FATOŞ KARA

BİLGİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜHALKLA İLİŞKİLER VE KURUMSAL İLETİŞİM YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

NE ZAMAN VE NE AMAÇLA KURULDU?

2013 yılında sivil toplum liderleri, sistem uzmanları, sürdürülebilirlik öncüleri, ekonomistler , girişimciler ve bir grup iş adamı bir dizi atölye çalışmasında bir araya gelirler.

Bu çalışmalarda şimdiye kadar süre gelen yönetim ve üretim süreçleri gibi ‘Business As Usual’ olarak nitelendirdikleri ve şirketlerin sadece kar etme güdüsüyle hareket ettiği A planının yarattığı problemleri tartışırlar.

A planı –Business As Usual- ne gibi problemlere yol açmıştır ?:

İklim DeğişikliğiYolsuzlukEşitsizlikİşsizlikBiyoçeşitliliğin KaybıFakirlikYiyecek Kıtlığı

Plan A’nın yarattığı bu problemlerle dünyanın ve insanlığın daha fazla başa çıkmayacağını düşünen ekip, A planının yerini alacak başka bir plan üzerine çalışılması ve yeni bir iş yönteminin geliştirilmesi gerektiği fikrinde birleşirler.

Amerikalı çevre uzmanı Lester Russel Brown’ın daha önce yapmış olduğu bir çalışmadan esinlenerek bu yeni planın adına B PLANI derler. Bu plan üzerine çalışan ekip ise artık B TAKIMI’ dır.

B TAKIMINI TANIYALIM

SIR RICHARD BRANSON

B Takımı’nın kurucu ortağı ve eş başkanı olan Richard Branson aynı zamanda Virgin Group şirketinin sahibidir. Virgin Group çatısı altında çok çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren 400’den fazla şirket bulunmaktadır. Ve 29 ülkede yaklaşık 50.000 kişiye iş imkanı sağlamaktadır. Şirketin 2012’deki küresel marka geliri 24 milyar dolar olarak ilan edilmiştir.

JOCHEN ZEITZ

B Takımı’nın diğer kurucu ortağı ve eş başkanı olan Zeitz, PUMA’da 18 yıl boyunca yönetim kuruluğu başkanlığı ve CEO’luk görevini yürütmüştür. Şu anda Kering Group şirketinde müdürlük ve Sürdürülebilir Kalkınma Komitesi’nde yönetim kurulu başkanlığı yapmaktadır. Kering Group yine B Takımı ekibinden biri olan François Henri Pinault’ya aittir. Alexander Mc Queen, Gucci, Stella Mc Cartney, Puma gibi markaları çatısı altında bulunduran şirketin 2014’teki geliri 11 milyar dolar olarak açıklanmıştır.

PAUL POLMAN

Paul Polman, Ekim 2008 yılında Unilever İcra Direktörü oldu ve 1 Ocak 2009 tarihinde CEO’luk görevini üstlendi. Polman, Unilever’de yürüttüğü CEO’luk görevinin yanı sıra sürdürülebilirlik ve kalkınma konularında faaliyet gösteren bir çok sivil toplum kuruluşunun üyesidir. B Takımı bu oluşumlardan birisidir. Unilever’in sürdürülebilirlikle ilgili yürüttüğü ‘Sustainable Living’ adını verdiği bir projesi bulunmaktadır. Ayrıca Unilever 2014 yılında açıklanan Fortune 500 listesinde 66 milyar dolarlık geliri ile 140. sırada yer almıştır.

B Takımı’na göre B planı önceliği insanlar, gezegen ve fayda olan yeni bir iş planı. Ve bu iş planı çerçevesinde üzerinde çalışılması gereken 10 farklı başlık mevcuttur:1. Uzun vadeli liderlik2. Değer Çeşitliliği3. Piyasa Teşviklerinin Yeniden Oluşturulması4. İşbirliklerinin Teşvik Edilmesi5. Tam Şeffaflığın Sağlanması6. Gelişen Topluluklar Oluşturmak7. Doğru Muhasebe Ölçümlemesi8. Doğanın Yeniden Canlandırılması9. Ödül Sistemlerinin Yeniden Tanımlanması10. İtibar ve Adaletin Sağlanması

1. Uzun Vadeli Liderlik

Kısa vadeli getirilere önem veren düşünce yapısı yerine tüm paydaşları için daha uzun vadeli raporlama döngülerini ve kapsayıcı eğitimi benimseyen uzun vadeli değer yaratmaya odaklanmış liderlik vasıflarının desteklenmesi.

2. Değer ÇeşitliliğiDüşünme, yaratıcılık, yenilikçilik ve kültürel geçmişleri açısından küresel piyasalarda, çeşitlilik kritik bir kaynaktır. B Team, insanların ilerlemesi için fırsat eşitliği ile birlikte farklı olmaya davet edildiği 21.yüzyıl işletmelerinin önemli bir özelliği olarak çeşitliliği önceliklerinden biri olarak belirlemiştir. Yeni iş modeli herkes için iyi sonuç vermelidir. Bu nedenle tüm çalışanlar için fırsat eşitliği sağlanırken, işin her kademesinde çeşitlilik ilerletilmelidir. Özellikle ayrımcılıktan muzdarip olan kadın çalışanların iş hayatına katkıda bulunabilmeleri için köklü kültürel değişiklikler gerekmektedir.

Bu konuda yürütülen çalışma örneği : Cinsiyet eşitliği için dayanışma hareketi olan HeForShe B Team liderleri tarafından desteklenmiştir.

3.Piyasa Teşviklerinin Yeniden Oluşturulması

Piyasadaki bir çok sübvansiyonun yanlış yatırım ve tutumu teşvik ettiği düşüncesinde olan B Takımı ancak doğru verilen sübvansiyonlarla yeni sektörlerin ve pazarların oluşabileceğini savunuyor. Bu da yeni tarz siyaseti, yeni kurumsal yapıları ve akıllı bir vergi sistemini teşvik etmek anlamına gelir. Bu nedenle de pazar kurallarına şekil vereceğine inanılan hükümetler yeterince finanse edilmelidir ve desteklenmelidir.

4. İşbirliklerinin Teşvik Edilmesi

B Takımı, A planından kaynaklanan sorunların çözümü için sadece belli bir kesimin çalışmalarıyla yeterince ilerleme gösterilemeyeceğini savunuyor. Onlara göre gerçek bir sistem değişimi iş birliği ve ortaklıkların yeni formlarını gerektirir. Bu niyetle diğer şirketler, hükümetler, sendikalar ve sivil toplum örgütleriyle olumlu değişimi hızlandıran yeni ortaklıklar kurmayı hedeflemektedirler.

Bu konuda yürütülen çalışma örneği:Dünya Ekonomik Forumu’na katılarak iş liderlerine Sürdürülebilir ve Kapsayıcı Refahın Yürütülmesi çalışmalarıyla ilgili çağrıda bulunulmuştur.

5.Tam Şeffaflığın Sağlanması

Çoğu insanı karanlıkta bırakan toplumlar ve ekonomiler yoldan çıkma eğilimdedir görüşünde olan B Planı’na göre her kademede iyi bir denetim ve sorumlulukla açık, şeffaf ve yolsuzluktan uzak olmak en yüksek etik standartlara yönelik çalışma anlamına gelir . İstikrarı, bütünleştirici refahı ve iyi iş ilişkilerini geliştirmek amacıyla yararlanma hakkı şeffaflığı ilkelerinin benimsenmesini destekleyerek kara para aklama, rüşvetçilik , vergi kaçakçılığı, terörizm finansmanı gibi yasa dışı işler için kullanılan gizli paravan şirketlerin ortadan kaldırılmasına yardım etmeleri için G20 ve EU ülkelerine çağrıda bulunmuşlardır.

Bu konuda yürütülen çalışma örneği : Transparency International, Global Witness, Global Financial Integrity and OpenCorporates gibi sivil toplum örgütleriyle bu konuda ortaklaşa çalışmalar yürütmektedirler.

6. Gelişen Topluluklar Oluşturmak

B Planı Başarısızlığının olduğu iş yerleri ve topluluklar gelişemezler. Yeni dönemde başarıya ulaşmanın yolunun çalışanların ihtiyaçlarının dinlenerek onların gelişmesine yardım edecek bir ortamdan geçtiğini savunmaktadır. Bu nedenle liderlerden oluşan bir network ile önce kendi şirketlerinde ve sonra toplumlarımızda yeni tekniklerle insanların refahını geliştiren tanımlamalara ve deneyimlere odaklanmayı hedef alır.

Bu konuda yapılan çalışmalara örnek :B Team ve Virgin Unite işbirliğinde ‘New Ways of Working’ raporu yayınlanmıştır.

7. Doğru Muhasebe Ölçümlemesi

B Planı’na göre sayıların ne söylediklerini değil aynı zamanda ne söylemediği de önemsenmelidir. Muhasebe sıklıkla işletmeler tarafından oluşturulan sosyal ve çevresel dışsallıkları izlemekte başarısız . B planının başarılı olması için sayılar ne gösterirse göstersin sosyal ve çevresel etkilerin ölçülmesi/ölçülebilir olması hedeflenmektedir.

Bu konuda yürütülen çalışma örneği :Şirketlerin doğa üzerindeki etkilerini ve bağımlılıklarını ölçmek için Natural Capital Protocol projesi ile birlikte bir standart geliştiriliyor. Bu proje ile birlikte şirketlerin çevresel kar/zarar hesaplamaları da yapılabilecek.

8.Doğanın Yeniden Canlandırılması

Mevcut ekonomik sistem ile doğal kaynaklar giderek tükeniyor. Ve birçok şirketin yaptığı iş sağlıklı bir atmosfere, gelişen ekosisteme bağlıdır. Bu nedenle B Takımı kendi şirketlerinde önemli çevresel etkilerini azaltmak ve çevrenin yenilenmesine yardımcı olmak için yeni iş modellerine yatırım sağlayan projeler üzerinde çalışıyor. Özellikle şirketlerin karbon tüketiminin azaltılması konusuna yoğunlaşılmıştır. 2014 yılında iklim değişikliğine dikkat çekmek için bir rapor yayınlanmıştır.

9. Ödül Sistemlerinin Yeniden Tanımlanması

B planı’na göre ;Çalışanlara ödenen en düşük ve en yüksek ücret arasındaki uçurum giderek artmaktadır. Her çalışan sürdürülebilir geçimini destekleyen adil bir ücreti hak etmektedir. Ayrıca ödüllendirme sistemine kişilerin sosyal ve çevresel performans hedeflerinin ve ölçümlemelerinin entegrasyonu sağlanmalıdır.

Bu konuda yürütülen çalışma örneği : Intel’de sürdürülebilirlik projelerine çalışanlar dahil edilmiş. Sürdürülebilirlik hedefleri belirlenmiş. Ve bu hedeflere ulaşıldığında çalışanlara ikramiye dağıtılmış.

10. İtibar ve Adaletin Sağlanması

B Takımı gerek kendi işletmelerinde ve gerekse tedarikçilerinde görev yapan tüm çalışanlara uluslararası çalışma standartları ve insan hakları doğrultusunda ciddiyetle yaklaşmayı hedeflemektedir.

THE B TEAM ELEŞTİRİLERİ

THE GUARDIAN

http://www.truth-out.org/speakout/item/17745-the-b-team-tries-to-save-capitalism-is-it-worth-saving