Στην διάρκεια του 16ου αι. το πρόβλημα της φτώχειας προσέλαβε πρωτοφανείς διαστάσεις, τόσο ως προς την έκτασή του όσο, ιδιαίτερα, ως προς τις ιδεολογίες και τις μεθόδους αντιμετώπισής του. Σε αντίθεση με τους μετακινούμενους πληθυσμούς εποχιακών εργατών του Μεσαίωνα, οι περιπλανώμενοι του 16ου αι. (άνεργοι, αγροτοεργάτες, επαίτες, άρρωστοι, πρώην μισθοφόροι κ.α.) ήταν ξερριζωμένοι και σχεδόν μόνιμα άνεργοι. Η κινητικότητα των περιφερόμενων επαιτών ήταν εκπληκτική για τα μέτρα της εποχής: τον 16ο αι. το Βαγιαδολίδ δεχόταν μετανάστες από την Γαλλικία, ενώ το Έξετερ δεχόταν επαίτες από το Λονδίνο. Περιβόητοι ήταν οι Ιρλανδοί, μόνιμα φυγάδες από την χώρα τους, εξαιτίας του τεράστιου επισιτιστικού της προβλήματος1. Το 1620, ο Ισπανός Fernandez de Navarette επισήμαινε με απόγνωση ότι «όλα τα αποβράσματα της Ευρώπης έρχονται στην Ισπανία. Δεν υπάρχει κουφός, μουγγός, ανάπηρος ή τυφλός στην Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και Φλάνδρα που να μην έχει περάσει από την Καστίλλη»2.

Γαγανάκης Κ.: Κοινωνική και Οικονομική Ιστορία της Ευρώπης, Εκδ. ΕΑΠ, Πάτρα 1999

1 Κ. Γαγανάκης: Κοινωνική και Οικονομική Ιστορία της Ευρώπης, σελ. 1352 Κ. Γαγανάκης: Κοινωνική και Οικονομική Ιστορία της Ευρώπης, σελ. 135