Το Ενεργειακό Αποτύπωμα των μαθητών και του σχολείου μας.

Σχολικό έτος : 2013-2014

ΕισαγωγήΣε αυτή την εργασία περιλαμβάνονται τέσσερις

ενότητες θεμάτων, των αντίστοιχων ομάδων εργασίας :

α) Ατμοσφαιρική ρύπανση και εκπομπές CO2 από ανθρωπογενείς δραστηριότητες.β) Ατομικό/Οικογενειακό ενεργειακό αποτύπωμαγ) Ενεργειακό αποτύπωμα σχολείου – μέτρα εξοικονόμησης ενέργειαςδ) Επιπτώσεις εκπομπών CO2 – συμβουλές μείωσης εκπομπών

Ατμοσφαιρική ρύπανση

Ορολογία

ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Κάθε διαταραχή των φυσικών χημικών ή βιολογικών χαρακτηριστικών του

αέρα του εδάφους ή των νερών που μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς τους οργανισμούς, ονομάζεται ρύπανση. Οι αιτίες της ρύπανσης τις περισσότερες φορές είναι ανθρωπογενείς όπως οι κηλίδες στη θάλασσα ή οι εκπομπές καυσαερίων από μηχανές καύσης Ωστόσο ρύπανση μπορεί να προκληθεί και από φυσικά αίτια όπως οπό την τέφρα της έκρηξης ενός ηφαιστείου.

ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΑΕΡΑ Ο ατμοσφαιρικός αέρας περιέχει ένα αριθμό ρύπων. Ορισμένοι από αυτούς

τους ρύπους προέρχονται από φυσικά φαινόμενα όπως οι ανεμοθύελλες και οι πυρκαγιές. Η μεγαλύτερη όμως πηγή ρύπανσης του ατμοσφαιρικού αέρα είναι ο άνθρωπος, Η ρύπανση αυτή προέρχεται κυρίως από τα αέρια καύσης των οχημάτων, των βιομηχανιών και των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Στη ρύπανση αυτή συμβάλλει επίσης η εξάτμιση πτητικών ουσιών, που περιέχονται στα χρώματα και στους διαλύτες. Σε πολλές πόλεις της Γης, κυρίως τις πρωινές ώρες και όταν δεν φυσούν άνεμοι, παρατηρείται "ομίχλη" σε πολύ χαμηλό ύψος. Λέμε τότε "η πόλη έχει νέφος". Στο νέφος οι επιστήμονες έχουν προσδιορίσει έξι κύριους ρύπους: τα μόρια μολύβδου, το μονοξείδιο του άνθρακα, το διοξείδιο του θείου, το διοξείδιο του αζώτου, το όζον και τα σωματίδια.

Οι πλέον επικίνδυνοι ρυπαντές του αέρα

ΜΟΝΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΜΟΛΥΒΔΟΣ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ

Προκαλεί πονοκεφάλους - μειώνει τα ανακλαστικά

προκαλεί προβλήματα στο αναπνευστικό και στο κυκλοφορικό σύστημα.

Προκαλεί αποπληξίακαι μαθησιακές δυσκολίες

Ερεθίζει τα μάτια καιτο δέρμα, προκαλεί

προβλήματα στο αναπνευστικό και στο κυκλοφορικό σύστημα.

ΣΩΜΑΤΙΔ1Α ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΖΩΤΟΥ ΟΖΟΝ

Ερεθίζουν το λάρυγγαπροκαλούν προβλήματα στο

αναπνευστικό και στο κυκλοφορικά σύστημα.

Ερεθίζει τα μάτια, το λάρυγγα, τη μύτη και το

δέρμα -προκαλεί προβλήματα στο αναπνευστικό σύστημα.

Προκαλεί δύσπνοια καιβήχα.

Ερεθίζει τα μάτια, τη μύτη και το λάρυγγα.

Ποιότητα αέρα σε αστικές περιοχές:

• Ο καθαρός, αμόλυντος αέρας είναι σημαντικός παράγοντας της δημόσιας υγείας και των καλών συνθηκών διαβίωσης

• Στα μεγαλύτερα αστικά κέντρα της Ευρώπης, υπάρχουν περίοδοι κατά τις οποίες η ατμοσφαιρική ρύπανση αγγίζει επίπεδα ικανά να προκαλέσουν δυσφορία και άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας.

• Η οδική κυκλοφορία παραμένει ο βασικός παράγοντας που επιδρά επιβαρυντικά στην ποιότητα αέρα στις Ευρωπαϊκές πόλεις.

Οι κυριότερες αιτίες ατμοσφαιρικής ρύπανσης Οι κυριότερες αιτίες ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι: 1.Βιομηχανίες 2. Οικιακή θέρμανση

3.Κυκλοφορία οχημάτων.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση μιας περιοχής εξαρτάται βασικά οπό την ένταση, την πυκνότητα και το είδος αυτών των δραστηριοτήτων, επηρεάζεται όμως σημαντικά και από ένα πλήθος άλλων παραγόντων όπως είναι:

• Οι μετεωρολογικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή (διεύθυνση και ταχύτητα ανέμων, θερμοκρασιακές αναστροφές, ύψος ανάμιξης, κ,α.),

• Η τοπογραφία της περιοχής (η γεωμορφολογική διαμόρφωση καθορίζει τις τοπικές κινήσεις των ανέμων και δημιουργεί προϋποθέσεις διασποράς ή συσσώρευσης των ρύπων), κι ακόμη,

• Η φύση των ρύπων (χρόνος παραμονής στην ατμόσφαιρα, ικανότητα διάχυσης, κ.ά.).

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ

Με βάση και τα εθνικά στοιχεία για το 2004 της Έκθεσης EPΕR-2 του 2006 και της απογραφής εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις με τη σημαντικότερη, αθροιστικά, συμβολή στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) της χώρας, είναι :

• κλάδοι της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (51,1%), • της παραγωγής τσιμέντου και μη μεταλλικών ορυκτών (10,6%), • των διυλιστηρίων (3,2%) και • της μεταλλουργίας (1,9%).

Οικιακή ΘέρμανσηΟι τύποι θέρμανσης που εξετάζονται είναι:• 1. Πετρέλαιο.• 2. Φυσικό αέριο.• 3. Ξύλο (ενεργειακό τζάκι).• 4. Πελλέτες.• 5. Κλιματιστικό.• 6. Ηλεκτρικά σώματα (θερμοπομποί,

υπέρυθρες).• 7. Αντλίες θερμότητας.• 8. Θερμάστρες/σόμπες κηροζίνης ή υγραερίου.

Πίνακας 1. Σύγκριση ετήσιων περιβαλλοντικών επιπτώσεων κατά την λειτουργία διαφόρων τύπων

ατομικής θέρμανσης (τόνοι CO2/έτος) *

Πίνακας 2. Σύγκριση εκπομπών αέριων ρύπων από καύσεις διαφορετικών

συστημάτων ατομικής θέρμανσης

Πίνακας 3. Ενδεικτικός πίνακας εκπομπών CO2

Κυκλοφορία οχημάτων• Οκτώ χώρες, οι πλουσιότερες

οικονομίες του κόσμου, δηλαδή ο Καναδάς, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ και η Ρωσία, επίσης γνωστές ως G8, παρήγαν πάνω από 40% (43,6%) των παγκόσμιων εκπομπών το 2004.

•Οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) αυξήθηκαν κατά 17 φορές γιατί η παραγωγή ενέργειας και οι μεταφορές με τη χρήση υγρών καυσίμων καταναλώνουν ολοένα και περισσότερα ενεργειακά καύσιμα. • Η μεγάλη αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα έχει προκαλέσει το ανησυχητικό πρόβλημα του φαινόμενου του θερμοκηπίου με αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας με σημαντικές επιπτώσεις στις κλιματικές μεταβολές για τον πλανήτη.

•Επίσης, οι ανεπτυγμένες χώρες έχουν υπερβεί κατά πολύ το μέσο όρο των κατά κεφαλή εκπομπών CO2, ο οποίος το 1998 ανερχόταν σε 3,85 τόνους

Μέτρα που παίρνει η πολιτεία, για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης

Στην Ελλάδα οι υπηρεσίες περιβάλλοντος, λειτουργούν περίπου 20 χρόνια, στα οποία έχουν ληφθεί σημαντικά μέτρα για την ατμοσφαιρική ρύπανση. Συγκεκριμένα κάποια από τα μέτρα αυτά είναι :

Βιομηχανία •Νομοθετήθηκε η υποχρέωση υποβολής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για ίδρυση, επέκταση, εκσυγχρονισμό και ανανέωση άδειας λειτουργίας βιομηχανιών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων. •Παρέχονται οικονομικά κίνητρα, στη βιομηχανία, για έργα αντιρρυπανσης. •Διενεργούνται έλεγχοι στη βιομηχανία

Αυτοκίνητα •Προωθήθηκαν "καθαρά" αυτοκίνητα (αντιρρυπαντικής τεχνολογίας). •Ελέγχονται τα οχήματα, από τα Κέντρα Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων (ΚΤΕΟ). •Καθιερώθηκε ο περιοδικός τεχνικός έλεγχος οδικών οχημάτων. •Διενεργούνται έλεγχοι των εκπομπών καυσαερίων των οχημάτων, στο δρόμο. •Εφαρμόζεται η κάρτα ελέγχου καυσαερίων, για όλα τα οχήματα.Λειτουργία της πόλης •Καθιερώθηκαν λεωφορειόδρομοι, για τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας των μέσων μαζικής μεταφοράς.

•Γίνεται ανανέωση του στόλου των αστικών λεωφορείων.

•Μετακινήθηκαν οι περισσότερες αφετηρίες αστικών λεωφορείων, εκτός κέντρου πόλης.

•Εφαρμόζεται κλιμακωτό ωράριο, στην έναρξη λειτουργίας των διαφόρων αστικών δραστηριοτήτων.