95
41231 กกกกกกกกกก 1 : กกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกก 1 กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 1. กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกก 2. กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกก กกกกกกกกกกกก 1.1 กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 1. กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 2. กกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 3. กกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 4. กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกก กกกกกกกก กกกกกกกกกก กกกกกกก 5. กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 1.1.1 กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกก 2 กกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 1.1.2 กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกก กกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกก กกกกกกก กกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกก กกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก ก.ก. 127 กกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 48 กกกกกกกกกกกกก 5 กกกกกกกกกก 2549 1

สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

  • Upload
    -

  • View
    214

  • Download
    35

Embed Size (px)

DESCRIPTION

สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

Citation preview

Page 1: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

41231 กฎหมายอาญา 1 : ภาคบทบ�ญญ�ติ�ท��วไป

หน่�วยท�� 1 ลั�กษณะท��วไปของกฎหมายอาญาแลัะปรั�ชญากฎหมายอาญา

1. กฎหมายอาญาจัดอย� ในสาขากฎหมายมหาชน เป็�นเรื่��องรื่าวความสมพันธ์�รื่ะหว างรื่ฐกบเอกชน โดยบญญติ%ว าการื่กรื่ะทำ'าใดๆเป็�นความผอดและก'าหนดโทำษทำ-�จัะลงแก ความผ%ดน.น

2. กฎหมายอาญาม-ความม/ งหมายทำ-�จัะรื่กษาความสงบเรื่-ยบรื่0อยของสงคม ให0สมาช%กของสงคมม-ความป็ลอดภัยในช-ว%ติ รื่ างกาย และทำรื่พัย�ส%น

1.1 ลั�กษณะท��วไปของกฎหมายอาญา1. กฎหมายอาญาเป็�นกฎหมายทำ-�ว าด0วยความผ%ดและโทำษ โดย บญญติ%การื่กรื่ะทำ'าเป็�นความผ%ดอาญา และ

ก'าหนดโทำษทำ-�จัะลงแก ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดน.น2. ในสงคมเรื่%�มแรื่ก กฎหมายให0อ'านาจัแก บ/คคลทำ-�จัะทำ'าการื่แก0แค0นติ อผ�0กรื่ะทำ'าผ%ด และเม��อรื่ฐม�นคงข2.นจั2ง

ก'าหนดให0ม-การื่ชดใช0ค าเส-ยหายแทำนการื่แก0แค0น จันในทำ-�ส/ดรื่ฐก3เข0าไป็จัดการื่ลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดเอง3. ความผ%ดอาญาหมายถึ2ง การื่กรื่ะทำ'าหรื่�อละเว0นการื่กรื่ะทำ'าทำ-�กฎหมายบญญติ%เป็�นความผ%ดและก'าหนดโทำษ

ไว04. ความผ%ดอาญาแบ งแยกได0หลายป็รื่ะเภัทำแล0วแติ แนวความค%ดและความม/ งหมาย เช น ติามความหนกเบา

ของโทำษ ติามการื่กรื่ะทำ'า ติามเจัตินา ติามศี-ลธ์รื่รื่ม เป็�นติ0น5. กฎหมายอาญาเป็�นเรื่��องรื่ะหว างรื่ฐกบเอกชน และม/ งทำ-�จัะลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ด ส วนกฎหมายแพั งเป็�น

เรื่��องเก-�ยวกบส%ทำธ์%หน0าทำ-�รื่ะหว างเอกชนด0วยกน การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดทำางแพั งจั2งไม กรื่ะทำบกรื่ะเทำ�อนติ อสงคมเหม�อนความผ%ดอาญา

1.1.1 ความหมายของกฎหมายอาญากฎหมายอาญาม-ความหมายอย างไรื่ม-ก-�รื่ะบบ และแติ ละรื่ะบบม-ความค%ดในทำางกฎหมายอย างไรื่กฎหมายอาญาจัดอย� ในสาขากฎหมายมหาชน เป็�นกฎหมายทำ-�เก-�ยวกบการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดและก'าหนดโทำษ

ทำ-�จัะลงแก ผ�0ทำ-�กรื่ะทำ'าความผ%ดน.นกฎหมายอาญาม- 2 รื่ะบบค�อ รื่ะบบกฎหมายของป็รื่ะเทำศีทำ-�ใช0ป็รื่ะมวลกฎหมาย ซึ่2�งบญญติ%ความผ%ดอาญา

ไว0เป็�นลายลกษณ์�อกษรื่ และรื่ะบบคอมมอนลอว� ซึ่2�งความผ%ดอาญาเป็�นไป็ติามหลกเกณ์ฑ์�ในค'าพั%พัากษาของศีาล ความผ%ดในทำางอาญาของป็รื่ะเทำศีทำ-�ใช0รื่ะบบป็รื่ะมวลกฎหมายน.นถึ�อว า การื่กรื่ะทำ'าใดๆจัะเป็�นความผ%ดหรื่�อไม และติ0องรื่บโทำษอย างไรื่ ติ0องอาศียติวบทำกฎหมายอาญาเป็�นหลก การื่ติ-ความวางหลกเกณ์ฑ์�ของความผ%ดจัะติ0องมาจัากติวบทำเหล าน.น ค'าพั%พัากษาของศีาลไม สามารื่ถึสรื่0างความผ%ดอาญาข2.นได0 แติ รื่ะบบคอมมอนลอว�น.น การื่กรื่ะทำ'าใดๆจัะเป็�นความผ%ดอาญาติ0องอาศียค'าพั%พัากษาทำ-�ได0ว%น%จัฉัยไว0เป็�นบรื่รื่ทำดฐานและน'าบรื่รื่ทำดฐานน.นมาเป็รื่-ยบเทำ-ยบกบคด-ทำ-�เก%ดข2.น

1.1.2 ว�ว�ฒน่าการัของกฎหมายอาญาป็รื่ะมวลกฎหมายอาญาในป็;จัจั/บนม-ว%วฒนาการื่มาอย างไรื่แติ เด%มกฎหมายอาญาของไทำยม%ได0จัดทำ'าในรื่�ป็ป็รื่ะมวลกฎหมาย แติ ม-ลกษณ์ะเป็�นกฎหมายแติ ละฉับบไป็

เช น กฎหมายลกษณ์ะโจัรื่ ลกษณ์ะว%วาทำ เป็�นติ0น ติ อมาในรื่ชการื่พัรื่ะบาทำสมเด3จัพัรื่ะจั/ลจัอมเกล0าเจั0าอย� หว เน��องจัากความจั'าเป็�นในด0านการื่ป็กครื่องป็รื่ะเทำศี และความจั'าเป็�นทำ-�จัะติ0องเล%กศีาลกงส/ลติ างป็รื่ะเทำศี จั2งได0ม-การื่จัดทำ'าป็รื่ะมวลกฎหมายอาญาข2.น ทำ'านองเด-ยวกนกบกฎหมายอาญาของป็รื่ะเทำศีทำางติะวนออก และญ-�ป็/=น เรื่-ยกว ากฎหมายลกษณ์ะอาญา รื่.ศี. 127 ซึ่2�งเป็�นป็รื่ะมวลกฎหมายอาญาฉับบแรื่กของไทำย กฎหมายลกษณ์ะอาญาได0ใช0บงคบมาเป็�นเวลาป็รื่ะมาณ์ 48 ป็> จันถึ2ง พั.ศี. 2500 ก3ได0ยกเล%กไป็ และได0ป็รื่ะกาศีใช0ป็รื่ะมวลกฎหมายอาญา พั.ศี. 2499 ซึ่2�งเป็�นฉับบป็;จัจั/บน และใช0บงคบมาติ.งแติ วนทำ-� 1 มกรื่าคม 2500 ซึ่2�งติรื่งกบวารื่ะฉัลองครื่บ 25

พั/ทำธ์ศีติวรื่รื่ษ

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

1

Page 2: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ความผ%ดอาญาทำ/กอย างได0น'ามาบญญติ%รื่วบรื่วมไว0ในป็รื่ะมวลกฎหมายอาญาหมดหรื่�อไม น'ามาบญญติ%ได0ไม หมดส%.น ความผ%ดในป็รื่ะมวลกฎหมายอาญาเป็�นแติ เพั-ยงส วนหน2�งของความผ%ดอาญา

เทำ าน.น ยงม-ความผ%ดอาญาพัรื่ะรื่าชบญญติ%ติ างๆ อ-กมากมาย เช น พัรื่บ. ป็=าไม0 พัรื่บ. ยาเสพัติ%ดให0โทำษ เป็�นติ0น แติ ความผ%ดติามป็รื่ะมวลกฎหมายอาญาน.นๆ เป็�นความผ%ดทำ-�ม-ลกษณ์ะทำ�วไป็ค�อ เป็�นความผ%ดทำ-�สามญชนย อมกรื่ะทำ'าอย� เป็�นป็กติ% เช น ความผ%ดฐานฆ่ าคนติาย ทำ'ารื่0ายรื่ างกาย ลกทำรื่พัย� เป็�นติ0น ส วนความผ%ดอาญาติาม พัรื่ะรื่าชบญญติ%อ��น เป็�นความผ%ดเฉัพัาะเรื่��องน.นๆ เช น ความผ%ดติามพัรื่ะรื่าชบญญติ%ป็=าไม0ก3เป็�นเรื่��องเก-�ยวกบป็=าไม0 ว าการื่กรื่ะทำ'าเช นไรื่เป็�นความผ%ดและม-โทำษเทำ าใด

ป็รื่ะมวลกฎหมายอาญาฉับบป็;จัจั/บนม-เค0าโครื่งอย างไรื่ป็รื่ะมวลกฎหมายอาญาฉับบป็;จัจั/บน แบ งออกเป็�น 3 ภัาค ค�อ ภัาค 1 ว าด0วยบทำบญญติ%ทำ�วไป็ ค�อ เป็�น

หลกเกณ์ฑ์�ทำ�วไป็ของกฎหมายอาญาทำ.งป็วง ซึ่2�งจัะติ0องน'าไป็ใช0บงคบในความผ%ดอาญาติามกฎหมายอ��นด0วย ภัาค 2 ว าด0วยความผ%ดอาญาสามญ และภัาค 3 ว าด0วยความผ%ดลห/โทำษ

1.1.3 ปรัะเภทของความผิ�ดความผ%ดอาญาหมายความว าอย างไรื่ เรื่าอาจัแบ งความผ%ดอาญาได0ป็รื่ะการื่ใดบ0างความผ%ดอาญาหมายถึ2ง การื่กรื่ะทำ'าหรื่�อละเว0นการื่กรื่ะทำ'าทำ-�กฎหมายบญญติ%เป็�นความผ%ดและก'าหนดโทำษ

ไว0ความผ%ดอาญาอาจัจั'าแนกออกได0หลายป็รื่ะเภัทำแล0วแติ ข0อพั%จัารื่ณ์าในการื่แบ งป็รื่ะเภัทำน.นๆ เช น(1) พั%จัารื่ณ์าติามความหนกเบาของโทำษ แบ งเป็�นความผ%ดอาญาสามญและความผ%ดลห/โทำษ(2) พั%จัารื่ณ์าในแง เจัตินา แบ งเป็�นความผ%ดทำ-�กรื่ะทำ'าโดยเจัตินากบความผ%ดทำ-�กรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำ และ

ความผ%ดทำ-�ไม ติ0องกรื่ะทำ'าโดยเจัตินา(3) พั%จัารื่ณ์าในแง ศี-ลธ์รื่รื่ม แบ งเป็�นความผ%ดในติวเอง เช น ความผ%ดฐานฆ่ าคนติาม ข มข�น ลกทำรื่พัย�

และความผ%ดเพัรื่าะกฎหมายห0าม เช น ความผ%ดฐานขบรื่ถึเรื่3วเก%นสมควรื่นอกจัากน-.อาจัแบ งได0โดยข0อพั%จัารื่ณ์าอ��นๆ อ-ก เช น ติามลกษณ์ะอนติรื่ายติ อสงคม ติามลกษณ์ะการื่กรื่ะ

ทำ'าและติามกฎหมายว%ธ์-พั%จัารื่ณ์าความอาญา

1.1.4 กฎหมายอาญาก�บกฎหมายแพ่�งกฎหมายแพั งและกฎหมายอาญาติ างกนอย างไรื่ม-ความติ างกนในสารื่ะส'าคญดงติ อไป็น-.(1) แติกติ างกนด0วยลกษณ์ะแห งกฎหมาย กฎหมายแพั งเป็�นกฎหมายทำ-�ว าด0วยส%ทำธ์% หน0าทำ-� และความ

สมพันธ์�รื่ะหว างเอชนกบเอกชน อาทำ% เช น ส%ทำธ์%และหน0าทำ-�ของบ%ดามารื่ดาทำ-�ม-ติ อบ/ติรื่ การื่สมรื่ส การื่หย า มรื่ดก ภั�ม%ล'าเนาของบ/คคล ส วนกฎหมายอาญาน.น เป็�นกฎหมายทำ-�ว าด0วยความสมพันธ์�รื่ะหว างรื่ฐกบเอกชน โดยเอกชนม-หน0าทำ-�ติ0องเคารื่พัติ อบทำบญญติ%แห งกฎหมาย ซึ่2�งก'าหนดให0การื่กรื่ะทำ'าอนใดก3ติามเป็�นความผ%ดถึ0าหากฝ่=าฝ่Aน โดยป็กติ%ติ0องม-โทำษ ติวอย างเช น ความผ%ดฐานลกทำรื่พัย� ฐานป็ล0นทำรื่พัย� ฐานยกยอก และฐานหม%�นป็รื่ะมาทำ เป็�นอาทำ%

(2) แติกติ างกนด0วยวติถึ/ป็รื่ะสงค�ของกฎหมาย กฎหมายแพั งม-วติถึ/ป็รื่ะสงค�ในอนทำ-�จัะอ'านวยและรื่กษาไว0ซึ่2�งความย/ติ%ธ์รื่รื่มในความสมพันธ์�รื่ะหว างเอกชนกบเอกชนด0วยกนแม0บางกรื่ณ์-รื่ฐจัะเข0าไป็เป็�นค� กรื่ณ์-ในทำางแพั งก3ติาม รื่ฐอย� ในฐานะเป็�นเอกชนม-ส%ทำธ์%หน0าทำ-�อย างเด-ยวกบเอกชนอ��นๆทำ/กป็รื่ะการื่ ส วนกฎหมายอาญาน.นม-เจัติารื่มย�ในทำางรื่กษาความสงบเรื่-ยบรื่0อยของบ0านเม�อง ม/ งป็รื่ะสงค�ค/0มครื่องให0ความป็ลอดภัยแก สงคม เม��อบ/คคลใดละเม%ดบทำบญญติ%แห งกฎหมายอาญา กฎหมายถึ�อว ารื่ฐเป็�นผ�0เส-ยหายโดยติรื่ง จัรื่%งอย� ทำ-�ติามรื่ะบบกฎหมายอาญาของไทำยเรื่าน.น เอกชนผ�0ถึ�กล วงละเม%ดส%ทำธ์%ก3ถึ�อว าเป็�นผ�0เส-ยหาย ฟ้Cองรื่0องให0ศีาลลงโทำษผ�0ล วงละเม%ดตินได0ด/จักน แติ ส%ทำธ์%ของเอกชนดงกล าว ติ0องถึ�อว าเป็�นเพั-ยงข0อยกเว0นของหลกกฎหมายทำ-�ว ารื่ฐเป็�นผ�0เส-ยหายโดยติรื่งเทำ าน.น

(3) แติกติ างกนด0วยการื่ติ-ความ ในกฎหมายแพั งน.นป็รื่ะมวลกฎหมายแพั งและพัาณ์%ชย� มาติรื่า 4

บญญติ%ว าการื่ติ-ความกฎหมายย อมติ0องติ-ความติามติวอกษรื่ หรื่�อติามความม/ งหมายของบทำบญญติ%แห งกฎหมายถึ0าหากไม ม-บทำกฎหมายทำ-�จัะยกข2.นป็รื่บแก คด-ได0 ให0ว%น%จัฉัยคด-น.นติามจัารื่-ติป็รื่ะเพัณ์-แห งทำ0องถึ%�น

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

2

Page 3: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ส วนในกฎหมายอาญาน.นจัะติ-ความอย างกฎหมายแพั งไม ได0 หากแติ ติ0องติ-ความโดยเครื่ งครื่ดจัะถึ�อว าบ/คคลใดม-ความผ%ดติามบทำบญญติ%แห งกฎหมายใด ติ0องติ-ความติามติวอกษรื่ทำ-�ป็รื่ากฏในบทำบญญติ%แห งกฎหมายน.นๆ โดยติรื่งจัะม-การื่ขยายความในบทำบญญติ%แห งกฎหมายออกไป็ให0ครื่อบคล/มไป็ถึ2งการื่กรื่ะทำ'าอ��นๆ อนใกล0เค-ยงกบการื่กรื่ะทำ'าทำ-�กฎหมายบญญติ%ว าเป็�นความผ%ดม%ได0

(4) แติกติ างกนด0วยสภัาพับงคบ ในกฎหมายแพั งน.น ม-สภัาพับงคบป็รื่ะเภัทำหน2�ง กล าวค�อถึ0าหากม-การื่ล วงละเม%ดกฎหมายแพั ง บ/คคลผ�0ล วงละเม%ดไม ป็ฏ%บติ%ติามค'าพั%พัากษาของศีาล ก3อาจัจัะถึ�กย2ดทำรื่พัย�มาขายทำอดติลาดเอาเง%นทำ-�ขายได0มาช'ารื่ะหน-.ติามค'าพั%พัากษาของศีาล หรื่�อม%ฉัะน.นอาจัถึ�กกกขงจันกว าจัะป็ฏ%บติ%ติามค'าพั%พัากษาของศีาลก3ได0 ส วนในกฎหมายอาญาน.นม-สภัาพับงคบอ-กป็รื่ะเภัทำหน2�ง ค�อ โทำษทำางอาญาซึ่2�งกฎหมายได0บญญติ%ไว0ส'าหรื่บความผ%ด ซึ่2�งโทำษดงกล าวม-อย� 5 สถึานด0วยกน ค�อ โทำษป็รื่ะหารื่ช-ว%ติ จั'าค/ก กกขง ป็รื่บ และรื่%บทำรื่พัย�ส%น

1.2 ปรั�ชญาของกฎหมายอาญา1. วติถึ/ป็รื่ะสงค�กฎหมายอาญา ค�อ ค/0มครื่องส วนได0เส-ยของสงคมให0พั0นจัากการื่ป็รื่ะทำ/ษรื่0ายติ างๆ กฎหมาย

อาญาจั2งเป็�นส%�งจั'าเป็�นย%�งติ อความสงบเรื่-ยบรื่0อยของสงคม2. ทำฤษฎ-กฎหมายอาญา หมายถึ2ง กล/ มแนวความค%ดหรื่�อหลกการื่ทำ-�ถึ�อว าเป็�นพั�.นฐานของกฎหมายอาญา

1.2.1 ความม&�งหมายของกฎหมายอาญากฎหมายอาญาม-ความม/ งหมายอย างไรื่ และม-ว%ธ์-การื่ใดให0บรื่รื่ล/ถึ2งความม/ งหมายน.นกฎหมายอาญาม-ความม/ งหมายในอนทำ-�จัะค/0มครื่องป็รื่ะโยชน�ของส วนรื่วมให0พั0นจัากการื่ป็รื่ะทำ/ษรื่0าย โดย

อาศียการื่ลงโทำษเป็�นมาติรื่การื่ส'าคญ

รื่ฐม-เหติ/ผลป็รื่ะการื่ใดในการื่ใช0อ'านาจัลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดเหติ/ผลหรื่�อความชอบธ์รื่รื่มในการื่ลงโทำษของรื่ฐม-ผ�0ให0ความเห3นไว0 3 ป็รื่ะการื่ ค�อ

(1) หลกความย/ติ%ธ์รื่รื่ม(2) หลกป็Cองกนสงคม(3) หลกผสมรื่ะหว างหลกความย/ติ%ธ์รื่รื่มและหลกป็Cองกนสงคม

ข0อจั'ากดอ'านาจัในการื่ลงโทำษของรื่ฐม-อย างไรื่อ'านาจัในการื่ลงโทำษของรื่ฐม-ข0อจั'ากดโดยบทำบญญติ%ในกฎหมาย กล าวค�อ(1) โทำษจัะติ0องเป็�นไป็ติามกฎหมาย(2) ในความผ%ดทำ-�กฎหมายก'าหนดโทำษข.นส�งไว0 รื่ฐจัะลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดเก%ดกว าน.นไม ได0 เว0นแติ จัะม-

เหติ/เพั%�มโทำษติามกฎหมาย(3) ในความผ%ดทำ-�กฎหมายก'าหนดโทำษข.นติ'�าไว0 รื่ฐลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดติ'�ากว าน.นไม ได0 เว0นแติ จัะม-เหติ/

ลดโทำษติามกฎหมาย(4) ในความผ%ดทำ-�กฎหมายก'าหนดโทำษข.นติ'�าไว0และข.นส�งไว0 รื่ฐม-อ'านาจัลงโทำษได0ติามทำ-�เห3นสมควรื่ใน

รื่ะหว างโทำษข.นติ'�าและข.นส�งน.น

1.2.2 ทฤษฎ�กฎหมายอาญาทำฤษฎ-กฎหมายอาญาในทำรื่รื่ศีนะติามคอมมอนลอว� เป็�นป็รื่ะการื่ใดนกทำฤษฎ-กฎหมายอาญาในรื่ะบบคอมมอนลอว�เห3นว า กฎหมายอาญาแบ งได0เป็�น 3 ส วน ค�อ ภัาคความ

ผ%ด หลกทำ�วไป็ และหลกพั�.นฐานภัาคความผ%ด เป็�นส วนทำ-�บญญติ%เก-�ยวกบความผ%ดฐานติ างๆ หรื่�อค'าจั'ากดความของความผ%ดแติ ละฐาน

และก'าหนดโทำษส'าหรื่บความผ%ดน.นน.นด0วย เป็�นส วนทำ-�ม-ความหมายแคบทำ-�ส/ด แติ ม-จั'านวนบทำบญญติ%มากทำ-�ส/ดหลกทำ�วไป็ เป็�นส วนทำ-�ม-ความหมายกว0างกว าภัาคความผ%ดและน'าไป็ใช0บงคบแก ความผ%ดติ างๆ เช น เรื่��อง

ว%กลจัรื่%ติ ความม2นเมา เด3กกรื่ะทำ'าความผ%ด ความจั'าเป็�น การื่ป็Cองกนติว พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ด ติวการื่ ผ�0ใช0 ผ�0สนบสน/น เป็�นติ0น

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

3

Page 4: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

หลกพั�.นฐาน ส วนน-.ถึ�อว าเป็�นหวใจัของกฎหมายอาญาและเป็�นส วนทำ-�ม-ความหมายกว0างทำ-�ส/ด ซึ่2�งติ0องน'าไป็ใช0บงคบแก ความผ%ดอาญาติ างๆ เช นเด-ยวกบหลกทำ�วไป็ หลกพั�.นฐานของกฎหมายอาญา ได0แก (1) ความย/ติ%ธ์รื่รื่ม (2) เจัตินา (3) การื่กรื่ะทำ'า (4) เจัตินาและการื่กรื่ะทำ'าติ0องเก%ดรื่ วมกน (5) อนติรื่ายติ อสงคม (6) ความสมพันธ์�รื่ะหว างเหติ/กบผล และ (7) ลงโทำษ

บทำบญญติ%ทำ.ง 3 ส วนน-.ย อมสมพันธ์�กน กล าวค�อ ถึ0าจัะเข0าใจัผ%ดฐานใดฐานหน2�งได0ชดแจั0งจัะติ0องน'าหลกทำ�วไป็และหลกพั�.นฐานไป็พั%จัารื่ณ์าป็รื่ะกอบด0วย เพัรื่าะล'าพังแติ บทำบญญติ%ภัาคความผ%ดน.นม%ได0ให0ความหมายหรื่�อค'าจั'ากดความทำ-�สมบ�รื่ณ์�ของความผ%ดแติ ละฐาน จัะติ0องพั%จัารื่ณ์าป็รื่ะกอบกบหลกทำ�วไป็และหลกพั�.นฐานเสมอ

แบบปรัะเม�น่ผิลั หน่�วยท�� 1 ลั�กษณะท��วไปของกฎหมายอาญาแลัะปรั�ชญากฎหมายอาญา

1. กฎหมายอาญา ค�อ กฎหมายท��ว�าด(วยการักรัะท)าความผิ�ดแลัะก)าหน่ดโทษท��จะลังแก�ผิ,(กรัะท)าผิ�ด2. ความค%ดทำางกฎหมายอาญาของป็รื่ะเทำศีทำ-�ใช0ป็รื่ะมวลกฎหมายอาญา ความส'าคญอย� ทำ-� ติ�วบทกฎหมายท��เป-น่

ลัายลั�กษณ.อ�กษรั3. ป็รื่ะมวลกฎหมายอาญาฉับบแรื่กของไทำยค�อ กฎหมายลั�กษณะอาญา รั . ศ . 127 4. โครื่งสรื่0างของป็รื่ะมวลกฎหมายฉับบป็;จัจั/บนป็รื่ะกอบด0วย ภาคบทบ�ญญ�ติ�ท��วไป ภาคความผิ�ด แลัะความผิ�ด

ลัห&โทษ รัวม 3 ภาค 5. ความผ%ดทำางอาญาหมายถึ2ง การักรัะท)า หรั0อลัะเว(น่การักรัะท)าท��กฎหมายบ�ญญ�ติ�เป-น่ความผิ�ดแลัะก)าหน่ด

โทษไว(ด(วย6. ความผ%ดทำางแพั งติ างกบความผ%ดทำางอาญาค�อ ความผิ�ดทางแพ่�งเป-น่การัลัะเม�ดติ�อเอกชน่โดยเฉพ่าะ ส่�วน่

ความผิ�ดทางอาญาเป-น่การัท)าความเส่�ยหายติ�อส่�วน่รัวม7. กฎหมายอาญาม-ความม/ งหมายค�อ ค&(มครัองส่�วน่ได(เส่�ยของส่�งคมโดยการัลังโทษผิ,(กรัะท)าผิ�ด8. เหติ/ทำ-�รื่ ฐม-เหติ/ผลในการื่แทำรื่กแซึ่งเข0าไป็ลงโทำษบ/คคลค�อ เพ่0�อป3องก�น่ส่�งคมแลัะติอบแทน่ผิ,(กรัะท)าความผิ�ด9. กรื่ณ์-ความผ%ด ข�บรัถชน่รั�5วบ(าน่ผิ,(อ0�น่โดยปรัะมาท เป็�นความผ%ดทำางแพั งเทำ าน.น10. ในข0อทำ-�ไม ใช ข0อแติกติ างรื่ะหว างกฎหมายแพั งและกฎหมายอาญาค�อ กฎหมายอาญาม&�งท��จะรั�กษาความ

ส่�มพ่�น่ธ์.รัะหว�างเอกชน่ด(วยก�น่ ส่�วน่กฎหมายแพ่�งม&�งท��จะรั�กษาความส่งบเรั�ยบรั(อยของบ(าน่เม0อง11. เป็�นการื่บอกลกษณ์ะของกฎหมายอาญาด-ทำ-�ส/ดค�อ กฎหมายท��ว�าด(วยความผิ�ดแลัะโทษส่)าหรั�บความผิ�ด12. ป็รื่ะเทำศีทำ-�ใช0ป็รื่ะมวลกฎหมายอาญา ม-ความค%ดทำางกฎหมายอาญาค�อ ถ0อว�าติ�วบทกฎหมายอาญาท��เป-น่ลัาย

ลั�กษณ.อ�กษรัม�ความส่)าค�ญท��ส่&ด13. การื่กรื่ะทำ'าทำ-�จัะถึ�อว าเป็�นความผ%ดอาญาค�อ การักรัะท)าหรั0อลัะเว(น่การักรัะท)าท��กฎหมายบ�ญญ�ติ�เป-น่ความผิ�ด

แลัะก)าหน่ดโทษ14. สภัาพับงคบทำางอาญาและสภัาพับงคบทำางแพั ง ติ�างก�น่เพ่รัาะส่ภาพ่บ�งค�บทางอาญาเป-น่การัลังโทษ เช�น่

ปรัะหารัช�ว�ติหรั0อจ)าค&ก ส่�วน่ส่ภาพ่บ�งค�บทางแพ่�งเป-น่การัชดใช(ค�าเส่�ยหาย15. การื่กรื่ะทำ'าทำ-�ถึ�อว าเป็�นเฉัพัาะความผ%ดทำางแพั ง ค�อ ข�บรัถชน่รัถยน่ติ.ค�น่อ0�น่เส่�ยหายท�5งค�น่16. ความแติกติ างรื่ะหว างกฎหมายแพั งและกฎหมายอาญาค�อ สภัาพับงคบในกฎหมายแพั งเป็�นการื่ชดใช0ค าเส-ย

หาย ส วนกฎหมายอาญาเป็�นการื่ลงโทำษ

หน่�วยท�� 2 : อาชญากรัรัมใน่ส่�งคม

1. อาชญากรื่รื่มค�อการื่กรื่ะทำ'าทำ-�ม-โทำษทำางอาญา2. ติามแนวความค%ดของนกอาชญาว%ทำยาติ างส'านกกน อาชญากรื่รื่มอาจัเป็�นพัฤติ%กรื่รื่มทำ-�คนเล�อกกรื่ะทำ'า

เพั��อแสวงหาความส/ข หรื่�ออาจัเป็�นพัฤติ%กรื่รื่มทำ-�เก%ดข2.นติามธ์รื่รื่มชาติ%เช นเด-ยวกบป็รื่ากฏการื่ณ์�ทำางธ์รื่รื่มชาติ%อ��นๆ หรื่�ออาจัเป็�นพัฤติ%กรื่รื่มทำ-�ขดติ อบรื่รื่ทำดฐาน ความป็รื่ะพัฤติ%ของคนส วนใหญ ในสงคม

3. สาเหติ/ของอาชญากรื่รื่มม-ทำ-�มาจัากการื่ศี2กษาของนกอาชญาว%ทำยาส'านกโป็ซึ่%ติ-พั ซึ่2�งติ อมาได0ม-ผ�0ศี2กษาค0นคว0าเพั%�มเติ%มจันก อติ.งเป็�นทำฤษฎ-สาเหติ/อาชญากรื่รื่มทำางช-วว%ทำยา ทำางจั%ติว%ทำยาและทำางสงคมว%ทำยา

แน่วค�ดท��วไปเก��ยวก�บอาชญากรัรัม

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

4

Page 5: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

1. อาชญากรื่รื่มอาจัน%ยามได0หลายอย าง อาชญากรื่รื่มติามกฎหมาย หมายถึ2งการื่กรื่ะทำ'าทำ-�ฝ่=าฝ่Aนบทำบญญติ%ของกฎหมายอาญา ส วนอาชญากรื่รื่มติามน%ยามทำางสงคมหมายถึ2งการื่ป็รื่ะทำ'าทำ-�ฝ่=าฝ่Aนบรื่รื่ทำดฐานความป็รื่ะพัฤติ%ทำางสงคม

2. อาชญากรื่ เป็�นผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดทำ-�ศีาลได0พั%พัากษาแล0วว าได0กรื่ะทำ'าความผ%ดและลงโทำษติามกฎหมาย3. เพัศี อาย/ การื่ศี2กษาและฐานะทำางสงคมอ�� นๆ เป็�นป็;จัจัยทำ-�แสดงให0เห3นสถึานะของอาชญากรื่รื่มและ

อาชญากรื่4. อาชญาว%ทำยาเป็�นว%ชาทำ-�ศี2กษาเก-�ยวกบอาชญากรื่รื่มและอาชญากรื่โดยว%ธ์-การื่ทำางว%ทำยาศีาสติรื่�5. ส'า นกอาชญาว%ทำยาทำ-�ส'า คญอาจัแบ งออกเป็�น 2 กล/ ม กล/ มทำ-� 1 เน0นการื่ศี2กษาทำางด0านสาเหติ/

อาชญากรื่รื่ม ซึ่2�งม-ส'านกโป็ซึ่%ติ-พัเป็�นส'านกส'าคญ และกล/ มทำ-� 2 เน0นทำางด0านการื่ศี2กษาเก-�ยวกบการื่ลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดซึ่2�งม-ส'านกคลาสส%กเป็�นส'านกส'าคญ

6. อาชญากรื่รื่มในสงคมอาจัแบ งออกได0หลายลกษณ์ะค�อ อาชญากรื่รื่มพั�.นฐาน อาชญากรื่รื่มจัากการื่ป็รื่ะกอบอาช-พั อาชญากรื่รื่มทำ-�ทำ'าเป็�นองค�การื่ อาชญากรื่รื่มทำ-�ทำ'าเป็�นอาช-พั อาชญากรื่รื่มทำางการื่เม�อง และอาชญากรื่รื่มทำ-�ขดติ อความสงบเรื่-ยบรื่0อยของสงคม ในป็รื่ะเทำศีไทำยอาชญากรื่รื่มทำ-�รื่0ายแรื่งและไม รื่0ายแรื่งเก%ดข2.นมาก

7. การื่จัดทำ'าสถึ%ติ%อาชญากรื่รื่มทำ'าได0 2 ทำางด0วยกนค�อ อย างเป็�นทำางรื่าชการื่และไม เป็�นทำางรื่าชการื่8. สถึ%ติ%อาชญากรื่รื่มทำ-�ไม ใช ทำางรื่าชการื่ อาจัให0ข0อม�ลเพั%�มเติ%มได0ว าอาชญากรื่รื่มเก%ดข2.นในสงคมม-มากกว าทำ-�

ป็รื่ากฏในสถึ%ติ%ของทำางรื่าชการื่ เกณ์ฑ์�วดการื่เก%ดข2.นของอาชญากรื่รื่มว าเพั%�มข2.นหรื่�อลดลงในรื่ะหว างป็>ทำ-�ศี2กษา อาจัทำ'าได0โดยเป็รื่-ยบเทำ-ยบสถึ%ติ%อาชญากรื่รื่มติ อป็รื่ะชากรื่ 100,000 คน

อาชญากรัรัมแลัะอาชญากรัน%ยามอาชญากรื่รื่มม-แบ งออกเป็�นก-�น%ยาม อะไรื่บ0าง และสถึ%ติ%อาชญากรื่รื่มของทำางรื่าชการื่อาศียน%ยาม

อะไรื่เป็�นหลกน%ยามอาชญากรื่รื่มม- 2 น%ยาม ค�อ น%ยามติามกฎหมายและน%ยามทำางสงคม สถึ%ติ%ของทำางรื่าชการื่ใช0น%ยาม

ติามกฎหมาย

ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดทำ-�ติ0องโทำษในเรื่�อนจั'าไทำยส วนใหญ จัดอย� ในกล/ มอาย/ใดผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดทำ-�ติ0องโทำษในเรื่�อนจั'าของไทำยส วนใหญ จัดอย� ในกล/ มอาย/ 21-25 ป็>

อาชญาว�ทยาแลัะส่)าน่�กอาชญาว�ทยาส'านกคลาสส%ก ม-ทำศีนะเก-�ยวกบอาชญากรื่รื่มอย างไรื่ส'านกคลาสส%กเห3นว า อาชญากรื่รื่มเก%ดจัากเจัติน�จั'านงอ%สรื่ะของบ/คคลทำ-�แสวงหาความส/ขและได0ป็รื่ะกอบ

กรื่รื่มอนน.นโดยเจัตินา เพัรื่าะฉัะน.นจั2งเน0นการื่ศี2กษาทำ-�อาชญากรื่รื่ม

ส'านกโป็ซึ่%ติ-พัและส'านกป็Cองกนสงคมม-ทำศีนะเก-�ยวกบอาชญากรื่รื่มเหม�อนกนหรื่�อติ างกนอย างไรื่ส'านกโป็สซึ่%ติ-พัและส'านกป็Cองกนสงคม เห3นพั0องกนว าอาชญากรื่รื่มม%ใช เป็�นการื่กรื่ะทำ'าโดยเจัตินาหากแติ

ผ�0ถึ�กบงคบให0กรื่ะทำ'าอย างหล-กเล-�ยงไม ได0 และติวทำ-�บงคบให0กรื่ะทำ'าน.นอาจัเป็�นป็;จัจัยทำางช-วว%ทำยา ทำางจั%ติว%ทำยา หรื่�อทำางสงคมว%ทำยาก3ได0 เพัรื่าะฉัะน.นจั2งเน0นให0ศี2กษาผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดเพั��อค0นหาสาเหติ/โดยว%ธ์-การื่ทำางว%ทำยาศีาสติรื่�

ลั�กษณะแลัะขอบเขติของอาชญากรัรัมอาชญากรื่รื่มพั�.นฐานได0แก อาชญากรื่รื่มป็รื่ะเภัทำใดอาชญากรื่รื่มพั�.นฐานเป็�นอาชญากรื่รื่มทำ-�เก%ดข2.นในทำ/กสงคมติ.งแติ โบรื่าณ์กาล ค�อ ความผ%ดติ อช-ว%ติ

รื่ างกายและทำรื่พัย�ส%นและเพัศี เช น ทำ'ารื่0ายรื่ างกาย ลกทำรื่พัย� ว%�งรื่าวทำรื่พัย� ช%งทำรื่พัย� ป็ล0นทำรื่พัย� และข มข�นกรื่ะทำ'าช'าเรื่า เป็�นติ0น

อาชญากรื่รื่มพั�.นฐานติ างจัากอาชญากรื่รื่มทำ-�จัดเป็�นองค�การื่อย างไรื่

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

5

Page 6: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

อาชญากรื่รื่มพั�.นฐานแติกติ างจัากอาชญากรื่รื่มทำ-�จัดเป็�นองค�การื่ ติรื่งทำ-�อาชญากรื่รื่มพั�.นฐานเป็�นอาชญากรื่รื่มทำ-�ทำ'าเป็�นส วนบ/คคล ส วนอาชญากรื่รื่มทำ-�เป็�นองค�การื่ ม%ใช อาชญากรื่รื่มทำ-�ทำ'าเป็�นส วนบ/คคล แติ ม-หน วยงานเป็�นผ�0ด'าเน%นการื่รื่บผ%ดชอบ ซึ่2�งส วนใหญ จัะเป็�นองค�การื่อาชญากรื่รื่มหรื่�อองค�การื่นอกกฎหมาย เช น การื่จัดให0ม-การื่ค0าป็รื่ะเวณ์- เล นการื่พันน ค0ายาเสพัติ%ดหรื่�อลกลอบขนของหน-ภัาษ- เป็�นติ0น

การัจ�ดท)าส่ถ�ติ�แลัะเกณฑ์.ว�ดแน่วโน่(มของอาชญากรัรัมสถึ%ติ%อาชญากรื่รื่มของทำางรื่าชการื่อาจับอกอะไรื่แก ผ�0อ านได0บ0างสถึ%ติ%อาชญากรื่รื่มของทำางรื่าชการื่อาจับอกให0ทำรื่าบว าม-อาชญากรื่รื่มอะไรื่เก%ดข2.นในสงคมในแติ ละป็>และ

สะทำ0อนให0เห3นการื่ป็ฏ%บติ%งานของเจั0าพันกงานติ'ารื่วจัเก-�ยวกบการื่ป็รื่าบป็รื่ามอาชญากรื่รื่ม

สถึ%ติ%อาชญากรื่รื่มอย างไม เป็�นทำางการื่ได0มาจัากการื่จัดทำ'าก-�อย าง อะไรื่บ0างสถึ%ติ%อาชญากรื่รื่มอย างไม เป็�นทำางการื่ได0มาจัากการื่ทำ'า 5 อย างด0วยกนค�อ(1) การื่สงเกติอาชญากรื่รื่ม(2) รื่ายงานของพันกงานรื่กษาความป็ลอดภัยเอกชน(3) สถึานการื่ณ์�ทำดสอบ(4) การื่ศี2กษาผ�0เส-ยหายหรื่�อเหย��ออาชญากรื่รื่ม(5) ค'าสารื่ภัาพัของผ�0ถึ�กสมภัาษณ์�

อาชญากรื่รื่มป็รื่ะเภัทำติ างๆ ในรื่ะหว าง 2530 ถึ2ง 2532 ในป็รื่ะเทำศีไทำยเพั%�มข2.นหรื่�อลดลงอย างไรื่อาชญากรื่รื่มในป็รื่ะเทำศีไทำยเก%ดข2.นมากมาย อาชญากรื่รื่มอ/กฉักรื่รื่จั�และสะเทำ�อนขวญม-อติรื่าการื่เก%ดข2.น

ค อนข0างคงทำ-� ค�อในรื่อบ 4 ป็>ทำ-�ผ านมา ม-การื่เพั%�มและลดไม มากนก แติ ถึ0าว าถึ2งจั'านวนความผ%ดฐานฆ่ าผ�0อ��นเก%ดข2.นมากทำ-�ส/ด ในบรื่รื่ดาความผ%ดอ/กฉักรื่รื่จั�และสะเทำ�อนขวญด0วยกน

ในด0านความผ%ดติ อช-ว%ติ รื่ างกายและเพัศี ความผ%ดฐานทำ'ารื่0ายรื่ างกายเก%ดข2.นมากทำ-�ส/ด และม-แนวโน0มเพั%�มข2.น

ในด0านความผ%ดเก-�ยวกบทำรื่พัย� ความผ%ดฐานลกทำรื่พัย�เก%ดข2.นมากทำ-�ส/ด แติ ม-แนวโน0มลดลงเช นเด-ยวกบความผ%ดฐานฉั0อโกง ซึ่2�งม-แนวโน0มลดลงเช นเด-ยวกน ส วนความผ%ดทำ-�เหล�อค อนข0างคงทำ-� ค�อม-การื่เพั%�มและลดค อนข0างน0อยเม��อพั%จัารื่ณ์าความผ%ดฐานลกทำรื่พัย�บางป็รื่ะเภัทำ ความผ%ดฐานลกรื่ถึจักรื่ ยานยนติ�และรื่ถึยนติ�เก%ดข2.นมากและม-แนวโน0มเพั%�มข2.น ส วนการื่ลกโคกรื่ะบ�อม-แนวโน0มลดลง

ในด0านความผ%ดติ อ พัรื่บ. อาว/ธ์ป็Aนฯ พัรื่บ. การื่พันน และ พัรื่บ. ยาเสพัติ%ด ความผ%ดติ อ พัรื่บ. ทำ.ง 3 น-. เก%ดข2.นมากและม-แนวโน0มเพั%�มมากข2.น

ทฤษฎ�ส่าเหติ&ของอาชญากรัรัม1. ทำฤษฎ-สาเหติ/อาชญากรื่รื่มม-ทำ-�มาจัากทำฤษฎ-ของส'านกคลาสส%กและส'านกโป็ซึ่%ติ-พั2. ทำฤษฎ-สาเหติ/อาชญากรื่รื่มทำางช-วว%ทำยาบอกว า อาชญากรื่รื่มเก%ดจัากความผ%ดป็กติ%ทำางกายภัาพัอนม-ผล

ส�บเน��องมาจัากพันธ์/กรื่รื่ม3. ทำฤษฎ-สาเหติ/อาชญากรื่รื่มทำางจั%ติว%ทำยาอธ์%บายว า อาชญากรื่รื่มเก%ดข2.นจัากความผ%ดป็กติ%ทำางอารื่มณ์� ทำาง

จั%ติและทำางบ/คล%กภัาพั4. ทำฤษฎ-สาเหติ/อาชญากรื่รื่มทำางสงคมว%ทำยาอธ์%บายว า อาชญากรื่รื่มเก%ดจัากอ%ทำธ์%พัลของสงคมและส%�ง

แวดล0อม

ทฤษฎ�ส่าเหติ&อาชญากรัรัมทางช�วว�ทยาทำฤษฎ-สาเหติ/ของอาชญากรื่รื่มทำางช-วว%ทำยาทำ-�ส'าคญม-ก-�ทำฤษฎ- อะไรื่บ0างม- 4 ทำฤษฎ-ใหญ ค�อ(1) ทำฤษฎ-รื่�ป็รื่ างลกษณ์ะทำางกาย(2) ทำฤษฎ-โครื่โมโซึ่ม ผ%ดป็กติ%(3) ทำฤษฎ-ป็;ญญาอ อนกบอาชญากรื่รื่ม

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

6

Page 7: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

(4) ทำฤษฎ-การื่ถึ ายทำอดทำางกรื่รื่มพันธ์/�

ทำฤษฎ-รื่�ป็รื่ างลกษณ์ะทำางกายเห3นว าผ�0ทำ-�ม-ลกษณ์ะทำางกายอย างไรื่จัะป็รื่ะกอบอาชญากรื่รื่มมากทำ-�ส/ดทำฤษฎ-รื่�ป็รื่ างลกษณ์ะทำางกายเห3นว าเด3กหรื่�อผ�0ใหญ ทำ-�ม-รื่ างกายแข3งแรื่งแบบนกก-ฬา จัะกรื่ะทำ'าความผ%ด

มากทำ-�ส/ด

ทฤษฎ�ส่าเหติ&อาชญากรัรัมทางจ�ติว�ทยาทำฤษฎ-สาเหติ/อาชญากรื่รื่มทำางจั%ติว%ทำยาม-ก-�ทำฤษฎ- อะไรื่บ0างทำฤษฎ-สาเหติ/อาชญากรื่รื่มทำางจั%ติว%ทำยาม- 4 ทำฤษฎ-ด0วยกนค�อ (1) ทำฤษฎ-ความผ%ดป็กติ%ทำางจั%ติกบ

อาชญากรื่รื่ม (2) ทำฤษฎ-จั%ติว%เครื่าะห� (3) ทำฤษฎ-ป็;ญหาทำางอารื่มณ์�กบอาชญากรื่รื่ม และ (4) ทำฤษฎ-พัยาธ์%สภัาพัทำางจั%ติกบอาชญากรื่รื่ม

ทำฤษฎ-พัยาธ์%สภัาพัทำางจั%ติกบอาชญากรื่รื่ม สามารื่ถึอธ์%บายอาชญากรื่รื่มได0เพั-ยงไรื่ทำฤษฎ-พัยาธ์%สภัาพัทำางจั%ติกบอาชญากรื่รื่ม พัยายามอธ์%บายว าอาชญากรื่รื่มเก%ดจัากพัยาธ์%สภัาพัทำางจั%ติ

ติ างๆ นานา แติ จัากการื่ศี2กษาป็รื่ากฏว า ไม ป็รื่ากฏว าม-ความสมพันธ์�รื่ะหว างพัยาธ์%สภัาพัทำางจั%ติกบอาชญากรื่รื่ม และการื่ว%เครื่าะห�พัยาธ์%สภัาพัทำางจั%ติ เป็�นเรื่��องอติติว%สยของจั%ติแพัทำย�แติ ละคน ทำ'าให0ผลการื่ว%เครื่าะห�แติกติ างกนมาก

ทฤษฎ�ส่าเหติ&อาชญากรัรัมทางส่�งคมว�ทยาทำฤษฎ-ความไรื่0กฎเกณ์ฑ์�ของโรื่เบ%รื่�ติ เค เมอรื่�ติน เสนอรื่�ป็แบบของการื่ป็รื่บติวของชาวอเมรื่%กนม-ก-�แบบ

อะไรื่บ0างทำฤษฎ-ความไรื่0กฎเกณ์ฑ์�เสนอรื่�ป็แบบของการื่ป็รื่บติวของชาวอเมรื่%กนไว0 5 รื่�ป็แบบด0วยกน ค�อ(1) แบบคล0อยติาม(2) แบบทำ'าข2.นใหม (3) แบบพั%ธ์-การื่(4) แบบถึอยหลงเข0าคลอง(5) แบบป็ฏ%วติ%

ทำฤษฎ-การื่ควบค/มภัายนอกและภัายในกล าวไว0อย างไรื่เก-�ยวกบสาเหติ/ของอาชญากรื่รื่ม และทำ านค%ดว าจัะน'าทำฤษฎ-น-.มาใช0อธ์%บายสถึานภัาพัอาชญากรื่รื่มในป็รื่ะเทำศีไทำยได0หรื่�อไม อย างไรื่ จังให0ความเห3น

ทำฤษฎ-การื่ควบค/มภัายนอกและควบค/มภัายในเสนอว าถึ0าการื่ควบค/มภัายนอกเข0มแข3ง และบ/คล%กม-การื่ควบค/มภัายในเข0มแข3งด0วย อาชญากรื่รื่มจัะไม เก%ดข2.น แติ ถึ0าการื่ควบค/มภัายนอกเข0มแข3ง แติ การื่ควบค/มภัายในอ อน โอกาสป็รื่ะกอบอาชญากรื่รื่มย อมเก%ดข2.น ซึ่2�งถึ0าการื่ควบค/มทำ.งภัายนอกและภัายในอ อนแอ อาชญากรื่รื่มย อมจัะเก%ดข2.นมากโดยไม จั'ากดเวลาและสถึานทำ-�

แบบปรัะเม�น่ผิลั หน่�วยท�� 2 อาชญากรัรัมใน่ส่�งคม

1. การื่ศี2กษาอาชญากรื่รื่มอย างเป็�นรื่ะบบเรื่%�มม-ข2.นหลงจัากการื่พั%มพั�เผยแพัรื่ ผลงานของนกอาชญาว%ทำยาทำ-� ช0�อ ซี�ซีารั. เบ:คคาเรั�ย

2. สถึ%ติ%อาชญากรื่รื่มของทำางรื่าชการื่ติ.งอย� บนน%ยามอาชญากรื่รื่ม ค�อ น่�ยามติามกฎหมาย3. ส'านกอาชญาว%ทำยา ส่)าน่�กคลัาส่ส่�ค เก%ดข2.นก อน4. ซึ่-ซึ่ารื่� ลอมโบรื่โซึ่ ผ�0น'าแห งส'านกโป็ซึ่%ติ-ฟ้ ม-ความค%ดเก-�ยวกบอาชญากรื่รื่มค�อ อาชญากรัรัมเก�ดข;5น่เพ่รัาะม�

ส่าเหติ&ทางด(าน่ช�วว�ทยา5. อาชญากรื่ โดยน%ยามทำางว%ชาการื่หมายถึ2งบ/คคล ผิ,(ท��ได(กรัะท)าผิ�ดทางอาญาแลัะศาลัม�ค)าพ่�พ่ากษาให(ลังโทษ

ติามโทษาน่&โทษ6. ความผิ�ดฐาน่วางเพ่ลั�ง เป็�นอาชญากรื่รื่มอ/กฉักรื่รื่จั�และสะเทำ�อนขวญ7. ทำฤษฎ-อาชญากรื่โดยก'าเน%ด เป็�นทำฤษฎ-สาเหติ/อาชญากรื่รื่มของนกอาชญาว%ทำยาช��อ ซี�ซีารั. ลัอมโบรัโช

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

7

Page 8: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

8. ติามทำฤษฎ-ลกษณ์ะทำางกายกบอาชญากรื่รื่ม อาชญากรื่จัะม-รื่�ป็รื่ าง ลั)�าส่�น่แข:งแรังแบบน่�กก�ฬามากท��ส่&ด9. ทำฤษฎ-สาเหติ/อาชญากรื่รื่มทำางจั%ติว%เครื่าะห�ม-ทำ-�มาจัากทำฤษฎ-ของนกว%ชาการื่ทำ-�ช��อ ซี�กม�น่ ฟรัอยด.10. ทำฤษฎ-การื่คบหาสมาคมทำ-�แติกติ างกนเรื่%�มจัากแนวความค%ด อาชญากรัรัม เก�ดจากการัเรั�ยน่รั,(11. อาชญากรื่รื่มทำ-�ถึ�อว าเป็�น อาชญากรื่รื่มทำ-�ไม ม-ผ�0เส-ยหายค�อ เลั�น่การัพ่น่�น่12. การื่ศี2กษาอาชญากรื่รื่มอย างเป็�นรื่ะบบเรื่%�มโดยส'านกอาชญาว%ทำยา ส่)าน่�กคลัาส่ส่�ก13. นกอาชญาว%ทำยาผ�0ทำ-�เป็�นผ�0น'าของส'านกโป็ซึ่%ติ-ฟ้ ค�อ ซี�ซีารั. ลัอมโบรัโซี14. อาชญากรื่รื่มติามทำศีนะของนกอาชญาว%ทำยา ส'านกคลาสส%ก เป-น่การักรัะท)าโดยเจติน่าเพ่0�อแส่วงหาความส่&ข15. การื่ป็รื่บติวทำ-�น'าไป็ส� การื่ป็รื่ะกอบอาชญากรื่รื่มติามทำฤษฎ-โครื่งสรื่0างทำางสงคมและความไรื่0กฎเกณ์ฑ์�ค�อ แบบ

ถอยหลั�งเข(าคลัอง (Retreatism)

16. ข�มข0น่กรัะท)าช)าเรัา เป็�นอาชญากรื่รื่มอ/กฉักรื่รื่จั�และสยองขวญติามน%ยามของกรื่มติ'ารื่วจั17. อาชญากรื่รื่มทำ-�จัดทำ'าเป็�นองค�กรื่ ค�อ การัค(ายาเส่พ่ติ�ดให(โทษ18. ทำฤษฎ-การื่คบหาสมาคมทำ-�แติกติ างกนของศีาสติรื่าจัารื่ย�ซึ่ทำเทำอรื่�แลนด� บอกไว0ว าคนจัะลงม�อกรื่ะทำ'าความผ%ด

เพัรื่าะ ได(เรั�ยน่รั,(เทคน่�คการัปรัะกอบอาชญากรัรัม19. สถึ%ติ%อาชญากรื่รื่มของรื่ะบบงานย/ติ%ธ์รื่รื่มทำ-�บอกสถึานภัาพัและจั'านวนอาชญากรื่รื่มได0มากทำ-�ส/ดค�อ ส่ถ�ติ�ของ

กรัมติ)ารัวจ20. นกอาชญาว%ทำยาสงคมว%ทำยาเห3นอาชญากรื่รื่มเก%ดจัากสาเหติ/ เก�ดจากอ�ทธ์�พ่บของส่�งคมแลัะส่��งแวดลั(อม

หน่�วยท�� 3 การัใช(บ�งค�บกฎหมายอาญา

1. กฎหมายอาญาติ0องม-บทำบญญติ%เป็�นลายลกษณ์�อกษรื่ทำ-�ชดแจั0งป็รื่าศีจัากการื่คล/มเครื่�อ และจัะติ0องติ-ความติามติวอกษรื่โดยเครื่ งครื่ด

2. กฎหมายอาญาจัะให0ผลย0อนหลงแก ผ�0กรื่ะทำ'าม%ได0 แติ ย0อนหลงเพั��อเป็�นค/ณ์ได03. กฎหมายอาญาใช0บงคบส'าหรื่บการื่กรื่ะทำ'าผ%ดทำ-�เก%ดข2.นในรื่าชอาณ์าจักรื่ ส วนการื่กรื่ะทำ'าผ%ดนอกรื่าช

อาณ์าจักรื่น.น อาจัใช0บงคบกฎหมายอาญาได0บางกรื่ณ์- โดยค'าน2งถึ2งสถึานทำ-� สภัาพัของความผ%ดและผ�0กรื่ะทำ'าผ%ด

3.1ลั�กษณะการัใช(กฎหมายอาญา1.กฎหมายอาญาติ0องม-บทำบญญติ%ความผ%ดและบทำลงโทำษไว0เป็�นลายลกษณ์�อกษรื่อย างชดแจั0งและแน นอน2.กฎหมายอาญาติ0องติ-ความติามติวอกษรื่โดยเครื่ งครื่ด3.กฎหมายอาญาจัะย0อนหลงให0ผลรื่0ายแก ผ�0กรื่ะทำ'า โดยบญญติ%เป็�นความผ%ดหรื่�อเพั%�มโทำษในภัายหลงม%ได0

3.1.1 กฎหมายอาญาติ(องม�บทบ�ญญ�ติ�โดยช�ดแจ(งกฎหมายอาญาติ0องม-บทำบญญติ%โดยชดแจั0งน.น หมายความว าอย างไรื่กฎหมายอาญาติ0องม-บทำบญญติ%โดยชดแจั0ง หมายความว า กฎหมายอาญาจัะติ0องม-บทำบญญติ%ไว0เป็�นลาย

ลกษณ์�อกษรื่ โดยบญญติ%ความผ%ดและโทำษไว0ในขณ์ะกรื่ะทำ'า และบทำบญญติ%น.นติ0องชดเจันป็รื่าศีจัากการื่คล/มเครื่�อม%ฉัะน.นจัะใช0บงคบม%ได0 ซึ่2�งป็รื่ะมวลกฎหมายอาญาได0บญญติ%รื่บรื่องไว0ในมาติรื่า 2 ทำ-�ว าบ/คคลจักติ0องรื่บโทำษในทำางอาญาติ อเม��อได0กรื่ะทำ'าการื่อนกฎหมายทำ-�ใช0ขณ์ะกรื่ะทำ'าการื่น.นบญญติ%เป็�นความผ%ดและก'าหนดโทำษไว0 และโทำษทำ-�จัะลงแก ผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดน.นติ0องเป็�นโทำษทำ-�ก'าหนดไว0ในกฎหมาย

การื่ใช0บงคบกฎหมายอาญาน.น จัะบญญติ%การื่กรื่ะทำ'าทำ-�ทำ-�เป็�นความผ%ดโดยไม ม-บทำก'าหนดโทำษ หรื่�อก'าหนดบทำลงโทำษโดยไม บญญติ%ความผ%ดไว0ได0หรื่�อไม เพัรื่าะเหติ/ใด

การื่ใช0บงคบกฎหมายอาญาน.น จัะบญญติ%การื่กรื่ะทำ'าทำ-�เป็�นความผ%ดโดยไม ม-บทำก'าหนดโทำษ หรื่�อก'าหนดบทำลงโทำษโดยไม บญญติ%ความผ%ดไม ได0 เพัรื่าะการื่ลงโทำษเป็�นเรื่��องทำ-�ม-ผลกรื่ะทำบติ อส%ทำธ์%และเสรื่-ภัาพัส วนบ/คคลโดยติรื่งหากให0ผ�0อ'านาจัผ�0บงคบกฎหมายก'าหนดโทำษได0เอง หรื่�อลงโทำษเส-ยก อนจั2งก'าหนดความผ%ดภัายหลง ก3จัะเป็�นการื่เป็Hดช องให0ม-การื่ใช0อ'านาจัติามอ'าเภัอใจัได0โดยง าย ซึ่2�งจัะเป็�นผลให0กรื่ะบวนการื่ย/ติ%ธ์รื่รื่มเบ-�ยงเบนไป็ และป็รื่ะชาชนก3จัะขาดหลกป็รื่ะกนในส%ทำธ์%และเสรื่-ภัาพัส วนบ/คคล เช นน-.ย อมเป็�นทำ-�เส-ยหายติ อความสงบเรื่-ยบรื่0อยในบ0าน

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

8

Page 9: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เม�องและสงคมโดยรื่วม ฉัะน.นลกษณ์ะการื่ใช0บงคบกฎหมายจั2งถึ�อหลก ไม ม-ความผ%ด ไม ม-โทำษ ไม ม-กฎหมาย“ ” โดยเครื่ งครื่ด

3.1.2 กฎหมายอาญาติ(องม�ติ�ความโดยเครั�งครั�ดทำ-�วากฎหมายอาญาจัะติ0องติ-ความติามติวอกษรื่อย างเครื่ งครื่ดน.นม-ความหมายอย างไรื่ทำ-�ว ากฎหมายอาญาจัะติ0องติ-ความติามติวอกษรื่อย างเครื่ งครื่ดน.นหมายความว า กฎหมายบญญติ%การื่กรื่ะ

ทำ'าใดเป็�นความผ%ดและติ0องรื่บโทำษในทำางอาญาแล0ว ติ0องถึ�อว าการื่กรื่ะทำ'าน.นๆ เทำ าน.นทำ-�เป็�นความผ%ดและผ�กรื่ะทำ'าถึ�กลงโทำษจัะรื่วมถึ2งการื่กรื่ะทำ'าอ��นๆด0วยไม ได0 อย างไรื่ก3ด-ในบางกรื่ณ์-การื่ติ-ความติามติวอกษรื่แติ เพั-ยงอย างเด-ยว ยงไม อาจัทำ'าให0เข0าใจัความหมายทำ-�แทำ0จัรื่%งของบทำบญญติ%แห งกฎหมายได0 ด0วยเหติ/น-.จั2งติ0องค'าน2งถึ2งเจัตินารื่มณ์�ของกฎหมายด0วยนอกจัากน-. การื่ติ-ความติามติวอกษรื่อย างเครื่ งครื่ดดงกล าว ม-ความหมายเฉัพัาะการื่เครื่ งครื่ดในด0านทำ-�เป็�นค/ณ์แก ผ�0กรื่ะทำ'าเทำ าน.น ม%ใช ในทำางทำ-�จัะเป็�นโทำษแก ผ�0กรื่ะทำ'า

ในการื่ติ-ความกฎหมายอาญาน.น จัะน'าหลกการื่เทำ-ยบกฎหมายทำ-�ใกล0เค-ยงอย างย%�ง (Analogy) มาใช0ได0หรื่�อไม เพั-ยงใด

ในการื่ติ-ความกฎหมายอาญาน.น จัะน'าหลกการื่เทำ-ยบกฎหมายทำ-�ใกล0เค-ยงอย างย%�ง มาใช0บงคบให0เป็�นผลรื่0ายแก ผ�0กรื่ะทำ'าม%ได0 หลกการื่เทำ-ยบเค-ยงน.น ใช0เฉัพัาะในกฎหมายแพั งดงทำ-�ม-บญญติ%ไว0ในป็รื่ะมวลกฎหมายแพั งและพัาณ์%ชย� มาติรื่า 4 อย างไรื่ก3ด-หลกการื่เทำ-ยบเค-ยงดงกล าวอาจัน'ามาใช0เพั��อเป็�นค/ณ์หรื่�อป็รื่ะโยชน�แก ผ�0กรื่ะทำ'าได0

3.1.3 กฎหมายอาญาจะย(อน่หลั�งให(ผิลัรั(ายม�ได(กฎหมายอาญาย0อนหลงเป็�นผลรื่0ายม%ได0น.น ม-ความหมายครื่อบคล/มเพั-ยงใดทำ-�ว ากฎหมายอาญาย0อนหลงเป็�นผลรื่0ายม%ได0น.น ม-ความหมายครื่อบคล/มใน 2 กรื่ณ์- ดงติ อไป็น-.(1) กฎหมายอาญา จัะย0อนหลงเพั��อลงโทำษม%ได0 กล าวค�อในเม��อไม ม-กฎหมายบญญติ%เป็�นความผ%ดไว0ใน

ขณ์ะกรื่ะทำ'า จั2งใช0บงคบกฎหมายทำ-�บญญติ%ในภัายหลงย0อนหลงกลบไป็ให0ถึ�อว าการื่กรื่ะทำ'าน.นเป็�นความผ%ด และลงโทำษบ/คคลผ�0กรื่ะทำ'าน.นม%ได0

(2) กฎหมายอาญาจัะย0อนหลงเพั��อเพั%�มโทำษหรื่�อเพั%�มอาย/ความม%ได0 กล าวค�อในขณ์ะกรื่ะทำ'าม-กฎหมายบญญติ%เป็�นความผ%ดและก'าหนดโทำษไว0 ติ อมาม-กฎหมายใหม บญญติ%เพั%�มโทำษการื่กรื่ะทำ'าดงกล าวน.นให0หนกข2.น หรื่�อเพั%�มอาย/ความแห งโทำษหรื่�ออาย/ความแห งการื่ฟ้Cองรื่0องผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดน.นให0ยาวย%�งข2.น จัะน'ากฎหมายใหม ดงกล าวมาใช0บงคบแก ผ�0กรื่ะทำ'าม%ได0 ในกรื่ณ์-เช นน-.จัะติ0องน'ากฎหมายทำ-�ม-อย� เด%มใช0บงคบแก ผ�0กรื่ะทำ'าผ%ด

อย างไรื่ก3ด-การื่ใช0บงคบกฎหมายอาญาอาจัย0อนหลงเป็�นผลด-ได0 และว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยม%ใช โทำษทำางอาญา จั2งใช0บงคบย0อนหลงได0

3.2การัใช(กฎหมายอาญาใน่ส่�วน่ท��เก��ยวก�บเวลัา1.กฎหมายทำ-�บญญติ%ข2.นในภัายหลงแติกติ างไป็จัากกฎหมายทำ-�ใช0ในขณ์ะกรื่ะทำ'าผ%ด ให0ใช0กฎหมายในส วนทำ-�เป็�น

ค/ณ์แก ผ�0กรื่ะทำ'าผ%ด2. ว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัย จัะใช0บงคบแก บ/คคลใดก3ติ อเม��อม-บทำบญญติ%แห งกฎหมายให0ใช0บงคบได0เทำ าน.น

และกฎหมายทำ-�จัะใช0บงคบน.น ให0ใช0กฎหมายในขณ์ะทำ-�ศีาลพั%พัากษา

3.2.1 กรัณ�กฎหมายใหม�เป-น่ค&ณแก�ผิ,(กรัะท)าผิ�ดการื่ใช0บงคบกฎหมายอาญาย0อนหลงเป็�นผลด-แก ผ�0กรื่ะทำ'าน.น ม-กรื่ณ์-ใดบ0าง อธ์%บายการื่ใช0บงคบกฎหมายอาญาย0อนหลงเป็�นผลด-แก ผ�0กรื่ะทำ'าน.น ม- 2 กรื่ณ์- ได0แก กฎหมายใหม ยกเล%กความ

ผ%ดติามกฎหมายเก า และกรื่ณ์-กฎหมายใหม แติกติ างจัากกฎหมายเก า(ก) กรื่ณ์-กฎหมายใหม ยกเล%กความผ%ดติามกฎหมายเก า ได0แก กฎหมายทำ-�ออกมาในภัายหลงบญญติ%

ให0การื่กรื่ะทำ'าน.นไม เป็�นความผ%ดติามกฎหมายเก า และกรื่ณ์-ใหม แติกติ างจัากกฎหมายเก า- ผ�0กรื่ะทำ'าน.นพั0นจัากการื่เป็�นผ�0กรื่ะทำ'าผ%ด กล าวค�อ หากม-กฎหมายใหม ยกเล%กความผ%ดติามกฎหมาย

เก า ในขณ์ะทำ-�ไม ม-ค'าพั%พัากษาถึ2งทำ-�ส/ดให0คด-น.นเป็�นอนย/ติ% น.นค�อผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดน.นพั0นจัากการื่เป็�นผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดโดยอติโนมติ%

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

9

Page 10: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- กรื่ณ์-ถึ�อว าผ�0กรื่ะทำ'า ไม เคยติ0องค'าพั%พัากษา หรื่�อให0พั0นจัากการื่ถึ�กกล าวโทำษกล าวค�อ หากม-กฎหมายใหม ยกเล%กความผ%ดติามกฎหมายเก า ในขณ์ะทำ-�ได0ม-ค'าพั%พัากษาถึคงทำ-�ส/ดให0ลงโทำษแล0วก3ให0ถึ�อว าผ�0น .นไม เคยติ0องค'าพั%พัากษาว าได0กรื่ะทำ'าความผ%ดน.นเลย และหากเป็�นกรื่ณ์-ทำ-�บ/คคลน.นยงอย� ในขณ์ะรื่บโทำษ ก3ให0การื่ลงโทำษน.นส%.นส/ดลงและป็ล อยติวบ/คคลน.นไป็

(ข) กรื่ณ์-กฎหมายใหม แติกติ างจัากกฎหมายเก า ได0แก กฎหมายทำ-�ใช0บงคบในภัายหลงแติกติ างกบกฎหมายทำ-�ใช0บงคบในขณ์ะกรื่ะทำ'าความผ%ด ซึ่2�งอาจัแบ งแยกได0เป็�น 2 กรื่ณ์- ดงน-.

- กรื่ณ์-คด-ยงไม ถึ2งทำ-�ส/ด กล าวค�อ หากกฎหมายทำ-�ใช0ภัายหลงแติกติ างกบกฎหมายทำ-�ใช0ในขณ์ะกรื่ะทำ'าผ%ด ในกรื่ณ์-คด-ยงไม ถึ2งทำ-�ส/ดให0ใช0กฎหมายในส วนทำ-�เป็�นค/ณ์แก ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ด ไม ว าในทำางใด

- กรื่ณ์-คด-ถึ2งทำ-�ส/ดแล0ว และโทำษทำ-�ก'าหนดติามค'าพั%พัากษาหนกแก โทำษทำ-�ก'าหนดติามกฎหมายทำ-�บญญติ%ในภัายหลง ในเม��อผ�0กรื่ะทำ'ายงไม ได0รื่บโทำษ หรื่�อก'าลงรื่บโทำษอย� อาจัแยกเป็�น 2 กรื่ณ์- ได0แก

กรื่ณ์-โทำษติามค'าพั%พัากษาม%ใช โทำษป็รื่ะหารื่ช-ว%ติ หากผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดยงไม ได0รื่บโทำษศีาลติ0องก'าหนดโทำษใหม ติามกฎหมายทำ-�ใช0บญญติ%ในภัายหลงในเม��อผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ด ผ�0แทำนโดยชอบธ์รื่รื่มหรื่�อพันกงานอยการื่รื่0องขอและหากผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดก'าลงรื่บโทำษอย� ศีาลจัะติ0องก'าหนดโทำษเส-ยใหม ติามกฎหมายทำ-�บญญติ%ในภัายหลงในกรื่ณ์-ทำ-�ศีาลจัะก'าหนดโทำษใหม น-. หากเห3นเป็�นการื่สมควรื่จัะก'าหนดโทำษน0อยกว าโทำษข.นติ'�าติามกฎหมายใหม หรื่�อศีาลจัะป็ล อยติวผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดไป็ก3ได0

กรื่ณ์-โทำษติามค'าพั%พัากษาเป็�นโทำษป็รื่ะหารื่ช-ว%ติ และติามกฎหมายใหม โทำษทำ-�จัะลงแก ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดไม ถึ2งกบป็รื่ะหารื่ช-ว%ติ กรื่ณ์-เช นน-.ให0งดโทำษป็รื่ะหารื่ช-ว%ติแก ผ�0กรื่ะทำ'าผ%ด และให0ถึ�อว าโทำษป็รื่ะหารื่ช-ว%ติติามค'าพั%พัากษาได0เป็ล-�ยนเป็�นโทำษส�งส/ดทำ-�จัะลงได0ติามกฎหมายใหม โดยไม ติ0องม-การื่รื่0องขอหรื่�อใช0ด/ลพั%น%จัของศีาล

ศีาลจังหวดนนทำบ/รื่-พั%พัากษาจั'าค/กนายเข-ยว 1 เด�อน ฐานด��มส/รื่าในยามว%กาล ติ อมารื่ฐออกกฎหมายยกเล%กความผ%ดดงกล าว กฎหมายใหม จัะม-ผลติ อนายเข-ยวป็รื่ะการื่ใด ถึ0าป็รื่ากฏว า

(1) นายเข-ยวอ/ทำธ์รื่ณ์�ค'าพั%พัากษาติ อศีาลอ/ทำธ์รื่ณ์� และคด-ยงอย� ในรื่ะหว างการื่พั%จัารื่ณ์าของศีาลอ/ทำธ์รื่ณ์�(2) นายเข-ยวไม อ/ทำธ์รื่ณ์� ทำ'าให0ค'าพั%พัากษาศีาลจังหวดนนทำบ/รื่-ถึ2งทำ-�ส/ดและนายเข-ยวก'าลงรื่บโทำษจั'าค/กอย� (3) นายเข-ยวไม อ/ทำธ์รื่ณ์� ทำ'าให0ค'าพั%พัากษาศีาลจังหวดนนทำบ/รื่-ถึ2งทำ-�ส/ดโดยนายเข-ยวได0รื่บโทำษจั'าค/กครื่บ

ก'าหนดและพั0นโทำษไป็แล0วป็รื่ะมวลกฎหมายอาญา มาติรื่า 2 บญญติ%ไว0ว า บ/คคลจัะติ0องรื่บโทำษทำางอาญาติ อเม��อได0กรื่ะทำ'าการื่อน“

กฎหมายทำ-�ใช0ในขณ์ะน.นบญญติ%เป็�นความผ%ดและก'าหนดโทำษไว0 และโทำษทำ-�จัะลงแก ผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดติ0องเป็�นโทำษติามทำ-�บญญติ%ไว0ในกฎหมาย

ถึ0าติามบทำบญญติ%ของกฎหมายทำ-�บญญติ%ในภัายหลง การื่กรื่ะทำ'าเช นน.นไม เป็�นความผ%ดติ อไป็ ให0ผ�0ทำ-�ได0กรื่ะทำ'าการื่น.นพั0นจัากการื่เป็�นผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ด และถึ0าได0ม-ค'าพั%พัากษาถึ2งทำ-�ส/ดให0ลงโทำษแล0ว ก3ให0ถึ�อว าผ�0น .นไม เคยติ0องค'าพั%พัากษาว าได0กรื่ะทำ'าความผ%ด ถึ0ารื่บโทำษอย� ก3ให0การื่ลงโทำษส%.นส/ดลง

บทำบญญติ%น-.ได0วางหลกในการื่บงคบใช0กฎหมายอาญาไว0ว า กฎหมายอาญาไม ม-ผลย0อนหลงไป็บงคบใช0กบข0อเทำ3จัจัรื่%งหรื่�อเหติ/การื่ณ์�ทำ-�เก%ดข2.นก อนวนทำ-�กฎหมายอาญาใช0บงคบ แติ ก3ม-ข0อยกเว0นอย� ว าในกรื่ณ์-กฎหมายภัายหลงบญญติ%ยกเล%กความผ%ด กฎหมายใหม น-.ม-ผลย0อนหลงได0 ซึ่2�งจัะม-ผลติ อผ�0การื่กรื่ะทำ'าน.น ดงน-.

(1) ให0ผ�0กรื่ะทำ'าพั0นความผ%ดทำนทำ-(2) ถึ0าม-ค'าพั%พัากษาถึ2งทำ-�ส/ดให0ลงโทำษแล0ว ให0ถึ�อว าผ�0กรื่ะทำ'าไม เคยติ0องค'าพั%พัากษาว าได0กรื่ะทำ'าความผ%ด(3) ถึ0ารื่บโทำษอย� ก3ให0การื่ลงโทำษส%.นส/ดลงจัากข0อเทำ3จัจัรื่%งติามป็;ญหา ศีาลจังหวดนนทำบ/รื่-พั%พัากษาจั'าค/กนายเข-ยว 1 เด�อน ฐานด��มส/รื่าในยามว%กาล

ติ อมาม-กฎหมายยกเล%กความผ%ดน.นเส-ย กรื่ณ์-น-.เป็�นเรื่��องกฎหมายภัายหลงออกมาการื่ยกเล%กความผ%ด ฉัะน.นกฎหมายใหม ย อมม-ผลย0อนหลงได0 ซึ่2�งย อมทำ'าให0นายเข-ยวได0รื่บผลติามทำ-�กฎหมายก'าหนดไว0 ดงติ อไป็น-.

กรื่ณ์-แรื่ก นายเข-ยวอ/ทำธ์รื่ณ์�ค'าพั%พัากษา แสดงว า ค'าพั%พัากษายงไม ถึ2งทำ-�ส/ด เม��อเป็�นเช นน-.ติ0องถึ�อว า นายเข-ยวพั0นความผ%ดไป็ทำนทำ- เจั0าพันกงานจัะด'าเน%นคด-กบนายเข-ยวติ อไป็อ-กไม ได0 ติ0องป็ล อยติวนายเข-ยว

กรื่ณ์-ทำ-�สอง นายเข-ยวไม อ/ทำธ์รื่ณ์� และรื่บโทำษติามค'าพั%พัากษา กรื่ณ์-น-.ติ0องรื่ะงบโทำษนายเข-ยว และป็ล อยติว โดยถึ�อว านายเข-ยวไม เคยติ0องค'าพั%พัากษาว าได0กรื่ะทำ'าความผ%ด

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

10

Page 11: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

กรื่ณ์-ทำ-�สาม นายเข-ยว รื่บโทำษติามค'าพั%พัากษาอนถึ2งทำ-�ส/ดครื่บก'าหนด และพั0นโทำษแล0ว ก3เป็�นกรื่ณ์-ทำ-�ม-ค'าพั%พัากษาถึ2งทำ-�ส/ดให0ลงโทำษ เม��อกฎหมายใหม ยกเล%กความผ%ดทำ-�นายเข-ยวได0กรื่ะทำ'าก3ติ0องถึ�อว า นายเข-ยวไม เคยติ0องค'าพั%พัากษาว าได0กรื่ะทำ'าความผ%ด

3.2.2 กรัณ�ว�ธ์�การัเพ่0�อความปลัอดภ�ยการื่ใช0บงคบว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยม-หลกเกณ์ฑ์�ป็รื่ะการื่ใดบ0างหลกเกณ์ฑ์�การื่ใช0บงคบว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยน.น ม-บทำบญญติ%ไว0ในป็รื่ะมวลกฎหมายอาญา มาติรื่า

12 ซึ่2�งป็รื่ะกอบด0วยหลกเกณ์ฑ์� 2 ป็รื่ะการื่ดงติ อไป็น-.(1) ว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยทำ-�จัะใช0บงคบได0ติ0องเป็�นว%ธ์-การื่ทำ-�กฎหมายก'าหนดไว0 เพัรื่าะว%ธ์-การื่เพั��อความ

ป็ลอดภัยเป็�นเรื่��องของการื่จั'ากดส%ทำธ์%และเสรื่-ภัาพัของบ/คคล ฉัะน.นจัะใช0บงคบได0ติ อเม��อม-กฎหมายให0อ'านาจัไว0โดยชดแจั0งเทำ าน.น และ

(2) กฎหมายทำ-�จัะน'ามาใช0 บงคบเก-�ยวกบว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยได0ติ0องเป็�นกฎหมายในขณ์ะทำ-�ศีาลพั%พัากษาคด- ม%ใช กฎหมายในขณ์ะทำ-�พัฤติ%การื่ณ์�อนเป็�นเหติ/ให0อาจัน'าว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยมาใช0น.นได0เก%ดข2.น เหติ/ผลก3ค�อ ว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยไม ใช โทำษ แติ เป็�นว%ธ์-การื่เพั��อป็Cองกนสงคมให0ป็ลอดภัยจัากการื่ทำ-�บ/คคลน.นกรื่ะทำ'าความผ%ดในภัายภัาคหน0า

ว%ธ์-การื่ใช0บงคบว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยน.น ม-กรื่ณ์-ใดบ0าง อธ์%บายว%ธ์-การื่ใช0บงคบว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยน.น อาจัแบ งได0เป็�น 4 กรื่ณ์-ดงติ อไป็น-.(1) กรื่ณ์-ยกเล%กว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัย ติามป็รื่ะมวลกฎหมายอาญา มาติรื่า 13 กล าวค�อ เม��อม-

กฎหมายใหม ยกเล%กว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยใดแล0ว ก3ให0ศีาลรื่ะงบการื่ใช0บงคบว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยน.นเส-ย(2) กรื่ณ์-เป็ล-�ยนแป็ลงเง��อนไขบงคบว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัย ติามป็รื่ะมวลกฎหมายอาญา มาติรื่า 14

กล าวค�อ เม��อม-กฎหมายใหม ออกมาเป็ล-�ยนแป็ลงเง��อนไขทำ-�จัะส�งให0ม-การื่ใช0บงคบว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัย ซึ่2�งเป็�นผลอนไม อาจัน'ามาใช0บงคบแติ กรื่ณ์-ของผ�0น.นได0 หรื่�อน'ามาใช0บงคบได0แติ การื่ใช0บงคบว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยติามกฎหมายใหม เป็�นค/ณ์แก ผ�0น .นย%�งกว า ศีาลม-อ'านาจัส�งให0ยกเล%กหรื่�อไม ก3ได0 หรื่�อศีาลจัะส�งให0ใช0บงคบว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยติามกฎหมายใหม ทำ-�เป็�นค/ณ์น.นเพั-ยงใดหรื่�อไม ก3ได0ทำ.งน-.อย� ในด/ลพั%น%จัของศีาล

(3) กรื่ณ์-กฎหมายเป็ล-�ยนโทำษ มาเป็�นว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยติามป็รื่ะมวลกฎหมายอาญา มาติรื่า 15

กล าวค�อ กรื่ณ์-กฎหมายใหม เป็ล-�ยนโทำษทำางอาญามาเป็�นว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัย ก3ให0ถึ�อว าโทำษทำ-�จัะลงน.นเป็�นว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัย เหติ/ผลก3ค�อว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยน.นเบากว าโทำษน�นเอง และหากกรื่ณ์-ศีาลยงไม ได0ลงโทำษผ�0น.น หรื่�อผ�0น .นยงรื่บโทำษอย� ก3ให0ใช0ว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยแก ผ�0น .นติ อไป็ ส วนผลบงคบในเรื่��องเง��อนไขการื่ใช0ว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยแติกติ างไป็จัากเง��อนไขเด%ม ก3ให0ใช0บงคบเช นเด-ยวกบกรื่ณ์-มาติรื่า 14

(4) กรื่ณ์-เพั%กถึอนหรื่�องดใช0บงคบว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยช�วครื่าวติามป็รื่ะมวลกฎหมายอาญา มาติรื่า 16 กล าวค�อ เม��อพัฤติ%การื่ณ์�เก-�ยวกบการื่ใช0บงคบว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยน.นเป็ล-�ยนไป็จัากเด%ม ศีาลจัะส�งเพั%กถึอนหรื่�องดการื่ใช0บงคบว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยแก ผ�0น .นไว0ช �วครื่าวหรื่�อไม ก3ได0 ทำ.งน-.อย� ในด/ลพั%น%จัของศีาล

3.3การัใช(กฎหมายอาญาใน่ส่�วน่ท��เก��ยวก�บพ่05น่ท��1.ผ�0ใดกรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่ติ0องรื่บโทำษติามกฎหมาย การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดในเรื่�อไทำย หรื่�อ

อากาศียานไทำย ไม ว าจัะอย� ณ์ ทำ-�ใด ให0ถึ�อว ากรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่2. รื่ฐม-อ'านาจัลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดนอกรื่าชอาณ์าจักรื่ได0ในความผ%ดทำ-�เป็�นผลโดยติรื่งติ อความสงบ

เรื่-ยบรื่0อยและความม�นคงแห งรื่าชอาณ์าจักรื่ รื่วมทำ.งในรื่ะหว างรื่ฐติ างๆ โดยไม ค'าน2งถึ2งสญชาติ%ของผ�0กรื่ะทำ'าผ%ด3. รื่ฐบาลม-อ'านาจัลงโทำษคนในสญชาติ%ทำ-�กรื่ะทำ'าความผ%ดติ อบ/คคลในสญชาติ% แม0กรื่ะทำ'านอกรื่าชอาณ์าเขติ

ก3ติาม ทำ.งน-.ภัายใติ0ขอบเขติทำ-�จั'ากด4.การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดอนเด-ยวอาจัติกอย� ในอ'านาจัของศีาลหลายรื่ฐ ดงน.น หากม-การื่ด'าเน%นคด-เด-ยวกนซึ่'.าอ-ก

ครื่.งหน2�ง ก3จัะเก%ดความไม เป็�นธ์รื่รื่มทำ-�ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ด อาจัถึ�กลงโทำษสองครื่.งในความผ%ดเด-ยวกน จั2งติ0องอาศียหลกการื่ค'าน2งถึ2งค'าพั%พัากษาของศีาลติ างป็รื่ะเทำศีป็รื่ะกอบด0วย

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

11

Page 12: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

3.3.1 หลั�กด�น่แดน่ในกรื่ณ์-ใดบ0างทำ-�กฎหมายให0ถึ�อว าเป็�นการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่ จังอธ์%บายกรื่ณ์-ทำ-�กฎหมายให0ถึ�อว าเป็�นการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่ม-ดงติ อไป็น-.(1) กรื่ะทำ'าความผ%ดในเรื่�อไทำยหรื่�ออากาศียานไทำยไม ว าอย� ทำ-�ใด(แติ ติ0องอย� นอกรื่าชอาณ์าจักรื่) ติาม

มาติรื่า 4 วรื่รื่ค 2(2) การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดบางส วนในรื่าชอาณ์าจักรื่ และบางส วนนอกรื่าชอาณ์าจักรื่ติามมาติรื่า 5 วรื่รื่ค

แรื่ก(3) การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดนอกรื่าชอาณ์าจักรื่ และผลแห งการื่กรื่ะทำ'าเก%ดข2.นในรื่าชอาณ์าจักรื่ โดยผ�0กรื่ะทำ'า

ป็รื่ะสงค�ให0ผลเก%ดข2.นในรื่าชอาณ์าจักรื่ติามมาติรื่า 5 วรื่รื่คแรื่ก(4) การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดนอกรื่าชอาณ์าจักรื่ และผลแห งการื่กรื่ะทำ'าผ%ดเก%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่โดยลกษณ์ะ

แห งการื่กรื่ะทำ'า ผลน.นควรื่เก%ดข2.นในรื่าชอาณ์าจักรื่ติามมาติรื่า 5 วรื่รื่คแรื่ก(5) การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดนอกรื่าชอาณ์าจักรื่ และผลของการื่กรื่ะทำ'าเก%ดข2.นในรื่าชอาณ์าจักรื่ โดยย อมจัะ

เล3งเห3นได0ว า ผลน.นจัะเก%ดข2.นในรื่าชอาณ์าจักรื่ติามมาติรื่า 5 วรื่รื่คแรื่ก(6) การื่ติรื่ะเติรื่-ยมการื่นอกรื่าชอาณ์าจักรื่ ซึ่2�งกฎหมายบญญติ%เป็�นความผ%ด ถึ0าหากการื่กรื่ะทำ'าน.นจัะได0

กรื่ะทำ'าติลอดไป็จันถึ2งข.นความผ%ดส'าเรื่3จั ผลจัะเก%ดข2.นในรื่าชอาณ์าจักรื่ติามมาติรื่า 5 วรื่รื่ค 2(7) การื่พัยายามกรื่ะทำ'าการื่นอกรื่าชอาณ์าจักรื่ ซึ่2�งกฎหมายบญญติ%เป็�นความผ%ด ถึ0าหากการื่กรื่ะทำ'าน.นจัะ

ได0กรื่ะทำ'าติลอดไป็จันจันถึ2งข.นความผ%ดส'าเรื่3จั ผลจัะเก%ดข2.นในรื่าชอาณ์าจักรื่ ติามมาติรื่า 5 วรื่รื่ค 2(8) ติวการื่รื่ วม ผ�0ใช0 หรื่�อผ�0สนบสน/น ได0กรื่ะทำ'านอกรื่าชอาณ์าจักรื่โดยความผ%ดน.นได0กรื่ะทำ'า ในรื่าช

อาณ์าจักรื่หรื่�อกฎหมายให0ถึ�อว าได0กรื่ะทำ'าในรื่าชอาณ์าจักรื่ ติามมาติรื่า 6

ก วางยาพั%ษ ข โดยผสมกบเบ-ยรื่�ให0ด��ม ขณ์ะโดยสารื่เครื่��องบ%นไทำยซึ่2�งบ%นอย� เหน�อน านฟ้Cาฟ้Hล%ป็ป็Hนส� ข ลงทำ-�ฮ่ องกง และรื่กษาติวในโรื่งพัยาบาลฮ่ องกง 3 วน อาการื่ยงไม ด-ข2.น จั2งเด%นทำางไป็รื่กษาติวทำ-�ญ-�ป็/=นและถึ2งแก ความติายในโรื่งพัยาบาลญ-�ป็/=น ดงน-. ก ติ0องรื่บโทำษในป็รื่ะเทำศีไทำยหรื่�อไม

ติาม ป็อ. มาติรื่า 4 ผ�0ใดกรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่ ติ0องรื่บโทำษติามกฎหมายการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดในเรื่�อไทำย หรื่�ออากาศียานไทำย ไม รื่� 0ว าจัะอย� ณ์ ทำ-�ใด ให0ถึ�อว ากรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าช

อาณ์าจักรื่ติามป็;ญหา ก วางยาพั%ษ ข โดยผสมกบเบ-ยรื่�ให0 ข ด��ม ขณ์ะโดยสารื่เครื่��องบ%นไทำยในเม��อ ก ได0กรื่ะทำ'าความ

ผ%ดในอากาศียานไทำย ฉัะน.นไม ว าจัะอย� ณ์ ทำ-�ใด กฎหมายให0ถึ�อว าเป็�นการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่ ติามมาติรื่า 4 วรื่รื่ค 2 ส'าหรื่บ ข ผ�0เส-ยหายจัะไป็รื่กษาหรื่�อถึ2งแก ความติายทำ-�ใดก3ไม ส'าคญ เพัรื่าะการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดได0เก%ดข2.นและส%.นส/ดลงแล0ว ในอากาศียานไทำย และความติายเป็�นเพั-ยงส/ดทำ0ายของการื่กรื่ะทำ'าเทำ าน.น ดงน.น ก จั2งติ0องรื่บโทำษในป็รื่ะเทำศีไทำยติามบทำบญญติ%ดงกล าว

ด'าจัะฆ่ าขาว จั2งน'ารื่ะเบ%ดมาวางทำ-�บ0านขาวในเขติฝ่;� งไทำย โดยด'ากดรื่-โมทำคอนโทำรื่ลจัากเขติฝ่;� งลาว ขาวถึ�กรื่ะเบ%ดถึ2งแก ความติาย ดงน-.ถึ�อเป็�นการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่หรื่�อไม เพัรื่าะเหติ/ใด

ในเรื่��องน-. ป็อ. มาติรื่า 5 วรื่รื่ค 2 วางหลกได0ว า การื่กรื่ะทำ'าแม0แติ ส วนหน2�งส วนใดได0กรื่ะทำ'า ในรื่าชอาณ์าจักรื่ ให0ถึ�อว าความผ%ดน.นได0กรื่ะทำ'าในรื่าชอาณ์าจักรื่

ติามป็;ญหา ด'า น'ารื่ะเบ%ดมาวางทำ-�บ0านขาวในฝ่;� งไทำย โดยกดรื่-โมทำคอนโทำรื่ลจัากเขติฝ่;� งลาว เห3นได0ว าความผ%ดบางส วนได0กรื่ะทำ'านอกรื่าชอาณ์าจักรื่และบางส วนได0กรื่ะทำ'าในรื่าชอาณ์าจักรื่ จั2งถึ�อว าด'าได0กรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่ ติามมาติรื่า 5 วรื่รื่คแรื่กดงกล าว

ก วางแผนฆ่ า ข โดยใช0ขนมผสมยาพั%ษให0 ข ก%น ในขณ์ะทำ-� ข ก'าลงจัะเด%นทำางจัากมาเลเซึ่-ยมาไทำยเพั��อให0 ข เข0ามาติายฝ่;� งไทำย ข ก%นขนมน-.แล0วเด%นทำางเข0ามาในป็รื่ะเทำศีไทำย แติ ข ไม ติายเพัรื่าะแพัทำย�ไทำยช วยช-ว%ติไว0ได0ทำน ดงน-.ถึ�อว า ก ได0กรื่ะทำ'าความผ%ดในป็รื่ะเทำศีไทำยหรื่�อไม เพัรื่าะเหติ/ใด

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

12

Page 13: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ติาม ป็อ. มาติรื่า 5 วรื่รื่ค 2 ในกรื่ณ์-ติรื่ะเติรื่-ยมการื่ หรื่�อพัยายามกรื่ะทำ'าการื่ใดๆซึ่2�งกฎหมายบญญติ%เป็�นความผ%ดแม0การื่กรื่ะทำ'าน.นจัะได0กรื่ะทำ'านอกรื่าชอาณ์าจักรื่ ถึ0าหากการื่กรื่ะทำ'าน.นจัะได0กรื่ะทำ'าติลอดไป็จันถึ2งข.นความผ%ดส'าเรื่3จั ผลจัะเก%ดข2.นในรื่าชอาณ์าจักรื่ ให0ถึ�อว าการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดน.นได0กรื่ะทำ'าในรื่าชอาณ์าจักรื่

ติามป็;ญหาดงกล าว ก ใช0ขนมผสมยาพั%ษให0 ข ก%น เพั��อให0 ข เข0ามาติายในป็รื่ะเทำศีไทำย ข ก%นขนมน.นแล0วเด%นทำางเข0ามาในไทำย แติ ข ไม ติายเพัรื่าะแพัทำย�ไทำยช วยช-ว%ติไว0ได0ทำน จั2งเป็�นการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดนอกรื่าชอาณ์าจักรื่ หากความผ%ดส'าเรื่3จัผลจัะเก%ดข2.นในรื่าชอาณ์าจักรื่ ถึ�อว าการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดน.นได0กรื่ะทำ'าในรื่าชอาณ์าจักรื่ ติามมาติรื่า 5 วรื่รื่ค 2 ดงกล าว

ทำ%นอ องอย� ในพัม า วางแผนจัะป็ล0นทำรื่พัย�ส%นในป็รื่ะเทำศีไทำย โดยทำ%นอ องกบพัวกได0ติรื่ะเติรื่-ยมอาว/ธ์พัรื่0อมแล0วขณ์ะก'าลงจัะเด%นทำางเข0ามากรื่ะทำ'าการื่ในเขติป็รื่ะเทำศีไทำย ก3ถึ�กติ'ารื่วจัพัม าจับได0เส-ยก อน ดงน-.ถึ�อเป็�นการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่หรื่�อไม เพัรื่าะเหติ/ใด

ติาม ป็อ. มาติรื่า 5 วรื่รื่ค 2 ในกรื่ณ์-ติรื่ะเติรื่-ยมการื่ หรื่�อพัยายามกรื่ะทำ'าการื่ใดๆซึ่2�งกฎหมายบญญติ%เป็�นความผ%ดแม0การื่กรื่ะทำ'าน.นจัะได0กรื่ะทำ'านอกรื่าชอาณ์าจักรื่ ถึ0าหากการื่กรื่ะทำ'าน.นจัะได0กรื่ะทำ'าติลอดไป็จันถึ2งข.นความผ%ดส'าเรื่3จัผลจัะเก%ดข2.นในรื่าชอาณ์าจักรื่ ให0ถึ�อว าการื่ติรื่ะเติรื่-ยมการื่หรื่�อพัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดน.นได0กรื่ะทำ'าในรื่าชอาณ์าจักรื่

ติามป็;ญหา ทำ%นอ องกบพัวกได0ติรื่ะเติรื่-ยมอาว/ธ์พัรื่0อมแล0ว แติ ขณ์ะจัะเด%นทำางเข0าเขติไทำยก3ถึ�กติ'ารื่วจัพัม าจับได0เส-ยก อนน.น เห3นได0ว าทำ%นอ องกบพัวกยงม%ได0ลงม�อกรื่ะทำ'าการื่จั2งเป็�นเพั-ยงข.นติรื่ะเติรื่-ยมเทำ าน.น และการื่ติรื่ะเติรื่-ยมการื่ป็ล0นทำรื่พัย�กฎหมายยงไม ถึ�อว าเป็�นความผ%ด กรื่ณ์-จั2งไม ติ0องด0วยบทำบญญติ%แห งมาติรื่า 5 วรื่รื่ค 2 ดงกล าว จั2งยงไม ถึ�อว าเป็�นการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่

บ/คคลผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่จัะติ0องรื่บโทำษติามกฎหมายเสมอไป็หรื่�อไม เพัรื่าะเหติ/ใดบ/คคลผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่ โดยหลกแล0วจัะติ0องรื่บโทำษติามกฎหมาย ดงทำ-� ป็อ. บญญติ%ไว0

ในมาติรื่า 4 วรื่รื่คแรื่ก โดยไม ค'าน2งถึ2งว าผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดจัะเป็�นบ/คคลสญชาติ%ใด อย างไรื่ก3ด-ม-ข0อยกเว0นบางป็รื่ะการื่ดงน-.

(1) ข0อยกเว0นติามกฎหมายรื่ฐธ์รื่รื่มน�ญ ได0แก องค�พัรื่ะมหากษติรื่%ย�ซึ่2�งด'ารื่งอย� ในฐานะอนเป็�นทำ-�เคารื่พัสกการื่ะผ�0ใดจัะละเม%ดม%ได0 รื่วมทำ.งสมาช%กสภัาน%ติ%บญญติ%ผ�0ทำ-�เก-�ยวข0องแติ ภัายใติ0ขอบเขติทำ-�จั'ากด

(2) ข0อยกเว0นติามกฎหมายรื่ะหว างป็รื่ะเทำศีแผนกคด-เม�อง ได0แก ป็รื่ะม/ขของรื่ฐติ างป็รื่ะเทำศี ทำ�ติและบ/คคลในคณ์ะทำ�ติติลอดจันครื่อบครื่ว เรื่�อรื่บและกองทำหารื่ของติ างป็รื่ะเทำศีในรื่าชอาณ์าจักรื่

(3) ข0อยกเว0นติามกฎหมายพั%เศีษ เช น พัรื่ะรื่าชบญญติ%ว าด0วยการื่ด'าเน%นงานขององค�การื่สหป็รื่ะชาชาติ%และทำบวงการื่ช'านาญพั%เศีษแห งสหป็รื่ะชาชาติ%ในป็รื่ะเทำศีไทำย พั.ศี. 2495 เป็�นติ0น

3.3.2 หลั�กอ)าน่าจลังโทษส่ากลัเพัรื่าะเหติ/ใดกฎหมายไทำยจั2งรื่บรื่องหลกอ'านาจัโทำษสากล ซึ่2�งม-บญญติ%ไว0ในป็รื่ะมวลกฎหมายอาญามาติรื่า

7เหติ/ทำ-�กฎหมายไทำยรื่บรื่องอ'านาจัลงโทำษสากล โดยม-บญญติ%ไว0ในมาติรื่า 7 เพัรื่าะการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดนอก

รื่าชอาณ์าจักรื่ติามทำ-�รื่ะบ/ไว0ในมาติรื่า 7 เป็�นภัยโดยติรื่งติ อความสงบเรื่-ยบรื่0อยและความม�นคงของป็รื่ะเทำศีรื่วมทำ.งในรื่ะหว างรื่ฐติ างๆ กล าวค�อ ความผ%ดเก-�ยวกบความม�นคงแห งรื่าชอาณ์าจักรื่ติามมาติรื่า 7(1) เป็�นหลกป็Cองกนตินเองของรื่ฐ ความผ%ดเก-�ยวกบการื่ป็ลอมแป็ลงเง%นติรื่า แสติมป็J ใบห/0น ใบห/0นก�0 หรื่�อติKวเง%น ติามมาติรื่า 7(2) เป็�นหลกป็Cองกนทำางเศีรื่ษฐก%จั และความผ%ดฐานช%งทำรื่พัย� และป็ล0นทำรื่พัย�ในทำะเลหลวง ติามมาติรื่า 7(3) เป็�นหลกป็Cองกนสากล

ก ข และ ค คนฮ่ องกง รื่ วมกนป็ล0นทำรื่พัย� จั คนเกาหล- ในเรื่�อของญ-�ป็/=นซึ่2�งแล นอย� ในทำะเลหลวงหาก ก ข และ ค หลบหน-เข0ามาในป็รื่ะเทำศีไทำยจัะติ0องรื่บโทำษในป็รื่ะเทำศีไทำยหรื่�อไม

ติามป็รื่ะมวลกฎหมายอาญา มาติรื่า 7(3) ม-สารื่ะส'าคญว า ผ�0ใดกรื่ะทำ'าความผ%ดดงรื่ะบ/ไว0ติ อไป็น-.นอกรื่าชอาณ์าจักรื่ จัะติ0องรื่บโทำษในรื่าชอาณ์าจักรื่ค�อ ความผ%ดฐานช%งทำรื่พัย� ติามมาติรื่า 339 และความผ%ดฐานป็ล0นทำรื่พัย� ติามมาติรื่า 340 ซึ่2�งได0กรื่ะทำ'าในทำะเลหลวง

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

13

Page 14: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ติามป็;ญหา ก ข และ ค คนฮ่ องกง รื่ วมกนป็ล0นทำรื่พัย� จั คนเกาหล-ในทำะเลหลวง เป็�นความผ%ดติามทำ-�รื่ะบ/ไว0ในมาติรื่า 7(3) ดงกล าว ซึ่2�งไม ว าผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดหรื่�อผ�0เส-ยหายจัะเป็�นบ/คคลสญชาติ%ใด หากผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดเข0ามาในเขติอ'านาจัของศีาลไทำย ก3จัะติ0องรื่บโทำษในป็รื่ะเทำศีไทำยติามบทำบญญติ%ดงกล าว

3.3.3 หลั�กบ&คคลัหม อง คนพัม า ข มข�น ก- คนเว-ยตินามในเรื่�อของมาเลเซึ่-ย ในขณ์ะแล นอย� ในทำะเลหลวง หากหม องคนพัม า

หน-การื่จับก/มเข0ามาในป็รื่ะเทำศีไทำย ก- จัะรื่0องขอให0ศีาลไทำยลงโทำษหม องในป็รื่ะเทำศีไทำยได0หรื่�อไม เพัรื่าะเหติ/ใดติามป็รื่ะมวลกฎหมายอาญามาติรื่า 8 (3) ม-สารื่ะส'าคญว า ผ�0ใดกรื่ะทำ'าความผ%ดฐานกรื่ะทำ'าช'าเรื่าติาม

มาติรื่า 276 นอกรื่าชอาณ์าจักรื่ จัะติ0องรื่บโทำษในรื่าชอาณ์าจักรื่ ถึ0า(ก) ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดน.นเป็�นคนไทำย และรื่ฐบาลแห งป็รื่ะเทำศีทำ-�ความผ%ดน.นเก%ดข2.น หรื่�อผ�0เส-ยหายได0

รื่0องขอ ให0ลงโทำษ หรื่�อ(ข) ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดน.นเป็�นคนติ างด0าว และรื่ฐบาลไทำยหรื่�อคนไทำยเป็�นผ�0เส-ยหาย และผ�0เส-ยหายได0

รื่0องขอให0ลงโทำษติามป็;ญหา แม0ความผ%ดฐานข มข�นกรื่ะทำ'าช'าเรื่าจัะเป็�นความผ%ดทำ-�รื่ะบ/ไว0ในมาติรื่า 8 (3) แติ การื่กรื่ะ

ทำ'าความผ%ดฐานข มข�นกรื่ะทำ'าช'าเรื่านอกรื่าชอาณ์าจักรื่ดงกล าว หม องผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดและก-ผ�0เส-ยหายติ างก3เป็�นคนติ างด0าว กรื่ณ์-ดงกล าวจั2งไม ติ0องด0วยมาติรื่า 8 ทำ.ง (ก) และ (ข) ก-ผ�0เส-ยหายจั2งขอให0ศีาลไทำยลงโทำษหม องในป็รื่ะเทำศีไทำยไม ได0

อน2�ง ความผ%ดดงกล าวแม0จัะได0กรื่ะทำ'าในเรื่�อของมาเลเซึ่-ย ซึ่2�งอย� ในทำะเลหลวง แติ ม%ใช ความผ%ดฐานช%งทำรื่พัย� หรื่�อป็ล0นติามมาติรื่า 7 (3) หม องผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดจั2งไม ติ0องรื่บโทำษในป็รื่ะเทำศีไทำยติามบญญติ%ดงกล าว

หว อง คนมาเลเซึ่-ย ฉั0อโกง ด- คนไทำยในส%งค�โป็รื่� ติ อมา หว องเข0ามาทำ องเทำ-�ยวในป็รื่ะเทำศีไทำย ดงน-. ด- จัะฟ้Cองคด-ขอให0ศีาลไทำยลงโทำษ หว องในป็รื่ะเทำศีไทำยได0หรื่�อไม เพัรื่าะเหติ/ใด

ติามป็รื่ะมวลกฎหมายอาญา มาติรื่า 8(ข) (10) ม-สารื่ะส'าคญว าผ�0ใดกรื่ะทำ'าความผ%ดฐานฉั0อโกงติามมาติรื่า 341 นอกรื่าชอาณ์าจักรื่ และผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดน.นเป็�นคนติ างด0าว และรื่ฐบาลไทำยหรื่�อคนไทำยเป็�นผ�0เส-ยหายและผ�0เส-ยหายได0รื่0องขอให0ลงโทำษ ผ�0น .นจัะติ0องรื่บโทำษในรื่าชอาณ์าจักรื่

ติามป็;ญหา หว อง คนมาเลเซึ่-ยฉั0อโกง ด- คนไทำยในส%งค�โป็รื่� ซึ่2�งเป็�นสถึานทำ-�นอกรื่าชอาณ์าจักรื่ และความผ%ดฐานฉั0อโกงติามมาติรื่า 341 เป็�นความผ%ดติามมาติรื่า 8(10) ในเม��อหว องผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดเป็�นคนติ างด0าว และ ด-ผ�0เส-ยหายเป็�นคนไทำย ดงน.น ด- จั2งฟ้Cองคด-ขอให0ศีาลไทำยลงโทำษหว องในป็รื่ะเทำศีไทำยได0 ติามมาติรื่า 8(ข) (10) ดงกล าว

โจั คนติ างด0าวเป็�นเจั0าพันกงานของรื่ฐบาลไทำย กรื่ะทำ'าความผ%ดฐานเจั0าพันกงานรื่บส%นบน ติามมาติรื่า 149 รื่ วมกบเส3งพั อค0าคนไทำย ในขณ์ะอย� บนเครื่��องบ%นฮ่ องกง ซึ่2�งบ%นอย� เหน�อน านฟ้Cาญ-�ป็/=น ดงน-.โจั และเส3ง จัะติ0องรื่บโทำษในป็รื่ะเทำศีไทำยหรื่�อไม เพัรื่าะเหติ/ใด

ติามป็รื่ะมวลกฎหมายอาญามาติรื่า 9 ม-สารื่ะส'าคญว า เจั0าพันกงานของรื่ฐบาลไทำยกรื่ะทำ'าความผ%ดติามทำ-�บญญติ%ไว0ในมาติรื่า 147 ถึ2งมาติรื่า 166 และมาติรื่า 200 ถึ2งมาติรื่า 205 นอกรื่าชอาณ์าจักรื่ จัะติ0องรื่บโทำษในรื่าชอาณ์าจักรื่

ติามป็;ญหา โจั คนติ างด0าวเป็�นเจั0าพันกงานของรื่ฐบาลไทำย กรื่ะทำ'าความผ%ดฐานเจั0าพันกงานรื่บส%นบน ติามมาติรื่า 149 ซึ่2�งเป็�นความผ%ดทำ-�รื่ะบ/ไว0ในมาติรื่า 9 และได0กรื่ะทำ'าในเครื่��องบ%นฮ่ องกง ซึ่2�งบ%นอย� ในเหน�อน านฟ้Cาญ-�ป็/=นอนเป็�นสถึานทำ-�นอกรื่าชอาณ์าจักรื่ แม0โจัจัะเป็�นคนติ างด0าวในเม��อเป็�นเจั0าพันกงานของรื่ฐบาลไทำย ก3จัะติ0องรื่บโทำษในป็รื่ะเทำศีไทำย ติามมาติรื่า 9 ดงกล าว

ส'าหรื่บเส3ง พั อค0าคนไทำย ได0รื่ วมกรื่ะทำ'าความผ%ดกบโจั เจั0าพันกงานของรื่ฐบาลไทำยจั2งไม เข0าองค�ป็รื่ะกอบของความผ%ดติามมาติรื่า 9 เส3ง ม-ความผ%ดฐานเป็�นผ�0สนบสน/นติามมาติรื่า 149 ป็รื่ะกอบกบมาติรื่า 86 แม0เส3งเป็�นคนไทำยกรื่ะทำ'าความผ%ดนอกรื่าชอาณ์าจักรื่ติามมาติรื่า 8 (ก) แติ รื่ฐบาลไทำยซึ่2�งเป็�นผ�0เส-ยหายก3จัะรื่0องขอให0ลงโทำษในป็รื่ะเทำศีไทำยไม ได0 เพัรื่าะความผ%ดติามมาติรื่า 149 ม%ใช0ความผ%ดทำ-�รื่ะบ/ไว0ในมาติรื่า 8 ดงน.น เส3งจั2งไม ติ0องรื่บโทำษในรื่าชอาณ์าจักรื่

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

14

Page 15: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เจัมส� คนองกฤษเป็�นเจั0าพันกงานของรื่ฐบาลไทำย กรื่ะทำ'าความผ%ดฐานเจั0าพันกงานยกยอก ติามมาติรื่า 147 ในเรื่�อไทำยขณ์ะจัอดอย� ทำ-�ทำ าเรื่�อองกฤษดงน-. จัะติ0องรื่บโทำษในป็รื่ะเทำศีไทำยหรื่�อไม เพัรื่าะเหติ/ใด

ติามป็รื่ะมวลกฎหมายอาญามาติรื่า 4 วรื่รื่ค 2 การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดในเรื่�อไทำยหรื่�ออากาศียานไทำยไม ว าจัะอย� ณ์ ทำ-�ใดให0ถึ�อว ากรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่

มาติรื่า 9 เจั0าพันกงานของรื่ฐบาลไทำยกรื่ะทำ'าความผ%ด ติามทำ-�บญญติ%ไว0ในในมาติรื่า 147 ถึ2งมาติรื่า 166

และมาติรื่า 200 ถึ2งมาติรื่า 205 นอกรื่าชอาณ์าจักรื่จัะติ0องรื่บโทำษในรื่าชอาณ์าจักรื่ติามป็;ญหา เจัมส� คนองกฤษเป็�นเจั0าพันกงานของรื่ฐบาลไทำย แม0จัะได0กรื่ะทำ'าความผ%ดฐานเจั0าพันกงาน

ยกยอกติามมาติรื่า 147 ซึ่2�งเป็�นความผ%ดทำ-�รื่ะบ/ไว0ในมาติรื่า 9 แติ เจัมส�ได0กรื่ะทำ'าความผ%ดในเรื่�อไทำย ซึ่2�งไม ว าอย� ณ์ ทำ-�ใด ก3ให0ถึ�อว ากรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่ ฉัะน.นไม ว าเจัมส�จัะเป็�นคนสญชาติ%ใดเม��อกรื่ะทำ'าความผ%ดทำ-�กฎหมายให0ถึ�อว าได0กรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่ ก3ติ0องรื่บโทำษในรื่าชอาณ์า จักรื่ ติามมาติรื่า 4 วรื่รื่ค 2 ม%ใช กรื่ณ์-มาติรื่า 9

3.3.4 การัค)าน่;งถ;งค)าพ่�พ่ากษาของศาลัติ�างปรัะเทศย�โซึ่ป็ คนมาเลเซึ่-ย ทำ'ารื่0ายกายแดงคนไทำย เป็�นอนติรื่ายสาหส เหติ/เก%ดในส%งค�โป็รื่� ศีาลส%งค�โป็รื่�พั%พัากษา

จั'าค/กเพั-ยง 6 เด�อน เม��อพั0นโทำษย�โซึ่ป็ ได0เด%นทำางมาทำ องเทำ-�ยวป็รื่ะเทำศีไทำย แดงรื่0องขอให0ศีาลไทำยลงโทำษอ-ก เพัรื่าะเห3นว าย�โซึ่ป็รื่บโทำษจั'าค/กในส%งค�โป็รื่�เพั-ยง 6 เด�อน เทำ าน.นไม สาสมกบความผ%ด ดงน-.ศีาลไทำยจัะลงโทำษย�โซึ่ป็ได0อ-กหรื่�อไม เพัรื่าะเหติ/ใด

ติาม ป็อ. มาติรื่า 10(2) ม-สารื่ะส'าคญว าผ�0ใดกรื่ะทำ'าการื่นอกรื่าชอาณ์าจักรื่ซึ่2�งเป็�นความผ%ดติามมาติรื่าติ างๆ ทำ-�รื่ะบ/ไว0ในมาติรื่า 8 ห0ามม%ให0ลงโทำษผ�0น.นในรื่าชอาณ์าจักรื่เพัรื่าะการื่กรื่ะทำ'าน.นอ-ก ถึ0าศีาลในติ างป็รื่ะเทำศีพั%พัากษาให0ลงโทำษและผ�0น.นได0พั0นโทำษแล0ว

ติามป็;ญหาทำ-�กล าวถึ2ง ย�โซึ่ป็คนมาเลเซึ่-ย ทำ'ารื่0ายรื่ างกายแดงคนไทำยเป็�นอนติรื่ายสาหส เหติ/เก%ดในส%งค�โป็รื่� ซึ่2�งเป็�นสถึานทำ-�นอกรื่าชอาณ์าจักรื่ ความผ%ดฐานทำ'ารื่0ายรื่ างกายจันเป็�นเหติ/ให0ผ�0ถึ�กทำ'ารื่0ายได0รื่บอติรื่ายสาหสติามมาติรื่า 297 เป็�นความผ%ดทำ-�รื่ะบ/ไว0ในมาติรื่า 8 (5) ในเม��อศีาลส%งค�โป็รื่�พั%พัากษาให0ลงโทำษย�โซึ่ป็และย�โซึ่ป็ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดได0พั0นโทำษแล0ว แม0แดงจัะรื่0องขอให0ศีาลลงโทำษติามมาติรื่า 8 (ก) ศีาลไทำยก3จัะพั%พัากษาลงโทำษย�โซึ่ป็อ-กไม ได0ติามมาติรื่า 10(2) ดงกล าว

เย คนพัม า ช%งทำรื่พัย� ล คนส%งค�โป็รื่� ในเรื่�อไทำยขณ์ะจัอดอย� ทำ-�ทำ าเรื่�อในป็รื่ะเทำศีพัม า หากศีาลพัม าได0พั%พัากษาลงโทำษจั'าค/กเย 5 ป็> เม��อพั0นโทำษแล0ว เยได0เด%นทำางเข0ามาติ%ดติ อการื่ค0าทำ-�จังหวดรื่ะนอง และล-ม%ได0รื่0องขอให0ศีาลไทำยลงโทำษอ-ก เช นน-.ศีาลไทำยจัะลงโทำษเยอ-กส'าหรื่บความผ%ดน.นได0หรื่�อไม เพัรื่าะเหติ/ใด

ติาม ป็อ. มาติรื่า 4 วรื่รื่ค 2 การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดในเรื่�อไทำยหรื่�ออากาศียายไทำย ไม ว าจัะอย� ณ์ ทำ-�ใดให0ถึ�อว ากรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่

มาติรื่า 11 ผ�0ใดทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่ หรื่�อกรื่ะทำ'าความผ%ดติามป็รื่ะมวลกฎหมายน-.ถึ�อได0ว ากรื่ะทำ'าในรื่าชอาณ์าจักรื่ ถึ0าผ�0น .นได0รื่บโทำษส'าหรื่บการื่กรื่ะทำ'าน.นติามค'าพั%พัากษาในติ างป็รื่ะเทำศีมาแล0วทำ.งหมดหรื่�อบางส วนศีาลจัะลงโทำษน0อยกว าทำ-�กฎหมายก'าหนดไว0ส'าหรื่บความผ%ดน.นเพั-ยงใดก3ได0 ทำ.งน-.โดยค'าน2งถึ2งโทำษทำ-�ผ�0น .นได0รื่บมาแล0ว

ในกรื่ณ์-ทำ-�ผ�0กรื่ะทำ'าทำ'าผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่ หรื่�อกรื่ะทำ'าความผ%ดทำ-�ป็รื่ะมวลกฎหมายน-.ถึ�อว าได0กรื่ะทำ'าในรื่าชอาณ์าจักรื่ ได0ถึ�กฟ้Cองในศีาลติ างป็รื่ะเทำศีโดยรื่ฐบาลไทำยรื่0องขอ ห0ามม%ให0ลงโทำษผ�0น.นในรื่าชอาณ์าจักรื่อ-ก ถึ0า

(1) ได0ม-ค'าพั%พัากษาของศีาลในติ างป็รื่ะเทำศีอนดบทำ-�ส/ดให0ป็ล อยติวผ�0น .น หรื่�อ(2) ศีาลในติ างป็รื่ะเทำศีพั%พัากษาให0ลงโทำษ และผ�0น .นได0พั0นโทำษแล0วติามป็;ญหาทำ-�กล าวถึ2ง เยคนพัม าช%งทำรื่พัย� ล-คนส%งค�โป็รื่�ในเรื่�อไทำยขณ์ะจัอดอย� ทำ-�ทำ าเรื่�อพัม า จั2งถึ�อได0ว า เย

ได0กรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่ติามมาติรื่า 4 วรื่รื่ค 2 แม0ศีาลพัม าได0พั%พัากษาลงโทำษและเยผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดได0พั0นโทำษแล0ว แติ รื่ฐบาลไทำยม%ได0รื่0องขอให0ฟ้Cองคด-ในศีาลพัม า ติามมาติรื่า 11 วรื่รื่ค 2 เม��อเยเด%นทำางเข0ามาในป็รื่ะเทำศีไทำย ศีาลไทำยจั2งม-อ'านาจัลงโทำษได0อ-ก แติ ศีาลจัะลงโทำษน0อยกว าทำ-�กฎหมายก'าหนดไว0ส'าหรื่บความผ%ดน.นเพั-ยงใดก3ได0 หรื่�อจัะไม ลงโทำษเลยก3ได0 ทำ.งน-.โดยค'าน2งถึ2งโทำษทำ-�ได0รื่บมาแล0วติามมาติรื่า 11 วรื่รื่ค 1

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

15

Page 16: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

อน2�ง แม0ล-ผ�0เส-ยหายจัะม%ได0รื่0องขอให0ศีาลไทำยลงโทำษ และผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดหรื่�อผ�0เส-ยหายม%ใช คนไทำย ศีาลไทำยก3ม-อ'านาจัพั%พัากษาลงโทำษได0อ-ก เพัรื่าะม%ใช กรื่ณ์-ความผ%ดนอกรื่าชอาณ์าจักรื่ติาม มาติรื่า 8

แบบปรัะเม�น่ผิลั หน่�วยท�� 3 การัใช(บ�งค�บกฎหมายอาญา

1. บ/คคลจัะติ0องรื่บโทำษในทำางอาญาติามหลกเกณ์ฑ์�ค�อ กฎหมายท��ใช(ใน่ขณะกรัะท)าบ�ญญ�ติ�ว�าการักรัะท)าน่�5น่เป-น่ความผิ�ดแลัะก)าหน่ดโทษไว(

2. การื่ใช0บงคบกฎหมายน.น เม��อไม ม-กฎหมายทำ-�จัะยกมาป็รื่บแก คด-ได0จัะติ0องด'าเน%นการื่ค�อ จะติ(องปลั�อยติ�วผิ,(ติ(องหาไป

3. กรื่ณ์-กฎหมายใหม บญญติ%แติกติ างไป็จัากกฎหมายขณ์ะกรื่ะทำ'าความผ%ด จะใช(กฎหมายใหม�ใน่ส่�วน่ท��เป-น่ค&ณแก�ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดไม�ว�าทางใดๆ

4. ว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยน.น จัะใช0บงคบในกรื่ณ์- กฎหมายให(อ)าน่าจไว(แลัะให(ใช(กฎหมายใน่ขณะท��ศาลัพ่�พ่ากษา

5. ความหมายของรื่าชอาณ์าจักรื่น.น รื่วมถึ2งทำะเล อาณาเขติรัะยะ 12 ไมลั.ทะเลั ห�างจากชายฝั่A� ง อนเป็�นอาณ์าเขติของป็รื่ะเทำศีไทำย

6. กรื่ะทำ'าความผ%ด ใน่อากาศยาน่ไทยซี;�งอย,�น่อกปรัะเทศไทย กฎหมายให0ถึ�อว ากรื่ะทำ'าความผ%ดในรื่าชอาณ์าจักรื่ติามป็รื่ะมวลกฎหมายอาญา

7. การื่ติรื่ะเติรื่-ยมการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดนอกรื่าชอาณ์าจักรื่ เช น ติรัะเติรั�ยมการัวางเพ่ลั�งเผิาทรั�พ่ย. ทำ-�ติ0องรื่บโทำษในรื่าชอาณ์าจักรื่

8. ความผ%ดเก-�ยวกบ ช�งทรั�พ่ย.แลัะปลั(น่ทรั�พ่ย. หากเป็�นความผ%ดทำ-�ได0กรื่ะทำ'าในทำะเลหลวงจัะติ0องรื่บโทำษในรื่าชอาณ์าจักรื่ โดยไม ค'าน2งถึ2งว าผ�0กรื่ะทำ'าหรื่�อผ�0เส-ยหายจัะเป็�นคนสญชาติ%ใด

9. แดงอย� ฝ่;� งลาว ใช0ป็Aนย%งด'าซึ่2�งอย� ฝ่;� งไทำยถึ2งแก ความติาย แดงติ0องรื่บโทำษในป็รื่ะเทำศีไทำยเพัรื่าะ ความผิ�ดน่�5น่ได(กรัะท)าความผิ�ดส่�วน่หน่;�งส่�วน่ใดใน่รัาชอาณาจ�กรั

10. ขาวคนมาเลเซึ่-ยช%งทำรื่พัย�เข-ยวคนไทำยในเรื่�อไทำยทำ-�จัอดอย� ทำ าเรื่�อส%งคโป็รื่� ศีาลส%งคโป็รื่�ได0ลงโทำษจั'าค/กขาว เม��อพั0นโทำษแล0ว ได0เด%นทำางเข0ามาในป็รื่ะเทำศีไทำย และเข-ยวม%ได0รื่0องขอให0ศีาลไทำยลงโทำษขาวอ-ก ดงน.น ศาลัไทยจะลังโทษขาวส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่อ�กได( โดยค)าน่;งถ;งโทษท��ได(รั�บมาแลั(ว

11. หลกการื่ติ-ความกฎหมายอาญา ค0อติ�ความโดยเครั�งครั�ดติามติ�วอ�กษรัแลัะเจติน่ารัมณ.ของกฎหมาย12. บทำบญญติ%ของกฎหมายอาญาทำ-�ว า ติ0องชดเจันป็รื่าศีจัากความคล/มเครื่�อ น.นหมายความว า ติ(องช�ดเจน่

แน่�น่อน่พ่อส่มควรั13. เข0าทำ'าไรื่ ในป็=าสงวน เป็�นความผ%ดติาม พั.รื่.บ. ป็=าไม0 พั.ศี. 2507 ติ อมาม-หนงส�อของนายกรื่ฐมนติรื่-ไม ให0

เอาผ%ดแก รื่าษฎรื่ทำ-�เข0าทำ'าไรื่ อย� ก อน ท�5งน่�5รัาษฎรัน่�5น่ ย�งติ(องม�ความผิ�ดหรั0อติ(องรั�บโทษเพ่รัาะหน่�งส่0อของน่ายกรั�ฐมน่ติรั�ม�ใช�กฎหมาย

14. วติถึ/ป็รื่ะสงค�ของว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัย เพ่0�อป3องก�น่ส่�งคมให(ปลัอดภ�ยจากการัท��บ&คคลัน่�5น่จะกรัะท)าความผิ�ดใน่อน่าคติ

15. การื่ใช0ป็Aนย%งคนจันถึ2งแก ความติายน.น ขณะถ,กย�งแลั(วก�อน่จะส่�5น่ใจ ค�อผลทำ-�เป็�นจั/ดป็รื่ะสงค�ใกล0ช%ด16. กรื่ะทำ'าความผ%ดในเรื่�อไทำยซึ่2�งอย� นอกป็รื่ะเทำศีไทำย กฎหมายให(ถ0อว�ากรัะท)าความผิ�ดใน่รัาชอาณาจ�กรัติาม

ปรัะมวลักฎหมายอาญา17. หม องคนพัม าเข0ามารื่าดน'.ามนเพั��อเผาส0มคนไทำยในเขติไทำย แติ ยงไม ทำนได0จั/ดไฟ้ก3ถึ�กติ'ารื่วจัไทำยจับได0เส-ยก อน

โดยทำ-�หม องได0ติรื่ะเติรื่-ยมอ/ป็กรื่ณ์�วางแผนติ.งแติ อย� ในเขติพัม า หม องจัะติ0องรื่บโทำษในป็รื่ะเทำศีไทำยด0วยเหติ/ผล กรัะท)าความผิ�ดใน่รัาชอาณาจ�กรั

18. ม วงลกทำรื่พัย�เหล�องในเครื่��องบ%นไทำยซึ่2�งบ%นอย� เหน�อน านฟ้Cาไทำย ม วงติ0องรื่บโทำษในป็รื่ะเทำศีไทำย เพ่รัาะ กรัะท)าความผิ�ดใน่รัาชอาณาจ�กรั

19. ความผ%ดเก-�ยวกบ การัปลัอมแลัะแปลังเง�น่ติรัาน่�5น่ แม0ผ�0กรื่ะทำ'าจัะได0กรื่ะทำ'านอกรื่าชอาณ์าจักรื่ ก3ติ0องรื่บโทำษในรื่าชอาณ์าจักรื่

20. ด'าคนพัม าทำ'ารื่0ายรื่ างกายขาว คนไทำย เหติ/เก%ดในมาเลเซึ่-ยม-ค'าพั%พัากษาถึ2งทำ-�ส/ดให0ป็ล อยติวด'า ติ อมาด'า ได0เด%นทำางเข0ามาในป็รื่ะเทำศีไทำยและขาวได0รื่0องขอให0ศีาลไทำยลงโทำษอ-กดงน-. ศาลัไทยลังโทษอ�กไม�ได(แลั(วเพ่รัาะศาลัมาเลัเซี�ยได(พ่�พ่ากษาถ;งท��ส่&ดให(ปลั�อยติ�วแลั(ว

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

16

Page 17: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

หน่�วยท�� 4 ความรั�บผิ�ดทางอาญา

1. ความรื่บผ%ดในทำางอาญาเก%ดข2.นเม��อผ�0กรื่ะทำ'าได0กรื่ะทำ'าครื่บ องค�ป็รื่ะกอบ ทำ-�กฎหมายบญญติ% และ“ ”

2. การื่กรื่ะทำ'าทำ-�ครื่บ องค�ป็รื่ะกอบ ทำ-�กฎหมายบญญติ%จัะติ0องไม ม-กฎหมายยกเว0นความผ%ด และ“ ”

3. การื่กรื่ะทำ'าทำ-�ครื่บ องค�ป็รื่ะกอบ ทำ-�ไม ม-กฎหมายยกเว0นความผ%ดน.นจัะติ0องไม ม-กฎหมายยกเว0นโทำษด0วย“ ”

4. บ/คคลจัะติ0องรื่บผ%ดในทำางอาญาติ อเม��อม-การื่กรื่ะทำ'า

โครังส่รั(างรั�บผิ�ดทางอาญา1. การื่กรื่ะทำ'าครื่บ องค�ป็รื่ะกอบ ทำ-�กฎหมายบญญติ%หมายความว า“ ”

(1) ผ�0กรื่ะทำ'าจัะติ0องม- การื่กรื่ะทำ'า“ ”

(2) การื่กรื่ะทำ'าน.นจัะติ0องครื่บ องค�ป็รื่ะกอบภัายนอก ทำ-�กฎหมายบญญติ%ไว0“ ”

(3) การื่กรื่ะทำ'าจัะติ0องครื่บ องค�ป็รื่ะกอบภัายใน ทำ-�กฎหมายบญญติ%ไว0“ ”

(4) ผลของการื่กรื่ะทำ'าจัะติ0องสมพันธ์�กบการื่กรื่ะทำ'าติามหลกในเรื่��องความสมพันธ์�รื่ะหว างการื่กรื่ะทำ'าและผล

2. การื่กรื่ะทำ'าทำ-�ครื่บติามหลกเกณ์ฑ์�ข0างติ0นทำ.ง 4 ป็รื่ะการื่น.นจัะติ0องไม ม-กฎหมายยกเว0นความผ%ด3. การื่กรื่ะทำ'าทำ-�ไม ม-กฎหมายยกเว0นความผ%ดจัะติ0องไม ม-กฎหมายยกเว0นโทำษด0วย

การักรัะท)าครับองค.ปรัะกอบท��กฎหมายบ�ญญ�ติ�การื่กรื่ะทำ'าทำ-�ครื่บ องค�ป็รื่ะกอบ ทำ-�กฎหมายบญญติ%ไว0 หมายความว าอย างไรื่“ ”

การักรัะท)าท��ครับองค.ปรัะกอบ ท��กฎหมายบ�ญญ�ติ�ไว( หมายความว�า ผิ,(กรัะท)าม�การักรัะท)า การักรัะท)าน่�5น่ครับองค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ดใน่เรั0�องน่�5น่ๆ การักรัะท)าน่�5น่ครับองค.ปรัะกอบภายใน่ของความผิ�ดใน่เรั0�องน่�5น่ๆ แลัะผิลักรัะทบของการักรัะท)าส่�มพ่�น่ธ์.ก�บการักรัะท)าติามหลั�กใน่เรั0�องความส่�มพ่�น่ธ์.รัะหว�างการักรัะท)าแลัะผิลั

ฟ้Cาติ0องการื่ให0ม วงติาย ฟ้Cาจั2งใช0ป็Aนย%งม วง ม วงถึ�กย%งบาดเจั3บและถึ2งแก ความติาย ขณ์ะทำ-�น'าส งโรื่งพัยาบาล จังว%น%จัฉัยว าการื่กรื่ะทำ'าของฟ้Cาครื่บองค�ป็รื่ะกอบทำ-�กฎหมายบญญติ%ไว0หรื่�อไม

ถ0อได(ว�าการักรัะท)าของฟ3าครับองค.ปรัะกอบท��กฎหมายบ�ญญ�ติ�ไว( กลั�าวค0อ ฟ3าม�การักรัะท)า การักรัะท)าครับองค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยเจติน่า ปอ. มาติรัา 288 แลัะการักรัะท)าครับองค.ปรัะกอบภายใน่กลั�าวค0อ เจติน่า ติามมาติรัา “ ” 288 แลัะผิลัของการักรัะท)าค0อ ความติายของม�วงส่�มพ่�น่ธ์.ก�บการักรัะท)าของฟ3าติามหลั�กใน่เรั0�องความส่�มพ่�น่ธ์.รัะหว�างการักรัะท)าแลัะผิลั

การักรัะท)าไม�ม�กฎหมายยกเว(น่ความผิ�ดการื่กรื่ะทำ'าไม ม-กฎหมายยกเว0นความผ%ดหมายความว าอย างไรื่การักรัะท)าท��ไม�ม�กฎหมายยกเว(น่ความผิ�ดหมายความว�า ผิ,(กรัะท)าไม�ม�อ)าน่าจติามกฎหมายท��จะกรัะท)า

การัซี;�งครับองค.ปรัะกอบท��กฎหมายบ�ญญ�ติ�ไว( ซี;�งเม0�อไม�ม�กฎหมายยกเว(น่ความผิ�ด ผิ,(กรัะท)าก:ม�ความผิ�ด แติ�ถ(าม�กฎหมายยกเว(น่ความผิ�ด ผิ,(กรัะท)าก:ไม�ม�ความผิ�ด กฎหมายท��ยกเว(น่ความผิ�ดอาจจะบ�ญญ�ติ�ไว(ใน่ปรัะมวลักฎหมายอาญา เช�น่ เรั0�องป3องก�น่ติ�ว ติาม ปอ. มาติรัา 68 หรั0อไม�ได(บ�ญญ�ติ�ไว(โดยติรัง เช�น่ หลั�กใน่เรั0�องความย�น่ยอมหรั0อบ�ญญ�ติ�ไว(ใน่กฎหมายอ0�น่ เช�น่ ปพ่พ่. มาติรัา 1567 (2) ให(อ)าน่าจผิ,(ใช(อ)าน่าจปกครัองท)าโทษบ&ติรัติามส่มควรัเพ่0�อว�ากลั�าวส่��งส่อน่ หรั0อใน่รั�ฐธ์รัรัมน่,ญ เช�น่ มาติรัา 125 ของรั�ฐธ์รัรัมน่,ญแห�งรัาชอาณาจ�กรัไทย พ่&ทธ์ศ�กรัาช 2534 ซี;�งให(เอกส่�ทธ์�ใน่การัอภ�ปรัายใน่ส่ภาแก�ส่มาช�กรั�ฐส่ภาเป-น่ติ(น่

แดงติ0องการื่ฆ่ าเหล�อง แดงใช0ป็Aนจั0องเล3งทำ'าทำ าจัะย%งเหล�อง เหล�องไวกว า จั2งใช0ป็Aนของเหล�องย%งแดงติาย เหล�องจัะติ0องรื่บผ%ดในทำางอาญาหรื่�อไม

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

17

Page 18: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เหลั0องไม�ติ(องรั�บผิ�ดใน่ทางอาญา ท�5งๆท�� การักรัะท)าของเหลั0องครับองค.ปรัะกอบท��กฎหมายบ�ญญ�ติ�ไว( ติาม ปอ. มาติรัา 288 ท&กปรัะการั เพ่รัาะการักรัะท)าของเหลั0องเป-น่การัป3องก�น่โดยชอบด(วยกฎหมาย ติาม ปอ. มาติรัา 68 ยกเว(น่ความผิ�ดให(แก�เหลั0อง

การักรัะท)าไม�ม�กฎหมายยกเว(น่โทษการื่กรื่ะทำ'าไม ม-กฎหมายยกเว0นโทำษหมายความอย างไรื่การักรัะท)าไม�ม�กฎหมายยกเว(น่โทษ หมายความว�าการักรัะท)าซี;�งครับองค.ปรัะกอบท��กฎหมายบ�ญญ�ติ�

ซี;�งไม�ม�กฎหมายยกเว(น่ความผิ�ดน่�5น่ ไม�ม�กฎหมายยกเว(น่โทษให(แก�ผิ,(กรัะท)าเช�น่ก�น่ แติ�ถ(าม�กฎหมายยกเว(น่โทษแลั(ว ผิ,(กรัะท)าก:ไม�ติ(องรั�บผิ�ดใน่ทางอาญา กฎหมายท��ยกเว(น่โทษม�หลัายกรัณ� เช�น่ การักรัะท)าความผิ�ดโดยจ)าเป-น่ติาม ปอ. มาติรัา 67 เด:กกรัะท)าความผิ�ดติาม ปอ. มาติรัา 73 74 ผิ,(กรัะท)าว�กลัจรั�ติ ติาม ปอ.

มาติรัา 65 วรัรัคแรัก ผิ,(กรัะท)าม;น่เมาติาม ปอ. มาติรัา 66 การักรัะท)าติามค)าส่��งม�ชอบด(วยกฎหมายของเจ(าพ่น่�กงาน่ติาม ปอ. มาติรัา 70 การักรัะท)าความผิ�ดติ�อทรั�พ่ย.ใน่รัะหว�างส่าม�ภรัรัยาติาม มาติรัา 71 เป-น่ติ(น่

ขาวฆ่ าแดงในขณ์ะทำ-�ขาวไม สามารื่ถึรื่� 0ผ%ดชอบเลยเพัรื่าะขาวจั%ติฟ้;� นเฟ้Aอน ขาวจัะติ0องรื่บผ%ดชอบในทำางอาญาหรื่�อไม

ขาวไม�ติ(องรั�บผิ�ดใน่ทางอาญาใน่ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายติาม ปอ. มาติรัา 288 แม(ว�าการักรัะท)าของขาวจะครับองค.ปรัะกอบท��กฎหมายบ�ญญ�ติ� แลัะแม(ว�าจะไม�ม�กฎหมายยกเว(น่ความผิ�ดให(แก�ขาวก:ติาม เพ่รัาะขาวเป-น่คน่ว�กลัจรั�ติจ;งอ(าง ปอ. มาติรัา 65 วรัรัคแรัก ข;5น่ยกเว(น่โทษใน่ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายได(

เหล�องเป็�นม�อป็Aนรื่บจั0างใช0ป็Aนย%งม วงถึ2งแก ความติาย จัะม-เกณ์ฑ์�อย างไรื่ในการื่ว%น%จัฉัยความรื่บผ%ดชอบของเหล�องให0เป็�นข.นติอน

เหลั0องติ(องรั�บผิ�ดใน่ทางอาญาฐาน่ฆ่�าคน่ติายติาม ปอ มาติรัา 289 (4) กลั�าวค0อ ฆ่�าคน่ติามโดยไติรั�ติรัองไว(ก�อน่ซี;�งเป-น่เหติ&ฉกรัรัจ.ของการัฆ่�าคน่ติายธ์รัรัมดาติาม ปอ. มาติรัา 288 เพ่รัาะเหลั0องเป-น่ม0อปCน่รั�บจ(าง

เหติ&ท��เหลั0องติ(องรั�บผิ�ดใน่ทางอาญาติามความผิ�ดด�งกลั�าวเพ่รัาะ(1) การักรัะท)าของเหลั0องครับติาม องค.ปรัะกอบ ท��กฎหมายบ�ญญ�ติ�เพ่รัาะ“ ”

เหลั0องม�การักรัะท)า การักรัะท)าของเหลั0องครับองค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ดติาม ปอ. มาติรัา 289 (4)

การักรัะท)าของเหลั0องครับองค.ปรัะกอบภายใน่ (กลั�าวค0อ เจติน่า“ ”) ของความผิ�ดติาม ปอ.

มาติรัา 289 (4)

ความติายของม�วงส่�มพ่�น่ธ์.ก�บการักรัะท)าของเหลั0องติามหลั�กใน่เรั0�องความส่�มพ่�น่ธ์.รัะหว�างการักรัะท)าแลัะผิลั

(2) การักรัะท)าของเหลั0องไม�ม�กฎหมายยกเว(น่ความผิ�ด กลั�าวค0อ ไม�ใช(การักรัะท)าท��เหลั0องม�อ)าน่าจจะกรัะท)าติ�อม�วงได(

(3) การักรัะท)าของเหลั0องไม�ม�กฎหมายยกเว(น่โทษเหลั0องจ;งติ(องรั�บผิ�ดใน่ทางอาญาฆ่�าคน่ติายโดยเจติน่า โดยไติรั�ติรัองไว(ก�อน่ติามมาติรัา 289 (4)

การักรัะท)า1. ความรื่บผ%ดในทำางอาญาของบ/คคลจัะเก%ดข2.นเม��อบ/คคลน.นม- การื่กรื่ะทำ'า หากไม ม-การื่กรื่ะทำ'าแล0วบ/คคล“ ”

ก3ไม ติ0อรื่บผ%ดในทำางอาญา2. การื่กรื่ะทำ'าค�อ การื่เคล��อนไหวรื่ างกายหรื่�อไม เคล��อนไหวรื่ างกายโดยรื่� 0ส2กน2กกล าวค�อ อย� ภัายใติ0บงคบของ

จั%ติใจั3. ในการื่ทำ-�จัะว%น%จัฉัยว าผ�0กรื่ะทำ'าม-การื่กรื่ะทำ'าหรื่�อไม น.นติ0องพั%จัารื่ณ์าว าผ�0กรื่ะทำ'าค%ดทำ-�จัะกรื่ะทำ'าติกลงใจัทำ-�จัะ

กรื่ะทำ'าติามทำ-�ได0ค%ดไว0 และได0กรื่ะทำ'าไป็ติามทำ-�ติกลงใจัน.นหรื่�อไม หากเป็�นไป็ติามข.นติอนดงกล าวก3ถึ�อว าม-การื่กรื่ะทำ'า

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

18

Page 19: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

4. การื่กรื่ะทำ'าโดยทำ�วไป็เก%ดข2.นเม��อผ�0กรื่ะทำ'าเคล�� อนไหวรื่ างกาย แติ การื่ไม เคล��อนไหวรื่ างกายก3อาจัถึ�อว าเป็�นการื่กรื่ะทำ'าได0 ซึ่2�งแบ งการื่กรื่ะทำ'าโดยงดเว0นและการื่กรื่ะทำ'าโดยละเว0น

5. การื่กรื่ะทำ'าโดยงดเว0น หมายถึ2งงดเว0นการื่ทำ-�จักติ0องกรื่ะทำ'าเพั��อป็Cองกนผล6. การื่กรื่ะทำ'าโดยละเว0น หมายถึ2งการื่ละเว0นไม กรื่ะทำ'าในส%�งซึ่2�งกฎหมายบงคบให0กรื่ะทำ'า7. หน0าทำ-�ของการื่กรื่ะทำ'าโดยงดเว0น ค�อหน0าทำ-�ซึ่2�งจัะติ0องกรื่ะทำ'าเพั��อป็Cองกนผล กล าวค�อ เป็�นหน0าทำ-�โดยเฉัพัาะทำ-�

จัะติ0องป็Cองกนม%ให0เก%ดผลข2.น ส วนหน0าทำ-�ของการื่กรื่ะทำ'าโดยละเว0นเป็�นหน0าทำ-�โดยทำ�วๆ ไป็ ม%ใช หน0าทำ-�โดยเฉัพัาะเจัาะจังทำ-�จัะติ0องป็Cองกนม%ให0เก%ดผลข2.น

ความหมายของการักรัะท)าจังอธ์%บายความหมายของ การักรัะท)า“ ”การักรัะท)าหมายถ;ง การัเคลั0�อน่ไหวรั�างกายหรั0อไม�เคลั0�อน่ไหวรั�างกายโดยรั,(ส่;กน่;ก กลั�าวค0อ อย,�ภาย

ใติ(บ�งค�บของจ�ติใจ

หลกเกณ์ฑ์�ในการื่ว%น%จัฉัยว าผ�0กรื่ะทำ'าม-การื่กรื่ะทำ'าหรื่�อไม ม-อย างไรื่ติ(องพ่�จารัณาว�าผิ,(กรัะท)าค�ดท��จะกรัะท)า ติกลังใจท��จะกรัะท)า แลัะกรัะท)าไปติามท��ติกลังใจอ�น่ส่0บเน่0�อง

มาจากความค�ดหรั0อไม� หากเป-น่ไปติามข�5น่ติอน่ด�งกลั�าวก:ถ0อว�าม�การักรัะท)าแลั(ว

การื่เคล��อนไหวรื่ างกายในขณ์ะละเมอ ขณ์ะเป็�นลมบ0าหม� จัะถึ�อว าม-การื่กรื่ะทำ'าได0ในกรื่ณ์-ใดบ0างโดยหลั�กแลั(วการัเคลั0�อน่ไหวรั�างกายใน่ขณะลัะเมอ หรั0อใน่ขณะเป-น่ลัมบ(าหม,ไม�ถ0อว�าเป-น่การักรัะท)า

เพ่รัาะผิ,(เคลั0�อน่ไหวรั�างกายไม�ได(ค�ดแลัะติกลังใจท��จะเคลั0�อน่ไหวรั�างกาย แติ�ถ(าผิ,(น่�5น่รั,(ติ�วอย,�แลั(วว�าชอบลัะเมอท)าการัรั&น่แรังติ�างๆ อย,�เส่มอแลัะย�งข0น่เอาปCน่วางไว(ใกลั(ติ�วก�อน่เข(าน่อน่ หากน่อน่แลั(วลัะเมอเอาปCน่น่�5น่ย�งคน่ติ(องถ0อว�าม�การักรัะท)า หรั0อแพ่ทย.ห(ามคน่ไข(ท��เป-น่ลัมบ(าหม,ข�บรัถแติ�ย�งข0น่ข�บรัถ แลัะเก�ดเป-น่ลัมบ(าหม,ชน่คน่ติายก:ติ(องถ0อว�าม�การักรัะท)าเช�น่ก�น่

การักรัะท)าโดยการัเคลั0�อน่ไหวรั�างกายการื่กรื่ะทำ'าโดยการื่เคล��อนไหวรื่ างกายน.น จั'าเป็�นหรื่�อไม ทำ-�ผ�0กรื่ะทำ'าจัะติ0องสมผสหรื่�อแติะติ0องกบวติถึ/แห ง

การื่กรื่ะทำ'าโดยติรื่งไม�จ)าเป-น่ท��ผิ,(กรัะท)าจะติ(องส่�มผิ�ส่หรั0อแติะติ(องก�บว�ติถ&แห�งการักรัะท)าโดยติรัง ผิ,(กรัะท)าอาจใช(บ&คคลั

อ0�น่ๆ เป-น่เครั0�องม0อ เช�น่ หลัอกให(บ&คคลัท��ส่ามส่�งทรั�พ่ย.ของผิ,(เส่�ยหายให( หรั0อใช(ส่&น่�ขไปคาบทรั�พ่ย.ของผิ,(เส่�ยหายมาส่�งให( หรั0อหลัอกให(ผิ,(เส่�ยหายเด�น่ไปติกหน่(าผิา เป-น่ติ(น่

หากผ�0กรื่ะทำ'าม%ได0สมผสหรื่�อแติะติ0องกบวติถึ/แห งการื่กรื่ะทำ'าโดยติรื่ง ผ�0กรื่ะทำ'าจัะติ0องรื่บผ%ดในผลทำ-�เก%ดข2.นหรื่�อไม

ผิ,(กรัะท)าอาจติ(องรั�บผิ�ดใน่ผิลัท��เก�ดข;5น่ใน่ฐาน่ท��เป-น่ความผิ�ดส่)าเรั:จก:ได( เช�น่ ไก�หย�บไม(จะฟาดศ�รัษะของใหญ� ใหญ�หลับท�น่แติ�ลั(มลังศ�รัษะฟาดก�บขอบพ่05น่ ปรัากฏว�าศ�รัษะแติกติ(องเย:บหลัายเข:ม เช�น่น่�5 ไก�ติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ท)ารั(ายรั�างกายใหญ� ติาม ปอ. มาติรัา 295 แม(ว�าไม(ท��ไก�หย�บจะม�ได(ฟาดถ,กศ�รัษะของใหญ�ก:ติาม แติ�ใหญ�ศ�รัษะแติกก:เพ่รัาะการักรัะท)าของไก�น่��น่เอง

การักรัะท)าโดยการัไม�เคลั0�อน่ไหวรั�างกายการื่กรื่ะทำ'าโดยงดเว0น หมายความว าอย างไรื่การักรัะท)าโดยงดเว(น่ หมายความถ;ง การัให(เก�ดผิลัอ�น่ใดอ�น่หน่;�งข;5น่ด(วยการังดเว(น่ไม�กรัะท)าใน่ส่��งท��

ติน่ม�หน่(าท��ติ(องกรัะท)า ซี;�งเป-น่หน่(าท��โดยเฉพ่าะท��จะติ(องกรัะท)าเพ่0�อป3องก�น่ม�ให(เก�ดผิลัน่�5น่

การื่กรื่ะทำ'าโดยละเว0นหมายความว าอย างไรื่การักรัะท)าโดยลัะเว(น่ หมายความว�า ผิ,(กรัะท)าไม�กรัะท)าใน่ส่��งซี;�งกฎหมายบ�งค�บให(กรัะท)าซี;�งเป-น่เรั0�อง

ท��วๆไป ม�ใช�กรัณ�โดยเฉพ่าะท��จะติ(องป3องก�น่ม�ให(เก�ดผิลัน่�5น่ข;5น่

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

19

Page 20: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

จังอธ์%บายความแติกติ างรื่ะหว างการื่กรื่ะทำ'าโดยงดเว0นและการื่กรื่ะทำ'าโดยละเว0นแติกติ�างก�น่ติรังท��ว�า หน่(าท��ของการักรัะท)าโดยงดเว(น่น่�5น่ เป-น่หน่(าท��โดยเฉพ่าะเจาะจงท��จะติ(อง

ป3องก�น่ม�ให(เก�ดผิลั ส่�วน่การักรัะท)าโดยลัะเว(น่น่�5น่เป-น่กรัณ�ท��กฎหมายบ�งค�บให(กรัะท)าใน่เรั0�องท��วๆไป ม�ใช�บ�งค�บให(กรัะท)าโดยเฉพ่าะเจาะจง เพ่0�อป3องก�น่ม�ให(เก�ดผิลัข;5น่

นางแดงติ0องการื่ให0ล�กทำารื่กของตินติาย แดงจั2งไม ยอมให0นมล�กจันกรื่ะทำ�งล�กอดนมติาย นางแดงม-ความผ%ดฐานใด

น่างแดงม�ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยเจติน่า โดยถ0อว�าเป-น่การักรัะท)าโดยงดเว(น่ เพ่รัาะน่างแดงม�หน่(าท��ติาม ปพ่พ่. ใน่ฐาน่ะท��เป-น่มารัดาท��จะติ(องอ&ปการัะเลั�5ยงด,บ&ติรัผิ,(เยาว. ซี;�งหน่(าท��ใน่การัอ&ปการัะเลั�5ยงด,น่�5น่ ย�อมจะติ(องเป-น่หน่(าท��ใน่อ�น่ท��จะป3องก�น่ม�ให(ลั,กอดน่มติายด(วย

ขาวเป็�นนกว ายน'.าเห3นเข-ยวก'าลงจัะจัมน'.าติาย ขาวเกล-ยดเข-ยวติ0องการื่ให0เข-ยวติาย จั2งไม ว ายน'.าลงไป็ช วย ทำ.งๆ ทำ-�สามารื่ถึช วยได0 เช นน-. ขาวจัะม-ความผ%ดฐานใด

หากป็รื่ากฏว าขาวเป็�นบ%ดาของเข-ยวซึ่2�งเป็�นบ/ติรื่ผ�0เยาว� ขาวติ0องการื่ให0เข-ยวติาย ขาวจั2งป็ล อยให0เข-ยวจัมน'.าติายไป็ติ อหน0าติ อติา ขาวจัะม-ความผ%ดฐานใด

ขาวม�ความผิ�ดติาม ปอ. มาติรัา 374 ซี;�งถ0อว�าเป-น่การัลัะเว(น่ไม�กรัะท)าใน่ส่��งท��กฎหมายบ�งค�บให(กรัะท)า แติ�ขาวไม�ผิ�ดฐาน่ฆ่�าเข�ยวติายโดยเจติน่า เพ่รัาะขาวไม�ม�หน่(าท��โดยเฉพ่าะเจาะจงท��จะติ(องป3องก�น่ม�ให(เข�ยวจมน่)5าติาย

ใน่กรัณ�หลั�ง ขาวม�ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยเจติน่า โดยถ0อเป-น่การักรัะท)าโดยงดเว(น่เพ่รัาะขาวเป-น่บ�ดาของเข�ยว ขาวย�อมม�หน่(าท��ติาม ปพ่พ่. ท��จะติ(องอ&ปการัะเลั�5ยงด,เข�ยว ซี;�งถ0อว�าเป-น่หน่(าท��โดยเฉพ่าะเจาะจงท��จะติ(องป3องก�น่ม�ให(เข�ยวจมน่)5าติายด(วย

แบบปรัะเม�น่ผิลั หน่�วยท�� 4 ความรั�บผิ�ดทางอาญา

1. เข-ยวละเมอล/กข2.นมาใช0ป็Aนไล ย%งด'า ด'าติกใจัว%�งหน-ออกไป็ทำ ามกลางสายฝ่น ฟ้Cาฝ่=าด'าติาย เข-ยวไม ติ0องรื่บผ%ดในทำางอาญาเพัรื่าะ เข�ยวไม�ม�การักรัะท)า

2. แดงอาย/ 13 ป็> โกรื่ธ์ม วงจั2งใช0ป็Aนย%งไป็ทำ-�ม วงซึ่2�งหวใจัวายติายไป็แล0ว โดยแดงไม รื่� 0ค%ดว าม วงยงม-ช-ว%ติอย� แดงไม ม-ความผ%ดฐานฆ่ าคนติายโดยเจัตินาติาม ป็อ. มาติรื่า 288 เพ่รัาะการักรัะท)าของแดงขาดองค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยเจติน่าติาม ปอ . มาติรัา 288

3. ติ%Kมอาย/ 13 ป็> เด%นซึ่/ มซึ่ ามเติะแจักนของแติLวแติกเส-ยหาย ติ%Kมไม ม-ความผ%ดฐานทำ'าให0เส-ยทำรื่พัย�ติาม ป็อ.

มาติรื่า 358 เพัรื่าะ ติ�Eมไม�ม�เจติน่า4. เหล�องเป็�นคนว%กลจัรื่%ติติ0องการื่ฆ่ าแดงให0ติาย จั2งใช0ป็Aนไล ย%งแดง แดงว%�งหน-ทำนและไป็หลบซึ่ อนอย� ใติ0

ติ0นไม0ใหญ กลางทำ/ ง ติ อมาม-ฝ่นติกหนก ฟ้Cาผ าติ0นไม0และผ าแดงติายคาทำ-� เหล�องไม ม-ความผ%ดฐานฆ่ าแดงติาม ป็อ.

มาติรื่า 288 เพัรื่าะ ความติายของแดงไม�ส่�มพ่�น่ธ์.ก�บการักรัะท)าของเหลั0องติามหลั�กใน่เรั0�องความส่�มพ่�น่ธ์.รัะหว�างการักรัะท)าแลัะผิลั

5. ม วงหลอกขาวว าเหล0าในขวดเป็�นยา ขาวหลงเช��อก%นเข0าไป็ ป็รื่ากฏว าขาวม2นเมา ในขณ์ะน.นแดงซึ่2�งติ0องการื่ฆ่ าขาวได0ใช0ป็Aนย%งไป็ทำ-�ขาว ขาวไวกว าจั2งใช0ป็Aนย%งแดงเป็�นการื่ป็Cองกนติวในขณ์ะทำ-�ขาวก'าลงม2นเมาอย� น.นเอง ม วงถึ�กขาวย%งติาย ขาวไม�ติ(องรั�บผิ�ดชอบฐาน่ฆ่�าม�วงติายเพ่รัาะการักรัะท)าของขาวเป-น่การัป3องก�น่โดยชอบด(วยกฎหมาย

6. แดงเป็�นบ%ดาของด'าซึ่2�งเป็�นบ/ติรื่ผ�0เยาว� ด'าขโมยเง%นของแดงไป็ซึ่�.อบ/หรื่-�มาส�บ แดงจั2งใช0ไม0บรื่รื่ทำดติ-ม�อด'า 3 ทำ-เพั��อเป็�นการื่ลงโทำษ แดงไม�ม�ความผิ�ดฐาน่ท)ารั(ายรั�างกาย เพ่รัาะแดงม�อ)าน่าจติาม ป . พ่ . พ่ . ท��จะลังโทษด)า ติามส่มควรัหรั0อเพ่0�อว�ากลั�าวส่��งส่อน่ได(

7. ขาวอาย/ 13 ป็> โกรื่ธ์แดงซึ่2�งเป็�นเด3กอาย/ 13 ป็>เช นกน ขาวใช0ไม0ติ-ถึ�กล�กติาแดงเป็�นรื่อยบวมช'.า อ-ก 5 วนติาบอดสน%ทำทำ.งสองข0าง ขาวไม�ม�ความผิ�ดทางอาญา ไม�ติ(องรั�บผิ�ดติาม ปอ . มาติรัา 297 เพ่รัาะม�กฎหมาย ยกเว(น่โทษเน่0�องจากอาย&ไม�เก�น่ 14 ปF

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

20

Page 21: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

8. ฟ้Cาก'าลงเผล เหล�องจับม�อฟ้Cาเขกศี-รื่ษะแดงอย างแรื่งหน2�งครื่.ง ฟ้Cารื่� 0ติวเม��อได0เขกศี-รื่ษะแดงไป็แล0ว ฟ3าไม�ติ(องรั�บผิ�ดเพ่รัาะไม�ม�การักรัะท)าติามความหมายของกฎหมาย

9. ติ%Kมเป็�นมารื่ดาของจั%Kมซึ่2�งเป็�นทำารื่ก ติ%Kมติ0องการื่ให0จั%Kมติายจั2งไม ยอมให0นมจั%Kมก%น จั%Kมอดนมจันติาย ติ�Eมผิ�ดฐาน่ฆ่�าจ�Eมติายโดยเจติน่า โดยถ0อว�าเป-น่การักรัะท)าโดยงดเว(น่

10.ม วงเป็�นนกว ายน'.า ม วงเด%นผ านสรื่ะน'.าเห3นเด3กก'าลงจัะจัมน'.าติาย ม วงจั'าได0ว าเด3กคนน.นค�อล�กของเข-ยวซึ่2�งเป็�นศีติรื่�ของติน ม วงติ0องการื่ให0เด3กติายจั2งไม ว ายน'.าลงไป็ช วย ม�วงผิ�ดฐาน่ไม�ช�วยผิ,(ซี;�งติกอย,�ใน่ภย�น่ติรัายแห�งช�ว�ติ ติาม ปอ . มาติรัา 374

11.ผ�0ทำ-�กรื่ะทำ'าในขณ์ะละเมอไม ติ0องรื่บผ%ดในทำางอาญาเพัรื่าะ ไม ม-การื่กรื่ะทำ'าติามความหมายของกฎหมาย12.หากการื่กรื่ะทำ'าไม ครื่บติามองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความผ%ดในเรื่��องน.นๆ แล0ว ผิลัค0อ (1) ผิ,(กรัะท)าไม�

ติ(องรั�บผิ�ดใน่ทางอาญาใน่ความผิ�ดใน่เรั0�องน่�5น่ๆ โดยถ0อว�าเป-น่การัขาดองค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ด (2) ไม�ติ(องพ่�จารัณาติ�อไปอ�กว�าผิ,(กรัะท)าม�เจติน่าหรั0อปรัะมาทใน่การักรัะท)าความผิ�ดหรั0อไม� (3) ไม�ติ(องพ่�จารัณาติ�อไปอ�กว�าผิลัการักรัะท)าส่�มพ่�น่ธ์.ก�น่ การักรัะท)าติามหลั�กใน่เรั0�องความส่�มพ่�น่ธ์.รัะหว�างการักรัะท)าแลัะผิลัหรั0อไม� แลัะไม�ติ(องพ่�จารัณาติ�อไปอ�กว�าม�กฎหมายยกเว(น่โทษหรั0อไม�เช�น่ก�น่

13. เด3กอาย/ไม เก%น 14 ป็> ทำ'าลายทำรื่พัย�ของผ�0อ��นโดยป็รื่ะมาทำ เด:กน่�5น่ไม�ติ(องรั�บผิ�ดเพ่รัาะการัท)าลัายทรั�พ่ย.ของผิ,(อ0�น่ติ(องกรัะท)าโดยเจติน่าจ;งจะเป-น่ความผิ�ด

14.บ/คคลว%กลจัรื่%ติติ0องรื่บผ%ดในทำางอาญาในผลของการื่กรื่ะทำ'า ซึ่2�งไม สมพันธ์�กบการื่กรื่ะทำ'าติามหลกในเรื่��องความสมพันธ์�รื่ะหว างการื่กรื่ะทำ'าและผล ไม�ติ(องรั�บผิ�ดใน่ผิลัท��เก�ดข;5น่เพ่รัาะผิลัท��เก�ดข;5น่ไม�ส่�มพ่�น่ธ์.ก�บการักรัะท)าติามหลั�กใน่เรั0�องความส่�มพ่�น่ธ์.รัะหว�างการักรัะท)าแลัะผิลัแลั(วโดยไม�ติ(องค)าน่;งว�าผิ,(กรัะท)าจะว�กลัจรั�ติหรั0อไม�

15.การื่ป็Cองกนโดยชอบด0วยกฎหมายน.น หากป็รื่ากฏว าผ�0กรื่ะทำ'าม-เหติ/ยกเว0นโทำษในทำางอาญาด0วย ในการื่ว%น%จัฉัยความรื่บผ%ดชอบของผ�0กรื่ะทำ'าควรื่พั%จัารื่ณ์าดงน-. ไม�ติ(องพ่�จารัณาเหติ&ยกเว(น่โทษ เพ่รัาะม�เหติ&ยกเว(น่ความผิ�ดท��จะเป-น่ข(ออ(างได(อย,�แลั(วใน่อ�น่ท��จะไม�ติ(องรั�บผิ�ดใน่ทางอาญา

16.บ%ดาซึ่2�งลงโทำษบ/ติรื่ติามสมควรื่เพั��อว ากล าวส�งสอนไม ติ0อรื่บผ%ดในทำางอาญาเพัรื่าะ ปรัะมวลักฎหมายแพ่�งแลัะพ่าณ�ชย.ให(อ)าน่าจบ�ดาไว(โดยติรังท��จะลังโทษบ&ติรั

17. เด3กอาย/ไม เก%น 14 ป็> กรื่ะทำ'าการื่ทำ-�กฎหมายบญญติ%เป็�นความผ%ด เด3กน.นไม ติ0องรื่บผ%ดในทำางอาญาเพัรื่าะ ม�กฎหมายยกเว(น่โทษให(แก�เด:ก

18.การื่กรื่ะทำ'าติามความหมายของกฎหมายความว า การัเคลั0�อน่ไหวหรั0อไม�เคลั0�อน่ไหวรั�างกายโดยรั,(ส่)าน่;ก กลั�าวค0ออย,�ภายใติ(บ�งค�บของจ�ติใจ

19.มารื่ดาซึ่2�งจังใจัไม อ/ป็ารื่ะเล-.ยงด�บ/ติรื่ผ�0เยาว�ของติน เช นไม ยอมให0อาหารื่หรื่�อนมแก บ/ติรื่ผ�0เยาว�ถึ�อว า มารัดาม�การักรัะท)าโดยงดเว(น่

20.แดงติ0องการื่ฆ่ าด'าให0ติาย แติ แดงหาจังหวะเหมาะไม ได0 วนหน2�งแดงเห3นด'าก'าลงจัะจัมน'.าติายแดงสามารื่ถึช วยได0โดยการื่ทำ%.งขอนไม0ลงไป็ให0ด'าเกาะ แดงไม ทำ'ากลบย�นย%.มอย� รื่%มสรื่ะน'.า ด'าจัมน'.าติายแดงม-ความผ%ดฐาน ไม�ช�วยผิ,(อ0�น่ซี;�งติกอย,�ใน่ภย�น่ติรัายแห�งช�ว�ติติาม ปอ . มาติรัา 374

หน่�วยท�� 5 ความรั�บผิ�ดทางอาญา (ติ�อ)

1. องค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความผ%ดค�อ ผ�0กรื่ะทำ'า การื่กรื่ะทำ'าและวติถึ/แห งการื่กรื่ะทำ'า2. องค�ป็รื่ะกอบภัายในของความผ%ดโดยหลกแล0วค�อ เจัตินา“ ”

3. ในบางกรื่ณ์-องค�ป็รื่ะกอบภัายในของความผ%ดค�อ ป็รื่ะมาทำ“ ”

4. บางกรื่ณ์-แม0ไม ม-เจัตินาหรื่�อไม ป็รื่ะมาทำ บ/คคลก3อาจัติ0องรื่บผ%ดหากม-กฎหมายบญญติ%ไว0ว า ไม เจัตินาและ“

ไม ป็รื่ะมาทำ ก3ติ0องรื่บผ%ด”

องค.ปรัะกอบภายน่อก1. องค�ป็รื่ะกอบภัายนอก หมายความถึ2ง ผ�0กรื่ะทำ'า การื่กรื่ะทำ'า และวติถึ/แห งการื่กรื่ะทำ'า2. ผ�0กรื่ะทำ'าแบ งออกเป็�น ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดเอง ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดโดยทำางอ0อมและผ�0รื่ วมกรื่ะทำ'าความผ%ด

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

21

Page 22: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

3. การื่กรื่ะทำ'าจัะถึ2งข.นทำ-�ม-กฎหมายบญญติ%เป็�นความผ%ด เช น เข0าข.นลงม�อติาม ป็อ. มาติรื่า 80 หรื่�อติรื่ะเติรื่-ยมในบางกรื่ณ์- เช น ติรื่ะเติรื่-ยมวางเพัล%งเผาทำรื่พัย� ซึ่2�ง ป็อ. มาติรื่า 219 ถึ�อว าเป็�นความผ%ด

4. วติถึ/แห งการื่กรื่ะทำ'า หมายถึ2ง ส%�งทำ-�ผ�0กรื่ะทำ'าม/ งหมายกรื่ะทำ'าติ อ เช น ผ�0อ��น ในความผ%ดฐานฆ่ าคน ติาม“ ” ป็อ. มาติรื่า 288 “ทำรื่พัย�ของผ�0อ��น ในความผ%ดฐานลกทำรื่พัย� ติาม ป็อ” . มาติรื่า 334 หรื่�อฐานทำ'าให0เส-ยทำรื่พัย� ติาม ป็อ. มาติรื่า 358

5. การื่ขาดองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกหมายความว า องค�ป็รื่ะกอบภัายนอกข0อใดข0อหน2�งไม ม-อย� ติามความเป็�นจัรื่%ง เช น ย%งไป็ทำ-�ศีพั หรื่�อลกทำรื่พัย�ของตินเอง เป็�นติ0น

ความหมายขององค.ปรัะกอบภายน่อกองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความผ%ดแติ ละฐานหมายความว าอย างไรื่ จังยกติวอย างป็รื่ะกอบองค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ดแติ�ลัะฐาน่ ค0อ ผิ,(กรัะท)า การักรัะท)าแลัะว�ติถ&แห�งการักรัะท)า เช�น่

ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายค0อ (1) ผิ,(ใด (2) ฆ่�า (3) ผิ,(อ0�น่

ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดในทำางอาญา อาจัแยกออกได0เป็�นก-�ป็รื่ะเภัทำผิ,(กรัะท)าความผิ�ดใน่ทางอาญาอาจแยกออกได(เป-น่ 3 ปรัะเภท ค0อ ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดเอง ผิ,(กรัะท)า

ความผิ�ดโดยทางอ(อม ผิ,(รั�วมกรัะท)าผิ�ด

ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดเองและผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดโดยทำางอ0อม และผ�0ใช0ให0กรื่ะทำ'าความผ%ดแติกติ างกนอย างไรื่ ความแติกติ างดงกล าวม-ผลทำางกฎหมายอย างไรื่

ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดเอง ค0อ ผิ,(ลังม0อกรัะท)าความผิ�ดด(วยติน่เอง หรั0อใช(ส่�ติว.หรั0อบ&คคลัท��ไม�ม�การักรัะท)าใน่ทางอาญาเป-น่เครั0�องม0อใน่การักรัะท)าความผิ�ด

ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดใน่ทางอ(อม ค0อ ผิ,(ท��ใช(หรั0อหลัอกให(บ&คคลัท��ไม�ติ(องรั�บผิ�ดใน่ทางอาญาเพ่รัาะขาดเจติน่าเป-น่เครั0�องม0อใน่การักรัะท)าความผิ�ด

ผิ,(ใช(ให(กรัะท)าความผิ�ด หมายถ;ง ผิ,(ท��ก�อให(ผิ,(อ0�น่ไปกรัะท)าความผิ�ดโดยผิ,(อ0�น่ม�เจติน่าใน่การักรัะท)าความผิ�ด

ผิลัของความแติกติ�างค0อ เรั0�อง การัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ด ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดเองรั�บผิ�ดฐาน่พ่ยายามเม0�อได(ลังม0อกรัะท)าความผิ�ด ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดโดยทางอ(อมรั�บผิ�ดฐาน่พ่ยายามเม0�อใช(หรั0อหลัอกแลั(ว ผิ,(ใช(ให(กรัะท)าความผิ�ด รั�บผิ�ดฐาน่พ่ยายาม เม0�อผิ,(ถ,กใช(ลังม0อกรัะท)าความผิ�ดท��ใช(แลั(ว

น%ติ%บ/คคลอาจัติ0องรื่บผ%ดในทำางอาญาอย างใดหรื่�อไม น่�ติ�บ&คคลัม�ความรั�บผิ�ดใน่ทางอาญาได(เช�น่เด�ยวก�บบ&คคลัธ์รัรัมดาเว(น่แติ�โทษท��ลังแก�น่�ติ�บ&คคลัน่�5น่

ลังได(แติ�เฉพ่าะโทษปรั�บแลัะรั�บทรั�พ่ย.ส่�น่เท�าน่�5น่ เพ่รัาะโดยส่ภาพ่แลั(วไม�อาจลังโทษปรัะหารัช�ว�ติ จ)าค&ก หรั0อก�กข�งแก�น่�ติ�บ&คคลัได(

การัขาดองค.ปรัะกอบภายน่อกขาดองค�ป็รื่ะกอบภัายนอก หมายความว าอย างไรื่การัขาดองค.ปรัะกอบภายน่อก หมายความว�า ติามความเป-น่จรั�งขาดองค.ปรัะกอบภายน่อกบาง

ปรัะการัไป เช�น่ ใน่ความผิ�ดฐาน่ค�าคน่ติายติาม ปอ. มาติรัา 288 ขาด ผิ,(อ0�น่ หรั0อ ใน่ความผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย.“ ”ติาม ปอ. มาติรัา 334 ขาดทรั�พ่ย.ของผิ,(อ0�น่

หากผ�0กรื่ะทำ'าเข0าใจัว าม-องค�ป็รื่ะกอบภัายนอกครื่บ แติ ความจัรื่%งขาดองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกบางข0อไป็ เช นน-.ผ�0กรื่ะทำ'าจัะติ0องรื่บผ%ดอย างไรื่

ม�ส่องความเห:น่ ความเห:น่แรักถ0อว�าไม�ม�ความผิ�ด เช�น่ ย�งศพ่โดยเข(าใจว�าเป-น่คน่น่อน่คลั&มโปงอย,� ถ0อว�าไม�ม�ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่เลัย หรั0อลั�กทรั�พ่ย.ของติน่เองแติ�เข(าใจผิ�ดว�าเป-น่ของผิ,(อ0�น่ เช�น่น่�5ก:ไม�ม�ความผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย.เลัย แติ�อ�กความเห:น่หน่;�งถ0อว�าเป-น่ความผิ�ดฐาน่พ่ยายามซี;�งเป-น่ไปไม�ได(อย�างแน่�แท(ติาม ปอ.

มาติรัา 81

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

22

Page 23: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

องค.ปรัะกอบภายใน่ (เจติน่า)1. เจัตินาติามความเป็�นจัรื่%ง หมายความว า ผ�0กรื่ะทำ'ารื่� 0ข0อเทำ3จัจัรื่%งอนเป็�นองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความผ%ด

และผ�0กรื่ะทำ'าป็รื่ะสงค�ติ อผลหรื่�อเล3งเห3นผลของการื่กรื่ะทำ'าน.น2. เจัตินาโดยผลของกฎหมาย หมายความว า ผ�0กรื่ะทำ'ารื่� 0ข0อเทำ3จัจัรื่%งอนเป็�นองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความ

ผ%ด แติ ผ�0กรื่ะทำ'าม%ได0ป็รื่ะสงค�ติ อผลหรื่�อเล3งเห3น แติ กฎหมายถึ�อว าผ�0กรื่ะทำ'าป็รื่ะสงค�ติ อผลหรื่�อเล3งเห3นผล3. การื่ส'าคญผ%ดในติวบ/คคล หมายความว า ผ�0กรื่ะทำ'ารื่� 0ข0อเทำ3จัจัรื่%งอนเป็�นองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความผ%ด

และผ�0กรื่ะทำ'าก3ป็รื่ะสงค�ติ อผลหรื่�อเล3งเห3นผลติามความเป็�นจัรื่%งแล0ว เพั-ยงแติ ผ�0กรื่ะทำ'าส'าคญผ%ดติ อวติถึ/ทำ-�ม/ งหมายกรื่ะทำ'าติ อ กล าวค�อส'าคญผ%ดว าก'าลงกรื่ะทำ'าติ อบ/คคลหน2�งทำ.งๆ ทำ-�ติามความเป็�นจัรื่%งแล0วตินก'าลงกรื่ะทำ'าติ ออ-กบ/คคลหน2�ง

4. การื่ส'าคญผ%ดว าม-ข0อเทำ3จัจัรื่%งซึ่2�งเป็�นเหติ/ยกเว0นความผ%ด ยกเว0นโทำษหรื่�อลดโทำษ หมายความว า ความจัรื่%งไม ม-ข0อเทำ3จัจัรื่%งดงกล าวเลย แติ ผ�0กรื่ะทำ'าส'าคญผ%ดว าม-ข0อเทำ3จัจัรื่%งดงกล าวน.น

5. การื่ขาดองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความผ%ด หมายความว า ความจัรื่%งไม ม-องค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความผ%ดเรื่��องน.นๆเลย เช น ไม ม- ผ�0อ��น ในฐานความผ%ดฆ่ าคนติาย ติาม ป็อ“ ” . มาติรื่า 288 แติ ผ�0กรื่ะทำ'าเข0าใจัผ%ดว าขาดองค�ป็รื่ะกอบภัายนอก กล าวค�อย%งศีพัค%ดว าย%งคน

การื่ไม รื่� 0ข0อเทำ3จัจัรื่%งอนเป็�นองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความผ%ด หมายความว า ความจัรื่%ง ม-องค�ป็รื่ะกอบภัายนอกครื่บถึ0วน เช นม- ผ�0อ��น ในความผ%ดฐานฆ่ าคนติายติาม ป็อ“ ” .มาติรื่า 288 แติ ผ�0กรื่ะทำ'าเข0าใจัผ%ดว าขาดองค�ป็รื่ะกอบภัายนอก กล าวค�อย%งคนแติ ค%ดว าคนทำ-�ย%งน.นเป็�นศีพัน�นเอง

การื่ส'าคญผ%ดว าม-ข0อเทำ3จัจัรื่%งซึ่2�งเป็�นเหติ/ยกเว0นความผ%ด ยกเว0นโทำษหรื่�อลดโทำษ หมายความว าความจัรื่%งองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความผ%ดม-อย� ครื่บ และผ�0กรื่ะทำ'าก3เข0าใจัด-อย� แล0วว าม-องค�ป็รื่ะกอบภัายนอกครื่บถึ0วน แติ ผ�0กรื่ะทำ'าเข0าใจัไป็ว าม-ข0อเทำ3จัจัรื่%งซึ่2�งเป็�นเหติ/ยกเว0นความผ%ด ยกเว0นโทำษ หรื่�อลดโทำษ เช น ม วงเข0าใจัว าแดงซึ่2�งหย%บป็Aนข2.นมาข� ล0อเล นน.นจัะย%งตินจัรื่%งๆ ม วงจั2งใช0ป็Aนของตินย%งแดงติาย ถึ�อว าม วงส'าคญผ%ดว าตินม-ส%ทำธ์%ป็Cองโดยชอบด0วยกฎหมายซึ่2�งเป็�นกรื่ณ์-ทำ-�กฎหมายยกเว0นความผ%ด เป็�นติ0น

เจติน่าติามความเป-น่จรั�งในการื่ทำ-�จัะถึ�อว าผ�0กรื่ะทำ'าม-เจัตินาได0จัะติ0องม-หลกเกณ์ฑ์�อย างไรื่ผิ,(กรัะท)าติ(อง รั,( ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ด แลัะผิ,(กรัะท)าจะติ(องปรัะส่งค.“ ”

ติ�อผิลัหรั0อเลั:งเห:น่ผิลัของการักรัะท)าน่�5น่

จังอธ์%บายเรื่��องการื่รื่� 0ข0อเทำ3จัจัรื่%งอนเป็�นองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความผ%ดการัรั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ด หมายความว�า รั,(ข(อเท:จจรั�งท&กปรัะการั

อ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ดฐาน่น่�5น่ๆ เช�น่ ใน่ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติาย ติาม ปอ. มาติรัา 288

ผิ,(กรัะท)าก:จะติ(องรั,(ว�าการักรัะท)าของติน่เป-น่การั ฆ่�า แลัะรั,(ว�าเป-น่การัฆ่�า ผิ,(อ0�น่“ ” “ ”ผิลัของการัไม�รั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกค0อ ถ0อว�าผิ,(กรัะท)าไม�ม�เจติน่ากรัะท)าความ

ผิ�ดฐาน่น่�5น่ๆ เช�น่ หากผิ,(กรัะท)าไม�รั,(ว�าส่��งท��ติน่ย�งค0อ ผิ,(อ0�น่ แติ�เข(าใจว�าเป-น่การัย�ง ศพ่ ก:จะถ0อว�าม�เจติน่าฆ่�า“ ” “ ”ผิ,(อ0�น่ไม�ได(จ;งไม�ผิ�ดติาม ปอ. มาติรัา 288 เพ่รัาะความผิ�ดติามมาติรัาน่�5 ผิ,(กรัะท)าจะติ(องม�เจติน่าจ;งจะม�ความผิ�ดได( อย�างไรัก:ติามหากการัไม�รั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกน่�5น่เก�ดข;5น่เพ่รัาะความปรัะมาท ผิ,(กรัะท)าก:อาจติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ปรัะมาท หากม�กฎหมายบ�ญญ�ติ�ว�า การักรัะท)าโดยปรัะมาทเป-น่ความผิ�ด เช�น่ หากผิ,(กรัะท)าด,ให(ด�ก:จะรั,(ว�าส่��งท��ติน่ย�งเป-น่ ผิ,(อ0�น่ ไม�ใช� ศพ่ ผิ,(กรัะท)าก:จะติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยปรัะมาท“ ” “ ”ติาม ปอ. มาติรัา 291

เจัตินาป็รื่ะสงค�ติ อผลหมายความว าอย างไรื่เจติน่าปรัะส่งค.ติ�อผิลั หมายความว�า ม&�งหมายหรั0อปรัะส่งค.ติ�อผิลัโดยติรัง ใน่ความผิ�ดติ�อช�ว�ติ แลัะ

ความผิ�ดติ�อรั�างกาย ใน่การัว�น่�จฉ�ยติ(องใช(หลั�กกรัรัมเป-น่เครั0�องช�5เจติน่าเป-น่แน่วทางใน่การัพ่�จารัณา เช�น่ ผิ,(กรัะท)าใช(ปCน่ย�งไปท��ผิ,(เส่�ยหาย โดยย�งไปท��อว�ยวะส่)าค�ญๆ ติ(องถ0อว�าปรัะส่งค.ติ�อผิลัหรั0อม&�งหมายให(ผิ,(เส่�ยหาย

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

23

Page 24: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ติาย แติ�ถ(าใช(ม�ดเลั:กๆ แทงท�เด�ยวใน่เวลัาม0ดค)�าขณะท��มองเห:น่ไม�ถน่�ด อาจติ(องถ0อว�าปรัะส่งค.หรั0อม&�งหมายติ�ออ�น่ติรัายแก�กายหรั0อจ�ติใจของผิ,(เส่�ยหายเท�าน่�5น่ก:ได(

เจัตินาเล3งเห3นผลหมายความว าอย างไรื่เจติน่าเลั:งเห:น่ผิลั หมายความว�า ผิ,(กรัะท)าไม�ปรัะส่งค.ติ�อผิลัแติ�เลั:งเห:น่ได(ว�าจะเก�ดผิลัอย�างแน่�น่อน่

เท�าท��จ�ติใจของบ&คคลัใน่ฐาน่ะเช�น่เด�ยวก�บผิ,(กรัะท)าโดยปกติ�เลั:งเห:น่ได(ใน่การัว�น่�จฉ�ยน่�5น่ ให(พ่�จารัณาถ;งเรั0�องปรัะส่งค.ติ�อผิลัก�อน่ หากพ่�จารัณาเห:น่ว�าผิ,(กรัะท)าไม�ปรัะส่งค.

ติ�อผิลั จ;งค�อยมาพ่�จารัณาติ�อไปว�าผิ,(กรัะท)าเลั:งเห:น่ผิลัหรั0อไม� เจติน่าปรัะส่งค.ติ�อผิลัหรั0อเลั:งเห:น่ผิลัก:ม�ผิลัทางกฎหมายอย�างเด�ยวก�น่ กลั�าวค0อถ(าเป-น่เจติน่าฆ่�าปรัะเภทปรัะส่งค.ติ�อผิลั ผิ,(กรัะท)าก:ผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยเจติน่า ติาม ปอ.มาติรัา 288 ถ(าเป-น่เจติน่าฆ่�าปรัะเภทเลั:งเห:น่ผิลั ผิ,(กรัะท)าก:ผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยเจติน่าติาม ปอ. มาติรัา 288 เช�น่เด�ยวก�น่

เจัตินาพั%เศีษหมายความว าอย างไรื่เจติน่าพ่�เศษค0อ ม,ลัเหติ&จ,งใจใน่การักรัะท)าความผิ�ด เจติน่าพ่�เศษเป-น่คน่ลัะกรัณ�ก�บเจติน่าธ์รัรัมดา

เจติน่าธ์รัรัมดาค0อปรัะส่งค.ติ�อผิลัหรั0อเลั:งเห:น่ผิลัความผิ�ดใดกฎหมายติ(องเจติน่าพ่�เศษ ก:จะบ�ญญ�ติ�ถ(อยค)าท��แส่ดงว�าเป-น่เจติน่าพ่�เศษไว(ใน่องค.

ปรัะกอบของความผิ�ดน่�5น่ๆ โดยติรัง เช�น่ ค)าว�า โดยท&จรั�ติ ถ0อว�าเป-น่เจติน่าพ่�เศษ ของความผิ�ดฐาน่ลั�ก“ ”ทรั�พ่ย.ติาม ปอ.มาติรัา 334 ค)าว�า เพ่0�อให(ผิ,(หน่;�งผิ,(ใดหลังเช0�อว�าเป-น่เอกส่ารัท��แท(จรั�ง เป-น่เจติน่าพ่�เศษของ“ ”ของความผิ�ดฐาน่ปลัอดเอกส่ารัติาม ปอ. มาติรัา 264

ใน่กรัณ�พ่�จารัณาถ(อยค)าน่�5น่ๆ เป-น่เจติน่าพ่�เศษหรั0อไม�ให(ส่�งเกติค)าว�า เพ่0�อ“ .........” หรั0อค)าว�า โดยท&จรั�ติ เป-น่ติ(น่“ ”

ความผิ�ดท��กฎหมายติ(องการัเจติน่าพ่�เศษ เช�น่ ความผิ�ดฐาน่ปลัอมเอกส่ารัติามมาติรัา 264 หากผิ,(กรัะท)าม�แติ�เจติน่าธ์รัรัมดา เช�น่ ปรัะส่งค.ติ�อผิลัหรั0อเลั:งเห:น่ผิลัเท�าน่�5น่ ผิ,(กรัะท)าก:ย�งไม�ม�ความผิ�ด โดยถ0อว�าขาดองค.ปรัะกอบภายใน่ แติ�ถ(าม�ความผิ�ดมาติรัาน่�5น่ๆ กฎหมายไม�ติ(องการัเจติน่าพ่�เศษ เช�น่ ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยเจติน่าติาม ปอ. มาติรัา 288 เพ่�ยงแติ�ผิ,(น่�5น่กรัะท)าม�เจติน่าธ์รัรัมดา กลั�าวค0อ ปรัะส่งค.ติ�อผิลัหรั0อเลั:งเห:น่ผิลั ผิ,(กรัะท)าก:ม�ความผิ�ดแลั(ว

เจติน่าโดยผิลัของกฎหมายเจัตินาโดยผลของกฎหมายหมายความว าอย างไรื่หมายความว�า กฎหมายถ0อว�าผิ,(กรัะท)าม�เจติน่าปรัะส่งค.ติ�อผิลัหรั0อเลั:งเห:น่ผิลัติ�อผิ,(อ0�น่ซี;�งได(รั�บผิลั

จากการักรัะท)าแม(ว�าความจรั�งผิ,(กรัะท)าจะม�ได(ปรัะส่งค.ติ�อผิลัหรั0อเลั:งเห:น่ผิลัน่�5น่ๆ เลัยปรัะมวลักฎหมายอาญาได(บ�ญญ�ติ�เก��ยวก�บเรั0�องน่�5ไว(ใน่มาติรัา 60 ซี;�งเรั�ยกก�น่ว�าการักรัะท)าโดย

พ่ลัาด

จังอธ์%บายหลกเกณ์ฑ์�ทำ-�ส'าคญของการื่กรื่ะทำ'าโดยพัลาดติามมาติรื่า 60

การัท��จะถ0อว�าเป-น่การักรัะท)าโดยพ่ลัาดน่�5น่ ผิ,(ถ,กกรัะท)าจะติ(องม�ติ�5งแติ�ส่องฝั่Gายข;5น่ไป แลัะผิ,(กรัะท)าจะติ(องม�ได(ม�เจติน่าปรัะส่งค.ติ�อผิลัหรั0อเลั:งเห:น่ผิลัติ�อผิ,(รั�บผิลัของการักรัะท)าโดยพ่ลัาด

หากผิ,(กรัะท)าม�เจติน่ากรัะท)าติ�อช�ว�ติ�ของบ&คคลัหน่;�ง หากผิลัไปเก�ดแก�ทรั�พ่ย.ของอ�กบ&คคลัหน่;�งก:ไม�ถ0อว�าเป-น่การักรัะท)าโดยพ่ลัาด เพ่รัาะผิ,(กรัะท)ารั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายติาม ปอ. มาติรัา 288 ผิ,(กรัะท)าไม�รั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ด ฐาน่ท)าให(เส่�ยทรั�พ่ย.ติาม ปอ. มาติรัา 358 จ;งถ0อว�าม�เจติน่าท)าให(เส่�ยทรั�พ่ย.ไม�ได( เช�น่ ม�วงติ(องการัฆ่�าแดงใช(ปCน่ย�งไปท��แดงกรัะส่&น่ไม�ถ,กแดง แติ�ถ,กแจก�น่ลัายครัามทองเหลั0องแติกเส่�ยหาย เช�น่น่�5จะถ0อว�าม�วงกรัะท)าโดยเจติน่าติ�อทรั�พ่ย.ของเหลั0องไม�ได(

ด'าติ0องการื่ฆ่ าแดงซึ่2�งเป็�นศีติรื่�ของติน จั2งใช0ป็Aนย%งไป็ทำ-�แดง แติ กรื่ะส/นไม ถึ�กแดง แติ พัลาดไป็ถึ�กเหล�องซึ่2�งเป็�นบ%ดาของด'าติาย เช นน-.ด'าจัะม-ความผ%ดฐานใด

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

24

Page 25: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ด)าท)าผิ�ดฐาน่พ่ยายามฆ่�าแดง ติาม ปอ. มาติรัา 288 ปรัะกอบก�บมาติรัา 80 แลัะผิ�ดฐาน่ฆ่�าเหลั0องใน่ฐาน่ะท��เป-น่คน่ธ์รัรัมดา ม�ใช�ฐาน่ะบ&พ่การั�ติาม 289 (1) เพ่รัาะด)ารั,(ว�าก)าลั�งกรัะท)าติ�อคน่ธ์รัรัมดา แติ�ไม�รั,(ว�าก)าลั�งกรัะท)าติ�อผิ,(ซี;�งม�ความส่�มพ่�น่ธ์.กลั�าวค0อ บ&พ่การั� จ;งจะถ0อว�าม�เจติน่าติ�อบ&พ่การั�ไม�ได( น่อกจากน่�5น่มาติรัา 60 ติอน่ท(าย ก:ย�งห(ามม�ให(น่)ากฎหมายท��ลังโทษหน่�กข;5น่เพ่รัาะความส่�มพ่�น่ธ์.รัะหว�างผิ,(กรัะท)าแลัะผิ,(ซี;�งได(รั�บผิลัรั(ายมาใช(บ�งค�บก�บกรัณ�น่�5ด(วย

ด'าติ0องการื่ฆ่ าม วงซึ่2�งเป็�นศีติรื่�ของติน แติ กรื่ะส/นไม ถึ�กม วงกบพัลาดไป็ถึ�กขาวซึ่2�งเป็�นพันกงานซึ่2�งก'าลงกรื่ะทำ'าติามหน0าทำ-�ถึ2งแก ความติาย เช นน-.จัะม-ความผ%ดฐานใด

ด)าผิ�ดฐาน่พ่ยายามฆ่�าม�วง ติาม ปอ. มาติรัา 288 ปรัะกอบก�บมาติรัา 80 แลัะผิ�ดฐาน่ฆ่�าขาวใน่ฐาน่ะท��เป-น่คน่ธ์รัรัมดา ม�ใช�ฐาน่ะท��เป-น่เจ(าพ่น่�กงาน่ซี;�งกรัะท)าการัติามหน่(าท��ติาม 289 (2) เพ่รัาะด)ารั,(ว�าก)าลั�งกรัะท)าติ�อคน่ธ์รัรัมดาแติ�ไม�รั,(ว�ากรัะท)าติ�อผิ,(ซี;�งม�ฐาน่ะกลั�าวค0อ เจ(าพ่น่�กงาน่ซี;�งกรัะท)าการัติามหน่(าท�� จ;งจะถ0อว�าม�เจติน่าติ�อเจ(าพ่น่�กงาน่ซี;�งกรัะท)าติามหน่(าท��ไม�ได( น่อกจากน่�5น่ มาติรัา 60 ติอน่ท(ายก:ย�งห(ามม�ให(น่)ากฎหมายท��ลังโทษหน่�กข;5น่เพ่รัาะฐาน่ะของบ&คคลัมาใช(บ�งค�บก�บกรัณ�น่�5ด(วย

ด'าติ0องการื่ฆ่ าเหล�องซึ่2�งเป็�นบ%ดาของติน ด'าย%งไป็ทำ-�เหล�องกรื่ะส/นไม ถึ�กเหล�อง แติ พัลาดไป็ถึ�กฟ้Cาซึ่2�งเป็�นมารื่ดาของด'าติาย ด'าจัะม-ความผ%ดฐานใด

ด)าผิ�ดฐาน่พ่ยายามฆ่�าเหลั0องซี;�งเป-น่บ&พ่การั�ติาม ปอ. มาติรัา 289 (1) ปรัะกอบก�บมาติรัา 80 แลัะผิ�ดฐาน่ฆ่�าฟ3าซี;�งเป-น่บ&พ่การั�ติายติาม ปอ. มาติรัา 289 (1) ด(วย เพ่รัาะด)ารั,(อย,�แลั(วว�าติน่ก)าลั�งกรัะท)าติ�อบ&พ่การั�แลัะผิลัก:เก�ดแก�บ&พ่การั�อ�กคน่หน่;�ง จ;งถ0อว�ากรัะท)าโดยเจติน่าติ�อบ&พ่การั�ได(

ด'าติ0องการื่ฆ่ าเหล�องซึ่2�งเป็�นบ%ดา ด'าย%งไป็ทำ-�เหล�องกรื่ะส/นไม ถึ�กเหล�อง แติ พัลาดไป็ถึ�กเข-ยวซึ่2�งเป็�นเจั0าพันกงานซึ่2�งกรื่ะทำ'าติามหน0าทำ-�ติาย ด'าม-ความผ%ดฐานใด

ด)าผิ�ดฐาน่พ่ยายามฆ่�าบ&พ่การั�ติาม ปอ. มาติรัา 289 (1) ปรัะกอบก�บมาติรัา 80 แลัะผิ�ดฐาน่ฆ่�าเข�ยวใน่ฐาน่ะท��เป-น่คน่ธ์รัรัมดาติายม�ใช�ใน่ฐาน่ะเจ(าพ่น่�กงาน่ซี;�งกรัะท)าติามหน่(าท��ติาม ปอ. มาติรัา 289 (2)

เพ่รัาะด)ารั,(ว�าติน่ก)าลั�งกรัะท)าติ�อบ&พ่การั�ไม�รั,(ว�าติน่ก)าลั�งกรัะท)าติ�อเจ(าพ่น่�กงาน่ซี;�งกรัะท)าติามหน่(าท�� จ;งจะถ0อว�าม�เจติน่ากรัะท)าติ�อเจ(าพ่น่�กงาน่ซี;�งกรัะท)าติามหน่(าท��ไม�ได( น่อกจากน่�5น่ หากให(ด)าติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ฆ่�าเจ(าพ่น่�กงาน่ซี;�งกรัะท)าติามหน่(าท��แลั(ว ก:จะเป-น่การัข�ดติ�อมาติรัา 60 ติอน่ท(าย ท��ห(ามม�ให(น่)ากฎหมายท��ลังโทษหน่�กข;5น่เพ่รัาะฐาน่ะของบ&คคลัมาใช(บ�งค�บก�บผิ,(กรัะท)า เพ่0�อลังโทษผิ,(กรัะท)าให(หน่�กข;5น่

การัส่)าค�ญผิ�ดใน่ติ�วบ&คคลัการื่ส'าคญผ%ดในติวบ/คคลหมายความว าอย างไรื่หมายความว�า ผิ,(กรัะท)าได(กรัะท)าติ�อบ&คคลัซี;�งได(รั�บผิลัรั(ายโดยเข(าใจว�า ผิ,(ได(รั�บผิลัรั(ายน่�5น่เป-น่อ�ก

บ&คคลัหน่;�ง เช�น่ ม�วงติ(องการัฆ่�าเหลั0อง ม�วงเห:น่ฟ3าเด�น่มาใน่ความม0ดค�ดว�าเป-น่เหลั0อง จ;งใช(ปCน่ย�งฟ3าติาย เช�น่น่�5 ถ0อว�าม�วงกรัะท)าโดยเจติน่าติ�อฝั่3าแลั(ว เพ่รัาะม�วงรั,(ว�าติน่ก)าลั�งฆ่�าผิ,(อ0�น่ แลัะม�วงติ(องการัให(ผิ,(อ0�น่น่�5น่ติาย จ;งถ0อว�าม�วงกรัะท)าโดยเจติน่าติ�อฟ3า ม�วงยกเอาความส่)าค�ญผิ�ดว�าฟ3าค0อเหลั0องมาแก(ติ�วว�าไม�ม�เจติน่า ซี;�งม�อย,�แลั(วน่�5น่ไม�ได(

การื่ส'าคญผ%ดในติวบ/คคลติ างกบการื่กรื่ะทำ'าโดยพัลาดอย างไรื่ จังยกติวอย างส่)าค�ญผิ�ดใน่ติ�วบ&คคลัม�ผิ,(เส่�ยหายเพ่�ยงฝั่Gายเด�ยว กลั�าวค0อผิ,(ท��ได(รั�บผิลัรั(ายจากการักรัะท)า ส่�วน่

พ่ลัาดน่�5น่ม�ผิ,(เส่�ยหายส่องฝั่Gายค0อ ผิ,(เส่�ยหายฝั่Gายแรักท��ผิ,(กรัะท)าม&�งหมายกรัะท)าติ�อ (ผิลัจะเก�ดแก�ผิ,(เส่�ยหายฝั่Gายแรักหรั0อไม�ก:ติาม) แลัะผิ,(เส่�ยหายฝั่Gายท��ส่องซี;�งได(รั�บผิลัรั(ายจากการักรัะท)าน่�5น่

ติ�วอย�างแดงติ(องการัฆ่�าด)า เห:น่เหลั0องเด�น่มาค�ดว�าเป-น่ด)าจ;งใช(ปCน่ย�งเหลั0องติาย เช�น่น่�5 ถ0อว�าเป-น่การัส่)าค�ญ

ผิ�ดใน่ติ�วบ&คคลั เพ่รัาะม�ผิ,(เส่�ยหายฝั่Gายเด�ยวค0อเหลั0อง ใน่กรัณ�น่�5แดงผิ�ดฐาน่ฆ่�าเหลั0องติายโดยเจติน่า แติ�ไม�ผิ�ดฐาน่พ่ยายามฆ่�าด)าด(วย เพ่รัาะด)าไม�ได(รั�บผิลัอะไรัจากการักรัะท)าของแดงด(วย

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

25

Page 26: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ถ(าปรัากฏว�า แดงติ(องการัฆ่�าขาว แดงย�งไปท��ขาวแติ�ขาวหลับท�น่ กรัะส่&น่พ่ลัาดไปถ,กม�วงติาย เช�น่น่�5ถ0อว�าเป-น่การักรัะท)าโดยพ่ลัาด เพ่รัาะม�ผิ,(เส่�ยหายส่องฝั่Gายค0อ ขาวแลัะม�วง ใน่กรัณ�น่�5แดงผิ�ดฐาน่พ่ยายามฆ่�าขาว แลัะผิ�ดฐาน่ฆ่�าม�วงติามโดยเจติน่าอ�กบทหน่;�งด(วย

เข-ยวติ0องการื่ฆ่ าฟ้Cา ในความม�ดเข-ยวเห3นขาวมารื่ดาของตินเด%นมาค%ดว าเป็�นฟ้Cา จั2งใช0ป็Aนย%งขาวติาย เข-ยวม-ความผ%ดอย างไรื่

เข�ยวผิ�ดฐาน่ฆ่�าขาวติาวใน่ฐาน่ะท��ขาวเป-น่คน่ธ์รัรัมดาม�ใช�บ&พ่การั� ติาม ปอ . มาติรัา 289 (1) เพ่รัาะเข�ยวไม�รั,(ว�าติน่ก)าลั�งกรัะท)าติ�อบ&พ่การั� เข�ยวรั,(แติ�เพ่�ยงว�าติน่ก)าลั�งกรัะท)าติ�อ ผิ,(อ0�น่ จ;งจะถ0อว�าม�เจติน่าใน่ส่��ง“ ”ท��ติน่ไม�รั,(ว�าก)าลั�งกรัะท)าติ�อไม�ได( น่อกจากน่�5น่ความใน่มาติรัา 62 วรัรัคท(าย ก:ย�งม�บ�ญญ�ติ�ย0น่ย�น่อ�กด(วยว�า บ&คคลัจะติ(องรั�บโทษหน่�กข;5น่โดยอาศ�ยข(อเท:จจรั�งใดบ&คคลัน่�5น่ จะติ(องได(รั,(ข(อเท:จจรั�งน่�5น่“ ”

การัส่)าค�ญผิ�ดว�าม�ข(อเท:จจรั�งซี;�งเป-น่เหติ&ยกเว(น่ความผิ�ด ยกเว(น่โทษ หรั0อลัดโทษความส'าคญผ%ดว าม-ข0อเทำ3จัจัรื่%งซึ่2�งเป็�นเหติ/ยกเว0นความผ%ด ยกเว0นโทำษ ลดโทำษ ม-ในกรื่ณ์-ใดบ0างความส่)าค�ญผิ�ดว�าม�ข(อเท:จจรั�งซี;�งเป-น่เหติ&ยกเว(น่ความผิ�ด เช�น่ กรัณ�ป3องก�น่โดยส่)าค�ญผิ�ดซี;�ง

หมายความว�าความจรั�งไม�ม�ภย�น่ติรัายอ�น่เก�ดจากการัปรัะท&ษรั(ายอ�น่ลัะเม�ดติ�อกฎหมาย แติ�ผิ,(กรัะท)าส่)าค�ญผิ�ดไปว�าม�

ความส่)าค�ญผิ�ดว�าม�ข(อเท:จจรั�งเป-น่เหติ&ยกเว(น่โทษ เช�น่ กรัณ�จ)าเป-น่โดยส่)าค�ญผิ�ด หรั0อลั�กทรั�พ่ย.ของผิ,(อ0�น่แติ�ส่)าค�ญผิ�ดว�าเป-น่ของค,�ส่มรัส่เป-น่ติ(น่

ความส่)าค�ญผิ�ดว�าม�ข(อเท:จจรั�งซี;�งเป-น่เหติ&ลัดโทษ เช�น่ กรัณ�บ�น่ดาลัโทส่ะโดยส่)าค�ญผิ�ด หรั0อลั�กทรั�พ่ย.ของผิ,(อ0�น่แติ�ส่)าค�ญผิ�ดว�าเป-น่ของผิ,(ส่0บส่�น่ดาน่หรั0อบ&พ่การั�

หากความส'าคญผ%ดดงกล าวเก%ดข2.นด0วยความป็รื่ะมาทำจัะม-ผลอย างไรื่ผิ,(กรัะท)าติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ปรัะมาท ใน่กรัณ�ท��กฎหมายบ�ญญ�ติ�ว�า การักรัะท)าโดยปรัะมาทเป-น่ความผิ�ดติ�วอย�างม�วงติ(องการัลั(อแดงเลั�น่ จ;งเอาปCน่เด:กเลั�น่ข,�ว�าจะย�งแดง แดงไม�ท�น่ด,ให(ด� ค�ดว�าม�วงใช(ปCน่จรั�งๆ จะ

ย�งติน่ แดงจ;งใช(ปCน่ของติน่ย�งม�วงติาย แดงอ(างป3องก�น่โดยส่)าค�ญผิ�ด เพ่0�อยกเว(น่ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าม�วงติามโดยเจติน่าได( แติ�แดงจะติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ฆ่�าม�วงติายโดยปรัะมาทติาม ปอ . มาติรัา 291 เพ่รัาะความส่)าค�ญผิ�ดของติน่เองเก�ดข;5น่ด(วยความปรัะมาท

การัเปรั�ยบเท�ยบการัขาดองค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ด การัไม�รั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ด แลัะการัส่)าค�ญผิ�ดว�าม�ข(อเท:จจรั�งซี;�งเป-น่เหติ&ยกเว(น่ความผิ�ด ยกเว(น่โทษ หรั0อลัดโทษ

การื่ขาดองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความผ%ด การื่ไม รื่� 0ข0อเทำ3จัจัรื่%ง ซึ่2�งเป็�นเหติ/ยกเว0นความผ%ด ยกเว0นโทำษหรื่�อลดโทำษ หมายความว าอย างไรื่

การัขาดองค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ด หมายความว�า ความจรั�งไม�ครับองค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ด เช�น่ ขาด ผิ,(อ0�น่ ใน่ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายติาม ปอ“ ” . มาติรัา 288 ขาด ทรั�พ่ย.ของผิ,(อ0�น่ ใน่“ ”ความผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย.ติาม ปอ. มาติรัา 334

การัไม�รั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ด หมายความว�า ความจรั�งม�องค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ดอย,�ครับ เช�น่ม� ผิ,(อ0�น่ ใน่ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายติาม ปอ“ ” . มาติรัา 288 ม� ทรั�พ่ย.ของผิ,(อ0�น่ ใน่ความผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย.ติาม ปอ“ ” . มาติรัา 334 แติ�ผิ,(กรัะท)า เข(าใจว�าองค.ปรัะกอบ

ภายน่อกไม�ครับ เช�น่ เข(าใจว�าก)าลั�งย�ง ศพ่ ท�5งๆ ท��ความจรั�งค0อการัย�ง ผิ,(อ0�น่ เข(าใจว�าทรั�พ่ย.ท��เอาไปเป-น่“ ” “ ”ของติน่ ท�5งๆ ท��ความจรั�งค0อทรั�พ่ย.ของผิ,(อ0�น่

การัส่)าค�ญผิ�ดว�าม�ข(อเท:จจรั�งซี;�งเป-น่เหติ&ยกเว(น่ความผิ�ด ยกเว(น่โทษหรั0อลัดโทษหมายความว�า ผิ,(กรัะท)ารั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ดท&กปรัะการัแลั(ว แติ�ส่)าค�ญผิ�ดไปว�าม�ข(อเท:จจรั�งซี;�งเป-น่เหติ&ยกเว(น่ความผิ�ดยกเว(น่โทษหรั0อลัดโทษซี;�งความจรั�งไม�ม�

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

26

Page 27: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ผลในทำางกฎหมายของการื่ขาดองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความผ%ดม-อย างไรื่ถ0อว�าผิ,(กรัะท)าไม�ม�ความผิ�ดเพ่รัาะขาดองค.ปรัะกอบ เช�น่ ย�งศพ่ค�ดว�าย�งคน่ถ0อว�าไม�ม�ความผิ�ดฐาน่ฆ่�า

คน่ เพ่รัาะไม�ม� ผิ,(อ0�น่ ลั�กทรั�พ่ย.ของติน่เองโดยค�ดว�าเป-น่ทรั�พ่ย.ของผิ,(อ0�น่ถ0อว�าไม�ผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย. เพ่รัาะไม�ม�“ ” ทรั�พ่ย.ของผิ,(อ0�น่ อย�างไรัก:ติาม ม�บางความเห:น่ถ0อว�าผิ,(กรัะท)าผิ�ดฐาน่พ่ยายามซี;�งเป-น่ไปไม�ได( อย�างแน่�แท(“ ”

ติาม ปอ. มาติรัา 81 ได(

การื่ไม รื่� 0ข0อเทำ3จัจัรื่%งอนเป็�นองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความผ%ดม-ผลทำางกฎหมายอย างไรื่ผิลัค0อ ถ0อว�าผิ,(กรัะท)าไม�ม�เจติน่า เพ่รัาะฉะน่�5น่จ;งไม�ติ(องรั�บผิ�ดใน่ความผิ�ดท��ติ(องการัเจติน่า แติ�อาจ

ติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ปรัะมาท หากการัไม�รั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกน่�5น่เก�ดข;5น่ด(วยความปรัะมาท แลัะม�กฎหมายบ�ญญ�ติ�ว�าการักรัะท)าโดยปรัะมาทน่�5น่เป-น่ความผิ�ด

การื่ส'าคญผ%ดว าม-ข0อเทำ3จัจัรื่%งซึ่2�งเป็�นเหติ/ยกเว0นความผ%ด ยกเว0นโทำษ หรื่�อลดโทำษ ม-ผลทำางกฎหมายอย างไรื่

ผิลัค0อถ0อว�าผิ,(กรัะท)าได(รั�บการัยกเว(น่ความผิ�ด ยกเว(น่โทษ หรั0อลัดโทษติามความส่)าค�ญผิ�ดน่�5น่ แติ�ถ(าความส่)าค�ญผิ�ดเก�ดข;5น่โดยความปรัะมาท ผิ,(กรัะท)าอาจติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ปรัะมาท หากม�กฎหมายบ�ญญ�ติ�ว�าการักรัะท)าโดยปรัะมาทใน่กรัณ�เช�น่น่�5น่เป-น่ความผิ�ด

ในการื่ว%น%จัฉัยกรื่ณ์-ทำ.งสามน-. ม-ข .นติอนอย างไรื่ให(ด,ว�าเป-น่เรั0�องการัขาดองค.ปรัะกอบภายน่อกหรั0อไม� หากความจรั�งม�องค.ปรัะกอบภายน่อกครับ จ;ง

ค�อยด,ติ�อไปว�าผิ,(กรัะท)าขาดเจติน่าเพ่รัาะไม�รั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกหรั0อไม� หากปรัากฏว�าผิ,(กรัะท)าม�เจติน่าเพ่รัาะรั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกครับถ(วน่ แลัะปรัะส่งค.ติ�อผิลัหรั0อเลั:งเห:น่ผิลัของการักรัะท)าน่�5น่แลั(วจ;งค�อยด,ติ�อไปใน่ข�5น่ส่&ดท(ายว�า ผิ,(กรัะท)าส่)าค�ญผิ�ดใน่ข(อเท:จจรั�งซี;�งเป-น่เหติ&ยกเว(น่ความผิ�ด ยกเว(น่โทษ หรั0อลัดโทษหรั0อไม� หากเป-น่กรัณ�ส่)าค�ญผิ�ดด�งกลั�าวก:อาจน่)ามาอ(างเพ่0�อยกเว(น่ความผิ�ดซี;�งผิ,(กรัะท)าม�เจติน่ากรัะท)า หรั0อยกเว(น่โทษใน่ความผิ�ดซี;�งผิ,(กรัะท)าม�เจติน่าหรั0อลัดโทษใน่ความผิ�ดซี;�งผิ,(กรัะท)าม�เจติน่าอย,�แลั(วก:ได(

ข(อส่)าค�ญอย,�ติรังท��ว�า ให(น่)าเรั0�องการัไม�รั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ดข;5น่ว�น่�จฉ�ยก�อน่เรั0�องการัส่)าค�ญผิ�ดว�าม�ข(อเท:จจรั�งซี;�งเป-น่เหติ&ยกเว(น่ความผิ�ด ยกเว(น่โทษหรั0อลัดโทษ หากถ0อว�าไม�ม�เจติน่าเพ่รัาะไม�รั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ด ก:ไม�ติ(องพ่�จารัณาเรั0�องการัส่)าค�ญผิ�ดว�าม�ข(อเท:จจรั�งซี;�งเป-น่เหติ&ยกเว(น่ความผิ�ด ยกเว(น่โทษ ลัดโทษเรั0�องการัส่)าค�ญผิ�ดใน่ข(อเท:จจรั�งน่�5น่น่)ามาพ่�จารัณาหลั�งจากท��ถ0อว�าผิ,(กรัะท)าม�เจติน่าเพ่รัาะรั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ดแลั(วเท�าน่�5น่

ติ�วอย�างม�วงหย�บเอาส่ายส่รั(อยของเหลั0องไปขาย โดยม�วงเข(าใจว�าเป-น่ส่ายส่รั(อยของม�วงเอง เช�น่น่�5 ถ0อว�า

ม�วงไม�เจติน่าลั�กทรั�พ่ย.ของเหลั0องเพ่รัาะไม�รั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย.ติาม ปอ. มาติรัา 334 ม�วงจ;งไม�ผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย.เหลั0อง ใน่กรัณ�ด�งกลั�าวน่�5 เม0�อใช(มาติรัา 59 วรัรัค 3 เป-น่ค&ณแก�ม�วงได(แลั(ว ก:ไม�ติ(องพ่�จารัณาเรั0�องการัส่)าค�ญผิ�ดใน่ข(อเท:จจรั�งติามมาติรัา 62 วรัรัคแรักเลัย

ติ�วอย�างม�วงหย�บเอาส่ายส่รั(อยของเหลั0องไปขาย โดยม�วงเข(าใจว�าเป-น่ส่ายส่รั(อยของขาวภรัรัยาม�วง เช�น่น่�5

ติ(องถ0อว�าม�วงม�เจติน่าลั�กทรั�พ่ย.เพ่รัาะม�วงรั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย. กลั�าวค0อรั,(อย,�แลั(วว�าเป-น่ ทรั�พ่ย.ของผิ,(อ0�น่ จ;งถ0อว�าม�วงม�เจติน่าลั�กทรั�พ่ย.ของผิ,(อ0�น่ ใน่กรัณ�ด�งกลั�าวน่�5“ ”เม0�อใช(มาติรัา 59 วรัรัค 3 ให(เป-น่ค&ณแก�ม�วงไม�ได( (เพ่รัาะม�วงรั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกกลั�าวค0อ เข(าใจว�าเป-น่ทรั�พ่ย.ของภรัรัยาซี;�งจะถ0อว�ารั,(ว�าเป-น่ ทรั�พ่ย.ของผิ,(อ0�น่ แลั(ว“ ” ) ก:ติ(องพ่�จารัณามาติรัา 62 วรัรัคแรัก เรั0�องการัส่)าค�ญผิ�ดใน่ข(อเท:จจรั�ง ซี;�งจะเห:น่ได(ว�าม�วงส่)าค�ญผิ�ดว�าเป-น่ส่รั(อยของภรัรัยา ซี;�งก:หมายความว�าส่)าค�ญผิ�ดว�าม�ข(อเท:จจรั�ง ซี;�งเป-น่เหติ&ยกเว(น่โทษน่��น่เอง จ;งติ(องถ0อติามความเข(าใจของม�วง ซี;�งผิลัก:ค0อม�วงไม�ติ(องรั�บโทษใน่การัลั�กทรั�พ่ย.ของเหลั0อง

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

27

Page 28: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

การื่ไม รื่� 0ข0อเทำ3จัจัรื่%งอนเป็�นองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความผ%ด และการื่ส'าคญผ%ดในข0อเทำ3จัจัรื่%งว าม-เหติ/ยกเว0นความผ%ด ยกเว0นโทำษ ลดโทำษ ม-ข0อทำ-�จัะติ0องพั%จัารื่ณ์ารื่ วมกนอย างไรื่

ข(อท��จ)าติ(องพ่�จารัณารั�วมก�น่ก:ค0อ หากการัไม�รั,(ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ด แลัะการัส่)าค�ญผิ�ดใน่ข(อเท:จจรั�งซี;�งเป-น่เหติ&ยกเว(น่ความผิ�ด ยกเว(น่โทษ หรั0อลัดโทษ เก�ดข;5น่เพ่รัาะความปรัะมาท ผิ,(กรัะท)าก:จะติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ปรัะมาท หากม�กฎหมายบ�ญญ�ติ�ว�าการักรัะท)าโดยปรัะมาทใน่กรัณ�ด�งกลั�าวเป-น่ความผิ�ด

องค.ปรัะกอบภายใน่ (ปรัะมาท)

1. การื่กรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำ ไดแก ความผ%ดม%ใช โดยเจัตินา2. ผ�0กรื่ะทำ'า ได0กรื่ะทำ'า ไป็โดยป็รื่าศีจัากความรื่ะมดรื่ะวง ซึ่2�งบ/คคลในภัาวะเช นน-.จักติ0องม-ติามว%สยและ

พัฤติ%การื่ณ์� และผ�0กรื่ะทำ'าอาจัใช0ความรื่ะมดรื่ะวงเช นว าน.นได0 แติ หาได0ใช0ให0เพั-ยงพัอไม 3. ในการื่ทำ-�จัะว%น%จัฉัยว าผ�0กรื่ะทำ'าได0กรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำหรื่�อไม น.น ติ0องสมมติ%บ/คคลข2.นเป็รื่-ยบเทำ-ยบม-ทำ/กอย าง

เหม�อนเหม�อนผ�0กรื่ะทำ'าน.น กล าวค�อ อย� ในภัาวะอย างเด-ยวกน ติามว%สยแลพัฤติ%การื่ณ์�เหม�อนๆ กน โดยทำ�วไป็แล0วอาจัใช0ความรื่ะมดรื่ะวงได0หรื่�อไม รื่ะดบความรื่ะมดรื่ะวงในทำ-�น-.ติ0องใช0มาติรื่ฐานของบ/คคลทำ�วไป็ซึ่2�งม-ทำ/กอย างเหม�อนผ�0กรื่ะทำ'า

4. หากบ/คคลทำ-�สมมติ%ข2.นซึ่2�งม-ทำ/กอย างเหม�อนผ�0กรื่ะทำ'าโดยทำ�วไป็อาจัใช0ความรื่ะมดรื่ะวงได0และผ�0กรื่ะทำ'าไม ใช0 ก3ถึ�อว าผ�0กรื่ะทำ'าป็รื่ะมาทำ แติ ถึ0าบ/คคลทำ-�สมมติ%ข2.นซึ่2�งม-ทำ/กอย างเหม�อนผ�0กรื่ะทำ'าโดยทำ�วไป็ไม อาจัใช0ความรื่ะมดรื่ะวงได0 การื่ทำ-�ผ�0กรื่ะทำ'าขาดความรื่ะมดรื่ะวงก3ไม ถึ�อว าผ�0กรื่ะทำ'าป็รื่ะมาทำ

5. การื่ว%น%จัฉัยว าผ�0กรื่ะทำ'าป็รื่ะมาทำหรื่�อไม น.น พั%จัารื่ณ์าจัากการื่กรื่ะทำ'าของผ�0กรื่ะทำ'าฝ่=ายเด-ยวเป็�นเครื่��องว%น%จัฉัย อ-กฝ่=ายหน2�งจัะป็รื่ะมาทำหรื่�อไม ไม ส'าคญ

6. การื่กรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำ เป็�นการื่กรื่ะทำ'าโดยขาดเจัตินา จั2งม-การื่พัยายามกรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำไม ได0 เพัรื่าะการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดม-ได0เฉัพัาะในความผ%ดทำ-�กรื่ะทำ'าโดยเจัตินาเทำ าน.น

7. การื่กรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำ จัะม-การื่รื่ วมกรื่ะทำ'าติาม ป็อ. มาติรื่า 83 ใช0ให0กรื่ะทำ'าติาม ป็อ. มาติรื่า 84 มาติรื่า 85 หรื่�อสนบสน/นให0กรื่ะทำ'าติาม ป็อ. มาติรื่า 86 ไม ได0 เพัรื่าะการื่กรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำม%ใช การื่กรื่ะทำ'าโดยเจัตินา ผ�0กรื่ะทำ'าไม ได0ม/ งหมายให0ผลเก%ดข2.น จั2งไม อาจัรื่� 0ได0ว าจัะเก%ดผลข2.นเม��อใดเพัรื่าะฉัะน.น โดยสภัาพัจั2งจัะม-การื่รื่ วมกรื่ะทำ'า ใช0ให0กรื่ะทำ'า หรื่�อสนบสน/นให0กรื่ะทำ'าไม ได0

8. ความรื่บผ%ดฐานป็รื่ะมาทำติามป็รื่ะมวลกฎหมายอาญาบางมาติรื่า จัะเก%ดข2.นก3ติ อเม��อม-ผลของการื่กรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำแล0วเทำ าน.น หากยงไม เก%ดข2.นก3ยงไม ติ0องรื่บผ%ดฐานกรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำ และจัะถึ�อว าเป็�นการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดก3ไม ได0 เพัรื่าะการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดจัะม-ได0ก3แติ เฉัพัาะการื่กรื่ะทำ'าโดยเจัตินาเทำ าน.นอย างไรื่ก3ติามผลของการื่กรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำอาจัเก%ดข2.นได0แติกติ างกนไป็ การื่ขบรื่ถึชนคนติาย ถึ�อว าความติายค�อผล แติ แม0ว ารื่ถึจัะไม ได0ชนแติ ก3ทำ'าทำ าว าจัะชน และคนทำ-�จัะถึ�กชนเก%ดติกใจักลวหวใจัวายติาย ก3ถึ�อว าเก%ดผลข2.นแล0วเช นเด-ยวกน

หลั�กใน่การัว�น่�จฉ�ยเรั0�องปรัะมาทการื่กรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำติาม ป็อ. มาติรื่า 59 วรื่รื่ค 4 ม-หลกเกณ์ฑ์�อย างไรื่ม�หลั�กเกณฑ์.ด�งน่�5(ก) ม�ใช�เป-น่การักรัะท)าความผิ�ดโดยเจติน่า(ข) กรัะท)า ไปโดยปรัาศจากความรัะม�ดรัะว�ง ซี;�งบ&คคลัใน่ภาวะเช�น่น่�5จ�กติ(องม�ติามว�ส่�ยแลัะ

พ่ฤติ�การัณ.(ค) ผิ,(กรัะท)าอาจใช(ความรัะม�ดรัะว�งเช�น่ว�าน่�5น่ได( แติ�หาได(ใช(ให(เพ่�ยงพ่อไม�

เม��อได0ทำรื่าบหลกเกณ์ฑ์�ติ างๆ ของการื่กรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำแล0ว ในการื่ว%น%จัฉัยว าผ�0กรื่ะทำ'าป็รื่ะมาทำหรื่�อไม ม-หลกในการื่พั%จัารื่ณ์าอย างไรื่

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

28

Page 29: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ให(ส่มมติ�บ&คคลัข;5น่เปรั�ยบเท�ยบ บ&คคลัท��ส่มมติ�น่�5ติ(องม�ท&กอย�างเหม0อน่ผิ,(กรัะท)ากลั�าวค0อ อย,�ใน่ภาวะอย�างเด�ยวก�บผิ,(กรัะท)าติามว�ส่�ยแลัะพ่ฤติ�การัณ.อย�างเด�ยวก�น่ หากบ&คคลัท��ส่มม&ติ�น่�5โดยท��วไปไม�อาจใช(ความรัะม�ดรัะว�งก:ถ0อว�าการัท��ผิ,(กรัะท)าไม�ใช(ความรัะม�ดรัะว�งผิ,(กรัะท)าไม�ปรัะมาท

ข(อส่�งเกติบางปรัะการัเก��ยวก�บการักรัะท)าโดยปรัะมาทม วงขบรื่ถึโดยไม ม-ใบอน/ญาติให0ขบข-� แติ ม วงขบรื่ถึไป็ติามถึนนด0วยความรื่ะมดรื่ะวง แดงว%�งติดหน0ารื่ถึ

ของม วงในรื่ะยะกรื่ะช.นช%ด รื่ถึของม วงชนแดงติาย เช นน-. จัะถึ�อว าการื่ทำ-�ม วงฝ่=าฝ่Aนกฎหมายด0วยการื่ขบรื่ถึโดยไม ม-ใบอน/ญาติ เป็�นการื่กรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำติาม ป็อ. มาติรื่า 59 วรื่รื่ค 4 และติ0องรื่บผ%ดติาม ป็อ. มาติรื่า 291 ฐานทำ'าให0คนติายโดยป็รื่ะมาทำเลยจัะถึ�กติ0องหรื่�อไม

ไม�ถ,กติ(อง การัท��ม�วงฝั่Gาฝั่Cน่กฎหมายด(วยการัข�บรัถยน่ติ.ไปติามถน่น่โดยไม�ม�ใบอน่&ญาติข�บข��น่�5น่ จะถ0อว�าการักรัะท)าด�งกลั�าวเป-น่ปรัะมาทท�น่ท�ไม�ได( การักรัะท)าของม�วงจะเป-น่ปรัะมาทหรั0อไม�จะติ(องเป-น่ไปติามหลั�กเกณฑ์. ของมาติรัา 59 วรัรัค 4 การัข�บรัถยน่ติ.โดยไม�ม�ใบอน่&ญาติให(ข�บข��อาจจะถ0อว�าไม�ปรัะมาทก:ได( หากไม�เป-น่การักรัะท)าโดยปรัาศจากความรัะม�ดรัะว�งติามหลั�กเกณฑ์.ของ ปอ. มาติรัา 59 วรัรัค 4

ม วงขบรื่ถึโดยป็รื่ะมาทำ ชนกบรื่ถึของเหล�องซึ่2�งขบมาโดยป็รื่ะมาทำเช นกน ป็รื่ากฏว าแดงซึ่2�งน�งมาในรื่ถึของเหล�องถึ�กรื่ถึชนติาย เช นน-.ม วงและเหล�องจัะติ0องรื่บผ%ดอย างไรื่

ม�วงแลัะเหลั0องติ�างคน่ติ�างติ(องรั�บผิ�ดฐาน่กรัะท)าโดยปรัะมาทเป-น่เหติ&ให(แดงติาย กลั�าวค0อ แติ�ลัะคน่ติ(องรั�บผิ�ดชอบ ปอ. มาติรัา 291 ฐาน่ท)าให(คน่ติายโดยปรัะมาท

การื่กรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำจัะม-การื่รื่ วมกรื่ะทำ'าติาม ป็อ. มาติรื่า 83 ใช0ให0กรื่ะทำ'าติาม ป็อ. มาติรื่า 84 หรื่�อสนบสน/นให0กรื่ะทำ'าติาม ป็อ. มาติรื่า 86 ได0หรื่�อไม

การัรั�วมกรัะท)าความผิ�ดติาม ปอ. มาติรัา 83 การัใช(ให(กรัะท)าความผิ�ดติาม ปอ. มาติรัา 84 การัส่น่�บส่น่&น่ให(กรัะท)าความผิ�ดติาม ปอ. มาติรัา 86 ม�ได(เฉพ่าะใน่ความผิ�ดท��กรัะท)าโดยเจติน่า ความผิ�ดท��กรัะท)าโดยปรัะมาท ไม�อาจทรัาบได(ว�าผิลัจะเก�ดข;5น่เม0�อใด โดยส่ภาพ่จ;งไม�อาจรั�วมกรัะท)า ใช(ให(กรัะท)า หรั0อส่น่�บส่น่&น่ให(กรัะท)าไม�ได(

การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดโดยป็รื่ะมาทำจัะม-การื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดได0หรื่�อไม แดงขบรื่ถึไป็ติามถึนนด0วยความเรื่3วส�ง รื่ถึของแดงทำ'าทำ าจัะชนด'า และไม ม-ผลเส-ยหายใดๆ เก%ดข2.นแก ด'า แดงจัะม-ความผ%ดฐานพัยายามทำ'าให0ด'าติายโดยป็รื่ะมาทำได0หรื่�อไม

การัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดม�ได(เฉพ่าะการักรัะท)าความผิ�ดโดยเจติน่าเท�าน่�5น่ การักรัะท)าโดยปรัะมาทจะม�การัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดไม�ได(

ติามติ�วอย�างด�งกลั�าว แดงไม�ผิ�ดฐาน่พ่ยายามท)าให(คน่ติายโดยปรัะมาท เพ่รัาะการักรัะท)าโดยปรัะมาทจะม�พ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดไม�ได(

องค.ปรัะกอบภายใน่ (ไม�เจติน่าแลัะไม�ปรัะมาท)

1. ความผ%ดอาญาในบางเรื่��อง กฎหมายก'าหนดให0ผ�0ซึ่2�งม-การื่กรื่ะทำ'าอนครื่บองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกติ0องรื่บผ%ดทำนทำ-โดยไม ติ0องค'าน2งถึ2งองค�ป็รื่ะกอบภัายใน กล าวค�อแม0ผ�0กรื่ะทำ'าจัะไม เจัตินาและไม ป็รื่ะมาทำ ผ�0กรื่ะทำ'าซึ่2�งม-การื่กรื่ะทำ'าอนครื่บองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกก3ติ0องม-ความผ%ด

2. ป็รื่ะมวลกฎหมายอาญา ได0บญญติ%เก-�ยวกบความผ%ดทำ-�ผ�0กรื่ะทำ'าไม ติ0องเจัตินาและไม ติ0องป็รื่ะมาทำไว0ในความผ%ดลห/โทำษ นอกจัากน.นยงม-พัรื่ะรื่าชบญญติ%อ��นๆ อ-กบางเรื่��อง เช น พัรื่ะรื่าชบญญติ%ศี/ลกากรื่ซึ่2�งลงโทำษผ�0ทำ-�ย��นรื่ายการื่เส-ยภัาษ-ศี/ลกากรื่ทำ-�ไม ติรื่งกบความเป็�นจัรื่%งโดยไม ค'าน2งว า ผ�0น .นเจัตินาย��นไม ติรื่งกบความจัรื่%งหรื่�อป็รื่ะมาทำในการื่ย��นไม ติรื่งกบความจัรื่%งน.นหรื่�อไม

3. ความผ%ดทำ-�ไม ติ0องม-เจัตินาและไม ติ0องป็รื่ะมาทำน-. ก3ยงอย� ภัายใติ0หลกทำ�วไป็ทำ-�ว าผ�0กรื่ะทำ'าติ0องม-การื่กรื่ะทำ'า หากไม ม-การื่กรื่ะทำ'าแล0ว ก3ไม ม-ความผ%ด

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

29

Page 30: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

4. เน��องจัากไม ม-เจัตินา ผ�0กรื่ะทำ'าก3ม-ความผ%ด เพัรื่าะฉัะน.น ผ�0กรื่ะทำ'าจัะยกเอาข0อแก0ติวว าไม รื่� 0ข0อเทำ3จัจัรื่%งอนเป็�นองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความผ%ดมาอ0าง เพั��อไม ติ0องรื่บผ%ดไม ได0 เพัรื่าะข0ออ0างดงกล าวใช0ได0เฉัพัาะส'าหรื่บความผ%ดทำ-�ติ0องการื่แสดงเจัตินาเทำ าน.น

5. อย างไรื่ก3ติาม ข0อแก0ติวอ��นๆ เช น กรื่ะทำ'าไป็เพัรื่าะความจั'าเป็�นติาม ป็อ. มาติรื่า 67 หรื่�อส'าคญผ%ดในข0อเทำ3จัจัรื่%งติาม ป็อ. 62 ก3ยงน'ามาอ0างเพั��อเป็�นค/ณ์แก ผ�0กรื่ะทำ'าได0อย� เสมอ

ความหมายของการักรัะท)า ไม�เจติน่าแลัะไม�ปรัะมาท“ ”ความผ%ดทำ-�ไม ติ0องม-เจัตินาไม ติ0องป็รื่ะมาทำก3เป็�นความผ%ด หมายความว าอย างไรื่หมายความว�า แม(ผิ,(กรัะท)าไม�ม�เจติน่าแลัะไม�ปรัะมาท ผิ,(กรัะท)าก:ติ(องม�ความผิ�ด กลั�าวค0อเป-น่ความ

ผิ�ดท��ไม�ค)าน่;งถ;งองค.ปรัะกอบภายใน่ใดๆ เลัย เม0�อการักรัะท)าครับองค.ปรัะกอบภายน่อกของความผิ�ดใน่เรั0�องน่�5น่ๆ แลั(วก:ถ0อว�าผิ,(กรัะท)าม�ความผิ�ดท�น่ท� ไม�ติ(องค)าน่;งถ;งส่ภาพ่จ�ติใจของผิ,(กรัะท)าแติ�อย�างใดเลัย

ป็รื่ะมวลกฎหมายอาญาได0บญญติ%เก-�ยวกบความผ%ดทำ-�ไม ติ0องม-เจัตินา ไม ติ0องป็รื่ะมาทำน-.ไว0อย างไรื่หรื่�อไม ปรัะมวลักฎหมายอาญาได(บ�ญญ�ติ�เก��ยวก�บเรั0�องน่�5ไว(ใน่ความผิ�ดลัห&โทษ เพ่รัาะมาติรัา 104 ซี;�งเป-น่

บทบ�ญญ�ติ�ท��วไปท��ใช(แก�ความผิ�ดลัห&โทษได(ให(หลั�กไว(ว�า การักรัะท)าความผิ�ดลัห&โทษแม(ผิ,(กรัะท)าไม�ม�เจติน่าหรั0อปรัะมาทก:เป-น่ความผิ�ด เว(น่แติ�ถ(อยค)าใน่บทบ�ญญ�ติ�ความผิ�ดลัห&โทษมาติรัาน่�5น่ๆ เอง จะแส่ดงให(เห:น่ว�าติ(องเจติน่าหรั0อปรัะมาทจ;งจะเป-น่ความผิ�ด

ข(อส่�งเกติบางปรัะการัเก��ยวก�บการักรัะท)าโดยไม�เจติน่าแลัะไม�ปรัะมาทหากผ�0กรื่ะทำ'าไม ม-การื่กรื่ะทำ'าติามความหมายของกฎหมาย ผ�0กรื่ะทำ'าจัะม-ความผ%ดในความผ%ดทำ-�ไม ติ0องการื่

เจัตินาและไม ติ0องการื่ป็รื่ะมาทำหรื่�อไม ผิ,(กรัะท)าจะไม�ม�ความผิ�ด เพ่รัาะความผิ�ดท��ไม�ติ(องเจติน่าแลัะไม�ปรัะมาทก:เป-น่ความผิ�ดได(น่�5 ย�งติ(องอย,�

ภายใติ(หลั�กท��วไปท��ว�า บ&คคลัจะติ(องรั�บผิ�ดใน่ทางอาญาเม0�อม�การักรัะท)าติามความหมายของกฎหมาย หากไม�ม�การักรัะท)าก:ไม�ม�ความผิ�ด

หากผ�0กรื่ะทำ'าถึ�กบงคบให0กรื่ะทำ'าความผ%ด และความผ%ดน.นแม0ผ�0กรื่ะทำ'าไม เจัตินาและไม ป็รื่ะมาทำก3ม-ความผ%ด ผ�0กรื่ะทำ'าจัะยกเอาการื่ถึ�กบงคบเป็�นข0อแก0ติวได0อย างไรื่หรื่�อไม

หากผิ,(กรัะท)าความผิ�ดด�งกลั�าว อย,�ภายใติ(ท��บ�งค�บหรั0ออย,�ภายใติ(อ)าน่าจซี;�งไม�ส่ามารัถหลั�กเลั��ยงหรั0อข�ดข0น่ได( ผิ,(กรัะท)าก:อาจยกความจ)าเป-น่ติามมาติรัา 67 (1) ข;5น่แก(ติ�วเพ่0�อไม�ติ(องรั�บโทษใน่ความผิ�ดท��กรัะท)าลังไป แม(จะเป-น่ความผิ�ดซี;�งผิ,(กรัะท)าไม�เจติน่า แลัะไม�ปรัะมาทก:ผิ�ดได(ก:ติาม

ผ�0กรื่ะทำ'าจัะอ0างการื่ไม รื่� 0ข0อเทำ3จัจัรื่%งอนเป็�นองค�ป็รื่ะกอบภัายนอกของความผ%ด ติาม ป็อ. มาติรื่า 59 วรื่รื่ค 3 ข2.นเป็�นข0อแก0ติวว าไม ม-เจัตินาในความผ%ดทำ-�ไม ติ0องการื่เจัตินาเพั-ยงใดหรื่�อไม

ผิ,(กรัะท)าจะยกข;5น่อ(างไม�ได( เพ่รัาะการัอ(างมาติรัา 59 วรัรัค 3 น่�5น่อ(างข;5น่เพ่0�อถ0อว�าไม�ม�เจติน่า เฉพ่าะใน่ความผิ�ดท��ติ(องการัเจติน่า แติ�ความผิ�ดท��ไม�ติ(องการัเจติน่าน่�5น่ ไม�ม�ปรัะโยชน่.อ�น่ใดท��จะอ(างความไม�รั,(ข(อเท:จจรั�งติามมาติรัา 59 วรัรัค 3 เพ่รัาะความผิ�ดน่�5น่ๆ แม(ไม�เจติน่าผิ,(กรัะท)าก:ติ(องม�ความผิ�ดอย,�แลั(ว

หากความผ%ดน.นๆ ติ0องการื่เจัตินาพั%เศีษนอกเหน�อจัากเจัตินาธ์รื่รื่มดา (ป็รื่ะสงค�ติ อผลหรื่�อเล3งเห3นผล)

หากผ�0กรื่ะทำ'าไม ม-เจันติาพั%เศีษ ผ�0กรื่ะทำ'าจัะติ0องม-ความผ%ดหรื่�อไม หากผิ,(กรัะท)าไม�ม�เจติน่าพ่�เศษ ก:ถ0อว�าขาดองค.ปรัะกอบภายใน่ ใน่ส่�วน่ท��ว�าด(วย เจติน่าพ่�เศษ ผิ,(“ ”

กรัะท)าก:ไม�ม�ความผิ�ด ความผิ�ดท��ไม�เจติน่าแลัะไม�ปรัะมาทก:ผิ�ดได(น่�5น่ ยกเว(น่เฉพ่าะเจติน่าธ์รัรัมดา กลั�าวค0อ ปรัะส่งค.ติ�อผิลัหรั0อเลั:งเห:น่ผิลัเท�าน่�5น่ แติ�ไม�รัวมไปยกเว(น่ถ;งเจติน่าพ่�เศษด(วย

แบบปรัะเม�น่ผิลั หน่�วยท�� 5 ความรั�บผิ�ดทางอาญา (ติ�อ)

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

30

Page 31: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

1. เข-ยวหลอกแดงว าเครื่��องเพัชรื่ในห-บซึ่2�งเป็�นของขาวน.น ขาวได0ยกให0เข-ยวหมดแล0ว แดงหลงเช��อจั2งไขก/ญแจัเป็Hดห-บส งเครื่��องเพัชรื่ให0แก เข-ยว เช นน-.ถึ�อว าเข-ยวเป็�น ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย.ของขาวโดยทางอ(อม

2. บรื่%ษทำส งเสรื่%มทำ-�ด%นไทำย จั'ากด โฆ่ษณ์าหลอกขายทำ-�ด%นแก ป็รื่ะชาชนโดยอ0างว าทำ-�ด%นเป็�นกรื่รื่มส%ทำธ์%Mของบรื่%ษทำซึ่2�งความจัรื่%งไม ใช น.น บรั�ษ�ทติ(องรั�บผิ�ดทางอาญาแลัะรั�บโทษเฉพ่าะโทษปรั�บแลัะรั�บทรั�พ่ย.ส่�น่เท�าน่�5น่

3. ติ%Kมหย%บสายสรื่0อยของแติLวไป็ขาย โดยติ%Kมเข0าใจัว าสายสรื่0อยของแติLวน.นเป็�นของติ%Kมเอง ติ%Kมม-ความผ%ดฐานลกทำรื่พัย�หรื่�อไม กรัณ�น่�5ไม�ผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย.เพ่รัาะไม�ม�เจติน่าเน่0�องจากไม�รั,(ว�าทรั�พ่ย.น่�5น่เป-น่ของผิ,(อ0�น่แติ�เข(าใจผิ�ดเป-น่ของติน่

4. เข-ยวโกรื่ธ์ขาวจั2งใช0ป็Aนย%งไป็ทำ-�หน0าอกขาว 3 นดซึ่0อนๆ กรื่ะส/นถึ�กหน0าอกเป็�นแผลล2กกว0างหลายเซึ่3นติรื่%เมติรื่ ขาวถึ�กย%งบาดเจั3บแติ แพัทำย�ช วยช-ว%ติไว0ได0ทำน เข�ยวม�ความผิ�ดฐาน่ พ่ยายามฆ่�าคน่ติาย

5. แดงติ0องการื่ให0เหล�องติายจั2งใช0ป็Aนย%งไป็ทำ-�เหล�องโดยแดงเห3นอย� แล0วว าเหล�องย�นอย� ติ%ดกบขาวและป็Aนทำ-�ใช0ก3เป็�นป็Aนล�กซึ่อง กรื่ะส/นป็Aนถึ�กเหล�องและขาวติาย แดงม�ความผิ�ดฐาน่ ฆ่�าเหลั0องติายโดยเจติน่าปรัะส่งค.ติ�อผิลัแลัะฆ่�าขาวติายโดยเจติน่าเลั:งเห:น่ผิลั

6. ด'าติ0องการื่ฆ่ าแดง แดงหลบทำนกรื่ะส/นจั2งแฉัลบไป็ถึ�กกรื่ะจักรื่ถึยนติ�ของแดงซึ่2�งจัอดอย� ห างออกไป็แติกเส-ยหาย ใน่กรัณ�เช�น่น่�5ไม�ถ0อว�าด)าม�เจติน่าโดยพ่ลัาดท)าให(ทรั�พ่ย.ของแดงเส่�ยหายเพ่รัาะ ผิลัเก�ดแก�ผิ,(เส่�ยหายคน่เด�ยว

7. ฟ้Cาใช0ม วงไป็ฆ่ าเหล�อง ม วงเห3นด'าซึ่2�งเป็�นค� แฝ่ดกบเหล�องเด%นมา ม วงเข0าใจัว าเป็�นเหล�อง จั2งใช0ป็Aนย%งด'าติาย ม�วงผิ�ดฐาน่ฆ่�าด)าติายโดยเจติน่า

8. เข-ยวติ0องการื่ล0อให0ม วงติกใจั จั2งหย%บป็Aนเด3กเล นข2.นมาทำ'าทำ าจัะย%งเข-ยว ม วงเข0าใจัผ%ดว าเข-ยวจัะฆ่ าติน ม วงจั2งหย%บป็Aนของตินมาย%งเข-ยวติาย ม�วงไม�ม�ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าเข�ยวติายโดยเจติน่าโดยถ0อว�าเป-น่การัป3องก�น่โดยชอบด(วยกฎหมายโดยส่)าค�ญผิ�ด

9. ฟ้Cาหย%บป็Aนข2.นมาเช3ดถึ�ทำ'าความสะอาดโดยไม ติรื่วจัด�ให0ด-ว าม-ล�กกรื่ะส/นหลงอย� ในกรื่ะบอกป็Aนหรื่�อไม ความจัรื่%งป็รื่ากฏว าม-ล�กกรื่ะส/นหลงอย� หน2�งล�ก กรื่ะส/นล�นไป็ถึ�กเหล�องซึ่2�งน�งอย� ใกล0ๆติาย ฟ3าม�ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยปรัะมาท

10.แม0ผ�0กรื่ะทำ'าไม เจัตินาและไม ป็รื่ะมาทำบางกรื่ณ์-ผ�0กรื่ะทำ'าอาจัติ0องรื่บผ%ดในทำางอาญา หากม�กฎหมายบ�ญญ�ติ�ไว(ด�งกลั�าวอย�างช�ดแจ(ง

11.ม วงบอกให0ด'าส งทำรื่พัย�ของฟ้Cาให0แก ม วงโดยหลอกว าเป็�นทำรื่พัย�ของม วงเอง ด'าหลงเช��อจั2งส งทำรื่พัย�ของฟ้Cาให0แก ม วง ม�วงเป-น่ผิ,(กรัะท)าผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย.ของฟ3าโดยทางอ(อม

12.น%ติ%บ/คคลติ0องรื่บผ%ดในทำางอาญาแติ โทำษทำ-�จัะลงม-ได0 เฉพ่าะโทษปรั�บแลัะรั�บทรั�พ่ย.ส่�น่13.แดงติ.งใจัจัะขายนาฬิ%กาของตินให0แก ขาว แดงหย%บนาฬิ%กาของเหล�องซึ่2�งย-�ห0อเด-ยวกนและลกษณ์ะ

เด-ยวกนขายให0แก ขาว โดยแดงเข0าใจัว าเป็�นนาฬิ%กาของตินเอง แดงไม�ผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย.เพ่รัาะไม�ม�เจติน่าเน่0�องจากไม�รั,(ว�าน่าฬิ�กาน่าฬิ�กาเป-น่ของเหลั0องแติ�เข(าใจผิ�ดว�าเป-น่ของติน่เอง

14.การื่ใช0ป็Aนย%งโดยติ.งใจัย%งไป็ยงบรื่%เวณ์อวยวะส'าคญของผ�0เส-ยหายถึ�อว า ผ�0กรื่ะทำ'าม-เจัตินาฆ่ าเสมอ15. เจัตินาเล3งเห3นผลหมายความว า เลั:งเห:น่ว�าผิลัจะเก�ดอย�างแน่�น่อน่16.หลกส'าคญทำ-�ส/ดป็รื่ะการื่หน2�งของการื่กรื่ะทำ'าโดยพัลาดติาม ป็อ. มาติรื่า 60 ค�อ ผิ,(เส่�ยหายติ(องม�ส่อง

ฝั่Gายข;5น่ไป17. เหล�องติ0องการื่ลกป็ากกาของเข-ยว เหล�องเห3นป็ากกาของด'าวางอย� บนโติOะทำ'างานของเข-ยว เหล�องเข0าใจั

ผ%ดว าเป็�นของเข-ยว เหล�องจั2งหย%บเอาป็ากกาของด'ามาเป็�นของติน เหลั0องผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย.ด)าโดยเจติน่า18.ฟ้Cาและเหล�องม-สาเหติ/โกรื่ธ์เค�องกนมาก อน วนหน2�งฟ้Cาม2นเมามาก เม��อพับเหล�องฟ้Cาแกล0งเอาม�อล0วง

กรื่ะเป็Pาจัะหย%บป็Aนมาย%งเหล�อง เหล�องเข0าใจัว าฟ้Cาจัะย%งตินจั2งใช0ป็Aนย%งฟ้Cาติาย ความจัรื่%งฟ้Cาไม ม-ป็Aนติ%ดติวมาเลย เหลั0องไม�ม�ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยเจติน่าโดยถ0อว�าเป-น่การัป3องก�น่โดยชอบด(วยกฎหมายโดยส่)าค�ญผิ�ด

19.ขาวขบรื่ถึด0วยความเรื่3วส�งไป็ติามถึนนทำ-�ม-คนสญจัรื่ไป็มา รื่ถึของขาวชนด'าติาย ขาวผิ�ดฐาน่ฆ่�าด)าติายโดยปรัะมาท

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

31

Page 32: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

20.องค�ป็รื่ะกอบภัายในของความผ%ดแติ ละฐานหมายความว า บางกรัณ�แม(ไม�เจติน่าไม�ปรัะมาทบ&คคลัก:อาจติ(องรั�บผิ�ดทางอาญาได( หากม�กฎหมายบ�ญญ�ติ�ไว(โดยช�ดแจ(ง

หน่�วยท�� 6 ความรั�บผิ�ดทางอาญา (ติ�อ)

1. ความผ%ดทำ-�ติ0องม-ผลป็รื่ากฏ เช น ความผ%ดฐานฆ่ าคนติายติาม ป็อ. มาติรื่า 288 ผ�0กรื่ะทำ'าน.นจัะรื่บผ%ดในผลทำ-�เก%ดข2.น ก3ติ อเม��อผลน.นสมพันธ์�กบการื่กรื่ะทำ'าติามหลกในเรื่��องความสมพันธ์�รื่ะหว างการื่กรื่ะทำ'าและผล

2. หากผลทำ-�เก%ดข2.นไม สมพันธ์�กบการื่กรื่ะทำ'าติามหลกในเรื่��องความสมพันธ์�รื่ะหว างการื่กรื่ะทำ'าและผลผ�0กรื่ะทำ'าไม ติ0องรื่บผ%ดในผลทำ-�เก%ดข2.น แติ ติ0องรื่บผ%ดเทำ าทำ-�ได0กรื่ะทำ'าไป็แล0วก อนทำ-�จัะเก%ดผลน.น เช นถึ0าเป็�นความผ%ดฐานฆ่ าคนติาย ติาม ป็อ. มาติรื่า 288 ผ�0กรื่ะทำ'าก3อาจัติ0องรื่บผ%ดฐานพัยายามฆ่ าติาม ป็อ. มาติรื่า 288 ป็รื่ะกอบกบมาติรื่า 80 เป็�นติ0น

6.1ความส่�มพ่�น่ธ์.รัะหว�างการักรัะท)าแลัะผิลั1. ความผ%ดทำ-�ติ0องม-ผลแยกออกจัากการื่กรื่ะทำ'า หรื่�อทำ-�เรื่-ยกกนว า ความผ%ดทำ-�ติ0องม-ผลป็รื่ากฏ เช นความผ%ด

ฐานฆ่ าคนติาย ติาม ป็อ. มาติรื่า 288 น.น หากม-ผลค�อความติายของผ�0กรื่ะทำ'าเก%ดข2.น ผ�0กรื่ะทำ'าจัะติ0องรื่บผ%ดฐานฆ่ าคนติายก3ติ อเม��อความติายน.นสมพันธ์�กบการื่กรื่ะทำ'าของผ�0กรื่ะทำ'าติามหลกในเรื่��องความสมพันธ์�รื่ะหว างการื่กรื่ะทำ'าและผล หากความติายน.นไม สมพันธ์�กบการื่กรื่ะทำ'าของผ�0กรื่ะทำ'า ติามหลกในเรื่��องความสมพันธ์�รื่ะหว างการื่กรื่ะทำ'าแล0วผ�0กรื่ะทำ'าก3ไม ติ0องรื่บผ%ดในความติายน.น แติ อาจัติ0องรื่บผ%ดในการื่กรื่ะทำ'าของตินก อนเก%ดผลน.น เช น รื่บผ%ดฐานพัยายามฆ่ า เป็�นติ0น

2. ผ�0กรื่ะทำ'าจัะติ0องรื่บผ%ดในผลน.น ผากผลน.นเป็�นผล ผลโดยติรื่ง หากไม ใช ผลโดยติรื่ง ก3ไม ติ0องรื่บผ%ด“ ” “ ”

ในผลน.น“ผลโดยติรื่ง ค�อผลติาม ทำฤษฎ-เง��อนไข ซึ่2�งม-หลกว า ถึ0าไม ม-การื่กรื่ะทำ'าผลไม เก%ดถึ�อว า ผลเก%ดจัาก” “ ” “

การื่กรื่ะทำ'าน.น แม0ผลน.นจัะเก%ดข2.นได0 ติ0องม-เหติ/อ��นๆ รื่ วมด0วยก3ติาม”

3. ถึ0า ผลโดยติรื่ง เก%ดจัาก เหติ/แทำรื่กแซึ่ง ผ�0กรื่ะทำ'าจัะติ0องรื่บผ%ดในผลน.นก3ติ อเม��อ ผลน.นเก%ดจัาก“ ” “ ” เหติ/แทำรื่กแซึ่ง ทำ-�คาดหมายได0ในการื่ว%น%จัฉัยว าคาดหมายได0หรื่�อไม ติ0องใช0มาติรื่ฐานของว%ญญู�ชน“ ”

“เหติ/แทำรื่กแซึ่ง ทำ-� คาดหมายได0 ค�อเหติ/ติาม ทำฤษฎ-เหติ/ทำ-�เหมาะสม น�นเอง” “ ” “ ”

4. ในกรื่ณ์-ทำ-�ผลของการื่กรื่ะทำ'า ทำ'าให0ผ�0กรื่ะทำ'าติ0อรื่บโทำษหนกข2.น ผ�0กรื่ะทำ'าจัะติ0องรื่บผ%ดในผลน.นก3ติ อเม��อ เป็�นทำ.ง ผลโดยติรื่ง และผลธ์รื่รื่มดา“ ”

“ผลธ์รื่รื่มดา ค�อผลติาม ทำฤษฎ-เหติ/ทำ-�เหมาะสม กล าวค�อเป็�นผลทำ-�ผ�0กรื่ะทำ'าสามารื่ถึ คาดเห3น ความ” “ ” “ ”

เป็�นไป็ได0ของผลน.น การื่ว%น%จัฉัยความสามารื่ถึในการื่คาดเห3นใช0มาติรื่ฐานของว%ญญู�ชน

6.1.1 หลั�กท��วไปเก��ยวก�บความส่�มพ่�น่ธ์.รัะหว�างการักรัะท)าแลัะผิลัจังอธ์%บายหลกทำ�วไป็เก-�ยวกบความสมพันธ์�รื่ะหว างการื่กรื่ะทำ'าและผลหลั�กท��วไปค0อ หากผิลัน่�5น่เป-น่ ผิลัโดยติรัง ผิ,(กรัะท)าติ(องรั�บผิ�ดใน่ผิลัน่�5น่ หากไม�ใช� ผิลัโดยติรัง ก:“ ” “ ”

ไม�ติ(องรั�บผิ�ดชอบใน่กรัณ�ท�� ผิลัโดยติรัง น่�5น่เก�ดจาก เหติ&แทรักแซีง ผิ,(กรัะท)าจะรั�บผิ�ดใน่ผิลัน่�5น่ก:ติ�อเม0�อ เหติ&“ ” “ ” “

แทรักแซีง น่�5น่ว�ญญู,ชน่คาดหมายได( หากคาดหมายไม�ได(ก:ติ(องรั�บผิ�ด”ใน่กรัณ�ท��ผิลัของการักรัะท)าความผิ�ด ท)าให(ผิ,(กรัะท)าติ(องรั�บโทษหน่�กข;5น่ ผิ฿้(กรัะท)าจะติ(องรั�บผิ�ดใน่ผิลั

น่�5น่ ก:ติ�อเม0�อผิลัน่�5น่เป-น่ท�5ง ผิลัโดยติรัง แลัะ ผิลัธ์รัรัมดา หากเป-น่ผิลัผิ�ดปกติ�ธ์รัรัมดาก:ไม�ติ(องรั�บผิ�ดใน่“ ” “ ”ผิลัน่�5น่แติ�อย�างใด

ป็รื่ะมวลกฎหมายอาญาได0บญญติ%หลกในเรื่��องความสมพันธ์�รื่ะหว างการื่กรื่ะทำ'าและผลไว0อย างไรื่บ0างหรื่�อไม

ปรัะมวลักฎหมายอาญา ม�ได(บ�ญญ�ติ�หลั�กท��วไปใน่เรั0�อง ผิลัโดยติรัง ไว(แติ�อย�างใดเพ่�ยงแติ�บ�ญญ�ติ�“ ”ไว(ใน่ ปอ. มาติรัา 63 ว�า ถ(าผิลัของการักรัะท)าความผิ�ดใดท)าให(ผิ,(กรัะท)าติ(องรั�บโทษหน่�กข;5น่ ผิลัของการักรัะ“

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

32

Page 33: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ท)าความผิ�ดน่�5น่ติ(องเป-น่ผิลัท��ติามธ์รัรัมดาย�อมเก�ดข;5น่ได( ติาม ปอ” . มาติรัา 63 ค0อหลั�ก ผิลัธ์รัรัมดา“ ” น่��น่เอง

6.1.2 “ผิลัโดยติรัง”ผลโดยติรื่ง ติามทำฤษฎ-เง��อนไขหมายความว าอย างไรื่ผลโดยติรื่งติามทำฤษฎ-เง��อนไขค�อ ผลทำ-�เก%ดข2.นติามหลกของทำฤษฎ-เง��อนไขทำ-�ว า ถึ0าไม ม-การื่กรื่ะทำ'า “ (ของ

จั'าเลย) ผลไม เก%ด ถึ�อว าผลเก%ดจัากการื่กรื่ะทำ'า (ของจั'าเลย) น.น แม0ว า ผลน.นจัะเก%ดข2.นได0 จัะติ0องม-เหติ/อ��นๆ ในการื่ก อให0เก%ดผลน.นข2.นด0วย ก3ติาม แติ ถึ0าไม ม-การื่กรื่ะทำ'า (ของจั'าเลย) น.นแล0ว ผลก3ยงเก%ดข2.น เช นน-. จัะถึ�อว า ผลน.นเก%ดจัากการื่กรื่ะทำ'า (ของจั'าเลย)ไม ได0

หากผ�0กรื่ะทำ'าไม เจัตินา และไม ป็รื่ะมาทำในการื่กรื่ะทำ'าความผอดน.น และความผ%ดน.นก3ไม ใช ความผ%ดโดยเด3ดขาด (ความผ%ดโดยเด3ดขาดหมายความว าไม เจัตินาและไม ป็รื่ะมาทำก3ม-ความผ%ด) ในกรื่ณ์-เช นน-. จัะติ0องพั%จัารื่ณ์าเรื่��อง ผลโดยติรื่ง ติามทำฤษฎ-ทำ-�ม-เง��อนไข หรื่�อไม “ ”

หากผิ,(กรัะท)าไม�ม�เจติน่ากรัะท)าความผิ�ดแลัะก:ไม�ได(ปรัะมาทใน่การัก�อให(เก�ดผิลัน่�5น่ข;5น่ แลัะกรัณ�ก:ไม�ใช�ความผิ�ดโดยเด:ดขาด เช�น่น่�5 ไม�ติ(องพ่�จารัณาเลัยว�าผิลัท��เก�ดข;5น่น่�5น่เป-น่ ผิลัโดยติรัง ติามทฤษฎ�“ ”เง0�อน่ไขหรั0อไม� เพ่รัาะถ0อว�าขาดองค.ปรัะกอบภายใน่ มาติ�5งแติ�แรักแลั(ว

ติ�วอย�างแดงข�บรัถไปติามถน่น่ด(วยความรัะม�ดรัะว�ง ด)าว��งติ�ดหน่(ารัถ โดยกรัะช�5น่ช�ด รัถของแดงชน่ด)า ด)า

ติายใน่กรัณ�เช�น่น่�5ไม�ติ(องพ่�จารัณาเลัยว�าความติายของด)าเป-น่ผิลัโดยติรัง จากการักรัะท)าของแดง ติามทฤษฎ�เง0� อน่ไขหรั0อไม� ท�5งน่�5เพ่รัาะเม0�อแดงไม�ปรัะมาทติาม ปอ. มาติรัา 59 วรัรัค 4 ก:ถ0อว�าขาด องค.“ปรัะกอบภายใน่ เส่�ยแลั(วจ;งไม�ติ(องพ่�จารัณาปรัะเด:น่ เรั0�องความส่�มพ่�น่ธ์.รัะหว�างการักรัะท)า แลัะผิลัอ�กติ�อไป” เพ่รัาะถ0อว�าไม�ปรัะมาทเส่�ยแลั(ว ก:ไม�ม�ทางท��จะรั�บผิ�ดชอบติามมาติรัา 291 ได(เลัย ใน่ทางติรังก�น่ข(ามหากแดงปรัะมาท กลั�าวค0อข�บรัถเรั:วแลัะด)าติ�ดหน่(าโดยกรัะช�5น่ช�ด รัถของแดงชน่ด)าติาย เช�น่น่�5 ถ0อว�าแดงแรัะมาท ติามมาติรัา 59 วรัรัค 1 จ;งครับ องค.ปรัะกอบภายใน่ ของความผิ�ดติาม ปอ“ ” . มาติรัา 291 ปรัะเด:น่ท��จะติ(องพ่�จารัณาติ�อไปค0อ ความติายของด)า เป-น่ผิลัโดยติรัง จากการักรัะท)าโดยปรัะมาทของแดงหรั0อไม�“ ”

6.1.3 “ผิลัโดยติรัง ซี;�งเก�ดจากเหติ&แทรักแซีง”ทำฤษฎ-เหติ/ทำ-�เหมาะสมหมายความว าอย างไรื่หมายความว�าเหติ&น่�5น่เหมาะส่มเพ่�ยงพ่อติามปกติ�ท��จะก�อให(เก�ดผิลัอ�น่เป-น่ความผิ�ดข;5น่หรั0อไม� หาก

เหมาะส่มผิ,(กรัะท)าติ(องรั�บผิ�ดใน่ผิลัอ�น่น่�5น่ หากไม�เหมาะส่มก:ไม�ติ(องรั�บผิ�ด

ในกรื่ณ์-ใดทำ-�จัะติ0องใช0ทำฤษฎ-เหติ/ทำ-�เหมาะสมแทำนทำฤษฎ-เง�� อนไข และม-หลกเกณ์ฑ์�ในการื่ใช0ทำฤษฎ-เหติ/ทำ-�เหมาะสมอย างไรื่

โดยหลั�กแลั(วติ(องใช(ทฤษฎ�เง0�อน่ไข ว�น่�จฉ�ยความรั�บผิ�ดของผิ,(กรัะท)าติ�อผิลัท��เก�ดข;5น่เส่มอ แติ�ใน่กรัณ�ท��ผิลัน่�5น่เก�ดจากเหติ&แทรักแซีง ซี;�งเป-น่เหติ&การัณ.ท��เก�ดข;5น่ใหม� หลั�งจากการักรัะท)าของผิ,(กรัะท)า จะติ(องใช(ทฤษฎ�เหติ&ผิลัท��เหมาะส่มแทน่ทฤษฎ�เง0�อน่ไข ใน่การัใช(ทฤษฎ�เหติ&ท��เหมาะส่มน่�5น่ ให(พ่�จารัณาเหติ&แทรักแซีงน่�5น่เป-น่เหติ&ท��คาดหมายได(หรั0อไม� หากคาดหมายได(ก:ถ0อการักรัะท)าใน่ติอน่แรักน่�5น่เหมาะส่มเพ่�ยงพ่อติามปกติ�ท��จะก�อให(เก�ดผิลัใน่บ�5น่ปลัายข;5น่ ผิ,(กรัะท)าติ(องรั�บผิ�ดใน่ผิลับ�5น่ปลัาย แติ�ถ(าเหติ&แทรักแซีงน่�5น่เป-น่เหติ&ท��คาดหมายไม�ได(ว�าจะเก�ดอะไรัข;5น่ แรักก:ถ0อว�าการักรัะท)าใน่ติอน่แรักน่�5น่ไม�เหมาะส่มเพ่�ยงพ่อติามปกติ�ท��จะก�อให(เก�ดผิลัใน่บ�5น่ปลัายข;5น่ ผิ,(กรัะท)าไม�ติ(องรั�บผิ�ดใน่ผิลับ�5น่ปลัาย แติ�รั�บผิ�ดเฉพ่าะเพ่�ยงเท�าท��ติน่ได(กรัะท)าไปแลั(ว

ด'าทำ'ารื่0ายม วงบาดเจั3บ ม วงนอนหลบหมดสติ%อย� ป็รื่ากฏว าในเวลาติ อมาม-ง�พั%ษเล�.อยมากดม วงติาย เช นน-. ด'าจัะติ0องรื่บผ%ดชอบอย างไรื่

หากใช(ทฤษฎ�เง0�อน่ไข ด)าติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ฆ่�าม�วงติายโดยไม�เจติน่าเพ่รัาะความติายของม�วงส่�มพ่�น่ธ์.ก�บการัท)ารั(ายของด)าติามทฤษฎ�เง0�อน่ไข (ถ(าด)าไม�ท)ารั(ายม�วง ม�วงก:จะไม�น่อน่หมดส่ติ�แลัะถ,กง,ก�ดติาย ) แติ�ม�วงม�ได(ติายเพ่รัาะการัท��ถ,กด)าท)ารั(าย แติ�ติายเพ่รัาะง,ถ,ก จ;งติ(องถ0อว�าการัท��ถ,กง,ก�ดซี;�งเป-น่เหติ&การัณ.ท��เก�ด

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

33

Page 34: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ข;5น่หลั�งจากท��ด)าท)ารั(ายม�วงแลั(ว แลัะเป-น่เหติ&ให(ม�วงติายน่�5น่เป-น่เหติ&แทรัก จ;งติ(องใช(ทฤษฎ�เหติ&ท��เหมาะส่มแทน่ทฤษฎ�เง0�อน่ไข ใน่กรัณ�น่�5ถ0อว�าเป-น่เหติ&แทรักแซีงท��คาดหมายไม�ได( ด)าจ;งไม�ติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ฆ่�าม�วงติายโดยไม�เจติน่า ติาม ปอ. มาติรัา 290 เพ่รัาะความติายของม�วงไม�ส่�มพ่�น่ธ์.ก�บการักรัะท)าของด)าติามทฤษฎ�เหติ&ท��เหมาะส่ม อย�างไรัก:ติาม หากส่ถาน่ท��ซี;�งด)าท)ารั(ายม�วงน่�5น่เป-น่ปGาท;บแลัะม�ง,พ่�ษอย,�ช&กช&มการัท��ง,พ่�ษเลั05อยมาก�ดม�วงซี;�งน่อน่หมดส่ติ�อย,�อาจถ0อว�าเป-น่เหติ&แทรักแซีงท��คาดหมายได(ก:ได( ซี;�งม�ผิลัท)าให(ด)าติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ฆ่�าม�วงติายโดยไม�เจติน่า (ไม�ผิ�ดฐาน่ฆ่�าม�วงติายโดยเจติน่าติาม ปอ. มาติรัา 288 เพ่รัาะด)าไม�ม�เจติน่าฆ่�าม�วงใน่ติอน่แรัก เจติน่าใน่ติอน่แรักม�เจติน่า ท)ารั(าย เท�าน่�5น่ “ ” )

เหล�องทำ'ารื่0ายเข-ยวบาดเจั3บ เข-ยวไม ยอมรื่กษาบาดแผล ป็ล อยให0แผลสกป็กเป็�นหนองและเก%ดเป็�นพั%ษข2.น เข-ยวถึ2งแก ความติายในเวลาติ อมา เหล�องม-ความผ%ดอย างไรื่

หากใช(ทฤษฎ�เง0�อน่ไข เหลั0องติ(องม�ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าเข�ยวติายโดยไม�เจติน่า ติามมาติรัา 290 เพ่รัาะความติายของเข�ยวส่�มพ่�น่ธ์.ก�บการัท)ารั(ายของเหลั0องติามทฤษฎ�เง0�อน่ไข

แติ�เข�ยวไม�ได(ติายเพ่รัาะการัท)ารั(ายของเหลั0องโดยติรัง เข�ยวติายเพ่รัาะบาดแผิลัท��ถ,กท)ารั(ายเน่�าเป-น่พ่�ษอ�น่ส่0บเน่0�องมาจากการัท��เข�ยวรั�กษาบาดแผิลัไม�ด� จ;งติ(องถ0อว�าการัท��เข�ยวรั�กษาบาดแผิลัไม�ด�เป-น่เหติ&แทรักแซีง ใน่กรัณ�เช�น่น่�5จ;งติ(องใช(ทฤษฎ�เหติ&ท��เหมาะส่ม ซี;�งก:จะเห:น่ได(ว�าการัท��ผิ,(ถ,กท)ารั(ายไม�ยอมรั�กษาบาดแผิลัน่�5น่ไม�ใช�ส่��งผิ�ดปกติ�ธ์รัรัมดา เหติ&แทรักแซีงด�งกลั�าวจ;งจ;งถ0อว�าคาดหมายได( ผิ,(กรัะท)าติ(องรั�บผิ�ดใน่ผิลัส่&ดท(ายท��เก�ดข;5น่ กลั�าวค0อ รั�บผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยไม�เจติน่าติาม ปอ. มาติรัา 290

6.1.4 “ผิลัธ์รัรัมดา”ในกรื่ณ์-ใดทำ-�จัะติ0องใช0หลก ผลธ์รื่รื่มดา ว%น%จัฉัยความสมพันธ์�รื่ะหว างการื่กรื่ะทำ'าและผล“ ”

ในการื่ว%น%จัฉัยว าผลทำ-�เก%ดข2.นเป็�นผลธ์รื่รื่มดาหรื่�อไม น.น ติ0องใช0มาติรื่ฐานของผ�0ใดเป็�นหลกในการื่พั%จัารื่ณ์าใน่กรัณ�ท��ผิลัของการักรัะท)าความผิ�ดจะท)าให(ผิ,(กรัะท)าติ(องรั�บโทษหน่�กข;5น่ใน่กรัณ�เช�น่น่�5 ผิ,(กรัะท)าจะ

ติ(องรั�บโทษหน่�กข;5น่เฉพ่าะเม0�อผิลัท��เก�ดข;5น่น่�5น่เป-น่ ผิลัธ์รัรัมดาของการักรัะท)าความผิ�ดใน่ติอน่แรัก หากเป-น่ผิลัผิ�ดธ์รัรัมดา ผิ,(กรัะท)าก:ไม�ติ(องรั�บโทษหน่�กข;5น่แติ�รั�บโทษเฉพ่าะเท�าน่�5น่ท��ได(กรัะท)าไปโดยเจติน่าใน่ติอน่แรัก ใน่การัว�จ�ยผิลัธ์รัรัมดาน่�5น่ติ(องใช(มาติรัฐาน่ของว�ญญู,ชน่เป-น่หลั�ก

ม วงวางเพัล%งเผาบ0านของแดงในขณ์ะทำ-�แดงไป็พักผ อนติ างจังหวดป็รื่ากฏว าไฟ้คลอดเหล�องเพั��อของแดงซึ่2�งแอบมานอนพักอย� ติาย เช นน-. ม วงติ0องรื่บผ%ดฐานวางเพัล%งเผาทำรื่พัย�เป็�นเหติ/ให0คนติายหรื่�อไม

หากป็รื่ากฏว าม วงวางเพัล%งเผาโกดงเก3บส%นค0าของแดงทำ-�ทำ%.งไว0รื่กรื่0างว างเป็ล า ในทำ-�เป็ล-�ยวไม ม-ผ�0คนอย� อาศีย แติ เหล�องซึ่2�งหลงทำางมาและแอบเข0าไป็นอนพักอย� ถึ�กไฟ้คลอกติาย เช นน-. ม วงจัะม-ความผ%ดฐานวางเพัล%งเผาทำรื่พัย�เป็�นเหติ/ให0คนติายหรื่�อไม

ม�วงติ(องรั�บผิ�ดฐาน่วางเพ่ลั�งเผิาทรั�พ่ย.เป-น่เหติ&ให(คน่ติายติาม ปอ. มาติรัา 224 ซี;�งม�โทษหน่�กกว�ามาติรัา 214 (1) เพ่รัาะความติายของแดงซี;�งเป-น่ผิลัท��ท)าให(ม�วงติ(องรั�บโทษติามมาติรัา 224 ซี;�งหน่�กกว�าโทษติามมาติรัา 218 (1) น่�5น่ เป-น่ผิลัธ์รัรัมดาของการัวางเพ่ลั�งเผิาบ(าน่

ใน่กรัณ�หลั�ง ม�วงผิ�ดเพ่�ยงฐาน่วางเพ่ลั�งเผิาโรังเรั0อน่อ�น่เป-น่ท��เก:บส่�น่ค(าติาม ปอ . มาติรัา 218 (2)

เท�าน่�5น่ แติ�ไม�ผิ�ดฐาน่วางเพ่ลั�งเผิาทรั�พ่ย.เป-น่เหติ&ให(คน่ติายติาม ปอ . มาติรัา 224 เพ่รัาะความติายของเหลั0องไมใช�ผิลัธ์รัรัมดาจากการัวางเพ่ลั�งเผิาโรังเรั0อน่เก:บส่�น่ค(าซี;�งท�5งไว(รักรั(างใน่ส่ถาน่ท��ซี;�งไม�ม�ผิ,(คน่อย,�อาศ�ยใน่ลั�กษณะเช�น่น่�5น่

6.2ปAญหาความส่�มพ่�น่ธ์.รัะหว�างการักรัะท)าแลัะผิลัใน่ความผิ�ดบางมาติรัา1. ความผ%ดฐานฆ่ าคนติายโดยไม เจัตินา ติาม ป็อ. มาติรื่า 290 ผ�0กรื่ะทำ'าไม ม-เจัตินาฆ่ าแติ ม-เจัตินาทำ'ารื่0าย และ

การื่ทำ'ารื่0ายน.นเป็�นเหติ/ให0ผ�0อ��นถึ2งแก ความติาย ป็;ญหาในเรื่��องสนพันธ์�รื่ะหว างการื่ทำ'ารื่0ายและความติายน.น ม-ความเห3นอย� 2 แนว ความเห3นแรื่กถึ�อว าติ0องใช0หลกผลธ์รื่รื่มดาติามมาติรื่า 63 เพัรื่าะถึ�อว าผลค�อความติายของผ�0ถึ�กทำ'ารื่0าย ทำ'าให0ผ�0กรื่ะทำ'าติ0องรื่บโทำษหนกข2.นจัากการื่ทำ'ารื่0ายติามมาติรื่า 295 หรื่�อมาติรื่า 391 อ-กความเห3นหน2�งถึ�อว า

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

34

Page 35: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ความติายของผ�0ถึ�กทำ'ารื่0ายไม ใช ผลทำ-�ทำ'าให0ผ�0กรื่ะทำ'าติ0องรื่บโทำษหนกข2.น จั2งไม ติ0องใช0หลกผลธ์รื่รื่มดา แติ ใช0หลก ผล“

โดยติรื่ง ติามทำฤษฎ-เง��อนไข หากม-เหติ/แทำรื่กแซึ่งเก%ดข2.นก3ใช0ทำฤษฎ-เหติ/ทำ-�เหมาะสมเพั��อด�ว าคาดหมายได0หรื่�อไม ”

2. ความผ%ดฐานทำ'ารื่0ายรื่ างกายจันเป็�นเหติ/ให0เก%ดอนติรื่ายแก กาย หรื่�อจั%ติใจัติามมาติรื่า 295 น.น ก3ม-ความเห3นอย� 2 แนวทำางเช นเด-ยวกน ความเห3นแรื่กถึ�อว าติ0องใช0หลกผลธ์รื่รื่มดาติาม มาติรื่า 63 เพัรื่าะถึ�อว า ผลค�ออนติรื่ายแก กายหรื่�อจั%ติใจั ทำ'าให0ผ�0กรื่ะทำ'าติ0องรื่บโทำษหนกข2.นจัากการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดติามมาติรื่า 391 อ-กความเห3นหน2�งถึ�อว า อนติรื่ายแก กายหรื่�อจั%ติใจัไม ใช ผลทำ-�ทำ'าให0ผ�0กรื่ะทำ'าติ0องรื่บโทำษหนกข2.น แติ เป็�นผลทำ-�ผ�0กรื่ะทำ'าจัะติ0องม-เจัตินาโดยติรื่งให0เก%ดผลน.นข2.น หากม-เจัตินาให0เก%ดผลดงกล าว แติ ผลไม เก%ดก3ผ%ดฐานพัยายาม แติ ถึ0าไม มรื่เจัตินาจัะให0เก%ดผลเป็�นอนติรื่ายแก กายหรื่�อจั%ติใจั แม0ในบ.นป็ลายจัะเก%ดผลเป็�นอนติรื่ายแก กายหรื่�อจั%ติใจัก3อาจัเป็�นเรื่��องของการื่กรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำม%ใช เจัตินา

6.2.1 ความส่�มพ่�น่ธ์.รัะหว�างการักรัะท)าแลัะผิลัใน่ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยไม�เจติน่าในการื่ว%น%จัฉัยความสมพันธ์�รื่ะหว างการื่กรื่ะทำ'าและผลในส วนในส วนทำ-�เก-�ยวกบความผ%ดฐานฆ่ าคนติายโดย

ไม เจัตินา ติาม มาติรื่า 290 ม-แนวความค%ดอย างไรื่บ0างม�ส่องความเห:น่ค0อ ความเห:น่แรัก ถ0อ มาติรัา 290 เป-น่บทหน่�กของมาติรัา 295 หรั0อมาติรัา 391

จ;งติ(องใช(หลั�กผิลัธ์รัรัมดาเป-น่หลั�กใน่การัว�น่�จฉ�ย ซี;�งหมายความว�าหากความติายไม�ใช�ผิลัธ์รัรัมดาจากการักรัะท)าความผิ�ดติามมาติรัา 295 หรั0อมาติรัา 391 ผิ,(กรัะท)าก:ผิ�ดเพ่�ยง มาติรัา 295 หรั0อมาติรัา 391 แลั(วแติ�กรัณ� แติ�ถ(าความติายเป-น่ผิลัธ์รัรัมดา ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดติามมาติรัา 290 ส่�วน่อ�กความเห:น่หน่;�งถ0อว�า มาติรัา 290 ม�ใช�บทหน่�กของมาติรัา 295 หรั0อมาติรัา 391 จ;งไม�ใช�หลั�กผิลัธ์รัรัมดาแติ�ใช(หลั�ก ผิลั“โดยติรัง ติามทฤษฎ�เง0�อน่ไข แลัะหากม�เหติ&แทรักแซีงก:ใช(ทฤษฎ�เหติ&ท��เหมาะส่มว�น่�จฉ�ยว�า เหติ&แทรักแซีงน่�5น่”คาดหมายได(หรั0อไม�น่��น่เอง

เข-ยวโกรื่ธ์แดงจั2งหย%กแดงม-บาดแผลเป็�นรื่อยช'.าและเล�อดออกเล3กน0อย แดงรื่กษาไม ด-เช�.อบาดทำะยกเข0าแผล แดงติาย เข-ยวจัะม-ความผ%ดฐานใด

หากถ0อติามความเห:น่ท��ว�า ติ(องใช(หลั�กผิลัธ์รัรัมดาก�บ มาติรัา 290 เข�ยวก:ไม�ม�ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยไม�เจติน่า ติามมาติรัา 290 เพ่รัาะถ0อว�าความติายของแดงไม�ใช�ผิลัธ์รัรัมดาจากการักรัะท)าความผิ�ด ติามมาติรัา 391 เข�ยวจ;งผิ�ดติามมาติรัา 391 เท�าน่�5น่ แติ�ถ(าถ0อติามความเห:น่ท�� 2 ซี;�งไม�ใช�หลั�กผิลัธ์รัรัมดา เข�ยวก:ผิ�ดติามมาติรัา 290 เพ่รัาะเหติ&แทรักแซีงค0อการัท��แดงรั�กษาบาดแผิลัไม�ด�น่�5น่ถ0อว�าคาดหมายได( เข�ยวจ;งติ(องรั�บผิ�ดชอบใน่ความติายของของแดงติามมาติรัา 290

6.2.2 ความส่�มพ่�น่ธ์.รัะหว�างการักรัะท)าแลัะผิลัใน่ความผิ�ดฐาน่ท)ารั(ายรั�างกายในการื่ว%น%จัฉัยความสมพันธ์�รื่ะหว างการื่กรื่ะทำ'าและผลในความผ%ดฐานทำ'ารื่0ายรื่ างกายติาม ป็อ. มาติรื่า

295 ม-แนวค%ดในการื่ว%น%จัฉัยอย างไรื่ม� 2 ความเห:น่ ความเห:น่แรักถ0อว�าติ(องใช(หลั�กธ์รัรัมผิลัธ์รัรัมดาติามมาติรัา 63 เพ่รัาะมาติรัา 295

เป-น่บทหน่�กของมาติรัา 391 แติ�ความเห:น่ท�� 2 ถ0อว�าจะใช(หลั�กผิลัธ์รัรัมดาไม�ได(เพ่รัาะ มาติรัา 295 ม�ใช�บทหน่�กของมาติรัา 391 เน่0�องจากการัท)ารั(ายติามมาติรัา 295 แลัะการัใช(ก)าลั�งท)ารั(ายติามมาติรัา 391 ไม�เหม0อน่ก�น่เพ่รัาะการัท)ารั(ายติามมาติรัา 295 ไม�ติ(องม�การัใช(ก)าลั�ง ส่�วน่การัท)ารั(ายติามมาติรัา 391 ติ(องม�การัใช(ก)าลั�งด(วยเหติ&น่�5 มาติรัา 295 จ;งม�ใช�บทหน่�กของมาติรัา 391 จ;งน่)าหลั�กผิลัธ์รัรัมดาติามมาติรัา 63

มาใช(ไม�ได(

แดงโกรื่ธ์ด'าจั2งหย%กด'าทำ-�แขน ป็รื่ากฏว าเก%ดรื่อยช'.าแดงและเล�อดออกเล3กน0อย ด'ารื่กษาแผลไม ด- ทำ'าให0แผลล/กลามเก%ดเป็�นอนติรื่ายแก กาย แดงจัะม-ความผ%ดอย างใด

หากถ0อติามความเห:น่แรักก:ติ(องพ่�จารัณาว�า ผิลัค0ออ�น่ติรัายแก�กายหรั0อจ�ติใจน่�5น่เป-น่ผิลัธ์รัรัมดาติามมาติรัา 63 ของการัใช(ก)าลั�งท)ารั(ายไม�ถ;งก�บเป-น่เหติ&ให(เก�ดอ�น่ติรัายแก�กายหรั0อจ�ติใจหรั0อไม� หากเป-น่ผิลัธ์รัรัมดา แดงผิ�ดติามมาติรัา 295 หากไม�ใช�ผิลัธ์รัรัมดาก:ไม�ผิ�ดติามมาติรัา 295 แติ�ผิ�ดติามมาติรัา 391

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

35

Page 36: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ติามความเห:น่ท��ส่อง ถ0อว�าแดงไม�ผิ�ดฐาน่ท)ารั(ายรั�างกายจน่เป-น่เหติ&ให(เก�ดอ�น่ติรัายแก�กายหรั0อจ�ติใจติามมาติรัา 295 เพ่รัาะแดงไม�ม�เจติน่าท��จะให(เก�ดผิลัด�งกลั�าวข;5น่เลัยแติ�แดงอาจผิ�ดฐาน่ท)ารั(ายรั�างกายโดยปรัะมาท เป-น่เหติ&ให(เก�ดอ�น่ติรัายหรั0อจ�ติใจติามมาติรัา 390 ได( ใน่กรัณ�น่�5จะน่)าเรั0�องเหติ&แทรักแซีงติามทฤษฎ�เหติ&ท��เหมาะส่มมาปรั�บโดยถ0อว�าการัท��ด)ารั�กษาบาดแผิลัไม�ด� เป-น่เหติ&แทรักแซีงท��คาดหมายได( แลัะแดงติ(องรั�บผิ�ดติามมาติรัา 295 น่�5น่ไม�ได( เพ่รัาะความผิ�ดติามมาติรัา 295 ผิ,(กรัะท)าติ(องม�เจติน่าติ�อผิลั (หากไม�เก�ดก:ผิ�ดฐาน่พ่ยายาม) หากเขาไม�ม�เจติน่าติ�อผิลัจะให(เขาติ(องรั�บผิ�ดใน่ผิลัน่�5น่ไม�ได( ท�5งน่�5ติ�างจากกรัณ�ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยไม�เจติน่าติามมาติรัา 290 ซี;�งความติายเป-น่ผิลัท��ผิ,(กรัะท)าไม�เจติน่าเลัย เพ่รัาะฉะน่�5น่หากความติายเก�ดข;5น่จากเหติ&แทรักแซีงท��ผิ,(กรัะท)าคาดหมายได(ติามทฤษฎ�เหติ&ท��เหมาะส่ม ผิ,(กรัะท)าก:ติ(องม�ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยไม�เจติน่า

แบบปรัะเม�น่ผิลั หน่�วยท�� 6 ความรั�บผิ�ดทางอาญา (ติ�อ)

1. เข-ยวย%งฟ้Cาบาดเจั3บสาหส ม-ผ�0น'าฟ้Cาไป็ส งรื่งพัยาบาล แติ ฟ้Cาทำนพั%ษบาดแผลไม ไหวถึ2งแก ความติายเส-ยก อนถึ2งโรื่งพัยาบาล เข�ยวผิ�ดฐาน่ฆ่�าฟ3าติายโดยเจติน่า เพ่รัาะหากเข�ยวไม�ย�งฟ3า ฟ3าก:จะไม�ติาย

2. แดงขบรื่ถึไป็ติามถึนนด0วยความเรื่3วส�ง ด'าว%�งติดหน0าโดยกรื่ะช.นช%ด รื่ถึของแดงชนด'าติาย แดงพั%ส�จัน�ได0ว าแม0ไม ขบเรื่3ว รื่ถึก3ติ0องชนด'าติายอย� น�นเอง เพัรื่าะด'าว%�งติดหน0าโดยกรื่ะช.นช%ด แดงไม�ติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ท)าให(ด)าติายโดยปรัะมาท เพ่รัาะความติายของด)าไม�ใช� ผิลัโดยติรัง จากการักรัะท)าโดยปรัะมาทของแดง“ ”

3. ขาวและเหล�องติ างคนติ างติ0องการื่ให0ด'าติาย จั2งติ างหลอกให0ด'าก%นขนมผสมยาพั%ษ ซึ่2�งติ0องก%นขนาด 6

แกรื่มจั2งจัะติาย ยาพั%ษทำ-�ขาวให0แก ด'าม-จั'านวน 3 แกรื่ม ด'าก%นยาพั%ษทำ-�ขาวและเหล�องให0ป็รื่ากฏว าด'าติาย ขาวแลัะเหลั0องรั�บผิ�ดฐาน่ฆ่�าด)าติายโดยเจติน่าเพ่รัาะความติายเป-น่ ผิลัโดยติรัง จากการักรัะท)าของแติ�ลัะคน่“ ”

4. แดงไล ย%งขาว ขาวว%�งหน-ไป็หลบอย� ใติ0ติ0นไม0ใหญ ติ อมาม-ฝ่นติกหนก ฟ้Cาผ าติ0นไม0และขาวติายด0วย แดงม-ความผ%ดฐานพัยายามฆ่ า เพ่รัาะความติายของขาวไม�ส่�มพ่�น่ธ์.ก�บการักรัะท)าของแดงติามหลั�กใน่เรั0�องความส่�มพ่�น่ธ์.รัะหว�างการักรัะท)าแลัะผิลั

5. เข-ยวทำ'ารื่0ายขาวบาดเจั3บ ขาวรื่กษาบาดแผลไม ด-เช�.อบาดทำะยกเข0าแผลทำ'าให0ขาวติาย เข�ยวผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยไม�เจติน่า

6. เข-ยววางเพัล%งเผาบ0านของเหล�องในขณ์ะทำ-�เหล�องไม อย� บ0าน ป็รื่ากฏว า แดงซึ่2�งเป็�นเพั��อนของเหล�องและนอนอย� ในบ0านหลงน.นโดยทำ-�เข-ยวไม0รื่� 0 ถึ�กไฟ้คลอกติาย เข�ยวผิ�ดฐาน่วางเพ่ลั�งเผิาทรั�พ่ย.เป-น่เหติ&ให(คน่ติาย

7. ด'าวางเพัล%งเผาโกดงเก3บส%นค0าของเหล�องซึ่2�งป็ล อยทำ%.งรื่0างไว0ในทำ-�รื่ก ป็รื่ากฏว าไฟ้คลอกเข-ยวซึ่2�งแอบมานอนในโกดงติายด0วย ด)าผิ�ดฐาน่วางเพ่ลั�งเผิาทรั�พ่ย.โดยเจติน่าเท�าน่�5น่

8. เหล�องติ.งใจัติ อยขาวทำ-�บรื่%เวณ์หน0าทำ0อง แติ ขาวก0มติวลง ขาวจั2งถึ�กติ อยทำ-�ล�กติาข0างซึ่0ายเป็�นรื่อยบวมช'.าติ อมาอ-ก 5 วนติาบอด เหล�องผ%ดฐานทำ'ารื่0ายรื่ างกายขาวรื่บอนติรื่ายสาหส (ติาบอด) ติาม ป็อ.มาติรื่า 297 เพัรื่าะการื่ทำ-�ติาบอดเป็�นผลธ์รื่รื่มดาจัากการื่ทำ'ารื่0ายในลกษณ์ะดงกล าว

9. หากผลของการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดทำ'าให0ผ�0กรื่ะทำ'าติ0องรื่บโทำษหนกข2.น ผิลัน่�5น่ติ(องเป-น่ท�5ง ผิลัโดยติรัง” ” แลัะ ผิลัธ์รัรัมดา” ”

10. ในกรื่ณ์-ทำ-�ม-เหติ/แทำรื่กแซึ่งผ�0กรื่ะทำ'าไม ติ0องรื่บผ%ดในผลทำ-�เก%ดข2.น หากเป-น่เหติ&แทรักแซีงท��คาดหมายไม�ได(11. เหล�องย%งฟ้Cาบาดเจั3บสาหส ฟ้Cานอนหมดสติ%อย� ได0สกครื่� ก3ถึ2งแก ความติาย เหลั0องม�ความผิ�ดฐาน่ ฆ่�าคน่

ติายโดยเจติน่า12.หากผลของการื่กรื่ะทำ'าเก%ดจัากเหติ/อ��นๆด0วย แติ ถึ0าไม ม-การื่กรื่ะทำ'าของผ�0กรื่ะทำ'าแล0วผลจัะไม เก%ดข2.นเลย ผิ,(

กรัะท)าติ(องรั�บผิ�ดใน่ผิลัน่�5น่13. ในกรื่ณ์-ทำ-�ผลเก%ดจัากเหติ/แทำรื่กแซึ่งทำ-�เป็�นเหติ/การื่ณ์�ธ์รื่รื่มชาติ% ผิ,(กรัะท)าไม�ติ(องรั�บผิ�ดใน่ผิลัน่�5น่หากเหติ&

แทรักแซีงน่�5น่คาดหมายไม�ได(14.หากผ�0ถึ�กทำ'ารื่0ายรื่กษาบาดแผลทำ-�ทำ'ารื่0ายไม ด- และม-ผลทำ'าให0ผ�0ถึ�กทำ'ารื่0ายติาย ผิ,(กรัะท)าม�ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่

ติายโดยไม�ม�เจติน่า

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

36

Page 37: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

15.หากความติายเป็�นผลธ์รื่รื่มดาจัากการื่วางเพัล%งเผาทำรื่พัย� ผิ,(กรัะท)าม�ความผิ�ดฐาน่วางเพ่ลั�งเผิาทรั�พ่ย.เป-น่เหติ&ให(คน่ติาย

16.หากความติายไม ใช ผลธ์รื่รื่มดาจัากการื่วางเพัล%งเผาทำรื่พัย� ผิ,(กรัะท)าไม�ผิ�ดฐาน่วางเพ่ลั�งเผิาทรั�พ่ย.เป-น่เหติ&ให(คน่ติาย

17.ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดฐานทำ'ารื่0ายรื่ างกายติาม ป็อ. มาติรื่า 295 จัะติ0องรื่บผ%ดฐานทำ'ารื่0ายรื่ างกายรื่บอนติรื่ายสาหส ติาม ป็อ. มาติรื่า 297 หากผิลัติามมาติรัา 297 ท��เก�ดข;5น่เป-น่ท�5ง ผิลัโดยติรัง ติามทฤษฎ�เง0�อน่ไข“ ” แลัะ ผิลัธ์รัรัมดา ติามทฤษฎ�เหติ&ท��เหมาะส่ม“ “

18.“ผลธ์รื่รื่มดาติาม ป็อ. มาติรื่า 63 ใช0ในกรื่ณ์-ทำ-� ผิลัของการักรัะท)าความผิ�ดท)าให(ผิ,(ถ,กกรัะท)าติ(องรั�บโทษหน่�กข;5น่

19. โดยหลกแล0วติ0องใช0ผลโดยติรื่ง ติามทำฤษฎ-เง��อนไขเสมอ แติ บางกรื่ณ์-ติ0องใช0ทำฤษฎ-เหติ/ทำ-�เหมาะสมด0วย กรัณ�ท��ม�เหติ&แทรักแซีงเก�ดข;5น่

20.หากเหติ/แทำรื่กแซึ่งน.นคาดหมายได0ว าจัะเก%ดข2.น ผิ,(กรัะท)าติ(องรั�บผิ�ดใน่ผิลัท��เก�ดข;5น่น่�5น่

หน่�วยท�� 7 การัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ด

1. ความผ%ดอาญาเรื่%�มเม��อการื่กรื่ะทำ'าน.นถึ2งข.นลงม�อกรื่ะทำ'าแล0ว แติ ถึ0าได0ลงม�อกรื่ะทำ'าแล0ว การื่กรื่ะทำ'าน.นกรื่ะทำ'าไป็ไม ติลอดหรื่�อการื่กรื่ะทำ'าไป็ติลอดแล0วแติ ไม บรื่รื่ล/ผล ถึ�อว าเป็�นการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ด ซึ่2�งโดยทำ�วไป็จัะม-โทำษสองในสามส วนของความผ%ดส'าเรื่3จั

2. ความผ%ดทำ-�ไม สามารื่ถึบรื่รื่ล/ผลได0อย างแน แทำ0 ค�อความผ%ดทำ-�ไม ม-ทำางกรื่ะทำ'าให0ส'าเรื่3จัได0โดยเด3ดขาด ไม ใช โดยบงเอ%ญ การื่กพัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดทำ-�เป็�นไป็ไม ได0อย างแน แทำ0 ถึ�อเป็�นการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดเช นกน ซึ่2�งผ�0กรื่ะทำ'าติ0องรื่ะวางโทำษไม เก%นก2�งหน2�งของโทำษทำ-�กฎหมายก'าหนด

3. การื่ยบย.งหรื่�อการื่กลบใจัแก0ไขการื่กรื่ะทำ'าอนจัะยงผลให0ผ�0กรื่ะทำ'าไม ติ0องรื่บโทำษฐานพัยายามน.น จัะติ0องเป็�นการื่ยบย.งหรื่�อกลบใจัแก0ไขด0วยความสมครื่ใจัของผ�0กรื่ะทำ'า ม%ใช ถึ�กกดดนจัากภัายนอก

4. ม-ความผ%ดบางป็รื่ะเภัทำทำ-�ไม ม-ความผ%ดฐานพัยายาม หรื่�อม-ความผ%ดฐานพัยายามแติ ไม ติ0องรื่บโทำษและการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดซึ่2�งม-ลกษณ์ะรื่/นแรื่ง กฎหมายได0เอาโทำษผ�0พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดน.นเทำ ากบการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดส'าเรื่3จั

หลั�กท��วไปของการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ด1. การื่กรื่ะทำ'าจัะเรื่%�มเป็�นความผ%ดติ อเม��อพั0นข.นติรื่ะเติรื่-ยมการื่เข0าส� ข .นลงม�อทำ'า2. แนวความค%ดเรื่��องการื่ลงม�อกรื่ะทำ'าความผ%ดม-หลายแนวแติ ของไทำยใช0อย� 2 หลก ค�อ หลกความใกล0ช%ด

กบผลและหลกการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดทำ-�ป็รื่ะกอบไป็ด0วยกรื่รื่มเด-ยวหรื่�อหลายกรื่รื่ม3. การื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ด ผ�0กรื่ะทำ'าติ0องม-เจัตินากรื่ะทำ'าให0บรื่รื่ล/ผลติามเจัตินา แติ ผ�0กรื่ะทำ'า กรื่ะทำ'าไป็ไม

ติลอด หรื่�อกรื่ะทำ'าไป็ติลอดแล0วแติ การื่กรื่ะทำ'าน.นไม บรื่รื่ล/ผล

การัเรั��มติ(น่ของความผิ�ดนกกฎหมายได0แยกการื่กรื่ะทำ'าทำางอาญาออกเป็�นก-�วารื่ะ อะไรื่บ0าง และติามป็กติ%จัะลงโทำษการื่กรื่ะทำ'าทำ-�อย�

ในวารื่ะใดน่�กกฎหมายได(แยกการักรัะท)าทางอาญาออกได(เป-น่ 3 วารัะค0อ(1) วารัะทางจ�ติใจ ค0อ ความค�ดท��จะกรัะท)าความผิ�ดแลัะการัติ�ดส่�น่ใจกรัะท)าความผิ�ด(2) วารัะการัเติรั�ยมการั ค0อ การัหาเครั0�องไม(เครั0�องม0อหรั0อรัวบรัวมส่��งติ�างๆ ส่)าหรั�บกรัะท)าความผิ�ด(3) วารัะลังม0อกรัะท)า ค0อใช(เครั0�องม0อท��หาไว(น่�5น่กรัะท)าความผิ�ดติามปกติ�แลั(วจะลังโทษการักรัะท)าท��อย,�ใน่วารัะลังม0อกรัะท)าแลั(ว เพ่รัาะถ0อว�าเป-น่การักรัะท)าท��ใกลั(ช�ด

ความผิ�ดส่)าเรั:จแม(ว�าความผิ�ดจะส่)าเรั:จหรั0อไม�ก:ติาม แติ�อย�างไรัก:ด�บางกรัณ�การักรัะท)าท��อย,�ใน่วารัะติรัะเติรั�ยมการั ผิ,(กรัะท)าก:อาจได(รั�บโทษเช�น่ก�น่ ถ(าเป-น่กรัณ�ความผิ�ดท��รั(ายแรัง เช�น่ การัติรัะเติรั�ยมการัเพ่0�อปลัง

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

37

Page 38: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

พ่รัะชน่ม.หรั0อปรัะท&ษรั(ายติ�อพ่รัะมหากษ�ติรั�ย. การัติรัะเติรั�ยมการัเพ่0�อเป-น่กบฏ การัติรัะเติรั�ยมการัเพ่0�อกรัะท)าความผิ�ดติ�อความม��น่คงของรั�ฐ

การัลังม0อกรัะท)าความผิ�ดป็;จัจั/บนน-.ศีาลฎ-กาของไทำยใช0หลกอะไรื่ในการื่ว%น%จัฉัยเรื่��องการื่ลงม�อกรื่ะทำ'าความผ%ด และหลกน-.ม-ข0อด-ข0อ

เส-ยอย างไรื่ปAจจ&บ�น่น่�5ศาลัฎ�กาของไทยใช(หลั�กความใกลั(ช�ดก�บผิลัเป-น่หลั�กใน่การัว�น่�จฉ�ยเรั0�องการัลังม0อกรัะท)า

ความผิ�ดโดยหลั�กน่�5ให(ด,ว�าการัท��ได(กรัะท)าไปน่�5น่ใกลั(ช�ดก�บความผิ�ดส่)าเรั:จหรั0อไม� ถ(าใกลั(ช�ดก:ถ0อว�าลังม0อกรัะท)าความผิ�ดแลั(ว

อย�างไรัก:ด� หลั�กน่�5ก:ม�ท�5งข(อด�แลัะข(อเส่�ย กลั�าวค0อ ใน่ข(อด�น่�5น่ หลั�กความใกลั(ช�ดก�บผิลัน่�5ส่ะดวกด�ท��ส่ามารัถย0ดหย&�น่ได( ท)าให(ศาลัส่ามารัถใช(ด&ลัพ่�น่�จเป-น่เรั0�องๆว�า การักรัะท)าน่�5น่ใกลั(หรั0อไกลัก�บผิลัส่)าเรั:จ แติ�ก:ม�ข(อเส่�ยค0อจะถ0อว�าการักรัะท)าเพ่�ยงใด จ;งจะเรั�ยกว�าใกลั(ช�ดก�บความผิ�ดส่)าเรั:จ ย�อมติ(องแลั(วแติ�ความค�ดเห:น่ของแติ�ลัะบ&คคลั ซี;�งแติ�ลัะคน่ก:ม�ความค�ดแติกติ�างก�น่ ด�งน่�5น่หลั�กน่�5จ;งขาดความแน่�น่อน่ ท)าให(ติ(องอาศ�ยด,จากแน่วค)าพ่�พ่ากษาฎ�กาท��เคยว�น่�จฉ�ยไว(แลั(วใน่เรั0�องน่�5น่ๆ เป-น่เกณฑ์.ว�าแค�ไหน่ใกลั(หรั0อไกลัก�บความผิ�ดส่)าเรั:จ

นกทำฤษฎ-ได0พัยายามวางหลกเกณ์ฑ์�เรื่��องการื่ลงม�อกรื่ะทำ'าความผ%ดไว0อย างไรื่น่�กทฤษฎ�ได(พ่ยายามวางหลั�กเกณฑ์.เรั0�องการัลังม0อกรัะท)าความผิ�ด โดยแยกพ่�จารัณาว�า การักรัะ

ท)าความผิ�ดน่�5น่ปรัะกอบด(วยกรัรัมๆ เด�ยวหรั0อหลัายกรัรัม ถ(าการักรัะท)าความผิ�ดปรัะด(วยกรัรัมๆเด�ยว การักรัะท)าใดซี;�งใน่ทางธ์รัรัมชาติ�เป-น่อ�น่หน่;�งอ�น่เด�ยวก�น่ก�บการักรัะท)าความผิ�ดถ0อว�าเป-น่การัลังม0อกรัะท)าความผิ�ดแลั(ว เช�น่ ใน่การัฟAน่ การัท��ผิ,(กรัะท)าเง05อดาบข;5น่จะฟAน่ การัเง05อดาบข;5น่ถ0อเป-น่การักรัะท)าใน่ทางธ์รัรัมชาติ�เช�น่เด�ยวก�บการัฟAน่แลั(ว ก:เป-น่การัลังม0อแลั(วเป-น่ติ(น่ ส่�วน่การักรัะท)าปรัะกอบด(วยหลัายกรัรัม ถ(าผิ,(กรัะท)าได(กรัะท)ากรัรัมหน่;�งกรัรัมใดลังไป หรั0อกรัะท)ากรัรัมใดอ�น่เป-น่การักรัะท)าใน่ทางธ์รัรัมชาติ�ก�บกรัรัมใดกรัรัมหน่;�งด�งกลั�าว ก:ถ0อว�าได(ลังม0อกรัะท)าความผิ�ดแลั(ว เช�น่ ความผิ�ดฐาน่ช�งทรั�พ่ย.ปรัะกอบด(วย 2 กรัรัม ค0อลั�กทรั�พ่ย. แลัะใช(ก)าลั�งปรัะท&ษรั(าย ถ(าผิ,(กรัะท)าได(ใช(ก)าลั�งปรัะท&ษรั(ายแลั(ว แม(จะย�งไม�ท�น่ได(ลั�กทรั�พ่ย.ก:ถ0อว�าได(ลังม0อช�งทรั�พ่ย.แลั(ว

หลั�กเกณฑ์.การัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดจังบอกหลกเกณ์ฑ์�ทำ�วไป็ของการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดจากบทบ�ญญ�ติ� มาติรัา 80 เรัาส่ามารัถแยกหลั�กเกณฑ์.การัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดได(เป-น่ 3

ปรัะการั ค0อ(1) ติ(องเป-น่การักรัะท)าโดยเจติน่า(2) ผิ,(กรัะท)าติ(องได(ลังม0อกรัะท)าความผิ�ดแลั(ว(3) กรัะท)าไปไม�ติลัอด หรั0อกรัะท)าไปติลัอดแลั(ว แติ�การักรัะท)าไม�บรัรัลั&ผิลั

นาย ก ก'าลงเด%นอย� บรื่%เวณ์ทำ-�จัอดรื่ถึของศี�นย�การื่ค0าแห งหน2�ง นาย ข ถึอยรื่ถึออกจัากทำ-�จัอดรื่ถึ ด0วยความรื่-บรื่0อนไม ทำนเห3นนาย ก รื่ถึของนาย ข จั2งชนนาย ก ล0มลง การื่ทำ-�นาย ก แจั0งความกบเจั0าหน0าทำ-�ติ'ารื่วจัว าให0จับนาย ข มาด'าเน%นคด-ในข0อหาพัยายามฆ่ าตินน.น ทำ านเห3นว าถึ�กติ0องหรื่�อไม

ติามปรัะมวลักฎหมายอาญามาติรัา 80 ได(บ�ญญ�ติ�ไว(ว�า ผิ,(ใดลังม0อกรัะท)าความผิ�ด แติ�กรัะท)าไปไม�“ติลัอดหรั0อกรัะท)าไปติลัอดแลั(ว แติ�การักรัะท)าน่�5น่ไม�บรัรัลั&ผิลั ผิ,(น่�5น่พ่ยายามกรัะท)าความผิ�ด การัท��จะถ0อว�าผิ,(”ใดพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดน่�5น่ ติ(องปรัากฏว�าผิ,(น่�5น่ม�เจติน่ากรัะท)าแลัะจะติ(องได( ลังม0อกรัะท)าแลั(ว แติ�กรัะท)าไปไม�ติลัอดหรั0อกรัะท)าไปติลัอดแลั(ว แติ�การักรัะท)าน่�5น่ไม�บรัรัลั&ผิลั

จากข(อเท:จจรั�งติามปAญหา การัท��น่าย ข ถอยรัถด(วยความรั�บรั(อน่ แลัะไม�ท�น่เห:น่น่าย ก จ;งชน่น่าย ก ลั(มลังน่�5น่ เห:น่ว�าการักรัะท)าของน่าย ข เป-น่การักรัะท)าโดยปรัะมาท หรั0อขาดความรัะม�ดรัะว�งซี;�งบ&คคลัใน่ภาวะเช�น่น่�5น่จะพ่;งม�ติามว�ส่�ยแลัะพ่ฤติ�การัณ. การัท��น่าย ก ไปแจ(งความก�บเจ(าหน่(าท��ติ)ารัวจว�า น่าย ข พ่ยายามฆ่�า

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

38

Page 39: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ติน่น่�5น่ไม�ถ,กติ(องเพ่รัาะจะม�การัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดได(ก:ติ�อเม0�อเป-น่กรัณ�ม�เจติน่าเท�าน่�5น่ เพ่รัาะเจติน่าถ0อเป-น่หลั�กเกณฑ์.ส่)าค�ญใน่เรั0�องของการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ด เม0�อผิ,(กรัะท)าค0อ น่าย ข ผิ�ดฐาน่พ่ยายามฆ่�าน่าย ก แติ�อาจเป-น่ความผิ�ดฐาน่อ0�น่

การัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดท��ไม�ส่ามารัถบรัรัลั&ผิลัได(อย�างแน่�แท(1. กรื่ณ์-ทำ-�จัะเป็�นการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดทำ-�ไม สามารื่ถึบรื่รื่ล/ผลได0อย างแน แทำ0ติามมาติรื่า 81 ได0 จัะติ0อง

ผ านหลกเกณ์ฑ์�อย างเด-ยวกนกบการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดติามมาติรื่า 80 ด0วย2. แม0การื่กรื่ะทำ'าบางอย างจัะไม สามารื่ถึบรื่รื่ล/ผลได0อย างแน แทำ0 แติ เม��อการื่กรื่ะทำ'าน.นม/ งติ อผลซึ่2�งกฎหมาย

บญญติ%เป็�นความผ%ด การื่กรื่ะทำ'าก3แสดงถึ2งเจัตินาช�วรื่0ายของผ�0กรื่ะทำ'าการื่น.นแล0วจั2งสมควรื่ทำ-�จัะติ0องลงโทำษบ0าง เพั��อดดน%สยของผ�0กรื่ะทำ'า

3. การื่ไม สามารื่ถึบรื่รื่ล/ผลอย างแน แทำ0น-. กฎหมายบญญติ%สาเหติ/ไว0เพั-ยง 2 ป็รื่ะการื่ ค�อป็;จัจัยทำ-�ใช0ในการื่กรื่ะทำ'าอย างหน2�ง และวติถึ/ทำ-�ม/ งหมายกรื่ะทำ'าติ ออ-กอย างหน2�ง

4. ผลของการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดซึ่2�งเป็�นไป็ไม ได0อย างแน แทำ0 กฎหมายให0ลงโทำษได0ไม เก%นก2�งหน2�งของโทำษทำ-�กฎหมายก'าหนดไว0ส'าหรื่บความผ%ดน.น แติ อย างไรื่ก3ด-ศีาลจัะไม ลงโทำษเลยก3ได0 หากการื่กรื่ะทำ'าซึ่2�งเป็�นไป็ไม ได0อย างแน แทำ0น.นได0กรื่ะทำ'าไป็โดยความเช��ออย างงมงาย

5. การื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดโดยทำ�วๆ ไป็ และการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดทำ-�ไม สามารื่ถึบรื่รื่ล/ผลได0อย างแน แทำ0 แม0จัะเป็�นการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดเหม�อนกนแติ ก3ม-ข0อแติกติ างกนหลายป็รื่ะการื่

หลั�กเกณฑ์.ของการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดท��ไม�ส่ามารัถบรัรัลั&ผิลัได(อย�างแน่�แท(นาย ก ติ0องการื่ฆ่ านาย ข จั2งเติรื่-ยมป็Aนบรื่รื่จั/กรื่ะส/นไว0พัรื่0อมวางไว0หวเติ-ยง ภัรื่รื่ยาของนาย ก ไม อยากให0

นาย ก ทำ'าผ%ดกฎหมาย จั2งแอบถึอดเอากรื่ะส/นออกหมด นาย ก ไม รื่� 0 จั2งน'าป็Aนทำ-�ไม ม-ล�กน.นไป็ย%งนาย ข ให0ทำ านว%น%จัฉัยว า นาย ก ม-ความผ%ดฐานใดหรื่�อไม

ติามปรัะมวลักฎหมายอาญามาติรัา 81 ได(บ�ญญ�ติ�ไว(ว�า ผิ,(ท��กรัะท)าการัโดยม&�งติ�อผิลัซี;�งกฎหมายบ�ญญ�ติ�เป-น่ความผิ�ด แติ�การักรัะท)าน่�5น่ไม�ส่ามารัถจะบรัรัลั&ผิลัอย�างแน่�แท(เพ่รัาะเหติ&ปAจจ�ยซี;�งใช(ใน่การักรัะท)า หรั0อเหติ&แห�งว�ติถ&ท��ม&�งหมายกรัะท)าติ�อให(ถ0อว�าผิ,(น่�5น่พ่ยายามกรัะท)าความผิ�ด

จากข(อเท:จจรั�งติามปAญหา การัท�� น่าย ก ติ(องการัฆ่�า น่าย ข จ;งเติรั�ยมปCน่บรัรัจ&กรัะส่&น่ไว(พ่รั(อมแลั(ว เห:น่ได(ว�า น่าย ก ม�เจติน่าฆ่�าน่าย ข แลั(วแติ�ปรัากฏว�าภรัรัยาน่าย ก ไม�อยากให(น่าย ก ท)าผิ�ดกฎหมายจ;งแอบถอดเอากรัะส่&น่ออกหมด น่าย ก ไม�รั,(จ;งน่)าปCน่ท��ไม�ม�กรัะส่&น่น่�5น่ไปย�งน่าย ข เห:น่ว�ากรัณ�น่�5 น่าย ก ได(ลังม0อกรัะท)าความผิ�ดติามเจติน่าของติน่แลั(วแติ�การักรัะท)าของน่าย ก ไม�บรัรัลั&ผิลัอย�างแน่�แท( เพ่รัาะเหติ&ปAจจ�ยท��ใช(ใน่การักรัะท)าค0อซี;�งไม�ม�กรัะส่&น่ น่าย ก จ;งติ(องรั�บผิ�ดฐาน่พ่ยายามฆ่�าน่าย ข ติามมาติรัา 81 ด�งกลั�าวมาแลั(ว

ผิลัของการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดท��ไม�ส่ามารัถบรัรัลั&ผิลัได(อย�างแน่�แท(นาง ก ภัรื่รื่ยาน0อยของนาย ข ติ0องการื่จัะฆ่ าภัรื่รื่ยาหลวงของนาย ข นาง ก เป็�นคนเช��อทำางไสยศีาสติรื่�

จั2งไป็ให0หมอผ-เสกขนม หมอผ-ได0ทำ'าพั%ธ์-และบอกว า ถึ0าภัรื่รื่ยาหลวงของนาย ข ก%นขนมน-.แล0ว จัะติ0องติายภัายใน 3

วน นาง ก จั2งน'าขนมน.นไป็ให0ภัรื่รื่ยาหลวงของนาย ข ก%น กรื่ณ์-น-. นาง ก จัะม-ความผ%ดฐานใดติามปรัะมวลักฎหมายอาญา มาติรัา 81 วรัรัค 2 ได(บ�ญญ�ติ�ว�า ถ(าการักรัะท)าด�งกลั�าวใน่วรัรัคแรัก

กลั�าวค0อกรัะท)าการัม&�งติ�อผิลัซี;�งกฎหมายบ�ญญ�ติ�เป-น่ความผิ�ด แติ�การักรัะท)าน่�5น่ไม�ส่ามารัถจะบรัรัลั&ผิลัได(อย�างแน่�แท(เพ่รัาะเหติ&ปAจจ�ยซี;�งใช(กรัะท)า หรั0อเหติ&แห�งว�ติถ&ท��ม&�งหมายกรัะท)าน่�5น่ได(กรัะท)าไปโดยความเช0�ออย�างงมงายศาลัจะไม�ลังโทษก:ได(

จากข(อเท:จจรั�งติามปAญหา การัท��น่าง ก ภรัรัยาน่(อยของน่าย ข ติ(องการัจะฆ่�าภรัรัยาหลัวงของน่าย ข เห:น่ว�า น่าง ก ม�เจติน่าจะฆ่�าภรัรัยาหลัวงของน่าย ก แลั(ว จ;งได(ไปหาหมอผิ�เส่กขน่ม เพ่รัาะติน่ม�ความเช0�อว�า หมอผิ�ส่ามารัถเส่กขน่มให(เป-น่พ่�ษ แลัะน่)าไปฆ่�าภรัรัยาหลัวงของน่าย ข ติายได( หลั�งจากหมอผิ�ท)าพ่�ธ์�เส่รั:จ น่าง ก ก:น่)าขน่มน่�5น่ไปให(ภรัรัยาหลัวงของน่าย ข ก�น่ การักรัะท)าด�งกลั�าวของน่าง ก เห:น่ว�า น่าง ก ได(ลังม0อกรัะท)าโดยม&�งติ�อผิลัซี;�งกฎหมายบ�ญญ�ติ�เป-น่ความผิ�ดแลั(ว แติ�การักรัะท)าของน่าง ก ไม�บรัรัลั&ผิลัปAจจ�ยท��ใช(ใน่

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

39

Page 40: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

การักรัะท)าค0อขน่มน่�5น่ไม�ส่ามารัถจะท)าให(คน่ติายได( น่าง ก จ;งม�ความผิ�ดฐาน่พ่ยายามฆ่�าภรัรัยาหลัวงของน่าย ข แติ�การักรัะท)าของน่าง ก น่�5น่ ได(กรัะท)าไปโดยความเช0�ออย�างงมงาย กรัณ�น่�5ศาลัจะไม�ลังโทษก:ได(

ปAญหาของการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดท��ไม�ส่ามารัถบรัรัลั&ผิลัได(อย�างแน่�แท(นกกฎหมายม-ความเห3นอย างไรื่บ0างส'าหรื่บป็;ญหาเรื่��องการื่ไม บรื่รื่ล/ผลอย างแน แทำ0ติามมาติรื่า 81 และ

เรื่��องการื่ขาดองค�ป็รื่ะกอบส่)าหรั�บปAญหาเรั0�องการัไม�บรัรัลั&ผิลัอย�างแน่�แท(ติามมาติรัา 81 แลัะเรั0�องการัขาดองค.ปรัะกอบ ซี;�ง

ม�กจะพ่,ดถ;งก�น่อย,�เส่มอว�า การัขาดองค.ปรัะกอบ น่�5จะถ0อว�าเป-น่เรั0�องของการัไม�บรัรัลั&ผิลัอย�างแน่�แท(ติามมาติรัา 81 ด(วยหรั0อไม� ใน่เรั0�องน่�5ม�น่�กกฎหมายให(ความเห:น่แติกติ�างก�น่เป-น่ 2 ฝั่Gาย

ฝั่Gายแรัก เห:น่ว�าการัไม�บรัรัลั&ผิลัอย�างแน่�แท(ติามมาติรัา 81 น่�5 บ�ญญ�ติ�ข;5น่เป-น่พ่�เศษเพ่0�อท��จะใช(ก�บกรัณ�การัขาดองค.ปรัะกอบด(วยแลัะกลั�าวว�าการัขาดองค.ปรัะกอบไม�ใช�พ่ยายามติามหลั�กท��วไปใน่มาติรัา 80

แติ�ท��ผิ�ดติามมาติรัา 81 เพ่รัาะม�กฎหมายบ�ญญ�ติ�เป-น่พ่�เศษ ส่�งเกติจากติ�วบทท��ว�า ให(ถ0อว�าผิ,(น่�5น่พ่ยายาม“กรัะท)าความผิ�ด ฝั่Gายน่�5จ;งเห:น่ว�าการัลั�กทรั�พ่ย.ของติน่เองโดยค�ดว�าเป-น่ทรั�พ่ย.ของติน่เองโดยค�ดว�าเป-น่”ทรั�พ่ย.ของผิ,(อ0�น่ก:ด� การัย�งศพ่โดยค�ดว�าเป-น่คน่ด� หรั0อการัข�มข0น่ภรัรัยาติน่เองโดยค�ดว�าเป-น่หญ�งอ0�น่อ�น่ม�ใช�ภรัรัยาติน่ก:ด� แม(จะเป-น่การัขาดองค.ปรัะกอบ แติ�ก:เป-น่เรั0�องการัไม�บรัรัลั&ผิลัอย�างแน่�แท( ติามมาติรัา 81

ด(วย ซี;�งฝั่Gายน่�5ถ0อว�าผิ,(กรัะท)าม�เจติน่ารั(ายแลัะลังม0อกรัะท)าแลั(ว ก:ควรัได(รั�บโทษบ(างอ�กฝั่Gายหน่;�ง เห:น่ว�า กรัณ�ด�งกลั�าว เป-น่เรั0�องของการัขาดองค.ปรัะกอบ โดยฝั่Gายน่�5ให(เหติ&ผิลัว�า ความ

ผิ�ดท��เป-น่ไปไม�ได(โดยแน่�แท(ติามมาติรัา 81 น่�5น่ จะติ(องม�ของแท(จรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบของความผิ�ดครับบรั�บ,รัณ. หากแติ�ด(วยเหติ&ปAจจ�ยท��ใช(ใน่การักรัะท)าความผิ�ดหรั0อด(วยเหติ&ว�ติถ&ท��กรัะท)าน่�5น่ไม�ส่ามารัถเป-น่ไปได(โดยแน่�แท(เท�าน่�5น่ ถ(าหากไม�ม�ข(อเท:จจรั�งอ�น่เป-น่องค.ปรัะกอบความผิ�ดเลัย ก:ไม�ควรัจะถ0อว�าเป-น่พ่ยายามกรัะท)าความผิ�ด

ข(อเหม0อน่แลัะข(อแติกติ�างรัะหว�างการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดติามมาติรัา 80 มาติรัา 81

จังกล าวถึ2งข0อเหม�อนและข0อแติกติ างรื่ะหว างการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดติามมาติรื่า 80 และมาติรื่า 81

พัอสงเขป็ข(อเหม0อน่รัะหว�างการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดติามมาติรัา 80 แลัะมาติรัา 81 ม�อย,� 2 ปรัะการั ค0อ(1) ผิ,(กรัะท)าม�เจติน่ากรัะท)าความผิ�ดเหม0อน่ก�น่(2) ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดได(ลังม0อกรัะท)าไปแลั(วเหม0อน่ก�น่ข(อแติกติ�างรัะหว�างการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดติามมาติรัา 80 แลัะ มาติรัา 81 ม�อย,� 3 ปรัะการั

ค0อ(1) การัไม�บรัรัลั&ผิลัติามมาติรัา 80 เป-น่เพ่รัาะเหติ&บ�งเอ�ญแติ�การัไม�บรัรัลั&ติามมาติรัา 81 เป-น่การั

ไม�บรัรัลั&ผิลัอย�างแน่�แท((2) การัไม�บรัรัลั&ผิลัติามมาติรัา 80 อาจเก�ดจากปAจจ�ยซี;�งใช(ใน่การักรัะท)าหรั0อว�ติถ&ท��ม&�งหมายกรัะท)า

ติ�อหรั0อเพ่รัาะเหติ&อ0�น่ๆ ก:ได( แติ�การัไม�บรัรัลั&ผิลัติามมาติรัา 81 ติ(องเก�ดจากปAจจ�ยซี;�งใช(ใน่การักรัะท)าหรั0อว�ติถ&ท��ม&�งหมายกรัะท)าติ�อเท�าน่�5น่

(3) การัพ่ยายามติามมาติรัา 80 กฎหมายก)าหน่ดโทษไว(ว�าให(รั�บโทษ 2 ใน่ 3 ของโทษท��กฎหมายก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่ แติ�การัพ่ยายามติามมาติรัา 81 กฎหมายก)าหน่ดโทษไว(ว�าให(รั�บโทษไม�เก�น่ก;�งหน่;�งของโทษท��กฎหมายก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่

การัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดท��ผิ,(กรัะท)าย�บย�5งหรั0อกลั�บใจแก(ไข1. การื่ยบย.ง หมายถึ2ง การื่สมครื่ใจัย/ติ%การื่กรื่ะทำ'าของติวเอง เม��อติวได0กรื่ะทำ'าถึ2งข.นลงม�อแล0วจันกรื่ะทำ�ง

ก อนความผ%ดจัะส'าเรื่3จัลง ซึ่2�งหมายถึ2งจัะติ0องกรื่ะทำ'ารื่ะหว างทำ-�การื่กรื่ะทำ'าเข0าข.นพัยายามแล0ว2. การื่กลบใจัแก0ไขไม ให0การื่กรื่ะทำ'าบรื่รื่ล/ผล เป็�นกรื่ณ์-ทำ-�ผ�0กรื่ะทำ'าได0กรื่ะทำ'าทำ/กส%�งทำ/กอย างซึ่2�งเขาเช��อว าจั'าเป็�น

ส'าหรื่บความผ%ดส'าเรื่3จั แติ เขาได0กลบใจัโดยความสมครื่ใจัเข0าแก0ไขไม ให0ไม ให0การื่กรื่ะทำ'าน.นบรื่รื่ล/ผล

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

40

Page 41: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

3. เม��อได0ม-การื่กรื่ะทำ'าทำ-�เข0าข.นพัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดแล0ว โดยป็กติ%ผ�0กรื่ะทำ'าติ0องติ0องได0รื่บโทำษฐานพัยายามเสมอ แติ ถึ0าผ�0กรื่ะทำ'าได0ยบย.งหรื่�อกลบใจัแก0ไขม%ให0การื่กรื่ะทำ'าน.นบรื่รื่ล/ผลด0วยความสมครื่ใจัของผ�0กรื่ะทำ'า โดยม%ใช ถึ�กกดดนจัากภัายนอก กฎหมายก3ยอมยกเว0นไม เอาโทำษ คงเอาโทำษในฐานความผ%ดทำ-�กรื่ะทำ'าการื่เช นน.นเป็�นความผ%ดส'าเรื่3จัในติวเองข2.นแล0ว

หลั�กเกณฑ์.การัย�บย�5งหรั0อกลั�บใจแก(ไขจังบอกหลกเกณ์ฑ์�ของการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดทำ-�ผ�0กรื่ะทำ'ายบย.งหรื่�อกลบใจัแก0ไข พัรื่0อมทำ.งยก

ติวอย างป็รื่ะกอบจากบทบ�ญญ�ติ�มาติรัา 82 เรัาส่ามารัถแยกหลั�กเกณฑ์.การัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดท��ผิ,(กรัะท)าย�บย�5ง

หรั0อกลั�บใจแก(ไขได(เป-น่ 3 ปรัะการัค0อ(1) ผิ,(กรัะท)าจะติ(องลังม0อกรัะท)าความผิ�ดแลั(ว(2) ความผิ�ดท��กรัะท)าจะติ(องย�งไม�ส่)าเรั:จผิลัติามท��ผิ,(กรัะท)าเจติน่า(3) ผิ,(กรัะท)าย�บย�5งเส่�ยเองไม�กรัะท)าการัให(ติลัอดหรั0อกรัะท)าไปติลัอดแลั(วแติ�กลั�บใจแก(ไขไม�ให(การั

กรัะท)าน่�5น่บรัรัลั&ผิลัติ�วอย�าง(ก) ส่�อง ยกปCน่ข;5น่เลั:งจะย�ง แส่ง แติ� ส่�อง เก�ดส่งส่ารัข;5น่มาจ;งกลั�บใจไม�ย�งแส่ง ถ0อว�าส่�องย�บย�5ง

เส่�ยเองไม�ติ(องรั�บโทษฐาน่พ่ยายามฆ่�าคน่(ข) เฟC� องวางยาพ่�ษฟ3า โดยเอายาพ่�ษใส่�ใน่ถ(วยกาแฟของฟ3า เม0�อฟ3าด0�มยาพ่�ษเข(าไปแลั(วเฟC� องเก�ด

ส่)าน่;กผิ�ดจ;งเอายาถอน่พ่�ษให(ฟ3าก�น่ จน่ยาพ่�ษไม�ได(ท)าอ�น่ติรัายแก�จ�ติใจหรั0อรั�างการัของฟ3า ถ0อว�าเฟC� องกลั�บใจแก(ไขไม�ให(การักรัะท)าน่�5น่บรัรัลั&ผิลั ไม�ติ(องรั�บโทษฐาน่พ่ยายามฆ่�าคน่

ผิลัของการัท��ผิ,(กรัะท)าย�บย�5งหรั0อกลั�บใจแก(ไขจังกล าวถึ2งผลของการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดทำ-�ผ�0กรื่ะทำ'ายบย.งหรื่�อกลบใจัแก0ไขผิลัของการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดท��ผิ,(กรัะท)าย�บย�5งหรั0อกลั�บใจแก(ไข แยกได(เป-น่ 2 ปรัะการัค0อ(1) ผิ,(กรัะท)าไม�ติ(องรั�บโทษส่)าหรั�บการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดน่�5น่(2) แติ�ถ(าการัท��ได(กรัะท)าไปแลั(วติ(องติามบทกฎหมายท��บ�ญญ�ติ�เป-น่ความผิ�ด ผิ,(น่�5น่ติ(องรั�บโทษ

ส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่

ส0มติ0องการื่ฆ่ าม วง ส0มจั2งยกป็Aนข2.นจั0องจัะย%งม วง ส0มเห3นพัรื่ะภั%กษ/เด%นมา ส0มน2กถึ2งบาป็บ/ญค/ณ์โทำษ ไม อยากทำ'าบาป็ จั2งติดส%นใจัเล%กย%งม วง แติ ก อนจัะจัากไป็ส0มได0ใช0ด0ามป็Aนติ-ศี-รื่ษะม วงหน2�งทำ-เป็�นแผลโลห%ติไหล กรื่ณ์-ดงกล าวส0มจัะม-ความผ%ดฐานใดหรื่�อไม

ติามปรัะมวลักฎหมายอาญามาติรัา 80 บ�ญญ�ติ�ว�า ผิ,(ใดลังม0อกรัะท)าความผิ�ดแติ�กรัะท)าไปไม�ติลัอดหรั0อกรัะท)าไปแลั(วแติ�การักรัะท)าน่�5น่ไม�บรัรัลั&ผิลั ผิ,(น่�5น่พ่ยายามกรัะท)าความผิ�ด

แลัะปรัะมวลักฎหมายอาญามาติรัา 82 บ�ญญ�ติ�ว�า ผิ,(ใดพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดหากย�บย�5งเส่�ยเองไม�กรัะท)าการัให(ติลัอดหรั0อกลั�บใจแก(ไขไม�ให(กรัะท)าน่�5น่บรัรัลั&ผิลั ผิ,(น่�5น่ไม�ติ(องรั�บโทษส่)าหรั�บการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดน่�5น่ แติ�ถ(าการัท��ได(กรัะท)าไปแลั(วติ(องติามบทกฎหมายท��ได(บ�ญญ�ติ�เป-น่ความผิ�ดผิ,(น่�5น่ติ(องรั�บโทษส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่ๆ

จากข(อเท:จจรั�งติามปAญหา การัท��ส่(มติ(องการัฆ่�าม�วง จ;งยกปCน่จ(องจะย�งม�วง การักรัะท)าของส่(มด�งกลั�าวถ0อว�าเป-น่การัลังม0อกรัะความผิ�ดแลั(ว แติ�กรัะท)าไปไม�ติลัอด ติามมาติรัา 80 ซี;�งการักรัะท)าไม�ติลัอดน่�5เป-น่เพ่รัาะส่(มเห:น่พ่รัะภ�กษ&เด�น่มา น่;กถ;งบาปบ&ญค&ณโทษ จ;งติ�ดส่�น่ใจเลั�กย�งม�วง การักรัะท)าด�งกลั�าวถ0อว�าส่(มย�บย�5งช��งใจเส่�ยเองไม�กรัะท)าการัให(ติลัอด ซี;�งเป-น่การัย�บย�5งช��งใจโดยส่ม�ครัใจ เพ่รัาะส่(มส่ามารัถกรัะท)าความผิ�ดให(ติลัอดได( แติ�ย&ติ�การักรัะท)าของติน่เส่�ย (ติามมาติรัา 82) ส่(มจ;งม�ความผิ�ดฐาน่พ่ยายามฆ่�าผิ,(อ0�น่ แติ�ไม�ติ(องรั�บโทษส่)าหรั�บการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดน่�5น่ ส่�วน่การัท��ส่(มติ�ศ�รัษะม�วงด(วยด(ามปCน่น่�5น่ ส่(มติ(องม�ความผิ�ดฐาน่ท)ารั(ายรั�างกายอ�กกรัะทงหน่;�งด(วย

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

41

Page 42: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

บทบ�ญญ�ติ�พ่�เศษเก��ยวก�บการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดบางลั�กษณะ1. ม-ความผ%ดบางป็รื่ะเภัทำทำ-�ไม ม-ความผ%ดฐานพัยายาม เช น ความผ%ดฐานป็รื่ะมาทำจัะม-พัยายามไม ได0 เพัรื่าะไม

ได0กรื่ะทำ'าโดยเจัตินา2. โดยทำ�วไป็การื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดจัะม-โทำษสองในสามส วนหรื่�อไม เก%นก2�งหน2�งของโทำษทำ-�กฎหมาย

ก'าหนด แติ ก3ม-ข0อยกเว0นการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดบางป็รื่ะเภัทำทำ-�ไม ติ0อรื่บโทำษ3. การื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดบางอย าง ซึ่2�งม-ลกษณ์ะรื่/นแรื่ง กฎหมายได0เอาโทำษผ�0พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ด

น.นเทำ ากบการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดส'าเรื่3จั

ความผิ�ดท��ม�พ่ยายามไม�ได(จังยกติวอย างความผ%ดทำ-�ม-พัยายามมา 5 ติวอย างความผิ�ดบางฐาน่หรั0อการักรัะท)าบางลั�กษณะม�การัพ่ยายามไม�ได(โดยส่ภาพ่ของติ�วเองได(แก�1. ความผิ�ดฐาน่ปรัะมาท2. ความผิ�ดลัห&โทษโดยท��วไป3. ความผิ�ดฐาน่เป-น่ผิ,(ใช(หรั0อผิ,(ส่น่�บส่น่&น่4. ความผิ�ดฐาน่ลัะเว(น่5. ความผิ�ดบางอย�าง แม(กรัะท)าส่)าเรั:จแลั(วย�งไม�เป-น่ความผิ�ดเด:ดขาด จน่กว�าจะผิ�าน่พ่(น่เวลัา หรั0อ

ม�พ่ฤติ�การัณ.อ0�น่มาปรัะกอบจ;งจะเป-น่ความผิ�ด

การัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดท��ไม�ติ(องรั�บโทษม-กรื่ณ์-ใดบ0างทำ-�พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดแล0ว แติ ไม ติ0องรื่บโทำษโดยหลั�กแลั(วเม0�อบ&คคลักรัะท)าผิ�ดถ;งข�5น่พ่ยายามแลั(ว บ&คคลัน่�5น่ก:ติ(องรั�บโทษติามกฎหมาย แติ�ม�บาง

กรัณ�ท��กฎหมายไม�เอาโทษการักรัะท)าท��ถ;งข�5น่พ่ยายามแลั(ว ด(วยเหติ&ผิลัท��ติ�างก�น่ได(แก�1. การักรัะท)าความผิ�ดลัห&โทษ2. การัพ่ยายามท)าแท(ง3. การัย�บย�5งเส่�ยเ�อง

การัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดท��กฎหมายบ�ญญ�ติ�โทษไว(เท�าก�บโทษใน่ความผิ�ดส่)าเรั:จแลัะการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดท��กฎหมายถ0อเป-น่ความผิ�ดเช�น่เด�ยวก�บความผิ�ดส่)าเรั:จ

จังกล าวถึ2งความผ%ดทำ-�การื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดฐานน.นๆ กฎหมายบญญติ%โทำษไว0เทำ ากบโทำษในความผ%ดส'าเรื่3จัและการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดทำ-�กฎหมายถึ�อว าเป็�นความผ%ดเช นเด-ยวกบความผ%ดส'าเรื่3จั

ความผิ�ดบางฐาน่ การัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดก:ม�ผิลัรั(ายแรังไม�น่(อยไปกว�าความผิ�ดส่)าเรั:จ จ;งส่มควรัท��จะลังโทษการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดฐาน่น่�5น่ๆ เท�าก�บโทษใน่ความผิ�ดส่)าเรั:จหรั0อถ0อว�าการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดเช�น่เด�ยวก�บความผิ�ดส่)าเรั:จ ได(แก�

1. การัพ่ยายามปลังพ่รัะชน่ม.พ่รัะมหากษ�ติรั�ย.2. การัพ่ยายามกรัะท)าการัปรัะท&ษรั(ายติ�อพ่รัะองค.หรั0อเส่รั�ภาพ่ของพ่รัะมหากษ�ติรั�ย.3. การัพ่ยายามปลังพ่รัะชน่ม.พ่รัะรัาช�น่�หรั0อรั�ชทายาท หรั0อฆ่�าผิ,(ส่)าเรั:จรัาชการัแทน่พ่รัะองค.4. การัพ่ยายามกรัะท)าการัปรัะท&ษรั(ายติ�อพ่รัะองค.หรั0อเส่รั�ภาพ่ของพ่รัะรัาช�น่�หรั0อรั�ชทายาท หรั0อ

ติ�อรั�างกายหรั0อเส่รั�ภาพ่ของผิ,(ส่)าเรั:จรัาชการัแทน่พ่รัะองค.5. การัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดติ�อความม��น่คงของรั�ฐภายน่อกรัาชอาณาจ�กรั6. การัพ่ยายามท)ารั(ายรั�างกายหรั0อปรัะท&ษรั(ายติ�อเส่รั�ภาพ่ของรัาชาธ์�บด� รัาช�น่� รัาชส่าม� รั�ชทายาท

หรั0อปรัะม&ขแห�งรั�ฐติ�างปรัะเทศ ท��ม�ส่�มพ่�น่ธ์.ไมติรั�7. การัพ่ยายามฆ่�ารัาชาธ์�บด� รัาช�น่� รัาชส่าม� รั�ชทายาทหรั0อปรัะม&ขของรั�ฐติ�างปรัะเทศท��ม�

ส่�มพ่�น่ธ์ไมติรั�หรั0อผิ,(แทน่ของรั�ฐติ�างปรัะเทศ ซี;�งได(รั�บแติ�งติ�5งให(มาส่,�พ่รัะรัาชส่)าน่�ก

แบบปรัะเม�น่ผิลั หน่�วยท�� 7 การัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ด

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

42

Page 43: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

1. การื่กรื่ะทำ'าในข.นติอน ทำ-�บ/คคลติ0องรื่บผ%ดฐานพัยายาม ได0แก การัลังม0อกรัะท)า2. การื่พัยามกรื่ะทำ'าความผ%ด เช น แดงเห:น่ด)าเด�น่ผิ�าน่มาเลัยยกปCน่จ(องไปทางด)า3. ม วงเอายาพั%ษใส ในถึ0วยกาแฟ้ให0ฟ้Cาก%น แติ เหล�องป็;ดถึ0วยกาแฟ้ติกแติกก อน กรื่ณ์-น-.ถึ�อว า เป-น่การัลังม0อ

กรัะท)าความผิ�ดแลั(ว4. ความหมายของการื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ด เช น ลังม0อกรัะท)าความผิ�ดแลัะกรัะท)าไปติลัอดแลั(วแติ�การั

น่�5น่ไม�บรัรัลั&ผิลั5. ขาวเจัตินาจัะฆ่ าเข-ยว จั2งย%งป็Aนไป็ทำ-�เข-ยว แติ เข-ยวหลบกรื่ะส/นป็Aนทำน ทำ'าให0กรื่ะส/นไม ถึ�กเข-ยวดงน-. ขาวม�

ความผิ�ดฐาน่พ่ยายามฆ่�าเข�ยว6. ส่(มจะฆ่�าน่)5าเง�น่ จ;งใช(ปCน่ย�งน่)5าเง�น่ แติ�ย�งไม�ถ,กน่)5าเง�น่ จ;งไม�ติาย กรื่ณ์-น-.ไม ถึ�อเป็�นการื่พัยายามกรื่ะทำ'า

ความผ%ดทำ-�ไม สามารื่ถึบรื่รื่ล/ผลได0อย างแน แทำ0เพัรื่าะป็;จัจัยทำ-�ใช0ในการื่กรื่ะทำ'า7. ติ0อยติ0องการื่ฆ่ าติ%�ง ติ0อยเห3นติอไม0ค%ดว าเป็�นติ%�ง แติ แทำ0ทำ-�จัรื่%งติ%�งไป็ติ างจังหวดหลายวนแล0ว ติ(อยผิ�ดฐาน่

พ่ยายามฆ่�าผิ,(อ0�น่โดยไม�ส่ามารัถบรัรัลั&ผิลัได(อย�างแน่�แท( เพ่รัาะว�ติถ&ท��ม&�งกรัะท)าติ�อ8. การื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดทำ-�ผ�0กรื่ะทำ'ายบย.งเส-ยเองหมายความว า ผิ,(กรัะท)าได(ลังม0อกรัะท)าแลั(ว แติ�เก�ด

เปลั��ยน่ใจด(วยความส่ม�ครัใจของติน่เองไม�กรัะท)าให(ติลัอด9. กฎหมายได0ก'าหนดผลของการื่ยบย.งหรื่�อกลบใจัแก0ไขไม ให0การื่กรื่ะทำ'าบรื่รื่ล/ผล ผิ,(ย�บย�5งหรั0อกลั�บใจแก(ไข

ไม�ติ(องรั�บโทษส่)าหรั�บการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดน่�5น่ แติ�ถ(าการัท��ได(กรัะท)าไปแลั(วน่�5น่ติ(องติามบทบ�ญญ�ติ�เป-น่ความผิ�ด ผิ,(กรัะท)าน่�5น่ติ(องรั�บโทษส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่

10.กฎหมายได0ก'าหนดโทำษฐานพัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดโดยทำ�วไป็ไว0ค�อ 2 ใน่ 3 ส่�วน่ของโทษท��กฎหมาย

ก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่11.การื่ทำ-�ผ�0กรื่ะทำ'าได0ลงม�อกรื่ะทำ'าความผ%ดแล0ว แติ กรื่ะทำ'าไป็ไม ติลอดหรื่�อกรื่ะทำ'าไป็ติลอดแล0วแติ ไม บรื่รื่ล/ผล ผ�0

กรื่ะทำ'าน.นติ0องรื่บผ%ด ฐาน่พ่ยายาม12.การื่พัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดหมายความว า ลังม0อกรัะท)าแลั(ว แติ�การักรัะท)าน่�5น่ไม�บรัรัลั&ผิลั13.การื่กรื่ะทำ'าทำ-�ขาดองค�ป็รื่ะกอบของความผ%ด ถึ�อว า ไม�เป-น่ความผิ�ดติามกฎหมาย14.ผ�0กรื่ะทำ'ายบย.งหรื่�อกลบใจัแก0ไขม%ให0การื่กรื่ะทำ'าของคนบรื่รื่ล/ผล บ&คคลัน่�5น่ไม�ติ(องรั�บโทษฐาน่พ่ยายาม

กรัะท)าความผิ�ด15. เก0งข มข�นกรื่ะทำ'าช'าเรื่า ด.ญ. เก ง อาย/ 3 ขวบ แติ กรื่ะทำ'าไม ส'าเรื่3จั เพัรื่าะอวยวะเพัศีของ ด.ญ. เก งเล3ก

เก%นไป็ เก(งจะติ(องรั�บโทษไม�เก�น่ก;�งหน่;�งของโทษท��กฎหมายก)าหน่ดไว(16. ในป็;จัจั/บนน-.ศีาลฎ-กาไทำยใช0หลกในการื่ว%น%จัฉัยป็;ญหาเรื่��องการื่ลงม�อกรื่ะทำ'าความผ%ดค�อ หลั�กความใกลั(ช�ด

ก�บผิลั17.ป็/Cมยกป็Aนข2.นเล3งจัะย%งป็Cอม แติ ค%ดถึ2งล�กของป็Cอมจัะติ0องก'าพัรื่0า เก%ดสงสารื่จั2งยบย.งไม ย%ง กรัณ�น่�5ถ0อว�า

เป-น่การัย�บย�5งเส่�ยเองอ�น่ม�ผิลัให(กรัะท)าไม�ติ(องรั�บโทษส่)าหรั�บการัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดน่�5น่18.ความผ%ดทำ-�ป็รื่ะกอบด0วยหลายกรื่รื่ม ม-หลกเกณ์ฑ์�อย างไรื่ในการื่พั%จัารื่ณ์าเรื่��องการื่ลงม�อกรื่ะทำ'าความผ%ด

การักรัะท)ากรัรัมหน่;�งกรัรัมใดลังไป ถ0อว�าลังม0อกรัะท)าแลั(ว19.ก/0งใช0กรื่รื่ไกรื่ติดสรื่0อยคอของไก ขาดจัากกน และติกลงยงพั�.นด%น แติ ก/0งยงไม ได0เอาสรื่0อยคอไป็เพัรื่าะ

ติ'ารื่วจัรื่0องบอกให0ไก รื่� 0ติว และเก3บสรื่0อยเส-ยก อน ก&(งม�ความผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย.20.หน อยวางยาพั%ษโหน ง โดยเอายาพั%ษใสในถึ0วยกาแฟ้ของโหน ง โหน งด��มยาพั%ษเข0าไป็แล0ว แติ หน อยเก%ด

สงสารื่จั2งเอายาถึอนพั%ษให0โหน งก%น โหน งจั2งไม เป็�นอนติรื่ายแก กายหรื่�อจั%ติใจั หน่�อยไม�ติ(องรั�บโทษฐาน่พ่ยายามฆ่�าโหน่�ง

หน่�วยท�� 8 เหติ&ยกเว(น่ความผิ�ด

1. บ/คคลไม ติ0องรื่บผ%ดทำางอาญา ถึ0ากฎหมายหรื่�อจัารื่-ติป็รื่ะเพัณ์-ให0อ'านาจักรื่ะทำ'าการื่น.นได02. บ/คคลไม ติ0องรื่บผ%ดทำางอาญา ถึ0าได0กรื่ะทำ'าเพั��อป็Cองกนส%ทำธ์%ของตินเองหรื่�อผ�0อ��นพัอสมควรื่แก เหติ/

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

43

Page 44: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

3. บ/คคลไม ติ0องรื่บผ%ดทำางอาญาบางกรื่ณ์- ถึ0าผ�0เส-ยหายได0ย%นยอมให0กรื่ะทำ'าการื่น.นหรื่�อเป็�นการื่ป็ฏ%บติ%ติามค'าส�งโดยชอบของเจั0าพันกงาน

กฎหมายแลัะจารั�ติปรัะเพ่ณ�ให(อ)าน่าจกรัะท)าได(1. บ/คคลอาจักรื่ะทำ'าการื่อย างใดอย างหน2�งได0โดยไม ติ0องรื่บผ%ดในทำางอาญาถึ0าม-กฎหมายให0อ'านาจับ/คคล

กรื่ะทำ'าการื่เช นน.นได02. ถึ0าได0ม-จัารื่-ติป็รื่ะเพัณ์-ให0อ'านาจับ/คคลกรื่ะทำ'าการื่อย างหน2�งอย างใดได0 หากบ/คคลได0กรื่ะทำ'าการื่เช นน.นลงไป็

ก3ไม ม-ความผ%ดในทำางอาญาเช นเด-ยวกน

กฎหมายให0อ'านาจักรื่ะทำ'าได0เรื่าแยกพั%จัารื่ณ์ากรื่ณ์-ทำ-�กฎหมายให0อ'านาจัแก บ/คคลกรื่ะทำ'าการื่ใดได0โดยกว0างๆ อย างไรื่บ0างเรัาอาจแยกพ่�จารัณากรัณ�ท��กฎหมายให(อ)าน่าจแก�บ&คคลักรัะท)าการัใดได(โดยกวางๆ ด�งติ�อไปน่�5(1) ให(อ)าน่าจแก�พ่น่�กงาน่เจ(าหน่(าท��ใน่การัปฏ�บ�ติ�การัติามหน่(าท�� เช�น่ ให(อ)าน่าจติ)ารัวจใน่การัจ�บก&ม

ผิ,(กรัะท)าผิ�ดเป-น่ติ(น่(2) ให(อ)าน่าจแก�บ&คคลัโดยผิ�าน่การักลั��น่กรัองของพ่น่�กงาน่เจ(าหน่(าท��ก�อน่ เช�น่ บ&คคลัท��ติ(องการั

จะท)าไม(หวงห(าม ติ(องขออน่&ญาติจากพ่น่�กงาน่เจ(าหน่(าท��ก�อน่(3) ให(อ)าน่าจแก�บ&คคลัใน่การัท��จะกรัะท)าก�จการัเพ่0�อปรัะโยชน่.ส่าธ์ารัณะหรั0อเพ่0�อผิ,(อ0�น่ เช�น่ ส่มาช�ก

ส่ภาผิ,(แทน่รัาษฎรัม�เอกส่�ทธ์�ใน่การัแส่ดงความค�ดเห:น่ติ�างๆ ใน่ส่ภาผิ,(แทน่รัาษฎรั บ&คคลัใดจะน่)าไปฟ3องรั(องไม�ได(

(4) ให(อ)าน่าจแก�บ&คคลัเพ่0�อการัปกป3องค&(มครัองส่�ทธ์�หรั0อปรัะโยชน่.ส่&ขส่�วน่ติน่ เช�น่ ค,�ความซี;�งแส่ดงความค�ดเห:น่ใน่กรัะบวน่การัพ่�จารัณาคด�ใน่ศาลัไม�ม�ความผิ�ดฐาน่หม��น่ปรัะมาท

จัารื่-ติป็รื่ะเพัณ์-ให0อ'านาจักรื่ะทำ'าได0จัารื่-ติป็รื่ะเพัณ์-ค�ออะไรื่ จัารื่-ติป็รื่ะเพัณ์-ยกเว0นความผ%ดทำางอาญาของบ/คคลได0อย างไรื่จารั�ติปรัะเพ่ณ�ค0อข(อบ�งค�บแห�งความปรัะพ่ฤติ�ของมน่&ษย.ใน่เรั0�องใดเรั0�องหน่;�งซี;�งถ0อปฏ�บ�ติ�ติามส่0บ

เน่0�องก�น่มาติลัอดเส่ม0อน่เป-น่กฎหมาย โดยม�ได(ม�การัเข�ยน่บ�ญญ�ติ�ไว(เป-น่ลัายลั�กษณ.อ�กษรั หากม�บ�น่ท;กอย,�ใน่ความจ)าแลัะความค�ดของบ&คคลัจารั�ติปรัะเพ่ณ�ยกเว(น่ความผิ�ดทางอาญาของบ&คคลัได( โดยการัท��จารั�ติปรัะเพ่ณ�ให(อ)าน่าจบ&คคลัท��จะกรัะท)าการัอย�างใดอย�างหน่;�งได( แลัะแม(การัน่�5น่จะเข(าองค.ปรัะกอบความผิ�ดอาญาบ&คคลัน่�5น่ก:ไม�ติ(องรั�บผิ�ดแติ�อย�างใด เช�น่ ถ(าจารั�ติปรัะเพ่ณ�ให(อ)าน่าจบ&คคลัเข(าไปเก:บเห:ด เก:บไม(ฟCน่ใน่ท��ด�น่ของผิ,(อ0�น่ได( แลัะได(ม�บ&คคลัเข(าไปกรัะท)าการัด�งกลั�าว เจ(าของท��ด�น่จะฟ3องรั(องด)าเน่�น่คด�ก�บบ&คคลัน่�5น่ใน่ความผิ�ดฐาน่บ&กรั&กแลัะลั�กทรั�พ่ย.ไม�ได(

การักรัะท)าเพ่0�อป3องก�น่ส่�ทธ์�1. บ/คคลจัะติ0องกรื่ะทำ'าการื่ทำ-�กฎหมายบญญติ%ไว0เป็�นความผ%ด เพั��อป็Cองกนส%ทำธ์%ของตินเองหรื่�อผ�0อ��นให0พั0น

จัากภัยนติรื่ายอย างใดอย างหน2�ง2. ภัยนติรื่ายน.นจัะติ0องเก%ดจัากการื่ป็รื่ะทำ/ษรื่0ายอนละเม%ดติ อกฎหมายและใกล0จัะถึ2งซึ่2�งไม อาจัแก0ไขได0โดยว%ธ์-

อ��น3. การื่กรื่ะทำ'าเพั��อป็Cองกนส%ทำธ์%จัะติ0องกรื่ะทำ'าไป็ภัายในขอบเขติทำ-�เหมาะสม

แนวความค%ดเก-�ยวกบการื่ป็Cองกนและความเป็�นมาของกฎหมายไทำยกฎหมายลกษณ์ะอาญา รื่.ศี. 127 ยกเว0นความผ%ดให0แก ผ�0กรื่ะทำ'าเพั��อป็Cองกนหรื่�อไม กฎหมายลั�กษณะอาญา รั.ศ. 127 มาติรัา 50 บ�ญญ�ติ�ว�า ผิ,(ใดกรัะท)าการัอย�างหน่;�งอย�างใดแติ�“

พ่อส่มควรัแก�เหติ& โดยม�ความจ)าเป-น่เพ่0�อป3องก�น่ช�ว�ติ เก�ยรัติ�ยศแลัะช0�อเส่�ยง หรั0อทรั�พ่ย.ของติ�วม�น่ก:ด� หรั0อของผิ,(อ0�น่ก:ด� เพ่0�อให(พ่(น่ภย�น่ติรัายซี;�งเก�ดโดยผิ�ดกฎหมาย ท�าน่ว�าไม�ควรัลังอาญาแก�ม�น่ ถ0อได(ว�ายกเว(น่แติ�”เฉพ่าะโทษม�ได(ยกเว(น่ความผิ�ดให(แติ�อย�างใด ผิ,(กรัะท)าจ;งย�งคงม�ความผิ�ดอย,�อ�ก

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

44

Page 45: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เป็�นการื่กรื่ะทำ'าเพั��อป็Cองกนส%ทำธ์%ของตินเองหรื่�อผ�0อ��นนายด'าบ/กรื่/กเข0าไป็แย งครื่อบครื่องสวนมะม วงของนายแดง ซึ่2�งนายแดงเข0าไป็ป็ล�กอย� ในบรื่%เวณ์ป็=า

สงวนแห งชาติ%โดยไม ชอบด0วยกฎหมาย นายแดงม-อ'านาจัป็Cองกนนายด'าจัากการื่บ/กรื่/กเข0าไป็ในสวนมะม วงได0หรื่�อไม เพั-ยงใด

ติาม ปอ. มาติรัา 68 บ&คคลัอาจกรัะท)าการัใดๆเพ่0�อป3องก�น่ส่�ทธ์�ของติน่หรั0อของผิ,(อ0�น่ให(พ่(น่ภย�น่ติรัายซี;�งเก�ดจากการัปรัะท&ษรั(ายลัะเม�ดติ�อกฎหมายแลัะเป-น่ภย�น่ติรัายท��ใกลั(จะถ;ง ถ(าได(กรัะท)าไปพ่อส่มควรัแก�เหติ&หรั0อไม�เก�น่กว�ากรัณ�ท��จ)าติ(องกรัะท)าเพ่0�อป3องก�น่ ถ0อว�าบ&คคลัน่�5น่ไม�ม�ความผิ�ด

การัท��น่ายแดงเข(าไปท)าส่วน่มะม�วงใน่บรั�เวณปGาส่งวน่แห�งชาติ� แม(จะเป-น่การักรัะท)าท��ผิ�ดกฎหมายอาญา แม(จะไม�อาจกลั�าวอ(างส่�ทธ์�ใดๆ ติ�อรั�ฐก:ติามแติ�น่ายแดงม�อ)าน่าจอ�น่ชอบธ์รัรัมใน่ส่วน่ด�งกลั�าว ซี;�งอาจกลั�าวอ(างติ�อรัาษฎรัด(วยก�น่ได( เม0�อน่ายด)าได(บ&กรั&กเข(าไปแย�งการัครัอบครัองส่วน่มะม�วง ถ0อว�าน่ายด)าได(ก�อให(เก�ดภย�น่ติรัายติ�อส่�ทธ์�ของน่ายแดงโดยไม�ชอบด(วยกฎหมายแลัะเป-น่ภย�น่ติรัาย ซี;�งได(เก�ดข;5น่แลั(วแลัะย�งไม�หมดส่�5น่ไป น่ายแดงย�อมม�อ)าน่าจป3องก�น่ส่�ทธ์�ของติน่ได(พ่อส่มควรัแก�เหติ&แลัะไม�เก�น่กว�ากรัณ�ท��จ)าเป-น่ติ(องป3องก�น่ ซี;�งติาม ปอ. มาติรัา 68 ถ0อว�าการักรัะท)าของน่ายแดงไม�ม�ความผิ�ด (น่�ย ฏ 276/2474)

ให0พั0นภัยนติรื่ายซึ่2�งเก%ดจัากการื่ป็รื่ะทำ/ษรื่0ายอนละเม%ดติ อกฎหมายนายม วงทำะเลอะว%วาทำกบนายครื่าม จันถึ2งข.นชกติ อยกน ม-ผ�0เข0าไป็ห0ามป็รื่าม ทำ.งสองฝ่=ายจั2งเล%กรื่าแยก

ย0ายกนไป็ นายครื่ามเข0าไป็น�งด��มน'.าอย� ทำ-�รื่ 0านขายกาแฟ้ ส วนนายม วงพับไม0ทำ อนโติขนาดเทำ าแขนยางสองศีอก จั2งถึ�อติามไป็ติ-นายครื่ามหลายครื่.ง ถึ�กบ0างไม ถึ�กบ0าง นายครื่ามหน-ไป็จันติรื่อกอย� หลงรื่0าน นายม วงก3ยงติามไป็ติ-อ-ก นายครื่ามหย%บได0ม-ดป็อกผลไม0ทำ-�วางอย� จั2งแทำงสวนไป็หน2�งทำ- ถึ�กทำ-�ช องทำ0องของนายม วงจันเป็�นเหติ/ให0ถึ2งแก ความติามในเวลาติ อมาไม นาน นายครื่ามจัะอ0างว ากรื่ะทำ'าไป็เพั��อป็Cองกนติาม ป็อ. มาติรื่า 68 ได0หรื่�อไม เพั-ยงใด

ติาม ปอ. มาติรัา 68 บ�ญญ�ติ�ว�า ผิ,(ใดจะกรัะท)าการัใดเพ่0�อป3องก�น่ส่�ทธ์�ของติน่ หรั0อของผิ,(อ0�น่ให(“พ่(น่ภย�น่ติรัายซี;�งเก�ดจากการัปรัะท&ษรั(ายอ�น่ลัะเม�ดติ�อกฎหมาย แลัะเป-น่ภย�น่ติรัายท��ใกลั(จะถ;ง ถ(าได(กรัะท)าไปพ่อส่มควรัแก�เหติ& การักรัะท)าน่�5น่เป-น่การัป3องก�น่โดยชอบด(วยกฎหมาย ผิ,(น่�5น่ไม�ม�ความผิ�ด ”

หลั�กส่)าค�ญปรัะการัหน่;�งซี;�งเป-น่เง0�อน่ไขให(ผิ,(กรัะท)าไม�ม�ความผิ�ดค0อ ภย�น่ติรัายท��เก�ดข;5น่จะติ(องเป-น่ภย�น่ติรัายซี;�งเก�ดจากการัปรัะท&ษรั(ายอ�น่ลัะเม�ดติ�อกฎหมาย ถ(าผิ,(กรัะท)าเป-น่ผิ,(ก�อภย�น่ติรัายน่�5น่ข;5น่ด(วยความผิ�ดของติน่ จะอ(างอ)าน่าจป3องก�น่ติาม ปอ. มาติรัา 68 ไม�ได( เช�น่ ถ(าผิ,(กรัะท)าส่ม�ครัใจเข(าว�วาทติ�อส่,(ก�บผิ,(อ0�น่ย�อมไม�อาจอ(างอ)าน่าจป3องก�น่ติาม ปอ. มาติรัา 68 ได( แลัะติ(องม�ความผิ�ดติามท��ได(กรัะท)าลังไป

แติ�กรัณ�น่ายม�วงก�บน่ายครัามน่�5 แม(ใน่ช�5น่แรักน่ายครัามจะส่ม�ครัใจว�วาทติ�อส่,(ก�บน่ายม�วง แติ�เม0�อม�ผิ,(ห(ามปรัาม น่ายครัาม ก:ได(เลั�กรัาไป แลัะได(ไปด0�มน่)5าอย,�ท��รั(าน่ขายกาแฟแลั(ว ถ0อว�าการัส่ม�ครัใจได(ขาดติอน่ไป เม0�อน่ายม�วงได(ใช(ไม(ติ�ท)ารั(ายน่ายครัามอ�ก ถ0อว�าน่ายม�วงได(ก�อให(เก�ดภย�น่ติรัายข;5น่มาใหม� เป-น่ภย�น่ติรัายซี;�งเก�ดจากการัปรัะท&ษรั(ายอ�น่ลัะเม�ดติ�อกฎหมายแลัะใกลั(จะถ;ง โดยน่ายครัามม�ได(ม�ส่�วน่ใน่การัก�อภย�น่ติรัายน่�5ข;5น่มาแติ�อย�างใด การัท��น่ายครัามหย�บม�ดปอกผิลัไม(จ;งแทงส่วน่ไปหน่;�งท� ใน่ขณะท��น่ายม�วงก)าลั�งใช(ไม(ไลั�ติ�ท)ารั(ายติน่อย,�น่�5น่ ถ0อว�าเป-น่การักรัะท)าไปพ่อส่มควรัแก�เหติ& แลัะไม�เก�น่กว�ากรัณ�ท��จ)าติ(องกรัะท)าเพ่0�อป3องก�น่ เพ่รัาะกรัณ�ฉ&กเฉ�น่เช�น่น่�5น่ น่ายครัามย�อมไม�ม�โอกาส่เลั0อกได(ว�าจะแทงส่�วน่ใดของรั�างกายได( ฉะน่�5น่แม�น่ายม�วงจะถ;งแก�ความติาย น่ายครัามก:ไม�ม�ความผิ�ด (น่�ย ฎ 2520/2529)

เป็�นภัยนติรื่ายทำ-�ใกล0จัะถึ2งนายฉั/นพั�ดจัาโติ0เถึ-ยงกบนายเฉั-ยวทำางโทำรื่ศีพัทำ� นายฉั/นโกรื่ธ์แค0นนายเฉั-ยวมาก จั2งพั�ดว านายเฉั-ยวอย า

หน-ไป็ไหน เด-Kยวตินจัะไป็ฆ่ านายเฉั-ยวทำ-�บ0าน แล0ววางห�โทำรื่ศีพัทำ�ลงอย างม-โทำสะรื่/นแรื่ง นายเฉั-ยวเก%ดความกลวเช��อว านายฉั/นจัะฆ่ าตินจัรื่%ง ทำ.งบ0านก3อย� ห างกนเพั-ยง 1 ก%โลเมติรื่เทำ าน.น นายเฉั-ยวจั2งติดส%นใจัพักป็Aนขบรื่ถึออกจัากบ0านไป็หานายฉั/นโดยไป็จัอดรื่ถึอย� ห างจัากบ0านนายฉั/นรื่าว 100 เมติรื่ แล0วไป็ดกซึ่/ มอย� ทำ-�หน0าบ0านนายฉั/น สกครื่� นายฉั/นเป็Hดป็รื่ะติ�พักป็Aนออกมาจัากบ0าน นายเฉั-ยวจั2งย%งนายฉั/นถึ2งแก ความติาย ถึามว านายเฉั-ยวจัะอ0างว ากรื่ะทำ'าไป็เพั��อป็Cองกนติาม ป็อ. มาติรื่า 68 ได0หรื่�อไม

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

45

Page 46: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ติาม ปอ. มาติรัา 68 เรั0�องการัป3องก�น่โดยชอบด(วยกฎหมายน่�5น่ม�หลั�กส่)าค�ญอย,�ปรัะการัหน่;�งว�า ภย�น่ติรัายท��เก�ดข;5น่น่�5น่ติ(องเป-น่ภย�น่ติรัายท��ใกลั(จะถ;งหากภย�น่ติรัายน่�5น่ย�งอย,�ห�างไกลั ก:ไม�เข(าเง0�อน่ไขท��จะป3องก�น่โดยชอบ

กรัณ�น่ายเฉ�ยวย�งน่ายฉ&น่ถ;งแก�ความติายน่�5น่ แม(น่ายเฉ�ยวจะเช0�อว�าน่ายฉ&น่จะไปฆ่�าติน่ท��บ(าน่จรั�งก:ติาม แติ�ภย�น่ติรัายท��จะเก�ดข;5น่ย�งเป-น่ภย�น่ติรัายท��อย,�ห�างไกลัไม�ใกลั(จะถ;ง ซี;�งน่ายเฉ�ยวย�งม�โอกาส่ท��จะหลั�กเลั��ยงภย�น่ติรัายให(พ่(น่ได(โดยว�ธ์�อ0�น่ เช�น่ หน่�ไปให(พ่(น่จากบ(าน่ปKดปรัะติ,บ(าน่เส่�ย ไม�ยอมให(น่ายฉ&น่เข(าไปใน่บ(าน่ได( ไปแจ(งความรั(องท&กข.ก�บติ)ารัวจเป-น่ติ(น่ การัท��น่ายเฉ�ยวติ�ดส่�น่ใจไปด�กย�งน่ายฉ&น่ท��บ(าน่ จ;งเป-น่การักรัะท)าท��ไม�อาจอ(างอ)าน่าจป3องก�น่ติามมาติรัา 68 ได( น่ายเฉ�ยวย�อมม�ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติายโดยไติรั�ติรัองไว(ก�อน่ ติาม ปอ. มาติรัา 289

เป็�นกรื่ณ์-จั'าติ0องกรื่ะทำ'าม-คนรื่0ายลกกรื่ะบ�อ 1 ติว ของนายขวญไป็ นายขวญจั2งติามคนรื่0ายไป็โดยอาศียรื่อยกรื่ะบ�อ และไป็พับ

กรื่ะบ�อผ�กอย� ในป็=าละเมาะ แติ ไม พับคนรื่0าย ขวญเช��อว าคนรื่0ายจัะติ0องกลบมาเอากรื่ะบ�อไป็ จั2งดกซึ่/ มอย� ครื่2�งช�วโมง ได0ม-คนรื่0าย 1 คน จัะมาแก0เช�อกทำ-�ล ามเพั��อเอากรื่ะบ�อไป็ ขวญจั2งใช0ป็Aนทำ-�พักมาด0วยย%งคนรื่0ายถึ2งแก ความติาย ถึามว าขวญจัะอ0างว ากรื่ะทำ'าเพั��อป็Cองกนทำรื่พัย�ได0หรื่�อไม

การัป3องก�น่ส่�ทธ์�ของติน่เองหรั0อผิ,(อ0�น่ติาม ปอ. มาติรัา 68 น่�5น่ม�หลั�กส่)าค�ญปรัะการัหน่;�งว�า จะติ(องเป-น่กรัณ�ท��จ)าติ(องกรัะท)าเพ่0�อป3องก�น่ส่�ทธ์�ของติน่เอง หรั0อผิ,(อ0�น่ให(พ่(น่จากภย�น่ติรัาย หากย�งม�ว�ธ์�อ0�น่ท��จะหลั�กเลั��ยงภย�น่ติรัายได(โดยไม�ติ(องกรัะท)าการัอ�น่กฎหมายบ�ญญ�ติ�ไว(ว�าเป-น่ความผิ�ดแลั(ว บ&คคลัก:ติ(องเลั0อกเอาว�ธ์�อ0�น่น่�5น่

ส่)าหรั�บข(อเท:จจรั�งท��เก�ดข;5น่น่�5 จะเห:น่ได(ว�าน่ายขว�ญติามกรัะบ0อไปท�น่แลั(ว โดยไม�ม�คน่รั(ายอย,�ขณะน่�5น่ ย�อมจะน่)าเอากรัะบ0อกลั�บค0น่ไปได( โดยไม�ติ(องแย�งช�งหรั0อท)ารั(ายติ�อผิ,(ใด การัท��น่ายขว�ญก�บซี&�มรัออย,� แลัะย�งคน่รั(ายจน่ถ;งแก�ความติาย จ;งไม�ถ0อเป-น่กรัณ�ท��จ)าติ(องกรัะท)าเพ่0�อป3องก�น่ น่ายขว�ญย�อมม�ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติาย (น่�ย ฎ 1250/2502 ปรัะช&มใหญ�)

เป็�นการื่กรื่ะทำ'าพัอสมควรื่แก เหติ/นายผาดซึ่2�งเป็�นคนสงบเสง-�ยมเรื่-ยบรื่0อยถึ�กนายโผนซึ่2�งเป็�นนกเลงอนธ์พัาลหาเรื่��องชกติ อยทำ'ารื่0ายบาด

เจั3บในรื่0ายขายของช'า นายผาดล0มลงแล0วนายโผนก3ยงกรื่ะทำ�บซึ่'.าหลายครื่.ง และไม ม-ทำ-ทำ าว าจัะเล%กรื่า นายผาดกลวว านายโผนจัะฆ่ าติน จั2งคว0าขวานผ าฟ้Aนของเจั0าของรื่0านทำ-�วางอย� ใกล0ม�อฟ้;นไป็ทำ-�แข0งของนายโผน 1 ทำ- เป็�นแผลเหวอะหวะ นายโผนล0มลงนอนด%.นครื่วญครื่าง นายผาดล/กข2.นฟ้;นซึ่'.าแล0วซึ่'.าอ-กด0วยความกลวว านายโผนจัะล/กข2.นมาทำ'ารื่0ายตินจันนายโผนถึ2งแก ความติาย นายผาดม-ความผ%ดหรื่�อไม เพั-ยงใด

ติาม ปอ. มาติรัา 68 การัป3องก�น่ส่�ทธ์�ของติน่หรั0อของผิ,(อ0�น่ให(พ่(น่จากภย�น่ติรัายท��ใกลั(จะถ;ง จะติ(องกรัะท)าไปพ่อส่มควรัแก�เหติ& จ;งจะได(รั�บยกเว(น่ความผิ�ด แติ�ถ(ากรัะท)าไปเก�น่ส่มควรัแก�เหติ& ติามมาติรัา 69 ศาลัจะลังโทษน่(อยเพ่�ยงใดก:ได( แลัะถ(ากรัะท)าไปเพ่รัาะความติ0�น่เติ(น่ ความติกใจกลั�วหรั0อความกลั�ว ศาลัจะไม�ลังโทษผิ,(กรัะท)าก:ได(

จากอ&ทาหรัณ. กรัณ�น่ายผิาดใช(ขวาน่ฟAน่น่ายโผิน่ไปหน่;�งท� จน่น่ายโผิน่ได(รั�บบาดแผิลัท��แข(งเหวอะหวะลั(มลังน่อน่ด�5น่ครัวญครัาง ถ0อว�าภย�น่ติรัายได(หมดส่�5น่ลังแลั(ว หากน่ายผิาดจะกรัะท)าไปเพ่�ยงเท�าน่�5น่ย�อมเป-น่การักรัะท)าท��พ่อส่มควรัแก�เหติ& แติ�การัท��น่ายผิาดย�งคงฟAน่ซี)5าแลั(วซี)5าอ�กจน่น่ายโผิน่ถ;งแก�ความติาย เพ่รัาะย�งไม�หายกลั�วน่ายโผิน่น่�5น่ ถ0อว�าเป-น่การักรัะท)าท��ท��เก�น่ส่มควรัแก�เหติ& ไม�ได(รั�บยกเว(น่ความผิ�ด แติ�ศาลัอาจไม�ลังโทษน่ายผิาดเลัยก:ได(ติาม ปอ. มาติรัา 69

ความย�น่ยอมให(กรัะท)าแลัะเหติ&อ0�น่1. ในบางกรื่ณ์- ถึ0าผ�0เส-ยหายย%นยอมให0กรื่ะทำ'าการื่อย างหน2�งอย างใดและย%นยอมน.นไม ขดติ อความสงบ

เรื่-ยบรื่0อยหรื่�อศี-ลธ์รื่รื่มอนด-ของป็รื่ะชาชน ผ�0กรื่ะทำ'าก3ไม ม-ความผ%ดทำางอาญา2. ถึ0าบ/คคลม-หน0าทำ-�ทำ-�ป็ฏ%บติ%ติามค'าส�งโดยชอบของเจั0าพันกงาน บ/คคลน.นไม ติ0องรื่บผ%ดในทำางอาญาแม0ว าจัะ

ได0กรื่ะทำ'าการื่ซึ่2�งกฎหมายบญญติ%ไว0ว าเป็�นความผ%ด

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

46

Page 47: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ความย�น่ยอมให(กรัะท)าความย%นยอมของผ�0เส-ยหายทำ-�ไม ก อให0เก%ดความรื่บผ%ดในทำางอาญาในบางกรื่ณ์-น.น ม-หลกเกณ์ฑ์�อย างไรื่

บ0างม-หลกเกณ์ฑ์�ค�อ(1) ติ0องเป็�นความย%นยอมทำ-�ไม ขดติ อความสงบเรื่-ยบรื่0อยหรื่�อศี%ลธ์รื่รื่มอนด-ของป็รื่ะชาชน(2) ติ0องเป็�นความย%นยอมทำ-�ให0ไว0ติ อผ�0กรื่ะทำ'าก อนหรื่�อขณ์ะกรื่ะทำ'าการื่อนกฎหมายบญญติ%ไว0ว าเป็�น

ความผ%ด(3) ติ0องเป็�นความย%นยอมโดยสมครื่ใจั

การักรัะท)าติามค)าส่��งโดยชอบของเจ(าพ่น่�กงาน่ป็อ.ได0บญญติ%ถึ2งเรื่��องการื่กรื่ะทำ'าติามค'าส�งโดยชอบของเจั0าพันกงานไว0 หรื่�อไม อย างไรื่ และค'าส�งโดย

ชอบของเจั0าพันกงานน.นเป็�นอย างไรื่ติาม ปอ. ม�ได(ม�บทบ�ญญ�ติ�ท��กลั�าวถ;งการักรัะท)าติามค)าส่��งโดยชอบของเจ(าพ่น่�กงาน่ไว(แติ�อย�างไรั

ซี;�งติ�างจากกฎหมายลั�กษณะอาญาท��บ�ญญ�ติ�ว�า การักรัะท)าติามค)าส่��งโดยชอบด(วยกฎหมายไม�ติ(องรั�บโทษ แลัะติาม ปพ่พ่. บ�ญญ�ติ�ว�าการักรัะท)าติามค)าส่��งโดยชอบด(วยกฎหมายไม�ติ(องใช(ค�าส่�น่ไหมทดแทน่ อย�างไรัก:ติาม แม(จะไม�ม�บทบ�ญญ�ติ�ด�งกลั�าวใน่ ปอ. แติ�ย�อมม�ผิลัโดยปรั�ยายว�า เม0�อผิ,(ออกค)าส่��งม�อ)าน่าจออกค)าส่��งโดยชอบด(วยกฎหมายรัะเบ�ยบแบบแผิน่ ผิ,(ปฏ�บ�ติ�ติามค)าส่��งก:ย�อมปฏ�บ�ติ�ติามค)าส่��งน่�5น่โดยชอบเช�น่ก�น่

ค)าส่��งโดยชอบของเจ(าพ่น่�กงาน่น่�5น่ ใน่ช�5น่ติ(น่ผิ,(ส่��งติ(องเป-น่เจ(าพ่น่�กงาน่แลัะม�อ)าน่าจออกค)าส่��งน่�5น่ได(โดยชอบกฎหมายรัะเบ�ยบแบบแผิน่ ส่�วน่ค)าส่��งน่�5น่ไม�จ)าติ(องรัะบ&ว�าเป-น่ค)าส่��งเส่มอไป อาจใช(ถ(อยค)าอย�างอ0�น่ท��ม�ความหมายว�าส่��งให(กรัะท)าติาม ซี;�งอาจเป-น่ข(อติกลังหรั0อส่�ญญาอย�างใดอย�างหน่;�ง ซี;�งถ(าไม�กรัะท)าติามย�อมถ0อว�าผิ�ดส่�ญญาก:ได(

แบบปรัะเม�น่ผิลั หน่�วยท�� 8 เหติ&ยกเว(น่ความผิ�ด

1. เหติ/ยกเว0นความผ%ดค�อ เหติ&บางเหติ&ซี;�งม�อย,�ใน่ขณะกรัะท)าความผิ�ดแลัะเป-น่เหติ&ส่)าค�ญท��ท)าให(ผิ,(กรัะท)าส่ามารัถกรัะท)าการัน่�5น่ได(โดยไม�ม�ความผิ�ดอาญา

2. กฎหมายให0อ'านาจักรื่ะทำ'าได0 หมายความว า กฎหมายให(อ)าน่าจบ&คคลักรัะท)าการัใดๆได(โดยชอบ แม(การัน่�5น่จะฝั่Gาฝั่Cน่บทบ�ญญ�ติ�กฎหมายอาญาซี;�งก)าหน่ดความผิ�ดแลัะโทษไว( บ&คคลัน่�5น่ก:ไม�ม�ความผิ�ด

3. กรื่ณ์-ทำ-�ถึ�อว ากฎหมายให0อ'านาจักรื่ะทำ'าได0ค�อ เจ(าของท��ด�น่ม�อ)าน่าจติ�ดรัากไม(ซี;�งรั&กเข(ามาจากท��ด�น่ติ�ดติ�อ แลัะเอาไว(เส่�ยโดยไม�ม�ความผิ�ดฐาน่ท)าให(เส่�ยทรั�พ่ย.หรั0อลั�กทรั�พ่ย.

4. จัารื่-ติป็รื่ะเพัณ์-ให0อ'านาจักรื่ะทำ'าได0หมายความว า จารั�ติปรัะเพ่ณ�ให(อ)าน่าจบ&คคลักรัะท)าการัใดได(โดยชอบ แม(การักรัะท)าน่�5น่จะฝั่Gาฝั่Cน่บทบ�ญญ�ติ�กฎหมายอาญา ซี;�งก)าหน่ดความผิ�ดแลัะโทษไว( บ&คคลัน่�5น่ก:ไม�ม�ความผิ�ด

5. กรื่ณ์-ทำ-�จัะถึ�อว าจัารื่-ติป็รื่ะเพัณ์-ให0อ'านาจักรื่ะทำ'าได0ค�อ พ่รัะติ�ท)าโทษลั,กศ�ษย. ซี;�งปรัะพ่ฤติ�ผิ�ดรั(ายแรัง6. ส%ทำธ์% หมายความว า ปรัะโยชน่.ใดๆ ท��กฎหมายรั�บรัองค&(มครัองให(7. การื่ป็Cองกนส%ทำธ์%โดยชอบด0วยกฎหมาย หมายความว า บ&คคลัอาจกรัะท)าการัส่��งใดได(โดยไม�ม�ความผิ�ดถ(า

เป-น่การักรัะท)าเพ่0�อป3องก�น่ส่�ทธ์�ของติน่หรั0อของผิ,(อ0�น่โดยชอบด(วยกฎหมาย8. กรื่ณ์-ทำ-�ถึ�อว าเป็�นการื่ป็Cองกนส%ทำธ์%โดยชอบด0วยกฎหมายค�อ ติ)ารัวจย�งผิ,(รั(ายท��ก)าลั�งจ(องปCน่ย�งใส่�รัาษฎรั9. กรื่ณ์-ทำ-�ถึ�อว าเป็�นความย%นยอมให0กรื่ะทำ'าความผ%ดได0และทำ'าให0ผ�0กรื่ะทำ'าไม ม-ความผ%ด เช น คน่ไข(ท)าหน่�งส่0อ

ย�น่ยอมให(น่ายแพ่ทย.ท)าการัผิ�าติ�ดส่มอง10.กรื่ณ์-ทำ-�ถึ�อว าเป็�นการื่กรื่ะทำ'าติามค'าส�งโดยชอบของเจั0าพันกงานไม เป็�นความผ%ด เช น กรัณ�น่ายเข�ยวใช(รัถ

บรัรัท&กก�ญชาของกลัางไปส่ถาน่�ติ)ารัวจท��น่ายติ)ารัวจจ(างให(บรัรัท&กไป11.ติ'ารื่วจัช.นผ�0ใหญ จับผ�0ติ0องหาด0วยตินเองได0โดยไม ติ0องม-หมายจับ ถ0อว�ากฎหมายให(อ)าน่าจ กรัะท)าได(12.สมาช%กสภัาผ�0แทำนรื่าษฎรื่ป็รื่าศีรื่ยเป็Hดโป็งความผ%ดของนายด'ารื่ฐมนติรื่-ทำ-�เวทำ-ป็รื่าศีรื่ยบรื่%เวณ์สนามหลวง

โดยไม ส/จัรื่%ติ กฎหมายไม�ให( อ)าน่าจกรัะท)าได(

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

47

Page 48: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

13.พัรื่ะเฆ่-�ยนติ-ศี%ษย�เพั��ออบรื่มส�งสอนม%ให0พักอาว/ธ์ ถ0อว�าจารั�ติปรัะเพ่ณ�ให(อ)าน่าจกรัะท)าได(14.จัารื่-ติป็รื่ะเพัณ์-ไม�ให(อ)าน่าจกรื่ะทำ'าได0 เช น นายเหล�องเข0าไป็เก3บผลมะม วงทำ-�ติกหล นอย� ในสวนมะม วงของ

นายแสดเพั��อเอาไป็ขาย15.ผ�0ติายถึ�อขวานใหญ บ/กรื่/กเข0าไป็จัะทำ'ารื่0ายจั'าเลยถึ2งในบ0านจั'าเลยจั2งฟ้;นผ�0ติายถึ�กไหล ซึ่0าย ขวานติกจัากม�อ

ผ�0ติายล0มลงหย%บขวานและรื่0องเรื่-ยกให0พัรื่รื่คพัวกมาช วย จั'าเลยจั2งฟ้;นซึ่'.าอ-กหลายทำ- ถ0อว�าเป-น่การัป3องก�น่โดยชอบด(วยกฎหมาย

16.ภัรื่%ยาย�นค/ยกบชายแป็ลกหน0าในทำ-�ลบ สาม-เห3นเข0าจั2งเก%ดความห2งหวงจั2งทำ'ารื่0ายชายน.นได0รื่บบาดเจั3บ ไม�ถ0อว�า เป-น่การัป3องโดยชอบด(วยกฎหมาย

17.นายม วงบ/กรื่/กข2.นไป็บนเรื่�อนของนายครื่าม และเง�.อม-ดไป็ทำ-�นายครื่ามน�งอย� นายครื่ามเข0าติ อส�0แย งม-ดมาได0 และใช0ม-ดน.นแทำงนายม วงได0ทำนทำ- 1 ครื่.ง ในขณ์ะทำ-�แย งม-ดกน ถึ�กทำ-�หน0าอกซึ่0ายเหน�อรื่าวนม นายม วงถึ2งแก ความติาย ถ0อว�าเป-น่การัป3องก�น่พ่อส่มควรัแก�เหติ&

18.นางสาวแจัLวย%นยอมให0แพัทำย�ผ าติดเสรื่%มจัม�ก ถึ�อได0ว าเป็�น ความย�น่ยอมให(กรัะท)าความผิ�ดซี;�งผิ,(กรัะท)าไม�ม�ความผิ�ด

19.นายอ อนย%นยอมให0แพัทำย�ผ าติดเน�.องอกในสมอง แพัทำย�ได0ทำ'าการื่ผ าติดอย างส/ดความสามารื่ถึ แติ นายอ อนถึ2งแก ความติายเพัรื่าะการื่ผ าติด กรัณ�น่�5ถ0อว�า แพ่ทย.ไม�ติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ท)าให(คน่ติายโดยไม�เจติน่า เพ่รัาะผิ,(เส่�ยหายย�น่ยอมให(กรัะท)า

20.นายด'าล�กจั0างของกรื่มป็=าไม0ติดโค นไม0หวงห0ามทำ-�เป็�นโรื่คติามค'าส�งของป็=าไม0เขติเพั��อการื่บ'ารื่/งรื่กษาป็=าติามหลกว%ชาการื่ป็=าไม0 ถ0อว�าเป-น่การัปฏ�บ�ติ�ติามค)าส่��งโดยชอบของเจ(าพ่น่�กงาน่ซี;�งไม�ม�ความผิ�ด

หน่�วยท�� 9 เหติ&ยกเว(น่โทษ

1. บ/คคลไม ติ0องรื่บโทำษทำางอาญาหากได0กรื่ะทำ'าความผ%ดด0วยความจั'าเป็�น2. บ/คคลไม ติ0องรื่บโทำษทำางอาญา ถึ0าได0กรื่ะทำ'าติามค'าส�งทำ-�ม%ชอบของเจั0าพันกงานซึ่2�งตินม-หน0าทำ-�ติ0องป็ฏ%บติ%

ติาม3. บ/คคลไม ติ0องรื่บโทำษทำางอาญาหากเป็�นเด3กอาย/ไม เก%นส%บส-�ป็>4. สาม-ภัรื่%ยาซึ่2�งกรื่ะทำ'าความผ%ดติ อกนในความผ%ดบางป็รื่ะเภัทำซึ่2�งเก-�ยวกบทำรื่พัย�กฎหมายยกเว0นโทำษให0

9.1การักรัะท)าความผิ�ดด(วยความจ)าเป-น่1. หากบ/คคลกรื่ะทำ'าความผ%ดด0วยความจั'าเป็�น เพัรื่าะอย� ในทำ-�บงคบหรื่�อภัายใติ0อ'านาจัซึ่2�งไม สามารื่ถึหล-กเล-�ยง

ขดข�นได0 และกรื่ะทำ'าไป็พัอสมควรื่แก เหติ/ บ/คคลน.นไม ติ0องได0รื่บโทำษ2. หากบ/คคลกรื่ะทำ'าความผ%ดด0วยความจั'าเป็�นเพัรื่าะเพั��อให0พั0นจัากภัยนติรื่ายทำ-�ใกล0จัะถึ2ง และไม สามารื่ถึหล-ก

เล-�ยงให0พั0นโดยว%ธ์-อ��นได0 หากกรื่ะทำ'าไป็พัอสมควรื่แก เหติ/บ/คคลน.นไม ติ0องได0รื่บโทำษเช นเด-ยวกน

9.1.1 กรื่ะทำ'าความผ%ดด0วยความจั'าเป็�นเพัรื่าะอย� ในทำ-�บงคบหรื่�อภัายใติ0อ'านาจันายหม��นใช0ป็Aนข� บงคบนายแสนให0เข-ยนจัดหมายหม%�นป็รื่ะมาทำนายล0านติามค'าส�งของติน ถึ0าขดข�นจัะย%งให0

ติาย นายแสนจั2งยอมเข-ยนจัดหมายหม%�นป็รื่ะมาทำมอบให0กบนายหม��นไป็ใช0ป็รื่ะมาทำนายล0านติามความป็รื่ะสงค� ถึามว านายแสนม-ความผ%ด และถึ�กลงโทำษฐานหม%�นป็รื่ะมาทำนายล0านหรื่�อไม

ติาม ปอ. มาติรัา 67 บ�ญญ�ติ�ไว(ม�ใจความว�า ผิ,(ใดกรัะท)าความผิ�ดด(วยความจ)าเป-น่เพ่รัาะอย,�ใน่ท��บ�งค�บหรั0อภายใติ(อ)าน่าจซี;�งไม�ส่ามารัถหลั�กเลั��ยงได( ถ(าการักรัะท)าน่�5น่ไม�เก�น่ส่มควรัแก�เหติ& ผิ,(น่�5น่ไม�ติ(องรั�บโทษ

จากปAญหา น่ายแส่น่ติกอย,�ภายใติ(อ)าน่าจอาว&ธ์ปCน่ของน่ายหม0�น่ ซี;�งไม�ส่ามารัถหลั�กเลั��ยงหรั0อข�ดข0น่ได( จ;งติ(องยอมเข�ยน่จดหมายหม��น่ปรัะมาทน่ายลั(าน่ติามค)าส่��งของน่ายหม0�น่ จ;งถ0อได(ว�ากรัะท)าความผิ�ดด(วยความจ)าเป-น่ เพ่รัาะอย,�ภายใติ(อ)าน่าจซี;�งไม�ส่ามารัถหลั�กเลั��ยงหรั0อข�ดข0น่ได( แลัะได(กรัะท)าไปไม�เก�น่ส่มควรัแก�เหติ&น่ายแส่น่จ;งได(รั�บยกเว(น่โทษใน่ความผิ�ดฐาน่หม��น่ปรัะมาท

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

48

Page 49: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

9.1.2 กรื่ะทำ'าความผ%ดด0วยความจั'าเป็�นเพัรื่าะเพั��อให0พั0นจัากภัยนติรื่ายเม��อป็>กลายฝ่นติกหนกจันทำ วมนาข0าวของนายแก0วเส-ยหายหมดส%.น พัอป็>น-.พัอฝ่นเรื่%�มติกมาไม มาก นาย

แก0วกลวว าฝ่นจัะติกจันทำ วมนาข0าวของตินเส-ยหายอ-ก จั2งรื่-บข/ดรื่ะบายน'.าจัากนาของตินผ านถึนนสาธ์ารื่ณ์ะไป็ยงคลองรื่ะบายน'.าจันป็รื่ะชาชนสญจัรื่ไป็มาไม สะดวก ถึามว า นายแก0วม-ความผ%ดติาม ป็อ. มาติรื่า 385 หรื่�อไม

ติาม ปอ. มาติรัา 67(2) เรั0�องการักรัะท)าความผิ�ดด(วยความจ)าเป-น่เพ่0�อหลั�กเลั��ยงให(พ่(น่ภย�น่ติรัาย ม�หลั�กส่)าค�ญอย,�ปรัะการัหน่;�งว�า ภย�น่ติรัายท��เก�ดข;5น่น่�5น่ติ(องเป-น่ภย�น่ติรัายท��ใกลั(จะถ;ง หากภย�น่ติรัายน่�5น่ย�งอย,�ห�างไกลัย�อมไม�เข(าเง0�อน่ไขยกเว(น่โทษติามมาติรัา 67(2) น่�5

จากกรัณ�อ&ทาหรัณ. ฝั่น่เพ่�ยงเรั��มติกลังมาไม�มาก ภย�น่ติรัายท��จะเก�ดข;5น่ ค0อน่)5าท�วมติ(น่ข(าวใน่น่าย�งมาไม�ถ;งแลัะไม�เป-น่การัแน่�น่อน่ว�าปFน่�5ฝั่น่จะติกหน่�กจน่น่)5าท�วมน่าหรั0อไม� เม0�อภย�น่ติรัายย�งไม�ใกลั(จน่ถ;งน่ายแก(วย�อมไม�อาจอ(างความจ)าเป-น่ติามมาติรัา 67(2) เพ่0�อเป-น่ข(อแก(ติ�วไม�ติ(องรั�บโทษได( น่ายแก(วจ;งติ(องม�ความผิ�ดแลัะติ(องรั�บโทษติาม ปอ. มาติรัา 385 (น่�ย ฎ 734/2529)

9.2ความไม�ส่ามารัถรั�บผิ�ดชอบแลัะความอ�อน่อาย&1. หากบ/คคลกรื่ะทำ'าความผ%ดในขณ์ะไม สามารื่ถึรื่บผ%ดชอบหรื่�อบงคบตินเองได0 เพัรื่าะม-จั%ติบกพัรื่ องโรื่คจั%ติ

หรื่�อจั%ติฟ้;� นเฟ้Aอน บ/คคลน.นได0รื่บการื่ยกเว0นโทำษ2. หากบ/คคลเสพัส/รื่าหรื่�อส%�งม2นเมาโดยไม รื่� 0ว าส%�งน.นจัะทำ'าให0ม2นเมาหรื่�อถึ�กข�นใจัให0เสพั และได0กรื่ะทำ'าความ

ผ%ดในขณ์ะทำ-�ไม สามารื่ถึรื่� 0ผ%ดชอบหรื่�อบงคบตินเองได0เพัรื่าะความม2นเมา บ/คคลน.นได0รื่บการื่ยกเว0นโทำษเช นเด-ยวกน3. เด3กอาย/ไม เก%นส%บส-�ป็> โดยสภัาพัจั%ติใจัถึ�อว ายงไม อาจัจัะรื่� 0ผ%ดชอบช�วด-หากกรื่ะทำ'าความผ%ด เด3กน.นได0รื่บ

ยกเว0นโทำษ

9.2.1 กรื่ะทำ'าความผ%ดในขณ์ะจั%ติผ%ดป็กติ%นายส/รื่บาล เป็�นพัยานศีาลในคด-ฆ่ าคนติาย ซึ่2�งตินเห3นคนรื่0ายก'าลงฆ่ าบ/ติรื่ชายของตินเองอย� แติ ในช.น

เบ%กความติ อศีาล นายส/รื่บาล กลบให0การื่ว าตินไม เห3นเหติ/การื่ณ์� ไม ทำรื่าบว าบ/ติรื่ชายของตินถึ�กฆ่ าติาย และไม เคยม-บ/ติรื่ชายแติ อย างใด พันกงานอยการื่โจัทำย�พัยายามซึ่กถึามอย างหนก แติ พัยานกลบให0การื่เลอะเล�อนจั'าอะไรื่ไม ได0เลย ทำ.งๆทำ-�เหติ/การื่ณ์�เพั%�งผ านมาเพั-ยงเด�อนเศีษ อยการื่จั2งแจั0งให0พันกงานสอบสวนด'าเน%นคด-กบนายส/รื่บาล ฐานเบ%กความเทำ3จั พันกงานสอบสวนได0ส งนายส/รื่บาลไป็ให0จั%ติแพัทำย�ติรื่วจั จั%ติแพัทำย�รื่ายงานว านายส/รื่บาลเป็�นโรื่คทำ-�เก%ดจัากพั%ษส/รื่า เรื่-ยกว า Korsakov’s Psychosis ทำ'าให0ความจั'าแคบลงอย างเห3นได0ชดและเป็�นอย� นาน จั'าเหติ/การื่ณ์�ทำ-�เพั%�งผ านมาไม ได0 ไม เข0าใจักาลเวลาอย างล2กซึ่2�งและพั�ดติอแหล ถึามว า นายส/รื่บาลม-ความผ%ดและติ0องรื่บโทำษฐานเบ%กความเทำ3จัหรื่�อไม

ติาม ปอ. มาติรัา 65 ผิ,(ใดกรัะท)าความผิ�ดใน่ขณะไม�ส่ามารัถรั,(ผิ�ดชอบหรั0อไม�ส่ามารัถบ�งค�บติน่เองได( เพ่รัาะม�จ�ติบกพ่รั�อง โรัคจ�ติ หรั0อจ�ติฟA� น่เฟCอน่ ผิ,(น่�5น่ไม�ติ(องรั�บโทษส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่

จากปAญหา ปรัากฏว�าน่ายส่&รับาลัเป-น่โรัคจ�ติคอรั.ซีาคอฟว. ม�อาการัจ)าเหติ&การัณ.ท��เพ่��งผิ�าน่มาไม�ได(แลัะพ่,ดติอแหลัน่�าเช0�อว�าการัเบ�กความติ�อศาลัไปเช�น่น่�5น่ เป-น่เพ่รัาะไม�รั,(ส่;กผิ�ดชอบหรั0อไม�ส่ามารัถบ�งค�บติน่เองได( หากรั,(ส่;กผิ�ดชอบหรั0อส่ามารัถบ�งค�บติน่เองได(แลั(ว น่�าเช0�อว�าน่ายส่&รับาลัจะไม�เบ�กความเท:จอย�างแน่�น่อน่ เพ่รัาะคด�ด�งกลั�าวบ&ติรัชายของติน่ถ,กฆ่�าติาย บ�ดาย�อมติ(องม&�งหว�งให(คน่รั(ายถ,กลังโทษ ท�5งการัให(การัก:เลัอะเลั0อน่อย�างไม�น่�าจะเป-น่ไปได( ย�อมไม�ม�ข(อส่งส่�ยเลัยว�าน่ายส่&รับาลักรัะท)าเพ่0�อช�วยเหลั0อคน่รั(ายให(พ่(น่ผิ�ดหรั0อเพ่รัาะเกรังกลั�วอ�น่ติรัายจะเก�ดข;5น่ก�บติน่

กรัณ�น่�5น่ายส่&รับาลัม�ความผิ�ดฐาน่เบ�กความเท:จ แติ�ได(รั�บยกเว(น่โทษ ติาม ปอ. มาติรัา 65

9.2.2 กรื่ะทำ'าความผ%ดในขณ์ะม2นเมาบ/คคลทำ-�เป็�นโรื่คจั%ติจัากพั%ษส/รื่าหรื่�อจัากยาเสพัติ%ดได0กรื่ะทำ'าความผ%ดในขณ์ะทำ-�ไม สามารื่ถึรื่� 0ผ%ดชอบหรื่�อใน

ขณ์ะทำ-�ไม สามารื่ถึบงคบตินเองได0 บ/คคลน.นจัะได0รื่บยกเว0นโทำษหรื่�อไม อย างไรื่บ&คคลัน่�5น่ได(รั�บยกเว(น่โทษติาม ปอ. มาติรัา 65 โดยติรัง เพ่รัาะถ0อว�ากรัะท)าผิ�ดใน่ขณะท��ไม�รั,(ส่;กผิ�ด

ชอบ หรั0อไม�ส่ามารัถบ�งค�บติน่เองได(เพ่รัาะโรัคจ�ติติามมาติรัา 65 ม�ใช�กรัณ�ม;น่เมาเพ่รัาะเส่พ่ส่&รัาหรั0อส่��งเมาอย�างอ0�น่ติาม ปอ. มาติรัา 66

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

49

Page 50: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

9.2.3 เด3กอาย/ไม เก%นส%บส-�ป็>กรื่ะทำ'าความผ%ดเด3กอาย/ 1 ขวบเศีษเห3นพั-�เล-.ยงนอนหลบและกรื่นเส-ยงดง รื่� 0ส2กก2�งกลว ก2�งรื่'าคาญ จั2งเอาของแข3งทำ-�วาง

อย� ใกล0ติว ทำ/บทำ-�ป็ากของพั-�เล-�ยงเพั��อให0หย/ดกรื่น ทำ'าให0ฟ้;นของพั-�เล-�ยงหก 1 ซึ่-� โดยทำ-�เด3กไม รื่� 0ว าการื่ทำ-�ตินกรื่ะทำ'าเช นน.นจัะทำ'าให0พั-�เล-.ยงได0รื่บบาดเจั3บ ถึามว า เด3กน.นม-ความผ%ดฐานทำ'ารื่0ายรื่ างกายหรื่�อไม อย างไรื่

ติาม ปอ.มาติรัา 73 เด:กอาย&ไม�เก�น่เจ:ดปF กรัะท)าการัอ�น่กฎหมายบ�ญญ�ติ�ว�าเป-น่ความผิ�ดเด:กน่�5น่ไม�ติ(องรั�บโทษซี;�งหมายความว�า เด:กน่�5น่จะติ(องม�ความรั,(ส่;กผิ�ดชอบเพ่�ยงพ่อท��จะเข(าใจว�าติน่ติน่ก)าลั�งกรัะท)าส่��งใด แลัะจะเก�ดผิลัอ)าไรัข;5น่จากการักรัะท)าน่�5น่ แติ�ถ(าเด:กน่�5น่ย�งเป-น่ทารักไม�รั,(ไม�เข(าใจถ;งส่��งท��ติน่กรัะท)า ถ0อว�าย�งไม�รั,(ส่)าน่;กใน่การักรัะท)า จ;งไม�ติ(องม�ความรั�บผิ�ดใน่ทางอาญา ติาม ปอ. มาติรัา 59 เพ่รัาะขาดเจติน่า

จากอ&ทาหรัณ. เด:กอาย&เพ่�ยง 1 ขวบเศษ ย�งไม�รั,(ส่)าน่;กใน่การัท��กรัะท)า ไม�เข(าใจว�าการัท��ติน่เอาของแข:งท&บติ�ปากของพ่��เลั�5ยงจะท)าให(พ่��เลั�5ยงได(รั�บบาดเจ:บ เข(าใจแติ�เพ่�ยงว�าจะท)าให(พ่��เลั�5ยงหย&ดกรัน่ได(เท�าน่�5น่ เช�น่น่�5 ม�ใช�กรัณ� ติาม ปอ. มาติรัา 73 ซี;�งเด:กได(รั�บยกเว(น่โทษ แติ�เป-น่กรัณ�ท��เด:กไม�ติ(องรั�บผิ�ดใน่ทางอาญา ติาม ปอ. มาติรัา 59

9.3การักรัะท)าติามค)าส่��งท��ม�ชอบด(วยกฎหมายแลัะความเป-น่ส่าม�ภรั�ยา1. ถึ0าบ/คคลม-หน0าทำ-�ติ0องป็ฏ%บติ%ติามค'าส�งของเจั0าพันกงาน แม0ค'าส�งน.นจัะม%ชอบด0วยกฎหมายผ�0น.นก3ไม ควรื่

รื่บโทำษจัากการื่กรื่ะทำ'าของติน เว0นแติ จัะรื่� 0ว าค'าส�งน.นม%ชอบด0วยกฎหมาย2. สาม-ภัรื่%ยากรื่ะทำ'าความผ%ดติ อกนในความผ%ดบางป็รื่ะเภัทำ ซึ่2�งไม กรื่ะทำบติ อความสงบเรื่-ยบรื่0อยหรื่�อศี-ลธ์รื่รื่ม

อนด-ของป็รื่ะชาชนควรื่ได0รื่บการื่ยกเว0นโทำษ

9.3.1 การักรัะท)าติามค)าส่��งท��ม�ชอบด(วยกฎหมายของเจ(าพ่น่�กงาน่เหติ/ใดกฎหมายจั2งติ0องยกเว0นโทำษให0แก ผ�0ป็ฏ%บติ%ติามค'าส�งทำ-�ม%ชอบของเจั0าพันกงานติามมาติรื่า 70

เหติ&ท��กฎหมายติ(องยกเว(น่โทษให(แก�ผิ,(ปฏ�บ�ติ�ติามค)าส่��งท��ม�ชอบของเจ(าพ่น่�กงาน่ติามมาติรัา 70

เน่0�องจากผิ,(กรัะท)าม�หน่(าท��หรั0อเช0�อโดยส่&จรั�ติว�าม�หน่(าท��ติ(องปฏ�บ�ติ�ติาม ถ(าลังโทษก:จะไม�เป-น่ธ์รัรัมแก�เขา อ�กท�5ง เพ่0�อจะม�ให(ผิ,(อย,�ใติ(บ�งค�บบ�ญชาติ(องเก�ดความไม�แน่�ใจใน่ความถ,กติ(องของค)าส่��งของผิ,(บ�งค�บบ�ญชา อ�น่จะเก�ดผิลัเส่�ยติ�อการัปฏ�บ�ติ�งาน่รัาชการัท��วๆไปได(

ทำ-�ว าบ/คคลม-หน0าทำ-�ติ0องป็ฏ%บติ%ติามค'าส�งของเจั0าพันกงานน.น หน0าทำ-�ดงกล าวก'าหนดไว0ด0วยหรื่�อไม หน่(าท��ของบ&คคลัติามมาติรัา 70 น่�5น่ อาจก)าหน่ดไว(ใน่กฎหมาย รัะเบ�ยบแบบแผิน่ ค)าส่��งท��วไปหรั0อค)า

ส่��งเฉพ่าะครัาวก:ได(

ทำ-�ว าเช��อโดยส/จัรื่%ติว าม-หน0าทำ-�ติ0องป็ฏ%บติ%ติามค'าส�งของเจั0าพันกงานน.นเป็�นเช นไรื่ท��ว�าเช0�อโดยส่&จรั�ติว�าม�หน่(าท��ปฏ�บ�ติ�ติามค)าส่��งของเจ(าพ่น่�กงาน่น่�5น่ กลั�าวค0อ ผิ,(ซี;�งได(รั�บค)าส่��งของเจ(า

พ่น่�กงาน่เช0�อโดยไม�ติ�ดใจส่งส่�ยว�าติน่ติ(องท)าติามค)าส่��งน่�5น่ ถ(าไม�กรัะท)าติามติน่อาจจะติ(องม�ความผิ�ด ทางอาญาหรั0อติ(องรั�บโทษทางว�น่�ยแลั(วแติ�กรัณ� บ&คคลัปรัะเภทน่�5อาจจะได(แก� บ&คคลัผิ,(อย,�ใติ(บ�งค�บบ�ญชาของเจ(าพ่น่�กงาน่ติ(องปฏ�บ�ติ�ติามค)าส่��งติ�างๆ อย,�เส่มอจ;งเก�ดความเช0�อม��น่โดยไม�ม�ข(อส่งส่�ยใดๆ ว�าติน่ม�หน่(าท��ติ(องปฏ�บ�ติ�ติามค)าส่��งเจ(าพ่น่�กงาน่น่�5น่ใน่กรัณ�อ0�น่ๆด(วย หรั0อบ&คคลัผิ,(รั�บค)าส่��งก�บเจ(าพ่น่�กงาน่ผิ,(ออกค)าส่��งม�ความส่�มพ่�น่ธ์.ก�น่ติามรัะเบ�ยบแบบแผิน่อย�างใดอย�างหน่;�ง ซี;�งเป-น่ช�องทางให(เก�ดความเข(าใจเช0�อถ0อไปว�าติน่ม�หน่(าท��ติ(องปฏ�บ�ติ�ติามค)าส่��งของเจ(าพ่น่�กงาน่น่�5น่ เช�น่ ลั,กบ(าน่ก�บผิ,(ใหญ�บ(าน่ เป-น่ติ(น่ หรั0อบ&คคลัผิ,(น่�5น่อาจเป-น่ผิ,(อย,�ใน่อ)าน่าจควบค&มด,แลัของเจ(าพ่น่�กงาน่ติามกฎหมาย จ;งเช0�อโดยส่&จรั�ติว�าเจ(าพ่น่�กงาน่ม�อ)าน่าจส่��งให(ติน่กรัะท)าการัอย�างใดอย�างหน่;�ง เช�น่ น่�กโทษก�บผิ,(ค&ม เป-น่ติ(น่

9.3.2 ส่าม�ภรั�ยากรัะท)าความผิ�ดติ�อก�น่ใน่ความผิ�ดบางปรัะเภทสาม-ภัรื่รื่ยากรื่ะทำ'าความผ%ดติ อกนหมายความว าอย างไรื่ส่าม�ภรั�ยากรัะท)าความผิ�ดติ�อก�น่หมายความว�า ส่าม�หรั0อภรั�ยาเป-น่ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดโดยลั)าพ่�งผิ,(เด�ยว

เป-น่ติ�วการัรั�วมก�น่ก�บผิ,(อ0�น่ เป-น่ผิ,(ก�อให(ผิ,(อ0�น่กรัะท)าความผิ�ดหรั0อเป-น่ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่ผิ,(อ0�น่กรัะท)าความผิ�ด แลัะ

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

50

Page 51: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ภรั�ยาหรั0อส่าม�เป-น่ผิ,(เส่�ยหายโดยติรังใน่การักรัะท)าความผิ�ดน่�5น่ เช�น่ ส่าม�เป-น่ผิ,(ลั�กทรั�พ่ย.ของภรั�ยา ส่าม�รั�วมก�บผิ,(อ0�น่ลั�กทรั�พ่ย.ของภรั�ยา ส่าม�ใช(คน่อ0�น่ลั�กทรั�พ่ย.ของภรั�ยา เป-น่ติ(น่

ถึ0าสาม-ภัรื่%ยากรื่ะทำ'าความผ%ดติ อกนในความความผ%ดติามทำ-�รื่ะบ/ไว0ในมาติรื่า 71 หรื่�อม-ผ�0อ��นเป็�นติวการื่ ผ�0ก อให0กรื่ะทำ'าความผ%ด หรื่�อผ�0สนบสน/นด0วยผ�0อ��นน.นได0รื่บยกเว0นโทำษติามมาติรื่า 71 ด0วยหรื่�อไม อย างไรื่

ผิ,(อ0�น่ท��เป-น่ติ�วการัรั�วมกรัะท)าความผิ�ดด(วยส่าม�หรั0อภรั�ยา เป-น่ผิ,(ก�อให(ส่าม�หรั0อภรั�ยากรัะท)าความผิ�ดติ�อก�น่หรั0อเป-น่ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่ให(ส่าม�หรั0อภรั�ยากรัะท)าความผิ�ดติ�อก�น่ไม�ได(รั�บยกเว(น่โทษติามมาติรัา 71 เพ่รัาะเหติ&ยกเว(น่โทษติามมาติรัา 71 เป-น่เหติ&ส่�วน่ติ�วของส่าม�หรั0อภรั�ยาติามมาติรัา 89

ถึ0าสาม-ภัรื่%ยารื่ วมกนกรื่ะทำ'าความผ%ดติามทำ-�รื่ะบ/ไว0ในมาติรื่า 71 ติ อบ/คคลภัายนอก สาม-ภัรื่%ยาจัะได0รื่บการื่ยกเว0นโทำษติามมาติรื่า 71 วรื่รื่คแรื่กหรื่�อไม อย างไรื่

ส่าม�ภรั�ยาท��รั�วมก�น่กรัะท)าความผิ�ดติ�อบ&คคลัภายน่อก ไม�ได(รั�บการัยกเว(น่โทษติามมาติรัา 71 วรัรัคแรักเพ่รัาะไม�ใช�เป-น่กรัณ�ท��ส่าม�หรั0อภรั�ยากรัะท)าผิ�ดติ�อก�น่แติ�อย�างใด

แบบปรัะเม�น่ผิลั หน่�วยท�� 9 เหติ&ยกเว(น่โทษ

1. เหติ/ยกเว0นโทำษ หมายความว า เหติ&ท��ยกเว(น่เฉพ่าะโทษแติ�ไม�ยกเว(น่ความผิ�ด2. การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดด0วยความจั'าเป็�น หมายความว า ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดอย,�ใน่ท��บ�งค�บหรั0อภายใติ(อ)าน่าจ

ซี;�งไม�ส่ามารัถหลั�กเลั��ยงเพ่0�อข�ดข0น่ได(3. กรื่ณ์-ทำ-�เป็�นการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดด0วยความจั'าเป็�น ค�อ พ่น่�กงาน่ด�บเพ่ลั�งท)ารัายรั�5วบ(าน่เพ่0�อส่ก�ดติ(น่เพ่ลั�ง4. การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดขณ์ะจั%ติผ%ดป็กติ% หมายความว า กรัะท)าความผิ�ดใน่ขณะไม�ส่ามารัถรั,(ผิ�ดชอบหรั0อไม�

ส่ามารัถบ�งค�บติน่เองได( เพ่รัาะม�จ�ติบกพ่รั�อง โรัคจ�ติหรั0อจ�ติฟA� น่เฟCอน่5. การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดในขณ์ะม2นเมาได0จัะรื่บการื่ยกเว0นโทำษถึ0าหาก ถ,กข0น่ใจให(เส่พ่ส่��งม;น่เมาจน่บ�งค�บ

ติน่เองไม�ได(6. เด3กกรื่ะทำ'าความผ%ดไม ติ0องรื่บโทำษ หากเด3กน.น ม�อาย&ไม�เก�น่ 14 ปF 7. ผ�0กรื่ะทำ'าติามค'าส�งทำ-�ม%ชอบของเจั0าพันกงานได0รื่บยกเว0นโทำษ ถึ0าหาก ม-หน0าทำ-�ติ0องป็ฏ%บติ%ติามค'าส�งน.น8. สาม-ภัรื่%ยา กรื่ะทำ'าผ%ดติ อกนในความผ%ดบางป็รื่ะเภัทำจัะได0รื่บยกเว0นโทำษ ถึ0าหาก จดทะเบ�ยน่ส่มรัส่ก�น่9. สาม-ภัรื่%ยากรื่ะทำ'าผ%ดติ อกนในความผ%ดฐานใดจั2งได0รื่บยกเว0นโทำษ ท)าให(เส่�ยทรั�พ่ย.10.กรื่ณ์-ติ อไป็น-.ไม�ได(รั�บการัยกเว(น่โทษในการื่กรื่ะทำ'าความผ%ด เช น เจ(าพ่น่�กงาน่ส่��งให(ย�งคน่รั(ายท��หลับหน่�

ท��ค&มข�ง11.นายหอมไม ไป็คดเล�อกทำหารื่ติามหมายนด เพัรื่าะนายหวลใช0ป็Aนบงคบม%ให0ไป็ ถึ�อว าเป็�นการื่กรื่ะทำ'าความผ%ด

ด0วยความจั'าเป็�นเพัรื่าะอย� ในทำ-�บงคบหรื่�อภัายใติ0อ'านาจัซึ่2�งไม สามารื่ถึหล-กเล-�ยงหรื่�อขดข�นได012.นายรื่ะบาดถึ�กง� เห ากด เพัรื่าะไป็ติ-กบในทำ/ งนา นายรื่ะเบ-ยนจั2งลกรื่ถึจักรื่ยานยนติ�ของนายรื่ะบมพัานาย

รื่ะบาดไป็ฉั-ดเซึ่รื่/ ม เพัรื่าะไม ม-ยานพัาหนะอย างใดทำ-�จัะพัาไป็ให0ได0ทำนทำ วงทำ- ถ0อเป-น่กรัะท)าความผิ�ดด(วยความจ)าเป-น่เพ่รัาะเพ่0�อให(ติน่เองหรั0อผิ,(อ0�น่พ่(น่จากภย�น่ติรัายท��ใกลั(จะถ;งแลัะไม�ส่ามารัถหลั�กเลั��ยงให(พ่(น่โดยว�ธ์�อ0�น่ใดได( เม0�อภย�น่ติรัายน่�5น่ติน่ม�ได(ก�อให(เก�ดข;5น่เพ่รัาะความผิ�ดของติน่

13.นายเห-.ยม นายโหด และเด3กชายหอยโดยสารื่เรื่�อไป็ในทำะเล เรื่�อได0อป็ป็างคนทำ.งสามลงเรื่�อล'าเด-ยวกนลอยล'าอย� ในทำะเลเป็�นเวลาหลายวน นายเห-.ยมและนายโหดห%วโหยจันทำนไม ได0 เห3นเด3กชายหอยใกล0จัะติายเพัรื่าะอดอาหารื่และน'.า จั2งรื่ วมกนฆ่ าเด3กชายหอยก%นเป็�นอาหารื่ ทำ'าให0รื่อดติาย กรัณ�น่�5ถ0อว�า น่ายเห�5ยมแลัะน่ายโหดม�ความผิ�ด แลัะติ(องรั�บโทษฐาน่ฆ่�าคน่ติาย เพ่รัาะการัฆ่�าเด:กชายหอยเป-น่อาหารัม�ใช�ว�ธ์�ส่&ดท(ายท��จะหลั�กเลั��ยงให(พ่(น่ภย�น่ติรัายค0อความติายเพ่รัาะการัอดอาหารั

14.นายจั�Lเป็�นโรื่คติอแหลอนเก%ดจัากพั%ษส/รื่าชอบพั�ดโกหกโดยบงคบตินเองไม ได0 เม��อไป็เบ%กความทำ-�ศีาลจั2งเก%ดความเทำ3จั เรื่��องน-.ผ�0กรื่ะทำ'าได0รื่บการื่ยกเว0นโทำษเพัรื่าะกรื่ะทำ'าความผ%ดในขณ์ะจั%ติผ%ดป็กติ%ติาม ป็อ.มาติรื่า 65

มาติรื่า 65 ผ�0ใดกรื่ะทำ'าความผ%ดในขณ์ะไม สามารื่ถึรื่� 0ผ%ดชอบหรื่�อไม สามารื่ถึบงคบตินเองได0 เพัรื่าะม-จั%ติบกพัรื่ อง โรื่คจั%ติ หรื่�อจั%ติฟ้;� นเฟ้Aอน ผ�0น .นไม ติ0องรื่บโทำษส'าหรื่บความผ%ดน.น

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

51

Page 52: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

แติ ถึ0าผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดยงสามารื่ถึรื่� 0ผ%ดชอบอย� บ0าง หรื่�อยงสามารื่ถึบงคบตินเองได0บ0าง ผ�0น .นติ0องรื่บโทำษส'าหรื่บความผ%ดน.น แติ ศีาลจัะลงโทำษน0อยกว าทำ-�กฎหมายก'าหนดไว0ส'าหรื่บความผ%ดน.นเพั-ยงใดก3ได0

15.นายซึ่อกเป็�นโรื่คจั%ติเช��อว าโลกจัะแติก จั2งฆ่ านายซึ่อนถึ2งแก ความติายเพั��อช วยโลกม%ให0แติก กรื่ณ์-น-.ถึ�อว า ศีาลจัะลงโทำษนายซึ่อกน0อยกว าทำ-�กฎหมายก'าหนดไว0 ส'าหรื่บความผ%ดฐานฆ่ าคนติายเพั-ยงใดก3ได0 หากป็รื่ากฏข0อเทำ3จัจัรื่%งเพั%�มเติ%มว า นายซึ่อกไม ม�นใจัในความเช��อของตินนก และยงม-ความค%ดในขณ์ะทำ-�ฆ่ านายซึ่อนว าตินอาจัติ%ดค/กฐานฆ่ าคนติาย

16.นายอ%�มก%นเห3ดเมาโดยไม รื่� 0ว าเป็�นเห3ดเมาเป็�นเหติ/ให0ม2นเมาจันบงคบตินเองไม ได0 เอาดาบไล ฟ้;นนายอ วม บาดเจั3บ กรื่ณ์-น-.ผ�0กรื่ะทำ'าได0รื่บการื่ยกเว0นโทำษส'าหรื่บความผ%ดทำ-�กรื่ะทำ'า

17.ติาม ป็อ.มาติรื่า 74 บญญติ%ว า เด3กอาย/กว า 7 ป็> แติ ยงไม เก%น 14 ป็> กรื่ะทำ'าการื่อนกฎหมายบญญติ%เป็�นความผ%ด เด:กน่�5น่ไม�ติ(องรั�บโทษ แติ�ให(ศาลัม�อ)าน่าจท��จะด)าเน่�น่การั ด�งติ�อไปน่�5ค0อ ว�ากลั�าวติ�กเติ0อน่เด:กน่�5น่แลั(วปลั�อยติ�วไป แลัะถ(าศาลัเห:น่ส่มควรัท��จะเรั�ยกบ�ดามารัดาผิ,(ปกครัองหรั0อบ&คคลัท��เด:กน่�5น่อาศ�ยอย,�มาติ�กเติ0อน่ด(วยก:ได(

มาติรื่า 74 เด3กอาย/กว าเจั3ดป็>แติ ยงไม เก%นส%บส-�ป็>กรื่ะทำ'าการื่อนกฎหมายบญญติ%ไว0เป็�นความผ%ด เด3กน.นไม ติ0องรื่บโทำษแติ ให0ศีาลม-อ'านาจัทำ-�จัะด'าเน%นการื่ดงติ อไป็น-.

(1) ว ากล าวติกเติ�อนเด3กน.น แล0วป็ล อยติวไป็ และถึ0าศีาลเห3นสมควรื่จัะเรื่-ยกบ%ดามารื่ดา ผ�0ป็กครื่อง หรื่�อบ/คคลทำ-�เด3กน.นอาศียอย� มาติกเติ�อนด0วยก3ได0

(2) ถึ0าศีาลเห3นว าบ%ดามารื่ดา หรื่�อผ�0ป็กครื่องสามารื่ถึด�แลเด3กน.นได0 ศีาลจัะม-ค'าส�งให0มอบติวเด3กน.นให0แก บ%ดามารื่ดา หรื่�อผ�0ป็กครื่องไป็ โดยวางข0อก'าหนดให0บ%ดามารื่ดาหรื่�อผ�0ป็กครื่องรื่ะวงเด3กน.นไม ให0 ก อเหติ/รื่0ายติลอดเวลาทำ-�ศีาลก'าหนด ซึ่2�งติ0องไม เก%นสามป็>และก'าหนด จั'านวนเง%นติามทำ-�เห3นสมควรื่ ซึ่2�งบ%ดามารื่ดาหรื่�อผ�0ป็กครื่องจัะติ0อง ช'ารื่ะติ อศีาลไม เก%นครื่.งละหน2�งพันบาทำในเม��อเด3กน.นก อเหติ/รื่0ายข2.น

ถึ0าเด3กน.นอาศียอย� กบบ/คคลอ��นนอกจัากบ%ดามารื่ดาหรื่�อผ�0ป็กครื่อง และศีาลเห3นว าไม สมควรื่ จัะเรื่-ยกบ%ดามารื่ดาหรื่�อผ�0ป็กครื่องมาวางข0อก'าหนดดงกล าวข0างติ0นศีาลจัะเรื่-ยกติวบ/คคลทำ-�เด3กน.นอาศียอย� มา สอบถึามว า จัะยอมรื่บข0อก'าหนดทำ'านองทำ-�บญญติ%ไว0ส'าหรื่บบ%ดามารื่ดา หรื่�อผ�0ป็กครื่องดงกล าวมาข0างติ0น หรื่�อไม ก3ได0 ถึ0าบ/คคลทำ-�เด3กน.นอาศียอย� ยอมรื่บข0อก'าหนดเช นว าน.น ก3ให0ศีาลม-ค'าส�งมอบติวเด3ก ให0แก บ/คคลผ�0น.นไป็โดยวางข0อก'าหนดดงกล าว

(3) ในกรื่ณ์-ทำ-�ศีาลมอบติวเด3กให0แก บ%ดามารื่ดา ผ�0ป็กครื่องหรื่�อ บ/คคลทำ-�เด3กน.นอาศียอย� ติาม (2) ศีาลจัะก'าหนดเง��อนไขเพั��อค/มความ ป็รื่ะพัฤติ%เด3กน.นเช นเด-ยวกบทำ-�บญญติ%ไว0ใน มาติรัา 56 ด0วยก3ได0 ใน กรื่ณ์-เช นว าน-. ให0ศีาลแติ งติ.งพันกงานค/มป็รื่ะพัฤติ%หรื่�อพันกงานอ��นใด เพั��อค/มป็รื่ะพัฤติ%เด3กน.น

(4) ถึ0าเด3กน.นไม ม-บ%ดามารื่ดาหรื่�อผ�0ป็กครื่อง หรื่�อม-แติ ศีาลเห3นว าไม สามารื่ถึด�แลเด3กน.นได0 หรื่�อถึ0าเด3กอาศียอย� กบบ/คคลอ��นนอกจัากบ%ดามารื่ดาหรื่�อผ�0ป็กครื่องและบ/คคลน.นไม ยอมรื่บข0อก'าหนดดงกล าวใน (2) ศีาลจัะม-ค'าส�งให0มอบติวเด3กน.นให0อย� กบบ/คคลหรื่�อองค�การื่ทำ-�ศีาลเห3นสมควรื่ เพั��อด�แลอบรื่มและส�งสอนติามรื่ะยะเวลาทำ-�ศีาลก'าหนดก3ได0ในเม�� อบ/คคลน.นหรื่�อองค�กรื่น.นย%นยอม ในกรื่ณ์-เช นว าน-.ให0บ/คคลหรื่�อองค�การื่น.นม-อ'านาจัเช นผ�0ป็กครื่องเฉัพัาะเพั��อด�แล อบรื่มและส�งสอน รื่วมติลอดถึ2งการื่ก'าหนดทำ-�อย� และการื่จัดให0เด3กม-งานทำ'าติามสมควรื่ หรื่�อ

(5) ส งติวเด3กน.นไป็โรื่งเรื่-ยน หรื่�อสถึานฝ่Rกอบรื่ม หรื่�อสถึานทำ-�ซึ่2�งจัดติ.งข2.นเพั��อฝ่Rกและอบรื่มเด3ก ติลอดรื่ะยะเวลาทำ-�ศีาลก'าหนดแติ อย าให0เก%นกว าทำ-�เด3กน.นจัะม-อาย/ครื่บส%บแป็ดป็>

ค'าส�งของศีาลในข0อ (2) (3) (4) และ (5) น.น ถึ0าในขณ์ะใดภัายในรื่ะยะเวลาทำ-�ศีาลก'าหนดไว0 ความป็รื่ากฏแก ศีาลโดยศีาลรื่� 0เองหรื่�อติามค'าเสนอของผ�0ม-ส วนได0เส-ย พันกงานอยการื่ หรื่�อบ/คคลหรื่�อองค�กรื่ทำ-�ศีาลมอบติวเด3กเพั��อด�แลอบรื่มและส�งสอนหรื่�อเจั0าพันกงานว าพัฤติ%การื่ณ์�เก-�ยวกบค'าส�งน.นได0เป็ล-�ยนแป็ลงไป็ ก3ให0ศีาลม-อ'านาจัเป็ล-�ยนแป็ลงแก0ไขค'าส�งน.น หรื่�อม-ค'าส�งใหม ติามอ'านาจัในมาติรื่าน-.

18.พัลติ'ารื่วจัได0รื่บค'าส�งจัากนายติ'ารื่วจัให0ทำ'ารื่0ายผ�0ติ0องหาเพั��อให0รื่บสารื่ภัาพัติามทำ-�เคยป็ฏ%บติ%มา ดงน-. ผิ,(ท��กรัะท)าติามค)าส่��งของเจ(าพ่น่�กงาน่ติ(องรั�บโทษ

19.สาม-รื่ วมกบผ�0อ��นช%งทำรื่พัย�ของภัรื่%ยาตินเอง ส่าม�ติ(องรั�บโทษใน่ความผิ�ดท��กรัะท)า

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

52

Page 53: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

20. เด3กอาย/ 2 ขวบ กรื่ะทำ'าการื่อนกฎหมายบญญติ%ไว0เป็�นความผ%ด เด:กน่�5น่ไม�ม�ความผิ�ดเพ่รัาะย�งไรั(เด�ยงส่าไม�รั,(ส่)าน่;กว�าติน่ก)าลั�งกรัะท)าความผิ�ด

หน่�วยท�� 10 เหติ&ลัดโทษ

1. บ/คคลอาจัได0รื่บการื่ลดโทำษหากได0กรื่ะทำ'าความผ%ดขณ์ะบนดาลโทำสะ2. บ/คคลอาจัได0รื่บการื่ลดโทำษเช นกน หากได0กรื่ะทำ'าความผ%ดโดยไม รื่� 0ว าม-กฎหมายอนบญญติ%ไว0เป็�นความผ%ด

เป็�นญาติ%ใกล0ช%ดกรื่ะทำ'าความผ%ดติ อกนในความผ%ดป็รื่ะเภัทำ เป็�นบ/คคลอาย/กว าส%บส-�ป็>แติ ไม เก%นย-�ส%บป็> หรื่�อม-เหติ/บรื่รื่เทำาโทำษ

10.1 บ�น่ดาลัโทส่ะ1. ผ�0ทำ-�จัะอ0างเหติ/บนดาลโทำสะเพั��อการื่ลดหย อนโทำษได0จัะติ0องถึ�กข มเหงอย างรื่0ายแรื่ง และด0วยเหติ/อนไม เป็�น

ธ์รื่รื่ม2. กรื่ะทำ'าความผ%ดติ อผ�0ข มเหงจัะติ0องกรื่ะทำ'าในขณ์ะทำ-�ม-การื่ข มเหงน.น จั2งจัะถึ�อว าเป็�นการื่กรื่ะทำ'าโดยบนดาล

โทำสะ

10.1.1 ถ,กข�มเหงอย�างรั(ายแรังด(วยเหติ&อ�น่ไม�เป-น่ธ์รัรัมนายด'าและนายแดงติ างก3ม2นเมาส/รื่า น�งอย� ในรื่0านขายส/รื่า แติ น�งก%นคนละโติOะ ติ างฝ่=ายติ างก3ไม พัอใจัซึ่2�ง

กนและกน สกครื่� นายด'าชกอาว/ธ์ป็Aนย%งนายแดงออกไป็ 1 นด ได0รื่บบาดเจั3บ นายแดงจั2งชกป็Aนย%งติอบโติ0ไป็ ถึ�กนายด'าถึ2งแก ความติาย ถึามว า นายแดงจัะอ0างว ากรื่ะทำ'าไป็โดยบนดาลโทำสะได0หรื่�อไม

ติาม ปอ. มาติรัา 72 ม�หลั�กว�า ผิ,(ใดบ�น่ดาลัโทส่ะ เพ่รัาะถ,กข�มเหงด(วยเหติ&อ�น่ไม�เป-น่ธ์รัรัม จ;งกรัะท)าความผิ�ดติ�อผิ,(ข�มเหงใน่ขณะน่�5น่ ศาลัจะลังโทษผิ,(น่�5น่น่(อยกว�าท��กฎหมายก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่เพ่�ยงใดก:ได(

จากอ&ทาหรัณ. แม(น่ายด)าแลัะน่ายแดงติ�างม;น่เมา แลัะไม�พ่อใจซี;�งก�น่แลัะก�น่ แติ�น่ายด)าก:ไม�ม�ความชอบธ์รัรัมอ�น่ใดท��จะย�งน่ายแดง โดยน่ายแดงก:หาได(เป-น่ผิ,(ก�อเหติ&แติ�อย�างใดอย�างหน่;�งจน่ถ;งก�บเป-น่การัย��วย&น่ายด)า ฉะน่�5น่ การัท��น่ายด)าย�งน่ายแดงถ0อเป-น่การัข�มเหงน่ายแดง แลัะเป-น่ข�มเหงน่ายแดงอย�างรั(ายแรังด(วยเหติ&อ�น่ไม�ชอบธ์รัรัม เม0�อน่ายแดงเก�ดบ�น่ดาลัโทส่ะ ช�กปCน่ย�งโติ(ติอบไปขณะน่�5น่ จ;งถ0อว�าเป-น่การักรัะท)าโดยบ�น่ดาลัโทส่ะติามมาติรัา 72 (น่�ย ฎ 2298/2531)

10.1.2 กรัะท)าความผิ�ดติ�อผิ,(ข�มเหงใน่ขณะน่�5น่นายเหล�องข มข�นกรื่ะทำ'าช'าเรื่านางม วงภัรื่%ยานายครื่าม นายครื่ามกบมาถึ2งบ0านทำรื่าบจัากนางม วงว านาย

เหล�องเพั%�งจัะลงจัากเรื่�อนไป็ นายครื่ามเก%ดโทำสะคว0าป็Aนไล ติามนายเหล�องไป็ รื่ะหว างทำางพับนายแสดบ%ดานายเหล�อง จั2งย%งนายแสดถึ2งแก ความติาย เพัรื่าะโกรื่ธ์นายเหล�อง ถึามว า นายครื่ามจัะอ0างเหติ/บนดาลโทำสะได0หรื่�อไม

ติาม ปอ. มาติรัา 72 การักรัะท)าบ�น่ดาลัโทส่ะ เพ่รัาะถ,กข�มเหงอย�างรั(ายแรังด(วยเหติ&อ�น่ไม�เป-น่ธ์รัรัมน่�5น่ จะติ(องเป-น่การักรัะท)าติ�อผิ,(ข�มเหงน่�5น่ แติ�ติามอ&ทาหรัณ. น่ายแส่ดม�ได(เป-น่ผิ,(ข�มเหงหรั0อรั�วมก�น่ใน่การัข�มเหง แม(จะเป-น่บ�ดาของน่ายเหลั0องก:ม�ได(ม�ส่�วน่ใน่การัข�มเหงรั�งแกแติ�อย�างใด การัท��น่ายครัามย�งน่ายแส่ดแม(จะย�งเพ่รัาะโกรัธ์น่ายเหลั0องก:ไม�อาจอ(างว�ามาท)าเพ่รัาะบ�น่ดาลัโทส่ะติามมาติรัา 72 ได(

10.2 เหติ&ลัดโทษอ0�น่ๆ1. บ/คคลใดไม อาจัแก0ติวว าไม รื่� 0กฎหมายเพั��อให0พั0นความรื่บผ%ดทำางอาญาได0 แติ ถึ0าม-หลกฐานแน ชดว าบ/คคล

น.นไม รื่� 0ว าม-กฎหมายบญญติ%ไว0เช นน.น ก3อาจัจัะได0รื่บการื่ป็รื่าณ์-ลดโทำษ2. ถึ0าบ/พัการื่-กบผ�0ส�บสนดาน หรื่�อพั-�น0องรื่ วมบ%ดามารื่ดาเด-ยวกนกรื่ะทำ'าความผ%ดติ อกนในความผ%ดบาง

ป็รื่ะเภัทำ ผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดอาจัได0รื่บการื่ลดโทำษ3. ถึ0าผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดยงเยาว�วย จัะถึ�อว ารื่� 0ผ%ดชอบช�วด-บรื่%บ�รื่ณ์�แล0วไม ได0 จั2งอาจัได0รื่บการื่ลดโทำษให0ติามควรื่แก

อาย/

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

53

Page 54: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

4. ถึ0าก อน ขณ์ะ หรื่�อภัายหลงกรื่ะทำ'าความผ%ด ได0ม-เหติ/บรื่รื่เทำาโทำษอย างใดอย างหน2�ง ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดอาจัได0รื่บการื่ลดโทำษเช นเด-ยวกน

10.2.1 กรัะท)าความผิ�ดโดยไม�รั,(ว�ากฎหมายบ�ญญ�ติ�ไว(เป-น่ความผิ�ดนางสาวแมรื่- เป็�นชาวองกฤษ เด%นทำางมาทำศีนาจัรื่ป็รื่ะเทำศีไทำย นางสาวแมรื่- เด%นเป็ล�อยอกทำ-�ชายหาดเม�อง

พัทำยาติ อหน0าผ�0คน จั2งถึ�กติ'ารื่วจัจับฐานกรื่ะทำ'าการื่อนควรื่ขายหน0าติ อหน0าธ์ารื่ก'านลติาม ป็อ. มาติรื่า 388 นางสาวแมรื่-�ป็ฏ%เสธ์ว าไม รื่� 0ว ากฎหมายไทำยบญญติ%ว าการื่กรื่ะทำ'าน.นเป็�นความผ%ด และขอส�0คด-ในศีาล ถึ0าทำ านเป็�นผ�0พั%พัากษา ซึ่2�งน�งพั%จัารื่ณ์าคด-น-.จัะป็ฏ%บติ%อย างไรื่กบจั'าเลย

ติาม ปอ. มาติรัา 64 บ&คคลัจะแก(ติ�วว�าไม�รั,(กฎหมายเพ่0�อให(พ่(น่ความรั�บผิ�ดทางอาญาไม�ได( แติ�ถ(าศาลัเห:น่ว�าติามส่ภาพ่แลัะพ่ฤติ�การัณ.ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดอาจไม�รั,(ว�ากฎหมายบ�ญญ�ติ�ว�าการักรัะท)าน่�5น่เป-น่ความผิ�ด ศาลัอาจอน่&ญาติให(แส่ดงพ่ยาน่หลั�กฐาน่ติ�อศาลั แลัะถ(าศาลัเช0�อว�า ผิ,(กรัะท)าไม�รั,(ว�ากฎหมายบ�ญญ�ติ�ไว(เช�น่น่�5น่ ศาลัจะลัดโทษน่(อยกว�าท��กฎหมายก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่เพ่�ยงใดก:ได(

กรัณ�น่�5 ถ(าศาลัเห:น่ว�าน่างส่าวแมรั�เป-น่ชาวติ�างชาติ� ซี;�งเด�น่ทางเข(ามาปรัะเทศไทย ปกติ�แลั(วชาวย&โรัปอาจเปลั0อยออกใน่ท��ส่าธ์ารัณะติ�อหน่(าธ์ารัก)าน่�ลัได( จ)าเลัยเป-น่ชาวย&โรัป อาจไม�รั,(ว�ากฎหมายไทยถ0อว�าการัเปลั0อยอกติ�อหน่(าธ์ารัก)าน่�ลัเป-น่ความผิ�ด ศาลัอาจอน่&ญาติให(จ)าเลัยแส่ดงพ่ยาน่หลั�กฐาน่ด�งกลั�าวแลั(วติ�อศาลั แลัะถ(าศาลัเช0�อว�าจ)าเลัยไม�รั,(ว�ากฎหมายบ�ญญ�ติ�ไว(เช�น่น่�5น่ ศาลัจะลังโทษน่(อยกว�าท��กฎหมายก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่เพ่�ยงใดก:ได( ซี;�งติาม ปอ. มาติรัา 388 ม�โทษปรั�บไม�เก�น่ 500 บาท ศาลัอาจลัดโทษเท�าใดก:ได(ติ�5งแติ�หน่;�งส่ติางค.จน่ถ;งห(ารั(อยบาท แติ�ศาลัจะไม�ลังโทษเลัยก:ได(

10.2.2 ญาติ�ใกลั(ช�ดกรัะท)าความผิ�ดติ�อก�น่ใน่ความผิ�ดบางปรัะเภทนายติ0นเป็�นพั-�ชายของนายติาล นายติ0นม-บ/ติรื่ชายทำ-�ชอบด0วยกฎหมาย 3 คน ค�อนายก%�ง นายก0าน และ

นายผล ม-บ/ติรื่สาวคนเล3กทำ-�ชอบด0วยกฎหมาย 1 คน ค�อนางดอกไม0 นางดอกไม0ม-บ/ติรื่กบสาม-ทำ-�ไม ได0จัดทำะเบ-ยน 1

คน ช��อนางสาวเกสรื่ ติ อมา นางดอกไม0กบนายผลรื่ วมกนว%�งรื่าวสรื่0อยคอนางสาวเกสรื่ไป็แบ งให0กบนายติ0น นายติาล นายก%�ง และนายก0าน คนละ 1 ส วน ถึามว า นายติ0น นายติาล นายก%�ง นายก0าน นายผล และนางดอกไม0 จัะได0รื่บการื่ลดหย อนผ อนโทำษติาม ป็อ. มาติรื่า 71 หรื่�อไม อย างไรื่

ติาม ปอ.มาติรัา 71 ถ(าผิ,(บ&พ่การั�ก�บผิ,(ส่0บส่�น่ดาน่กรัะท)าความผิ�ดติ�อก�น่ใน่ความผิ�ดมาติรัา 334 ถ;งมาติรัา 336 วรัรัคแรัก แลัะมาติรัา 341 ถ;งมาติรัา 364 แม(กฎหมายจะม�ได(บ�ญญ�ติ�ให(เป-น่ความผิ�ดอ�น่ยอมความก�น่ได( ก:ให(เป-น่ความผิ�ดอ�น่ยอมความก�น่ได( แลัะศาลัจะลังโทษน่(อยกว�าท��กฎหมายก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่เพ่�ยงใดก:ได( ซี;�งผิ,(บ&พ่การั�น่�5น่ จะติ(องเป-น่ผิ,(ส่0บส่ายโลัห�ติโดยติรังข;5น่ไป แลัะผิ,(ส่0บส่�น่ดาน่ก:จะติ(องเป-น่ผิ,(ส่0บส่ายโลัห�ติโดยติรังลังมา ท�5งจะติ(องม�ความส่�มพ่�น่ธ์.ก�น่โดยชอบด(วยกฎหมายอ�กด(วย

ติามอ&ทาหรัณ. น่างดอกไม(รั�วมก�บน่ายผิลัว��งรัางทรั�พ่ย.น่างเกส่รัถ0อว�าบ&คคลัท�5งส่องม�ความผิ�ดติาม ปอ. มาติรัา 336 วรัรัคแรัก เม0�อว��งรัาวทรั�พ่ย.แลั(วก:น่)าไปมอบให(แก�น่ายติ(น่ น่ายติาลั น่ายก��ง แลัะน่ายก(าน่ บ&คคลัท�5งส่��จ;งม�ความผิ�ดติาม ปอ. มาติรัา 357 ฐาน่รั�บของโจรั ปAญหาว�าผิ,(กรัะท)าความผิ�ดท�5งหกคน่จะได(รั�บการัลัดหย�อน่โทษติามมาติรัา 71 หรั0อไม�น่�5น่ จะติ(องแยกพ่�จารัณาเป-น่แติ�ลัะคน่ไป กลั�าวค0อ

น่างดอกไม(แม(จะม�ได(จดทะเบ�ยน่ก�บส่าม� แติ�ติาม ปพ่พ่. ถ0อว�าน่างดอกไม(เป-น่มารัดาท��ชอบด(วยกฎหมายของน่างส่าวเกส่รั น่างดอกไม(จ;งได(รั�บการัลัดหย�อน่โทษติามมาติรัา 71 น่��น่ก:ค0อ แม(ความผิ�ดฐาน่ว��งรัาวทรั�พ่ย.จะม�ใช�เป-น่ความผิ�ดอ�น่ยอมความได( ก:ถ0อเป-น่ความผิ�ดอ�น่ยอมความได( แติ�ถ(าไม�ม�การัยอมความก�น่ ศาลัจะลังโทษน่างดอกไม(น่(อยกว�าท��กฎหมายก)าหน่ดเพ่�ยงใดก:ได(

ส่)าหรั�บน่ายผิลั น่ายก��ง แลัะน่ายก(าน่ม�ศ�กด�Lเป-น่ลั&งของน่างส่าวเกส่รั ม�ใช�เป-น่ผิ,(บ&พ่การั� จ;งไม�ได(รั�บการัลัดหย�อน่โทษ ติามมาติรัา 71 น่�5แติ�อย�างใด

ส่�วน่น่ายติ(น่เป-น่พ่�อท��ชอบด(วยกฎหมายของน่างดอกไม( แลัะเป-น่ติาท��ชอบด(วยกฎหมายของน่างส่าวเกส่รั น่ายติ(น่จ;งได(รั�บการัลัดหย�อน่โทษติามมาติรัา 71 เช�น่เด�ยวก�บน่างดอกไม( แติ�น่ายติาลัแม(จะถ0อว�าเป-น่ติาของน่างส่าวเกส่รั ก:ม�ใช�ผิ,(บ&พ่การั� เพ่รัาะม�ได(ส่0บส่ายโลัห�ติโดยติรังข;5น่ไป น่ายติาลัจ;งไม�ได(รั�บลัดหย�อน่โทษติามมาติรัา 71

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

54

Page 55: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

10.2.3 บ&คคลัอาย&กว�าส่�บส่��ปFแติ�ไม�เก�น่ย��ส่�บปFกรัะท)าความผิ�ดการื่ใช0ด/ลพั%น%จัของศีาลของ ป็อ. มาติรื่า 75 กบมาติรื่า 76 แติกติ างกนอย างไรื่ติาม ปอ. มาติรัา 75 ให(ศาลัใช(ด&ลัพ่�น่�จว�าจะส่มควรัพ่�พ่ากษาลังโทษจ)าเลัยหรั0อไม� ถ(าศาลัเห:น่ว�าไม�

ส่มควรัพ่�พ่ากษาลังโทษ ก:ให(จ�ดการัติามมาติรัา 74 แติ�ถ(าศาลัเห:น่ส่มควรัพ่�พ่ากษาลังโทษ ก:ให(ศาลัลัดมาติรัาส่�วน่โทษท��ก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บความผิ�ดลังก;�งหน่;�ง

แติ�ติามมาติรัา 76 ให(ศาลัใช(ด&ลัพ่�น่�จว�าส่มควรัจะลัดมาติรัาส่�วน่โทษให(แก�จ)าเลัยหรั0อไม� ถ(าศาลัเห:น่ส่มควรัก:ให(ลัดมาติรัาส่�วน่โทษท��ก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่ลังหน่;�งใน่ส่ามหรั0อก;�งหน่;�งก:ได( แติ�ถ(าศาลัไม�เห:น่ส่มควรัลัดมาติรัาส่�วน่โทษให( ก:ให(ลังโทษท��ก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่

10.2.4 ม�เหติ&บรัรัเทาโทษในคด-ฆ่ าคนติาย จั'าเลยซึ่2�งให0การื่รื่บสารื่ภัาพัช.นสอบสวน ได0มาให0การื่ป็ฏ%เสธ์ช.นศีาล อยการื่โจัทำก�น'า

ป็รื่ะจักษ�พัยานเข0าส�บย�นยนความผ%ดของจั'า เลย 10 ป็าก และม-พัยานแวดล0อมกรื่ณ์-อ-กหลายป็ากรื่บฟ้;งได0สอดคล0องติ0องกนว าจั'าเลยเป็�นคนรื่0ายฆ่ าคนติายจัรื่%ง ถึ2งแม0จั'าเลยจัะไม ให0การื่รื่บสารื่ภัาพัช.นสอบสวน ศีาลก3ม-พัยานหลกฐานเพั-ยงพัอทำ-�จัะลงโทำษจั'าเลยติามฟ้Cองได0 เช นน-. ถึ0าจั'าเลยย��นฎ-กาขอให0ศีาลลดโทำษให0เพัรื่าะค'ารื่บสารื่ภัาพัช.นสอบสวน เป็�นป็รื่ะโยชน�ในช.นพั%จัารื่ณ์า ถึ0าทำ านเป็�นศีาลฎ-กาจัะลดโทำษแก จั'าเลยเพัรื่าะเหติ/บรื่รื่เทำาโทำษหรื่�อไม

ติาม ปอ.มาติรัา 78 เม0�อปรัากฏว�าม�เหติ&บรัรัเทาโทษ ถ(าศาลัเห:น่ส่มควรัจะลัดโทษไม�เก�น่ก;�งหน่;�งของโทษท��จะลังแก�ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดก:ได( เหติ&บรัรัเทาโทษเหติ&หน่;�งได(แก� ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดให(ความรั,(แก�ศาลัอ�น่เป-น่ปรัะโยชน่.แก�การัพ่�จารัณา

ติามอ&ทาหรัณ. แม(จ)าเลัยให(การัรั�บส่ารัภาพ่ช�5น่ส่อบส่วน่ แติ�จ)าเลัยก:ให(การัปฏ�เส่ธ์ใน่ช�5น่ศาลั อ�ยการัโจทก.ได(น่)าปรัะจ�กษ.พ่ยาน่เข(าส่0บย0น่ย�น่ความผิ�ดของจ)าเลัยถ;ง 10 ปาก แลัะม�พ่ยาน่แวดลั(อมกรัณ�อ�กหลัายปาก รั�บฟAงได(ว�าจ)าเลัยเป-น่คน่รั(ายฆ่�าคน่ติายจรั�ง ถ;งแม(จ)าเลัยจะไม�ให(การัรั�บส่ารัภาพ่ช�5น่ส่อบส่วน่ ศาลัก:ม�พ่ยาน่หลั�กฐาน่เพ่�ยงพ่อท��จะลังโทษจ)าเลัยได( ค)าให(การัช�5น่ส่อบส่วน่ของจ)าเลัยจ;งไม�เป-น่ปรัะโยชน่.แก�การัพ่�จารัณาคด�ของศาลั ถ(าข(าพ่เจ(าเป-น่ศาลัฎ�กาจะไม�ลัดโทษให(แก�จ)าเลัย เพ่รัาะม�เหติ&บรัรัเทาโทษติาม ปอ.

มาติรัา 78

แบบปรัะเม�น่ผิลั หน่�วยท�� 10 เหติ&ลัดโทษ

1. เหติ/ลดโทำษหมายความว า เหติ&ติามท��กฎหมายรัะบ&ไว(ใช(เป-น่เกณฑ์.ลัดโทษให(แก�ผิ,(กรัะท)าความผิ�ด2. บนดาลโทำสะ หมายความว า ถ,กข�มเหงอย�างรั(ายแรังด(วยเหติ&อ�น่ไม�เป-น่ธ์รัรัมจ;งกรัะท)าความผิ�ดติ�อผิ,(

ข�มเหงใน่ขณะน่�5น่3. ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดเพัรื่าะบนดาลโทำสะได0รื่บโทำษ ศาลัจะลังโทษน่(อยกว�าท��กฎหมายก)าหน่ดไว(เพ่�ยงใดก:ได(4. กรื่ณ์-ทำ-�ได0รื่บโทำษเพัรื่าะกรื่ะทำ'าโดยบนดาลโทำสะ เช น น่ายเหลั0องท)ารั(ายรั�างการัน่ายม�วงเพ่รัาะน่ายม�วง

ก)าลั�งท)าอน่าจารัภรั�ยาน่ายเหลั0อง5. ภัาษ%ติกฎหมายทำ-�ว า ทำ/กคนติ0องรื่� 0กฎหมาย ม-ผลใช0บงคบติามป็รื่ะมวลกฎหมายอาญาค�อ “ ” จะแก(ติ�วว�า

ไม�รั,(กฎหมายอาญาเพ่0�อให(พ่(น่ความรั�บผิ�ดใน่ทางอาญาไม�ได(6. กรื่ณ์-ติ อไป็น-.ศีาลอาจัอน/ญาติให0แสดงหลกฐานเพั��อพั%ส�จัน�ว าผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดไม รื่� 0กฎหมายบญญติ%ไว0ว าการื่

กรื่ะทำ'าน.นเป็�นความผ%ด เช น น่ายคน่�ง เงาะซีาไก ใช(ลั,กดอกย�งส่�ติว.ปGาค&(มครัองติาย7. เหลนลกทำรื่พัย�ทำวด ม-ผลติามกฎหมายค�อ ศาลัจะลังโทษน่(อยกว�าท��กฎหมายก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บความผิ�ด

ฐาน่ลั�กทรั�พ่ย.เพ่�ยงใดก:ได(8. น0องชายฉั0อโกงพั-�สาวรื่ วมบ%ดามารื่ดา ม-ผลติามกฎหมายค�อ ศาลัจะลังโทษน่(อยกว�าท��กฎหมายก)าหน่ดไว(

ส่)าหรั�บความผิ�ดฐาน่ฉ(อโกงเพ่�ยงใดก:ได(9. เหติ/บรื่รื่เทำาโทำษ เช นโฉดเขลัาเบาปAญญา10. เหติ/บรื่รื่เทำาโทำษเช น ยากจน่ค�น่แค(น่

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

55

Page 56: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

11.บ%ดาเอาม-ดใหญ ไล แทำงบ/ติรื่ เพัรื่าะโกรื่ธ์ทำ-�บ/ติรื่ไม ให0เง%นใช0 บ/ติรื่ป็;ดม-ดดาบหล/ดจัากม�อบ%ดา แล0วหย%บม-ดน.นข2.นมาทำ'ารื่0ายบ%ดาในทำนทำ-� กรัณ�น่�5ถ0อว�าเป-น่การัข�มเหงอย�างรั(ายแรังด(วยเหติ&อ�น่ไม�เป-น่ธ์รัรัม

12.นายเข��องติ อว าพัลติ'ารื่วจัเข งว ามองหน0าทำ'าไมเป็�นติ'ารื่วจัหรื่�อไม เป็�นติ'ารื่วจัไม ส'าคญ พัลติ'ารื่วจัเข งโกรื่ธ์จั2งชกนายเข��องฟ้;นหก 1 ซึ่-� ข(อน่�5ไม�ถ0อว�าเป-น่การัข�มเหงอย�างรั(ายแรังด(วยเหติ&อ�น่ไม�เป-น่ธ์รัรัม

13.นายม วงข2.นไป็บนเรื่�อนายครื่ามพับแติ ภัรื่%ยาของนายครื่ามอย� คนเด-ยว จั2งค/กครื่ามเก-.ยวกรื่าดเป็�นทำ'านองข มเห3ง ภัรื่%ยานายครื่ามรื่0องข2.น นายม วงก3ลงจัากเรื่�อไป็ พัอด-นายครื่ามกลบมาเก�อบจัะถึ2งบ0านได0ย%นเส-ยงภัรื่%ยารื่0อง และเม��อถึ2งบ0านก3ทำรื่าบเรื่��องจัากภัรื่%ยา เก%ดอารื่มณ์�โกรื่ธ์ ติามนายม วงไป็ทำนห างจัากเรื่�อน 6-7 เส0น จั2งทำ'ารื่0ายนายม วงถึ2งแก ความติาย กรัณ�น่�5ถ0อว�าเป-น่การักรัะท)าความผิ�ดติ�อผิ,(ข�มเหงใน่ขณะน่�5น่

14.นายชาติ%ใช0ไม0ติ-นายชชบาดเจั3บสาหสขณ์ะก'าลงด าป็รื่ะจัานติน ข(อน่�5ถ0อว�าเป-น่การักรัะท)าโดยบ�น่ดาลัโทส่ะ15.นายแหยงเอาดาบไล ฟ้;นชายหน/ มซึ่2�งกอดจั�บอย� กบน0องสาวของติน กรื่ณ์-น-.ไม ถึ�อว าเป็�นการื่กรื่ะทำ'าโดย

บนดาลโทำสะ16.นางรื่�บ-. ชาวองกฤษ ไม รื่� 0ว าการื่เป็ล�อยอกติามชายหาดติ อหน0าธ์ารื่ก'านลเป็�นความผ%ดติาม ป็อ.มาติรื่า 388

กรื่ณ์-น-. ศาลัจะยอมให(ผิ,(กรัะท)าแก(ติ�วได(ว�าไม�รั,(กฎหมายติาม ปอ . มาติรัา 64 มาติรื่า 64 บ/คคลจัะแก0ติวว าไม รื่� 0กฎหมายเพั��อให0พั0นจัากความรื่บผ%ดในทำางอาญาไม ได0 แติ ถึ0าศีาลเห3นว าติาม

สภัาพัและพัฤติ%การื่ณ์�ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดอาจัจัะไม รื่� 0ว ากฎหมายบญญติ%ว าการื่กรื่ะทำ'าน.นเป็�น ความผ%ด ศีาลอาจัอน/ญาติให0แสดงพัยานหลกฐานติ อศีาล และถึ0าศีาลเช��อว า ผ�0กรื่ะทำ'าไม รื่� 0ว ากฎหมายบญญติ%ไว0เช นน.นศีาลจัะลงโทำษน0อย กว าทำ-�กฎหมายก'าหนดไว0 ส'าหรื่บความผ%ดน.นเพั-ยงใดก3ได0

17.ย าลกทำรื่พัย�ของยายทำ-�ฝ่ากหลานไว0 กรัณ�น่�5ไม�ได(รั�บการัลัดโทษ18.นายว-รื่ะอาย/ 16 ป็> กรื่ะทำ'าความผ%ด ศีาลติ0องพั%จัารื่ณ์าว า น่ายว�รัะม�ความรั,(ผิ�ดชอบส่มควรัพ่�พ่ากษา

ลังโทษหรั0อไม�เป-น่อ�น่ด�บแรัก19.นางรื่'าพั2งเอารื่ะเบ%ดม�อเก าๆ ข2.นสน%ม ซึ่2�งเก3บได0จัากกองขยะขว0างทำ%.งไป็ เพัรื่าะค%ดว าเป็�นรื่ะเบ%ดใช0การื่ไม ได0

แล0ว แติ เก%ดรื่ะเบ%ดข2.นเป็�นเหติ/ให0คนติายและบาดเจั3บ กรัณ�น่�5ถ0อว�าเป-น่การักรัะท)าโดยโดยโฉดเขลัาเบาปAญญาอาจได(รั�บการับรัรัเทาโทษจากศาลั

20.จั'าเลยให0การื่ในช.นพันกงานสอบสวนว าตินได0แทำงผ�0ติายจัรื่%ง แติ แกล0งบ%ดเบ�อนข0อเทำ3จัจัรื่%งว าผ�0ติายม-อาว/ธ์ป็Aนจัะใช0ย%งตินก อน ทำ.งจั'าเลยยงหาป็Aนมาวางไว0ใกล0ม�อผ�0ติายเพั��ออ'าพัรื่างรื่�ป็คด-ติ.งแติ แรื่กอ-กด0วย ใน่กรัณ�น่�5ไม�ถ0อว�าเป-น่การัให(ความรั,(แก�ศาลัอ�น่เป-น่ปรัะโยชน่.แก�การัพ่�จารัณาซี;�งไม�เป-น่เหติ&บรัรัเทาโทษหน่�วยท�� 11 ผิ,(ม�ส่�วน่เก��ยวข(องใน่การักรัะท)าผิ�ด

1. ติวการื่ในการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดค�อ บ/คคลทำ-�ม-การื่กรื่ะทำ'ารื่ วมกนและเจัตินารื่ วมกบบ/คคลอ�� นในการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดอาญา

2. ผ�0ใช0ค�อ บ/คคลทำ-�ก อให0ผ�0อ��นกรื่ะทำ'าความผ%ด โดยทำ-�ตินเองม%ได0ม-ส วนรื่ วมกรื่ะทำ'าความผ%ดน.นด0วย ผ�0ใช0อาจัเจัาะจังให0ผ�0บ/คคลหน2�งหรื่�อว%ธ์-ใช0ว%ธ์-โฆ่ษณ์าหรื่�อป็รื่ะกาศีแก บ/คคลทำ�วไป็ก3ได0

11.1 ติ�วการั1. การื่กรื่ะทำ'ารื่ วมกนอาจัเป็�นกรื่ณ์-บ/คคลติ.งแติ 2 คนข2.นไป็ รื่ วมกรื่ะทำ'าส วนใดส วนหน2�งอนเป็�นองค�ป็รื่ะกอบ

ความผ%ด หรื่�อเป็�นการื่แบ งหน0าทำ-�กนทำ'า หรื่�อรื่ วมอย� ในทำ-�เก%ดเหติ/ในลกษณ์ะทำ-�สามารื่ถึเข าช วยเหล�อผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดคนอ��นทำนทำ-ก3ได0

2. การื่ม-เจัตินารื่ วมกนของติวการื่ หมายความว า ผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดทำ/กคนได0รื่� 0ถึ2งการื่กรื่ะทำ'าของกนและกนและติ างถึ�อเอาการื่กรื่ะทำ'าของคนอ��นเป็�นการื่กรื่ะทำ'าของตินเอง

3. ติวการื่ติ0องรื่บโทำษติามทำ-�กฎหมายก'าหนดไว0ส'าหรื่บความผ%ดน.น แติ ติวการื่แติ ละคน อาจัรื่บโทำษไม เทำ ากนก3ได0

11.1.1 การักรัะท)ารั�วมก�น่

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

56

Page 57: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ขาวกบด'าวางแผนรื่ วมกนเพั��อจัะไป็ทำ'ารื่0ายแดง ขาวไป็ดกซึ่/ มอย� ในทำ-�เป็ล-�ยว ส วนด'าไป็พั�ดจัาชกชวนให0แดงให0เด%นมายงทำ-�ทำ-�ขาวซึ่/ มอย� พัอได0โอกาสขาวก3ใช0ไม0ติ-ศี-รื่ษะแดงหลายครื่.ง แดงได0รื่บบาดเจั3บโลห%ติไหล ดงน-. ขาวและด'าม-ความผ%ดใดหรื่�อไม

ติามปรัะมวลักฎหมายอาญา มาติรัา 83 ใน่กรัณ�ความผิ�ดได(เก�ดโดยการักรัะท)าของบ&คคลัติ�5งแติ�ส่องคน่ข;5น่ไป ผิ,(ท��ได(รั�วมกรัะท)าความผิ�ดด(วยก�น่น่�5น่เป-น่ติ�วการั

จากปAญหาแม(ด)าจะม�ได(ลังม0อท)ารั(ายแดง แติ�ก:ม�ส่�วน่รั�วมใน่การัท)ารั(ายโดยไปพ่,ดจาช�กชวน่ลั�อให(แดงมาถ,กท)ารั(ายเป-น่การัแบ�งหน่(าท��ก�น่ท)ารัะหว�างขาวก�บด)า ขาวแลัะด)าจ;งเป-น่ติ�วการัติ(องรั�บผิ�ดใน่ความผิ�ดฐาน่ท)ารั(ายรั�างกายผิ,(อ0�น่จน่เป-น่เหติ&ให(ได(รั�บอ�น่ติรัายแก�กาย ติาม ปอ. มาติรัา 295

11.1.2 เจติน่ารั�วมก�น่มกรื่าและก/มภัาสมคบกนไป็ลกทำรื่พัย�ของม-นา มกรื่าป็>นข2.นไป็บนบ0านของม-นา และหย%บได0สายสรื่0อยเพัชรื่

กบแหวนเพัชรื่น'ามาส งให0ก/มภัาและบอกให0หลบหน-ไป็ก อน ก/มภัารื่บของมาแล0วหลบหน-ไป็ มกรื่ากบข2.นไป็ลกของคนอ��นอ-ก พัอด-ม-นาติ��นข2.น มกรื่าจั2งใช0ป็Aนย%งม-นาติาย ดงน-. ก/มภัาติ0องรื่บผ%ดทำางอาญาอย างไรื่

ติามปรัะมวลักฎหมายอาญามาติรัา 83 ใน่กรัณ�ความผิ�ดได(เก�ดข;5น่โดยการักรัะท)าของบ&คคลัติ�5งแติ�ส่องคน่ข;5น่ไป ผิ,(ท��ได(รั�วมกรัะท)าความผิ�ดด(วยก�น่น่�5น่เป-น่ติ�วการั ติ(องรัะวางโทษติามท��กฎหมายก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่

จากปAญหาด�งกลั�าวก&มภาม�เจติน่าเพ่�ยงลั�กทรั�พ่ย.ม�น่า แลัะขณะท��มกรัาย�งม�น่า ก&มภาม�ได(ย,�ใน่ท��เก�ดเหติ&แลั(ว ถ0อไม�ได(ว�าก&มภาม�เจติน่ารั�วมก�น่ก�บมกรัาใน่การัฆ่�าม�น่า เพ่รัาะฉะน่�5น่ก&มภาไม�ติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ช�งทรั�พ่ย.แลัะฆ่�าผิ,(อ0�น่

11.1.3 ความรั�บผิ�ดของติ�วการันายสมกบนายศีกด%Mรื่ วมกนช%งทำรื่พัย�ข0อเทำ3จัจัรื่%งฟ้;งได0ว านายสมเป็�นคนลกเอาสายสรื่0อยและทำ'ารื่0ายเจั0า

ทำรื่พัย� ส วนนายศีกด%Mเป็�นคนด�ติ0นทำาง ดงน-. ถึ0าศีาลจัะพั%พัากษาลงโทำษจั'าค/กนายสม 10 ป็> ศีาลจัะติ0องลงโทำษนายศีกด%M จั'าค/ก 10 ป็>ด0วยหรื่�อไม

ติามปรัะมวลักฎหมายอาญา มาติรัา 83 ผิ,(ท��ได(รั�วมกรัะท)าความผิ�ดด(วยก�น่น่�5น่เป-น่ติ�วการัติ(องรัะวางโทษติามท��กฎหมายก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่

จากปAญหากฎหมายก)าหน่ดให(ติ�วการัติ(องรัะวางโทษเช�น่เด�ยวก�น่ แติ�ม�ได(หมายความว�า โทษท��ศาลัจะลังแก�ติ�วการัท&กคน่จะติ(องเท�าก�น่ ด�งน่�5น่ศาลัไม�จ)าเป-น่ติ(องลังโทษน่ายศ�กด�Lเท�าน่ายส่ม

11.2 ผิ,(ใช(1. การื่ก อให0ผ�0อ��นกรื่ะทำ'าผ%ด ค�อการื่ทำ'าให0บ/คคลอ��นซึ่2�งยงไม ม-เจัตินาทำ-�จัะกรื่ะทำ'าความผ%ด ติกลงใจัทำ-�จัะกรื่ะทำ'า

ความผ%ดน.น2. ผ�0ใช0จัะติ0องม-เจัตินาก อให0ผ�0อ��นกรื่ะทำ'าผ%ดด0วย ล'าพังผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดติดส%นใจักรื่ะทำ'าผ%ดเพัรื่าะค'าพั�ดของผ�0ใช0

โดยผ�0ใช0ม%ได0ม-เจัตินา ผ�0ใช0ไม ติ0องรื่บผ%ด3. ความรื่บผ%ดของผ�0ใช0ข2.นอย� กบการื่กรื่ะทำ'าของผ�0ถึ�กใช0 ถึ0าผ�0ถึ�กใช0ม%ได0กรื่ะทำ'าความผ%ด ผ�0ใช0ติ0องรื่ะวางโทำษ

หน2�งในสามของความผ%ด ผ�0ใช0ติ0องรื่ะวางโทำษติามทำ-�กฎหมายก'าหนดไว0ส'าหรื่บความผ%ดน.น

11.2.1 การัก�อให(ผิ,(อ0�น่กรัะท)าผิ�ดขาวติ0องการื่จัะฆ่ าด'า จั2งให0แดงไป็ติ%ดติ อจั0างม�อป็Aนเพั��อย%งด'าในรื่าคา 80,000 บาทำ แดงไม สามารื่ถึ

ติ%ดติ อม�อป็Aนได0 พัอด-ติ'ารื่วจัทำรื่าบเรื่��อง จั2งจับก/มขาวและแดง ดงน-. ขาวและแดงติ0องรื่บผ%ดหรื่�อไม ติามปรัะมวลักฎหมายอาญามาติรัา 84 กฎหมายถ0อว�าผิ,(ก�อให(ผิ,(อ0�น่กรัะท)าความผิ�ด เป-น่ผิ,(ใช(กรัะท)า

ความผิ�ด ถ(าผิ,(ถ,กใช(ได(กรัะท)าความผิ�ด ผิ,(ใช(ติ(องรั�บโทษเส่ม0อน่ติ�วการั แติ�ถ(าความผิ�ดย�งม�ได(กรัะท)าลัง ไม�ว�าจะเป-น่เพ่รัาะผิ,(ถ,กใช(ไม�ยอมกรัะท)า ย�งไม�ได(กรัะท)า หรั0อเหติ&อ0�น่ใด ผิ,(ใช(ติ(องรัะวางโทษเพ่�ยงหน่;�งใน่ส่ามของโทษท��ก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่

11.2.2 เจติน่าของผิ,(ใช(

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

57

Page 58: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

แดงถึ�กด'าข มเหงรื่งแกรื่� 0ส2กโกรื่ธ์ จั2งบ นออกมาดงๆว า ถึ0าม-ใครื่ทำ'าให0ด'าติายได0 ห0าหม��นบาทำก3ไม เส-ยดาย ทำ.งน-.แดงค%ดว าตินอย� แถึวน.นคนเด-ยว แติ เผอ%ญขาวได0ย%นค%ดว าจัรื่%งจั2งไป็ย%งด'าถึ2งแก ความติาย ดงน-.แดงม-ความผ%ดหรื่�อไม

ติามปรัะมวลักฎหมายอาญามาติรัา 84 ผิ,(ก�อให(ผิ,(อ0�น่กรัะท)าความผิ�ดกฎหมายถ0อว�าเป-น่ผิ,(ใช(ให(กรัะท)าความผิ�ด ถ(าผิ,(ถ,กใช(ได(กรัะท)าความผิ�ดผิ,(ใช(ติ(องรั�บโทษเส่ม0อน่ติ�วการั

แดงไม�ม�ความผิ�ด เพ่รัาะแดงไม�ทรัาบว�าจะม�คน่ได(ย�น่ค)าพ่,ดของติน่ จ;งไม�ม�เจติน่าก�อให(ผิ,(อ0�น่กรัะท)าผิ�ด

11.2.3 ความรั�บผิ�ดของผิ,(ใช(เหล�องจั0างให0ฟ้Cาไป็ฆ่ าแดง ฟ้Cาติกลงรื่บจั0างและไป็ดกซึ่/ มอย� พัอแดงเด%นผ านมาก3ยกป็Aนข2.นจั0องเล3งไป็ทำ-�

แดงก3พัอด-ติ'ารื่วจัผ านมาจั2งจับฟ้Cาได0 ดงน-. เหล�องม-ความผ%ดฐานใดติามปรัะมวลักฎหมายอาญามาติรัา 84 ผิ,(ท��ก�อให(ผิ,(อ0�น่กรัะท)าความผิ�ดด(วยการัจ(างเป-น่ผิ,(ใช(กรัะท)า

ความผิ�ด ถ(าผิ,(ถ,กใช(ได(กรัะท)าความผิ�ดน่�5น่ ผิ,(ใช(ติ(องรั�บโทษเหม0อน่ติ�วการัแลัะ มาติรัา 80 ผิ,(ลังม0อกรัะท)าความผิ�ดแลั(ว แติ�กรัะท)าไปไม�ติลัอดผิ,(น่�5น่พ่ยายามกรัะท)าความผิ�ด

จากปAญหา ฟ3าได(ลังม0อกรัะท)าผิ�ดแลั(ว แติ�กรัะท)าไปไม�ติลัอดจ;งเป-น่ความผิ�ดฐาน่พ่ยายามฆ่�าผิ,(อ0�น่โดยไติรั�ติรัองไว(ก�อน่ เหลั0องซี;�งจ(างฟ3าติ(องรั�บโทษเส่ม0อน่ติ�วการั ค0อรั�บโทษเช�น่เด�ยวก�บฟ3า

11.3 ผิ,(ใช(โดยว�ธ์�โฆ่ษณา หรั0อปรัะกาศ1. การื่ใช0โดยว%ธ์-โฆ่ษณ์าเป็�นการื่ใช0โดยว%ธ์-ป็รื่ะกาศีแก บ/คคลทำ�วไป็ไม เจัาะจังเฉัพัาะคนใดคนหน2�ง2. ความรื่บผ%ดของผ�0ใช0โดยว%ธ์-โฆ่ษณ์าข2.นอย� กบการื่กรื่ะทำ'าของผ�0ถึ�กใช0 ถึ0าผ�0ถึ�กใช0ม%ได0กรื่ะทำ'าผ%ด ผ�0ใช0ติ0อง

รื่ะวางโทำษก2�งหน2�งของความผ%ด ถึ0าผ�0ถึ�กใช0ลงม�อกรื่ะทำ'าความผ%ด ผ�0ใช0ติ0องรื่ะวางโทำษติามทำ-�กฎหมายก'าหนดไว0ส'าหรื่บความผ%ดน.น

11.3.1 ลั�กษณะการัใช(โดยว�ธ์�โฆ่ษณาหรั0อปรัะกาศแดงติ0องการื่ฆ่ าขาว จั2งเรื่-ยกเหล�อง ด'า แลัะ ฟ้Cา มาป็รื่ะช/มกนและถึามว าใครื่จัะสามารื่ถึไป็ฆ่ าขาวได0บ0าง ด'า

รื่บอาสาไป็ฆ่ าขาว แติ ยงไม ทำนลงม�อทำ'าก3ถึ�กจับเส-ยก อน ดงน-.แดงจัะม-ความผ%ดหรื่�อไม เพั-ยงใดติามปรัะมวลักฎหมายอาญามาติรัา 85 ผิ,(ท��โฆ่ษณาหรั0อปรัะกาศแก�คน่ท��วไปให(กรัะท)าความผิ�ดแลัะ

ความผิ�ดน่�5น่ม�ก)าหน่ดโทษไม�ติ)�ากว�าหกเด0อน่ติ(องรั�บโทษก;�งหน่;�งของโทษท��กฎหมายได(ก)าหน่ดไว( แลัะ มาติรัา 84 ผิ,(ท��ก�อให(ผิ,(อ0�น่กรัะท)าความผิ�ดด(วยปรัะการัใดๆ เป-น่ผิ,(ใช(ให(กรัะท)าความผิ�ด ถ(าความผิ�ดย�งไม�ได(กรัะท)าลังด(วยเหติ&ใดก:ติาม ผิ,(ใช(ติ(องรั�บโทษเพ่�ยงหน่;�งใน่ส่ามของโทษท��ก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่

จากปAญหาการัใช(ของแดงม�ใช�การัปรัะกาศหรั0อโฆ่ษณา เพ่รัาะใช(ใน่กลั&�มคน่จ)าก�ดติ�ว เม0�อความผิ�ดม�ได(กรัะท)าลังเพ่รัาะด)าท��รั�บอาส่าไปฆ่�าขาว ถ,กเจ(าพ่น่�กงาน่ติ)ารัวจจ�บเส่�ยก�อน่ แดงจ;งรั�บผิ�ดพ่�ยงหน่;�งใน่ส่าม

11.3.2 ความรั�บผิ�ดผิ,(ใช(โดยว�ธ์�โฆ่ษณาหรั0อปรัะกาศพัลติ'ารื่วจัแสงว%�งไล ติามจับนายสอนคนรื่0าย พัลติ'ารื่วจัแก0วรื่0องบอกแก คนทำ-�เด%นผ านไป็มาช วยกนรื่/ม

ทำ'ารื่0ายนายสอน นายสมศีกด%M ได0ย%นจั2งคว0าม-ดเข0าไป็ขวางหน0านายสอนในรื่ะยะป็รื่ะช%ดและเง�.อม-ดจัะฟ้;น พัอด-ม-คนมาจับติวนายสมศีกด%M ไว0ได0 ดงน-. พัลติ'ารื่วจัแสงม-ความผ%ดฐานใด

ติามปรัะมวลักฎหมายอาญามาติรัา 85 ผิ,(ท��โฆ่ษณาหรั0อปรัะกาศให(บ&คคลัท��วไปกรัะท)าผิ�ด ซี;�งความผิ�ดน่�5น่ม�ก)าหน่ดโทษไม�ติ)�ากว�าหกเด0อน่ แลัะม�ผิ,(กรัะท)าผิ�ดน่�5น่ติามโฆ่ษณาหรั0อปรัะกาศ ติ(องรั�งโทษเส่ม0อน่ติ�วการัแลัะ มาติรัา 80 ผิ,(ท��ลังม0อกรัะท)าผิ�ดแลั(วแติ�กรัะท)าไปไม�ติลัอด เป-น่ผิ,(พ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดติ(องรั�บโทษส่องใน่ส่ามส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่

จากปAญหาพ่ลัติ)ารัวจแส่ง ใช(ให(น่ายส่มศ�กด�L ท)าผิ�ดโดยการัปรัะกาศเม0�อน่ายส่มศ�กด�Lลังม0อกรัะท)าผิ�ดแลั(ว พ่ลัติ)ารัวจแส่งติ(องรั�บโทษเส่ม0อน่ติ�วการั ค0อรั�บผิ�ดฐาน่พ่ยายามท)ารั(ายรั�างกายผิ,(อ0�น่

แบบปรัะเม�น่ผิลั หน่�วยท�� 11 ผิ,(ม�ส่�วน่เก��ยวข(องใน่การักรัะท)าความผิ�ด

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

58

Page 59: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

1. ผ�0เก-�ยวข0องกบการื่กรื่ะทำ'าผ%ดในลกษณ์ะเป็�นติวการื่หมายความว า เป-น่ผิ,(รั�วมกรัะท)าความผิ�ด2. ค'าว า รื่ วมกรื่ะทำ'าความผ%ดด0วยกน ได0แก การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดในลกษณ์ะ เช น “ ” ข�บรัถรั�บส่�งผิ,(กรัะท)าผิ�ด3. พัฤติ%การื่ณ์�ทำ-�ถึ�อว าผ�0กรื่ะทำ'าม-เจัตินารื่ วมกน ได0แก (ก) วางแผิน่เติรั�ยมการัก�น่มาก�อน่ (ข) ทาด(วยก�น่

เม0�อกรัะท)าผิ�ดแลั(วก:หลับหน่�ไปด(วยก�น่ (ค) อย,�ใน่ท��เก�ดเหติ& พ่,ดส่น่�บส่น่&น่ให(พ่วกของติน่ท)าความผิ�ด4. แดงและด'าติ0องการื่จัะป็ลอมลายม�อช��อของเข-ยว แดงจั2งไป็หาติวอย างลายม�อของเข-ยวมา ส วนด'าทำ'า

ป็ลอมลายม�อของเข-ยวลงในกรื่ะดาษ ดงน-. แดงและด'าเก-�ยวข0องกบการื่กรื่ะทำ'าผ%ดค�อ แดงแลัะด)าเป-น่ติ�วการัรั�วมก�น่

5. แดงกบด'าทำะเลอะว%วาทำกบขาว แดงเข0าชกติ อยทำ'ารื่0ายขาว ส วนด'าชดป็Aนออกมาข� คนอ��นๆ ไม ให0มาช วยขาว ดงน-. ด'าเก-�ยวข0องกบการื่ทำ'ารื่0ายรื่ างกายค�อ เป-น่ติ�วการั

6. การื่ก อให0ผ�0อ��นกรื่ะทำ'าผ%ดหมายถึ2ง ท)าให(ผิ,(อ0�น่ติ�ดส่�น่ใจกรัะท)าผิ�ด7. อาทำ%ติย�จั0างจันทำรื่�ให0ฆ่ าพั/ธ์โดยใช0ป็Aนย%ง แติ จันทำรื่�กลบวางยาพั%ษพั/ธ์ จันพั/ธ์ถึ2งแก ความติาย กรื่ณ์-น-.อาทำ%ติย�

เก-�ยวข0องกบการื่ฆ่ าพั/ธ์ในลกษณ์ะ เป-น่ผิ,(ใช(ให(กรัะท)าผิ�ด8. การื่ใช0ให0ผ�0อ��นกรื่ะทำ'าโดยการื่โฆ่ษณ์า หมายถึ2ง ใช(บ&คคลัท��วไปโดยไม�เจาะจงผิ,(กรัะท)าผิ�ด9. ในการื่ใช0ผ�0อ��นให0ทำ'าความผ%ด ถึ0าผ�0ถึ�กใช0ไม ยอมทำ'า ผิ,(ใช(จะติ(องรั�บโทษหน่;�งใน่ส่ามของความผิ�ดท��ใช(10.แดงจับม�อด'าให0ย%งขาว กรัณ�น่�5ไม�ถ0อว�าแดงเป-น่ผิ,(ใช(ให(ด)ากรัะท)าผิ�ด11.ผ�0เก-�ยวข0องกบการื่กรื่ะทำ'าผ%ดในลกษณ์ะเป็�นผ�0ใช0หมายความว า เป-น่ผิ,(ก�อให(ผิ,(อ0�น่กรัะท)าผิ�ด12.ค'าว า รื่ วมกรื่ะทำ'าผ%ดด0วยกน ได0แก “ ” การัแบ�งหน่(าท��ก�น่ท)า13.ภัรื่%ยาช วยจับแขนขวาของสาวใช0ให0สาม-ของตินข มข�นกรื่ะทำ'าช'าเรื่าดงน-. ภัรื่%ยาม-ความเก-�ยวข0องกบการื่

ข มข�นกรื่ะทำ'าช'าเรื่าด0วย โดยภรั�ยาเป-น่ติ�วการัรั�วมก�บส่าม�14.พัฤติ%การื่ณ์� ทำ-�ถึ�อว าแดงเป็�นติวการื่รื่ วมกบด'าในการื่ฆ่ าขาวค�อ อย,�ใน่ท��เก�ดเหติ& เม0�อด)าฆ่�าขาวแลั(วก:หน่�ไป

ด(วยก�น่15.สมบอกแสงให0เอายาพั%ษไป็ใส อาหารื่ให0สมศีรื่- โดยบอกว าเป็�นผงช�รื่ส แสงหลงเช��อจั2งทำ'าติาม เม��อสมศีรื่-รื่บ

ป็รื่ะทำานอาหารื่เข0าไป็ก3ถึ2งแก ความติาย ดงน-. ส่มเก��ยวข(องก�บการัฆ่�าส่มศรั�ใน่ฐาน่ะ เป-น่ผิ,(กรัะท)าผิ�ดด(วยติน่เอง16.แดงบงคบให0ด'าชกขาว โดยบอกว าถึ0าไม ชกจัะทำ/บกรื่ะจักรื่ถึยนติ�ของขาว แดงติ(องรั�บผิ�ดฐาน่เป-น่ผิ,(ใช(ให(

กรัะท)าความผิ�ด17.ขาวจับม�อแดงให0เหน-�ยวไกป็Aนย%งด'า กรื่ณ์-น-. ไม�ถ0อว�าขาวเป-น่ผิ,(ใช(ให(กรัะท)าผิ�ด18.การื่โฆ่ษณ์าให0ผ�0อ��นกรื่ะทำ'าผ%ด และไม ม-ผ�0กรื่ะทำ'า ผ�0โฆ่ษณ์าจัะติ0องรื่บผ%ดติ อเม��อความผ%ดทำ-�โฆ่ษณ์าให0ทำ'าน.นม-

โทำษไม ติ'�ากว า หกเด0อน่19.ขาวหลอกให0แดงย%งด'าโดยบอกว าด'าเป็�นศีพั กรัณ�น่�5ถ0อว�าเป-น่ Innocent Agent 20.สมศีกด%Mย/ยงให0แสงไป็ย%งศีกด%Mให0ติาย โดยสมศีกด%Mหาป็Aนมาให0 แสงจั2งติกลงใจัจัะฆ่ าศีกด%M แติ แล0วย%งป็Aนไม

เป็�น จั2งไป็ดกใช0ม-ดแทำงศีกด%Mติาย ดงน-. ส่มศ�กด�Lเป-น่ผิ,(ใช( ใน่ความผิ�ดฐาน่ฆ่�าผิ,(อ0�น่

หน่�วยท�� 12 ผิ,(ม�ส่�วน่เก��ยวข(องใน่การักรัะท)าความผิ�ด (ติ�อ)

1. ผ�0สนบสน/นเป็�นผ�0ทำ-�ให0ความช วยเหล�อหรื่�อความสะดวกแก ผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดก อน หรื่�อในขณ์ะกรื่ะทำ'าความผ%ด2. ในกรื่ณ์-ทำ-�ผ�0ถึ�กใช0หรื่�อผ�0รื่บการื่สนบสน/น กรื่ะทำ'าความผ%ดเก%นขอบเขติทำ-�ผ�0ใช0หรื่�อผ�0สนบสน/นม-เจัตินา ผ�0ใช0

หรื่�อผ�0สนบสน/นติ0องรื่บผ%ดภัายในขอบเขติแห งเจัตินาของติน3. เหติ/ซึ่2�งม-ผลกรื่ะทำบติ อความรื่บผ%ดของผ�0ม-ส วนเก-�ยวข0องกบการื่กรื่ะทำ'าผ%ดน.น อาจัม-ผลกรื่ะทำบติ อผ�0

เก-�ยวข0องทำ/กคนเป็�นการื่ทำ�วไป็ หรื่�อม-ผลกรื่ะทำบเฉัพัาะผ�0เก-�ยวข0องบางคนก3ได0

12.1 ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่1. การื่ช วยเหล�อทำ-�เป็�นการื่สนบสน/นจัะติ0องกรื่ะทำ'าก อนหรื่�อขณ์ะกรื่ะทำ'าผ%ด2. ผ�0สนบสน/นจัะติ0องม-เจัตินาให0ความช วยเหล�อผ�0กรื่ะทำ'าผ%ด ทำ.งน-.โดยไม ติ0องค'าน2งว าผ�0ได0รื่บการื่สนบสน/นจัะ

ทำรื่าบถึ2งการื่ช วยเหล�อน.นหรื่�อไม

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

59

Page 60: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

3. ผ�0สนบสน/นม-ความรื่บผ%ดเพั-ยงสองในสามของความผ%ดทำ-�กรื่ะทำ'าลง

12.1.1 การื่ช วยเหล�อหรื่�อให0ความสะดวกในการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดส0มโอและส0มจั/กเป็�นพั อค0าขายส0มในติลาด ส0มโอติ0องการื่ฆ่ าส0มจั/กเพัรื่าะส0มจั/กชอบแย งล�กค0าของติน ส0ม

เกล-.ยงซึ่2�งเป็�นเพั��อนกบส0มโอรื่� 0เข0า จั2งเสนอให0ส0มโอย�มป็Aนเพั��อจัะน'าไป็ฆ่ าส0มจั/ก ส0มโอรื่บป็Aนจัากส0มเกล-.ยงไป็ถึ2งบ0านส0มจั/ก เห3นส0มจั/กก'าลงเล นอย� กบล�ก จั2งเก%ดความสงสารื่ไม ลงม�อย%งส0มจั/ก กรื่กรื่-ดงกล าวส0มเกล-.ยงจัะม-ความผ%ดฐานเป็�นผ�0สนบสน/นหรื่อไม อย างไรื่

ติามปรัะมวลักฎหมายอาญามาติรัา 86 บ�ญญ�ติ�ว�า ผิ,(ใดกรัะท)าด(วยปรัะการัใดๆ อ�น่เป-น่การัช�วย“เหลั0อหรั0อให(ความส่ะดวกใน่การัท��ผิ,(อ0�น่กรัะท)าความผิ�ดก�อน่หรั0อขณะกรัะท)าความผิ�ด แม(ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดจะม�ได(รั,(ถ;งการัช�วยเหลั0อหรั0อให(ความส่ะดวกน่�5น่ก:ติาม ผิ,(น่�5น่เป-น่ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่การักรัะท)าความผิ�ด ถ(าการักรัะท)า”ของติ�วการัไม�เป-น่ความผิ�ดหรั0อไม�ม�การักรัะท)าความผิ�ด ผิ,(ท��ให(ความช�วยเหลั0อหรั0อให(ความส่ะดวกน่�5น่ก:จะไม�ม�ความผิ�ดด(วย ถ0อว�าไม�ม�การัส่น่�บส่น่&น่เพ่รัาะการัพ่ยายามส่น่�บส่น่&น่ไม�ม�

จากข(อเท:จจรั�งติามปAญหา การัท��ส่(มโอแลัะส่(มจ&กเป-น่พ่�อค(าขายส่(มใน่ติลัาด แลัะส่(มโอติ(องการัฆ่�าส่(มจ&กเพ่รัาะส่(มจ&กชอบแย�งลั,กค(าของติน่อย,�เส่มอ เห:น่ว�าส่(มโอม�เจติน่าจะฆ่�าส่(มจ&กแลั(ว ส่(มเกลั�5ยงซี;�งเป-น่เพ่0�อน่ก�บส่(มโอรั,(ว�าส่(มโอจะฆ่�าส่(มจ&กจ;งให(ส่มโอย0มปCน่เพ่0�อจะน่)าไปฆ่�าส่(มจ&ก การักรัะท)าของส่(มเกลั�5ยงถ0อว�าเป-น่การัให(ความช�วยเหลั0อหรั0อให(ความส่ะดวกแก�ส่(มโอใน่การักรัะท)าความผิ�ดก�อน่กรัะท)าความผิ�ดแลั(ว แติ�ปรัากฏว�าเม0�อส่(มโอรั�บปCน่ไปจากส่(มเกลั�5ยงแลั(วก)าลั�งจะไปย�งส่(มจ&กเห:น่ส่(มจ&กเลั�น่อย,�ก�บลั,กจ;งเก�ดความส่งส่ารัไม�ลังม0อย�งส่(มจ&ก กรัณ�ด�งกลั�าวการักรัะท)าความผิ�ดย�งไม�เก�ดข;5น่ ส่(มเกลั�5ยงผิ,(ให(ความช�วยเหลั0อหรั0อให(ความส่ะดวกก:ถ0อว�าย�งไม�ม�ความผิ�ดฐาน่เป-น่ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่ไปด(วย

ส่รั&ป ส่(มเกลั�5ยงจ;งย�งไม�ม�ความผิ�ดฐาน่ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่แติ�อย�างใด

12.1.2 เจัตินาและความรื่บผ%ดของผ�0สนบสน/นสมใจับอกสมจั%ติว า อยากได0ยาเบ��อไป็เบ��อหน�ทำ-�บ0าน เพัรื่าะหน�ทำ-�บ0านช/กช/มมาก สมจั%ติจั2งน'ายาเบ��อมาให0

สมใจั เม��อสมใจัได0ยาเบ��อแล0วแทำนทำ-�จัะน'าไป็เบ��อหน� กลบน'าไป็ใส แกงให0สาม-ก%น สาม-ถึ2งแก ความติาย กรื่ณ์-ดงกล าวสมจั%ติจัะติ0องรื่บผ%ดเพั-ยงใดหรื่�อไม เพัรื่าะเหติ/ใด

ติามปรัะมวลักฎหมายอาญามาติรัา 86 บ�ญญ�ติ�ว�า ผิ,(ใดกรัะท)าด(วยปรัะการัใดๆ อ�น่เป-น่การัช�วย“เหลั0อหรั0อให(ความส่ะดวกใน่การัท��ผิ,(อ0�น่กรัะท)าความผิ�ด ก�อน่หรั0อขณะกรัะท)าความผิ�ด แม(ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดจะม�ได(รั,(ถ;งการัช�วยเหลั0อให(ความส่ะดวกน่�5น่ก:ติาม ผิ,(น่�5น่เป-น่ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่การักรัะท)าความผิ�ด การัช�วยเหลั0อหรั0อ”ให(ความส่ะดวกใน่การักรัะท)าความผิ�ด อ�น่จะท)าให(ผิ,(กรัะท)ารั�บผิ�ดฐาน่เป-น่ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่น่�5น่ จะติ(องปรัากฏว�าผิ,(ช�วยเหลั0อหรั0อให(ความส่ะดวกน่�5น่จะติ(องกรัะท)าโดยเจติน่าด(วย ค0อท)าไปโดยรั,(หรั0อติ�5งใจท��จะช�วยเหลั0อผิ,(อ0�น่ใน่การักรัะท)าความผิ�ดไม�ว�าจะเป-น่เจติน่าปรัะส่งค.ติ�อผิลัหรั0อเลั:งเห:น่ผิลัก:ติาม

จากข(อเท:จจรั�งติามปAญหา การัท��ส่มใจบอกส่มจ�ติว�าอยากได(ยาเบ0�อไปเบ0�อหน่,ท��บ(าน่ เพ่รัาะหน่,ท��บ(าน่ช&กช&มมาก ส่มจ�ติจ;งให(ยาเบ0�อส่มใจไป ปรัากฏว�าเม0�อส่มใจได(ยาเบ0�อไปแลั(วแทน่ท��จะน่)าไปเบ0�อหน่, กลั�บน่)าไปใส่�ใน่แกงให(ส่าม�ก�น่ ส่าม�จ;งถ;งแก�ความติายกรัณ�ด�งกลั�าวเห:น่ว�า การัท��ส่มจ�ติให(ยาเบ0�อแก�ส่มใจไป ส่มจ�ติไม�ทรัาบว�าส่มใจจะน่)ายาเบ0�อน่�5น่ไปฆ่�าส่าม� ค�ดว�าจะน่)าไปเบ0�อหน่, จ;งเห:น่ว�าส่มจ�ติไม�ม�เจติน่าท��จะช�วยเหลั0อหรั0อให(ความส่ะดวกแก�ส่มใจใน่การักรัะท)าความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติาย แม(การักรัะท)าของส่มจ�ติจะเป-น่การัช�วยเหลั0อหรั0อให(ความส่ะดวกก:ติาม แติ�เม0�อขาดเจติน่าแลั(ว การักรัะท)าของส่มจ�ติก:ไม�ม�ความผิ�ดแติ�อย�างใด ส่มจ�ติจ;งไม�ติ(องรั�บผิ�ดใน่กรัณ�ด�งกลั�าว

12.1.3 ข0อเป็รื่-ยบเทำ-ยบรื่ะหว างติวการื่ ผ�0ใช0และผ�0สนบสน/นติวการื่ผ�0ใช0 และผ�0สนบสน/น ม-ลกษณ์ะแติกติ างกนอย างไรื่ อธ์%บายลั�กษณะท��แติกติ�างก�น่รัะหว�างติ�วการั ผิ,(ใช(แลัะผิ,(ส่น่�บส่น่&น่ค0อ“ติ�วการั ค0อ ผิ,(ท��รั�วมม0อรั�วมใจก�น่กรัะท)าความผิ�ดติ�5งแติ�ส่องคน่ข;5น่ไปโดยม�เจติน่ารั�วมก�น่กรัะท)า”

ความผิ�ดแลัะจะติ(องเป-น่การัรั�วมกรัะท)าใน่รัะหว�างท��ก)าลั�งกรัะท)าความผิ�ด ม�ใช�ภายหลั�งท��การักรัะท)าความผิ�ดเส่รั:จส่�5น่แลั(ว

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

60

Page 61: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

“ผิ,(ใช( ค0อ ผิ,(ท��ก�อให(ผิ,(อ0�น่กรัะท)าความผิ�ด กลั�าวค0อติ(องกรัะท)าอย�างใดอย�างหน่;�งท��เป-น่เหติ&ให(ผิ,(อ0�น่”ติ�ดส่�น่ใจกรัะท)าความผิ�ดน่�5น่ การัก�ออาจกรัะท)าโดยการัใช(บ�งค�บ ข,�เข:ญ จ(าง วาน่ ย&ยง ส่�งเส่รั�ม หรั0อด(วยว�ธ์�อ0�น่ใด

“ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่ ค0อ ผิ,(ท��ช�วยเหลั0อหรั0อให(ความส่ะดวกใน่การัท��ผิ,(อ0�น่กรัะท)าความผิ�ด แลัะติ(องเป-น่การั”ช�วยเหลั0อก�อน่หรั0อขณะกรัะท)าความผิ�ด โดยม�เจติน่าช�วยเหลั0อให(ความส่ะดวก

เม��อความผ%ดอนเด-ยวกนม-ติวการื่ ผ�0ใช0 และผ�0สนบสน/นเรื่าจัะเรื่%�มติ0นพั%จัารื่ณ์าจัากบ/คคลใดก อนเม0�อความผิ�ดอ�น่เด�ยวก�น่ม�ติ�วการั ผิ,(ใช( แลัะผิ,(ส่น่�บส่น่&น่ติ(องเรั��มพ่�จารัณาจากติ�วการัก�อน่ เพ่รัาะความ

ผิ�ดท��ติ�วการัได(กรัะท)าเป-น่ความผิ�ดท��เป-น่ปรัะธ์าน่ ส่�วน่การักรัะท)าอ�น่เป-น่การัใช(ให(กรัะท)าความผิ�ดแลัะ การักรัะท)าอ�น่เป-น่การัส่น่�บส่น่&น่เป-น่เพ่�ยงความผิ�ดอ&ปกรัณ. แลัะข;5น่ติ�อความผิ�ดท��เป-น่ปรัะธ์าน่กลั�าวค0อ ถ(าความผิ�ดท��เป-น่ปรัะธ์าน่ได(กรัะท)าลังน่(อย ผิ,(ใช(ให(กรัะท)าความผิ�ดแลัะผิ,(ส่น่�บส่น่&น่ก:พ่ลัอยรั�บโทษน่(อยไปด(วย

12.2 ขอบเขติความรั�บผิ�ดของผิ,(ใช(แลัะผิ,(ส่น่�บส่น่&น่1. ผ�0ใช0หรื่�อผ�0สนบสน/นไม ติ0องรื่บผ%ดเก%นขอบเขติแห งการื่ใช0หรื่�อสนบสน/นของติน เว0นแติ ตินจัะเล3งเห3นได0

เช นน.น2. ถึ0าผ�0ใช0หรื่�อผ�0สนบสน/นกลบใจัเข0าขดขวางการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดทำ'าให0ความผ%ดไม ส'าเรื่3จั ผ�0ใช0คงรื่บผ%ดเสม�อน

ความผ%ดน.นม%ได0ทำ'าลง ส วนผ�0สนบสน/นไม ติ0องรื่บผ%ด

12.2.1 กรื่ณ์-ผ�0ถึ�กใช0หรื่�อผ�0รื่บการื่สนบสน/นกรื่ะทำ'าเก%นขอบเขติแห งการื่ใช0หรื่�อการื่สนบสน/นเพัชรื่จั0างพัลอยไป็ฆ่ าเพั%�ม โดยทำ-�เพัชรื่ไม รื่� 0ว าเพั%�มเป็�นติ'ารื่วจั แติ พัลอยรื่� 0ว าเพั%�มเป็�นติ'ารื่วจั ซึ่2�งกรื่ะทำ'าการื่

ติามหน0าทำ-� แติ ด0วยความอยากได0เง%นค าจั0าง พัลอยจั2งไป็ดกย%งเพั%�มถึ2งแก ความติาย กรื่ณ์-ดงกล าวเพัชรื่ติ0องรื่บผ%ดชอบหรื่�อไม เพั-ยงใด

ติามปรัะมวลักฎหมายอาญามาติรัา 87 บ�ญญ�ติ�ว�า ใน่กรัณ�ท��ม�การักรัะท)าความผิ�ดเพ่รัาะม�ผิ,(ใช(ให(“กรัะท)าติามมาติรัา 84 เพ่รัาะม�ผิ,(โฆ่ษณาหรั0อปรัะกาศแก�บ&คคลัท��วไปให(กรัะท)าความผิ�ดติามมาติรัา 85 หรั0อโดยม�ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่ติามมาติรัา 86 ถ(าความผิ�ดท��เก�ดข;5น่น่�5น่ ผิ,(กรัะท)าได(กรัะท)าไปเก�น่ขอบเขติท��ใช(หรั0อท��โฆ่ษณาหรั0อปรัะกาศหรั0อเก�น่ไปจากเจติน่าของผิ,(ส่น่�บส่น่&น่ ผิ,(ใช(ให(กรัะท)าความผิ�ดผิ,(โฆ่ษณาหรั0อปรัะกาศแก�บ&คคลัท��วไปให(กรัะท)าความผิ�ดหรั0อผิ,(ส่น่�บส่น่&น่การักรัะท)าความผิ�ด แลั(วแติ�กรัณ� ติ(องรั�บผิ�ดทางอาญาเพ่�ยงส่)าหรั�บความผิ�ดเท�าท��อย,�ใน่ขอบเขติท��ใช( หรั0อท��โฆ่ษณา หรั0อปรัะกาศ หรั0ออย,�ใน่ขอบเขติแห�งเจติน่าของผิ,(ส่น่�บส่น่&น่การักรัะท)าความผิ�ดเท�าน่�5น่ แติ�ถ(าโดยพ่ฤติ�การัณ.อาจเลั:งเห:น่ได(ว�าอาจเก�ดการักรัะท)าความผิ�ดเช�น่ท��เก�ดข;5น่น่�5น่ได(จากการัใช(การัโฆ่ษณาหรั0อปรัะกาศหรั0อการัส่น่�บส่น่&น่ ผิ,(ใช(ให(กรัะท)าความผิ�ด ผิ,(โฆ่ษณาหรั0อปรัะกาศแก�บ&คคลัท��วไปให(กรัะท)าความผิ�ด หรั0อผิ,(ส่น่�บส่น่&น่การักรัะท)าความผิ�ด แลั(วแติ�กรัณ� ติ(องรั�บผิ�ดทางอาญาติามความผิ�ดท��เก�ดข;5น่น่�5น่

ใน่กรัณ�ท��ผิ,(ถ,กใช( ผิ,(กรัะท)าติามค)าโฆ่ษณา หรั0อปรัะกาศแก�บ&คคลัท��วไปให(กรัะท)าความผิ�ด หรั0อติ�วการัใน่ความผิ�ดจะติ(องรั�บผิ�ดทางอาญาม�ก)าหน่ดโทษส่,งข;5น่ เพ่รัาะอาศ�ยผิลัท��เก�ดข;5น่จากการักรัะท)าความผิ�ด ผิ,(ใช(ให(กรัะท)าความผิ�ด ผิ,(โฆ่ษณาหรั0อปรัะกาศแก�บ&คคลัท��วไปให(กรัะท)าความผิ�ด หรั0อผิ,(ส่น่�บส่น่&น่การักรัะท)าความผิ�ด แลั(วแติ�กรัณ� ติ(องรั�บผิ�ดทางอาญาติามความผิ�ดท��ม�ก)าหน่ดโทษส่,งข;5น่น่�5น่ด(วย แติ�ถ(าโดยลั�กษณะของความผิ�ดผิ,(กรัะท)าจะติ(องรั�บผิ�ดทางอาญาม�ก)าหน่ดโทษส่,งข;5น่เฉพ่าะ เม0�อผิ,(กรัะท)าติ(องรั,( หรั0ออาจเลั:งเห:น่ได(ว�าจะเก�ดผิลัเช�น่น่�5น่ข;5น่ ผิ,(ใช(ให(กรัะท)าความผิ�ด ผิ,(โฆ่ษณาหรั0อปรัะกาศแก�บ&คคลัท��วไปให(กรัะท)าความผิ�ดหรั0อผิ,(ส่น่�บส่น่&น่การักรัะท)าความผิ�ด จะติ(องรั�บผิ�ดทางอาญาติามความผิ�ดท��ม�ก)าหน่ดโทษส่,งข;5น่ก:เฉพ่าะเม0�อติน่ได(รั,(หรั0ออาจเลั:งเห:น่ได(ว�าจะเก�ดผิลัเช�น่ท��เก�ดข;5น่น่�5น่”

จากข(อเท:จจรั�งติามปAญหา การัท��เพ่ชรัจ(างพ่ลัอยไปฆ่�าเพ่��ม โดยท��เพ่ชรัไม�รั,(ว�าเพ่��มเป-น่ติ)ารัวจ ซี;�งกรัะท)าการัติามหน่(าท�� แติ�พ่ลัอยรั,(ว�าเพ่��มเป-น่ติ)ารัวจ ซี;�งการักรัะท)าติามหน่(าท�� แติ�ด(วยความอยากได(เง�น่ค�าจ(าง พ่ลัอยจ;งไปด�กย�งเพ่��มถ;งแก�ความติาย กรัณ�ด�งกลั�าวเห:น่ว�า การักรัะท)าของพ่ลัอยเป-น่เรั0�องท��ผิ,(กรัะท)าจะติ(องรั�บผิ�ดทางอาญาม�ก)าหน่ดโทษส่,งข;5น่เพ่รัาะการัท��พ่ลัอยฆ่�าเพ่��มน่�5น่เป-น่การัฆ่�าเจ(าพ่น่�กงาน่ ซี;�งกรัะท)าติามหน่(าท�� ม�ก)าหน่ดโทษส่,งกว�าคน่ธ์รัรัมดา ซี;�งการัฆ่�าเจ(าพ่น่�กงาน่ซี;�งกรัะท)าติามหน่(าท��น่�5น่ผิ,(กรัะท)าจะติ(องรั�บโทษส่,งข;5น่ก:

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

61

Page 62: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ติ�อเม0�อได(กรัะท)าไปโดยรั,(อย,�ว�าผิ,(ท��ติน่ฆ่�าน่�5น่เป-น่เจ(าพ่น่�กงาน่ ซี;�งกรัะท)าติามหน่(าท�� โดยท��เพ่ชรัไม�รั,(ว�าเพ่��มเป-น่เจ(าพ่น่�กงาน่ ซี;�งกรัะท)าติามหน่(าท�� ท�5งน่�5ไม�ว�าพ่ลัอยจะรั,(เช�น่น่�5น่หรั0อไม�ก:ติาม เม0�อพ่ลัอยไปฆ่�าเพ่��มติามท��ได(ถ,กใช( เพ่ชรัก:ย�อมม�ความผิ�ดฐาน่ใช(ให(ฆ่�าคน่ธ์รัรัมดาเท�าน่�5น่ ไม�ติ(องรั�บโทษส่,งข;5น่ฐาน่ฆ่�าเจ(าพ่น่�กงาน่ ซี;�งกรัะท)าติามหน่(าท��ติามหลั�กกฎหมายท��กลั�าวมาข(างติ(น่

12.2.2 กรื่ณ์-ผ�0ใช0หรื่�อผ�0สนบสน/นขดขวางการื่กรื่ะทำ'าของผ�0ถึ�กใช0หรื่�อผ�0รื่บการื่สนบสน/นนงเยาว�ใช0ให0แจัLวซึ่2�งสาวใช0ของสมศีกด%M น'ายาพั%ษไป็ใส ในถึ0วยกาแฟ้ของสมศีกด%Mเพั��อจัะฆ่ าสมศีกด%Mให0ติาย

แจัLวได0น'ายาพั%ษไป็ใส ในถึ0วยกาแฟ้ของสมศีกด%Mในขณ์ะทำ-�สมศีกด%Mก'าลงจัะยกถึ0วยกาแฟ้ทำ-�ผสมยาพั%ษน.นข2.นด��ม นงเยาว�ซึ่2�งแอบด�อย� เก%ดความสงสารื่สมศีกด%M จั2งติรื่งเข0าไป็ป็;ดถึ0วยกาแฟ้หกหมด กรื่ณ์-ดงกล าวนงเยาว�ติ0องรื่บผ%ดหรื่�อไม เพั-ยงใด

ติามปรัะมวลักฎหมายอาญามาติรัา 88 บ�ญญ�ติ�ว�า ถ(าความผิ�ดท��ได(ใช( ท��ได(โฆ่ษณาหรั0อปรัะกาศแก�“บ&คคลัท��วไปให(กรัะท)า หรั0อท��ได(ส่น่�บส่น่&น่ให(กรัะท)า ได(กรัะท)าถ;งข�5น่ลังม0อกรัะท)าความผิ�ด แติ�เน่0�องจากการัเข(าข�ดขวางของผิ,(ใช( ผิ,(โฆ่ษณาหรั0อปรัะกาศหรั0อผิ,(ส่น่�บส่น่&น่ ผิ,(กรัะท)าได(กรัะท)าไปไม�ติลัอด หรั0อกรัะท)าไปติลัอดแลั(วแติ�การักรัะท)าน่�5น่ไม�บรัรัลั&ผิลั ผิ,(ใช(หรั0อผิ,(โฆ่ษณาหรั0อปรัะกาศ คงรั�บผิ�ดเพ่�ยงท��บ�ญญ�ติ�ไว(ใน่มาติรัา 84

วรัรัคส่อง หรั0อมาติรัา 85 วรัรัคแรัก แลั(วแติ�กรัณ� ส่�วน่ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่น่�5น่ไม�ติ(องรั�บโทษ”จากข(อเท:จจรั�งติามปAญหา การัท��น่งเยาว.ใช(ให(แจMวซี;�งเป-น่ส่าวใช(ของส่มศ�กด�L น่)ายาพ่�ษไปใส่�ใน่ถ(วย

กาแฟของส่มศ�กด�L เพ่0�อเจติน่าจะฆ่�าส่มศ�กด�Lให(ติาย แลัะแจMวก:ได(น่)ายาพ่�ษไปใส่�ใน่ถ(วยกาแฟของส่มศ�กด�L เห:น่ได(ว�าแจMวซี;�งเป-น่ผิ,(กรัะท)าได(ลังม0อกรัะท)าความผิ�ดแลั(วติามท��น่งเยาว.ได(ใช( แติ�ใน่ขณะท��ความผิ�ดย�งไม�บรัรัลั&ผิลั น่งเยาว.ซี;�งแอบด,อย,�เห:น่ส่มศ�กด�Lยกถ(วยกาแฟข;5น่ด0�มเก�ดความส่งส่ารัส่มศ�กด�L จ;งติรังเข(าไปปAดถ(วยกาแฟหกหมด เห:น่ได(ว�า น่งเยาว.ซี;�งเป-น่ผิ,(ใช(ให(กรัะท)าความผิ�ดได(เข(าข�ดขวางเพ่0�อม�ให(การักรัะท)าของแจMวบรัรัลั&ผิลั กรัณ�ด�งกลั�าวกฎหมายได(บ�ญญ�ติ�ให(ผิ,(ใช(น่�5น่คงรั�บผิ�ดเพ่�ยงท��บ�ญญ�ติ�ไว(ใน่มาติรัา 84 วรัรัคส่อง กลั�าวค0อ รั�บผิ�ดเส่ม0อน่หน่;�งความผิ�ดท��ใช(ม�ได(กรัะท)าลังไป ท�5งๆท��ความจรั�งความผิ�ดกรัะท)าถ;งข�5น่พ่ยายามแลั(ว

ส่รั&ป น่งเยาว.รั�บโทษเพ่�ยงหน่;�งใน่ส่ามของความผิ�ดฐาน่ฆ่�าคน่ติาย

12.3 เหติ&ท��ม�ผิลักรัะทบถ;งความรั�บผิ�ดของติ�วการั ผิ,(ใช(แลัะผิ,(ส่น่�บส่น่&น่1. เหติ/ส วนติว หมายถึ2ง เหติ/เฉัพัาะติวของผ�0ม-ส วนเก-�ยวข0องในการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดคนใดคนหน2�งซึ่2�งไม ม-ผล

ถึ2งผ�0เก-�ยวข0องคนอ��นๆ2. เหติ/ในลกษณ์ะคด- หมายถึ2งเหติ/ทำ-�เก-�ยวกบความผ%ดซึ่2�งม-ผลติ อผ�0เก-�ยวข0องในการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดทำ/กคน

เสมอกน3. ในความผ%ดบางฐาน ผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดจัะติ0องม-ค/ณ์สมบติ%พั%เศีษบางอย างดงน.นผ�0ทำ-�ขาดค/ณ์สมบติ%แม0จัะม-ส วน

เก-�ยวข0องในลกษณ์ะติวการื่หรื่�อผ�0ใช0 ก3ไม อาจัรื่บผ%ดอย างติวการื่หรื่�อผ�0ใช0ได0คงรื่บผ%ดได0เพั-ยงผ�0สนบสน/น

12.3.1 เหติ/ส วนติวและเหติ/ในลกษณ์ะคด-เหติ/ส วนติวและเหติ/ในลกษณ์ะคด-หมายความว าอย างไรื่ใน่ปรัะมวลักฎหมายอาญามาติรัา 89 บ�ญญ�ติ�ว�า ถ(าม�เหติ&ส่�วน่ติ�วอ�น่ควรัยกเว(น่โทษ ลัดโทษหรั0อ“

เพ่��มโทษแก�ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดคน่ใด จะน่)าเหติ&น่�5น่ไปใช(แก�ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดคน่อ0�น่ใน่การักรัะท)าความผิ�ดน่�5น่ด(วยไม�ได( แติ�ถ(าเหติ&อ�น่ควรัยกเว(น่โทษ ลัดโทษหรั0อเพ่��มโทษเป-น่เหติ&ใน่ลั�กษณะคด� จ;งให(ใช(แก�ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดใน่การักรัะท)าความผิ�ดน่�5น่ด(วยก�น่ท&กคน่”

จากบทบ�ญญ�ติ�ด�งกลั�าว ส่ามารัถให(ความหมายของค)าว�าเหติ&ส่�วน่ติ�วแลัะเหติ&ใน่ลั�กษณะคดได(ด�งน่�5“เหติ&ส่�วน่ติ�ว หมายถ;ง ข(อเท:จจรั�งท��เก��ยวแก�ค&ณส่มบ�ติ�ท��เป-น่เรั0�องส่�วน่ติ�วของผิ,(กรัะท)าผิ�ดแติ�ลัะคน่”

อ�น่เป-น่ผิลัให(ได(รั�บการัยกเว(น่โทษ ลัดโทษหรั0อเพ่��มโทษแก�ผิ,(รั�วมกรัะท)าความผิ�ดคน่น่�5น่ไม�ม�ผิลัถ;งผิ,(รั�วมกรัะท)าผิ�ดคน่อ0�น่ด(วย

“เหติ&ใน่ลั�กษณะคด� หมายถ;ง ข(อเท:จจรั�งอ0�น่ๆ ใน่คด�ซี;�งม�ได(อาศ�ยค&ณส่มบ�ติ�หรั0อฐาน่ะส่�วน่ติ�วของผิ,(”กรัะท)าความผิ�ด แติ�เป-น่เหติ&เก��ยวเน่0�องก�บการักรัะท)าความผิ�ด ซี;�งย�งผิลัให(ได(รั�บการัยกเว(น่โทษ ลัดโทษ หรั0อเพ่��มแก�ติ�วการัท��รั�วมกรัะท)าความผิ�ดท&กคน่

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

62

Page 63: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

12.3.2 เหติ/เฉัพัาะติวของผ�0กรื่ะทำ'าในความผ%ดบางฐานแดงเป็�นข0ารื่าชกรื่กรื่ม กรื่มหน2�งได0รื่บแติ งติ.งเป็�นป็รื่ะธ์านกรื่รื่มการื่สอบบรื่รื่จั/เข0ารื่บรื่าชการื่ แดง

ติ0องการื่รื่บเง%นส%นบนในการื่สอบครื่.งน-. จั2งรื่ วมวางแผนกบภัรื่รื่ยาโดยแบ งงานกนทำ'าให0ภัรื่รื่ยาเป็�นผ�0รื่บเง%นจัากผ�0มาติ%ดติ อ และแดงเป็�นผ�0กรื่ะทำ'าการื่ช วยให0บ/คคลทำ-�ให0เง%นน.นสอบบรื่รื่จั/เข0ารื่บรื่าชการื่ได0 กรื่ณ์-ดงกล าวแดงและภัรื่รื่ยาจัะติ0องรื่บผ%ดเพั-ยงใดหรื่�อไม

ใน่ปรัะมวลักฎหมายอาญา กฎหมายได(ก)าหน่ดความผิ�ดบางอย�างติ(องม�องค.ปรัะกอบความผิ�ดเป-น่ค&ณส่มบ�ติ�เฉพ่าะติ�ว หรั0อลั�กษณะเฉพ่าะติ�วผิ,(กรัะท)า ด�งน่�5น่บ&คคลัท��วไปซี;�งไม�ม�ค&ณส่มบ�ติ�เช�น่น่�5น่ย�อมไม�อาจกรัะท)าความผิ�ดน่�5น่ได( เพ่รัาะองค.ปรัะกอบความผิ�ด แติ�ถ(าบ&คคลัท��วไปรั�วมกรัะท)าความผิ�ดใน่ลั�กษณะติ�วการัก�บผิ,(ท��ม�ค&ณส่มบ�ติ�เฉพ่าะติ�วท��จะกรัะท)าความผิ�ดน่�5น่ได( บ&คคลัท��วไปน่�5น่ก:จะกลัายเป-น่ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่ แทน่ท��จะเป-น่ติ�วการัรั�วมกรัะท)าความผิ�ด

จากข(อเท:จจรั�งติามปAญหาการัท��แดงเป-น่ปรัะธ์าน่กรัรัมการัส่อบบรัรัจ&เข(ารั�บรัาบการั ซี;�งถ0อว�าเป-น่เจ(าพ่น่�กงาน่ได(รั�วมวางแผิน่ก�บภรัรัยาโดยแบ�งงาน่ก�น่ท)า ให(ภรัรัยาเป-น่ผิ,(รั�บเง�น่ส่�น่บน่ซี;�งม�ผิ,(มาติ�ดติ�อ แลัะแดงเป-น่ผิ,(กรัะท)าการัช�วยให(บ&คคลัท��ให(เง�น่น่�5น่ส่อบบรัรัจ&เข(ารั�บรัาชการัได( กรัณ�ด�งกลั�าวเห:น่ว�า แดงแลัะภรัรัยาเป-น่ติ�วการัรั�วมใน่การักรัะท)าความผิ�ดฐาน่เจ(าพ่น่�กงาน่รั�บส่�น่บน่ แติ�เน่0�องจากความผิ�ดด�งกลั�าว กฎหมายก)าหน่ดค&ณส่มบ�ติ�ของผิ,(กรัะท)าว�าติ(องเป-น่เจ(าพ่น่�กงาน่ ด�งน่�5น่บ&คคลัอ0�น่ท��ไม�ได(เป-น่เจ(าพ่น่�กงาน่ก:ถ0อว�าขาดค&ณส่มบ�ติ�จ;งไม�อาจกรัะท)าความผิ�ดน่�5น่ได( กรัณ�ด�งกลั�าว ภรัรัยาของแดงเป-น่บ&คคลัธ์รัรัมดาท��วไปไม�ได(เป-น่เจ(าพ่น่�กงาน่ แม(จะได(รั�วมกรัะท)าความผิ�ดก�บแดงซี;�งเป-น่เจ(าพ่น่�กงาน่ใน่ลั�กษณะติ�วการั ก:ไม�อาจม�ความผิ�ดฐาน่น่�5ได( ภรัรัยาของแดงจ;งเป-น่เพ่�ยงผิ,(ส่น่�บส่น่&น่การักรัะท)าความผิ�ดด�งกลั�าว แดงเพ่�ยงผิ,(เด�ยวท��ม�ความผิ�ดฐาน่เจ(าพ่น่�กงาน่รั�บส่�น่บน่

แบบปรัะเม�น่ผิลั หน่�วยท�� 12 ผิ,(ม�ส่�วน่เก��ยวข(องใน่การักรัะท)าความผิ�ด (ติ�อ)

1. ผ�0สนบสน/นหมายถึ2ง ผิ,(ช�วยเหลั0อหรั0อให(ความส่ะดวกแก�ผิ,(อ0�น่กรัะท)าความผิ�ด2. ติ%Kมติ%ดใจัติLอยจั2งเป็Hดป็รื่ะติ�บ0านทำ%.งไว0ให0ติLอยมาลกทำรื่พัย�ของเจั0าของบ0าน ติLอยไม รื่� 0แติ ก3เข0ามาทำางป็รื่ะติ�น.น

โดยค%ดว าเจั0าของบ0านล�มป็Hด ในกรื่ณ์-น-.ถึ�อว า ติ�Eมเป-น่ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่กรัะท)าผิ�ด3. “หลงจัากทำ-�น%ดฟ้;นน0อยไป็ครื่.งหน2�งแล0ว น่��มก3พั�ดย/ยงให0น%ดฟ้;นน0อยให0ติาย กรื่ณ์-ดงกล าว ” น่��มติ(องรั�บผิ�ด

ฐาน่เป-น่ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่4. หลกเกณ์ฑ์�ทำ-�จัะผ%ดฐานเป็�นผ�0สนบสน/น ติ(องกรัะท)าด(วยปรัะการัใดๆ อ�น่เป-น่การัช�วยเหลั0อหรั0อให(ความ

ส่ะดวกใน่การัท��ผิ,(อ0�น่กรัะท)าความผิ�ดก�อน่หรั0อขณะกรัะท)าความผิ�ด5. กฎหมายได0ก'าหนดโทำษของผ�0สนบสน/นการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดไว0 ส่องใน่ส่ามของโทษท��ก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บ

ความผิ�ดท��ส่น่�บส่น่&น่น่�5น่6. เหติ/ส วนติวของผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ด ได(แก�การักรัะท)าความผิ�ดด(วยความจ)าเป-น่ติามมาติรัา 67(1) มาติรื่า 67 ผ�0ใดกรื่ะทำ'าความผ%ดด0วยความจั'าเป็�น

(1) เพัรื่าะอย� ในทำ-�บงคบ หรื่�อภัายใติ0อ'านาจัซึ่2�งไม สามารื่ถึหล-กเล-�ยงหรื่�อขดข�นได0 หรื่�อ(2) เพัรื่าะเพั��อให0ตินเองหรื่�อผ�0อ��นพั0นจัากภัยนติรื่ายทำ-�ใกล0จัะถึ2ง และไม สามารื่ถึหล-กเล-�ยงให0พั0นโดยว%ธ์-

อ��นใดได0 เม��อภัยนติรื่ายน.นติน ม%ได0ก อให0เก%ดข2.นเพัรื่าะความผ%ดของตินถึ0าการื่กรื่ะทำ'าน.นไม เป็�นการื่เก%นสมควรื่แติ เหติ/แล0ว ผ�0น .นไม ติ0อง รื่บโทำษ

7. ด'าจั0างขาวฆ่ าเข-ยวโดยก'าชบให0ใช0ป็Aนย%ง แติ ขาวแอบใช0ว%ธ์-การื่วางรื่ะเบ%ดจันรื่ างกายเข-ยวแหลกละเอ-ยดถึ2งแก ความติาย กรื่ณ์-ดงกล าว ด)าติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ฆ่�าเหม0อน่ก�บขาว

8. ส-ม-เจัตินารื่0ายส�งสอนสา โดยรื่� 0อย� ว าสาเป็�นโรื่คหวใจัอย างแรื่ง ส-ได0รื่บไม0คมแฝ่กให0แสดไป็ติ-ศี-รื่ษะสา แสดติ-อย างแรื่งเป็�นเหติ/ให0สา ช3อคหวใจัวายติาย ส่�ติ(องรั�บผิ�ดฐาน่ฆ่�าผิ,(อ0�น่โดยเจติน่า

9. แสงรื่� 0ว าสอนจัะฆ่ าส/ข จั2งช วยหาป็Aนมาให0สอน ขณ์ะสอนจั0องป็Aนไป็ยงส/ขแติ ก อนเหน-�ยวไก แสงกลวติ%ดค/ก จั2งเข0าไป็ป็;ดป็Aน กรื่ะส/นจั2งไม ถึ�กส/ข กรื่ณ์-น-. แส่งไม�ติ(องรั�บโทษ

10. เอเป็�นติวการื่กรื่ะทำ'าผ%ดกบบ- คด-ขาดอาย/ความจั2งไม ติ0องรื่บผ%ด ถ0อว�าเป-น่เรั0�องเหติ&ใน่ลั�กษณะคด�

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

63

Page 64: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

11.ความหมายของผ�0สนบสน/นค�อ ผิ,(ช�วยเหลั0อผิ,(อ0�น่ก�อน่กรัะท)าความผิ�ด12.อOอดโกรื่ธ์นายจั0างจั2งแกล0งเป็Hดหน0าติ างไว0เพั��อให0ขโมยเข0าบ0าน แติ ขโมยไม รื่� 0เข0าทำางป็รื่ะติ�บ0านทำ-�นายจั0างล�ม

ป็Hด อNอด ไม�ติ(องรั�บผิ�ดฐาน่เป-น่ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่การักรัะท)าผิ�ด“ ”13.ข0อทำ-�ไม ใช หลกเกณ์ฑ์�ทำ-�จัะผ%ดฐานเป็�นผ�0สนบสน/น โดยผิ,(กรัะท)าผิ�ดติ(องรั,(ถ;งการัช�วยเหลั0อน่�5น่14.ป็AS ดกบพัวกจัะไป็ป็ล0นทำรื่พัย� ป็Pองจั2งให0ย�มป็Aนและรื่ถึยนติ�เพั��อใช0ในการื่ป็ล0น ป็AS ดรื่บเอาอาว/ธ์ป็Aนและรื่ถึยนติ�

ไป็แล0ว แติ ม%ได0เอาไป็ป็ล0นด0วย คงเอาแติ อาว/ธ์ป็Aนไป็ แติ ก3ม%ได0ใช0อาว/ธ์ป็Aนน.น กรื่ณ์-ดงกล าว ปOองติ(องรั�บผิ�ดเป-น่ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่ให(กรัะท)าความผิ�ด

15.ผ�0ทำ-�สนบสน/นการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดจัะติ0อง ได0รื่บโทำษ 2/3 ส วนของโทำษทำ-�ก'าหนดไว0ส'าหรื่บความผ%ดทำ-�สนบสน/นน.น

16.ความผ%ดไม ส'าเรื่3จัติามมาติรื่า 80 เป็�นเหติ/ในลกษณ์ะคด-ของผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดมาติรัา 80 ผ�0ใดลงม�อกรื่ะทำ'าความผ%ดแติ กรื่ะทำ'าไป็ไม ติลอด หรื่�อกรื่ะทำ'าไป็ติลอดแล0วแติ การื่กรื่ะทำ'าน.นไม

บรื่รื่ล/ผล ผ�0น .นพัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดผ�0ใดพัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ด ผ�0น .นติ0องรื่ะวางโทำษสองในสามส วนของโทำษทำ-�กฎหมายก'าหนดไว0ส'าหรื่บ

ความผ%ดน.น17.รื่.ติ.อ.ด'า ส�งให0 ส.ติ.ติ. แดงข2.นไป็จับขาวบนเรื่�อนข0อหาลกทำรื่พัย� ส.ติ.ติ. แดงข2.นไป็ย%งขาวติาย รั . ติ . อ .

ด)า ไม�ติ(องรั�บผิ�ดใน่ฐาน่ฆ่�าขาวเลัย18.แสงช วยวางแผนและหาป็Aนให0สดกบพัวกไป็ป็ล0นบ0านส- ขณ์ะทำ'าการื่ป็ล0นส-ติ อส�0ขดขวาง สดจั2งใช0ป็Aนย%งส-

ติาย แส่งติ(องรั�บผิ�ดเป-น่ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่ฐาน่ปลั(น่ทรั�พ่ย.เป-น่เหติ&ให(ผิ,(อ0�น่ถ;งแก�ความติาย19.แก0วจั0างม�ดฆ่ าขาว ม�ดใช0ป็Aนย%งขาวบาดเจั3บสาหส แก0วรื่� 0ส2กสงสารื่จั2งรื่-บพัาขาวไป็ส งแพัทำย� แพัทำย�รื่กษาได0

ทำน ขาวไม ติาย แก0วติ0องรื่บผ%ดฐานพัยายามฆ่ าเสม�อนเป็�นติวการื่20.ผ�0ใช0ให0ผ�0อ��นพัยายามกรื่ะทำ'าความผ%ดลห/โทำษ ไม ติ0องรื่บผ%ดและรื่บโทำษเลย

หน่�วยท�� 13 ทฤษฎ�การัลังโทษแลัะทฤษฎ�ว�ธ์�การัเพ่0�อความปลัอดภ�ย

1. ทำฤษฎ-การื่ลงโทำษม-ทำ-�มาจัากป็ฏ%ก%รื่%ยาของสงคมทำ-�ม-ติ อผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ด โดยเน0นไป็ในด0านการื่ลงโทำษ2. การื่ลงโทำษม-วติถึ/ป็รื่ะสงค�ส วนใหญ เพั��อค/0มครื่องสวสด%ภัาพัของสงคม โดยเน0นทำ-�การื่ลดอาชญากรื่รื่มและ

การื่ส งเสรื่%มให0ป็รื่ะชาชนเคารื่พัป็ฏ%บติ%ติามกฎหมาย3. การื่ป็ฏ%บติ%ติ อผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดม-ทำ-�มาจัากทำฤษฎ- และวติถึ/ป็รื่ะสงค�ในการื่ลงโทำษและม-การื่พัฒนาไป็จันถึ2ง

ข.นให0ป็รื่ะชาชนเข0ามาม-ส วนรื่ วมในการื่ป็ฏ%บติ%ติ อผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ด4. ทำฤษฎ-ว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยม-ทำ-�มาจัากป็ฏ%ก%รื่%ยาของสงคมติ อผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ด เช นเด-ยวกนโดยเน0น

ไป็ทำ-�การื่ค/0มครื่องสงคม

13.1 ทฤษฎ�การัลังโทษ1. การื่ลงโทำษเก%ดจัากป็ฏ%ก%รื่%ยาของผ�0เส-ยหายทำ-�จัะติอบโติ0กบผ�0ป็รื่ะทำ/ษรื่0ายในรื่�ป็แบบของการื่แก0แค0นและติ อ

มารื่ฐด'าเน%นการื่แทำนผ�0เส-ยหาย เป็�นการื่ทำดแทำนอย างในรื่ะบบ ติาติ อติา ฟ้;นติ อฟ้;น“ ”

2. การื่ลงโทำษควรื่จัะมองไป็ถึ2งป็รื่ะโยชน�ทำ-�จัะเก%ดแก สงคมในอนาคติด0วย โดยค'าน2งถึ2งความป็ลอดภัยของสงคมเป็�นหลกด0วยว%ธ์-การื่ยบย.ง ป็Cองกนและป็รื่บป็รื่/งผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ด

3. การื่ลงโทำษควรื่จัะเป็ล-�ยนเป็�นการื่ป็ฏ%บติ%ติ อผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดโดยม/ งติ อการื่แก0ไขฟ้A. นฟ้�ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดให0กลบตินเป็�นคนด- ยกเว0นในกรื่ณ์-แก0ไขป็รื่บป็รื่/งไม ได0 ก3ให0ก'าจัดไป็จัากสงคม

4. การื่ลงโทำษควรื่จัะเป็ล-�ยนเป็�นการื่ป็ฏ%บติ%ติ อผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ด โดยม/ งติ อการื่ค/0มครื่องสงคมให0ป็ลอดภัยจัากอาชญากรื่รื่ม โดยว%ธ์-การื่แก0ไขฟ้A. นฟ้�และอ��นๆทำ-�เหมาะสม

5. การื่ลงโทำษม-วติถึ/ป็รื่ะสงค�เพั��อแก0แค0น ทำดแทำน ยบย.ง ค/0มครื่องสงคม และแก0ไขฟ้A. นฟ้�ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ด6. แบบของการื่ลงโทำษม- 4 ป็รื่ะการื่ด0วยกน ค�อลงโทำษโดยการื่ก'าจัดออกไป็จัากสงคม ลงโทำษโดยการื่

ทำรื่มานทำางกาย ลงโทำษโดยการื่ป็รื่ะจัาน และลงโทำษโดยการื่ทำ'าให0ส�ญเส-ยทำางการื่เง%น

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

64

Page 65: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

13.1.1 ทำฤษฎ-การื่ลงโทำษเพั��อแก0แค0นและทำดแทำนแก ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดการื่ลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดติามแนวความค%ดของ อ%มมาน�เอล คานส� เป็�นอย างไรื่อ�มมาน่,เอลั คาน่ส่. ม�ทรัรัศน่ะว�าการัลังโทษผิ,(กรัะท)าความผิ�ดควรัจะมองย(อน่ไปใน่อด�ติว�าผิ,(กรัะท)าได(

กรัะท)าความผิ�ดอะไรัแลัะรั(ายแรังเพ่�ยงใด แลั(วจ;งลังโทษให(เหมาะส่มก�บความผิ�ดน่�5น่ โดยม�เหติ&ผิลัเพ่�ยงว�าผิ,(กรัะท)าความผิ�ดส่มควรัถ,กลังโทษ เพ่รัาะได(กรัะท)าการัฝั่Gาฝั่Cน่กฎหมายบ(าน่เม0องแลั(ว

13.1.2 ทำฤษฎ-การื่ลงโทำษแบบอรื่รื่ถึป็รื่ะโยชน�ทำฤษฎ-การื่ลงโทำษแบบอรื่รื่ถึป็รื่ะโยชน� ม-ทำ-�มาจัากส'านกอาชญาว%ทำยาส'านกใด และม-หลกเกณ์ฑ์�อะไรื่บ0างทฤษฎ�การัลังโทษแบบอรัรัถปรัะโยชน่.ม�ท��มาจากส่)าน่�กคลัาส่ส่�กซี;�งวางหลั�กเกณฑ์.ไว(ว�า การัลังโทษ

ควรัจะมองไปใน่อน่าคติมากกว�ามองย(อน่หลั�งไปใน่อด�ติ การัลังโทษผิ,(กรัะท)าความผิ�ดควรัจะเน่(น่ไปท��การัลัดอาชญากรัรัมแลัะท)าให(ปรัะชาชน่เคารัพ่แลัะปฏ�บ�ติ�ติามกฎหมาย การัลังโทษจ;งควรัจะเน่(น่ท��การัป3องก�น่ การัย�บย�5งแลัะการัแก(ไขปรั�บปรั&งผิ,(กรัะท)าความผิ�ด การัท��จะให(ม�ผิลัใน่การัย�บย�5ง การัลังโทษจะติ(องท)าอย�างรั&น่แรัง แลัะอย�างเปKดเผิ การัแก(ไขปรั�บปรั&งใช(หลั�กการัข�งเด��ยว แลัะหลั�กการัทางศาส่น่าเพ่0�อให(ส่)าน่;กใน่ความผิ�ดแลัะกลั�บติ�วเป-น่พ่ลัเม0องด�ให(ได(

13.1.3 ทำฤษฎ-การื่ลงโทำษเพั��อแก0ไขฟ้A. นฟ้�ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดทำฤษฎ-การื่ลงโทำษเพั��อแก0ไขฟ้A. นฟ้�ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดม-ทำ-�มาจัากส'านกอาชญาว%ทำยาส'านกใด และม-หลกการื่

ส'าคญอย างใดทฤษฎ�การัลังโทษเพ่0�อแก(ไขฟC5 น่ฟ,ผิ,(กรัะท)าความผิ�ด ม�ท��มาจากน่�กอาชญาว�ทยาส่)าน่�กโปซี�ติ�ฟ หลั�ก

เกณฑ์.ส่)าค�ญของทฤษฎ�ค0อ ลังโทษผิ,(กรัะท)าความผิ�ดให(เหมาะส่มเป-น่รัายบ&คคลัโดยใช(ว�ธ์�การัแก(ไขฟC5 น่ฟ,เป-น่รัายบ&คคลัหรั0อรัายกลั&�ม ซี;�งก�อน่จะท)าการัแก(ไขติ(องม�การัศ;กษาหาส่าเหติ&ของปAญหาโดยว�ธ์�การัทางว�ทยาศาส่ติรั.เส่�ยก�อน่ เพ่0�อจะได(แก(ไขปAญหา

13.1.4 ทำฤษฎ-การื่ลงโทำษเพั��อป็กป็Cองค/0มครื่องสงคมทำฤษฎ-ป็Cองกนสงคม ม-หลกการื่ส'าคญในการื่ป็ฏ%บติ%ติ อผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดอย างไรื่ทฤษฎ�ป3องก�น่ส่�งคม ม�หลั�กการัส่)าค�ญ ค0อ ค&(มครัองส่�งคมให(ปลัอดภ�ยจากอาชญากรัรัมโดยการั

แก(ไขฟC5 น่ฟ,ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดแลัะอบรัมบ�มน่�ส่�ยมากกว�าการัลังโทษ

13.1.5 วติถึ/ป็รื่ะสงค�และแบบของการื่ลงโทำษวติถึ/ป็รื่ะสงค�ของการื่ลงโทำษม-ก-�ข0อ อะไรื่บ0างว�ติถ&ปรัะส่งค.ของการัลังโทษ ม� 4 ข(อ ค0อ(1) เพ่0�อแก(แค(น่ทดแทน่(2) เพ่0�อย�บย�5งหรั0อป3องก�น่(3) เพ่0�อค&(มครัองส่�งคม(4) เพ่0�อปรั�บปรั&งแลัะแก(ไขฟC5 น่ฟ,ผิ,(กรัะท)าผิ�ด

การื่ลงโทำษม-ก-�แบบ อะไรื่บ0างการัลังโทษม� 4 แบบ ค0อ(1) ก)าจ�ดออกจากหม,�คณะหรั0อส่�งคม(2) ทรัมาน่รั�างกาย(3) ปรัะจาน่(4) ท)าให(ส่,ญเส่�ยทางการัเง�น่

13.2 การัปฏ�บ�ติ�ติ�อผิ,(กรัะท)าผิ�ดใน่ส่�งคม1. อ/ดมการื่ณ์�ในการื่ป็ฏ%บติ%ติ อผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดม-ทำ-�มาจัากทำฤษฎ-และวติถึ/ป็รื่ะสงค�ในการื่ลงโทำษซึ่2�งเน0นไป็ใน

3 ทำาง ค�อ ม/ งลงโทำษ ม/ งแก0ไขฟ้A. นฟ้� และม/ งให0ป็รื่ะชาชนม-ส วนรื่ วมในการื่แก0ไขป็รื่บป็รื่/งผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ด

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

65

Page 66: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

2. ผ�0ทำ-�กรื่ะทำ'าความผ%ดทำ-�ม-โทำษไม รื่0ายแรื่งอาจัได0รื่บการื่แก0ไขฟ้A. นฟ้�ให0เป็�นคนด-ได0โดยใช0ช/มชนเป็�นทำ-�แก0ไข3. ผ�0ทำ-�กรื่ะทำ'าความผ%ดทำ-�ม-โทำษรื่0ายแรื่ง อาจัแก0ไขให0กลบเป็�นคนด-ได0โดยใช0เรื่�อนจั'า เป็�นทำ-�แก0ไขและขณ์ะ

เด-ยวกนก3เป็�นการื่ก'าจัดเสรื่-ภัาพัของผ�0ติ0องโทำษด0วย

13.2.1 อ/ดมการื่ณ์�ในการื่ป็ฏ%บติ%ติ อผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดอ/ดมการื่ณ์�ในการื่ป็ฏ%บติ%ติ อผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดม-ก-�อย าง อะไรื่บ0างอ&ดมการัณ.ใน่การัปฏ�บ�ติ�ติ�อผิ,(กรัะท)าผิ�ดม� 3 อ&ดมการัณ. ค0อ(1) อ&ดมการัณ.ท��ม&�งติ�อการัลังโทษ(2) อ&ดมการัณ.ท��ม&�งติ�อการัแก(ไขฟC5 น่ฟ,(3) อ&ดมการัณ.ท��ม&�งติ�อการัแก(ไขฟC5 น่ฟ,ใน่ช&มชน่

13.2.2 การื่ป็ฏ%บติ%ติ อผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดในช/มชนหลกเกณ์ฑ์�ในการื่พั%จัารื่ณ์ารื่อการื่ลงโทำษ ม-ก-�ข0อ อะไรื่บ0างม�หลั�กเกณฑ์.ใน่การัพ่�จารัณารัอการัลังโทษม� 3 ข(อค0อ(1) โทษน่�5น่เป-น่โทษจ)าค&ก(2) ศาลัจะลังโทษจรั�งไม�เก�น่ 2 ปF(3) ไม�เคยติ(องโทษจ)าค&กมาก�อน่เว(น่แติ�ได(กรัะท)าความผิ�ดโดยปรัะมาทหรั0อลัห&โทษ

เง��อนไขพักการื่ลงโทำษม-ก-�ข0อ อะไรื่บ0างเง0�อน่ไขพ่�กการัลังโทษม� 2 อย�าง(1) ให(ปฏ�บ�ติ�ติาม 3 ข(อ

(ก) ให(ปรัะกอบอาช�พ่ใน่ทางส่&จรั�ติ(ข) ให(ปฏ�บ�ติ�ก�จทางศาส่น่า(ค) ให(ไปรัายงาน่ติ�วติ�อพ่น่�กงาน่เจ(าหน่(าท��พ่�กโทษ เด0อน่ลัะ 1 ครั�5ง

(2)ห(ามปฏ�บ�ติ� 6 ข(อ(ก) ห(ามเข(าไปใน่เขติท(องท��ๆ ก)าหน่ดไว((ข) ห(ามเปลั��ยน่อาช�พ่น่อกจากได(รั�บอน่&ญาติ(ค) ห(ามท)าผิ�ดกฎหมายท&กชน่�ด(ง) ห(ามปรัะพ่ฤติ�ติน่ใน่ทางเส่0�อมเส่�ย(จ) ห(ามพ่กอาว&ธ์ท&กชน่�ด(ฉ) ห(ามไปเย��ยมแลัะติ�ดติ�อก�บน่�กโทษอ0�น่ท��ไม�ใช�ญาติ�

13.2.3 การื่ป็ฏ%บติ%ติ อผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดในสถึานทำ-�ควบค/มในป็;จัจั/บนเรื่�อนจั'าใช0อ/ดมการื่ณ์�อะไรื่ในการื่ป็ฏ%บติ%ติ อผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดใช(อ&ดมการัณ.แก(ไขฟC5 น่ฟ, แติ�ใน่ส่หรั�ฐอเมรั�กาม�แน่วโน่(มจะห�น่มาใช(การัปฏ�บ�ติ�ติ�อผิ,(กรัะท)าความผิ�ด

โดยม&�งติ�อการัลังโทษอย�างเป-น่ธ์รัรัม

การื่ป็ฏ%บติ%ติ อผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดในสถึานทำ-�ควบค/มได0ผลเป็�นป็รื่ะการื่ใดได(ผิลัด�งน่�5(1) ใน่ด(าน่การัรั�กษาความปลัอดภ�ย ม�ผิ,(หลับหน่�ไปได(น่(อยมาก(2) ใน่ด(าน่การัแก(ไขปรั�บปรั&งได(ผิลัปรัะมาณ 80%

13.3 ทฤษฎ�ว�ธ์�การัเพ่0�อความปลัอดภ�ย1. การื่กกกนม-ทำ-�มาจัากทำฤษฎ-ค/0มครื่องสงคม ทำฤษฎ-ยบย.ง และทำฤษฎ-แก0ไขฟ้A. นฟ้�2. การื่ห0ามเข0าเขติก'าหนด การื่เรื่-ยกป็รื่ะกนทำณ์ฑ์�บน การื่ค/มติวไว0ในสถึานพัยาบาล และการื่ห0ามป็รื่ะกอบ

อาช-พับางอย าง ม-ทำ-�มาจัากทำฤษฎ-ค/0มครื่องสงคมเป็�นส วนใหญ

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

66

Page 67: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

13.3.1 ทำฤษฎ-เก-�ยวกบการื่กกกนกกกนติาม ป็อ.มาติรื่า 40 ม-ทำ-�มาจัากทำฤษฎ-อะไรื่บ0างมาจากทฤษฎ�ค0อ(1)ทฤษฎ�ค&(มครัองส่�งคม(2)ทฤษฎ�ย�บย�5งอาชญากรัรัม(3)ทฤษฎ�แก(ไขฟC5 น่ฟ,ผิ,(กรัะท)าความผิ�ด

13.3.2 ทำฤษฎ-เก-�ยวกบว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยอ��นๆว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยโดยเฉัพัาะการื่เรื่-ยกป็รื่ะกนทำณ์ฑ์�บนม-ทำ-�มาจัากทำฤษฎ- ค�ออะไรื่ม�ท��มาจากทฤษฎ�ค&(มครัองส่�งคม ของส่)าน่�กป3องก�น่ส่�งคม

แบบปรัะเม�น่ผิลั หน่�วยท�� 13 ทฤษฎ�การัลังโทษแลัะว�ธ์�การัเพ่0�อความปลัอดภ�ย

1. นกอาชญาว%ทำยาส'านกคลาสส%ก เสนอให0ลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดด0วยวติถึ/ป็รื่ะสงค� ลังโทษให(เหมาะส่มก�บความผิ�ด

2. นกทำฤษฎ-ทำ านใดทำ-�เสนอว าผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดถึ�กลงโทำษเพัรื่าะสมควรื่ได0รื่บโทำษค�อ อ�มมาน่,เอลั คาน่ส่.3. นกอาชญาว%ทำยา ส่)าน่�กคลัาส่ส่�ก ทำ-�เสนอให0ลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดเพั��อยบย.งอาชญากรื่รื่ม4. นกอาชญาว%ทำยาส'านกโป็ซึ่%ติ-ฟ้เสนอให0ลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดด0วยวติถึ/ป็รื่ะสงค� ลังโทษให(เหมาะส่มก�บบ&คคลั5. การื่ใช0เรื่�อนจั'าเป็�นทำ-�ลงโทำษจั'าค/กผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดในย/คแรื่กเน0นวติถึ/ป็รื่ะสงค� แก(ไขปรั�บปรั&ง6. การื่ลงโทำษเพั��อลงโทำษ ไม ใช วติถึ/ป็รื่ะสงค�ของการื่ลงโทำษติามทำฤษฎ-อรื่รื่ถึป็รื่ะโยชน�7. นกอาชญาว%ทำยา ส่)าน่�กน่�โอคลัาส่ส่�ก รื่%เรื่%�มรื่อการื่ลงโทำษ8. การื่ป็ฏ%บติ%ติ อผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดในเรื่�อนจั'าสมยใหม ใช0ทำฤษฎ-ลงโทำษ เพ่0�อแก(ไขฟC5 น่ฟ,9. นกอาชญาว%ทำยา ส่)าน่�กป3องก�น่ส่�งคม ใช0ว%ธ์-กกกนผ�0ติ0องโทำษติ%ดน%สย10.การื่ห0ามเข0าเขติก'าหนดม-ทำ-�มาจัากทำฤษฎ-ของนกอาชญาว%ทำยา ส่)าน่�กป3องก�น่ส่�งคม11.อ%มมาน�เอล คานส� เสนอให0ลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดเพัรื่าะเหติ/ผล ผิ,(กรัะท)าผิ�ดส่มควรัได(รั�บโทษ12.การื่ลงโทำษให0เหมาะสมกบความผ%ดเป็�นหลกการื่ลงโทำษของ ส่)าน่�กคลัาส่ส่�ก13.การื่ลงโทำษเพั��อแก0ไขฟ้A. นฟ้�ผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดเป็�นหลกการื่ของ น่�กอาชญาว�ทยาส่)าน่�กโปซี�ติ�ฟ14.นกอาชญาว%ทำยา ส่)าน่�กคลัาส่ส่�ก เสนอให0ลงโทำษเพั��อยบย.งป็Cองกนอาชญากรื่รื่ม และแก0ไขป็รื่บป็รื่/งผ�0

กรื่ะทำ'าความผ%ด15.การื่ใช0เรื่�อนจั'าเป็�นทำ-�ลงโทำษจั'าค/กผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดในย/คป็;จัจั/บนเน0นวติถึ/ป็รื่ะสงค� แก0ไขฟ้A. นฟ้�16.การื่ลงโทำษเพัรื่าะผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดสมควรื่ได0รื่บโทำษทำ-�มาจัาก ทฤษฎ�การัลังโทษเพ่0�อแก(แค(น่ทดแทน่17.การื่ใช0เรื่�อนจั'าเป็�นสถึานทำ-�ลงโทำษเพั��อแก0ไขป็รื่บป็รื่/งผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดรื่%เรื่%�มโดยนกอาชญาว%ทำยา ส่)าน่�กคลัาส่ส่�ก18.การื่ป็ฏ%บติ%ติ อผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดในช/มชน โดยการื่ค/มความป็รื่ะพัฤติ%ม-ทำ-�มาจัาก ทฤษฎ�ลังโทษเพ่0�อแก(ไขฟC5 น่ฟ,19.นกอาชญาว%ทำยา ส่)าน่�กป3องก�น่ส่�งคม ใช0ว%ธ์-เรื่-ยกป็รื่ะกนทำณ์ฑ์�บนเพั��อป็Cองกนอาชญากรื่รื่มในอนาคติ20.การื่ห0ามป็รื่ะกอบอาช-พับางอย างม-ทำ-�มาจัากทำฤษฎ-ของนกอาชญาว%ทำยา ส่)าน่�กป3องก�น่ส่�งคม

หน่�วยท�� 14 โทษแลัะว�ธ์�การัเพ่0�อความปลัอดภ�ย

1. โทำษส'าหรื่บลงแก ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดน.นม- 5 ป็รื่ะการื่ติามล'าดบช.นแห งความรื่0ายแรื่งของการื่กรื่ะทำ'าผ%ด ค�อป็รื่ะหารื่ช-ว%ติ จั'าค/ก กกขง ป็รื่บ รื่%บทำรื่พัย�ส%น

2. ว%ธ์-เพั%�มโทำษ ลดโทำษ เป็ล-�ยนโทำษ การื่รื่อการื่ลงโทำษและรื่ะงบโทำษติ0องเป็�นไป็ติามหลกเกณ์ฑ์�และเง��อนไขทำ-�กฎหมายก'าหนด

3. ว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยม%ใช โทำษม- 5 ป็รื่ะการื่ ค�อ กกกน ห0ามเข0าเขติก'าหนด เรื่-ยกป็รื่ะกนทำณ์ฑ์�บน ค/มติวไว0ในสถึานพัยาบาล ห0ามป็รื่ะกอบอาช-พับางอย าง

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

67

Page 68: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

14.1 โทษโดยลกษณ์ะของโทำษทำ-�จัะบงคบแก ผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดม- 3 ลกษณ์ะค�อ1. โทำษทำ-�บงคบติ อช-ว%ติ ได0แก โทำษป็รื่ะหารื่ช-ว%ติ ด0วยการื่เอาไป็ย%งเส-ยให0ติาย

2. โทำษทำ-�บงคบติ อเสรื่-ภัาพัได0แก โทำษจั'าค/ก โดยม-ก'าหนดรื่ะยะเวลาและไม ม-ก'าหนดรื่ะยะเวลา ซึ่2�งการื่ค'านวณ์เก-�ยวกบรื่ะยะเวลาจั'า

ค/กจัะเป็�นไป็ติามทำ-�กฎหมายก'าหนดโทำษกกขง ให0กกขงผ�0ติ0องโทำษไว0ในสถึานทำ-�อนม%ใช เรื่�อนจั'าโดยม-รื่ะยะเวลาอย� ภัายในเง��อนไขของ

กฎหมาย และจัะน'าไป็ใช0เป็�นการื่ลงโทำษหรื่�อเป็�นมาติรื่การื่บงคบในกรื่ณ์-ทำ-�ฝ่=าฝ่Aนการื่ลงโทำษป็รื่บ รื่%บทำรื่พัย�ส%น ติลอดจันเรื่-ยกป็รื่ะกนทำณ์ฑ์�บน ในว%ธ์-เพั��อความป็ลอดภัย

3. โทำษทำ-�บงคบติ อทำรื่พัย�ส%นได0แก โทำษป็รื่บ ผ�0น .นติ0องช'ารื่ะเง%นติามจั'านวนทำ-�ก'าหนดไว0ในค'าพั%พัากษา หากขดข�นผ�0น .นจัะติ0องถึ�ก

ย2ดทำรื่พัย�ส%นใช0ค าป็รื่บหรื่�อกกขงแทำนค าป็รื่บ โทำษน-.มกใช0ค� กบโทำษจั'าค/กโทำษรื่%บทำรื่พัย� บงคบเอาแก ทำรื่พัย�ทำ-�ทำ'าหรื่�อม-ไว0เป็�นความผ%ด ได0ใช0หรื่�อม-ไว0เพั��อใช0ในการื่กรื่ะทำ'าความ

ผ%ด ได0มาโดยการื่กรื่ะทำ'าความผ%ด และได0ให0เป็�นส%นบนหรื่�อได0ให0เพั��อจั�งใจัเพั��อเป็�นรื่างวลในการื่กรื่ะทำ'าความผ%ด

14.1.1 โทำษป็รื่ะหารื่ช-ว%ติว%ธ์-ป็รื่ะหารื่ช-ว%ติในป็;จัจั/บนทำ'าอย างไรื่ หากผ�0ติ0องโทำษป็รื่ะหารื่ช-ว%ติเป็�นหญ%งม-ครื่รื่ภั� หรื่�อว%กลจัรื่%ติจัะทำ'า

อย างไรื่ว�ธ์�การัปรัะหารัช�ว�ติใน่ปAจจ&บ�น่ค0อเอาไปย�งเส่�ยให(ติาย ติาม ปอ.มาติรัา 19 หากผิ,(ติ(องโทษปรัะหารั

ช�ว�ติเป-น่หญ�งม�ครัรัภ. ติ(องรัอโทษปรัะหารัช�ว�ติไว(ก�อน่จน่กว�าจะคลัอดบ&ติรัแลั(วจ;งให(ปรัะหารัได( ติาม ปวอ.

มาติรัา 247 วรัรัค 2หากผิ,(ติ(องโทษปรัะหารัช�ว�ติเป-น่คน่ว�กลัจรั�ติก�อน่ถ,กปรัะหารัช�ว�ติ ติ(องรัอการัปรัะหารัช�ว�ติไว(จน่กว�าจะ

หาย ถ(าหายหลั�ง 1 ปF น่�บแติ�ค)าพ่�พ่ากษาถ;งท��ส่&ด ก:ให(ลัดโทษลังเป-น่จ)าค&กติลัอดช�ว�ติ ติาม ปวอ. มาติรัา 248

การื่ทำ-�กฎหมายอาญาของไทำยยงคงโทำษป็รื่ะหารื่ช-ว%ติเอาไว0สมควรื่หรื่�อไม จังอธ์%บายและให0เหติ/ผลป็รื่ะกอบโทษปรัะหารัช�ว�ติเป-น่โทษท��รั&น่แรังส่ามารัถย�บย�5งอาชญากรัรัมได(อย�างม�ปรัะส่�ทธ์�ภาพ่ เพ่รัาะส่ามารัถ

ก)าจ�ดบ&คคลัท��ส่�งคมไม�ติ(องการัได(โดยเด:ดขาด ม�ให(ม�โอกาส่ก�อความเด0อดรั(อน่ให(ก�บส่�งคมได(อ�ก ท�5งย�งเหมาะส่มก�บปรัะเภทของความผิ�ดรั(ายแรังแลัะทารั&ณโหดรั(าย อย�างไรัก:ด�โทษปรัะหารัช�ว�ติเป-น่โทษท��เม0�อเก�ดความผิ�ดพ่ลัาดแลั(วก:จะไม�ม�ทางแก(ไขได(เลัย ย��งกว�าน่�5น่ย�งข�ดติ�อหลั�กมน่&ษยธ์รัรัม เพ่รัาะมน่&ษย.ด(วยก�น่ไม�ควรัม�อ)าน่าจเหน่0อความติายซี;�งก�น่แลัะก�น่

ฉะน่�5น่ ไม�ใช�กฎหมายไทยเพ่�ยงปรัะเทศเด�ยวท��ย�งคงมโทษปรัะหารัช�ว�ติไว( ปรัะเทศอ0�น่ๆ ก:ย�งน่�ยมม�โทษปรัะหารัช�ว�ติอย,� เพ่�ยงแติ�แติกติ�างก�น่ซี;�งว�ธ์�การัปรัะหารัช�ว�ติเท�าน่�5น่

14.1.2 โทำษจั'าค/กอธ์%บายหลกเกณ์ฑ์�การื่ค'านวณ์รื่ะยะเวลาจั'าค/ก พัรื่0อมทำ.งยกติวอย างป็รื่ะกอบการัค)าน่วณรัะยะเวลัาจ)าค&ก ม�หลั�กเกณฑ์.ติาม ปอ. มาติรัา 21 ค0อให(น่�บว�น่เรั��มจ)าค&กค)าน่วณเข(าด(วย แลัะให(น่�บเป-น่หน่;�งว�น่เติ:ม โดยไม�ติ(องค)าน่;งถ;งจ)าน่วน่ช��วโมง เช�น่

ศาลัพ่�พ่ากษาให(จ)าค&กจ)า เลัย ว�น่ท�� 3 มกรัาคม 2530 เวลัา 15.30 น่. ส่�งติ�วจ)าเลัยเข(าเรั0อน่จ)าเวลัา 16.30 น่. ด�งน่��น่ให(น่�บว�น่ท�� 3 มกรัาคม 2530 เป-น่ว�น่แรักของการัลังโทษจ)าค&ก แลัะให(น่�บเป-น่ 1 ว�น่เติ:ม ไม�เหม0อน่ก�บน่�บรัะยะเวลัาใน่ ปพ่พ่. มาติรัา 158 ซี;�งจะไม�น่�บว�น่แรักของรัะยะเวลัารัวมค)าน่วณเข(าไปด(วย

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

68

Page 69: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ใน่กรัณ�ท��ก)าหน่ดโทษไว(เป-น่เด0อน่ ไม�ถ0อติามเด0อน่ปฏ�ท�น่ แติ�เอา 30 ว�น่ เป-น่หน่;�งเด0อน่ เช�น่ เรั��มติ(น่จ)าค&กว�น่ท�� 1 ก&มภาพ่�น่ธ์. 2530 ม�ก)าหน่ด 1 เด0อน่ ครับก)าหน่ดว�น่ท�� 2 ม�น่าคม 2530 ไม�เหม0อน่ก�บการัน่�บรัะยะเวลัาใน่ ปพ่พ่. มาติรัา 159 วรัรัคติ(น่ ซี;�งให(ค)าน่วน่ติามปฏ�ท�น่

ถ(าก)าหน่ดเป-น่ปFให(ค)าน่วณติามปฏ�ท�น่ใน่รัาชการั ซี;�งอาจม� 365 ว�น่หรั0อ 366 ว�น่ ก:ได( เช�น่ เรั��มติ(น่จ)าค&กว�น่ท�� 1 ติ&ลัาคม 2530 ครับก)าหน่ด 1 ปF เม0�อว�น่ท�� 30 ก�น่ยายน่ 2531

อน่;�งการัก)าหน่ดโทษจ)าค&ก ถ(ากฎหมายรัะวางโทษไว(อย�างไรั ศาลัก:ติ(องก)าหน่ดให(เป-น่ไปติามน่�5น่ เช�น่ กฎหมายรัะวางโทษเป-น่เด0อน่ ศาลัก:ติ(องก)าหน่ดโทษเป-น่เด0อน่ด(วย

อธ์%บายหลกเกณ์ฑ์�การื่เรื่%�มรื่บโทำษจั'าค/ก พัรื่0อมทำ.งยกติวอย างป็รื่ะกอบหลั�กเกณฑ์.การัเรั��มรั�บโทษจ)าค&ก เป-น่ไปติาม ปอ.มาติรัา 22 วรัรัคแรัก ค0อให(เรั��มแติ�ว�น่ม�ค)า

พ่�พ่ากษา แติ�ถ(าผิ,(ติ(องค)าพ่�พ่ากษาถ,กค&มข�งก�อน่ศาลัพ่�พ่ากษาให(ห�กจ)าน่วน่ว�น่ท��ถ,กค&มข�งออกจากรัะยะเวลัาติามค)าพ่�พ่ากษาเช�น่ จ)าเลัยกรัะท)าความผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย. ถ,กติ)ารัวจจ�บได(ใน่ว�น่ท�� 1 มกรัาคม 2531 แลัะได(ถ,ควบค&มข�งไว(ท��ส่ถาน่�ติ)ารัวจ จน่พ่น่�กงาน่อ�ยการัน่)าติ�วข;5น่ฟ3องใน่ว�น่ท�� 1 เมษายน่ 2531 แลัะศาลัได(พ่�พ่ากษาให(จ)าค&ก 2 ปF ใน่ว�น่ท�� 1 กรักฎาคม 2531 ด�งน่�5ศาลัติ(องห�กว�น่ค&มข�งติ�5งแติ�ว�น่ท�� 1 มกรัาคม 31 ถ;ง 1

กรักฎาคม 31 เป-น่เวลัา 6 เด0อน่ 1 ว�น่ ออกจากรัะยะเวลัาจ)าค&กก�อน่ ผิลัส่&ดท(ายจ)าเลัยติ(องรั�บโทษจ)าค&กใน่เรั0อน่จ)าเพ่�ยง 1 ปF 5 เด0อน่ 29 ว�น่

ติาม ป็อ. มาติรื่า 22 ความว า เว0นแติ ค'าพั%พัากษาน.นจัะกล าวไว0เป็�นอย างอ��น หมายความว าอย างไรื่“ ” อธ์%บายและยกติวอย างป็รื่ะกอบ

“เว(น่แติ�ค)าพ่�พ่ากษาน่�5น่จะกลั�าวไว(เป-น่อย�างอ0�น่ หมายความว�า ศาลัอาจจะพ่�พ่ากษาว�าให(เรั��มน่�บ”โทษจ)าค&กติามค)าพ่�พ่ากษาโดยไม�ห�กจ)าน่วน่ว�น่ท��ผิ,(ติ(องค)าพ่�พ่ากษาถ,กค&มข�ง ก�อน่ศาลัม�ค)าพ่�พ่ากษาออกจากรัะยะเวลัาติามค)าพ่�พ่ากษาก:ได( ท�5งน่�5ติ(องไม�เก�น่อ�ติรัาโทษข�5น่ส่,งของกฎหมายท��ก)าหน่ดไว(ส่)าหรั�บความผิ�ดท��ได(กรัะท)าลัง แลัะไม�กรัะทบกรัะเท0อน่ ปอ.มาติรัา 91 เช�น่ ใน่คด�ความผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย. ติาม ปอ.มาติรัา 334

ซี;�งม�โทษจ)าค&กได(ไม�เก�น่ 3 ปFน่�5น่ ถ(าจ)าเลัยได(ถ,กค&มข�งอย,�ก�อน่ศาลัพ่�พ่ากษาใน่คด�ความผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย.น่�5เป-น่เวลัา 1 ปF 4 เด0อน่แลั(ว ศาลัจะพ่�พ่ากษาให(ลังโทษจ)าค&กเก�น่กว�า 1 ปF 8 เด0อน่ โดยไม�ห�กว�น่ท��จ)าเลัยถ,กค&มข�งก�อน่พ่�พ่ากษาไม�ได( เพ่รัาะเก�น่ก)าหน่ดโทษข�5น่ส่,งของความผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย.ค0อ เก�น่ 3 ปF

14.1.3 โทำษกกขงอธ์%บายโดยสรื่/ป็ถึ2งหลกเกณ์ฑ์�การื่บงใช0โทำษกกขงและส%ทำธ์%ของผ�0ถึ�กกกขงโทษก�กข�งเป-น่โทษท��เก��ยวก�บเส่รั�ภาพ่ของผิ,(กรัะท)าความผิ�ดเช�น่เด�ยวก�บโทษจ)าค&กแติ�เป-น่โทษท��เบา

กว�า เพ่รัาะไม�ได(ถ,กก�กข�งใน่เรั0อน่จ)าแลัะผิ,(ติ(องโทษก�กข�งม�ส่�ทธ์�ติ�างๆ มากกว�าผิ,(ติ(องโทษจ)าค&กการับ�งค�บใช(โทษก�กข�ง ใน่ปAจจ�ย ใน่ปAจจ&บ�น่ไม�ม�บทบ�ญญ�ติ�มาติรัาใดใน่ปรัะมวลักฎหมายอาญาท��

ก)าหน่ดโทษก�กข�งแก�ผิ,(กรัะท)าความผิ�ดส่)าหรั�บการักรัะท)าความผิ�ดฐาน่ใดฐาน่หน่;�งโดยเฉพ่าะ ม�แติ�เพ่�ยงท��บ�ญญ�ติ�ความผิ�ดบางมาติรัาท��ให(เปลั��ยน่โทษอย�างอ0�น่มาเป-น่โทษก�กข�ง หรั0อใช(ว�ธ์�การัลังโทษก�กข�งเพ่0�อเป-น่มาติรัการัเรั�งรั�ดให(กรัะท)าการัติามท��กฎหมายบ�ญญ�ติ�ได(แก�

(1) การัท��เปลั��ยน่โทษจ)าค&กเป-น่โทษก�กข�งติามมาติรัา 23 (การัเปลั��ยน่โทษก�กข�งกลั�บเป-น่โทษจ)าค&กมาติรัา 27)

(2) กรัณ�ติ(องโทษปรั�บแลั(วไม�ช)ารัะค�าปรั�บ หรั0อศาลัส่งส่�ยว�าจะม�การัหลั�กเลั��ยงไม�ช)ารัะค�าปรั�บ ให(ม�การัก�กข�งแทน่ค�าปรั�บ (มาติรัา 29)

(3) กรัณ�ข�ดข0น่ค)าพ่�พ่ากษาของศาลัให(รั�บทรั�พ่ย.ส่�น่ ให(ก�กข�งจน่กว�าจะปฏ�บ�ติ�ติาม (มาติรัา 34)

(4) กรัณ�ไม�ยอมท)าท�ณฑ์.บน่หรั0อหาปรัะก�น่ไม�ได( ให(ก�กข�งจน่กว�าจะปฏ�บ�ติ�ติาม (มาติรัา 46)

(5) ใน่กรัณ�ไม�ช)ารัะเง�น่ติามท��ศาลัส่��ง เม0�อกรัะท)าผิ�ดท�ณฑ์.บน่ ให(ม�การัก�กข�งจน่กว�าจะม�การัช)ารัะ (มาติรัา 47) ส่ถาน่ท��ก�กข�ง ติามมาติรัา 34 แยกเป-น่ 2 ปรัะเภท ค0อ

(ก) ส่ถาน่ท��ก�กข�งซี;�งก)าหน่ดไว(อ�น่ม�ใช�เรั0อน่จ)า ค0อส่ถาน่�ติ)ารัวจ หรั0อส่ถาน่ก�กข�งของกรัมรัาชท�ณฑ์.

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

69

Page 70: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

(ข) ส่ถาน่ท��อ0�น่ซี;�งไม�ใช�ส่ถาน่ท��ก�กข�งซี;�งก)าหน่ดได(แก� ท��อาศ�ยของผิ,(น่�5น่เอง ท��อาศ�ยของผิ,(อ0�น่ท��ย�น่ยอมรั�บผิ,(น่�5น่ แลัะส่ถาน่ท��อ0�น่ท��อาจก�กข�งได(

ส่�ทธ์�ของผิ,(ติ(องโทษก�กข�ง (มาติรัา 25-26) ค0อกรัณ�ท��ผิ,(ติ(องโทษก�กข�งใน่ส่ถาน่ท��ซี;�งก)าหน่ด ม�ส่�ทธ์�ได(รั�บการัเลั�5ยงด,จากส่ถาน่ท��น่�5น่ ม�ส่�ทธ์�ได(รั�บ

อาหารัจากภายน่อกโดยเส่�ยค�าใช(จ�ายของติน่เอง ใช(เส่05อผิ(าของติน่เอง ได(รั�บการัเย��ยมอย�างน่(อยว�น่ลัะ 1 ชม.

แลัะรั�บส่�งจดหมายได( (มาติรัา 25)

ใน่กรัณ�ท��ผิ,(ติ(องโทษก�กข�งถ,กก�กติ�วไว(ใน่ส่ถาน่ท��อ0�น่ ผิ,(ติ(องโทษก�กข�งม�ส่�ทธ์�ติ�างๆ ด�กว�าผิ,(ถ,กก�กข�งใน่ส่ถาน่ท��ซี;�งก)าหน่ด ม�ส่�ทธ์�จะด)าเน่�น่การัใช(ว�ชาช�พ่ของติน่เองได(ติามแติ�ศาลัจะเห:น่ส่มควรัก)าหน่ดเง0�อน่ไข

14.1.4 โทำษป็รื่บโทำษป็รื่บค�ออะไรื่ ถึ0าผ�0ติ0องโทำษป็รื่บไม ช'ารื่ะค าป็รื่บภัายในเง�� อนไขของกฎหมาย จัะม-ว%ธ์-การื่บงคบผ�0น .น

อย างไรื่โทษปรั�บเป-น่โทษอาญาใน่ทางทรั�พ่ย.ส่�น่ การัเส่�ยค�าปรั�บค0อการัช)ารัะเง�น่จ)าน่วน่หน่;�งติ�อศาลัติาม

จ)าน่วน่ท��ศาลัก)าหน่ดเอาไว(ใน่ค)าพ่�พ่ากษา (มาติรัา 28)

ถ(าผิ,(ติ(องโทษปรั�บไม�ช)ารัะค�าปรั�บภายใน่เง0�อน่ไขของกฎหมาย ค0อภายใน่ 30 ว�น่ น่�บแติ�ว�น่ท��ศาลัพ่�พ่ากษาผิ,(น่�5น่ก:อาจจะถ,กย;ดทรั�พ่ย.ส่�น่ใช(แทน่ค�าปรั�บ หรั0อถ,กก�กข�งแทน่ค�าปรั�บ แติ�ศาลัก:อาจเรั�ยกปรัะก�น่หรั0อก�กข�งแทน่ค�าปรั�บไปพ่ลัางก�อน่ก:ได( ถ(าม�เหติ&อ�น่ส่มควรัส่งส่�ยว�าผิ,(น่�5น่จะหลั�กเลั��ยงไม�ช)ารัะค�าปรั�บ (มาติรัา 29)

อธ์%บายหลกเกณ์ฑ์�ว%ธ์-ค'านวณ์รื่ะยะเวลากกขงแทำนค าป็รื่บพัรื่0อมทำ.งยกติวอย างป็รื่ะกอบว�ธ์�ค)าน่วณรัะยะก�กข�งแทน่ค�าปรั�บ ปอ.มาติรัา 30 ม�หลั�กเกณฑ์.ด�งน่�5(1) ใน่การัก�กข�งแทน่ค�าปรั�บให(ถ0อ 70 บาทติ�อว�น่ เช�น่ ถ,กปรั�บ 700 บาท ไม�ม�เง�น่เส่�ยค�าปรั�บ ติ(อง

ถ,กก�กข�งแทน่ค�าปรั�บเป-น่เวลัา 10 ว�น่ เศษของค�าปรั�บให(ปAดท�5ง(2) การัก�กข�งแทน่ค�าปรั�บน่�5 ศาลัจะก)าหน่ดรัะยะเวลัาเก�น่กว�าท��กฎหมายก)าหน่ดรัะยะเวลัาก�กข�งส่�5น่

ส่&ดไม�ได( ค0อใน่กรัณ�ค�าปรั�บรัวมไม�เก�น่ 40,000 บาท ไม�ว�าเป-น่ความผิ�ดกรัะทงเด�ยวหรั0อหลัายกรัะทง ศาลัจะ

ก�กข�งได(ไม�เก�น่ 1 ปF ใน่กรัณ�ท��ม�ค�าปรั�บรัวมก�น่ติ�5งแติ� 40,000 บาทข;5น่ไป ศาลัจะส่��งให(ก�กข�งแทน่ค�าปรั�บเก�น่รัะยะเวลัา

1 ปF แติ�ไม�เก�น่ 2 ปFก:ได(ให(เรั��มน่�บว�น่ก�กข�งแทน่ค�าปรั�บรัวมเข(าด(วย แลัะให(น่�บเป-น่ 1 ว�น่เติ:ม ไม�ว�าจะเรั��มก�กข�งใน่เวลัาใดของ

ว�น่น่�5น่ใน่กรัณ�ท��ผิ,(ติ(องโทษก�กข�งแทน่ค�าปรั�บ ถ,กค&มข�งมาก�อน่ศาลัพ่�พ่ากษาไม�ว�าจะเป-น่การัค&มข�งรัะหว�าง

ส่อบส่วน่หรั0อรัะหว�างพ่�จารัณาของศาลั ให(ห�กจ)าน่วน่ว�น่ท��ถ,กค&มข�งออกจากจ)าน่วน่ค�าปรั�บ ให(ถ0ออ�ติรัา 70

บาทติ�อ 1 ว�น่ เว(น่แติ�ผิ,(น่�5น่ติ(องค)าพ่�พ่ากษาให(ลังโทษจ)าค&กแลัะปรั�บ จะห�กจ)าน่วน่ว�น่ท��ถ,กค&มข�งออกจากจ)าน่วน่ค�าปรั�บท�น่ท�ไม�ได(

แลัะเม0�อถ,กก�กข�งแทน่ค�าปรั�บครับก)าหน่ดแลั(วก:ให(ปลั�อยใน่ว�น่รั&�งข;5น่ถ�ดจากว�น่ท��ครับก)าหน่ด เช�น่จ)าเลัยถ,กศาลัพ่�พ่ากษาให(ปรั�บ 1,400 บาท ใน่ว�น่ท�� 1 มกรัาคม 2530 จ)าเลัยไม�ช)ารัะค�าปรั�บจ;งถ,กก�กข�งแทน่ เม0�อถ,กก�กข�งได( 20 ว�น่ ก:ปลั�อยติ�วใน่ว�น่ท�� 21 มกรัาคม 2530

อย�างไรัก:ด� ถ(าจ)าเลัยน่)าเอาเง�น่ค�าปรั�บมาช)ารัะจน่ครับจ)าน่วน่ท��ขาดรัะหว�างท��ติ(องถ,กก�กข�งแทน่ค�าปรั�บก:ให(ปลั�อยติ�วใน่ท�น่ท�� ไม�ติ(องรัอให(ถ;งว�น่รั&�งข;5น่

14.1.5 โทำษรื่%บทำรื่พัย�ส%นทำรื่พัย�ส%นทำ-�กฎหมายรื่%บได0 ม-ก-�ป็รื่ะเภัทำ อะไรื่บ0าง ยกติวอย างป็รื่ะกอบทรั�พ่ย.ส่�น่ท��กฎหมายรั�บได(ม� 4 ปรัะเภท ค0อ

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

70

Page 71: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

(1) ทรั�พ่ย.ส่�น่ท��ศาลัติ(องรั�บโดยเด:ดขาด ปอ .มาติรัา 32 เป-น่ทรั�พ่ย.ส่�น่ปรัะเภทท��กฎหมายบ�ญญ�ติ�ว�าผิ,(ใดท)าเป-น่ความผิ�ด เช�น่ เง�น่ติรัาปลัอม หรั0อผิ,(ใดม�ไว(เป-น่ความผิ�ด เช�น่ ปCน่เถ0�อน่ ฝั่K� น่เถ0�อน่

(2) ทรั�พ่ย.ส่�น่ท��ศาลัติ(องรั�บเด:ดขาด ติาม ปอ.มาติรัา 34 ส่�วน่ใหญ�เป-น่ทรั�พ่ย.ส่�น่ท��เก��ยวข(องก�บส่�น่บน่ของเจ(าพ่น่�กงาน่ หรั0อเพ่0�อจ,งใจ เพ่0�อเป-น่รัางว�ลัใน่การักรัะท)าความผิ�ดเว(น่แติ�ทรั�พ่ย.ส่�น่น่�5น่เป-น่ของผิ,(อ0�น่ซี;�งม�ได(รั,(เห:น่เป-น่ใจใน่การักรัะท)าความผิ�ดด(วย

(3) ทรั�พ่ย.ส่�น่ท��ศาลัรั�บโดยใช(ด&ลัพ่�น่�จ ติาม ปอ.มาติรัา 33 เป-น่ทรั�พ่ย.ส่�น่ซี;�งใช(ใน่การักรัะท)าความผิ�ด เช�น่ ปCน่ท��ใช(ฆ่�าคน่ หรั0อม�ไว(เพ่0�อใช(ใน่การักรัะท)าความผิ�ด เช�น่ เครั0�องม0อท��ใช(ใน่การัโจรักรัรัม หรั0อทรั�พ่ย.ส่�น่ท��ได(มาโดยการักรัะท)าความผิ�ด

(4) ทรั�พ่ย.ส่�น่ท�� ศาลัติ(องรั�บติามกฎหมายอ0� น่ๆ ติาม ปอ . มาติรัา 17 เช�น่ พ่รับ . ปGา ไม( พ่รับ.ศ&ลักากรั แลัะ พ่รับ. การัพ่น่�น่ เป-น่ติ(น่

14.2 การื่เพั%�มโทำษ ลดโทำษ การื่เป็ล-�ยนโทำษ การื่รื่อการื่ลงโทำษ และการื่รื่ะงบโทำษ

1. ในการื่เพั%�มโทำษ ห0ามเพั%�มถึ2งข.นป็รื่ะหารื่ช-ว%ติ จั'าค/กติลอดช-ว%ติ หรื่�อจั'าค/กเก%นห0าส%บป็> ส'าหรื่บโทำษป็รื่ะหารื่ช-ว%ติในการื่ลดโทำษ ถึ0าจัะลด 1 ใน 3 ให0ลดเป็�นโทำษจั'าค/กติลอดช-ว%ติ ถึ0าลดก2�งหน2�งให0ลดเป็�นโทำษจั'าค/กติลอดช-ว%ติ หรื่�อโทำษจั'าค/กติ.งแติ ย-�ส%บห0าป็>ถึ2งห0าส%บป็> ส'าหรื่บโทำษจั'าค/กในกรื่ณ์-ทำ-�ม-การื่เพั%�มโทำษหรื่�อลดโทำษจั'าค/ก โดยป็กติ%แล0วค'านวณ์จัากรื่ะวางโทำษหรื่�อโทำษทำ-�ศีาลจัะลงเป็�นหลกแล0วจั2งเพั%�มหรื่�อลดติามเกณ์ฑ์�ทำ-�กฎหมายก'าหนด แติ ถึ0าเป็�นการื่ลดโทำษจั'าค/กติลอดช-ว%ติให0เป็ล-�ยนเป็�นโทำษจั'าค/กห0าส%บป็>

2. การื่เป็ล-�ยนโทำษ อาจัจัะเป็ล-�ยนจัากโทำษจั'าค/กเป็�นโทำษกกขงหรื่�อเป็ล-�ยนจัากโทำษกกขงกลบไป็เป็�นโทำษจั'าค/กอ-ก ถึ0าป็ฏ%บติ%ผ%ดเง��อนไขของกฎหมาย แติ ถึ0าเป็�นการื่ลงโทำษจั'าค/กรื่ะยะส.นและม-โทำษป็รื่บด0วย ศีาลจัะยกโทำษจั'าค/กให0คงเหล�อแติ โทำษป็รื่บอย างเด-ยวก3ได0

3. การื่กรื่ะทำ'าความผ%ด ซึ่2�งศีาลลงโทำษจั'าค/กไม เก%น 2 ป็> ป็รื่ะกอบกบเหติ/ผลอ��นๆ ทำ-�กฎหมายก'าหนด ศีาลจัะพั%พัากษาว าม-ความผ%ดแล0วแติ อาจัให0รื่อการื่ลงโทำษหรื่�อรื่อการื่ก'าหนดโทำษ โดยก'าหนดเง�� อนไขการื่ค/มความป็รื่ะพัฤติ%ไว0ด0วยก3ได0

4. โทำษทำางอาญารื่ะงบเม��อผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดติาย หรื่�อช'ารื่ะค าป็รื่บอย างส�งส'าหรื่บความผ%ดบางป็รื่ะเภัทำ

14.2.1 การื่เพั%�มโทำษและการื่ลดโทำษการื่เพั%�มหรื่�อลดมาติรื่าส วนโทำษหมายถึ2งอะไรื่ กรื่ณ์-ทำ-�ม-การื่เพั%�มและลดโทำษทำ-�จัะลงในคด-เด-ยวกนศีาลจัะทำ'า

อย างไรื่การัเพ่��มหรั0อลัดมาติรัาส่�วน่โทษ หมายถ;ง ว�ธ์�การัเพ่��มหรั0อลัดติามส่�ดส่�วน่ของรัะวางโทษท��กฎหมาย

บ�ญญ�ติ�ไว(ส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่ๆ เช�น่กฎหมายก)าหน่ดโทษจ)าค&ก 3 ปF เม0�อเพ่��ม 1 ใน่ 3 ก:ค0อจ)าค&ก 4 ปF เป-น่การัเพ่��มติามส่�ดส่�วน่ก�บอ�ติรัาโทษท��ก)าหน่ดไว(ติามกฎหมาย การัลัดโทษก:เช�น่ก�น่ ถ(าลัด 1 ใน่ 3 ก:ค0อจ)าค&ก 2 ปF ฉะน่�5น่ใน่การัค�ดเพ่��มหรั0อลัดมาติรัาส่�วน่โทษน่�5หากหากม�ท�5งการัเพ่��มแลัะลัดมาติรัาส่�วน่โทษแลั(วจะเพ่��มก�อน่หรั0อลัดก�อน่ก:จะได(ผิลัลั�พ่ธ์. เท�าก�น่

ใน่กรัณ�ท��ม�การัเพ่��มแลัะลัดโทษท��จะลังด(วยใน่คด�เด�ยวก�น่ ศาลัติ(องเพ่��มหรั0อลัดมาติรัาส่�วน่เส่�ยก�อน่ แลั(วจ;งก)าหน่ดโทษท��จะลัง ติ�อไปจ;งค�อยเพ่��มหรั0อลัดโทษท��จะลังอ�กข�5น่หน่;�ง

อธ์%บายหลกเกณ์ฑ์�การื่ลดโทำษ 2 ใน 3 ของโทำษป็รื่ะหาช-ว%ติ ติาม ป็อ. มาติรื่า 52

ติาม ปอ.มาติรัา 52 ก�อน่แก(ไข บ�ญญ�ติ�ถ;งหลั�กเกณฑ์.การัลัดโทษปรัะหารัช�ว�ติ ไม�ว�าจะเป-น่ลัดมาติรัาส่�วน่โทษหรั0อหรั0อลัดโทษท��จะลัง ถ(าลัด 1 ใน่ 3 ให(ลัดเป-น่โทษจ)าค&กติลัอดช�ว�ติ ด�งติ�วอย�างข(างติ(น่ จ)าเลัยม�ความผิ�ดติามมาติรัา 289 ปรัะกอบก�บมาติรัา 84 วรัรัคส่อง ติ(องรัะวางโทษ 1 ใน่ 3 ของโทษปรัะหารัช�ว�ติ กฎหมายให(ลัดโทษปรัะหารัช�ว�ติ 1 ใน่ 3 เป-น่จ)าค&กติลัอดช�ว�ติ แลั(วเปลั��ยน่โทษจ)าค&กติลัอดช�ว�ติเป-น่จ)าค&ก 50 ปF ติามมาติรัา 51 (1) ปรัะกอบก�บมาติรัา 53 ค0อลัดโทษ 1 ใน่ 3 ของโทษปรัะหารัช�ว�ติ (คงเหลั0อโทษท��จะลังเป-น่ 2 ใน่ 3) เป-น่โทษจ)าค&ก 50 ปF ค)าน่วณเอาครั;�งหน่;�งค0อโทษท��จะลังจรั�ง 1 ใน่ 3 เป-น่โทษจ)าค&ก 25 ปF ฉะน่�5น่ลัดโทษ 2 ใน่ 3 ของโทษปรัะหารัช�ว�ติค0อจ)าค&ก 25 ปF (ฎ 3611/2528)

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

71

Page 72: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ด�งน่�5น่ เกณฑ์.ปฏ�บ�ติ�เก��ยวก�บการัลัดโทษ 2 ใน่ 3 ของโทษปรัะหารัช�ว�ติ ว�ธ์�ค)าน่วณไม�ติ�างก�น่ท�5งก�อน่แลัะภายหลั�งท��ได(แก(ไขแลั(ว ค0อค�ดค)าน่วณเอาเพ่�ยงครั;�งหน่;�งของการัลัดโทษ 1 ใน่ 3 ของโทษปรัะหารัช�ว�ติเช�น่ก�น่ คงติ�างก�น่แติ�บทบ�ญญ�ติ�ก)าหน่ดจ)าจวน่โทษ จ;งท)าให(ผิลัลั�พ่ธ์.ไม�เท�าก�น่กลั�าวค0อ บทบ�ญญ�ติ�จ)าน่วน่โทษติามมาติรัา 52 (1) ก�อน่แก(ไขเปKดโอกาส่ให(ค�ดลัดโทษลัง 1 ใน่ 3 ของโทษปรัะหารัช�ว�ติเป-น่โทษข�5น่ติ)�าจ)าค&ก 16 ปF ปAจจ&บ�น่ภายหลั�งแก(ไขแลั(ว มาติรัา 52 (1) ปรัะกอบก�บมาติรัา 53 ให(เปลั��ยน่โทษจ)าค&กติลัอดช�ว�ติเป-น่ 50 ปF

14.2.2 การื่เป็ล-�ยนโทำษ และการื่ยกโทำษว%ธ์-การื่ทำ-�ศีาลเล-�ยงโทำษจั'าค/กจั'าเลยรื่ะยะส.นม-ก-�ว%ธ์-ว�ธ์�การัท��ศาลัเลั��ยงโทษจ)าค&กจ)าเลัยรัะยะส่�5น่ม� 2 ว�ธ์� ค0อการัเปลั��ยน่โทษจ)าค&กเป-น่ก�กข�งติามมาติรัา

23 การัยกโทษจ)าค&กเส่�ยติามมาติรัา 55

อธ์%บายหลกเกณ์ฑ์�ในการื่เป็ล-�ยนโทำษ และการื่ยกโทำษหลั�กเกณฑ์.การัเปลั��ยน่โทษ ได(แก� การัเปลั��ยน่โทษจ)าค&กเป-น่ก�กข�งแลัะการัเปลั��ยน่โทษก�กข�งเป-น่จ)า

ค&ก ส่�วน่การัยกโทษ ได(แก�มาติรัา 23 27 แลัะมาติรัา 55 ติามลั)าด�บหลั�กเกณฑ์.การัเปลั��ยน่โทษจ)าค&กเป-น่โทษเป-น่โทษก�กข�ง ติามมาติรัา 23 ม�ด�งน่�51) การักรัะท)าความผิ�ดซี;�งม�โทษจ)าค&กแลัะคด�น่�5น่ศาลัลังโทษจ)าค&กไม�เก�น่ 3 เด0อน่ ถ(าไม�ปรัากฏว�าผิ,(

น่�5น่ไม�เคยรั�บโทษจ)าค&กมาก�อน่ หรั0อปรัากฏว�าได(รั�บโทษจ)าค&กมาก�อน่แติ�เป-น่โทษส่)าหรั�บความผิ�ดท��กรัะท)าโดยปรัะมาทหรั0อลัห&โทษ

2) ศาลัจะพ่�พ่ากษาให(ลังโทษก�กข�งไม�เก�น่ 3 เด0อน่ แทน่โทษจ)าค&กน่�5น่ก:ได(หลั�กเกณฑ์.การัเปลั��ยน่โทษก�กข�งเป-น่โทษจ)าค&กติามมาติรัา 27 ม�ด�งน่�5ศาลัอาจเปลั��ยน่โทษก�กข�งเป-น่จ)าค&กม�ก)าหน่ดเวลัาติามท��ศาลัเห:น่ส่มควรัแติ�ห(ามเก�น่ก)าหน่ดเวลัาของ

โทษก�กข�งท��ผิ,(น่�5น่จะติ(องได(รั�บติ�อไป หากปรัากฏแก�ศาลัเองหรั0อติามค)าแถลังของพ่น่�กงาน่อ�ยการัหรั0อติามค)าแถลังของผิ,(ควบค&มด,แลัส่ถาน่ท��ก�กข�งว�าใน่รัะหว�างท��ผิ,(ติ(องโทษก�กข�งอย,�น่�5น่

(1) ฝั่Gาฝั่Cน่รัะเบ�ยบข(อบ�งค�บ หรั0อว�น่�ยของส่ถาน่ท��ก�กข�ง(2) ไม�ปฏ�บ�ติ�ติามเง0�อน่ไขท��ศาลัก)าหน่ด หรั0อ(3) ติ(องค)าพ่�พ่ากษาให(ลังโทษจ)าค&กหลั�กเกณฑ์.การัยกโทษจ)าค&กติามมาติรัา 55 ม�ด�งน่�51) ถ(าโทษจ)าค&ก หรั0อผิ,(กรัะท)าผิ�ดติ(องรั�บผิ�ดม�ก)าหน่ด 3 เด0อน่ หรั0อน่(อยกว�าแลัะม�โทษปรั�บด(วย2) ศาลัก)าหน่ดโทษจ)าค&กให(น่(อยลังก:ได( (แติ�ไม�ม�โทษปรั�บอย,�ด(วย) หรั0อยกโทษจ)าค&กเส่�ยแลัะปรั�บ

ส่ถาน่เด�ยวก:ได(

14.2.3 การื่รื่อการื่ลงโทำษอธ์%บายถึ2งหลกเกณ์ฑ์�การื่รื่อการื่ลงโทำษและให0บอกถึ2งรื่ะยะเวลาในการื่รื่อการื่ลงโทำษหลั�กเกณฑ์.การัรัอการัลังโทษม�บ�ญญ�ติ�ใน่มาติรัา 56 ด�งติ�อไปน่�51) ม�การักรัะท)าความผิ�ดซี;�งม�แติ�เฉพ่าะโทษจ)าค&ก แลัะใน่คด�น่�5น่ศาลัลังโทษจ)าค&กไม�เก�น่ 2 ปF ไม�ว�า

จะม�อ�ติรัาโทษเท�าไรัก:ติาม แลัะเป-น่โทษติาม ปอ. หรั0อติามปรัะมวลักฎหมายอ0�น่ก:ได(2) ไม�ปรัากฏว�าผิ,(กรัะท)าความผิ�ดได(รั�บโทษจ)าค&กมาก�อน่ โทษจ)าค&กติ(องหมายถ;งโทษจ)าค&กมาแลั(ว

จรั�งไม�ใช�ได(รั�บการัยกเว(น่โทษจ)าค&ก (ติามมาติรัา 55) เปลั��ยน่โทษจ)าค&กเป-น่ก�กข�ง (ติามมาติรัา 23) เคยติ(องค)าพ่�พ่ากษาให(จ)าค&กแติ�ให(รัอไว(

หรั0อติ(องค)าพ่�พ่ากษาให(จ)าค&กแติ�หลับหน่�หรั0อปรัากฏว�าได(รั�บโทษจ)าค&กมาก�อน่ แติ�เป-น่โทษส่)าหรั�บความผิ�ดท��ได(กรัะท)าโดยปรัะมาท หรั0อความผิ�ดลัห&โทษ

3) ติ(องอ(างเหติ&ท��ให(รัอการัลังโทษติามมาติรัา 56 ได(แก� อาย& ปรัะว�ติ� ความปรัะพ่ฤติ� ส่ติ�ปAญญา การัศ;กษาอบรัม ส่&ขภาพ่ ภาวะแห�งจ�ติ น่�ส่�ย อาช�พ่ ส่��งแวดลั(อม ส่ภาพ่ความผิ�ด เหติ&อ��น่อ�น่ควรัปรัาณ� ปรัะกอบด&ลัพ่�น่�จของศาลัท��จะพ่�จารัณาให(รัอการัลังโทษหรั0อไม�ก:ได(

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

72

Page 73: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ส่�วน่รัะยะเวลัาใน่การัรัอการัลังโทษ ม�ก)าหน่ดไม�เก�น่ 5 ปF

อธ์%บายถึ2งผลสภัาพับงคบในกรื่ณ์-ทำ-�ผ�0ได0รื่บการื่รื่อการื่ลงโทำษไม ป็ฏ%บติ%ติามเง��อนไขค/มการื่ป็รื่ะพัฤติ% กบกรื่ณ์-ผ�0ได0รื่บการื่รื่อการื่ลงโทำษกรื่ะทำ'าความผ%ดข2.นอ-ก

ผิลัส่ภาพ่บ�งค�บกรัณ�ท��ผิ,(ได(รั�บการัรัอการัลังโทษไม�ปฏ�บ�ติ�ติามเง0�อน่ไขค&มความปรัะพ่ฤติ�ม�ผิลัติามมาติรัา 57 ด�งติ�อไปน่�5

1) ศาลัอาจเห:น่ส่มควรัเรั�ยกติ�วผิ,(น่�5น่มาติ�กเติ0อน่ให(ปฏ�บ�ติ�ติามเง0�อน่ไขท��ศาลัก)าหน่ดให(ครับถ(วน่ติ�อไป หรั0อ

2) ก)าหน่ดการัลังโทษท��ย�งไม�ได(ก)าหน่ด หรั0อ3) ศาลัอาจเห:น่ส่มควรัให(ลังโทษท��ก)าหน่ดไว(แติ�แรัก หรั0อให(รัอน่�5น่ไปเลัยกรัณ�ผิ,(ได(รั�บการัรัอการัลังโทษกรัะท)าความผิ�ดข;5น่อ�ก ม�ผิลัติามมาติรัา 58 ด�งน่�51) ใน่กรัณ�ท��ศาลัรัอการัลังโทษไว( ศาลัท��พ่�พ่ากษาคด�หลั�งติ(องก)าหน่ดโทษใน่คด�น่�5น่ก�อน่ แลัะบวก

โทษท��จะติ(องลังใน่คด�ก�อน่น่�5น่ (ติ(องไม�เก�น่ 2 ปF) เข(าก�บโทษใน่คด�หลั�ง โดยไม�ม�การัเพ่��มโทษ รัวมเป-น่โทษท�5งหมดท��จะลังแก�ผิ,(กรัะท)าความผิ�ด

2) ใน่กรัณ�ท��ศาลัรัอการัลังโทษ ศาลัท��พ่�พ่ากษาคด�หลั�งจะติ(องบวกทาท��รัอการัลังทาไว(ใน่คด�ก�อน่เข(าก�บคด�หลั�งโดยไม�ม�การัเพ่��มทา รัวมเป-น่โทษท�5งหมดท��จะลังแก�ผิ,(กรัะท)าผิ�ด (ติามมาติรัา 58 วรัรัคแรัก)

แติ�ถ(าภายใน่รัะยะเวลัาท��ศาลัก)าหน่ด ผิ,(ติ(องค)าพ่�พ่ากษาไม�ได(กรัะท)าความผิ�ด แลัะท�5งไม�ได(ผิ�ดเง0�อน่ไขเพ่0�อค&มความปรัะพ่ฤติ�ติามท��ศาลัก)าหน่ดไว( ผิ,(น่�5น่ก:พ่(น่จากการัท��จะถ,กลังโทษ เท�าก�บได(รั�บการัยกเว(น่โทษให(ไปเลัย (ติามมาติรัา 58 วรัรัคท(าย)

14.2.4 การื่รื่ะงบโทำษการื่รื่ะงบแห งโทำษทำางอาญาทำ-�ทำ'าให0ส%ทำธ์%ในการื่ลงโทำษรื่ะงบ นอกจัากโดยอาย/ความแล0ว จัะรื่บได0โดยว%ธ์-ใดส่�ทธ์�ใน่การัลังโทษรัะง�บ ได(แก� ติาม ปอ. มาติรัา 38 แลัะ 79 ค0อ(1) โดยความติายของผิ,(กรัะท)าความผิ�ด(2) ใน่คด�ท��ม�โทษปรั�บส่ถาน่เด�ยว ผิ,(ติ(องหาได(น่)าค�าปรั�บใน่อ�ติรัาอย�างส่,งส่)าหรั�บความผิ�ดน่�5น่มาช)ารัะ

ก�อน่ศาลัเรั��มติ(น่ส่0บพ่ยาน่

14.3 ว�ธ์�การัเพ่0�อความปลัอดภ�ย1. กกกนค�อ การื่ควบค/มผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดติ%ดน%สยไว0ภัายในเขติก'าหนด เพั��อป็Cองกนการื่กรื่ะทำ'าความผ%ด เพั��อ

ดดน%สย และเพั��อฝ่Rกหดอาช-พั2. ห0ามเข0าเขติก'าหนด ค�อการื่ห0ามม%ให0เข0าไป็ในทำ0องทำ-�หรื่�อสถึานทำ-�ทำ-�ก'าหนดไว0ในค'าพั%พัากษา3. เรื่-ยกป็รื่ะกนทำณ์ฑ์�บน ได0แก การื่ทำ-�ศีาลเรื่-ยกให0ผ�0ใดทำ'าค'าม�นว าจัะไม ก อเหติ/รื่0ายข2.นภัายในเวลาทำ-�ก'าหนด โดย

ก'าหนดจั'านวนเง%นไว0 ทำ.งน-.ศีาลจัะเรื่-ยกให0ม-ป็รื่ะกนด0วยหรื่�อไม ก3ได0 หากผ�0น.นกรื่ะทำ'าผ%ดค'าม�นค�อ ก อเหติ/รื่0ายข2.นในเวลาทำ-�ก'าหนด ศีาลม-อ'านาจัส�งให0ผ�0น .นช'ารื่ะเง%นติามจั'านวนทำ-�ก'าหนดได0

4. ค/มติวไว0ในสถึานพัยาบาล เป็�นมาติรื่การื่ของว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยอ-กป็รื่ะเภัทำทำ-�ป็Cองกนบ/คคล โดยเฉัพัาะผ�0ม-จั%ติบกพัรื่ อง โรื่คจั%ติหรื่�อจั%ติฟ้;� นเฟ้Aอน หรื่�อผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดเก-�ยวเน��องกบเสพัย�ส/รื่าเป็�นอาจั%ณ์ หรื่�อผ�0ติ%ดยาเสพัติ%ดให0โทำษไป็กรื่ะทำ'าความผ%ด จั2งให0อย� ในสถึานทำ-�ทำ-�เหมาะสม

5. ห0ามการื่ป็รื่ะกอบอาช-พับางอย าง ค�อ ห0ามผ�0ทำ-�ถึ�กลงโทำษเพัรื่าะได0กรื่ะทำ'าความผ%ด ม%ให0ป็รื่ะกอบอาช-พับางอย างหลงจัากทำ-�พั0นโทำษไป็แล0ว เพั��อป็Cองกนไม ให0อาช-พัหรื่�อว%ชาช-พัเช นน.นเป็�นเครื่��องม�อในการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดอ-ก

14.3.1 กกกนจั'าเลยซึ่2�งม-อาย/เก%นหน2�งป็>แล0ว และเคนติ0องโทำษจั'าค/กฐานลกทำรื่พัย�ของแสงโสมมาแล0ว 2 ครื่.ง ครื่.งละ 1

ป็> หลงพั0นโทำษจั'าค/กครื่.งทำ-� 2 มาแล0วเพั-ยง 3 เด�อน จั'าเลยก3ไป็ลกทำรื่พัย�ของแสงโสมอ-กครื่.ง ซึ่2�งเป็�นความผ%ดทำ-�กฎหมายรื่ะบ/ไว0ให0กกกนได0 ดงน-. แสงโสมจัะฟ้Cองขอให0ศีาลกกกนจั'าเลยเพั��อป็Cองกนม%ให0มาลกทำรื่พัย�ของตินอ-กได0หรื่�อไม เพัรื่าะเหติ/ใด

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

73

Page 74: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

แม(การักรัะท)าของจ)าเลัยจะเข(าเง0�อน่ไขหลั�กเกณฑ์.ของการัก�กก�น่ ติามปรัะมวลักฎหมายอาญามาติรัา 41 เพ่รัาะจ)าเลัยได(กรัะท)าความผิ�ดฐาน่ลั�กทรั�พ่ย.ซี;�งบ�ญญ�ติ�ไว(ใน่มาติรัา 41 (8) มาแลั(วไม�น่(อยกว�า 2 ครั�5ง แลัะใน่คด�ท�5งส่องศาลัก:ได(พ่�พ่ากษาให(จ)าค&ก 1 ปF ก:ติาม แติ�แส่งโส่มจะฟ3องขอให(ศาลัก�กก�น่จ)าเลัยไม�ได( เพ่รัาะอ)าน่าจใน่การัฟ3องขอให(ก�กก�น่น่�5น่เป-น่อ)าน่าจของพ่น่�กงาน่อ�ยการั

14.3.2 ห0ามเข0าเขติก'าหนดการื่ห0ามเข0าเขติก'าหนดค�ออะไรื่ ม-หลกเกณ์ฑ์�อย างไรื่การัห(ามเข(าเขติก)าหน่ดค0อว�ธ์�การัเพ่0�อความปลัอดภ�ยปรัะเภทหน่;�ง โดยห(ามเข(าไปใน่ท(องท��หรั0อส่ถาน่

ท��ท��ก)าหน่ดไว(ใน่ค)าพ่�พ่ากษาหลั�กเกณฑ์.ค0อติ(องม�ค)าพ่�พ่ากษาแลัะเป-น่ค)าพ่�พ่ากษาให(ลังโทษชน่�ดใดชน่�ดหน่;�งใน่ความผิ�ดฐาน่ใด

ฐาน่หน่;�ง ศาลัจะห(ามเข(าเขติก)าหน่ดก:เพ่0�อความปลัอดภ�ยของปรัะชาชน่โดยไม�จ)าเป-น่ติ(องม�การัรั(องขอซี;�งติ(องส่��งไว(ใน่ค)าพ่�พ่ากษาโดยรัะบ&ท(องท��หรั0อส่ถาน่ท��ท��ก)าหน่ดไว(ช�ดเจน่ การัห(ามเข(าเขติก)าหน่ดจะม�ผิลับ�งค�บก:ติ�อเม0�อได(พ่(น่โทษติามค)าพ่�พ่ากษาแลั(ว แลัะศาลัจะก)าหน่ดห(ามไว(เป-น่เวลัาน่าน่เท�าใดก:ได( แติ�ติ(องไม�เก�น่ 5 ปF

14.3.3 เรื่-ยกป็รื่ะกนทำณ์ฑ์�บนอธ์%บายหลกเกณ์ฑ์�การื่เรื่-ยกป็รื่ะกนทำณ์ฑ์�บน และอาย/ความการื่บงคบติามทำณ์ฑ์�บนหลั�กเกณฑ์.การัเรั�ยกปรัะก�น่ท�ณฑ์.บน่ ม� 2 กรัณ� ติามบทบ�ญญ�ติ� ปอ. มาติรัา 46 ค0อ1. กรัณ�พ่น่�กงาน่อ�ยการัเส่น่อศาลัให(เรั�ยกปรัะก�น่ท�ณฑ์.บน่เม0�อย�งไม�ม�การักรัะท)าผิ�ด แติ�เพ่รัาะ

พ่น่�กงาน่อ�ยการัเห:น่ว�าผิ,(น่�5น่จะก�อเหติ&รั(ายให(เก�ดภย�น่ติรัายแก�บ&คคลัหรั0อทรั�พ่ย.ส่�น่ของผิ,(อ0�น่2. กรัณ�ม�การักรัะท)าความผิ�ดเก�ดข;5น่แลั(ว ความปรัากฏแก�ศาลัแลัะศาลัพ่�พ่ากษาไม�ลังโทษผิ,(ถ,ก

ฟ3อง แติ�ศาลัเห:น่ว�าบ&คคลัน่�5น่น่�าจะก�อเหติ&รั(ายให(เก�ดภย�น่ติรัายแก�บ&คคลัหรั0อทรั�พ่ย.ส่�น่ของผิ,(อ0�น่3. การัเรั�ยกปรัะก�น่ท�ณฑ์.บน่เป-น่ด&ลัพ่�น่�จของศาลั4. ผิ,(ถ,กฟ3องติ(องม�อาย&เก�น่ 17 ปF ขณะท��ม�การักรัะท)าอ�น่เป-น่เหติ&ให(ศาลัเรั�ยกปรัะก�น่ท�ณฑ์.บน่ได(5. ศาลัม�อ)าน่าจท��จะส่��งให(ผิ,(น่�5น่ท)าท�ณฑ์.บน่ก)าหน่ดจ)าน่วน่เง�น่ไม�เก�น่ 5,000 บาท แติ�ไม�เก�น่ 2 ปF

แลัะอาจจะส่��งให(ม�ปรัะก�น่ด(วยหรั0อไม�ก:ได(อาย&ความการับ�งค�บติามท�ณฑ์.บน่ม� 2 กรัณ�ติามบทบ�ญญ�ติ� ปอ.ส่ามาติรัา 101 ค0อ(1) การับ�งค�บติามค)าส่��งศาลัใน่การัเรั�ยกปรัะก�น่ท�ณฑ์.บน่ติ(องด)าเน่�น่การับ�งค�บภายใน่ 2 ปF น่�บแติ�

ว�น่ท��ศาลัม�ค)าส่��ง(2) การัรั(องขอให(ศาลัส่��งให(ใช(เง�น่เม0�อผิ,(ท)าท�ณฑ์.บน่ปรัะพ่ฤติ�ผิ�ดท�ณฑ์.บน่ติ(องรั(องขอภายใน่ 2 ปF

น่�บแติ�ว�น่ท��ท)าท�ณฑ์.บน่ปรัะพ่ฤติ�ผิ�ดท�ณฑ์.บน่

14.3.4 ค/มติวไว0ในสถึานพัยาบาลเหติ/ใดติ0องม-การื่ค/มติวไว0ในสถึานพัยาบาล ศีาลจัะใช0ว%ธ์-การื่น-.เม��อใดเหติ&ท��ติ(องม�การัค&มติ�วไว(ใน่ส่ถาน่พ่ยาบาลัก:เพ่0�อป3องก�น่ปรัะชาชน่ให(พ่(น่จากบ&คคลัผิ,(ว�กลัจรั�ติ หรั0อ

เส่พ่ส่&รัาเป-น่อาจ�ณหรั0อติ�ดยาเส่พ่ติ�ดให(โทษศาลัจะใช(ว�ธ์�การัน่�5เม0�อศาลัเห:น่ส่มควรัว�าหากปลั�อยบ&คคลัปรัะเภทด�งกลั�าวไปแลั(ว จะเป-น่ภ�ยแก�

ปรัะชาชน่ จ;งส่��งให(ส่�งผิ,(น่�5น่ไปค&มติ�วไว(ใน่ส่ถาน่พ่ยาบาลั แลัะค)าส่��งเก��ยวแก�บ&คคลัว�กลัจรั�ติน่�5ศาลัจะเพ่�กถอน่เส่�ยเม0�อใดก:ได( ส่�วน่ค)าส่��งกรัณ�กรัะท)าความผิ�ดเก��ยวเน่0�องก�บการัเส่พ่ส่&รัาเป-น่อาจ�ณ หรั0อการัเป-น่ผิ,(ติ�ดยาเส่พ่ติ�ดให(โทษ ม�ก)าหน่ดเวลัาไม�เก�น่ 2 ปF

14.3.5 ห0ามการื่ป็รื่ะกอบอาช-พับางอย างอธ์%บายหลกเกณ์ฑ์�ซึ่2�งศีาลจัะส�งห0ามผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดป็รื่ะกอบอาช-พับางอย างศาลัจะส่��งให(ค)าพ่�พ่ากษาห(ามการัปรัะกอบอาช�พ่บางอย�างเม0�อ1. ศาลัได(พ่�พ่ากษาให(ลังโทษผิ,(น่�5น่ติามฐาน่ความผิ�ด

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

74

Page 75: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

2. ศาลัเห:น่ว�า ผิ,(ท��ถ,กลังโทษน่�5น่ กรัะท)าความผิ�ดโดยอาศ�ยโอกาส่จากการัปรัะกอบอาช�พ่ หรั0อว�ชาช�พ่ หรั0อความผิ�ดเน่0�องจากการัปรัะกอบอาช�พ่หรั0อว�ชาช�พ่

3. ศาลัเห:น่ว�าถ(าผิ,(น่�5น่ปรัะกอบอาช�พ่หรั0อว�ชาช�พ่น่�5น่ติ�อไปอาจจะกรัะทบความผิ�ดเช�น่น่�5น่ข;5น่อ�ก

แบบปรัะเม�น่ผิลั หน่�วยท�� 14 โทษแลัะว�ธ์�การัเพ่0�อความปลัอดภ�ย

1. โทำษอาญาม- 5 ปรัะการัค0อ โทษปรัะหารัช�ว�ติ จ)าค&ก ก�กข�ง ปรั�บ แลัะรั�บทรั�พ่ย.ส่�น่2. ว%ธ์-ค'านวณ์รื่ะยะเวลาจั'าค/กติามค'าพั%พัากษาค�อ น่�บติ�5งแติ�ว�น่ท��ศาลัม�ค)าพ่�พ่ากษาโดยน่�บเป-น่หน่;�งว�น่ โดย

ไม�ค)าน่;งถ;งช��วโมง บวกด(วยก)าหน่ดรัะยะเวลัา ถ(าเป-น่เด0อน่ให(น่�บเป-น่ 30 ว�น่ แลัะถ(าน่�บเป-น่ปFให(ปFติามปฏ�ท�น่ รัาชการัติามรัะยะเวลัาของโทษท��ลัง

3. ในกรื่ณ์-ทำ-�ผ�0ติ0องโทำษป็รื่บขดข�นไม ช'ารื่ะค าป็รื่บ ผิ,(ติ(องโทษจะถ,กย;ดทรั�พ่ย.หรั0อถ,กก�กข�งแทน่ค�าปรั�บ ห รั0 อ เรั�ยกปรัะก�น่แลั(วแติ�กรัณ�

4. ทำรื่พัย�ส%นทำ-�ศีาลติ0องรื่%บเสมอค�อ ทรั�พ่ย.ส่�น่ท��ผิ,(กรัะท)าผิ�ดหรั0อม�ไว(เป-น่ความผิ�ด5. หลกเกณ์ฑ์�ทำ-�กฎหมายก'าหนดในการื่ค'านวณ์การื่เพั%�มโทำษหรื่�อลดโทำษค�อ ให(ศาลัติ�5งก)าหน่ดโทษท��จะลัง

แลั(วเพ่��มโทษก�อน่ แลั(วจ;งลัดลังจากผิลัท��เพ่��มแลั(วน่�5น่ใน่กรัณ�ท��ม�ท�5งการัลังโทษแลัะเพ่��มโทษ6. การื่ยกโทำษจั'าค/กน.นม-หลกเกณ์ฑ์�ค�อ เม0�อผิ,(กรัะท)าผิ�ดม�โทษจ)าค&กท��จะติ(องรั�บม�ก)าหน่ดเวลัาเพ่�ยงส่าม

เด0อน่หรั0อน่(อยกว�าน่�5น่ ศาลัจะก)าหน่ดโทษจ)าค&กให(น่(อยลังหรั0อยกโทษจ)าค&กเส่�ยคงปรั�บแติ�อย�างเด�ยวก:ได(7. การื่รื่อการื่ลงโทำษค�อ การัท��ศาลัพ่�พ่ากษาว�าผิ,(น่�5น่กรัะท)าความผิ�ดจรั�ง แติ�รัอการัก)าหน่ดโทษไว(หรั0อ

ก)าหน่ดโทษ แติ�รัอการัลังโทษไว( แลั(วปลั�อยติ�วไป8. โทำษอาญารื่ะงบเม��อ ผิ,(กรัะท)าผิ�ดติาย หรั0อเม0�อผิ,(กรัะท)าผิ�ดช)ารัะค�าปรั�บใน่อ�ติรัาส่,งใน่คด�ท��ม�โทษปรั�บ

ส่ถาน่เด�ยว9. ว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยม- 5 ปรัะเภทค0อ ก�กก�น่ ห(ามเข(าเขติก)าหน่ด เรั�ยกปรัะก�น่ท�ณฑ์.บน่ ค&มติ�วไว(

ใน่ส่ถาน่พ่ยาบาลั แลัะห(ามปรัะกอบอาช�พ่บางอย�าง10.ศีาลจัะเรื่-ยกป็รื่ะกนทำณ์ฑ์�บนได0เม��อ ความปรัากฏแก�ศาลัโดยข(อเส่น่อของพ่น่�กงาน่อ�ยการัว�าผิ,(น่�5น่น่�าจะ

ก�อเหติ&รั(ายแก�บ&คคลัหรั0อทรั�พ่ย.ส่�น่ แลัะศาลัไม�ลังโทษผิ,(ถ,กฟ3องแติ�ม�เหติ&ผิลัอ�น่ควรัเช0�อเช�น่น่�5น่11.นาย ก ลกทำรื่พัย�นาย ข ไป็ ถึ�กจับในวนทำ-� 1 ส%งหาคม พั.ศี. 2524 ถึ�กส งฟ้Cองศีาลเม��อวนทำ-� 11 กนยายน

พั.ศี. 2524 ศีาลได0ติดส%นลงโทำษจั'าค/กนาย ก เป็�นเวลา 3 ป็> โดยม%หกวนทำ-�นาย ก ถึ�กค/มขงก อนศีาลพั%พัากษาออกก อน ไม�ได( เพ่รัาะโทษท��จะลังแก�จ)าเลัยถ(าไม�ห�กว�น่ท��ค&มข�งก�อน่พ่�พ่ากษาติ(องไม�เก�น่ก)าหน่ดโทษช�5น่ส่,งส่)าหรั�บความผิ�ดท��ได(กรัะท)าลัง

12.นาย ก ม-ความผ%ดฐานทำ'าให0เส-ยทำรื่พัย�และศีาลได0พั%พัากษาป็รื่บนาย ก 500 บาทำ นาย ก ได0ถึ�กค/มขงก อนศีาลพั%พัากษา 7 วน แติ นาย ก ไม ม-เง%นทำ-�จัะช'ารื่ะค าป็รื่บได0จั2งถึ�กกกขงแทำนค าป็รื่บ นาย ก ติ0องถึ�กกกขงแทำนค าป็รื่บในอติรื่า 70 บาทำ ติ อ 1 วน จันกว าจัะครื่บ 500 บาทำ ดงน.น นาย ก จัะถึ�กกกขงรื่วมทำ.งส%.น 8 วน โดยหกวนทำ-�ค/มขงก อนศีาลพั%พัากษา 7 วน ออกจัากวนทำ-�ถึ�กกกขงแทำนค าป็รื่บน.น

13.นาย ก พักอาว/ธ์ป็Aนไม ทำะเบ-ยนไป็จั-.ช%งทำรื่พัย� นาย ข เม��อได0ทำรื่พัย�ของนาย ข ไป็แล0ว นาย ก ได0ว%�งไป็ทำ-�รื่ถึจักรื่ยานยนติ�ซึ่2�งนาย ก จัอดไว0 ใช0ส'าหรื่บหลบหน- ดงน-.เม��อศีาลติดส%นลงโทำษจั'าค/กนาย ก ไป็แล0ว ศาลัจะรั�บปCน่เพ่รัาะเป-น่ปCน่ซี;�งไม�ม�ทะเบ�ยน่ ส่�วน่รัถจ�กรัยาน่ยน่ติ.น่�5น่รั�บไม�ได(เพ่รัาะม�ได(ม�ส่�วน่ใน่ความผิ�ดช�งทรั�พ่ย.เพ่�ยงใช(เป-น่พ่าหน่ะหลับหน่�

14.นายด'าได0ขอย�มป็Aนนายแดงไป็โดยบอกกบนายแดงว าจัะน'าป็Aนไป็เพั��อเฝ่Cาไรื่ ของนายด'า แติ นายด'ากบน'าป็Aน (ซึ่2�งไม ม-ทำะเบ-ยน) น.นไป็ใช0ในการื่ป็ล0นทำรื่พัย�พัรื่0อมกบพัวกของนายด'าอ-ก 4 คน โดยพัวกของนายด'าหลบหน-ไป็ได0 นายด'าถึ�กจับได0เพั-ยงคนเด-ยวและศีาลได0พั%พัากษาลงโทำษนายด'า และส�งรื่%บป็Aนของกลางดงน-. น่ายแดงจะรั(องขอปCน่ของติน่ท��ศาลัส่��งรั�บค0น่ได( เพ่รัาะเป-น่ทรั�พ่ย.ส่�น่ของน่ายแดง แลัะน่ายแดงไม�ม�ส่�วน่รั�วมใน่การักรัะท)าความผิ�ด

15. ในกรื่ณ์-เพั%�มโทำษน0อยกว าและลดโทำษมากกว าติ0องเป็�นไป็ดงน-.ค�อ เพั%�มก อนแล0วจั2งลดเพัรื่าะเป็�นค/ณ์แก ผ�0กรื่ะทำ'าผ%ดมากกว า

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

75

Page 76: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

16.นาย ก ได0กรื่ะทำ'าความผ%ดฐานลกทำรื่พัย�และศีาลได0พั%พัากษาลงโทำษป็รื่บนาย ก เป็�นเง%น 5,000 บาทำ ติ อมานาย ก ได0กรื่ะทำ'าความผ%ดฐานทำ'ารื่0ายรื่ างกายและศีาลได0ลงโทำษจั'าค/กนาย ก 2 เด�อน ดงน-. ศาลัจะลังโทษจ)าค&กเป-น่ก�กข�งแทน่ ได( เพ่รัาะน่าย ก ไม�เคยติ(องโทษจ)าค&กมาก�อน่

17.นายเก งได0ทำ'าความผ%ดฐานลกทำรื่พัย� ศีาลพั%พัากษาจั'าค/กนายเก ง 2 เด�อนและป็รื่บ 3,000 บาทำ ดงน-. ศีาลจัะยกโทำษจั'าค/ก 2 เด�อน เป็�นเพั-ยงแติ ป็รื่บนายเก ง 3,000 บาทำ ได( เพ่รัาะคด�น่�5ศาลัลังโทษจ)าค&กน่ายเก�งไม�เก�น่ 3 เด0อน่ แลัะม�โทษปรั�บด(วย

18.นายอ0วนกรื่ะทำ'าความผ%ดและศีาลได0พั%พัากษาว านายอ0วนกรื่ะทำ'าความผ%ดฐานป็รื่ะมาทำเป็�นเหติ/ให0คนติาย และลงโทำษจั'าค/กนายอ0วน 3 ป็> ติ อมาเม��อพั0นโทำษแล0วนายอ0วนมากรื่ะทำ'าความผ%ดฐานลกทำรื่พัย�แติ ศีาลพั%พัากษาลงโทำษจั'าค/กนายอ0วน 2 ป็> ศีาลจัะรื่อการื่ลงโทำษนายอ0วน ได( แติ�ติ(องรัอลังโทษไว(ได(ไม�เก�น่ 5 ปF

19.นายก/0งย�มช0างนายก0างไป็ใช0ขนของทำ-�บ0าน แติ นายก/0งกบน'าช0างไป็ชกลากไม0ผ%ดกฎหมายและนายก/0งถึ�กจับ ศีาลได0พั%พัากษาจั'าค/กนายก/0ง และรื่%บช0างและไม0ของกลาง จะรั�บช(างไม�ได( เพ่รัาะเป-น่ของบ&คคลัอ0�น่ท��ม�ได(รั,(เห:น่เป-น่ใจด(วยใน่การักรัะท)าผิ�ด แติ�รั�บไม(ได(เน่0�องจากเป-น่ทรั�พ่ย.ส่�น่ท��ได(มาโดยกรัะท)าความผิ�ด

20.นาย ก ได0ถึ�กศีาลส�งพั%พัากษาให0ป็รื่บเป็�นเง%น 500 บาทำ แติ นาย ก ไม ม-เง%นจัะช'ารื่ะค าป็รื่บจั2งถึ�กกขงแทำนค าป็รื่บเป็�นเวลา 25 วน นาย ก ได0ถึ�กกกขงไป็แล0ว 10 วนแล0วจั2งน'าเง%นค าป็รื่บในส วนทำ-�เหล�ออ-ก 15 วนมาช'ารื่ะเม��อช'ารื่ะค าป็รื่บทำ-�เหล�อค�อ 300 บาทำ แล0วเก%ดเป็ล-�ยนใจัจั2งขอเง%นทำ-�จั ายไป็ 300 บาทำค�นโดยจัะขอถึ�กกกขงแทำนค าป็รื่บติ อไป็ ไม�ได( เพ่รัาะเง�น่ค�าปรั�บท��น่าย ก จ�ายไปแลั(วน่�5น่เป-น่การัช)ารัะเง�น่ติามค)าพ่�พ่ากษาของศาลัจะขอค0น่ไม�ได(

หน่�วยท�� 15 การักรัะท)าความผิ�ดหลัายอย�าง การักรัะท)าความผิ�ดอ�ก อาย&ความแลัะอ0�น่ๆ

1. ในการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดน.น อาจัเป็�นการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดหลายบทำหรื่�อหลายกรื่ะทำงก3ได02. ผ�0ทำ-�เคยถึ�กลงโทำษจั'าค/กมาแล0ว หากกรื่ะทำ'าความผ%ดข2.นอ-กในภัายหลงอาจัถึ�กเพั%�มโทำษได03. การื่ด'าเน%นคด-กบผ�0ทำ-�กรื่ะทำ'าความผ%ด จัะติ0องกรื่ะทำ'าภัายในรื่ะยะเวลาทำ-�กฎหมายก'าหนดไว0 และผ�0ทำ-�ถึ�กศีาล

พั%พัากษาให0ลงโทำษหรื่�อถึ�กศีาลพั%พัากษา หรื่�อส�งให0ใช0ว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัย ก3จัะติ0อง ด'าเน%นการื่ติามค'าพั%พัากษา หรื่�อค'าส�งของศีาลภัายในรื่ะยะเวลาทำ-�กฎหมายก'าหนดไว0เช นกน ม%ฉัะน.นเป็�นอนขาดอาย/ความ

4. บทำบญญติ%ทำ�วไป็ในป็รื่ะมวลกฎหมายอาญาติ0องน'ามาใช0แก ความผ%ดลห/โทำษ และน'ามาใช0แก ความผ%ดติามกฎหมายอ��นด0วย เว0นแติ จัะม-บทำบญญติ%เป็�นอย างอ��น

15.1 การักรัะท)าความผิ�ดหลัายอย�าง1. การื่กรื่ะทำ'ากรื่รื่มเด-ยว ซึ่2�งอาจัเป็�นการื่กรื่ะทำ'าอนเด-ยวหรื่�อเป็�นการื่กรื่ะทำ'าหลายอนแติ ม-เจัตินาเป็�นอย าง

เด-ยวกน ถึ0าไป็เข0าความผ%ดติามกฎหมายติ.งแติ 2 บทำข2.นไป็ ถึ�อว าเป็�นการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดหลายบทำ ติ0องใช0กฎหมายบทำทำ-�ม-โทำษหนกทำ-�ส/ดลงโทำษแก ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ด

2. การื่กรื่ะทำ'าหลายกรื่รื่มติ างกน ถึ0าไป็เข0าความผ%ดติามกฎหมายติ.งแติ 2 บทำข2.นไป็ ถึ�อว าเป็�นการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดหลายกรื่ะทำง ติ0องลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดทำ/กกรื่รื่มเป็�นกรื่ะทำงความผ%ดไป็

15.1.1 การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดหลายบทำนายม วงบ/กรื่/กเข0าไป็ในบรื่%เวณ์บ0านของนายฟ้Cา เม��อลกทำรื่พัย�แล0วลกเอากรื่ะบ�อของนายฟ้Cาไป็ ดงน-. การื่ก

รื่ะทำ'าของนายม วงเป็�นการื่กรื่ะทำ'ากรื่รื่มเด-ยวผ%ดกฎหมายหลายบทำหรื่�อไม และจัะติ0องรื่บโทำษอย างไรื่การักรัะท)าของน่ายม�วงเป-น่การักรัะท)ากรัรัมเด�ยวผิ�ดกฎหมายหลัายบท เพ่รัาะแม(ว�าน่ายม�วงจะม�

การักรัะท)าหลัายอ�น่ ค0อม�ท�5งการับ&กรั&กเข(าไปใน่บรั�เวณบ(าน่ของน่ายฟ3าแลัะลั�กเอากรัะบ0อของน่ายฟ3าไป แติ�น่ายม�วงก:ได(กรัะท)าไปโดยม�ว�ติถ&ปรัะส่งค.เพ่�ยงอย�างเด�ยวค0อ เพ่0�อลั�กทรั�พ่ย.ของน่ายฟ3า ซี;�งเป-น่การักรัะท)ากรัรัมเด�ยวผิ�ดกฎหมายหลัายบท ใน่กรัณ�เช�น่น่�5 ศาลัจะติ(องใช(กฎหมายบทท��ม�โทษหน่�กท��ส่&ดแก�น่ายม�วงเพ่�ยงบทเด�ยว

อธ์%บายหลกเกณ์ฑ์�การื่พั%จัารื่ณ์ากฎหมายบทำทำ-�ม-โทำษหนกทำ-�ส/ดติาม ป็อ.มาติรื่า 90

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

76

Page 77: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

หลั�กเกณฑ์.การัพ่�จารัณากฎหมายบทท��ม�โทษหน่�กท��ส่&ดติาม ปอ. มาติรัา 90 ม�ด�งน่�51) พ่�จารัณาลั)าด�บโทษติาม ปอ. มาติรัา 18 โดยโทษท��อย,�ลั)าด�บก�อน่เป-น่โทษหน่�กกว�าโทษใน่ลั)าด�บ

ถ�ดไป2) ถ(าความผิ�ดแติ�ลัะบทม�โทษลั)าด�บเด�ยวก�น่ ให(พ่�จารัณาอ�ติรัาโทษข�5น่ส่,งเป-น่เกณฑ์.3) ถ(าความผิ�ดแติ�ลัะบทม�อ�ติรัาโทษข�5น่ส่,งเท�าก�น่ ให(พ่�จารัณาโทษลั)าด�บถ�ดไปใน่บทน่�5น่ๆ ปรัะกอบ4) ถ(าความผิ�ดแติ�ลัะบทม�อ�ติรัาโทษข�5น่ส่,งเท�าก�น่แลัะโทษลั)าด�บถ�ดไปก:ม�อ�ติรัาโทษเท�าก�น่ ให(

พ่�จารัณาอ�ติรัาโทษข�5น่ติ)�าเป-น่เกณฑ์.5) ถ(าความผิ�ดแติ�ลัะบทม�อ�ติรัาโทษเท�าก�น่ท&กอย�างท�5งอ�ติรัาโทษข�5น่ส่,งแลัะอ�ติรัาโทษข�5น่ติ)�า ให(อย,�ใน่

ด&ลัพ่�น่�จของศาลัท��จะลังโทษติามบทหน่;�งบทใดก:ได(

15.1.2 การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดหลายกรื่ะทำงนายม วงใช0ม-ดฟ้;นนายฟ้Cาถึ2งแก ความติาย นายแสดบ%ดาของนายฟ้Cาเข0ามาขดขวาง นายม วงจั2งใช0ม-ดฟ้;น

นายแสดถึ2งแก ความติายด0วย ดงน-. การื่กรื่ะทำ'าของนายม วงเป็�นการื่กรื่ะทำ'าผ%ดหลายกรื่ะทำงหรื่�อไม การื่ทำ-�นายม วงใช0ม-ดฟ้;นนายฟ้Cาถึ2งแก ความติาย และติ อมาก3ใช0ม-ดฟ้;นนายแสดบ%ดาของนายฟ้Cาถึ2งแก ความ

ติายด0วยน.น ถึ�อได0ว าการื่กรื่ะทำ'าของนายม วงเป็�นการื่กรื่ะทำ'าหลายกรื่รื่ม และการื่กรื่ะทำ'าหลายกรื่รื่มน.นเป็�นการื่กรื่ะทำ'าทำ-�แยกออกจัากกนได0 จั2งเป็�นความผ%ดหลายกรื่ะทำงติาม ป็อ. มาติรื่า 91

อธ์%บายหลกเกณ์ฑ์�การื่ลงโทำษในความผ%ดหลายกรื่ะทำงติาม ป็อ. มาติรื่า 91 ทำ-�แก0ไขใหม หลกเกณ์ฑ์�การื่ลงโทำษในความผ%ดหลายกรื่ะทำงติาม ป็อ .มาติรื่า 91 ม-ดงติ อไป็น-. กรื่ณ์-ทำ-�ผ�0ใดกรื่ะทำ'าการื่อน

เป็�นความผ%ดหลายกรื่รื่มติ างกนให0ศีาลลงโทำษผ�0น.นทำ/กกรื่รื่มเป็�นกรื่ะทำงความผ%ดไป็ แติ ไม ว าจัะม-การื่เพั%�มโทำษ ลดโทำษ หรื่�อลดมาติรื่าส วนโทำษด0วยหรื่�อไม ก3ติาม เม��อรื่วมโทำษทำ/กกรื่ะทำงแล0วจั'าค/กทำ.งส%.นติ0องไม เก%นก'าหนดดงน-.

(1) ส%บป็> ส'าหรื่บกรื่ณ์-ความผ%ดกรื่ะทำงทำ-�หนกทำ-�ส/ดม-อติรื่าโทำษจั'าค/กอย างส�งไม เก%น 3 ป็>(2) ย-�ส%บป็> ส'าหรื่บกรื่ณ์-ความผ%ดกรื่ะทำงทำ-�หนกทำ-�ส/ดม-อติรื่าโทำษจั'าค/กอย างส�งเก%น 3 ป็> แติ ไม เก%น 10 ป็>(3) ห0าส%บป็> ส'าหรื่บกรื่ณ์-ความผ%ดกรื่ะทำงทำ-�หนกทำ-�ส/ด ม-อติรื่าโทำษจั'าค/กอย างส�งเก%น 10 ป็> ข2.นไป็ เว0นแติ

กรื่ณ์-ทำ-�ศีาลลงโทำษจั'าค/กติลอดช-ว%ติ

15.2 การักรัะท)าความผิ�ดอ�ก1. ผ�0ทำ-�เคยถึ�กลงโทำษจั'าค/กมาแล0ว หากได0กรื่ะทำ'าความผ%ดอ-กภัายในรื่ะยะเวลาทำ-�กฎหมายก'าหนดและศีาลจัะ

ลงโทำษจั'าค/ก ผ�0น .นอาจัถึ�กเพั%�มโทำษให0หนกข2.นอ-กหน2�งในสามก3ได02. ผ�0ทำ-�เคยถึ�กลงโทำษจั'าค/กไม น0อยกว า 6 เด�อนมาแล0ว หากได0กรื่ะทำ'าความผ%ดซึ่'.าในความผ%ดป็รื่ะเภัทำเด-ยวกน

อ-ก ภัายในรื่ะยะเวลาทำ-�ก'าหนดและศีาลจัะลงโทำษจั'าค/ก ผ�0น .นอาจัจัะถึ�กเพั%�มโทำษให0หนกข2.นอ-กก2�งหน2�งได03. ความผ%ดทำ-�กรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำ ความผ%ดลห/โทำษ และความผ%ดซึ่2�งกรื่ะทำ'าในขณ์ะม-อาย/ยงไม เก%น 17 ป็> ไม ถึ�อ

เป็�นเหติ/เพั%�มโทำษ

15.2.1 การื่เพั%�มโทำษเพัรื่าะกรื่ะทำ'าความผ%ดอ-กโดยทำ�วไป็การื่เพั%�มโทำษพัรื่0อมการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดอ-กโดยทำ�วไป็ติาม ป็อ. มาติรื่า 92 ม-ดงน-.หลกเกณ์ฑ์�การื่เพั%�มโทำษเพัรื่าะการื่กรื่ะทำ'าความผ%ดอ-กโดยทำ�วไป็ติาม ป็อ. มาติรื่า 92 ม-ดงน-.(1) ผ�0น.นเคยติ0องค'าพั%พัากษาถึ2งทำ-�ส/ดให0ลงโทำษจั'าค/ก(2) ได0กรื่ะทำ'าความผ%ดใดๆ อ-กในรื่ะหว างทำ-�ยงติ0องรื่บโทำษอย� หรื่�อภัายในเวลา 5 ป็> นบแติ วนพั0นโทำษ(3) ศีาลจัะพั%พัากษาลงโทำษครื่.งหลงถึ2งจั'าค/ก

การื่เพั%�มโทำษเพัรื่าะกรื่ะทำ'าความผ%ดอ-กทำ�วไป็ติาม ป็อ.มาติรื่า 92 ม-ก'าหนดโทำษทำ-�จัะเพั%�มเทำ าใดก'าหนดโทำษทำ-�ศีาลจัะเพั%�มแก ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดอ-กโดยทำ�วไป็ติาม ป็อ. มาติรื่า 92 ค�อ หน2�งในสามของโทำษทำ-�

ศีาลจัะลงแก ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดส'าหรื่บความผ%ดครื่.งหลง

15.2.2 การื่เพั%�มโทำษเพัรื่าะกรื่ะทำ'าความผ%ดอ-กเฉัพัาะทำาง

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

77

Page 78: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

การื่เพั%�มโทำษเพัรื่าะการื่กรื่ะทำ'าผ%ดอ-กเฉัพัาะอย างติาม ป็อ.มาติรื่า 93 ม-หลกเกณ์ฑ์�อย างไรื่หลกเกณ์ฑ์�การื่เพั%�มโทำษเพัรื่าะกรื่ะทำ'าความผ%ดอ-กเฉัพัาะอย างติาม ป็อ. มาติรื่า 93 ม-ดงน-.(1) ผ�0น.นเคนติ0องค'าพั%พัากษาถึ2งทำ-�ส/ดให0ลงโทำษจั'าค/กไม น0อยกว า 6 เด�อน(2) ได0กรื่ะทำ'าความผ%ดอย างหน2�งอย างใดซึ่'.าในมาติรื่าเด-ยวกนอ-กในรื่ะหว างยงติ0องรื่บโทำษอย� หรื่�อภัายใน

เวลา 3 ป็> นบแติ วนพั0นโทำษ(3) ศีาลจัะพั%พัากษาลงโทำษครื่.งหลงถึ2งจั'าค/ก

การื่เพั%�มโทำษเพัรื่าะกรื่ะทำ'าความผ%ดอ-กเฉัพัาะอย างติาม ป็อ. มาติรื่า 93 ม-ก'าหนดโทำษทำ-�จัะเพั%�มเทำ าใดก'าหนดโทำษทำ-�ศีาลจัะเพั%�มแก ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดอ-กเฉัพัาะอย างติาม ป็อ.มาติรื่า 93 ค�อ ก2�งหน2�งของโทำษทำ-�

ศีาลจัะลงแก ผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดส'าหรื่บความผ%ดครื่.งหลง

15.2.3 กรื่ณ์-ไม เป็�นเหติ/เพั%�มโทำษความผ%ดทำ-�กฎหมายบญญติ%ห0ามม%ให0น'ามาเป็�นเหติ/เพั%�มโทำษได0แก ความผ%ดใดความผ%ดทำ-�ห0ามม%ให0น'ามาเป็�นเหติ/เพั%�มโทำษม-อย� 3 ป็รื่ะเภัทำ ค�อ(1) ความผ%ดทำ-�กรื่ะทำ'าโดยป็รื่ะมาทำ(2) ความผ%ดลห/โทำษ(3) ความผ%ดซึ่2�งกรื่ะทำ'าในขณ์ะอาย/ยงไม เก%น 17 ป็>

15.3 อาย&ความ1. ในการื่ฟ้Cองคด-และฟ้Cองขอให0กกกนผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดติ อศีาลน.น จัะติ0องกรื่ะทำ'าภัายในรื่ะยะเวลาทำ-�กฎหมาย

ก'าหนด ม%ฉัะน.นจัะฟ้Cองรื่0องผ�0น.นไม ได02. การื่ลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดติามค'าพั%พัากษาของศีาลจัะติ0องกรื่ะทำ'าภัายในรื่ะยะเวลาทำ-�กฎหมาย ก'าหนด3. การื่บงคบติามค'าพั%พัากษาหรื่�อค'าส�งของศีาลเก-�ยวกบว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยจัะติ0องกรื่ะทำ'าภัายในรื่ะยะ

เวลาทำ-�กฎหมายก'าหนด

15.3.1 อาย/ความฟ้Cองคด-และฟ้Cองขอให0กกกนนายม วงได0เป็�นโจัทำก�ย��นฟ้Cองนายครื่าม เป็�นคด-อาญาซึ่2�งม-ก'าหนดอาย/ความฟ้Cองคด- 10 ป็> โดยนายม วงได0

ย��นฟ้Cองภัายในก'าหนดอาย/ความ แติ ยงไม ได0ติวนายครื่ามผ�0เป็�นจั'าเลยมาศีาลเพั��อพั%จัารื่ณ์าคด-เน��องจัากจั'าเลยหลบหน- ติ อมาจั2งได0ติวจั'าเลยมาศีาลเม��อพั0นก'าหนดอาย/ความ 10 ป็>แล0ว ดงน.น คด-ดงกล าวขาดอาย/ความหรื่�อไม

คด-ทำ-�นายม วงฟ้Cองนายครื่ามดงกล าวขาดอาย/ความแล0ว เพัรื่าะในการื่ฟ้Cองคด-อาญาน.นจัะติ0องได0ฟ้Cองและได0ติวผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดมายงศีาลภัายในก'าหนดอาย/ความ การื่ทำ-�นายม วงได0ย��นฟ้Cองนายครื่ามภัายในก'าหนดอาย/ความ แติ ไมได0ติวนายครื่ามมาศีาลภัายในก'าหนด แม0ติ อมาจัะได0ติวมาศีาลก3ได0มาเม��อพั0นก'าหนดอาย/ความ 10 แล0ว คด-จั2งขาดอาย/ความ

อธ์%บายถึ2งอาย/ความการื่ฟ้Cองคด-ความผ%ดอนยอมความกนได0อาย/ความฟ้Cองคด-ความผ%ดอนยอมความได0ม-หลกเกณ์ฑ์�ดงน-.(1) ผ�0เส-ยหายติ0องรื่0องทำ/กข�ภัายใน 3 เด�อน นบแติ วนรื่� 0เรื่��องความผ%ด และรื่� 0ติวผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ด(2) ภัายในอาย/ความติาม ป็อ.มาติรื่า 95 หมายความว า แม ผ�0เส-ยหายจัะรื่0องทำ/กข�ภัายใน 3 เด�อนแล0ว

ก3ติาม การื่ฟ้Cองคด-ความผ%ดอนยอมความได0ก3อย� ภัายในก'าหนดอาย/ความฟ้Cองคด-ทำ�วไป็ติาม ป็อ.มาติรื่า 95 ด0วย

15.3.2 อาย/ความการื่ลงโทำษอธ์%บายหลกเกณ์ฑ์�อาย/ความการื่ลงโทำษทำ�วไป็หลกเกณ์ฑ์�อาย/ความการื่ลงโทำษทำ�วไป็ ค�อ เม��อม-ค'าพั%พัากษาถึ2งทำ-�ส/ดให0ลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าผ%ด และผ�0น .นยงม%ได0

รื่บโทำษหรื่�อรื่บโทำษมาบ0างแล0ว แติ หลบหน-ไป็ในรื่ะหว างติ0องโทำษอย� ถึ0าไม ได0ติวผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดมารื่บโทำษภัายในรื่ะยะเวลาทำ-�กฎหมายก'าหนดไว0 นบแติ วนทำ-�ม-ค'าพั%พัากษาถึ2งทำ-�ส/ดหรื่�อนบแติ วนทำ-�หลบหน-เป็�นติ0นไป็ ถึ�อว าขาดอาย/ความการื่ลงโทำษ จัะลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดติามค'าพั%พัากษาน.นอ-กไม ได0

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

78

Page 79: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

อธ์%บายหลกเกณ์ฑ์�อาย/ความย2ดทำรื่พัย�หรื่�อกกขงแทำนค าป็รื่บหลกเกณ์ฑ์�อาย/ความย2ดทำรื่พัย�ส%นหรื่�อกกขงแทำนค าป็รื่บ ค�อ การื่ย2ดทำรื่พัย�ส%นหรื่�อการื่กกขงแทำนค าป็รื่บ

ในกรื่ณ์-ทำ-�ผ�0ติ0องค'าพั%พัากษาให0ป็รื่บไม น'าค าป็รื่บมาช'ารื่ะแก ศีาลภัายในก'าหนด จัะติ0องกรื่ะทำ'าภัายในก'าหนดอาย/ความค�อ ภัายในก'าหนด 5 ป็> นบแติ วนทำ-�ม-ค'าพั%พัากษาถึ2งทำ-�ส/ด ม%ฉัะน.นจัะถึ�อว าขาดอาย/ความ จัะย2ดทำรื่พัย�หรื่�อกกขงผ�0น .นไม ได0

15.3.3 อาย/ความการื่บงคบว%ธ์-การื่เพั��อความป็ลอดภัยอาย/ความกกกนค�ออะไรื่อาย/ความกกกนค�อ เม��อม-ค'าพั%พัากษาให0กกกนผ�0ใด ถึ0าผ�0น .นยงไม ได0รื่บการื่กกกน หรื่�อได0รื่บการื่กกกนยง

ไม ครื่บถึ0วนเพัรื่าะหลบหน-ไป็ ถึ0าไม ได0ติวผ�0น .นมาทำ'าการื่กกกนภัายในก'าหนด 3 ป็> นบแติ วนทำ-�พั0นโทำษไม ว าจัะพั0นเพัรื่าะได0รื่บโทำษติามค'าพั%พัากษาแล0ว หรื่�อเพัรื่าะล วงเลยอาย/ความการื่ลงโทำษหรื่�อนบแติ วนทำ-�ผ�0น .นหลบหน-ไป็ ถึ�อว าขาดอาย/ความกกกน จัะกกกนผ�0น .นอ-กไม ได0

อธ์%บายอาย/ความการื่บงคบติามทำณ์ฑ์�บนอาย/ความการื่บงคบติามทำณ์ฑ์�บนค�อ ในกรื่ณ์-ทำ-�ศีาลส�งให0บ/คคลใดทำ'าทำณ์ฑ์�บนหรื่�อหาป็รื่ะกนว าจัะไม ก อ

เหติ/รื่0าย ถึ0าผ�0น .นไม ป็ฏ%บติ%ติามค'าส�งศีาล ศีาลม-อ'านาจัส�งกกขงผ�0น .นหรื่�อจัะส�งห0ามผ�0น.นเข0าเขติก'าหนดก3ได0 แติ การื่กกขงหรื่�อห0ามเข0าเขติก'าหนดจัะติ0องทำ'าภัายในก'าหนด 2 ป็> นบแติ วนทำ-�ศีาลม-ค'าส�ง ม%ฉัะน.นจัะเป็�นอนขาดอาย/ความ

ในกรื่ณ์-ผ�0ทำ-�ศีาลม-ค'าส�งให0ทำ'าทำณ์ฑ์�บน ป็รื่ะพัฤติ%ผ%ดทำณ์ฑ์�บน ศีาลม-อ'านาจัหรื่�อให0ผ�0ผ�0น .นช'ารื่ะเง%นไม เก%นจั'านวนทำ-�ก'าหนดไว0ในทำณ์ฑ์�บน การื่รื่0องขอให0ศีาลส�งให0ช'ารื่ะเง%นน-.จัะติ0องกรื่ะทำ'าภัายในก'าหนด 2 ป็> นบแติ วนทำ-�ผ�0ทำ'าทำณ์ฑ์�บนป็รื่ะพัฤติ%ผ%ดทำณ์ฑ์�บน ม%ฉัะน.นขาดอาย/ความ

15.4 บทบ�ญญ�ติ�ท��ใช(แก�ความผิ�ดลัห&โทษแลัะการัใช(บทบ�ญญ�ติ�ท��วไปใน่กฎหมายอ0�น่1. กฎหมายได0บญญติ%ให0น'าหลกเกณ์ฑ์�ทำ�วไป็ของกฎหมายอาญาในลกษณ์ะ 1 มาใช0กบความผ%ดลห/โทำษด0วย

เว0นแติ จัะเข0าข0อยกเว0นทำ-�บญญติ%ไว0เป็�นพั%เศีษในมาติรื่า 104 105 และ 106 ซึ่2�งกฎหมายได0บญญติ%ให0แติกติ างไป็จัากความผ%ดสามญ

2. บทำบญญติ%ทำ�วไป็ในภัาค 1 ให0น'าไป็ใช0แก ความผ%ดติาม พัรื่บ. อ��น ซึ่2�งก'าหนดความผ%ดทำางอาญาด0วย แติ ม-ข0อยกเว0นว าถึ0า พัรื่บ. อ��นน.นได0บญญติ%หลกเกณ์ฑ์�ในเรื่��องน.นๆ ไว0โดยเฉัพัาะแล0ว ก3ให0ใช0หลกเกณ์ฑ์�ติาม พัรื่บ. อ��นน.น

15.4.1 บทำบญญติ%ทำ-�ใช0แก ความผ%ดลห/โทำษความผ%ดลห/โทำษค�ออะไรื่ความผ%ดลห/โทำษได0แก ความผ%ดติาม ป็อ. และความผ%ดติามกฎหมายอ��นทำ-�ม-อติรื่าโทำษดงน-.(1) จั'าค/กไม เก%น 1 เด�อน หรื่�อ(2) ป็รื่บไม เก%น 1,000 บาทำ หรื่�อ(3) จั'าค/กไม เก%น 1 เด�อน และป็รื่บไม เก%น 1,000 บาทำ

บทำบญญติ%พั%เศีษทำ-�ใช0กบความผ%ดลห/โทำษแติกติ างจัากบทำบญญติ%ทำ-�ใช0แก ความผ%ดทำ�วไป็อย างไรื่บทบ�ญญ�ติ�พ่�เศษท��ใช(ก�บความผิ�ดลัห&โทษ แติกติ�างจากบทบ�ญญ�ติ�ท��ใช(แก�ความผิ�ดท��วไป ด�งน่�5

(1) เจติน่าใน่การักรัะท)าความผิ�ด ค0อ การักรัะท)าความผิ�ดลัห&โทษแม(กรัะท)าโดยไม�ม�เจติน่าก:เป-น่ความผิ�ด(2) การัพ่ยายามกรัะท)าความผิ�ด ค0อ ผิ,(ท��พ่ยายามกรัะท)าความผิ�ดลัห&โทษ ผิ,(น่�5น่ไม�ติ(องรั�บโทษ(3) ผิ,(ส่น่�บส่น่&น่การักรัะท)าความผิ�ดค0อ ผิ,(ท��ส่น่�บส่น่&น่การักรัะท)าความผิ�ดลัห&โทษผิ,(น่�5น่ไม�ติ(องรั�บโทำษ

15.4.2 การื่ใช0บทำบญญติ%ทำ�วไป็ในกฎหมายอ��นอธ์%บายหลกเกณ์ฑ์�การื่น'าบทำบญญติ%ทำ�วไป็ใน ป็อ. ไป็ใช0ในกฎหมายอ��น

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

79

Page 80: สรุปย่อ - กฎหมายอาญา 1 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ป็อ. มาติรื่า 17 บญญติ%ให0น'าบทำบญญติ%ในภัาคหน2�งแห ง ป็อ. ไป็ใช0กบความผ%ดติามกฎหมายอ��นด0วย เว0นแติ กฎหมายอ��นน.นจัะได0บญญติ%หลกเกณ์ฑ์�เรื่��องน.นๆ ไว0โดยเฉัพัาะแล0ว ก3ให0ใช0หลกเกณ์ฑ์�ด0วย พัรื่บ. อ��นน.น

แบบป็รื่ะเม%นผล หน วยทำ-� 15 การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดหลายอย าง การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดอ-ก อาย/ความและอ��นๆ

1. การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดหลายบทำหมายความว า การักรัะท)าความผิ�ดกรัรัมเด�ยว แติ�ไปเข(าความผิ�ดติามกฎหมายหลัายบท

2. เม��อม-การื่ทำ'าความผ%ดหลายบทำ กฎหมายก)าหน่ดให(ลังโทษหน่�กท��ส่&ด3. การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดหลายกรื่ะทำงหมายความว า การักรัะท)าความผิ�ดหลัายอ�น่ติ�างก�น่ แลัะการักรัะท)าน่�5น่ไปเข(า

ความผิ�ดติามกฎหมายหลัายบท4. เม��อม-การื่กรื่ะทำ'าความผ%ดหลายกรื่ะทำง กฎหมายก)าหน่ดให(ลังโทษท&กกรัรัมเป-น่กรัะทงความผิ�ดไป5. การื่เพั%�มโทำษผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดม-หลกเกณ์ฑ์�ค�อ บ&คคลัน่�5น่เคยถ,กศาลัพ่�พ่ากษาให(ลังโทษจ)าค&กมาแลั(ว แลัะได(

กรัะท)าความผิ�ดติ(องโทษจ)าค&กอ�กใน่เวลัาท��ก)าหน่ดไว(6. การื่เพั%�มโทำษเพัรื่าะกรื่ะทำ'าความผ%ดอ-กโดยทำ�วไป็ม-ก'าหนดทำ-�จัะเพั%�ม หน่;�งใน่ส่ามของโทษท��จะลังใน่ครั�5งหลั�ง7. อาย/ความฟ้Cองคด-ทำ�วไป็ เรั��มน่�บแติ�ว�น่กรัะท)าความผิ�ด8. การื่นบอาย/ความคด-อาญาส%.นส/ดลงเม��อ ได(ฟ3องคด�แลัะได(ติ�วผิ,(กรัะท)าความผิ�ดมาย�งศาลั9. คด-ความผ%ดอนยอมความได0 ม�อาย&ความ 3 เด0อน่ น่�บแติ�ว�น่ท��รั,(เรั0�องความผิ�ด แลัะรั,(ติ�วผิ,(กรัะท)าความผิ�ด 10. ความผ%ดลห/โทำษหมายความว า ความผิ�ดท��ม�โทษจ)าค&กไม�เก�น่ 1 เด0อน่ หรั0อปรั�บไม�เก�น่ 1,000 บาท หรั0อ

ท�5งจ)าท�5งปรั�บ11. การักรัะท)าความผิ�ดกรัรัมเด�ยว แติ�ไปเข(าความผิ�ดติามกฎหมายหลัายบท เป็�นความหมายของการื่กรื่ะ

ทำ'าความผ%ดหลายบทำ12. กฎหมายก'าหนดให0ลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าทำ/กกรื่รื่มเป็�นกรื่ะทำงความผ%ดไป็ ใน่การักรัะท)าความผิ�ดหลัายกรัะทง13. ความผ%ดซึ่2�งม-โทำษจั'าค/กไม เก%น 1 เด�อน หรื่�อป็รื่บไม เก%น 1,000 บาทำ หรื่�อทำ.งป็รื่บทำ.งจั'า เป็�นความหมายของ

ความผิ�ดลัห&โทษ14. ความหมายของความผ%ดหลายกรื่ะทำงค�อ การักรัะท)าความผิ�ดหลัายอ�น่ติ�างก�น่ แติ�ไปเข(าความผิ�ดติาม

กฎหมายหลัายบท15. กฎหมายก'าหนดให0ลงโทำษผ�0กรื่ะทำ'าโดยใช0บทำมาติรื่าทำ-�ม-โทำษหนกทำ-�ส/ดในการักรัะท)าความผิ�ดหลัายบท16. กฎหมายก'าหนดให0เพั%�มโทำษผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดอ-กหน2�งในสามในกรื่ณ์- เพ่��มโทษเพ่รัาะกรัะท)าความผิ�ดอ�กโดย

ท��วไป17. การื่นบอาย/ความฟ้Cองคด- เรั��มน่�บติ�5งแติ�ว�น่กรัะท)าความผิ�ด18. อาย/ความฟ้Cองคด-อาญาจัะนบไป็จันถึ2ง เม0�อได(ฟ3องคด�แลัะได(ติ�วผิ,(กรัะท)าความผิ�ดมาย�งศาลั19. ศีาลติ0องเพั%�มโทำษผ�0กรื่ะทำ'าความผ%ดในกรื่ณ์-ทำ-� บ&คคลัน่�5น่เคยถ,กศาลัพ่�พ่ากษาให(ลังโทษจ)าค&กมาแลั(ว แลัะได(

กรัะท)าความผิ�ดติ(องโทษจ)าค&กอ�กใน่รัะยะเวลัาท��ก)าหน่ดไว(20. อาย/ความของความผ%ดอนยอมความได0 ค0อ 3 เด0อน่ น่�บแติ�ว�น่รั,(เรั0�องความผิ�ดแลัะรั,(ติ�วผิ,(กรัะท)าความผิ�ด

*********************************************

สอบซึ่ อมวนทำ-� 5 ก/มภัาพันธ์� 2549

80