การตรวจสอบบญชสนคาคงเหลอ

และสนทรพยถาวร

โดย

นาย ศกดสทธ องแดง 5330110921

เสนอ อาจารย พชนจ เนาวพนธ

รายงานฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาบรหารธรกจบณฑต (การบญชบรหาร)

คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตศรราชา

พ.ศ. 2555

ชอ …....นาย ศกดสทธ……. นามสกล ………องแดง……… ชอเลน …….เค……..

E – mail ........ok_smilelove@hotmail.com……..

โทรศพท ........092-012-7898......

ชอสถานทประกอบการ .......บรษท ออดท เฮาส จ ากด........

ทอย .............19 ซอยลาดพราว 120 ถนนลาดพราว แขวงพลบพลา เขตวงทองหลาง จงหวดกรงเทพมหานคร 10310

โทรศพท ......0-2530-6887-90...... โทรสาร .......0-2934-0607.......

ต าแหนงงานทฝกงาน ........ผตรวจสอบบญช.........

รายละเอยดงานทท า .....ตรวจสอบการท างบพสจนยอดเงนฝากธนาคารของบรษทลกคา ตรวจสอบบญชลกหนการคาและ

เจาหนการคาหลงวนสนงวด ตรวจสอบทะเบยนทรพยสนถาวรของกจการ ทดสอบการค านวณคาเสอมราคาของทรพยสน

ตรวจสอบการบญชรายได คาใชจายตางๆของบรษทลกคา ตรวจสอบรายการการจายช าระภาษตางๆ รวมถงการเกบรวบรวม

ขอมล รายละเอยด และบนทกขอมลในแบบแสดงรายการภาษเงนไดบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล เพอน าไปยนท

กรมสรรพากร

ขอคดหรอขอแนะน าส าหรบนองๆ

ไดมการฝกปฏบตงาน ลงมอท าจรง มการสอนงานกอนจะใหเราปฏบตเอง หากไมเขาใจหรอสงสย กสามารถถามไดเลย พวกพท

ดแลฝกงานยนดทจะตอบค าถามเราอยเสมอ พทดแลใจดมาก เปนกนเองทกคน ซงท าใหเราไดใชความรทไดศกษาหรอเรยนมา

ไดอยางเตมท เราตองมความรบผดชอบตองานทท าหรอไดรบมอบหมายอยางเตมความสามารถ มความเคารพ ออนนอมตอผท

อาวโสกวา พทดแลฝกงานทกคนนารก มพาไปเลยงบอย สดทายยงไดเงนคาขนมอกดวย

เหมาะสมใหนองฝกงานตอ ไมเหมาะสมใหนองฝกงานตอ

(ก)

กตตกรรมประกาศ

การศกษาหลกสตรปรญญาบรหารธรกจบณฑต (การบญชบรหาร) คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

วทยาเขตศรราชา มการจดใหนสตสาขาการบญชบรหารเขารบการฝกงานเพอตองการใหนสตไดรบความร และประสบการณ

จากสถานทฝกงาน และสามารถน าความรทไดไปใชกบการท างานจรง และการด าเนนชวตประจ าวนได

จากการเขารบการฝกงานทบรษท ออดท เฮาส จ ากด ระหวางวนท 18 มนาคม พ.ศ.2556 ถง 31 พฤษภาคม พ.ศ.2556

นนท าใหขาพเจาพบวา ในการปฏบตงานจรงจะตองอาศยความรทไดรบจากการเรยนในชนเรยน ซงในทฤษฎการเรยนไม

สามารถน าความรไปใชไดโดยตรง จะตองน ามาประยกตใชกบการท างาน และจะตองปฏบตงานดวยความถกตอง ระมดระวง

รอบคอบ เพอใหงานทไดรบมอบหมายนน ส าเรจลลวงเปนไปไดดวยด นอกจากนนในการฝกงานครงนยงชวยสราง

ความสมพนธกบเพอนรวมงาน รจกการแกไขปญหาเฉพาะหนาทเกดขนไดเปนอยางด เมอจบการศกษาและตองออกไป

ปฏบตงานจรงจะท าใหขาพเจามประสบการณในการท างานทมากขน แตอยางไรกตามรายงานฝกงานเลมนจะไมสามารถส าเรจ

ลลวงไดหากไมไดรบความอนเคราะห สนบสนนทงดานการเงน แรงงาน และก าลงใจ จากบคคลทเกยวของดงตอไปน

ขอขอบคณบรษท ออดท เฮาส จ ากด ทใหความอนเคราะหในการรบนสตเขาฝกงาน และคอยใหความร ใหค าปรกษาท

ด ในเรองของการตรวจสอบบญช การจดท าเอกสารตางๆ รวมไปถงความร และทกษะดานตางๆ ทสามารถน าไปปรบใชกบ

ชวตประจ าวนได

ขอขอบคณคณาจารยประจ าสาขาการบญชบรหาร และสาขาอน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตศรราชา ทให

ความรเกยวกบบญชในเรองตางๆ รวมถงวชาอนทเกยวของ ใหค าปรกษาเมอนสตเกดขอสงสย และคอยสนบสนนใหนสตไดเขา

รบการฝกงาน เพอใหมประสบการณทสามารถน าไปใชในการท างานไดจรงในอนาคต

ขอขอบคณบดา มารดา รวมถงญาตพนอง ทคอยเปนก าลงใจ และใหความชวยเหลอในดานตางๆ มาโดยตลอด

ตลอดจนค าแนะน า ค าสงสอนทไดรบ ท าใหขาพเจาสามารถน าไปปรบประยกต แกไขในการปฏบตงานจรงได

ขอขอบคณเพอนนสตสาขาการบญชบรหาร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตศรราชา ทกทานทใหความชวยเหลอ

ในการท ารายงานเลมนจนส าเรจลลวงไปไดดวยด

(ข)

กตตกรรมประกาศ (ตอ)

ขอขอบคณผทอยเบองหลงความส าเรจของรายงานเลมนอกมากมาย ซงขาพเจาตองขอขอบคณมาไว ณ ทนดวย

ทายทสดน หากมสงใดขาดตกบกพรองหรอผดพลาดประการใด ผจดท าตองขออภยเปนอยางสงในขอบกพรอง และ

ความผดพลาดนนมายง ณ ทนดวย

ศกดสทธ องแดง 27 พฤษภาคม 2556

(ค)

ค าน า

รายงานนเปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรปรญญาบรหารธรกจบณฑต (การบญชบรหาร) คณะวทยาการจดการ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตศรราชา โดยผจดท าไดรวบรวมเนอหาความรเกยวกบเรองการตรวจสอบทรพยสนหรอสนท

รพยของกจการและธรกจตางๆ สาระส าคญของรายงานเลมนคอ ทฤษฎทเกยวของกบสนคาคงเหลอ ทรพยสนถาวรจ าพวก ทดน

อาคาร เครองมอเครองใช อปกรณส านกงาน เปนตน วธการตรวจสอบสนคาคงเหลอ การท าการเขาตรวจนบสนคาจรง การ

ตรวจตดยอดขาย-ยอดซอ ขนตอนการตรวจสอบทะเบยนทรพยสน รวมถงปจจยหรอบญชอนๆ ทเกยวของกบสนคาคงเหลอ

ทรพยสนถาวรของกจการ เชน รายไดจากการขาย คาใชจายในการขาย ก าไรจากการขาย เปนตน ซงนสต นกศกษา หรอผทม

ความสนใจ สามารถน าความรทไดนมาประยกตใช ปรบปรงในการศกษาหรอการท างาน เพอใหขนตอนการตรวจสอบเปนไป

อยางถกตอง ครบถวน และมประสทธภาพ มความเปนระบบระเบยบมากยงขน

ผจดท าหวงเปนอยางยงวา รายงานเลมนจะเปนสวนหนงในการชวยท าใหนสต นกศกษา ตลอดจนผทสนใจในการ

ตรวจสอบทรพยสนหรอสนทรพยของกจการและธรกจ สามารถเขาใจในกระบวนการตรวจสอบไดมากยงขน หากรายงาน

ฝกงานเลมนเกดขอผดพลาดประการใด ผจดท าตองขออภยมา ณ ทนดวย

ศกดสทธ องแดง ผจดท า

สารบญ หนา

กตตกรรมประกาศ (ก) – (ข) ค าน า (ค) บทท 1 บทน า ความส าคญของการฝกงาน 1

วตถประสงคหลกของการฝกงาน 2 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการฝกงาน 2

บทท 2 การฝกงาน ณ บรษท ออดท เฮาส จ ากด

ทตงบรษท 3 ประวต บรษท ออดท เฮาส จ ากด 3 ลกคาของบรษท ออดท เฮาส จ ากด 3 บรการของส านกงาน 4 ผงการจดองคการ และการบรหารจดการ 4 ค าอธบายลกษณะงาน 5

งานทไดรบมอบหมาย ประโยชนทไดรบจากการฝกงาน ขอเสนอแนะ

ประเดนสาคญจากการฝกงานนาสรายงานการศกษา บทท 3 เนอหา

การตรวจสอบบญชสนคาคงเหลอ 6 การตรวจสอบบญชสนทรพยถาวร 12

สารบญ (ตอ)

หนา บทท 4 ขอคนพบจากการปฏบตการงานจรงเกยวกบวธการปฏบต

วธการตรวจสอบบญชสนทรพยถาวร 19 ระบบบญชส าหรบสนทรพยถาวร 20 กรณศกษา 22

บทท 5 บทสรป

การควบคมภายในเกยวกบสนคาคงเหลอ 31 การควบคมภายในเกยวกบสนทรพยถาวร 33

ภาคผนวก

ภาคผนวก (ก) มาตรฐานการบญช แนวการตรวจสอบบญชสนคาคงเหลอ ภาคผนวก (ข) มาตรฐานการบญช แนวการตรวจสอบบญชสนทรพยถาวร

บรรณานกรม

1

บทท 1

บทน า

ความส าคญของการฝกงาน

การฝกงาน หมายถง กระบวนการเพมทกษะและประสบการณทเปนประโยชนแกการประกอบอาชพ ชวยใหนสตม

ความร ความเขาใจ ในการปฏบตงานจรงเพอใหเกดทกษะและความสามารถ ในการท างานทด สอดคลองกบความตองการของ

ตลาดแรงงาน ทงในสถานประกอบการและการประกอบอาชพอสระ นสตไดมโอกาสไดใชเครองมอใหมๆ ในวงการธรกจ

ตลอดจนทราบถงขนตอนการปฏบตงาน และเทคนคการท างาน เหนถงวธการสรางสรรคผลผลตทมประสทธภาพ นอกจากนน

ยงสรางความเชอมน และทศนคตทดตอวชาชพและใหนสตฝกงานท างานรวมกบผอน ทส าคญเปนการเสรมสราง สมรรถภาพ

ในการประกอบอาชพในอนาคตตอไป

จากรปแบบการศกษาในปจจบนทเนนผเรยนเปนส าคญในการศกษาหาความรเพมเตมดวยตนเองนอกเหนอจากความร

ในชนเรยน รวมทงประสบการณทไดจากการปฏบตงานจรงยงเปนผลดตอการศกษาหาความรซงจะชวยพฒนาทกษะความร

ความสามารถตออนาคตการประกอบอาชพการงาน โดยเฉพาะอาชพทางดานบญชซงตองอาศยประสบการณ ความร

ความสามารถในการปฏบตงาน และส าหรบงานดานสอบบญชซงเปนจดมงหมายหลกของผศกษา ดวยความส าคญของวชาชพ

บญชทตองเนนคณภาพ ความรความสามารถของตวผสอบบญชเองแลวยงตองอาศยคณธรรม ความซอสตย ความเทยงธรรม

น ามาซงการรกษาผลประโยชนของชาตและสงคมเอาไว ซงตองมทกษะความรความสามารถสงโดยเฉพาะทกษะดานการท างาน

ในลกษณะการปฏบตงานจากเหตการณจรง และการผลตนสตการบญชบรหารทดมคณภาพนน จะใหการศกษาหาความร

ภาคทฤษฎอยางเดยวคงไมได ในชวงกอนจบการศกษาจงจ าเปนใหมการฝกภาคปฏบตใหมากเพยงพอจนสามารถปฏบตงานใน

หนาทไดอยางด มความมนใจ และมความเชอมนในการท างาน โดยสวนใหญจะท าการฝกงานในชวงปดภาคเรยน ประมาณสอง

ถงสามเดอน ซงเปนประสบการณทส าคญยงเพราะเปนชวงเวลาทส าคญทนสตจะน าเอาวชาความรทไดศกษามาใชในการ

ปฏบตงานจรง และเปนการเพมทกษะในดานการท างานเพอเตรยมความพรอมในการกาวสโลกแหงการท างานอยางแทจรง

2

วตถประสงคหลกของการฝกงาน

การฝกประสบการณวชาชพ (ฝกงาน) ของนสตสาขาวชาการบญชบรหาร เพอใหนสตไดศกษาเรยนรสภาพงานของ

วชาชพ และท าการปฏบตงานจรง จ าเปนจะตองพฒนาทกษะทกๆดานจากสถานทฝกงานทมแหลงทรพยากร จงก าหนด

วตถประสงคหลกดงน

1. เพอใหนสตไดเพมทกษะ เสรมสรางประสบการณ และพฒนาวชาชพทางดานการตรวจสอบบญชตามสภาพความ

เปนจรงในสถานประกอบการ

2. เพอใหนสตไดทราบถงปญหาตางๆ ทเกดขนในขณะปฏบตงานและสามารถใชสตปญญา วเคราะห แกปญหา

อยางมเหตผลใหลลวงไปไดดวยด

3. เพอใหนสตไดฝกประสบการณทเกยวกบโปรแกรมส าเรจรปทางการบญชตางๆ

4. เพอฝกใหนสตมความรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมาย เคารพระเบยบและการท างานรวมกนกบผอนได

อยางมประสทธภาพ

5. เพอใหนสตสามารถศกษาปญหา และรจกเกบขอมลตางๆ ทไดจากการฝกงาน สามารถน าความรมาแกปญหากบ

งานของตนในอนาคตเมอไดปฏบตงานจรง

6. เพอใหนสตไดพฒนาบคลกภาพในการเปนนกบญชอยางสมบรณแบบ มเจตคตทดตอการท างาน เพอเปนแนวทาง

ในการประกอบอาชพตอไปภายหลงจากส าเรจการศกษา

7. เพอใหมมนษยสมพนธอนด สมกบเปนบณฑตการบญชบรหาร สรางสมพนธภาพทดระหวางมหาวทยาลยกบ

สถานประกอบการ

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการฝกงาน

1. ไดฝกตนเองและเขาใจหลกการท างานมากยงขน มความรบผดชอบตองาน หนาททไดรบมอบหมาย

2. ไดเรยนรสงใหมๆจากการฝกงานมากยงขน

3. ไดประสบการณจรงจากการท างานฝกงาน

4. ไดเรยนรการปฏบตตวในขณะฝกงาน

5. ไดเรยนรการท างานรวมกบผอน วฒนธรรมขององคกรทเราท างาน

6. ไดมโอกาสท าความเขาใจกจการตางๆทไดท าการตรวจสอบเพอเปนความร ประสบการณในภายหนา

7. ไดฝกตนเองใหเปนคนทมระเบยบวนยมากยงขน เชน การเขาท างานใหตรงตอเวลา

8. ไดมโอกาสรจก เรยนรนสยบคคลอนมากยงขน

9. ไดเรยนรวธการปรบตว เพอใหสามารถท างานรวมกบผอน และสงคมได

3

บทท 2

การฝกงาน ณ บรษท ออดท เฮาส จ ากด

ทตงบรษท

ตงอยเลขท 19 ซอยลาดพราว 120 ถนนลาดพราว แขวงพลบพลา เขตวงทองหลาง จงหวดกรงเทพมหานคร 10310

โทรศพท : 0-2530-6887-90 โทรสาร : 0-2934-0607 E-mail : audit19@truemail.co.th

ประวต บรษท ออดท เฮาส จ ากด

บรษท ออดท เฮาส จ ากด เรยกเปนภาษาองกฤษวา Audit House Corporation Limited หรอ Audit House Corp.,

Ltd. จดทะเบยนเปนนตบคคลประเภท บรษทจ ากด เลขทะเบยนนตบคคลท 0105533124941

บรษท ออดท เฮาส จ ากด กอตงเมอ พ.ศ. 2533 โดยเปนส านกงานทใหบรการตรวจสอบบญช ตรวจสอบภายใน (Internal Audit) และบรการดานอนทางวชาชพบญช

บรษท ออดท เฮาส จ ากด มบคลากรมออาชพทางดานการตรวจสอบและการบญช โดยม Certified Internal Auditor ผสอบบญชรบอนญาต และเจาหนาทผเชยวชาญรวมกนเปนทมงานทเปยมดวยคณภาพ เพอคอยใหบรการแกลกคา

บรษท ออดท เฮาส จ ากด และบรษทในกลม มบรการดานวชาชพเกยวกบการใหค าปรกษาดานการบรหารการเงน และการใหค าปรกษาดานธรกจแบบครบวงจร โดยลกคาสามารถเลอกใชบรการทตองการจากส านกงานและบรษทในกลมไดอยางครบถวน

บรษท ออดท เฮาส จ ากด มผบรหารและผสอบบญช 5 ทานคอ นายธนา วงศแสงนาค นางบญมาก วงศแสงนาค นางไพศร วฒไกร นายศรพงษ วฒไกร และนายฉตรชย จนทศร

ลกคาของส านกงาน

ส านกงานมลกคามาใชบรการมากกวา 100 ราย ตงแตธรกจขนาดเลก กลาง จนถงกจการขนาดใหญ ซงประกอบธรกจ

หลากหลายประเภท อาทเชน

สายการบน และธรกจทองเทยว ตวแทนนายหนาธรกจขนสง กจการอตอเรอ อตสาหกรรมโลหะมคา โรงแรม และ Service Apartments

4

บรษทประกนวนาศภย ศนยการคา และธรกจอาคารส านกงาน ธรกจกอสราง และพฒนาอสงหารมทรพย โรงงานอตสาหกรรม และ Exporters Convenience Store และธรกจซอมาขายไป

บรการของส านกงาน

ส านกงานมงมนในคณภาพของการบรการและความส าเรจของงานตามวตถประสงค ซงเปนปจจยส าคญทเสรมสรางความเชอมนใหกบลกคา ท าใหการประกอบวชาชพของส านกงานประสบความส าเรจและเปนทไววางใจของลกคาตลอดมา

ส านกงานใหบรการตรวจสอบบญช และใหค าปรกษาในดานตาง ๆ ดงตอไปน

ตรวจสอบบญชประจ าป และตรวจสอบเปนกรณพเศษ ตรวจสอบภายใน (Internal Audit) ตรวจสอบการปฏบตดานภาษอากร (Tax Audit) ใหค าปรกษาทางภาษอากร และการวางแผนภาษอากร (Tax Planning) วางระบบบญชและระบบการรายงานเพอการบรหาร บรการทปรกษาดานการตรวจสอบฐานะการเงนของกจการ หรอการท า Due Diligence บรการทปรกษาดานการบรหารการเงน ซงรวมถงการจดท างบประมาณ การประเมนมลคากจการ และการ

ปรบโครงสรางทางการเงนของกจการ

ผงการจดองคการ และการบรหารจดการ

นายธนา วงศแสงนาค นางบญมาก วงศแสงนาค

5

ค าอธบายลกษณะงาน

ประธานกรรมการ บคคลทมอ านาจในการก าหนดนโยบายบรษท วางแผนรายไดและคาใชจายของบรษท เพอใหไดผล

ประกอบการตามเปาหมาย

รองประธานกรรมการ บคคลทมอ านาจรองลงมาจากประธานกรรมการในการชวยก าหนดนโยบายบรษท วางแผน

รายไดและคาใชจายของบรษท เพอใหไดผลประกอบการตามเปาหมาย

ฝายงานทะเบยน มหนาทสนบสนนการท างานของแผนกบญช โดยการจดเตรยมเอกสารทแผนกบญชตองใชงาน เชน

รายชอผถอหนของบรษทลกคา (บอจ.5) รายงานของผสอบบญช และเอกสารตางๆ ทมความส าคญในการยนงบการเงน แผนก

ทะเบยนยงมหนาทในการตรวจสอบเอกสารตางๆทมาจากแผนกบญชเพอตรวจสอบความถกตอง ท าหนาทในการตดตอกบ

ลกคา

ฝายการเงน มหนาทควบคมการรบ – จายเงนทกดานของบรษท และมหนาทบรหารงบประมาณและทรพยากรให

สอดคลองกบการปฏบตงานของบรษท จดท างบประมาณเพอควบคมการเบกจายทจะเกดขน

ฝายบญช บคคลทมหนาทจดเกบรวบรวม จ าแนกเอกสารตางๆ ทางการเงนของบรษทลกคา และจดท าบญชในรอบ

บญชหนงๆ

ฝายงานสอบบญช มหนาทในการปฏบตงานสอบบญชทไดรบมอบหมายจากผจดการ และท าหนาทก ากบดแลและ

สอบทานงานของผชวยผสอบบญช

ฝายทรพยากรบคคล มหนาทในการสรรหา วาจาง จดอบรม จดทดสอบความร อ านวยการบคคลและประเมนผล

ฝายพาหนะและดแลอาคารทวไป พนกงานขบรถ ท าอาหาร ขนเอกสาร และดแลท าความสะอาดภายในอาคาร

6

บทท 3

เนอหา

การตรวจสอบสนคาคงเหลอ

ประเดนทางดานบญชเกยวกบการตรวจสอบสนคาคงเหลอ (Accounting News)

บทความนเสนอแนวทาง การตรวจสอบสนคาคงเหลอ และ วงจรการจดเกบสนคาในคลงสนคา (Audit of the

Inventory and Warehousing Cycle) ซงขอเนนย าวารายการบญชทเกยวกบสนคาและการจดเกบสนคามความ สมพนธอยาง

ใกลชดกบรายการบญชประเภทอน ยกตวอยางเชน บรษท นกชาง จ ากด ม การน าวตดบและแรงงานทางตรงเขาสระบบการบญช

สนคาและการจดเกบสนคา บรษทฯกควรทราบวาตองมฝายตางๆทเกยวของไดแก ฝายจดซอวตถดบ ฝายการเงนซงเปนผจายเงน

คาวตถดบ ฝายบคคลกตองเสนอจ านวนเงนทจะจายเงนใหกบพนกงานเปนคาแรงงานทาง ตรง และเมอน าวตถดบนนไปผลตได

สนคาแลว ฝายอนๆทตองเกยวของไดแก ฝายขายสนคาและฝายการเงนซงเปนผเกบเงน

ผตรวจสอบบญชจะพบวาการตรวจสอบสนคาคงเหลอนนมความส าคญ โดยเฉพาะการทดสอบยอดคงเหลอสนคา

ปลายงวด ซงอาจตองใชเวลานานทงการพสจนความมอยจรง และการตมลคาของสนคา ทงนปจจยตางๆ ทมผลท าใหการ

ตรวจสอบมความซบซอนไดแก

1. สนคาคงเหลอถอเปนรายการส าคญในงบดล และถอเปนรายการทมมลคามากทสดรายการหนงในเงน ทนหมนเวยน

ของกจการ

2. กจการ อาจมทเกบสนคาหลายแหง ท าใหการควบคมและการตรวจนบท าไดยาก แมวาการมสถานทเกบสนคาหลาย

แหงมประโยชน ในเชงการผลต และการตลาดเพราะท าใหสนคาเขาถงผบรโภค แตการเกบสนคาหลายแหงนท าใหการ

ตรวจสอบมความยากล าบากยงขน

3. ผ ตรวจสอบบญชมกพบวาหากกจการมสนคาหลากหลายประเภท การตรวจสอบจะท าไดยากขน เชน หากตอง

ตรวจสอบเครองประดบ เคมภณฑ และชนสวนอเลกทรอนกส ผสอบบญชอาจเผชญกบปญหาการสงเกต การตรวจนบและการ

วดมลคา

4. การวดมลคา สนคาหลายประเภทมความยากล าบากเนองจากสนคาอาจมการลาสมย และการปนสวนตนทนการผลต

ใหกบสนคานน มความซบซอน

5. วธ วดมลคาตนทนมหลายวธซงหากกจการเลอกทจะวดมลคาสนคาวธหนง กบบางประเภทสนคา และใชวธอน

ส าหรบประเภทสนคาอน กสามารถกระท าไดตามหลกการบญช แตวธการทใชตองใชอยางสม าเสมอ

7

ความหมายของค าวา “สนคาคงเหลอ”

สนคาคงเหลอ ในทางการบญช คอ ทรพยสนทกจการมไวเพอขาย หรออาจใหความหมายโดยละเอยดยงขนวา สนคา

คงเหลอ คอ “สนคาส าเรจรป งานหรอสนคาระหวางท า วตถดบ และวสดใชในการผลตเพอขายตามปกตของกจการ

1. สนคา อยจรงและครบถวน (Existence and Completeness) สนคาคงเหลอทแสดงในงบการเงนตองมอยจรง และ

มไดแสดงมลคาสงกวาความเปนจรง ทงนเพราะยอดตวเลขของบญชสนคาคงเหลอมผลตอการค านวณตนทน เพราะหากสนคา

คงเหลอปลายงวดแสดงไวสงเกนจรง จะท าใหกจการแสดงก าไรสทธสงเกนจรงดวย ดงนนการมอยจรงของสนคาเปนสงทผ

ตรวจสอบตองเนน โดยเฉพาะหากกจการมการเกบสนคาไวหลายแหง หรอมความเสยงทสนคาในบญชอาจไมตรงกบสนคา

ตามทมอยจรง เชน กจการเกบสนคาในคลงสนคาของผอน กจการขายสนคาโดยการฝากขาย และกจการรบฝากขายสนคา เปน

ตน

2. กจการ เปนเจาของกรรมสทธ และมภาระหนสนเกยวกบสนคา (Rights and Obligations) นอกจากการตรวจสอบวา

มสนคาอยจรงหรอไม ผตรวจสอบตองตรวจสอบใหทราบวากจการมกรรมสทธ ในสนคาทปรากฏในงบการเงนดวย โดยเฉพาะ

อยางยงหากกจการมสนคาระหวางทาง สนคาฝากขาย และสนคาสงท า จะตองมการตรวจสอบอยางระมดระวงในเรอง

กรรมสทธ นอกจากนผตรวจสอบตองตรวจสอบวากจการมภาระทตองช าระสนคาหรอไม

3. การวดมลคาสนคาในงบการเงน (Valuation) การตรวจสอบวามลคาทน ามาแสดงในงบการเงนถกตองตามทควรนน

ผตรวจสอบควรตรวจสอบ ประเดนตางๆ ดงน

1) วตถดบทซอและวสดคงเหลอ แสดงดวยราคาทนทซอจากผขาย หกดวยประมาณจ านวนทจะไดลดราคา และเพมดวยคา

ขนสงทตองจาย

2) ระบบบญชตนทนมความเหมาะสมในการโอนราคาวตถดบ คาแรงงานและคาใชจายโรงงานไปคดเปนตนทนการผลต

3) ระบบบญชตนทนมความเหมาะสมในการแสดงตนทนการผลต และท าใหการค านวณราคาสนคาระหวางผลตเหมาะสม

4) กจการไดใชวธการบญชทรบรองทวไปในการโอนตนทนตางๆเขาเปนตนทนผลต

5) สนคาคงเหลอตองมการตราคาตามหลกการบญชทรบรองทวไป โดยเฉพาะสนคาทขายไดชา และลาสมยควรแสดงราคา

ในงบการเงนไมสงกวามลคาสทธทจะไดรบ

4. การ แสดงรายการสนคาคงเหลอในงบการเงนและการเปดเผยขอมล (Presentation and Disclosure) สนคาคงเหลอ

ตองแสดงในงบดลเปนรายการหนงตางหากภายใตสนทรพยหมน เวยน และมรายละเอยดสนคาคงเหลอประเภทตางๆไวใน

หมายเหตประกอบงบการเงนดวย ไดแก สนคาส าเรจรป สนคาระหวางผลต วตถดบและวสด สวนวสดโรงงานอาจแสดงรวมกบ

วตถดบหรอรวมเปนคาใชจายลวงหนากได นอกจากนในหมายเหตประกอบงบการเงนใหแสดงหลกเกณฑการตราคา วธบญช

8

สนคาคงเหลอ และหากมสนคาคงเหลอถกใชเปนหลกประกนหนสนตองแจงภาระผกพนนไว ดวย

กระบวนการ ตรวจสอบการซอและการผลตเพอไดมาซงสนคาคงเหลอ การตรวจสอบการซอ การผลต และสนคา

คงเหลอ อาจแบงงานออกเปน 2 ประเภท ดงตอไปน

1. การสอบทานโดยการวเคราะห

1.1 วธการเปรยบเทยบรายการ เปรยบเทยบ การซอสนคาคงเหลอ และอตราก าไรขนตนระหวางปปจจบนกบ

ปกอน และท าการ เปรยบเทยบกบกจการอนทมลกษณะการประกอบการคลายคลงกน หากมการเปลยนแปลงและขอแตตางเปน

จ านวนมาก ใหสงเกตและหาสาเหต

1.2 การใชอตราสวนทางการเงน ใหผตรวจสอบค านวณอตราสวนทางการเงนทเกยวของกบสนคา

โดยเฉพาะอตราหมนเวยนของสนคาแลวเปรยบเทยบกบขอมลปกอน และกจการอนทมลกษณะการประกอบการคลายคลงกน

2. วธการตรวจสอบ

2.1 การสงเกตการตรวจนบสนคาคงเหลอ (Inventory Observation) การ สงเกตการตรวจนบสนคาคงเหลอ

ณ วนสนป เปนวธการทไดผลทสดในการพสจน ความมอยจรงของสนคา ดวยเหตนการสงเกต การตรวจนบสนคาคงเหลอถอ

เปนวธการตรวจสอบทจ าเปนตองปฏบตตาม มาตรฐาน การสอบบญชรหส 501 และในดานภาษอากร การตรวจสอบเพอให

แนใจในความถกตองของการเสยภาษเงนไดนตบคคลและ ภาษมลคาเพม จ าเปนตองมการตรวจนบสนคาคงเหลอเชนเดยวกน

อยางไรกดหากไมสามารถตรวจนบสนคาคงเหลอไดแลว ผตรวจสอบยงจ าเปนตองหาวธการตรวจสอบอน เชน การสอบทาน

วธการและผลการตรวจนบสนคาคงเหลอของลกคา การทดสอบวธการบญชเกยวกบการรบ-จายสนคา และตรวจนบสนคา

คงเหลอบางรายการดวยตนเองภายหลง การตรวจนบสนคาคงเหลอมประเดนควรพจารณาดงน

* การ สงเกตการณ การพจารณาเรองการควบคมภายในเกยวกบสนคาคงเหลอและวธปฏบตทถก ตองเกยวกบการ

วางแผนและวธการตรวจนบของกจการ

* การตรวจนบสนคาคงเหลอเปนความรบผดชอบของผบรหารทตองจดใหมการตรวจนบสนคาคงเหลอ

* ผ ตรวจสอบมหนาทเขารวมสงเกตการตรวจนบ และทดสอบการตรวจนบ ตองเปรยบเทยบผลการทดสอบการตรวจ

นบทท า โดยผตรวจสอบกบจ านวนทกจการตรวจนบได

* การ สงเกตการตรวจนบ ผตรวจสอบตองดสภาพและคณภาพของสนคาตางๆดวย ทงนสนคาเกาหรอลาสมย ช ารด

เสยหาย หรอจ าหนายไดชา ใหจดรายละเอยดสนคาไวดวย เพอประโยชนการตราคาสนคาตามวธการบญชทรบรองทวไป

* สนคา ทตรวจนบตองผานการตดยอดการรบและจายสนคา โดยใหจดเลขทใบรบของและใบสงของฉบบสดทาย

จนถงวนทตรวจนบรวมสนคา ทงสนตามใบรบของทลงบญชแลว และไมรวมสนคาทไดท าใบสงของและลงบญชเปนขายแลว

9

* การ ขายสนคารบรรายไดเมอสงมอบสนคา ดงนนรายการสนคาระหวางทาง จงไมถอเปนการขาย แตถอรวมเปน

สวนหนงของสนคาคงเหลอ ถาเปนการสงสนคาไปขายตางประเทศตามปกต จะรบรรายไดเมอสนคาลงเรอเรยบรอยแลว ดงนน

หากสนคายงไมลงเรอครบเรยบรอย ถอวายงรวมเปนสนคาคงเหลอ

* การ ซอสนคา ตามปกตเมอไดรบสนคาแลวจงถอรวมเปนสนคาคงเหลอ แตถาซอสนคาจากตางประเทศ อาจรบร

สนคาในบญชกอนรบสนคา เชน บนทกการซอสนคาจากตางประเทศ ในบญชเมอผซอรบรองหรอจายเงนตามตวเงนและไดรบ

ใบตราสง สนคา(Bill of Lading) แลว ดงนน หากในวนสนปมสนคาทซออยระหวางการขนสงใหถอสนคาระหวางทาง เปนสวน

หนงของสนคาคงเหลอ

* สนคา ทกจการสงไปฝากขายคงเหลอในมอลกคา ณ วนสนป ควรถอเปนสนคาคงเหลอแตสนคาทกจการรบฝากขาย

คงเหลอ ณ วนสนปตองไมรวมเปนสนคาคงเหลอ กรณกจการฝากสนคาไวกบคลงสนคาผอน ควรตรวจสอบใบรบของ

คลงสนคาเพอทราบรายการและปรมาณสนคาทฝากไว หรอขอยนยนยอดสนคาคงเหลอในคลงสนคากบผรบฝาก

2.2 การตรวจสอบหลกเกณฑและวธการตราคาสนคาคงเหลอ

ผ ตรวจสอบตองพจารณาหลกเกณฑและวธการตรวจสอบสนคาคงเหลอวาเปนไปตาม หลกการบญชท

รบรองทวไป และปฏบตเชนเดยวกบปกอน ใหพจารณาวาการตราคาสนคาไดใชวธใดระหวาง วธราคาทน วธราคาทนหรอราคา

ตลาดทต ากวา และวธราคาขาย นอกจากนตองพจารณาดวยวาราคาทนทใชน ามาจากวธการบญชใดระหวาง FIFO LIFO ราคา

ทนถวเฉลยและตนทนมาตรฐาน หากกจการซอสนคาส าเรจรป วตถดบ และวสดจากบคคลภายนอก ใหตรวจสอบราคาทนของ

สนคาโดยตรวจสอบบลซอ สอบถามผขายหรอเปรยบเทยบกบราคาทซอจากใบสงของในระยะสนป ถาซอสนคาจาก

ตางประเทศ ราคาสนคายอมรวมราคาตามใบก ากบสนคา คาขนสง คาประกนภย อากรขาเขา แตไมรวมก าไรทบรษทคดเพมขน

เอง หากตองการหาราคาตลาดของสนคา อาจสอบถามแผนกจดซอหรอหาโดยตรงจากตลาด อยางไรกตาม การตรวจสอบให

ทราบราคาสนคานควรกระท าโดยทดสอบสนคาบางสวน

การ ตรวจสอบสนคาคงเหลอของกจการอตสาหกรรม ไมวาจะเปนสนคาส าเรจรปทผลตขนและสนคา

ระหวางผลต การทดสอบราคาอาจใชวธสอบทานบญชตนทนทกจการใชอย ควรมการทดสอบตนทนของสนคาส าเรจรปและ

สนคาระหวางผลตบางรายการ โดยตดตามรายการโอนวตถดบ คาแรงงาน และคาใชจายในการผลต มาเปนตนทนของรายการ

นนๆ จากหลกฐานตางๆ เชน ใบเบกวตถและบตรแสดงเวลาท างาน เปนตน และการค านวณคาใชจายในการผลตทโอนเขา

ตนทนโดยเทยบเคยงกบตนทนของ ปกอนๆ ดวย อยางไรกด ตนทนสนคาส าเรจรปและสนคาระหวางผลตนตองไมรวมก าไรท

แผนกหนง คดเอากบอกแผนกหนง

2.3 การตรวจสอบการค านวณราคา

10

การ ตรวจสอบการค านวณราคามจดประสงคเพอตรวจสอบความถกตองของการค านวณราคา สนคาแตละ

รายการ และการรวมยอดในรายละเอยดสนคาคงเหลอแตละหนา ทงนมกกระท าโดยการทดสอบสนคาคงเหลอทเปนจ านวนเงน

มาก แตอาจมการทดสอบสนคาคงเหลอทมจ านวนเงนนอยบางสวนดวย

2.4 การตรวจสอบการตดยอดซอ

ผ ตรวจสอบตองตรวจสอบยอดซอเพอทราบวารายการซอทลงบญชไวนนเปน รายการซอทถกตองและ

ครบถวนของปปจจบน โดยเปรยบเทยบระหวางรายการซอกบบลซอ ใบรบของและบญชรายละเอยดสนคาส าหรบระยะเวลา

ตอนสนปตอตนปใหม เชนระหวางวนท 16 ธนวาคม ถง 15 มกราคม เปนตน ในการตรวจสอบ ผตรวจสอบตองทราบวาใบรบ

สนคาฉบบสดทายในวนสนปเลขทใด และตามเงอนไขการซอมสนคาระหวางทางรายใดบางทตองถอเปนรายการซอ ณ วนสนป

ทงนเพอเปนหลกฐานในการตรวจสอบเพอใหไดยอดซอตอไป

2.5 การตรวจสอบการตดยอดขาย

การ ตรวจสอบการขายชวงเวลาสนป มจดประสงคท าใหผตรวจสอบทราบวาสนคาทขายในวนสนปไม

รวมอยเปน สนคาคงเหลอ ดงนนผตรวจสอบตองตรวจสอบวามการลงรายการขายของปอยางถกตอง โดยเปรยบเทยบรายการ

ขายกบบลขาย ใบสงของ และบญชรายละเอยดสนคา ส าหรบระยะเวลาตอนสนปตอตนปใหม เชนระหวางวนท 16 ธนวาคม ถง

15 มกราคม เปนตน นอกจากนในการตรวจสอบใบสงของ ควรพจารณาเปรยบเทยบกบรายการสงคนรายใหญๆ ในระยะสนป

ตอตนปดวยเพอทราบวาการลงรายการสงคนถกตองตรงกบการสง สนคาคนใหบคคลภายนอกดวย

2.6 การตรวจสอบตนทนสนคาทขาย

หาก กจการใชวธการบญชสนคาแบบ Periodic Method ความถกตองของตนทนสนคาขนอยกบความถกตองและครบถวนของ

ยอดซอของ ป และสนคาทลงรายการซอแลวแตมไดจ าหนายไปรวมอยในสนคาคงเหลอ ณ วนสนป ผตรวจสอบตองค านงถง

ขอผดพลาดทอาจเกดขนได คอ สวนหนงของสนคาคงเหลอสนปอาจเปนสนคาระหวางทางทเปนรายการซอ แลวแตไมไดรวม

ใหตรวจนบ และสนคาทตรวจนบไดวนสนปอาจเปนสนคาทรบฝากจากบคคลอนหรอขาย แลวแตยงไมไดสงใหลกคา หาก

กจการใชวธการบญชสนคาแบบ Perpetual Method ตนทนสนคานนค านวณมาจากรายการขาย ดงนนโอกาสทจะเกด

ขอผดพลาดในตนทนขายมาจากการโอนบญชในงวดเดยวกน เชน กจการไมไดโอนตนทนขายในปเดยวกนกบทมการขาย

นอกจากวธขางตนแลว ผตรวจสอบท าการวเคราะหอตราก าไรขนตนของแตละเดอนของปเพอตรวจสอบ วามความเสยงทตวเลข

ตนทนขายไมสมพนธกบยอดขายหรอไม

11

2.7 การตรวจสอบความเหมาะสมของสนคาคงเหลอ

การ ตรวจสอบความเหมาะสมโดยทวไป อาจใชการเปรยบเทยบปรมาณและราคาสนคาคงเหลอปปจจบน

และปกอน หรออาจค านวณอตราหมนเวยนของสนคา (turnover) ในรอบปหนง ซงเปนอตราสวนทค านวณจากการหารตนทน

ขายดวยสนคาหมนเวยนของสนคา ในปกอน ทงนการวเคราะหอตราสวนนควรแยกวเคราะหตามประเภทสนคาหรอแผนกงาน

นอกจากนการตรวจสอบสนคาคงเหลอ โดยทวไปยงรวมถงการตรวจสอบวามการประกนภยสนคาคงเหลอเพยงพอหรอไม การ

ตรวจสอบหลกฐานจากบคคลภายนอกวามการน าสนคาไปเปนหลกประกนหนสน และมขอผกพน การซอขายสนคาหรอไม

เพอน าขอมลไปประกอบพจารณาความเพยงพอของการเปดเผยขอมลในงบการเงน

12

เ

นอหา (ตอ)

ระบบบญชส าหรบสนทรพยถาวร (Bank Reconciliation Statement)

สนทรพยถาวรคออะไร

สนทรพยถาวร คอ สนทรพยทกจการมไดมไวเพอขายหรอเปลยนเปนสนคาทขายได แตมไวเพอใชงาน และอายการ

ใชงานของสนทรพยเหลานจะตองเกนกวาหนงป ตวอยางของสนทรพยถาวรโดยทว ๆ ไปกม ทดน อาคาร เครองจกร เครองมอ

เครองตกแตงส านกงาน อปกรณส านกงาน ฯลฯ

ระบบบญชส าหรบสนทรพยถาวรคออะไร

ระบบบญชส าหรบสนทรพยถาวร คอ ระบบทเกยวกบการส ารวจ สอบถาม จนถงการซอสนทรพยเขามาใชงาน และ

การควบคมดแล การเกบรกษาสนทรพย

วตถประสงคของการวางระบบบญชส าหรบสนทรพยถาวร

การวางระบบบญชส าหรบสนทรพยถาวรอยางมประสทธภาพจะกอใหเกดผลดงน

1. สนทรพยถาวรทซอเขามานน ไดรบอนมตใหซอได

2. การซอสนทรพยถาวรทมราคาสง จะตองไดรบอนมตจากคณะกรรมการตามนโยบายของกจการ

3. สนทรพยถาวรทซอเขามาแลวตองมการเกบรกษา ดแลอยางด

4. การค านวณคาเสอมราคา มการค านวณอยางถกตองตามอายการใชงานของสนทรพย

5. การยกเลกการใชงานสนทรพยถาวรตองไดรบอนมตจากผมอ านาจ

6. การจ าหนายสนทรพยตองไดรบอนมตจากผมอ านาจ และราคาทจ าหนายตองเปนไปตามราคาตลาดทเหมาะสม และกจการ

ไดรบเงนคาขายครบถวน

7. สนทรพยถาวรทหมดอายการใชงานตองมมลคาคงเหลออยางถกตอง โดยเปนไปตามนโยบายของกจการ

การควบคมสนทรพยถาวรแยกพจารณาได 3 ระยะดงน

ระยะแรก เรมตงแตการจดหาสนทรพยมาใชในการด าเนนงาน ซงจะตองมการท างบประมาณสนทรพยถาวรและม

วธการจดซอทมการควบคมภายในทด

13

ระยะทสอง เรมตงแตเมอไดสนทรพยมาไวในความครอบครองแลว ซงจะตองมการจดหมวดหมใหรหส ท าบญชคม

สนทรพย ท าการประกนภย ก าหนดวธการคดคาเสอมราคาและควบคมคาใชจายตาง ๆ เกยวกบสนทรพยถาวร และตรวจนบ

สนทรพยถาวรเมอสนงวด

ระยะทสาม เวลาทเลกใชสนทรพยนน ซงจะตองมการขออนมตจ าหนายและก าหนดวธการจ าหนาย

หนาทตาง ๆ ทเกยวของมดงน

- การเสนอซอหรอการขออนมตซอ ( แผนกทตองการซอ )

- การสงซอ ( แผนกจดซอ )

- การรบของ ( แผนกรบของ )

- การเกบสนทรพยถาวร ( แผนกทตองการซอหรอคลงสนคา )

การตรวจสอบเอกสารหลกฐานเกยวกบการซอและการท าใบส าคญ ( แผนกบญช )

1. การเสนอซอหรอการขออนมตซอ

หนาทในการขอซอสนทรพยถาวรนจะเหมอนกบหนาทการขอซอของระบบการซอสนคา แตเนองจากสงทซอมราคา

สงกวาสนคาทซอเขามาเพอขายตามปกต จงตองใชวธการทรดกม การขอซอสนทรพยถาวรทมราคาสงมากมกจะม

คณะกรรมการอนประกอบดวยผบรหารชนสงเปนผพจารณา

เครองมออยางหนงทชวยพจารณาส าหรบการขอซอสนทรพยถาวรคอ การท างบประมาณสนทรพยถาวร งบประมาณ

การสนทรพยถาวรนเปนตวควบคมรายจายเกยวกบการซอหรอจดหาสนทรพยถาวร แผนกตาง ๆ จะเปนผจดเพอเสนอ

รายละเอยดถงความตองการในการทจะซอสนทรพยใหมเพอทดแทนของเดมหรอเพมเตมของเดมทมอยแลว ในการพจารณาวา

สมควรจะซอสนทรพยชนใดจ าเปนตองพจารณาถงสงตอไปน

- ความตองการใชและผลตอบแทนทจะไดจากการลงทนในสนทรพยนน

- เงนทนทมอยในงบประมาณแตละปดวยวามเพยงพอหรอไม

- การท างบประมาณยงจะชวยในการตดตามและเปรยบเทยบเพอใหเหนวารายจายทเกดขนจรงในการจดซอสนทรพย

นนอยในวงเงนงบประมาณทไดก าหนดไวส าหรบแตละแผนกหรอไม

ในการจดซอสนทรพยถาวร กจการควรจะก าหนดอ านาจในการอนมตการเสนอซอของผบรหารในแตละระดบชนไว

ใหชดเจน เชน

- หวหนาแผนกมอ านาจอนมตในจ านวนเงนตงแต 0 -- 5,000 บาท

- ผจดการผายมอ านาจอนมตในจ านวนเงนตงแต 5,001 -- 20,000 บาท

14

- กรรมการผจดการมอ านาจอนมตในจ านวนเงนตงแต 20,001 -- 100,000 บาท

- คณะกรรมการบรษทมอ านาจอนมตในจ านวนเงนเกนกวา 100,000 บาทขนไป

2. การจดซอ

การจดซอสนทรพยถาวรนนควรกระท าภายในวงเงนทไดตงงบประมาณไว และมวธการปฏบตเชนเดยวกบการซอ

สนคาตามปกต ถาเปนการกอสราง สญญากอสรางจะลงนามโดยเจาหนาทฝายบรหารระดบสง เชน ประธานกรรมการหรอ

กรรมการผจดการ

สงทจะตองระมดระวงอยางหนงคอ การสอบราคา ถาสนทรพยทซอมราคาสงมากควรใชวธการยนซองและตง

คณะกรรมการพจารณาเลอกผขายทเชอถอไดมากทสดซงไมจ าเปนตองเสนอราคาต าสด เพราะถาผขายไมปฏบตตามสญญาแลว

กจการอาจจะไดรบความเสยหาย

การเสนอซอและการจดซอจะอยในการควบคมระยะแรก

3. การรบของ

หนาทการรบของนจะเหมอนกบหนาทการรบของของการซอสนคาปกต แตในการรบของน ควรจะใหผเสนอซอม

สวนรวมดวย เพราะจะไดทราบวาของทผขายสงมานนตรงกบทตองการหรอไม

4. การเกบสนทรพย

งานในหนาทนจะเหมอนกบหนาทการเกบสนคาเขาคลงของระบบการซอสนคาปกต เพยงแตการเกบสนทรพยน

อาจจะเกบไวทแผนกทเสนอซอกได และเมอไดสนทรพยมาไวในครอบครองแลวกเขาสการควบคมระยะทสอง ซงจะตองมการ

จดหมสนทรพยและการใหรหสสนทรพยเหลานน ซงการจดหมจะจดหมวดหมใหญกอน แลวจงแบงเปนหมวดหมยอย ๆ สวน

การใหรหสกสามารถใหรหสเปนตวเลขหลาย ๆ หลกกได เชน

เครองใชส านกงาน รหส 01 โทรศพท รหส 01-001

โทรสาร รหส 01-002 อาคาร รหส 02

อาคารส านกงาน รหส 02-001ฃ อาคารโรงงาน รหส 02-002

นอกจากนแลวกจการควรจะท าประกนภยสนทรพยถาวรทงหมดทอยในครอบครอง ทงนเพอมใหตองรบภาระ

เกยวกบอนตรายตาง ๆ ทจะเกดกบสนทรพยเหลาน เชน ไฟไหม อบตเหตตาง ๆ

15

หลงจากทมการจดหมวดหมแลวใหรหสสนทรพยแลว ตองจดท าบตรสนทรพยเพอเกบรายละเอยดของสนทรพย และ

เพอเกบเปนประวตการใชสนทรพยของกจการ ซงในรายละเอยดของทะเบยนสนทรพยจะตองมรหสสนทรพย ชอสนทรพย

วนทซอ ราคาทซอ ชอผขาย อายการใชงาน รายละเอยดการประกนภย เปนตน

ในบางครงเมอมการซอมแซม การซอมแซมรกษามความหมายรวมตงแตการซอมแซมตามปกตทจะท าใหสนทรพย

ถาวรเหลานนด าเนนงานไปไดอยางมประสทธภาพ จนถงการดแลรกษาสนทรพยถาวรซงจะท าตารางไวลวงหนา ทงนเพอ

ปองกนการผลตทตองหยดชะงกเนองจากการเสยหายของเครองจกร

5. การตรวจสอบเอกสารหลกฐานเกยวกบการซอและการท าใบส าคญ

หนาทนจะเหมอนกบระบบการซอสนคาปกต เพยงแตตองจดท าทะเบยนสนทรพยถาวรเพอค านวณคาเสอมราคา การ

ค านวณคาเสอมราคานจะใชวธการค านวณแบบใดขนอยกบนโยบายของกจการ บางกจการอาจตองคดคาเสอมราคาตามปรมาณ

การผลต บางกจการใชวธการคดแบบเสนตรง เปนตน

เพอปองกนการทจรตเกยวกบสนทรพยถาวร และเพอแกไขรายการบญชทผดอนเกดจากการไมบนทกรายการโอนหรอ

จ าหนายสนทรพย จงควรจะก าหนดใหมการตรวจนบสนทรพยถาวรทงหมดเพอเปนการตรวจสอบวาสนทรพยทมอยจรงตรงกบ

ทบนทกไวในบญชหรอไม การตรวจนบสนทรพยถาวรถงแมวาจะไมจ าเปนตองท าทกปเชนสนคาคงเหลอ แตกควรจะท าอยาง

นอย 2-3 ป/ครง โดยเฉพาะอยางยงสนทรพยทเคลอนยายไดงาย ควรจะมการตรวจสอบอยางนอยปละ 1 ครง

วธการตรวจนบสนทรพยถาวรอาจจะท าได 2 วธ คอ ตรวจนบของจรงกอนแลวจงท ารายการสนทรพยทงหมดทตรวจ

นบได กบท ารายการสนทรพยถาวรทมอยทงหมดกอนแลวจงตรวจนบของจรง

และเมอไดมการใชงานสนทรพยมาแลวระยะหนงกจะเขาสการควบคมในระยะทสาม คอ การเลกใช การจ าหนาย

สนทรพย

สนทรพยตาง ๆ ถงแมวาจะอยในสภาพทไมอาจจะใชในการด าเนนงานไดแลวกตาม ไมควรโอนเหรอจ าหนายจาก

บญชโดยไมไดรบอนมตจากเจาหนาทผรบผดชอบในเรองนโดยเฉพาะใบส าคญซงถอเปนค าสงอนมตใหจ าหนายสนทรพยออก

จากบญชไดควรมอบใหเจาหนาทผดแลรกษาสนทรพยและแผนกบญชเพอใชเปนหลกฐานในการลงรายการบญช การโอนหรอ

จ าหนายสนทรพยนนถาไมมการควบคมใหดแลวกจะเปดโอกาสใหมการทจรตเกดขนไดงาย ขอควรระวงอกอยางหนงกคอ ถา

สนทรพยทจ าหนายจากบญชไดมการขายใหบคคลอน ราคาทขายควรจะเปนราคาตลาดทเหมาะสมของสนทรพยนน ดงนน ถา

เปนสนทรพยราคาสงจงตองก าหนดวธการเพอใหแนใจวาจะขายไดในราคายตธรรม และกจการไดรบเงนจากการขายครบถวน

ในบางกจการอาจใชวธการเชาสนทรพยจากผอนแทนทจะซอใชเอง เพราะวาตองการหลกเลยงความเกาลาสมยของ

สนทรพย เพอแกไขปญหาทางการเงน ท าใหไมตองรบภาระเกยวกบการควบคมสนทรพย เปนการตดปญหาเรองคาใชจายตาง

ๆ เชน คาซอมแซมรกษาสนทรพย คาเสอมราคา เปนตน

16

การวางแนวการตรวจสอบบญช วโรจน เฉลมรตนา บญชธรกจ วนท 07 มกราคม พ.ศ. 2556 กระบวนการตรวจสอบบญช อาจแบงออกเปนขนๆ ไดดงน คอ

1. การท าขอตกลงในการรบงานสอบบญช 2. การประเมนความเสยงในการตรวจสอบ

3. การวางแนวการตรวจสอบ 4. การตรวจสอบภาคสนาม 5. การสรปผลการตรวจสอบ 6. การแสดงความเหนในรายงานของผสอบบญช

การวางแนวการตรวจสอบ จะเปนงานของผสอบบญชในชวง “การวางแผนการตรวจสอบ” เปนสงทจะชวยใหผสอบบญชปฏบตงานอยางมทศทางเพอใหไดขอมลส าคญภายในระยะเวลาอนจ ากด และไดรบขอมลทจะใชเปนพนฐานในการแสดงความเหนของผสอบบญชตองบการเงน

การวางแนวการตรวจสอบเปนเครองมอทท าใหผสอบบญชไดไตรตรองโดยถถวนวาควรท าอะไร และท าอยางไรในการปฏบตงานตรวจสอบกจการเพอแสดงความเหนตองบการเงน

ผสอบบญชจะวางกลยทธในการสอบบญช ก าหนดขอบเขต ชวงเวลา และแนวทางการตรวจสอบ และพฒนาแผนการตรวจสอบ ซงในแผนการตรวจสอบจะระบ การทดสอบรายการบญชตางๆ โดยก าหนด ลกษณะ ชวงเวลา และขอบเขต (Nature, timing and extent) ของการทดสอบในแตละหวขอไว โดยเรามกจะเรยกวา Audit Program

การก าหนดหวขอในแผนการตรวจสอบ มกแบงตามกลมบญชในงบการเงน เชน

เงนสดและเงนฝากธนาคาร ลกหนการคา สนคาคงเหลอ สนทรพยหมนเวยนอน สนทรพยถาวร สนทรพยไมหมนเวยน เงนเบกเกนบญชและเงนกยมจากสถาบนการเงน เจาหนการคา หนสนหมนเวยนอน หนสนไมหมนเวยน ทนและก าไรสะสม รายได ตนทนขาย คาใชจาย

โดยแผนการตรวจสอบจะระบวธการตรวจสอบแตละหวขอไววาจะตรวจสอบอะไร ในชวงเวลาใด ตรวจในขอบเขตของขอมลชวงใดถงชวงใด และระบวาบญชใดเปนบญชทมนยส าคญทผสอบบญชตองใหความส าคญเปนพเศษ

17

ตวอยาง 1

หากเปนกจการขายสนคาแบบซอมาขายไป ลกหนการคา สนคาคงเหลอ เจาหนการคา รายไดจากการขาย และตนทนขาย จะเปนกลมบญชทมความส าคญเนองจากรายการคาสวนใหญของกจการจะวงเขาออกในบญชเหลานเปนจ านวนมาก และมกจะมยอดคงเหลอในกลมบญชเหลานสง

ตวอยาง 2

ในกจการทมการกยมเงนจากสถาบนการเงน กลมบญช หนสน จะเปนอกสวนหนงทผสอบบญชตองตรวจสอบและยนยนยอดกบสถาบนการเงน ซงการวางแผนการตรวจสอบอาจจะระบไวโดยละเอยดวา ควรจดท าหนงสอยนยนยอดกบสถาบนการเงนแตเนนๆ กอนเรมตนงานภาคสนาม เพอใหมชวงเวลาทสถาบนการเงนจะตอบกลบมาในชวงทเรมตนงานภาคสนามแลว เปนตน นอกจากการยนยนยอดแลว ผสอบบญชอาจวางแผนตรวจสอบเอกสารหลกฐานเกยวกบสญญาเงนกยม ขอก าหนดและเงอนไขการกยมเงน สงทกจการใชเปนหลกทรพยในการค าประกนวงเงนกยม ซงจะตองน ามาเปดเผยในหมายเหตประกอบงบการเงน การแยกเงนกเปนหนสนหมนเวยน และสวนทถงก าหนดช าระเกนกวา 1 ป เปน หนสนไมหมนเวยน เปนตน

การวางแนวการตรวจสอบนนควรจดท าเปนเอกสารโดยระบสงทผสอบบญชตองการใหผชวยผสอบบญชปฏบตระหวางงานภาคสนาม และผชวยกจะทราบขอบเขตงานชดเจน และรวาผสอบบญชตองการเนนรายการบญชในกลมไหนเปนพเศษ

โดยทวไป แผนการตรวจสอบบญชในบญชทวๆ ไป จะมวธการทผสอบบญชตองด าเนนการแนนอนอยแลว เชน การสงหนงสอยนยนยอดกบสถาบนการเงน และลกหนการคา การสงเกตการณการตรวจนบสนคาคงเหลอ การสอบทานงบกระทบยอดเงนฝากธนาคาร การทดสอบค านวณการคดคาเสอมราคาสนทรพยถาวร เปนตน รายการเหลานเปรยบเหมอนแผนการตรวจสอบมาตรฐานทผสอบบญชตองปฏบตเสมอในการตรวจสอบกจการโดยทวไป

การวางแผนการตรวจสอบนน ผสอบบญชควรใหผชวยมสวนรวมในการจดเตรยมดวย เนองจากผชวยผสอบบญชเปนผท างานในภาคสนามและตดตอพดคยโดยตรงกบกจการ ท าใหทราบขอมล และรจกกจการด ทงเรองการประกอบธรกจ บคลากร และลกษณะของผบรหาร อาจใชวธการประชมวางแผน หรอทเรยกวา Planning Meeting

การวางแนวการตรวจสอบทดควรสอดคลองกบผลจากการประเมนความเสยง หากการประเมนความเสยงพบวากจการมความเสยงในเรองใด ยอมสะทอนวาผสอบบญชจะตองระแวดระวง และตรวจสอบรายการทเกยวของกบความเสยงนนๆ อยางระมดระวงเปนพเศษ โดยเนนใหคนพบสงทอาจสงผลตอการบนทกรายการ และการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญ

ผสอบบญชควรจดท าแนวการตรวจสอบบญชออกมาเปนเอกสาร ในเรอง กลยทธการสอบบญช แผนการสอบบญช การเปลยนแปลงกลยทธการสอบบญช หรอแผนการสอบบญชทมนยส าคญในระหวางการตรวจสอบ และเหตผลส าหรบการเปลยนแปลงนน

18

การวางแผนการตรวจสอบจะขนอยกบขนาดและความซบซอนของกจการ ประสบการณของผปฏบตงานตรวจสอบในปกอนๆ ในกจการนน และการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมทเกดขนระหวางการตรวจสอบ

การวางแผนการตรวจสอบไมใชขนตอนทแยกจากงานตรวจสอบ แตเปนกระบวนการทตองปฏบตตอเนองกนไปโดยตลอด และเชอมโยงการประเมนความเสยงกบกจกรรมและวธการตรวจสอบทผสอบบญชจะปฏบตอยางสอดคลองกน

โดยสรปแลว ในแผนการตรวจสอบนน จะประกอบดวย (1) กลยทธการตรวจสอบ รวมทงกลยทธการตรวจสอบปกอนทจะน ามาใชกบการตรวจสอบปปจจบน (2) สภาพแวดลอมการควบคมภายใน (3) ระดบของสาระส าคญ (4) บญชทมนยส าคญ (5) ประเดนปญหาทพบจากการตรวจสอบปกอน หรอทอาจพบ (จากการวางแผน) (6) แผนการตรวจสอบ หรอสงทผสอบบญชจะปฏบตงาน

ขอขยายความรปแบบของแผนการตรวจสอบหรอการก าหนดกลยทธการตรวจสอบบญชวา โดยทวไป กจการทมขนาดใหญ และขนาดกลาง ทมระบบควบคมภายใน และมการแบงแยกหนาทการท างานทชดเจน ผสอบบญชอาจวางแผนสอบทานระบบควบคมภายในและการปฏบตตามระบบ ทเรยกวา การตรวจสอบระหวางป (Interim Audit) ซงหากผลการตรวจสอบระบบพบวา มระบบควบคมภายในทมประสทธภาพแลว ผสอบบญชอาจลดขอบเขตการท างานตอนสนป เกยวกบการตรวจสอบยอดคงเหลอลงได ในทางกลบกน หากเปนกจการขนาดเลกทไมมระบบควบคมภายในทด ผสอบบญชอาจเลอกไมตรวจสอบระหวางป แตไปเนนตรวจสอบยอดคงเหลอ ทเรยกวา Substantive Test หรอเนนตรวจสอบเนอหาสาระของยอดในแตละบญชตอนสนปเพยงอยางเดยว

เอกสารทถอเปนกระดาษท าการส าคญในขนตอนการวางแนวการตรวจสอบคอ (1) บนทกการวางแผนการตรวจสอบ ทเรยกวา Audit Planning Memorandum และ (2) แนวการตรวจสอบ (Audit Program) และ (3) กระดาษท าการการตรวจสอบแตละบญช ซงเปนเอกสารส าคญทผสอบบญชควรจดท าและเกบในแฟมตรวจสอบเพอเปนเอกสารอางอง และเปนหลกฐานวา ผสอบบญชมขอสรปตอบญชของกจการแตละรายการอยางไรบาง รวมถงเหตผลทผสอบบญชไดขอสรปเชนนนดวยวา มาจากสาเหตใด ผสอบบญชสรปโดยอาศยขอมลใดประกอบการตดสนใจในการแสดงความเหน

19

บทท 4

ขอคนพบจากการปฏบตการงานจรงเกยวกบวธการปฏบต

ขอคนพบจากการปฏบตการงานจรงเกยวกบวธการปฏบต

วธการตรวจสอบบญชสนทรพยถาวร 1. เพอใหทราบถงหลกเกณฑทใชในการแสดงรายการสนทรพยถาวร และใหดวาไดแสดงในงบการเงนตามเกณฑทไดถอ

ปฏบตในงวดกอน 2. เพอใหทราบวารายการสนทรพยถาวรเพมเตม ไปถอเปนรายจายฝายทน และแสดงไวตามราคาทนอยางถกตอง 3. ในกรณทสนทรพยหมดอายการใชงาน เลกใช หรอจ าหนายออกจากบญช ไดจ าหนายตนทนและคาเสอมราคาสะสม

ออกจากบญช และคดก าไรขาดทนอยางถกตอง 4. ไดมการคดคาเสอมราคาและคาตดจ าหนายอยางเพยงพอ และไดใชหลกเกณฑอนเปนทยอมรบและไดถอปฏบตอยาง

สม าเสมอเชนเดยวกบงวดกอน 5. เพอดวายอดคงเหลอในบญชสนทรพย และคาเสอมราคาสะสมเปนยอดทเหมาะสมหรอไม โดยไมค านงถงอายใชงาน

และราคาทจะขายไดเมอเลกใช

วธการตรวจสอบ 1. ขอและตรวจรายละเอยดทบรษทท าขน ตรวจยอดรวมกบยอดคงเหลอในสมดบญช ตรวจกบทะเบยนสนทรพยถาวร 2. ท ารายการสรปเพอกระทบยอดกลบไปหายอดคงเหลอตนงวดตามงบปทแลว ตรวจสอบการเคลอนไหวในระหวางป 3. พจารณานโยบายในการก าหนดรายจายฝายทน ดวาการซอทรพยสนเพมในระหวางงวด ไดถอเปนรายจายฝายทนอยาง

ถกตอง ดวาไดประมาณอายการใชงานไวอยางเหมาะสม ตรวจสอบการอนมตการซอ และหลกฐานประกอบ เชน ใบก ากบภาษ/ใบเสรจรบเงน (Tax Invioce/Receipt)

4. ตรวจสอบก าไรหรอขาดทนจากการขาย ตรวจสอบการอนมตการขาย 5. ตรวจสอบหลกฐานแสดงกรรมสทธในการถอสนทรพยถาวร เชน หนงสอสญญาเชา ตรวจโฉนดทดน 6. ตรวจนบสนทรพยถาวร โดยเฉพาะทมราคาสง 7. ทดสอบการค านวณคาเสอมราคา ตรวจยอดรวมวาตรงกบยอดตามสมดบญช ตรวจดวาคาเสอมราคาประจ าปทค านวณ

นนตรงกบรายการในงบก าไรขาดทนหรอไม 8. ดวาวธการคดคาเสอมราคาไดใชปฏบตอยางสม าเสมอเปนประจ าในทกๆ ป หรอไม 9. ดนโยบายการจดจ าหนายสนทรพยเบดเตลดวาเหมาะสมหรอไม 10. ดวาไดมนโยบายการส ารองไวเพยงพอส าหรบการซอมแซมใหญและคาปรบปรงหรอไม ในกรณทจ าเปน 11. ดวาสนทรพยถาวรทงหมดไดมการประกนภยไวอยางเพยงพอหรอไม

20

12. ถามการประเมนราคาสนทรพยในระหวางงวดใหตรวจดรายงานการสนทรพยประจ า

วธการปฏบตจรง

วตถประสงคของการตรวจสอบ เพอใหแนใจวา 1. ทดน อาคารและอปกรณ ณ วนสนงวดของกจการ มอยจรง บนทกบญชถกตองครบถวน 2. กจการมกรรมสทธในทดน อาคารและอปกรณและกจการยงมภาระหนสนทตองช าระตอทดน อาคารและอปกรณอกหรอไม 3.กจการตราคาและแสดงมลคา อยางเหมาะสมตามหลกการบญชถกตองตามหลกการบญชทรบรองทวไป 4.คาเสอมราคาและคาเสอมราคาสะสม ไดค านวณอยางถกตองและน ามาลงบญชครบถวนตามหลกการบญชทรบรองทวไปและถอปฎบตเชนเดยวกบปกอน คาเสอราคาไดจดสรรประเภทบญชคาใชจายอยางถกตอง 5.ทดน อาคารและอปกรณ ทเลกใชงานและจ าหนายแลว ไดโอนออกจากบญชทรพยสนและบนทกรายการก าไรหรอขาดทนจากการจ าหนายหรอเลกใชอยางถกตอง 6.การแสดงรายการและการเปดเผยขอมลในงบการเงนไดแสดงไวอยางถกตองครบถวน

วธการตรวจสอบบญช ทดน อาคารและอปกรณ

การทดสอบสาระส าคญ ( Substantive Test)

การตรวจสอบโดยการวเคราะห 1.วเคราะหเปรยบเทยบบญชทดน อาคารและอปกรณ คาเสอมราคา และคาเสอมราคาสะสมของงวดปจจบน และงวดกอน โดยพจารณาถง 1.1 ราคาทนและคาเสอมราคาสะสมของสนทรพยแตละประเภท 1.2สนทรพยทซอหรอจ าหนายในระหวางงวด 2. เปรยบเทยบคาซอมแซม และบ ารงรกษาปปจจบนกบปกอน ทงในจ านวนเงน และอตราตอยอดขายเพอดความแตกตางและสอบสวนหาสาเหต

วธการตรวจสอบอน 1. จดท ากระดาษท าการ แสดงรายการวเคราะหบญชทดน อาคารและอปกรณ 2. ตรวจสอบกรรมสทธในสนทรพยถาวร 3. ตรวจนบสนทรพยถาวร 4. ตรวจสอบการซอสนทรพยถาวรระหวางป 5. ตรวจสอบการจ าหนายสนทรพยถาวรระหวางป 6. ตรวจสอบสนทรพยถาวรทเลกใชงานแลว 7. ตรวจสอบการคดคาเสอมราคา

21

8. ตรวจสอบและวเคราะหบญชคาใชจาย 9. ตรวจสอบรายไดจาการใหเชาสนทรพยถาวร 10. ตรวจสอบหนสนทเกดขนจาการซอสนทรพยถาวร 11. ตรวจสอบการตราคาสนทรพยถาวรใหม 12. ตรวจสอบสนทรพยตามสญญาเชา 13. ตรวจสอบความเหมาะสมของการประกนภย

22

กรณศกษา

บรษท มณปนทพย จ ากด

ประเภท ธรกจผลตและจ าหนายโตะสนกและอปกรณตางๆ

23

1. กรอกยอดคงเหลอในกระดาษท าการ ของป2553 และ 2554 เพอเปรยบเทยบ

24

25

2. จดท าทะเบยนทรพยสนถาวร เพอดการเปลยนแปลงของราคาทนและคาเสอมราคาสะสมในรอบระยะเวลาบญช

26

27

3. ท าการปรบปรงบญชสนคาคงเหลอและสนทรพยถาวร โดยการปรบงบทดลอง ณ สนงวดของกจการ ใหตรงกบ

ทะเบยนทรพยสน

28

4. น าตวเลขจากการปรบปรงมาใสในงบทดลอง ชองรายการปรบปรง

29

5. จดท าหมายเหตประกอบงบการเงน

30

31

บทท 5

บทสรป

การควบคมภายในเกยวกบ สนคาคงเหลอ

1. มการท าบญชคมสนคาแบบตอเนองส าหรบสนคาทกชนด (ลงรายการทกครงทมการรบจาย)

1.1 วตถดบ

1.2 งานระหวางท า

1.3 สนคาส าเรจรป

1.4 อะไหล/วสดคงเหลอ

2. การซอทกชนด ไดมหนวยงานหรอคณะกรรมการทท าหนาทในการตรวจตรวจรบสนคาแยกจากแผนกจดซอ แผนกคลงสนคา และแผนกบญช

3. ไดมการออกใบรบสนคา ซงมหมายเลขพมพเรยงล าดบไวโดยมส าเนาสงไปทตางๆดงน

3.1 แผนกคลงสนคา

3.2 แผนกบญช

3.3 แผนกจดซอ

3.4 เกบไวทแผนกรบสนคา หรอคณะกรรมการตรวจรบ

4. ทกคลงสนคาไดมการเกบรกษาสนคาไวอยางปลอดภย มผรบผดชอบโดยตรงรกษากญแจและมหวหนาควบคม

5. การน าของออกจากคลงสนคาจะท าไดตอเมอมใบเบกหรอใบสงของหรออนวอยซ/ใบก ากบภาษ เทานน

6. มการตรวจสอบบญชทมการบนทกแบบตอเนองดวยการ

6.1 ตรวจนบสนคาตวจรง

6.2 มการตรวจนบมากกวาหนงครง ภายในหนงป

7. การตรวจนบสนคาตวจรง กระท าโดยเจาหนาทในแผนกคลงสนคารวมกบแผนกบญชหรอแผนกอนทไดรบมอบหมาย

8. เมอวตถดบทซอมามปญหา และใชไมไดจะตองมการรายงานและตรวจสอบทนท

32

9. เมอมการตรวจสอบสนคาตวจรงแลวไมตรงกบบญชสนคาจะตองท ารายงานเสนอตอกรรมการผจดการหรอผบรหารระดบสง และขออนมตปรบปรงบญชสนคา

10. เมอมการตรวจนบตองท ารายงานการตรวจนบ และใหเจาหนาทผท าการตรวจนบรวมกบเจาหนาทคลงสนคาลงนามไวเปนหลกฐาน

11. รายงานการปรบปรงบญชสนคาจะตองไดรบการตรวจสอบและอนมต

12. รายการทไดรบการอนมตใหมการปรบปรงบญชสนคาตองสงใหทางบญชคมยอดปรบปรงดวย

13. กรณทมผลตางเกดขนมาก จะตองมการสอบสวนเพอหาสาเหต และพบวามการทจรตจะตองมผรบผดชอบชดใช

14. จะตองท ารายงานเกยวกบสนคาคงเหลอในเรอง

14.1 สนคาหมนเวยนชา

14.2 สนคาลาสมย

14.3 สนคาทเกนปรมาณสงสดและนอยกวาจดต าสดทก าหนดไว

14.4 สนคาช ารด

15. กจการไดใชวธปฏบตในการตรวจนบสนคาดงน

15.1 มการก าหนดเลขทของเอกสารเกยวกบการรบและการจายวาเปนการรบหรอการผลตในงวดใดเพอปองกนการบนทกซ าซอน

15.2 แยกสนคาหมนเวยนชา ลาสมยและช ารดออกจากสนคาปกตใหเหนชดเจน

15.3 รายการตรวจนบมเลขทและบอกสถานทตรวจนบ

15.4 มการสอบทานการตรวจนบ โดยเจาหนาททไมเกยวกบสนคาหรอบญชสนคา

15.5 สนคาทตรวจนบแลวมการท าเครองหมายเพอปองกนการนบซ า

15.6 หนวยทตรวจนบไดระบในรายงานการตรวจนบอยางชดแจง เมอการตรวจนบไดเสรจสนแลว ไดมการท ารายงานสรปผลการตรวจนบ

1) สรปปรมาณทนบได 2) ราคาตอหนวย

3) การค านวณราคา 4) รวมยอดเปนหนาๆ

5) ยอดรวมทงสน

16. สนคารบคนจากลกคาตองไดรบการอนมตจากผทไดรบมอบอ านาจในเรองนโดยเฉพาะ

33

17. แจงฝายขายและฝายบญช เพอใหลงบญชสนคาทนท

18. สนคาทตดจากบญชแลวเพราะช ารด ลาสมย เมอมการน าออกนอกคลงสนคาจะตองมการอนมตเปนลายลกษณอกษรเชนเดยวกบสนคาปกต

19. เศษวสดและผลพลอยไดเมอขายออกไปจะมวธปฏบตดงน

1. มการอนมตโดยกรรมการผจดการหรอผทไดรบมอบหมาย

2. มการออกใบเสรจรบเงนเพอเปนหลกฐานการรบเงน

3. ผจดการฝายการเงนและบญชหรอสมหบญชตรวจสอบหลกฐานการรบเงนและจ านวนเงนทไดรบ

20. มการประกนภยสนคา โดย

20.1 สนคาทงหมดทมอยไดมการประกนครบถวน

20.2 มลคาทเอาประกนคมกบราคาทจะซอมาทดแทนเมอเกดความเสยหาย

20.3 มการตรวจสอบมลคาทเอาประกนราคาสนคาทมประกนเปนครงคราว

การควบคมภายในเกยวกบ สนทรพยถาวร

1.มการท างบประมาณส าหรบคาใชจายลงทนซงจะตองไดรบอนมตจากคณะกรรมการหรอเจาของกจการ งบประมาณทอนมตแลวแจงใหแผนกตอไปนทราบ

1.1 แผนกจดซอหรอเจาหนาทจดซอ

1.2 แผนกวศวกรรม

1.3 แผนกบญช

2. การซอสนทรพยถาวรแตละครงจะตองดวา

2.1 เปนการจายทจ าเปน

2.2 ราคาทขออนมตไมมากหรอต าไป

2.3 สนทรพยทจะซอมาแทนทมประโยชนคมกบเงนลงทน

2.4 ทางแผนกบญชไดมการตงเจาหนไวถกตอง

2.5 มการประมาณอายการใชงานอยางเหมาะสม

34

3. ทะเบยนทรพยสนหรอบญชยอย จะตองแสดงสงตอไปน

3.1 หมายเลขและสถานทเกบของแตละชน

3.2 อายการใชงาน และอตราคาเสอมราคา

3.3 ราคาตนทน คาเสอมราคาสะสม คาเสอมราคาประจ าป และคาเสอมราคาสะสมยกไป

3.4 จ านวนรวมของแตละรายการ จะตองเทากบบญชคมยอด

4. ในกรณทมทะเบยนหรอบญชยอย ไดมการตรวจสอบดงตอไปนหรอไม

4.1 สนทรพยไดมการตดหมายเลขทะเบยน

4.2 มการตรวจนบวาสนทรพยมอยตามทะเบยน

4.3 ถาตรวจนบไดไมครบใหตรวจสอบทนท

5. นโยบายในการค านวณคาเสอมราคาไดก าหนดไวอยางแนนอน

6. มการแบงคาเสอมราคาเปนคาใชจายของแผนกทใชสนทรพยอยางถกตอง

7. เมอคดคาเสอมราคาหมดแลว เพอใหเกดการควบคมภายในทดใหเหลอราคาไว 1 บาท ไวในบญช

8. เครองมอเบดเตลดจะตองมการควบคมการจดซอและการเบกใช

9.มการประกนส าหรบสนทรพยทมราคาสงและจ านวนทเอาประกนคมกบราคาทจะซอมาทดแทนเมอเกดความเสยหายขน

10. การจ าหนายจากบญชหรอการเคลอนยายสถานทตองมการอนมต

11. การจ าหนายจะตองปฏบตเชนเดยวกบสนคา

12.มการก าหนดนโยบายใหแนชดเกยวกบรายจายเพอสนทรพยถาวรและรายจายในการซอมแซมบ ารงรกษา

35

ภาคผนวก

(ก) สนคาคงเหลอ

36

(ข) สนทรพยถาวร

37

บรรณานกรม

- ขอคนพบจากการปฏบตการงานจรงเกยวกบวธการปฏบต

วธการตรวจสอบบญชสนทรพยถาวร วโรจน เฉลมรตนา บญชธรกจ วนท 07 มกราคม พ.ศ. 2556 - http://www.daosilp.com/index.php?option=com_content&view=article&id=121:2010-02-

25-05-50-17&catid=49:tax-a-accounting&Itemid=135

- http://www.ap-morgan.com/forum/index.php?topic=843.0;wap2

- http://www.sentangsedtee.com/news_detail.php?rich_id=142&section=2

- http://www.avaccount.com/accountcontent/index.php?topic=8670.0

- http://www.hh-acc.com/chk24.php - http://www.gotoknow.org/posts/367393