พ.อ. มารวย สงทานนทร

ทปรกษาศนยอ านวยการแพทยพระมงกฎเกลา

31 สงหาคม 2556

Adapted from:

Servant Leadership by Vic Sassone , ICE Leadership President,

U.S. Leadership, Inc.

Robert K. Greenleaf and the modern servant leadership

movement. Wikipedia

การแบงประเภทของผน าแบบงาย ๆ ม 3 ประเภทคอ แบบใช

อ านาจเดดขาด (autocratic) แบบมสวนรวม (participative) และ

แบบไมยงเกยว (laissez-faire)

ผน าแบบผรบใช (Servant leadership) มสวนคลายกบผน าแบบม

สวนรวม คอเปนผชวยเหลอใหผใตบงคบบญชาไดพฒนา

ศกยภาพไดอยางเตมท มการมอบอ านาจใหมสวนรวมในการ

ตดสนใจ ท าใหบคลากรเกดความพงพอใจ และมผลงานทด

เปนนกฟงทด (Listening): เนนการฟง

อยางมประสทธภาพ

เขาใจความรสกผอน (Empathy):

เขาใจความรสกและมมมองของผอน

ใหการดแลทางจตใจและวญญาณ

(Healing): ชวยเหลอผอนเปนองครวม

มความตระหนกในตนเอง

(Awareness): รคณคาของตน

ความรสก จดแขง และจดออน

รจกโนมนาวใจคน (Persuasion): ม

อทธพลตอผอนโดยวธการโนมนาว

มกรอบความคด (Conceptualization):

บรณาการความเปนจรงในปจจบนและ

ความนาจะเปนในอนาคต

คาดการณลวงหนาได (Foresight): ม

สญชาตญาณ เชอมโยงอดต ปจจบน

และอนาคต

เปนผใหบรการ (Stewardship): จดสรร

ทรพยากรเพอท าในสงทดขน

มงมนพฒนาคน (Commitment to the

growth of people): รบผดชอบตอความ

ตองการของผอน

สรางชมชน (Building community):

สรางความรสกวาเปนชมชนเดยวกน

ในสมยโบราณ มแนวคดเชนนคอ ในค าภร เตา เตอ จง (Tao Te

Ching) โดยเลาจ อ (Lao-Tzu) กลาวถงผน าวา ผน าทดทสด คอ

ประชาชนไมรสกวาถกปกครอง รองลงไปคอผทประชาชนรกและยก

ยอง ทแยคอผทประชาชนหวาดกลว ทแยทสดคอผทประชาชน

เหยยดหยามและไมเชอฟง

Chanakya แตงต าราอรรถศาสตร (Arthashastra) ไววา ผน าทดดจาก

ความพอใจของผตดตาม

ในศาสนาครสต กลาววา พระเยซสอนเหลาสาวกวา ใครตองการเปน

ผทยงใหญใหท าตนเปนผรบใช แมแตพระองคเองกปฏบตตนเชนนน

และยอมเสยสละชวตเพอเปนคาไถใหกบบคคลอกมากมาย

ในศาสนาอสลาม กลาววา ผน าคอผทยอมรบใชปวงชน (the leader of

a people is their servant)

ขอด

เปนแนวคดในการท างานและความเปนอยในระยะยาว และมผลบวก

ตอสงคม

เปนการบรหารบคคล ทท าใหบคลากรปฏบตกบลกคาในทางทด ท า

ใหลกคาเกดความจงรกภกด

สรางความผกพนของบคลากร

เปนวฒนธรรมองคกรทด

เนนความส าคญของผน าทมตอบคลากร

ท าใหผลตอบแทนการลงทนดานบคลากรดขน องคกรมผลงานทดขน

ขอเสย

เปนการลงทนระยะยาว ตองอาศยเวลา

Servant Leadership ในยคปจจบนเรมตนในป ค.ศ. 1970s เมอ

Robert K. Greenleaf ประพนธเรอง The Servant as Leader ทเขา

ระบวา :

ผน าแบบผรบใช (servant leader) เปนผทปรารถนาชวยเหลอ

ผอนกอน จากนนจงเลอกทจะน า ตรงกนขามกบผทตองการเปน

ผน ากอน

การดแลความตองการสงสดของผอนกอน เปนสงทผน าแบบ

servant leader ใหความสนใจเปนล าดบแรก

ผน าแบบ servant leader เปนเรองเกยวกบ การพฒนาคน

(growing people)

เปนการน าโดยใชแรงจงใจ ชน า และปรบเปลยนผอน เพอ

ตอบสนองความตองการของเขาทงทางรางกายและจตวญญาณ

ความตองการทางจตวญญาณ (spiritual needs) หมายถง

แรงจงใจ ความทาทาย และการใหก าลงใจ ความตองการทาง

รางกาย (physical needs) หมายถงผลรวมของทกษะ ความร

และทรพยากร

มค าทกลาวถงผน าอกลกษณะหนง คอผน าแบบจตวญญาณ

(Spiritual Leadership) ทเปนผลงานของ Dr. Louis (Jody) Fry

ศาสตราจารย ดานการบรหารและการน า มหาวทยาลย Tarleton

State University in Killeen มลรฐ Texas กลาววา:

ผน าแบบจตวญญาณประกอบดวย คานยม ทศนคต และ

พฤตกรรม ทเปนแรงจงใจจากภายในตนเองและผอน ท าใหเกด

ผสสะของจตวญญาณรวมกน สงผลใหเกดความมงมนและม

ผลผลตทดขน

Spiritual Leadership เกยวของกบ:

การสรางวสยทศนของผน ารวมกบสมาชก ท าใหรสกถงเสยง

เรยกรองทมความหมายของชวต สงผลใหเกดการเปลยนแปลง

เปนการสรางวฒนธรรมทเหนประโยชนตอผอนเปนหลก ดวย

ความหวงและความศรทธา ทบคคลเกดความรสกรวมในเปน

สมาชก มความเขาใจและซงใจ รสกไดถงการไดรบการดแลทด

และความหวงใย จากผน า

ชเปาหมายชดและมการสอสาร (Clarifying and Communicating) –

ผน าระบทศทางและเปาประสงคขององคกร ทท าใหบคลากรตนเตน

และอยากรวมทางไปดวย

ฟงและชกชวน (Listening and Persuading) – ฟงปญหาจากบคลากร

อยางเขาใจ และใชการชกชวนมากกวาการบงคบ

ใหการดแลเอาใจใสและมคณลกษณะทด (Caring and Character) –

มความจรงใจ เหนประโยชนแกผอนกอน และมคณลกษณะผน าทด

สรางความสามารถและมการมอบอ านาจ (Enabling and Empowering)

– มงมนพฒนาบคลากร ใหความชวยเหลอ ใหงานททาทาย ใหอสระ

และมอบหมายความรบผดชอบ

ใหการสนบสนนและมการฉลองชย (Encouraging and Celebrating) –

ใหก าลงใจบคลากร ใหการยกยองชมเชย และฉลองความส าเรจ

บคลากรสามารถเตบโตพรอมกนไปกบองคกร โดยมพนฐานของ

คานยมและวสยทศน นนคอทกคนมความเปนผน า

ผน าตองสรางศรทธาและความเคารพ

ผน าตองเปนผใหกอน เปนคร เปนผร เปนมาตรฐาน มากกวาผ

ออกค าสง

ผน าตองมองดวยสายตาของผตดตาม เพอสรางฝนใหเปนจรง

ผน ากลาววา “’เรามาท าดวยกน’” แลวแสดงใหด (Leaders do not say‚

“Get going.” Instead‚ they say‚ “Let’s go!” and lead the way.) เปน

ผน าแลวตองกลาน า

ผน าตองพงพาผตาม (Leaders assume that their followers are working

with them.) ผน าไมสามารถท าไดตามล าพง ตองมทมงาน และใหการ

ยกยองกบทม

ผน าสรางผน ารนตอไป (Leaders are people builders.) มคนเกงยงมาก

องคกรยงเขมแขง

ผน าคอผใหความชวยเหลอ (Leaders do not hold people down – they

lift them up.) หนาทหนงของผน าคอ พฒนาผตดตาม

ผน ามความไวเนอเชอใจคน (Leaders have faith in people) เมอไดรบ

ความไววางใจ เขาจะรบผดชอบตอผลงานในการท าใหดขน

เปนผน าตองมองสงเขาไว (Leaders keep their eyes on high goals.)

ทกสงเรมจากผน าทเปนผตงเปาหมาย ผตดตามมทงนกคดและนก

ปฏบต เลอกใหถกคน

ผน าตองกลาตดสนใจ (Leaders are faced with many hard decisions‚

including balancing fairness to an individual with fairness to the

group.) บางครงผน าตองกลาตดจ าหนายผทไมเหนดวย ใหออกไป

นอกองคกร

เปนผน าตองมอารมณขน (Leaders have a sense of humor.) กลาทจะ

หวเราะตนเอง แตหวใจมความออนโยน

ผน าตองน าใหเปน (Leaders can be led.) อยายดมนจนสดโตง

พยายามหาทางออกทดทสด รจกเปดใจ

ผน าแบบผรบใช (Servant Leadership) ตรงกบคานยมและ

แนวทางของการมงสความเปนเลศคอ การน าองคกรอยางม

วสยทศน การเรยนรขององคกรและบคคล และการใหคณคาตอ

บคลากรและพนธมตร (Visionary Leadership, Organizational and

Personal Learning, and Valuing Workforce Members and

Partners)

การน าองคกรสความเปนเลศ สามารถใชแนวทางการน าองคกร

โดยปรชญาและการปฏบตของ Servant Leadership