ΟΝΟΜΑ……………………………………………………………………………………..

Το εργαστήρι της Γλώσσας

Ρώτα το νερό τι τρέχει

Γραμματική και ασκήσεις

Το κόμμα (,) είναι ένα σημείο στίξης που το χρησιμοποιούμε για να χωρίσουμε:

λέξεις που είναι μεταξύ τους ασύνδετες

Το νερό διασχίζει φαράγγια, δάση, κοιλάδες, πόλεις και χωριά για να φτάσει στη

θάλασσα.

Το σύννεφο γίνεται βροχή, χαλάζι και χιόνι.

Προτάσεις που δε συνδέονται μεταξύ τους.

Ο νερουλάς γέμιζε από μια κεντρική βρύση τους τενεκέδες, τους έδενε από ένα

κυρτό ξύλο, τους κουβαλούσε στις γειτονιές και γέμιζε τις κανάτες της

νοικοκυράς.

Μια φράση που επεξηγεί μια άλλη στην πρόταση.

Κατασκευάστηκε φράγμα στον Μόρνο, ποταμό που βρίσκεται στη Φωκίδα.

Την κλητική από την υπόλοιπη πρόταση.

Νερουλά, έλα κι από τη γειτονιά μας.

Χρησιμοποιούμε την παρένθεση( ) και γράφουμε μέσα σ' αυτή λέξεις ή φράσεις με

τις οποίες εξηγούμε, σχολιάζουμε ή συμπληρώνουμε κάτι στην πρόταση.

Ο κυρ Νίκος ( ο νερουλάς) πέρασε πρωί πρωί.

Χρησιμοποιούμε τη διπλή παύλα - - όπως την παρένθεση. Η διαφορά είναι ότι

στη διπλή παύλα κλείνουμε λέξεις ή φράσεις που έχουν μεγαλύτερη σημασία για

το νόημα της πρότασης.

Από το υδραγωγείο του Μόρνου-ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη-το νερό

φτάνει στην Αθήνα.

Εφάρμοσε αυτά που έμαθες

Βάλε κόμμα (,), παρένθεση( ) ή διπλή παύλα - - όπου χρειάζεται.

Ο νερουλάς ο παγοπώλης ο ομπρελάς ο παγωτατζής και ο καλαθάς είναι

επαγγέλματα που χάθηκαν.

Είμαι το ποτάμι η λίμνη η θάλασσα η βροχή είμαι το νερό !

Οι Νύμφες θεότητες των γλυκών νερών ήταν κόρες του Δία.

Η τεχνητή λίμνη του Μόρνου Ταμιευτήρας Μόρνου έχει χωρητικότητα 780 εκατ.

κ.μ.

Ο Όλυμπος το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας ήταν ο τόπος κατοικίας των θεών.

Ισοσύλλαβα και ανισοσύλλαβα αρσενικά σε -ας

Ισοσύλλαβα ίσος αριθμός συλλαβών σε ενικό και πληθυντικό αριθμό.

Ο μή-νας οι μή-νες

Ανισοσύλλαβα μια παραπάνω συλλαβή στον πληθυντικό αριθμό.

Ο ψα-ράς οι ψα-ρά-δες

Ενικός αριθμός

Ονομ.

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

ο μήνας

του μήνα

το μήνα

- μήνα

ο ψαράς

του ψαρά

τον ψαρά

- ψαρά

Πληθυντικός αριθμός

Ονομ.

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

οι μήνες

των μηνών

τους μήνες

- μήνες

οι ψαράδες

των ψαράδων

τους ψαράδες

- ψαράδες

Να κλίνεις στο τετράδιό σου τα ουσιαστικά : ο βοριάς, ο άνδρας, ο

τσολιάς, ο λουκουμάς, ο γείτονας, ο αγώνας.

Για να φτιάξουμε μια παρομοίωση χρησιμοποιούμε τις λέξεις σαν, όπως, λες και ,

κ.ά. Με αυτές συνδέουμε δυο πράγματα που έχουν ή τους δίνουμε εμείς ένα

κοινό χαρακτηριστικό. Έτσι δημιουργούμε ζωντανές εικόνες στο μυαλό του

αναγνώστη.

Συμπλήρωσε τα κενά και φτιάξε παρομοιώσεις:

Έγινε κόκκινος σαν ……………………………………………. από τη ντροπή του.

Μαλώνουν σαν ………………………………………….. με τη γάτα.

Ξεχωρίζει σαν ………………………………………………. μες στο γάλα.

Κάνει σαν ……………………………………………. στο κλουβί.

Είναι πονηρός σαν ……………………………..

Ξεγλίστρησε σαν ………………………………………..

ΡΗΜΑΤΑ σε -ώ

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

Ενεστώτας Παρατατικός

εγώ χτυπώ ή χτυπάω

εσύ χτυπάς

αυτός χτυπά ή χτυπάει

εμείς χτυπούμε ή χτυπάμε

εσείς χτυπάτε

αυτοί χτυπούν(ε) ή χτυπάν(ε)

χτυπούσα ή χτύπαγα

χτυπούσες χτύπαγες

χτυπούσε χτύπαγε

χτυπούσαμε χτυπάγαμε

χτυπούσατε χτυπάγατε

χτυπούσαν χτύπαγαν

Να κλίνεις στο τετράδιό σου τα ρήματα : χαιρετώ, τολμώ, κολυμπώ, νικώ.

Αρκτικόλεξα είναι οι συντομογραφίες που σχηματίζονται από τα αρχικά γράμματα

των λέξεων ή από τις αρχικές συλλαβές των λέξεων μιας φράσης. Γράφονται με

κεφαλαία και διαβάζονται σαν μια λέξη.

Να γράψεις τι σημαίνουν:

Κ.Ο.Κ………………………………………………………. Μ.Μ.Ε.:……………………………………………………………..

Ε.Κ.Α.Β…………………………………………………………. Ε.Ε………………………………………………………………….

Μ. Ασία…………………………………………………………. βλ. …………………………………………………………………

μ.Χ . …………………………………………………………….. π.Χ. ……………………………………………………………….

μ.μ ………………………………………………………………….. π.μ. ………………………………………………………………

κ.ά ……………………………………………………………….. τηλ. …………………………………………………………….

δηλ. ……………………………………………………………. σελ. …………………………………………………………….

Το κατηγορούμενο είναι μια λέξη που δίνει μια ιδιότητα στο υποκείμενο του

ρήματος. Μπορεί να είναι: ουσιαστικό, επίθετο, μετοχή

Βρίσκεται σε πτώση ονομαστική. Τα ρήματα που συνδέουν το υποκείμενο με το

κατηγορούμενο λέγονται συνδετικά .

Συνδετικά ρήματα : είμαι , γίνομαι, φαίνομαι, μοιάζω, εκλέγομαι , διορίζομαι κ.ά

Γράψε Ρ για το ρήμα Υ για το υποκείμενο Κ για το κατηγορούμενο και Α για

το αντικείμενο.

Το νερό είναι πηγή ζωής.

Οι Νύμφες ήταν κόρες του Δία.

Το φθινόπωρο είναι εποχή.

Οι άνθρωποι αγόραζαν το νερό.

Ο Ο. Υ. εφοδιάζει τα σπίτια με νερό.

1. Να βρεις τα υποκείμενα, ρήματα , αντικείμενα και κατηγορούμενα στις

παρακάτω προτάσεις:

Ο ψαράς έπιασε πολλά ψάρια χτες.

Τα παιδιά ήταν ανήσυχα και έψαχναν τους γονείς τους.

Την αφίσα ζωγράφισαν οι μαθητές.

Φαίνεσαι άρρωστος!

Η μητέρα έστρωσε το τραπέζι. Ήταν χαρούμενη που συγκεντρωθήκαμε και

πάλι όλοι μαζί.

Το τραγούδι ερμήνευσε ένας νέος καλλιτέχνης.

2. Να κλίνεις το ρήμα τραγουδώ/-άω στον Ενεστώτα και Παρατατικό.

Ενεργητική φωνή

Ενεστώτας Παρατατικός

3. Συμπλήρωσε τα κενά

Ταπ-νός έρ- µος δαν- κός σκ- τ-νός φετ-νός

Υγ—νός άσχ-µός διάσ-µος επ-κίνδ-νος υπεύθ-νος

∆-΄- ροφο δ΄-σκολο δ-ωρο δ-σανάγνωστα δ-δυµος

4. Στο τετράδιο γραμματικής να γίνει χρονική αντικατάσταση της πρότασης

«Ο Ηρόδοτος έγραψε ιστορία».(Αόριστος) σε όλους τους χρόνους

Ονοµατεπώνυµο:……………………………………………………………………

………………………………

Την ∆ευτέρα 5/11/2012 θα γράψουµε τεστ στη Γλώσσα .

∆ιαβάζουµε:

α)Υ-Ρ-Α ή Κ δ)πως κλίνονται ισοσύλλαβα/ανισοσύλλαβα ουσιαστικά

β)Ρήματα σε –άω/ω π.χ. κολλάω/ω ε)συντομογραφίες και αρκτικόλεξα

γ)Παρομοιώσεις στ) τις λέξεις στις σελίδες 43 και 45

1. Να σημειώσεις ( Π ) όπου υπάρχει παρομοίωση.

Σκαρφάλωσε στο δέντρο σαν αγριοκάτσικο. ( )

Σαν τι να θέλει ο Νίκος; ( )

Μη κάθεσαι ακίνητος σαν άγαλμα. ( )

Σαν με είδε μπροστά του τρόμαξε. ( )

Μουγγρίζει όπως το θηρίο στο κλουβί. ( )

Σαν φτάσεις τηλεφώνησέ μου. ( )

2. Ξανάγραψε τις προτάσεις χρησιμοποιώντας συντομογραφίες και

αρκτικόλεξα αντί των υπογραμμισμένων λέξεων.

� Η τεχνητή λίμνη έχει μήκος 14 χιλιόμετρα, πλάτος 4 χιλιόμετρα και βάθος 60 μέτρα. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

� Τα αγγεία και τα νομίσματα χρονολογούνται από τον 7ο αιώνα προ Χριστού, οι τάφοι όμως που βρέθηκαν Βορειοανατολικά της πόλης είναι του 1ου αιώνα μετά Χριστού. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

� Χθες ήρθαν οι λογαριασμοί του Οργανισμού Τηλεπικοινωνιών Ελλάδας και της Δημόσιας

Επιχείρησης Ηλεκτρισμού. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. Στο τετράδιο γραμματικής να κλίνεις το ρήμα ξεχνάω/ω και στους δυο

τύπους σε Ενεστώτα και Παρατατικό. Μπορείς να συμβουλευτείς τη

σελίδα 37 του βιβλίου σου.

Ονοµατεπώνυµο:……………………………………………………………………

………………………………

1. Να βάλεις ένα Π στις φράσεις που έχουν παροµοίωση:

[ ] Είναι πονηρή σαν αλεπού.

[ ] Τα µάτια της ήταν µεγάλα σαν της κουκουβάγιας.

[ ] Τα µαλλιά της ήταν καστανά.

[ ] Το µάθηµα το είπε νεράκι.

[ ] Ήταν περήφανος λες και ήταν αετός.

[ ] Τα µάτια του είχαν το χρώµα της θάλασσας.

[ ] Έτρεχε τόσο γρήγορα σαν να ήταν λαγός.

3. Να γράψετε τις συντοµογραφίες των παρακάτω φράσεων:

παραδείγµατος χάρη:……… µετά το µεσηµέρι:……… µέτρα:…….

προ Χριστού:……… τετραγωνικά µέτρα:……….. δηλαδή:………

και τα λοιπά:………… πριν το µεσηµέρι:……… τηλέφωνο:………

4. Να γράψετε τα αρκτικόλεξα:

∆ηµόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισµού:……. Ευρωπαϊκή Ένωση:……….

Ταχυδροµικός Κώδικας:…… Ίδρυµα Κοινωνικών Ασφαλίσεων:….

5. Να συμπληρώσεις τα γράμματα που λείπουν και να τονίσεις εάν χρειάζεται

….κεανος, παγετ….νες, …..γρασια, ατμοσφ….ρα, εξατμ….ση,

…..δρατμοι, δρος….ζω, βαφτ….ση, …..γρος-η-ο, υπογ….ος, κ….λαω,

α….ουδια, κ….λαδα, πλ….μμ…ριζω, παγ….νω, χειμα…ρος, δικτ….ο,

….δρευση, εμφιαλ….μενος, πλ…..σιμο, σ….ληνας, ….δραγωγειο,

δοχ…ο, κολυμπ…θρα, βαφτ….ζομαι

Ονοµατεπώνυµο:……………………………………………………………………

………………………………

Την ∆ευτέρα 5/11/2012 θα γράψουµε τεστ στη Γλώσσα .

∆ιαβάζουµε:

α)Υ-Ρ-Α ή Κ δ)πως κλίνονται ισοσύλλαβα/ανισοσύλλαβα ουσιαστικά

β)Ρήματα σε –άω/ω π.χ. κολλάω/ω ε)συντομογραφίες και αρκτικόλεξα

γ)Παρομοιώσεις στ) τις λέξεις στις σελίδες 43 και 45

6. Να χωρίσεις τα ουσιαστικά της παρένθεσης στους δυο πίνακες, ισοσύλλαβα και

ανισοσύλλαβα και κατόπιν να τα γράψεις όλα στην ονοµαστική και γενική πτώση

του πληθυντικού.

(κτηµατίας, καστανάς, αέρας, µήνας, ψαράς, γείτονας, καρχαρίας, παπάς)

7. Συµπλήρωσε τις προτάσεις µε την κατάλληλη λέξη από το πλαίσιο.

• Το νερό είναι ________________________ για τα φυτά,

τα ζώα και τους ανθρώπους.

• Είναι ________________________ να διαβάζουµε µόνο

τον αριθµό των παιδιών που πεθαίνουν από έλλειψη νερού

στις χώρες του Τρίτου Κόσµου.

• Όλοι µας ________________________ να κάνουµε κάτι

γι’ αυτό.

• Η ________________________ είναι µεγάλη από τον έλεγχο των διαρροών στο

σπίτι µας.

8. Βρες τα ρήματα, υποκείμενα, αντικείμενα και κατηγορούμενα.

Η Ελένη έχει μια μεγάλη αυλή με πολλά λουλούδια.

Φαίνεται κουρασμένος .

Ο Κώστας και ο Γιώργος ήταν μαζί στο δημοτικό πριν από τριάντα χρόνια.

Για μεγάλους ήρωες έγραψε ο Όμηρος.

Ο κ. Γιάννης διορίστηκε διευθυντής στην τράπεζα.

Η γιαγιά μου μαγειρεύει τα πιο νόστιμα φαγητά του κόσμου.

Ισοσύλλαβα Ανισοσύλλαβα

Ονοµαστική

Πληθυντικού

Γενική

Πληθυντικού

οι των

οι των

Ανώφελος, -η, -

ο, ωφέλεια,

οφείλω, όφελος,

ωφέλιµος, -η, ο

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2ΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

(ΤΙ ΜΑΘΑΜΕ ΣΤΗ 2Η ΕΝΟΤΗΤΑ) ΟΝΟΜΑ:………………………………………… ΗΜΕΡ. ............................ Μάθαμε να κλίνουμε τα ρήματα που τελειώνουν –άω/ ώ (συζυγία) στον ενεστώτα και τον παρατατικό

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ Εγώ κυλάω Κυλώ Κυλούσα Κύλαγα Εσύ κυλάς Κυλάς Κυλούσες Κύλαγες Αυτός κυλάει Κυλά Κυλούσε Κύλαγε Εμείς κυλάμε Κυλούμε Κυλούσαμε Κυλάγαμε Εσείς κυλάτε Κυλάτε Κυλούσατε Κυλάγατε Αυτοί κυλάν(ε) Κυλούν(ε) Κυλούσαν Κύλαγαν 1. Κλίνε το ρήμα φυλάω, -ώ στον ενεστώτα και τον παρατατικό:

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ Μάθαμε να κλίνουμε τα αρσενικά ουσιαστικά που τελειώνουν σε –ας (ισοσύλλαβα και ανισοσύλλαβα) Πτώσεις ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΝΟΜ. ο ψαράς ο σωλήνας οι ψαράδες οι σωλήνες ΓΕΝ. του ψαρά του σωλήνα των ψαράδων των σωλήνων ΑΙΤ. τον ψαρά το σωλήνα τους ψαράδες τους σωλήνες ΚΛΗΤ. ψαρά σωλήνα ψαράδες σωλήνες 2. Συμπληρώνω τις φράσεις με το ουσιαστικό: ψαράς) Οι φωνές …………………. ακούγονται από μακριά (αμαξάς) Η Κέρκυρα έχει πολλούς ……………………………… (ραγιάς) Οι Τούρκοι αποκαλούσαν τους σκλαβωμένους Έλληνες ………………... (καβγάς) Τα αδέρφια πολλές φορές στήνουν ομηρικούς ……………… (μπελάς) Έχω πολλούς ………………….. στο κεφάλι μου. 3. Βάζω το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική του πληθυντικού: γράψιμο, πίνακας :…………………………………………………….... καθήκοντα, φύλακας:…………………………………………………… δίχτυα, ψαράς ............................................................................. χρήματα, κουμπαράς ……………………………………………… Μάθαμε πότε χρησιμοποιούμε κόμμα, παρένθεση και διπλή παύλα.

Όταν θέλουμε να δώσουμε κάποια επιπλέον πληροφορία για κάτι, συμπληρώνοντας έτσι την έννοια του, σχολιάζοντας το ή εξηγώντας το, τότε χωρίζουμε την φράση που μας δίνει την πληροφορία από το υπόλοιπο κείμενο με κόμμα, είτε βάζοντας τη φράση σε παρενθέσεις ή σε δυο παύλες. 4. Να Βάλε τα κόμματα, την παρένθεση ή τη διπλή παύλα στις προτάσεις. Όλοι οι λαοί Έλληνες, Ιταλοί, Γερμανοί πρέπει να ζουν αδελφωμένοι. Ο Πέτρος το πιο γρήγορο παιδί κέρδισε τον αγώνα. Πήραμε μαζί μας θέλοντα και μη το Νίκο. Μάθαμε να βρίσκουμε το κατηγορούμενο μέσα στις προτάσεις. Κατηγορούμενο είναι η λέξη που φανερώνει πώς το υποκείμενο ενός ρήματος είναι κάτι, ή έχει μια ιδιότητα ή ένα χαρακτηριστικό. Το κατηγορούμενο είναι σε ονομαστική πτώση 5.Να σημείωσε (Υ) για το υποκείμενο, (Ρ) για το ρήμα, (Α) για το αντικείμενο και (Κ) για το κατηγορούμενο στις παρακάτω προτάσεις. Το σπίτι μας είναι διώροφο. Ο Γιώργος έφαγε το πρωινό κι έφυγε. (….) (…) (….) (….) (…) (…..) (….) Παίζει με τη γατούλα της η Ελένη. Ο Διογένης διορίστηκε δάσκαλος. (….) (….. ) (….) (…….) (……) (……) Μάθαμε τις οικογένειες των λέξεων: οφείλω, ωφελώ, ύδωρ και λέξεις που έχουν σχέση με το νερό 6. Συμπλήρωσε τα γράμματα που λείπουν και τόνισε τις λέξεις ς : υπογ….ος, ……φειλω, …….φελω, …..φέλεια, …..φελος.…..δραγ….γειο, ρ….ακια, σ….λ….νας, ……δροφ….ρα, ατμόσφ……ρα, κολ….μπηθρα, δ…κτ…ο, ……κεανος, βρ….ση, παγετ…..νες, ….δρόγειος, ……δρευση Θυμηθήκαμε τις παρομοιώσεις.

7. Συμπλήρωσε τις φράσεις ώστε να σχηματίσεις παρομοιώσεις: Τρέχει σαν ................................... Λαμπερός σαν ..........................................

Πονηρός σαν ...................................... Τραγουδάει σαν ....................................... Περήφανος σαν .............................. Μαλώνουν σαν ........................................ Μάθαμε κάποιες από τις πιο γνωστές συντομογραφίες και τα πιο γνωστά αρκτικόλεξα. 8. Γράφω τις παρακάτω συντομογραφίες και τα αρκτικόλεξα: π.χ.= ................................................ σελ.. = ................................................. μ.Χ. = ............................................. δηλ. = .................................................. μ. = .............................................. π.μ. = ................................................. ΟΓΑ: …………………………………………………………………………………. ΔΕΗ: …………………………………………………………………………………..

Πηγή: 5ο ΔΗΜ. ΣΧ. ΒΕΡΟΙΑΣ

1

Θανάσης Πρέντζας

1. Βρείτε τις παρομοιώσεις που υπάρχουν στο κείμενο και υπογραμμίστε τις λέξεις με τις οποίες εκφράζονται.

ο έδαφος κατηφόριζε και στο τέλος του κατήφορου κυλούσε τα νερά του ένας μικρός χείμαρρος[...] Πέσαμε μπρούμυτα και βουτήξαμε τα ξαναμμένα μας πρόσωπα

μέσα στις μικρές γούρνες. Το νερό ήταν δροσερό, πεντακάθαρο, τα βότσαλα άστραφταν σαν διαμάντια[...] Ακολουθήσαμε την όχθη κι ένα χιλιόμετρο πιο πάνω βρήκαμε την είσοδο του φαραγγιού. Δύσκολα μπορούσε κανείς να τη διακρίνει. Πυκνές φτέρες την έφραζαν και τα δέντρα λες και φύτρωναν μέσα στους βράχους[...] Τα παιδιά κοίταζαν σαν μαγεμένα τις κατακόρυφες άκρες του με τους πελώριους βράχους που νόμιζες ότι από στιγμή σε στιγμή θα ξεκολλήσουν και θα κατρακυλήσουν στο βάθος του φαραγγιού[...] Πηδούσαμε στις στρογγυλεμένες κροκάλες του χειμάρρου και πολλές φορές έπρεπε να σκαρφαλώνουμε σαν αγριοκάτσικα στις απότομες πλαγιές του.

Λίτσα Ψαραύτη, Ανάσες και ψίθυροι του δάσους

2. Βρείτε το υποκείμενο, το αντικείμενο και το κατηγορούμενο στις παρακάτω προτάσεις. Γράψτε, επίσης, τι μέρος του λόγου είναι το κατηγορούμενο. • Το νερό είναι ζωή.

• Το νερό είναι άοσμο, διάφανο, άγευστο. (………………………………..)

• Το νερό γίνεται σύννεφο. (………………………………..)

• Η γη πίνει αχόρταγα το νερό. (………………………………..)

• Ο αριθμός φαίνεται απίστευτος. (………………………………..)

• Ο πλανήτης μας θα γινόταν εχθρικός αβίωτος. (………………………………..)

3. Συμπλήρωσε τις προτάσεις με την κατάλληλη λέξη από το πλαίσιο. • Το νερό είναι ________________________ για τα

φυτά, τα ζώα και τους ανθρώπους. • Είναι ________________________ να διαβάζουμε

μόνο τον αριθμό των παιδιών που πεθαίνουν από έλλειψη νερού στις χώρες του Τρίτου Κόσμου.

• Όλοι μας ________________________ να κάνουμε κάτι γι’ αυτό.

• Η ________________________ είναι μεγάλη από τον έλεγχο των διαρροών στο σπίτι μας.

Τ

Ανώφελος, -η, -ο, ωφέλεια, οφείλω, όφελος, ωφέλιμος, -η, ο

2

Θανάσης Πρέντζας

• Το ________________________ μας στην Ε.ΥΔ.ΑΠ είναι πολύ μικρό.

4. Να κλίνεις μαζί τις παρακάτω λέξεις: ο μικρός χείμαρρος, ο απότομος κατήφορος.

Ενικός αριθμός Ονομ. Γεν. Αιτ. Κλητ.

Πληθυντικός αριθμός Ονομ. Γεν. Αιτ. Κλητ.

5. Διαβάστε τις στροφές των παρακάτω δημοτικών τραγουδιών. Πώς περιγράφεται σε κάθε τραγούδι το νερό.

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................

Το νερό στο ρέμα

Το νερό στο ρέμα γάργαρο κυλάει, λούζεται τ’ αγέρι και μοσχοβολάει. Κάτω απ’ τα πλατάνια χρυσή ρόκα γνέθει, μάλαμα ανεμίζει και γαϊτάνι πλέκει. και στ’ απόσκια, που ο ήλιος δε γνωρίζει, γλαρωμένο βαθιά ολημερίζει.

Θεσσαλία

Χανιώτικο είναι το νερό

Χανιώτικο είναι το νερό χανιώτικη κι η βρύση, Χανιώτισσα κι η κοπελιά, που πάει να γεμίσει. Απ’ το χανιώτικο νερό να είχα ένα φλιτζάνι, να δώσω της καρδούλας μου όπου πονεί να γειάνει.

Χανιά

3

Θανάσης Πρέντζας

Απάντηση στην άσκηση 5

Το πρώτο τραγούδι μιλάει για το νερό ενός ποταμού που τρέχει γάργαρο ανάμεσα στα πλατάνια και τους βράχους. Άλλες φορές κυλάει στο ξέφωτο και ο ήλιος καθρεφτίζεται, ενώ άλλες φορές κυλάει σε μέρη σκιερά , όπου ο ήλος δε φτάνει.

Το δεύτερο το τραγούδι μιλάει για το νερό της βρύσης με το οποίο γεμίζουν τις στάμνες τους οι κοπέλες του χωριού. Εδώ το νερό, μεταφορικά, έχει ιαματικές ιδιότητες, καθώς ένα φλιτζάνι του μπορεί να γιατρέψει το νέο που αγαπάει την κοπελιά που γεμίζει τη στάμνα της.

ENOTHTAENOTHTA

Ένα ακόμα σκαλίΈνα ακόμα σκαλί 11

59

Επαναληπτικό μάθημαΕZZΈνα συγκλονιστικό γεγονός

Κάθισα νωχελικά στον καναπέ και πάτησα το κουμπί της τηλεόρασης.Αυτό που ξεπρόβαλε στην οθόνη ήταν συναρπαστικό. Ένα αεροπλάνο έπαιρνε μια πλάγια στροφή και κατευθυνόταν προς τον ουρανοξύστη. Χωρίς ελιγμούς, δίχως αμφιταλάντευση, προχωρούσε απτόητο προς τον στόχο του. Τόσο αλη-θινό! Τρύπωσε σαν πουλί μέσα απ’ τα παραθύρια, και μετά ένας εκκωφαντικός θόρυβος, ένας άσπρος καπνός, σαν βαμβακένιο πέπλο, ξεπήδησε ολόγυρα... Έκανα να βάλω στο στόμα ένα ποπ κορν και το χέρι έμεινε μετέωρο. Η φωνή του εκφωνητή με παρέλυσε. Δεν ήταν κάποια ταινία τρόμου αυτό που έβλεπα. Ήταν πραγματικά γεγονότα! Οι άνθρωποι πηδούσαν απεγνωσμένοι από τα παράθυρα για να σωθούν, κόσμος έτρεχε πανικόβλητος στους δρόμους... Και μια πηχτή σκόνη τούς κυνηγούσε... Κι εκεί που παρακολουθούσα έντρομη, ο ουρανοξύ-στης γονάτιζε, γονάτιζε, μέχρι που σβήστηκε από το οπτικό μου πεδίο. Στη θέση του μονάχα καπνοί και σκόνη. Σάστισα.

Γιόλα Δαμιανού-Παπαδοπούλου, Όλου του κόσμου τα παιδιά, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα, 2004 (διασκευή)

1 Διάλεξε τη σωστή απάντηση και σημείωσέ τη με 3

Αυτό που διηγείται το κορίτσι ήταν:

α. ταινία τρόμου

β. πραγματικό γεγονός

γ. ένα όνειρο που είδε

Πού παρακολούθησε το κορίτσι το γεγονός που περιγράφει;

α. στην τηλεόραση

β. στο σινεμά

γ. στον δρόμο

Πού έπεσε το αεροπλάνο;

α. πάνω σ’ ένα βουνό

β. πάνω σ’ έναν ουρανοξύστη

γ. στο αεροδρόμιο

01.indd 59 26/7/2008 1:14:03 μμ

60

ΓΛΩΣΣΑ Δ’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

2 Βάλε μπροστά από τις προτάσεις τον αριθμό που πρέπει, έτσι ώστε να μπουν τα γεγονότα στη σωστή χρονική σειρά.

Ένα αεροπλάνο έπαιρνε μια πλάγια στροφή και κατευθυνόταν προς τον ουρανοξύστη.

Οι άνθρωποι πηδούσαν απεγνωσμένοι από τα παράθυρα για να σωθούν.

Κάθισα νωχελικά στον καναπέ και πάτησα το κουμπί της τηλεό-ρασης.

Τρύπωσε σαν πουλί μέσα απ’ τα παραθύρια, και μετά ένας άσπρος καπνός, σαν βαμβακένιο πέπλο, ξεπήδησε ολόγυρα.

Ο ουρανοξύστης γονάτιζε, γονάτιζε, μέχρι που σβήστηκε από το οπτικό μου πεδίο.

3 α. Υπογράμμισε στο κείμενο και μετά γράψε εδώ παρακάτω τις φράσεις που δείχνουν τα συναισθήματα του κοριτσιού:

β. Περίγραψε τα συναισθήματα του κοριτσιού με δικά σου λόγια:

4 Διηγήσου κι εσύ με λίγα λόγια ένα γεγονός που σου έκανε μεγάλη εντύπωση. Το γεγονός αυτό μπορεί να το παρακολούθησες στην τη-λεόραση, στον δρόμο, στο σχολείο ή κάπου αλλού. Οι ερωτήσεις θα σε βοηθήσουν.

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ

01.indd 60 26/7/2008 1:14:07 μμ

ENOTHTAENOTHTA

Ένα ακόμα σκαλίΈνα ακόμα σκαλί 11

61

Πού συνέβη και πότε;

Τι συνέβη ακριβώς;

Ποιοι ήταν οι πρωτα-γωνιστές;

Πώς ένιωσα;

5 Στις παρακάτω προτάσεις να βρεις το ρήμα, το υποκείμενο και το αντι-κείμενο. Μην ξεχνάς ότι πρέπει πρώτα να βρεις το ρήμα, για να κάνεις μετά τις κατάλληλες ερωτήσεις.

Πρόταση Υποκείμενο Ρήμα Αντικείμενο

και πάτησα το κουμπί της τηλεόρασης

Ένα αεροπλάνο έπαιρνε μια πλάγια στροφή

…να βάλω στο στόμα ένα ποπ κορν

Η φωνή του εκφωνητή με παρέλυσε

Και μια πηχτή σκόνη τούς κυνηγούσε

6 Γράψε ξανά τις παρακάτω προτάσεις βάζοντας τα ρήματα πρώτα στον Ενεστώτα και μετά στον εξακολουθητικό μέλλοντα.

01.indd 61 26/7/2008 1:14:09 μμ

62

ΓΛΩΣΣΑ Δ’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ

• Ένα αεροπλάνο έπαιρνε μια πλάγια στροφή και κατευθυνόταν προς τον ουρανοξύστη.

• Χωρίς ελιγμούς, δίχως αμφιταλάντευση, προχωρούσε απτόητο προς τον στόχο του.

• Δεν ήταν κάποια ταινία τρόμου αυτό που έβλεπα.• Οι άνθρωποι πηδούσαν απεγνωσμένοι από τα παράθυρα.• Κι εκεί που παρακολουθούσα έντρομη, ο ουρανοξύστης γονάτιζε, γο-

νάτιζε.

Ένα αεροπλάνο παίρνει

Ένα αεροπλάνο θα παίρνει

7 Να περιγράψεις το κτίριο χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα επίθετα.

01.indd 62 26/7/2008 1:14:15 μμ

ENOTHTAENOTHTA

Ένα ακόμα σκαλίΈνα ακόμα σκαλί 11

63

8 α. Με ι ή υ; Μπορείς να συμπληρώσεις; Μην ξεχάσεις να βάλεις τόνο όπου χρειάζεται.

δ___ετία δ___σπιστος δ___τροχο δ___σκίνητος

β. Μπορείς να εξηγήσεις τι σημαίνουν τα επίθετα;

δίτομος

δυσεύρετος

γ. Μπορείς να αλλάξεις το πρώτο συνθετικό των λέξεων και να φτιά-ξεις…

• δύο αντίθετες λέξεις;

δύσκολος

δυστυχισμένος

• δύο διαφορετικές λέξεις;

δίποδο

δισύλλαβος

9 Ποιοι είναι οι μήνες που έχουν ρ; Mπορείς να τους γράψεις με όποιον τρόπο θέλεις από τους δύο που έχεις μάθει.

1 5

2 6

3 7

4 8

01.indd 63 26/7/2008 1:14:16 μμ

64

ΓΛΩΣΣΑ Δ’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

10 α. Πώς λέγεται αυτός που είναι φτιαγμένος από…

ατσάλι: πηλό:

γούνα: πυρ (φωτιά):

γύψο: κρέας βοδιού:

κερί: κρέας χοίρου (γουρουνιού):

β. Πώς λέγεται αυτή που κατάγεται από…

το Μαρόκο: τα Καλάβρυτα:

το Ισραήλ: τη Ζάκυνθο:

το Ιράκ: την Κάρυστο:

τα Τρίκαλα: τη Δράμα:

γ. Πώς λέγεται αυτό που συνέβη ή συμβαίνει…

τώρα: άλλοτε:

χτες βράδυ: το έαρ (άνοιξη):

πέρσι: κάθε μέρα:

σήμερα: πάντοτε:

11 Θυμάσαι πώς γράφονται σωστά; Μπορείς να συμπληρώσεις με ει, η ή υ;

ορ___νός υπεύθ___νος σκοτ___νός επικίνδ___νος

φτ___νός υγι___νός φωτ___νός ταπ___νός

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ

01.indd 64 26/7/2008 1:14:17 μμ

1

2ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ. Ονοματεπώνυμο:………………………………………………………. 1. Γράφω σωστά:

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

2. Να συμπληρώσετε σωστά τις λέξεις:

…δροπλάνο, ….δρόγειος, ατμόσφ….ρα, εν…δρείο, α…..ουδιά,

χείμα….ος,

2

3. Να γράψετε τις συντομογραφίες των παρακάτω φράσεων:

παραδείγματος χάρη:……… μετά το μεσημέρι:……… μέτρα:…….

προ Χριστού:……… τετραγωνικά μέτρα:……….. δηλαδή:………

και τα λοιπά:………… πριν το μεσημέρι:……… τηλέφωνο:………

4. Να γράψετε τα αρκτικόλεξα:

Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού:……. Ευρωπαϊκή Ένωση:……….

Ταχυδρομικός Κώδικας:…… Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων:….

5. Να συμπληρώσετε στις παρακάτω προτάσεις τα κενά βάζοντας το

ρήμα της παρένθεσης στον ενεστώτα, στο κατάλληλο πρόσωπο και

αριθμό:

Η μητέρα με …………………(χαιρετάω), όταν φεύγω για το σχολείο.

Εγώ την …………….(κοιτάω) και χαίρομαι. Με …………….. (αγα-

πάω) και την …………..(αγαπάω). Ότι μου ………… (ζητάω) εγώ το

κάνω αμέσως.

6. Να ξαναγράψετε τις παραπάνω προτάσεις μεταφέροντας τα ρήμα-

τα στο ίδιο πρόσωπο του παρατατικού. Να κάνετε όλες τις απαραί-

τητες αλλαγές στη πρόταση.

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

7. Σημειώστε Υ για τα υποκείμενα, Ρ για τα ρήματα , Α για τα αντι-κείμενα και Κ για τα Κατηγορούμενα στις παρακάτω προτάσεις:

Το έργο φαίνεται ενδιαφέρον . Η βροχή ποτίζει τη γη.

Η κυρία Αθανασίου εκλέγεται βουλευτής .

Ο γιατρός εξετάζει τον ασθενή.

3

8. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι παρομοιώσεις; Γράψε

(Π) δίπλα τους:

Όταν ξημέρωσε ξεκινήσαμε για το χωριό. (………)

Ήταν γρήγορος σαν τον άνεμο. (……….)

Σαν έχει δυνατό άνεμο δεν μπορούμε να πετάξουμε. (……….)

Λες να πάμε εκδρομή; (……..)

Έγινε κίτρινος λες και ήταν λεμόνι.(……….)

9.Αφού διαβάσετε προσεχτικά το κείμενο να απαντήσετε στις ερωτή-

σεις:

Η αμμουδιά του Μούντι ήταν γεμάτη κόσμο, Ο ήλιος με τις πύρινες αχτίδες του μαύριζε τα ξαπλωμένα κορμιά, νέα παιδιά έπαιζαν ρακέτες και κάθε τόσο έτρεχαν εδώ κι εκεί πίσω από τις άσπρες μπαλίτσες που τους ξέφευγαν, παιδιά με τα φτυαράκια και τα κουβαδάκια χτίζανε πύρ-γους πάνω στην άμμο. Κάτω από τις πολύχρωμες ομπρέλες οι κυρίες, καθισμένες στις μικρές πολυθρόνες, προσπαθούσαν ν' αποφύγουν τη μεγάλη ζέστη. Η θάλασσα ήταν γεμάτη από κανό, λαστιχένια στρώμα-τα, φωνές και γέλια. Στη βεράντα του εστιατορίου, όσοι είχαν ξυπνήσει αργά έπαιρναν ακόμα το πρωινό τους. Σ' ένα τραπέζι, οι τρεις φίλες, n Βέρα, n Ζωή και n Σασώ έπιναν τον δεύτερο καφέ συζητώντας για όλα και για τίποτε, ευχαριστημένες για την όμορφη παρέα και για το αιγινίτικο καλοκαίρι τους.

Ζωρζ Σαρρή, Ο θησαυρός της Βαγίας, Εκδόσεις Πατάκη, Aθήνα, 1992 α. Τι έπαιζαν τα παιδιά στην παραλία;

________________________________________________________

________________________________________________________

β. Πώς είναι η θάλασσα;

________________________________________________________

________________________________________________________

γ. Η φράση «αιγινίτικο καλοκαίρι» ποια πληροφορία μας δίνει; Πού

περνούσαν το καλοκαίρι τους τα παιδιά;

________________________________________________________

________________________________________________________

4

ΑΚΟΥΩ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ Το νερό των λιμνών, των ποταμών και των θαλασσών εξατμίζεται . Οι υδρατμοί δημιουργούν τα σύννεφα στην ατμόσφαιρα. Τα σύννεφα γίνο-νται βροχή, χαλάζι και χιόνι και πέφτουν στη γη. Εκεί σχηματίζουν λί-μνες και ποτάμια που τρέχουν για να φτάσουν στη θάλασσα. Σχηματί-ζουν ακόμα και τα υπόγεια νερά. Ξεδιψούν τη γη, τα ζώα και τους αν-θρώπους. Οι άνθρωποι κατασκευάζουν υδραγωγεία και δίκτυα ύδρευσης για να έ-χουν πάντα πόσιμο νερό. Πότε με δοχεία, πότε με υδροφόρες και πότε με σωλήνες φέρνουν το νερό στο σπίτι τους. Ποτέ όμως δεν πρέπει να ξε-χνάμε ότι το νερό είναι πολύτιμο και δεν πρέπει να το σπαταλάμε. εμφιαλωμένος, η, ο πλημμυρίζω, ρυάκια, κολυμπήθρα, βάφτιση, κυλάω, υγρός.

8ο Δημοτικό Σχολείο Σταυρούπολης Γλώσσα Δ΄ 2ο Κριτήριο Αξιολόγησης

-1-

ΓΛΩΣΣΑ Δ΄

2o ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Ρώτα το νερό… τι τρέχει

1. ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ. Να συμπληρώσετε τα κενά με τα κατάλληλα γράμματα (ίσως και δύο μαζί) και να τονίσετε όπου χρειάζεται:

….κεανός, παγετ….νας, ατμόσφ….ρα, εξάτμ….ση, ….δρατμοί, υπόγ….ος, ρ….άκ…., ….φείλω,

….φελώ, πλ….μμ....ρ….ζω, χ….μαρρος, δ….κτ….ο, ….δραγ….γ….ο, σ….λ….νας, κολ….μπ….θρα.

2. ΧΡΟΝΟΙ του ΡΗΜΑΤΟΣ: ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ. Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τα ρήματα της παρένθεσης στον Παρατατικό. (ξεσπάω/ώ, προχωράω/ώ, τραβάω/ώ, ρουφάω/ώ, σταματάω/ώ, γελάω/ώ, κοιτάω/ώ, κουβαλάω/ώ)

v Ο Γιώργος συνέχεια ……………...……………….. τις κουρτίνες για να μπει το φως.

v Κάθε λίγο ……………...……………….. τη διήγηση και ……………...……………….. σε λυγμούς.

v Τα μυρμήγκια ……………...……………….. με κόπο το καλαμπόκι στη φωλιά τους.

v Καθώς ……………...……………… στο δρόμο ……………...……………… τις βιτρίνες των μαγαζιών.

v Τον γαργαλούσαν και εκείνος ……………...……………….. ασταμάτητα.

v Με είδε που ……………...……………….. λαίμαργα με το καλαμάκι το χυμό μου.

3. ΠΤΩΣΕΙΣ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ. Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με το ουσιαστικά της παρένθεσης στη σωστή πτώση:

v Το καλάμι και το δόλωμα είναι απαραίτητα σύνεργα των ……………...……………… (ψαράς).

v Με τις φωνές τους ενοχλούσαν τους ……………...……………… (γείτονας).

v Οι ……………...……………… (τσολιάς) φοράνε φουστανέλα και τσαρούχια.

v Η γιαγιά έφτιαξε λαχταριστούς ……………...……………… (λουκουμάς) με μέλι. Σρουλπ!

v Οι υπαίθριοι ……………...……………… (ωρολογάς) απλώνανε την πραμάτεια τους.

v Το παραδοσιακό επάγγελμα των ……………...……………… (σφουγγαράς) έχει εκλείψει.

v Οι ……………...……………… (ανελκυστήρας) πρέπει να συντηρούνται τακτικά.

4. ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΕΙΣ. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις, έτσι ώστε να σχηματιστούν παρομοιώσεις:

δυνατός • • σαν παπαρούνα

ωχρός • • σαν το λεμόνι

κατακόκκινη • • σαν ταύρος

άσπρη • • σαν τον κάβουρα

τσακώνονται • • σαν το ποντίκι με τη γάτα

αργός • • σαν το γάλα

Ονοματεπώνυμο: ………………………………………………….……….. Επίδοση:

Υπογραφή Κηδεμόνα: ….…….......

8

7

74

Ημερομηνία: ..…. / .….. / 2009

15

6

8ο Δημοτικό Σχολείο Σταυρούπολης Γλώσσα Δ΄ 2ο Κριτήριο Αξιολόγησης

-2-

5. ΚΥΡΙΟΙ ΟΡΟΙ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ. Να σημειώσετε στις παρακάτω προτάσεις [Υ] για το υποκείμενο, [Ρ] για το ρήμα, [Α] για το αντικείμενο και [Κ] για το κατηγορούμενο αν υπάρχει.

1. Τα παιδιά παίζουν ποδόσφαιρο.

2. Η μαμά είναι συγκινημένη.

3. Ο κινηματογράφος θεωρείται 7η τέχνη.

4. Ο Γιάννης γράφει γράμμα.

5. Καθαρός ουρανός αστραπές δε φοβάται.

6. Πολύ άσχημα είναι τα μαντάτα.

6. ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ. Να αντιστοιχίσετε τις συντομογραφίες με τη σημασία τους:

7. ΑΡΚΤΙΚΟΛΕΞΑ.

α. Τι σημαίνουν τα παρακάτω αρκτικόλεξα:

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

β. Να σχηματίσετε τα αρκτικόλεξα των παρακάτω λέξεων:

π.χ. • • προ Χριστού

κ.ά. • • και τα λοιπά

αι. • • λόγου χάρη

αρ. • • Παλαιά Διαθήκη

Π.Δ. • • βλέπε

κ. • • αριθμός

λ.χ. • • αιώνας

βλ. • • κύριος / κυρία

κτλ. • • και άλλα

π.Χ • • παραδείγματος χάρη

111 ΑΑΑΡΡΡΙΙΙΣΣΣΤΤΤΑΑΑ 666555 --- 777444

222 ΠΠΠΟΟΟΛΛΛΥΥΥ ΚΚΚΑΑΑΛΛΛΑΑΑ 555555 --- 666444

333 ΑΑΑΡΡΡΚΚΚΕΕΕΤΤΤΑΑΑ ΚΚΚΑΑΑΛΛΛΑΑΑ 444555 --- 555444

444 ΚΚΚΑΑΑΛΛΛΑΑΑ 333555 --- 444444

Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία = …………….. Οργανισμός Υδρεύσεως Θεσσαλονίκης = …………….. Γενικό Επιτελείο Στρατού = …………….. Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία = …………….. Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση = ……………..

10

[….] [….] [….] [….] [….] [….]

[….] [….] [….] [….] [….] [….]

[….] [….] [….] [….] [….] [….]

18

10

Κ.Ο.Κ. :

Κ.Ε.Π. :

Δ.Ε.Η. :

Π.Α.Ο.Κ. :

Ι.Κ.Α. :

8ο Δημοτικό Σχολείο Σταυρούπολης Γλώσσα Δ΄ 2ο Κριτήριο Αξιολόγησης

-1-

ΓΛΩΣΣΑ Δ΄

2o ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Ρώτα το νερό… τι τρέχει

1. ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ. Να συμπληρώσετε τα κενά με τα κατάλληλα γράμματα (ίσως και δύο μαζί) και να τονίσετε όπου χρειάζεται:

….κεανός, παγετ….νας, ατμόσφ….ρα, εξάτμ….ση, ….δρατμοί, υπόγ….ος, ρ….άκ…., ….φείλω,

….φελώ, πλ….μ....ρ….ζω, χ….μαρρος, δ….κτ….ο, ….δραγ….γ….ο, σ….λ….νας, κολ….μπ….θρα.

2. ΧΡΟΝΟΙ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ - ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ. Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τα ρήματα της παρένθεσης στον Παρατατικό. (ξεσπάω/ώ, προχωράω/ώ, τραβάω/ώ, ρουφάω/ώ, σταματάω/ώ, γελάω/ώ, κοιτάω/ώ, κουβαλάω/ώ)

v Ο Γιώργος συνέχεια ……………...……………….. τις κουρτίνες για να μπει το φως.

v Κάθε λίγο ……………...……………….. τη διήγηση και ……………...……………….. σε λυγμούς.

v Τα μυρμήγκια ……………...……………….. με κόπο το καλαμπόκι στη φωλιά τους.

v Καθώς ……………...……………… στο δρόμο ……………...……………… τις βιτρίνες των μαγαζιών.

v Τον γαργαλούσαν και εκείνος ……………...……………….. ασταμάτητα.

v Με είδε που ……………...……………….. λαίμαργα με το καλαμάκι το χυμό μου.

3. ΠΤΩΣΕΙΣ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ. Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με το ουσιαστικά της παρένθεσης στη σωστή πτώση:

v Το καλάμι και το δόλωμα είναι απαραίτητα σύνεργα των ……………...……………… (ψαράς).

v Με τις φωνές τους ενοχλούσαν τους ……………...……………… (γείτονας).

v Οι ……………...……………… (τσολιάς) φοράνε φουστανέλα και τσαρούχια.

v Η γιαγιά έφτιαξε λαχταριστούς ……………...……………… (λουκουμάς) με μέλι. Σρουλπ!

v Οι υπαίθριοι ……………...……………… (ωρολογάς) απλώνανε την πραμάτεια τους.

v Το παραδοσιακό επάγγελμα των ……………...……………… (σφουγγαράς) έχει εκλείψει.

v Οι ……………...……………… (ανελκυστήρας) πρέπει να συντηρούνται τακτικά.

4. ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΕΙΣ. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις, έτσι ώστε να σχηματιστούν παρομοιώσεις:

δυνατός • • σαν παπαρούνα

ωχρός • • σαν το λεμόνι

κατακόκκινη • • σαν ταύρος

άσπρη • • σαν τον κάβουρα

τσακώνονται • • σαν το ποντίκι με τη γάτα

αργός • • σαν το γάλα

Ονοματεπώνυμο: ………………………………………………….……….. Επίδοση:

Υπογραφή Κηδεμόνα: ….…….......

16

7

Ημερομηνία: ..…. / .….. / 2009

15

6

Ω ώ αι ι υ ει υ ι ο

ω η μυ ί εί ί υ υ εί ω ω ή υ ή

τραβούσε

σταματούσε ξεσπούσε

κουβαλούσαν

προχωρούσε κο ι τούσε

γελούσε

ρουφούσα / ρούφαγα

ψαράδων

γε ί τονες

τσολ ιάδες

λουκουμάδες

ωρολογάδες

σφουγγαράδων

ανελκυστήρες

6

7

16

15

100 100 ΑΡΙΣΤΑ

8ο Δημοτικό Σχολείο Σταυρούπολης Γλώσσα Δ΄ 2ο Κριτήριο Αξιολόγησης

-2-

5. ΚΥΡΙΟΙ ΟΡΟΙ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ. Να σημειώσετε στις παρακάτω προτάσεις [Υ] για το υποκείμενο, [Ρ] για το ρήμα, [Α] για το αντικείμενο και [Κ] για το κατηγορούμενο αν υπάρχει.

1. Τα παιδιά παίζουν ποδόσφαιρο.

2. Η μαμά είναι συγκινημένη.

3. Ο κινηματογράφος θεωρείται 7η τέχνη.

4. Ο Γιάννης γράφει γράμμα.

5. Καθαρός ουρανός αστραπές δε φοβάται.

6. Πολύ άσχημα είναι τα μαντάτα.

6. ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ. Να αντιστοιχίσετε τις συντομογραφίες με τη σημασία τους:

7. ΑΡΚΤΙΚΟΛΕΞΑ.

α. Τι σημαίνουν τα παρακάτω αρκτικόλεξα:

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

β. Να σχηματίσετε τα αρκτικόλεξα των παρακάτω λέξεων:

π.χ. • • προ Χριστού

κ.ά. • • και τα λοιπά

αι. • • λόγου χάρη

αρ. • • Παλαιά Διαθήκη

Π.Δ. • • βλέπε

κ. • • αριθμός

λ.χ. • • αιώνας

βλ. • • κύριος / κυρία

κτλ. • • και άλλα

π.Χ • • παραδείγματος χάρη

111 ΑΑΑΡΡΡΙΙΙΣΣΣΤΤΤΑΑΑ 888555 --- 111000000

222 ΠΠΠΟΟΟΛΛΛΥΥΥ ΚΚΚΑΑΑΛΛΛΑΑΑ 666555 --- 888444

333 ΚΚΚΑΑΑΛΛΛΑΑΑ 444555 --- 666444

Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία = Ε.Μ.Υ.

Οργανισμός Υδρεύσεως Θεσσαλονίκης = Ο.Υ.Θ.

Γενικό Επιτελείο Στρατού = Γ.Ε.Σ.

Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία = Δ.Ο.Υ.

Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση = Ε.Ρ.Τ.

10

[….] [….] [….] [….] [….] [….]

[….] [….] [….] [….] [….] [….]

[….] [….] [….] [….] [….] [….]

36

10

Κ.Ο.Κ. :

Κ.Ε.Π. :

Δ.Ε.Η. :

Π.Α.Ο.Κ. :

Ι.Κ.Α. :

Υ Ρ Α Α Ρ Υ

Υ Ρ Κ Υ Α

36

Υ Ρ Κ Υ Ρ Κ

Κώδικας Οδικής Κυκλοφορ ίας

Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολ ι τών

Δημόσ ια Επιχε ίρηση Ηλεκτρ ισμού

Ίδρυμα Κοινωνι κών Ασφαλ ίσεων

Πανθεσσαλον ίκε ιος Αθλητ ικός Όμιλος Κωνσταντ ινουπολ ι τών

10

10

Επανάληψη Γλώσσα – 2η Ενότητα «Ρώτα το νερό τι τρέχει»

Ονοματεπώνυμο: ……………………………………………………………………………………..…Ημερομηνία: ……………….

1. Ακούω και γράφω ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... .……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Βάλε κόμμα, παρένθεση ή διπλή παύλα όπου χρειάζεται: v Η Δόμνα η φίλη μου είναι καλή μαθήτρια. (κόμμα)

v Η κυρία Μαρία η γειτόνισσά μας αρρώστησε. (κόμμα)

v Ο Γιώργος εκείνο το μελαχρινό αγόρι είναι αδερφός μου. (διπλή παύλα)

v Η μαμά μου παρόλο που ήταν κουρασμένη μου διάβασε ένα παραμύθι. (διπλή παύλα)

v Τον θείο μου καλή του ώρα όπου και να ‘ναι τον αγαπώ πολύ. (παρένθεση)

4. Να σημειώσεις ( Π ) όπου υπάρχει παρομοίωση.

Σκαρφάλωσε στο δέντρο σαν αγριοκάτσικο. ( ) Σαν τι να θέλει ο Νίκος; ( )

Μη κάθεσαι ακίνητος σαν άγαλμα. ( ) Σαν με είδε μπροστά του τρόμαξε. ( )

Μουγγρίζει όπως το θηρίο στο κλουβί. ( ) Σαν φτάσεις τηλεφώνησέ μου. ( )

5. Σημείωσε κάτω από κάθε πρόταση το Ρ, το Υ, το Α και το Κ.

Ο αριθμός φαίνεται απίστευτος. Το φράγμα έγινε πηγή ζωής.

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

Ο Φάνης ρώτησε τον Κώστα. Η Σοφία ταΐζει τον παπαγάλο.

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Η γη καταπίνει αχόρταγα το νερό. ( ) ( ) ( )

6. α. Ξαναγράψε τις προτάσεις χρησιμοποιώντας συντομογραφίες και αρκτικόλεξα αντί των υπογραμμισμένων λέξεων. Ø Η τεχνητή λίμνη έχει μήκος 14 χιλιόμετρα, πλάτος 4 χιλιόμετρα και βάθος 60 μέτρα. Ø ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Ø Τα αγγεία και τα νομίσματα χρονολογούνται από τον 7ο αιώνα προ Χριστού, οι τάφοι όμως

που βρέθηκαν Βορειοανατολικά της πόλης είναι του 1ου αιώνα μετά Χριστού. Ø ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Ø Χθες ήρθαν οι λογαριασμοί του Οργανισμού Τηλεπικοινωνιών Ελλάδας και της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού. Ø ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

β. Τι σημαίνουν οι συντομογραφίες και τα αρκτικόλεξα; π.μ. : ……………………………………………………. κτλ. : ………………………………………………… τηλ. : …………………………………………………… π.χ. : ……………………………………………….. ΙΚΑ : ………………………………………………………………………. ΕΛ ΤΑ : …………………………………………………… 7. Να κλίνεις το συνηρημένο ρήμα ξεχνάω-ξεχνώ στον ενεστώτα και τον παρατατικό της ενεργητικής φωνής και στους δύο τύπους:

8. Διόρθωσε τα λάθη στις παρακάτω λέξεις:

οφέλιμος ώφελος ωφελό σύνεφο βρήση υδροφώρα

ηδροπλάνω ύδρεφση πλημύρα αμουδιά ατμόσφερα δύκτιο

Ενεργητική φωνή

Ενεστώτας Παρατατικός

9. Να χωρίσεις τα ουσιαστικά της παρένθεσης στους δυο πίνακες. Ισοσύλλαβα και ανισοσύλλαβα και κατόπιν να τα γράψεις όλα στην ονομαστική και γενική πτώση του πληθυντικού. (κτηματίας, καστανάς, αέρας, μήνας, ψαράς, γείτονας, καρχαρίας, παπάς)

Καλή επιτυχία

Ισοσύλλαβα Ανισοσύλλαβα

Ονομαστική Πληθυντικού

Γενική Πληθυντικού

οι των

οι των

2ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΓΛΩΣΣΑΣ

Όνομα:………………………………………….. ημερομηνία:……………….

1. Ακούω και γράφω:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Σημείωσε Π για τις παρομοιώσεις:

Να ζήσεις σαν τα ψηλά βουνά. Τόσο μικρό, σαν το κεφάλι της καρφίτσας.

Φάγαμε πολύ χτες το βράδυ. Το βουνό Όλυμπος είναι πολύ ψηλό.

Η θάλασσα σήμερα είναι σαν λάδι. Είναι όμορφη σαν την Αφροδίτη.

3. Ξαναγράψε το παρακάτω κείμενο χρησιμοποιώντας συντομογραφίες και αρκτικόλεξα, όπου οι λέξεις είναι υπογραμμισμένες.

Η μητέρα μου συνέχεια λέει να κλείνουμε το φως γιατί η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, θα μας στείλει πολύ «φουσκωμένο» λογαριασμό. Το ίδιο συμβαίνει και με τους λογαριασμούς του Οργανισμού Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος! Όλο μου φωνάζει να κλείσω το τηλέφωνο!

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

προ Χριστού……………… μετά Χριστόν………………. τηλέφωνο……………….

και τα λοιπά………………. Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων………………………

4. Σημείωσε Υ για το υποκείμενο, Ρ για το ρήμα, Κ για το κατηγορύμενο και Α για το αντικείμενο:

Η μαμά μου αγόρασε ένα φόρεμα. Ο Γιάννης εκλέχτηκε πρόεδρος.

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

Ο Παντελής είναι δάσκαλος. Η γάτα έφαγε το ψάρι.

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

5. Να κλίνεις το ρήμα κυλάω –ώ στον Ενεστώτα και στον Παρατατικό της Ενεργητικής φωνής και στους δύο τύπους ( κυλάω, κυλώ και κυλούσα, κύλαγα).

6. Γράψε τα ουσιαστικά της παρένθεσης στην κατάλληλη στήλη:

(παπάς, τσαγκάρης, αδερφός, πίνακας, ψαράς, καφές, γέρος, τιτάνας)

Ισοσύλλαβα Ανισοσύλλαβα

………………………………………….. ……………………………………………….

………………………………………….. ……………………………………………….

………………………………………….. ……………………………………………….

…………………………………………… ………………………………………………..

Ενεργητική φωνή

Ενεστώτας Παρατατικός

άμε ούμε

άτε άτε

Πότε χτυπάει το κουδούνι;

Μια

μικρή

βοήθεια

1

Θανάσης Πρέντζας

1. Να συμπληρώσεις τα γράμματα που λείπουν και να τονίσεις όπου πρέπει:

......κεανός, παγετ.....νες, .....γρασία, ατμόσφ......ρα, εξάτμ.....ση, .....δρατμοί, δρος.....ζω, βάφτ.....ση, .....γρός,-ή,-ό, υπόγ.....ος, κ.....λάω, α......ουδιά, κ.....λάδα, πλ.....μμ....ρ....ζω, παγ.....νω, χ.....μαρρος, δίκτ.....ο, .....δρευση. εμφιαλ....μένος, πλ.....σιμο, σ.....λήνας, .....δραγωγείο, δοχ.....ο, κολ.....μπήθρα, βαφτ.....ζομαι

2. Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμίσεις το αντικείμενα και να κυκλώσεις τα κατηγορούμενα: • Ο ψαράς έπιασε πολλά ψάρια χτες.

• Τα παιδιά ήταν ανήσυχα και έψαχναν τους γονείς τους.

• Την αφίσα ζωγράφισαν οι μαθητές.

• Φαίνεσαι άρρωστος!

• Η μητέρα έστρωσε το τραπέζι. Ήταν χαρούμενη που συγκεντρωθήκαμε και

πάλι όλοι μαζί.

• Το τραγούδι ερμήνευσε ένας νέος καλλιτέχνης.

3. Να γράψεις στην αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθμού:

Των καστανάδων → _______________________

Ο κανόνας → _______________________

Τους αγώνες → _______________________

Του ψαρά → _______________________

Το σιδερά → _______________________

Ο μυλωνάς → _______________________

Οι βοριάδες → _______________________

Το σφουγγαρά → _______________________

2

Θανάσης Πρέντζας

4. Να κλίνεις το ρήμα τραγουδώ/-άω στον Ενεστώτα και Παρατατικό.

Ενεργητική φωνή Ενεστώτας Παρατατικός

5. Να βάλεις ένα Π στις φράσεις που έχουν παρομοίωση:

[ ] Είναι πονηρή σαν αλεπού.

[ ] Τα μάτια της ήταν μεγάλα σαν της κουκουβάγιας.

[ ] Τα μαλλιά της ήταν καστανά.

[ ] Το μάθημα το είπε νεράκι.

[ ] Ήταν περήφανος λες και ήταν αετός.

[ ] Τα μάτια του είχαν το χρώμα της θάλασσας.

[ ] Έτρεχε τόσο γρήγορα σαν να ήταν λαγός.

6. Αντιστοιχίζω τις λέξεις με τις συντομογραφίες ή τα αρκτικόλεξα:

Δηλαδή •

Διεύθυνση •

Προ Χριστού •

Παραδείγματος χάρη •

Και τα λοιπά •

Μετά Χριστόν •

Ηλεκτρονικός Υπολογιστής •

Αιώνας •

Και άλλα •

• π.Χ.

• π χ.

• κτλ.

• δηλ.

• μ.Χ.

• αι.

• κ.ά.

• δ/νση

• Η/Υ

3

Θανάσης Πρέντζας

7. Να συμπληρώσεις τα κατάλληλα σημεία στίξης (κόμματα, παρένθεση, διπλή παύλα) στις παρακάτω προτάσεις: Η Βασιλική η γυναίκα του Οδυσσέα ήταν έτοιμη να γεννήσει. (κόμματα)

Όλοι οι αρχαίοι λαοί Έλληνες, Αιγύπτιοι, Βαβυλώνα, θεωρούσαν το νερό

πηγή δύναμης και ζωής. (παρένθεση)

Πήραμε μαζί αν και οι γονείς της φοβούνταν το νεογέννητο μωρό της. (διπλή

παύλα)

Ο Χρήστος και η Δήμητρα τα δύο ξαδερφάκια μου θα έρθουν στα γενέθλια

μου. (κόμματα)

Έκανα μια στάση στα μισά της διαδρομής παρόλο που δεν το συνηθίζω για

να ξεμουδιάσω. (διπλή παύλα)

Εν αρχή ην το ύδωρ Θαλής. (παρένθεση)

8. Οικογένειες λέξεων:

ύδωρ οικία θάλασσα οφείλω ωφελώ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ 1) Στις παρακάτω προτάσεις να βρεις το Ρ (ρήμα) ,το Υ (υποκείμενο) και το Κ (κατηγορούμενο) ή Α (αντικείμενο).

♦ Η σημερινή μέρα ήταν πολύ ωραία. ♦ Η Σοφία είναι δασκάλα μουσικής. ♦ Ο Γιάννης διαβάζει εφημερίδα. ♦ Το φαγητό είναι έτοιμο. ♦ Η Νίκη και η Άννα είναι φίλες. ♦ Τα φώτα έφτιαξε ο ηλεκτρολόγος.

2) Να γράψεις για κάθε επίθετο το αντίθετό του. Τελευταίος πρώτος μισός ……………………….. Πλούσιος …………………… όμορφος ……………………. Άδικος ………………….. μαύρος …………………… Κρύος ………………….. γρήγορος ………………… Ψηλός …………………… χαμογελαστός …………………. Κλειστός ………………….. πικρός ……………………..

3) Να γράψεις τις παρακάτω προτάσεις βάζοντας τα ρήματα στον Ενεστώτα , Παρατατικό και Εξακολουθητικό Μέλλοντα. Οι θεατές χειροκροτούν τους ηθοποιούς.

…………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………..

Τα παράθυρα του σπιτιού ανοίγουν και κλείνουν. ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………….

Όλο το απόγευμα η γιαγιά θα πλέκει τη ζακέτα. ……………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………….. Ο Βασίλης έτρωγε μήλο και πορτοκάλι.

…………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….

4) Να βάλεις τα ρήματα των παρενθέσεων στο σωστό πρόσωπο του Ενεστώτα και του Παρατατικού.

o Ο Νίκος τον (χαιρετώ) χαιρετά/χαιρετούσε μέσα από το αυτοκίνητο. o Εσείς (κουβαλώ) ………………………./………………………….. τα έπιπλα; o Εμείς (κολυμπώ) ……………………../……………………………. σε υπέροχες παραλίες. o Οι χωριανοί (τιμώ) ……………………/……………………… το δήμαρχό τους. o Η Μαρία (νικώ) ……………………/……………….. πάντα την αδερφή της στο σκάκι. o Εσύ δεν (τολμώ) …………………/……………………. να το κάνεις αυτό.

5) Να αντιστοιχίσεις τις φράσεις για να σχηματίσεις παρομοιώσεις.

Ήρεμο σαν μετάξι Απαλό σαν μέλι Φαρμακερή σαν ξυράφι Κοφτερό σαν αρνάκι Γλυκιά σαν οχιά Μάρθα-Μαρία

2o Δ. Σ. Πολίχνης Γλώσσα Τάξη Δ3

Θολιώτης Σταύρος 1

Όνομα: ……………………………………………………….. Ημερ.: …………………………………… ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ Η αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων έχει επιφέρει μια κατάσταση μπλοκαρίσματος στην παροχή υπηρεσιών στην πόλη. Ωστόσο μια λογική και αλληλέγγυα κουλτούρα σε σχέση μ' αυτούς τους πόρους μπορεί να καταπραΰνει την κρίση και να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής όλης της κοινότητας. Είναι σημαντική η ατομική συμπεριφορά κάθε πολίτη για να φροντίζει τους πόρους και για να ωθεί τους άλλους να κάνουν το ίδιο. 1. ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ Να έχεις κλειστές τις ηλεκτρικές συσκευές όταν δεν τις χρησιμοποιείς. Να χρησιμοποιείς λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης. 2. ΕΛΕΓΧΟΣ Να καταγγέλλεις την παραβίαση των κανονισμών σχετικά με τους ενοχλητικούς θορύβους σε δημοσίους χώρους. 3. ΝΕΡΟ Να κλείνεις σωστά τις βρύσες. Να πλένεις ό,τι χρειάζεται σε μια δόση. 4. ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΣ Να ανοίγεις τα παράθυρα και να αποφεύγεις τον κλιματισμό. Αν τον χρησιμοποιείς, ρύθμιζε τη θερμοκρασία για χαμηλή κατανάλωση. 5. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Όταν βλέπεις σπατάλη πόρων, βοήθησε στην αλλαγή συμπεριφοράς. 6. ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ Χρησιμοποίησε στο σπίτι και στην εργασία σου ανανεώσιμα και όχι ρυπαντικά υλικά. ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Η περιβαλλοντική ρύπανση που προκαλείται από τα αυτοκίνητα αποτελεί μια από τις πιο σοβαρές απειλές για τον κάτοικο των πόλεων, ποδηλάτες και πεζούς. 1. ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ Περιόρισε τη χρήση του αυτοκινήτου για βόλτα ή όταν είναι εντελώς απαραίτητο. 2. ΜΕΡΙΜΝΑ Να αποφεύγεις την υπερβολική ταχύτητα και τη μηχανή αναμμένη χωρίς ανάγκη. 3. ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ Μετακινήσου μαζί με άλλους, για να υπάρχει λιγότερη κυκλοφορία στους δρόμους. 4. ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ & ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ Χρησιμοποίησε το ποδήλατο και περπατά για να μετακινηθείς. Δεν ρυπαίνει και είναι το πιο υγιεινό. Χρησιμοποίησε τραμ, τρένο, μετρό και λεωφορείο, για να μειωθεί ο αριθμός των αυτοκινήτων.

Βαθμός:

2o Δ. Σ. Πολίχνης Γλώσσα Τάξη Δ3

Θολιώτης Σταύρος 2

1. Μετέφερε 4 από τις παραπάνω οδηγίες στον πληθυντικό αριθμό: ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………..

2. Βρες και κύκλωσε το αντικείμενο (Α) ή το κατηγορούμενο (Κ) σε κάθε πρόταση:

Να κλείνεις σωστά τις βρύσες. Η μηχανή του αυτοκινήτου μα μην είναι αναμμένη χωρίς ανάγκη. Χρησιμοποίησε στο σπίτι και στην εργασία σου ανανεώσιμα και όχι ρυπαντικά υλικά. Η ατομική συμπεριφορά κάθε πολίτη θεωρείται σημαντική. Να χρησιμοποιείς λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης.

3. Βρες στο κείμενο λέξεις που γράφονται με δύο ίδια γράμματα και χώρισέ τις σε συλλαβές:

………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

2o Δ. Σ. Πολίχνης Γλώσσα Τάξη Δ3

Θολιώτης Σταύρος 3

4. Κλίνε τα ουσιαστικά: ΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ

ονομαστική ο αγώνας

ο παππούς

γενική

αιτιατική

κλητική

5. Κλίνω το ρήμα βοηθώ στον Ενεστώτα & Παρατατικό και στους δυο

τύπους: ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΌΣ εγώ βοηθώ

βοηθάω βοηθούσα βοήθαγα

εσύ

αυτός,-ή,-ό

εμείς

εσείς

αυτοί,-ές,-ά

6. Ξαναγράφω με μικρά γράμματα τις λέξεις της 1ης σελίδας που είναι με

κεφαλαία: ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

2o Δ. Σ. Πολίχνης Γλώσσα Τάξη Δ3

Θολιώτης Σταύρος 4

7. Η μεσοστιχίδα του περιβάλλοντος: 1. __ __ __ Π __ __ __ __ __ 2. __ Ε __ __ 3. __ __ __ __ __ __ __ Ρ __ __ 4. __ __ __ __ __ __ Ι __ __ __ 5. Β __ __ __ __ __ 6. __ __ Α __ __ __ __ 7. Λ __ __ __ __ __ __ __ __ 8. __ Λ __ __ __ __ __ __ __ __ __ 9. __ Ο __ __ __ __ __ __ 10. __ __ __ Ν __ __ __ __ __ __ 1. Οι ………………… χαμηλής κατανάλωσης, δε ξοδεύουν πολύ ηλεκτρικό

ρεύμα. 2. Χρησιμοποίησε για τις αστικές μετακινήσεις σου, τα …………… μαζικής

μεταφοράς. 3. Λιγότερα αυτοκίνητα, λιγότερη ………………… στους δρόμους. 4. Να έχεις κλειστές τις ………………… συσκευές όταν δεν τις

χρησιμοποιείς. 5. Να κλείνεις σωστά τις ……………, για να μη στάζουν. 6. Μην αφήνεις τη μηχανή του αυτοκινήτου ……………………., αν δεν είναι

ανάγκη. 7. Χρησιμοποίησε τραμ, τρένο, μετρό και …………………. . 8. Ρύθμιζε τη θερμοκρασία του …………………… για χαμηλή κατανάλωση. 9. Χρησιμοποίησε το ………………… και περπατά για να μετακινηθείς. 10. Χρησιμοποίησε στο σπίτι και στην εργασία σου ………………… και όχι

ρυπαντικά υλικά.

8. Ξαναγράψε την αγγελία αντικαθιστώντας τις υπογραμμισμένες λέξεις με συντομογραφίες για να δημοσιευθεί στην εφημερίδα:

Πωλείται τριάρι 85 τετραγωνικών μέτρων, στον 2ο όροφο πολυκατοικίας, οδός Δωδεκανήσου 48, 500 μέτρα από την πλατεία Καλλιθέας. Πληροφορίες στην κυρία Ειρήνη, τηλέφωνο 2310 654321, ώρες από 9 πριν το μεσημέρι ως 2 μετά το μεσημέρι.

………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

Άσκηση ΓΛΩΣΣΑ 15-10-2012

Τι ρόλο παίζει η υπογραμμισμένη λέξη στην πρόταση;

Να το γράψεις στην παρένθεση. (Υποκείμενο, Ρήμα , Αντικείμενο, Κατηγορούμενο )

1. Ο παίκτης έβαλε γκολ. (…………………………………………)

2. Η Μαρία αγόρασε μία υπέροχη τσάντα. (…………………………………………)

3. Το νερό είναι ζωή! (…………………………………………)

4. Όσο μεγαλώνεις, γίνεσαι ομορφότερος. (…………………………………………)

5. Μοιάζεις με βασιλιά! (…………………………………………)

6. Δώσε το μολύβι στο συμμαθητή σου. (…………………………………………) (…………………………………………)

7. Το χρώμα της γάτας είναι λευκό. (…………………………………………) (…………………………………………)

8. Το αποτέλεσμα φαίνεται απίστευτο. (…………………………………………) (…………………………………………)

9. Ο Φάνης ασπρίζει τον τοίχο. (…………………………………………) (…………………………………………)

10. Ο κ. Πέτρου έγινε Δήμαρχος. (…………………………………………)

11. Η Σοφία ταΐζει το σκύλο. (…………………………………………)

ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΩ ΤΑ ΚΕΝΑ ¨:

Ταπ-νός έρ- μος δαν- κός σκ- τ-νός φ-τ-νός

Υγ—νός άσχ-μός διάσ-μος επ-κίνδ-νος υπεύθ-νος

Δ-΄- ροφο δ΄-σκολο δ-ωρο δ-σανάγνωστα εκ-

ΟΝΟΜΑ:

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ

Εσύ παίζεις

Εμείς χάσαμε

Αυτός γύριζε

Αυτοί σφύριξαν

Εσύ μένεις

Εγώ έρχομαι

Γιατί το νερό είναι τόσο σημαντικό ;

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Προτάσεις:

Δυσανάγνωστα:--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Δυσάρεστο: ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________

Καμαλακίδου Θεοδώρα

Επαναληπτικές ασκήσεις στη Γλώσσα για την 2η ενότητα Δ' Δημοτικού (Ρώτα το νερό… τι τρέχει).

2o Κριτήριο Αξιολόγησης Τάξη: Δ΄ Μάθημα: Γλώσσα Ενότητα: 2η Ρώτα το νερό... τι τρέχει Ονοματεπώνυμο: Ημερομηνία: Α. Ακούω και γράφω ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... Β. ΚΕΙΜΕΝΟ Η ιστορία του ανθρώπου ήταν πάντα άμεσα συνδεδεμένη με το νερό. Ο πρωτόγονος άνθρωπος φρόντιζε να κατοικεί και να ζει κοντά στις πηγές, στους ποταμούς και τις λίμνες. Όλοι οι μεγάλοι αρχαίοι πολιτισμοί άνθισαν γενικώς κατά μήκος των μεγάλων ποταμών, όπως ο αιγυπτιακός κατασκευάζοντας φράγματα και κάθε είδους υδρευτικά συστήματα εξασφαλίζει το απαραίτητο νερό και πολλές φορές το φέρνει κοντά του από αρκετά μακρινές αποστάσεις. Αντιμετωπίζουμε όμως ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα. Τα αποθέματα του γλυκού νερού που υπάρχουν στη γη και που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους ανθρώπους είναι λιγοστά, μόλις το 0,01% των νερών, αλμυρών και γλυκών του πλανήτη. Αυτά τα λιγοστά αποθέματα γλυκού νερού που υπάρχουν εμείς οι άνθρωποι, αντί να τα χρησιμοποιούμε με μέτρο για να μην εξαντληθούν, τις περισσότερες φορές τα σπαταλάμε χωρίς κανένα μέτρο, κυρίως για πότισμα των καλλιεργειών (άρδευση), με αποτέλεσμα να

μειώνεται ακόμη περισσότερο η ποσότητά τους. Επιπλέον, πολλές φορές ρυπαίνουμε τις πηγές του γλυκού νερού, κυρίως με βιομηχανικά και χημικά απόβλητα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν πλέον να χρησιμοποιηθούν τα αποθέματα του νερού. Έτσι το νερό πια δεν επαρκεί για να καλύπτει τις ανάγκες όλων των κατοίκων του πλανήτη. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι οι περιοχές του πλανήτη μας στις οποίες τα γλυκά νερά εξαντλούνται συνεχώς οδηγούνται σε ερημοποίηση. Ερημοποίηση σημαίνει ότι τεράστιες εκτάσεις έχουν ήδη γίνει ή θα γίνουνστο μέλλον έρημοι. Και, όπως γνωρίζουμε, στην έρημο δεν μπορεί να ζήσει τίποτα, ούτε άνθρωπος ούτε ζώα ούτε φυτά. Παράλληλα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι υπολογίζεται θα πεθάνουν από λειψυδρία και από μολυσμένα νερά. Η Αφρική και η Ασία έχουν πολύ σοβαρό πρόβλημα ενώ σύντομα θα έχει και η νότια Ευρώπη, αν δεν κάνουμεκάτι. Γ. ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1. Απαντώ στις παρακάτω ερωτήσεις:

α) Ποια είναι η σημασία του νερού για τον άνθρωπο; Από πού φαίνεται; ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... β) Γιατί στις μέρες μας υπάρχει σοβαρή έλλειψη γλυκού νερού; ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... .....................................................................................................................

2. Να σημειώσεις (Π) όπου έχουμε παρομοίωση.

( ) Ήταν περήφανος λες και ήταν αϊτός. ( ) Τραγουδούσε γλυκά σαν αηδόνι. ( ) Έβαλε τις φωνές σαν είδε τι έγινε. ( ) Όπως ήρθες έτσι να φύγεις. ( ) Έτρεχε γρήγορα όπως ο λαγός.

3. Να βρεις τα υποκείμενα, αντικείμενα ή τα κατηγορούμενα των ρημάτων του κειμένου που είναι γραμμένα με έντονα μαύρα γράμματα:

Υποκείμενα Αντικείμενα Κατηγορούμενα

4. Να χωρίσεις τα παρακάτω ουσιαστικά σε ισοσύλλαβα και ανισοσύλλαβα και στη συνέχεια να τα γράψετε στην Ονομαστική και Γενική του πληθυντικού αριθμού:

(καστανάς, αέρας, μήνας, γείτονας, καρχαρίας, παπάς) Ισοσύλλαβα Ανισοσύλλαβα Ονομαστική Γενική

5. Να γράψεις τι σημαίνουν οι συντομογραφίες και τα αρκτικόλεξα:

• π.Χ. _______________________________________

• π.χ. _______________________________________ • π.μ. _______________________________________ • κ.ά. _______________________________________ • δηλ. _______________________________________ • Ε.Ε. _______________________________________ • Η/Υ _______________________________________ • ΜΜΕ _______________________________________ • ΕΜΥ _______________________________________ • ΑΕΙ _______________________________________

ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ Η αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων έχει επιφέρει μια κα-τάσταση μπλοκαρίσματος στην παροχή υπηρεσιών στην πόλη. Ωστόσο μια λογική και αλληλέγγυα κουλτούρα σε σχέση μ' αυτούς τους πόρους μπορεί να καταπραΰνει την κρίση και να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής όλης της κοινότητας. Είναι σημαντική η ατομική συμπεριφορά κάθε πολίτη για να φροντίζει τους πόρους και για να ωθεί τους άλλους να κάνουν το ίδιο. 1. ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ Να έχεις κλειστές τις ηλεκτρικές συσκευές όταν δεν τις χρησιμοποιείς. Να χρησιμοποιείς λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης. 2. ΕΛΕΓΧΟΣ Να καταγγέλλεις την παραβίαση των κανονισμών σχετικά με τους ενοχλητικούς θορύβους σε δημοσίους χώρους. 3. ΝΕΡΟ Να κλείνεις σωστά τις βρύσες. Να πλένεις ό,τι χρειάζεται σε μια δόση. 4. ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΣ Να ανοίγεις τα παράθυρα και να αποφεύγεις τον κλιματισμό. Αν τον χρησιμοποιείς, ρύθμιζε τη θερμοκρασία για χαμηλή κατανάλωση. 5. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Όταν βλέπεις σπατάλη πόρων, βοήθησε στην αλλαγή συμπεριφοράς. 6. ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ Χρησιμοποίησε στο σπίτι και στην εργασία σου ανανεώσιμα και όχι ρυπαντικά υλικά. ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Η περιβαλλοντική ρύπανση που προκαλείται από τα αυτοκίνητα αποτελεί μια από τις πιο σοβαρές απειλές για τον κάτοικο των πόλεων, ποδηλάτες και πεζούς. 1. ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ Περιόρισε τη χρήση του αυτοκινήτου για βόλτα ή όταν είναι εντελώς απαραίτητο.

2. ΜΕΡΙΜΝΑ Να αποφεύγεις την υπερβολική ταχύτητα και τη μηχανή αναμμένη χωρίς ανάγκη. 3. ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ Μετακινήσου μαζί με άλλους, για να υπάρχει λιγότερη κυκλοφορία στους δρόμους. 4. ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ & ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ Χρησιμοποίησε το ποδήλατο και περπατά για να μετακινηθείς. Δεν ρυπαίνει και είναι το πιο υγιεινό. Χρησιμοποίησε τραμ, τρένο, μετρό και λεωφορείο, για να μειωθεί ο αριθμός των αυτοκινήτων. 6. Μετέφερε 4 από τις παραπάνω οδηγίες στον πληθυντικό αριθμό: …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… 7. Βρες και κύκλωσε το αντικείμενο (Α) ή το κατηγορούμενο (Κ) σε κάθε πρόταση: Να κλείνεις σωστά τις βρύσες. Η μηχανή του αυτοκινήτου μα μην είναι αναμμένη χωρίς ανάγκη.

Χρησιμοποίησε στο σπίτι και στην εργασία σου ανανεώσιμα και όχι ρυπαντικά υλικά. Η ατομική συμπεριφορά κάθε πολίτη θεωρείται σημαντική. Να χρησιμοποιείς λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης. 8. Βρες στο κείμενο λέξεις που γράφονται με δύο ίδια γράμματα και χώρισέ τις σε συλλαβές: …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… 9. Κλίνε τα ουσιαστικά: ΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ονομαστική ο αγώνας

ο παππούς

γενική

αιτιατική

κλητική

10. Κλίνω το ρήμα βοηθώ στον Ενεστώτα & Παρατατικό και στους δυο τύπους: ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΌΣ εγώ βοηθώ

βοηθάω βοηθούσα βοήθαγα

εσύ

αυτός,-ή,-ό

εμείς

εσείς

αυτοί,-ές,-ά

11. Η μεσοστιχίδα του περιβάλλοντος: 1. __ __ __ Π __ __ __ __ __ 2. __ Ε __ __ 3. __ __ __ __ __ __ __ Ρ __ __ 4. __ __ __ __ __ __ Ι __ __ __ 5. Β __ __ __ __ __ 6. __ __ Α __ __ __ __ 7. Λ __ __ __ __ __ __ __ __ 8. __ Λ __ __ __ __ __ __ __ __ __ 9. __ Ο __ __ __ __ __ __ 10. __ __ __ Ν __ __ __ __ __ __

1. Οι ………………… χαμηλής κατανάλωσης, δε ξοδεύουν πολύ ηλεκτρικό ρεύμα. 2. Χρησιμοποίησε για τις αστικές μετακινήσεις σου, τα …………… μαζικής μεταφοράς. 3. Λιγότερα αυτοκίνητα, λιγότερη ………………… στους δρόμους.

4. Να έχεις κλειστές τις ………………… συσκευές όταν δεν τις χρησιμοποιείς. 5. Να κλείνεις σωστά τις ……………, για να μη στάζουν. 6. Μην αφήνεις τη μηχανή του αυτοκινήτου ……………………., αν δεν είναι ανάγκη. 7. Χρησιμοποίησε τραμ, τρένο, μετρό και …………………. . 8. Ρύθμιζε τη θερμοκρασία του …………………… για χαμηλή κατανάλωση. 9. Χρησιμοποίησε το ………………… και περπατά για να μετακινηθείς. 10. Χρησιμοποίησε στο σπίτι και στην εργασία σου ………………… και όχι ρυπαντικά υλικά.

12. Ξαναγράψε την αγγελία αντικαθιστώντας τις υπογραμμισμένες λέξεις με συντομογραφίες για να δημοσιευθεί στην εφημερίδα: Πωλείται τριάρι 85 τετραγωνικών μέτρων, στον 2ο όροφο πολυκατοικίας, οδός Δωδεκανήσου 48, 500 μέτρααπό την πλατεία Καλλιθέας. Πληροφορίες στην κυρία Ειρήνη, τηλέφωνο 2310 654321, ώρες από 9 πριν το μεσημέρι ως 2 μετά το μεσημέρι. …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………

Αποστόλης Ζυμβραγάκης

- 1 -

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΣΤΗ 2η ΕΝΟΤΗΤΑ Ρώτα το νερό… τι τρέχει

Ονοματεπώνυμο:……………………………….. ΤΑΞΗ Δ΄ 1.Σημείωσε πάνω από κάθε πρόταση το Ρ, το Υ, το Α και το Κ

• Ο αριθμός φαίνεται απίστευτος. • Ο Φάνης ρώτησε τον Κώστα.. • Η γη καταπίνει αχόρταγα το νερά.

• Το φράγμα έγινε πηγή ζωής.

• Η Σοφία ταΐζει τον παπαγάλο.

• Η κυρία Αθανασίου εκλέγεται βουλευτής.

2.Βάλε κόμμα, παρένθεση ή διπλή παύλα όπου χρειάζεται. Η Δόμνα η φίλη μου είναι καλή μαθήτρια. (κόμμα) Η κυρία Μαρία η γειτόνισσά μας αρρώστησε. (κόμμα) Ο Γιώργος εκείνο το μελαχρινό αγόρι είναι αδερφός μου. (διπλή παύλα) Η μαμά μου παρόλο που ήταν κουρασμένη μου διάβασε ένα παραμύθι. (διπλή παύλα) Τον θείο μου καλή του ώρα όπου και να ΄ναι τον αγαπώ πολύ. (παρένθεση) 3.Να σημειώσεις (Π) όπου υπάρχει παρομοίωση. Σκαρφάλωσε στο δέντρο σαν αγριοκάτσικο. ( ) Μη κάθεσαι ακίνητος σαν άγαλμα. ( ) Μουγγρίζει όπως το θηρίο στο κλουβί. ( ) Λες να πάμε εκδρομή; ( ) Σαν τι να θέλει ο Νίκος; ( ) Σαν με είδε μπροστά του τρόμαξε. ( )

- 2 -

Σαν φτάσεις τηλεφώνησέ μου. ( ) Έγινε κίτρινος λες και ήταν λεμόνι. ( ) 4.Διόρθωσε τα λάθη στις παρακάτω λέξεις: οφέλιμος ……………… ώφελος……………….. ωφελό ………………... σύνεφο……………….. βρήση ………………... ηδροπλάνω ………….. αμουδιά ……………..... δύκτιο ……………….. ριάκυα ………………... ιδρόγειος …………….. ατμόσφερα ……………. ενοιδρείο …………….. χείμμαρος …………….. ανόφελος …………….. 5.Να κλίνεις το συνηρημένο ρήμα ξεχνάω-ξεχνώ στον ενεστώτα και τον παρατατικό της ενεργητικής φωνής και στους δυο τύπους. Ενεργητική φωνή

Ενεστώτας Παρατατικός …………. ………….. …………….. ……………… …………. ………….. …………….. ……………… …………. ………….. …………….. ……………… …………. ………….. …………….. ……………... …………. ………….. …………….. ……………… …………. ………….. …………….. ……………… Λαδιάς Ανδρέας

Όνοµα:………………………… 04/11/11

Επαναληπτικό στη Γλώσσα

Ακούω και γράφω

…………....................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

..................................................................................

Χώρισε τις παρακάτω λέξεις σε ισοσύλλαβες και σε

ανισοσύλλαβες και τοποθέτησέ τες στη σωστή λίµνη.

παππούς, ποτάµι, µπογιατζής, ζάρι, παγωτατζής,

σχεδιαστής, τρίγωνο, καφετζής, χρώµα, πίνακας

Ισοσύλλαβες Ανισοσύλλαβες

.................................... ………………………..

………………………. ………………………..

………………………. ……………………….

………………………. ……………………….

Να κάνεις χρονική αντικατάσταση την παρακάτω

πρόταση:

Ενεστ.: Προσέχουµε το περιβάλλον.

Παρατ:

Αόρ :

Μ. Ε. :

Μ. Σ. :

Παρακ:

Υπερσ :

Μ. Συν:

Τι σηµαίνουν οι παρακάτω συντοµογραφίες;

δηλ.= …………… κτλ = ………………..

π.Χ. = …………… π.χ. = ………………..

κ. = …………… κα = ……………….

Σελ. = …………… µ.µ. = ……………….

τ.µ. = …………… κ.µ. = ……………….

κ.ά = …………… γραµ.=……………….

Επανάληψη Γλώσσα – 2η Ενότητα «Ρώτα το νερό τι τρέχει»

Ονοματεπώνυμο: ……………………………………………………………………………………..…15-10-2012

1. Να ξαναγράψετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τις συντομογραφίες με ολόκληρες λέξεις:

- Αγόρασε μία έκταση 2 στρ. 5 χλμ. μακριά από εδώ, όπου θέλει να χτίσει ένα μεγάλο

σπίτι, γύρω στα 200 τ.μ.

________________________________________________________________________________________________________

- Το γραφείο της κ. Παύλου βρίσκεται στην οδό Αγ. Σοφίας, στον αρ. 10, περίπου 100 μ. από το σταθμό του τρένου.

________________________________________________________________________________________________________

- Τα αγγεία, τα νομίσματα, τα κοσμήματα κτλ. χρονολογούνται τον 1ο αι. μ.Χ., οι τάφοι όμως που βρέθηκαν στα ΒΑ του νομού είναι του 1ου αι. π.Χ.

________________________________________________________________________________________________________

2. Στις παρακάτω προτάσεις να βάλεις κόμμα, παρένθεση, διπλή παύλα όπου χρειάζεται:

Το χιόνι που έπεφτε ασταμάτητα όλη μέρα είχε καλύψει τα πάντα.

Ο κύριος που συναντήσαμε στο δρόμο είναι φίλος του πατέρα μου.

Ο κ. Αποστόλου που είναι ο διευθυντής της εταιρείας λείπει στο εξωτερικό για δουλειές.

Ο Παρθενώνας που κατασκευάστηκε την εποχή του Περικλή είναι φτιαγμένος από υλικά που άντεξαν στο χρόνο.

3. Να σημειώσεις ( Π ) όπου υπάρχει παρομοίωση.

Σκαρφάλωσε στο δέντρο σαν αγριοκάτσικο. ( )

Σαν τι να θέλει ο Νίκος; ( )

Μην κάθεσαι ακίνητος σαν άγαλμα. ( )

Σαν με είδε μπροστά του τρόμαξε. ( )

Μουγγρίζει όπως το θηρίο στο κλουβί. ( )

Σαν φτάσεις τηλεφώνησέ μου. ( )

( ) ,

- -

Και λίγη ξεκούραση!

4. Να χωρίσεις τα ουσιαστικά της παρένθεσης στους δυο πίνακες. Ισοσύλλαβα και ανισοσύλλαβα και κατόπιν να τα γράψεις όλα στην ονομαστική και γενική πτώση του πληθυντικού.

(κτηματίας, καστανάς, αέρας, μήνας, ψαράς, γείτονας, καρχαρίας, παπάς)

5. Άσκηση ορθογραφίας: Συμπλήρωσε με τη σωστή λέξη:

Το νερό αλλάζει συνέχεια μορφή. Γίνεται ----------------------(υδρατμός, ιδρατμός), χιόνι, χαλάζι, πάγος. Τα νερά των ποταμών καταλήγουν στις …………………(θάλασσα, θάλλασα) και στους ……………………(ωκεανός, ωκαιανός). Η εταιρεία …………………..(ύδρευσης, ίδρευσης) επισκεύασε τη βλάβη στο ……………..(δίκτιο, δίκτυο) της περιοχής μας. Τα νερά ………………….(πλυμμήρισαν, πλημμύρισαν) σπίτια και μαγαζιά. Οι……………………. (χείμμαροι, χείμαρροι) και τα …………………..(ρυάκια, ριάκια) ξεχείλισαν. Από το ……………………..(ιδραγωγίο, υδραγωγείο) το νερό φτάνει στο σπίτι μας με …………………..(σολίνες, σωλήνες)

Στείλε το νερό στο σπίτι!

Καλή επιτυχία

Κριτσιβέλα Ελένη

Ισοσύλλαβα Ανισοσύλλαβα

Ονομαστική Πληθυντικού

Γενική Πληθυντικού

οι των

οι των

2o Κριτήριο Αξιολόγησης

Τάξη: Δ΄

Μάθημα: Γλώσσα

Ενότητα: 2η Ρώτα το νερό... τι τρέχει

Ονοματεπώνυμο:

Ημερομηνία:

Α. Ακούω και γράφω

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

Β. ΚΕΙΜΕΝΟ

Η ιστορία του ανθρώπου ήταν πάντα άμεσα συνδεδεμένη με το νερό. Ο πρωτόγονος άνθρωπος φρόντιζε να κατοικεί και να ζει κοντά στις πηγές, στους ποταμούς και τις λίμνες. Όλοι οι μεγάλοι αρχαίοι πολιτισμοί άνθισαν γενικώς κατά μήκος των μεγάλων ποταμών, όπως ο αιγυπτιακός κατασκευάζοντας φράγματα και κάθε είδους υδρευτικά συστήματα εξασφαλίζει το απαραίτητο νερό και πολλές φορές το φέρνει κοντά του από αρκετά μακρινές αποστάσεις.

Αντιμετωπίζουμε όμως ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα. Τα αποθέματα του γλυκού νερού που υπάρχουν στη γη και που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους ανθρώπους είναι λιγοστά, μόλις το 0,01% των νερών, αλμυρών και γλυκών του πλανήτη. Αυτά τα λιγοστά αποθέματα γλυκού νερού που υπάρχουν εμείς οι άνθρωποι, αντί να τα χρησιμοποιούμε με μέτρο για να μην εξαντληθούν, τις περισσότερες φορές τα σπαταλάμε χωρίς κανένα μέτρο, κυρίως για πότισμα των καλλιεργειών (άρδευση), με αποτέλεσμα να μειώνεται ακόμη περισσότερο η

ποσότητά τους. Επιπλέον, πολλές φορές ρυπαίνουμε τις πηγές του γλυκού νερού, κυρίως με βιομηχανικά και χημικά απόβλητα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν πλέον να χρησιμοποιηθούν τα αποθέματα του νερού. Έτσι το νερό πια δεν επαρκεί για να καλύπτει τις ανάγκες όλων των κατοίκων του πλανήτη.

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι οι περιοχές του πλανήτη μας στις οποίες τα γλυκά νερά εξαντλούνται συνεχώς οδηγούνται σε ερημοποίηση. Ερημοποίηση σημαίνει ότι τεράστιες εκτάσεις έχουν ήδη γίνει ή θα γίνουν στο μέλλον έρημοι. Και, όπως γνωρίζουμε, στην έρημο δεν μπορεί να ζήσει τίποτα, ούτε άνθρωπος ούτε ζώα ούτε φυτά. Παράλληλα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι υπολογίζεται θα πεθάνουν από λειψυδρία και από μολυσμένα νερά. Η Αφρική και η Ασία έχουν πολύ σοβαρό πρόβλημα ενώ σύντομα θα έχει και η νότια Ευρώπη, αν δεν κάνουμε κάτι.

Γ. ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1. Απαντώ στις παρακάτω ερωτήσεις:

α) Ποια είναι η σημασία του νερού για τον άνθρωπο; Από πού φαίνεται;

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

β) Γιατί στις μέρες μας υπάρχει σοβαρή έλλειψη γλυκού νερού;

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

2. Να σημειώσεις (Π) όπου έχουμε παρομοίωση.

( ) Ήταν περήφανος λες και ήταν αϊτός.

( ) Τραγουδούσε γλυκά σαν αηδόνι.

( ) Έβαλε τις φωνές σαν είδε τι έγινε.

( ) Όπως ήρθες έτσι να φύγεις.

( ) Έτρεχε γρήγορα όπως ο λαγός.

3. Να βρεις τα υποκείμενα, αντικείμενα ή τα κατηγορούμενα των ρημάτων του κειμένου που είναι γραμμένα με έντονα μαύρα γράμματα:

Υποκείμενα Αντικείμενα Κατηγορούμενα

4. Να χωρίσεις τα παρακάτω ουσιαστικά σε ισοσύλλαβα και ανισοσύλλαβα και στη συνέχεια να τα γράψετε στην Ονομαστική και Γενική του πληθυντικού αριθμού:

(καστανάς, αέρας, μήνας, γείτονας, καρχαρίας, παπάς)

Ισοσύλλαβα Ανισοσύλλαβα Ονομαστική Γενική

5. Να γράψεις τι σημαίνουν οι συντομογραφίες και τα αρκτικόλεξα:

• π.Χ. _______________________________________

• π.χ. _______________________________________

• π.μ. _______________________________________

• κ.ά. _______________________________________

• δηλ. _______________________________________

• Ε.Ε. _______________________________________

• Η/Υ _______________________________________

• ΜΜΕ _______________________________________

• ΕΜΥ _______________________________________

Θανάσης Πρέντζας

Στην παρακάτω ιστορία, μπορείτε να βρείτε τα αρκτικόλεξα και να τα αναλύσετε στις λέξεις από τις οποίες προέρχονται;

ΑΡΚΤΙΚΟΛΕΞΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ----------------- ------------------------------------------------- ---- ----------------- ---------------------------------------------- ------ ----------------- ----------------------------------------------- ----- ----------------- ----------------------------------------------- ----- ----------------- ------------------------------------------------ ---

Ευθυμιάδου Ανθή

Ο Γιάννης έτρωγε το πρωινό του. Η μητέρα του ετοίμαζε και άλλες λιχουδιές. « Σήμερα να ντυθείς καλά Γιαννάκη. Σύμφωνα με τις προγνώσεις της Ε. Μ. Υ η θερμοκρασία σήμερα θα αγγίξει τους 5 βαθμούς Κελσίου», είπε η μητέρα του. Ξαφνικά, μπήκε στην κουζίνα ο μπαμπάς του κρατώντας κάποια γράμματα στο χέρι. « Επιτέλους, διορθώθηκε το λάθος στον Τ. Κ και ήρθε η αλληλογραφία μας με τα ΕΛ .ΤΑ . Καλύτερα, όμως, να μην ερχόταν! Όλο δάνεια, λογαριασμοί του Ο. Τ. Ε , λογαριασμοί της Δ. Ε. Η… Όλο λογαριασμοί!», είπε. Σιωπή έπεσε στο τραπέζι. Εκείνη τη στιγμή, το χιόνι άρχισε να πέφτει πυκνό έξω από το παράθυρο της κουζίνας, προκαλώντας την οικογένεια να το θαυμάσει. Όλοι πήγαν στο παράθυρο και έβλεπαν μαγεμένοι το όμορφο τοπίο. « Τελικά η ευτυχία βρίσκεται σε απλές καθημερινές στιγμές» είπε ο πατέρας και η οικογένεια χαμογέλασε και πάλι.