MALAYSIA ABAD KE 20

PITOS 106/3

KULIAH 1

Keadaan Sosial Dan

Politik Alam Melayu

Akhir Kurun Ke-19 Dan

Awal Kurun Ke-20

443

ZAMAN PENJAJAHAN KUASA BARAT

• PORTUGIS – 1511-1641 (130 tahun)

• BELANDA – 1641 – 1824 (183 tahun)

• BRITISH – Fasa 1

1824 – 1942

Fasa 2

1945 – 1957 (130 tahun)

PENJAJAHAN BRITISH DI TANAH

MELAYU1786 - (Pertapakan British Di Pulau Pinang)

1819 - (Singapura Dikuasai )

1824 - (Perjanjian Inggeris-Belanda)

1826 - (Penubuhan Negeri-negeri Selat)

1874 - (Perjanjian Pangkor -

Campurtangan British Secara rasmi)

1896 – (Negeri-negeri Melayu Bersekutu)

1909 - (Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu)

1920 - Disentralisasi

SISTEM RESIDEN

Diperkenalkan oleh British di Perak

selepas Perjanjian Pangkor 1874

Kemudiannya dilaksanakan di Selangor,

Pahang dan Negeri Sembilan

Sultan menerima seorang pegawai British

Penasihat dalam urusan pentadbiran

kecuali yang berkaitan dengan adat

resam dan agama Islam

Matlamat mewujudkan sistem

pentadbiran cukai yang berkesan dan

teratur

FAKTOR – FAKTOR CAMPURTANGAN BRITISH

Kekayaan hasil bumi negeri-negeri

Melayu

Revolusi Perindustrian di Eropah

Pembinaan Terusan Suez dan kapal wap

Bimbang campur tangan kuasa Eropah

lain

Pertukaran dasar dari tidak campur

tangan ke dasar campurtangan

Desakan pedagang akibat pergaduhan

kongsi gelap.

Perjanjian Pangkor 1874 yang ditandatangani

oleh Sir Andrew Clarke dan Raja Abdullah

RESIDEN BRITISH DI NEGERI-NEGERI MELAYU

J.P RODGER

Residen Pahang

J.WW Birch

Residen Perak

NEGERI

(Sultan dibantu oleh Residen)

DAERAH

(Pegawai Daerah)

MUKIM

(Penghulu)

KAMPUNG

(Ketua Kampung)

CORAK PENTADBIRAN DI BAWAH SISTEM RESIDEN

Pentadbiran Bandar – Lembaga Kesihatan ditubuhkan

SULTAN

(PRESIDEN)

Residen British

(Penasihat)

PENTADBIRAN DIBAWAH SISTEM RESIDEN

Penolong Residen

Ahli Rasmi

Pembesar Melayu

Ahli Tidak Rasmi

Orang Cina Orang British

STRUKTUR MAJLIS MESYUARAT NEGERI

KELEMAHAN SISTEM RESIDEN

Residen tidak diberikan panduan yang

jelas untuk menjalankan tugas.

Residen telah menjadi terlalu berkuasa

dan mereka tidak dapat dikawal oleh

Gabenor Negeri-Negeri Selat di Singapura.

Pentadbiran di setiap negeri tidak seragam

kerana mempunyai undang-undang tersendiri.

Kelemahan sistem Residen membawa kepada

pembentukan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu atau

Persekutuan 1896.

PENTADBIRAN

NEGERI NEGERI MELAYU BERSEKUTU

Pesuruhjaya Tinggi British

Residen Jeneral

1 JULAI 1896NEGERI - NEGERI MELAYU BERSEKUTU YANG TERDIRI

DARIPADA PERAK, SELANGOR, N.SEMBILAN DAN

PAHANG DITUBUHKAN

RESIDEN

PERAK

RESIDEN

SELANGOR

RESIDEN

PAHANG

RESIDEN

N.SEMBILAN

KESAN-KESAN PEMBENTUKAN NNMB 1896

1. Pemusatan kuasa Residen Jeneral

2. Kemerosotan kuasa sultan, residen dan

Majlis Mesyuarat Negeri

3. Pemusatan dan penyelarasan pentadbiran

1897 - British menubuhkan

DURBAR

Penubuhan DURBAR

(Persidangan Raja-Raja Melayu)

1. DURBAR ialah persidangan setiap tahun antara 4 orang raja Negeri-

Negeri Melayu Bersekutu.

2. Keahlian DURBAR terdiri daripada :

i) 4 orang raja-raja Melayu

ii) 4 orang Residen British

iii) Pesuruhjaya Tinggi

iv) Ketua Setiausaha

3. Persidangan Raja-Raja Melayu diijalankan dalam Bahasa Melayu

4. DURBAR pertama di Kuala Kangsar(1897)

DURBAR kedua di Kuala Lumpur (1903)

5. Sultan Idris menyatakan rasa tidak puas hati : isu perjawatan orang

Melayu, kuasa residen, isu bahasa melayu sebagai bahasa rasmi.

6. British membubarkan DURBAR dan menubuhkan Majlis

Mesyuarat Persekutuan 1909

MESYUARAT DURBAR PERTAMA – KUALA KANGSAR 1897

SEBAB- SEBAB PENUBUHAN

MAJLIS MESYUARAT PERSEKUTUAN 1909

Dibentuk pada tahun 11 Disember 1909

Ditubuhkan kerana terdapat desakan dan bantahan raja-raja

Melayu terhadap Persekutuan 1896 kerana kuasa mereka

kurang berbanding Sultan NNMTB

Mewujudkan sistem pentadbiran yang lebih cekap dan

tersusun kerana penduduk berbilang kaum menjadi

semakin ramai.

Melaksanakan pembahagian kuasa antara MMN dan MMP

Menambahkan kuasa Pesuruhjaya tinggi

Sebab-sebab peribadi John Anderson (Gabenor NNSelat)

yang mahu mengukuhkan kedudukannya.

British mahu meluaskan pengaruhnya terhadap NNMTB

(Perlis, Kedah, Kelantan ,Terengganu dan Johor)

PESURUHJAYA TINGGI (PRESIDEN)

RESIDEN JENERAL

(Penasihat)

MAJLIS MESYUARAT PERSEKUTUAN (1909)

4 orang Sultan 4 orang Residen 4 orang Ahli Tidak Rasmi

seorang Cina 3 orang Gabenor

KESAN PENUBUHAN

MAJLIS MESYUARAT PERSEKUTUAN 1909

Kuasa raja-raja Melayu semakin berkurangan

Menurunkan taraf sultan hingga menjadi ahli biasa

Sultan tidak mempunyai hak untuk mempengerusikan

mesyuarat atau membatalkan apa-apa usul dalam

MMP

MMP boleh bersidang tanpa kehadiran sultan kerana

semua usul ditandatangani oleh Pesuruhjaya Tinggi

Sultan hanya menandatangani semua keputusan yang

telah ditetapkan oleh MMP

PENGAGIHAN KUASA - DISENTRALISASI

Disentralisasi ialah pemulangan kuasa

pentadbiran, perundangan dan kewangan secara

berperingkat-peringkat daripada kerajaan pusat kepada

NNMB

Dilaksanakan oleh Sir Lawrence Guillemard

(Pesuruhjaya Tinggi)

Pengagihan kuasa dalam 2 peringkat; 1920an dan

1930an.

SEBAB=SEBAB PENGAGIHAN KUASA – TAHUN

1920an

Rasa tidak puas hati sultan di NNMB

Kemelesetan ekonomi – kerajaan Persekutuan

mengalami krisis kewangan akibat Perang Dunia 1

Menarik minat NNMTB bergabung dengan NNMB

Cadangan Lawrence Guillemard

i) Menghapuskan jawatan ketua setiausaha kerajaan

ii) Sultan NNMB akan menjadi raja berperlembagaan

iii) Durbar dipulihkan

Cadangan Guillemard mendapat sokongan sultan-

sultan tetapi dibantah oleh ahli tidak rasmi Eropah dan

orang Cina.

Usaha ini berhenti apabila tempat Lawrence

Guillemard digantikan dengan Hugh Clifford yang

tidak yakin dengan DISENTRALISASI

SEBAB –SEBAB PENGAGIHAN KUASA – TAHUN

1930an

Sir Cecil Clementi mahu menghidupkan semula Dasar

Pengagihan Kuasa oleh Lawrence Guillemard

Kemelesetan ekonomi 1930an – kerajaan Persekutuan

terpaksa menanggung beban kewangan yang tinggi

Cadangan Cecil Clementi hanya disokong oleh NNMB

Peniaga Eropah, orang Cina dan Sultan-sultan

NNMTB membantah cadangan

Cecil Clementi menarik balik cadangan

Sir Samuel Wilson dihantar untuk mengkaji semula

cadangan Cecil Clementi

PENGEMBALIAN KUASA SULTAN

Rancangan Pengagihan Kuasa dijalankan

secara berperingkat mulai tahun 1934. Pengagihan

kuasa ini berjaya mengembalikan kuasa Sultan.

Sultan-sultan dapat membincangkan kepentingan-

kepentingan mereka dalam Durbar.

Proses pengagihan kuasa terhenti

pada tahun 1941 apabila Jepun

menyerang dan menawan Tanah

Melayu

SOSIAL

PENDIDIKAN INFRASTRUKTURMASYARAKAT

MAJMUK

Kemajuan yang pesat dalam perusahaan getah danperlombongan bijih timah telah mendorongkemasukan imigran Cina dan India.

Pelombong bijih timah

Ramai buruh Cina dibawa untuk bekerja dilombong bijih timah di Perak,Selangor, dan NegeriSembilan.

Kebanyakan buruh Cina dibawa masuk dari selatanChina melalui sistem Kontrak.

Ada juga orang Cina datang ke Tanah Melayusecara persendirian dan bekerja di sektor pertanianserta menjadi buruh mahir di bandar.

Orang India masuk dari selatan India untukbekerja di ladang-ladang getah melalui sistemKangani.

Namun,ada juga orang India yang diambilbekerja untuk membina landasan kereta api,jalanraya,serta menjadi buruh di bandar danpelabuhan.

Jalan kereta api yang pertama dibina menghubungkanTaiping dengan Port Weld pada1885

Landasan kereta api Taiping Kereta Api

Tujuan utama British membina landasan kereta apidari Taiping ke Port Weld ialah bagi mengangkut bijihtimah yang banyak di kawasan Larut, Taiping danMatang.

Stesen kereta api Port Weld

Pada tahun 1890,Syarikat Straits Steamship ditubuhkan diSingapura untuk memberikan perkhidmatan kapal wap dinegeri-negeri Melayu.

Kapal-kapal wap ini akan membawa bekalan makanan,jentera dan buruh untuk perusahaan perlombongan bijihtimah

Kapal wap

Perkhidmatan penerbangan awam diperkenalkan padatahun 1937 oleh Syarikat Wearne Air Service yang beribupejabat di singapura.

Ia menyediakan penerbangan dalam negeri yang menghubungkan Singapura,Kuala Lumpur dan PulauPinang.

Kapal terbang yang diperkenalkan olehSyarikat Wearne Air Service

MATA WANG

BRITISH

KEMUNCULAN BANDAR-BANDAR BARU

PEMBINAAN HOSPITAL

Penjajahan British telahbanyak meninggalkan kesan

kepada corak kehidupanmasyarakat dari aspek

politik, ekonomi dan sosialmasyarakat Alam Melayu.