Περιοδικό ΄΄Ορθόδοξο Κάστρο΄΄ 1o Τεύχος Ιανουάριος - Μάρτιος 2015

Ορθόδοξο Κάστρο Ιανουάριος ndash Μάρτιος 2015

2

Περιεχόμενα

Σελ Μήνυμα Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Κρήτης κκ Ειρηναίουhelliphellip3 Εισαγωγικό σημείωμα του τμήματος Πολυμέσων και internet helliphellip4 Η Νηστεία laquohellipαληθής νηστεία η των κακών αλλοτρίωσις

εγκράτεια γλώσσης θυμού αποχή επιθυμιών χωρισμός καταλαλιάς ψεύδους και επιορκίαςhellipraquo του Πανοσιολογιωτάτου Αρχ Μεθοδίου Βερνιδάκη Πρωτοσυγκέλου Ι Αρχιεπισκοπής Κρήτης helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5-12

Ἅγιοι Τρεῖς Ἱεράρχες κανονικοί Ὁδηγοί πίστης καί ζωῆς Ἀρχιμ

Νήφωνος Βασιλάκη Δρ Κανονικοῦ Δικαίουhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip13-18 Σκέψεις για την ενότητα πίστης λατρείας και ζωής με αφορμή τους εορταστικούς σταθμούς της Μ Τεσσαρακοστής

του Γεωργίου Στριλιγκά Σχολ Συμβούλου Θεολόγωνhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip19-22 Έναρξη Μουσείου Χριστιανικής Τέχνης laquoΑγίας Αικατερίνης Σιναϊτώνraquohelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip23-25 Ενορία εν Δράσει - Παρουσίαση ενορίας Αγίου Τίτουhelliphelliphelliphellip26-31 Ο Άγιος του Μήνα - Ο Άγιος Ιωσήφ ο Σαμάκοςhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip32-35 Επικαιρότητα- από τη ζωή της τοπικής μας Εκκλησίας helliphelliphellip36-44

Ορθόδοξο Κάστρο Τριμηνιαίο ηλεκτρονικό περιοδικό του Τμήματος Πολυμέσων και Internet της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης Περίοδος Α΄ Τέυχος 1ο - Ιανουάριος ndash Μάρτιος 2015 Εκδότης Τμήμα Πολυμέσων και Internet Εξώφυλλο πρεσβ Χρήστος Πυτιρίνης Επιμέλεια περιεχομένου πρεσβ Γεώργιος Μιχ Μπαλτζάκης και πρεσβ Μιχαήλ Παπαθεοχάρης Ηλεκτρονική Διεύθυνση wwwiakgr Email istoselidaiakgmailcom


3

Μήνυμα Αρχιεπισκόπου

Ἀγαπητοί Ἀδελφοί Μέ ἰδιαίτερη χαρά χαιρετίζομε

τήν ἔκδοση τοῦ Τριμηνιαίου Πε-ριοδικοῦ τοῦ Ἐπικοινωνιακοῦ καί Μορφωτικοῦ Ἱδρύματος τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Κρήτης μέ τίτλο laquoὈρθόδοξο Κάστροraquo καί ἐπευλο-

γοῦμε πατρικῶς τή νέα αὐτή πρωτοβουλία τῆς Ὁμάδας τοῦ Τμήματος Πολυμέσων καί Ἴντερνετ τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας

Τοῦτο τό τριμηνιαῖο Ἡλεκτρονικό Περιοδικό τό ὁποῖο θά εὑρίσκεται στόν ἐπίσημο διαδικτυακό Τόπο τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς μας θά περιλαμβάνει θεολογικά Ποιμαντικά Ἁγιολογικά καί ἄλλα ἄρθρα ποικίλου ἐνδιαφέροντος καθώς καί γεγονότα ἀπό τήν Ἐνοριακή ζωή καί τήν μαρτυρία ὅπως καί τή ζωή γενικῶς τῆς Ἐκκλησίας μας

Συγχαίρομε πατρικῶς ὅλους τούς συντελεστές αὐτῆς τῆς νέας προσπάθειας καί πρωτοβουλίας ἡ ὁποία ἔρχεται νά ἐμπλουτίσει ἀκόμη περισσότερον τό περιεχόμενο τῆς ἀνανεωμένης Ἱστοσελίδας τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς μας εὐχόμαστε δέ σέ ὅλους τούς ἀναγνῶστες πλούσια τή Χάρη καί τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ

Μέ πατρικές εὐχές καί ἐν Κυρίῳ ἀγάπη

Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

dagger Ὁ Κρήτης Εἰρηναῖος


4

Εισαγωγικό Σημείωμα Τμήματος Πολυμέσων και Internet Το Ορθόδοξο Κάστρο είναι ένα νέο τριμηνιαίο περιοδικό που

εκδίδεται σε ηλεκτρονική μορφή από το Τμήμα Πολυμέσων και Internet του Επικοινωνιακού και Μορφωτικού Ιδρύματος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Η ιδέα της δημιουργίας ενός τέτοιου περιοδικού ανήκει στα μέλη της διοικούσης επιτροπής του Τμήματος Πολυμέσων και Internet που εκτός από την διαχείριση της ιστοσελίδας της Αρχιεπισκοπής μας wwwiakgr αποφασίσαμε να πλεύσουμε σε βαθύτερα ύδατα με την αμέριστη συμπαράσταση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής και την ευλογία του Σεβ Ποιμενάρχου μας Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ κ Ειρηναίου

Στο περιοδικό δημοσιεύονται θεολογικά κείμενα επιστημονικές εργασίες έρευνες μελέτες και άρθρα από κληρικούς εκπαιδευτικούς επιστήμονες φοιτητές νέους και νέες Το περιοδικό στοχεύει να αναδείξει και να προβάλει την Ορθόδοξη Παράδοση και βιωτή το έργο των τμημάτων του Επικοινωνιακού και Μορφωτικού Ιδρύματος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής των Ενοριών μας και γενικά της τοπικής μας Εκκλησίας αποτελώντας πνευματικό αποκούμπι σε όλους εκείνους που προσπαθούν να διαφυλάξουν την ταυτότητα τους μέσα σε μια εποχή τεραστίων αλλαγών λήθης και διάλυσης των πάντων

Με τη βοήθεια και τη Χάρη του Θεού έχει ολοκληρωθεί και έχετε ήδη στα χέρια σας το πρώτο τεύχος της ηλεκτρονικής έκδοσης του περιοδικού μας ΄΄Ορθόδοξο Κάστρο΄΄ Σας ευχόμαστε καλή ανάγνωση και ζητούμε την κατανόηση σας για τυχόν ατέλειες και παραλείψεις οφειλόμενες στην απειρία μας

Καλό υπόλοιπο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής και καλή Ανάσταση

Ο πρόεδρος της Διοικούσης επιτροπής Πρεσβύτερος Γεώργιος Μιχ Μπαλτζάκης

Ορθόδοξο Κάστρο

5

Η Νηστεία

του Πανοσιολογιωτάτου Μεθοδίου Βερνιδάκη Πρωτοσυγκέλου Ι Αρχιεπισκοπής Κρήτης

laquohellipαληθής νηστεία η των κακών αλλοτρίωσις εγκράτεια γλώσσης θυμού αποχή επιθυμιών χωρισμός καταλαλιάς ψεύδους και επιορκίαςhellipraquo

Η νηστεία είναι θεσμός

πανάρχαιος και θεόσδοτος Τη νομοθέτησε ήδη στον παράδεισο ο Θεός αμέσως μετά την πλάση του ανθρώπου όταν απαγόρευσε στους πρωτοπλάστους να φάνε laquoαπό το δέντρο της γνώσεως του κάλου και του κάκουraquo (Γεν 217) Την όρισε στη συνέχεια ο Μωσαϊκός Νόμος Την επικύρωσε ο Θεάνθρωπος Ιησούς τόσο με το λόγο Του όσο και με το παράδειγμά Του όταν

Ορθόδοξο Κάστρο Ιανουάριος

του Πανοσιολογιωτάτου Αρχ

Πρωτοσυγκέλου Ι Αρχιεπισκοπής

laquohellipαληθής νηστεία η των λλοτρίωσις εγκράτεια

γλώσσης θυμού αποχή επιθυμιών χωρισμός καταλαλιάς ψεύδους και

Η νηστεία είναι θεσμός πανάρχαιος και θεόσδοτος Τη νομοθέτησε ήδη στον παράδεισο ο Θεός αμέσως μετά την πλάση του ανθρώπου όταν απαγόρευσε στους πρωτοπλάστους να φάνε laquoαπό το δέντρο της γνώσεως του κάλου και του κάκουraquo (Γεν 217) Την όρισε στη

α ο Μωσαϊκός Νόμος Την επικύρωσε ο Θεάνθρωπος Ιησούς τόσο με το λόγο Του όσο και με το

όταν νήστεψε

laquoσαράντα μέρες και σαράντα νύχτεςraquo (Ματθ 42) Την τήρησαν οι απόστολοι και οι Τη θεσμοθέτησε η Εκκλησία laquoΑν κάποιος επίσκοπος ή πρεσβύτερος ή διάκονος ή υποδιάκονος ή αναγνώστης ή ψάλτης δεν νηστεύει την Αγία Τεσσαρακοστή την Τετάρτη και την Παρασκευή να καθαιρείται Αν είναι λαϊκός αυτός που δεν νηστεύει να αφορίζεται Εκτός βέβαια αν εμποδίζεται να νηστέψει από σωματική ασθένειαraquo (Καν ξθ Αγίων Αποστόλων)

Κάθε χριστιανός λοιπόν οφείλει να τηρεί τις laquoδιατεταγμένεςraquo νηστείες υπακούοντας με ταπείνωση στο Χριστό και την Εκκλησία Του Αυτή η υπακοή βέβαια δεν είναι άλογη ούτε ανώφελη Γιατί με τη νηστεία όπως τονίζουν στα συγγράμματα τους οι θεοφώτιστοι πατέρες και όπως Χριστώ αγώνας των πιστών που έχουν γνήσιο εκκλησιαστικό φρόνημα καταπολεμείται η ακράτεια ισχυροποιείται η θέληση δουλαγωγείται το σώμα καθαρίζεται ο νους μαλακώνει η καρδιά καταστέλλονται οι σαρκικές ορμές νεκρώνονται όλαθεραπεύεται η ψυχή κοντολογίς laquoπάν καλόν και αγαθόν δια της νηστείας κατορθούται και τελειούταιraquo (άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς)

Πολλοί ωστόσο είναι εκείνοι που δεν τηρούν τις νηστείες της Εκκλησίας προβάλλοντας

Ιανουάριος ndash Μάρτιος 2015

laquoσαράντα μέρες και σαράντα νύχτεςraquo (Ματθ 42) Την τήρησαν οι απόστολοι και οι πρώτοι χριστιανοί Τη θεσμοθέτησε η Εκκλησία laquoΑν

πίσκοπος ή πρεσβύτερος ή διάκονος ή υποδιάκονος ή ανα-γνώστης ή ψάλτης δεν νηστεύει την Αγία Τεσσαρακοστή την Τετάρτη και

να καθαιρείται Αν είναι λαϊκός αυτός που δεν νηστεύει να αφορίζεται Εκτός βέβαια αν εμποδίζεται να νηστέψει από

ωματική ασθένειαraquo (Καν ξθ Αγίων

Κάθε χριστιανός λοιπόν οφείλει να τηρεί τις laquoδιατεταγμένεςraquo νηστείες υπακούοντας με ταπείνωση στο Χριστό και την Εκκλησία Του Αυτή η υπακοή βέβαια δεν είναι άλογη ούτε ανώφελη Γιατί με τη νηστεία όπως τονίζουν στα

τους οι θεοφώτιστοι έρες και όπως αποδεικνύει ο εν

στώ αγώνας των πιστών που γνήσιο εκκλησιαστικό

φρόνημα καταπολεμείται η ακράτεια ισχυροποιείται η θέληση δουλαγωγείται το σώμα καθαρίζεται ο νους μαλακώνει η καρδιά καταστέλλονται οι σαρκικές ορμές

όλα τα πάθη θεραπεύεται η ψυχή κοντολογίς laquoπάν καλόν και αγαθόν δια της νηστείας κατορθούται και τελειούταιraquo (άγιος Γρηγόριος ο

Πολλοί ωστόσο είναι εκείνοι που δεν τηρούν τις νηστείες της Εκκλησίας προβάλλοντας διάφορες


6

δικαιολογίες Το ίδιο γινόταν και στα χρόνια των αγίων πατέρων όπως διαπιστώνουμε από μερικές ομιλίες τους

Ο άγιος Βασίλειος ο Μέγας στους δύο λόγους του laquoΠερί νηστείαςraquo επιλεγμένα αποσπάσματα των οποίων ακολουθούν σε ελεύθερη απόδοση εξετάζοντας ιστορικά και θεολογικά το θεσμό απαντά στις ενστάσεις και αντιρρήσεις των αρνητών του τονίζει την καθολικότητα και την κοινωνική του διάσταση και τέλος ορίζει ως αληθινή νηστεία τόσο την αποχή από ορισμένες τροφές όσο και την αποξένωση από την κακία Γενικά συστήνει την καθολική εγκράτεια και την ασκητική τοποθέτηση απέναντι στα υλικά στοιχεία του κόσμου τοποθέτηση που αποτρέπει την υποδούλωση του χριστιανού στα κτιστά και επιτρέπει την ελεύθερη και σωτήρια υποταγή του στο άγιο θέλημα του Κτίστη

Πολύτιμο δώρο του Θεού είναι η νηστεία Θεσμός πανάρχαιος που διατηρήθηκε σαν πατρική κληρονομιά κι έφτασε μέχρι τις μέρες μας

Δεχθείτε τη λοιπόν με χαρά Δεχθείτε οι φτωχοί τη σύντροφό σας Δεχθείτε οι υπηρέτες την ανάπαυσή σας Δεχθείτε οι πλούσιοι αυτή που σας σώζει από τον κίνδυνο του κορεσμού και νοστιμίζει όσα η συνεχής απόλαυση ανοσταίνει

Οι άρρωστοι δεχθείτε τη μητέρα της υγείας Οι υγιείς την εξασφάλιση της ευεξίας Ρωτήστε

τους γιατρούς και θα σας πουν πως τίποτα δεν είναι τόσο αμφίβολο κι αβέβαιο όσο η υγεία Γιrsquo αυτό οι συνετοί με τη νηστεία προσπαθούν να διατηρήσουν την υγεία τους και να γλυτώσουν από το συντριπτικό φορτίο της παχυσαρκίας

Μην ισχυρίζεσαι πως δεν μπορείς να νηστέψεις φέρνοντας σαν πρόφαση αρρώστια ή σωματική αδυναμία αφού από την άλλη μεριά σrsquo όλη σου τη ζωή ταλαιπωρείς το σώμα σου με την πολυφαγία Γνωρίζω πολύ καλά πως οι γιατροί επιβάλλουν στους αρρώστους μάλλον λιτή δίαιτα και νηστεία παρά ποικιλία και αφθονία φαγητών

Άλλωστε τι είναι ευκολότερο για το σώμα να περάσει τη νύχτα μrsquo ένα ελαφρό δείπνο ή να πέσει στο κρεβάτι βαρύ απrsquo την πολυφαγία Μπορεί νrsquo αναπαυθεί έτσι ή θα στριφογυρίζει παραφορτωμένο και ταλαίπωρο Ποιο πλοίο μπορεί να κυβερνήσει ευκολότερα ένας καπετάνιος και να το σώσει σε μια θαλασσοταραχή το βαρυφορτωμένο ή εκείνο που έχει το κανονικό του φορτίο Το βαρυφορτωμένο δεν θα το βυθίσει μια μικρή τρικυμία Έτσι και τα σώματα όταν ταλαιπωρούνται με την πολλή τροφή εύκολα υποκύπτουν στις αρρώστιες Ενώ όταν τρέφονται ελαφρά διατηρούν την καλή τους υγεία

Ας παρακολουθήσουμε όμως ιστορικά την υπόθεση της νηστείας για να δούμε πόσο εκτιμήθηκε από τους αγίους και πόσα καλά προξένησε


7

Ο θεόπτης Μωυσής μετά από νηστεία σαράντα ημερών τόλμησε ν ανεβεί στην κορυφή του όρους Σινά και να παραλάβει τις πλάκες των δέκα εντολών (Εξ 2418) Δεν θα έπαιρνε το θάρρος να πλησιάσει την κορυφή που κάπνιζε από τη θεία παρουσία αν δεν είχε οπλιστεί με τη νηστεία Νήστεψε κι έτσι μπόρεσε να συνομιλήσει με το Θεό

Ο προφήτης Σαμουήλ υπήρξε καρπός της νηστείας Η μητέρα του Άννα αφού νήστεψε προσευχήθηκε στο Θεό και Του ζήτησε ένα παιδί με την υπόσχεση να το αφιερώσει σ Εκείνον (Α Βασ 111)

Τον μεγάλο ήρωα Σαμψών τί ήταν εκείνο που τον έκανε ακαταμάχητο Η νηστεία Με τη νηστεία συνελήφθη στα σπλάχνα της μητέρας του Η νηστεία τον γέννησε Η νηστεία τον θήλασε Η νηστεία τον ανέθρεψε Η νηστεία εκείνη που όρισε ο άγγελος laquoΤο παιδί που θα γεννηθεί δεν θα πρέπει να γευθεί κανένα από τα προϊόντα του αμπελιού Δεν θα πιει κρασί ούτε κανένα άλλο δυνατό ποτόraquo (Κριτ 1314)

Η νηστεία γεννάει προφήτες Ενισχύει τους δυνατούς Σοφίζει τους νομοθέτες Εξοπλίζει τους ήρωες Γυμνάζει τους αθλητές Αποκρούει τους πειρασμούς Συγκατοικεί με τη νηφαλιότητα και την αγνότητα Στους πολέμους κάνει ανδραγαθήματα και στον καιρό της ειρήνης διδάσκει την ησυχία Αγιάζει τους αφιερωμένους και τελειοποιεί τους ιερείς Κανείς δεν μπορεί να

πλησιάσει το Θυσιαστήριο και να τελέσει τη θεία Λειτουργία χωρίς προηγουμένως να έχει νηστέψει

Μετά από νηστεία σαράντα ημερών αξιώθηκε ο προφήτης Ηλίας ν αντικρύσει τον Κύριο (Γ Βασ 198-18) Χάρη στη νηστεία αποδείχθηκε ισχυρότερος από το θάνατο και ανέστησε το πεθαμένο παιδί (Γ Βασ 1721-23) Χάρη στη νηστεία εμπόδισε τον ουρανό να βρέξει για τριάμισι χρόνια (Γ Βασ 171 181) Κι αυτό για να μαλακώσει τη σκληροκαρδία των Ισραηλιτών που είχαν παραδοθεί στην ασέβεια και στην παρανομία Έτσι προκάλεσε σ ολόκληρο λαό υποχρεωτική νηστεία μέχρι να μετανοήσουν και να επανορθώσουν την αμαρτία που προήλθε από την καλοπέραση και τον μαλθακό βίο

Ο προφήτης Δανιήλ που για ένα εικοσαήμερο δεν γεύθηκε ψωμί ούτε ήπιε νερό (Δαν 102-3) δίδαξε και τα λιοντάρια ακόμα να νηστεύουν (Δαν 616-22) Τα πεινασμένα λιοντάρια δεν τον κατασπάραξαν σαν να είχε σώμα από πέτρα ή χαλκό ή άλλο σκληρό υλικό Η νηστεία δυνάμωσε το σώμα του προφήτη και το έκανε απρόσβλητο από τα δόντια των θηρίων όπως η βαφή κάνει το σίδερο απρόσβλητο από τη σκουριά

Η νηστεία ενισχύει την προσευχή Γίνεται φτερό στην πορεία της προς τον ουρανό Είναι μητέρα της υγείας παιδαγωγός της νιότης στολίδι των γηρατειών Είναι συνοδοιπόρος των ταξιδιωτών και ασφάλεια των συγκατοίκων


8

Ο άνδρας δεν αμφιβάλλει καθόλου για τη συζυγική πίστη της γυναίκας του όταν τη βλέπει να συζεί με τη νηστεία Η γυναίκα δεν λιώνει από ζήλεια όταν βλέπει τον άνδρα της να νηστεύει

Ποιός ζημιώθηκε ποτέ από τη νηστεία Υπολόγισε την οικονομική κατάσταση του σπιτιού σου σε μια μέρα νηστείας Υπολόγισέ την και σε μια συνηθισμένη μέρα Θα διαπιστώσεις έτσι εύκολα πόσο μεγάλο κέρδος έχεις με τη νηστεία

Σκέψου πως ακόμα και οι εφοριακοί αφήνουν τους φορολογουμένους να ζήσουν λίγο καιρό ήσυχοι και ανενόχλητοι Ας επιτρέψει λοιπόν και η σάρκα μια μικρή ανάπαυλα στο στόμα Ας κάνει μια μικρή ανακωχή αυτή που όταν χορτάσει φιλοσοφεί γύρω από την εγκράτεια ενώ όταν πεινάσει ξεχνάει όσα δέχτηκε πριν

Όποιος νηστεύει δεν έχει ανάγκη από δάνεια ούτε χρειάζεται να πληρώνει τόκους Η νηστεία γίνεται αφορμή να ευφραίνεται ο άνθρωπος Γιατί όπως η δίψα κάνει γλυκό το πιοτό και η πείνα ευ-χάριστο το τραπέζι έτσι και η νηστεία κάνει απολαυστικά τα φαγητά

Αν θέλεις λοιπόν να ναι ευχάριστο το τραπέζι σου δέξου την αλλαγή της νηστείας Αν όμως είσαι πάντα κυκλωμένος από πλούσια φαγητά αδικείς τον εαυτό σου γιατί εξαφανίζεις την απόλαυση με την άμετρη φιληδονία

Τίποτα δεν υπάρχει που να μην περιφρονηθεί με τη συνεχή απόλαυσή του Ενώ αντίθετα συχνά επιθυμούμε εκείνα τα φαγητά που σπάνια γευόμαστε Γι αυτό και ο Δημιουργός μας επινόησε την ποικιλία στη ζωή μας ώστε να νιώθουμε την απόλαυση όλων των αγαθών Του Παρατήρησε τι συμβαίνει στη φύση ο ήλιος δεν είναι λαμπρότερος μετά τη νύχτα Ο ύπνος δεν είναι γλυκύτερος μετά την αγρυπνία Η υγεία δεν είναι περισσότερο επιθυμητή μετά τη δοκιμασία της αρρώστιας Έτσι και το τραπέζι γίνεται περισσότερο ευχάριστο μετά τη νηστεία Αυτό μάλιστα ισχύει για όλους Και για τους πλουσίους που έχουν άφθονα φαγητά και για τους φτωχούς που διαθέτουν λιγότερη τροφή

Να θυμάσαι και να φοβάσαι το παράδειγμα του πλουσίου της παραβολής (Λουκ 1619-31) Οι συνεχείς απολαύσεις τον οδήγησαν στην αιώνια κόλαση Ο πλούσιος αυτός δεν κατηγορήθηκε για καμιά αδικία Εξαιτίας όμως των ανέσεων και της τροφής που απολάμβανε καθώς και της αδιαφορίας του για τη φτώχεια του Λαζάρου τιμωρήθη-κε τόσο σκληρά Η νηστεία και η υπομονή στις κακοπάθειες δεν ήταν αντίθετα εκείνες που χάρισαν την ανάπαυση στο Λάζαρο Η παραβολή δεν αναφέρει γιrsquo άλλες αρετές του παρά μόνο γι αυτές που σαν δυο φτερά τον ύψωσαν και τον ανέπαυσαν στους κόλπους του Αβραάμ


9

Πρόσεξε λοιπόν κι εσύ μήπως ενώ τώρα πίνεις ευχάριστα ποτά και αποστρέφεσαι το νερό αργότερα ικετεύεις για μια μονάχα σταγόνα του όπως ο πλούσιος Κανείς δεν έπαθε τίποτα πίνοντας νερό Κανείς δεν μέθυσε Κανείς δεν ένιωσε πονοκέφαλο ή ζάλη Ενώ αντίθετα η κακή χώνεψη που αναγκαστικά ακολουθεί τα συμπόσια δημιουργεί φοβερές αρρώστιες

Η ζωή του Τιμίου Προδρόμου ήταν μια συνεχής νηστεία Δεν είχε ούτε κρεβάτι ούτε τραπέζι ούτε κτήματα ούτε ζώα ούτε αποθήκες τροφίμων ούτε τίποτrsquo άλλο απrsquo αυτά που θεωρούνται απαραίτητα για τη ζωή Γιrsquo αυτό όμως ο Κύριος διακήρυξε πως ήταν laquoο σπουδαιότερος απrsquo όσους γέννησαν ποτέ γυναίκεςraquo (Ματθ 1111)

Η νηστεία ανέβασε στον τρίτο ουρανό και τον απόστολο Παύλο που την απαρίθμησε ανάμεσα στα καυχήματα για τις θλίψεις του (Βrsquo Κορ 1117)

Για όλες όμως τις αρετές κορυφαίο τύπο και υπογραμμό έχουμε τον ίδιο τον Κύριο Ο Κύριος λοιπόν μετά από νηστεία σαράντα ημερών άρχισε το έργο του εδώ στη γη (Ματθ 42) Πρώτα οχύρωσε και εξόπλισε με τη νηστεία τη σάρκα που πήρε για χάρη μας κι ύστερα δέχθηκε τους πειρασμούς του διαβόλου Παρόμοια κι εμείς με νηστείες ας ετοιμαζόμαστε κι ας προγυμναζόμαστε στους αγώνες εναντίον των πνευματικών αντιπάλων

Σε μιαν αμφίβολη πολεμική συμπλοκή η παρουσία κάποιου συμμάχου στο πλευρό του ενός εμπολέμου προκαλεί την ήττα του άλλου Λοιπόν το πνεύμα και η σάρκα βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση Με ποιο θα συμμαχήσεις Αν συμμαχήσεις με τη σάρκα θα εξασθενίσεις το πνεύμα Ενώ αν συμμαχήσεις με το πνεύμα θα υποδουλώσεις τη σάρκα Αφού θέλεις να ισχυροποιήσεις το πνεύμα σου δάμασε τη σάρκα με τη νηστεία Ο απόστολος Παύλος γράφει laquoΌσο ο εξωτερικός άνθρωπος (δηλαδή η σάρκα) φθείρεται τόσο ο εσωτερικός (δηλαδή το πνεύμα) ανανεώνεταιraquo (Βrsquo Κορ 416)

Ο Μωυσής για να πάρει τη νομοθεσία για δεύτερη φορά χρειάστηκε και δεύτερη νηστεία (Εξ 3428)

Οι Νινευίτες αν δεν είχαν νηστέψει οι ίδιοι και τα ζώα τους δεν θα είχαν γλυτώσει την καταστροφή (Ιων 34-10)

Αλλά και τον Ησαύ τί ήταν εκείνο που τον εξευτέλιζε και τον έκανε δούλο του αδελφού του Δεν ήταν ένα φαγητό Γιrsquo αυτό και μόνο πούλησε τα πρωτοτόκια του (Γεν 2529-34)

Ποιοι πάλι άφησαν τα πτώματά τους στην έρημο Δεν τrsquo άφησαν εκείνοι που επιζήτησαν την κρεοφαγία και την καλοπέραση της Αιγύπτου (Αριθ 1133-34) Όσο δηλαδή οι Ισραηλίτες έμεναν ικανοποιημένοι μόνο με το μάννα νικούσαν τους εχθρούς τους και


10

κανείς τους δεν αρρώσταινε Όταν όμως θυμήθηκαν τις χύτρες με τα κρέατα και νοστάλγησαν τη δουλεία στην Αίγυπτο τιμωρήθηκαν Πέθαναν στην έρημο και δεν αξιώθηκαν να δουν τη γη της επαγγελίας

Δεν φοβάσαι κι εσύ το παράδειγμα αυτό Δεν σκέφτεσαι μήπως με την πολυφαγία αποκλειστείς από την ουράνια γη της επαγγελίας

Η απόλαυση άφθονης και λιπαρής τροφής δημιουργεί στην ψυχή αναθυμιάσεις που σαν ένα πυκνό σύννεφο καπνού εμποδίζουν το νου νrsquo αντικρύσει τις ελλάμψεις του Παναγίου Πνεύματος

Η νηστεία είναι ισχυρό όπλο εναντίον των δαιμόνων laquoΑυτό το δαιμονικό γένος δεν μπορεί να διωχθεί με κανένα άλλο μέσο παρά μόνο με την προσευχή και τη νηστείαraquo είπε ο Κύριος στην περίπτωση του δαιμονισμένου νέου (Μάρκ 929)

Με την τροφή τη μέθη και τα διάφορα καρυκεύματα εξάπτεται και κάθε είδος ακολασίας Το κυνήγι της απολαύσεως μεταβάλλει τους λογικούς ανθρώπους σε άλογα ζώα

Η κραιπάλη προκαλεί και φρικτές διαστροφές Γίνεται αιτία νrsquo αναζητούν οι ακόλαστοι τη γυναίκα στον άνδρα και τον άνδρα στη γυναίκα

Η νηστεία ρυθμίζει και την έγγαμη ζωή Εμποδίζει την ασυδοσία και επιβάλλει σύμφωνη εγκράτεια

για νrsquo αφοσιωθούν οι σύζυγοι στην προσευχή

Μην περιορίζεις όμως την αρετή της νηστείας μόνο στη δίαιτα Αληθινή νηστεία δεν είναι μόνο η αποχή από ορισμένα φαγητά αλλά η αποξένωση από τα πάθη και τις αμαρτίες Να μην αδικήσεις κανένα Να συγχωρήσεις τον πλησίον σου για τη λύπη που σου προξένησε για το κακό που σου έκανε για τα λεφτά που σου χρωστάει Διαφορετικά μολονότι δεν τρως κρέας τρως τον ίδιο τον αδελφό σου Μολονότι εγκρατεύεσαι στο κρασί δεν εγκρατεύεσαι στις κακολογίες Μολονότι νηστεύεις ως το βράδυ ξοδεύεις την ημέρα σου στα δικαστήρια

Η Αγία Γραφή αναφέρει laquoΑλίμονο σrsquo αυτούς που μεθάνε χωρίς κρασίraquo (Ησ 281) Τέτοια μέθη είναι πχ ο θυμός που κάνει την ψυχή να παραφρονήσει Είναι επίσης ο φόβος που παραλύει τη διάνοια Γενικά κάθε πάθος που ζαλίζει το νου είναι και μια μέθη Ο οργισμένος μεθάει με το πάθος του Δεν σκέφτεται ποιους έχει μπροστά του Σαν να πολεμάει μέσα στη νύχτα αρπάζει το καθετί σκοντάφτει στον καθένα Δεν ξέρει τι λέει βρίζει χτυπάει απειλεί ορκίζεται κραυγάζει

Αν λοιπόν θέλεις να νηστέψεις πραγματικά πρέπει νrsquo αποφύγεις όλα τα πάθη

Πρόσεξε και κάτι άλλο Να μη γίνει η αυριανή νηστεία αφορμή κραιπάλης σήμερα


11

Μην καταστρέφεις με τη σημερινή ασυδοσία την αυριανή εγκράτεια Όταν κανείς θέλει να συνάψει γάμο με μια σεμνή γυναίκα δεν βάζει πρωτύτερα στο σπίτι του παλλακίδες και πόρνες Γιατί η νόμιμη γυναίκα δεν ανέχεται να συγκατοικεί με τις παράνομες και διεφθαρμένες

Έτσι λοιπόν κι εσύ Με την προσδοκία της νηστείας μη δέχεσαι την ακόλαστη μέθη που είναι μητέρα της αναισχυντίας φίλη του αισχρού αστείου έτοιμη για κάθε ανηθικότητα Η νηστεία και η προσευχή δεν θα κατοικήσουν μέσα σε ψυχή που έχει μολυνθεί με την κραιπάλη Ο Κύριος δέχεται στα θεία σκηνώματα αυτόν που νηστεύει Απο-στρέφεται όμως σαν βέβηλο και ανίερο τον άσωτο Αν λοιπόν έρθεις αύριο εδώ και μυρίζεις κρασί πώς θα λογαριάσω σαν νηστεία την κραιπάλη σου Πού θα σε κατατάξω Στους μέθυσους ή στους εγκρατείς Η μέθη που προηγήθηκε σε παρου-σιάζει μέθυσο ενώ η δίαιτα που άρχισες νηστευτή Με τα λείψανα της μέθης η νηστεία σου γίνεται ανώφελη Και αν η αρχή είναι ανώφελη κινδυνεύει ανώφελο να καταλήξει και το σύνολο

Η νηστεία δεν ασκεί επίδραση μόνο στα άτομα Επηρεάζει και ολόκληρη την κοινωνία Συμμορφώνει και καθησυχάζει σύντομα όλους τους ανθρώπους Επιβάλλει σιγή στα ξεφωνητά και τις κραυγές εξορίζει τους τσακωμούς και

τις διαμάχες απομακρύνει την κατάκριση και την καταλαλιά

Ποιού δασκάλου η παρουσία σταματάει τόσο γρήγορα τις αταξίες και το θόρυβο των παιδιών Μόλις εμφανιστεί η νηστεία κάθε ταραχή στην πόλη αυτόματα σταματάει

Ποιός μπορεί να συνεχίζει το γλέντι και τη διασκέδαση σε καιρό νηστείας Ποιός μπορεί να συνδυάσει τη νηστεία με ασελγείς χορούς Τα άπρεπα γέλια και τα πορνικά τραγούδια και οι έξαλλοι χοροί απομακρύνονται από την πόλη μόλις φτάσει η νηστεία σαν ένας αυστηρός δικαστής

Αν όλοι άκουγαν τις συμβουλές της νηστείας θα επικρατούσε τέλεια ειρήνη σrsquo ολόκληρη την ανθρωπότητα Δεν θα ξεσηκωνόταν το ένα κράτος εναντίον του άλλου Δεν θα είχαμε πολεμικές συμπλοκές ούτε κατασκευαστές όπλων Δεν θα υπήρχαν δικαστήρια ούτε φυλακές Οι ερημιές δεν θα φιλοξενούσαν κακοποιούς ούτε οι πόλεις συκοφάντες ούτε οι θάλασσες πειρατές

Αν κυριαρχούσε η νηστεία η ζωή μας δεν θα ήταν γεμάτη στεναγμούς Γιατί αυτή θα δίδασκε σ όλους όχι μόνο τον περιορισμό της σπάταλης ζωής αλλά και την αποχή από πολλά άλλα κακά Θα δίδασκε την ολοκληρωτική φυγή και αποξένωση από τη φιλαργυρία και την πλεονεξία από τη φιλοδοξία και τη φιληδονία Αν απαλλαγούμε απ αυτά θα ζούμε με ειρήνη και αγιασμό


12

Αφού λοιπόν τέτοια αγαθά μας προσφέρει η βασίλισσα αυτή των αρετών ας τη δεχτούμε χωρίς καμιά κατήφεια χωρίς κανένα γογγυσμό Όλοι πρόθυμα ας τιμήσουμε το πνευματικό τραπέζι που μας παραθέτει η νηστεία εξαγνίζοντάς μας και προετοιμάζοντάς μας για την αιώνια θεία ευφροσύνη του παραδείσου


13

Ἅγιοι Τρεῖς Ἱεράρχες κανονι-κοί Ὁδηγοί πίστης καί ζωῆς

Ἀρχιμ Νήφων Βασιλάκης Δρ Καονικοῦ Δικαίου

Κωδικογράφος τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης

Διδάσκων Πατριαρχικῆς Ἀνωτάτης Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας Κρήτης

Professore (inv) di Diritto Canonico Oientale al Pontificio Istituto Orientale Roma-Vaticano

Σεβασμιώτατε Σεβαστοί Πατέρες Ἀγαπητοί Ἀδελφοί Μέλη τίμια καί πιστά τῆς Μιᾶς

Ἐκκλησίας διακεκριμένοι Παρόντες Μέ χαρά ἰδιαίτερη καί

ἐξαίχουσα τιμή βρίσκομαι σήμερα τήν πανέορτη τούτη ἠμέρα τιμῆς καί μνήμης τῶν Ἁγίων Τριών Ἱεραρχῶν μεταξύ Σας καί μάλιστα φέρων τήν ὑπέροχη εὐθύνη τοῦ λόγου νά ἐκφράσω λίγες μόνο κατrsquo ἐπιλογή

σκέψεις γιά laquoτούς τρεῖς μεγίστους φωστήρας τῆς τρισηλίου Θεότητοςraquo καί ἡ ἐνδεχομένη δυσκολία ἑδράζεται ὄχι στήν εὔρεση καταλλήλου laquoὕληςraquo ὁμιλητικῆς ἤ περιεχομένου ποιότητος λόγου ἀλλά καταφανῶς ἔγκειται στήν ἐπιλογή ἀπό τά πράγματι πολλά καί ἐξαίσια ὅσα ἀνά τούς αἰώνας τῶν αἰώνων ἔχουν γραφτεῖ καί εἰπωθεῖ γιά τούς τρεῖς laquoμελιρρύτους ποταμούς τῆς Σοφίαςraquo

Βέβαια ἐάν ἡ Φιλοσοφία τῆς ὁποίας γνώστες καί ἐπιλεκτικοί κάτοχοι ὑπήρξαν οἱ Ἅγιοι Τρεῖς Ἱεράρχες ὑποστηρίζει ὅτι ἀδύνατον νά μπεῖ κανείς δυό φορές στόν ἴδιο ποταμό πολλώ δέ μάλλον ἡ θεολογία μᾶς βεβαιώνει ὅτι κάθε φορά τό ἐγχείρημα νά μπεῖ κάποιος ξανά στήν διαδικασία νά πεῖ κάτι καί μάλιστα σύντομα γιά τούς laquoτήν Οἰκουμένην πάσαν θεογνωσίας νάμασιν καταρδεύσανταςraquo ἀποτελεῖ ἐμπειρία ἐκπληκτική διότι τόσα πολλά ἀληθῶς εἶναι ὅσα ἔζησαν κατέγραψαν παρέδωσαν στίς μετrsquo αὐτῶν Γενεές Γενεῶν ὥστε θαυμάζομεν ὅλοι μαζί καί σήμερα ξανά τό δῶρον ἤ δικαιότερον τά δῶρα τῆς θείας καί ἀνθρωπίνης laquoΔιαθηκήςraquo καί κληρονομιᾶς μας

Μά δέν μένουμε παρrsquo ὅτι θά ἄρεσε μόνο στά τῶν θαυμάτων ἄξια καί μεγάλα γιατί λαμβάνουμε ἀφορμή ἀπό τήν δυνατότητα ἡ ὁποία καί τώρα δίδεται νά παρουσιάσουμε λίγα καί πολλά ἀπrsquo ἐκείνα πού ἀφοροῦν τούς Ἁγίους Τρεῖς Ἱεράρχες ὡς κανονικούς Ὁδηγούς πίστης καί ζωῆς


14

Τά εὐγενέστατα πρόσωπα τῶν Ἁγίων Τριῶν Ἱεραρχῶν εἶναι διαχρονικοί Ὁδηγοί ὡραιότατοι ἀληθινοί κανόνες πίστης δρόμοι ζωῆς Ἀενάως καί ἀκαταπαύστως εὐεργετικά φωτίζουν καί καθοδηγοῦν τούς ἀνθρώπους ἀπό τά ἀπάνθρωπα ἄδικα καί κτηνώδη πρός τά θεανθρώπινα ἤ ἔστω τά ἀνθρώπινα ἀπό τά ἄσχημα καί λυπηρά στά ἔμορφα καί μεστά κάλλους χαρᾶς καί Χάριτος ἀρρήτως καί ἀθανάτως Ἀπό τά φτωχά κατευθύνουν στά πλούσια μέ τό τῆς υἱοθεσίας δῶρο ἀρκεῖ νά κατανοήσουμε ὅτι laquoτοῦ Κυρίου ἡ γή καί τό πλήρωμα αὐτῆςraquo ὅτι εἴμαστε ἀληθῶς τέκνα τοῦ ἑνός παντοκράτορος Θεοῦ ὅτι ὁ Πατήρ ἡμῶν laquoὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖςraquo νούς ἀνθρώπου δέν χωρά ὅσα ἡτοίμασε διά τούς ἀγαπόντας καί εἰσερχομένους νά συμμετάσχουν εἰς τήν χαρά Του τήν εὐλογημένη Βασιλεία Του

Μᾶς ὁδηγοῦν τήν καρδιά καί τό νοῦ στό Χριστό καί τήν Ἐκκλησία κατευθύνουν τόν κάθε ἕνα μας ἀπό τά χαλεπά τά ταλαίπωρα τά ψέματα τά ἐφήμερα τά τοῦ ματαίου βίου πρός τά ὑψηλά καί μένοντα πρός τά ἀληθινά τά ὡφέλιμα πρός τό ὅντως συμφέρον τῆς ψυχῆς καί τοῦ ἐφήμερου σώματος

Ὁδηγοί τῶν ἀνθρώπων κάθε ἐποχῆς μέ τρόπο διαφορετικό δέν ὑπόσχονται λήγοντα πλούτη καί ἀπατηλές ἀπολαύσεις τρυφηλή ζωή τάχα καί δόξα μαραίνουσα laquoμη προσδοκώντας πλούτηraquo κατά τόν ποιητή ὄχι τυποποιημένα ἄνοστα

ἄχαρα ἄδικα οὔτε κατεψυγμένα ἀπό τό ψύχος ἑνίοτε χρήσιμο συντηρητικό συνήθως ὅμως παγερό γιά τίς καρδιές καί τίς σχέσεις τῶν προσώπων ἀκόμη καί τῶν θρησκευομένων ἤ τῶν χριστιανῶν κάποτε δέ καί τῶν ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ laquoτραγικῷ τῷ τρόπῳraquo μέ συνέπειες δραματικές γιά τίς ψυχές καί τά σώματα ἀναριθμήτων ἀνθρώπων οἰκουμενικῶς δηλαδή ἀνεξαρτήτως ἐθνικότητος ἤ φύλου θρησκείας ἤ χρώματος κοινωνικῆς θέσης ἤ παντοδαπῆς ἄλλης διακρίσεως καθώς ἡ Διακήρυξη τῶν Δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου τοῦ Ὁργανισμοῦ τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν ἀλλά καί τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως πανευτυχῶς ὁρίζουν προστατεύουν ἄν καί δέν ἦταν πάντοτε αὐτονόητα αὐτά πολύ περισσώτερο στήν ἐποχή τήν ὁποῖα ἔζησαν οἱ Ἅγιοι Τρεῖς Ἱεράρχες Ἄλλωστε ὁ ὑμνωδός σχετικῶς διερωτάται laquoἌρα τίς ἐστι βασιλεὺς ἢ στρατιώτης ἢ πλούσιος ἢ πένης ἢ δίκαιος ἢ ἁμαρτωλόςraquo ἴσως κι ἐμεῖς νά ἀποροῦμε ἀκόμη ἐνδεχομένως

Ὁδηγοί ὄχι μέ τόν πανομοιότυπο τρόπο ἰταλιστί laquodi modo fabricaleraquo laquoβιομηχανικάraquo ἀλλά μέ προσωπική καί ὑποστατική ἐτερότητα ἄλλα χαρίσματα ἄλλες ἀρετές ἄλλες ἀδυναμίες ἄλλα πάθη διαφορετικούς καημούς ὁ ἀγώνας κοινός ὁ τόπος ἴδιος ὁ Παράδεισος ἕνας ὄπου δέν κλείστηκαν ποτέ μόνοι τους ἤ ἔστω μέ μιά προορισμένης ἐλίτ ἀπό ἐκείνους ἤ τους τάδε καί δείνα διανοουμένους ἤ


15

καί πολιτικά σκεπτομένους ὑπολογιστικά συστηματικά λογι-στικά ἤ καί ἄλλως νοήμονας καί περιστασιακῶς δικαίους ἀνθρώπους ἀλλά πρότειναν ἐν παντί καιρώ και πάσαν ὤραν τό τοῦ Χριστοῦ θέλημα τοῦ Κυρίου συνεργούντος μέσα ἀπό τίς κάθε λογής συνθήκες καί καιρικές περιστάσεις ἀφοῦ laquoπάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖνraquo Ἀγωνίστηκαν ἐπομένως ὄχι νά προστατευτοῦν φαρισαϊκῶς ἀπό ἀδελφούς των ἀσώτους ἁμαρτωλούς καί ἐλαχίστους τοῦ κόσμου τοῦτου ἀλλά γιά νά βοηθήσουν νά σωθοῦν νά ὁδηγηθοῦν στόν χαμένο Παράδεισο τῆς μακαρίας τρυφῆς μετά τῶν ἑορταζόντων ἀκαταπαύστως τήν ἀπέραντον ἠδονή τῶν καθορόντων τοῦ Προσώπου τό κάλλος τό ἄρρητον καί πάντων τῶν ἐπουρανίων καί ἐπιγείων ἀγαθῶν τῆς αἰωνίου ἀπολαύσεως

Δυστυχῶς ὅμως πικραίνονται laquoἀφρίζουνraquo καί σκανδαλίζονται οἱ ἐραστές τῆς κολάσεως καθῶς ὁ Θεός ἀγκαλιάζει κάθε παιδί Του στοργικά περιλαμβάνοντάς το laquoἄδικαraquo κατά κόσμον μετά τῶν κληρονόμων τῆς ἀφθάρτου Βασιλείας Του Οἱ κυνηγοί τῶν ἁμαρτωλῶν χάνουν τά λογικά θηράματά των καθώς οἱ Ἅγιοι ἀνυμνοῦν καί προτείνουν την ἄκρα θείαν Του φιλανθρωπία καί διαφοροποιοῦν περίτρανα τήν Δικαιοσύνη Του ἀπό τή ὅποια κοσμική δικαιϊκή laquoταχυδακτυ -λουργίαraquo Στούς νόμους τῆς ζούγκλας ὑπερισχύει ὁ δυνατός ὁ ἱπποπόταμος

ἐπί παραδείγματι στό λασπωμένο ποταμό ἔχει πάντα δίκιο κάθε δίκαιο κι ἀλίμονο ὅποιος τό ἀμφισβητήσει θά τό μετανοιώσει πικρά καί τό δίκιο του θά χάσει καί ἐπιπλέον ἄδικο θά τόν βρεί

Οἱ Ἅγιοι Τρεῖς Ἱεράρχες μέ βάση τό γράμμα καί τό πνεῦμα τῶν ἱερῶν Κανόνων τῆς Ἐκκλησίας μας δηλαδή κανονικῶς ἀποτελοῦν φωτεινούς δείκτες τῆς ζωῆς μας μάλιστα ὄχι ἑνός μόνο μέλους ἤ μέρους ἀλλά συνολικά ὅλων καί ὅλου μας τοῦ εἶναι δέν laquoφωτίζουνraquo μόνο τήν βιοτική μέριμνα ἡ ὁποῖα παραδόξως πρωταγωνιστεί ἐπαναληπτικά Παρά τό ἀμύθητο φιλανθρωπικό τους ἔργο δέν μιλοῦν γιά σωτηρία τσέπης κοινωνικο-πολιτικής θέσης ἀκόμη καί τῆς ὅποιας ἠθικότητας φαρισαϊκής ἐνίοτε χωρίς ἀντίκρυσμα ἀλλά κάνουν διαρκῶς λόγο γιά τή σωτηρία μας ψυχῆς καί σώματος θεολογοῦν δέν οἰκονομολογοῦν θεωρητικά ἀλλά ἔμπρακτα κατά μίμηση τῆς θείας οἰκονομίας οἰκονομοῦν πάντα πρός τό συμφέρον τῆς σωτηρίας

Ὁδηγούν ἀξιοθαύμαστα ἐμᾶς τούς διαρκῶς μετανοούντας ἁμαρτω-λούς μέ ἀκραιφνή ἐνθουσιασμό κατά τό παράδειγμά Του ἀφοῦ laquoοὐ γὰρ ἦλθον καλέσαι δικαίους ἀλλὰ ἁμαρτωλούςraquo δίκαιοι Ὁδηγοί μας καί ἀσφαλείς μιμούμενοι τήν δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ ἡ ὁποῖα εὐτυχῶς διαφέρει ἀπό τήν τῶν ἀνθρώπων κάθε ἐποχῆς μηδέ τῆς χριστιανικῆς ἐξαιρουμένης καί τῶν ἐπομένων Γενεῶν καί τῆς τελειοτέρας


16

κοινωνίας τοῦ μέλλοντος αἰῶνος καί τοῦ δικοῦ μας τοῦ laquoἀπατεῶνοςraquo

Ὁ Μέγας Ἀρχιδιάκονος Αἰμιλιανός σέ λόγο του τό 1927 στήν Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης ἔλεγε laquoοὐδεμία λαμπρότης τοῦ κόσμου εἶναι δυνατόν νά συγκριθῇraquo μέ τό δυσαπόκτητο ὅλων τῶν κτημάτων καί κατόπιν ὁ Ἡλιουπόλεως Γεννάδιος παρατηρεῖ ὅτι θά τιμήσουμε καλύτερα τούς Ἁγίους ἐάν laquoΜιμούμεθα καί ἡμεῖς τόν βίον των καί μελετῶμεν διαρκῶς τά ἀθάνατά των συγγράμματαraquo

Στόν ἴδιο ἱερό χῶρο ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς των ὁ Λαοδικίας Δωρόθεος τό 1930 γράφει ὅτι μᾶς ψάλλουν τό μεγαλεῖο τοῦ Θεοῦ τήν ἄφατον ἀγαθότητά του laquoὅτι δέν πρέπει νά ἀνησυχῶμεν οὔτε νά θλιβώμεθα διά τά ὀλίγα τά ὁποῖα ἔχομεν οὔτε νά παραφερώμεθα διά τά πολλά τά ὁποῖα ἀπεκτήσαμεν hellip ἀλλά νά δοξάζομεν πάντα τόν Θεόν πάντων ἕνεκενraquo Παρατηρεῖ μαθήματα αἰωνιότητας μᾶς δίδουν τά τῆς Φύσης τό θρόυσμα τῶν φύλλων ὁ συνδυασμός τῶν χρωμάτων τά κύματα ἡ θάλασσα ἡ δρόσος τῆς ἠός ὁ λικνισμός τῆς ἐσπέρας laquoἡ ἁγνότης τῆς χιόνοςraquo τά ὄρη καί οἱ βουνοί οἱ βροντές καί ἡ laquoοἰμογή τῶν ἀνέμωνraquo Τέλος συμβουλεύει laquoΠρέπει νά τρέμητε ὄταν καταλαλῆτε τόν πλησίον Νά ὁμιλῆτε μέ ἀγάπην καί διά τούς νεκρούς διότι ὑπάρχει κάποιο οὖς μέσα εἰς τούς τάφους Ὅσο χαμηλά καί ἄν ὁμιλῆτε ὁ Θεός ἀκούει Δέν πρέπει νά περιφρονῆτε κανένα ἀπό τούς μικρούς αὐτούς

Ὅλοι εἴμεθα πλάσματα τοῦ μεγάλου Δημιουργοῦ Καί ἐκείνοι πού δεν κάμνουν καρπούς καί ἐκείνοι εἶναι εὐλογημένοι Δεν εἶναι εὐλόγημένη ἡ ἄμπελος διά τάς σταφυλάς της ἀλλά καί τό πεῦκον καί ἡ αἴγειρος διά τήν γλυκείαν σκιά τωνraquo

Ἡ τιμητική ἀνάμνηση τοῦ βίου τους θεωρητικῶς καί πρακτικῶς σέ καιρούς ὅπου πλημμυρίζει τό σκάνδαλο ἐκτροφῆς τῆς ἄδικης ἐνοχῆς ψυχῶν καί σωμάτων σέ δυσμενείς περιστάσεις ἄλλωστε Ἐκείνοι laquoκατά μυρίων παλαίσαντες δεινῶν περιστάσεωνraquo καθοδηγεῖ στήν ἀνιδιοτελή ἀγάπη μέσα ἀπό σκληρούς συχνά ἀγῶνες ἐνώ τό διδακτικό καί συνάμα φιλανθρωπικό τους ἔργο ἀποτελεῖ πρότυπο παράδειγμα ἰδίως γιά τήν σπου-δάζουσα νεότητα τά σχολεία τά χαλκεία τῆς τεχνουργικῆς παιδείας

Ὁ Μ Βασίλειος σέ εὐχή τῆς θείας Λειτουργίας βεβαιώνει laquoοὔ διά τάς δικαιοσύνας ἡμῶν (οὔ γάρ ἐποιήσαμέν τι ἀγαθόν ἐπί τῆς γῆς) ἀλλά διά τά ἐλέη σου καί τούς οἰκτιρμούς σου οὔς ἐξέχεας πλουσίως ἐφ ἡμᾶςraquo καί μολονότι ἔγραψε πλῆθος κανόνων ἐπικυρω-μένων μάλιστα ἀπό Συνό-δους Οἰκουμενικές μοναστικούς κανόνες καί ἄλλους γιά ὅλους τούς χριστιανούς μέ παναθρώπινο ἐνδιαφέρον γωρίζει καλά τό Παύλειον laquoπλήρωμα οὖν νόμου ἡ ἀγάπηraquo καί ὅτι ὁ Πανάγαθος Θεός laquoβρέχει ἐπί δικαίους καί ἀδίκουςraquo Ὁ ἴδιος laquoἐσκόρπα ἀφειδῶς τήν ἀνακούφισιν εἰς χιλιάδας πτωχῶν καί


17

ὀρφανῶνraquo Ζοῦσε μέ λιτότητα μεγαλοφροσύνη καί ταπεινοφροσύνη μνημειώδης ἡ laquoἀδιαφορία του πρός πᾶν τό ὑλικόνraquo τό ἐνδιαφέρον του πρός τά αἰώνια καθῶς laquoδιά τοῦ λόγου καί τῶν συγγραμμάτων διέχυνε laquoἄπλετον φῶς τῶν ἀληθειῶν τοῦ Χριστοῦraquo

Ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος laquoφεύγειraquo πολλάκις ἀπό τόν κόσμο laquoτό ἐπί γῆς παίγνιονraquo ὁπόταν δηλαδή laquoπρέπειraquo νά ἀκολουθήσει laquoὁδηγούςraquo ἀνθρώπινης μόνον ἐπιτυχίας καί ἄδικης καταξίωσης δέ συμμετέχει σέ παιγνίδια κοινῆς λογικῆς καί μεγάλου συμφέροντος καταγγέλει laquoἄνδρες οἱ νομοθετοῦντες γιrsquoαὐτό κατά γυναικῶν ἡ νομοθεσίαraquo ἀποφεύγει τό κωμικοτραγικό θέατρο τῶν ὑποκριτικῶν πράξεων διεγέλα τά πάντα γέλωτος ὁρών ἄξια Παραμένει laquoἀνεπηρέαστος ἤσυχος καί ἀτάραχος μέσα εἰς τάς φοβεράς τρικυμίας τῶν ἀνθρωπίνων μεταβολῶν καί ἀσταθειῶνraquo καί σχετικῶς ἀναφέρει laquoὄναρ ἐσμέν μη ἱστάμενονhellipναῦς ἐπί θαλάσσης ἴχνος οὐκ ἔχουσα κόνις ἀτμίς ἑωθινή δρόσος ἄνθος καιρῷ φυόμενον καί καιρῷ λυόμενονraquo

Ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ὁδηγός χρυσός laquoδιδάσκει τῷ τρόπῳraquo ἀνεξάντλητη πηγή σοφίας καί γνώσης ὑφίσταται την πᾶσαν ἀδικίαν τοῦ θρησκευομένου κόσμου γιατί ξέρει καλά laquoτόν χριστιανόν οὐδεῖς ἀθρώπων τῶν οἰκούντων τήν γήν βλάψαι δυνήσεταιraquo Παρά τό πολυμερές ἔργο του τήν εὐγλωτίαν

καί δεινότητα τοῦ λόγου του ἔγινε laquoστόχος τῆς σοβούσης ἀνομίας καί διαφθορᾶς ἥτις διά τῶν ἰσχυρῶν ἐκπροσώπων τηςraquo διώκουν συκο-φαντοῦν κατατραυματίζουν ἐξο-ρίζουν καί τελικῶς ἀποθνήσκει ἄδικα ἐν ἐξορίᾳ μετά τῶν πεινόντων καί διψώντων τήν δικαιοσύνην μετά τῶν Ἁγίων και Δικαίων

Σεβασμιώτατε Πατέρες κι ἀδελφοί

Σήμερον μέ εὐγνωμοσύνη ὅλος ὁ χριστιανικός κόσμος θυμᾶται καί τιμᾶ τούς ἀπαράμιλους συγγραφεῖς τούς ἀθανάτους κήρυκας τῆς ἀλη-θείας τούς διδασκάλους τοῦ κλεΐζοντος ἀρεταίς Πολιτισμοῦ

Καί οἱ Τρείς Ἅγιοι οἰκουμενικοί φωστῆρες τηλαυγεῖς ἀποτελοῦν ζωντανούς Ὁδηγούς ἀληθινούς γιά τήν ὁδό τῆς ἀρετῆς τῆς ἁγιότητος φωταγωγοῦντες τήν πίστη καί διαλάμπουν τήν ζωή μας ἐν Χριστῶ τήν ὄντως Ἀλήθεια ἡ ὁποῖα φαλκιδεύεται καί χρησιμοποιεῖται πρός ἐπικάλυψιν πολλῆς ἀδικίας μεγάλων ψεμάτων ἀνόμων συμφερόντων περισσώτερο δέ ἀπό τήν χυδαιοτέρα κακότητα τῶν ἀνθρώπων τήν σκληρότητά τους τό ἀδίστακτο καί ἄπονο τῆς ὅποιας laquoδικαιοκρισίας τουςraquo πέρα ἀπό ἐμπαθείς ἐμμονές ἠθικῶν κατά τά ἄλλα ἀτόμων μέ ἐτικέτα κι ἡμερομηνία λήξεως πλησίον τοῦ Εὐαγγελίου Του τό ὁποῖο με χαρά μᾶς ἀναγγέλει ὅτι ὑπάρχει χῶρος πολύς στόν Παράδεισο θέσεις πολλές χωρᾶμε ὅσοι συγχωρᾶμε καί


18

ἄλλοι πολλοί ἀρκεί νά τό θελήσουμε μιᾶ φορᾶ κι ἕναν καιρό ὁλόκληρο

μᾶς ἀναμένει ὁ Πανάγαθος Θεός

Εὐλαβῶς ὑποβάλλω κλείνο-

ντας μικρό ἀποσπάσματος μέρος τῶν μεγαλουργῶν Ἁγίων Τριῶν Ἱεραρχῶν laquoὁ Θεός εἶναι ἀγάπη εἶναι ἄπειρος ἀγάπηhellipἐάν ἀγαπάτε ἀλλήλους ἰδοῦ ὁ Παράδεισος hellipπρέπει νά εἶσθε καλοί νά ἔχητε τό μειδίαμα εἰς τά χείλη νά φέρησθε ὄχι μέ σκληρότητα πρός τόν πλησίον νά παρέχετε συγγνώμιν και πάλιν συγγνώμινraquo

Προσωπικῶς ἀφοῦ καί πάλι εὐγνωμόνως εὐχαριστῶ Θεόν καί ἀνθρώπους ζητῶ ταπεινῶς συγνώμη Σεβασμιώτατε καί γιά τήν ἐνδεχομένως πολυλογία καί πτωχο-λογία μου

Διrsquo εὐχῶν Σας Δέσποτα Ἅγιε καί διά πρεσβειῶν τῶν Ἁγίων εἴθε νά χαρίζει εἰς πάντας ὁ Κύριος ἔτη πολλά μέ πυξίδα εὐσταθεστάτη τήν πίστη καί μέ ἀνέκκλιτο καθοδηγητή μας τή ζωή τῶν Ἀγίων Ἱεραρχῶν Ἀμήν

Οι τρεις Ιεράρχες Βυζαντινό μουσείο Αθήνα


19

Σκέψεις για την ενότητα πίστης λατρείας και ζωής με αφορμή τους εορταστικούς σταθμούς της Μ Τεσσαρακοστής

Του Γεωργίου Στριλιγκά Σχολ Συμβούλου Θεολόγων

Στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή

της Ορθόδοξης Εκκλησίας περισσότερο από κάθε άλλη λειτουργική περίοδο του εκκλη-σιαστικού έτους αναδεικνύεται η αδιάσπαστη σχέση μεταξύ δόγματος και λατρείας ορθοδοξίας και ορθοπραξίας θεολογίας και ζωής λόγων και έργων Η διάσταση αυτή φανερώνεται αφενός ως θεμελιώδες χαρακτηριστικό του εκκλησιαστικού σώματος και αφετέρου ως δυναμική πρόταση ζωής δηλ ως αέναη πρόσκληση όλων σε μια αγωνιστική πορεία laquoυπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίαςraquo

Για την τεκμηρίωση της διαπίστωσης αφθονούν οι θεολο-γικές λειτουργικές εορτολογικές υμνολογικές κά αναφορές που συναντούμε στο διάβα της Θα περιοριστούμε στους εξαίρετους εορταστικούς σταθμούς των Κυριακών της Τεσσαρακοστής από τους οποίους αντλούμε μερικά ενδεικτικά στοιχεία

Η περίοδος της Τεσσαρακο-στής αν και έχει ιδιαίτερα laquoπρακτικόraquo χαρακτήρα λόγω της πρόσκλησης για νηστεία και άσκηση ξεκινά με μια μεγάλη γιορτή η οποία αναφέρεται στη σημασία του δόγματος Στην Κυριακή της Ορθοδοξίας συνοψίζεται θαυμάσια η αλληλουχία φρονήματος λόγων και έργων laquoούτω φρονούμεν ούτω λαλούμεν ούτω κηρύσσομενhellipraquo Όχι μόνο laquoεν λόγοιςraquo και laquoεν νοήμασινraquo αλλά και laquoεν θυσίαις εν ναοίς εν εικονίσμασιraquo Την ημέρα αυτή μνημονεύουμε όλους τους αγίους οι οποίοι laquoλόγω κηρύξαντεςraquo και laquoέργοις τιμήσαντεςraquo τον Χριστό γεύονται και μαρτυρούν την ατελεύτητη ζωή δηλ τη δική Του ζωή Η εορταστική αναφορά στην αναστήλωση των εικόνων υπερβαίνει την επετειακή ανάμνηση εφόσον οριοθετεί τη δυναμική και αδιάσπαστη σχέση ανάμεσα στην αλήθεια και τη ζωή Στην Εκκλησία η αλήθεια η οδός και η ζωή συνυπάρχουν και φανερώνονται στην αυθεντική μορφή τους στο πρόσωπο του Χριστού Ο εκκλησια-στικές εικόνες που κατασκευάζονται με χειροποίητα και φθαρτά υλικά μαρτυρούν αυτή την αλήθεια Προβάλλουν με ψηλαφητό τρόπο τις αλήθειες της πίστης που δεν είναι ιδεολογήματα αλλά τα ιστορικά γεγονότα της φανέρωσης της αγάπης του Θεού και ταυτόχρονα δείχνουν τον δρόμο της ανάβασης laquoεπί το πρωτότυπονraquo δηλ μέχρι την


20

αχειροποίητη και άκτιστη χάρη του Θεού

Η γιορτή του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά στη δεύτερη Κυριακή της Τεσσαρακοστής τονίζει αντίστοιχα αυτή τη θέση Ο άγιος Γρηγόριος υπήρξε μέγας δογματικός θεολόγος της δεύτερης χιλιετίας laquoθεολόγων υπέρμαχος αποσμά-χητοςraquo Η γιορτή του είναι προέκταση της Κυριακής της Ορθοδοξίας Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δογματικοί αγώνες του είχαν ως αφορμή αλλά και στόχο και περιεχόμενο την υποστήριξη του ησυχαστικού βίου Με άλλα λόγια η συζήτηση για την εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος την άκτιστη χάρη του Θεού τη διάκριση ουσίας και ενέργειας στη θεότητα δεν ήταν κάποια θεωρητικά ζητήματα που τον απασχολούσαν χάριν της θεολογικής ακρίβειας δηλ χάριν της θεολογίας και της ιστορίας της αλλά τα αντιμετώπιζε ως ζητήματα ζωής και θανάτου για τον άνθρωπο Ο άγιος Γρηγόριος έδειξε την αληθινή σχέση ανάμεσα στη laquoθεο-πτίαraquo τη laquoθεο-γνωσίαraquo τη laquoθεο-λογίαraquo Τα μεγέθη αυτά σχετίζονται με τη Θεία Οικονομία δηλ τους ιστορικούς σταθμούς της φανέρωσης του Θεού στον κόσμο Ταυτόχρονα παρα-πέμπουν στην προσφερθείσα δυνατότητα στον άνθρωπο να προκόψει να γίνει laquoσώοςraquo δηλ να σωθεί Το ζήτημα αυτό είναι υπόθεση ολόκληρης της ψυχοσωματικής ύπαρξης δηλ όχι μόνο της ψυχής του σώματος της διάνοιας του νου ή κάποιου άλλου μέρους της Ο δρόμος

της laquoκάθαρσηςraquo του laquoφωτισμούraquo και της laquoθέωσηςraquo για τον οποίο μίλησε ο άγιος Γρηγόριος είναι η πορεία ανύψωσης ολόκληρου του εαυτού Ο άγιος Γρηγόριος και όλοι οι άγιοι με κοινές εμπειρίες και διδαχές μας καθοδηγούν να διακρίνουμε χωρίς σύγχυση τα κτιστά από τα άκτιστα αλλά και να αναγνωρίζουμε την ενότητα ανάμεσα στη θεωρία και την πράξη στην πίστη τη λατρεία και τη ζωή

Στο μέσον της Τεσσαρακοστής η Σταυροπροσκύνηση προσδιορίζει το σημείο όπου τέμνονται όλοι οι προβληματισμοί και οι αναζητήσεις μας στην Εκκλησία Δεν είναι το σταυροδρόμι που προκαλεί σύγχυση και απορία (laquoποίαν οδόν επί τον βίον τράπωμαιraquo) αλλά σταυρός συνάντη-σης και κοινωνίας καταρχάς με τον Χριστό και στη συνέχεια δια του Χριστού με κάθε συνάνθρωπο όπως συμβολίζουν οι τεμνόμενες κεραίες του Σταυρού Ο αγώνας των πιστών στην Τεσσαρακοστή όπως και σε κάθε πνευματικό άθλημα δεν στοχεύει απλώς στην ισορροπημένη ζωή την ψυχοσωματική laquoαποτοξίνω-σηraquo την ευεξία την ηθική καθαρότητα τη συνέπεια ανάμεσα στα λόγια και τα έργα Κυρίως είναι απόπειρα μετοχής στη ζωή του Χριστού τη Σταύρωση την Ανάσταση και τη μελλοντική Βασιλεία Του Αυτό μας τονίζει ο τίμιος Σταυρός Κάθε σταυροαναστάσιμη εμπειρία αποτε-λεί πρόγευση και της μελλοντικής Βασιλείας


21

Την εμπειρία αυτή βιώνουμε όταν προσκυνούμε τον τίμιο Σταυρό ως συμπόρευση από την Ανάσταση του Χριστού μέχρι την προσδοκώμενη Βασιλεία και κατεξοχήν κάθε φορά που τελείται η Θεία Λειτουργία Η Θεία Ευχαριστία ενώνει τους πιστούς σταυρικά με τον Χριστό με τους αγίους και με όλους τους ανθρώπους τους κεκοιμημένους τους ζώντες καθώς επίσης και όσους πρόκειται να έλθουν όσους προσδοκούμε στην Εκκλησία Η κοινωνία αυτή δεν είναι ανθρώπινο επίτευγμα αλλά προσφο-ρά του Χριστού ο οποίος δια του μυστηρίου γίνεται laquoτοις πάσι τα πάνταraquo

Στις δύο επόμενες Κυριακές η Εκκλησία προβάλλει δύο ένσαρκα παραδείγματα που υλοποιούν με τη ζωή και το έργο τους αυτή τη διδασκαλία τον άγιο Ιωάννη της Κλίμακος και την οσία Μαρία την Αιγυπτία Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος υπήρξε διδάσκαλος της ασκητικής ζωής και της αγιότητας laquoπυρί θείας αγάπης αεί πυρπολού-μενοςraquo Τόσο με τη ζωή του όσο και το περιβόητο σύγγραμμά του laquoΚλίμαξraquo έδειξε ότι η πνευματική ζωή μοιάζει με μια σκάλα η οποία ξεκινά από τη γη και κλιμακωτά φθάνει μέχρι τον ουρανό Όποιος αποφασίσει να την ανεβεί προχωρά βαθμηδόν με προσοχή χωρίς άλματα Στο σύγγραμμά του αναφερόμενος καταρχήν στη ζωή των μοναχών περιγράφει ως αρχικά θεμελιώδη πρακτικά βήματα τον αναπροσα-νατολισμό της ζωής την υπακοή και

τη μετάνοια και καταλήγει στα μεγάλα και σπουδαία της laquoθεωρητικής ζωήςraquo που είναι τα χαρίσματα της διάκρισης της ησυχίας της προσευχής ως συνομι-λίας με τον Θεό της απάθειας και τέλος η κορωνίδα όλων των αρετών που είναι η τριάδα της πίστης της ελπίδας και της αγάπης

Η οσία Μαρία η Αιγυπτία εντυπωσιάζει επειδή σε ολόκληρη τη ζωή της όταν γνώρισε τον Χριστό επιδίωξε μια σχέση προσωπικής κοινωνίας μαζί του Στον βίο της διαβάζουμε ότι πρώτος την προσκάλεσε ο ίδιος ο Χριστός οδηγώντας την θαυματουργικά στη μετάνοια Στη συνέχεια εκείνη αφιερώθηκε στην αγάπη Του και αναδείχθηκε laquoβασιλείας ουρανού νύμφηraquo Στο τέλος της ζωής της αξιώθηκε να κοινωνήσει των αχράν-των Μυστηρίων τα οποία κόμισε ο αββάς Ζωσιμάς ύστερα από παράκλησή της Το ταξίδι αυτό της αγίας από τη μετάνοια και τη γνωριμία της με τον Χριστό στην πίστη τον πνευματικό αγώνα τη Θεία Κοινωνία και εν τέλει την αγιότητα δείχνει ακριβώς αυτό που προβάλει η Εκκλησία σε ολόκληρη την Τεσσαρακοστή Τον σύνδεσμο μεταξύ πίστης λατρείας και ζωής Πρόκειται για μια στέρεη πρόταση και ταυτόχρονα όραμα για την αποδέσμευση του κόσμου από τη φθαρτότητα τη μεταμόρφωση και την αναγέννησή του

Οι Κυριακές της Μ Τεσσαρα-κοστής λειτουργούν σαν άλλοι


22

θαυμάσιοι οδοδείκτες στον δρόμο μέχρι τη Μ Εβδομάδα σαν οάσεις στην έρημο δηλ σταθμοί ανεφοδιασμού για τους ταξιδιώτες Την Κυριακή των Βαΐων όταν ο δρόμος σιγά σιγά πλησιάζει στο τέλος τα πράγματα γίνονται πιο σαφή με την πρόσκληση του laquoσυμπορευθώμενraquo Απομένει πλέον να συνταχθούμε στην ακολουθία του Χριστού και να τον ακολουθήσουμε στα επόμενα βήματά Του Εκεί ο δρόμος είναι ολοφώτεινος και είναι δύσκολο να χάσει κανείς την πορεία του εκτός εάν συνειδητά το θελήσειhellip

Ορθόδοξο Κάστρο Ιανουάριος ndash

θαυμάσιοι οδοδείκτες στον δρόμο δα σαν οάσεις

στην έρημο δηλ σταθμοί ανεφο-διασμού για τους ταξιδιώτες Την Κυριακή των Βαΐων όταν ο δρόμος σιγά σιγά πλησιάζει στο τέλος τα πράγματα γίνονται πιο σαφή με την πρόσκληση του laquoσυμπορευθώμενraquo Απομένει πλέον να συνταχθούμε

του Χριστού και να τον ακολουθήσουμε στα επόμενα βήματά Του Εκεί ο δρόμος είναι ολοφώτεινος και είναι δύσκολο να χάσει κανείς την πορεία του εκτός εάν συνειδητά το θελήσειhellip

Μάρτιος 2015


23

Έναρξη λειτουργίας Μουσείου Χριστιανικής Τέχνης laquoΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΣΙΝΑΪΤΩΝraquo της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Με σεμνότητα και κατά την εκκλησιαστική τάξη πραγματο-ποιήθηκε το απόγευμα της Κυριακής 1ης Φεβρουαρίου ο Αγιασμός της έναρξης λειτουργίας του Μουσείου Χριστιανικής Τέχνης laquoΑγία Αικατερίνη Σιναϊτώνraquo της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης από τον Σεβ Αρχιεπίσκοπο Κρήτης κκ Ειρηναίο συμπαραστατούμενο από τόν Πανοσιολ Πρωτοσύγκελλο Αρχιμ Μεθόδιο Βερνιδάκη καί πολλούς κληρικούς της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Μετά το πέρας της τελετής του Αγιασμού ο εντιμ κ Εμμανουήλ Δρακάκης Πρόεδρος της Διοικούσης Επιτροπής του Μουσείου καλωσόρισε τους παρισταμένους και έδωσε τον λόγο στην Αρχαιολόγο κ Β Συθια-κάκη Προϊσταμένη της 13ης ΕΒΑ η

οποία είχε την ευθύνη καί την επίβλεψη του όλου έργου καθώς και την οργάνωση της σημερινής τελετής έναρξης λειτουργίας

Η κ Συθιακάκη αναφέρθηκε λεπτομερώς στην ταυτότητα του κτιρίου στήν πορεία των εργασιών για την αναστύλωση του Μουσείου από το έτος 2007 έως και το τέλος του έτους 2014 που ολοκληρώθηκαν τα έργα και υλοποιήθηκαν όλες οι μελέτες καθώς ευχαρίστησε προσω-πικά και ονομαστικά όλους όσους εργάσθηκαν βοήθησαν και συμπα-ραστάθηκαν ποικιλοτρόπως στην πορεία των εργασιών

Στη συνέχεια το λόγο έλαβε ο εντιμολ κ Σταύρος Αρναουτάκης Περιφερειάρχης Κρήτης ο οποίος εξέφρασε τη χαρά του για την ολοκλήρωση ενός ακόμη έργου του ΕΣΠΑ και δήλωσε ότι η Περιφέρεια Κρήτης θα συνεχίσει να συμπαρίστα-ται στο ποικίλο πολιτισμικό ποι-μαντικό καί προνοιακό έργο της Τοπικής Εκκλησίας

Ακολούθως στο χαιρετισμό του ο εντιμολ κ Βασίλειος Λαμπρινός Δήμαρχος Ηρακλείου εξέφρασε τα θερμά του συγχαρη-τήρια σε όλους όσους εργάσθηκαν για το έργο αυτό και τόνισε ότι ο Δήμος Ηρακλείου θα είναι συμπα-ραστάτης στην προβολή καί ανάδειξη του Μουσείου


24

Τέλος τόν λόγο έλαβε ο Σεβ Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κκ Ειρηναίος ο οποίος εξέφρασε τη μεγάλη χαρά και ευφροσύνη της Ιεράς Αρχιεπισκο-πής Κρήτης για τό laquoαποψινό μεγάλο δώροraquo καί γιrsquo αυτή τήν laquoιστορικήraquo όπως σημείωσε ημέρα κατά τήν οποία μετά από τήν παρέλευση επτά ετών το Μουσείο ανοίγει και πάλι τις πύλες του και προσκαλεί όλους τους επισκέπτες ημεδαπούς και αλλοδα-πούς να γευθούν τον πλούτο της Εκκλησιαστικής Τέχνης και Παράδο-σης Επίσης ο Σεβασμιώτατος εξέ-φρασε τις θερμές ευχαριστίες του προς τον Περιφερειάρχη Κρήτης τον Δήμαρχο Ηρακλείου την Δρ Λίνα Μενδώνη Γεν Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού κυρίως δε πρός την Προϊσταμένη κ Συθιακάκη για όλους τούς κόπους και τους

μόχθους μέχρι την ολοκλήρωση και υλοποίηση του έργου

Μετά από την καταληκτήρια προσλαλιά του Σεβ Αρχιεπισκόπου κκ Ειρηναίου η Προϊσταμένη της 13ης ΕΒΑ ξενάγησε στα εκθέματα του Μουσείου τους επισήμους τό Διοικητικό Συμβούλιο του Επικοινω-νιακού και Μορφωτικού Ιδρύματος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης και όλους τους παρισταμένους οι οποίοι εξέφρασαν το θαυμασμό τους για την ομορφιά και αρτιότητα του Μουσείου

Σημειώνεται ότι τα επίσημα εγκαίνια του Μουσείου θα πραγματο-ποιηθούν με τη δέουσα λαμπρότητα και πάνδημη συμμετοχή στους επόμενους μήνες


25


26

Ενορία εν Δράσει ΕΝΟΡΙΑ ΑΓΙΟΥ ΤΙΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Ιστορικά στοιχεία Καθεδρικού Ναού Αγίου Τίτου

Ο Απόστολος Τίτος είναι ο

οργανωτής και ο πρώτος Επίσκοπος της Εκκλησίας της Κρήτης Στο ιστορικό προσκήνιο εμφανίζεται για πρώτη φορά περί το 49 μΧ ως συνοδός του Αποστόλου Παύλου και του Βαρνάβα στην Αποστολική Σύνοδο των Ιεροσολύμων Έκτοτε


ΕΝΟΡΙΑ ΑΓΙΟΥ ΤΙΤΟΥ

στοιχεία Καθεδρικού

Ο Απόστολος Τίτος είναι ο οργανωτής και ο πρώτος Επίσκοπος της Εκκλησίας της Κρήτης Στο ιστορικό προσκήνιο εμφανίζεται για πρώτη φορά περί το 49 μΧ ως

του Αποστόλου Παύλου και του Βαρνάβα στην Αποστολική Σύνοδο των Ιεροσολύμων Έκτοτε

ακλουθεί τον Παύλο ως πιστός και αφοσιωμένος μαθητής στις αποστολικές του περιοδείες στην Ασία και την Ευρώπη Ο Παύλος αναφέρεται στον Τίτο με εκφράσεις που μαρτυρούν το στενό σύνδεσμο των δύο ανδρών

Τον χριστιανικό Ευαγγελισμό

της Κρήτης επιχείρησε ο Παύλος περί το 62-63 μΧ κατά την δεύτερη αποστολική περιοδεία του Η παραμονή του Παύλου στην Κρήτη ήταν σύντομη και το δυσχερές έργο της οργάνωσης της πρώτης κρητικής Εκκλησίας το ανέθεσε στοστον οποίο γράφει Τούτου χάριν κατέλιπόν σε εν Κρήτη ίνα τα λείποντα επιδιορθώση και καταστήσης κατά πόλιν πρεσβυτέρους ως εγώ σοι διεταξάμην (Τίτ α΄ 5)

Μάρτιος 2015

τον Παύλο ως πιστός και αφοσιωμένος μαθητής στις απο-στολικές του περιοδείες στην Ασία και την Ευρώπη Ο Παύλος αναφέ-ρεται στον Τίτο με εκφράσεις που

ρούν το στενό σύνδεσμο των

Τον χριστιανικό Ευαγγελισμό της Κρήτης επιχείρησε ο Παύλος

63 μΧ κατά την δεύτερη αποστολική περιοδεία του Η παρα-μονή του Παύλου στην Κρήτη ήταν σύντομη και το δυσχερές έργο της οργάνωσης της πρώτης κρητικής Εκκλησίας το ανέθεσε στον Τίτο στον οποίο γράφει Τούτου χάριν κατέλιπόν σε εν Κρήτη ίνα τα λεί-ποντα επιδιορθώση και καταστήσης κατά πόλιν πρεσβυτέρους ως εγώ σοι διεταξάμην (Τίτ α΄ 5)


27

Η δράση του Τίτου στην Κρήτη δεν είναι επαρκώς γνωστή γιατί δεν σώθηκαν αρχαίες επίση-μες και εξακριβωμένες πληροφορίες για την πρώτη περίοδο της Κρητικής Εκκλησίας Στους μεταγενέστερους χρόνους δημιουργήθηκε στην Κρήτη πλούσια συναξαριακή παράδοση για τον πρώτο Επίσκοπο και πάτρω-να της τοπικής Εκκλησίας Σύμφω-να με την παράδοση αυτή ο Τίτος ήταν Κρητικός από γένος επισημό-τατο που ανήγε την αρχή του στο μυθικό βασιλιά της Κνωσού το Μίνωα

Ήταν συγγενής του Ρωμαίου ανθυπάτου της νήσου Ρουστίλλου (Ρουστούλου) έλαβε γενναία μόρφωση και βρέθηκε στα Ιεροσό- λυμα όπου έγινε αυτόπτης μάρτυς των παθών και της αναστάσεως του Χριστού Ως επίσκοπος αργότερα στην πατρίδα του ίδρυσε εννέα επισκοπές στην Κνωσό την Ιεράπυτνα την Κυδωνία τη Χερσόνησο την Ελεύθερνα τη Λάμπη την Κίσαμο την Κάντανο και τη Γόρτυνα Σύμφωνα με την ίδια συναξαριακή παράδοση ο Τίτος πέθανε σε ηλικία 94 ετών περί το 105 μΧ

Στην Γόρτυνα που ήταν το πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο της νήσου ιδρύθηκε ήδη από τις αρχές του 6ου αιώνα μεγαλοπρεπής ξυλόστεγη βασιλική που ανα-δείχθηκε σε παγκρήτιο κέντρο λατρείας του Αποστόλου Εδώ σύμφωνα με την τοπική παράδοση φυλασσόταν και το ιερό λείψανο

του Ο ναός του Αγίου ήταν ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα λατρείας σε όλη την Ανατολή

Κατά την περίοδο της Αραβοκρατίας στην Κρήτη (824 - 961) δεν έχουμε καμία πληροφορία για την λατρεία του Αγίου Μετά την απελευθέρωση της Κρήτης από τον Νικηφόρο Φωκά το 961 μΧ το πολιτικό και Θρησκευτικό κέντρο της Κρήτης μεταφέρθηκε στο Χάνδακα (Ηράκλειο) όπου κτίσθηκε πάλι μεγαλοπρεπής Μητροπολι-τικός ναός αφιερωμένος στον Απόστολο Τίτο στην ίδια θέση που και σήμερα βρίσκεται Στο κτίσμα εκείνο είχε μεταφερθεί και η Κάρα του Αγίου

Θεοχάρης Δετοράκης ΙΕΡΟΣ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ

ΑΓΙΟΥ ΤΙΤΟΥ Ο πρώτος ναός του Αποστό-

λου Τίτου στον Χάνδακα ήταν μονόχωρος δρομικός

Όταν κατά την έναρξη της ενετικής κυριαρχίας στο νησί το 1210 εγκαταστάθηκε στον ναό o Λατίνος Αρχιεπίσκοπος φαίνεται ότι στο κτίσμα έγιναν ορισμένες τροποποιή-σεις Διανοίχθηκε κυκλικός φεγ-γίτης στην πρόσοψη και προστέ-θηκε πύργος κωδωνοστασίου πριν απο τα μέσα του 15ου αιώνα και επανακατασκευάστηκε Ο ναός αυτός καταστράφηκε πριν από τα


28

μέσα του l5ου αιώνα και επανακα-τασκευάσθηκε

Το δεύτερο κτίσμα που

εγκαινιάσθηκε από τον Λατίνο Αρχιεπίσκοπο της Κρήτης Fantino Dandolo στις 3 Ιανουαρίου του 1446 ήταν μία τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική στολισμένη με σπάνια μάρμαρα άγιες Τράπεζες και παρεκκλήσια Το κτίσμα αυτό που κατά τον σεισμό του 1508 υπέστη ελαφρές ζημιές χωρίς να χάσει την μεγαλοπρέπειά του καταστράφηκε από πυρκαγιά στις 3 Απριλίου του 1544 Από την πυρκαγιά διασώ-θηκαν τα ιερά λείψανα και κειμήλια του ναού μεταξύ των οποίων η Κάρα του Aγίου Τίτου και η εικόνα της Παναγίας της Μεσοπαντί-τισσας Το 1557 ξανακτίσθηκε άλλος ναός του ιδίου ρυθμού με τον προηγούμενο και εξ ίσου μεγαλο-πρεπής Ο περιηγητής Kootwyck το 1598 τον ονομάζει pulcherrima et vetustis operis basilica Με την πτώση του Χάνδακα στους Τούρκους το 1669 τα κειμήλια του ναού φυγαδεύθηκαν στην Βενετία Ο ναός υπέστη εκτεταμένες μετα-τροπές για να λειτουργήσει ως μουσουλμανικό τέμενος γνωστό ως Βεζύρ Τζαμί στο όνομα του Πορθητή του Χάνδακα Ζαδέ Φαζίλ Αχμέτ Κιοπρουλή Ο σεισμός του 1856 μετέτρεψε και εκείνο το κτίσμα σε ερείπια Το 1869 ο Μεγάλος Βεζύρης Ααλή Πασάς ανέθεσε στον αρχιτέκτονα Αθανάσιο Μούση από τα Ταταύλα της Κωνσταντινουπό-

λεως Ηπει-ρώτη στην καταγωγή την ανέγερση νέου μεγαλοπρεπούς τεμένους (Γενί τζαμί) διατηρώντας όμως και το παλαιό του όνομα Το 1922 μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας το κτίσμα αποδόθηκε στην Ορθόδοξη Χριστιανική λατρεία και εγκαινιάσθηκε στις 3 Μαΐου του 1925 επί Μητροπολίτου Κρήτης Τίτου Ζωγραφίδου

Ο ναός του Αγίου Τίτου είναι ένα εκλεκτικό μνημείο με ποικίλα στοιχεία από τους ρυθμούς των μνημείων της Κωνσταντινουπό-λεως Ο ρυθμός του είναι τετρακιό-νιος με τρούλο και νάρθηκα ο οποίος προστίθεται στο τετράγωνο της κάτοψής του Στην ΝΑ γωνία του νάρθηκα είναι προσαρτημένη η βάση του μιναρέ Εσωτερικά θυμίζει περίκεντρο κτίσμα ενώ εξωτερικά τα επί μέρους μορφολογικά του στοιχεία απηχούν ρυθμούς της Οθωμανικής τέχνης της επηρεα-σμένης και από την βυζαντινή ναοδομία Στις αριστοτεχνικά διαρθρωμένες με καθαρές γραμμές πλευρές του κτηρίου κυριαρχούν τα κατακόρυφα στοιχεία διασπώντας τον όγκο του σε επίπεδα Εξωτερικά το κτίσμα είναι κατασκευασμένο με ισόδομη από λαξευτούς πωρολίθους τοιχοποιία και κοσμείται με λιθό-γλυπτη επίστεψη

Στις15 Μαΐου 1966 έγινε η επανακομιδή της Κάρας του Αγίου Τίτου από τον Άγιο Μάρκο της Βενετίας ενώ στον ναό της SM Della Salute της ίδιας πόλης


29

φυλάσσεται ακόμη η εικόνα της Παναγίας της Μεσοπαντήτισσας

Από το 1974 μέχρι το 1988 πραγμα-τοποιήθηκαν στο Ναό εκτεταμένες εργασίες για τη στερέωση και αποκατάστασή του

Νίκη Κριτσωτάκη Κέντρο Νεότητας Το Κέντρο Νεότητας είναι

ένας φιλόξενος χώρος επικοινωνίας για νέους και έες Είναι τμήμα του Ιδρύματος Διακονίας Νεότητας της Ενορίας του Αγίου Τίτου λειτουργεί από το 1980 και προσφέρει πολλές επιλογές για μόρφωση άθληση και ψυχαγωγία Εκτός από τις ετήσιες τακτικές δραστηριότητες τα εργαστήρια και τις ομάδες συζήτησης οργανώνει ομιλίες σεμινάρια προβολές ταινιών διαγωνισμούς εξορμήσεις εκδρο-μές εκδηλώσεις και λατρευτικές ευκαιρίες Είναι ανοικτό καθημερινά από τις 1700 εως τις 2100 Κάθε Κυριακή μετά την Θ Λειτουργία προσφέρεται ένα κέρασμα σε όσους νέους από το εκκλησίασμα του Αγίου Τίτου επιθυμούν και στα μέλη της νεανικής συντροφιάς της Ενορίας

Στην Ενορία μας λειτουργούν

τα κάτωθεν τμήματα Παραδοσιακοί Xοροί

Υπεύθυνος Στυλιανός Παπα-δάκης

Εκμάθηση Σκακιού Υπεύθυνος Γεώργιος Πρεδευ-τάκης

Μουσικά Όργανα Λύρα-Μαντολίνο Υπεύθυνος Παναγιώτης Τσίγγος ΛαούτοΥπεύθυνος

Παναγιώτη Τσίγκος ΚιθάραΥπεύθυνoς Άγγελος

Μαυρογιάννης

Μουσική-Νεανική Χορωδία Υπεύθυνος Ανδρέ-ας Γιακουμάκης

Ζωγραφική Υπεύθυνη Ελένη Ζουράρη

Πληροφορική Υπεύθυνη Ελένη Περράκη

Aργυροχρυσοχοΐα Υπεύθυνες Κορίνα Πατε-ράκη-Ελένη Χουμά

Κοινωνικό Φροντιστήριο

Συνάξεις Νέων Κάθε Πέμπτη από 800 έως

930 μμ πραγματοποιούνται οι συναντήσεις της Συνάξεως Νέων και Φοιτητών του Ιερού Καθεδρικού Ναού του Αγίου Τίτου

Η Σύναξη περιλαμβάνει την παράκληση προς την Υπεραγία Θεοτόκο στο παρεκκλήσι του Ιερού Καθεδρικού Ναού όπου φυλάσσεται η Κάρα του Αγίου Αποστόλου Τίτου και στη συνέχεια στο Κέντρο Νεότητας της Ενορίας μας (Επιμενίδου 3) ακολουθεί συζήτηση πάνω σε θέματα και


30

προβληματισμούς που θέτουν οι ίδιοι οι Νέοι καθώς και άλλες ευχάριστες δραστηριότητες

Καλούμε τους Νέους να συμμετέχουν στη Σύναξη αυτή και αναμένουμε την ανταπόκρισή τους

Υπεύθυνος π Εμμανουήλ Αντωνακάκης

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΕΩΝ ΖΕΥΓΑΡΙΩΝ

Λειτουργεί ως αναγνωρισμέ-

νο Ίδρυμα με κύριο στόχο τη στήριξη και προστασία του θεσμού της οικογένειας

Εργάζεται για την προσφορά χριστιανικής αγωγής την κατάλ-ληλη προετοιμασία των μελλονύ-μφων και των υποψηφίων γονέων την έμπρακτη αντιμετώπιση ποικί-λων ζητημάτων καθώς επίσης και τον προβληματισμό για τη σύγχρο-νη οικογενειακή ζωή

Μεταξύ των δραστηριοτήτων του είναι

α) Κύκλος συνάντησης διαλόγου για νέα ζευγάρια


β) Πρόγραμμα προετοιμασίας του γάμου με ειδικούς από το χώρο της θεολογίας των ανθρωπιστικών και των κοινωνικών επιστημών

γ) Συμβουλευτικός Σταθμός Οικογένειας για συμβουλευτική υποστήριξη στο τηλ 2810-343536

δ) Όταν είναι αναγκαίο συστήνει ομάδες πρόνοιας για τις

εμπερίστατες οικογένειες τους μετανάστες τις άγαμες μητέρες τα ορφανά κτλ Μεριμνά για την προστασία των κυοφορούμενων αγέννητων παιδιών την αντιμετώ-πιση προβλημάτων εξάρτησης και κάθε άλλη επίκαιρη ανάγκη

Η Γραμματεία του Κέντρου λειτουργεί στη διεύθυνση Κορω-ναίου 19 τηλέφωνο 2810-242210

Υπεύθυνος π Εμμανουήλ

Ασκιανάκης

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΙΣ Η Ενορία του Αγίου Τίτου και

οι συνεργάτες της με γνώμονα την αγάπη στο παιδί ανήγειρε κεντρικές κτηριακές εγκαταστάσεις σε ιδιό-κτητη έκταση 140 στρεμμάτων στην περιφέρεια Ρογδιάς του Δήμου Γαζίου για να λειτουργήσουν παιδικές εξοχές Ήδη είναι έτοιμοι όλοι οι απαραίτητοι κοινοί χώροι η ημιϋπαίθρια τραπεζαρία κεντρικό μαγειρείο χώροι παιχνιδιών Α΄ βοηθειών και υγιεινής

Για να λειτουργήσουν οι εγκαταστάσεις αυτές και να υποδεχτούν τα παιδιά υπολείπεται να γίνουν

α) Ανεξάρτητοι χώροι ύπνου των οκτώ κλινών σε μόνιμες ελαφρές κατασκευές συνολικής δυναμικότητας ογδόντα παιδιών

β) Παιδική χαρά παραπλεύρως του Ιερού Ναού Αγίου Πνεύματος


31

γ) Γήπεδα αθλοπαιδιών δ) Γενική διαμόρφωση των

εξωτερικών χώρων της κατασκήνωσης

ε) Ο εξοπλισμός της κουζίνας της τραπεζαρίας του καθιστικού της βιβλιοθήκης κλπ

Γενικό Φιλόπτωχο Ιερού Καθεδρικού Ναού Αγίου Τίτου

Το Ενοριακό Φιλόπτωχο

Ταμείο του Ιερού Καθεδρικού Ναού του Αγίου Τίτου λειτουργεί με ευθύνη του π Νικολάου Βασιλάκη εφημερίου του Ιερού Ναού και την βοήθεια ευσεβών ενοριτών

Σήμερα το φιλόπτωχο έχει άρτια οργάνωση και ασκεί την φιλανθρωπία σε πολλούς τομείς Χορηγεί χρηματικά βοηθήματα τακτικά κατά μήνα καθώς και έκτακτα Επιπλέον στις εορτές των Χριστουγέννων και του Πάσχα χορηγεί βοηθήματα οικονομικά (μηνιαίες υποτροφίες σε 10 απόρους φοιτητές) αλλά και σε υλικά αγαθά (τρόφιμα και άλλα είδη) Πληρώνει ενοίκια επιδοτεί δαπάνες απόρων φροντίζει για φάρμακα πληρώνει λογαριασμούς κάνει επισκέψεις σε φιλανθρωπικά ιδρύματα της πόλεώς μας και προστρέχει σε κάθε ανάγκη των ενοριών αλλά και εκτός ενορίας όταν χρειαστεί

Κέντρο συμπαραστάσεως οικογενείας

Στην ενορία μας και σε ιδιόκτητο κτήριο λειτουργεί εδώ και πολλά έτη το κέντρο συμπαραστά-σεως οικογένειας το οποίο προσφέρει στήριξη σε νέα ζευγάρια και νέους με ομιλίες σεμινάρια και διανομή τροφίμων

Τα δυο τελευταία χρόνια στο ισόγειο του ιδίου κτηρίου λειτουργεί το Κέντρο Νοσηλευτικής φροντίδας σε συνεργασία με το Δήμο Ηρα-κλείου και το τμήμα Νοσηλευτικής του ΤΕΙ Ηρακλείου Κρήτης προσφέροντας υπηρεσίες πρωτοβά-θμιας νοσηλευτικής φροντίδας εντός του Κέντρου ή και κατ΄οίκον

Παρεκκλήσια Ιερού Καθεδρικού Ναού Αγίου Τίτου

Δεξιό κλίτος Αγίου Νικολάου Αριστερό κλίτος Αγίου Σπυρί-

δωνος Αγίου Νίκωνος του Μετανο-

είτε (όπου φυλάσσεται η κάρα του Αγίου Τίτου)

Αγίου Αθανασίου του Αθω-νίτου (στο υπόγειο του ΙΝαού

Παναγία η Μεσοπαντίτισσα ( οδός Κόσμων και Θησέως)

Ιερός Ναός Αγίου Πνεύματος (Ροδιά ndash Κατασκηνώσεις)


32

Ο Άγιος του ΜήναlaquoΟ Άγιος Ιωσήφ ο Ηγιασμένοςraquo

Την Πέμπτη 22 Ιανουαρίου 2015 τιμήθηκε στον Ιερό Ναό Αγίας Τριάδος Ηρακλείου με πανηγυρικό τρόπο όπως κάθε χρόνο η μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Ιωσήφ του Ηγιασμένου προεξάρχοντος της Ευχαριστιακής Συνάξεως του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ κ Ειρηναίου

Ο βίος του Οσίου Ιωσήφ του Ηγιασμένου

Ο Όσιος Ιωσήφ o

επονομαζόμενος Σαμάκος γεννήθηκε το 1440 στο χωριό Κέραμος το οποίο ταυτίζεται με το σημερινό χωριό Αζωκέραμος της ΕπΣητείας Πιθανολογείται ότι η προσωνυμία laquoΣαμάκοςraquo συνδέεται με την επιφανή οικογένεια Σαμακιδών της περιοχής Μάλιστα υπάρχει έως σήμερα


του Μήνα laquoΟ Άγιος Ιωσήφ ο Ηγιασμένοςraquo

Την Πέμπτη 22 Ιανουαρίου

2015 τιμήθηκε στον Ιερό Ενοριακό Ναό Αγίας Τριάδος Ηρακλείου με πανηγυρικό τρόπο όπως κάθε χρόνο η μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Ιωσήφ του Ηγιασμένου προεξάρχοντος της Ευχαριστιακής Συνάξεως του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ κ Ειρη-

Ο βίος του Οσίου Ιωσήφ του

Ο Όσιος Ιωσήφ o επονομαζόμενος Σαμάκος γεννή-θηκε το 1440 στο χωριό Κέραμος το οποίο ταυτίζεται με το σημερινό χωριό Αζωκέραμος της Επαρχίας Σητείας Πιθανολογείται ότι η προσωνυμία laquoΣαμάκοςraquo συνδέεται με την επιφανή οικογένεια

περιοχής εκείνης Μάλιστα υπάρχει έως σήμερα

τοποθεσία με την τοπωνυμία laquoτο Μετόχι του Σαμα-κίδηraquo

Σε μικρή ηλικία πόθησε ο Όσιος να μάθει τα ιερά γράμματα καθώς είχε ένθεο ζήλο προς την Εκκλησία Εκείνο λοιπόν το καιρό το Μοναστήρι της Ακρωτηριανής Τοπλού το οποίο βρισκόταν σε κοντινή απόσταση από το πατρικό του σπίτι ήταν και σχολείο καθώς εκείνη την εποχή ήταν αρκετά δύσκολο να σπουδάσουν γράμματα τα παιδιά Ο Ιωσήφ ήταν πραγματικά το στολίδι τον γονέων του και η ψυχική τους ανάπαυση κατά το βιβλικό laquoπαίδευε υιόν σου και αναπαύσει σε και δώσει κόσμον τη ψυχή σουraquo (Παροιμ ΚΘ΄ 17) Δεν ήταν εξαιρετικά καλός μόνο στα γράμματα Ήταν και πρόθυμος να υπακούει πάντοτε σε ότι και αν του ζητούσαν σε ότι και αν του συνιστούσαν Έτσι ζούσε με τους γονείς του έχοντας απόλυτη υπακοή και σεβασμό απέναντί τους και ομόρφαινε κάθε μέρα με περισσότερες αρετές Προσευχόταν δε κάθε μέρα και νπαρακαλούσε τον πανάγαθο Θεό να του δείξει το δρόμο της αλήθειας και να τον οδηγήσει να επιτύχει αρμόδιο και ακύμαντο λιμάνι για να αποφύγει τις τρικυμίες και τις ταραχές της μάταιης ζωής και τις πολλές και ποικίλες παγίδες του διαβόλου ώστε να κμακαρία ζωή των δικαίων και ενάρετων ανδρών

Αφού ήλθε ο μακάριος Ιωσήφ σε ηλικία δεκτή μαθήσεως

Μάρτιος 2015

τοποθεσία με την τοπωνυμία laquoτο κίδηraquo

Σε μικρή ηλικία πόθησε ει τα ιερά γράμματα

καθώς είχε ένθεο ζήλο προς την Εκκλησία Εκείνο λοιπόν το καιρό το Μοναστήρι της Ακρωτηριανής Τοπλού το οποίο βρισκόταν σε κοντινή απόσταση από το πατρικό του σπίτι ήταν και σχολείο καθώς εκείνη την εποχή ήταν αρκετά

υδάσουν γράμματα τα παιδιά Ο Ιωσήφ ήταν πρα-γματικά το στολίδι τον γονέων του και η ψυχική τους ανάπαυση κατά το βιβλικό laquoπαίδευε υιόν σου και αναπαύσει σε και δώσει κόσμον τη ψυχή σουraquo (Παροιμ ΚΘ΄ 17) Δεν ήταν εξαιρετικά καλός μόνο στα

αν και πρόθυμος να υπακούει πάντοτε σε ότι και αν του ζητούσαν σε ότι και αν του συνιστούσαν Έτσι ζούσε με τους γονείς του έχοντας απόλυτη υπακοή και σεβασμό απέναντί τους και ομόρφαινε κάθε μέρα με περισ-σότερες αρετές Προσευχόταν δε κάθε μέρα και νύχτα και παρακαλούσε τον πανάγαθο Θεό να του δείξει το δρόμο της αλήθειας και να τον οδηγήσει να επιτύχει αρμόδιο και ακύμαντο λιμάνι για να αποφύγει τις τρικυμίες και τις ταραχές της μάταιης ζωής και τις πολλές και ποικίλες παγίδες του διαβόλου ώστε να κερδίσει την μακαρία ζωή των δικαίων και



33

ύστερα από τα πρώτα του γράμματα στην Μονή Τοπλού εδόθη από τους γονείς του σε ένα σεβάσμιο και έμπιστο γιrsquoαυτούς πρόσωπο Στον Αββά της Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου η οποία ήταν κανονικό παράρτημα της Μονής Ακρωτηριανής και το οποίο Μονύδριο υπήρχε στην περιοχή Δερματά στην πόλη του Ηρακλείου εκεί που βρίσκεται ο σημερινός Ναός της Α Τριάδος Έβαλε με την ευλογία των γονέων του μετάνοια σε αυτόν τον ενάρετο γέροντα και αυτός τον πήρε στο Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου διδάσκοντάς του την μοναχική πολιτεία Από τότε ο Όσιος Ιωσήφ καταγινόταν σε κόπους ασκητικούς σε τέλεια αποχή από το κακό και σπούδαζε να απομακρύνει τις ηδονές και το κοσμικό φρόνημα για να αξιωθεί να γίνει ταπεινός δούλος του Επουρανίου Βασιλέως Του άρεσε να δουλεύει laquoΘεώ ζώντι και αληθινώraquo (Α΄Θεσ α΄9) Είχε επίσης και ως εργόχειρο την καλλιγραφία Οι γονείς του βλέποντας την θεοσέβεια και την μεγάλη αρετή που είχε ο γιος τους ευφραίνονταν και δόξαζαν τον Θεό

Ήλθε ο καιρός που οι γονείς του Οσίου αποδήμησαν προς Κύριο Και αφού δεν είχαν άλλο παιδί ο Ιωσήφ έγινε ο μόνιμος κληρονόμος ολόκληρης της περιου-σίας Και όμως δεν νικήθηκε από αυτή την περιουσία Με την συμβουλή του Γέροντός του τα διαμοίρασε στους φτωχούς και

μένοντας ελεύθερος πλέον παραδό-θηκε στην υποταγή με μεγάλη ταπείνωση Έτσι δαμάζοντας το σώμα του με υπέρμετρη νηστεία και αγρυπνία με αμέτρητες γονυκλισίες και αδιάλειπτη προσευχή νίκησε τις ανάγκες της φύσεως με λίγο νερό και ψωμί και ελάχιστο ύπνο γινόταν σκεύος καθαρό του Αγίου Πνεύματος Επίσης παρόλο που η Μονή του βρισκόταν εντός των τειχών της πόλεως του Ηρακλείου αυτός νικούσε όλες τις πανουργίες του διαβόλου ώστε και οι Άγγελοι να εκπλήσσονται Διότι νέκρωνε τον παλαιό άνθρωπο laquoσυν τοις παθή-μασι και ταις επιθυμίαιςraquo (Γαλ 524) με την άσκηση και την υπακοή Δοκιμασθείς ο Ιωσήφ και ευρεθείς κατά πάντα άξιος ο Γέροντάς του τον έκρινε ικανό για το αξίωμα της Ιεροσύνης Τον έστειλε λοιπόν στον οικείο Επίσκοπο ο οποίος γνώριζε την τέλεια υπακοή και την άκρα ταπείνωση του Τον χειροτόνησε Διάκονο και Πρεσβύτερο μετά μεγάλης χαράς Επιστρέφοντας ο νέο - χειροτονηθείς στον Γέροντά του διδάχθηκε απrsquo αυτόν όλα τα επιτηδεύματα της ιεροσύνης τα οποία ο Άγιος τήρησε ως κόρη οφθαλμού έως τέλους της ζωής του

Αλλά δεν πέρασε πολύ καιρός και ο Γέροντάς του ασθένησε βαριά Προσκάλεσε τον Όσιο Ιωσήφ και του έδωσε τις τελευταίες συμβουλές Και τον κατέστησε διάδοχο του στην Μονή

Ο Όσιος λυπήθηκε πάρα πολύ από την εκδημία του Γέροντός


34

του και αφού τον έκλαψε όσο έπρεπε τον κήδεψε ευλαβώς

Έπειτα πήγε στους Αγίους Τόπους και το Όρος Σινά και αφού προσκύνησε μοίρασε τα υπάρχοντα του Γέροντός του κατά την εντολή του επέστρεψε πάλι στην Μονή της μετανοίας του στον Χάνδακα της Κρήτης Με περισσότερη προθυμία αγωνιζόταν τώρα και στην ελεημοσύνη ως εντολή του Κυρίου και του Γέροντος Έδωσε έτσι στους ενδεείς ολόκληρη την περιουσία του έγινε δε τόσο πτωχός ώστε δεν είχε ούτε την ημερήσια λίγη τροφή Καθημερινά δε πήγαιναν φτωχοί σrsquo αυτόν να ζητούσαν ελεημοσύνη και μη έχοντας να τους δώσει κάτι λυπόταν υπερβολικά ο Όσιος

Θα αναφέρουμε τώρα ένα

περιστατικό της ζωής του Αγίου το οποίο αντιμετώπισε με την δύναμη του ζωοποιού Σταυρού Ο Όσιος και θεοφόρος πατήρ ημών Ιωσήφ αφού είχε μεγάλη ανάγκη να μεταβεί σε κάποιο άλλο τόπο ξεκίνησε να πάει σε αυτόν Πέρασε δε από τις κατοικίες των Εβραίων που ήταν τότε στον Χάνδακα Περνώντας λοιπόν από εκεί συνάντησε μερι-κούς Εβραίους οι οποίοι μετάγγιζαν κρασί από ένα αγγείο σε άλλο Εκείνοι όταν είδαν τον Όσιο από μακριά θέλησαν να τον περιπαίξουν και με κοινή γνώμη πήρε κάποιος από αυτούς ένα ποτήρι με κρασί στα χέρια του και το έδωσε στον Όσιο λέγοντας του laquoπιες πάτερ το κρασί αυτόraquo Ο Άγιος

Ιωσήφ χωρίς κανένα ενδοιασμό δέχθηκε το ποτήρι από τα χέρια του Εβραίου και σφραγίζοντάς το με το σημείο του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού εν ονόματι του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού ήπιε λίγο από αυτό και το υπόλοιπο το έχυσε μέσα στο αγγείο όπου ήταν όλο το κρασί Αφού είδαν αυτή την πράξη οι Εβραίοι φώναξαν και έκαναν μεγάλη ταραχή Ζήτησαν δε από τον Όσιο την τιμή όλου του κρασιού εφόσον αδικήθηκαν τάχα απrsquo αυτόν Ο Άγιος επέμενε ότι δεν έκανε καμία ζημιά στο κρασί τους και δεν πρέπει να ζητούν τίποτε αλλά αντιθέτως να τον ευχαριστούν διότι ευλόγησε το κρασί τους επειδή αυτοί ήσαν αμέτοχοι ευλογίας Στην συνέχεια έγινε μεγάλη φιλονικία μεταξύ του Οσίου και των Εβραίων την οποίαν σταμάτησαν παρευρισκόμενοι Χρι-στιανοί καθώς γνώριζαν την αγιότητα του Ιωσήφ Αυτοί οι Χριστιανοί μάλιστα περιέπαιξαν τους Εβραίους παίρνοντας το μέρος του Οσίου Οι Εβραίοι δε το άντεξαν αυτό και κατέφυγαν στον Δούκα της πόλης κατηγορώντας τον Όσιο ότι τους αδίκησε Ο Δούκας κάλεσε τον Όσιο και τον ρώτησε για ποιο λόγο τον κατηγορούν οι Εβραίοι Ο Άγιος αποκρίθηκε λέγοντας laquoΕγώ περνώ-ντας από την στράταν απάντησα τους Εβραίους τούτους όπου είχαν εκεί εις το τρίστρατον ένα αγγείον γεμάτον κρασί από το οποίον εγέμισαν ένα ποτήριον και το έδωκαν εις τάς χείρας μου λέγοντας


35

πίε πάτερ το κρασί τούτο Εγώ δε το ποτήριον δεξάμενος δεν ηθέλησα να το γευθώ Ιουδαϊκώς αλλά Χριστιανικώς Όθεν κατά Χριστόν ευλογήσας αυτό και σφραγίζοντάς το με το σημείον του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού έπια απο αυτό όσον ήθελα το δε επίλοιπον το έχυσα εις εκείνο το αγγείον από το οποίον το έβγαλαν Λοιπόν η εδική σου αγχίνοια άς κρίνη εάν έκανα δικαίως ή αδίκως το τοιούτον έργονraquo Αφού άκουσε αυτά ο Δούκας είπε στους Εβραίους laquoΔεν έπρεπε λοιπόν να εγκαλείται τον τίμιον τούτον πατέρα επειδή εσείς μεν δια να δείξετε τάχα αγάπη εις αυτόν τον εδεξιώθητε όπου απερνούσεν εκείθεν και του εδώκατε να πίη από το έδικόν σας κρασί Αυτός δε επειδή δεν ήτο δυνατόν να σας αντιδεξιωθή με το να ήσθε αβάπτιστοι εδεξιώθη το κρασί όπου του εδώκατε από την ευλογίαν όπου είχε και έπρεπε μάλιστα να τον ευχαριστήτε δια τούτο και όχι να τον εγκαλήτε Λάβετε λοιπόν το κρασί σας και μην ενοχλείτε παραλόγως τον Άγιον τούτον γέρονταraquo Οι δε Εβραίοι είπαν laquoΔεν ημπορούμεν κατrsquo ουδένα τρόπον να λάβωμεν το τοιούτον κρασί ωσάν όπου εδέχθη Χριστιανικήν σφραγίδαraquo Τότε τους είπε ο Δούκας laquoΕσείς οι ίδιοι αποφασίζετε εναντίον σας ότι με δίκαιον τρόπον πρέπει να υστερηθήτε το τοιούτον κρασί ωσάν όπου είσθε υστερημένοι από την ευλογίαν όπου εδόθει εις αυτό

Λοιπόν ας δοθεί εις φτωχούς Χριστιανούς χωρίς καμίαν δόσιν ή αντιμισθίαν Και έτσι λοιπόν δόθηκε το κρασί σε φτωχούς χριστιανούς εις δόξα Κυρίου όπου νικά τους πανούργους με την ίδια πανουργία τους

Οσίως και θεαρέστως πολιτευόμενος ο Άγιος έζησε 70 χρόνια περίπου Και αφού ασθένησε απήλθε προς τον Κύριον χαίρων και αγαλλόμενος στις 22 Ιανουαρίου του έτους 1511

Συναθροισθέντες οι ιερείς της πόλεως του Χάνδακος με μεγαλοπρέπεια κήδευσαν τον Άγιο Ιωσήφ και τον ενταφίασαν στην Μονή που ασκήτευσε και οσίως εξεδήμησε Μετα από μερικά χρόνια και μετά από θεία οπτασία ανακομίσθηκε το Θείον και Ιερόν Λείψανον του Οσίου Ιωσήφ του Ηγιασμένου Και laquoΩ των θαυμα-σίων σου Χριστέ Ευρέθη το ιερόν του Πατρός λείψανον άφθορον και ακέραιον ευωδίαν άρρητον εκπέμπον και γλυκασμόν ταίς των ορώντων καρδίαις προξενούν θαύματά τε πλείστα και ιάσεις παντοδαπάς τοις μετrsquo ευλαβείας και πίστεως προσιούσιν επιδαψιλεύειν

Το σκήνωμα του Οσίου Ιωσήφ βρίσκεται ολόσωμο και άφθαρτο στην νήσο Ζάκυνθο και η μνήμη του τιμάται πανηγυρικά κάθε χρόνο στο τόπο που αγίασε στην Αγία Τριάδα Ηρακλείου


36

Επικαιρότηταhellipαπό τη ζωή της τοπικής μας Εκκλησίας Κοπή Αγιοβασιλόπιτας του ΕΜΙ

Με επιτυχία πραγματοποιή-

θηκε το απόγευμα της 30ης Ιανουα-ρίου 2015 στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης η εορταστική εκδήλωση για τους Τρεις Ιεράρχες και η κοπή της Αγιοβα-σιλόπιττας του Επικοινωνιακού και Μορφωτικού Ιδρύματος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης με την παρουσία του Σεβ Αρχιεπισκόπου Κρήτης κκ Ειρηναίου πολλών Κληρικών και πλήθους ανθρώπων και συνεργατών των Τομέων του ΕΜΙ


37

Κοπή Αγιοβασιλόπιτας Συ-νδέσμου Εφημερίων ΙΑΚ

Την Τρίτη 3 Φεβρουαρίου

2015 πραγματοποιήθηκε η ετήσια εόρτια εκδήλωση του Συνδέσμου Εφημερίων της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης Στην εκδήλωση που έλαβε χώρα στο κέντρο Κουρήτες στο Γάζι Μαλεβυζίου παρέστησαν οι Ιερείς της Ιεράς Αρχιεπισκοπής με τις οικογένειες τους μέλη των Εκκλησιαστικών Συμβουλίων και συνεργάτες του έργου των Ενοριών της Εκκλησίας μας

Στην εκδήλωση η οποία πραγματοποιήθηκε μέσα σε εορτα-στικό κλίμα παρευρέθη ο Σεβα-σμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ κ Ειρηναίος ο οποίος ευλόγησε έκοψε την Αγιοβασιλόπιτα και μίλησε κατάλληλα στους παρευρισκομένους Επίσης πα-ρευρέθησαν ο Πανοσ Πρωτοσύ-γκελλος Αρχιμ Μεθόδιος Βερνιδάκης ο Πανοσιολ Πρωτοσύ-γκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Ιεραπύτνης και Σητείας Αρχιμ Κύριλλος Διαμαντάκης ο Πανοσιολ Αρχιμ Νήφωνας Βασιλάκης Κωδικογράφος της Ιεράς Επα-ρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης και ο Πανοσιολ Αρχιμ Πρόδρομος Ξενάκης Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης Την εκδή-λωση χαιρέτησε ο Δήμαρχος Μαλεβιζίου κ Κωνσταντίνος Μαμουλάκης και ο πρόεδρος του

Δημοτικού Συμβουλίου κ Κωνστα-ντίνος Τριγώνης

Μετά την κοπή της Αγιοβασιλόπιτας ο Σύνδεσμος προχώρησε στη βράβευση των συνταξιοδοτηθέντων το έτος 2014 Ιερέων της Αρχιεπισκοπής μας πρωτοπρεσβυτέρων Εμμανουήλ Ανδριανάκη Ματθαίου Γιαλιαδάκη και Εμμανουήλ Λιακάκη Επίσης ο Σύνδεσμος βράβευσε τα παιδιά των ιερατικών οικογενειών που εισή-λθαν ως πρωτοετείς φοιτητές στα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας μας Η βραδιά συνεχίστηκε με πολύ κέφι και χορό με παραδοσιακή κρητική μουσική από το συγκρότημα των Κυριάκου Καλλέργη Παντελή Σαλούστρου και Μπάμπη Κασαπάκη


38

Εκδήλωση για τα 40 έτη Αρχιερωσύνης του Σεβ Αρχιεπι-σκόπου Κρήτης κ κ Ειρηναίου

Με ιδιαίτερη επιτυχία και

πάνδημη συμμετοχή πραγματοποιή-θηκε το απόγευμα της Δευτέρας 16ηςΦεβρουαρίου 2015 στην αίθουσα εκδηλώσεων της Πατριαρχικής Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδη-μίας Κρήτης η παρουσίαση του Τόμου της Επετηρίδας που αφιερώθηκε εφέτος στο σεπτό Πρόσωπο του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Κρήτης κκ Ειρη-ναίου Προέδρου της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης με την ευκαιρία της συμπλήρωσης σαράντα ετών από την εις επίσκοπο χειροτονία του (Φεβρουάριος 1975 ndash Φεβρουάριος 2015)

Στην εκδήλωση απηύθηναν χαιρετισμό ο Σεβ Μητροπολίτης Ανδριανουπόλεως κ Αμφιλόχιος Διευθυντής του Γραφείου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Αθήνα ως Εκπρόσωπος της ΑΘΠ του Οικουμενικού Πατριάρχου κκ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ και της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας ο Σεβ Μητροπολίτης Λάμπης Συβρίτου και Σφακίων κ Ειρηναίος εκ μέρους της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης ο Ελλογ κ Μιλτιάδης Κωνσταντίνου Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ο Δήμαρχος

Μαλεβιζίου κ Μαμουλάκης ο Αντιδήμαρχος Ηρακλείου κ Πέτρος Ινιωτάκης καθώς και εκπρόσωπος του Συνδέσμου Φοιτητών της Πατριαρχικής Ακαδημίας

Την Εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους οι Σεβ Μητροπολίτες Λάμπης Συβρίτου και Σφακίων κ Ειρηναίος Ιεραπύτνης και Σητείας κ Ευγένιος Αρκαλοχωρίου Καστελλίου και Βιάννου κ Ανδρέας Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ Ευγένιος Κυδωνίας και Αποκορώνου κ Δαμασκηνός ενώ παρέστησαν ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης Αρχιμ κ Μεθόδιος Βερνιδάκης ο Αρχιγραμματεύς της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου Αρχιμ κ Κύριλλος Διαμαντάκης οι πανοσιολ Ηγούμενοι της Ιεράς Μονής Αγκαράθου Αρχιμ κ Γεράσιμος και της Ιεράς Μονής Επανωσήφη Αρχιμ κ Βαρθολο-μαίος Ηγούμενοι Ιεροκήρυκες Κληρικοί μοναχοί και μοναχές από Ι Μονές της Μεγαλονήσου

Επίσης τίμησαν με την παρουσία τους την Εκδήλωση ο Βουλευτής κ Ελευθέριος Αυγε-νάκης ο Περιφερειάρχης Κρήτης κ Σταύρος Αρναουτάκης οι πρ Βουλευτές κ Κώστας Μπαντουβάς κ Ευαγγελία Σχοιναράκη και κ Μαρία Σκραφνάκη ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Χανίων ο Γεν Γραμματέας του Ιδρύματος laquoΕλευθέριος Βενιζέλοςraquo ο Πρόεδρος των Κρητών Αττικής κ Γεώργιος Βλατάκης Άρχοντες του


39

Οικουμενικού Πατριαρχείου Καθη-γητές Πανεπιστημίου Πρόεδροι Συλλόγων και Φορέων και πολλοί άνθρωποι από ολόκληρη την Κρήτη

Στην εκδήλωση την οποία παρουσίασε ο Ελλογ κ Απόστολος Μπουρνέλλης Καθηγητής της Ακαδημίας μίλησαν

Α) ο Σεβ Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου Καστελλίου και Βιάννου κ Ανδρέας Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος της Διοικούσης Επιτροπής της Πατριαρχικής Ακαδημίας ο οποίος υπογράμμισε την προσφορά και τη μέριμνα του Σεβ Αρχιεπισκόπου κ Ειρηναίου για την προαγωγή του έργου της Πατριαρχικής Ακαδημίας ενώ αναφερόμενος στην προσωπικότητα του τιμωμένου Ιεράρχου τόνισε κυρίως την ενωτική και ειρηνική του παρουσία ως Προέδρου της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου

Β) ο Σεβ Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου κ Δαμασκηνός ο οποίος μίλησε με θέμα laquoοι ποιμαντικές αγωνίες του Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ Ειρηναίου ως Μητροπολίτου Κυδωνίας και Αποκορώνου (1975-2006)raquo και ανέπτυξε μέσα από την ομιλία του και με συγκεκριμένες αναφορές το πως ο Σεβ Αρχιεπίσκοπος αντιμετώπισε τις κατά καιρούς παρουσιαζόμενες ποιμαντικές προ-κλήσεις και δυσκολίες και τέλος

Γ) ο Πανοσιολ Αρχιμ του Οικουμενικού Θρόνου Μακάριος Γρινιεζάκης Καθηγητής της

Πατριαρχικής Ακαδημίας και Ιεροκήρυκας της Ιεράς Αρχιεπι-σκοπής Κρήτης ο οποίος παρου-σίασε την βιογραφία του τιμωμένου Ιεράρχου μέσα από την ομιλία του με θέμα laquoΤο τοις έμπροσθεν επεκτείνεσθαι ndash Η ζωή και το έργο του Σεβ Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ Ειρηναίου Και οι τρεις ομιλητές αναφέρθηκαν με γλαφυρό τρόπο στη μαρτυρία την προσωπικότητα το ήθος το εκκλησιαστικό φρόνημα τις ποιμαντικές αγωνίες και εν γένει τη θυσιαστική Αρχιερατική Διακο-νία του τιμωμένου Πρωθιεράρχου

Στη συνέχεια η Χορωδία της Πατριαρχικής Ακαδημίας υπό τη διεύθυνση των κκ Μιχαήλ Στρουμπάκη και Ανδρέα Γιακουμάκη απέδωσε εκκλησια-στικούς ύμνους και παραδοσιακά τραγούδια

Στο τέλος της Εκδήλωσης ο Σεβ Μητροπολίτης κ Ανδρέας Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτρο-πής επέδωσε τον Τόμο της Επετηρίδας στον Σεβ Αρχιεπίσκοπο Κρήτης κκ Ειρηναίο ο οποίος έλαβε το λόγο καταληκτικώς εκφράζοντας τις βαθύτατες ευχαριστίες του στον Θεό για το δώρο της Αρχιερωσύνης και της τεσσαρακονταετούς διακο-νίας του την ευγνωμοσύνη του στην Πατριαρχική Ανωτάτη Εκκλησια-στική Ακαδημία Κρήτης για την επετειακή αυτή εκδήλωση και την αφιέρωση του Τόμου της Επετηρίδας και σε όλους για την παρουσία την καρδιακή συμμετοχή και την αγάπη τους


40


41

Σύναξις Κληρικών Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης - ομιλία π Αρσενίου Βλιαγκόφτη

Με επιτυχία πραγματο-

ποιήθηκε η Ιερατική Σύναξη των Κληρικών της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης στην Ενορία Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μασταμπά Ηρακλείου

Το πρωί της 7ης Μαρτίου 2015 ετελέσθη Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό της Παναγίας Μασταμπά Ιερουργού-ντος του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπι-σκόπου Κρήτης κκ Ειρηναίου συλλειτουργούντων των Ιερέων της Ενορίας Μετά την Θεία Λειτουργία προσεφέρθη σε όλους κέρασμα και ακολούθησε η Ιερατική Σύναξη με Εισηγητή ndash Ομιλητή τον Οσιολογιώτατο Μοναχό π Αρσένιο Βλιαγκόφτη εκ της Ιεράς Μονής Οσίου Αρσενίου του Καπαδόκου Χαλιδικής με θέμα ltlt Γιόνγκα και Νέα Ακρόπολη οι σύγχρονες παγίδες για τους νέους και τρόποι αντιμετωπίσεως αυτώνgtgt Στη συνέχεια ακολούθησε εκτενής εποικοδομητική συζήτηση πάνω στο ακανθώδες θέμα των αιρέσεων και των διαφόρων παρα-θρησκειών με συντονιστή το Πανοσ Αρχιμανδρίτη π Μεθόδιο Βερνιδάκη Πρωτο-σύγκελο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης Τη σύναξη έκλεισε ο Σεβασμιώτατος με μια σύνοψη των συμπερασμάτων της σύναξης και ευχαριστώντας τον ομιλητή

π Αρσένιο και τους πατέρες της Ενορίας για τη φιλοξενία τους


42

Υποδοχή Ιεράς Εικόνας ΄΄Παναγία η Φοβερά Προστασία΄΄ στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης

Με πάνδημη συμμετοχή και

κατά την προβλεπόμενη εκκλη-σιαστική τάξη πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 14 Μαρτίου 2015 και ώρα 1100 πμ η υποδοχή του αντιγράφου της Ιεράς Εικόνας της Παναγίας laquoΦοβεράς Προστασίαςraquo απο την Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου του Αγίου Όρους στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Μηνά Ηρακλείου

Η Εικόνα μεταφέρθηκε από τον Αερολιμένα Ηρακλείου με στρατιωτικό όχημα και τη συνοδεία αστυνομίας στη ΣΕΑΠ όπου παρέμεινε για προσκύνημα της Ηγεσίας των υπηρετούντων και εργαζομένων εκεί και προσήλθε έπειτα στον προαύλειο χώρο του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Μηνά για την επίσημη υποδοχή

Στην τελετή της υποδοχής και τον Παρακλητικό Κανόνα που ακολούθησε χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κκ Ειρηναίος ο οποίος αναφέρθηκε με θερμά λόγια στό laquoδώροraquo της παρουσίας της Παναγίας ανάμεσά μας αυτές τις ημέρες ευχαρίστησε το Άγιον Όρος και την Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου τό Σύλλογο laquoΦίλοι του Αγίου Όρουςraquo Ηρακλείου για την πρόταση και πρωτοβουλία τους τη ΣΕΑΠ για τη συμβολή της στην υποδοχή τον

Ιερό Κλήρο και όλους τους ευλαβείς χριστιανούς για τη καρδιακή και ουσιαστική συμμετοχή τους και ευχήθηκε σε όλους πλούσια και αφειδώλευτη τη Θεομητορική προστασία και σκέπη

Στην τελετή της υποδοχής παρέστησαν εκπρόσωποι των Τοπικών Αρχών και των Φορέων του Στρατού των Σωμάτων Ασφαλείας στρατιωτικό άγημα η Φιλαρμονική του Δήμου Ηρακλείου μέλη του Παραδοσιακού Εργα-στηρίου Γ Κουγιουμτζή με παραδοσιακές Κρητικές στολές πολλοί κληρικοί και εκατοντάδες πιστοί οι οποίοι με συγκίνηση προσκύνησαν την Ιερή Εικόνα της Παναγίας laquoΦοβεράς Προστασίαςraquo


43


44

Εκδήλωση Νέων για την 25η Μαρτίου Την Τετάρτη 25 Μαρτίου 2015 και ώρα 700 μμ πραγματοποιήθηκε εορταστική Εκδήλωση στο Πνευ-ματικό Κέντρο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης (πλατεία Αγίου Μηνά) την οποία διοργάνωσαν οι νέοι και τα παιδιά της Αρχιεπισκοπής μας Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του ο Σεβ Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ κ Ειρηναίος Η Εκδήλωση περιελάμβανε επίκαι-ρους ύμνους και τραγούδια τα οποία απέδωσε με επιτυχία η νεανική χορωδία της Ιεράς Αρχιεπισκοπής παραδοσιακούς χορούς καθώς επίσης και επίκαιρο θεατρικό δρώμενο για την επέτειο της Εθνικής Παλιγγενεσίας από τη Θεατρική Ομάδα Νέων


45



3

Μήνυμα Αρχιεπισκόπου

Ἀγαπητοί Ἀδελφοί Μέ ἰδιαίτερη χαρά χαιρετίζομε

τήν ἔκδοση τοῦ Τριμηνιαίου Πε-ριοδικοῦ τοῦ Ἐπικοινωνιακοῦ καί Μορφωτικοῦ Ἱδρύματος τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Κρήτης μέ τίτλο laquoὈρθόδοξο Κάστροraquo καί ἐπευλο-

γοῦμε πατρικῶς τή νέα αὐτή πρωτοβουλία τῆς Ὁμάδας τοῦ Τμήματος Πολυμέσων καί Ἴντερνετ τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας

Τοῦτο τό τριμηνιαῖο Ἡλεκτρονικό Περιοδικό τό ὁποῖο θά εὑρίσκεται στόν ἐπίσημο διαδικτυακό Τόπο τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς μας θά περιλαμβάνει θεολογικά Ποιμαντικά Ἁγιολογικά καί ἄλλα ἄρθρα ποικίλου ἐνδιαφέροντος καθώς καί γεγονότα ἀπό τήν Ἐνοριακή ζωή καί τήν μαρτυρία ὅπως καί τή ζωή γενικῶς τῆς Ἐκκλησίας μας

Συγχαίρομε πατρικῶς ὅλους τούς συντελεστές αὐτῆς τῆς νέας προσπάθειας καί πρωτοβουλίας ἡ ὁποία ἔρχεται νά ἐμπλουτίσει ἀκόμη περισσότερον τό περιεχόμενο τῆς ἀνανεωμένης Ἱστοσελίδας τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς μας εὐχόμαστε δέ σέ ὅλους τούς ἀναγνῶστες πλούσια τή Χάρη καί τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ

Μέ πατρικές εὐχές καί ἐν Κυρίῳ ἀγάπη

Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

dagger Ὁ Κρήτης Εἰρηναῖος


4









5

Η Νηστεία




























6











7










8









9











10














11










12



13













14







15







16








17









18









19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



4









5

Η Νηστεία




























6











7










8









9











10














11










12



13













14







15







16








17









18









19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



5

Η Νηστεία




























6











7










8









9











10














11










12



13













14







15







16








17









18









19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



6











7










8









9











10














11










12



13













14







15







16








17









18









19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



7










8









9











10














11










12



13













14







15







16








17









18









19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



8









9











10














11










12



13













14







15







16








17









18









19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



9











10














11










12



13













14







15







16








17









18









19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



10














11










12



13













14







15







16








17









18









19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



11










12



13













14







15







16








17









18









19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



12



13













14







15







16








17









18









19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



13













14







15







16








17









18









19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



14







15







16








17









18









19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



15







16








17









18









19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



16








17









18









19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



17









18









19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



18









19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



19








20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



20






21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



21







22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



22






Μάρτιος 2015


23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



23









24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



24






25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



25


26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



26













Μάρτιος 2015






27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



27











28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



28








29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



29





















30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



30
























31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



31



















32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



32
















Μάρτιος 2015








33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



33







34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



34







35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



35







36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



36





37








38









39










40


41







42









43


44



45



37








38









39










40


41







42









43


44



45



38









39










40


41







42









43


44



45



39










40


41







42









43


44



45



40


41







42









43


44



45



41







42









43


44



45



42









43


44



45



43


44



45



44



45



45


Documents

Περιοδικό ΄΄Ορθόδοξο Κάστρο΄΄ 1o Τεύχος Ιανουάριος - Μάρτιος 2015