Endüstriyel Simbiyoz ve Uygulama Örnekleri 16-17.11.2015

ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ VE UYGULAMA ÖRNEKLERİ

Endüstriyel Simbiyoz Programı

Bilgilendirme Toplantısı ve Sinerji Çalıştayı

Ferda Ulutaş

Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı

16-17 Kasım 2015 Bilecik - Eskişehir

İÇERİK

• Endüstriyel Simbiyoz

• Eko-endüstriyel Parklar

• Dünyadan Endüstriyel Simbiyoz Örnekleri

• İskenderun Körfezinde Endüstriyel Simbiyoz Projesi

ve Çıktıları

• Mevcut Projeler ve Planlanan Çalışmalar

ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ

• Endüstriyel simbiyoz yaklaşımı kavram olarak 1990’larda,

uygulama olarak ise çok daha öncesinde gelişmeye

başlamıştır.

• Endüstriyel işletmeleri ve bağlantılı oldukları diğer

faaliyetleri bir eko-sistem olarak ele almaktadır.

• İşletmeler arası işbirliklerinin geliştirilmesi ile kaynak

verimliliği ve atık azaltımı yönünde etkin çözümler

oluşturulabileceğini ortaya koymaktadır.

ENDÜSTRİYEL

SİSTEMLERDE

İşbirliği yaklaşımıyla maliyetlerin azaltılması ve çevresel

performansın geliştirilmesi

Geleneksel Üretim Süreci

Döngüsel Süreç/ Sürdürülebilir

Üretim



Temiz Üretim Yaşam Döngüsü Yönetimi Endüstriyel Simbiyoz

Endüstriyel simbiyoz:

• En yaygın kullanımı ve ilk tanımı birbirine yakın işletmeler arasındaki madde (atık, yan ürün, su) ve enerji değişimi ve yeniden kullanımıdır.

Kaynak: Professor Annik Magerholm Fet, Norwegian University of Science and Technology


• Doğadaki “simbiyoz” kavramının

endüstriyel işletmelere uyarlanmasıdır.

Endüstriyel sistemler arasındaki

simbiyotik ilişkileri ifade eder.

• 2000’li yıllardan itibaren artan

çalışmalar ve uygulama deneyimleri

doğrultusunda kavramın tanımı tekrar

yapılmıştır:

• Buradaki en kritik iki husus

işbirliklerinin madde ve enerji değişimi

ile sınırlı olmaması ve işbirliği için

fiziksel yakınlığın şart olmamasıdır.


OLASI İŞBİRLİĞİ ALANLARI: Hammadde/

Malzeme

- ortak satın alma

- müşteri/ tedarikçi ilişkileri

- yan-ürün uygulamaları

- yeni hammadde/ malzeme pazarları

Hayat Kalitesi/ Halkla ilişkiler

- Entegre iş ve rekreasyon

- Ortak eğitim fırsatları - Sosyal sorumluluk

programları - Bölgesel planlamaya

dahil olma

Ulaşım/ Lojistik

- ortak tedarik

- ortak sevkiyat - araçların birlikte

bakım ve onarımı - alternatif paketleme

- saha içi ortak nakliye

- entegre lojistik

Üretim Süreçleri - kirlilik önleme

- fire azaltımı ve firelerin yeniden kullanımı

- üretim tasarımı - ortak altyükleniciler - ortak ekipman/

teçhizat kullanımı - teknoloji paylaşımı ve

entegrasyonu


OLASI İŞBİRLİĞİ ALANLARI: İnsan

Kaynakları - eleman alımı - ortak fayda programları - sağlık programları - ortak hizmetler (güvenlik

vb.) - eğitim

- esnek çalışan atamaları

Çevre/ Sağlık/ Güvenlik

- kazaların önlenmesi - acil durum müdahalesi - atık azaltımı - çevre dostu tasarım

- çevre bilgi sistemleri paylaşımı

- ortak idari izinler Bilgi ve İletişim

Sistemleri - iç iletişim sistemleri - dışarı ile bilgi

paylaşımları - izleme sistemleri - bilgisayar çözümleri - yönetim bilgi sistemleri

Enerji - Yeşil Binalar - Enerji Denetimi - Ortak Üretim

- Enerji Firması Yan Ürünleri

- Alternatif Yakıtlar Pazarlama - Yeşil Etiket

- Yeşil Markete Erişim

- Ortak Pazarlama

- Ortak Girişim

- Yeni Şirketler

• Kaynak tüketiminde azalma

• Depolamaya giden atık ve tehlikeli atık miktarında azalma

• CO2 salımında azalma

• Su tasarrufu

• Üretim maliyetlerinde düşüş

• Ek satışlar

• Yaratılan iş, istihdam

• Özel sektör yatırımları

• İnovasyon ve girişimciliğe katkı

• Çevresiyle uyumlu/rekabetçi endüstriyel bölgeler

• İşbirliği kültüründe gelişme

• Mevzuata uyum, vs.


KAZANIMLAR:

EKO-ENDÜSTRİYEL PARK

• Endüstriyel simbiyozun işletmeler arasında işbirliği içinde

uygulanmasına yönelik stratejilerden biridir.

• “Kaynak ve çevre yönetiminde işbirliği yaparak ekonomik ve

çevresel performansını artırmak isteyen, üretim ve hizmet

sektörlerindeki şirketlerin oluşturduğu topluluk” olarak

tanımlanmıştır.

• Genişletilmiş işbirliği alanlarının belli bir “eko-endüstriyel

park” yönetimi ve sistemli bir işbirliği ağı ile sürdürülebilir

bir biçimde uygulanmasıdır.


• İşletmelerin bu şekilde elde ettiği toplam kazanım

işletmelerin ayrı ayrı sağlayacağı kazanımların toplamından

fazladır. (Sinerji)

• İşletmeler arası fiziksel yakınlık ve belli bir endüstriyel bölge

olma durumu çok önemli avantajlar getirmekte ve “olası

işbirliği alanları” çerçevesinde çeşitliliği artırmaktadır.

• Endüstriyel simbiyoz OSB’ler ve

diğer endüstri bölgeleri için çok

önemli bir fırsattır ve

sürdürülebilir sanayi bölgesi, eko-

park, vb. kriterlerine uygunlukta

en önemli adımlardan biridir.

• OSB dışındaki işletmelerle, diğer

sanayi bölgeleriyle ve sanayi dışı

farklı sektörlerle (tarım,

hayvancılık, vb.) etkileşim

halinde olunması

• OSB’de temiz üretim ve

endüstriyel simbiyoz

faaliyetlerinin sürdürülebilirliği

ve etkinliğine yönelik olarak

OSB yönetiminin kapasitesinin

ve sağladığı altyapı ve

hizmetlerin geliştirilmesi


OSB Yönetimi

İşletmeler

OSB Dışı

Mevcut Yeni

kendiliğinden kolaylaştırılan

küresel

EB

şehir

bölgesel

ulusal

Styria

Çin

DÜNYADA ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ ÖRNEKLERİ

Kanada

Kaynak: International Synergies Limited

KALUNDBORG - DANİMARKA


• 265.000 ton/yıl CO2 emisyonu azaltımı

• 3 milyon m3/yıl su geri kazanımı

• 15 milyon GJ enerji değerinde proses

buharı (75.000 evin yıllık elektrik

tüketimine denk)

• 15 milyon m2/yıl alçı duvarına denk

gelen alçı taşı kazanımı

• 150.000 ton/yıl biyokütlenin gübreye

dönüştürülerek toplam gübre ihtiyacının

%60’ının bu şekilde sağlanması

• 250 milyon $’dan fazla toplam kazanç

KALUNDBORG - DANİMARKA


NISP - İNGİLTERE

NISP’in yaklaşık 15.000 Üyesi bulunmaktadır.

NISP - İNGİLTERE


Yıllık kazanç Toplam kazanç (5 yıllık)

Depolamaya giden atık

azaltımı

8 milyon ton 39 milyon ton

CO2 azaltımı 7 milyon ton 35 milyon ton

Hammadde azaltımı 11 milyon ton 53 milyon ton

Tehlikeli Atık azaltımı 0,4 milyon ton 2 milyon ton

Su tasarrufu 13 milyon ton 64 milyon ton

Maliyet tasarrufu €196 milyon €982 milyon

Ek satışlar €205 milyon €1027milyon

Yaratılan iş 10.000+ ???

Özel sektör yatırımı €337 milyon ???

NISP 2005 - 2011 Dönemi Kazanımlar


Proje Süresi: 1.1.2011 – 28.2.2014

Proje Bütçesi: 720.000 ABD Doları

Uygulayıcı Kuruluş: TTGV

Bölge: İskenderun Körfezi Çevresi

Finansman: BTC (600.000 ABD Doları) +

TTGV ve diğer ayni katkı (120.000 ABD Doları)

İşbirliği: International Synergies Ltd.

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Prof. Dr. Göksel Demirer)

İSKENDERUN KÖRFEZİ’NDE ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ PROJESİ

27 Aralık 2010 tarihinde

BTC ve TTGV arasında

yapılan hibe anlaşması ile

Proje başladı.


Projenin Çıktıları

Endüstriyel Simbiyoz Ağı: 300’ün

üzerinde kurum/ kuruluştan

yaklaşık 500 kişi; ulusal ve yerel

aktörlerden toplam 21

kurum/kuruluşun temsil edildiği

Danışma Kurulu

Endüstriyel Simbiyoz Veri Tabanı:

Endüstriyel simbiyoz ağında yer alan

üyelerle ilgili verilerin yönetildiği, ilgili

rapor, literatür bilgileri ve örneklerin

derlendiği kütüphane



Bölgesel Sürdürülebilirlik ve Ulusal

Politikalar: Kalkınma Bakanlığı işbirliğiyle

Kalkınma Ajansları endüstriyel simbiyoz

çalıştayı; 19 ajansın bölge planına

endüstriyel simbiyozun girmesi; strateji

dokümanlarında yer verilmesi,

Çevre Mevzuatına Etkiler: ÇŞB ile

değerlendirmeler ve ilgili mevzuatta

yansımalar

• Atıktan Türetilmiş Yakıt, Ek Yakıt ve Alternatif Hammadde Tebliği



İletişim ve Yaygınlaştırma Faaliyetleri:

Bilgilendirme toplantıları, çok sayıda

paydaşla yüz yüze görüşmeler,

firmalarla sürekli iletişim; medyada

haberler; internet sitesi

(www.endustriyelsimbiyoz.org);

bildiriler, yayınlar

Görünürlük ve Ödüller: Akdeniz

Üniversitesi 2013 Çevre Hizmet Özel

Ödülü, Stevie Awards – Bronz Ödülü,

Sürdürülebilir İş Ödülleri finalisti

http://www.endustriyelsimbiyoz.org/





Endüstriyel Simbiyoz Olanakları ve Örnek Projeleri:

• Bölgedeki firmalar ve hizmet sağlayıcıların bir araya

getirildiği simbiyoz çalıştayları, toplantılar ve görüşmeler

• Bölgede 500’ün üzerinde endüstriyel simbiyoz olanağı

• 10 simbiyotik ilişki/ örnek proje için fizibilite çalışmaları,

Ar-Ge çalışmaları; yatırımlar, uygulamalar, ticarileşme

süreçleri

• Endüstiyel Simbiyoz ve Temiz

Üretim Ar-Ge Proje Pazarı (40

Ar-Ge projesi, 60’ın üzerinde

ikili görüşme ve yeni işbirlikleri)


İskenderun

Körfezi’nde

Endüstriyel

Simbiyoz

Uygulama Ağı


KAZANIMLARI (8 ÖRNEK PROJE)


ÖRNEK PROJELER

• Meyve posasının kireç üretim tesisindeki atık ısı kullanılarak

kurutulması ve hayvan yemine dönüştürülmesi

• Çukurova bölgesinden kaynaklanan mısır atıklarının yanı sıra, tavuk ve

büyükbaş hayvan atıklarından biyogaz ve enerji üretimi

• Karayollarında kullanılan doğal agrega yerine, demir çelik sektöründen

kaynaklanan cüruf atığının değerlendirilmesi


ÖRNEK PROJELER

• Kireç üretim prosesinde enerji kaynağı olarak kullanılan petrokokun bir

kısmının çevredeki firmalar tarafından sağlanacak çeşitli atkılarla ikame

edilmesi

• Pamuk tohumu üretimi sırasında ortaya çıkan lint atığının

işlenerek elde edilen biyoremidasyon malzemesi üretimi

• Atık yağdan elektrik üretimi

• Atık lastiklerden granül üretimi

• Atık akülerden kurşun geri kazanımı

Devam Eden ve Planlanan Programlar

BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK ES PROGRAMI

TRAKYA ES PROGRAMI

ANTALYA OSB ES VE TÜ PROJESİ

30

PrevNext

Teşekkürler…

Ferda Ulutaş Koordinatör Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Cyberpark Cyberplaza B-Blok Kat: 5-6 Bilkent/ Ankara +90 312 265 02 72 [email protected]

mailto:[email protected]





Business

Endüstriyel Simbiyoz ve Uygulama Örnekleri 16-17.11.2015