Upload
-
View
281
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Â
Citation preview
ОБЛЫСТЫҚ ҚОғАМДЫҚСАяСи ГАЗЕТ
www.zhaikpress.kz
Сенбі,14 желтоқсан 2013 жыл№151-152 (19913)
7 0С
9 0С
Газет 1918 жылғы 17 қарашадан шығып келеді. 1968 жылы "Құрмет Белгісі" орденімен марапатталған [email protected]
РУХАНИяТ
Орал өңірі
Қысқа-нұсқа. Бөкей ордасы ауданындағы
М-С.Бабажанов атындағы орта мек-тептің 4-сыныбының озат оқушыла-рының бірі, Тәуелсіздік күні дүние- ге келген Жасмина Тілекқабылқызы республикамыздың бірінші ханымы Сара Назарбаеваның басшылығымен ұйымдастырылған Алматыдағы «Бө-бек» оқу-сауықтыру лагеріне барып демалып қайтты.
. Жақында Ақжайық ауданындағы балалар шығармашылық орталығына қарасты «Фотосурет» үйірмесінің мү-шесі Тимур Қаюпов республикалық Ұлттық дельфийлік ойындарға қаты-сып, жүлделі ІІІ орын алып келді.
. Зеленов аудандық №1 саз мек-тебінің хореография бөлімінің 1-сы-нып оқушысы Аружан Манатауова Көкше төріндегі Балдәурен кешенін-
де өткен «Атадан мұра» І Халықара- лық байқауынан ІІ орынды иеленді.
Ол күйші-композитор Н.Тілендиев атындағы мектеп оқушылары арасын-да өткен байқауда «Би өнері» аталы-мы бойынша Нұрғиса Тілендиев күй-лерінің ырғағына «Үкілі ару» және «Алтын домбыра» биін орындап, үз-діктер қатарынан көрінді.
. Кеше Хайко (Хайнань, Қытай) қа- ласында дзюдодан жастар арасын-дағы Азия чемпионаты мәреге жетті.
Үш күнге созылған құрлық бірін-шілігінде Қасым Қаженов жаттықты- ратын жерлесіміз, М.Өтемісов атын-дағы БҚМУ-дың студенті Көлбай Те- мірлан 90 келі салмақ дәрежесінде қола жүлдегер атанды.
Өз тілшілеріміз
ЕЛ-ЖҰРТ
12Сол күндердіңкуәгері
8100 жылдан соң оралған "Қазақстан"
16 желтоқсан –ҚАЗАҚСТАНРЕСПУБЛИКАСЫНЫңТӘУЕЛСІЗДІК КҮНІ!
Құрметті батысқазақстандықтар!Бар игілігіміздің бастауы, ет жүрегі Отан деп соққан әрбір адам үшін қасиетті, еліміздің ең
басты мерекесі – Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күні мерекесімен шын жүректен құттықтаймын!
Отансүйгіш біздің халқымызға өткен ғасырдың аяғында зор бақыт орнады. Егемендік жолында бабаларымыздың төккен қаны мен тері текке кетпей, тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың салиқалы саясатының арқасында әлем картасында тұң- ғыш рет Қазақстан деген тәуелсіз мемлекет шаңырақ көтерді.
Көлемі жағынан дүние жүзіндегі тоғызыншы орында тұрған кең байтақ жеріміздің кең жайлауы малға толса, ен қойнауы кенге тұнып жатыр. Осы қазыналы жер – халқымыздың құтты мекені.
Мұндай тарихи сәтті көру – бір бақыт, оған қызмет жасау – асқан абырой. Қазіргі жаса- лып жатқан істің барлығы қайталанбас, тамаша тарихи кезең.
Еліміздің абыройын асырып, мерейін тасытқан – ел тәуелсіздігі! Сондықтан біздің басы- мызға бақ боп қонған Тәуелсіздіктен асқан құндылық жоқ.
Егемен елдігімізді мәңгі ету жолындағы абыройлы белесте баршаңызға толағай табыс- тар тілеймін!
Игі тілекпен,Батыс Қазақстан облысының әкімі Нұрлан НОҒАЕв
Президент шыршасыҚазақстан
Республикасы Президенті атынан өткізілетін жаңажылдық шырша 20 желтоқсан күні жергілікті уақыт бойынша 10.00де ұйымдастырылады.
Салтанатты шараға 160 оқу-шы қатысады деп күтілуде.
Аталмыш шараға қатысушы- ның әрқайсысына 75 мың тең-геге сыйлық беріледі.
Салтанатты шараға қатысу-шыларды мерекелік түскі ас және сауықтыру бағдарлама-сы мен саяхаттар күтеді.
АҚПАРАТСенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл
Әлеуметтік сала
Кеше облыстық мәслихаттың кезектен тыс ХІV сессиясы өтіп, оған облыс әкімі Нұрлан Ноғаев қатысты.
Айша ӨТЕБӘЛІ,«Орал өңірі»
Осымен бесінші жыл қатарынан өткізілген бұл байқаудың мақса-
ты – мемлекеттік жастар сая-сатын кеңінен насихаттау, об- лыс көлемінде жастар қозғалы-сында жыл бойы белсене арала-сып, нәтиже көрсеткен, әр салада өз кәсіби шеберлігін байқата біл-ген жастарды марапаттау.
Облыс әкімінің орынбасары Бақтияр Мәкен жиналғандарды Тәуелсіздік мерекесімен құттық-тады.
– Елбасы жастарға зор сенім артып отыр. Жастарда «Мен елім үшін не істей аламын?» деген мақсат болу керек. Ел болашағы жастардың қолында. Бүгінгі жас-тарға ең үлкен талап – өздеріне жүктелген жауапкершілікті сезі-ніп, білімді, жігерлі болу. Еліміз-де жастар саясаты мәселелері басқармалары құрылды, жастар комитеті бар, түрлі жастар қо-ғамдық бірлестіктері көбейіп ке- леді. Жас буын үшін көптеген істер атқарылуда, жастардың мүмкін- діктері кеңейді. Бүгін өз қатар-ластары арасында оза шапқан үз-діктер марапатталмақ, олардың белсенділіктері әлі де арта түседі деп сенеміз, - деді Бақтияр Мәкен.
Биылғы байқауда 13 аталым бойынша үздік деп танылған жас-тар ел алдына құрметпен шақы-рылып, сый-сияпат жасалынды.
«Аудандағы үздік жас көшбас-шы» аталымы «Ақжайық өрен- дері» жастар қоғамдық бірлес- тігінің төрағасы Біржан Кухаев-қа, «Облыстағы үздік жас көшбас-шы» аталымы М.Өтемісов атын- дағы БҚМУ тәрбие жұмысы
«Жыл үздігі – 2013»
Кеше «Жыл үздігі – 2013» Батыс Қазақстан облысы жастар сыйлығы байқауында үздік деп танылған өрендерді марапаттау облыстық қазақ драма театрында өтті.
жөніндегі психологы Альфия Жақсығалиеваға, «Үздік студент» аталымы Ақпараттық техноло-гиялар колледжінің студенті Қай-рат Нұғмановқа, «Жылдың үздік қаһарманы» облыстық Төтенше жағдайлар департаментінің Же-дел құтқару жасағының бас құт-қарушысы Рүстем Ғұбашевқа, «Облыстың үздік жас ұстазы» ата- лымы Теректі ауданындағы Ақ- суат орта мектебінің матема- тика пәнінің мұғалімі Асхат Маш- таевқа берілді. Биылғы жылдың «Облыстың үздік жастар ұйы- мы» деп «Ақжайық КТК (КВН) ли-гасы» ЖҚБ, «Үздік аудан жастар ұйымы» ретінде «Нарын жас- тары» ЖҚБ, «Үздік жас ерікті» ата- лымына Батыс Қазақстан инже-нерлік-гуманитарлық универси- тетінің студенті Жанна Исма- гулова, «Үздік жас тілші» аталы-мына Жәңгір хан атындағы БҚАТУ жанындағы студенттік «Заңғар» газетінің тілшісі Айнұр Базарова лайық деп танылды. «Үздік жас денсаулық сақтау қызметкері» аталымын биылдың өзінде түрлі деңгейдегі 1287 ота (операция) жасауға қатысқан (оның 714-і же-дел) облыстық көпсалалы бала-лар ауруханасының анестезио- лог дәрігері 27 жастағы Камиль Аушинов иеленді. «Үздік жас спортшы» аталымын 11 дүркін ҚР чемпионы, 3 дүркін Азия чем- пионы, дзюдо күресінен кадет- тер арасында әлем чемпионы, еркін күрестен әйелдер арасын-дағы Әлем чемпионатының қола жүлдегері, халықаралық дәреже-дегі спорт шебері 19 жасар Ека-терина Ларионова лайық деп та-нылды.
Суретті түсірген Темірболат ТОҚМАМБЕТОВ
Нұрлыбек РАХМАНОВ,«Орал өңірі»
Сессия төрағасы Ришат Хайруллин сессияны ашық деп жариялаған соң жи-
налғандарды күн тәртібімен та-ныстырып, кестеге сәйкес баян- дамашыларға сөз берді.
Алғашқы кезекте сөйлеген об-лыстық экономика және бюджет- тік жоспарлау басқармасының бас- шысы Руслан Бектемір жинал- ғандар назарына облыстық мәс-лихаттың 2012 жылғы 7 желтоқ- сандағы №5-2 «2013-2015 жыл-дарға арналған облыстық бюд- жет туралы» шешіміне өзгеріс- тер мен толықтырулар енгізу, облыстық және аудандық (қала- лық) бюджеттер арасындағы 2014-2016 жылдарға арналған жалпы сипаттағы трансферттердің кө- лемдерін белгілеу және «2014-2016 жылдарға арналған облыс-тық бюджеттің жобасы» туралы облыстық мәслихат шешімінің жо-баларын ұсынды. Облыстық бюд- жеттің нақтылануына негіз бол- ған жағдайларға тоқталып өткен Руслан Бектемірұлы 2013 жылға арналған облыстық бюджеттің тү- сімдер бөлігін де, шығыс бөлігін де 1 700,7 млн. теңге көлемінде нақтылауды ұсынды. Күн тәрті-біндегі келесі мәселеге көшкен ол 2014 жылға трансферттер кө- лемін айқындағанда бұрын рес-публикалық бюджеттен нысаналы трансферттер арқылы қаржы- ландырылған жергілікті атқару-
бАСТы нАзАРдА
шы органдардың штаттық санын ұлғайту, мектеп мұғалімдеріне және тәрбиешілерге квалифика-циялық санаттарына қосымша ақы төлеу, қамқоршыларға ақы төлеу, арнайы әлеуметтік қызмет-тердің стандарттарын енгізуге, мамандарды әлеуметтік қолдау шараларын іске асыруға, эпизоо- тияға қарсы шараларға, өңір-лердің экономикалық дамуына жәрдемдесу, сонымен бірге са- нитарлық союға жіберілетін бру- целлезбен ауырған малдардың құнын өтеуге, нысандарды (әкім- діктерді) күзетуді қамтамасыз ету-ге жаңа шығыстар қаралғанын жеткізді. Ол сондай-ақ 2014-2016 жылдарға арналған облыстық бюджет жобасы қолданыстағы ҚР Бюджет кодексіне сәйкес, 2014-2018 жылдарға арналған Батыс Қазақстан облысының әлеумет- тік-экономикалық дамуының бол- жамы негізінде әзірленгенін ай- тып, алдағы жылы облыстық бюд-жеттің кірісі 23 338,4 млн. теңге сомасында жоспарланғанын айт-ты. Оның сөзінше, 2014 жылы жал- пы сипаттағы трансферттер 36 321,4 млн. теңге көлемінде жос-
парланған, сонымен қатар рес-публикалық бюджеттен берілетін нысаналы трансферттер және кредиттер 37 927,8 млн. теңге кө-лемінде қарастырылған. Бұдан басқа 2014 жылы жалпы сома-сы 840,2 млн. теңгеге бюджеттік кредиттерді аудандық (қалалық) бюджеттерден өтеу ескерілді. Осылайша, 2014 жылға арналған облыстық бюджеттің түсімдері 98 427,8 млн. теңге көлемінде белгіленіп, шығыстары да сол со- маны құрады. Облыстық бюджет-тің негізгі бағыттары әлеуметтік қолдау, денсаулық сақтау және білім беру, өмір сүру жағдайын жақсарту салаларына (50 927,5
млн. теңге) жұмсалмақ. Сессияға қатысушылар назарына осы жо- баларды ұсынған Руслан Бекте-мірұлы бұл ұсыныстардың бар- лығы да облыстық бюджеттік бағдарлама әкімшілерімен пы- сықталып, облыстық бюджеттік және мәслихаттың бюджеттік ко- миссияларының отырыстарында қаралғанын айтып, ұсынылған жо- баларды бекітуді сұрады. Сес- сияға қатысушылар бұл жобалар-ды бірауыздан қабылдады.
Бұдан соң мінбеге көтерілген облыстық жолаушылар көлігі мен автомобиль жолдары басқармасы басшысының орынбасары Қазбек Менеев 2014 жылғы облыстағы әлеуметтік маңызы бар жол қа- тынастарының тізбесін айқындау туралы баяндаса, облыстық энер-гетика және тұрғын үй-коммунал- дық шаруашылық басқармасы басшысының міндетін атқарушы Бекет Тұрсынов облыстағы жы-лу маусымына дайындық және өткізу қағидасын бекіту жөнінде мәлімдеді.
Сессия жұмысын қорытынды-лаған облыс әкімі Нұрлан Ноғаев Елбасы тапсырған тапсырмала-рының барлығы да өңірімізде та- бысты жүзеге асырылып отыр-ғанын айтты.
– 2013-2015 жылдарға арнал- ған облыстық бюджет өткен жыл- дарға қарағанда әжептәуір түзе-тілді. Бұл облыс бюджетін жа- сақтауға атсалысқан ел азамат-тарының жұмысының нәтижесі, бұл үшін оларға ризашылығымды білдіремін. Алдағы уақытта да бюджеттің ауқымды бөлігі әлеу-меттік салаларға жұмсалмақ. Жол қауіпсіздігі мен жылу мәселесі де басты назарда болады, – деді ол өз сөзінде.
Суретті түсірген Александр КУПРИЕНКО
Сенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл3
ҚоҒАМ
«Тарих және тәуелсіздік»Сайқұдықта су жаңа мектеп!
12 желтоқсан күні қазақтың қаһарман ақыны Жұбан Молдағалиевтің туған ауылы – Сайқұдықта жаңа мектеп ашылып, ақ түйенің қарны жарылды. Тәуелсіздіктің тойы қарсаңында сол азаттықтың ақ таңын атырушылардың алдыңғы шебінде жүрген, жер жаһанға «Мен қазақпын!» деп жар салған ақынының құрметіне туған елі жаңа мектеп салдырып бермесе, кешірілмес күнәнің үлкені осы болар ма еді.
Жыландыда туып, Сайқұдықта білім алған бала Жұбаннан
бостандыққа ұран тастаған дара Жұбанға дейінгі жол жерлестерінің әрдайым жүрегінде. Содан да бо-лар, күннің аязына қарамастан Сайқұдық халқы сән-салтанаты келіскен қос қабатты мектеп ал-дына көп жиналды. Өңір басшы-сы Нұрлан Ноғаевтың арнайы шақыртуымен айтулы шараға ақынның жары София Мәлікқызы келді. Жайықтың «Ақ шағаласы» атанған Ақұштап Бақтыгереева, Жұбан ақынның досы, қоғам қайраткері Бисен Жұмағалиев те осы жерден табылды. Негізі Жұбан есімі Сайқұдық орта мек-тебіне 2000 жылы берілген-тұғын. Әрине, заманның қиындығы, қол-дың қысқалығы сәулетті ғимарат салуға келтірмеді. Дегенмен еш- тен кеш жақсы. Арада 13 жыл өт-кенде ақынның ардақты аты жа-ңа білім ошағының маңдайында жарқырады. Бұл шаруаны бұрын- ғы облыс әкімі Бақтықожа Ізмұ-хамбетов бастап кетсе, құрылысты аяқтап, елге тапсыру миссиясы қазіргі өңір басшысы Нұрлан Ноғаевтың еншісіне тиіп отыр. Мұны Нұрлан Асқарұлы өзінің құттықтау сөзінде де айтып кетті.
- Ардақты ағайын, біз бүгін үл-кен қуанышты жағдайда тұрмыз. Дүние жүзіне қазақты жырымен танытқан Жұбан ақын атындағы жаңа мектеп ашылмақ. Ақынның жары София апамыз да осы сал-танатқа қатысуда. Ағамыз кезінде Сайқұдыққа көп келді, осы жер-де тұрған азаматтардың біразы- мен дәмдес, пікірлес болды. Біз ха- лықпен кездескенде олар ақын
“Қазгидромет” РМК “Батыс Қазақстан гидрометеорология орталығының” мәліметіне қара-ғанда, 14-15 желтоқсан күндері облыс аумағының кей жерле-рінде батыстан соққан желдің жылдамдығы секундына 17-22 м/с-ға дейін жетеді.
Ұжым басшылары, әсіресе, қалыпты тіршілікті қамтамасыз ететін коммуналдық мекеме-лердің жетекшілері электр жә- не байланыс желілерінің ба- рынша тұрақты жұмыс жаса- уын қамтамасыз етуі шарт.
Төтенше жағдайлар орын алған кезде Орал қаласы, Дос- тық даңғылы, 215 мекенжайы бойынша немесе 53-60-91, 54-52-25 телефондары арқылы Орал қалалық ТЖАК КДС кезек- ші диспетчеріне хабарлау ке-рек.
Бұрқасын, көктайғақ!
Кеше «Нұр Отан» пар- тиясы облыстық филиа-лының ұйымдастыруымен «Тарих және тәуелсіздік» тағылым сағаты болып өтті. Оған облыстық және қалалық мәслихаттың депутаттары, үкіметтік емес ұйым өкілдері мен жастар қатысты.
Шараны облыстық филиал-дың қоғамдық-саяси жұмыстар бөлімінің меңгерушісі Гауһар Шайхыниязова ашып, жүргізді. Ең әуелі жиналғандарға еліміз-дің тәуелсіздік дәуіріндегі жүріп өткен жолы туралы баяндай-тын «Ғасырға бергісіз 20 жыл» атты бейнефильм көрсетілді. Соңынан Тәуелсіздік мереке- сінің мән-маңызы жайында Г.Шайхыниязова шағын хабар- лама жасады. Жиынның құрмет-ті қонақтары облыстық арда-герлер кеңесінің төрағасы Мыр- зағали Мұхамбетов пен Орал қалалық мәслихатының депу-таты Мақсот Берген «Нұр Отан» партиясының мүшелігіне алын- ған жеті жасқа партия билет-терін салтанатты жағдайда та- быс етті. Олардың ішінде Орал педколледжінің оқытушысы Мейрамгүл Қалекенова, №44 орта мектептің кітапханашы-сы Фарида Азбантаева, «Әлім» ЖШС-ның инженер-технологы Мөлдір Төлеуова бар. Еңбек ар- дагерлері М.Мұхамбетов, М.Ық- санов атындағы қордың төр- ағасы А.Атаевқа қоса, Батыс Қазақстан гуманитарлық акаде-миясының аға оқытушысы Аза- мат Кенжеғалиев, Жәңгір хан атындағы БҚАТУ-дың аға оқыту-шысы Қайсар Ташай ұлт азатты-ғы және тәуелсіздік жөніндегі ой-пікірлерімен бөлісті.
есімін мәңгі есте қалдыру мақса-тында заманға сай білім ошағын салуға өтініш білдірген еді. Тұр-ғындардың тілегіне орай кезінде облысымызды басқарған Бақты-қожа Салахатдинұлы «ҚПО.б.в» компаниясы басшылығына шы-ғып, әлеуметтік салаға бөлінетін қаржы есебінен осы мектептің құрылысына тапсырыс бергенін білеміз. Міне, бүгін 198 орындық жаңа мектеп бой көтерді. Мұнда барлық қажетті жабдықтар, оқу-әдістемелік құралдар жеткілікті. Қысқаша ақпарат берер болсам, Тәуелсіздік мерекесі қарсаңында облысымызда көптеген әлеумет-тік нысан іске қосылуда. Мұның барлығы – Елбасымыз Нұрсұлтан
Әбішұлы Назарбаевтың бізге бер- ген тапсырмаларының орында-луы. Биыл Батыс Қазақстан облы-сында үш ауысымдағы мектеп-тер түгел жойылды. Келер жылы апаттық жағдайдағы мектептерді жоюға жұмыстанамыз. Осы білім ордасын салуға қаржы бөлген «ҚПО б.в.» компаниясына, мерді-гер мекеме – «Ақсайтемірбетон» ЖШС ұжымына халықтың атынан алғыс айтамын, – дей келе Нұрлан Асқарұлы Жұбан мектебінің ди-ректоры Бауыржан Өмірзақовқа су жаңа «УАЗ» автокөлігінің кілтін тапсырды.
Салтанатты шарада сөз алған ақынның жары София Мәлікқызы толқынысын жасыра алмай, ағы-нан жарылды.
– Қадірлі қауым, ардақты ақы-нын жақсы көретін халқы, елі, туған жері. Осы елдің келіні бо-лып, Жұбанның жасаған еңбегінің қызығын бәріңмен бірге көріп жа-тырмын. Мен өте бақытты адам-мын, - деді София апай.
Ерекше айта кететін жағдай - бұл күні жаңа мектеппен бірге Жұбан ақынның мектеп алдын- дағы бюсті ел назарына ұсыныл-ды.
Білім ордасының лентасын об- лыс әкімі Нұрлан Ноғаев пен Со- фия Мәлікқызы қиған соң қонақ-тар мектеп ішін аралап көрді. Жұ- бан ақынның мұражайындағы жә-дігерлерді тамашалап, қонақ кіта-бына қолтаңбаларын қалдырды. Балғын шәкірттерді «Жас ұлан» са-пына қабылдау рәсіміне қатысты.
Күні бүгін Жұбан мектебінде 28 ұстаз, 115 оқушы білім алуда. Пайдалануға берілген жаңа ғи-марат шәкірттердің сапалы білім, саналы тәрбие алуына септеседі деп сенеміз.
Тоқтар ҒАБДІРЕШұЛЫ,
Тілес ЖАЗЫҚБАЙ,Сайқұдық ауылы,Ақжайық ауданы
Суреттерді түсірген Р.ХАЛЕЛОВ
Сенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл4
ЕЛ МЕн ЕЛбАСы
Белгілі орыс философы Н.Леонтьевтің пікірінше: «Тұлға болып туылмай-
ды, тұлға болып қалыптасады». Тұлғаның тағы бір маңызды си- паттамасы – адамгершілігі, тұлға-ның рухани мәні болып табыла-ды. Қытай ойшылы Конфуцийдің пікірінше, адамгершілік, ізгілік бі- рінші кезекке қойылған, олар адам-зат өмірін жақсартушы, жаман-шылықтан құтқарушы санаттар тү- рінде қарастырылады. «Адамгер-шілік бар жерде, өмір қызықты, әрбір ақылды адам, оның жаға-лауына қонуына ұмтылады» де- ген екен Конфуций. Халық – да- рия, одан батыр да, ақын да, дана да шығады. Халық – Отан тұғыры, ел іші – кеніш, көп қорқытады, терең батырады. Рухсыз халық то-бырға айналып кетуі мүмкін. Ұлы данышпан Абай атамыз айтқан-дай, «көпте ақыл жоқ». Өркениет тарихына көз жүгіртсек, тек рухты халықтардың аты қалған. Неміс-тің ұлы ақыны Гете: «Жаныңда- ғы жақсыңды жоғалтсаң, орны то- лар, арыңды жоғалтсаң, өңің со-лар, ал ерлігіңді жоғалтсаң, ба-рыңды біржола жояр» деген екен.
Қазақ халқының тарихында мәңгілік із қалдырған әл-Фа- раби, Қ.Яссауи, Төле, Әйтеке, Қаз дауысты Қазыбек би, Абылай хан, Ш.Уәлиханов, А.Құнанбаев, Ы.Ал- тынсарин, А.Бөкейханов, М.Ду- латов, М.Жұмабаев, А.Байтұрсы-нов, С.Торайғыров, М.Шоқай, Қ.Сәт- баев, тағы басқа біртуар тұлға-ларды күллі қазақ әрқашан да мақтан қылып, кейінгі ұрпаққа өнеге тұтады. Әр заманның өз тұл- ғасы бар. Өз кезінде қоғамға, оның идеясына, қоғамдағы үстем сая- сатқа қызмет еткендер де жеткі- лікті. Атақты Саққұлақ би: «Адам- ның басшысы – ақыл, жетек-шісі – талап, жолдаушысы – ой, жолдасы – кәсіп, қорғаны – са- быр, қорғаушысы – мінез, сынау-шысы – халық» деген. Бұл – ойлы да аталы сөз. Осы айтылған адами қасиеттер әркімде кездесе бер- мейді. Бірақ кездеседі, олар орта- мызда, жанымызда жүр (Б.Қожан-бердиев. Тұлға философиясы //Та-рихтағы тұлғаның ролі. ХҒПК ма-териалдары. – Астана. – 2007. б.153). Төл тарихында қиянат пен әлеу- меттік апаттың небір тозағынан өтіп, аман-сау қалған халық ішін- де қазаққа тең келетіні көп емес. Қазақ хандығының 1465–1466 жылдар шамасында шаңырақ кө-тергенін М.Дулати әйгілі шығар- масы «Тарихи Рашидиде» дәйек- теген. Еуразияның сайын дала-сын мекендеген халық XYI ға-сырдағы шабынгершіліктен өмір сүруін тоқтатты десе, XYIII ға- сырдағы «Ақтабан шұбырынды,
алқакөл сұламадан» кейінгі қа- зақты сол заманның көрнекті аза- маты жан сауғалаған қоянға ұқ-сатыпты. Арада екі ғасыр уақыт өткенде коммунистік биліктің ұжымдастыру қасіретінен ұлттың үштен екісі қырылды, шет елге босып кетті. Маркстің «Тарих екі рет қайталанады, оның бірінші- сі – қайғы-қасірет, екіншісі – күл- дібадам» деген қағидасы бар. Отарлау мен өктемдік қыспағын- дағы қазақ үшін алапатты тарих екі рет емес, талай рет қайта- ланды. 1937 жылғы «үлкен қыр-ғынды», 1941-1945 жылғы нацис- тік Германиямен соғысты, тың игеруден басталған демография-лық, атом қаруын сынаумен кел-ген экологиялық апат қалайша қазақтың қасіреті емес?! Өткен ғасырдың 80-90-жылдар меже-сінде ұлттың басына апат қаупі қайта төнді. Ұлт рухының алтын діңгегіндей Д.Қонаевты менмен-сіген ресми Мәскеудің қызметтен тайдыруы, ызғарлы желтоқсанда алаңға шыққан өрімдей жас-тарды итке талатып, сапер кү- регімен қанға бөктіруі, тұтас ха-лықты «қазақ ұлтшылдығымен» айыптауы, жүздеген, мыңдаған адамды жауапқа тартып, сотта- уы – бәрі орталықтың жымысқы- лықпен, аярлықпен жоспарлан- ған науқанының басы ғана еді. Осындай қиын-қыстау кезеңде та- рих сахнасына Н.Назарбаевтай тұлға шықты.
Елуінші жылдардағы шәкірт-тердің ішінде сұңғақ бойлы, шы-мыр, сергек, сезімтал, жинақы, сө- зі тиянақты, аққұба балаң жігіт мектеп мұғалімдерінің назары-на іліге бастады. Ол Нұрсұлтан Назарбаев еді. Көптің қамын ой-лайтын қарапайым да кішіпейіл мінезімен, үнемі ізденісте жүруді дағдыға айналдырған, асыл қа-сиеттерімен дараланушы еді. Со- нау бір балаң жігіт шағында Украи-наның Днепродзержинск учили-щесінде оқып жүргенде мұға- лімі В.Изотовтың: «Нұрсұлтан, сен келешекте Қазақстанның Ми-нистрлер Советінің Председате- лі, мемлекет басшысы, қайраткер боласың» деп болжам айтуының өзі тұлға ретінде берген бағасы болса керек. Қазақ елінің бірінші
басшысы қызметіне келген 1989 жылдан бергі Н.Назарбаевтың қайраткерлігі, менің ойымша, үш кезеңнен тұрады. Бірінші кезең – 1989-1991 жылдың желтоқсаны. Оның негізгі мазмұны мен бас- ты қорытындысы-кеңестік жүйені күресінге лақтырып тастау мен туған елін отарлық, партиялық, идеялық қыспақтан құтқаруға саяды. Екінші кезең – 1991-1995 жылдар аясы. Жаһандану мен әлемдік бәсеке көлдей жайылып тұрғанда, азаттыққа енді жеткен жас мемлекетті қанаттыға қақ-тырмай, тұмсықтыға шоқыттыр-май, тағы бір мықтының уысына түсірмей, алып шығу – қиынның қиыны. Сондықтан да 1991-1995 жылдар Қазақстанның жол табу кезеңі. Бұл кезеңнің басты нәти- жесі – екінші Конституцияны қа-былдау. Қазақ елінің барша өмірін жаңаша реттеуге негіз қалаған Ата Заңның авторы – Нұрсұлтан На-зарбаев. Үшінші кезең – 1995-2013 жылдарды қамтып жатыр. Бұған дейінгі ізденіспен жүзеге асқан шаралар – мемлекеттік рәміздер-дің қабылдануы, ұлттық валюта – теңгенің енуі, Елорданы Алматы-дан Астанаға көшіру, нарықтық қа-тынастарға заңнамалық жол ашу, әлемдік қауымдастыққа кірігу – бәрі елдегі жүйелік дағдарысты ауыздықтады. Жанданудың ал-ғашқы нышандарын, басқасы бай-қамағанды көріп, Н.Назарбаев одан да әріге көз жіберген. Әйт-песе, азаттықтың 6 жылында, ел- де жұмыссыздық, кедейшілік тә-різді кереғарлық еңсені басып тұрғанда, 33 жылға құрылған «Қа-зақстан – 2030» стратегиялық бағ-дарламасын қабылдауға кімнің жүрегі дауалайды?! «2030 жылы, - деген болатын Н.Назарбаев, – Қазақстан әлі де барынша кемел-дене алмайды. Ол әлі де әлемдегі ең бай, ең білімді, ең дамыған ел бола қоймайды, бірақ ол күрде- лі жолдан ойдағыдай өткен жә-не дамудың келесі кезеңіне нық қадаммен аяқ басқан ел болады». Осы болжамның айтылғанына 33 жыл емес, 16 жыл ғана өтті. Бүгін-гі серпінді дамудан хабардар адам бағдарлама мерзімінің үштен бі- рі аяқталмай жатып-ақ, Қазақ- станның күрделі жолдан ойдағы-
дай өткенін және дамудың ке-лесі кезеңіне «Қазақстан – 2050» стратегиясы – қалыптасқан мем-лекеттің жаңа саяси бағыты» бағ-дарламасына нық қадаммен аяқ басқанын бекерге шығара алмай-ды (М.Жолдасбеков. Нұрсұлтан Назарбаев және тұлға туралы та- рихи сананы қалыптастыру// Көр-сетілген еңбек.-б.13-14).
Нұрсұлтан Назарбаевтың ұлт көшбасшысы ретіндегі орны қа- зір қоғамдық саяси пікір-сайыста кең орын алып жүр. Қазіргі сая- си биліктің жақтастары да, қарсы-ластары да оның шын мәнінде сондай тұлға екендігіне немесе ол туралы айтылып жүрген «заң- дық кепілдеме, оның ескерткіш-тері» сияқты екінші кезекті нәр- селерге дауласып келеді. Шеші-летін мәселелердің ауқымы мен күрделілігі, нарықтық қатынас-тарды жүргізу барысында қол-дануға тура келген айтарлықтай қатал шаралар, саяси элита ара- сындағы қайшылықтар мен шие- леністер көптеген мемлекет қай- раткерлерінің мансабына нүкте қоюы мүмкін еді. Бірақ Н.Назарбаев өзінің саяси бағытын жүргізуде, қызметінде икемділік пен беріктік танытып, көшбасшылық ұстаны-мын бір сәтке де босаңсытпай оны нығайта түсті. Нұрсұлтан На-зарбаев әлеуметтік-экономикалық мәселелерге басымдық бере оты- рып, қойылған ауқымды міндет-терді тұрақты демократиялық саяси жүйе ғана орындай алаты-нын көре білді. Мемлекетте қа- былданған президенттік респуб-лика үлгісінің арқасында ғана елді экономикалық және саяси былықтан алып шығып, онда тәр- тіп пен тұрақтылық орнату мүм-кіндігіне ие болдық. Аталған үлгі қоғамға қажетті нарықтық ре-формаларды парламенттік қысыр кеңеске «батып кетуге» жеткіз-бей, табысты жүзеге асыруға сеп-тігін тигізді. Бұл үлгіге Қазақстан халқының ассамблеясы инсти-туты үйлесімді кірікті. Нұрсұлтан Назарбаевтың өзіне көзқарас ел ішінде, одан тыс жердегідей бір- текті емес. Дегенмен қалың көп-шілік үшін ол – көрнекті мемле-кет қайраткері, ұлт көшбасшы-сы. Ол – өзінің тектік және діни
сеніміне қарамастан Қазақстан көшбасшысы. Оған өзінің ұлттық ерекшелігі мен діни сеніміне қа- рамастан, халықтың басым бөлі-гі сенеді және тұрақты қолдау көрсетеді. Қалай десек те, Қазақ-станның тәуелсіздігі жылдарында қыруар іс атқарылды.
Әрине, 20 жылдан астам мұн- дай күрделі тарихи кезеңде ел басқару – аса жауапты әрі көш-басшы үшін орасан зор салмақ түсіретін қиын міндет. «Биліктен кетіп, көшбасшы орнын басқаға босататын уақыт келген жоқ па?» деген сұрақтың туындауы – таби-ғи нәрсе. Бірде М.Тэтчер осын- дай сұраққа: «Мен шаршаған-ша орнымда қаламын. Ал әзірге Британияға мен қажет болып отырғанда, мен еш шаршамай-мын», – деп жауап берген екен. Ал Нұрсұлтан Назарбаев ұстаны-мын осыдан бес жыл бұрын, 2008 жылдың маусымында «Ха-бар» агенттігінің тілшісіне берген сұхбатында: «Мен әзір ешқайда кетпек емеспін. Халқым маған се-ніп отырғанда, денсаулығым мен мүмкіндігім жеткенше ұзақ жұ- мыс жасаймын», – деп ашық айт-қан-ды. Мұндай нық жауапты Ел- басы жақында облыста болған ке-зінде тағы да сеніммен қайтала- ды. Бұл ұстаным – билікке деген шексіз құштарлық емес, кері- сінше өзі бастаған істі соңына жеткізуді парыз санаған жауап-кершілік.
Әрине, Қазақстанның бүгінгі өркендеуін тұлғаның жеке ба- сымен ғана байланыстыра дәріп-тесек, тарихи ақиқат алдында кү-нәға батамыз. Бұл тіпті тұлғаның есімі мен ісін ұлықтағаннан гөрі көпе-көрнеу бұрмалауға көбірек ұқсап кетеді. Кешегі Кеңестік жылдарда халық мұндай әсіре дәріптеудің небір нұсқасын бас- тан өткерген. Ең дұрысы – тарих-ты жасайтын халық екенін үз- діксіз қуаттай отырып, оның жа-сампаздық әлеуетін тани білуші, уақыт пен кеңістік сұранысына сай өзекті міндетті ұйымдасты-рушы әрі байыптаушы, бар бол- са, аспайтын кемел көшбасшы кім екенін кешенді, қисынды һәм орынды насихаттау. Тұлғаны ұлық- тауда үйлесім мен мәдениет, әділдік пен ақиқат, мазмұн мен пішін, ой мен сезім асып та түспесін, кем де соқпасын. Абай- ша айтсақ, «Тілге жеңіл, жүрекке жылы тиіп, теп-тегіс жұмыр кел-сін айналасы». Жүректен шықпа- ған лебіз жүрекке жетпейді. Тә- уелсіз еліміздің тұңғыш Прези- денті ретінде Н.Назарбаевтың Қазақ мемлекеттілігінің тарихы-на сіңірген орасан зор тарихи еңбегі уақыт өткен сайын екше- леніп, айшықтала беретін болады. Сөзімнің соңын Н.Назарбаевтың мына даналық сөзімен аяқтасам деймін: «Кешегі бабамызбен ғана емес, бүгінгі бағамызбен, ертеңгі шамамызбен де мақтана алатын ұлт болуды ойлауымыз керек», ағайын!
Тұяқбай РЫСБЕкОВ,тарих ғылымдарының
докторы, профессор, академик,
Орал қаласы
Маңдайға біткен тұлғаТұлға – қоғамның өмір тәжірибесін бойына сіңірген, жетілген адам. Адамгершілігі мол, азамат тығы жұрттан асқан, көпшіліктің көңілінен шыққан ардақты да ақылды, парасатты жандарды халқымыздың маңдайға біткен тұлға деп дәріптеуі орынды. Адамзат қоғамының тарихи дамуы тұрғысында тұлға – жеке адамның әлеуметтенуінің нәтижесі.
ЕЛ МЕн ЕЛбАСыСенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл
Экранда –өнЕгЕЛі өМіР өРнЕкТЕРі
Бұдан екі жыл бұрын шық-қан «Балалық шағымның аспаны» атты фильм-
де Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Әбішұлының балалық шағынан сыр шертілсе, «Отты өзен» мен «Темір тау» атты жаңа толықмет-ражды көркем фильмдер соның жалғасы болып саналады. Екі жа- ңа фильм 1958-1968 жылдарды қамтиды. Дәл сол кезде қазақ жерінде «өнеркәсіптік револю-
13 желтоқсан күні, яғни Тәуелсіздік мерекесі қарсаңында Оралдағы «Галактика» ойынсауық орталығының кинотеатрында «Елбасы жолы» киноэпопеясына кіретін «Отты өзен» және «Темір тау» көркем фильмдерінің тұсаукесері болып өтті. Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың өмірінен сыр шертетін кинотуындыларды облыс әкімі Нұрлан Ноғаев, Жайық өңірінің зиялы қауымы, саяси партиялар мен үкіметтік емес ұйымдардың, сондайақ жастар өкілдері, өндіріс ошақтарының жұмысшықызметкерлері көріп, тамашалады.
Тоқтар кЕНЖЕҒАЛиЕВ, «Орал өңірі»
ры мен өмірдегі ұстаздарын кез-дестіреді.
Оқуын ойдағыдай тамамдап, қолына диплом алған жас Сұлтан достарымен бірге Теміртауға ора-лып, еңбек жолын қайта жалғас-тырады. Алдына айқын мақсат қоя білуімен, діттеген биігіне жету жолында қаймықпай, қажымай, күресе алатын қайсар мінезінің арқасында ол қарапайым метал-лургтен Орталық Азиядағы ең ірі комбинаттың басшысына дейін көтеріледі. Н.Назарбаев домна пе- шіндегі шойынмен бірге шыңда-лып, партия жұмыстарына белсе-не атсалысады.
Бұл фильмде бас кейіпкердің рөлін жас актер Нұрлан Әлімжа- нов сомдады. «Негізі, мен Прези-денттің рөлін ойнаған жоқпын. Ол кезде Елбасы еліміздің Пре- зиденті болған жоқ қой. Мен Нұрсұлтан Әбішұлының жалын-даған жастық шағын, оның ата-анаға құрметін барынша көрсету-ге тырыстым», – дейді актер. Ал Нұрсұлтанның әкесі Әбіштің рөлін сомдау Нұржұман Ықтымбаевқа бұйырған. Оның актерлік шебер-
Ақсерік ӘЙТІМОв,облыстық мәслихаттың депутаты,«ҚазИИТУ» ғылым-білім кешенінің құрылтайшысы:
– Фильмдегі режиссерлік шешімдердің шы-найылығы, тап-таза өмірдің өзінен алынған қос- пасы жоқ көркемдік кестелері сүйсіндірмей қой-майды. Кинотуындыда бүгінгі Ұлт көшбасшысы-
ның мамандық төресінің бірі металлург болып жүргенде шетелдік кейіпкер қыздың оның келісті келбетіне, құйып қойғандай киім киісі мен сымдай тартылған сымбатына қарап металлург екеніне күмән келтіруі де табиғи қалыпта суреттеледі. Тек ол құрыш құю-шының қолындағы мүйіздей қатып қалған сарғыш сүйелді көрген-нен кейін ғана райынан қайтады. Фильм сценарийінде мұндай өмір мен өндірістің өзінен алынып, шындықпен суарылған детальдар мен штрихтар аз емес.
виктор ТАРАСЕНКО,«Еднання» украин ұлттық-мәдени орталығының жетекшісі:
– Картинаның өн бойынан қарапайым адамның өмірінің иісі аңқып тұр. Себебі қуаныш пен қайғы, махаббат пен көңіліңнің қалуы – біздің әрқайсысы-мызға тән нәрсе. Ең бастысы, бұл фильм бізді еш- бір қиындыққа қарамастан, жақсы адам ретінде қалыптасып шыңдалуға, ұлтын сүюге, елінің бо-
лашағы үшін жанкешті еңбек етуге үндейді. Елбасымыздың Днепро-дзержинскіде өткен жастық шағы мен үшін де қымбат. Тарихи Ота- ным – Украинаны, таныс қалаларды, көшелерді көру көңілге өте ыстық екен. Жалпы, Нұрсұлтан Әбішұлының өмір жолы арқылы әркім өз бағыт-бағдарын айқындай алады, келешекке жоспар құрады. Карти- на өте жоғары деңгейде түсірілген.
лігіне Президенттің өзі де ри- за болған көрінеді. Фильмде Нұрсұлтан Назарбаевтың метал-лургиялық зауытта әйгілі акаде-мик Қаныш Сәтбаевпен кездескен сәті де шебер көрсетіліпті. Бұл рөлді Бақытжан Әлпейісов алып шыққан.
Жалпы, киноэпопея сценарийін Елбасының «Әділеттің ақ жолы», «Бейбітшілік кіндігі» және «Еура-зия жүрегінде» шығармаларын негізге ала отырып, белгілі дра- матург-сценарист Шахимарден Құ- сайынов пен режиссер Рүстем Әбдірашев жазып шыққан. Сон- дай-ақ аталмыш фильмде Елба-сының әріптестері, достары мен замандастарының естеліктері мо-лынан пайдаланылған. Екі бөлім- нен тұратын эпопеяны шығар-машылық топ күн-түн демей бір жарым жыл Мәскеу, Украина, Бе- ларусь, Латвия, Эстонияда түсір-ген. Көркем дүниені жарыққа шы-ғару үшін жалпы саны 100-ден
астам маман еңбек етіпті. Осы орайда фильмнің режиссеріне ар- тылатын жүк ауыр болғанын айт-пасқа болмас. «Елбасы жолы» киноэпопеясының режиссері Рүс- тем Әбдірашевтің айтуынша, 200 сағаттық түсірілімді 2 сағат 50 минутқа сыйғызуға тура кел-ген. «Киноны түсіруге 1,5 жыл жұмсалды. Елбасы өмірбаянының ізімен жүріп отырып, 1958-1968 жылдар аралығын шығармашы- лық топпен демалыссыз түсірдік. Президент жазылған сценарий-ге біршама кеңестер берді. Біз Ақордаға барып, сонда түсірдік, ол кісі бізден түсірілім қалай өтіп жатыр, қандай сюжеттер да-йын болды, кімдер қатысуда деп сұрап тұрды. Ал картина дайын болғанда оны көріп, менің ойым-ша, риза болды», - деп атап өтті Р.Әбдірашев.
Кинотуындыны көруге халық көп жиналып, шыққаннан кейін алған әсерлерімен бөлісті.
ция» басталады. Ал бұл тұп-тура Нұрсұлтанның ержетіп, қызығы мен шыжығы бірге өрілетін үлкен өмірге қадам басуына дөп келеді. Кіндік қаны тамған туған ауылынан арман қуып аттанған жас Сұлтан металлургтер қаласы – Теміртауға келіп, республикалық жастар құ-рылысына білек сыбана кіріседі. Жас өрен уақыт өте Украинада- ғы Днепродзержинск қаласына оқуға жолдама алып, жаңа доста-
Полиция қызметкерлерінежАңА АвТокөЛік
Еліміздің Тәуелсіздік күні мерекесіне орай қаламыздағы полиция қызметкерлеріне су жаңа 12 жеңіл автокөліктің кілті салтанатты түрде табыс етілді.
Шараға облыс әкімінің орынбасары Бақтияр Мәкен арнайы қатысты.
– Баршаңызды таяп қалған Тә- уелсіздік күні мерекесімен құттықтаймын! Сіз- дердің ел тыныштығы жолында атқарып ке-
Нұртас НАБиОЛЛАұЛЫ,«Орал өңірі» ле жатқан істеріңіз ерекше. Сіздер бүгінде
Елбасымыздың сарабдал саясатының арқасында тұтас еліміз жеткен игіліктерді пайдалана оты- рып, әрі қарай да жемісті еңбек ете береді деп сенеміз, – деген облыс әкімінің орынбасары Бақтияр Мәкен полиция қызметкерлеріне жа- ңа автокөліктердің кілтін табыстады.
Салтанатты шара барысында Қазақстан Рес-публикасының Ішкі істер министрі полиция ге-нерал-лейтенанты Қалмұхамбет Қасымовтың құт- тықтаухаты оқылды. Сондай-ақ үздік полиция қызметкерлеріне қызметтік шен, медаль, мадақ- тау қағаздары мен алғысхаттар табыс етіліп, 11 жас полиция қызметкері ант қабылдады.
Суретті түсірген Александр кУПРиЕНкО
СұхбАТСенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл
Қазақ елі үшін аса қасиетті де қастерлі мейрам – Тәуелсіздік күні жақындаған сайын алдымен азаттық үшін күрескен, сол жолда қанын да, жанын да аямаған ұлы тұлғалар жадымызда жаңғырары хақ. Бұл ретте еліміздің сан ғасырларға ұласқан ерлік жолын еш ұмытуға болмайды. Осы орайда батысқазақстандық белгілі ғалым, тарих ғылымдарының докторы, профессор, М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің ғылыми жұмыстар және халықаралық байланыстар жөніндегі проректоры Әбілсейіт Мұқтармен сұхбаттасқан едік.
Елдің бағын ашпаса, ЕР МұРАТҚА жЕТЕР МЕ?
– Тарихтағы тұлғалар, олардың қоғамдық-саяси қызметі, өмірі – қай халықтың да жүріп өткен жолының айнасы, – деді ғалым. Өйткені та-рихты халық жасағанымен, сол халықты бастайтын да, оның да-муында өз ізін қалдыратын да же-ке тұлғалар. Халық жеке қайрат-керлері арқылы тарихта шешуші қадамдар жасайды. Александр Ма- кедонский, Күлтегін, Шыңғыс хан және басқалар өзінің нақты іс-терімен тарихта қалды. Әйгілі Әйтеке би айтпай ма: «Елдің бағын ашпаса, ер мұратқа жетер ме? Ел тірегі – ер, ер тірегі – елі бола білген қауымның басынан бағы кетер ме?! Есті еріңді ез тұтсаң, өзіңді-өзің қорларсың, Есеріңді ер тұтсаң, іргеңізден жау кетпей, төріңізден дау кетпей, сойқаннан сойқан жолығып, сорларсың да, зарларсың. Ез мұраты – көрешек, ел мұраты – келешек. Көрешегін күйттеген түбі қоймас сүрінбей, келешегін күйттеген түбі қоймас сүйінбей, жетелі ер адаспас – ба-бадан қалған сөз бар ғой, жетелі ел адаспас – бағзыдан қалған із бар ғой» деп. Демек, қазақ халқы қай уақытта да ел қайраткерлеріне ерекше сенім білдіргені анық.
Бірақ патшалы Ресей заманын-да біз бұл мәселелерді ауызша, атадан балаға жеткізу арқылы ғана шешсек, кеңестік дәуірде халықтың қалаулы ұл-қыздарының қоғамдық-саяси қызметінің тари- хына бойлауға анық шектеу қойыл-ды. Оған алдымен коммунистер- дің «ұлы орыс халқының» төңі-регіне өзге халықтарды жинап, Ресейдің ерлік тарихын және басқа халықтарды азаттыққа ба-ғыттаушы «ерекше» қабілетін асы- ра бағалауы әсерін тигізді. Сөйтіп, тәуелсіздікке қол жеткенше, өзге ұлттың тарихы мен оның тұл-ғаларын жаттап өстік. Бұл арада бір ғана Ермахан Бекмахановтың Кенесары ханның тағдырына ар-налған монографиясының тари-хын еске алсақ та жеткілікті. Міне, сондықтан да атақты тарихшы Кеңес Нұрпейіс: «Кеңестік кезеңде «қазақ халқының қуанышынан гөрі тартқан қасіреті көп болды. Сталиндік, әкімшілдік-әміршілдік жүйенің ұйымдастырған зобалаңы қазақ халқын тарих сахнасынан кетіре жаздады», «саяси-тарихи портреттер жасау жанры біздің отандық тарихымызда... зорлап ұмыттырылған тақырып болатын», - деп, мәселенің негізгі түйінін дәл көрсеткен-ді. Бүгінгі Қазақ елінің тәуелсіздігі ғана елімізді аман
сақтап, ұлтымыздың тұтастығын бұзбаған, келер ұрпаққа осынша жер мен байлықты бұйыртқан бір-туар тұлғаларымызды туған хал-қына қайтарды. «Біз жоқ іздеген халықпыз» деп кешегі заманда Ах-мет Байтұрсынов дәл айтқандай, тұлғалар тарихын түгендеп болдық дей алмаймыз. Соңғы жылдары жарық көрген ірі зерттеулерден Мұстафа Шоқайға арналған Көшім Есмағамбетовтің «Әлем таныған тұлға», Ұлжан Ахметованың «Арын-ғазы ханы» және басқа ірі мо-нографияларды айтуға болады. Зерттеп, жаңаша жазған қазақтың біртуар ұл-қыздарының арасында әлі ұмыт қалғандары да жетер-лік. Мен тарихшы ретінде XVII-XIX ғасырлардағы тұлғаларды тари-хи деректер негізінде жаңаша зерделеп жүрмін. Оған «Егемен Қазақстан» газетіндегі 2006-2013 жылдар аралығында жарық көр-ген Әбілқайыр, Әбілмәмбет, Абы-лай, Уәли, Қаратай, Арынғазы, Қайыпқали хандар, Сырым, Алы-бай, Жоламан батырлар, Әйтеке би туралы мақалаларым дәлел. Олардың барлығы – елі мен халқы үшін жанын аямаған тұлғалар. Мәселен, қазақтың аға хандары Тәуке, Қайып, Әбілқайыр, Әбіл-мәмбет, Абылайлардың сыртқы саясаттағы көпвекторлы бағытты ұстануы ашық айтылмады. Олар-дың бір ғана Ресеймен емес, Иран, Түрік, Ауған, Жоңғария, Қытай ел-дерімен дипломатиялық байланыс жүргізгені тәуелсіздік арқасында ғана дәлелденді. Қазақ ешқашан өз еркімен Ресейге қосылған емес. Тарихи жағдайдың солай қалып-тасқанына Әбілқайырдың кінәсі жоқ. Ол да, өзге де ел игілері Ресей-мен әскери келісім жасауды мақ-сат тұтты. Қазақ елінің 1759 жылы Қытайдың жаулап алушылығына қарсы сол замандағы империя болған Ауғанстанмен бірлескені туралы «Егемен Қазақстан» газе-тінің 2013 жылы 4 қазанында жарияланған мақаламнан оқуға болады. Қазіргі кезеңде тың жаңа деректер Қытайдан, Ираннан, Түркиядан, өзге де елдерден көп-теп келуде. Оны мемлекетіміз қолдап, ұйымдастыру жұмысына мол қаржы бөліп отыр. Демек, жаңалықтың дені алда деп есеп-теймін.
– Әбілсейіт Қапизұлы, соң-ғы кезде Елбасы тапсырма-сына сәйкес «Халық тарих тол-қынында» атты жоба қолға алынғаны белгілі. Ендеше, елі-
міздің өткенін түгендеуде қан-дай шаруаларды бірінші кезек-те атқару керек деп ойлайсыз?
– Тәуелсіздікке қол жеткізгелі Отан тарихы ғылымы орасан зор жетістіктер биігінен көрінуде. Де-генмен бүгінгі таңда ұлттық тари-хымыздың кемшін қалып тұрған тұстары да баршылық. Әсіресе, ел тарихын жазудағы бүгінгі жа-ңаша көзқарасты қолдану, әдіс-наманы өзгерту, түрлі тарихи деректерді бірізділікке түсіру, жаңа дерек көздерін ғылыми ай-налымға енгізу күн тәртібінен түс-пей тұрғандығы жасырын емес. Ол турасында 2013 жылдың 5 мау- сымында Астана қаласында Қазақ-стан Республикасының Мемле-кеттік хатшысы Марат Тәжиннің төрағалығымен өткен Қазақстан Республикасының ұлттық тарихын зерделеуге қатысты ведомство-аралық жиында толық айтылды.
Мемлекеттік хатшы: «Кез кел-ген тарихи дәуірде адамдардың өмірі және саяси жүйе бір-біріне сай бола қоймайды. Өмірлері ХХ ғасырмен тұспа-тұс келген қа- зақстандықтардың ғұмырлары үл- кен мазмұнға ие болды. Олар-дың өз қуаныштары, өз жеңістері мен жеңілістері болды. Тұтас бір ұрпақтың өмірін құрайтын осы-нау тарихты қаралау және сызып тастау тарихи тұрғыдан алғанда объективті болмас еді», – деп орын-ды атап көрсеткен-ді. Ендігі жерде тарихшы фактілерді тізбелеп, су-реттеп отырушы, оқиғаларды тек тіркеуші емес. Алдыңғы кезекте тарихшы пайымдаушыға, зертте-летін уақыттың ішкі мағынасына ой жіберетін ғалымға, фактілер-ді жай зерттеп қана қоймайтын, нақты қоғамның құндылықтарын, моралін түсінуге қол жеткізе алатын ғалымға айналуы қажет. Мемле-кеттік «Халық тарих толқынында» бағдарламасы тарих ғылымына жаңа серпін берді. Меніңше, осы бағдарлама аясында сан алуан маңызды шаруаларды атқаруға мүмкіндік бар. Біріншіден, Қазақ тарихы әлемдік тарихтың құрам-дас бөлігі ретінде зерделене ке- ле, дүниежүзілік қауымдастықта-ғы алар орны нықтала түседі. Оны әлемнің әр тарапынан Отаны-мызға әкелініп жатқан тың дерек-тер айғақтайды. Мәселен, бұған бір ғана Р.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты ғалымда-рының Қытайдан шағатай, ой-рат тіліндегі 300, мәнжүр және қытай тіліндегі үш мыңнан астам
мұрағаттық құжаттарды табуы нақты дәлел. Екіншіден, осын-ша деректердің барлығы алды-мен ұлттық санада таразыланып, қорытудан өтуі маңызды. Өзге елдер жинақтаған қазақ тарихы туралы кез келген материал сол елдің көзқарасымен жазылады. Ал оны өзара салыстыру, шындығын айырып алу, тарихи оқиғалар жігін түсіну – тарихшының басты міндеті. Үшіншіден, ел іші қашан да қазына. Ата шежірені жинау, өткенді жаңғырту, фольклорлық-этнографиялық байлығымызды жинақтап алу – кезек күттірмейтін мәселе. Шыны керек, оны білетін көнекөз қариялар азайып бара жатыр. Ертең олардың білгенінен айырылып қаламыз. Бір ғана мы-сал. 2013 жылы қыркүйек айын-да М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік универ-ситетінің ғалымдары «Бабалар тарихына тағзым» атты экспеди-ция ұйымдастырып, Бөкей ор-дасы, Жаңақала аудандарының қырықтан астам елді мекендерін аралады. Қорытындысында жинақ- талған материалдар бұл бағыт-тағы жұмысты тездету қажеттігін байқатты. Бұл жұмыс республи-камыздың көлемінде уақыт оздыр-май шұғыл қолға алынуы қажет. Төртіншіден, тарихшылардың жа- ңа буынын тәрбиелеуге, олар-дың бірнеше тіл білуіне айрықша назар аударуымыз керек. Ол да мемлекеттік деңгейде шешілгені орынды. Бесіншіден, Қазақстан тарихшыларының дені орталық-тарда емес, өңірлерде шоғыр-ланған. Оларға қаржы бөлу, ізде- ністер жұмыстарында пайдала-ну кемшіндеу. Айта берсе, кезек күттірмейтін шаруалар шаш етек-тен. «Мәңгілік ел болуымыз» үшін, әр тарихшы ғалым, ел тарихына жүрегі ауыратын өлкетанушы аза-маттар өз үлестерін қосуы тиіс.
– Биыл батыр әрі ақын Ма-хамбет Өтемісұлының 210 жыл-дығы барынша аталып өтті. Осы ұлы тұлғаның өмірі мен шығар-машылығы толық зерттеліп бол-ды деп айту қиын. Бұл бағытта не істеу керек деп есептейсіз?
– Қазақ батырлары тарихы-мен шұғылдануды біздің универ-ситеттің тарихшы ғалымдарына мемлекетіміздің өзі арнайы тап-сырма бергендей. Өйткені 2003 жылы оқу орнымызға ұлтымыздың мақтанышы Махамбет баба есімі берілді. Ол жайдан-жай беріле сал-
мады, зор міндеттер жүктеді. Оның үстіне университетімізде Махам-бет батыр мұрасына бар өмірін арнаған зерттеушілер, академик Қажым Жұмалиев, профессор Исатай Кенжалиевтер еңбек етті. Профессор И.Кенжалиев өмірінің соңына дейін батырлардың жүр- ген ізімен ел ішіндегі мұраларды жинады, Қазақстан, Ресей мұра-ғаттарын сүзіп өтті, жас буынды Махамбетше елін сүюге тәрбие-леді. Біз осы өсиетті жалғастыру-дамыз. Өйткені Махамбет-Исатай тұлғалары – азаттық пен тәуел-сіздік символдары. Ол жөнінде Елбасы Н.Назарбаевтың атап өт-кеніндей: «Еркіндік және Теңдік! Егемендік және Тәуелсіздік! Осы төрт тұтқа тұрғысынан келгенде, Махамбет өз атынан емес, тұтас ұлттың атынан, өзі өмір сүрген жылдар емес, қазақ халық бо-лып қалыптасқан сан ғасырлар деңгейінен тіл қатады». Универ-ситет профессор-оқытушылары, озат студенттері биылғы 4 шіл-деде Атырау облысы Индер ау-данындағы Қарой мекеніндегі Махамбет бабаның зиратына ба-рып, тағзым етті. Бүгінде универ-ситет ғалымдары ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуді жаңаша қолға алуда. Университет жанын-да «Махамбет» ғылыми-зерттеу орталығы жұмыс жасайды. Бұл бағытта ғалымдарымыз бабаның жерленген жерін тауып анықтаған Құрақ ақсақалдың ұлы Амангел-ді Құрақов, баба сүйегін арулап, пәктеп, қайта өз қолымен жер-леген медицина ғылымдарының докторы, профессор Қайыржан Әбисатов ақсақалдармен бірне-ше мәрте кездесіп, тығыз байла-ныс орнатты. Аталған ақсақалдар – университетіміздің ең сыйлы қонақтары. Бабаларды тану мақ-сатында алдымызда үлкен жұмыс-тар тұр. Істелген жұмыстардың біразы жылда өтетін «Махамбет оқулары» ғылыми-тәжірибелік кон-ференциясында талқыға салынды. 2013 жылы 21 қарашада дәстүрлі V оқулары жоғары деңгейде өтті. Осы тұста бір шоғыр жұмыстарды қолға алдық. Біріншіден, бұрынғы зерттеулерді жалғастырып, Орын-бор, Астрахан, Санкт-Петербург мұрағаттарынан жаңа деректер іздестіреміз. Екіншіден, «Исатай басшы, мен қосшы» деп Махам-бет батыр жырлағанындай, Иса-тай батырдың жерленген жерін анықтау мақсатындағы жұмыстар қолға алынды. Үшіншіден, Ма-хамбет баба ұрпақтары XX ғасыр-дың 30-жылдардағы ашаршылық жылдары Орынбор, Башқұрт ба-ғытына көшті деген ақпараттың шындығын анықтау, бір сөзбен айтқанда, батырдың тікелей ұр-пақтарын табу. Төртіншіден, ел ішінде Махамбеттен қалған мұра-ларды жинастыру. Бесіншіден, батырлар жанында жүріп, жауға бас имеген, азаттық туына өмірле-рінің соңына дейін адал болған азаматтардың тарихын толықтыру. Қысқасы, болашақта батыр та-рихына, қалдырған мұраларына қатысты талай жаңалықтар бо-лады деген сенімдеміз. Мұндай маңызды жұмыстар университет ректоратының тікелей қолдауы-мен жүзеге асып отыр.
- Әңгімеңізге рақмет.
Сұхбаттасқан Ғайсағали САМиҒОЛЛАұЛЫ
Амбулаторияда қазір сегіз дәрігер еңбек етіп жүр. Науқас- тарды айрықша дерттеріне қа- тысты мұнда кесте бойынша орталық аудандық аурухана-ның арнаулы мамандары қа-былдайды.
Подстепный ауылының тұр- ғындарын қос қуаныш – Тә-уелсіздік күні және амбулато-рияның ашылуымен облыс әкімінің орынбасары Бақтияр Мәкен құттықтады.
– Бүгінде денсаулық сақтау саласында тындырылған іс көп, - деді атап көрсетті ол, – Жақында облыс әкімі бір ауы-сымда 250 адамды қабылдай алатын көп бейінді емхананы ашты. Қазір осы ауылда амбу- латория ашып тұрмыз. Содан соң Бөрлі ауданында 500 адам- дық емхана пайдалануға беріл- мек. Осының бәрі Елбасымыз
Халық саулығы қамыменТәуелсіздік күні қарса
ңында Теректі ауданының
Подстепный ауылында
ауысымына 75 адам қа
былдайтын дәрігерлік ам
булатория ашылды. Осы
күнге дейін халқы көп
елді мекенге есептелме
ген, ғимарат емдеу орны
міндетін атқарған еді.
Сенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл7
Бөрлі ауданының орталығы Ақсай қаласында ҚР Тәуелсіздігі күні қарсаңында аудандық су жаңа емхана пайдалануға берілді.
Бөрлі ауданы халқының бұл қуанышына куә болған облыс әкі-мінің орынбасары Бақтияр Мәкен Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың медицина саласын дамытуға ерек-ше көңіл бөліп отырғанын, осы міндет-мақсатты жүзеге асыру ба-рысында мұндай дәрігерлік ны- сандарды салып қана қоймай, он- да кәсіби білікті мамандарды кө-бейту де бүгінгі күннің талабы екенін айта келіп, жиналғандар- дың еліміздің Тәуелсіздік күні ме-рекесімен де құттықтады.
– Бүгіндері облысымыздың ау-дандарында, Орал және Ақсай қаласында денсаулық сақтау са- ласына қатысты ғимараттар пай-далануға берілуде. Жаңа ғана біз Теректі ауданының Подстепный ауылында дәрігерлік шағын ам-булатория аштық. Кеше облыс әкімі Орал қаласындағы Зашаған елді мекенінде 250 орындық ем-хананың ашылуына қатысты. Бү- гінгі таңда мұндай дәрігерлік ны- сандардың барлығы да жаңа за-манға сай медициналық құрал-жабдықтармен қамтылған. Мұның бәрі мемлекет басшысының тіке-лей тапсырмасымен жүзеге асқан жетістіктер, - деген облыс әкімінің орынбасары ҚПО б.в. және мерді-гер компанияға алғысын білдір-ді. Осыдан соң денсаулық сақтау саласының үздігі, Бөрлі ауданы- ның құрметті азаматы Валентин
Юн сөз алып, тұрғындардың бір арманы орындалғанын, осындай қуаныш сыйлағаны үшін Елба-сы мен облыс, аудан әкімдеріне, денсаулық сақтау саласының қыз-меткерлеріне ризашылығын айт-ты.
Жаңа ғимараттың кілтін емха-на директоры Мақсот Байшерке-шевке бас мердігер «Әлім» ЖШС директоры Алтай Тұяқов табыс етті. Еңселі де су жаңа ғимараттың лентасын кескен Бақтияр Мәкен мен ауданның құрметті азаматы Валентин Юн салтанатқа жинал- ған қауымды ішке бастап кірді. Аудан әкімі Марат Түсіпқалиев бастаған меймандар ғимарат ішін
аралап, танысып шықты. Осы күні сыңғырлап тұрған ме-
дицина мекемесінің кең ауласы-на шырша отырғызылды. Бақтияр Мәкен, Қамидолла Ирменов, Бөр- лі ауданының әкімі Марат Түсіп-қалиев және Алтай Тұяқов ауланы көріктендірудің алғашқы шара- сын осылайша бастап берді.
Көпшіліктің қуанышты сәтінде ҚПО б.в. компаниясының бас ди- ректоры Дамиано Ратти қазақстан-дықтарды Тәуелсіздік күнімен құттықтап, әдемі де жаңа үлгіде салынған бұл нысан бөрліліктер-дің сапалы медициналық көмек алуына үлкен мүмкіндік беретіні-не сенім білдірді. «Осы сәтті пай-
Бөрліліктер бөркін аспанға атқан күндалана отырып Қарашығанақ кен орнына көршілес орналасқан бес ауылдық округке, атап айтсам, Березов, Успен, Жарсуат, При-уральный және Қызылталдың медициналық орталықтарына 5 жедел жәрдем машинасын табыс етемін, - деді Дамиано Ратти.
Бұл игілік ҚПО-ның жоғарыда атап өтілген ауылдық округтер- дің кеңесімен бірлескен жұмы-сы аясында, сондай-ақ ҚПО-ның жергілікті қоғамдастықты дамыту бағдарламасы шеңберінде жүзеге асып отыр.
Тәулігіне 500 адамды қабыл-дауға арналған жаңа емхана Ақ- сай халқының денсаулығын жақ-сартып, Елбасымыз армандаған-дай табысты болашағымыздың негізін қалауға үлес қосатыны күмәнсіз.
* * *
Дәл осы күні Пугачев, Арал-тал ауылдарында тұрғындарды таза ауыз сумен қамтитын жаңа нысанның салтанатты ашылу рәсімі болды. Осы игі қуанышта аудан әкімі М.Түсіпқалиев: «Еліміздің Тәуелсіздігі күні қарсаңында Пу-гачев және Аралтал ауылдары-ның тұрғындары үлкен қуанышқа кенеліп отыр. Қос ауылда «Ақбұ-лақ» мемлекеттік бағдарламасы бойынша су құбыры желісі қайта жөндеуден өтіп, сапалы ауыз суға қол жетті. Тәуелсіздік алғалы елі- міздің экономикасы дамып, ха- лықтың әл-ауқаты жақсарып ке-
леді. Бұл – Елбасымыздың сали-қалы саясаты мен еліміздегі ішкі қоғамдық-саяси тұрақтылықтың арқасында қол жеткен табыс. Көптен күткен армандарыңыз орындалды, ауылға келген ауыз су игіліктеріңізге жарай берсін», - деп ауыл тұрғындарын Тәуелсіздік мерекесімен құттықтады. Жинал-ған көпшіліктің атынан Пугачев ауылының тұрғыны, соғыс және еңбек ардагерлері кеңесінің төр-ағасы А.Симененко сөз сөйлеп, ауыл халқының ризашылығын жеткізді.
Бұл «Ақбұлақ» мемлекеттік бағ- дарламасы бойынша Бөрлі ау- даны әкімдігі құрылыс бөлімінің тапсырысымен республикалық және жергілікті бюджет есебінен қайта жөндеуден өткен әлеумет-тік нысанның құрылысына 483 997,670 теңге қаржы жұмсалған. Былтырғы шілде айында баста-лып, биыл қазан айында құрылы-сы аяқталған нысан алаңында 3 ұңғыма қос ауылға су береді. Бас мердігер «Тильмаш» ЖШС-ның директоры А.Есмағұловтың ай-туынша, уақытында аяқталған бұл нысанның қызмет етуіне әлі екі жыл кепілдік беріп, жұмысын бақылап отырады екен. Қос ауыл-ды қосқанда барлығы 619 үй мем-лекет бағдарламасының қызығын көреді.
ясипа РАБАЕВА,Жамила ТОҚТАСЫНҚЫЗЫ,
Ақсай қаласы,Бөрлі ауданы
Н.Назарбаевтың тапсырмасы бойынша жүзеге асырылуда. Об лыстық денсаулық сақтау басқармасы енді медициналық кадрлар, олардың біліктілігін арттыру мәселесін шешеді. Осы барлық шаралардың басты мақ-саты – халықты медициналық қамтудың сапасын арттыру.
Б.Мәкен амбулаторияны сал- ған «Отделстрой» ЖШС-ның ди- ректоры Михноға да алғыс айтты.
– Сіздер үшін осындай елеу- лі нысан салып беру бізге үл- кен құрмет, – деді Валенти- на Михно халық алдында. - Біз- дің ұжым әдетте денсаулық
сақтау нысандарына, балабақ-шалар мен мектептерге жан жылуын бағыттай отырып, сер- гек сезіммен қарайды. Әлеу-меттік нысандардың жарық, жылы ғана болмай, әдемі кө-рінуі үшін де тер төктік.
Әлеуметтік нысан салтанат-ты түрде ашылғаннан кейін ауыл тұрғыны Альфия Пота-пова ауыл тұрғындары атынан облыс, аудан басшыларына, облыстық денсаулық басқар-масының басшысына және құ- рылысшыларға осындай сый-лық үшін шын жүректен алғыс айтты. Облыстық денсаулық сақтау басқармасының бас-
шысы Қамидолла Ирменовтың айтуынша, биыл барлығы 9 ме-дициналық нысан жөндеуден өткен.
– «Жұмыспен қамту – 2020» бағдарламасы бойынша рес- публикалық бюджеттен бөлін-ген қаржыға 5 дәрігерлік амбу-латория, ауысымына 250 адам қабылдайтын Жаңақала ауданы мен Зашаған кентінде және ауысымына 500 адамдық Ақ- сай қаласындағы көп бейінді емханалар салынды. Істелген жұмыс тек қана ғимараттарды салу және жөндеуден тұрмай- ды. Сонымен бірге маман да-йындау мен тартуды да қам-тиды, - деді ол.
Облыстың бас дәрігері со-нымен қатар жақында Ақтөбе қаласында ҚР денсаулық сақ-тау министрі Салидат Қайыр-бековамен кездескенін және оның қатысуымен Ақтөбе мем-лекеттік медакадемиясының ректорымен аталмыш ЖОО- ның біздің өңірге жас маман- дарды бағыттау туралы ұйға-рымға қол қойылғанын айтты.
Марина иВАНОВА,Теректі ауданы
Суретті түсіргенАлександр кУПРиЕНкО
Даму қарқыны жоғары өңір
Еліміздің оңтүстік өңірі бүгінде қарқынды даму үстінде.
Оның дәлелі ретінде ҚР Президенті Әкімшілігінің рейтингтік ресми бағасын айтуға болады. Осы рейтинг қорытынды-сымен Оңтүстік Қазақстан облысы үш жыл қатарынан жоғары даму қарқынын көрсе- тіп отыр. Бұл турасында бейсенбі күні Ас-танада ОКҚ алаңында өткен брифингте Оң-түстік Қазақстан облысының әкімі Асқар Мырзахметов мәлімдеді.
- Жалпы өңірлік өнім өткен жылдың қо-рытындысымен 1,8 трлн. теңгені құраса, биыл 2 трлн. теңгеден асқалы отыр немесе төрт жыл ішінде ол төрт есеге өсіп, рес-публикадағы үлесі бойынша 10-орыннан 5-орынға шықты. Бұл үлкен жетістік деп есеп-тейміз, себебі облыста ірі өндіріс көздері жоқ екендігі белгілі, кеңес дәуірінде болған үлкен кәсіпорындар бүгінде жұмыс істе-мейді. Ал мұның бәрі шағын және орта бизнес есебінен. Оған үдемелі индустриал-ды-инновациялық даму бағдарламасының облыста жүйелі жүзеге асуы себепші бо-лып отыр. Индустрияландыру картасына 150 жоба енгізілген. Бұл республикадағы жобалардың 40%-на тең. Жобалармен бар-лық аудан, қала қамтылған. Олардың 65%-ы ауылдық жерлерде орналасқан. Бүгінде 80 жоба іске қосылды. Жыл соңына дейін 20 жоба жүзеге аспақшы. «Бизнестің жол кар- тасы - 2020» бағдарламасы бойынша 473 жоба мақұлданып, 6737 жұмыс орны ашыл-ды, - деді Асқар Мырзахметов.
Сәкен ӘБІЛХАЛЫҚОВ
дАЛА-ҚАЛА
РухАнияТСенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл [email protected]
11 желтоқсан, сәрсенбі күні Астана қаласында, Қазақстан Республикасы Ұлттық академиялық кітапханасында БҚО әкімдігінің қолдауымен жарық көрген «Қазақстан» 19111913» атты кітаптың тұсаукесері өткендігін хабарлаған болатынбыз. Мемлекетіміздің ең ұлық мерекесі қарсаңында Елордада өткен осы шара жайлы кеңейтілген мақаланы оқырманға ұсынамыз.
100 жылдан соң оРАЛҒАн «ҚАзАҚСТАн»
«Қазақстан» 1911-1913» кітабы-ның тұсаукесеріне жазушы Табыл Құлияс ағамыз, алаштанушы, та-рих ғылымдарының кандидаты, «Назарбаев орталығы» ММ Мем-лекеттілік, қауіпсіздік мәселелері және даму институтының бас-тығы Ерлан Сайлаубай, ҚР Пар-ламен ті Мәжілісінің депутат-тары Самиғолла Оразов пен Шафхат Өтемісов, ҚР Президент әкімшілігінің қызметкері, зерт-теуші Тілекқабыл Боранғалиұлы, Л.Гумилев атындағы Еуразия Ұлт-тық университеті журналисти-ка факультетінің деканы Қайрат Сақ, осы университеттің тарихшы ғалымдары Жамбыл Артықбаев, профессор Перизат Бәйтешқызы, «Егемен Қазақстан» газетінің бөлім редакторы Сүлеймен Мәмет, «Ха-бар» телеарнасының Ақпараттық және сараптамалық хабарлар бас редакциясының директоры Зейін Әліпбек, «Астана ақшамы» газетінің басшысы Талғат Батыр-ханов, «Қазақстан» ТРК Интер-нет жобалар бөлімінің жетекшісі Мейрамхан Жәпек, Астана қаласы әкімінің «Astana.kz» сайтының бас редакторы Таңатар Төлеуғалиев, тағы басқалар қатысты.
- Бұл кітаптың таныстырылымын Тәуелсіздік мерекесі қарсаңында Астана қаласында өткізуіміздің мәні бар. Еліміздің тәуелсіздік алуына «Қазақстан» газетінің де үлесі бар десек, артық айтқан бол-маймыз. ХХ ғасырдың басында
жарық көріп, қазақты өз алдына тәуелсіз ел болуға үндеген, білім мен ғылымға, өнер мен кәсіп үйренуге шақырған «Қазақстан» газеті патша үкіметі тарапынан қысымға алынып жабылса, кеңес үкіметі кезінде де репрессияға ұшырап, архивке көмілді. Тек тәуелсіздіктің арқасында ғана арада 100 жылдан аса уақыт өт-кенде «Қазақстан» газеті өз елі-не, тәуелсіз Қазақстанға оралып отыр! – деп бастады дөңгелек үс-тел мәжілісі түрінде өткен шараны ашқан «Жайық Пресс» ЖШС бас директоры Жантас Сафуллин.
ҚР Парламенті депутаттары, та-рихшы ғалымдар, жазушылар мен БАҚ өкілдері жиналған тұсаукесер рәсімі «Қазақстан» газеті тура-лы деректі фильмді тамашалау-дан басталды. Жиналған қауым фильмнен ерекше әсер алып, ықыластана қол соқты. Жиында алғаш болып сөз алған жазушы, Ұлттық академиялық кітапхана-ның бас директоры Әлібек Асқар ағамыз бүгінгі шараның ерекше екенін атап айтты:
– Біздің кітапхана Астанадағы үлкен руханият орталығы сана-лады. Мұнда біз мәдениетімізге, әдебиетімізге қатысты құбылыс болып жатқан шығармаларды таныстырып отырамыз. Бірақ осы тұсаукесерлердің ішінде ел жақтан келгендер сирек, тіпті осы бірінші шығар. Сонау Орал-дан келіп, осындай шара жасап
жатқандарыңызға рақмет, құтты болсын! Сіздердің бұл жасаған шаруаларыңыз – қазақтың тари-хын жинаудағы бір әдемі қадам деп есептеймін. Ертеңнен бас-тап ел-жұрт «Қазақстан» газетін білетін болады. Біз бұл кітапты электронды кітапханаға да ен-гізіп, бүкіл әлем жұртшылығының игілігіне ұсынамыз, – деді Әлібек Асылбайұлы.
Бұдан кейін сөз алған халық-аралық «Заман-Қазақстан» газе-тінің бас директоры Ахмет Аляз «Қазақстан» 1911-1913» кітабының шығуы – Тәуелсіздіктің жемісі екен-дігін айтты.
– Мен әл-Фараби атындағы ҚазМУ-дың журналистика факуль-тетінде оқып жүрген кезімде қа-зақ баспасөзі тарихына қатысты осындай деректер табу қиын еді. Естуімше, «Қазақстан» газетін-де Түркия туралы, түбі бір түркі халықтары жайлы дерек көп екен. Кітаппен танысып, оқып шыққан соң бір мақала жазуға уәде бе-ремін. Қазақ-түрік байланыстарын зерттеп жүрген ғалымдар үшін де бұл кітап баға жетпес қазына бол-ды, – дейді халықаралық БАҚ бас-шысы.
«Назарбаев орталығы» ММ Мемлекеттілік, қауіпсіздік мәселе-лері және даму институтының бастығы Ерлан Ерназарұлы «Қа-зақстан» газеті туралы толық ақ-парат берсе, ҚР Парламенті депу-таты Шафхат Өтемісов "Қазақстан"
газетінің тарихта алар ерекше орнын атап өтіп, осындай игі іс-тер арқылы жастарды отаншыл-дық рухта тәрбиелеу қажеттігіне тоқталды. ҚР Парламенті депута-ты Самиғолла Оразов ағартушы, ақын Ғұмар Қараштың жерлесі екендігіне мақтанатынын айт-ты. Самиғолла Хамзаұлы кезінде Ғұмардың Көлборсыдағы зираты басына шағын ескерткіш орнату-ды ұйымдастырған екен. Келер жылы ақынның туғанына 140 жыл болатынын айтқан халық қалаулысы сол датаны өз дәре-жесінде өткізу керектігін ескертті.
Филология ғылымдарының кан- дидаты, баспасөз тарихын зерт-теуші ғалым Қайрат Сақ та жа-ңадан жарық көріп отырған жинақтың құндылығына тоқтал-ды. «Қазақстан» газетінің қазақ баспасөзі тарихында ұлт зиялыла-рының өз күшімен жүйелі түрде шығарған тұңғыш газеті екен-дігін айтқан Қайрат Өмірбайұлы жинақта «Қазақстан» газетінің фак-симилиясы, яғни түпнұсқасы қоса жарияланғаны зерттеушілер үшін өте құнды болғанын жеткізді. Жал-пы, осы жинақтың шыққанына ең қуанған – зерттеушілер, ғалымдар екенін айту ләзім. Шынында да, осы кезге дейін Мәскеу мен Санкт-Петербург архивтерінде ғана сақталған, әркімнің қолы жете бермейтін құнды дерек, қымбат қазына елімізге, Тәуелсіз Қазақстанға қайта оралды. Бұған
қалай қуанбасқа! Тарих ғылымдарының докторы
Жамбыл Артықбаев «Қазақстан» газетінің 1913 жылы тоқтауы сол кезде «Қазақ» газетінің шыға бас-тауымен байланысты болуы да мүмкін ғой деген ой тастады. Шы-нында да, етек-жеңі жиналмай да-лиып жатқан қазақ даласының сол кездегі зиялылары жұдырықтай жұмылып, ұлт үнін тарататын үн-қағаз шығаруға бір кісідей кіріс-кені рас.
Профессор Перизат Сейітқазы бұл кітаптың еліміздегі барлық ЖОО-лар кітапханасында болуы тиіс бағалы еңбек екендігін айта-ды. Ал «Қазақстан» ТРК Интернет жобалар бөлімінің жетекшісі Мей-рамхан Жәпек осыдан бірнеше жыл бұрын Мәскеу мен Санкт-Пе-тербург кітапханаларын аралап жүріп «Шіркін, осы «Қазақстан» газеті қашан кітап болып жарық көрер екен?» деп армандапты.
– «Қазақстан» газетінде Мұста-қым Малдыбаев есімді қараған-дылық азамат қазақтың тән сау-лығы, денсаулықты күту туралы бірнеше мақала жазған екен. «Кү-тін, күтінбесең аузыңнан шығар түтін» деген мақаласы бар. Одан бө-лек, «Қазақ дұрыстығы» газетінен Елеусін Бұйриннің өте еңбекқор-лығы туралы, өз шығармаларынан жинақ әзірлегені жайлы мәлімет көзіме түсті. Сондықтан қазақ баспасөзінің қарлығаштары сана-латын сол кезең басылымдарын-да бізге әлі белгісіз мол ақпарат жатыр, олар зерттелуі, ғылыми айналымға енуі тиіс, – дейді Мей-рамхан Сағынқызы.
Аласапыран жылдарда қазақ зиялыларының мың сан қиын-дықпен арпалыса жүріп шығарған «Қазақстан» газеті, міне, араға ға-сыр салып өз ұлтына, ұрпағына жетіп отыр. Сарғайған газеттің әр бетіндегі асыл сөз күні бүгін де қасиетті, қазіргі таңда да өте өзекті. «Ұлтшылдық» деген ұлы сезімнен өлердей қорыққан КСРО кезін-де қапасқа қамалған мұраның шаңын Ұлы мәртебелі Тәуелсіздік тазартты. Оқырманын қайта тап-қан «Қазақстаның» құтты болсын, Тәуелсіз Қазақстан!
Қазбек ҚұТТЫМұРАТұЛЫ,«Орал өңірі»,
Орал-Астана-Орал
Қадірлі батысқазақстандықтар!
«Степной Леопард» ЖШС ұжымы сіздерді Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік мерекесі-мен құттықтайды.
16 желтоқсанда біздің республикамыз тамаша мерекені – өз Тәуелсіздігіміздің 22 жылдығын атап өтеді.
1991 жылы Қазақстан Республикасының мем-лекеттік Тәуелсіздігі туралы Конституциялық заң қабылдағаннан бастап ел дамуында жаңа кезең бас-талды. Тәуелсіздік күні барлық әлемде мемлекеттік негізін бейнелейтін ең басты ұлттық мерекелердің бірі болып табылады.
Қазақстан үшін Тәуелсіздік күні тарихқа мемле-кет тәуелсіздігі туралы қасиетті идеяның бейнесі ретінде енді. Біз үшін Тәуелсіздік – бұл бәрінен бұрын бірнеше қазақстандық ұрпақтардың адамгер-шілік және саяси еркіндігінің мерекесі. Бұл күннің маңыздылығы – ұлттық ынтымақтастық сезімін күшейтіп, нығайтатындығында. Қиын кедергілер-ге қарамастан біздің еліміздің Тәуелсіздігінің әрбір қадамы әрқашан біздің жүрегімізде. Сіздерге және сіздердің отбасыларыңызға денсаулық, бақыт, жайлы өмір тілейміз.
Құрметпен,«Степной Леопард» ЖШС ұжымы
Орал қаласындағы «Зенит» зауыты 1993 жылдан бері мемлекеттік «Кеме жасау» бағдарламасын жүзеге асырып келеді. Содан бері аталмыш өндіріс ошағының конвейерінен шыққан 20 кеменің сауыры суға тиді.
Солардың бірі - биылғы сәуір айында суға түсіріліп, Жайық өзені арқылы Каспий теңізіне жол тартқан зымырандық-артил-лериялық «Орал» кемесі. Бұл ке-ме ҚР Қорғаныс министрлігінің тапсырмасы бойынша еліміздің Әскери-теңіз күштері үшін жа-салған болатын. Жаз-күз айла-рындағы сынақтан сәтті өткен
«Оралда» ту желбіреді
«Оралдың» 30 адамдық жасағына жақында Әскери-теңіз күштерінің Туын тапсыру және Туды көкке көтеру салтанаты өтті. Бұл шараға Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әскери-теңіз күштерінің бас қолбасшысы контр-адмирал Жандарбек Жанұзақов Астанадан
арнайы келіп қатысып, Каспийде-гі Отанымыздың шекарасы мен еліміздің экономикалық мүддесін қорғауға жауапты «Оралдың» жасағына қырағылық пен сәттілік тіледі.
- Осы салтанатты жиынның ашылу барысында Отанымыз-дың мемлекеттік гимні орында-лып, сосын барша тиісті әскери рәсімдер атқарылғаннан кейін Ту тапсырылған зымыранды-артиллериялық кеменің коман-дирі, аға лейтенант Қайрат Шар-шанқұлов Әскери-теңіз күштері басшылығын «Оралдың» экипа-жы өз міндет-миссиясын мінсіз атқаратындығына сендірді, - деп хабарлады редакцияға ҚР Қарулы күштері Әскери-теңіз күштері бас қолбасшылығы басқармасы-ның аға сардары, подполковник Құдайберген Медиманов.
Өз тілшіміз
Тәуелсіздік мерекесі қарсаңында, дәлірек айтқанда, желтоқсан айының он екінші жаңасында Темір Масин ауылдық округіне қарасты Бөрлі ауылында қос бірдей қуаныш жүзеге асты.
Биылғы шілде айында ауыл тұрғыны, жесір ана Жүсіпова Катюшаның үйі кенеттен отқа оранған болатын. Ойламаған жерден баспанасыз қалған от-басына аудан әкімдігі және осы ауылдың жомарт азамат-
Мейрам қарсаңындағы жақсылықтар
Малдәрігерлік кешеннің ветсанитары Айымхан Қабыловағакілт тапсыру сәті
үй-жайы басқа болғанымен, осы әулеттің үлкені Омаров Юнат ақсақал қиын жағдайда қалған ағайын-туысына үй тұрғызып берген азаматтарға өзінің ал-ғысын жаудырды. Келген көп-шілік қазақы дәстүрмен дәмнен ауыз тиіп, Құран оқылды.
Тура осы күні аталмыш елді мекенде ауылдық малдәрігерлік кешен ашылды. Жаңа ғимарат-тың лентасын аудан әкімі Нұрлан Рахымжанов пен өз қаржысын жұмсап, ғимаратқа жөндеу жұ-мыстарын жүргізген «Ерболат» шаруа қожалығының мүшесі Зинешев Ержан қиды. Өз кезе-гінде аудандық ветеринарлық станцияның басшысы Жаннұр
тары ұйытқы болуымен айна-ласы төрт айдың ішінде бірне-ше бөлмелі кең үй салынып, тұрмыстық жиһаздар сыйға тартылды. Осынау қоныстойға аудан әкімі Нұрлан Рахымжа-нов, аудандық мәслихаттың хатшысы Ерболат Таңатов, ауыл тұрғындары мен бірне-ше ауылдық округтің әкімдері қатысты. Алдымен сөз алған аудан әкімі Нұрлан Сағынтайұлы қиын сәтте ұйымшылдық таны-тып, баспананың тұрғызылуына қолұшын берген азаматтарға рақметін айтып, Катюша апай-ды жаңа қонысымен және игі-лікті шараға қатысушыларды Тәуелсіздік күнімен құттықтаса,
Батырханов жаңа кешен осы ауыл-аймақта төрт түліктің кө-беюіне және әр түрлі мал ау-рулары мен малдан адамға жұ-ғатын кеселдердің алдын алуға ықпал ететіндігіне сенім білдір- ді.
Тағы бір айта кетерлік жайт, осы аптаның бейсенбісінде Бөрлі ауылының тұрғыны І топ-тағы мүгедек Қалпақова Мүс-лима есімді анаға жеке оңал-ту бағдарламасына сәйкес, мүгедектер арбасы табыс етілді.
исатай ҚұРМАШЕВ,Темір Масин атындағы
ауылдық округ,Бөкей ордасы ауданы
Cенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл[email protected] 9әЛЕуМЕТ
МЕМҚызМЕТСенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл
Гүлбаршын ӘЖІГЕРЕЕВА,«Орал өңірі»
Бірлігі бекем, іСі көРкЕМ ұжыМ
Атам қазақ «Барыңды бағаламасаң, бағың кетеді» дейді. Егемендіктің, тәуелсіз ел болғандығымыздың арқасында елімізде қолға алынған мемлекеттік, салалық бағдарламалардың қарапайым адамдардың өміріне тигізіп отырған оң әсерін күнделікті тірліктен көруге болады. Алайда біздер газет бетінде көбінесе жекелеген адамдардың өмірінен мысалдар келтіреміз де, сол үрдістердің басықасында жүретін басқармалар мен департаменттердің, мемлекеттік қызметкерлердің тірлігінен нақты мысалдар келтіруді құнттай қоймаймыз. Сондықтан Ұлы мереке Тәуелсіздік күні қарсаңында мемлекеттік бағдарламалардың облыстық экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының ұжымына, қызметкерлеріне қандай жақсылық, қуаныш әкелгенін әңгімелегенді жөн көрдік. Басқармадағы басты байлық мемлекеттік қызметті мінсіз атқарумен қатар, олардың өмірлеріндегі оң өзгерістер өзге де ұжымдарға жұғысты болғай дейміз.
– «Жұмыспен қамту – 2020 жол картасы» аясында жастар прак-тикасы бағыты іске асырылуда. Кейбір өңірлерде «Жастар прак-тикасы» бағдарламасы бойынша республикалық бюджеттен бөлін- ген қаржы тиімсіз игеріліп отыр-ғаны айтылуда. Әдетте дипломды жастар жұмыс таба алмай, ата-аналарының көңілдерінен шығу үшін жұмыспен қамту орталықта-ры жолдаған кез келген жұмысқа баруға келісімдерін береді. Со-дан жаны қаламаған жұмысты атқаруда салғырттық танытады. Ақыр аяғында кейбіреуі тәжіри-бе мерзіміне шыдамай кетіп қала-ды. Облыстық экономика және бюджеттік жоспарлау басқарма-сына соңғы екі жыл ішінде осы бағдарлама бойынша 5 жас тәжі-рибеден өтуге келді. Солардың ішінен екеуі ғана біздің ойымыз-дан шықты. Олар жұмыс уақытын тиімді пайдалана білді. Көздері-нен жастықтың оты жарқылдап, қандай шұғыл тапсырма болма- сын құлшына кірісіп, мезгілінде сапалы орындауға тырысатын. Екеуінің алты айлық практика-сының мерзімі аяқталған тұста, басқармада бос орындар болды. Сондықтан екеуіне конкурсқа қатысып, бақтарыңды сынаңдар деп ақыл қостық. Мемлекеттік қызметке өту үшін тест сұрақ- тарына тыңғылықты дайындал-ған екеуі конкурсқа қатысып, барлық сыннан сүрінбей өтті. Өзі-міздің комиссия мүшелерімен әңгімелесуден өтіп, олардың бар- лық сұрақтарына жауап берді. Бұл үрдіс ашық өтті, оған «Нұр Отан» партиясынан, депутаттар корпусынан, тиісті құзырлы орын-дардан бақылаушылар қатысты. Басқармаға жастар практикасы- нан өтуге келген Ерлан Досов пен Мирас Дәулетов көзге түсіп, бүгінде бас маман лауазымына орналасып, мемлекеттік қызмет-шілер қатарына өтті. Олар үшін «Жұмыспен қамту – 2020 жол кар-тасы» өте бір жағымды бағдарла- ма болды. Жалпы жанамын деген, боламын деген, өсемін деген жас-қа біздің қоғамда барлық мүмкін- дік жасалған, - деді облыстық эко-номика және бюджеттік жоспар-лау басқармасының басшысы Рус-лан Бектемір.
Мемлекеттік қызметкер болу-
дың жауапкершілігі зор, себебі мемлекеттік қызметкер кәсіби ше-бер, жан-жақты дамыған, ой-өрісі кең адам болуы тиіс.
Басқарманың бас маманы Әсел Нұрғалиева бір жыл бойы тегін ағылшын тілі курсына қатысты. Еңбекқор жас «Болашақ» бағдар- ламасы бойынша 2013 жылдың мамыр айынан бастап Ұлыбрита-нияда адам ресурстарын басқа- ру бағытында білім алуда. 2012-2013 жылдары басқарманың бөлім басшысы Еркебұлан Ихсанов ҚР Президенті жанындағы Мемлекет-тік басқару академиясының мем-лекеттік және жергілікті басқару мамандығы бойынша магистрату-раны тәмамдады. Қазір ол Орал қаласының қаржы бөлімінің бас-шысы қызметін атқаруда.
- 2013 жылы басқарманың 9 қызметкері Қазақстан Республи-касының Президенті жанындағы Мемлекеттік басқару академия-сында қашықтықтан оқыту жүйесі бойынша біліктілік арттыру кур-старын оқып шықты. Бибігүл Қо-нысбаева, Ғалым Жұбанышев, Ер- шат Қазығұлов, Гүлмира Төлеге-нова, Райса Еркеғалиева, Вален-тина Гарбуз, Әсемгүл Әбенова, Мәншүк Демеуова, Жансұлу Құса-йынова сынды қызметкерлер оқу курстарының әр сағатын қалт жі-бермей, білімдерін көтеріп, сер-тификат алды. Осының барлығы мемлекеттің кадрлардың кәсіптік жағынан өсуіне қамқорлық жаса-уынан дер едік. Екіншіден, біздің басқармада басшылық тарапы-нан жас мамандарға қамқорлық көрсету басты назарда, - дейді басқарманың әкімшілік бөлімінің бас маманы Айжан Баекенова.
Басқарма қызметкерлерінің
кәсіптік білімін жоғарылатуға де- ген құлшыныстары жыл сайын артуда. Өйткені әр қызметкер жұ- мыс істеуге барлық жағдай жа- салған мына қоғамда білік-білі-мін арттырып, өз жұмыс орнында қайтарыммен қызмет жасауды міндетіміз деп біледі. Бір сөзбен айтқанда, әр маман бәсекелестік-ке қабілетті болуы тиіс. Облыстық экономика және бюджеттік жос-парлау басқармасы мамандардың білімін жоғарылату, біліктілігін шыңдау жұмыстарын үнемі на-зарда ұстаудың арқасында бә-секелестікке қабілетті басқарма болды десек артық айтқандық болмас.
- Бізде «Нұр Отан» партиясы- ның бастауыш партия ұйымы құ-рылған. Қызметке келген жастар-ды партия қатарына қабылдауды тәжірибелі партия мүшелерінің ұсыныстары бойынша іске асы-рудамыз. Елімізде жүзеге асыры-лып отырған әлеуметтік маңызы зор бағдарламалардың бірі «Қол- жетімді баспана-2020» екені бел- гілі. Ұжым басшылығы осы бағдар-ламаға қызметкерлердің барын- ша қатысуына, банктен басым көп-шілігінің шот ашып, салымдарын жинақтауға кірісуіне атсалысты. Нәтижесінде басқарманың бірне-ше қызметкерлері жаңа пәтерге ие болды, - деді басқарманың өңірлік даму және мемлекеттік органдар қызметінің тиімділігін бағалау бөлімінің басшысы Берік Айтқалиев. Бұдан басқа басқарма-ның жас маманы Жансұлу Құса- йынова жас отбасыларға арнал-ған бағдарлама «Жас отау» бағ-дарламасы арқылы жаңа пәтердің кілтін алды. «Екі балалы Жансұлу Нығметоллақызы пәтерді жас ана,
мемлекеттік қызметкер ретінде алды. Әріптесіміздің баспаналы болғанына ұжым болып қуандық, бүгінгі күні жас отбасы үшінші пер-зенттерін күтуде», - дейді Руслан Бектемірұлы.
Басқарманың әлеуметтік сала-ны дамыту бөлімінің басшысы Райса Еркеғалиеваның айтуын- ша, басқарманың жетістігі әр қыз- меткердің өз міндетіне жауапкер-шілікпен қарап қоюымен шектел-мейді. Бастысы, адамдардың, ұжым мүшелерінің бірлігі мен татулығы, үлкеннің жасы кіші қызметкерге көрсететін адами қамқорлығы да маңызға ие.
Аталмыш басқармада «Дип- ломмен ауылға» жобасы негізін-де БҚО бойынша мамандардың ауылдық елді мекендерге жұмыс-қа орналасуына мониторинг жүр-гізіліп отырады. Мысалға, 2013 жылы БҚО бойынша денсаулық сақтау саласында - 98, білім беру саласында - 356, әлеуметтік қам- сыздандыру саласында - 9, мәде-ниет саласында - 29, спорт сала-сында – 14 және ветеринария са-ласында 20 жас маман жұмысқа орналасқан. Осы бағдарлама қол- ға алынған 2009 жылдан бергі биылғы жылдың 1 желтоқсанына дейінгі аралықта 2770 жас ауыл- дық жерлерге барып, жұмысқа тұрды, еліміздің дамуына атса-лысуда.
Салауатты өмір салтын ұстану-дан да басқарма қызметкерлері қалыс қалмайды. Елбасының бұ- қаралық спортты дамыту жөнін-дегі тапсырмасына өз үлестерін қосуда. Биылғы қараша айында басқарманың шағын футбол ко- мандасы Қазақстан Республи-касының Ұлттық валюта – теңге-
нің 20 жылдығына орай ұйымдас-тырылған басқармалар арасында шағын футбол жарысында жүлде-лі 3-орын алса, желтоқсан айын-да Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті күніне арнал- ған шағын футбол жарысының ауыспалы кубогын иеленіп, же-ңімпаз атанды.
Облыстық экономика және бюджеттік жоспарлау басқарма-сының қызметкерлері мемлекет-тік бағдарламаларға белсене қа- тысып, мемлекеттің беріп отыр-ған мүмкіндіктерін тиімді пайда-лануда. Қорыта айтар болсақ, об-лысымыздағы қаржы – экономика саласындағы жетекші басқарма ұжымындағы игі істер өзге ұжым-дарға өнеге боларлықтай.
Ерлан ДОСОв, облыстық эконо-
мика және бюд-жеттік жоспарлау
басқармасы экономиканың
нақты секторын дамыту бөлімінің
бас маманы:
- БҚИТУ-ды бітіріп, қызмет таба алмай қиналдым. Өйткені қай жерге барсам да, еңбек өтілін сұ- райды. «Жастар практикасы» бағ- дарламасы бойынша басқармаға алты айлық тәжірибеден өтуге келіп, бөлім басшысы Әсемгүл Әбенованың басшылығымен жұ-мыстың қыр-сырын меңгеруге талпындым. «Жастар практикасы» бағдарламасы мен секілді тамыр-танысы жоқ, қарапайым отбасынан шыққан жастарға әуелі жұмысқа, одан кейін мемлекеттік қызметке тұруға мүмкіндік береді.
Мирас ДӘУЛЕТОв, облыстық экономика және бюджет-тік жоспарлау басқармасы өңірлік даму және мемлекет-тік құрылым-
дар қызметінің тиімділігін баға-лау бөлімінің бас маманы:
- Бөкей ордасы ауданына қа- расты Мұратсай ауылының тума- сымын. 2011 жылы Астана қала- сындағы Еуразиялық гуманитар- лық университетін қаржы маман- дығы бойынша тәмамдадым. Жұ- мыс болмады, содан 2012 жылы Жәнібек ауданындағы Ақбастау жастар қоғамдық бірлестігіне же- текшілік еттім. Биылғы ақпан айын- да облыстық экономика және бюджеттік жоспарлау басқарма- сына жастар тәжірибесінен өтуге келдім. Тәлімгерім Берік Айтқа- лиевтің басшылығымен жұмысым- ның ішкі иірімдеріне қаныға түс- тім. Ол кісінің ағалық ақыл-кеңе- сіне, қамқорлығына айтар алғы- сым шексіз. Ауылдағы қарапайым отбасынан шыққан, жоғарыда отырған жарылқаушы «көкесі» жоқ мен секілді жастарға «Жастар практикасы» бағдарламасының шапағаты тиюде. Бүгінде мем-лекеттік қызметке өтіп, осында тұрақты жұмысқа қалдым. Жалпы, ұжым өте тату, бір-бірін қолдап, демеу көрсетеді. Осындай ұжым- ға тап болғаныма қуаныштымын.
Cенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл11
АуыЛ-АйМАҚ
Елбасы Н.Ә.Назарбаев өзінің «Қазақстан – 2050» стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Жолдауында ең алдымен халықтың тұрмысын, оның әлауқатын жақсартуға бағытталған әлеуметтік бағдарламаларды жүзеге асыруды көздеді. Сол бағдарламалардың бірі «Жұмыспен қамту 2020 жол картасы» жұмыссыздық деңгейі төмендеп, халықтың жағдайы жақсаруына сеп болуда.
Тасқала аудандық «Жұмыс-пен қамту орталығы» бағ-
дарламаның негізгі бағыттарын басшылыққа ала отырып, аудан тұрғындарымен жұмыс жүргізуде. Тұрғындарға бағдарламаны наси-хат мақсатында барлық елді мекен-дерде аудан басшыларымен бірігіп насихат жұмыстары ұйымдасты-рылып келеді. Бағдарламаның әр
бағытын түсіндіре отырып, оның ауыл тұрғындарына тиімді және жеңілдіктердің бар екені айтылып, нақты істер қолға алынуда.
Аудан бойынша 2013 жылы «Жұмыспен қамту - 2020 жол кар-тасы» бағдарламасының I бағыты «Инфрақұрылымды және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықты дамыту есебінен жұмыспен қам-туды қамтамасыз ету» бойынша ағымдағы жылы жоспар бойын-ша 7 адамды жұмыспен қамту жоспарланған болатын. Ынтымақ, Амангелді, І Шежін дәрігерлік пункттерге және Ы.Алтынсарин орта мектебінің оқушылар жа-тақханасын күрделі жөндеуге құ-
рылыс жүргізген мекеме басшы-ларымен келісе отырып, 13 адамды жұмыспен қамтыдық.
«Ауылда кәсіпкерлікті дамыту арқылы жұмыс орындарын құру және тірек ауылдарды дамыту» IІ бағыты бойынша 2012 жылы республикалық бюджеттен 150 млн. теңге бөлініп, қаржы несие алушыларға жеткізілді.
«Орал» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» АҚ жариялаған конкурсқа 20 несиелік серік-тестігі қатысып, 10 серіктестік жеңімпаз болып танылып, 56 адам бағдарламаның қатысушылар құрамына енгізілді.
Несие алғандардың 31-і мал шаруашылығы, 10-ы тас шығару, 5-еуі пластикалық терезе, есік жасау, 10-ы жеке ісін кеңейту-мен айналысады. Олардың 10-ы жұмыссыздар, 23-і - өзін-өзі жұ-мыспен қамтығандар және 3 адам аз қамтылғандар санатында. Осының ішінде жастар саны - 15, әйелдер - 19.
Несие алғандар 10 әлеуметтік жұмыс орындарын ашып, жұ-мыссыз тұрғындарды жұмысқа тартты. Ағымдағы жылы 47 аудан тұрғыны несие алып жұмыстану-да. Несие алғандардың ішінде 4 адам жұмыссыздар, 2 адам - III топ мүгедегі, 1 адам белгіленген мер-зімге дейін зейнеткерлікке шық-қан, 38-і - өзін-өзі жұмыспен қам-тығандар және 2 адам өзін-өзін ішінара жұмыспен қамтығандар санатында. Соның ішінде жастар
саны - 7, әйелдер саны - 19.Ағымдағы жылы несие алған
«Наурзалиев Е.К.» шаруа қожалығы, жеке кәсіпкер «Жанакова», жеке кәсіпкер «Шебер» және «Абзал» шаруа қожалықтары әлеуметтік жұмыс орындарын ашып, «Жұ-мыспен қамту орталығы» мемле-кеттік мекемесі арқылы 10 адамды жұмыспен қамтып отыр.
Бағдарламаның жастар мен жұ-мыссыздарға тиімділігінің бірі – үшінші бағыты. Бұл бағыт заманға сай мамандық иелерін дайындау-ға, кадрлардың біліктілігін артты-руға және тәжірибесі жоқ жас ма-мандарға жол ашады.
«Жастар тәжірибесі» аудан-да білім мекемелерін бітірген, бірақ әлі өз орындарын таба ал-май жүрген жастарды тұрақты жұмыспен қамтуды, оларға қолдау көрсетуді көздейді. 2012 жылы 35 адамға жастар тәжірибесін ұйымдастыру жоспарланған болса, тәжірибеден өтуге 58 жас маман жолданды, оның 25-і еңбек шарт-тары аяқталғаннан кейін тұрақты жұмысқа орналасты. Ағымдағы жылы 47 мекемеден өтініш түсіп, жастар тәжірибесі бойынша ме-кеме-кәсіпорындарға 48 адам жолданып, келісімшарт жасалды. Қазіргі таңда 11 жас жұмысқа ор-наласып, еселі еңбек етіп жүр.
Соңғы жылдары ауылдағы шаруа қожалықтары және кәсіп-керлер әлеуметтік жұмыс орын-дарын ашу тиімді екенін түсінуде.
Өйткені бұл – жұмысшыларға
Атқарылған іс аз емес,АуҚыМды МіндЕТТЕР дЕ бАР
жалақыны көбейтіп, жұмысшылар санын арттыруға мүмкіндік бе-ретін бағдарлама. Сол себепті әлеуметтік жұмыс орнына өтініш беру жыл сайын жиілеуде.
2012 жылы 73 адаммен келісім-шарт жасалып, әлеуметтік жұмыс орнымен қамтылды және еңбек шартының мерзімі аяқталғаннан кейін шаруа қожалықтары мен жеке кәсіпкерлер 37 бағдарлама-ға қатысушыны тұрақты жұмысқа қабылдады. Ал биыл осы игілікті іс жалғасын тауып, 105 әлеуметтік жұмыс орны ашылып, 137 адам жұмысқа жолдама алды.
Ағымдағы жылы кәсіптік оқуға 15 адам жолданып отыр. Биылғы жылдың ерекшелігі 4 жақты келісімшарт жасалып, оқу аяқталғаннан кейін оны бітіруші-лер тұрақты жұмысқа орналасуға мүмкіндік алды. Оқуды аяқтаған 64 бағдарламаға қатысушының 57,8 пайызы жұмысқа орналасты. Оның көпшілігі жұмыспен қамту орталығы арқылы орналастырыл-ды.
Аудандық жұмыспен қамту ор-талығы бағдарламаның орында-луына жан-жақты әрекет жасап, аудан тұрғындарын жұмыспен қамтуға ықпалын тигізер бар мүм-кіндіктерді пайдалана бермек.
Жәрдемғали БАЛЫҚОВ,Тасқала аудандық
жұмыспен қамту орталығының директоры
Қазіргі таңда облыс көлемінде ауылдық елді мекендерді газдандыру жұмыстары жоғарғы қарқынмен жүруде.
Теректі ауданына қарасты Ақ-соғым, Шағатай ауылдарында осы игі іс жалғасын тауып, Тәуелсіз-дік мерекесі қарсаңында көгілдір отынның алауы жағылды.
Ақсоғым ауылындағы салтанатты рәсімде сөз алған аудан басшысы Жеңіс Серікқалиев: - Атаулы мей-рамымыз қарсаңында ауылымызға көгілдір отын жетті. Жыл санап түлеп келе жатқан өңірімізді одан әрі өркендету мақсатында бір-сыпыра елді мекендеріміз газ-бен қамтамасыз етіліп отыр. Айта кетейік, газ құбырын жүргізу жұмыстарына мемлекет тарапы-нан 5,3 млрд. теңге қаржы бөлінді. Жалпы, қос ауылға да екі жылға жоспарланған газдандыруды қыс-қа мерзімде орындап отырған «БатысГазСтрой» ЖШС директоры Сапарғали Айтқалиев пен жеке кәсіпкер Әнуар Мардановқа ауыл тұрғындары атынан алғысымды білдіремін, - деді өз сөзінде.
Газ алауын жағу рәсімін аудан әкімі Жеңіс Серікқалиев пен ау-дандық мәслихат хатшысы Мерхат
Қос ауылдағы қуаныш
Көгілдір отынМАздАды
Тәуелсіздік мейрамы таянғанда Ақжайық
ауданының Көнеккеткен және Қамыстыкөл
ауылдарына газ құбыры жеткізіліп, олардағы
54 тұрғын үй көгілдір отын желісіне қосылды.
Жаңа жылға дейін тағы 60қа тарта үй табиғи
газдың рақатын көрмек деп күтілуде.
БҚО энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы басшысының мін-детін атқарушы Бекет Тұрсынов және аудан әкімінің орын-басары Тимур Шиниязов газ келу салтанатына қатысып, сөз сөйледі. Сондай-ақ салтанатты шарада газдың алауы жағылып, ауыл тұрғындары осы жақсылық-қа сеп болған ел азаматтары мен жергілікті билікке алғыс айтты. Ардагерлер кеңесінің төрағасы Саташ Бақтияров, «Ба-тысстройгаз» ЖШС-ның дирек-торы, Қазақстанның құрметті құрылысшысы Сапарғали Айт-қалиев, “Нұржан” ЖШС-ның директоры Әлжан Досмақов та тұрғындарды әлеуметтік қуаныштарымен құттықтады.
Жұмашев атқарды.Содан соң бұл жарқын іс Ша-
ғатай ауылында жалғасын тапты. Аталмыш жиын барысында аудан әкіміне қоса, аудандық мәслихат депутаты Ғалия Ғаббасова шаға-тайлықтарды құттықтады.
Аудан әкімі Жеңіс Серікқалиев пен ардагер ұстаз Сайын Құбаш көгілдір отын алауын тұтатса, ал ақжаулықты әжелер шашу шашты.
Аудан әкімі Жеңіс Серікқалиев Айбековтердің пәтеріне арнайы бас сұғып, қуаныштарына ортақ-
тасып сый көрсетті.- Көреген кемеңгеріміз - Елба-
сымыздың салиқалы саясатын жүзеге асыру барысында ауылы-мыз күннен-күнге нұрлануда. Ауы-лымызға ауыз су келіп, көңіліміз бір көтеріліп қалып еді, міне, өзде-ріңіз куә болғандай, көгілдір отын желісі де үйімізге жетті, - деп ауыл тұрғыны Жеміс Айбекова қуаны- шымен бөлісті.
Самал ЖАМЕТ,Теректі ауданы
«Жұмыспен қамту - 2020 жол картасы»
Жайықтың сол жағалауын-дағы жеті ауылға газ құбырын жеткізген мердігер «Батыс-стройгаз» ЖШС осы мақсатқа 700 млн. теңге қаржы жұмса-ды. Ал ауылдағы үйлерді газға қосқан жергілікті «Нұржан» ЖШС болып табылады. Округ-тен бұл жұмысқа 13 адам тар-тылды. Қазіргі таңда Көнек-кеткен ауылы бойынша 5,8 км, ал Қамыстыкөл ауылында 1,2 шақырым газ құбырлары жүр-гізілген.
Округтегі әлеуметтік нысан-дарға газ құбыры келесі жыл-дың басында қосылады деп күтілуде.
Тілес ЖАЗЫҚБАЙ,Ақжайық ауданы
Cенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл12
Желтоқсан көтерілісі деп те жаңылыс айтып отырғанымыз жоқ. Бұл – ешқандай елеусіз «оқиға» емес, қазақ жастарының ұлттық рухы атой салған екі күндік көтеріліс. Адамзат тари-хында бір күндік толқулардың да «тұз», «нан көтерілісі» атауларын алғаны мәлім. Көптен бері еліміз-дегі қоғамдық ұйымдардың же-текшілері, зиялы қауым өкілдері, сол 17-18 желтоқсан күндеріндегі ереуілге қатысушылар да оны «оқиға» емес, «көтеріліс» деп атау-ды барған сайын батыл талап етіп келеді. Олардың қатарында ҚР Парламентінің депутаты Азат Пе-руашев пен «Желтоқсан ақиқаты» сынды қоғамдық ұйымдар бар.
Қыстың сол бір ызғарлы күндері қазақ жастары респуб-лика басшылығына неге өзге ұлт өкілінің тағайындалғанына наразылық білдіріп, көп болып жиналып, биліктен түсінік алуға барған-ды. Сол көптің біреуі - бүгінде Орал қаласында тұратын жалпақталдық Әлібек Тәутенов. Ол төтенше жағдайдың алдын алу құрылымдарының бірінде еңбек етеді. Елуді еңсеріп қалған азамат,
Жан сыздатқан жЕЛТоҚСАн
матының әуежайы, Талғар ауылы жағына желкелеп апарып тастаған да, жөніне жүре берген. Солар дың ішінде жүрген қоғамдық тәртіп сақшысы, ұлты қазақ, мосқалдау майор:
- Шырақтарым, жағдайды ушық-тырмаңдар! Үйлеріңе қайтыңдар! - деп, жылы үнмен қамқорлық таны-та сөйлегесін, ішінде Әлібек бар, басқасы бар сол жерден дереу кетті. Кетпеске де шарасы жоқ еді.
Тағдыр жалпақталдық жігітке оң көзімен қараса керек. Көтері-лістен кейінгі қым-қуыт күндерде, сірә, құзырлы орындардың на-зары негізінен студент жастарға ауып, жұмысшылар көп елен-беген сыңайлы. Ал Әлібек тек жәй жұмысшы емес, өндіріс оза-ты болатын. 1985 жылы әскер қатарынан оралған ол Алматы қаласындағы тұрмыстық аспап-тар жасайтын зауытқа жұмысқа кірген-ді. Алғашында қарапайым жұмысшы болған оның техникаға бейімдігін байқаған шеберлер атақты «Алматы» кір жуу машина-сын құрастыру цехына ауыстыр-ды. Сөйтіп, таңдаулылар қатарына еніп, мақтау-марапатқа ие бола бастады. Оны бірден байқап, өсі-ріп жүрген де өзге ұлт өкілдері, соның ішінде орыстар.
сезгесін, уақытша орын ауысты-руды қалапты. Өзіндей «күдікті» көптеген қазақ жігіттерімен бірге 1989 жылы Алматыдан Хабаровск аймағына кетті. Осындағы Свет-логорск қаласына келіп тұрақтап, бетоншы болып жұмыс істеді. Он айдан соң, жас жұбайымен елге оралуды ұйғарды. Ауылына келсе, тыныш екен. Мұны ешкім сұрап, тумаларын мазаламаған. Арада жылдар өткен соң, облыс орта-лығына ауысты.
- Бізге енді жетпей тұрғаны - қоғамдық ұйым құру, - дей-ді Әлібек Тәутенов. - Меніңше, Орал қаласының өзінде он шақты «желтоқсаншы» бар. Солардың бірі - жерлесім Ақылбек Қуан-ғалиев. Екінші жерлесім Аман-гелді Мырзағалиев те аман-сау. Маңғыстауда вахталық әдіспен жұмыс істеп, күнделікті нәпақа-сын тауып жүр. Өзге аудандарда да баршылық. Әзірге басымыз қосылмай жүр.
Айтса, айтқандай. Мәселен, Жәнібек ауданында сонау 1986 жылы желтоқсанның сұрапыл күн-дері көтеріліс алаңындағы қазақ жастарының қатарынан табыл-ған Талғат Аққойшин, Сүйінғали Шүкіров сынды азаматтар өмір сүріп жатыр.
Серік иХСАНҒАЛи,«Орал өңірі»
- 16 желтоқсан күні ертеңгілік жатақхана ішінде жуынуға шық-сақ, айнала жүгірген жастар. «Қонаевты орнынан алып, шет-тен Колбинді әкеліп қойыпты. Елден бір қазақтың табылмағаны ма? Намыс қайда?» деген жер-жерден шу шыға бастады. Жас-пыз ғой, әлі ештеңенің байыбы-на жетпесек те, көп дүрмекке қосыла біздер де Үкімет үйі алдындағы орталық алаңға бар-дық, - деп сол күндерді Раушан есіне алады.
Бұлар алаңға келгенде жиналған жастардың қарасы едәуір молайып қалыпты. Бір таңғаларлығы, алаңда жиылған тек қазақтар ғана, өзге ұлт өкіл-дері көзге шалынбайды. Жиыл-ған жастардың қолдарында та-лап-тілек жазылған плакаттар бар. Бәрі де желең қалпы жұқа киінген. Яғни олардың қауіп-қа-тер күтпегендері айдан анық. Жастар патриоттық рухтағы ән айтып, талаптарын қойып, «Қа-зақ еліне қазақ басшы керек!», - деп жиналғандардың тобын мо-лайта түсті.
Раушан бір бөлмеде жа-татын құрбылары Света, Рая, Ақмаралмен бірге алға қарай жүргендері сол еді, мұздай қаруланған солдаттар кейін қарай қуып тастады. Ит қосып, өрт сөндіретін машинадан су шашты. Тіпті солдаттар қолдарындағы резіңке сойылдарымен қыз-жігіттерді сабап, автобустарға тиеп жатты. Осы дүрмектің ішінде әскерилер арқасына үс-ті-үстіне резіңке сойыл тиген жап-жас қазақ қызы Раушанды да ес-түссіз күйде автобусқа тиеп, қала шетіндегі алаңқайға лақтыра салды. Әйтеуір, көретін жарығы бар екен. Жон арқасы білеудей боп іскен Раушан аман қалған құрбыларымен бірге тәлтіректеп, жаяулата қалаға келеді. Жатақханасына оралып,
ешкімге тіс жармастан жатып қалады.
1987 жылы Раушан ауылы-на оралды. Осы жылдың тамыз айында жымпитылық жігіт Орынғалимен сөз байласып, шаңырақ құрды. Бүгінде Рау-шан аудан орталығындағы ау-рухананың хирургия бөлімін-де кіші медицина қызметкері. Орынғали мен Раушанның көз қуаныштары балалары Сыр-лыбай мен Айдана – бір-бір мамандықтың иелері.
Жыл сайын желтоқсан айы туғанда Раушан сол бір аза-лы күндерді еске алып, доста-рымен хабарласуды әдетіне айналдырған. «Сол кездегі жан түршіктіретін оқиғалар әлі көз алдымда. Алаңда өр-шелене сөйлеген Қайрат Рыс-құлбековтің бейнесі жадым-да жақсы сақталып қалыпты. Арқама тиген сойылдың таңба-сы көпке дейін жазылмады, - дейді Желтоқсанның куәгері, жымпитылық Раушан қарын-дасымыз.
Мүсірбек АЙТАШЕВ,Сырым ауданы
Сол күндердіңкуәгЕРі
Әңгімеміздің кейіпкері Раушан Алдиярова – Жосалы ауылының тумасы. 1985 жылы мектеп бітірген ол өзге құрбықұрдастары сияқты арман қуып, Алматыға жол тартты. Білім алуға ниеттенген жас қыздың Алматыдағы политехникалық техникумға құжаттарын тапсырғанмен, жолы болмай, конкурстан өтпеді. Содан ауылға қайтуға намыстанған ол қаладағы құрылыс саласы мамандарын даярлайтын арнайы колледжге құжат өткізіп, жатақханаға орналасып алады.
Ұлт намысы жалын атып жанында,Дақ түсірмей қазақ деген арына.Қайрат аға, жанын қиған ел үшін,Артық туған Тәуелсіздік бағына.
Бақыттымын, мен бүгін бақыттымын,
Алтын шуақ –Тәуелсіз атып күнім.
Батыр туған ұлдардың арқасында,
Шырқалады әлі де жаһұтжырым.
Ширығусыз еркіндіккежетер ме ек,
Бодан болып, күнің болыпөтер ме ек?!
Қазақ елі аузымдағы ұраным,Мақтанышым - Көк байрағым
көтерген.
Міне, жүрек қуаныштан бұлқынған,
Туа берсін саған тартқанөршіл жан.
Айналайын дархан далам, өзіңнен
Қайтпас қайсар Қайрат аттыұл туған!
Арайлым ҒАБДРАХОВА,Жаңақала ауданы
Тәуелсіздік
Ресми дерек бойынша 1986 жылғы Желтоқсан көтерілісінен 5 мың адам зардап шегіпті. Бірақ осы көрсеткіштің өзі де толық емес. Демек, желтоқсан көтерілісінің толық ақиқатының ашылар күні әлі де алда. Оның қасында алпауыт швейцар банктері өздерінде неміс нацистерінің өлім лагерьлерінде құртылған жебірейлер мен сығандардың алтынкүмісі, асыл тасы барын соғыс біткеннен кейін елу жыл өткесін мойындады емес пе?!.
екі ұлы бар. Жұбайы Сәния салық саласында қызмет етеді.
- Әлі күнге дейін сол күндер есімнен кетпейді, - дейді бүгінде жайсаң азамат ағынан жарыла, - Кейде көңіліңді еріксіз сескену сезімі билейтіні де бар. Қанша де-генмен, көзбен көрген жадыңнан шықпайды ғой...
Бір жақсысы, алаңдағы жас-тардың қарсыласу қозғалысына қатысқан Әлібек аса көп зардап шекпепті. Тұщы етіне ащы таяқ тигенімен, оларды басқалардан бөлектеп қуған жазалаушылар Ал-
- Біз алаңға орыс халқына қар-сы наразылық білдіріп шыққаны-мыз жоқ, - деді Әлібек, - Өзге ұлт өкілдері секілді, қарапайым орыс-тың да талай жақсылығын көрдім. Сондықтан ондай ойымыз болған да емес. Орталықтың озбырлық әрекетіне қарсылық көрсетуді бәзбіреулер күні бүгінге дейін теріс түсіндіруге тырысып бағады.
Міне, сол өзі айтқан қарапайым жандардың қамқорлығы шығар, ол әрі қарай алаңсыз жұмыс істеп, жатақханада өмір сүрді. Алайда түбінде тіміскілеудің таяғы тиерін
Қазір республикада да, об-лыс орталығында да сан алуан қоғамдық ұйым әрекет етеді. Ол дұрыс та. Тек өңірімізде желтоқ-сан көтерілісіне қатысушылардың әлеуметтік мүдделерін қорғайтын қоғамдық ұйым жоқ. Желтоқсан-шылардың алды елу жастан асса, соңы соларды өкшелеп келеді. Сондықтан олардың әлеуметтік мүдделерін (тегін емделу, пәтер кезегі, қосымша өтемақы т.б.) тек қоғамдық ұйымның заңдық негіз-де қорғай алатыны еш талас ту-ғызбайды.
ЕЛ-жұРТ
ТАҒзыМСенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл
Тудырып пікір таласын,Жайым жоқ елді екшемек.Бөлмеймін қазақ даласын,Жетісу, Жайық,Көкше, – деп,... Сайраттың құмбыл
құс тілде,Жанымның жаз ағыстарын.Тілегім сенің үстіңде,Кіндік жұрт – Қазақстаным, -
деуі айта салған жай ғана елжі- реу емес. Отан-анаға деген баға-сы өлшеусіз, аясы айбарлы ұғым. Туған Отаны үшін өмір сүру ақынға астам шабыт сыйлайды.
Сағаттың қай өлеңінен болма-сын туған жері – Жайық жағасын құлындай сүйген мейірім көреміз. Оның анасына аңсар сәбилік се-зім шоғы өлеусіреп көрген жоқ. Туған жеріне де солай. Кіндік қа- ны тамған жері Тайпағынан бас- тап тұтас Қазақстанды айқара құ- шады, адамзаттық махаббат ту-ғызады. Батысы, шығысы деп бө-лектемей, бәрін біртұтас елім деп түсінеді, ұрпаққа үкілі үміт етеді.
Қаратау жері – қазынам,Толағай істен тапты ырыс.Сылыңғыр Сырдың жазынанСырғасын тақты ақ күріш.Даңқтан дархан, дәулетім,Шабыттың шоғын шат үстеп.Бөлмеймін баба әулетін,Оңтүстік, Шығыс, Батыс деп,
- деуі осы тұтастықтың туын кө-терген жанның түпкі мақсаты, түп- сіз арманы. Сөйтіп, ақынның бо-йынан Отанымызға деген өндір ой, кемел келбет танимыз. Елінің түп-төркінін түгендеп жүрген жас ақын балаң кезінен-ақ бағын ту- ған елге байлаған сияқты.
– 1964 жылы Есенсайда мек-тепте оқып жүргенде (Сағат ме-нен бір сынып төмен оқыды) КСРО-ның сол кездегі бірінші бас- шысы Қазақстанның солтүстік об-лыстарын Ресейге, оңтүстік об- лыстардың жекелеген ауданда-рын Өзбекстанға қосуға ұйғарым жасаған болатын. Осы бір бөл-шектеуге наразы болған Сағат өлең шығарып, оны мектепке та-ратып жіберді. Соның соңғы екі жолы есімде қалыпты:
Бөлшектеп қарар жер-суын,Қазақта кінә жоқ еді..., – деп
аяқталатын. Бұл “листовка” мек-тепте әңгіме болып, соңынан ел құлағына жетті. Сағаттың осы әре-кетінің соңы оны жазалап басқа мектепке, Калмыковқа ауыстыру- мен тынды, – дейді есенсайлық Са-нат Қауынбаев. Сөйтіп, 15-16 жа- сар баланың Қазақстанды бөл- шектеуге қарсы әрекеті баланың ісі емес еді.
Арманыма айта аладыкім ілік,
Қаршадайдан жетектедіжыр-үміт.
Мен табынсам,Отаныма табындым,
Отан деген әрдайымда ірілік, - деуі отаншыл ақынның жай айта салған сөзі емес шығар. Оның бо-йында осы бір асыл ұғымға деген құрметі шексіз, бағы баянды.
Сағат ақынның санасына сал-мақ салған шумақтардан суырт-пақтай отырып сансыз ойға өзің
сапар шегесің. Бәріміз де адам-быз. Туған жеріміз, өскен орта-мыз, отауымыз бар. Ең бастысы, Отанымыз бар. Адамдар бар. Әр жеке адам Отанға қызмет ету ке-рек. Ал Отанға қызмет ету деген сөз, бір-бірімізге қызмет ету деген сөз. Сөйтіп, ақиқат сөзге анықта- ма берудің қажеті жоқ шығар.
Тазаласаң тірліктіңтабан ысын,
Сайрағаны-ай, жарықтықсана құсым.
Атан қайрат адамнанжаралып ең,
Не жақсылық жасадың адам үшін, – деп өзімізге өзекті сұрақ қояды.
Сөйтіп, адамдар бір-біріне се-нім мен қамқорлық төрінен қа- рар болса, бұл – Отанға деген құрмет, болашаққа деген үлкен үміт көрігі. Оның Отандық ұғымы парасатқа байлам жасайды, па-йым-топшылауы тұнық. Сөйтіп, ақынның туған еліне деген шексіз ізеті мен ықыласын айтып тауыса алмасың анық. Ол үрер ит пен тіл-сіз тасқа да елжірей қарайды.
Таңертеңнен тұңғиықтүнге шейін,
Жүрегімнен жекенсалжырды есейін.
Жалғыз итің үрмедімаған қарап,
Мылқау жатқан таспен де тіл-десейін, – деп, бойындағы ыстық сезімін туған ауылына арнайды. Ал туған ауыл мен Отанның айыр-масы жоқ.
Болмасақ та бақтағыбұлбұл дарын,
Бүгінде жыр баланыңбілдім дәмін.
Отаныма мен қашандәлелдеймін,
Даналығын дәріптер ұлдыңбарын.
Мәртебеңді мадақтапенді керім,
Еркін елдің бағындатең күлемін.
Отаным деп ғұмырдыбастап едім,
Отаным деп бітеді соңғы де-мім, - деуі екі ақынның бірінің аузы- на түсер сөз емес. Бұл – тынысы кең, зейіні биікте тұрған азамат- тық жыр.
Ақын өлеңдерінің бір шоғыры осы тәуелсіздік таңына арналған. Еркін елдің етегі кең, жолы ашық. Бұл барша халықтың аңсар арма-ны, мұңды мұраты. Бәрімізге та- ныс жай және ақиқатқа қаралық-шы. Қақпанға түскен арлан өзінің аяғын шайнап, қиып, құтылып ке- теді екен. Сөйтіп, тәні жаралы болса да, жаны жаралы болмай-ды. Сөйтіп, бостандықтың, тәуел-сіздіктің таңы тәтті, жолы ашық. Бұл – барша адамзаттың мәңгілік аңсар арманы.
Жойқын жігер – оң қанат,Өкінуден жоқ қызық.Күрең қаны сорғалап,Артқы аяғын кетті үзіп.Айдай әлем - ақ құсым,Көңілдерге қосқан құт!Тірліктен де тәттісің.Тәуелсіздік!Бостандық! - деуі осы бір ең
ыстық, ғажап тірліктің шашар сәу-лесін бойына сіңіруден туған сіл-кініс ошағы.
Иә, Сағат тәуелсіздіктен бұ-рын о дүниелік болды. Бірақ елі- нің ертеңіне елеңдеп, қадір-қасие-тін танытып кетті. Шыншыл, ақи- қатшыл жан еді. Қоғамдағы бо-лып жатқан өзгерістерге батыл ой жіберіп, салмақтап, саралай біле-тін. Коммунистік қоғамның кел- бетін, оң-терісін ақтарып отыру әдеті еді. Сондықтан да болар, түрменің дәмін көп татты. Бүгін-де ойлап отырсам, көкірегі ашық батылдығы, ақиқатты бетке айтар мінезі “мін” болған. Ал түрмеге қа- маларда “арақ ішкен” деген же- леуі құжаттарға жамырай жазы-лып жүргенін қайдан білейік. Та-лантты жастың табиғаты, сөйтіп, кісілік келбеттен де биік күй та-нытады. Көкірегінде қалыптасқан ащы ақиқатты ашып айтам деп әділдік тапқан жоқ. Сөйтіп, тарлан талант түпсіз түрмеде торықты. Өлеңінің от жанарын, тысын тү-сінгенмен, астарын ақтара алмап-пыз. Ақындық ақиқаттың биігін ұғыппыз да, шырқау шегіне бой-лай алмағанымыз өкініш.
Мақтан етіп елімніңұлан даңқын,
Шабыттана шырқаймынбұл әнді әр күн.
Осыдан 30 жыл бұрын ақын Сағат Әбдуғалиев өмірден озды...
Тәуелсіздік және СағатБолашақтың тауына
ұшты биік,Коммунистік қанатпен қыран халқым, – дейді де,О, бостандық, байлаудағы
бір несіп,Сан қиялда көбесінен
сынды есік.Туған жердің ұлылығын
жырлайды ол,Туған жердің түрмесінде күй
кешіп, – деп әлеуметті астарлы ойға қалдырады. Сөйтіп, туған жер-дің ұлылығын ұрандай отырып, жоғарыда айтқандай, “қақпанға түскен қасқыр” күй кешеді. Қал-ғанын өзіміз салмақтап алалық.
Сағаттың ана тіліне деген кө-кірек күйі керемет. Ол осы бағыт- та талай тіл безеді, ой өрді.
Даламнан отаршылдықмазақты үрлеп,
Ғасырым көрсетедіғажап құрмет.
Туған тілде айтамынмен әуелі,Ұлан ғайыр ұлтпын деп.Қазақпын деп, – дегені тек өзі-
не ғана жарасатын сияқты. Туған тілінің түпқазығына айналу – екі қазақтың бірінің қолынан келе бермес шаруа. Ол осы жолда шын шаршайды, шалдығады. Бірақ ал-ған беті анық, айтар ойы ақиқат. Сөйтіп, туған тілінің қамқоры, та-мырына нәр берер тамшысына айналғалы қашан.
Жүйткіген машинаныңжүрісі ұңғыт,
Кеткендей қолтығынаұры сүңгіп.
Қазақ тілін білмегенқазақ үшін,
Бұзылды ақсақалдың түрі сұмдық, – деп ар етер ана тілінің әрлім-берлім тірлігіне ақсақалдық тұжырым жасайды. Қазақ тілін барша қазақ білу керек. Онсыз тіл мәртебесі көтерілмейді. Тілге де- ген таным түзелмей, тіл терезесі ашылмайды. Міне, ақиқатты ақ-тарған ақын өмір мінбесіне өлмес өтініш қалдырған. Тәуелсіздіктің де басты белгісі тіл құдіретін та- ну, мойындау болмақ.
Тілес ЖАЗЫҚБАЙ,Қазақстан Журналистер
одағының мүшесі
Ақиқат деген шындық. Шындықтың оты боп өткен ақынның бірі – Сағат Әбдуғалиев. Дарыны даралыққа жол ашқан, арыны ақиқатқа бас тіреген, кезінде Жұбан, Қадыр сынды ақындар өлең төрінен екшеп орын берген осы Сағат 35 жасында өмірден өтіпті. Жай өткен жоқ, өкінішті қаза болды. 1983 жылдың соңғы күндері ызғарлы боранда ауылдан шығып кетіп, айдалада қаза тапты.
Кіндік қаны Шалқар көлінің жа-ғасында тамған Хамидолла Қыдыров – айтулы ақын, қарымды журналист еді. Жарық дүние есігін ашқан жылы – 1928. Оралдың мұғалімдік институ-тын тәмамдап, ұстаздықпен еңбек жолын бастапты. Шығармашылық таланты шалқып, облыстық «Екпінді құрылыс», қазіргі «Орал өңірі» га-зетіне қызметке келіп, әдеби қыз- меткер, бөлім меңгерушісі мінде-тін абыройлы атқарды. Ақындығы, журналистік қарым-қабілеті облы-сымызға да, республикамызға да мәлім болып, бірнеше жыл «Ле-ниншіл жас», қазіргі «Жас Алаш» Хамидолла ҚЫДЫРОв
АқжайықАқкөңіл азамат едіО бір баста мұңды боп,Аңыз болған Ақжайық.Асан атам қия алмай,Қарайлап кеткен Ақжайық.Сағасы кейде тартылып,Сан бұралған Ақжайық.Қыз өсіріп қынай белСырлы болған Ақжайық.Ақын туып дауылпазЖырлы болған Ақжайық.Қара тасты балқытқанКүйге толы Ақжайық.Батыр туып наркескенӨрлі болған Ақжайық.Шешен туып ақ алмасТөрлі болған Ақжайық.Октябрьде нұр құшып,
Елді болған Ақжайық.Еңбекте байлық еңсеріп,Кенді болған Ақжайық.Орден тағып туына,Ер атанған Ақжайық.Самалды бел, ну орман,Өзені күміс Ақжайық.Түгін тартсаң, май шыққанЖері пүліш Ақжайық.Алуан ұлт бас қосқанДос бесігі – Ақжайық!Содан болар көргендерСаған ғашық, АқжайықСен тұрғанда биікпін,Жыр жаза алман мұқайып!
республикалық жастар газетінің облысымыздағы меншікті тілшісі болып та жемісті еңбек етті. Өткен ғасырдың 60-жылдарының аяғы мен 70-жылдардың басында өзіміздің «Орал өңірінде» қызмет істеді.
Ал 1973 жылы Маңғыстау об-лысы өз алдына шаңырақ көтер- генде Хамақаң өз қалауымен сол облыстық газетінде де жұмыс істеді.
Хамекең қазір арамызда жоқ, Маңғыстауда жүргенде бақилық болды. Соңында балалары, бала-ларының анасы және поэзиялық мұрасы қалды.
Мен сол жылдарда Ақжайық
аудандық газетінде әдеби қызмет-кер, бөлім меңгерушісі болып еңбек етіп жүргенмін. Хамидолла аға іс-сапармен ауданымызда болғанда, редакциямызға келіп, тартымды әң-гімесін айтып, үйімізге де соғып, түс-теніп, қона жастанып кететін. Мен одан екі-үш жас кішілігім бар, аға-іні ретінде сыйласып жүретінбіз. Өзі ақ-көңіл, ақжарқын азамат еді. Өзінен жасы кіші біздерге ақыл-кеңесін ай-тып, әріптес санап, шығармашылыққа желпіндіріп кететін.
Хамидолла Қыдыровтай әріптес ағамызды «Орал өңірі» газетінің тұң-ғыш саны жарық көргеніне биыл 95 жыл толғандықтан еске алуды пары-зым деп санадым.
Ғилаж НАУРЗиН,Орал қаласы
ҚызМЕТСенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл
Батыс Қазақстан облысы бойын- ша салық департаменті салық тө-леушілердің назарына, тіркеу база-сында бар бірақ негізінде жоқ кө- лік құралдарды «жеңілдетілген ны-сандар» бойынша, тіркеу есебінен шығаруға болатынын салады.
«Көлік құралының сәйкестендіру нөмірі бойынша көлік құралдары- ның жекелеген түрлерін мемлекет- тік тіркеу және есепке алу қағида- ларын бекіту» 2013 жылдың 26 та- мызында №851 Қазақстан Респуб- ликасы Үкіметінің Қаулысымен бе- кітілген. Осы қаулысының 56-тарма- ғында көрсе-тілген кәдеге жараты- луға (жарамсыз деп белгiлеуге, есеп- тен шығаруға) жататын көлiк құрал- дары осы қағидалардың 17-тарма-ғында көрсетiлген құжаттар ұсы-нылған жағдайда байқау жүргiзiл-мей, есептен шығарылады.
Көлік құралдар тіркеу куәлігі және
мемлекеттік тіркеу нөмір белгісін Тір- кеу емтихан бөлімшесіне тапсырыла- ды. Кәдеге жаратылатын көлiк құра- лына көлік құралдар тіркеу куәлігі және/немесе мемлекеттік тіркеу нө- мір белгісі болмаған жағдайда, жаз- баша нысанда оларды жоғалтудың мән-жайлары көрсетiледi. Бұл ретте Iшкі Iстер Органдарының ақпараттық ресурстары бойынша тексерулер жүзеге асырылады.
Бұл жағдай осы құжаттың 64-тар- мағында да айтылған. Көлік құрал- дар тіркеу куәлігі және/немесе мемлекеттік тіркеу нөмір белгісі болмаған кезде тұрған жерi белгi-сiз көлiк құралдарын есептен шы- ғару осы көлiк құралы соңғы үш жыл бойы пайдаланылмайтынын болжауға негiз беретiн ақпаратты жаза отырып, жол қозғалысының қауiпсiздiгi саласындағы уәкiлеттi орган шығарған қорытынды негiзiн-
де жүргiзiледi.Жоғарыда көрсетілгенді және
осындай көліктер көбіне қаза болған адамдардың атында тіркеу есебінде тұрғанын ескере отырып, және Салық кодексінің 54-бабының 1-тармағына сәйкес жеке тұлғаның салық мiндеттемесi қайтыс болғанда немесе күшiне енген сот шешiмi негiзiнде оны қайтыс болды деп жариялағанда тоқтатылады.
Осы себептерді салық төлеуші-лердің назарына сала отырып осын-дай көлік құралдар категориясын тіркеу есебінен шығару үшін Ішкі Істер органдарына жүгінуі керекті- гін ұсынады.
А. БАСИРОв,Батыс Қазақстан облысы
бойынша салық департаментінің өндірістік емес және арнаулы
салық режимдерін әкімшілен-діру басқармасының бас маманы
Көлік құралдарына салатын салық базасын ретке келтіру
Орал қаласының Зашаған кенті әкімінің аппараты «Б» корпусының бос мемлекеттік әкімшілік лауазымдарға орналасуға төмендегі
санат бойынша конкурс жариялайдыОрал қаласының Зашаған кенті
әкімінің аппараты, 090009, БҚО, Орал қаласы, Зашаған кенті, Жәңгір хан кө-шесі, 17-үй. Анықтама телефондары: 8 (7112) 50-18-80, 52-16-42, электрон-дық мекенжайы: [email protected]
Абаттандыру бөлімінің бас ма- маны, «E-G-3» санаты – 1 бірлік, ла- уазымдық жалақысы қызмет өт- керген жылдарына байланысты 53813 теңгеден 72391 теңгеге дейін.
Функционалдық міндеттері: Заң-дылықты, қоғамдық тәртіпті сақтаудың, азаматтардың бостандықтары мен мүдделерін қорғаудың жай-күйіне талдау жасауға қатысу. Кент әкімінің шешімдері мен өкімдерінің, басқа да ресми хаттар жобаларын дайындау және құқықтық сараптама жасау. Нормативтік-құқықтық актілердің мемлекеттік тізілімін жүргізу, тір-келуін ұйымдастыру және қамтама- сыз ету, жинақтау және бақылау. Аппа-рат жанынан құрылған комиссияларға қатысу. Сот органдарында сенімхат не-гізінде өкілдік ету. Мүліктік және өзге де заңды құқықтары мен мүдделерін құқықтық жағынан қорғау. Қызмет барысында туындайтын құқықтық мәселелер бойынша заңды кеңестер, қорытындылар, анықтамалар беру. Бөлім басшысының тапсырмасы бо-йынша азаматтардың арыз-өтініштерін өзге де жүгінулерін қарау.
Үміткерлерге қойылатын талап-тар: «Құқық», мамандықтары бойын- ша жоғары білім немесе Мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес, осы санаттағы нақты лауазымының функ-ционалдық бағытында сәйкес облыс-тарда екі жылдан кем емес жұмыс өтілі болған жағдайда ортадан кейінгі кәсіптік білімі барларға рұқсат етіледі. шетелдік оқу орындарын бітіргендер білімі туралы құжаттарын нострифи-кациялау қажет.
Қазақстан Республикасының заң- дарын білу жөнінен тест тапсыру бағ-дарламасына сәйкес нормативтік-құ- қықтық актілерін меңгеру. «Қазақстан- 2050» стратегиясы – қалыптасқан мем-лекеттің жаңа саяси бағыты» страте-гиясын, мемлекеттік тілді білуі. Типтік біліктілік талаптардағы белгіленген нысандарға сай келуі тиіс.
Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар: белгіленген нысандағы өтініш; Өкілетті орган белгіленген ны- сандағы сауалнама 3х4 фотосымен; Білімі туралы құжаттардың нотариал-дық куәландырылған көшірмелері; Еңбек қызметін растайтын құжаттың нотариалдық куәландырылған көшір- месі; ҚР Денсаулық сақтау министр-лігінің 2010 жылғы 23 қарашадағы №907 бұйрығымен бекітілген (ҚР-ның нормативтік-құқықтық актілердің тізі- лімінде 2010 жылы 21 желтоқсанда
№6697 болып тіркелген) нысандағы денсаулық туралы белгіленген анық-тама; Қазақстан Республикасы азама- тының жеке куәлігінің көшірмесі, құ-жаттарды қабылдау сәтінде уәкілетті органмен белгіленген шекті мәннен төмен емес нәтижемен тестілеуден өткені туралы қолданыстағы серти-фикат.
Құжаттарды қабылдау мерзімі кон-курс өткізу туралы хабарландыру соң- ғы жарияланған күннен бастап 10 жұмыс күннің ішінде, көрсетілген ме- кенжай бойынша сәйкесті мемлекет- тік органға тапсырылуы тиіс. Конкурс комиссиясының қарауына құжаттар- ды қабылдау мерзімінде азаматтар-дың өздері әкеліп берген немесе пош- тамен жіберілген (қоса тіркелген құ- жаттардың тізбесі көрсетілген құжат тігілетін папкада орналастырылған) құжаттары қабылданады. Сонымен қатар құжаттарды көрсетілген элек-трондық мекенжайға электронды түрде бере алады, бірақ құжаттардың түпнұсқасын әңгімелесу басталғанға дейін бір жұмыс күн бұрын кешіктір- мей беру керек.
Әңгімелесуге жіберілген кандидат- тар осы кандидаттарды әңгімелесуге жіберу туралы хабардар ету күнінен бастап бес жұмыс күн ішінде конкурс жариялаған кент әкімінің аппаратын-да өтеді.
«Д-4» санаты үшiн лауазымдық жалақысы қызмет өткерген жылдары- на байланысты 71 751 (min) теңгеден 96 735 (max) теңгеге дейiн.
Функционалдық мiндеттерi:Электрондық құжаттар айналымы-
ның бірыңғай жүйесі (ЭҚАБЖ) бағдар- ламасы бойынша жоғары тұрған мем-лекеттік ұйымдардың нұсқаулық ұйым-дастырушылық-өкімдік құжаттары мен нормативтік-құқықтық актілерін бақы-лауға қою. ЭҚАБЖ бағдарламасы бойын-ша бақылауға қойылған құжаттардың қозғалысына және уақтылы жетуіне бақылау жүргізу. Облыс әкімі аппара- тының, қала және аудандар әкімдері аппараттарының, облыстық басқарма-лардың ҚР Заңдарын, ҚР Президентінің Жарлықтары мен өкімдерін, ҚР Үкіметі-нің қаулыларын, басқа да нормативтік-құқықтық актілерді уақтылы орындау- ларына бақылау жүргізу. Жетекшілік ететін мәселелер бойынша ақпараттық-талдау материалдарын, анықтамалар, жазбалар дайындау.
Конкурс қатысушыларына қойы-латын талаптар:
«Білім беру» немесе «Гуманитарлық ғылымдар» немесе «Құқық» немесе «Өнер» немесе «Әлеуметтік ғылымдар және бизнес» немесе «Жаратылыс ғы- лымдары» немесе «Техникалық ғылым-дар және технологиялар» немесе «Ауыл шаруашылығы ғылымдары» немесе «Ве- теринария» немесе «Қызметтер» маман-дықтары бойынша жоғары білім.
Білімі туралы құжаттарды шетелдік білім беру ұйымдарында алған азамат-тар (“Болашақ” бағдарламасының түлек-терінен басқа) білімі туралы құжатта-рын тану немесе нострификациялау рәсімінен өтуі тиіс.
Жұмыс тәжірибесі келесі талап-тардың біріне сәйкес болуы тиіс:
1) мемлекеттік қызмет өтілі бір жыл-дан кем емес;
2) осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес сала-ларда жұмыс өтілі екі жылдан кем емес;
3) жоғары оқу орындарынан кейінгі білім бағдарламалары бойынша Қа-зақстан Республикасының Президенті жанындағы білім беру ұйымдарында мемлекеттік тапсырыс негізінде неме-се шетелдің жоғары оқу орындарында шетелде кадрлар даярлау жөніндегі республикалық комиссия бекітетін ба- сым мамандықтар бойынша оқуды аяқтауы;
4) ғылыми дәрежесінің болуы.Қазақстан Республикасының Консти-
туциясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының Президен-ті туралы», «Қазақстан Республикасы- ның Парламентi және оның депутатта-рының мәртебесi туралы», «Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы» Конс- титуциялық заңдарын, Қазақстан Рес-публикасының «Мемлекеттік қызмет ту- ралы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Әкімшілік рәсімдер ту-ралы», «Жеке және заңды тұлғалардың өтiнiштерiн қарау тәртiбi туралы» Заң-дарын, осы санаттағы нақты лауазым-ның мамандануына сәйкес салаларда-ғы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқық- тық актілерін, «Қазақстан – 2050» страте-гиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» стратегиясын білуі.
Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерді орындау үшін қажетті басқа да міндетті білімдер.
Конкурс Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері агенттігі төр-ағасының 2013 жылғы 19 наурыздағы №06-7/32 бұйрығымен бекітілген мем- лекеттiк әкiмшiлiк лауазымдарға орна-ласуға конкурс өткiзу және конкурс ко-миссиясын қалыптастыру қағидалары негiзiнде жүргiзiледi.
Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар:
1) осы қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысандағы өтініш;
2) 3х4 үлгідегі суретпен осы қағи-даларға 3-қосымшаға сәйкес нысанда толтырылған сауалнама;
3) бiлiмi туралы құжаттардың нота-риалдық куәландырылған көшiрмеле- рi (мемлекеттік қызметшілер ұсынатын құжаттарды олар жұмыс істейтін мем-лекеттік органның персоналды басқару қызметі (кадр қызметі) куәландыра ала-ды);
4) еңбек қызметін растайтын құжат- тың нотариалдық куәландырылған кө- шiрмесi (мемлекеттік қызметшілер ұсы- натын құжаттарды олар жұмыс істейтін мемлекеттік органның персоналды бас- қару қызметі (кадр қызметі) куәланды- ра алады);
5) Қазақстан Республикасы Денсау- лық сақтау министрлігінің 2010 жылғы 23 қарашадағы №907 бұйрығымен бекі-тілген (Қазақстан Республикасының Нор-мативтік-құқықтық актілердің тізілімін- де 2010 жылы 21 желтоқсанда №6697 болып тіркелген) нысандағы денсаулы- ғы туралы анықтама;
6) Қазақстан Республикасы азама-тының жеке куәлігінің көшірмесі;
7) құжаттарды тапсыру сәтінде уәкі-летті органмен белгіленген шекті мән-нен төмен емес нәтижемен тестілеуден өткені туралы қолданыстағы сертификат.
Азаматтар бiлiмiне, жұмыс тәжiри-
бесiне, кәсiби шеберлiгiне және беделі-не қатысты (бiлiктiлiгiн арттыру, ғылыми дәрежелер мен атақтар берiлуi туралы құжаттардың көшiрмелерi, мiнездеме- лер, ұсынымдар, ғылыми жарияланым- дар және өзге де олардың кәсіби қыз- метін, біліктілігін сипаттайтын мәлімет- тер) қосымша ақпараттарды бере алады.
Құжаттарды қабылдау мерзімі:Құжаттар конкурс өткiзу туралы ха-
барландыру соңғы жарияланған күнінен бастап 10 жұмыс күн ішінде ұсынылуы керек. Конкурс комиссиясының қара-уына қабылдау мерзiмiнде қолма-қол тәртіпте немесе пошта арқылы жіберіл-ген құжаттар (құжат тігілетін мұқабада орналастырылған) қабылданады.
Азаматтар құжаттарды хабарламада көрсетілген электрондық пошта мекен-жайына электронды түрде бере ала-ды. Конкурсқа қатысу үшін құжаттарды электрондық пошта арқылы берген азаматтар құжаттардың түпнұсқасын әңгімелесу басталғанға дейін бір жұмыс күн бұрын кешіктірілмей береді.
Әңгімелесу жүргізу уақыты мен орны:
Әңгімелесуге жіберілген кандидат- тар, оны кандидаттарды әңгімелесуге жіберу туралы хабардар ету күнінен бастап бес жұмыс күні ішінде Батыс Қазақстан облысы әкімі аппаратында өтеді.
Осы лауазымдарға орналасқан тұл-ғалар үшін көтермелеу шығындары төленбейді, үй және жеңілдіктер беріл-мейді.
Батыс Қазақстан облысы әкiмiнің аппараты, 09000, Орал қаласы, Достық даңғылы, 179, анықтама үшін
телефон (факс): 8(7112) 51-39-04, 51-27-23, е-mail: [email protected],
бос мемлекеттiк әкімшілік лауазымы – Батыс Қазақстан облысы әкімі аппараты құжаттамалық
қамтамасыз ету бөлімінің бас маманы лауазымына орналасуға конкурс жариялайды
(«Д-4» санаты, 1 бірлік).
БҚО туризм, дене шынықтыру және спорт басқармасының «велосипед спорты балалар-жасөспірімдер спорт мектебі» МКҚК бос лауазымдық орынға ашық конкурс жариялайды:
Шаруашылық меңгеруші – 1 бірлікЗаңгер – 0,5 бірлікБіліктілік талаптары: кәсіби жоғары білім,
мемлекеттік тілді білуі, компьютерлік бағдарламаларды игеруі, 3 жыл еңбек өтілі.
Автокөлік жүргізушісі – 1 бірлікБіліктілік талаптары: арнайы мамандық бойынша
білімі, санаттылығы, еңбек өтілі 3 жылдан кем емес.Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар:- Конкурсқа қатысу үшін өтініш;- Жеке куәлігінің көшірмесі;
- Кадр есебі жөніндегі жеке іс-парағы;- Білімі, біліктілігі туралы құжаттардың көшірмесі;- Еңбек кітапшасының көшірмесі;- Жұмысқа жарамдылығы жөніндегі (086 у нысан)
анықтама;- 3*4 үлгідегі сурет, 2 дана
Конкурсқа қатысуға қажетті құжаттар газетке ха- барландыру шыққан соң 15 күнтізбелік күн ішінде Достық даңғылы, 242 мекенжайында қабылданады. Тел./факс: 51-71-84.
Сол екеудің бірі – Айымгүл Ғабдуалиева Ақтөбе медакаде-миясына оқуға түсіп, оны үздік бітіріп шықты. Қазіргі уақытта ол ауданымызда дәрігерлік қыз- мет атқарып жүр. Ал екінші оза-тымыз - Айнагүл Молдашева М.Өтемісов атындағы БҚМУ-ды табысты аяқтап, өзі оқыған мек-
Ауылдастары дән ризаТайпақ орта мектебінің (Ақжайық ауданы,
Қарауылтөбе ауылы) қос түлегі 2005 жылы мектепті «Алтын белгімен» бітірген болатын.
тепке оралды. «Дипломмен – ауылға» бағдарламасы бойынша мұғалімдік қызметке кіріскен ол бүгінде информатика пәнінің мұғалімі болып еңбек етуде.
Жуырда «Үздік оқу-әдісте-мелік кешен» облыстық сайысы- на қатысқан Айымгүл оқу үрді- сінде ақпараттық-коммуника-
циялық технологияларды қол-дануда мазмұнды құрылымды шеберлігі үшін бірінші орын алып, арнайы дипломмен және бағалы сыйлықпен (сандық фо-тоаппарат) марапатталды.
Өздері туып-өскен ауылға қайта оралып, ауылдастарының игілігіне қызмет жасап жүрген қос құрбыға ауылдастары дән риза.
Бекем БЕкұЛЫ,Ақжайық ауданы
Ж
«ОРАЛ ӨҢІРІ» Батыс Қазақстан облыстық қоғамдық-саяси газеті. 090000, Орал қаласы, Мұхит көшесі, 57/1. Е-mаіl: о[email protected]
Газет облыстық «Орал өңірі» газетi редакциясының компьютерлiк орталығында терiлiп, беттелдi."Жайық Пресс" ЖШС баспаханасында басылдыИндексі: 65428 Таралымы: 15873, 4 баспа табақ. Газет аптасына үш рет шығады.Корректорлар: Н.СҰЛТАНОВА, Д.ШАНКИШеВА, Ж.ЖАйЛАуОВАКезекшi редактор: ұ.САРиЕВА
Меншік иесі: «Жайық Пресс» ЖШС
Бас директорЖантас Набиоллаұлы САФУЛЛиН
Бас редактор Бауыржан ҒұБАЙДУЛЛиН Газет ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінде2006 жылғы 4 мамырда тіркеліп, №7201-г куәлігі берілгенБас редактор 51-25-80,
Бас редактордың орынбасарлары 24-17-08, 51-18-08,
МЕНШІкТІ ТІЛШІЛЕР: Тілес ЖАЗЫҚБАЙ (Ақжайық ауданы) 8-711-42-21-720,Нұрымбек ЖАПАҚОВ (Жәнібек ауданы) 8-711-35-21-770, Өмірзақ АҚБАСОВ (Жаңақала ауданы) 8-711-41-21-755, Серік ЖұМАҒАЛиЕВ (Қазталов ауданы) 8-711-44-31-468, Мүсірбек АЙТАШЕВ (Сырым ауданы) 8-711-34-31-126
Редакция алқасы: Есенжол ҚЫСТАУБАЕВ,Сырымбек ТұяҚОВ (бас редактордың орынбасарлары), Жаннат ЕСПОЛАЕВА (жауапты хатшы),Тоқтар кЕНЖЕҒАЛиЕВ (қоғамдық-саяси бөлім), Қазбек ҚАБЖАНОВ (арнайы тілші),Сәкен ӘБІЛХАЛЫҚОВ (экономика бөлімі),Нұрлыбек РАХМАНОВ (гуманитарлық бөлім).
Қолжазбаларға пiкiр айтылмайды және пайдаланылмаған хат авторларына жауап қайтарылмайды. Деректердің дәлдiгi үшiн автор жауапты. Жарияланым авторларының пiкiрлерi редакция көзқарасын бiлдiрмейдi. Редакция тапсырысымен жазылмаған материалдар үшін қаламақы төленбейді. «Орал өңірінде» жарияланған материалдарды сілтемесіз көшіріп ба-суға болмайды. Мақалалар электрондық нұсқада қабылдана-ды.
белгісімен жарияланған материалдар ақылы болып есептеледі.
Ж
Жауапты хатшы 50-83-99.Жарнама қабылдау
тел/факс: 51-51-09; Бухгалтерия 50-63-99.
е-mail: [email protected]
Телефондар:
хАбАР-ошАРСенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл
Жуықта ауыл-елімізге белгілі азаматымыз, ардақты арқа сүйер әкеміз, үлкен-кішіге қайы- рымы мол, ақылшы-ұстаз болған ардагер ақ- сақалымызды фәнидің соңғы сапарына шы-ғарып салып, қара жамылған күйде қалдық.
Марқұмның ұзақ жылдар жасаған өмір жолдарына көз жіберсек, бұл дүние-тіршілік осындай адамдардың арқасында тыныстап тұрғандай.
Қайыр Қанаев 1926 жылы 17 мамырда Жымпиты ауданы Құмқұдық ауылында қара-пайым отбасы иелері - әкесі Мештәлі мен анасы Бәкизаның жанұясында дүниеге кел-ген.
Елтай ауылында 4 жылдық мектепті бітір-ген жас бала 1935-1942 жылдары колхоздың жұмыстарына шама-шарқы келгенше арала-сады. Сол кезде жаңадан салынған Қазақ- стан стансасының элеваторына өгізарбамен астық тасымалдады.
Осыдан кейін кәмелет жасына жеткен жас жігіт 1942-1953 жылдары Астрахань қаласына барып, Каспий теңізінде балықшы маманды- ғын игеріп, жұмыс атқарды. Бұл қайнап жат-қан майданды және ашыққан елді тамақпен қамтамасыз етудің маңызды түрі болатын. Ел- ге игеріліп жатырған тыңға оралған жігітті 1953 жылы “Тасқұдық” кеңшарының дирек- торы Семиниченко Переметный селосында- ғы механизаторлар курсына жібереді. Оқуды үздік бітірген жас маман қайтып келіп, кең-шардың №2 бөлімшесі – Аққұдық елді меке- нінде тракторшы болып, жұмысқа қызу кірі- сіп кетеді. Бұл тың игерудің алғашқы жылда- ры еді. Жымпиты ауданының Талдыбұлақ, Ті- нәлі, Қырыққұдық, Жосалы, Аққұдық ауылда-рының егінін орып, шөбін шапқан қажырлы еңбек азаматы 1957 жылы «Құрмет белгісі» орденінің иегері атанды.
Алғы қатардағы ауыл азаматы темір тұл-парға алғашқы мінгеннен 33 жыл бойы со- ның тізгінінен айырылмады. Бұл жылдары аудандық және облыстық Құрмет тақталары- нан суреттері түспейтін еді. Ерен еңбегі жеміс- ті болды.
Талай мәрте социалистік жарыстың же-
Досқа деген сағыныш
Қызықты балалық шақты, арман мен мақсатқа толы мектеп жылдарын бірге өткізген, көп жылдар бойы достық сезімді бірге бастан кешірген досымыз Мәкімнің өмірден өткеніне де 20 жыл болыпты...
Мәкім достарына, бауырларына адал, аңқылда-ған ашық, жігерлі, әділ жан еді. Отан алдындағы борышын Ауғанстан жерінде өтеген кезінде қиямет соғыстан аман келгені- не қуанған едік. Бейбіт заманда, ойламаған жерден, жастай қаза тапқанда сең соққан балықтай, не істерімізді білмедік... Онсыз өткен алғашқы жылдар еш-кімге оңай болмағаны анық, қайғырдық, қиналдық, еске алдық, сағындық...
Мәкім өмірден өтсе де, босағасы әлі берік, алақанының табы, табанының ізі қалған шаңырақта аяулы жары Болтай түтінін түтетіп, отбасын шайқалтпай ұс- тап отыр. Артында қалған екі қызғалдағын ешкімнен кем қылмай өсіріп, тәрбиелеп, оқытты. Нәп-нәзік болмысымен болған іске болаттай болып, өмір- дің сан қилы қиындықтарынан сүрінбей өтіп келеді. Қыздарын ата дәстүр- салтымен, ата-әжесінің ақ батасымен, тума-туыс, достардың жүрекжарды ті- лектерімен ұзатты. Сол сәттерде де Мәкімнің жоқтығын сезініп, ата-анасы, ба-уырлары, достары болып еске алдық. Қазір Ардағы мен Ботакөзі өз отаулары- ның шамын жағып, бақытты ғұмыр кешуде, жары әже атанып, Адина, Амина, Зере атты үш жиеннің қызығын көріп келеді.
...Биыл Мәкімнің достары, сыныптастары 50 жастарын тойлады. 1 қаңтар күні бәріміз досымыз өскен шаңырақта болып, ата-анасымен бірге «бүгінде тірі болғанда 50-ге келіп, тойлап жатар едік» деп, оны тағы да қамыға еске алдық. Басына соғып, онымен іштей тілдестік... Көзге жас алдық... Ойран-асыр күйге түстік...
Досымыздың жатқан жері жарық, иманы жолдас болсын! Артындағы ба-лапандарын, бар өмірін досымызға ғана арнаған жарын желеп-жебеп жүрсін!
Еске алушылар: достары Сайман-Светлана, Нұрлан-Надежда, Дәмелі, Ақмарал
Қаратөбе елінің тұрғыны болған қызымыз Қарылға Сағидоллақызы Қожамұратова тірі болса, бүгінде 35 жасқа толар еді.
Өмір неткен алдамшы еді, өтпелі,19 жыл өтіпті-ау сен өмірден кеткелі.Әр кез сені сағынышпен еске алып,Көзден жас, көңілден мұң кетпеді.
Еске алушылар: әкесі-анасы, бауырлары
Жаңақала ауданы Мәстексай ауылының тұрғы- ны болған бірімізге адал жар, бірімізге сүйікті әке Садық Молдағалиұлы Жүсіповтің бақилық бол-ғанына 19 желтоқсан 1 жыл болады.
Асқар таусың, орның бөлек өмірде,Сағынумен күндер жылжып өтуде.Алдымыздан шығар ма деп шырылдап,Ұл-қыздарың, немерелер күтуде.
Еске алушылар: бала-келіндері, қыз-күйеу балалары, немере-жиендері
Бөкей ордасы ауданы Бөрлі ауылының тұрғыны болған аяулы әкеміз Ержан Рамашұлы Рамашев егер де ортамызда болса, 17 желтоқсанда 60 жас- қа толар еді. Мерейлі жасына толуға өмір заңы бағындырмай, арамыздан ерте алып кетті. Тағдыр-дың жазғанына шара бар ма? Әкеміздің топырағы торқа, иманы жолдас, жаны жәннатта болғай!
Көп болды үлкен жүрек тоқтағалы,Қайырылып өз үйіне соқпағалы.Бүгін туған күніңде ұл-қыздарыңӨзіңді, әке, сағынышпен еске алады.
Сағынып еске алушылар: зайыбы Меңдіғаным, ұлдары-келіні, қыз-күйеу баласы, Рамашевтар әулетіТасқала ауданының білім бөлімінің ұжымы және аудан ұстаздары қауымы атынан Батыс
Қазақстан облысының білім басқармасының басшысы Айгүл Әділгерейқызы Мыңбаеваға жұбайы
Теміржан Нұртазаұлы Нұғмановтыңмезгілсіз қайтыс болуына байланысты орны толмас қайғыларына ортақтасып көңіл айтады.
Қайыр Мештәліұлы ҚАНАЕв
БҚО Орал қ. №2 сотының 27.08.2013 ж. шешімімен «Мул-дашев Б.Б» ЖК (БҚО, Орал қ., Шевченко көш., 2/4-үй, ЖСН 630614300306, куәлік №0094728, 23.06.10 ж.б); БҚО МАЭ сотының 30.10.2013 ж. шешімімен «УралТехПром» ЖШС (БҚО, Орал қ., Охранная көш., 18-үй, БСН 040340007202, куәлік №5872-1926-ТОО, 22.04.09 ж.б.) банкрот деп танылып, конкурстық өндіріс қозғалды.
Талап-шағымдар осы хабарландыру жарияланған күннен бастап 2 ай мерзім ішінде мына мекенжай бойынша қабыл-данады: Орал қ., Орда көш., 1-үй, тел.: 8 (7112) 28-30-14
БҚО бойынша МАЭС-тың 27.09.13 ж. ше- шімімен «Рос-Ойл-Астана» ЖШС (БСН 0909 40001145, №192-1926-07-ТОО, 20.05.2011 ж.б., БҚО, Зеленов ауданы, Дариян ауылы, 5-үй, 6-пәтер) банкрот деп танылып, конкурстық өндіріс қозғалды. Талап-шағымдар хабар- ландыру жарияланған күннен бастап 2 ай ішінде мына мекенжай бойынша қабылда-нады: Орал қ., Қ.Аманжолов көш., 98, 20-бөл-ме, тел./факс: 8-711-2-51-50-08
Қадірлі ұстазымыз Тельман Аманғалиұлының
қайтыс болуына байланысты зайыбы Мағзия апайға, балалары Абзал, Асылхан, Самалға, туған-туысқандарына қайғыларына ортақтасып көңіл айтамыз.
Ағамыздың топырағы торқа, иманы жолдас болсын!Шәкірттері Сұлушаш, Бекболат, Өтеміс, Ғаният
ңімпазы атанды, бағалы сыйлықтар алды, баспасөз-ақпарат құралдарының да назары-нан тыс қалмады.
1971 және 1980 жылдары Еңбек Қызыл ту ордендерімен марапатталды. Сонымен қатар бірнеше мәрте Бүкілодақтық халық шаруа-шылығы көрмелерінің күміс медальдарын өңіріне тақты. Халқының қалауымен төрт рет аудандық кеңестік депутаттығына сайланды.
1986 жылы зейнетке шыққан Қайыр ақ-сақалдың жалынды жастық шақтарын еске түсіретін «Ветеран труда» және Елбасының қолы қойылған «Тыңға 50 жыл» медальдары да сол жылдардың куәлары деуге болады. 2005 жылы тыл ардагеріне «1941-1945 ж.ж. Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске 60 жыл» ме-далі берілді.
Алпыс жыл отасқан, Құдайы қосқан қоса- ғы Жұмағыз екеуі 6 қыз, 4 ұл тәрбиелеп өсі- ріп, жиырмаға жуық немере, көріне баста- ған шөберелерін мәпеледі. Ардақты әке мен алтын алқалы ана өрбіген үлкен әулеттің жапырағын жайған бәйтерегі болды.
Арамыздан кеткен, асыл ар-намысымыз болған Қайыр ақсақалымыздың соңында қал-ған үрім-бұтағы аман-есен болғай әрдайым.
Тума-туысқандары, құда-құдағайлары, зайыбы Жұмағыз
және қыз-күйеу балалары мен келін-балалары
кЕРуЕн САРАйбейсенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл
Құттықтаймыз!Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техника-
лық университетінің философия ғылымдарының докторы, профессор Тілекжан Хасенұлы РЫСҚАЛИЕвТІ 17 желтоқ-санда толатын мерейлі 75 жасымен шын жүректен құттықтай отырып, деніне саулық және отбасына бар жақсылықты тілей-міз.
Арайлап атты таңы жастық шақта,Арнады бар өмірін ұстаздыққа.Дәрістік білім беру болды арманы,Жол ашып үлкен өмір болашаққа.
Жаңарған жаңа тұрмыс кезеңінде,Болдыңыз адал еңбек өзегінде.Бақытты шат-шадыман көңіл тасып,Сыйлы азамат болдыңыз еліңізге.
Ғылымның тілін біліп, білім беру,Ұстаздың ең асылы бойындағы.Шәкірті ұстазынан үлгі алса,Орындалар арманы ойындағы.
Қайырлы, құтты болсын 75 жасыңыз,Аман болсын жанұя, жеке басыңыз.Жүре беріңіз бәйтерек боп арасында,Қамқоры боп іні мен қарындастың.
Құттықтаушылар: Қазақстан тарихы және әлеуметтік-гуманитарлық пәндер кафедрасының ұжымы
Шыңғырлау ауылының тұрғыны, бірімізге аяулы сіңлі, бірі- мізге апа Сәния Мұхан бетқызы ШАЛАБАЕвАНЫ мерейлі 60 жасымен құттықтаймыз!
Шаттыққа толы шаңырақтың отанасы, аяулы жар, балаңыз бен немерелеріңіздің қамқор анасы, сүйікті әжесі болып, қызыққа бөленіп, ұзақ өмір сүруіңізге тілектеспіз.
Бүгіндей торқалы тойыңызда Сіздей асыл жанға зор ден-саулық, құт-береке, қажымас қайрат, баянды бақыт, отбасы- ңызға амандық тілейміз.
Ізгі тілекпен: апа-жездеңіз Әсия-Болат, сіңліңіз Дәметкен және Тойжан
Бөкей ордасы ауданының тұрғыны, Нарынның нар ұлдарының бірі, ардақты ағамыз Темірхан Елемесұлы БӨПІЛОвТІ 60 жас мерейтойымен құттықтаймыз!
Темірхан аға, бәрімізге болдың үлгі,Өсірдің, тәрбиелеп ұл мен қызды.Бар туыс шын жүректен құттықтайдыАғамыздың 60-қа туған күнін!
Барша ағайын-туыс, дос-бауыр, құда-жекжат, ұл-қыз, келін-күйеу бала, немере-жи-ендерге қамқор, жанашыр, әрқашан да адамгершіліктің үлгісін көрсетіп келе жатырған, бойында кісілік пен кішіліктің нұры тұнған абзал ағамызға дүниедегі бар жақсылықты, шексіз бақыт, зор денсаулық, Қатира апамызбен бірге ұзақ ғұмыр тілейміз.
Ізгі ниетпен: Жексенбайдың балалары Мирас-Миранұр, Айнұр-Махамбет, Гүлнұр-Медет және олардың анасы Света
Ақжайық ауданы Қабыршақты ауылының тұрғыны, аяулы әкеміз Ғалымғали ЕРБУЛАТОвТЫ 60 жасымен шын жүректен құттықтаймыз!
Құтты болсын 60 деген жасыңыз,Қуаныштың кемерінен тасыңыз.Әрқашанда мықты болсын денсаулық,Қажымастан жүзден әрмен асыңыз!
Тілек білдірушілер: зайыбыңыз Тамара, қыз-күйеу балаларыңыз Өміржан-Айнұр, Нұрлан-Лаура,
бала-келініңіз Қуаныш-Светлана, балаларыңыз Дастан, Берік, немерелеріңіз Фариза, Сауран, жиендеріңіз Дамир,
Нұрәділ, Рашида, Нұрасыл, Замир, Нұрай, Гүлжиһан
Жаңақала ауданы Жаңақазан селосының тұрғыны Жұмаби-ке Құрманғалиқызы ҚАЛМАҒАНБЕТОвАНЫ 14 желтоқсан- да мерейлі 58 жасқа толып, зейнетке шығуымен шын жүрек- тен құттықтаймыз!
Аяулы анашымыз әрқашанда,Қыз-күйеу, жиендердің ортасында.Зейнеткер бүгін жасқа толып отыр,Желтоқсанның 14 жұлдызында.
Пана болар бізге кім сізден артық,Бойыңыздан үлгі-өнеге, тәрбие алдық.Тілейміз қаумаласып бүгінгі күн,Амандық пен әрқашан мол денсаулық.
Құттықтаушылар:қыз-күйеу балаларыңыз, немере-жиендеріңіз
Жиынға қатысушыларды төл мерекемен департамент бастығы Ерлан Керімов құт- тықтап, кеденшілердің ел қазынасын мо-лайтуға қосып отырған үлесі қомақты еке- нін атап көрсетті. Айталық, биылғы он бір айда батысқазақстандық кеденшілер бюд- жетке 16 млрд. 5,847 млн. теңге аударды. ҚР Қаржы министрлігінің болжамды тапсырма-сы 101,2 пайызға орындалды. Жыл басынан бері кеден заңдылығын бұзушыларға қарсы 12 қылмыстық, 115 әкімшілік іс қозғалды.
Мейрамға байланысты сала үздіктері Кедендік бақылау комитеті мен облыстық департаменттің төсбелгілерімен, құрмет грамоталарымен, алғысхаттарымен мара- патталды. Кеден қызметін көрсетуге атса- лысып жүрген бұқаралық ақпарат құрал-дарының өкілдері, сондай-ақ ардагерлер де ұмыт қалған жоқ.
Арман БОЛАТұЛЫ
ҚР Тәуелсіздігі және кеден саласының құрылған күніне орай БҚО бойынша кедендік бақылау департаментінде салтанатты жиын өткізілді.
Кеден үздіктеріне – құрмет
Газеттің келесі саны 19 желтоқсан, бейсенбі күні шығады.
Орман және аңшылық шаруашылығы комитетінің қылқан жапырақты жас екпе-лерді қорғауды күшейту туралы бұйрығына сәйкес ағымдағы жылдың желтоқсан айы-нан бастап облыстық орман және аңшы- лық шаруашылығы аумақтық инспекция-сының мамандары құқық қорғау органда- ры қызметкерлерін қатыстыра отырып, же- дел топ құрды. Бұл топ бүгінде қылқан жа-пырақты ағаш тұқымдарының жас талда- рын қорғау мақсатында негізгі жолдардың бекеттерінде кезекшілік ұйымдастыруда. Аталмыш іс-шаралар барысында жедел топтар көршілес Ресейден әкелініп, сауда-
Жыл сайын жаңа жыл алдында табиғи шыршаны қорғау мақсатында түрлі
шаралар ұйымдастырылады.
Айыппұл – 25 965 теңге!
саттыққа шығарылған шыршалардың да құжаттарын тексермек.
Жалпы, облыста мәдени-бұқаралық ша-раларды қамтамасыз ету үшін ағаштарға күтім жасау мақсатында Январцев орман және жануарлар дүниесін қорғау жөніндегі мемлекеттік мекемесінен 1000 дана жаңа-жылдық шыршаларды дайындауға рұқсат
етілді. Жаңа жыл қарсаңында тұрғындар- ға құрама шыршалармен бірге контей-
нерлердегі тірі шыршалар да сатылмақ. Бұл ретте біз тұрғындарға мына жағдайды
ескерткіміз келеді. Егер кімде-кім жаңа жылдық шыршаларды заңсыз кессе, ол адам Әкімшілік құқық бұзушылық кодексі- нің 283-бабына сәйкес әкімшілік жауап-кершілікке тартылады. Яғни заң бұзушы- ларға 10-нан 15-ке дейін АЕК есебінде не-месе 17310 теңгеден 25965 теңгеге дейін айыппұл салынып, кесілген шыршаның әр данасына 15 АЕК есебінде немесе 25965 теңге залалды өтеуіне тура келеді.
Нұрлыбек кЕНЖЕҒАЛиЕВ, облыстық орман және
аңшылық шаруашылығы аумақтық инспекциясының
бас маманы
Тәуелсіздік мерекесінің қарсаңында қо- рытындыланған шараның мақсаты қоғам-дағы орын алған мәселелерді оңтайлы ше-шуде жастардың пікірін ескере отырып, теріс ағымға шырмалып жатқан замандас-тарын арашалап, оларға өзіндік ой тастау, болашағына бағыт көрсету болды.
Байқауға 30-ға жуық жас қаламгер ниет танытса, 14 шығарма соңғы кезеңге жолда- ма алды. Оның ішінде жоғары оқу орында-рының студенттері, магистрлері, аудандық, қалалық газеттің тілшілері бар. Бір айға со- зылған шығармалар сайысының бас жүлде-
сіне Теректі аудандық «Теректі жаңалығы- Теректинская новь» газетінің тілшісі Самал Жамет лайық деп танылды. Ал Орал қала-сының тұрғыны Асан Нарынбайұлы мен М.Өтемісов атындағы БҚМУ-дың қазақ тілі мен әдебиеті магистрі Ганмиркүн Тұрғана-лиева екінші және үшінші орындарды бө-
лісті. 11 қатысушы ұйымдастыру комитеті-нің алғысхаттарына ие болып, бағалы сый-лықтармен марапатталды.
Ләззат ШАҒАТАЙ
Таяуда осындай тақырыпта облыстық дін істері мен жастар саясаты мәселелері басқармасы, «Жайық» деструктивтік діни ағымдардан жапа шеккендерге көмек орталығының бірлесе ұйымдастырған жастар арасындағы шығармашылық байқаудың жеңімпаздары анықталды.
“Замандасқа айтарым бар”