1 Δ.Σ. Ευκαρπίας

Ε’1

*Τα 10Μεγαλύτεραποτάμια της Ελλάδας

Ο Ευρώτας είναι ποταμός της Πελοποννήσου. Πηγάζει από το αρκαδικό οροπέδιο, νότια της Μαντινείας, κοντά στη Μεγαλόπολη και διερχόμενος μεταξύ των οροσειρών Ταϋγέτου και Πάρνωνα εισέρχεται στη Λακωνία.

*Ευρώτας

Ο Ευρώτας έχει μήκος που προσεγγίζει τα 82 χιλιόμετρα. Η επιφάνεια της λεκάνης απορροής του καλύπτει έκταση 1.605 km2, το ύψος της μέσης ετήσιας βροχόπτωσης είναι 900 mm, ο μέσος ετήσιος όγκος υετού ανέρχεται σε 1.444 x 106 m3, το δε μέσο συνολικό ετήσιο δυναμικό των υδάτων του ποταμού εκτιμάται σε 360 x 106 m3.

*Αριθμητικά στοιχεία

Ο Ευρώτας είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ιστορία της αρχαίας Σπάρτης, η οποία και είχε χτιστεί σε ύψωμα κοντά στη δεξιά όχθη

του.

Τη δεκαετία του '90 έγιναν έργα διάνοιξης της κοίτης του κοντά στις εκβολές του και οι όχθες του ενισχύθηκαν και ανυψώθηκαν.

Κάποιες φορές, πάντως, έχει υπάρξει κίνδυνος υπερχείλισης του ποταμού τον χειμώνα. Το

1999 μεγάλες καλλιεργούμενες εκτάσεις της κοιλάδας του Ευρώτα πλημμύρισαν, όπως και

αρκετά χωριά στην ίδια περιοχή.

*Ιστορία

Από τις δύο οροσειρές που περιβάλλουν τον Ευρώτα

κατεβαίνουν αρκετοί παραπόταμοι, άλλοτε

ορμητικοί, σημαντικότεροι των οποίων είναι ο Γερακάρης

και το Αρδελολάγκαδο (από τον Ταΰγετο) και ο Οινούς, το

Μεγάλο Ρέμα και το Μαριόρεμα (από τον

Πάρνωνα). Σπουδαιότερος είναι ο Οινούς ή Κελεφίνα που

πηγάζει από το χωριό Αράχοβα του Πάρνωνα.

*Παραπόταμοι του Ευρώτα

Στις όχθες του, αλλά και σε νησίδες στην κοίτη του, φύονται πολλά υδρόβια φυτά και καλαμιές. Στα νερά του ζουν επίσης πολλά χέλια και στις όχθες του βατράχια και διάφορα είδη πουλιών. Με τα χρόνια έχει λιγότερο νερό, ενώ το καλοκαίρι η κοίτη του ξεραίνεται σε πολλά σημεία, αφήνοντας νερόλακκους κατά μήκος της κοίτης του, όπου συγκεντρώνεται πρασινάδα (που μοιάζει στην όψη με μούχλα) και επιζούν υδρόβια φυτά μέχρι το φθινόπωρο, οπότε και ανεβαίνει ξανά η στάθμη των νερών.

*Οικοσύστημα

Ο Αλιάκμονας είναι ποταμός στη Δυτική Μακεδονία. Είναι ο

μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας

που πηγάζει σε ελληνικό έδαφος· οι

άλλοι μεγάλοι ποταμοί πηγάζουν σε ξένα

εδάφη.

Μήκος: 322 χλμ

Πηγή: Πίνδος

Εκβολή: Αιγαίο Πέλαγος

Χώρα: Ελλάδα

*Αλιάκμονας

Το όνομα Αλιάκμον είναι σύνθετο και προέρχεται από το άλς (άλας, θάλασσα) και από το άκμων (αμόνι). Σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία ο Αλιάκμον ήταν ένας από τους ποτάμιους θεούς, παιδί του Ωκεανού και της Τηθύος, κατά την προσφιλή αλληγορική ιδεο-ανθρωπόμορφη αντίληψη των αρχαίων Ελλήνων επί των γεωλογικών ανακατατάξεων μετά τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα.

Μια αρχαία παράδοση λέει ότι όσα πρόβατα έπιναν νερό από τον Αλιάκμονα άλλαζαν χρώμα και γίνονταν λευκά. Η παράδοση αυτή επιβεβαιώνεται από μια καταγραφή του Λατίνου συγγραφέα Πλίνιου (23-79 μ.Χ.), που μεταφρασμένη από τα λατινικά, λέει: "Ωσαύτως εν Μακεδονία, όσοι θέλουσι να έχωσι πρόβατα λευκά άγουσιν εις τον Αλιάκμονα, όσοι δε μέλανα εις τον Αξιόν".

Οι Τούρκοι τον έλεγαν Iντζέ-καρά (ψηλός και μαύρος) και οι Σλάβοι Μπίστριτσα (Бистрица, γοργοπόταμος).

*Ονομασία

* Μορφολογία* Ο Αλιάκμονας είναι το μακρύτερο ποτάμι της Ελλάδας και

βρίσκεται εξ'ολοκλήρου σε Ελληνικό έδαφος με συνολικό μήκος 322 χλμ.

* Ο Αλιάκμονας, πριν γίνει το φράγμα της εκτροπής του κοντά στο χωριό Αγία Βαρβάρα στα μέσα της δεκαετίας του 1950, δεν είχε σταθερή (πεδινή) κοίτη. Συχνά πλημμύριζε και σχημάτιζε εκτεταμένα έλη. Νωπή παραμένει στη μνήμη των παλιότερων κατοίκων της περιοχής (Βέροιας, Αλεξάνδρειας) η καταστρεπτική του μανία κατά το Δεκέμβριο του 1935.

* Ο ποταμός πηγάζει στο Γράμμο , στα σύνορα της χώρας με την Αλβανία, και εκβάλλει στο Αιγαίο Πέλαγος μεταξύ της Θεσσαλονίκης και της Κατερίνης. Περνάει από τους νομούς Καστοριάς, Γρεβενών, Κοζανης, Ημαθίας, Πιερίας και χύνεται στο Θερμαϊκό κόλπο.

* Χείμαροι και παραπόταμοι του Αλιάκμονα είναι ο Γράμμος, ο Λαδοπόταμος, ο η Πραμόριτσα, ο Γρεβενίτικος, ο Βενέτικος, ο Σαραντάπορος, ο Τριπόταμος και άλλοι. Σχεδόν σε όλο το μήκος του επί του νομού Κοζάνης σχηματίζει την τεχνητή λίμνη του Πολυφύτου η οποία δημιουργήθηκε μετά την κατασκευή του ομώνυμου φράγματος. Πάνω από τη λίμνη βρίσκεται η γέφυρα της Λίμνης Πολυφύτου, τμήμα της εθνικής οδού Αθηνών-Κοζάνης (Εθνική οδός 3).

Ο Αλιάκμονας διαθέτει 33 είδη ψαριών ενώ ο Αξιός 36. Τα είδη αυτά είναι πέστροφα, τσιπούρα, σαρδέλα, κυπρίνος, λούτσος, μπάφα,

χέλι, γριβάδι, γαύρος, γάτος, γόπα, ζαργάνα, φαγκρί, καπόνι, μελανούρι, πεσκανδρίτσα, σκάρος, σπάρος, αθερίνα, μουρμούρα,

κουτσομούρα, λαυράκι του γλυκού νερού, τόνος, σολομός, σμέρνα, δράκαινα, σκυλόψαρο, ροφός, γαλέος, αετός και καλκάνι. Από αυτά

γύρω στα 30 είναι αυτόχθονα και τα υπόλοιπα εισάχθηκαν με ανθρώπινη παρέμβαση.

Πολλά από αυτά θεωρούνται σπάνια και ένα, το μαυροτσιρώνι, δε ζει πουθενά αλλού στο κόσμο, είναι δηλαδή ενδημικό. Από αυτά τα είδη

των ψαριών τα περισσότερα δεν έχουν εμπορική αξία, παρά μόνο βιολογική καθώς στηρίζουν την τροφική αλυσίδα. Άλλα ψάρια που

απαντώνται στον Αλιάκμονα είναι το γριβάδι και η ιριδίζουσα πέστροφα, που δηλώνει πως τα νερά του ποταμού είναι ακόμη

καθαρά. Στις εκβολές απαντώνται λίγα χέλια, τα οποία δεν μπορούν να μεταναστεύσουν επειδή εμποδίζονται από τα φράγματα.

* Υδροβιότοπος

Για τους ερασιτέχνες ψαράδες έχει εμπλουτιστεί ο ποταμός από ιριδίζουσα πέστροφα εισαγόμενη η οποία δεν αναπαράγεται εύκολα και έτσι δεν υπάρχει κίνδυνος διαταραχής του οικοσυστήματος του ποταμού.

Στο Δέλτα του Αλιάκμονα και του Αξιού συναντώνται κέφαλοι και λαβράκια. Στις αβαθείς θαλάσσιες εκτάσεις που δημιουργούνται βρίσκει χώρο αναπαραγωγής ο γόνος πολλών ψαριών του Αιγαίου ενώ στην περιοχή παράγεται περίπου το 90% της συνολικής παραγωγής μυδιών στην Ελλάδα. Η Αλυκή Κίτρους είναι μια έκταση 2.540 στρεμμάτων από την οποία παράγονται ετησίως 15 - 20.000 τόνοι αλάτι.

Πολλά είδη πουλιών έχουν παρατηρηθεί στην περιοχή του Αλιάκμονα. Τα πουλιά χρησιμοποιούν την περιοχή για να φιλοξενηθούν και να ξεχειμωνιάσουν, όπως οι πάπιες, είτε να ξεκουραστούν στο μακρύ μεταναστευτικό τους ταξίδι. Έχουν παρατηρηθεί 215 είδη πουλιών, από τα οποία το 1/3 περίπου φωλιάζει στην περιοχή. Πάνω από 10% των πουλιών κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Ανάμεσα τους, ο αργυροπελεκάνος και η λεπτομύτα, που θεωρούνται από τα πιο σπάνια πουλιά στον κόσμο. Σημαντικό είναι ότι 27 σπάνια και προστατευόμενα είδη πουλιών φωλιάζουν στην περιοχή, όπως ο πορφυροτσικνιάς είδος ερωδιού.

* Υδροβιότοπος

Εκεί, όπου ο ποταμός ενώνεται με τη Θάλασσα, έχει σχηματιστεί με τα χρόνια ένα εκτεταμένο Δέλτα που φτάνει τα 40.000 στρέμματα, έκταση κατά πολύ μικρότερη σε σύγκριση με το Δέλτα του Αξιού (220.000 στρέμματα). Αιτία το μεγάλο φράγμα που κατασκευάστηκε και κατακρατεί ένα μεγάλο μέρος των φερτών υλών. Αποτέλεσμα αυτού είναι να μειωθούν σημαντικά οι προσχώσεις και κατά την περίοδο του καλοκαιριού, που τα νερά είναι λιγοστά, η θάλασσα εισχωρεί και κατακλύζει ένα μεγάλο μέρος της κοίτης του ποταμού.

* Το Δέλτα

ΑΛΦΕΙΟΣ

Ο Αλφειός είναι ο σημαντικότερος ποταμός της Πελοποννήσου. Λέγεται επίσης και Ρουφιάς, που προέρχεται από λαϊκή παρετυμολογία μετά από

πολλές μεταπτώσεις: Αλφειός - Αλφειάς - Αρφειάς - Ρουφιάς.

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΑΛΦΕΙΟΥO ποταμός διασχίζει ένα μεγάλο μέρος της Αρκαδίας. Διατρέχει αρχικά το λεκανοπέδιο της Μεγαλόπολης, όπου στην περιοχή εξόρυξης λιγνίτη εκτρέπεται τεχνητά. Στη συνέχεια της πορείας του κατευθύνεται ΒΔ, περνά δίπλα από την Καρύταινα και συμβάλλει με τον ποταμό Λούσιο. Από την περιοχή αυτή δημιουργεί μια βαθιά κοιλάδα ανάμεσα σε επιβλητικούς ορεινούς όγκους (Λύκαιο, παρυφές Μαινάλου, βουνά της Ηραίας βορειότερα κλπ) σχηματίζοντας ένα ενδιαφέρον φυσικό ανάγλυφο

ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΛΦΕΙΟΥ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΩΝ

Ο Αλφειός έχει συμβάλλει στη δημιουργία των λιμνοθαλασσών Καϊάφα, Αγουλινίτσας και Μουριάς - οι δύο τελευταίες έχουν αποξηρανθεί - στην πρόσχωση του Κυπαρισσιακού, καθώς και στην επιμήκυνση των εκβολών του. Έχει υποστεί αλλοιώσεις από την κατασκευή φραγμάτων και τις αμμοληψίες, δέχεται στερεά και υγρά απόβλητα οικισμών, βιοτεχνιών, βιομηχανιών (ΑΗΣ Μεγαλόπολης) καθώς και γεωργικά και κτηνοτροφικά απόβλητα. Το δέλτα του αποτελεί κρίκο στην αλυσίδα των υγροτόπων της δυτικής Ελλάδας και έχει υποστεί έντονη υποβάθμιση από τις ανθρώπινες δραστηριότητες.

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Κατά τη μυθολογία ο Αλφειός ήταν γιός του Ωκεανού και της Τηθύας. Στην Αρκαδία και στην Ήλιδα τον

λάτρευαν ως πλουτοδότη θεό. Υπάρχουν πολλές παραδόσεις για τον Αλφειό. Μία από αυτές ανάφερε ότι κάποτε αγάπησε την Άρτεμη εκείνη όμως δεν τον ήθελε και κάθε φορά

άλειφε το πρόσωπό της με λάσπη για να μην την αναγνωρίσει.

Η ΠΑΝΙΔΑ ΚΑΙ Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΤΟΥ ΑΛΦΕΙΟΥ

Τόσο το γύρω φυσικό περιβάλλον, με την πλούσια βλάστηση, τα

παραποτάμια δάση και τα άφθονα νερά όσο και τα χωριά των περιοχών που διασχίζει, κάνουν ξεχωριστή την

επίσκεψη εδώ.Στα μικρά κανάλια και τις λιμνούλες που σχηματίζονται εκεί

όπου συναντιούνται οι παραπόταμοι με τον κυρίως

ποταμό αναπτύσσεται ένα πολύτιμο οικοσύστημα, με πολλά πτηνά, ανάμεσά τους και σπάνια

πουλιά, αμφίβια και ψάρια.

ΆραχθοςΟ Άραχθος είναι ο όγδοος μεγαλύτερος ποταμός της

Ελλάδας. Έχει μήκος 110 χιλιόμετρα. Πηγάζει από την βόρεια Πίνδο και εκβάλλει στον Αμβρακικό κόλπο.

Διαρρέει ένα τμήμα του νομού Ιωαννίνων.

Στον Άραχθο έχει δημιουργηθεί τεχνητή

λίμνη με την κατασκευή του φράγματος

Πουρναρίου, για την άρδευση και την

ηλεκτροδότηση της γύρω περιοχής. Η

δημιουργία της τεχνητής λίμνης ολοκληρώθηκε το 1981 και σήμερα η λίμνη

αποτελεί σημαντικό υδροβιότοπο της βόρειας Ελλάδας.

Η τεχνητή λίμνη του Άραχθου

Το γεφύρι της Άρτας

Ο Άραχθος φημίζεται για τα σπουδαία τοξωτά γεφύρια

που συνδέουν τις όχθες του, όπως το γεφύρι της Άρτας

και το γεφύρι της Πλάκας. Το γεφύρι της Πλάκας λ.χ., ήταν

μονότοξο με άνοιγμα κάμαρας 40 μέτρα και ύψος 19 μέτρα και εθεωρείτο το

μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι των Βαλκανίων. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Πράμαντα

και η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1866.

Ο υδροβιότοπος

Ο Άραχθος έχει πλούσια ιχθυοπανίδα που περιλαμβάνει

άγριες πέστροφες, δροσίνες και μουστακάδες. Επίσης, στον

Άραχθο απαντώνται πληθυσμοί ενυδρίδας ή ευρωπαϊκής βίδρας.

Αχελώος

Ο Αχελώος είναι ο δεύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας. Πηγάζει από την οροσειρά της Πίνδου και συγκεκριμένα από το όρος Λάκμος (Περιστέρι), νότια νοτιοδυτικά του Μετσόβου και μετά από μια διαδρομή 220 χιλιομέτρων εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος, έχοντας σχηματίσει με τις προσχώσεις του τα νησιά Εχινάδες. Κατά τη διαδρομή του διέρχεται από τους νομούς Τρικάλων, από τα όρια των νομών Καρδίτσας και Άρτας και στη συνέχεια από τα όρια των νομών Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας.

Είναι ο δεύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας. Η λεκάνη απορροής του καλύπτει έκταση 5.572 km2, το ύψος της μέσης ετήσιας βροχόπτωσης είναι 1.620 mm, ο μέσος ετήσιος όγκος υετού 8.860 x 106 m3, η δε μέση ετήσια απορροή του εκτιμάται σε 7.800 x 106 m3 νερού. Από τα νερά του ποταμού αρδεύονται περί τα 370.000 στρέμματα γεωργικής γης.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ

Η ονομασία Αχελώος πιθανότατα να προέρχεται από την ρίζα «αχ» που σημαίνει νερό και το συγκριτικό επίθετο «λώων» που σημαίνει καλύτερος. Η λαϊκότερη ονομασία του ποταμού είναι Ασπροπόταμος ή Άσπρος. Υπάρχουν αρκετές εκδοχές για την προέλευση της ονομασίας αυτής, οι πλέον διαδεδομένες τη συνδέουν με την αφρισμένη εικόνα του ποταμού κατά τους ανοιξιάτικους μήνες όταν λυώνουν τα χιόνια ή με το λευκό χρώμα των χαλικιών στις όχθες του και την άσπρη λάσπη που κατεβάζει το ρεύμα του.

Υδροηλεκτρικά φράγματα

Στα μέσα του 20ού αιώνα, αποφασίστηκε η αξιοποίηση των υδάτων του Αχελώου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Επιλέχθηκε να κατασκευαστεί ένα φράγμα πολύ μεγάλων διαστάσεων, από χώμα και χαλίκι, το οποίο παραμένει ως σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης: το Φράγμα των Κρεμαστών.

Η κατασκευή του, μεταξύ των ετών 1962 και 1966, οδήγησε στη δημιουργία της μεγαλύτερης τεχνητής λίμνης της Ελλάδας, της Λίμνης των Κρεμαστών. Ταυτόχρονα, όμως, απαίτησε και την εκκένωση 15 χωριών και οικισμών, όπως ο Άγιος Βασίλειος, τα Σίδερα κι ο Μαυριάς, χωριά τα οποία βυθίστηκαν στα νερά της λίμνης που δημιουργήθηκε.

Έβρος

O Έβρος, γνωστός και ως Μαρίτσα, (Βουλγαρικά: Марица, Τουρκικά: Meriç Nehri) είναι ο δεύτερος σε μέγεθος ποταμός της ΝΑ Ευρώπης (μετά τον Δούναβη), και ο κυριότερος ποταμός της Βαλκανικής Χερσονήσου, με συνολικό μήκος περίπου 530 km.

Δέλτα ΈβρουΟ Εβρος στις εκβολές του σχηματίζει ένα τεράστιο και δαιδαλώδες δέλτα, το οποίο αποτελεί τον σημαντικότερο υδροβιότοπο της Ελλάδας. Το Δέλτα του Έβρου αρχίζει από το χωριό Πόρος, όπου διακλαδίζεται σε δύο βραχίονες. Δεν είναι πλωτός σε κανένα σημείο του, έχει όμως σημαντικό όγκο υδάτων που χρησιμοποιούνται για παραγωγή ηλεκτρισμού (φράγμα Κυπρίνου), και

αρδεύσεις. Είναι από τους πιο σημαντικούς υδροβιότοπους της Ευρώπης και είναι υπό προστασία.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Κατά τη μυθολογία, ο Έβρος ήταν γιος του Αίμου και της Ροδόπης και λατρεύτηκε από τους παρέβριους Θράκες ως θεός, όπως μαρτυρεί αναθηματική επιγραφή των αυτοκρατορικών χρόνων. Σύμφωνα με άλλη μυθολογική παράδοση, Σο ποταμός παλιότερα ονομαζόταν Ρόμβος και αργότερα μετονομάστηκε Έβρος, από τον γιο του Κάσσανδρου, μυθικού βασιλιά της Θράκης, που είχε πνιγεί σε αυτόν. Στην αρχαιότητα ο ποταμός άσκησε μεγάλες επιδράσεις στην πολιτική, οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική ζωή των Θρακών.

Ρύπανση του ποταμούΣτον Έβρο καταλήγουν βαρέα μέταλλα από απόβλητα μεταλλευτικών δραστηριοτήτων στην Βουλγαρία και

βιομηχανίες της Τουρκίας. Τα επίπεδα νιτρικών, νιτρωδών, αμμωνιακών αλάτων και ολικού φωσφόρου

είναι εξαιρετικά υψηλά στο σημείο εισόδου του ποταμού στην Ελλάδα.

ΟΝΟΜΑΣΙΑΟ Θύαμις ή Θύαμης ή Καλαμάς είναι ο μεγαλύτερος (σε μήκος) ποταμός της Ηπείρου και ο έβδομος μεγαλύτερος της Ελλάδας.

Θύαμις είναι το αρχαίο όνομά του, ενώ Καλαμάς αποκαλούνταν στο παρελθόν ο μεγαλύτερος παραπόταμός του, αλλά με το πέρασμα του χρόνου οι δύο ονομασίες ταυτίστηκαν.

Κατά τη διαδρομή του ο ποταμός σχηματίζει σε πολλά σημεία μικρούς καταρράκτες. Ο εντυπωσιακότερος από αυτούς έδωσε το όνομά του στο χωριό Καταρράκτης.

Επίσης κοντά στο χωριό Λίθινο, ο Θύαμις περνά μέσα από έναν τεράστιο διαβρωμένο βράχο, ο οποίος έχει λάβει το σχήμα τοξωτής γέφυρας. Το φυσικό αυτό φαινόμενο ονομάζεται «Θεογέφυρο»

ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΡύπανσηΟ Θύαμις αποτελεί τις τελευταίες

δεκαετίες παράδειγμα υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος εξ

αιτίας της αλόγιστης ανθρώπινης δραστηριότητας

(γεωργοκτηνοτροφική δραστηριότητα, αστικά και

βιομηχανικά λύματα, έλλειψη διαχειριστικού σχεδίου και

συντονισμού των αρμόδιων φορέων).

Η μεγαλύτερη εστία ρύπανσης είναι η «τάφρος Λαψίστας» που οδηγεί τα

λύματα της πόλης και της βιομηχανικής ζώνης των Ιωαννίνων

στον ποταμό - σε μέτρηση που έγινε το Σεπτέμβριο του 2008 από

μη κυβερνητική οργάνωση, η ρύπανση στα ύδατα που μετέφερε η

τάφρος ήταν τόσο υψηλή, που τα ειδικά μηχανήματα αδυνατούσαν να

την μετρήσουν.

ΝΕΣΤΟΣ

O Nέστος (Βουλγαρικά: Места, Μεστα) είναι ένα από τα πέντε μεγαλύτερα ποτάμια της

Ελλάδας, ενώ ο ρους του οριοθετεί τα σύνορα ανάμεσα στη Μακεδονία και τη Θράκη και τους νομούς Καβάλας και Ξάνθης, έχοντας

πρώτα διατρέξει το νομό Δράμας.

Η συνολική του πορεία καλύπτει 243 χλμ, 130 από τα οποία βρίσκονται σε Ελληνικό έδαφος. Πηγάζει από τα όρη Ρίλα της Βουλγαρίας, ενώ εκβάλλει στο Θρακικό Πέλαγος, αφού πρώτα

έχει διασχίσει τους ορεινούς όγκους της Δυτικής Ροδόπης και το όρος Φαλακρό.

Ο ποταμός Νέστος, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, αποτελούσε το βόρειο όριο

εξάπλωσης των λιονταριών στην Ελλάδα. Σήμερα βρίσκουν καταφύγιο ή

τροφή 300 είδη πουλιών, 30 είδη αρπακτικών, 11 είδη αμφιβίων, 21 είδη ερπετών, ενώ αρκετά είναι και τα είδη ψαριών που ζουν στις λιμνοθάλασσες

του δέλτα.

Στη μυθολογία ο Νέστος ή Νέσσος γεννιέται στην αρχή του χρόνου πριν

ακόμη γεννηθούν οι άνθρωποι. Γεννήθηκε μαζί με 12.456 ποταμούς και

3000 Νύμφες. Πατέρας του ήταν ο Ωκεανός και μητέρα του η Τηθύς.

ΙΣΤΟΡΙΑ

ΝΕΣΤΟΣ

Οι περιηγητές του Νέστου έχουν τη δυνατότητα να

θαυμάσουν στο φυσικό τους περιβάλλον σπάνιας

ομορφιάς αγριολούλουδα, όπως οι ορχιδέες.

Ακόμα οι φίλοι της φύσης και των σπορ μπορούν να απολαύσουν το ποτάμι

περπατώντας δίπλα σε αυτό, πάνω στο ευρωπαϊκό

μονοπάτι Ε6, η διασχίζοντας το με καγιάκ.

ΝΕΣΤΟΣ• Η περιοχή των Στενών του Νέστου είναι

συνολικής έκτασης 23.800 στρεμμάτων και εξαιτίας της πλούσιας χλωρίδας και πανίδας έχει χαρακτηριστεί ως 'Αισθητικό δάσος'.

• Όσο κατηφορίζουμε προς τη θάλασσα το τοπίο αλλάζει. Πληθώρα πουλιών κυβερνά το χώρο. Οι χαλκόκοτες και οι αγκαθοκαλημάνες αποσπούν την προσοχή του επισκέπτη με τη σπάνια ομορφιά τους. Μια έκταση 70.200 στρεμμάτων γύρω από την περιοχή έχει κηρυχθεί ως ζώνη προστασίας.

• Το δέλτα του ποταμού, έκτασης 550.000 στρεμμάτων, αποτελεί 'Υδροβιότοπο Διεθνούς σημασίας' και μέρος του Εθνικού Πάρκου που περιλαμβάνει τις λίμνες Βιστωνίδα και Ισμαρίδα. Εκτείνεται από τη Νέα Καρβάλη έως τα Άβδηρα, ενώ εκεί βρίσκεται και το παραποτάμιο δάσος, γνωστό και ως Μεγάλο Δάσος (Κοτζά Ορμάν). Πλούσια βλάστηση και πολλά είδη ζώων είναι τα χαρακτηριστικά του, ενώ η έκτασή του που κάποτε ξεπερνούσε τα 125.000 στρέμματα τώρα καλύπτει μόλις 4.600

ΠΗΝΕΙΟΣΟ Πηνειός είναι ο κύριος και αξιολογότερος ποταμός της Θεσσαλίας , με μήκος 205χλμ είναι το τρίτο σε μήκος ποτάμι της Ελλάδας. Οι πηγές του βρίσκονται στην Πίνδο και σε όλο το μήκος του ποταμού ενσωματώνονται πάρα πολλοί παραπόταμοι (οι οποίοι άλλοτε σχημάτιζαν λίμνη) οι κυριότεροι είναι ο Τιταρήσιος, ο Ενιπέας, ο Καλέτζης, ο Ληθαίος και το ρέμα Μουργκάνι.

Ρέει στα στενά της Καλαμπάκας (λόγω της διαβρωτικής ενέργειας του ποταμού δημιουργήθηκαν τα Μετέωρα) κατόπιν περνάει στον Θεσσαλικό κάμπο και διασχίζει το πέρασμα της περίφημης Κοιλάδας των Τεμπών (μεταξύ Ολύμπου και Όσσας). Κοντά στην κωμόπολη Στόμιο δημιουργεί Δελτα και εκβάλλει στον Θερμαϊκό Κόλπο

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Ο Πηνειός δέχεται πιέσεις από κάθε είδους παραγωγικές δραστηριότητες των περιοχών που διασχίζει, καθώς το μείζον πρόβλημα είναι η μεγάλη μείωση της παροχής του κατά τους θερινούς μήνες, πράγμα που προκαλεί σημαντική επιβάρυνση της ποιότητας των νερών του.

Το 2005 ο Πηνειός κατατάχθηκε δεύτερος σε λίστα με τους πιο μολυσμένους ποταμούς της Ευρώπης.

ΕΙΚΟΝΕΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ

Κατά την Ελληνική Μυθολογία ο Πηνειός ήταν γιος του Ωκεανού και της Τηθύος, όπως όλοι άλλωστε οι ποταμοί κατά την ιδεοανθρωπόμορφη τότε αντίληψη.

Με το όνομα Σαλαβριάς φέρεται κατά τον Μεσαίωνα, όπου πρώτη που τον ονομάζει έτσι είναι η Άννα Κομνηνή, το 1150 μ.Χ.Από τον Όμηρο χαρακτηρίζεται αργυροδίνης

Στρυμόνας

O Στρυμόνας είναι ποταμός της Βαλκανικής

Χερσονήσου με συνολικό μήκος 392 χιλιόμετρα,

από τα οποία 274 βρίσκονται σε

βουλγαρικό έδαφος και 118 σε ελληνικό.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ

Στην αρχαία Ελληνική γλώσσα και την καθαρεύουσα συναντάται ως Στρυμών (Γενική Ενικού «Στρυμόνος»). Στη βουλγαρική, ο ποταμός ονομάζεται Στρούμα (Струма), ενώ από την περίοδο της Τουρκοκρατίας είναι γνωστός, στην τουρκική, με την ονομασία Καρά-Σού (Karasu, μαύρο νερό). Σύμφωνα με την Britannica Concise Encyclopedia, το όνομα του ποταμού έχει θρακική ρίζα και προέρχεται από τη λέξη «sru» που σημαίνει ρέμα, αντίστοιχη με την αγγλική λέξη «stream», τη λέξη «sruaimm» που σημαίνει ποταμός στην αρχαία ιρλανδική γλώσσα, την λιθουανική λέξη «straumuoe» που σημαίνει γρήγορο ρέμα.

ΔΙΑΔΡΟΜΗΠηγάζει από το όρος Βίτοσα (Витоша), νοτιοδυτικά της Σόφιας, σε υψόμετρο 2.200 μ. Ρέει προς Νότο, αρχικά πολύ ορμητικός μέσα από κρημνές χαράδρες, ενώ στη συνέχεια σχηματίζει μια εύφορη κοιλάδα ανάμεσα στα όρη Ρούγιεν και Ρίλα. Συνεχίζοντας προς Νότο, διανοίγει μια δίοδο ανάμεσα στα όρη Μάλες και Πιρίν και λίγο πριν την είσοδό του στο ελληνικό έδαφος δέχεται τα νερά του σημαντικότερου παραποτάμου του, του Στρούμιτσα, που πηγάζει από το όρος Πλακοβίτσα, στο νοτιοανατολικό άκρο της Γιουγκοσλαβίας.

Η σημασία του Στρυμόνα στη μυθολογία

Ο Στρυμόνας ποταμός ήταν πολύ γνωστός στον αρχαίο κόσμο, όπως φαίνεται από τη συχνή μνεία του ονόματός του στις αρχαίες φιλολογικές πηγές (Ηρόδοτο, Θουκυδίδη, Τίτο Λίβιο, Στράβωνα, Πλίνιο, Πτολεμαίο κ. ά.). Επειδή σε αυτόν οφειλόταν η μεγάλη ευφορία της σερραϊκής πεδιάδας, οι παραστρυμόνιοι κάτοικοι τον είχαν θεοποιήσει και έχτισαν προς τιμή του ναούς, ενώ συχνά τον απεικόνιζαν προσωποποιημένο στα νομίσματά τους.

ΕκμετάλλευσηΠαλαιότερα, ο Στρυμόνας, επειδή είχε αβαθή φυσική κοίτη, πλημμύριζε συχνά την πεδιάδα των Σερρών, όπως συχνές ήταν και οι αλλαγές της κοίτης καθώς και η δημιουργία μαιανδρισμών. Από τα 1.200.000 στρέμματα της πεδιάδας των Σερρών, το 63% κατελάμβαναν έλη, λίμνες, τέλματα και περιοδικά κατακλυζόμενες εκτάσεις και μόνον το 37% δεν απειλείτο από τις πλημμύρες, με τις οποίες ο Στρυμόνας προκαλούσε εκτεταμένες καταστροφές, ελώδεις πυρετούς και αποτελούσε την «κατάρα» της περιοχής. Για την τιθάσευση του Στρυμόνα και την ανάσχεση των πλημμυρών, την άρδευση 345.000 στρεμ. και την συγκράτηση των φερτών δημιουργήθηκε το 1932.