1. TRNG I HC CN TH KHOA KINH T QUN TR KINH DOANH(Dnh cho sinh vin khng chuyn kinh t)GING VIN: TRNG HA BNH TH TUYTTHNG 12 - 2003

2. MC LC Trang CHNG I: TNG QUAN V QUN TR KINH DOANH V NHIM V CH YU CA NH QUN TR DOANH NGHIP I. NH NGHA DOANH NGHIP 1. Cc quan im v doanh nghip . 2. nh ngha doanh nghip II. PHN LOI DOANH NGHIP 1. Cn c vo tnh cht s hu ti sn trong doanh nghip 2. Cn c vo lnh vc hot ng ca doanh nghip trong nn kinh t quc dn .. 3. Cn c vo quy m ca doanh nghip III. BN CHT V C IM CA H THNG KINH DOANH 1. Bn cht ca kinh doanh . 2. c im ca h thng kinh doanh . 3. Cc yu t sn xut . IV. DOANH NGHIP L N V SN XUT V PHN PHI 1. Doanh nghip l n v sn xut . 2. Doanh nghip l n v phn phi .. V. MI TRNG HOT NG CA DOANH NGHIP 1. Quan nim v mi trng kinh doanh ca doanh nghip ... 2. Cc yu t ca mi trng kinh doanh ... VI. MC CH V MC TIU CA DOANH NGHIP 1. Mc ch ca doanh nghip ... 2. Mc tiu ca doanh nghip . VII. THNH LP, GII TH V PH SN DOANH NGHIP 1. To lp doanh nghip mi ........... 2. Mua li mt doanh nghip sn c ... 3. i l c quyn . 4. Ph sn doanh nghip .. CU HI N TP CHNG II: NHNG VN C BN CA QUN TR DOANH NGHIP I. TNG QUAN V QUN TR 1. Khi nim v vai tr ca qun tr 2. Qun tr va l khoa hc va l ngh thut 3. Cc chc nng qun tr II. K HOCH 1. Khi nim .... 2. Tm quan trng ca k hoch . 3. Phn loi k hoch .. 4. Cc bc lp k hoch chin lc .. III. T CHC 1. Khi nim 2. Mt s c cu t chc qun l doanh nghip 3. Phn chia quyn lc trong t chc . IV. LNH O 1. Khi nim .... 2. Vai tr ca lnh o V. KIM TRA 1. Khi nim 2. Ni dung cng tc kim tra v cc dng kim tra ...1 1 2 2 10 10 10 11 12 12 13 13 14 22 23 23 24 24 25 25 26 26 29 29 30 30 31 32 33 33 36 37 37 38 39 3. VI. PHN CP TRONG QUN TR 1. Theo cp qun tr kinh doanh .. 2. Qun tr theo chc nng trong doanh nghip .. VI. CC K NNG QUN TR 1. K nng chuyn mn... 2. K nng nhn s . 3. K nng t duy.. VII. VAI TR NH QUN TR 1. Nhm vai tr quan h vi con ngi . 2. Nhm vai tr thng tin .... 3. Nhm vai tr quyt nh . VIII. CC L THUYT QUN TR 1. L thuyt qun tr c in ... 2. Nhm l thuyt hnh vi - tm l x hi trong qun tr kinh doanh 3. L thuyt nh lng trong qun tr 4. L thuyt qun tr hin i .. IX. QUYT NH QUN TR 1. Khi nim 2. Cc kiu ra quyt nh 3. Tin trnh ra quyt nh ... CU HI N TP CHNG III: QUN TR MARKETING TRONG DOANH NGHIP I. KHI NIM, VAI TR V QU TRNH PHT TRIN CA MARKETING 1. Khi nim v marketing............. 2. Vai tr ca marketing. 3. Qu trnh pht trin ca marketing. II. MARKETING HN HP.. 1. Khi nim.. 2.Thnh phn ca marketing hn hp. 3. Nhng yu t nh hng n marketing hn hp III. HNH VI CA NGI TIU DNG. 1. Nhu cu ca ngi tiu dng. 2. ng c thc y tiu dng 3. Hnh vi ca ngi tiu dng. IV. PHN KHC TH TRNG V LA CHN TH TRNG MC TIU 1. Khi nim.. 2. u im ca phn khc th trng........................................................ 3. La chn th trng mc tiu.. V. CHNH SCH SN PHM 1. nh ngha v sn phm trong marketing 2. Vai tr, v tr ca chin lc sn phm. 3. Chu k i sng sn phm. 4. Nhn hiu du hiu thng hiu sn phm VI. CHNH SCH GI C 1. Tm quan trng ca gi c.. 2. Nhng yu t nh hng n gi c.. 3. Mc tiu nh gi. 4. Cc nhn t nh hng n vic nh gi. 5. Phng php nh gi VI. CHNH SCH PHN PHI 1. Vai tr phn phi39 40 40 40 40 41 42 42 43 45 47 47 48 48 49 50 51 51 52 53 55 56 57 58 59 59 61 62 62 63 63 64 66 67 67 67 68 69 70 4. 2. Khi qut v knh phn phi VII. CHNH SCH XC TIN BN HNG (CHIU TH) 1. Khi nim v bn cht ca chiu th.. 2. Tm quan trng ca hat ng chiu th. 3. Qu trnh thng t trong chiu th 4. S pha trn trong chiu th 5. Qung co. 6. Khuyn mi.. 7. Marketing trc tip Cho hng c nhn.. 8. Tuyn truyn Quan h vi cng chng CU HI N TP CHNG IV: QUN TR CHI PH KINH DOANH TRONG DOANH NGHIP I. MT S KHI NIM K TON . 1. Cc h thng k ton trong doanh nghip ... 2. Ti sn trong doanh nghip . II. KHI NIM V PHN LOI CHI PH KINH DOANH 1. Khi nim .... 2. Phn loi chi ph kinh doanh ... III. GI THNH SN PHM/DCH V 1. Khi nim 2. Mi quan h gia chi ph sn xut v gi thnh sn phm . 3. Cc loi gi thnh sn phm/dch v .. 4. i tng hch ton chi ph sn xut v tnh gi thnh sn phm .. 5. Xc nh phng php hch ton chi ph sn xut pht sinh vo i tng hch ton chi ph sn xut hoc i tng tnh gi thnh . 6. Xc nh k tnh gi thnh v phng php nh gi sn phm d dang 7. Phng php tnh gi thnh IV. NH NGHA V VAI TR NGN SCH 1. nh ngha ngn sch .. 2. Tm quan trng ca lp ngn sch .. 3. Cc ng dng khc ca hoch nh ngn sch CU HI N TP CHNG V: QUN TR NHN S TRONG DOANH NGHIP I. KHI NIM V TM QUAN TRNG CA QUN TR NHN S 1. Khi nim .... 2. Tm quan trng ca vn qun tr nhn s .. II. MC TIU V CHC NNG CA QUN TR NHN S TRONG DOANH NGHIP 1. Mc tiu ca qun tr nhn s . 2. Cc chc nng ca b phn / phng nhn s .. III. KHI NIM NGHA V TC DNG CA PHN TCH CNG VIC 1. Khi nim 2. ngha .... 3. Tc dng ca phn tch cng vic ... 4. Thng tin cn thu thp, ni dung cc bc phn tch cng vic 5. Cc phng php thu thp thng tin phn tch cng vic ... IV. KHAI THC CC NGUN KH NNG LAO NG 1. Phn tch hin trng ngun lao ng trong doanh nghip ... 2. Phn tch cc kh nng thu ht nhn s t bn ngoi . V. B TR V S DNG LAO NG70 73 73 74 74 74 76 77 78 79 80 80 82 85 86 89 89 90 91 91 92 93 96 98 98 99 100 100 101 102 103 104 104 104 105 106 108 108 5. 1. Khi nim.. . 2. Hip tc lao ng v phn cng lao ng .. VI. O TO HUN LUYN V PHT TRIN NHN VIN 1. Nhu cu o to, hun luyn v pht trin nhn vin . 2.Tin trnh o to v pht trin nhn s ... VII. NH GI NNG LC THC HIN CNG VIC CA NHN VIN 1. nh ngha v mc ch ca vic nh gi . 2. Tin trnh nh gi thc hin cng vic . 3. Phng vn nh gi . 4. Phng php nh gi . 5. Mt s vn cn quan tm khi nh gi ...110 110 112 113 114 115 115 115 118VIII. TR CNG LAO NG 1. Khi nim ... 2. C cu lng bng v i ng 3. Mc tiu ca h thng tin lng 4. Cc yu t nh hng n tin lng 5. Cc hnh thc tin lng . CU HI N TP119 119 121 121 124 130CHNG VI: QUN TR CUNG NG I. KHI NIM V PHNG PHP PHN TCH LA CHN CUNG NG 1. Khi nim .. 2. Phng php phn tch la chn cung ng . II. QUN L MUA SM 1. D on nhu cu . 2. Phn tch nhu cu .... 3. Son tho mt k hoch mua sm ... III QUN TR D TR (TN KHO) 1. Cc quan im i lp v tn kho ... 2. Bn cht ca tn kho ... 3. Qun tr hin vt ca d tr 4. Qun tr k ton d tr 5. Qun tr kinh t ca d tr .. IV. H THNG LNG T HNG C NH 1. Xc nh lng t hng . 2. Xc nh im t hng .. CU HI N TP131CHNG VI: HIU QU KINH T CA SN XUT KINH DOANH TRONG DOANH NGHIP I . HIU QU KINH T V VAI TR CA VIC NNG CAO HIU QU KINH T TRONG SN XUT KINH DOANH CA DOANH NGHIP 1. Khi nim, bn cht ca hiu qu kinh t trong sn xut kinh doanh ... 2. Kinh doanh c hiu qu - iu kin sng cn ca mi doanh nghip II. H THNG CH TIU HIU QU KINH T V PHNG PHP TNH TON HIU QU KINH T TRONG CC DOANH NGHIP 1. Mc chun v hiu qu kinh t ca hot ng kinh doanh . 2. H thng ch tiu hiu qu kinh t ca hot ng sn xut kinh doanh .. III. CC BIN PHP NNG CAO HIU QU KINH T CA SN XUT KINH DOANH 1. Tng cng qun tr chin lc kinh doanh v pht trin doanh nghip 2. La chn quyt nh sn xut kinh doanh c hiu qu ... 3. Pht trin trnh i ng lao ng v to ng lc cho tp th v c nhn ngi lao ng 131 131 134 134 134 135 136 136 137 137 140 144 146 147 147 148 150 150 156 157 157 6. 4. Cng tc qun tr v t chc sn xut . 5. i vi cng ngh k thut . 6. Tng cng m rng quan h cu ni gia doanh nghip vi x hi . CU HI N TP158 158 159 159CHNG VIII: QUN TR CHT LNG TRONG DOANH NGHIP I. KHI NIM V SN PHM, CHT LNG SN PHM 1. Khi nim sn phm 2. Khi nim cht lng sn phm .. II. LCH S PHT TRIN CA CC QUAN NIM QUN TR CHT LNG ... III. M BO CHT LNG V CC H THNG M BO CHT LNG 1. m bo cht lng 2. H thng m bo cht lng . IV. CNG C QUN TR CHT LNG 1. Kim sot cht lng bng thng k (SQC) ... 2. Vng trn DEMING ... 3. Nhm cht lng (Quality circle) ... CU HI N TP TI LIU THAM KHO160 160 160 162 163 164 172 173 174 175 7. CHNG I.TNG QUAN V QUN TR KINH DOANH V NHIM V CH YU CA NH QUN TR DOANH NGHIP-Sau khi nghin cu chng ny ngi c c th:-Hiu nh ngha v doanh nghip, nm c bn cht v c im ca h thng kinh doanh.- Vai tr ca h thng kinh doanh i vi s pht trin ca nn kinh t. -Cc loi hnh doanh nghip-Doanh nghip l n v sn xut v phn phi.-Mi trng hot ng ca doanh nghip-Mc ch v mc tiu ca doanh nghip-Thnh lp, gii th v ph sn doanh nghipI. NH NGHA DOANH NGHIP (DN) 1. Mt s quan im v doanh nghip. Hin nay trn phng din l thuyt c kh nhiu nh ngha th no l mt doanh nghip, mi nh ngha u mang trong n c mt ni dung nht nh vi mt gi tr nht nh. iu y cng l ng nhin, v rng mi tc gi ng trn nhiu quan im khc nhau khi tip cn doanh nghip pht biu. Chng hn: 1.1 Xt theo quan im lut php: doanh nghip l t chc kinh t c t cch php nhn, c con du, c ti sn, c quyn v ngha v dn s hot ng kinh t theo ch hch ton c lp, t chu trch nhim v ton b hot ng kinh t trong phm vi vn u t do doanh nghip qun l v chu s qun l ca nh nc bng cc loi lut v chnh sch thc thi 1.2 Xt theo quan im chc nng: doanh nghip c nh ngha nh sau: "Doanh nghip l mt n v t chc sn xut m ti ngi ta kt hp cc yu t sn xut (c s quan tm gi c ca cc yu t) khc nhau do cc nhn vin ca cng ty thc hin nhm bn ra trn th trng nhng sn phm hng ha hay dch v nhn c khon tin chnh lch gia gi bn sn phm vi gi thnh ca sn phm y. (M.Francois Peroux). 1.3 Xt theo quan im pht trin th "doanh nghip l mt cng ng ngi sn xut ra nhng ca ci. N sinh ra, pht trin, c nhng tht bi, c nhng thnh cng, c lc vt qua nhng thi k nguy kch v ngc li c lc phi ngng sn xut, i khi tiu vong do gp phi nhng kh khn khng vt qua c " (trch t sch " kinh t doanh nghip ca D.Larua.A Caillat - Nh xut bn Khoa Hc X Hi 1992 ) 1.4 Xt theo quan im h thng th doanh nghip c cc tc gi ni trn xem rng " doanh nghip bao gm mt tp hp cc b phn c t chc, c tc ng qua li v theo ui cng mt mc tiu. Cc b phn tp hp trong doanh nghip bao gm 4 phn h sau: sn xut, thng mi, t chc, nhn s. Ngoi ra c th lit k hng lot nhng nh ngha khc na khi xem xt doanh nghip di nhng gc nhn khc nhau. Song gia cc nh ngha v doanh nghip u c nhng im chung nht, nu tng hp chng li vi mt tm nhn bao qut trn phng din t chc qun l l xuyn sut t khu hnh thnh t chc, pht trin n cc mi quan h vi mi trng, cc chc nng v ni dung hot ng ca doanh nghip cho thy l mt doanh nghip nht thit phi c cu thnh bi nhng yu t sau y: * Yu t t chc: mt tp hp cc b phn chuyn mn ha nhm thc hin cc chc nng qun l nh cc b phn sn xut, b phn thng mi, b phn hnh chnh.1 8. * Yu t sn xut: cc ngun lc lao ng, vn, vt t, thng tin. * Yu t trao i: nhng dch v thng mi - mua cc yu t u vo, bn sn phm sao cho c li u ra. * Yu t phn phi: thanh ton cho cc yu t sn xut, lm ngha v nh nc, trch lp qu v tnh cho hot ng tng lai ca doanh nghip bng khon li nhun thu c. 2. nh ngha doanh nghip. T cch nhn nhn nh trn c th pht biu v nh ngha doanh nghip nh sau: Doanh nghip l n v kinh t c t cch php nhn, quy t cc phng tin ti chnh, vt cht v con ngi nhm thc hin cc hot ng sn xut, cung ng, tiu th sn phm hoc dch v, trn c s ti a ha li ch ca ngi tiu dng, thng qua ti a ha li ca ch s hu, ng thi kt hp mt cch hp l cc mc tiu x hi. -Doanh nghip l mt n v t chc kinh doanh c t cch php nhn: T cch php nhn ca mt doanh nghip l iu kin c bn quyt nh s tn ti ca doanh nghip trong nn kinh t quc dn, n do Nh nc khng nh v xc nh. Vic khng nh t cch php nhn ca doanh nghip vi t cch l mt thc th kinh t, mt mt n c nh nc bo h vi cc hot ng sn xut kinh doanh, mt khc n phi c trch nhim i vi ngi tiu dng, ngha v ng gp vi nh nc, trch nhim i vi x hi. i hi doanh nghip phi chu trch nhim v ngha v ti chnh trong vic thanh ton nhng khon cng n khi ph sn hay gii th. - Doanh nghip l mt t chc sng trong mt th sng (nn kinh t quc dn) gn lin vi a phng ni n tn ti. - Doanh nghip l mt t chc sng v l n c qu trnh hnh thnh t mt ch v bn lnh ca ngi sng lp (t nhn, tp th hay Nh nc); qu trnh pht trin thm ch c khi tiu vong, ph sn hoc b mt doanh nghip khc thn tnh. V vy cuc sng ca doanh nghip ph thuc rt ln vo cht lng qun l ca nhng ngi to ra n. - Doanh nghip ra i v tn ti lun lun gn lin vi mt v tr ca mt a phng nht nh, s pht trin cng nh suy gim ca n nh hng n a phng . II. PHN LOI DOANH NGHIP. 1. Cn c vo tnh cht s hu ti sn trong doanh nghip Theo tiu thc ny doanh nghip c phn thnh cc loi: DN nh nc, DN t nhn, cng ty, hp tc x (HTX) 1.1 Doanh nghip Nh nc: l t chc kinh t do Nh nc u t vn. Nh nc ngi i din ton dn - t chc thc hin chc nng qun l trn mi mt hot ng sn xut kinh doanh k t khi thnh lp cho n khi gii th. Doanh nghip nh nc c t cch php nhn, c cc quyn v ngha v dn s trong phm vi s vn do doanh nghip qun l. 1.1.1 Khi nim: iu1 lut DNNN c Quc hi thng qua ngy 20.4.1995 nu: DNNN l t chc kinh t do Nh nc u t vn thnh lp v t chc qun l hot ng kinh doanh hoc hot ng cng ch nhm thc hin mc tiu kinh t x hi Nh nc quy nh. Doanh nghip c t cch hp php c cch php nhn c cc quyn v ngha v dn s, chu trch nhim v ton b hot ng kinh doanh 1.1.2 c im. Vi nhim v thc hin cc mc tiu kinh t x hi v iu tit v m trong nn kinh t th trng t ra nhu cu khch quan v s hnh thnh v tn ti cc DNNN. Quyn s hu t liu sn xut thuc v Nh nc, l c im th nht phn bit DNNN vi cc doanh nghip khc, ng thi hot ng kinh doanh l c im phn bit DNNN vi cc t2 9. chc, c quan khc ca Chnh ph. DNNN c phn bit cc loi hnh doanh nghip khc bi cc c im sau y: (bng 1.1) Bng 1.1: So snh DNNN vi cc loi hnh DN khc DOANH NGHIP NH NCCC LOI HNH DN KHC-C quan Nh nc c thm quyn ra quyt nh thnh lp, - C quan Nh ncthc hin cc mc tiu kinh t x hi m bo tnh nh hng cho php thnh lp trn c s ng k XHCN kinh doanh ca cc ch th kinh doanh -Ti sn l mt b phn ca ti sn Nh nc, thuc thuc s hu ca Nh nc (v DNNN do Nh nc u t vn thnh lp). DNNN khng c quyn s hu i vi ti sn m ch l ngi qun l kinh doanh trn s ti sn ca Nh nc (khng c quyn s hu nhng c quyn chim hu, nh ot v s dng- Ch th kinh doanh l ch s hu i vi ti sn kinh doanh ca h- DNNN do Nh nc t chc B my qun l ca doanh nghip Nh nc b nhim cc cn b ch cht ca doanh nghip, ph duyt chin lc, qui hoch, k hoch... 1.1.3 Thnh lp v t chc xp xp li DNNN: thc hin vai tr ch o trong nn kinh t Quyt nh 388/HBT v thnh lp li cc DNNN l bin php u tin thc hin xp xp li cc DNNN. Bin php th hai, tin hnh c phn ha cc DNNN. Mc ch ca c phn ha l nng cao hiu qu hat ng kinh doanh ca doanh nghip. Ngoi c phn ha doanh nghip nh nc, ng v Nh nc cn ch trng chuyn doanh nghip nh nc thnh cng ty trch nhim hu hn. Vic chuyn doanh nghip nh nc kinh doanh sang hat ng theo c ch cng ty trch nhim hu hn hoc cng ty c phn v b sung hnh thc cng ty trch nhim hu hn ch c mt sng lp vin p dng i vi doanh nghip kinh doanh 100% vn nh nc thc cht l ni dung ch yu ca cng ty ha. Cng ty ha doanh nghip nh nc nhm xc lp c ch pht huy ng lc lao ng v qun l doanh nghip nh nc trn c s pht huy quyn v trch nhim ca cc doanh nghip c phn vn nh nc v tinh thn tch cc ca ngi lao ng ti doanh nghip nh nc; bo m s cng bng tng i gia ngi lao ng trong doanh nghip nh nc vi ngi lao ng trong cc hp tc x c phn, doanh nghip nh nc c phn ha; nng cao hiu qu qun l ca nh nc i vi cc doanh nghip nh nc. Bin php th ba, l hnh thnh cc t chc kinh t mnh sc cnh tranh, hnh thnh nhng ngnh kinh t k thut, m bo thng nht cn i sn xut, nhp khu, tiu dng, ngnh hng trn phm vi c nc, ng vai tr quan trng trong cc cn i xut nhp khu, bo m vt t hng tiu dng ch yu, gp phn n nh gi c th trng. Cc DNNN ang chim gi mt v tr quan trng trong nn kinh t t nc v s tham gia ng gp v vai tr trong qun l ca nn kinh t th trng theo nh hng XHCN. M hnh DNNN ang tip tc c nghin cu ci tin hot ng ngy cng c hiu qu cao hn, nng cao sc cnh tranh ca sn phm, dch v trn th trng, gi c vai tr ch o trong nn kinh t. 1.2 Doanh nghip hn vn: l mt t chc kinh t m vn c u t do cc thnh vin tham gia gp vo v c gi l cng ty. H cng chia li v cng chu l tng ng vi phn vn ng gp. Trch nhim php l ca tng hnh thc c nhng c trng khc nhau. Theo3 10. Lut doanh nghip, loi hnh cng ty c cc loi: cng ty hp danh, cng ty trch nhim hu hn, cng ty c phn. 1.2.1 Khi nim Cng ty. Cng ty c hiu l s lin kt ca 2 hoc nhiu c nhn hoc php nhn bng s kin php l, nhm tin hnh t c mc tiu chung no " (theo KUBLER). 1.2.2 c im cng ty: - Cng ty phi do hai ngi tr ln gp vn thnh lp, nhng ngi ny phi c lp vi nhau v mt ti sn. - Nhng ngi tham gia cng ty phi gp ti sn nh tin, vng, ngoi t, my mc thit b, tr s, bn quyn s h cng nghip. Tt c cc th do cc thnh vin ng gp tr thnh ti sn chung ca cng ty nhng mi thnh vin vn c quyn s h i vi phn vn gp. H c quyn bn tng, cho phn s h ca mnh. Mc ch vic thnh lp cng ty l kim li chia nhau. Li nhun ca cng ty c chia cho nhng ngi c vn trong cng ty. 1.2.3 Cc loi hnh cng ty Vit Nam. 1.2.3.1 Cng ty hp danh. Cng ty hp danh l doanh nghip c t nht hai thnh vin hp danh, ngoi cc thnh vin hp danh c th c thnh vin gp vn. Thnh vin hp danh phi l c nhn, c trnh chuyn mn v uy tn ngh nghip, phi chu trch nhim bng ton b ti sn ca mnh v cc ngha v ca cng ty, khng c ng thi l thnh vin ca cng ty hp danh khc hoc ch doanh nghip t nhn. Thnh vin gp vn ch chu trch nhim v cc ngha v cu cng ty trong phm vi phn vn gp gp vo cng ty. Hi ng thnh vin gm tt c cc thnh vin hp danh: l c quan quyt nh cao nht ca cng ty. Trong qu trnh hot ng, cc thnh vin hp danh phn cng nhau m nhn cc chc trch qun tr v kim sot hot ng ca cng ty, trong c mt ngi lm gim c cng ty Thnh vin gp vn ca cng ty c quyn tham gia tho lun v biu quyt nhng vn quan trng trong iu l cng ty. - Vic tip nhn thnh vin mi: ngi c tip nhn lm thnh vin hp danh mi hoc thnh vin gp vn mi khi c tt c thnh vin hp danh ca cng ty ng . Thnh vin hp danh mi ch chu trch nhim v cc ngha v cu cng ty pht sinh sau khi ng k thnh vin vi c quan ng k kinh doanh - Vic rt khi cng ty: thnh vin hp danh c quyn rt khi cng ty nu c a s thnh vin hp danh cn li ng , nhng vn phi lin i chu trch nhim v cc ngha v ca cng ty. Vic chuyn nhng phn vn gp cho cc thnh vin khc c t do thc hin - Vic chm dt t cch thnh vin: + Nu do thnh vin t rt vn ra khi cng ty hoc b khai tr khi cng ty th ngi phi lin i chu trch nhim v ngha v ca cng ty pht sinh trc khi vic ng k chm dt t cch thnh vin vi c quan ng k kinh doanh. + Nu do thnh vin cht hoc b hn ch mt nng lc hnh v dn s th cng ty c quyn s dng ti sn tng ng vi trch nhim ca ngi thc hin cc ngha v ca cng ty. 1.2.3.2 Cng ty trch nhim hu hn (TNHH). L doanh nghip, trong cc thnh vin cng gp vn cng chia nhau li nhun, cng chu l tng ng vi phn vn gp v ch chu trch nhim v cc khon n ca cng ty trong phm vi phn vn ca mnh gp vo cng ty.4 11. - c im: + Cng ty TNHH c hai thnh vin tr ln (iu 26), thnh vin chu trch nhim v cc khon n v cc ngha v ti sn khc ca doanh nghip trong phm vi s vn cam kt gp vo doanh nghip, nhng khng qu 50 thnh vin. + Phn vn gp ca tt c cc thnh vin di bt k hnh thc no u phi ng ngay khi thnh lp cng ty. Phn vn gp ca cc thnh vin khng c th hin di hnh thc chng khon (nh c phiu trong cng ty c phn) v c ghi r trong iu l ca cng ty. + Cng ty TNHH khng c pht hnh c phiu ra ngoi cng chng huy ng vn. Do kh nng tng vn ca cng ty rt hn ch. + Vic chuyn nhng phn vn gp ca mnh cho ngi ngoi cng ty b hn ch gt gao. Vic chuyn nhng vn ch c thc hin khi c s ng ca nhm thnh vin i din cho t nht 3/4 s vn iu l ca cng ty. Trn mi giy t giao dch, ngoi tn cng ty, vn iu l ca cng ty phi ghi r cc ch "Trch nhim h hn", vit tt "TNHH". + C cu qun l thng gn nh ph thuc vo s lng thnh vin. Nu cng ty c t 11 thnh vin tr xung c cu t chc qun tr gm c hi ng thnh vin l c quan quyt nh cao nht, Ch tch cng ty v gim c (hoc Tng gim c) iu hnh. Trng hp cng ty TNHH mt thnh vin l t chc (iu 46) l doanh nghip do mt t chc s hu - gi tt l ch s hu chu trch nhim v cc khan n v cc ngha v ti sn khc ca doanh nghip trong phm vi s vn iu l ca cng ty. Ch s hu cng ty c quyn chuyn nhng ton b hoc mt phn vn iu l ca cng ty cho t chc, c nhn khc. i vi loi cng ty ny th khng thnh lp hi ng thnh vin. Ty thuc quy m, ngnh, ngh kinh doanh c cu t chc qun l bao gm: Hi ng qun tr v gim c (Tng gim c) hoc Ch tch cng ty v Gim c (Tng gim c), trong Ch tch l ch s hu cng ty v l ngi i din theo php lut ca cng ty, c ton quyn quyt nh vic qun l v iu hnh hot ng kinh doanh ca cng ty. i vi cng ty c 12 thnh vin tr ln phi lp thm ban kim sot. - Thun li v kh khn ca cng ty TNHH + Thun li: i C nhiu ch s hu hn DNTN nn c th c nhiu vn hn, do vy c v th ti chnh to kh nng tng trng cho doanh nghip. i Kh nng qun l ton din do c nhiu ngi hn tham gia iu hnh cng vic kinh doanh, cc thnh vin vn c trnh kin thc khc nhau, h c th b sung cho nhau v cc k nng qun tr. iTrch nhim php l hu hn. + Kh khn: i Kh khn v kim sot: Mi thnh vin u phi chu trch nhim i vi cc quyt nh ca bt c thnh vin no trong cng ty. Tt c cc hot ng di danh ngha cng ty ca mt thnh vin bt k u c s rng buc vi cc thnh vin khc mc d h khng c bit trc. Do , s hiu bit v mi quan h thn thin gia cc thnh vin l mt yu t rt quan trng v cn thit, bi s y quyn gia cc thnh vin mang tnh mc nhin v c phm vi rt rng ln i Thiu bn vng v n nh, ch cn mt thnh vin gp ri ro hay c suy ngh khng ph hp l cng ty c th khng cn tn ti na; tt c cc hot ng kinh doanh d b nh ch.5 12. Sau nu mun th bt u cng vic kinh doanh mi, c th c hay khng cn mt cng ty TNHH khc. i Cng ty TNHH cn c bt li hn so vi DNTN v nhng im nh phi chia li nhun, kh gi b mt kinh doanh v c ri ro chn phi nhng thnh vin bt ti v khng trung thc. 1.2.3.3 Cng ty c phn. - Khi nim v c im:Cng ty c phn l cng ty trong : + S thnh vin gi l c ng m cng ty phi c trong sut thi gian hot ng t nht l ba. + Vn cu cng ty c chia thnh nhiu phn bng nhau gi l c phn v c th hin di hnh thc chng khon l c phiu. Ngi c c phiu gi l c ng tc l thnh vin cng ty. + Khi thnh lp cc sng lp vin (nhng ngi c sng kin thnh lp cng ty ch cn phi k 20% s c phiu d tnh pht hnh), s cn li h c th cng khai gi vn t nhng ngi khc. + Cng ty c phn c pht hnh c phiu v tri phiu ra ngoi cng chng, do kh nng tng vn ca cng ty rt ln. + Kh nng chuyn nhng vn ca cc c ng d dng. H c th bn c phiu ca mnh mt cch t do. + Cng ty c phn thng c ng thnh vin (c ng) v n c pht hnh c phiu, ai mua c phiu s tr thnh c ng. - T chc qun l cng ty c phn: Cng ty c phn l loi cng ty thng thng c rt nhiu thnh vin v vic t chc qun l rt phc tp, do phi c mt c ch qun l cht ch. Vic qun l iu hnh cng ty c phn c t di quyn ca 3 c quan: - i hi ng c ng; - Hi ng qun tr; - Ban kim sot . + i hi ng c ng: i hi ng c ng l c quan c thm quyn quyt nh cao nht ca cng ty gm tt c cc c ng. C ng c th trc tip hoc gin tip tham gia i hi ng cng ty. L c quan tp th, i hi ng khng lm vic thng xuyn m ch tn ti trong thi gian hp v ch ra quyt nh khi c cc c ng tho lun v biu quyt tn thnh. I HI NG C NGBuBAN KIM SOTBu HI NG QUN TR Bu(hoc thu)TNG GIM C S 1.1: T chc ca cng ty c phn. i hi ng c ng: c triu tp thnh lp cng ty. Lut khng quy nh i hi ng c ng phi hp trc hay sau khi c giy php thnh lp nhng phi tin hnh trc khi ng k kinh doanh. i hi ng thnh lp hp l phi c nhm c ng i din cho t nht 3/4 s vn iu l ca cng ty v biu quyt theo a s phiu qu bn.6 13. * i hi ng bt thng: l i hi ch c triu tp sa i iu l cng ty. Tnh bt thng ca i hi ni ln rng i hi s quyt nh nhng vn rt quan trng. * i hi ng thng nin: c t chc hng nm. i hi ng thng nin quyt nh nhng vn ch yu sau: Quyt nh phng hng, nhim v pht trin cng ty v k hoch kinh doanh hng nm.Tho lun v thng qua bn tng kt nm ti chnh.Bu, bi min thnh vin HQT v kim sot vin.Quyt nh s li nhun trch lp cc qu ca cng ty s li nhun chia cho c ng, phn chia trch nhim v cc thit hi xy ra i vi cng ty trong kinh doanh.Quyt nh cc gii php ln v ti chnh cng ty.Xem xt sai phm ca HQT gy thit hi cho cng ty.+ Hi ng qun tr: (HQT) HQT l c quan qun l cng ty, c t 3-12 thnh vin, s lng c th c ghi trong iu l cng ty. HQT c ton quyn nhn danh cng ty quyt nh mi vn lin quan n mc ch, quyn li ca cng ty tr nhng vn thuc thm quyn ca i hi ng. HQT bu mt ngi lm ch tch, ch tch HQT c th kim Gim c (Tng gim c cng ty) hoc HQT c mt ngi trong s h lm Gim c hoc thu ngi lm Gim c cng ty. + Ban kim sot : Cng ty c phn c trn mi mt c ng phi c ban kim sot t ba n nm thnh vin. Kim sot vin thay mt cc c ng kim sot cc hot ng ca cng ty, ch yu l cc vn ti chnh. V vy phi c t nht mt kim sot vin c trnh chuyn mn v k ton. Kim sot vin c nhim v v quyn hn nh sau: - Kim sot s sch k ton ti sn, cc bng tng k nm ti chnh ca cng ty v triu tp i hi ng khi cn thit; - Trnh i hi ng bo co thm tra cc bng tng kt nm ti chnh cu cng ty; - Bo co v s kin ti chnh bt thng xy ra v nhng u khuyt im trong qun l ti chnh cu HQT. Cc kim sot vin chu trch nhim trc i hi ng v khng c kim nhim l thnh vin HQT, Gim c hoc l ngi c lin quan trc h ba i vi h. Nh vy t chc cng ty c s phn cng cc chc nng c th cho tng c quan khc nhau, gim st ln nhau trong mi cng vic. - Thun li kh khn ca cng ty c phn + Thun li: h Trch nhim php l c gii hn: trch nhim ca cc c ng ch gii hn s tin u t ca h. h Cng ty c phn c th tn ti n nh v lu bn h Tnh cht n nh, lu bn, s tha nhn hp php, kh nng chuyn nhng cc c phn v trch nhim hu hn, tt c cng li, c ngha l nh u t c th u t m khng s gy nguy him cho nhng ti sn c nhn khc v c s m bo trong mt chng mc no o7 14. gi tr vn u t s tng ln sau mi nm. iu ny to kh nng cho hu ht cc cng ty c phn tng vn tng i d dng. h c chuyn nhng quyn s hu. Cc c phn hay quyn s hu cng ty c th c chuyn nhng d dng, chng c ghi vo danh mc chuyn nhng ti S giao dch chng khon v c th mua hay bn trong cc phin m ca mt cch nhanh chng. V vy, cc c ng c th duy tr tnh thanh khon ca c phiu v c th chuyn nhng cc c phiu mt cch thun tin khi h cn tin mt. + Kh khn: h Cng ty c phn phi chp hnh cc ch kim tra v bo co cht ch. h Kh gi b mt: v li nhun ca cc c ng v thu ht cc nh u t tim tng, cng ty thng phi tit l nhng tin tc ti chnh quan trng, nhng thng tin ny c th b i th cnh tranh khai thc. h Pha cc c ng thng thiu quan tm ng mc, rt nhiu c ng ch lo ngh n li c phn hng nm v t hay khng quan tm n cng vic ca cng ty. S quan tm n li c phn ny lm cho mt s ban lnh o ch ngh n mc tiu trc mt ch khng phi thnh t lu di. Vi nhim k hu hn, ban lnh o c th ch mun bo ton hay tng li c phn nng cao uy tn ca bn thn mnh. h Cng ty c phn b nh thu hai ln. Ln th nht thu nh vo cng ty. Sau , khi li nhun c chia, n li phi chu thu nh vo thu nhp c nhn ca tng c ng. 1.3 Doanh nghip t nhn: theo hnh thc ny th vn u t vo doanh nghip do mt ngi b ra. Ton b ti sn ca doanh nghip thuc quyn s hu ca t nhn. Ngi qun l doanh nghip do ch s hu m nhn hoc c th thu mn, tuy nhin ngi ch doanh nghip l ngi phi hon ton chu trch nhim ton b cc khon n cng nh cc vi phm trn cc mt hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip trc php lut. 1.3.1 nh ngha: Doanh nghip t nhn (DNTN) l n v kinh doanh c mc vn khng thp hn vn ng k, do mt c nhn lm ch v t chu trch nhim bng ton b ti sn ca mnh v mi hot ng ca doanh nghip.1.3.2 c im. - DNTN l mt n v kinh doanh do mt c nhn b vn ra thnh lp v lm ch. C nhn va l ch s hu, va l ngi s dng ti sn, ng thi cng l ngi qun l hot ng doanh nghip. Thng thng, ch doanh nghip l gim c trc tip tin hnh hot ng kinh doanh ca doanh nghip, nhng cng c trng hp v l do cn thit, ch doanh nghip khng trc tip iu hnh hot ng kinh doanh m thu ngi khc lm gim c. Nhng d trc tip hay gin tip iu hnh hot ng sn sut kinh doanh ca doanh nghip, ch doanh nghip vn phi chu trch nhim v mi hot ng . Do tnh cht mt ch doanh nghip t nhn qun l v chu trch nhim khng c s phn chia ri ro vi ai. c im ny cho php phn bit doanh nghip t nhn vi cng ty c phn v cng ty trch nhim hu hn l nhng loi hnh doanh nghip do nhiu ngi cng chu trch nhim v mi hot ng ca cng ty tng ng vi phn gp vn ca mnh. -DNTN phi c mc vn khng thp hn mc vn ng k.- Ch doanh nghip t nhn chu trnh nhim v hn v cc khon n trong kinh doanh ca doanh nghip. y l im khc nhau gia DNTN vi cng ty TNHH v cng ty c phn l nhng c s kinh doanh m nhng ngi ch ch phi chu trch nhim v cc khon n ca cng ty trong phm vi phn vn gp ca mnh. 1.3.3 Thun li v kh khn ca DNTN.8 15. - Thun li. + Th tc thnh lp DNTN n gin, d dng. + Ngi ch s hu ton quyn quyt nh kim sot ton b hot ng kinh doanh, do vy d kim sot cc hot ng. + Tnh linh hot do ngi ch c th thay i ngnh hng kinh doanh ca mnh theo mun. + Tnh b mt, mi khon li nhun do doanh nghip em li u thuc v h, h khng phi chia x b quyt ngh nghip hay kinh doanh vi ngi khc, tr khi h mun lm nh vy. + Gii th d dng, DNTN c th bn c s kinh doanh ca mnh cho bt k ngi no h mun vi bt c lc no theo gi h chp nhn - Kh khn + Kh khn ca DNTN lin quan n s lng ti sn, vn c gii hn m mt ngi c th c, thng h b thiu vn v bt li ny c th gy cn tr cho s pht trin. + Trch nhim php l v hn, nh nu trn ch s hu c hng ton b li nhun ca doanh nghip, nhng nu thua l th h cng gnh chu mt mnh. + Yu km nng lc qun l ton din, khng phi ngi ch doanh nghip no cng trnh x l tt c nhng vn v ti chnh, sn xut, tiu th. + Gii hn v s sinh tn ca doanh nghip, nguyn do l tnh cht khng bn vng ca hnh thc s hu ny, mi s c xy ra i vi ch doanh nghip c th lm cho doanh nghip khng tn ti c na. 1.4 Hp tc x 1.4.1 Khi nim v c im: - Khi nim: HTX l loi hnh kinh t tp th, do nhng ngi lao ng v cc t chc c nhu cu, li ch chung t nguyn gp vn, gp sc lp ra theo quy nh ca php lut pht huy sc mnh ca tp th v ca tng x vin nhm gip nhau thc hin hiu qu hn cc hot ng sn xut, kinh doanh, dch v, v ci thin i sng, gp phn pht trin kinh t x hi - c im: HTX va l t chc kinh t va l t chc x hi: + L mt t chc kinh t , HTX l mt doanh nghip c thnh lp nhm pht trin sn xut, kinh doanh c hiu qu, bo m li ch ca ngi lao ng ca tp th v ca x hi. + L mt t chc x hi, HTX l ni ngi lao ng nng ta v gup ln nhau trong sn sut cng nh trong i sng vt cht v tinh thn. - Hp tc x t chc v hot ng theo cc nguyn tc: + T nguyn gia nhp v ra khi HTX. + T chu trch nhim v cng c li. + Qun l dn ch v bnh ng. + Phn phi m bo li ch x vin v pht trin ca HTX. + Hp tc v pht trin cng ng Vai tr cu kinh t hp tc v HTX. Kinh t hp tc (KTHT) v HTX l nhu cu tt yu khch quan trong qu trnh pht trin nn kinh t nhiu thnh phn theo nh hng x hi ch ngha. T chc v pht trin KTHT v HTX khng ch gip nhng ngi sn xut nh c sc cnh tranh, chng li s chn p ca cc doanh nghip ln, m v lu di ng ta ch trng pht trin nn kinh t hng ha nhiu9 16. thnh phn, trong kinh t HTX l mt b phn quan trng cng vi kinh t Nh nc dn tr thnh nn tng ca nn kinh t cng l nn tng chnh tr-x hi ca t nc t mc tiu dn giu, nc mnh, x hi cng bng vn minh. 2. Cn c vo lnh vc hot ng ca doanh nghip trong nn kinh t quc dn. Theo tiu thc ny, doanh nghip c phn thnh cc loi: - Doanh nghip nng nghip: l nhng doanh nghip hot ng trong lnh vc nng nghip, hng vo vic sn xut ra nhng sn phm l cy, con. Hot ng sn xut kinh doanh ca nhng doanh nghip ny ph thuc rt nhiu vo iu kin t nhin. - Doanh nghip cng nghip: l nhng doanh nghip hot ng trong lnh vc cng nghip, nhm to ra nhng sn phm bng cch s dng nhng thit b my mc khai thc hoc ch bin nguyn vt liu thnh thnh phm. Trong cng nghip c th chia ra: cng nghip xy dng, cng nghip ch to, cng nghip in t v.v... - Doanh nghip thng mi: l nhng doanh nghip hot ng trong lnh vc thng mi, hng vo vic khai thc cc dch v trong khu phn phi hng ha cho ngi tiu dng tc l thc hin nhng dch v mua vo v bn ra kim li.. Doanh nghip thng mi c th t chc di hnh thc bun bn s hoc bun bn l v hot ng ca n c th hng vo xut nhp khu. - Doanh nghip hot ng dch v: Cng vi s pht trin ca nn kinh t, lnh vc dch v cng c pht trin a dng, nhng doanh nghip trong ngnh dch v khng ngng pht trin nhanh chng v mt s lng v doanh thu m cn tnh a dng v phong ph ca lnh vc ny nh: ngn hng, ti chnh, bo him, bu chnh vin thng, vn ti, du lch, khch sn, y t v.v... . 3. Cn c vo quy m ca doanh nghip: Theo tiu thc quy m, cc doanh nghip c phn lm ba loi: * Doanh nghip quy m ln. * Doanh nghip quy m va. * Doanh nghip quy m nh. phn bit cc doanh nghip theo quy m nh trn, hu ht cc nc ngi ta da vo nhng tiu chun nh: - Tng s vn u t ca doanh nghip. - S lng lao ng trong doanh nghip. - Doanh thu ca doanh nghip. - Li nhun hng nm. Trong tiu chun tng s vn v s lao ng c ch trong nhiu hn, cn doanh thu v li nhun c dng kt hp phn loi. Tuy nhin, khi lng ha nhng tiu chun ni trn th ty thuc vo trnh pht trin sn xut mi quc gia, ty thuc tng ngnh c th, cc thi k khc nhau m s lng c lng ha theo tng tiu chun gia cc quc gia khng ging nhau. III. BN CHT V C IM CA H THNG KINH DOANH 1. Bn cht ca kinh doanh. Doanh nghip nh nu trn, n khc vi cc t chc khc ch chng sn xut hng ha, hay cung cp cc loi dch v vi mc ch thu c li nhun nhm m rng hn na hot ng kinh doanh.10 17. Kinh doanh l mt h thng sn xut hng ha hoc dch v tha mn cc nhu cu ca con ngi, ca x hi. Bn thn kinh doanh c th c coi nh mt h thng tng th bao gm nhng h thng cp di nh hn l cc ngnh kinh doanh, mi ngnh kinh doanh c to thnh bi nhiu doanh nghip c quy m khc nhau, sn xut nhiu loi sn phm khc nhau. Mi doanh nghip li bao gm nhiu h thng con nh sn xut, ti chnh, marketing... Bn cht ca kinh doanh: - Doanh nghip tip nhn cc nhp lng v hot ng trong nhng iu kin c th ty theo loi hnh kinh doanh. Tuy nhin c im chung l cc yu t nhp lng ch c gii hn hay c gi l khan him i vi bt k doanh nghip no. - Doanh nghip s dng cc nhp lng theo cch thc hiu qu nht. S cnh tranh ca cc doanh nghip yu cu hng ha c bn vi gi phi chng v c cht lng thch hp. Mt doanh nghip thnh cng phi lun lun pht hin c nhng nhu cu mi hoc nhu cu cn thiu, cha c p ng ca ngi tiu dng v lun lun sn sng tha mn cc nhu cu . Di p lc ca cnh tranh v sc mua ca ngi tiu dng, cc nh sn xut s c gng s dng c hiu qu hn thit b, nguyn liu v lao ng to ra nhiu hng ha hn, c cht lng tt hn. Do , khi theo ui nhng quyn li ring tt yu doanh nghip s ng thi to ra li ch cho x hi, bi cc doanh nghip s phi tha mn cc nhu cu ca x hi khi c gng tha mn nhng ham mun ca h. Trong lc theo ui li nhun, nh kinh doanh cng phi phc v ngi tiu dng v phc v li ch x hi. Quan nim ny l nn tng ca nn kinh t th trng. - Doanh nghip sn xut cc sn phm dch v tha mn nhu cu v x hi. Bn cht ca h thng kinh doanh c biu hin qua s 1.2: Doanh nghip nhn cc nhp lng v hot ng trong mi trng t nhin, kinh t, chnh tr, lut php, cng ngh v cc p lc x hi.Doanh nghip bin i cc nhp lng theo cch c hiu qu nht vi s kt hp cc ngun lc, khuyn khch ngi lao ng, p dng cc k thut thch hp.Doanh nghip sn xut ra hng ha v dch v tha mn cc nhu cu, ng thi cng to ra cc li ch kinh t, x hi, nng cao mc sng ca x hi.S 1.2: H thng kinh doanh 2. c im ca h thng kinh doanh 2.1 S phc tp v tnh a dng: H thng kinh doanh hin i l mt c cu rt phc tp gm c nhiu khu vc. Mi khu vc do nhiu ngnh to nn. Mi ngnh li c to thnh t nhiu t chc kinh doanh m cc t chc kinh doanh ny thay i trong nhng gii hn hnh thc s hu, qui m kinh doanh, c cu vn, phong cch qun tr v phm vi hot ng. Chng hn: khu vc sn xut c to nn bng cc nh my lp rp t, ch to in gia dng (m un nc, ni cm in, t lnh,...) v cc sn phm in t (my ghi m, cassetle, u my v ti vi, my tnh, my vi tnh,...). Khu vc dch v bao gm cc loi dch v nh vn ti, ngn hng, cc dch v chuyn nghip. Ngnh cng ty vn ti c to thnh bi cc ngnh: ng st, vn ti bin, vn ti t, hng khng. Ngnh cng nghip dch v bao gm cc i l vn chuyn, khch sn, nh hng, cc khu vn quc gia. Ngnh dch v chuyn nghip bao gm cc lut s, kin trc s, bc s, chuyn vin k ton, nh kinh doanh bt ng sn... Trong mi ngnh cng nghip ny, mt s cng ty ch hot ng c tnh cht cc b a phng. Trong khi nhiu cng ty khc c vn phng ti nhiu quc gia nh Morgan Stanley - Dean Wither, Novartis C Sandoz v Ciba - Geigy, Hilton, Holiday Inn... 11 18. 2.2 S ph thuc ln nhau: Cc t chc kinh doanh hp tc vi nhau trong hot ng kinh doanh. Mt cng ty mua nguyn liu th hay cc chi tit ri t nhiu cng ty khc, sau bn cc sn phm hon thnh cho cc nh bn bun, bn l v nhng ngi ny em bn chng cho nhng ngi s dng cui cng. Trong tin trnh , tt c cc t chc kinh doanh ny u ph thuc vo s cung ng dch v ca cc cng ty vn ti, cc ngn hng v nhiu cng ty khc. V vy s ph thuc ln nhau l mt h thng kinh doanh ring ca h thng kinh doanh hin i. 2.3 S thay i v i mi: m bo thnh cng, cc t chc kinh doanh phi p ng kp thi nhng thay i th hiu v nhu cu ca ngi tiu dng. H qu tt yu ca cc tin b cng ngh l nhiu sn phm nhanh chng tr nn li thi v b thay th. Bi vy s thay i v i mi l nhng c trng quan trng trong h thng kinh doanh hin i. 3. Cc yu t sn xut H thng t chc kinh doanh cn n nhiu yu t nhp lng khc nhau to ra cc xut lng cho x hi. Cc nhp lng ny c gi l cc yu t sn xut, cc nhp lng cn bn gm c lao ng, tin vn, nguyn vt liu, i ng cc nh kinh doanh. 3.1 Lao ng: Bao gm tt c nhng ngi lm vic trong doanh nghip (cn c gi l ngun nhn lc) t gim c n qun c, nhn cng n nhn vin vn phng, cng nhn trong dy chuyn lp rp, ngi bn hng,... 3.2 Tin vn: L tt c tin ca cho hot ng ti chnh ca mt doanh nghip. Nhng tin ca ny c th l vn u t ca chnh ch doanh nghip, cc c ng, ca cc thnh vin, l tin vay ngn hng hay li nhun kinh doanh c gi li. Chng c s dng mua nguyn liu, tr lng cng nhn, lp t my mc, thit b mi hay xy dng nh xng, m rng nh my. 3.3 Nguyn liu: C th thuc dng t nhin nh t ai, nc hay khong cht tuyn chn. Trong cng nghip nguyn liu bao gm nguyn liu th, linh kin ri hay bn thnh phm, s dng trc tip trong qu trnh sn xut. 3.4 i ng cc nh kinh doanh: L nhng ngi chp nhn ri ro tham gia vo hot ng kinh doanh. Nh kinh doanh c th t qun l doanh nghip ca h hoc i vi cc t chc kinh doanh ln gii ch c th thu mn mt i ng cc nh qun tr chuyn nghip thay mt h iu hnh doanh nghip. Nh kinh doanh l nhng ngi to lp doanh nghip, lm ch s hu v qun l doanh nghip. l nhng ngi c sng to, linh hot, dm chp nhn nhng mo him ri ro trong kinh doanh, chnh h l nhng ngi to nn sc sng ca doanh nghip, to nn s si ng ca cuc sng cnh tranh trn th trng. Trong nn kinh t th trng, vai tr kinh doanh biu hin trc ht trong vic chuyn dch cc yu t kinh doanh: t ai, lao ng, vn, k thut, thng tin... Nh kinh doanh phi l nhng ngi c kh nng hot ng theo nhiu chc nng khc nhau. Khi bc vo lnh vc kinh doanh h c quyt tm theo ui nhng mc tiu xc nh: tm kim li nhun, c t ch trong hnh ng, c tha mn trong cuc sng v.v... . Nhng nh doanh nghip thnh cng ch chp nhn nhng ri ro c tnh ton ca vic thu li nhun hoc l l trong vic thc hin nhng hot ng kinh doanh trong mt th trng m h pht hin ra mt nim v nhng nhu cu. IV. DOANH NGHIP L N V SN XUT V PHN PHI 1. Doanh nghip l n v sn xut.12 19. Cc doanh nghip d hat ng cc lnh vc khc nhau u c im ging nhau: -C phng tin sn xut, ngun nhn lc, ti chnh, k thut, b quyt.-Mua nguyn vt liu, nhin liu, thit b my mc ca ngi cung ng.-Sn xut ra ca ci hoc dch v bn cho khch hng hoc cung cp cho x hi.Doanh nghip phi kt hp cc yu t ca qu trnh sn xut sn xut ra sn phm hoc dch v. Doanh nghip cn xc nh gi bn sn phm/dch v cho php b p cc chi ph sn xut kinh doanh b ra. Cc doanh nghip u phi i u vi tnh ton ny. 2. Doanh nghip l n v phn phi. Tin thu c do bn sn phm hng ho, dch v doanh nghip pah chi tr rt nhiu khon khc nhau: -Chi tr cho ngi cung ng nguyn vt liu, my mc thit b; nhin liu, nng lng-Chi tr tin lng, tin thng cho ngi lao ng;-Chi sa cha ti sn c nh;-Chi cho qun l: thng tin, lin lc, vn phng phm, hi ngh khch hng, tip khch...-Chi cho bn hng, i l, qung co, khuyn mi.-Tr li vn vay,-Chi bo him x hi;-Chi xy dng c bn;-Np thu v ng gp cho x hi-Lp qu d tr v qu pht trin sn xut kinh doanh-Lp qu phc liDoanh nghip cn tnh ton cn i cc khon thu v khon chi sao cho hot ng sn xut kinh doanh khng ngng pht trin. V. MI TRNG HOT NG CA DOANH NGHIP 1. Quan nim v mi trng kinh doanh ca doanh nghip . S pht trin c hiu qu v bn vng ca ton b nn kinh t quc dn, suy cho cng ph thuc vo kt qu ca cc phn t cu thnh - cc doanh nghip. Mc t c h thng mc tiu kinh t - x hi ca mi doanh nghip li ph thuc vo mi trng kinh doanh v kh nng thch ng ca doanh nghip vi hon cnh ca mi trng kinh doanh. T quan nim chung: Mi trng l tp hp cc yu t, cc iu kin thit lp nn khung cnh sng ca mt ch th, ngi ta thng cho rng mi trng kinh doanh l tng hp cc yu t, cc iu kin c nh hng trc tip hay gin tip n hot ng kinh doanh ca cc doanh nghip. Cc yu t, cc iu kin cu thnh mi trng kinh doanh lun lun c quan h tng tc vi nhau v ng thi tc ng n hot ng kinh doanh ca doanh nghip, nhng mc v chiu hng tc ng ca cc yu t, iu kin li khc nhau. Trong cng mt thi im, vi cng mt i tng c yu t tc ng thun, nhng li c yu t to thnh lc cn i vi s pht trin ca doanh nghip. Cc yu t, iu kin tc ng n hot ng kinh doanh ca doanh nghip khng c nh mt cch tnh ti m thng xuyn vn ng, bin i. Bi vy, nng cao hiu qu hot ng13 20. ca doanh nghip, cc nh qun tr phi nhn bit mt cch nhy bn v d bo ng c s thay i ca mi trng kinh doanh. 2. Cc yu t ca mi trng kinh doanh. Mi trng kinh doanh c cu thnh t nhiu yu t khc nhau. Xt theo cp tc ng n sn xut v qun tr doanh nghip, c cp nn kinh t quc dn v cp ngnh. cp nn kinh t quc dn (cn gi l mi trng v m, mi trng tng qut), cc yu t mi trng bao gm: - Cc yu t chnh tr - lut php. - Cc yu t kinh t - Cc yu t k thut - cng ngh. - Cc yu t vn ha - x hi - Cc yu t t nhin. cp ngnh (cn gi l mi trng tc nghip), cc yu t mi trng bao gm: - Sc p v yu cu ca khch hng - Cc i th cnh tranh hin c v tim n. - Mc pht trin ca th trng cc yu t - Cc sn phm thay th sn phm doanh nghip ang sn xut - Cc quan h lin kt. Mi trng tc nghip c xc nh i vi mt ngnh cng nghip c th, vi tt c cc doanh nghip trong ngnh chu nh hng ca mi trng tc nghip trong ngnh .Mi trng v m gm cc yu t nm bn ngoi t chc, nh hnh v c nh hng n cc mi trng tc nghip v mi trng ni b, v to ra cc c hi v mi nguy c i vi cc t chc. Mi trng tc nghip v mi trng bao hm cc yu t bn ngoi t chc, nh hng s cnh tranh trong ngnh. Hon cnh ni b bao hm cc ngun lc ni b t chc.Mi trng kinh t v m 1.Cc yu t kinh t 2.Cc yu t chnh tr v php lut 3.Cc yu t x hi 4.Cc yu t t nhin 5. Cc yu t cng nghMi tng tc nghip 1.Cc i th cnh tranh 2.Khch hng 3.Ngi cung ng nguyn vt liu 4.Cc i th tim n 5. Hng thay th Hon cnh ni b 1.Ngun nhn lc 2.Nghin cu v pht trin 3.Sn xut 4.Ti chnh k ton 5.Marketing 6.Vn ha ca t chcS 1.3 : Cc yu t mi trng14 21. Xt theo qu trnh kinh doanh ca doanh nghip, c th phn chia mi trng kinh doanh thnh mi trng bn trong v mi trng bn ngoi. - Mi trng bn trong bao gm ton b cc quan h kinh t, t chc k thut nhm bo m cho doanh nghip kt hp cc yu t sn xut to ra sn phm t hiu qu cao. Mi trng bn trong bao gm cc yu t ni ti trong mt doanh nghip nht nh, trong thc t doanh nghip l tng hp cc yu t hon cnh ni b ca n. Mi trng bn ngoi l tng th cc quan h kinh t, chnh tr, x hi, quan, tc ng n hot ng ca doanh nghip. Nhiu khi mi trng v m v mi trng tc nghip kt hp vi nhau v c gi l mi trng bn ngoi. Ba mc iu kin mi trng ny c nh ngha v mi tng quan ca chng c minh ha trn s 1.3 Cc doanh nghip cn nhn bit hai yu t khc khi phn tch cc nh hng ca mi trng. Th nht l, tnh phc tp ca mi trng c c trng bi mt lot cc yu t c nh hng n cc n lc ca doanh nghip. Mi trng cng phc tp th cng kh a ra cc quyt nh hu hiu. Th hai l, tnh bin ng ca mi trng, bao hm tnh nng ng hoc mc bin i trong iu kin mi trng lin quan. Trong mt mi trng n nh mc bin i c th tng i thp v c th d on c. Mi trng bin ng c trng bi nhng vn din ra nhanh chng v kh m d bo trc c. Tnh phc tp v bin ng ca mi trng c bit h trng khi tin hnh phn tch cc iu kin mi trng v m v mi trng tc nghip v c hai u l yu t ngoi cnh i vi doanh nghip. Mc ch nghin cu xc nh v hiu r cc iu kin mi trng lin quan l lm r cc yu t mi trng no c nhiu kh nng nh hng n cc vic ra quyt nh ca doanh nghip, ang to ra c hi hay e da i vi doanh nghip. 2.1 Mi trng v m Cc yu t mi trng v m bao gm: cc yu t kinh t, yu t chnh tr v lut php, yu t x hi, yu t t nhin v yu t cng ngh, yu t mi trng quc t. Mi yu t mi trng v m ni trn c th nh hng n t chc mt cch c lp hoc trong mi lin kt vi cc yu t khc.2.1.1 Cc yu t kinh t. Cc nh hng ch yu v kinh t gm cc yu t nh li sut ngn hng, giai on ca chu k kinh t, cn cn thanh ton, chnh sch ti chnh v tin t. V cc yu t ny tng i rng nn cn chn lc nhn bit cc tc ng c th nh hng trc tip nht i vi hot ng kinh doanh ca doanh nghip. Cc yu t kinh t c nh hng v cng ln n cc doanh nghip kinh doanh. Chng hn nh li sut v xu hng li sut trong nn kinh t c nh hng ti xu th ca tit kim, tiu dng v u t, do vy s nh hng ti hat ng ca cc doanh nghip. Li sut tng s hn ch nhu cu cu vay vn u t m rng hat ng kinh doanh, nh hng n li nhun ca doanh nghip. Ngoi ra khi li sut tng cng s khuyn khch ngi dn gi tin vo ngn hng nhiu hn, do vy cng s lm cho nhu cu cu tiu dng gim xung. Xu hng ca t gi hi oi: S bin ng ca t gi lm thay i nhng iu kin kinh doanh ni chung, to ra nhng c hi e da khc nhau i vi cc doanh nghip, c bit n c nhng tc ng iu chnh quan h xut nhp khu. Mc lm pht: lm pht cao hay thp c nh hng n tc u t vo nn kinh t. Khi lm pht qu cao s khng khuyn khch tit kim v to ra nhng ri ro ln cho s u t ca15 22. cc doanh nghip, sc mua ca x hi cng b gim st v lm cho nn kinh t b nh tr. Tri li, thiu pht cng lm cho nn kinh t b nh tr. Vic duy tr mt t l lm pht va phi c tc dng khuyn khch u t vo nn kinh t, kch thch th trng tng trng. Tuy c nhiu s liu c th, song vic d bo kinh t khng phi l mt khoa hc chnh xc. Mt s doanh nghip thng s dng cc m hnh d bo thay v da vo cc s liu d bo sn c. i vi cc doanh nghip cha xy dng c m hnh cng cn phi xc nh cc yu t kinh t c nh hng ln nht i vi t chc. Cc kin thc kinh t s gip cc nh qun tr xc nh nhng nh hng ca mt doanh nghip i vi nn kinh t ca t nc, nh hng ca cc chnh sch kinh t ca chnh ph i vi hot ng kinh doanh ca doanh nghip. Tnh n nh v kinh t trc ht v ch yu l n nh nn ti chnh quc gia, n nh tin t, khng ch lm pht. y l nhng vn cc doanh nghip rt quan tm v lin quan trc tip n kt qu hot ng kinh doanh ca h. 2.1.2 Yu t chnh tr v lut php Cc yu t chnh tr v lut php c nh hng ngy cng ln n hot ng ca cc doanh nghip, bao gm h thng cc quan im, ng li chnh sch ca chnh ph, h thng lut php hin hnh, cc xu hng ngoi giao ca chnh ph, nhng din bin chnh tr trong nc, trong khu vc v trn ton th gii. Doanh nghip phi tun theo cc quy nh v thu mn, thu, cho vay, an ton, vt gi, qung co ni t nh my v bo v mi trng v.v... . Lut php: a ra nhng quy nh cho php hoc khng cho php, hoc nhng rng buc i hi cc doanh nghip phi tun th. Chnh ph l c quan gim st, duy tr, thc hin php lut v bo v li ch quc gia. Chnh ph c vai tr to ln trong iu tit v m nn kinh t thng qua cc chnh sch kinh t, ti chnh, tin t, cc chng trnh chi tiu ca mnh. Trong mi quan h vi cc doanh nghip, chnh ph va ng vai tr l ngi kim sot, khuyn khch, ti tr, quy nh ngn cm, hn ch, va ng vai tr l khch hng quan trng i vi cc doanh nghip (trong cc chng trnh chi tiu ca chnh ph), v sau cng chnh ph cng ng vai tr l nh cung cp cc dch v cho cc doanh nghip: cung cp cc thng tin v m, cc dch v cng cng khc... . Nh vy, hot ng ca chnh ph cng c th to ra c hi hoc nguy c. Th d, mt s chng trnh ca chnh ph (nh biu thu hng ngoi nhp cnh tranh, chnh sch min gim thu) to cho doanh nghip c hi tng trng hoc c hi tn ti. Ngc li, vic tng thu trong mt ngnh nht nh no c th e da n li nhun ca doanh nghip . Nhn chung, cc doanh nghip hot ng c l v iu kin x hi cho php. Chng no x hi khng cn chp nhn cc iu kin v bi cnh thc t nht nh, th x hi s rt li s cho php bng cch i hoi chnh ph can thip bng ch chnh sch hoc h thng php lut. Th d, mi quan tm ca x hi i vi vn nhim mi trng hoc tit kim nng lng c phn nh trong cc bin php ca chnh ph. X hi cng i hi c cc quy nh nghim ngt m bo cc sn phm tiu dng c s dng an ton. S n nh chnh tr to ra mi trng thun li i vi cc hot ng kinh doanh. Mt chnh ph mnh v sn sng p ng nhng i hi chnh ng ca x hi s em li lng tin v thu ht cc nh u t trong v ngoi nc. Trong mt x hi n nh v chnh tr, cc nh kinh doanh c m bo an ton v u t, quyn s hu cc ti sn khc ca h, nh vy h s sn sng u t vi s vn nhiu hn vo cc d n di hn. Chnh s can thip nhiu hay t ca chnh ph vo nn kinh t to ra nhng thun li hoc kh khn v c hi kinh doanh khc nhau cho tng doanh nghip . iu i hi cc doanh nghip cn sm pht hin ra nhng c hi hoc thch thc mi trong kinh doanh, t iu chnh thch ng cc hot ng nhm trnh16 23. nhng o ln ln trong qu trnh vn hnh, duy tr v t c cc mc tiu t ra trong kinh doanh. Vn then cht l cn phi tun th cc quy nh c th c ban hnh. 2.1.3 Yu t vn ha - x hi. Mi trng vn ha - x hi bao gm nhng chun mc v gi tr c chp nhn v tn trng bi mt x hi hoc mt nn vn ha c th. S thay i ca cc yu t vn ha - x hi mt phn l h qu ca s tc ng lu di ca cc yu t v m khc, do vy n thng bin i chm hn so vi cc yu t khc. Mt s c im m cc nh qun tr cn ch l: s tc ng ca cc yu t vn ha - x hi thng c tnh di hn v tinh t hn so vi cc yu t khc, nhiu lc kh m nhn bit c. Mt khc, phm vi tc ng ca cc yu t vn ha - x hi thng rt rng: "n xc nh cch thc ngi ta sng, lm vic, sn xut v tiu th cc sn phm v dch v". Cc kha cnh hnh thnh mi trng vn ha - x hi c nh hng mnh m n cc hat ng kinh doanh nh: nhng quan nim v o c, thm m,li sng, v ngh nghip; nhng phong tc, tp qun, truyn thng; nhng quan tm u tin ca x hi; trnh nhn thc, hc vn chung ca x hi... . Tt c cc doanh nghip cn phn tch rng ri cc yu t x hi nhm nhn bit cc c hi v nguy c c th xy ra. Khi mt hay nhiu yu t thay i chng c th tc ng n doanh nghip, nh xu hng nhn chng hc, s thch vui chi gii tr, chun mc o c v quan im v mc sng, cng ng kinh doanh v lao ng n. Cc yu t x hi hc trn thng bin i hoc tin trin chm nn i khi thng kh nhn bit. Th d, hin nay c mt s lng ln lao ng l n gii. iu nay do quan im ca nam gii cng nh n gii thay i. Nhng rt t doanh nghip nhn ra s thay i quan im ny d bo tc ng ca n v ra chin lc tng ng. Cc thay i khc din ra nhanh hn nu chng gy ra bi s gin on bn ngoi no trong hnh vi chun mc o c ca x hi. Trong mi trng vn ha, cc nhn t ni ln gi vai tr c bit quan trng l tp qun, li sng, tn gio. Cc nhn t ny c coi l "hng ro chn" cc hot ng giao dch thng mi. Th hiu v tp qun ca ngi tiu dng c nh hng rt ln n nhu cu, v ngay c trong trng hp hng ha thc s c cht lng tt nhng nu khng c ngi tiu dng a chung th cng kh c h chp nhn. Chnh th hiu, tp qun ngi tiu dng mang c im ring ca tng vng, tng dn tc v phn nh yu t vn ha, lch s, tn gio ca tng a phng, tng quc gia. Trong iu kin thc hin c ch th trng, c s qun l ca nh nc, o c x hi trong c o c kinh doanh c coi l mt kha cnh thit thc v quan trng ca mi trng kinh doanh. o c t cng lnh cho hot ng hng ngy trong mt x hi v chi phi mi hnh vi v tc phong c nhn. o c l gii hn ngn cch nhng hnh vi xu v l ng lc thc y nhng hnh vi tt. o c c th coi nh mt nhu cu x hi v v vy bt k mt th ch kinh t no cng phi xy dng mt khun kh o c lm mt trong nhng nguyn tc iu hnh. 2.1.4 Yu t t nhin iu kin t nhin bao gm v tr a l, kh hu, cnh quan thin nhin, t ai, sng bin, cc ngun ti nguyn khong sn trong lng t, ti nguyn rng bin, s trong sch ca mi trng nc, khng kh,... .Tc ng ca cc iu kiu t nhin i vi cc quyt sch trong kinh doanh t lu c cc doanh nghip tha nhn. Trong rt nhiu trng hp, chnh cc iu kin t nhin tr thnh mt yu t rt quan trng hnh thnh li th cnh tranh ca cc sn phm v dch v.17 24. Tuy nhin, cho ti nay cc yu t v duy tr mi trng t nhin rt t c ch ti. S quan tm ca cc nh hoch nh chnh sch ca nh nc ngy cng tng v cng chng quan tm nhiu hn n cht lng mi trng t nhin. Cc vn nhim mi trng, sn phm km cht lng, lng ph ti nguyn thin nhin cng vi nhu cu ngy cng ln i vi cc ngun lc c hn khin cng chng cng nh cc nh doanh nghip phi thay i cc quyt nh v bin php hot ng lin quan. 2.1.5 Yu t cng ngh. y l mt trong nhng yu t rt nng ng, cha ng nhiu c hi v e da i vi cc doanh nghip. Nhng p lc v e da t mi trng cng ngh c th l: s ra i ca cng ngh mi lm xut hin v tng cng u th cnh tranh ca cc sn phm thay th, e da cc sn phm truyn thng ca ngnh hin hu. S bng n ca cng ngh mi lm cho cng ngh hin ti b li thi v to ra p lc i hi cc doanh nghip phi i mi cng ngh tng cng kh nng cnh tranh. S ra i ca cng ngh mi lm tng thm p lc e da cc doanh nghip hin c trong ngnh. S bng n ca cng ngh mi cng lm cho vng i cng ngh c xu hng rt ngn li, iu ny cng lm tng thm p lc phi rt ngn thi gian khu hao so vi trc. t c ngnh cng nghip v doanh nghip no m li khng ph thuc vo c s cng ngh ngy cng hin i. Cc nh nghin cu pht trin v chuyn giao cng ngh hng u ni chung ang lao vo cng vic tm ti cc gii php k thut mi nhm gii quyt cc vn tn ti v xc nh cc cng ngh hin ti c th khai thc trn th trng. Cc doanh nghip cng phi cnh gic i vi cc cng ngh mi c th lm cho sn phm ca h b lc hu mt cch trc tip hoc gin tip. Bn cnh , cc nh qun tr cn lu thm khi cp n mi trng cng ngh: - p lc tc ng ca s pht trin cng ngh v mc chi tiu cho s pht trin cng ngh khc nhau theo ngnh. Nh vy, i vi nhng nh qun tr trong nhng ngnh b nh hng bi s thay i k thut nhanh th qu trnh nh gi nhng c hi v e da mang tnh cng ngh tr thnh vn c bit quan trng ca vic kim sot cc yu t bn ngoi. - Mt s ngnh nht nh c th nhn c s khuyn khch v ti tr ca chnh ph cho vic nghin cu v pht trin - khi c s ph hp vi cc phng hng v u tin ca chnh ph. Nu cc doanh nghip bit tranh th nhng c hi t s tr gip ny s gp c nhng thun li trong qu trnh hat ng. 2.2 Mi trng tc nghip Mi trng tc nghip bao gm cc yu t trong ngnh v l cc yu t ngoi cnh i vi doanh nghip, quyt nh tnh cht v mc cnh tranh trong ngnh kinh doanh . C 5 yu t c bn l: i th cnh tranh, ngi mua, ngi cung cp, cc i th mi tim n v sn phm thay th. Mi quan h gia cc yu t c phn nh qua s 1.4 V nh hng chung ca cc yu t ny thng l mt s min cng i vi tt c cc doanh nghip, nn cha kha ra c mt chin lc thnh cng l phi phn tch tng yu t ch yu . S am hiu cc ngun sc p cnh tranh gip cc doanh nghip nhn ra mt mnh v mt yu ca mnh lin quan n cc c hi v nguy c m ngnh kinh doanh gp phi. 2.2.1 Cc i th cnh tranh. S hiu bit v cc i th cnh tranh c mt ngha quan trng i vi cc doanh nghip do nhiu nguyn nhn. Th nht l cc i th cnh tranh quyt nh tnh cht v mc tranh ua hoc th thut ginh li th trong ngnh.18 25. Cc i th mi dng tim n Nguy c c cc i th mi cnh tranh Kh nng p gi ca ngi Ngi cung cung cp hngCc i th cnh tranh trong ngnhcpKha nng ep gia cua ngi muaNgi muaS tranh ua gia cc doanh nghip hin c Nguy c do cc sn phm v dch v mi thay th Hng thay th S 1.4: Mi trng tc nghip trong ngnh. Mc cnh tranh d di ph thuc vo mi tng tc gia cc yu t nh s lng doanh nghip tham gia cnh tranh, mc tng trng ca ngnh, c cu chi ph c nh v mc a dng ha sn phm. S hin hu ca cc yu t ny c xu hng lm tng nhu cu hoc nguyn vng ca doanh nghip mun t c v bo v th phn ca mnh. V vy chng lm cho s cnh tranh thm gay gt. Cc doanh nghip cn nhn thy rng qu trnh cnh tranh khng n nh. Chng hn, trong cc ngnh cng nghip pht trin chn mui thng s cnh tranh mang tnh cht d di khi mc tng trng v li nhun b suy gim (mch tch hp IC, my tnh cm tay). Ngoi ra cc i th cnh tranh mi v cc gii php cng ngh mi cng thng lm thay i mc v tnh cht cnh tranh. Cc doanh nghip cn phn tch tng i th cnh tranh nm v hiu c cc bin php phn ng v hnh ng m h c th thng qua. Mc ch tng lai: S hiu bit mc ch ca i th cnh tranh gip doanh nghip on bit c: h Mc m i th cnh tranh bng lng vi kt qu ti chnh v v tr hin ti ca h. h Kh nng i th cnh tranh thay i chin lc. h Sc mnh phn ng ca i th trc nhng din bin bn ngoi (th d, khi cc hng khc a ra nhng thay i v mt chin lc, cc hot ng v marketing...). h Tnh cht h trng ca cc sng kin m i th cnh tranh ra. Cc yu t ch yu iu tra lin quan n cc mc ch ca i th cnh tranh l: - Cc mc ch v ti chnh; - Quan im hoc gi tr v mt t chc; - C cu t chc; - Cc h thng kim sot;19 26. - Cc nhn vin qun tr, nht l tng gim c iu hnh; - S nht tr ca lnh o v hng i trong tng lai; - Thnh phn Hi ng qun tr; - Cc giao c hp ng c th hn ch cc thay i; - Nhng hn ch lin quan n cc qui nh iu chnh, qui nh v chng c quyn v cc quy nh khc ca chnh ph hoc x hi. Nhn nh: Mt iu rt c li cho doanh nghip l nm bt c nhng nhn nh ca i th cnh tranh v chnh h v cc doanh nghip khc trong ngnh. Nu nh cc nhn nh ny khng chnh xc th chng s to ra cc "im m", tc l im yu ca i phng. Chng hn, nu i th cnh tranh tin tng rng h c khch hng tn nhim cao, th h c th mc im yu l khng thc hin bin php cnh tranh nh gim gi v a ra cc sn phm mi. Tng t nh vy, doanh nghip c th c nhng nhn nh thiu chnh xc v ngnh hng hoc mi trng hot ng ca mnh. Chng hn, cc hng sn xut t ca Hoa K mt thi cho rng nhu cu xe cn ph thuc cn bn vo iu kin kinh t. iu nhn nh sai lm ny l im yu cu h trc nhng i th cnh tranh nc ngoi no sn xut cc loi xe c cc b phn xa x hn v c chp nhn v cht lng cao hn. Cn lu rng vic phn tch cn k lch s ca i th canh tranh v kinh nghim ca cc nh lnh o v chuyn gia c vn ca h gip ta hiu r cc mc ch v nhn nh ca h. Cc doanh nghip phi xem xt n tim nng chnh yu ca i th cnh tranh, cc u, nhc, im ca h trong cc lnh vc hot ng sau y: - Cc loi sn phm. - H thng phn phi. - Marketing v bn hng. - Cc hot ng tc nghip/sn xut. - Nghin cu v thit k cng ngh. - Gi thnh sn phm. - Tim lc ti chnh. - T chc. - Nng lc qun l chung. - Danh mc u t ca cng ty. - Ngun nhn lc. - Quan h x hi (nh i vi Chnh ph). Ngoi cc yu t k trn cn xem xt n tnh thng nht ca cc mc ch v chin lc ca i th cnh tranh. Ngoi ra, cc doanh nghip cn tm hiu kh nng tng trng ca cc i th cnh tranh v nh gi xem: - Cc nng lc ca h gia tng tng hay gim xung nu c s tng trng; - Kh nng tim n tng trng, c th tim nng v con ngi, tay ngh ca ngi lao ng v cng ngh; - Mc tng trng m h c th gi vng theo trin vng ti chnh. Mt iu ht sc quan trng l kh nng i th cnh tranh c th thch nghi vi nhng thay i. Cc doanh nghip cn xem xt kh nng phn ng ca i th cnh tranh trc cc din bin ca cc tin b cng ngh, lm pht v s can thip mnh ca Chnh ph. Ngoi ra, cn xem xt ti kh nng thch nghi ca h i vi cc thay i lin quan n tng lnh vc hot ng marketing ang m rng hoc h c qun l c dy chuyn sn phm phc tp hn khng?20 27. Kh nng chu ng ca i th cnh tranh, tc kh nng ng u vi cc cuc tranh ginh ko di. iu ph thuc vo d tr tin vn, s nht tr trong ban lnh o, trin vng lu di trong cc mc ch ti chnh ca doanh nghip v khng b sc p trn th trng chng khon. S am hiu v cc i th cnh tranh chnh c tm quan trng n mc c th n cho php ra th thut phn tch i th cnh tranh v duy tr h s v cc i th trong c cc thng tin thch hp v cc thng tin v tng i th cnh trnh chnh c thu nhn mt cch hp php. 2.2.2 Khch hng. Vn khch hng l mt b phn khng tch ri trong mi trng cnh tranh. S tn nhim ca khch hng c th l ti sn c gi tr nht ca hng. S tn nhim t c do bit tha mn tt hn nhu cu v th hiu ca khch hng so vi vi cc i th cnh tranh. Mt vn mu cht khc lin quan n khch hng l kh nng tr gi ca h. Ngi mua c u th c th lm cho li nhun ca ngnh hng gim bng cch p gi xung hoc i hi cht lng cao hn v phi lm nhiu cng vic dch v hn. Ngi mua c tng i nhiu th mnh hn khi h c cc iu kin sau: i Lng hng ngi mua chim t l ln trong khi lng hng bn ra ca hng, nh lng bn hng m hng General Motors mua ca cc doanh nghip sn xut linh kin nh. i Vic chuyn sang mua hng ca ngi khc khng gy nhiu tn km; i Ngi mua a ra tn hiu e da ng tin cy s hi nhp ngc vi cc bn hng cung ng, nh cc hng sn xut t thng lm; i Sn phm ca ngi bn t nh hng n cht lng sn phm ca ngi mua. Nu s tng tc ca cc iu kin ni trn lm cho doanh nghip khng t c mc tiu ca mnh th doanh nghip phi c gng thay i v th ca mnh trong vic thng lng gi bng cch thay i mt hoc nhiu iu kin ni trn hoc l phi tm khch hng t c u th hn. Cc doanh nghip cng cn lp bng phn loi cc khch hng hin ti v tng lai. Cc thng tin thu c t bng phn loi ny l c s nh hng quan trng cho vic hoch nh k hoch, nht l cc k hoch lin quan trc tip n marketing. 2.2.3 Nh cung ng. Cc doanh nghip cn phi quan h vi cc t chc cung cp cc ngun hng khc nhau, nh vt t, thit b, lao ng v ti chnh. 2.2.3.1 Ngi bn vt t, thit b. Cc t chc cung cp vt t, thit b c u th c th gy kh khn bng cch tng gi, gim cht lng sn phm hoc gim dch v i km. Yu t lm tng th mnh ca cc t chc cung ng cng tng t nh cc yu t lm tng th mnh ca ngi mua sn phm, C th l cc yu t: s lng cung cp t; khng c mt hng thay th khc v khng c nh cung cp no cho bn cc sn phm c tnh khc bit. Nu ngi cung cp c c iu kin thun li nh vy th cc doanh nghip mua hng cn kim cch ci thin v th ca h bng cch tc ng n mt hay nhiu yu t ni trn. H c th e da hi nhp dc bng cch mua li cc c s cung cp hng cho chnh h, hoc c th mua giy php c quyn. Vic la chn ngi cung cp da trn s liu phn tch v ngi bn. Cn phn tch mi t chc cung ng theo cc yu t c ngha quan trng i vi mi doanh nghip. Cc h s v ngi bn trong qu kh cng c gi tr, trong cc h s t nht cng phi tm lc c nhng sai bit gia vic t hng v nhn hng lin quan n ni dung, ngy thng, iu kin bn hng v bt k tnh tit gim nh no c tc ng n ngi cung cp hng. 2.2.3.2 Ngi cung cp vn:21 28. Trong nhng thi im nht nh phn ln cc doanh nghip, k c cc doanh nghip lm n c li, u phi vay vn tm thi t ngi ti tr. Ngun tin vn ny c th nhn c bng cch vay ngn hn hoc di hn hoc pht hnh c phiu. Khi doanh nghip tin hnh phn tch v cc t chc ti chnh th trc ht cn ch xc dnh v th ca mnh so vi cc thnh vin khc trong cng ng. Cn t ra cc cu hi c bn sau: i C phiu ca doanh nghip c c nh gi ng khng ? i Cc iu kin cho vay hin ti ca ch n c ph hp vi cc mc tiu li nhun ca doanh nghip khng ? i Ngi cho vay c kh nng ko di ngn khon v thi gian cho vay khi cn thit khng 2.2.3.3 Ngun lao ng: Ngun lao ng cng l mt phn chnh yu trong mi trng cnh tranh ca doanh nghip. Kh nng thu ht v gi c cc nhn vin c nng lc l tin dm bo thnh cng cho doanh nghip. Cc yu t chnh cn nh gi l i ng lao ng chung bao gm: trnh o to v trnh chuyn mn ca h, mc hp dn tng i ca doanh nghip vi t cch l ngi s dng lao ng v mc tin cng ph bin. Cc nghip on cng c vai tr ng k trong mi trng cnh tranh. Tnh cht c th ca mi quan h gia doanh nghip v cc nghip on lin quan, vi t cch l ngi cung cp lao ng, c th tc ng mnh n kh nng t c mc tiu ca doanh nghip. 2.2.4 i th tim n mi: i th mi tham gia kinh doanh trong ngnh c th l yu t lm gim li nhun ca doanh nghip do h a vo khai thc cc nng lc sn xut mi, vi mong mun ginh c th phn v cc ngun lc cn thit. Cn lu l vic mua li cc c s khc trong ngnh vi nh xy dng phn th trng thng l biu hin ca s xut hin i th mi xm nhp. Mc d khng phi bao gi doanh nghip cng gp phi i th cnh tranh tim n mi, song nguy c i th mi hi nhp vo ngnh va chu nh hng ng thi cng c nh hng n chin lc kinh doanh ca doanh nghip. 2.2.5 Sn phm thay th. Sc p do c sn phm thay th lm hn ch tim nng li nhun ca ngnh do mc gi cao nht b khng ch. Nu khng ch ti cc sn phm thay th tim n, doanh nghip c th b tt li vi cc th trng nh b. Th d: nh cc doanh nghip sn xut my chi bng bn khng ch ti s bng n ca cc tr chi in t. V vy, cc doanh nghip cn khng ngng nghin cu v kim tra cc mt hng thay th tim n. Phn ln sn phm thay th mi l kt qu ca cuc bng n cng ngh. Mun t c thnh cng, cc doanh nghip cn ch v dnh ngun lc thch hp pht trin hay vn dng cng ngh mi vo chin lc ca mnh. VI. MC CH V MC TIU CA DOANH NGHIP Doanh nghip cn tn ti, pht trin v m bo tnh bn vng, iu n gin lp ng c mt doanh nghip no tn ti vnh cu nu doanh nghip khng xc nh c mc ch v mc tiu hot ng cho chnh n. Hot ng ca doanh nghip ch c hiu qu mt khi k hoch ca n gn b cht ch vi mc tiu cho php t c nhng mc ch. K hoch i hi phi c iu chnh kp thi theo nhng bin ng ca mi trng; ng thi gn b vi nhng kh nng cho php ca doanh nghip nh: vn, lao ng, cng ngh. T nhng k hoch i hi doanh nghip phi c c cu t chc hp l, xc nh c th nhim v cho tng b phn, c nhn; ng thi phi hp hot ng nhm t c mc ch ca doanh nghip. 1. Mc ch ca doanh nghip22 29. Mc ch ca doanh nghip l th hin khuynh hng tn ti v pht trin, doanh nghip c 3 mc ch c bn: - Mc ch kinh t: Thu li nhun, y l mc ch quan trng hng u ca cc doanh nghip hot ng sn xut kinh doanh. - Mc ch x hi: cung cp hng ho v dch v p ng nhu cu x hi. y l mc ch quan trng hng u ca cc doanh nghip hot ng cng ch. - Mc ch tho mn cc nhu cu c th v a dng ca mi ngi tham gia hot ng trong doanh nghip. 2. Mc tiu ca doanh nghip Mc tiu l biu hin mc ch ca doanh nghip, l nhng mc c th c pht trin tng bc. Mt mc tiu l mt cu hi cn c li gii p trong mt khong thi gian nht nh Yu cu t ra vi mc tiu l: Mc tiu t c cn tho mn c v s lng v cht lng, ng thi vi vic xc nh c cc phng tin thc hin. Mc tiu ca doanh nghip phi lun bm st tng giai on pht trin ca n. VII. THNH LP, GII TH V PH SN DOANH NGHIP. Quan nim doanh nghip nh mt t chc sng cho thy, doanh nghip thnh lp khng phi tn ti mi mi v bt bin. Mi doanh nghip c lch s v bu vn ho ca n. Nhng phng tin sng cn thit ca doanh nghip l phng tin sn xut, bao gm cc ngun nhn lc, ti chnh, k thut. L c th sng, s tn ti v pht trin ca doanh nghip ph thuc vo sc kho, s thch nghi ca n vi mi trng sng. Quan nim doanh nghip l mt h thng m, th hin mi quan h hu c gia doanh nghip v mi trng sng ca n, y l iu kin ban u v kt thc ca hot ng doanh nghip. ng thi phn nh t chc cht ch v quyn t ch trong hot ng kinh doanh ca doanh nghip. Mc ch hiu qu kinh t s nhn mnh n l do tn ti ch yu ca doanh nghip. y chnh l c s hnh thnh cc chc nng, t chc b my hot ng ph hp cho doanh nghip. Doanh nghip c to lp thng c 3 dng: doanh nghip mi, doanh nghip c mua li, i l c quyn. 1. To lp doanh nghip mi. Thng thng, vic to lp mt doanh nghip mi xut pht t ba l do sau: -Nh kinh doanh xc nh c dng sn phm (dch v) c th thu c li.- Nh kinh doanh c nhng iu kin l tng trong vic la chn a im kinh doanh, phng tin sn xut kinh doanh, nhn vin, nh cung ng, ngn hng... - La chn hnh thc doanh nghip mi c th trnh c cc hn ch nu mua li mt doanh nghip c sn hoc lm i l c quyn. to lp mt doanh nghip mi, iu v cng quan trng l tm c mt c hi, to c mt u im kinh doanh c kh nng cnh tranh c vi cc doanh nghip khc chnh l c hi kinh doanh thc s. Ngun gc ca tng dn n vic to lp doanh nghip thng l: -T kinh nghim ngh nghip tch lu c doanh nghip khc.-Sng ch hoc mua c bng sng ch sn xut san phm mi-T nhng tng bt ng xut hin trong khi lm vic khc hoc ang vui chi gii tr.23 30. -T cc tm ti nghin cu.Sau khi c tng, sng kin trn, vic hon thin mt tng kinh doanh s c ngha quyt nh thnh cng. Vic hon thin mt tng kinh doanh, chnh l i n mt d n kinh doanh. 2. Mua li mt doanh nghip sn c. 2.1 Vic mua li mt doanh nghip sn c xut pht t 3 l do: -Mun gim bt ri ro ca vic to lp mt doanh nghip mi-Trnh c vic phi xy dng mi trong mua bn, giao dch vi ngn hng, o to nhn vin mi-t tn km hn so vi lp ra mt doanh nghip mi (a s trng hp). 2.2 Cc bc tin hnh mua mt doanh nghip sn c:- iu tra: Vic iu tra doanh nghip nh mua ny c th thc hin bng cch trc tip tm hiu v trao i vi ch doanh nghip . Cng c th bng cch qua trao i vi khch hng, cc nh cung ng ca doanh nghip, ngn hng, c bit thng qua nhn vin k ton, lut s ca doanh nghip . - Kim tra: Vic kim tra s sch ca doanh nghip nh mua cn giao cho mt kim ton vin c lp m bo tnh chnh xc. - nh gi: Vic nh gi hiu qu kinh doanh ca donh nghip nh mua c th cn c vo nhng iu sau: Cn c vo mc li tong qu kh tnh mc li trong tng laiMc ri ro c th xy ra trong kinh doanhS tn nhim ca khch hngTnh trng cnh tranh, kh nng cnh tranh ca doanh nghip Doanh nghip nh mua ny c b rng buc no v cchp ng k kt v cc v t tng (ang x v x) hay khng ? - iu nh v k kt: Vic iu nh gi c, iu kin thanh ton v k kt vn bn mua doanh nghip ny nn thc hin vi s t vn ca lut s, theo ng php lut. 3. i l c quyn. i l c quyn: c quyn kinh doanh nh mt ch s hu, song phi tun theo mt s phng php v iu kin do ngi nhng quyn quy nh. Cc quyn kinh doanh c ghi trong hp ng gia ngi nhng c quyn v i l c quyn. Gi tr ca hp ng l ch: ngi lm i l c quyn c c nhiu hay t c quyn. Nhng c quyn ny c th l c dng tn hiu, hoc bin hiu ca ngi nhng c quyn, cng c th c s dng c h thng tip th ca ngi ny... .Tuy nhin, i l c quyn cng vn c coi l doanh nghip c lp, trong c quyn t thu mn nhn cng, t iu khin hot ng kinh doanh. Thng thng c 3 loi h thng i l c quyn: - Ngi nhng quyn l nh sn xut - sng lp trao quyn bn sn phm cho ngi i l l nh bun s. -Ngi nhng quyn l nh bun s v i l nh bn l- Ngi nhng quyn l nh sn xut sng lp v i l l nh bn l, h thng ny rt thng dng hin nay, nh i l bn t, trm xng, i l m phm. i l c quyn c nhng li th sau:24 31. -c quyn dng nhng nhn hiu ni ting-c ngi nhng quyn hun luyn kinh doanh-c ngi nhng quyn lm cng vic qung co-c ngi nhng quyn bo m cung cp hng ho v c th cung cp ti chnhNhng li th trn y ca i l c quyn chnh l nhng iu m vic to lp mt doanh nghip mi hay mua li mt doanh nghip c sn thng gp kh khn. Tuy nhin, i l c quyn cng thng chu 3 gii hn nh sau: - c c quyn, ngi i l phi tr cho ngi nhng quyn cc khon tin gm: l ph i l v tin s dng c quyn. - Chu gii hn v s pht trin doanh nghip: cc hp ng i l c quyn thng buc i l ch c kinh doanh trong mt khu vc nht nh. -Mt tnh t ch hon ton trong kinh doanhTrc khi to lp mt i l c quyn, nh kinh doanh phi lng gi c c hi mua i l c quyn. Vic lng gi ny bao gm: Tm ng c hi, iu tra, kho st v nghin cu k hp ng c quyn. 4. Ph sn doanh nghip. Ph sn doanh nghip c thc hin theo Lut ph sn doanh nghip (30/12/1993). Doanh nghip lm vo tnh trng ph sn l doanh nghip gp kh khn ghoc b thua l trong hat ng kinh doanh sau khi p dng cc bin php ti chnh cn thit m vn mt kh nng thanh ton n n hn. Theo Ngh nh 189 CP hng dn thi hnh Lut ph sn doanh nghip (23/12/1994), doanh nghip c coi l c du hiu lm vo tnh trng ph sn, nu kinh doanh b thua l trong 2 nm lin tip, n mc khng tr c cc khon n n hn, khng tr lng cho ngi lao ng v hp ng lao ng trong 3 thng lin tip. Sau thi hn 30 ngy, k t ngy gi giy i n n hn m khng c doanh nghip thanh ton n, ch n khng c bo m v ch n c bo m mt phn c quyn np n n ta n ni t tr s chnh ca doanh nghip yu cu gii quyt vic tuyn b ph sn doanh nghip. CU HI N TP 1. Doanh nghip l g ? Cc c trng c bn ca doanh nghip ? 2. Cc loi hnh doanh nghip ? c im ca tng loi hnh doanh nghip ? 3. Bn cht v c im ca h thng kinh doanh ? 4. Phn tch ngha doanh nghip l n v sn xut ? Ti sao ni doanh nghip va l n v sn xut va l n v phn phi ? 5. Mc ch phn tch mi trng kinh doanh ? Trnh by v lin h thc t cc yu t mi trng nh hng n hat ng kinh doanh ca doanh nghip ? 6. Trnh by mc ch, mc tiu ca doanh nghip? Lm th no thnh lp doanh nghip mi? Mua li doanh nghip sn c ? So snh i l c quyn vi thnh lp doanh nghip mi hoc mua li doanh nghip sn c ? 7. Th no l ph sn doanh nghip ? Du hiu no chng t doanh nghip lm vo tnh trng ph sn?25 32. NHNG VN C BN CA QUN TR DOANH NGHIPCHNG II:Sau khi c chng ny ngi c c th : - Hiu tng qut v qun tr + Khi nim v vai tr ca qun tr + Qun tr va l khoa hc va l ngh thut + Cc chc nng qun tr - K hoch ha + Khi nim, vai tr v ni dung cng tc k hoch ha + Phn loi k hoch, cc bc lp k hoch - T chc + Khi nim, nguyn tc v ni dung ca cng tc t chc + Mt s m hnh c cu t chc qun l: trc tuyn, chc nng, trc tuyn chc nng, ma trn - Lnh o + Khi nim, vai tr ca chc nng lnh o + Lnh o l qu trnh tc ng n con ngi v quan tm n con ngi - Chc nng kim tra + Khi nim, s cn thit ca cng tc kim tra + Ni dung cng tc kim tra v cc dng kim tra. - Cc k nng cn thit ca qun tr, vai tr ca nh qun tr, trn c s tho lun v nhng tiu chun, c tnh ca nh qun tr ngy nay. - Hiu v tho lun v s pht trin ca cc l thuyt qun tr. - Nm c qu trnh gii quyt vn v tin trnh ra quyt nh qun tr. I.TNG QUAN V QUN TR 1. Khi nim v vai tr ca qun tr1.1 Khi nim Qun tr l qu trnh thc hin cc tc ng ca ch th qun l ln i tng qun l phi hp hot ng ca cc c nhn v tp th nhm t cc mc tiu ra ca t chc. Qun tr l qu trnh lm vic vi ngi khc v thng qua ngi khc thc hin cc mc tiu ca t chc trong mt mi trng lun bin ng. Ngay t khi con ngi bt u hnh thnh cc nhm ngi thc hin nhng mc tiu m h khng th t c vi t cch c nhn ring l, th qun tr tr thnh mt yu t cn thit m bo phi hp cc hot ng ca cc c nhn. Qun tr l tin trnh hoch nh, t chc, lnh o v kim tra hat ng ca cc thnh vin trong t chc, s dng cc ngun lc nhm t n s thnh cng trong cc mc tiu ra ca doanh nghip. T khi nim ny gip chng ta nhn ra rng, qun tr l mt hot ng lin tc v cn thit khi con ngi kt hp vi nhau trong mt t chc. l qu trnh nhm to nn sc mnh gn lin cc vn li vi nhau trong t chc v thc y cc vn chuyn ng. Mc tiu ca qun tr l to ra gi tr thng d tc tm ra phng thc thch hp thc hin cng vic nhm t hiu qu cao nht vi chi ph cc ngun lc t nht. Ni chung, qun tr l mt hnh thc phc tp m cc nh qun tr kinh doanh phi qun tr t khu u n khu cui ca mt chu k sn xut kinh doanh ca doanh nghip, thc cht ca qun tr kinh doanh l qun tr cc yu t u vo, qu trnh sn xut kinh doanh cc yu t u ra theo qu trnh hot ng.26 33. Lch trnh cng vicPhng php lm vic v vai tr trch nhimCc chc nng qun tr: - K hoch - T chc - Lnh o - Kim sotKin thc c bn v cc k nng qun trThc hin mc tiuS 2.1:M hnh qun tr ca Stephen J.Caroll v Dennis J.Gillen - Theo qu trnh qun tr kinh doanh: cng tc qun tr trong doanh nghip l qu trnh lp k hach, t chc phi hp v iu chnh cc hot ng ca cc thnh vin , cc b phn v cc chc nng trong doanh nghip nhm huy ng ti a mi ngun lc t c cc mc tiu t ra ca t chc. - Theo quan im h thng qun tr: qun tr cn l vic thc hnh nhng hot ng trong mi t chc mt cch c thc v lin tc. Qun tr trong mt doanh nghip tn ti trong mt h thng bao gm cc khu, cc phn, cc b phn c mi lin h khng kht vi nhau, tc ng qua li ln nhau v thc y nhau pht trin. 1.2 Nh qun tr v nhim v ch yu ca nh qun tr trong doanh nghip. - Nh qun tr trong doanh nghip. Cc nh qun tr l nhng ngi thc hin cc hot ng qun tr mt doanh nghip, mt b phn trong mt doanh nghip (phng, ban, phn xng, ngnh, t, i, nhm), c trch nhim tin hnh cc hot ng, cc chc nng qun tr lm cho doanh nghip cng nh cho mi thnh vin trong hng vo vic t c cc mc tiu ra. Cc chc danh qun tr c t ra tng ng vi cc cp qun tr, thng bao gm cc chc danh: tng gim c, ph tng gim c, gim c, ph gim c, cc trng ph cc phng ban, qun c, ph qun c cc phn xng, b phn trng ngnh trong cc phn xng, cc i trng, nhm trng, t trng... - Nhim v ch yu ca nh qun tr doanh nghip. Mc tiu ca qun tr doanh nghip l m bo s bn vng v t li nhun cao trong hot ng kinh doanh, nh vy nhim v then cht ca nh qun tr trong bt k doanh nghip no cng phi tp trung thc hin l : - Xy dng mi trng lm vic tch cc, to hng chin lc. - Phn b v xp xp cc ngun lc, nng cao cht lng qun tr, n lc v t chc, to ra s hon ho trong cc hot ng v iu hnh. Cc nhim v ny gip nh qun tr xc nh phm vi cng vic, t ra cc th t u tin v nhn ra cc mi quan h quan trng gia chng. 1.3 Vai tr ca qun tr Trong th gii ngy nay, chc khng ai ph nhn vai tr quan trng v to ln ca qun tr trong vic bo m s tn ti v hot ng bnh thng ca i sng kinh t x hi. i vi s pht trin ca tng n v hay cng ng v cao hn na ca c mt quc gia, qun tr cng c vai tr quan trng. S nhn thc ca tuyt i a s trong dn c v vai tr ca qun tr cho ti nay hu ht u thng qua cm nhn t thc t. Mun nng cao nhn thc v vai tr ca qun tr, mt mt cn nng cao nhn thc y v su sc hn v vai tr ca qun tr, lm c s cho vic hiu bit v qun tr v thc hnh qun tr, v nng cao trnh qun tr.27 34. Qua phn tch v nhng nguyn nhn tht bi trong hot ng kinh doanh ca c nhn v ca cc doanh nghip, cng nh tht bi trong hot ng ca cc t chc kinh t - chnh tr - x hi nhiu nm qua cho thy nguyn nhn c bn vn l do qun tr km hoc yu .Nghin cu cc cng ty kinh doanh ca M trong nhiu nm, pht hin ra rng cc cng ty lun thnh t chng no chng c qun tr tt. Ngn hng chu M nu trong bn cng b Bo co v kinh doanh nh rng Theo kt qu phn tch cui cng, hn 90% cc tht bi trong kinh doanh l do thiu nng lc v thiu kinh nghim qun tr. Trong khi nn vn minh ca chng ta c c trng bi nhng ci tin c tnh cht cch mng trong khoa hc vt l, sinh hc, in t, vin thng, tin hc, t ng ha... th cc ngnh khoa hc x hi tt hu rt xa. Vn t ra, nu chng ta khng bit cch khai thc cc ngun nhn lc v phi hp hot ng ca con ngi, km hiu bit v lng ph trong p dng nhng pht minh k thut vn s tip tc. S cn thit khch quan v vai tr ca qun tr xut pht t nhng nguyn nhn sau y: - T tnh cht x hi ha ca lao ng v sn xut - T tim nng sng to to ln ca qun tr - T nhng yu t lm tng vai tr ca qun tr trong nn sn xut v kinh t hin i - T nhng yu cu xy dng v pht trin kinh t v x hi trong qu trnh i mi chuyn sang nn kinh t th trng v tin hnh cng nghip ha, hin i ha t nc Vit Nam. Tng cng x hi ho lao ng v sn xut mt qu trnh mang tnh qui lut ca s pht trin kinh t v x hi Ta bit rng to ra sn phm, p ng nhu cu ca i sng v pht trin kinh t, nht thit phi tin hnh phn cng lao ng v hip tc sn xut. S xut hin ca qun tr nh l kt qu tt nhin ca vic chuyn cc qu trnh lao ng c bit, tn mn, c lp vi nhau thnh cc qu trnh lao ng phi c s phi hp. Sn xut v tiu th mang tnh t cp, t tc do mt c nhn thc hin khng i hi qun tr. mt trnh cao hn, khi sn xut v kinh t mang tnh x hi r nt v ngy cng su rng hn, khi qun tr l iu khng th thiu. Theo C. Mc, Bt c lao ng x hi hay lao ng chung no m tin hnh trn mt qui m kh ln u yu cu phi c mt s ch o iu ha nhng hot ng c nhn. S ch o phi lm chc nng chung, tc l chc nng pht sinh t s khc nhau gia s vn ng chung ca c s sn xut vi s vn ng c nhn ca nhng kh quan c lp hp thnh c s sn xut . Mt nhc s c tu t iu khin ly mnh, nhng mt dn nhc th cn phi c nhc trng. Do , qun tr l thuc tnh t nhin, tt yu khch quan ca mi qu trnh lao ng x hi, bt k trong hnh thi kinh t x hi no, nu khng thc hin cc chc nng v nhim v ca qun tr, khng th thc hin c cc qu trnh hp tc lao ng, sn xut, khng khai thc s dng c cc yu t ca lao ng sn xut c hiu qu. Qun tr c kh nng sng to to ln. iu c ngha l cng vi cc iu kin v con ngi v v vt cht k thut nh nhau nhng qun tr li c th khai thc khc nhau, em li hiu qu kinh t khc nhau . Ni cch khc, vi nhng iu kin v ngun lc nh nhau, qun l tt s pht huy c hiu qu nhng yu t ngun lc , a li nhng kt qu kinh t - x hi mong mun, cn qun l ti s khng khai thc c, thm ch lm tiu tan mt cch v ch nhng ngun lc c c, dn n tn tht. C th ni qun tr tt suy cho cng l bit s dng c hiu qu nhng ci c to nn nhng ci cha c trong x hi. V vy, qun tr chnh l yu t quyt nh nht cho s pht trin ca mi quc gia v cc t chc trong . Khi con ngi ngi kt hp vi nhau trong mt tp th cng nhau lm vic, ngi ta c th t pht lm nhng vic cn thit theo cch suy ngh ring ca mi ngi. Li lm vic nh th cng c th em li kt qu, hoc cng c th khng em li kt qu. Nhng nu ngi ta bit t chc hot ng v nhng vic qun tr khc th trin vng t kt qu s chc chn hn, c bit quan trng khng phi ch l kt qu m s cn t tn km thi gian, tin bc, nguyn vt28 35. liu v nhng ph tn khc. Khi chng ta so snh gia kt qu t c vi chi ph thc hin s c khi nim l hiu qu. Hiu qu = Kt qu - Chi ph Hiu qu s tng trong cc trng hp: - Tng kt qu vi chi ph khng i; gim chi ph m vn gi nguyn kt qu. - Tng kt qu vi tc cao hn tc gim chi ph. Mun t c nh nu trn i hi phi bit cch qun tr, khng bit cch qun tr cng t c kt qu nhng hiu qu s t thp. Mt s qun tr gii khng nhng mang li nhiu li nhun cho doanh nghip m cn c ngha quan trng gp phn a nn kinh t t nc nhanh chng pht trin. Trong hot ng kinh doanh, ngi no lun tm cch gim chi ph v tng kt qu tc l lun tm cch tng hiu qu. C th ni rng, l do cn thit ca hot ng qun tr chnh l mun c hiu qu v ch khi no ngi ta quan tm n hiu qu th ngi ta mi quan tm n hot ng qun tr. 2. Qun tr va l khoa hc va l ngh thut 2.1 Qun tr l khoa hc: Qun tr l mt lnh vc hot ng khoa hc kinh t - x hi phc tp v c vai tr ht sc quan trng i vi s pht trin kinh t x hi. Tnh khoa hc ca qun tr da trn mt s cc yu t: - Da trn s hiu bit su sc v quy lut t nhin, k thut v x hi. Ngoi ra qun tr phi da trn c s l lun ca trit hc, kinh t hc, ng dng cc thnh tu ca khoa hc, ton hc, cng ngh - Tnh khoa hc i hi vic qun tr phi da trn nguyn tc qun tr. - Tnh khoa hc cn i hi qun tr phi da trn s nh hng c th, ng thi i hi phi nghin cu ton din. 2.2 Qun tr l ngh thut: Vic tin hnh cc hot ng qun tr trong thc t, trong nhng iu kin c th c xem va l khoa hc va l ngh thut. Trong bi cnh kinh t x hi ca th gii hin i ngy nay, cng tc qun tr trn hu ht cc lnh vc khng th khng vn dng cc nguyn tc, phng php qun l, i hi cn b qun tr phi c c mt trnh o to nht nh. Ngh thut qun tr cc yu t nhm t mc tiu ra cho ton h thng hay t chc c xem xt. Ngh thut qun tr l nhng b quyt bit lm th no t mc tiu mong mun vi hiu qu cao. Chng hn, ngh thut dng ngi, ngh thut ra quyt nh, ngh thut gii quyt cc vn ch tc trong sn xut, ngh thut bn hng, ngh thut gii quyt mu thun Vi ni dung trnh by nh trn, c th thy hai yu t khoa hc v ngh thut ca qun tr khng loi tr nhau m b sung cho nhau v c hai u cn thit v c ngha quan trng. Khoa hc v qun tr ngy cng tin trin v hon thin s to c s tt hn cho nng cao trnh v hiu qu ca ngh thut qun tr. 3. Cc chc nng qun tr Vic phn loi cc chc nng qun tr doanh nghip da vo nhng cn c sau: 3.1 Cn c vo cc lnh vc hot ng qun tr: - Chc nng marketing - Chc nng hu cn cho sn xut (mua sm vt t cho sn xut) - Chc nng sn xut - Chc nng ti chnh, k ton - Chc nng nhn s - Chc nng hnh chnh, bo v 3.2 Cn c vo qu trnh qun tr: - Chc nng hoch nh (k hoch ha) - Chc nng t chc29 36. -Chc nng lnh o (ch huy, phi hp v iu hnh) Chc nng kim traCc chc nng sn xut, t chc lao ng tin lng, ti chnh, k ton c nghin cu trong cc mn hc ring. y xin trnh by chi tit cc chc nng k hoch ha, t chc, lnh o v chc nng kim tra kim sot. Cc chc nng qun tr doanh nghip v mi quan h gia chng c th c khi qut qua s 2.2 nh sau: K HOCH Thit lp cc mc tiu v quyt nh cch tt nht thc hin mc tiu T CHC Xc nh v phn b sp xp cc ngun lcKIM SOT Kim tra, nh gi cc hot ng nhm t c mc tiu LNH O Gy nh hng n ngi khc cng lm vic hng ti mc tiu ca t chc S 2.2: Cc chc nng qun tr II. K HOCH1. Khi nim. K hoch l mt ni dung v l mt chc nng quan trng nht ca qun l. Bi l, k hoch gn lin vi vic la chn v tin hnh cc chng trnh hot ng trong tng lai ca mt t chc, ca mt doanh nghip. K hoch ha cng l vic la chn phng php tip cn hp l cc mc tiu nh trc. K hoch l xc nh mc tiu v quyt nh cch tt nht t c mc tiu. K hoch bao gm vic la chn mt ng li hnh ng m mt cng ty hoc c s no , v mi b phn ca n s tun theo. K hoch c ngha l xc nh trc phi lm g, lm nh th no, vo khi no v ai s lm. Vic lm k hoch l bc mt nhip cu t trng thi hin ti ca ta ti ch m chng ta mun c trong tng lai 2. Tm quan trng ca k hoch. Tm quan trng ca k hoch ha bt ngun t nhng cn c sau y: - K hoch ha l cn thit c th ng ph vi nhng yu t bt nh v nhng thay i ca mi trng bn ngoi v bn trong ca mt t chc hoc mt doanh nghip. K hoch ha lm cho cc s vic c th xy ra theo d kin ban u v s khng xy ra khc i. Mc d t khi c th d on chnh xc v tng lai v cc s kin cha bit trc c th gy tr ngi cho vic thc hin k hoch, nhng nu khng c k hoch th hnh ng ca con ngi i n ch v mc ch v ph thc may ri, trong vic thit lp mt mi trng cho vic thc hin nhim v, khng c g quan trng v c bn hn vic to kh nng cho mi ngi bit c mc ch v mc tiu ca h, bit c nhng nhim v thc hin, v nhng ng li ch dn tun theo trong khi thc hin cc cng vic. Nhng yu t bt nh v thay i khin cho cng tc k hoch ha tr thnh tt yu. Chng ta bit rng tng lai thng t khi chc chn, tng lai cng xa, tnh bt nh cng ln. V d, trong tng lai khch hng c th hy b cc n t hng k kt, c nhng bin ng30 37. ln v ti chnh v tin t, gi c thay i, thin tai n bt ng... Nu khng c k hoch cng nh d tnh trc cc gii php gii quyt nhng tnh hung bt ng, cc nh qun l kh c th ng ph c vi nhng tnh hung ngu nhin, bt nh xy ra v n v s gp nhiu kh khn. Ngay c khi tng lai c chc chn v tin cy cao th k hoch ha vn l cn thit, bi l k hoch ha l tm ra nhng gii php tt nht t c mc tiu ra. - K hoch ha s ch trng vo vic thc hin cc mc tiu, v k hoch ha bao gm xc nh cng vic, phi hp hot ng ca cc b phn trong h thng nhm thc hin mc tiu chung ca ton h thng. Nu mun n lc ca tp th c hiu qu, mi ngi cn bit mnh phi hon thnh nhng nhim v c th no. K hoch ha s to ra hiu qu kinh t cao, bi v k hoch ha quan tm n mc tiu chung t hiu qu cao nht vi chi ph thp nht. Nu khng c k hoch ha, cc n v b phn trong h thng s hot ng t do, t pht, trng lp, gy ra nhng ri lon v tn km khng cn thit. - K hoch ha c vai tr to ln lm c s quan trng cho cng tc kim tra v iu chnh ton b hot ng ca c h thng ni chung cng nh cc b phn trong h thng ni ring. 3. Phn loi k hoch Hin nay ngi ta chia ra 2 loi k hoch: K hoch chin lc (Strategic plans) v k hoch tc nghip (Operational plans) 3.1 K hoch chin lc l cc chng trnh hnh ng tng qut, l k hoch trin khai v phn b cc ngun lc quan trng t c cc mc tiu c bn ton din v lu di ca t chc. K hoch chin lc khng vch ra mt cch chnh xc lm nh th no t c mc tiu, m n cho ta mt ng li hnh ng chung nht t c mc tiu. K hoch chin lc th hin vin cnh ca doanh nghip nhng ng thi cng th hin s nhn thc v nh gi th gii bn ngoi (mi trng) ca doanh nghip. K hoch chin lc vch ra bi nhng nh qun l cp cao ca t chc. Khi xy dng k hoch chin lc cn cn c vo s mnh ca t chc (Mission Statement), hoc nhim v, chc nng, lnh vc hot ng chung ca t chc , cn c vo cng lnh hot ng ra khi thnh lp t chc hoc lut php cho php. K hoch di hn 15 nm, 10 nm, 5 nm ... thuc v k hoch chin lc. Bng 2.1 Cc tnh cht ca k hoch chin lc v k hoch tc nghip TNH CHT nh hng Thi gian Mi trng Mc tiu Thng tin Kt qu Tht biK HOCH CHIN LC Ton b Di hn Bin i Ln, tng qut Tng hp, khng y Lu di Nng n, c th lm ph sn doanh nghip Ln Khi qut vn K HOCH TC NGHIP Cc b Ngn hn Xc nh C th, r rng y , chnh xc C th iu chnh C th khc phcRi ro Hn ch Kh nng ca ngi Phn tch c th, t m ra quyt nh C hai yu t chnh khi ni n chin lc ca mt doanh nghip, l: - Chin lc l s xc nh v tr ca doanh nghip (s thch ng). - Chin lc l tng lai ca doanh nghip 3.2 K hoch tc nghip l k hoch c th ha chng trnh hot ng ca t chc theo khng gian (cho cc n v trong t chc) v thi gian (k hoch hng nm, k hoch hng qu, k hoch thng, k hoch tun, k hoch ngy, m, ca, gi). K hoch tc nghip c xy dng trn c s k hoch chin lc, l k hoch c th ha ca k hoch chin lc. Theo cp qun l k hoch th c k hoch chung ca doanh nghip, k hoch ca b phn, k hoch ca31 38. tng i sn xut, k hoch ca tng nhm thit b... Bng 2.1 trnh by nhng c im ch yu phn bit k hoch chin lc v k hoch tc nghip. 4. Cc bc lp k hoch chin lc Bc 1: xc nh s mnh v mc tiu ca t chc S mnh v mc tiu ca t chc c xc nh thng qua vic tr li cu hi chng ta l ai ?, Mc tiu nh hng cho chng ta l g? Nhng mc tiu chung ny to ra nhng phng hng rng ln cho vic ra quyt nh v n khng thay i trong nhiu nm. Bc 2: Phn tch nhng e da v c hi, nhng im mnh v im yu Chng ta phi phn tch c cc yu t ca mi trng kinh doanh, nh gi cc c hi v e da c th c trong tng lai. Nh xem xt mt cch ton din v r rng, chng ta c th bit c ta ang ng u trn c s im mnh v im yu g, hiu r ti sao chng ta phi gii quyt nhng iu khng chc chn, v bit c chng ta hy vng thu c nhng g. Bc 3: Xc nh cc tin cho k hoch Bc 4:Xy dng cc phng n chin lc Sau khi phn tch, nh gi doanh nghip mt cch ton din, nhng ngi tham gia hoch nh cn vch ra cc chin lc d tho la chn mt chin lc thch hp nht i vi t chc. C th c cc dng chin lc sn xut kinh doanh sau: Chin lc thm nhp th trng: tm kim c hi pht trin trong cc th trng m doanh nghip ang hot ng vi nhng hng ha hoc dch v hin c. Mt doanh nghip c th gia tng th phn bng cc bin php Marketing nh gim gi, qung co bn hng c thng, c qu tng... T doanh nghip c th bin khch hng tim nng thnh khch hng hin ti ca mnh. Chin lc m rng th trng: tm kim nhng th trng mi cho sn phm hin c. Chin lc pht trin sn phm: pht trin nhng sn phm mi, ci tin nhng sn phm hin c v tnh nng tc dng, ci tin bao b, vi tin nhn hiu, nng cao cht lng sn phm... Chin lc a dng ha trong kinh doanh: doanh nghip c th m ra cc lnh vc sn xut kinh doanh mi, va sn xut ra sn phm, va m ra nhiu dch v mi hp dn khch hng, b vn u t vo nhiu lnh vc kinh doanh khc nhau. Chin lc to ra s khc bit so vi cc i th: chin lc to ra s khc bit v sn phm hoc dch v l mt chin lc c sc cnh tranh rt ln. Cc doanh nghip cn to ra nhng hng ha dch v m cc i th khng c. V d cc hiu n c cc mn n c bit, c cch phc v c bit, sn phm c cht lng c bit, kiu dng c bit c mu sc ring m khng i th no c. Chin lc dn u v gi thp: Mun c hng ha dch v gi thp, cc doanh nghip phi t chc sn xut vi s lng ln, p dng cng ngh c nng sut cao, s dng nhn cng c gi thp, a vo p dng cc loi vt liu mi r tin, tng cng qun l h thp chi ph trong sn xut kinh doanh. Bc 5: nh gi cc phng n Sau khi xy dng c cc phng n, tin hnh nh gi cc phng n. Bc 6. Chn phng n ti u Phng n no cho chng ta c hi tt nht t c mc tiu ra vi chi ph thp nht hoc vi li nhun cao nht l phng n s c chn Bc 7: Xy dng cc k hoch ph tr thc hin k hoch chnh Mt k hoch chnh cn phi c cc k hoch ph tr. V d, bn cnh k hoch sn xut chnh ca cng ty ra l sn xut sn phm A, cn c rt nhiu cc k hoch ph tr nh k hoch cung cp vt t, k hoch lao ng tin lng, k hoch sa cha thit b, k hoch cung cp nng lng, k hoch qung co v khuyn mi... Bc 8: Lng ha cc k hoch bng vic lp k hoch ngn qu32 39. Sau khi quyt nh c cng b. k hoch c xy dng xong, bc cui cng lm cho cc k hoch c ngha l lng ha chng bng cch chuyn chng sang dng cc ch tiu v ti chnh (cc khon thu, chi, li nhun ...) v ngun vn thc hin k hoch ra. III. T CHC 1. Khi nim T chc c ngha l qu trnh sp xp v b tr cc cng vic, giao quyn hn v phn phi cc ngun lc ca t chc sao cho chng ng gp mt cch tch cc v c hiu qu vo mc tiu chung ca doanh nghip Cng tc t chc gm c 2 ni dung c bn: - T chc c cu: t chc c cu qun l (ch th qun l) v t chc c cu sn xut kinh doanh (i tng b qun l); - T chc qu trnh: t chc qu trnh qun tr v t chc qu trnh sn xut kinh doanh; T chc c ni dung rt rng ln lin quan n cng tc xy dng mt doanh nghip nh xy dng v t chc b my qun l doanh nghip (c bao nhiu cp qun l, t chc cc phng ban chc nng, phn cng trch nhim v quyn hn ca phng ban cng nh ca mi c nhn...), xy dng h thng sn xut v kinh doanh (c nhng b phn sn xut kinh doanh no, phn cng chc nng v nhim v ca tng b phn ...). T chc v c cu b my l vic phn chia h thng qun l thnh cc b phn v xc nh cc mi quan h gia chng vi nhau, tc l chng ta xc nh chc nng, quyn hn, nhim v ca cc b phn trong b my v la chn, b tr cn b vo cc cng v ph trch cc b phn . T chc c cu b my gm c cc ni dung sau: + Xc nh nhng hot ng cn thit t c cc mc tiu chung ca t chc + Nhm gp cc hot ng ny thnh cc phng ban hoc cc b phn + Giao cho mt ngi qun l mt phng ban hoc mt b phn + Giao quyn hn, trch nhim thc hin cc hot ng + Qui nh cc mi quan h theo chiu dc v ngang bn trong t chc Cng tc t chc i hi i ng cn b c trnh , kinh nghim v nhng phm cht cn thit hon thnh tt nhim v c giao. Mt trong nhng nhim v ca cng tc t chc l xc nh bin ch. Xc nh bin ch bao gm vic b nhim v duy tr cc chc v b nhim theo yu cu t ra bi c cu t chc, n gn lin vi vic t ra nhng yu cu cn lm cho mt cng vic hoc ngh nghip, v n bao gm c vic tuyn chn nhng ngi m nhn cc chc v. B my qun tr doanh nghip c thit lp ra khng phi do mc ch t thn m thc hin c hiu qu cc hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Khi xy dng c cu t chc b my qun tr doanh nghip, cn tnh n nhng nhn t nh hng sau: - Mi trng hot ng sn xut kinh doanh - Mc ch, chc nng hot ng ca doanh nghip - Qui m ca doanh nghip - Cc yu t v k thut, cng ngh sn xut - Trnh ca ngi qun l, nhn vin v trang thit b qun l - Mt s yu t khc: cc qui nh ca php lut, phm v hot ng ca doanh nghip, th trng ca doanh nghip... Trong phm vi gii hn ca chng ny ch trnh by mt s kiu c cu qun tr ch yu nh c cu trc tuyn, c cu chc nng, c cu trc tuyn chc nng, c cu ma trn. 2. Mt s c cu t chc qun tr doanh nghip: 2.1 C cu qun tr trc tuyn C cu qun l trc tuyn l mt kiu t chc b my m mt cp qun l ch nhn mnh lnh t mt cp trn trc tip. H thng trc tuyn hnh thnh mt ng thng r rng v quyn33 40. ra lnh, trch nhim v lnh o cp cao n cp cui cng. C cu kiu ny i hi ngi qun tr mi cp phi c nhng hiu bit tng i ton din v cc lnh vc.Tng gim cGim c Cng ty IGim c Cng ty IIQun c phn xng AQun c phn xng BQun c phn xng CS 2.3: C cu qun l theo trc tuyn ca mt tng cng ty H thng qun tr theo trc tuyn ph hp vi cc doanh nghip nh v mt ngi qun tr cp trn c th hiu r c nhng hot ng ca cp di v ra nhng mnh lnh trc tip mt cch ng n cho cp di khng cn thng qua mt c quan gip vic theo chc nng no. i vi nhng doanh nghip hoc t chc ln, ngi ng u t chc trc khi ra mnh lnh cn tham kho kin ca cc b phn chc nng. 2.2 C cu t chc qun l theo chc nng Trong c cu t chc qun l theo chc nng, cc b phn qun l cp di nhn mnh lnh t nhiu phng ban chc nng khc nhau. i khi cc mnh lnh ny c th tri ngc nhau hoc mu thun vi nhau, gy kh khn cho cp tha hnh. C th phn chia cc b phn theo cc chc nng (s 2-4) c bn nh: - Chc nng sn xut - Chc nng k thut - Chc nng marketing - Chc nng ti chnh - Chc nng nhn sTng gim cMarketingK thutPhn xng ASn xutPhn xng BTi chnhNhn sPhn xng CS 2.4: C cu qun l theo chc nng ca mt tng cng ty34 41. u im ca c cu theo chc nng: - Phn nh lgic cc chc nng - Nhim v c phn nh r rng - Tun theo nguyn tc chuyn mn ha ngnh ngh - Pht huy c sc mnh v kh nng ca i ng cn b theo tng chc nng - Gim chi ph v rt ngn thi gian o to - To ra cc bin php kim tra cht ch ca cp cao nht Nhc im ca c cu qun l theo chc nng: - Ch c cp qun l cao nht c trch nhim v hiu qu cui cng ca ton th cng ty - Qua chuyn mn ha v to ra cch nhn qu hp vi cc cn b ch cht - Hn ch s pht trin ca ngi qun l chung - Gp nhiu kh khn khi cn c s phi hp gia cc chc nng 2.3 C cu t chc qun l theo trc tuyn chc nngTng gim cMarketingK thutCng ty ASn xutCng ty BTi chnhNhn sCng ty CS 2.5: C cu qun l theo trc tuyn chc nng ca mt tng cng ty Do c cu t chc qun l theo trc tuyn v c cu qun l theo chc nng c nhng u nhc im ring nn hin nay nhiu doanh nghip v t chc la chn kiu c cu qun l theo trc tuyn chc nng, tc l mt c cu qun l kt hp. V nguyn tc, trong h thng trc tuyn chc nng, quan h qun l trc tuyn t trn xung di vn tn ti, nhng gip cho ngi qun l ra cc quyt nh ng n, c cc b phn chc nng gip vic trong cc lnh vc nh xy dng k hoch, qun l nhn s, marketing, ti chnh k ton, qun l k thut cng ngh sn xut... 2.4 C cu qun l ma trn Cc doanh nghip ln, c a bn hot ng rng u t chc b my hot ng ca mnh theo kiu ma trn, Trong c cu qun l theo ma trn, cp qun l cp di va chu s qun l theo chiu dc t trn xung di, ng thi chu s qun l theo chiu ngang. u im ca c cu t chc ma trn: - nh hng theo kt qu cui cng r rng - Pht huy c sc mnh ca cc chuyn gia trong cc lnh vc chuyn mn - Xc nh r rng quyn hn, trch nhim v li ch Nhc im ca c cu t chc ma trn: - C s mu thun v quyn hn trong t chc - C nguy c khng thng nht v mnh lnh theo chiu dc v theo chiu ngang.35 42. Tng gim cMarketingNhn sMua smTi chnhD n AD n B S 2.7: C cu t chc kiu ma trn (theo chc nng v theo