Serkan ceylan ceit338_20092352

ÖĞRETMENLİK MESLEK ETİĞİve

MESLEKİ GELİŞİMİN ÖNEMİ

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ÖĞRETMENLİĞİ MESLEK ETİĞİ

Meslek Etiği

Meslek, bireylerin toplum içinde yaşamlarını sürdürebilmeleri için çoğu zaman eğitim alarak, çalışarak yapmış olduğu iş ya da uğraştır. Aynı mesleği yapanlar zamanla bir araya gelip örgütlenmişler ve meslek kuruluşlarını oluşturmuşlardır. Bir mesleği ifa edenlerin yaptıkları işler, zamanla diğer meslek üyelerini de etkilediği için, meslek kuruluşları bir takım ilke ve kuralları benimsemişler, bu kurallara uymayanları uyarmışlar hatta meslekten çıkamarya kadar gidebilmişlerdir. Meslek etiği kısaca bir meslek yerine getirilirken uyulması gereken davranış kuralları biçiminde tanımlanabilir.Bireylerin bir mesleği yaparken önceden belirlenmiş davranış kalıplarına uymaları mesleki etiğin bir gereğidir. Bu açıdan genel etik ilkelerden başka, yine her mesleğin kendine özgü etik ilkeleri (mesleki etik) olması beklenir. Doktorlar için tıp etiği, öğretmenler için öğretmenlik meslek etiği gibi….


Öğretmenlik Meslek Etiği

Nitelikli insan gücünün yetiştiri lmesi ise o toplumun veya ülkenin eğit im sisteminin niteliği i le doğrudan il işkil idir. Eğitim sisteminin başarı l ı olması ise sistemin uygulayıcı ları olan öğretmenlerin yeterlik ve nitel iklerine bağlıdır. Öğretmenlik mesleğini layıkıyla yapabilecek niteliğe sahip olmayan birey için öğretmenlik meslek etiğinden bahsetmek olanaksızdır. Eğit im programını uygulayan ve öğretim sürecini yönlendiren öğretmenlerin yeterlikleri genel kültür, özel alan bilgisi ve pedagojik formasyon boyutlarında sınıflandırı lmaktadır.



Öğretmenlik mesleği doğrudan insanla ilgil i bir meslek olduğundan, bu meslek ifa edilirken etiğin önemli bir yeri olduğu düşünülmektedir. Öğretmenlerin mesleki görevlerini yerine getirirken uymaları gereken etik davranış ölçütleri vardır. Öğretmenler, öğrencilerinin kendilerini gerçekleştiri lmesinde önemli rol oynarlar. Öğretmenler öğrencileri i le, meslektaşları i le, öğrencilerinin velileri i le i letişimlerinde ve öğretim-rehberl ik-değerlendirme süreçlerinde karar verme durumunda etik ikilem içerisinde kalmaktadır. Ayrıca öğretmenlerin yapmış olduğu davranışlar öğrenciler tarafından da model al ınabilmektedir.

Öğretmen, öğrencilerinin hepsinin potansiyellerini gelişt irmek için öğrenme ortamı oluşturmaya çaba gösterir. Öğretmen, en yüksek etik standartlarda örnek teşkil ederek yaşar. Öğretmen, her çocuğun ücretsiz eğit im görme hakkını kabul eder.



A. Öğrencilere Yönelik Etik Davranış

⇒ Öğretmen, yasa ve okul kurallarına uygun olarak öğrencilerin karşılaştıkları problemlere çözüm arar ve onların üstesinden düzgün bir biçimde gelir.

⇒ Öğretmen, öğrencilerini kasıt l ı olarak aşağılamaz.⇒ Öğretmen, yasalarca gerekmedikçe öğrencilerine ait gizli bilgi leri

açıklamaz.⇒ Öğretmen, öğrencilerinin sağlık ve güvenliklerine gelebilecek

zararlardan korumak için çaba gösterir.⇒ Öğretmen, gerçekleri çarpıtmayarak ve önyargısız biçimde sunmak

için çabalar.



B. Mesleki Uygulamalar ve Performansa Yönelik Etik Davranış

⇒ Öğretmen, bir pozisyona mesleki yeterliğine göre başvurur, kabul eder ya da atanır. Sözleşme ya da atanma kurallarına bağlı kalır.

⇒ Öğretmen, mesleki görevlerini yapabilmek için zihinsel sağlığa, fiziksel olarak dayanma gücüne ve sosyal sağduyuya sahiptir.

⇒ Öğretmen, mesleki gelişimlerini sürdürür.⇒ Öğretmen, bu etik kodlarla ters düşmeyen yazılı okul polit ikalarına,

uygulanabilir kural ve düzenlemelere uyar.⇒ Öğretmen, okul veya eğit im kurumlarının resmi polit ikalarını kasıt l ı

olarak yanlış yorumlamaz, kendi kişisel görüşlerinden ayırır.⇒ Öğretmen, tüm mali kaynakları dürüst bir biçimde hesaplar ve

kullanır.⇒ Öğretmen, kurumsal ya da mesleki ayrıcalıklarını kişisel veya

partizan üstünlük sağlamak için kullanmaz.



C. Meslektaşlarına Yönelik Etik Davranış

⇒ Öğretmen, yasal olarak gerekmedikçe meslektaşları i le i lgil i gizli bilgileri açıklamaz.

⇒ Öğretmen, kasten meslektaşları ya da okul sistemi i le i lgil i yanlış beyanlarda bulunmaz.

⇒ Öğretmen, meslektaşının özgür seçimine müdahale etmez, ideoloji leri desteklemesi için zorlamaz.

⇒ D. Aile ve Topluma Yönelik Etik Davranış⇒ Öğretmen, öğrencinin faydasına olacak tüm bilgileri ailelerle

haberleşmek (bilgi alıp-verme) için çaba gösterir.⇒ Öğretmen, toplumda ve sınıf ında yer alan farklı kültür ve değerleri

tanımak için çaba gösterir.⇒ Öğretmen, okul-toplum il işki lerinde olumlu ve aktif rol alır.


Bilişim Teknoloji leri öğretmenleri i lköğretim birinci ve ikinci kademede “Seçmeli Bilgisayar” derslerini yürütmektedirler. “İ lköğretim Seçmeli Bilgisayar (1-8. Sınıf lar) Dersi Öğretim Programı” için Bilişim Teknoloji leri Etiği ve Sosyal Değerler (BTESD) kazanımları aşağıdaki gibi belirlenmiştir (TTBK, 2006):

⇒ Bilişim Teknoloji leri’ni kullanırken işbirl iği yapar ve birbirlerine saygı gösterir.

⇒ Bilişim Teknoloji leri’ni kullanırken sınıf içindeki süreçleri takip eder.

⇒ Teknolojik araçları kullanırken özen gösterir.⇒ Bilginin bütünlüğüne ve sahipliğine saygı duyar.⇒ Bilişim Teknoloji leri ürünlerinin sahipliğini tanır ve benimser.⇒ Kısıtl ı kaynakları tasarruflu kullanır.


⇒ Yazılım l isans sözleşmesi, ağ ve internet konularında okul yönetiminin kullanım polit ikasına uyar.

⇒ Kaynağın bir telif hakkının ve sahipliğinin olduğunu anlar.⇒ Bir korsan yayını orij inalinden ayırt eden özell ikleri (ürün id

numarası vb.) bil ir.⇒ Korsan yayıncıl ığın ürün sahibine, ekonomiye ve topluma olumsuz

etkilerini fark eder.⇒ Bilişim suçlarını örnekler vererek açıklar.⇒ Bilişim suçlarına karşı alınabilecek önlemler hakkında tart ışır.


⇒ Başkalarının dosyalarını, çalışmalarını veya klasörlerini izinsiz kullanmanın kişisel gizli l ik haklarına saygısızl ık olduğunu bil ir.

⇒ Ağ üzerinde isim, adres, telefon numarası gibi kişisel bilgi lerini her durumda paylaşmak zorunda olmadığının farkına varır (Ağ üzerinde herhangi birinin kişisel bilgilerini paylaşmaması gerektiğini vurgulanır).

⇒ Uygun iletişim dilini ve görgü kurallarını kullanır (büyük harfin bağırma, karışık yazmanın küfür olduğu vb.)

⇒ Ağ ve internette ahlaka aykırı i let i ler ve resimler göndermenin etik bir davranış olmadığını bil ir.

⇒ Web sitesi gibi elektronik yoldan sağlanan kaynakları referans göstererek kullanır.

⇒ Telif hakkı olan ve/veya herkese açık materyalleri kullanırken alıntı yaptığı yeri bildirir.


Etik Değerlere Bağlı Okul Ortamı

Okul ortamında etik değerlerin benimsenip uygulanması yani etik değerlere bağlı okul ortamının oluşturulması için aşağıda verilen önergelerin uygulanmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.

⇒ Okul müdürü ve öğretmenler etik kuralların okula yerleşmesinin gereklil iğine inanmalı ve ona göre davranmalıdır.

⇒ Okulla i lgil i tüm bireyler (öğretmen, öğrenci, yönetici, veli vb) için etik kurallar belirlenip ilgil i yerlere asılmalıdır.

⇒ Okulla i lgil i olan tüm bireylere etik eğitimi verilmelidir.⇒ Her kesimden insanın temsil edildiği bir etik kurul oluşturulmalıdır.⇒ Etik eğit imi alan bireyler, kendi yaşantıları i le örnek olmalıdır.⇒ Etik kurallara uyanlar ödüllendiri lmelidir.⇒ Etik kurallara uymayanlar uyarı lmalıdır.

BİLGİSAYAR ETİĞİ EĞİTİMİ

BİT günümüz öğretmen eğitiminde çok önemli bir yere sahiptir. Öğretmen adayları eğit im fakültelerinde bilgisayar kullanımı becerisi kazanma ile i lgi l i dersler almaktadırlar. Bilgisayar ve internet kullanımında öğretmen adaylarına teknik bilgi lerin olduğu kadar doğru ve etik kullanıma il işkin bilgi ve tutumların da kazandırılması gerekmektedir. Son zamanlarda bu derslerin içeriğine “bil işim sistemleri güvenliği ve ilgil i etik kavramları” konusunun da eklendiği görülmektedir.

Bilgisayar etiğine il işkin i lkelerin öğretiminde bireylere bilgisayar teknoloji lerinin doğru kullanımı i le i lgil i salt kurallar vermek yerine, etiğin özü onlara kavratılmalıdır. Etik öğretiminde doğrunun ne olduğunu öğretmek yerine doğrunun neden doğru olduğu öğretilmelidir. Aksi halde bilgisayar etiği sadece kurallar bütünü olarak kalacak ve teknolojinin gelişmesiyle ortaya çıkan yeni etik nesnelere uyum sağlayacaktır (Kılıçer ve Odabaşı, 2006). Öğrencilere salt kuralları vermek, etik öğretiminden çok, ahlak öğretimine benzemektedir.

BİLİŞİM MESLEĞİ AHLAK İLKELERİ BELGESİ

Temel İlkeler

⇒ Toplumun ve bireylerin güvenliğini, sağlığını ve esenliğini gözetir.

⇒ Adil, dürüst ve güvenilir olup, tüm insanlara karşı hiçbir ayrım gözetmeksizin eşit davranır.

⇒ İnsanların özel yaşamına, saygınlığına ve iyelik haklarına saygı gösterir.


Genel Mesleki Yükümlülükler

⇒ Mesleğiyle i lgi l i her türlü davranış, çalışma ve i l işki lerinde en yüksek ahlaki değerler doğrultusunda hareket eder ve sorumluluk üstlenir.

⇒ Mesleği i le i lgi l i yasa, kural ve standartları öğrenir, izler, onlara uyar.⇒ Sahip olduğu mesleki bi lgi , beceri ve deneyimleri kişisel ve kurumsal

çıkarlara zarar vermeksizin paylaşır.⇒ Bireylere ve kurumlara i l işkin özel bi lgi lerin gizl i l iğine ve korunmasına özen

gösterir.⇒ Bağlı olduğu yükümlülüklere ve sözleşmelere uyar.⇒ Denetimi alt ındaki veri lere dayanarak yapacağı kest ir im ve saptamalarda

gerçekçi ve yansız olur.⇒ Sorumlu olduğu iş çerçevesinde i lgi l i taraf ları çıkarları konusunda

bilgi lendir ir, varsa çıkar çel işki lerinde taraf lardan birinin yararına davranmaz

⇒ Yolsuzluklara ve dürüst olmayan işlere bulaşt ığından kuşku duyduğu kişi ve kurumlarla işbir l iğine girmez.

⇒ Sorumlu olduğu işle i lgi l i , işverenin bi lgisi dışında, kişi veya kuruluşlardan gelebilecek komisyon, pay, prim tekli f lerini ve herhangi bir maddi yardımı geri çevir ir.

⇒ Ücret inin belir lenmesine esas al ınacak mesleki ni teleklerini tam ve doğru olarak bildir ir .


Bireysel Yükümlülükler

⇒ Teknik yeterliliğini korur, geliştirir ve yalnızca yeterli eğitim, bilgi birikimi ve deneyime sahip olduğu alanlarda kendi isteğiyle görev alır.

⇒ Mesleki eleştirilere açık olur. Bu eleştirilerin sonucu gördüğü eksikliklerini gidermeye çalışır.

⇒ Hatalarını kabul eder ve örtbas etmeye çalışmaz

TEŞEKKÜRLER

Serkan CEYLAN20092352

CEIT 338

Business

Serkan ceylan ceit338_20092352