12
   Дэлхий

цахим хичээл 1

  • Upload
    huu2001

  • View
    6.285

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

   

 

  ● Дэлхий

   

Зорилго:

● Дэлхийн тэнхлэгийн эргэлтийн үр дүнд үүсэх үзэгдлүүдийг мэдэх

● Сарны фазыг зураг ашиглан тайлбалах ● Нар сарны хиртэлт нь нар сар дэлхийн хөдөлгөөн, тэдгээрийн харилцан байрлалтай холбоотойг мэддэг болох

Интерет http://google/

   

Дэлхийн бага хөдөлгөөн 

● Дэлхий тэнхлэгээ бүтэн эргэх 

хөдөлгөөн           нэг хоног 

● Дэлхий нарыг бүтэн тойрох хөдөлгөөн         

нэг жил 

   

Дэлхийн их хөдөлгөөн 

● Нар, нарны системийн хамтаар галактикийн төвийг 200­230 сая жилд нэг бүтэн эргэх 

хөдөлгөөн● Дэлхийн тэнхлэгийн хазайлт 26000 жилд 

өөрчлөгдөх хөдөлгөөн

   

Дэлхий нарыг тойрох хөдөлгөөн

Улирал солигдох  ● Дэлхийн улирал солигдох нь дараах хоёр хүчин зүйлээс шалтгаална.

1. Дэлхийн тэнхлэгэрээ эргэх ба дэлхий нарыг тойрох эргэлтийн хавтгайд 66,5* ­ын налуу оршдог.

2.Дэлхий нарыг тойрон эргэдэгтэй холбоотой.

   

Сарны фаз 

Сарны фазын үндсэн 4 хэлбэр

1. Битүүн 

2. Тэргэл 

3. Тал 

4. Хавирган

   

Сарны харагдах хэлбэр

   

Нар Сарын хиртэлт 

● Нар дэлхий хоёрын дунд Сар орших үед энэ 3 яг нэг шулуун дээр оршиж байвал нарны бүтэн хиртэлт болно.

● Нар сар хоёрын дунд дэлхий орших үед 3 яг нэг шулуун дээр оршиж байвал сарны бүтэн хиртэлт болно.

   

Бататгал 

Дэлхийн хөдөлгөөн 

? ?? ?

Дэлхий дотоод бүтцийг нэрлэ

   

Эх дэлхий 

● Дэлхий ньнарны аймгийн 3 дахь гариг юм. Дэлхий нь 4.57 тэрбум жилийн өмнө үүссэн, нэг дагуултай (Сар), 365.26 өдөрт Нарыг бүтэн тойрдог). Дэлхийн эргэлтийн тэнхлэг 23.5° хазайсан байдаг нь, дэлхий дээрхи улирлын өөрчлөлтийн шалтгаан болно

● Дэлхий нь агаар мандалтай, гадаргуугийнх нь 71% нь далай (ус), үлдсэн 29% нь хуурай газар (тив, арал). Дэлхийн гадаргуу нь тектоникийн плитүүдэд хуваагдах ба тэдгээр нь тасралтгүй нүүж (хөвж) байдаг. Дэлхий нь гүн рүүгээ бүслүүрлэг тогтоцтой бөгөөд цөм, манти, царцдасаас тогтоно.

Интернет

   

Дэлхийн үүсэл ● 4.57 тэрбум жилийн өмнө Дэлхий болон 

Hарны аймгийн бусад гаригууд, хийн мананцраас (Solar Nebula) үүссэн гэж таамаглаж байгаа бөгөөд Дэлхий нь эхлээд халуун хайлмаг байгаад аажмаар хөрж, хатуу царцдастай болсон байна. Дэлхийн дагуул Сар нь, Дэлхийг Ангараг гаригтай ойролцоо хэмжээтэй биет ("Тейя" гэж нэрлэдэг) мөргөх үед үүссэн гэж таамагладаг

● Аажмаар Дэлхийн температур 100 °C (212 °F) орчим болоход эртний агаар мандал дахь усны уур коденсацлагдан, далай үүсэж эхэлсэн байна. Агаар мандалд хүчилтөрөгч, улмаар агаар мандлын дээд давхрагад озон (O3) үүссэнээр, нарнаас ирэх хэт ягаан туяа багасаж, анхны нийлмэл эст амьтад, улмаар жинхэнэ олон эст амьтад үүсэж эхэлжээ

интернетhttp://google/

   

Дэлхийн үүсэл 

● Дэлхийн гадаргуу байнга, тасралтгүй өөрчлөгдөж байсан гэж үздэг. Өөрөөр хэлбэл эх газрууд нүүж, хоорондоо нэгдэн супер тив үүсгэн, дараа нь задраж байснаас нилээд чухал супер тив нь 600­540 сая жилийн өмнө үүсэж, 180 сая жилийн өмнө задрасан (Гондван, Лаурази 2 супер тивийг үүсгэсэн) Пангей юм Дэлхий дээр хэд хэдэн томоохон мөстлөгүүд явагдсан гэж таамагладаг ба эхнийх нь 750­580 сая жилийн өмнө (Неопротерозой), сүүлийнх нь 10,000 жилийн өмнө дууссан байна

● Дэлхийн хөгжлийн түүхэнд амьд организмийн томоохон сүйрлүүд тохиолдож байснаас сүүлийнх нь 65 сая жилийн өмнө болсон динозавруудын мөхөл юм (Шалтгааныг нь дэлхий дээр солир унасантай холбон таамагладаг). Уг сүйрлийн дараагаар жижиг амьтад жишээлбэл сүүн тэжээлтэн амьтад эрчимтэй тархаж эхэлсэн ба хэдэн сая жилийн өмнө Африкийн мичтэй төстөй амьтдыг хоёр хөл дээрээ явдаг болсон гэж таамагладаг,

Буцах #Слайд 1