1998

1986 .

XIX - XX

2000

1/4 87.3 85

: .. (. . ), .. , .. , .. , .. (. ), .. , .. , .. , .. , . , .. , .. .. : .. ..

- '98. - .: , 2000. 427 . ISBN 5-02-008360-7 , , , . ( -, , ). , - 100- . 70- 10- .. . , .

2000-1-3 ISBN 5-02-008360-7 "", 2000 "", "- " (, ), 1986 ( ), 2000

* 77.77. , . ; - , , . . . , -, , , . , . : " ...? , , ; 1 , " . , , : " ?", " ?", " ?" .. - , , , - . , , - , , , - , , , , . , , , : . . , . , 1880. . 1. . 340. 5

1

, , , , , , . ? , , , , , , ? (), - (). (" " ), , , , ; , , "" "" (). , . , , , , , , , . , . , - , , . , , , ; , , , , . - , . , , , , ( , "" ), . (V . ..) (), , , , , , . , . , . . . , , . 6

: , , . "": , , . , , , . , . , , , , ... ... , ; , ""... , , - , - , , , , (, VI, 9). - "" - , , , , ..: - . , , , . , . "" , "": , , .. . , , "", . , . - "" - , . . , "", . : , ( ""). , ( , , ). , ( ""), , . , , -

"", - "". , , . - "" - "". , , . , 2, 3, 4 , , 2, 3, 4 , , , 2 , 3 , 4 - , :2

\

2

34

2

*

-4 4, .. 4 -4. , . , ! , : 4 , 4 - 2 . , . , , . , , : , , . , , . ( "" " ) (""), . - , , , , , , , , , , , . , , ; , , 2

. . , " " {Leinfellner W. Die Entstehung der Theorie. Freiburg; Mnchen, 1966. S. 44).

, . , , , , . : , , . , , , . , : , . " " "": , . , , , . , , . , , " ", , , : "" - , - . ", , " (, 144). : " " , , . . "". , , , . (), . (), , , . , : " , " (, 15d). , , . " ", .. , - , , , - . , "" "" (, 15-). : ? ? , . , .

. , , , . , , , , . ? "", : , , , , [] . ( ottSiov v), ; , , . (e'iKva Tiva alvoc); , , , , , . , , , , , , . - , "" "" , , , ... , , ... , . , - , (, 37-38). ? -, , . -, " ". -, , , , - . , -, , . , , -, , , 3 . , , , . , , , , , . " ": 3

" " (, 41).

10

, - . "" aion, , , " " 4 , . () xpvoc () : , , , . , alcov ei () - aiSiov, aioov iSiov , , , .. . : , . , : , . , , ; , , , . , , , , 5. . , , : , , " , , , , " (, 38)6. , , , . , IV "". , , . , , 4

5

6

. : Festugiere A.J. Le sens philosophique du mot AION // La parola del Passato. Napoli, 1949. N 10. P. 172-189. . : Degani E. AION da Omero ad Aristotele. Padova, 1961. , , Cwov d'iSiov (, 37d). " , , " (, 31). . : " " (, 41-). 11

. , . ; , , . . , - , , , , , : . "", , . , , . , , , - . , , - , - . , - , - , , , , , , , . ... "" , , , . "" : , , , , , ... (; V, 3, 2266-227). , , , ; , , . , : () , . , . , , - , , . , . , , , . , , , : " - , , ; , 12

, , , . . , , , ( ). ; , , . , , , , , " (, VI, 1, 231-231). , , : - , , , , , , ; - , . "", : , , "", . : , . : , : , , . , , , , , . . , . , , , , "", . " , - , - , ... , - ... , -, : , " (, VI, 1, 232). , "", , . , , - "" "", . , . -

1 3

. , , , , , .. . , , . " , , .. . , , : , . , - , . , , , " (, VI, 2, 233). , " ", " ", " " - . , , , , - , , , . . , , . , , , , , , ( ), , . " , , , , " (, III, 6, 206-206). , , , , , .. . , , - , , , , , . . , , . " , , , , , ; , , " (, III, 66, 207). , , , , , " , " ( ). ,

14

, , , (.. ) ; , - " ". , - . , ? , ? ", , - , - : , , , ... , : , , - ". (, III, 6). , - , .. , . , "", "", , , - . ( , , .. , , (), ; .) , "", "", - , : , . , , " ": "" (), ; " ( , - ). , , , () (), , . , , , , , , . , , . - , , . , ; , "" - - : , , , , , "" "" , . , . : 15

" !; , , , . , - , ; , . , , , , " (, IV, 10). - , , . , , - , . , , - , ( ) . , , , , . " , ; , - , , " (, IV, 11). , , : , , , , - . "", , "" ( ). , . , , , . , "", . , , . . , , , , , . , - ; , . : " , " (, IV, 11). : , , , ( )7. ,7

. : - .. "" // . . .; ., 1948. . I-IV.

16

. " - - , ; , " ( ). , , , . , , " , , - " (, IV, 12). , , , . , - - : , . , , . . , : " " - , - . , 8. , , , " , - " (, IV, 13). , , " , . , , , . , " (, IV, 14). " ", : , , " ". , , - . , , , , . , , (, ), alv (), ei (). , "" .. " " (. , IV, 12, 222), " " (el ). ( ) - , : , ( 8

.: .F.-Die Zeittheorie des Aristoteles // Zetemata. Mnchen, 1964. Heft 35. S. 141.

17

, ), , (, ), , ( ). - " ", , ; - , - , , . , , : , , , , , . R , , , . " , , , ; , , " (, IV, 12). , , , (, , ) , . , , , , . , , , . , , , , : () "". " , - , - , , ; [] , ; , , " (, V, 6). , (.. ). , "", , . ""? "" , , , , 18

W o . , , "". "" , , , , , , - - . , "", , , , , . - , , , , " (, VI, 3). , "" , - - - , , "", . , , , "", "", , "", , "", , "". , " " - , ; "" , "", , . , "", "" - , - (, VIII, 1, 251). , ( ), "" "" . , "" , , , . "" . , , , , (, IV, 13). . "" , - . , , , , , - , .. , , . , : , , " , , ( ), : " (, IV, 11). "" , ( "" - ), , , "", , - . .. , "" 19

, , , ... , , "", 9 . "" . , , , . , - , - (semper), "" . () , "", - : "" (sempiternitas), a "" - , - (aeternitas); , (sempiternitas) - , 10 . , , "" "" , .. . , "", , , , . , .. "", , , () - 11 . "" , "" , , , , , "" 1 2 .9

10

11

12

.. // . .: , 1996. . 104. . , // . . , 1990. . 153. , " " , .. " , , , - , . - , ; , , . , - , ; . , , ... , , ; , . ..." (. . . .: , 1998. . 1. . 202). .: Sambursky S. Der Begriff der Zeit im spten Neuplatonismus // Die Philosophie des Neoplatonismus. Darmstadt, 1977. S. 475-495.

20

, , , , , . , . , , . . " , , , . (. - ..) , -, - . , , . : , , , , " (, VIII, 1). "" ? , - , - "", "" - , , - , - , ; "", "". , "" , , . , , ( ). "" , , . "" ; ^ , ( ), : , "" "" (, XII, 6). , " ", , "". , : , , . AB . - , , , . "", () , "" , (). , . , - , , 21

- , , "", , "" , . : AB, , , , - , - . - " " . , 13 . , , , - . , , , . , : , , ( ) . , , , " " "" , , , , . - , , . , . ", , [] , , , . , [] , , - , - , , , , [], , , [] . , , . , [] , , [ ] [] - , [] , [] . , , , : , [ ], . , [] , " ( , 1,10.- . A.B. ). , , , , , - , 13

. / . . . . : . . 1997. 6. . 125-126.

22

. , , , , , , . XVI-XVII . - - , , . . , , , . : , ( ) , . . , , , , , , . , , , " ", . : " , , , , " (, VI, 5) 1 4 . , , , . , ? , , , , , , . , , , , - 14

: ; , , , "" . , ... , , . , , - ; , ; , ; , , . , - . , , , , ( VI, 5). 23

, , , "" "", , (, IV, 14). , , , .. , "" , . , , ; - , , , " - ". , , , . , , - , , - . "" , , , . , , , . , " ", , : , ... - , . "" "" ... - , , . - (|1 xpoyOL0- , , , () ( , 449. . .. , .. 15 ). , . " ", , , .., , , . " , , , , , . . - , , , , . , . " ( , II, 6). , , , , , . , , .15

" " (1997. 1. . 159-166).

24

, , . , ; , , . , (1838 1917), . . , , "", , " " " " . ( " " " ". -..) , , - , , IV "", , , . , 16. : , ( ) , ? , " " , , , . - , . , , , , , . , , , , , , . . : " ". , , , , , , . , , , , "", , , (, III, 7, 10) - , .16

Brentano F. Philosophische Untersuchungen zu Raum, Zeit und Kontinuum. Hamburg, 1976. S. 147.

25

. "" "". . , ( , , , ), ? , (), ? , , , , , . : , , , ( ), , , . . ", , , ? , . - ; , , . , - , ; ?" (, III, 7, 9). . , , , , . , - - , . - - . , , , " , , ". , , , , , , . . , . " , (8|.), (CIKVO)" (, III, 7, 1).

, , ? - (|) ouata) 1 7 , 17(

: tSioc > i J i a ) ,

v

o

r

|

T

c

(

)

,

|

|

(

-

)

v

o

u

e

.

,

,

,

i

S

i

o

c

c

f

n

x

x

i

c

.

2

6

(), . "" "" - "". , iibviov tiov , 17 . . , aioav , tiov " ", "" 1 8 . aeternitas - (aleiv) perpetuitas, sempiternitas ((XL8I6TT|C). , , , (, III, 7, 5). , . , , "" : alcov, , vor|T - 1 9 . "" "": , , " ", . , , " " (of) ). ( cnreipov), , " " ( |) qv mXeiTreiv) (, III, 7, 5) 1 9 . . , ( ev) , ( ). , , .. , - , , 2 0 . 21 . (, , .), (, , ), , , . , 1819

Proklus. In Piatonis Timaeum commentarii / Ed. E. Diehl. Leipzig, 1906. Bd. 3, 13, 23.

, (214-129 . ..), , , " , , : , , - , , , . ..." (, . . ., 1916. . 124). 20 .: .. . : VI . .. XVI . ., 1980. 21 .: .. // , ., 1994. . 122-130. 27

, , ( ) , 22 . , , . , , , , , , , . , , ? , " " . "" , "". , - , - , - ? , " ( . - ..) , - () . , ; , , , .. , ..." (, III, 7, 11). , - , " , , ... " ( ). " , - , , ; - , ; - ; - , " ( ). , , - , - . , : " , " ( ). , , - . , , , " , " ( ). , , , , " " (, III, 7, 13). , , , " ; 22

. .: lotin. ber Ewigkeit und Zeit / bersetzt, eingeleitet und kommentiert von W. Beierwaltes. Frankfurt a. M., 1967. S. 261.

28

, , , " ( ). , - , - . . ? , , , ? , , . , : " ?" - : " , ()" (, III, 7, 13). , , , - . , , , , , , - , . , , " ", ( ) , - . , , . , , . , , , , - . : " ", , , , , , , , . : , , " , ": , , . , ( ) , . , . 29

, , , , , , . , , , : "" , -, , . , . , , , " ". "" " ", " " 23 . : , " " , . , : , , , . , , , , , . , , , . , . , , , , - , , , . - , , - , , . . , XX . , , ( . , . , . .), . , , 23

Proklus. In Piatonis Timaeum commentarii. Bd. 1, 20, 22-23, 28.

30

, , , . : . : - "", "". "" - , .. , . : " " (., 1, 1): , , , , , , , , , . , - - . " " . - - . , , , . , , , , -. , . , , . , , . , , , . , . , , 31

, , , , . , , . : . - : , . , , , , . , (" ") , . " ", . " " , . " , , , , , , ... , , , , , , ..." 24 (354-430), , 25 . , , "" "" - , , . , ; " " - . , , , ; , ,24

25

. . // , . , 1880. . 1. . 273. . , , , . .: Callahan J. New source of Augustine's theory of time // Harvard studies in classical philologe. 1958. Vol. 63. P. 437-^454. . : Idem. Four Views of Time in Ancient Philosophy. Cambridge (Mass.), 1948.

32

, , , 26 . , . , , , , , . .. : " , , , , , , - , , , , , , , , . , , , " 27 . - , . " . ? - , . , " (Solil, 1, 2). : " : , . , - " ( , II, 18) 28 . , , , , : - . " , - , , , , ... , , , 26

, - . , , , , , - , - . " , .. ... , , , " (. . : 22 . ., 1994. . 8-13, . 216). 21 .. . .: , 1998. . 132-133. 28 . : . . , , . : , 1996. . 151. 2. .-. ., 1998 33

, , , , , , , . 29 , ..." , . , , " ", , - - , , - . , "". , 30, , . , , ; , - " " (, 11, XIII). " ", , , , , : - , .. ; , , , .. 31. ( ) , , , , , . ". . , XXXIV. . : . . . .: , 1998. . 1. . 259-260. 30 . , , , (.:, Gilson E. Introduction a l'tude de Saint Augustin. P., 1949. P. 147). 31 , , , " " (27) : " - ... ; , . , , , , ? ; , , , , , , ...". ... ( "" - ". ". ..) , { . . ., 1900. . 1. . 11). , , , , .. . 3429

, : , ... , " (, 11, XIV). , , , , , . " -, , ? : , , , " (, 11, XI). , , - . o : , ; , , rOj ; - . , , , , "" , ? ( ). " "? "" " ", ? , , - , , , , , , (, , ). . , - : : , , , , , , , , , , "" 3 2 . , : " , , , 32

, , . : ", , ... - ? ? , - , - . - , ... ... , , . ... . - ... - ... ... , ; ?.. ..." (, 11, XV). 35

2*

... , - ) - , , , , - '' , , " ( , 33 12, XVII) . , | -1 . , , , , - , - . , - ? , , , . " , , - ? , . , , : " (, 11, XXIV)34. , . ( - extensio), , , , , . , , , . : . , , , , , , - , - , , : . , , . ": ; , , . , . , ; ; . , , . , . , , ? , , , , " (, 11, XXVII).33 34

. : . . . . 8-13. . 255. "" . : . . . . 1: .

36

: , : , , , - , , , - . , , , . " , , ? , , , . , . ? , ? , ? , , , ... , . , . , , , -, " ( ). , - , , , , , . , , , , , . .. , , " , , . , 35 , " . " , , ", - (, 1, XXVII). , , , , , , , , . , , , . , , ? . , , , . , , " ". , , : ,

25

.. . ., 1979. . 295. 37

, , , , . , . , . , - . , ; . , ; - " (, 11, XXVIII). , : (expectatio), (attentio) (memoria); , . , "". " ". , (), .. . , , , () . , , , , , , . , , , . , . , , , . , - , , . "", "" . , , ? " , , . - , . , ? ? / ... , : , , , - , ; , , , - . , , , . ..." (, 10, XVII). , , . " ;

38

, , , , " ( ). , , . - , - , - , , . , , , . . , : " , , ... , , . , . cogitare... , , , " ( , 10, XI). - , , . , , , . : , .. - , . , , , , , . , , , . - . , : , , . - - ! , , , . : -, , , , ? , , , , . : " !" , , , . , , ! ( , XIX). , , "" ? - , , , , , XX . , - , , , , 39

. , , , , , . . , , , . , , , . , XVII-XVIII ., . , , , . , .

( ) ,. (205-270) - , , . , . . . , - , . - . - , - , . , , 1 . ,

40

0, ; . , . ? , , . , , (260-340) 2. (V, 1) . , . (329-370) , , 3 . . - , , - , , , . 16 " . " , , , . , , (XVI, 38, 20): " , - , - , (pxiKc ) (evepyeiav) "4. . . . , "" , , , "" 5. , . . , , " , " (. V, 1, 7, 38-39)6. ( ) - - , . . : "", , , , , , , , , 7 . . " (1) ), " (XVIII, 45, -)8. "" , " 1", , " - " 41

(. V, 1, 10, 2-4). , , (V, 2, 2). . , , , . . : " , ... , , , , " (XVIII, 47, 24-27)9. , , , . . "", "". " . " , , . , , " , " (VIII, 18, 18-19) 10 . - . , , - , , 1 1 . " ", . : (|iovac ' \), , ()... - ..., , - , - ... " ", , , ... , , , , 1 2 . "" , 1 3 . () () , , , () , (), . , , - . ? ( , ), " " ? 14 . : IV . .

42

. . . ( ), . , . - , , , , . , . , . ( ) . : " (|) ". , . , , "" . " ", " ". , - ? : , . , , : " ". . emanatio (, "", " "). , , , . , , - , , , . ( ev) , , , , , , , . , - , , - , , . , , . - , , . ,

43

- , , - , . ; , , - , . , (vou) . , , (V, 1, 6). . , " (ex nihilo): "... (TL OVK VTCV oev ) (2 . 7, 28). \rf\ ov . \\ ov \ , . . v, , , , . || v , v - . , " " " " , "" . . , , . - ( ), "" " ", "" "", " " " ". . , . - . , (508-509). , , , . , - , . V, 1,6,28, , , - , - . . , , . " " (II, 6, 3, 14) , ; , .. , -

44

15 . , . , . , , . , , (V, 4, 1, 30): , , . , , . , , , , , " - " ( 29 d). , "" (vaymlav). , : , ; , . , . - , - ? , , ? : , . V, 4,2, 27, : " " (vpyeia Tfjc oa'iac) " " ( Tfjc ouaiac). , , . , , . , , , - , . , . , , , , , . (5, 4), "". , - , . , . : "... ( |1|1)" (1,7, 1). - , : "... , [] , , ..." (V, 3, 12, 39). , , , 45, [1|1: " , ... , , ( yap |1|1 " & ab TCLVTOV airrca)".

45

- . , , . 16 . , ( . II, 1), , , , (II, 1,8). , , (17, 52). - . , 17 . , . . , . , (185-253) (. 175-242) - 18 . , . , , , , , . , , , . , . , . (De princ. 1.2.10)19. , . ; , , . Nou - , . , , 2 0 . , , , , 21 . : , , , - "", 46

"" - "" "". "" "" , . . , . , 22. , , " . , . "23. , , , . . , " ) ", . , , , , "", "" . , . - , , . : , , , . , "" 24 . . , , . . , , : , . . - "" - "", "". ", - , - , ; , , 25 " . "" . . - , 47

. "" . "" "" "" "". - , "" "", "" "". . . , "" " ". . , , , - . , vpyeia. - - . . , : ; - , . , . . , : , ? , " ", , "" , : " " (VI, 8, 7, 50). , , ( Tvxr\v, 7, 32) " " (awer), 8, 23). ovver) (1, 1-3; 14, 36, 16, 18). 9,10-14 , (), . " , . ((hpw\Lvov) , (i^ovaxw), , ( vyKTi), , , , (ovS yp r\v ) ev yp TOL TTO|ivoL Tfj f\ vdyKTj rat ou8 airnr| exovaa v airro TT)V 'iav). ( de |iovaxv TOiTo airroD); , , ( xpTF etvai), , , (OT) awer|), , (ebei) ". , , , , . 48

, , "" - . "" (vyiori) - , . , , , '" (owav 0\ei); , , (9, 44). () , . , (ouata) , . , . , , . , . - , . , ; , , . , - , "[] , , , - . , " (13, 40). , "" "" : "... " (ovveonv Tfj oW oaia \ OXriai) (27). , , (ouata) (15, 7). , , . , "". , , - 2 6 . , "" "" . - , , - , "" . - , , .. . , , . . , , (). (V, 1, 6, 25), (), (ou\r|9evToc), - . , , - . 49

, , , . , , , "" . , , , . , " " 27 . , . - . , 28 . "" ; , () . XIV . . , , , . , , . , , ? - , . "" " ", , " -" , , "". , , (IV, 8, 7-8). : () (). (IV, 7, 10). , , . , , , . , . , , (I, 6,2). - , , , . , , , , . , , , , . - 2 9 . - , , , ; , .

50

- , , , , , , . , , . , , . , , . , . , "" ( , - . , " ". , , , 30 . (). , , , (" "), ()- . , . , , , 31 . IV-VI . , - . 32. , . " " , , , 33 . , , " ", " ". . , . , , , . - . , . - , . " , , , ", - 34 . , : " ... , " 3 5 . , , 36 . - , . - " 51

", : . , , , , . , , - , - : . 37. . - , . , . , , . , , 38 . , - . . - . . , , . , , , , . , , . , , .. , . , . - , 39 . , . , , , , - . , .. , , . , . - . , . , . . , , . : , , " [] - -

52

ijii"v , c , , " " (V, 1,1). , " , , , - , , " 40 . - "" . , , : " , , " (IV, 3,13). , , , . - - , - . . " , - (. 1,13),- " (1 . 15,21). , , , , , . , . , , (). , , , . " , - , - , " 4 1 . . , , - , . . , , ( ), . , , , , . , - , . , - , . , , . "" . - : "... [] 53

- , " 42 . , (e8oc) (v) - , ( ) - . , . - , , . . ? , , . : , - , , , . - , () . , IV . . , , . , . : ? - , "". , " ", . , , , "". , . , . , , . , , 4 3 . , , - . , . (), . , . . , , , , , . : , . , , , , , . - )21. . . , , 2 8 . , - , , , , . , : , ; , . : - ^ -

70

. , - , , , . ;;. , [lrpov , . , - . , , - , "" ()29, . , (xpvoc) "" , " " ( ) ), "" . , , , 381 ., , , "" (|1[1) 30 . " " . . - . (""), "", "". . " " 31 . , . , , : (9.1.1), , (4.35.5). , , : "", , , , - ()32. " (8icmr)|j.a) " 33 . (. .7.8.35) . , (. IIL7.11). : , , , . , "" .

71

, . , . "" "" , , , , : , , ; ^ - 34 . ( , "", ), . . , , . , - , , , , (8iaTT||jLa) , , . - , (|), . "" , - (); 35 . " " 36 , , ( ) () ( ) , . (. 52): " ". : - , , , , , , . , , - , ()37, , , , , . , , , : , , (, ..) , . . , " ", . , " " , , 38, , , - , , -

72

(, , , , , , , ..). , - (v ^] - , ( ) & TT\V )? " ", , , , . 39 . , : , , , , , , . . (), . . , , . - , . , : , . - , , , , . , , . , , , . - , . , . , : , . , . - " " - - , , - 40 . - , . - -

73

74

[Patrologiae cursus completus / Accurante J.P. Migne. Series graeca. T. 44. Col. 1209 A. : PG. |.'? Gregorii Nysseni Opera / Ed. W. Jaeger et alii. Leiden, T. VIII/1. P. 299, 13; 302, 19. : GNO. | 3 pG.45.25 C-D. " " (PG.44.145C; 161D), . : Plrme humaine et plrme cosmique chez Grgorie de Nysse // criture et culture philosophique dans la pense de Grgoire de Nysse / Ed. M. Harl. Leiden, 1971. P. 111126; L'harmonie du monde et l'homme microcosme dans le De hominis opificio // Epektasis: Mlanges patristiques offects au Cardinal J. Danilou / Ed. J. Fontaine, Ch. Kannengiesser. P., 1972. P. 455-462; La polemica contra Eunomio e la formazione dlia dottrina sulla creazione in Gregorio di Nissa // Arche e Telos. L'antropologia di Origene e di Gregorio di Nissa / Ed. Ugo Bianchi. Milano, 1981. P. 197-213. , " " " ", . 4 in Cant. GNO. VI. 384, 21-386, 17. 5 Mhlenberg E. Die Unendlichkeit Gottes bei Gregor von Nyssa (FKDG. 16). Gttingen, 1966. t>Zemp P. Grundlagen heilsgeschichtliche Denkens bei Gregor von Nyssa (MTS.S.38). Mnchen, 1970; Bals D. Eternity and Time in Gregory of Nyssa'a Contra Eunomium // Gregor von Nyssa und die Philosophie / Ed. H. Drrie. M. Altenburger, A. Schramm. Leiden, 1976. P. 128-153. 7 Mosshammer A.A. Time For All and a Moment for Each: The Sixth Homily of Gregory of Nyssa on Ecclesiastes // Gregory of Nyssa. Homilies on Ecclesiastes. An English Version with Supporting Studies. Proceedings of the Seventh International Colloquium on Gregory of Nyssa (St. Andrews. 1990. 5-10 Sept.). .; N.Y.: Walter de Gruyter, 1993. P. 249-276. : Gregory of Nyssa. Homilies on Ecclesiastes. 8 May G. Die Chronologie des Lebens und der Werke des Gregor von Nyssa // criture et Culture Philosophique dans la Pense de Grgoire de Nysse, d. Marguertie Harl. Leiden, 1971. P. 51-67. 9 .: Vaggione R.P. Eunomius. The Extant Works. Oxford, 1987. 10 . "" (Vie de Sainte Macrine (SC. 178). P., 1971), 19 390 .; . , 378 381 ., : 19 378 . 11 GNO.VI. 17-18. 12 GNO.VIII/1.48.13. 13 GNO.VI.22.7. ^GNO.VI.15.12. 15 In Inscr. Ps.: GNO.V.76.1; Stritzky M.-B.V. Zum Problem der Erkenntnis bei Gregor von Nyssa. Mnster, 1973. S. 67 ff. 16 .: Glossa Ordinaria in Canticum Canticorum / Ed. Mary Dove. Turnholt: Brepols, 1997. P. 61-70. 17 GNO.V.284.22-285.2. 18 GNO.VI.339.16ff. 75

Kobusch Th. Zeit und Grenze. Zur Kritik des Gregor von Nyssa an der Einseitigkeit der Naturphilosophie // Gregory of Nyssa. Homilies on Ecclesiastes. P. 299-317. 20 GNO.409.8-416.7. 21 Alden A. Mosshammer. Non-Being and Evil in Gregory of Nyssa // Vigiliae Christianae. 1990. N44. P. 136-167. 22 PG.44.1256B. 23 .: . . .6, 1106 26 . 24 GNO.V.375.1213. .: : . 1, . 1// . .: , 1989. . 1. . 92; Pind.frg.204 Bowra. 25 GNO.V.374.19-20. 26 GNO.V.376.23-377.1. 27 . . 220 25. . : Callahar J.F. Four Views of Time in Ancient Philosophy. Cambridge, 1948. P. 50-82. : Zemp P. Die Grundlagen heilsgeschichtliche Denkens bei Gregor von Nyssa. S. 91. 28 De Horn. Opif. // PG.44.183 . " ". PG.45.28D, 40, 57D, 100D. 29 GNO.V.374.20, 377.3. 30 GNO.V. 188.20-189.4. 31 In Hexaemeron // PG.44.77B; De Anima // PG.46.101B. 32 Methodius. De Resurrectione. 11.25 (380-382 Bonwetsch). 33 Chrysippus apud Simplicium // SVF.II.509; Zeno Stoicus Fragmenta.1.93. 34 Otis . Gregory of Nyssa and the Cappadocian Cenception of Time // Studia Patristica. 14 (1976). P. 327-357. 35 GNO.V.440.3. 36 GNO.I.136.8-12. 37 GNO.V.412.14. 38 PG.44.209D. 39 PG.46.124B-C. 40 GNO.I.134-137.

19

- ( ) .. -, , - , XII . . . , 1124 1141 ., , 1108 . , ; , . 76

. , . "- -" - 1. , , , - . " " (Didascalicon) : , . - , . : , - . . , . - , . "" , , . , , , 2 . ; (intelligentia) (scientia). , , .. , , , .. , . , , . " , , - , (rationes) . : - , , " (. 4). , , . , " , " (. 11). - "" 21 3 :

77

*<

( () - J () - , S I () - ,

- , <

^ { I [

, , , . , , ; , , . " , , , , ( . - .), ( . - .. (. 1). (nativa potentia) (propria virtus); , , .. , , rationes . . , - . -, , ; -

78

, - - , , ; .. - . , , - rationes . ; - , . , . , - . , , . , " ", , , . , , " , , " (. . 2), , . . rationes, . . "". , . , , , , , , , . , , - , . , . . -, . , . , , , , ; , , 79

, . , , , 4. , , , ; , , . ( ) . -, ( ) : , , , . , . , - . . , . - " " , . : Hugo de Sancto Victore. Didascalicon. De studio legendi / Ed. Ch.H. Buttimer. Washington, 1939. P. 1-22.1

2

3

4

Baron R. L'Influence de Hugues de Saint-Victor // Recherches de thologie ancienne et mdivale 22 (1955): 55. - "Epitome Dindimi in philosophiam" - , : , , . {Hugo de Sancto Victore. Opera Propaedeutica / Ed. R. Baron. Notre Dame, 1966. P. 193-194. Buttimer. P. 130-132.) .: Ferruolo S.. The Origins of the University. The Schools of Paris and Their Critics. 1100-1215. Stanford (California), 1985. P. 34. ., : Evans G.R. Old Art and New Theology: The Beginning of Theology as an Academic Discipline. Oxford, 1980. P. 27-37.

-

. , , . , , . , , , , , , , - - , []. , , , , , , - , , . : " , " (. 35, 4). - , - . - , - . , . , , , . , , , , , , , [ ] . , , . , , ; , , , , . - - , , , , , - , . rijpii , , , , . , , : . ; , . : -, , ; -, , .. , ; -, . . , . , . 81

, - . , , , - . , , , , .. , . , - . , ; , , . . , , , , . , . , . , . , . ; . I 1. , , , . , , . (animus), , , , , , . , : gnoti seauton, .. " ", , , , , - . , . , (universitas), , . , , (intelligentia) , , , . , . , () ; , , (mens), , , . , 82

, , , . - : , - , - , - . , , , , ; , , , , (ratio) . , - , , , . , " " (Periphisiori), " , , , , , , , ". , - , - . , , . , , , , , , [ ], [ ], , , . , , , , , , , , . , , . - ; - , - . 2. , sophos, .. . , , , , , ( - mens) , , , , . , . 83

" - , , , , , , (mens) (primaeva ratio) . , , . . "1. " ; , , , , - " 2 . 3. , ^ . , , , , , . . (mens) (ratio). - , , (sensus), . , , . - , ; , (indicium) , . , , , , , . . , , , ; , , , , , , (subiecta). , , (formae rerum), , : , (imagines) . , , , , 12

Boeth. in Porph. dial. 1 (C.S.E.L. Vol. 48. P. 7).Boeth. in Porph. comm. 1 (C.S.E.L. Vol. 48. P. 135); . .: . " " . ., 1990. . 5. Boeth in Porph. comm. 1 (C.S.E.L. Vol. 48. P. 135-138); . . .: . . . . 5-7.

3

84

. , (imaginationes) , , . - , ; -, . . - , ; (ratio) , , . ; ; , (imaginatio), (intelligentia). , : , , , , ; , , . , , ; , , - , - , , , . (h , , . , . , , , , (dubitat), . , , , (accidenti); , , . , , , , , : -, , ; -, , . 4.

"

, , , , . (studio) , ; , , 85

. , , , , - -, , , , , -. , (studia), , (rationes) . : - , , . , - , , , , , , , , . , : - , - . , , [] , (ratione) - , . , , , , , , , . 5. , , , , , , . . , , . - - , , . - - , , . , . , , . : (scientia) , . , , , , - 86

, , , , - . , , , , , , , (id quod est); - , . 6. , , ; , , , ; , , . , "" ", ", , .. , (effectus), - , ; . , "", - , ", " - , .. , - , , , , . . , , , - , ; . ( - substantiae) , , , , , , . - , , , ; , , , . , [ ] : , . (essentiae) , . , , , , , , , , , : , , , , ; , , , - . : ; , . : ... , 4,4

. . III, 83-84. . . . 87

, (subsistentia). A : , , (temporaliter) , , , , . 7. , , , , , . , [ ] , , - , .. [], , , [] , , , , , , . , , , - , . , , , (, ), , - , - . , , , , , , ; , , , , , , , . 8. [ ], , - (speculatio) . , , , . , , . -, , ; -, , , ; -, , . , ; , -

, - . , - , . , , (intelligentia), a , , (scientia). , , , (ratione), , : , . - , , , : [ ], .. (theoretica, id est speculativa), [ ], .. (practica, id est activa), (ethica), .. . (), , [ ], .. . 9. , : , , . - , . : " " (. 1, 1). - (ad actum) , . : " , .." (. 1, 12). - . : "... " (. 3, 7). , , , (. . 12, 25). , , , , .. , ; , , , . , , . . , , . , , . , : " : " (. 103, 10). , [ ]. , . , , , ( ) - , . , , - , , , , . , , 89

. , , ; [ ] , ; , ^, . , , . : - . , , . , , , , , . 10. , , , , , " " (Cic. Inv. I, 24, 34). , , , , . , , , . , (vocabulum) , . (archetypum exemplar) , , (cuius ratione) , , (primordialis) , (esse), - (talis esse). : , . , - , . : , . , , , , - , - , - . : - , , . , . (Virg. Georg. 4, 382), , : , , 5 - , .5

. . , VII, 9; . .: , , , . . . . , 1906. . 3. . 355.

90

11.

(theoricae), (practicae) (mechanicae), , , . , , , (rationem) . , , , (vocum et intellectuum); , , , . , , , , . - : (ratiocinationes) , . , , : , , , , . : , , . , , , . , , (ratiocinatio) , - , , , - , . - - ; , , , , , , - , . , . , , (disputandi) (ratiocinationes), a (internoscendi), , , ; , - 6. , . 6

Boeth. in Porph. comm. 1 (C.S.E.L. Vol. 48. P. 138-139); . .: . . . G. 7-8. 91

(), , () . "" "logos", . Logos (sermo) (ratio), a [] (sermocinalis sive rationalis scientia). (logica rationalis), (dissertiva), . [ ] - , , ; . [ ] (), () (). , [] , , . , , (ratio) . . , . , , [ ] , , , , , [], , , [.. ], , , , . (artiurri). , , : , ; , , ; - [] ; - ; - ; , , ; , . [ ], , . : , , [] . , . , , , . 92

14- " " .. - , ( ), , , . . , , , ( ) , , . 1 "" (II, 19, q. 1, . 1), " " (I, q. 74, . 6), " " (II, 76; 55- - - 56-81, , ), " " (Compendium theologiae, q. 83), " " (Questiones qdlibetales, q. 10, . 6). ( ), , - "De immortalitate anime" 2 . 14- " " ( 1269 .), . 3, , " " , . (= ) 4 . , 5 , . , , , " " , : ", " 6 , 7; , '' ... , , ... , , 93

" . . ; 9- III " ": " - , , , , " (1115 26). , 9 ( ) 1 0 . , ( , , ) , , 11 . . , ; , . , , , () , 12. , , " , " 13 , , , . . , , , , ; , 14 . 14- ( 21), ( " " 22). , " ", "" "", , ( , , ; ). "" "" - 14- . : Thomas Aquinas. Quaestiones de anima. Toronto, 1968. 94

8

j f l p animae - , " " (immortalitas animae), , . 2 Kennedy LA. A New Disputed Question of St. Thomas Aquinas on the Immortality of the Soul // ANDLMA 45. 1978. P. 205-223. ( 1- - .) 3 . 25 (.: Sleva V.E. The separated Soul in the Philosophy of St. Thomas Aquinas. Washington. 1940. P. 62-63). 4 , (. 1235 - . 1285) [] " " (. 1268; Questiones in tertium de anima). B De anima intellectiva - - . 5 , (1462-1525), " " (1516) , (simpliciter) (secundum quid), - , , , " " (Petrus Pomponatius. De immortalitate animae Bologna, 1954. P. 38). 6 . . 413b, 26-27'. . . . : . . .: 4 . , 1975. . 1. 7. 408 17-18. 8 . 330 22-23. . 436. 9 "" (7071d. 72-76; 78b-83d; 96-106), "" (245-), "" (608d611)""(41). .: . // . ., 1995. . 619-645. (. .. ). 11 .: . . , 1905. . 52-57. 12 , , "", 15 (14) " ": " , , " (.: // - '90. ., 1991. . 198, = 83 " " (.: .. . . ., 1974. . 490). . (In librum de causis, lec. 7). 13 . . 429. 19. . 433-434. 14 . .: . , . . 2 // . / . .. ; . .. . ., 1999; . //. 1991. 2. . 136-138. (. .. ) - " ".

. , . 1. (3, 19) "... ". , . , , . 2. , , "" 1 . ; . , . . , . 3. , , , . . , . 4. , "", , 2. , , , ; . , , , . , . , . 5. , , . : , - , . "" "" -, , "". , , , . 6. , , , - , . , , , . 7. , . , , , . , -; . 8. , , , . . , . 96

9. , , . , , . , , . 10. , , , , . : -* , , , , . , - , . , . , , - , . 11. , [], , , , . , . , , . 12. , . . , . 13. , . - . , , . 14. , , , [] , . , , , [= ], 4 , . , , , . 15. , , , . , , , , , . , , , . , , , , , , . , , . 16. , , , , , . . , ; , , , . 17. , "", , 4. .-. ., 1998 . 97

5 . - , , - , , ; , , - . 18. , , . , . 19. , , , . . , . , , , . 20. , , . . , , , ; , , . 21. , , " ", . , , " " , (.. , . - .); , ( ). , ; , , . : 1. , , 2, [23]: , , , , . , " ". , . 2. , , , . , [], , , [] . , . 3. , , . ; , . , . 4. , , , , , 6 ; , . , . . : , . , - (per se) , , , , - , , 98

. , : , . , - , , . , , , , - ( , ). , , , , . , , - ; , , , , . , , , , , - , [] . , " ", , , - , ; , , , , 7 . . , , ; , , , - . , , . , : , , . , , ; , . , , , , , . , , , , , , . , , , , , ; - - ; , - . , , , , , , , , . 4* 99

, , , -. . , , , , , . , , , , , , , , ; , . , , , . , [ ]. , . , , []. -, : , , , . , [] . -, , . , . : , , , , , , . , , , , 8. 1. , , 9 10 , , ; . , " " , ; , , . 2. , , , , . , , , . , . : , , , ; . 3. , : . , , , , . 4. , , , , . , 100

, ; , , , . , , . , , , . 5. , - , , . - - . 6. . 7. , , . , , . 8. , , , : - , " " 11 . 9. , , , , , , . 10. , , - , , , . , , , , . 11. , , , , , ; , , . 12. , ;, , , - . 13. , , ; , . , - , . 14. : , - , - , ; . 15. , , 101

, , . 16. , , . , , . 17. , , . , , : " ", . , , . 18. , , , , ; , " ": , 12 . , - , . 19. : , , , . - , , . "" "" - . 20. , , , , , , . , . . 21. , , , , . . . 1058b 26 // . .: 4 . ., 1975. . 1. . 271. . . 266 12 // . 1981. . 3. . 258-259. 3 . . 1958b 32-1059 10. . 271. 4 . . 431 16 // . . 1. . 438. 5 . . 187 26. . 69. 6 . . 413 25. . 398. 7 . 429 24. . 433^34. 8 " " : ", . . , , . , , " ", , . , , 2 1

102

" (s. . G. II, 79). : " ". . 271 33. : ", , " ; , , , , , , : , ; , , , . Sertillanges A.D. Der Heilige Thomas von Aquin. Koln; Olsten, 1954. S. 474. , - , (1, 1). quasi concionator - , "", "". . . 415 13. . 402. . . 408 21. . 386.

A.A.

(1766-1824) - - XIX . . , . , , , ( " "). , , , XIX . (, " ", , - " ", ). 1810- , , , . : " ", " ", " ", " ", ", ". : , 104

. : " ; , , , , " 1 . . , , , . " ", , , , ( , , .). , , , " " 2 ; - , . - . , , , . , , , , . , - : ", , , , , , " 3 . , , . , " ", , "", . "" , ( ) (). , , . - , . , , - , . - , . () , . , , , - , . , , , . - , , , , . - 105

, . , , . , , , : " , , , , . , , , , " 4 . , , . , , , , . " " , , . , , , . - . , , , . - , . - , : - " ", . , , . . , , , / " ; , . 5 " . () , . , , " XVIII " ( ). . , " , " 6 . . , , . 106

; XVIII , , , , " " . , " ", . , "" ( ) - ( ). "" , , " ", () : " , , , , , , , ... , , ... " 7 . : "" "" (2 , 4,16), , . , ( ) , . ; . , . (" ") . (" 8 ") . , - . " " " " 9 , - . , . . . , , , . , , , " ". , : " , , , "10. , , . ( ) 1 1 . 107

, , . - 1) ; 2) ; 3) , ; 4) . , " ", - . , - ( ). , "" , : ( ), "" , . , : , "", , "". ( , , , ). , " ", , , , . , . . . . - , . . , , , " ", , . , . , , - , ; , , , . " ", , , . ; , . , , , , . , 108

, , , . , , , . , . , , "" . , , . , - , . . , , , . . , , - . , , , ( ), , ( , , , , ). ( ) , , , . : , , , - , . , , , , , . , , , . , . , . , ; , . , - . , , . , . 109

. , ? , & . , , . "" - . , , , , - , . - . , , " ", . , , . " " ( ) , , , . . , " ", , . " , , . , , , , , , , . " 1 2 . , , . , , ; - , " ". , , , . - , . , , . -, " ", , . ,

, ( , , ). () . , , , , . ( ) . , . , , . . , , , . . , , . , , . . , , - , , . ", , " 1 3 . , , . - . " ". . . , , , . " ", , "", "" . : , , . " " " ". . , , , . % , . , , . - 14 , ill

, . , , , : " , , ?" 16 . , . , , , - , 17 . " " , . , " " . . , . , , , , ( - ). , , , . ( ). , , : , , "" , ( ), , , . , , : - , XX .1 2 3 4 56

15

Maine de Biran M.F.P. Oeuvres / Publ. par P. Tisserand. P., 1939. T. XII. P. 56. Ibid. P. 124. Maine de Biran M.F.P. Oeuvres. P., 1949. T. XIV. P. 221. Ibid. P. 241. Ibid. P. 373.

8

.. XVIII // : --. ., 1996. . 2. . 244. 7 Maine de Biran M.F.P. Journal intime. P., 1931. . . . 193.

: Gouhier H. Exprience religieuse et philosophie dans la pense de Maine de Biran / /Revue internationale de philosophie. 1966. N 75.

112

9 Maine de Biran M.F.P. Oeuvres. T. XIV. P. 396. Brhier E. Histoire de la philosophie. P., 1989. T. III. P. 559. .: .. . ., 1994. 12 Maine de Biran M.F.P. Oeuvres. T. XIV. P. 399. 13 ibid. T. XII. P. 27. \4 L a Valette Monbrun A. Essai de biographie historique et psychologigue: Maine de Biran. P., 1914. P. 478-^83. 15 Beaufret J. Notes sur la philosophie en France au XIX sicle. De Maine de Biran Bergson. P., 1984. P. 15. \6prevet A. Maine de Biran. P., 1968. P. 75. 17 Maine de Biran M.F.P. Journal intime. T. II. P. 311.

.. 1. . . " ", , r , . " " " ", , , ( ) ( , , ), , . , , ( ) 1798 . " , , ", , , - , " 1831 .". , ? . 30 1831 . : " , 113

" . , . : . - , . : , ( ) . .. , , , , , , , , .. 2 . , , , . - , , . , , , - , - , , , : , , - . , , - . - . , , , , ( ). " " 1820 ., 1821 . 1833 ., , . , , , , , . . : " 1 2

1

... : 2 . ., 1973. . 1. . 521. Hegel in Berichten seiner Zeitgenossen. ., 1971. S. 331. - , . , , 1843 .: "... " ( ., . . 2- . . 1. . 429). . , "Preussische Eule oder gallische Hahn? Hegels Rechtsphilosophie zwischen Revolution und Reform" ("Staat und Recht". ., 1981).

114

, , XVII-XVIII " 3 . 70- XX . .-. , , .. , .. .). . " ", .. B.C. 1990 . , . 1818-1819 ., .. , , . , , " ". , " " , . " ("Ausnahmesituation) " 4 . , . " 1822/23 ." 5 . , 1818- 1819 . , " , 1818 6 " . , , , , . , . " ", , 1820 . . ', , : " , 3

[Hegel G.W.F. Grundlinien der Philosophie des Rechts oder Naturrechts und Staatswissenschaft im Grundriss / Nach der Ausgabe von Eduard Hans herausgegeben mit einem Anhang versehen von

Hermann Kienner. ., 1981. S. 4. AHegel G.W.R. Rechtsphilosophie / Ed. K.G. Jlting. Bd. 1. S. 9. 5 Ibid. S. 29. 6 Ibid. S. 36. 115

" 7 , , , , : " ", " " . , . ( ) , , , . , " " ( .. , .. . - ., 1943), , , " " - " , , " 8 . , . : ? , , , . : ' ( ) ? ( ), . , , , , , , - . , . . , , , : , " , , "9.78

d'Hodnt J. Hegel et son temps (Berlin, 1818-1830). P., 1968. P. 9. . M., 1943. T. III. 275. , , , .. , , .. : " , " ( .. : // . . 1999. 1. . 11). : .. , . " " ( . ). Hbner . Das Nationale. Wien, 1991. S. 145.

9

116

( - ) . " ". , , , , , . " ", , : " ..." 10 . , , . , , . , , , ; , , , . - . , " ", . . , : " , , " 11 . ? , " " - , , - , . , . , : ? ( ) ? ", - , - ; , ". , " ". , , : " , " 1 2 .^ . . ., 1992. . 2. . 44, 76. n Apostel P. Entausserung, Vergegenstandlichung, Objektivierung et Entfremdung chez Hegel et Marx // Hegel: l'Esprit objectif, l'unite de l'histoire. Lille, 1968. P. 23. 12 ... . ., 1990. 284, 296. 117

, , , , " ", . , , , ? , , . , , , . " " : " , ". : " : . , . , - " 1 3 . " " , " " 14 . , , . , , . : " , , " 1 5 . , , , . , , " " ( ), " " - , , , , . " ", - "16 " . , , " " (, , " " " " ) , , , , , , , . , " " " " , - . , , 1817 ., .. ,13

14 15

16

... // ... . ., 1975. . 2. . 17, 24. ... // . , 1935. . VIII. . 355. ... . . // . .; ., 1932. . X. . 333. ... . . 307.

118

" " 1 7 ( , ) , " ", . , .-. , , , ''" , " ", "". ( ), . , . , , : " ! , , , " 18 . , , . , , , (, ), , , , . , , . , , : " , , " 19 . , , , , - " ". , , , . , , , " , , , "20. , 17

Hegel G.W.F. Enziklopedie der philosophischen Wissenschaften im Grundrisse // Smtliche Werke. Stuttgart, 1927. Bd. 6. S. 281-301.

1819 20

... . . // . ., 1935. . XI. . 389. ... . . . 434. ... . ., 1976. . 1. . 424. 119

, , " ". " " . " " , , , , , : " - . , " 21 . , , .. . : , " ", , , , . : (), () - " ", (Entusserung) , (, , ). " . , ", - 22 . , (, , ). , , " ". : " " 23 . , , . ( ) , , ( ) , ( ) , . " "; " ", , 21 22 23

. . 467. ... . ., 1976. . 1. . 367. ... // . ., 1956. . III. . 48.

120

^ " , ( ) , , .. , , . , , . , . : " (Entusserung) (Vergegenstndlichung) (Entfremdung) . - , , , 24 . " " . ': ", . , , , , (figures), , " 25 . , , , , , . , , - , . - " - . , , , , .., , , , , .., ..." 26 . , , , , , , 24 25

Apostel P. Op. cit. P. 25. D'OntJ. Gnese et structure de l'Esprit Objectif// Hegel: l'Espirit Objectif, unit de l'histoire. Lille, 1969. P. 99. ... . . 280. , .. , : " " {Fichte J.G. Rechtslehre. Leipzig, 1920. S. 141). 121

26

, , , ; , , , , . , . , , - , . , . , , , , . , , . , , , . , - , , , .. . , ( , ) , , . , , ", - , , " 27 . , , , , . , . " " , " " . ", - , - , , " 28 . , : " , , , , " 29 . 27 28 29

... . . 278. ... . . 57. . . 82. , , , , , , : " , , , " { ... . . 228). , , , .

122

, . , , , - , , . , , , , , , . " ", , , , : " , , , " 30 . , - , . , , , . - - , . , , , , ; . , , " , , "..."31. , . , , . : ? ? , , . , , 1818/1819 ., - : " , " 32 . . , , : " ", , 30 31

... . . 53. . . 301. 32 Hegel G.W.F. Die Philosophie des Rechtes (Die Vorlesungen von 1818/1918 in einer Nachschrift). Herausgegeben von Dieter Henrich, Frankfurt a.M., 1983. S. 51. 123

", (. - ..) : " , , , "33. , , , , , , , , . , -, , " ". -, , , , , , , . , , : " "34. . , , .. . , , " " " "; . , 12 1816 . : " , . , , , , "35. , , , . ^ , , , , . - , - , , 333435

Heine H. Smtliche Werke / Ed. Elster. Leipzig, 1890. Bd. 6. S. 535. ... . . 55. ... . ., 1973. . 2. . 357. . ': " . , , , , " (D'HondtJ. Hegel. Philosophie de l'histoire vivante. P., 1966. P. 87).

124

( - ), , , " ", , , , , , . , . , , .

2. . . , , , . , ; . , , , , . , , , .. , , . " " , , , , , , , .. . " ", , , , . , , , , " , , " 36 , .. . " " , , . , : " , , , 37 " . , , , , . , , . , , " " " 37

... . . . 386. Hegel. Verlesungen ber Rechstphilosophie / Ed. K.-H. Jlting. Stuttgart, 1974. Bd. 3. S. 105. 125

- , , , ..." 3 8 . ( ) . .. , " " . ( ) . , ( ) ! - , ( ) . , , , , , .. , , . : " -; , , ..." 39 . , , . , .. , , , , , , . . , - , , , , , , (, ) .38

39

. . . . 2. . 52. , , . . : " , " (Austin J. The Province of Jurisprudence. L., 1954. P. 365). , . ... . . 62. , , , , , , , . " , , , - " ( ). " " " " , , , .. . " " : " - , ..." ( . . 305). , . .

126

, . , , . , , . , |5, , (, , " "); " , jvibiM , ") 40 . , , , , ( ), , , , ? , . , : " , , , " 4 1 . , ^ , , " "; , . , . , . , , , , . " - . " 4 2 . , " ", " ". , , , , . , -, , -, , , , ^ . , - . , , , .. . , . , , , . : " , , , 40 41

. . 285. . 306. 42 . . 2. . 31 127

" 43 . , , , ' , , , " " 44 . , ( ) , . , , , , , , , , . , " , . " 4 5 , .. . ; , , , , . , - . " , , , , . , " 46 . . , . , , , . , " ": " , 47 " . , . " " . 43 44 45

46 47

... . . 38. ... . . 318. . . 89. , , " , " ( . . 105). , : ", , , , , " ( . . 108). , () , , . . . 94. ... . . X. . 219.

128

, , , " , .. , 48 ..." . , : " , " 49 . , , . , , , . : " , , " 5 0 . , , , , , . , " "51. , . , , . , . , , : " , ... , , , , "52. , , , , : biirgerliche Gesellschaft. , , , , , . , - " ", " ". 48 49 50 51 52

. . 272. . . 230. . . 269. . . 271. Hegel GW.F Philosophic des Rechts. Verlesungen von 1818/1820 in emer Nachschnft / Herausgegeben von D. Hennch. Frankfrurt a.M., 1984. S. 20. , 129

5. .-. ., 1998

, , , , , . - " , " 53 , ", - , - - , , , " 5 4 . (, ) (Moralitt) (Sittlichkeit). - , , , . , , , , . " " 55 , , . , " ; , ". " ". : " " 56 . , , , , (), , . , , , , , .. . , , 53

54 55

56

... . . 330. , , " " : " , , , , " ( . . 268). . . 279. ., : Serreau R. Hgl et Fhglianisme. P., 1962. P. 75. ... . . 200, 206, 207. , , . " , , , " ( . . 293). , , , , , , . , .

130

, " , 65 " 57 . : " , " 58 . , - , , , , . " , , , , , , ..." 59 . . , () , , - (), - - , .. , . , , , .. , , . , , . , " ", " ", " ". , , , " "60 , 61. , . , , , . , , " , ", " , , ..." 62 . " 57

59 f 61 62 58

45 284 , 1977 2 179 45 317 131

5*

, " 63 . " " 64 . , , , " . , , " 65 . , , , , , . , , , , , , , .., . " , . . , , " 66 . , , .. , , , " " -. , , , , , , . , , , 63 64 65 66

375 375, 374 289 " " ( ), " , , - , , , , " ( X 222)

132

, . : " ; , 67 " . , , , ? , , JOM , , . , , , - , , , . , . , "", , . , - . . "" , . , , "Verfassung", , , ( ) , , - , .. . "Verfassung" , , , , -, " ". , " "**. , , , , , .. . " 69 " , .. . , , , , . . 67 68 69

226 308 42 133

, , ; . : " 1 , .. , " ^ , . , . , . , . , , , . : " , , " 71 . , : . . , : " , , , , ". , , , " 72 " . " , " 73 . , , , . , , XVIIIXIX . " " 70 71 72 73

... . . 320. ... . . 339. . // . . ., 1955. . 296. . . 297.

134

, jvlbi , . . , , ( 1807 .), : " , , , , , , ". , , " , ..." 74 . " " , - , . "Verfassung"; : konstitutionelle Monarchie. , , , , .. - . . , , , ( ) . - . , - IV, 1847 ., .. 16 . , , , . " , - , - !". , 1848 . , , , "", " " " " 75 . , " " , - III, , , , 74 ... . . 2. . 285, 284. V Friedrich-Wilhelm N. Thron-Rede zur Erfnung des Vereinigten Landtags. ., 1847. S. 8.

135

, 1820 . , . , .. , , ; " ", . , , " : , , , , , , , " 7 6 . , " ", " ", . , , . , , , , , . - , . " , : , ... , . , , , , ... " 77 . , -, , , , , , . , , , , . , , , . , , , , . 76 77

... . . . . 206. . . 207.

136

: " , , ^ , , 78 " . , , , , , , , . " , " 7 9 . : , . - . . , , , , - . , , , ? , , , , .. , , , . , . , , . , , - , " () 80 " . , , , (, 78

... . . 326. " " , , , " , ": " , t , . , , , , , , " { ... . . . . 334). , , , , - . 79 ... . . 311. 80 . // .: 6 . ., 1966. . 6. . 269. 137

), , , * . , , , . . " " , , " ", , : " , ; , , , " 8 1 . ( , ) , . , " " : "... ^ , "82. " ", . " , ": " . ; , ; , . , , , . , , , " 8 3 . , , , , , , , , . , , , , , - . , , 81 82 83

... . . 322-323. ... // . . VIII. . 421. ... . . // . .; ., 1938. . XII. . 197-198.

138

, , , , , , . , , , , , (: ) . ? , , ? , ; , , , . - . : " , , , , . : - . , , "84. , , , , " ", , . , , - . , . . , , , - . , (, -, ) . " ". , , , , . , , , , . , " ". , , , . ,84

... . . 314315. 139

, , i . , , , , ! , , , -1 , , "! , -| " 8 5 . , -1 . , , , , . " , , . , " 86 . : " , , " 87 . , , , . - . , , , . , , , , . , " , , . , 88 , " . , . , ,85 86 87

88

... . . 2. . 181. . . 1.. 283. ... . . 341. " " : " , ; , , " { ... . . 1. . 411). , , . , , , . , , " " , ..." { .., . . 415). , , , , . ... . . 1. . 408.

140

- , , , . . , , . , , , . " , , , .., ; . , " 89 . , . , , . ; , , , . " ; ; , , ^ , " 9 0 . , . ( , , ), " , , "91. . , , , , . , , , - , , . , , , . , , , 8 ? 403-404 |/ 405 91 401

141

. ' ", . . , , . . , , " - "92. , " ", . , , . , " , " 9 3 . , , " ". , , , , , , : " , , " 9 4 . , 12 1816 .: " - . , " 9 5 . , , , , . , , . , , ( , ) , , .

92 93 94 95

... . . 304. . . . 295. ... . . 2. . 361. , , , : ", , , ..." ( ... // ... . . 1.. 383).

142

: , . , , , . , , , , . , , - , , , ( ), , -, , , , . - . . , , .. , , , . , . , . , , - 96 . - , , , , . - . . . , , , , , . , ? . , .. . , . , . , " , ^Frster W. Die Kulmination der klassischen deutschen Philosophie bei Georg Wilhelm Friedrich Hegel // Klassische deutsche Philosophie in Berlin / Herausgegeben von W. Frster. ., 1988. S. 212. 143

; , , , " 97 . , . , , . : " , ..." 98 . , : ", , " 99 . , , , . " " , " " ( . - ..) 100 . : " , " 101 . ( ), , , " ". , , , . - , , , - , , . , , " , , (.. . - ..) , - " 1 0 2 . , , , " ", .. " " " ". , 97 98 99 100 101 102

... . . 38. . . 42. . . 50. ... . . 409. . . 315. ... . . 24. : " , , , " ( ., . . 2- . . 6. . 259-260). , , , , .

144

un . - , . : " -, , , ..." 103 . ; " , ". , , , , : " " 1 0 4 . . , , . , , " " , , , " ". , , , - . - ; , , , . , - , . - " , " 1 0 5 , , . , ( !), , - , , - . 1848 . . , 103 104 105

... . . 305. ... . . 49, 50. ... . . 415. 145

, . , , , , , ^ , , . (, , , "" - ) , . , , () . : ", , , , ", : ", , , , ..." 106 . , , .. - . " ": " , , , - " 107 . , , .. , ^ , .. - . , , , . , . , : " , , : , " 108 . ? , , . , , . , , 109 . , , , . . , , 106 107 108 109

... . . 346. . . 118. ... . . 420. Weil . Hegel et l'Etat. P., 1950. P. 13.

146

, 1685 . " ", , , , , . , "" (Toleranz, Duldsamkeit, Religionsduldung). " ", " " , . , , . , " " , II ,- 110 . - III, , . , , , , , . " " XVIII ., : " , ; , , , " 1 1 1 . " ", , 1808-1810 . ( , - ), , , : " , , , , , , " 1 1 2 . , , , : . " ", ( , ) , , , : " , "113. " ", , . . , " " ... . . . . 391. . . 388. . , , " , , , , , " ( . . 387). 112 ... . . 2. . 25. 113 ... . . 1. . 408.111 110

147

" ". , " , , , , 114 , " . , , , . , , . , , " , , - , " 115 . , , , XVIII . , . : XIX . - - , .. , ? , , , , , . . , , , . , , : , . , , 70 . , 400 . 1 1 6 . . , , , : "... , 1) , ; 2) 1832 . 114 115 116

... . . 298. . . 300. .: Sartorius Waltershausen A. v. Deutsche Wirtschaftsgeschichte 1815-1914. Jena, 1923, S. 100, 86.

148

3) - " 117 . , , , , , , . , 40 . , , . , , , . . , , , 118 . , , . 1820 . , " " . , , " , , " 119 . , , , . . : - . . " ", " ", -

ni

118119

FetscherJ. Hegel-Grsse und Grenzen. ., 1973. S. 69. Weil E. Hegel et l'Etat. P. 13. ... . . 2. . 386. , . , 1819 . " ". , : "1) , , ; 2) ; 3) ; 4) . , , , , . , , .. , ...". ( : . ., 1995. . 192.) , - , . , . 149

: " , , , , , , : . , , " 120 . : , ( ) . - " ". , , " , " 121 . , , , , , : "... , , , , , "122. , , , , . , . . , XIX . .120 121 122

... . 7 418. ... . ., 1978. . 373. . . 375. " " . , , : " (. - ..) , : , , ... - , , .. , , , " { ... . . VIII. . 420-421). , .

150

- XVII , "" XIX ., . . (Burke), , , , . (Grres) , . "" "", . , . (Baader) " " . " ". . , , , " " 123 . , "" , -, , , , . , .. , - ( ) , , . . , . , XIX . , . . , , , : ", , , " 1 2 4 . XVIII ., - XIX . , , , . . (Constant) . " ", .. " " ( ""), 123

.: Losurdo D. Hegel und das deutsche Erbe. Kln, 1989. S. 99-102. . . . . 297. 151

124

: ", , , , . , 125 ... - " . , , , , , . , . , - " ", - , , , , , , 12^. , ; , . , . , , , , , .. . , , , , , , . " , " 1 2 7 . , . , , , , , , . 125

126 127

. // : . . 200. ... . . 2. . 25-26. ... . . 420. 1842 . , " " : " , , ?". , " ", " " ( ., . . 2- . . 1. . 499). , , .

152

, , , . , , . . " " . . , . , . " , , , , , , " 1 2 8 . : " , , , , , " 129 . , , , . , , , . , , , . " , - , - , " 1 3 0 , .. . ( ) ... : "... , (. - ..) , , 131 , " . , - . , , . , , , , , , . - , , . , , , , , , , , . , 128 129 130 131

... . . . 456. . . 437. . . 455. . . 438-439. 153

, , , , , . " , - . - , , , , , , " 1 3 2 . , : " , , , " 133 . , . . , , , , " ", , : " , , " 1 3 4 . " " " " , , , , , . - , , . . , , , . , . " ": " , ... 132 133 134

... . . 171. . . . ., 1987. . 137-138.

154

(. - ..) , , , ..." 135 . , . ( ) , , , . "..." : " , , , , " 1 3 6 . : , " : , , " 1 3 7 . , , . , ! , ( , ) . : . ', " ": " , , , . " 1 3 8 . , " ", " ", " ", " ", . . , , , , . , , , , , ( ) , , , . , , , , 135 136 137 138

... . . . . 385. . . 395. . D'Hondt J. Hegel secret. Recherches sur les sources caches de la pense de Hegel. P., 1968. P. 144. 155

. B.C. , : " ^ , " 1 3 9 .

- - . * , (Ich-Identitl) " " (Selbstbild), , "" , "" "" 1 . , . , " " " "2. (das Selbst), , [ ] , . - , 139

B.C. . , 1998. . 33.

* - . 1969-1977 . , . 1977 . " , ", 1984 . - " . , , , " ( 1986 .). , , . 1984 . - , , , , . 1989-1994 . . , Fichte-Studion (1995. Bd. 8. S. 59-85), "- ". .. . 156

, - , , (Ichbegriff). , [] , (fremdpersonale Existenz). , . ; - - (17941799), - (1800-1809) , , , , . , , , , , (1810-1813) , .

I principium individuationis ( ), ( ) (Bedentungsdimensionen): 1) - , , - - ; 2) - , , , , ; , () , [] . , . - , . , , , , "" (Ichheit), a . 157

- , (ein Selbst) , . "" ; , . , , - - , , , "" , . , , : , , , (Sich-selbst-Durchsichtig-werden), . - , . , , . , - , , , , . - - - (im Sich-zu-sichVerhalten) . , , (Selbst) . , , , . : , , .. , [ ] . , , , - - . , ; , , , . , -- , , . , 158

, , 3 . II (1794-1799) , (Selbstsein). (1800-1813) , - (des Einen) 4 . , principium individuationis , [] - (Aufforderung), , [] . "" -- (Sich-selbst-Verstehen), " " (Zeitexistenz) " " (SW IY. S. 141 ff.)4*, . [] , . , , -- (Noch-nicht-deutlich-Kennen) 5 . . , . - - ; - , . , [] , , - , . "", , , , "- ", . - - . , 159

, Homoiosis Theon, 6 , , 1806 ., . , , : " , , . " (GA 1/3. S. 30)6*. (besonderer) , , . , : " , " (Ibid.). , .. . , . , , . "De officiis eraditorum" (1794-1795 .) , , , (Gesellschaftlichkeit), , " " . "" - alter ego, " " (Ibid. S. 40) - -. - (Aufforderung) (Anherkennung) " " , [] . - . 7 . , [] , - , ; - , . (SW IV. S. 181), 160

Hb alter ego, . " , " (Ibid. IS. 476), . - " (Setzen) " (Ibid IV. S. 219), , - . " " , "" - " ", " " (Ibid.). , " " (Ibid. . S. 52), .. "" (Selbstheit) 8. - , . " " (1798), : " , , ?", : "... , , ; , - - , " (Ibid. IV, 222 ff.); , "" , . "" " ", , ; - , . - , - , , " " " " 9 , , -. " " (Ibid. S. 222) . " ". " " (Ibid.). , : " " [] " " (GA 1/3. S. 357), .. 6. .-. ., 1998 . 161

, , , 10 . , , (Ich-Entwicklung), , . , , , , , ( ) - . , " " ( -), - 5 . - ,