Omgevingsplan

Eveline Sillevis Smitt

Maart 2015

7715829

Gemeentedag 2015

Omgevingswet

Index

1. Reden en doel Omgevingswet

2. Stand van zaken Omgevingswet en onderliggende regelingen

3. Reikwijdte van de Omgevingswet

4. (Specifieke) taken en bevoegdheden

5. Instructieregels en instructies

6. Omgevingswaarden

7. Zes kerninstrumenten Omgevingswet, waaronder omgevingsplan

8. Knelpunten

9. Voorbereidende werkzaamheden

1. Reden en doel Omgevingswet

Toenemende complexiteit omgevingsrecht

Vergroten inzichtelijkheid, de voorspelbaarheid en gebruiksgemak van het omgevingsrecht

Bewerkstelligen samenhangende benadering van de fysieke leefomgeving in regelgeving en beleid en besluitvorming

Vergroten bestuurlijke afwegingsruimte door actieve en flexibele aanpak mogelijk te maken door stellen doelen voor fysieke leefomgeving

Versnellen en verbeteren besluitvorming over projecten in de fysieke leefomgeving

3

De doelstelling is verwoord in art 1.3 Omgevingswet:

Deze wet is, met het oog op duurzame ontwikkeling, gericht op het in onderlinge samenhang:

‒ Bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit, en

‒ Doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving ter vervulling van maatschappelijke functies.

Maw: duurzame ontwikkeling gericht op het in onderlinge samenhang bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde leefomgeving

Eén gebiedsdekkende regeling per bestuurslaag:

‒ Gemeente: omgevingplan

‒ Provincie: omgevingsverordening

‒ Waterschappen: waterschapsverordening

4

Huidig recht: 26 wetten, 4700 artikelen, 120 AMvB’s en 120 Ministeriële regelingen

Omgevingswet: 1 wet, 349 artikelen, 4 AMvB’s en ca 10 Ministeriële regelingen

Omgevingswet: wetsvoorstel TK 33 962 op 16 juni 2014 naar Tweede Kamer

‒ Nr 2 is voorstel van wet, zoals gewijzigd met nr 13 Nota van wijziging (van 18 februari 2015)

‒ Nr 3 Memorie van Toelichting (MvT)

‒ Nr 4 advies Raad van State

‒ Nr 12 Nota naar aanleiding van het verslag

‒ Nr 13 Nota van Wijziging

VNG/IPO/VNO/NCW

Invoeringswet (met overgangsrecht): pm

5

2.Stand van zaken Omgevingswet en onderliggende regelingen

Onderzoek verzocht vanuit de Tweede Kamer over vijf kritische punten over wetsvoorstel van Raad van State (TK 33 392, nr 8):

‒ Burgers bindende regels over leefomgeving niet in wetsvoorstel

‒ Uit wetsvoorstel blijkt onvoldoende hoe de wettelijke taken en bevoegdheden tussen Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen worden verdeeld

‒ Twijfel of in één besluit alle relevante belangen kunnen worden afgewogen

‒ Wetsvoorstel bevat veel instrumenten waarmee overheid of burgers van voorschriften kunnen afwijken. Dit kan ten koste gaan van de (gewenste) eenvoud, voorspelbaarheid, uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid van het omgevingsrecht

‒ Belangrijke bepalingen over rechtsbescherming en handhaving zijn niet opgenomen in wetsvoorstel

Rijksuniversiteit Groningen voert onderzoek uit onder leiding van Prof. mr G.A. van der Veen en Prof. mr. dr. K.J. de Graaf)

Rapport eind maart 2015 verwacht

6

Brief Minister I&M van 18 februari 2015 inzake inhoud AMvB’s Omgevingswet (TK 33 118 en 33 962, nr 18):

Er komen 4 AMvB’s: concept teksten verwacht 2015

(1) Het Omgevingsbesluit

‒ Welke procedures van toepassing en wie bevoegd gezag

‒ Aanwijzing welke activiteiten omgevingsvergunningplichtig (zie ook art 5.1; er zal verschuiving naar nog meer algemene regels plaatsvinden: mbt: brandveilig gebruik, activiteiten in beperkingengebied waterstaatswerk, idem voor een hoofdspoorweg en lozingsactiviteiten)

‒ Advies en advies met instemming,

‒ Grondexploitatie,

‒ Projectbesluit,

‒ MER en toezicht en handhaving

‒ Vervangt Besluit Mer, Bro en Bor

7

(2)Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl):

‒ Instructieregels en normstelling (instructieregels zorgen voor doorwerken normen; normen voor luchtkwaliteit, waterkwaliteit en externe veiligheid; bodem en geluid: pm, beleidsvernieuwing)

‒ Omgevingswaarden

‒ Instructieregels voor omgevingsplannen (mn. mbt externe veiligheid, geluid, cultureel erfgoed en nationale ruimtelijke belangen, thans in Barro)

‒ De watertoets

‒ Beoordelingsregels voor de omgevingsvergunning

‒ Monitoring en informatie

Vervangt 37 AMvB’s waaronder Bevi en Bro

8

Twee AMvB’s met rechtstreeks werkende rijksregels:

(3) Besluit activiteiten leefomgeving (Bal)

‒ Milieubelastende activiteiten Lozingsactiviteiten op oppervlaktewaterlichaam

‒ Lijkt op vervanger Activiteitenbesluit

(4) Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl)

‒ Bouwactiviteiten

‒ Lijkt op vervanger Bouwbesluit

Doorsnijdende thema’s door alle vier de AMvB’s:

‒ Doelen: gezondheid en veiligheid

‒ Flexibiliteit

‒ Vermindering onderzoekslasten

‒ Digitalisering

9

3. Reikwijdte van de Omgevingswet

Art 1.1: begrippen en definities staan in de bijlage

Art 1.2 (fysieke leefomgeving):

1. Deze wet gaat over:

a. de fysieke leefomgeving, en

b. activiteiten die gevolgen hebben of kunnen hebben voor de fysieke leefomgeving.

2. De fysieke leefomgeving omvat in ieder geval:

a. bouwwerken, b. infrastructuur,

c. watersystemen, d. water,

e. bodem, f. lucht,

g. landschappen, h. natuur,

i. cultureel erfgoed

10

Vervolg art 1.2:

3. Als gevolgen voor de fysieke leefomgeving worden in ieder geval aangemerkt gevolgen die kunnen voortvloeien uit:

a. Het wijzigen van onderdelen van de fysieke leefomgeving of het gebruik daarvan,

b. Het gebruik van natuurlijke hulpbronnen,

c. Activiteiten waardoor emissies, hinder of risico’s worden veroorzaakt,

d. Het nalaten van activiteiten.

4. Als gevolgen voor de fysieke leefomgeving worden ook aangemerkt gevolgen voor de mens, voor zover deze wordt of kan worden beïnvloed door of via onderdelen van de fysieke leefomgeving.

Art 1.5: Omgevingswet is van toepassing in de exclusieve economische zone (EEZ), behoudens voor de bouwactiviteit, afwijkactiviteit en rijksmonumentenactiviteit; EEZ betreft de aan de territoriale wateren aansluitende zone van 12 tot 24 zeemijl van de kust; AMvB’s alleen in EEZ van toepassing als dat in AMvB is aangegeven)

11

4. (Specifieke) taken en bevoegdhedenWie doet wat: actoren (gebaseerd op huidige taakverdeling)

Bewoonbaarheid van het land en bescherming en verbetering van het leefmilieu, zorg van collectieve overheid (artikel 21 Grondwet)

In hoofdstuk 2 worden specifieke taken toebedeeld conform huidige taaktoedeling

Gemeente heeft als taak voor fysieke leefomgeving (art 2.16):

‒ Beheer watersystemen ivm doelmatige afvloeiing hemelwater, grondwaterstand, inzameling en zuivering stedelijk afvalwater (als met waterschap besloten dat zuivering door gemeente doelmatiger), beheer openbare wegen in beheer gemeente (NB: Wet milieubeheer blijft in 1e instantie grotendeels bestaan ook mbt inzameling huishoudelijk afval, zie MvT, pag 316)

Waterschap heeft als taken voor fysieke leefomgeving (art 2.17):

‒ Beheer van watersystemen en het waterketenbeheer voor zover aan waterschap bij provinciale verordening of ministeriële regeling toebedeeld; zuivering waterbeheer (tenzij gemeente dat doet), etc

Provincie heeft als taken voor fysieke leefomgeving (art 2.18):

‒ Gebiedsgerichte coördinatie uitoefening taken/bevoegdheden door gemeenten en waterschappen, met in acht name subsidiariteitsbeginsel in art 2.3 lid 2

‒ Voorkomen geluidhinder in stiltegebieden

12

‒ Beschermen kwaliteit grondwater

‒ Houden toezicht op watersysteem, beheersmaatregelen zwemwater

‒ Borgen staat en werking infrastructuur rond burgerluchthavens van regionale betekenis, lokale spoorweginfrastructuur en wegen in beheer bij provincie

Rijk heeft als taken voor de fysieke leefomgeving (art 2.18):

‒ Beheer Rijkswateren die op grond van art 2.20 zijn aangewezen, borgen kustlijn (primaire waterkering)

‒ Houden van toezicht op primaire waterkeringen in beheer bij waterschap of ander openbaar lichaam

‒ Tot stand brengen technische leidraden tbv primaire waterkeringen

‒ Infra Schiphol, Infra hoofdspoorwegen, Wegen in beheer bij rijk, Infra tbv defensiedoeleinden

Credo ”Decentraal, tenzij…” is neergelegd in Subsidiariteitsbeginsel (art. 2.3):

‒ Zorg fysieke leefomgeving primair bij gemeente

‒ Bij provincie als belang niet doelmatig kan worden behartigd door gemeente of dat doelmatig is voor uitvoering internationale verplichting (lid 2)

‒ Bij Rijk: idem (lid 3)

13

5. Instructieregels en instructies Instructieregels mogelijk vanuit Rijk en provincie

Waarbij regels worden gesteld over wijze uitoefening taken of bevoegdheden door ander bestuursorgaan, om

‒ Te voldoen aan een bij een omgevingsverordening (provincie) of in AMvB (Rijk) vastgestelde omgevingswaarde ofandere te realiseren doelstelling voor de fysieke leefomgeving (art 2.22 t/m 2.25)

Rijk in AMvB (art 2.24) en provincie in omgevingsverordening (art 2.22)

Instructieregels kunnen zien op (art 2.23 en 2.25), limitatieve opsomming:

‒ Inhoud programma

‒ Inhoud omgevingsplan (ook over toedeling functies aan locaties) of waterschapsverordening

‒ Inhoud een projectbesluit

‒ Inhoud op te nemen omgevingswaarden en maatwerkregels in omgevingsplan

‒ Instructieregels even aan binnen welke termijn aan de instructie uitvoering moet zijn gegeven (lid 4)

Verplichte doorwerking ook voor gemeente in omgevingsplan

14

Verplichte instructieregels van het Rijk

Bij programma’s over natuur (denk aan PAS) en die voorvloeien uit internationale verplichtingen (denk aan NSL) (art 2.26)

Regels die in omgevingsverordening met oog op behoud cultureel erfgoed, geluidhinder stiltegebieden, tbv beschermen kwaliteit regionaal wateren ivm drinkwaterwinning (art 2.27)

Regels tbv omgevingsplannen en projectbesluiten met oog op behoud cultureel erfgoed, externe veiligheid, geluidbelasting afkomstig van wegen, spoorwegen en industrieterreinen, over infrastructuur tbv defensiedoeleinden (art 2.28)

Regels tbv omgevingsplan en projectbesluit aangaande staat en werking luchthavens en beperkingengebied (Schiphol, regionaal en militair waarvoor luchthavenbesluit geldt)

Regels tbv bescherming gezondheid aangaande zwemlocaties (art 2.30)

Regels tbv ontwerp/bouw en onderhoud openbare vuilriolen (stedelijk afvalwater) (art 2.31)

Flexibiliteit: ontheffingen van provinciale en Rijksinstructieregels mogelijk (art 2.32)

15

Instructies

Kunnen worden gegeven vanuit provincie (GS) aan gemeenteraad of waterschapsbestuur en vanuit Rijk (Minister) aan provincie, waterschap en gemeente (art. 2.33 en 2.34)

Om iets te doen of niet te doen

Verschil instructieregels en instructies: geen instructie als herhaalde uitvoering (art 2.35)

Instructie wordt gegeven middels een “instructiebesluit”

Provincie (GS) aan gemeenteraad o.m over stellen van regels in omgevingsplan als nodig tbv “evenwichtige toedeling van locaties” , aan waterschapsbestuur regels in waterschapsverordening (zie art 2.33)

Rijk (Minister) over stellen regels in omgevingsverordening, in waterschapsverordening in omgevingsverordening of projectbesluit en in omgevingsverordening en instructie over rijksbeschermd stads- of dorpsgezicht (art 2.34)

Provincie en Rijk nemen bij instructie(regels) subsidiariteitsbeginsel in acht (art. 2.3)

Bij niet tijdig of niet goed uitvoering geven: schorsing hfd 10 Awb of vernietiging (beroep) of indeplaatstreding (Provinciewet/Gemeentewet, MvT, pag 111)

16

6. OmgevingswaardenBijlage: Omgevingswaarde is omgevingswaarde als bedoeld in afd 2.3 (en drukt een te bereiken doel uit)

Art 2.9 er worden omgevingswaarden vastgesteld met oog op doel van de wet; omgevingswaarde bepaalt voor de fysieke leefomgeving of een onderdeel daarvan:

‒ De gewenste staat/kwaliteit

‒ De toelaatbare belasting van activiteiten

‒ De toelaatbare concentratie of depositie van stoffen

‒ Uit te drukken in meetbare, berekenbare een heden of anderszins in objectieve termen

Art 2.10, bij de vaststelling van een omgevingswaarde wordt aangegeven:

‒ Aard omgevingswaarde: resultaats- of inspanningsverplichting

‒ Wanneer aan waarde moet worden voldaan

‒ Locaties waar de omgevingswaarde van toepassing is

‒ Welk instrument wordt ingezet om waarde te verwezenlijken

17

Wie stelt omgevingswaarden en op welke wijze vast?

Verplichte omgevingswaarden Rijk op gebied van luchtkwaliteit, waterkwaliteit (vanwege Kaderrichtlijn water), kwaliteit zwemwater, veiligheid primaire waterkeringen (art 2.15)

Rijk voorts bij AMvB tbv Rijksbelang ex art 2.3 lid 3 (art 2.14)

Verplichte omgevingswaarden provincie: in omgevingsverordening tbv (o.a.) borgen veiligheid en voorkomen wateroverlast, bergings- en afvoercapaciteit regionale wateren (art 2.13)

Provincie in omgevingsverordening tbv provinciaal belang ex art 2.3 lid 2, tenzij in AMvB al een omgevingswaarde is bepaald (tenzij daar anders is bepaald) (art 2.12)

Gemeenten in omgevingsplan, tenzij er in omgevingsverordening of in AMvB al een omgevingswaarde is vastgesteld (tenzij aldaar anders is bepaald) (art 2.11)

Provincie en Rijk nemen subsidiariteitsbeginsel in acht (art. 2.3)

Vaststellen omgevingswaarde heeft twee rechtsgevolgen:

‒ Bij een vastgestelde omgevingswaarde, monitoring verplicht (art. 20.1)

‒ Als (dreigende) overschrijding: programma opstellen verplicht (art 3.9)

18

7. Zes kerninstrumenten Omgevingswet

(1) Omgevingsvisie

(2) Algemene rijksregels voor activiteiten (AMvB)

(3) Programma's

(4) Decentrale regels (omgevingsplan, omgevingsverordening, waterschapsverordening)

(5) Projectbesluit

(6) Omgevingsvergunning

19

(1) Omgevingsvisies (art 3.1 en 3.2):

‒ Beleidsdocument dat alleen het vaststellende orgaan zelf bindt (vergelijk Structuurvisies van nu)

‒ Visievormig op gebied van hoofdzaken voor de fysieke leefomgeving te voeren beleid op de langere termijn

‒ Denk daarbij dus aan ruimtelijke ontwikkeling, verkeer en vervoer maar ook cultureel erfgoed, water, milieu, natuur, gebruik van natuurlijke hulpbronnen (fysieke leefomgeving), alles samengevoegd en verbonden

‒ Voor Rijk (minister) en provincies (PS) verplicht; voor gemeenten niet verplicht; als gemeente visie vaststelt: gemeenteraad bevoegd (art 3.1)

‒ Draagt bij aan inzichtelijkheid en voorspelbaarheid van het overheidsoptreden

‒ Omgevingsvisie kan bij uitstek dienen als onderlegger voor een evt op te stellen programma bij bijvoorbeeld gebiedsontwikkeling (MvT, nr 3, pag 119)

20

(2) Programma’s en inhoud:

Verplichte en onverplichte programma’s

Relevant voor realiseren doelen, zoals vastgestelde omgevingswaarden of ter uitvoering van sectorale doelen

Inhoud:

‒ uitwerking beleid en maatregelen om aan omgevingswaarde(n) of doel te voldoen (art 3.4)

Wie kan programma’s opstellen: B&W, dagelijks bestuur waterschap, GS of Minister stellen afzonderlijk of gezamenlijk programma’s vast (art 3.3 en art 3.12)

Verplichte programma’s gemeente (art 3.5):

‒ Als agglomaratiegemeente: actieplan geluid voor alle wegen, spoorwegen, bepaalde luchthavens en voor zover regels mbt tot geluid zijn gesteld in omgevingsverordening en in AMvB (denk ook aan horecaconcentratiegebieden en gezoneerde industrieterreinen, MvT pag 446)

Verplichte programma’s waterschap: waterbeheerprogramma (art 3.6)

21

Verplichte programma’s provincie (art 3.7):

‒ Actieplan geluid voor provinciale wegen, belangrijke spoorwegen, belangrijke luchthavens (lid1)

‒ Regionale waterprogramma’s ter uitvoering van grondwaterrichtlijn, kaderrichtlijn water en zwemwaterrichtlijn (lid 2)

‒ Beheerplan tbv Natura 2000 gebied (lid 3)

Verplichte programma’s Rijk (art 3.8):

‒ Actieplan tbv geluidbronnen wegen in beheer Rijk, hoofdspoorwegen, luchthaven Schiphol (lid 1)

‒ Stroomgebiedsbeheerplannen en andere waterprogramma’s (lid 2)

‒ Beheerplan Natura 2000 gebied in beheer Rijk (lid 3)

Verplicht programma bij (dreigende) overschrijding omgevingswaarde om weer te gaan voldoen:

NB: B&W, tenzij in omgevingsverordening of AMvB ander bestuursorgaan is aangewezen (art 3.9)

22

Kenmerken programma:

‒ Overheid aan de slag

‒ VB: overbelaste situatie geluid – geluidreductieplan

‒ VB: voldoen aan bepaalde geurnorm

‒ VB: gemeentelijk fietsactieplan

Aan programma kan een uitvoeringsplicht gekoppeld worden bij AMvB (art 3.11)

Bij AMvB kunnen bestuursorganen worden verplicht een gezamenlijk programma vast te stellen (art 3.12)

23

Programma’s met programmatische aanpak (denk aan NSL, PAS)

Waarop betrekking? Zie art 3.14:

‒ Op halen van een omgevingswaarde of

‒ Een regel waarin een te behalen doelstelling is geformuleerd

‒ Werkwijze is verankerd in omgevingsplan, omgevingsverordening, AMvB of waterschapverordening

Inhoud en werking programma met programmatische aanpak (art 3.15) (anders dan programma):

‒ Geeft aan verwachte activiteiten, maatregelen en welke ruimte er in welke periode beschikbaar is

‒ In omgevingsplan, omgevingsverordening of AMvB wordt aangegeven hoe programma bij de uitoefening van taken en bevoegdheden omgevingswaarden en regels worden betrokken

‒ Bevat dus ook toetsingskader

24

Eisen aan inhoud programma met programmatische aanpak (art 3.16):

‒ Beschrijving gebied, periode waarop programma betrekking heeft, de omgevingswaarde en/of doelstelling waarop programma betrekking heeft, verwachtte ontwikkeling in gebied, activiteiten die naar verwachting zullen gaan plaatsvinden, gevolgen daarvan voor fysieke leefomgeving en maatregelen die bijdragen aan bereiken doelstelling

Oogmerk en functie:

‒ Gebruiken daar waar gebied bijna “op slot” is –daar waar gebruiksruimte in complexe gebieden onder druk staat (vervanger van bestemmingsplan+ , oude gebiedsontwikkelingsplan Chw)

‒ of in gebied in transformatie (stapsgewijs proces met eindbeeld)

‒ niet om tijdelijk af te wijken van omgevingswaarde – die flexibiliteit moet al in omgevingswaarde zelf zijn ingebouwd (MvT pag 124 t/m 128) (flexibiliteit aan de voorkant, zie MvT pag 264 t/m 268)

Uitvoeringsplicht voor maatregelen in programma met programmatische aanpak (art 3.17):

‒ Indien uit programma blijkt dat bestuursorgaan(organen) met maatregelen hebben ingestemd of

‒ Als dit volgt uit instructies van provincie /Rijk

25

Wie kan programma met programmatische aanpak vaststellen? Art 3.14:

‒ Gemeente (in omgevingsplan), provincie (in omgevingsverordening) of Rijk (in AMvB) (art. 3.14 lid 2)

‒ In AMvB, omgevingsverordening en omgevingsplan kan ook worden aangegeven wie dergelijk programma kan vaststellen (art. 3.14 lid 3)

VB: geluidreductieplan en het bestemmingsplan plus (gebiedsontwikkelingsplan Crisis- en herstelwet)

Bij programma met programmatische aanpak monitoring ex art. 20.1 verplicht, plus aandacht aan eisen art. 3.16 (zie art 20.1 lid 2)

Verschil “programma” en “programma met programmatische aanpak”:

‒ Programmatische aanpak: niet alleen uitwerking beleid met maatregelenpakket, bevat ook activiteiten waarop met het programma regie wordt gevoerd + ruimte gecreëerd met aparte beoordelingswijze

Programma incl die met programmatische aanpak kunnen tussentijds worden gewijzigd als uit monitoring blijkt dat doel redelijkerwijs niet kan worden verwezenlijkt (art 3.10 en 3.18)

Programma en programma met programmatische aanpak: allebei niet zelfstandig appellabel

26

(3) Algemene rijksregels voor activiteiten

In AMvB (hfd 4 Omgevingswet) (NB: limitatieve opsomming, Mvt pag 466)

Art 4.3: regels over activiteiten die gevolgen kunnen hebben voor fysieke leefomgeving

‒ Bouwen, milieubelastende activiteit, lozen, mijnbouw, wateronttrekking (lid 1)

‒ Beperkingengebiedsactiviteit mbt een weg, waterstaatswerk, zwemwater, cultureel erfgoed (lid 1)

‒ Ontgrondingsactiviteiten, storten op zee,

‒ Beperkingsgebiedsactiviteit mbt een luchthaven, (hoofd)spoorweg (lid 2)

En zoals nader geduid in artt 4.20 t/m 4.28 (implementatie internationale verplichtingen, bouwen t/m cultureel erfgoed)

Denk aan huidige Activiteitenbesluit, Bouwbesluit

Huidige bevoegdheidsverdeling voor stellen regels wordt gehandhaafd

27

Flexibiliteit in deze Rijksregels met maatwerkregels en maatwerkvoorschriften (art 4.5 en 4.6):

‒ indien in AMvB staat aangeven dat met maatwerkregels in provinciale verordening, waterschapsverordening of omgevingsplan van de betrokken regel kan worden afgeweken (art 4.6);

‒ Indien in de AMvB staat aangegeven dat met een maatwerkvoorschrift van de regel in provinciale verordening, waterschapsverordening of omgevingsplan van de betrokken regel kan worden afgeweken (art 4.5)

‒ Voor maatwerkregel en –voorschrift: regel kan aangeven hoe, in welke mate en voor hoe lang afwijken toegestaan (art 4.5 lid 2 en 4.6 lid3)

Verschil maatwerkregel en maatwerkvoorschrift: maatwerkregel geldt voor locaties, die generiek voor alle zich binnen die locatie bevindende activiteiten gelden; mogelijkheid van maatwerkvoorschrift ziet op maatwerk bij (appellabele) beschikking (MvT, pag 470/471)

Flexibiliteit in deze regels met gelijkwaardigheid (art 4.7):

‒ Als maatregelen moeten worden getroffen en AMvB, provinciale verordening, waterschapsverordening of omgevingsplan gelijkwaardige maatregel toestaat

28

(4) Decentrale regelgeving (art 4.1)

Voor waterschap: in één waterschapsverordening (algemeen bestuur stelt vast, art 2.5)

Voor provincie: in één omgevingsverordening (PS stellen vast, art 2.5)

Voor gemeente: in één, althans en in ieder geval één omgevingsplan per locatie (gemeenteraad stelt vast, art 2.4, met delegatiebevoegdheid voor uitwerking/wijziging door B&W, art 2.8)

Inhoud alle drie:

‒ Met oog op doelen van de wet en regels over activiteiten die gevolg kunnen hebben voor fysieke leefomgeving

‒ Maatwerkregels (art 4.5), mogelijkheid maatwerkvoorschrift (art 4.6) en evt gelijkwaardigheidsbepaling (art 4.7)

‒ Verbod om zonder melding aan bevoegd gezag activiteit te verrichten (art 4.4 lid 1)

Alleen in omgevings- en waterschapsverordening: verbod om activiteit zonder omgevingsvergunning te verrichten (art 4.4 lid 2) (grondslagen vergunningplicht in art 5.1)

29

Omgevingsverordening (provinciaal), algemeen (art 4.2):

Inhoud:

‒ Toedeling van functies aan locaties als dat niet doelmatig kan met instructieregel of een instructie (art 4.2 lid 2)

‒ Subsidiariteit in acht nemen (art. 2.3)

Evt verplichte en onverplichte omgevingswaarden (art 2.12 en 2.13)

Evt uitwerking rijksinstructie

Evt eigen instructieregels (art 2.23) en mogelijkheid van ontheffing daarop (art 2.32)

Evt maatwerkregels (art 4.6), mogelijkheid van maatwerkvoorschriften (art 4.5) en gelijkwaardigheidsbepalingen (art 4.7), alles voor zover bij hogere regeling toegestaan

Evt verplichte en onverplichte programma’s en onverplichte programma’s met programmatische aanpak)

30

Omgevingsplan (gemeentelijk):

Voor gehele grondgebied gemeente: één documenten per gemeente, athans en in ieder geval één document per locatie (art 2.4)

Inhoud (art 4.1 en 4.2):

‒ Evenwichtige toedeling van functies aan een locatie en andere regels die daarvoor nodig zijn (art 4.2, verplicht) (lees: zoals bestemmingsplan nu)

‒ Desgewenst andere regels over fysieke leefomgeving zoals milieu, natuur, al dan niet kappen van bomen, welstand etc (art 4.1 jo artt 1.2 en 1.3)

Alle regels uit huidige gemeentelijke verordeningen met een omgevingsmotief wel verplicht in omgevingsplan:

‒ Leidt overzichtelijk en samenhangend geheel

Evt eigen omgevingswaarden opnemen (als er Rijks- en/of provinciale omgevingswaarden zijn, dan voor zover die dat nog toestaan; zie art 2.11)

31

Evt programma met programmatische aanpak (art 3.14)

Evt maatwerkregels (voor zover Rijks- en provinciale regels dat toestaan; zie art 4.6)

Idem met evt mogelijkheid van maatwerkvoorschrift (art 4.5)

Idem met evt gelijkwaardigheidsbepaling tbv treffen maatregelen (art 4.7)

Uitvoering instructieregels Rijk (denk aan rijksmonument of rijks beschermd stad- of dorpsgezicht) en/of provincie

Regels over welstand; als dat zo is, dan beleidsregels van gemeenteraad verplicht (art 4.19)

Ladder voor Duurzame Verstedelijking komt terug in Blk

AMvB kan aangeven dat regels over fysieke leefomgeving niet in omgevingsplan worden opgenomen (VB: leges, regels primair openbare orde) (art 2.7)

32

Verbod + gebodsbepalingen en voorwaardelijke verplichtingen: ja mag

Niet langer binnenplanse afwijkmogelijkheden, uitwerkingsplicht en nadere eisen

‒ Wel delegatiegrondslagen voor wijzigen of uitwerken van delen van het omgevingsplan (door B&W, zie art 2.8) of

‒ Maatwerkregels of mogelijkheid van maatwerkvoorschrift

Evt beoordelingsregels wanneer een vergunning voor een “afwijkactiviteit” in ieder geval wordt verleend (soort van “binnenplanse beoordelingsregels”) (art 5.18)

Geen actualisatie plicht na 10 jaar; niet langer financiële uitvoerbaarheidsvereiste, echter wel als sprake is van “wegbestemmen” tbv derde: nadere studie (nr 12, pag 166)

Wel omgevingsplan actueel houden en omgevingsvergunning voor “voortdurende afwijkactiviteit” na 5 jaar in omgevingsplan inpassen (art 4.17, geen “sanctie”) (NB: verduidelijking volgt: zie nr 12, pag 165)

33

VB varianten regeling in een omgevingsplan over een in-uitrit:

Variant 1: in-uitrit mag onder nader concreet geduide voorwaarden worden aangelegd (als anders dan omgevingsvergunning voor afwijkactiviteit vereist) (al dan niet na voorafgaande melding)

Variant 2: als alle in-uitritten eerst aan preventieve toets moeten onderworpen: dan verbod op aanleg inrit. Ook dan omgevingsvergunning vereist voor afwijkactiviteit

Variant 3: als variant 2, maar aangeven wanneer omgevingsvergunning voor afwijkactiviteit in ieder geval wordt verleend (bijv. als geen nadelige gevolgen voor verkeersveiligheid); al dan niet gekoppeld aan een beleidsregel

34

Totstandkoming omgevingsplan

Afd. 3.4 Awb (net zoals bestemmingsplan nu) (art. 16.28)

Geen zienswijze als vergunde afwijkactiviteit wordt ingepast (art 16.29)

Omgevingsplan integraal appellabel (dus niet alleen de functies aan locaties)

Beroep in één instantie (ABRvS, MvT, pag 297)

Omgevingsplan treedt in werking 4 weken na mededeling (art. 16.76); beroep + vovo geen schorsende werking

GS kunnen bepalen dat onderdeel geen deel uitmaakt van omgevingsplan binnen 4 weken nadat omgevingsplan bekend is gemaakt (lijkt op reactieve aanwijzing nu), indien:

‒ strijdigheid met provinciaal beleid, aangaande

‒ toedeling functies aan locaties en regels die met het oog daarop nodig zijn (art. 16.20)

35

Overgangsrecht in verband met omgevingsplan

Ja, in Invoeringswet: pm

‒ Huidige bestemmingsplannen en beheersverordeningen worden geacht onderdeel van één omgevingsplan te zijn

‒ Nu onderzoek of andere regels die uitsluitend gaan over fysieke leefomgeving daar ook bij wijze van overgangsrecht deel van gaan uitmaken

Daarna: gemeente gaat regels die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving “bundelen”:

‒ Stapsgewijs in een gebiedsdekkend omgevingsplan, of

‒ Stapsgewijs regels per deelgebied

36

Vb omgevingsplan experiment ChwVoorbeeld Binckhorst, verouderd bedrijven terrein Den Haag ca 130 ha

Geleidelijke transformatie naar gemengd woon-werkmilieu

Geen vastomlijnd gedetailleerd eindbeeld, maar wel formuleren randvoorwaarden per deelgebied

‒ Stedenbouwkundige waarden

‒ Veiligheid

‒ Gezondheid/(geluid)hinder

Regels over de volledige breedte van de fysieke leefomgeving

Door de gemeente zijn 30 regelingen geïdentificeerd die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving (nr 12 pag 160, 170 en 221)

Ook vermindering onderzoekslasten

Grondslag art 7c Besluit uitvoering Crisis- en herstelwet

37

(5) Projectbesluit

Alleen voor rijk en provincie (art 5.42 ev)

Voor complexe projecten van publiek belang

Past direct omgevingsplan aan

Projectbesluit met instructie kan ook

Beroep in één instantie (ABRvS); binnen 6 mnd beslissen (art 16.85)

NB: als gemeentelijk project van publiek belang, kunnen de “sneller en beter regels” ook op het omgevingsplan van toepassing zijn en idem art 16.85: beroep – in één instantie- binnen 6 mnd)

38

(6) Omgevingsvergunning:

Voor vergunningsplichtige activiteiten (art 5.1 + uitwerking in AMvB):‒ Bouwen

‒ Afwijkactiviteit

‒ Rijksmonumentenactiviteit

‒ Ontgrondingsactiviteit

‒ Stortingsactiviteit op zee

‒ Brandveilig gebruiksactiviteit

‒ Milieubelastende activiteit

‒ Een beperkingengebiedactiviteit (mbt weg, waterschapswerk, luchthaven, hoofd of lokale spoorweg, installatie in een waterschapswerk)

‒ Natuur 2000-activiteit

‒ Flora- en fauna activiteit

Waterschapsverordening en omgevingsverordening kunnen vergunningsplicht creëren (art 5.3 en 5.4); omgevingsplan niet: altijd afwijkactiviteit

39

B&W in beginsel bevoegd gezag (art 5.8)

Behalve bij IPPC-installaties en BRZO activiteiten (nader uit te werken in AMvB)

Aanvraag één of meerdere activiteiten (aanvrager beslist); niet langer deelvergunning/fasering

Meer met reguliere procedure; lex silentio positivo: exit

Vvgb exit nu “advies met instemming” (AMvB)

Beoordelingsregels: zie artt 5.17 t/m 5.30, nader uit te werken in AMvB (zie art 5.17) en regels in omgevingsplan

Omgevingsvergunning treedt in werking als 2 weken zijn verstreken na bekendmaking

‒ Als binnen 2 weken vovo → schorst werking op totdat rechter uitspraak heeft gedaan (art 16.77)

Beroep in twee instanties

40

8. Knelpunten Bemoeizucht provincie: decentraal, tenzij…

Zie subsidiariteitsbeginsel art. 2.3; echter provinciaal belang is politiek ingekleurd; rechter toetst marginaal (vergelijk jurisprudentie art. 4.1 Wro)

‒ Provinciaal belang concreter formuleren dan ook minder marginale toets (zal nog lastig zijn)

Vaak lokaal knellende normen

‒ Lokaal oplossen en niet met AMvB of omgevingsverordening (bestuurlijk overleg)

Programma’s bij (dreigende) overschrijding omgevingswaarde: B&W in beginsel aan zet (art. 3.9)

‒ Beperken tot B&W als gemeente omgevingswaarde vaststelt

Financiën: meer onder algemene regels en dan dus geen leges

‒ Wel leges voor omgevingsvergunning activiteit milieu

‒ VNG dringt aan op nieuwe visie betaalbaarheid ruimtelijke ordening; Minister I &M is bezig met bestuursakkoord (brf aan TK 18/2/2015, IENM/BSK-2015/25573)

41

9.Voorbereidende werkzaamheden

Er komt gezamenlijk visie over onderwerpen voor omgevingsplan (van VNG/IPO en VNO/NCW (zie nr 12, pag 160)

Er komt vanuit Ministerie I & M een model omgevingsplan (nr 12, pag 162)

Experimenteer met omgevingsplan via art. 7c Besluit uitvoering Chw

Althans en in ieder geval inventariseer de regels in verordeningen die betrekking hebben op fysieke leefomgeving

Zie daarvoor voorbeeld gemeente Bussem, De Gemeentestem 2014/70 (deel 1) en 2014/77 (deel 2)

Abonneer u op de digitale nieuwsbrief van ministerie I &M

Wordt vervolgd!

42

Dank voor uw aandacht!

Bij vragen bel Eveline Sillevis Smitt

Tel.nr. : 06 – 5387 83 33

E-mail: esillevissmitt@akd.nl