdens hun opleiding ingeschreven dankzij ‘Probeer de bond’. Doel daarvan is dat van deze groep gratis leden uiteindelijk minstens 20 procent betalend lid wordt. In 2016 werd ruim 30 procent van de bereikte jongeren betalend lid.

Dit jaarverslag is tot stand gekomen m.m.v. diverse medewerkers van CNV Vakcentrale.

CNV Vakcentrale

Postbus 2475 3500 gl Utrecht030 - 751 1001 www.cnv.nlinfo@cnv.nlFacebook: /vakbondTwitter: @vakbond