(ล่าสุดฉบับแก้ไขครั้งที่ 2) ละหมาดตะรอวีห์ โดย อาริฟีน แสงวิมาน

เอกสารเผยแพร

การละหมาดตะรอวห

คนควาและเรยบเรยงโดย อ. อารฟน แสงวมาน (ผอ. สถาบนอลกดวะฮ)

กรกฎาคม 2555

ละหมาดตะรอวห 1

บทนา

��

�� !�� "#$ �%��&�' �(��)�*+,� ��"-��

�"# $ �.��/ �.�)��0 ��1�'...��

ทกปมกจะมคาถามเกยวกบการละหมาดตะรอวห วา ม 8 รอกอะฮ หรอม 20 รอกอะฮ วาอยางไหนดกวา ผมขอตอบวาประเดนนไมมหลกฐานททานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไดกาหนดรอกอะฮของละหมาดตะรอวหแบบชดเจนเอาไว แตมตวบทหะดษไดระบถงความดงามของการละหมาดตะรอวหในแงของการละหมาดทมความศรทธาเชอในสญญาของอลลอฮพรอมกบมความหวงและมความบรสทธใจตอพระองคนน พระองคกจะอภยโทษบาปทผานพนมาแลวแกเขา

ทานอลบคอรยและมสลม รายงานจากทานอบฮรอยเราะฮ รอฎยลลอฮอนฮ ความวา ทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม กลาววา

�2 !��3 �4�52� �6*�7�8 �6��9�� :�; �.�� 2 ! ��<= ��2 �.�)�*�>

“ผใดทดารง(ละหมาด)ในเดอนรอมะฎอนโดยมความศรทธา(ตอสญญาของอลลอฮ) และมความบรสทธใจ(หรอแสวงหาความเมตตาจากพระองค) เขากจะถกอภยโทษใหจากบาปทลวงผานมาแลว”

ดงนน ประเดนความดงามของการละหมาดตะรอวหมนอยทหวใจของความศรทธาตอสญญาของอลลอฮตะอาลาและมความบรสทธใจตอพระองค และ

2 เอกสารเผยแพรอลกดวะฮ

ไมวาจะละหมาดกรอกอะฮ ทกคนกมเปาหมายเดยวกนกคอเพอแสวงหาความพงพอพระทยของอลลอฮตาอาลา เพราะฉะนนเราจงไมนยมความเลยเถดและคลงไคลในทศนะของตนจนเปนเหตตองตดสนทศนะอน

อลลอฮตะอาลาเทานน เราวอนขอตอพระองคทรงประทานความบรสทธใจแกเราในการรบใชศาสนาของพระองค

อารฟน แสงวมาน

สถาบนอลกดวะฮ


ละหมาดตะรอวหและคานยาม

คาวาอตตะรอวห ( �� @�A� �� 9� ) หมายถง การหยดพก และตามหลกภาษาอาหรบ เปนพหพจนจากคาวา อตตรวหะฮ ( �B��A� �� 9��) ทานอบน มนซรใหความหมายวา การเรยก “อตตรวหะฮ” ( �B��A� �� 9��) ในเดอนรอมะฎอนนน เพราะผททาละหมาดจะทาการหยดพกในทกสรอกอะฮ ... และคาวา อตตะรอวห ( ��@�A� �� 9� ) เปนพหพจนจากคาวา อตตรวหะฮ (�B��A� �� 9��) ซงหมายถง พกหนงครง...”1

หากพจารณาความหมายในเชงภาษา กปรากฏชดแลววาการละหมาดตะรอวหนนมมากกวา 8 รอกอะฮ เพราะการหยดพกหนงครง ( �B��A� �� 9��) หลงจากละหมาด 4 รอกอะฮ หากหยดพก 2 ครง ( ��A� �� 9�� 4�9 ) หลงจากละหมาดมาแลว 8 รอกอะฮ ดงนน การละหมาด 8 รอกอะฮ จงไมเรยกวาละหมาด ( �� A� �� 9��@ ) ในเชงของคานยามละหมาดตะรอวห เนองจากคาวาตะรอวห ( �� @�A� �� 9� ) นน ตองหยดพกหลาย ๆ ครง หรอมากกวาสองครงขนไป

ทานอหมามอนนะวาวยกลาววา “การละหมาดตะรอวห คอการละหมาดยามคาคนของเดอนรอมะฎอน”2

1 อบน มนซร, ลซานลอะหรบ, เลม 1 หนา 615. 2 อนนะวาวย, ชรหศอฮหมสลม, เลม 6 หนา 39.


ผทาการละหมาดตะรอวหคนแรก

ทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม คอบคคลแรกททาการละหมาดตะรอวห อลบคอรยและมสลมรายงาน จากทานอบฮรอยเราะฮ รอฎยลลอฮอนฮ ความวา ทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม กลาววา

�2 !��3 �4�52� �6*�7�8 �6��9�� :�; �.�� 2 ! ��<= ��2 �.�)�*�>

“ผใดทยนขนมา(ละหมาด)ในเดอนรอมะฎอนโดยมความศรทธา(ตอสญญาของอลลอฮ) และแสวงหาการตอบแทน(จากความเมตตาของพระองค) เขากจะถกอภยโทษใหจากบาปทลวงผานมาแลว”3

�2 !�0 �4�52� �6*�7�8 �6��9�� :�; �.�� 2 ��<=! ��2 �.�)�*�> �2 !��3 �B�"�� <�� 6*�7�8 �6��9�� :�; �.�� 2 ! ��<= ��2 �.�)�*�>

“ผใดถอศลอดในเดอนรอมะฎอนโดย มความศรทธา(ตอสญญาของอลลอฮ)และแสวงหาการตอบแทน(จากความเมตตาของ พระองค) เขากจะถกอภยโทษใหจากบาปทลวงผานมาแลวและผใดยนขนมา(ละหมาด)ในคนลยละตลกอดรโดยมความศรทธาและแสวงหาการตอบแทน เขากจะถกอภยโทษใหจากบาปทลวงผานมาแลว”4

3 รายงานโดยบคอรย, หะดษเลขท 36, และมสลม, หะดษเลขท 1266. 4 รายงานโดยบคอรย, หะดษเลขท 37, และมสลม, หะดษเลขท 1268.


ทานอมามอลบคอรย ไดรายงาน จากทานหญงอาอชะฮ รอฎยลลอฮอนฮา ความวา

C4�' �DE�-� �.C"�� $C"0 �.C"�� .��"# �C"- $C"0 F��> GB�"�� H�I ��J�� $C"��I �.�=��"�� KLM�* ��N $C"0 ��2 �B�"��<�� O�P�I K�M� Q�� N �E��9�1� ��2 �B�"��C"�� B�O��CO�� ' �B�� "�I �R��SA ��T��8 �DE�-� �.C"�� $C"0 �.C"�� "#�.��

K�C"- � ��"�I @)�0�' �D��3 ��3 �U�A�'� V�WC�� K��9��Q0 �� H�Q��Q��A ��2 �R ��S�� P��8 �C��8 H�*�' �U��XY �4�' Z��:�= ��P��"# [��> H�I �4�52�

“แทจรงทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไดละหมาดในคาคนหนงทมสยด บรรดาผคนจงไดการละหมาดตามการละหมาดของทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม หลงจากนน ทานรอซลลลอฮไดทาการละหมาดในคนตอไป ผคนจงมากขน หลงจากนนพวกเขาไดทาการละหมาดรวมกนในคนทสามหรอคนทส โดยททานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลมไมไดออกมายงพวกเขา ดงนน เมอถงเวลาซบฮ ทานนบไดกลาววา ฉนไดเหนสงทพวกทานไดกระทาแลว โดยไมมสงใดทมาหามฉนใหออกไปยงพวกทาน นอกจากเสยวา ฉนเกรงวามนจะถกฟรฎเหนอพวกทานตางหาก และเหตการณดงกลาวนนอยในชวงของเดอนรอมะฎอน”5

ทานอลบคอรย ไดรายงานเชนกนวา

5 รายงานโดยอลบคอรย, หะดษเลขท 1129, และมสลม, หะดษเลขท 761.


�# ��)# �� G��)# K�V��<�� . *�' �D��3 �U�1�Y \2 ��# �� C]S�� $^� �� .Q# _B�"�� H�I K�4�52� $��8 K��J�� >��I �M� Q�� La�b� �' ��:9�2�4E�3 Hc"��A �d�1 �� K�.��:Q�� Hc"��A �d�1 �� Hc"��I �.�=�� e�f �� D��<�I ��# H�*�8 g��' �E�� U��1 �(�h�if $�"# jk��3 G�� 4��P�� d�O�2�' . ��N !l# ��T��J�I $�"# �$��' �� Kjm��n ��N �U�1�Y �.�2 _B�"��

Kg��Y�' �M� Q�� 4Eo"��A �� K��T�p��3 �D��3 ��# ��* �B#��)�� K�q�Wf H�9C�� 4E�2�QA �T�Q# �d5�I�' �2 H�9C�� 4E�2E�<A . ��A��A ��Y/ K�d��C"�� 4��n �M� Q�� 4E�2E�<A �.�� '

“จาก อบดรเราะหมาน บตร อบดลกอร เขากลาววา ฉนไดออกไปยงมสยดพรอมกบทานอมร อบน คอฏฏอบ ในเดอนรอมะฎอน ทนใดนนเราพบวาประชาชนไดแยกกนเปนกลมๆ คนหนงละหมาดคนเดยวตามลาพง คนหนงมสองสามคนละหมาดตาม ทานอมรไดกลาวขนวา ถาหากพวกเขารวมกนละหมาดตามคนทอานถกตองเพยงคนเดยวกจะเปนการดยง ตอมาทานอมรกไดรวบรวมผคนใหละหมาดตามอบยย บน กะอบ จากนนฉนไดออกไปพรอมกบทานอมรในอกคนหนง โดยประชาชนกาลงละหมาดตามนกอานของพวกเขา ทานอมรกลาววา “นเปนบดอะฮ (สงทเกดขนมาใหม) ทด” และชวงเวลาทพวกเขานอนกนนน ดกวาชวงเวลาทพวกเขาละหมาด ทานอมรหมายถงชวงเวลาทายคน(นนละหมาดดกวา) แตประชาชนจะละหมาดในชวงแรกของคน”6

6 รายงานโดยอลบคอรย, หะดษเลขท 2010.


จานวนรอกอะฮของละหมาดตะรอวห นกปราชญแหงประชาชาตอสลามทงสะลฟและคอลฟ ลงมต (อจญมาอ)

วา การละหมาดตะรอวหนนม 20 รอกอะฮ ซงเปนทศนะทถกยดถอโดยมซฮบทงส คอ มซฮบหะนะฟย มซฮบทเลองลอของมาลกย มซฮบชาฟอย และมซฮบฮมบาลย และปราชญสะลฟทานอนๆ

ทานอมามอตตรมซย ไดกลาวไวในหนงสอ สนน อตตรมซย วา

�O�n�' �� d�f�' ��"�� $�"# �2 V� �� # ��# rH�"# ��f��; ��2 ��0�' �H�) Q�� $C"0 �.C"�� .��"# �C"- A��X�# _B��n� E�f �D�E�3 �V��ECO��

�s��)�� H��I� X�� D��3 tH��I� X�� W�Pf �n��u�'�U �*��")�� BCP�� 4Eo"��A A��X�# _B��n�

“นกปราชญสวนมาก ไดดาเนนอยกบสงทรายงานจากทานอมรและทานอะล และทานอนๆ จากบรรดาศอฮาบะฮของทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม วา (ละหมาดตะรอวห) ม 20 รอกอะฮ และมนคอทศนะของทานซฟยาน อษเษารย, ทานอบน มบารอก, ทานอมามอชชาฟอย, และทานอมามอชชาฟอยกลาววา เชนน


แหละ ทฉนไดพบทเมองมกกะฮของเรา พวกเขาไดทาการละหมาด 20 รอกอะฮ”7

ทานอหมามอชชาฟอย ไดกลาววา

��T�9�A�'� �BQ�A�� 4�E�2�E�<A j\��9�� K��N��N tm��' H��8 v�4� ��X�# �. *�w�� V� �� # ��# H� � x�� K�.�Q# [��W�n �4�E�2�E�<A �BCP�� 4� ��=�E�A Gy��O��

“และฉนไดเหนพวกเขาเหลานน(ชาวมะดนะฮ)ทนครมะดนะฮ พวกเขาไดทาการละหมาด 39 รอกอะฮ8 และทรกยงสาหรบฉนมากทสดคอ 20 รอกอะฮ เพราะไดรายงานจากทานอมร รอฎยลลอฮอนฮ และเชนดงกลาวนพวกเขาไดละหมาด 20 รอกอะฮทมกกะฮและทาละหมาดวตร 3 รอกอะฮ”9

เหลาศอฮาบะฮทาละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮ

มสายรายงานทศอฮหและมนาหนก ไดยนยนวาเหลาศอฮาบะฮไดทาละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮ และยนยนวาทายทสดแลวละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮเปนอจญมาอของเหลาศอฮาบะฮในสมยของอลคละฟาออรรอชดน 7 อตตรมซย, สนนอตตรมซย, เลม 3, หนา 170. 8 ทา 20 รอกอะฮ แลวเพมอก 16 รอกอะฮ หลงจากนนทาละหมาดวตรอก 3 รอกอะฮ 9 อลมซะนย, มคตะศอร อลมซะนย, หนา 21.


สายรายงานทหนง: ทานอบน อะบ ชยบะฮ ไดรายงานวา

�Q�N �� j��* K �# ��)# �[�"�� K �# z(��]# K �D��3 :U�n��u�' M� Q�� f �4Eo"��A �_N��N A��X�# _B��n� ��=�E��

“ไดเลาให เราทราบโดย อบนนมยร จากอบดลมาลก จากทานอะฏออ (บน อะบรอบาห) เขาไดกลาววา ฉนไดรวาประชาชนทงหลาย(คอเหลาศอฮาบะฮ) ไดทาการละหมาด 23 รอกอะฮ10 พรอมวตร”11

นกรายงานของหะดษน เปนนกรายงานของอลบคอรยและมสลม นอกจากอบดลมาลก บน อะบสไลมาน เขาเปนนกรายงานของทานมสลมเทานน

ทานอะฏออเสยชวตในป ฮ.ศ. 114 หรอ 117 ซงอายของทานประมาณ 100 ป หรอ 90 ป หรอ 88 ป ตามททานอลฮาฟซ อบน หะญร ไดกลาวไวในหนงสอ ตะฮซบ อตตะฮซบของทาน12 ดงนนทานอะฏออจงเกดในชวงแรกๆ ของการเปนคอลฟะฮของทานอมร รอฎยลลอฮอนฮ ในกรณทเราถอวาทานอะฏออมอาย 100 ป ซงทานอะฏออกอยในชวงอายทรเดยงสาและสามารถรบรไดแลว และถาหากเราถอวาทานอะฏออมอาย 88 ป โดยเสยชวต ป ฮ.ศ. 117 หรอ 114 ซงแนนอนวาทานอะฏออจะเกดในป ฮ.ศ. ท 29 หรอ 32 โดยทานอะฏออจะมอาย 7 ปในชวงทายของคอลฟะฮอษมาน รอฎยลลอฮอนฮ หรอในชวงทายของคอลฟะฮอะลย รอฎยลลอฮอนฮ, แตนกปราชญหะดษไดใหนาหนกวา ทานอะฏออ

10 หมายถงละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮ และละหมาดวตรอก 3 รอกอะฮ. 11 อบน อะบ ชยบะฮ, มศอนนฟ อบน อะบชยบะฮ, หะดษเลขท 7688. 12 อบน หะญร, ตะฮซบ อตตะฮซบ, เลม 7, หนา 182.


เกดในขณะททานอษมานเปนคอลฟะฮได 2 ปแลว ดงนนทานอะฏออกจะทาการรายงานหะดษในชวงป ท 913 ของการเปนคอลฟะฮของทานอษมาน, และทานอะฏออมอาย 16 ปในชวงทสนสดยคสมยอลคละฟาออรรอชดน ในป ฮ.ศ. 40 ดงนนทานอะฏออจงเปนผรายงานการละหมาดตะรอวหในยคสมยของอลคละฟาออรรอชดนอยางแนนอนและเดดขาด และศอฮาบะฮในยคนนกยงมมากมาย ซงไมมผใดใหการตาหนการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮดงกลาวเลย14

สายรายงานทสอง: ทานอหมามอลบยฮะกย รอฮมะฮลลอฮ ไดรายงานวา

�# ��A�lA �� B�:��Y �# �m�p� �� A�lA �D��3 :��E�*��n �4�E�2�E�<A $�"# ��T# ��# �� C]S�� H� � x�� .�Q# �H�I ��T& �4�52� �A��X�� _B��n� �D��3 ��E�*��n �4� �{��<A ��|�� E�*��n �4� �iCnE9A $�"# ��T��# �H�I ��T#

�4��O�# �� 4�C:# H� � x�� .�Q# ��2 �� & �!��<��

“จากยะซด บน คศอยฟะฮ จาก อซซาอบ บน ยะซด เขากลาววา พวกเขาไดทาการละหมาดในสมยทานอมร อบน อลคอฏฏอบ รอฎยลลอฮอนฮ ในเดอนรอมะฎอน 20 รอกอะฮ อซซาอบ บน ยะซด กลาวอกวา พวกเขาเหลานนไดทาการอานถง 200 อายะฮ โดย

13 เพราะการรเดยงสาหรอการรบรไดนนอยชวงอายประมาณ 6 ป หรอ 7 ป. 14 มะหมด อะหมด อซซยน, ศอลาตตตะรอวห ฟ ซนนะตนนะบย, หนา 6.


พวกเขาได ทาการ คายนดวยไมเ ทาในสมยของทานอษมาน รอฎยลลอฮอนฮ เนองจากมการยนนาน”15

อาจจะมผทคดคานการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮในปจจบนทพยายามตดสนสายรายงานนวาเปนสายรายงานทฎออฟเพราะม ยะซด บน คศอยฟะฮ เนองจากทานอหมามอะหมดกลาววา “มงกะรลหะดษ” ( ��P�Q�2 �}�A�� ) แตทานอลอษรอม ไดรายงานเชนเดยวกนวา ทานอะหมดไดกลาวถง ยะซด บน คศอยฟะฮวา “เชอถอได” ( ~B�<�N)16 ทานอบนหะญร อลอสกอลานยไดกลาววา ยะซด บน คศอยฟะฮนน “เชอถอได” ( ~B�<�N)17 และทานอบนลกอฏฏอนไดกลาววา “ยะซด บน คศอยฟะฮ เชอถอไดโดยไมมการขดแยงกน” ( E�f �<�N~B �� G%��Y )18

ทานอลฮาฟซ อบน หะญร ไดกลาวรายละเอยดเกยวกบ ยะซด บน คศอยฟะฮ วา

A��A�l �� )# �� B�:��Y tV��Q�P�� 3 �m��Q�A $��8 �q��1 �D��3 �� j��2 ~B�<�N ~B J�� .�<CN ��' �H�I �BA� �� !��N+, ��W�n �E��' j��=��

tH�p�� Q�� G��- g � �E��' G��)�# V��1�� # �H��' u� �u �# ��' �. *�' �D��3 ��P�Q�2 �}�A�� U�"�3 �q�Wf �B��:�"�� T�<�"�]�A ��' $�"# �2 ��A

15 อลบยฮะกย, สนนอลบยฮะกย, เลม 2, หนา 496. ทานอหมามอนนะวาวยไดตดสนศอฮหกบหะดษนไวใน มจญมอของทาน เลม 4, หนา 32. ทานอซซยละอยไดตดสนศอฮหเอาไวใน นศบรรอยะฮ, เลม 2, หนา 154, และทานอบน อลอรอกย ไดตดสนศอฮหไวใน ฏอรห อตตษรบ, เลม 3, หนา 97. 16 อซซะฮะบย, มซาน อลออตะดาล, เลม 7, หนา 250. 17 อบน หะญร อลอสกอลานย, ตกรบ อตตะฮซบ, เลม 2, หนา 327. 18 อบนลกอฏฏอน, บะยานลวะฮม วลอฮาม, เลม 5, หนา 298.


$�"# �.�*��3�' ��}�A�� %��# [��> �(��<�9�-�h�� 2 �.�� 3 �9�� B�:��Y L[��2 �B ��p+,� ��To"�n

“ยะซด บน อบดลลาฮ บน คศอยฟะฮ อลกนดย บางครงเขาพาดพงเชอสายไปยงปของเขา(คอคศอยฟะฮ) ทานอบนมะอน กลาววา ยะซด บน คศอยฟะฮนน “เชอถอไดและเปนหลกฐานได” และทานอะหมดไดรบรองยะซด บน คศอยฟะฮวา “เชอถอได” ในสายรายงานของอลอษรอม และทานอะบหาตม ทานอนนะซาอย และทานอบนสะอด ไดรบรองความ “เชอถอได” ใหกบยาซด บน คศอยฟะฮ เชนกน และทานอบยด อลอาญรรย ไดรายงานจากทานอะบดาวด จากทานอะหมดวา ยะซด บน คศอยฟะฮนน “มงกรหะดษ” ขาพเจา19ขอกลาววา ถอยคา(มงกรหะดษ)ททานอะหมดนามาใชพดน จะใชกบผทรายงานหะดษเดยวเหนอผรายงานรนเดยวกน20 ซงสามารถรสงดงกลาวไดดวยการตรวจสอบสภาพของเขา และทานมาลกและบรรดาปราชญทงหมดไดนา ยะซด บน คศอยฟะฮมาเปนหลกฐานได”21

ดงนน คาพดของทานอะหมดตอ ยะซด บน คศอยฟะฮวา “มงกรหะดษ” นนมใชเปนการตาหนตวผรายงาน ยงกวานนยงมสายรายงานของอลอษรอมระบวาทานอะหมดไดรบรองความเชอถอของยะซด บน คศอยฟะฮ ซงสอดคลองกบ

19 คอทานอบนหะญร. 20 หมายถงชอบทาการรายงานหะดษเดยวทนกรายงานทานอนๆ ไมไดรายงานกน ซงมใชเปนขอตาหนของนกรายงานเสมอไป. 21 อบน หะญร อลอสกอลานย, ฟตหลบารย, เลม 1, หนา 453.


การรบรองความเชอถอของปราชญหะดษทานอนๆ โดยเฉพาะทานอบนลกอฏฏอนไดกลาววา ยะซด บน คศอยฟะฮนน เชอถอไดโดยไมมการขดแยงและทานอบนหะญร กลาววา บรรดาปราชญหะดษทงหมดไดนายะซด บน คศอยฟะฮ มาเปนหลกฐานได เพราะฉะนนการพยายามทจะทาให ยะซด บน คศอยฟะฮ ฎออฟนน ไมถกตองตามหลกการพจารณาหะดษ

สาหรบผทคดคานการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮในปจจบนบางสวนพยายามตดสนสายรายงานของยะซด บน คศอยฟะฮวาเปนหะดษทชาซ(เพยน) เนองจากไปคดแยงกบสายรายงานของ “มฮมมด บน ยซฟ” ทนาเชอถอมากกวานน เราจะนาเสนอชแจงตอไป อนชาอลลอฮ

สายรายงานทสาม: ทานอบดรรอกซาก ไดรายงานวา

#� u� �u �� j��3 �q��; �# G� ��2 �� -�E�A �# �m�p� �� A�lA C4�' ��# \�1 M� Q�� H�I �4�52� $�"# rH��' �� jm��n $�"# j��=

�V�� $�"# g��8 �A��X�# _B��n�

“จากดาวด บน กอยส และทานอนๆ จาก มฮมมด บน ยซฟ จาก อสสาอบ บน ยะซด ความวา แทจรงทานอมรไดรวบรวมประชาชนในเดอนรอมะฎอนใหละหมาดตามอบยยและตะมม อดดารย 21 รอกอะฮ22”23

สายรายงานนมนกรายงานของอลบคอรยและมสลมนอกจากดาวด บน กอยซ เขาเปนนกรายงานของมสลมเทานน และการททานอบดรรอซซากม 22 คอละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮ หลงจากนนละหมาดวตรอก 1 รอกอะฮ. 23 อบดรรอซซาก, มศอนนฟ อบดรรอซซาก, หะดษเลขท 7730.


ความจาเปลยนไปหลงจากตาบอดนน ถอวาไมเปนปญหาแตประการใด เพราะทานอบดรรอซซากไดประพนธหนงสอ อลมศอนนฟของทานกอนทตาจะบอด

และสายรายงานนกไมคานกบสายรายงานของทานมาลก จาก มฮมมด บน ยซฟ อกสายรายงานหนงทรายงานจากทานอซซาอบ บน ยะซด ความวา

�'�2 ��# �� C]S�� H� � x�� .�Q# H��' �� jm��n _��= V�� 4�' �2�E�<A �M� Q"�� V�� X# _B��n�

“ทานอมร รอฎยลลอฮอนฮ ไดสงใชใหอบยย บน กะอบ และตะมม อดดารย ทาการละหมาดนาประชาชน 11 รอกอะฮ”24

เพราะสามารถรวมหรอประสาน (�\��J��) ระหวางสองรายงานนได25 ตามทอหมามอลบยฮะกย ไดกลาววา

��P��A �\��J�� 9A� �� T *��I ��E�*��n �4�E�2�E�<A g�� #��X ��N ��E�*��n �4�E�2�E�<A �A��X�� E�A �4� ��= Gy��O�� x�� "�#�'

“และสามารถทาการรวมประสานระหวางสองรายงานไดเพราะพวกเขาไดเคยละหมาด 11 รอกอะฮ หลงจากนนพวกเขาไดทาการละหมาด 20 รอกอะฮพรอมกบวตรอก 3 รอกอะฮ วลลอฮอะลม”26

แตถาหากเราสมมตวาสองรายงานนคานกน แนนอนวาสายรายงานของมฮมมด บน ยซฟ ทสอดคลองกบนกรายงานทานอนๆ ทระบละหมาดตะรอวห 20 รอก

24 มาลก บน อะนส, อลมวฏเฏาะอ, หะดษเลขท 379. และอลบยฮะกย, สนนอลบยฮะกย, เลม 2, หนา 496. 25 คอสายรายงานของมฮมมด บน ยซฟ ทรายงานทง 11 รอกอะฮและ 21 รอกอะฮ. 26 เรองเดยวกน.


อะฮนน ยอมดกวา เพราะสายรายงานของพวกเขาจะทาใหสายรายงานของมฮมมด บน ยซฟ ทระบละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮเพมนาหนกยงขน

ผ ทกลาววาสองสายรายงานคานกนและใหนาหนกสายรายงานทระบละหมาด 11 รอกอะฮแลวกลาววารายงานทระบ 21 รอกอะฮ27เพยนนน ดวยคากลาวอาง 2 ประการ

1 บรรดานกรายงานละหมาด 11 รอกอะฮจากมฮมมด บน ยซฟนนเชอถอไดมากกวาบรรดานกรายงานละหมาด 21 รอกอะฮซงม ดาวด บน กอยซ ไดรายงานเพยงลาพงคนเดยว และทานอบนมะอน กลาววา ดาวด บน กอยซนน ศอลหลหะดษ ( �@��0 �}�A�� )28 ซงเปนระดบทตากวา ( ~B�<�N) “เชอถอได” อยางมตองสงสย

2 มฮมมด บน ยซฟ เชอถอไดมากกวา ยะซด บน คศอยฟะฮ เพราะทานอบนหะญร อลอสกอลานย ไดกลาวถง มฮมมด บน ยซฟ ไวในหนงสอตกรบ อตตะฮซบวา ( ~B�<�N LU�)�N ) “เชอถอได อกทงมนคง” และกลาวถง ยะซด บน คศอยฟะฮวา ( ~B�<�N) “เชอถอได” เทานน ยงกวานนอหมามอะหมดยงกลาวถง ยะซด บน คศอยฟะฮวา “มงกรหะดษ”29

ชแจงขออางดงกลาว

27 คอละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮ หลงจากนนละหมาดวตรอก 1 รอกอะฮ. 28 ศอลหลหะดษ หมายถง มการรายงานและรบหะดษเปนอยางดโดยไมมขอผดพลาดในการรายงาน. 29 ทบทวนรายละเอยดขอเทจจรงในหนาท 11-22 ทผานมา.


1. การใหนาหนกนนยงไมมความจาเปนหากสามารถรวมประสานกนไดเพราะการรวมประสานกนนนจะขจดความขดแยงออกไป ดงนนถาหากวาทงสองหะดษทขดแยงกนแบบผวเผน แลวเราทาการใหนาหนกกอนการรวมประสานกนระหวางทงสองนน กจะทาใหซนนะฮมากมายตองหายไปดวยการอางวาเปนหะดษเพยน(ซาซ) แตการรวมประสานนนในทนสามารถกระทาไดตามทอหมามอลบยฮะกยไดกลาวไวขางตน30

ทานอหมามอนนะวาวยไดกลาววา

��"9�S�� 4��3 :��f��' :��P��A �\��J�� TQ�� G.�1E�� j@��0 � ��9��I....

“ตวบททขดแยงกนนน ม 2 ประเภท หนง: สามารถรวมประสานกนไดระหวางทงสองดวยหนทางใดหนทางหนงทมความถกตอง กจาเปนตองรวมประสานกน....”31

ดงนนตวบททรายงานโดยมฮมมด บน ยซฟทระบใหละหมาด 11 รอกอะฮนน คอทานอมรไดใชใหกระทาในชวงแรก หลงจากนนพวกเขากทาการละหมาด 21 หรอ 23 รอกอะฮ เพอรวมประสานกนระหวางสองหลกฐานน

ทานอหมามอชชาฟอย ไดกลาววา

�h �m��Q�A �4��O�A�� H��8 �%��9�Y�h� �2 �4��n ��T�� L.�1 �5��A�4�� .�� _��2 K �� *�8 ��"9�S�� 2 �� A Ch�8 ��E�<�� q��;

30 ทบทวนรายละเอยดหนาท 14. 31 อนนะวาวย, ตดรบ อรรอวย, เลม 2 หนา 176.


“และจะไมมการพาดพงสองหะดษใหมการขดแยงกนตราบใดททงสองหะดษนนมหนทางหนงทสามารถไปกนไดพรอมๆ กน แตหะดษทขดแยงกน คอตวบททไปกนไมไดนอกจากอกตวบทหนงตองตกไป”32

ดงนนสายรายงานของมฮมมด บน ยซฟ ทงสองนสามารถรวมประสานและไปกนไดเนองจากเราทาละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮกรวมอยในการทาละหมาด 8 รอกอะฮแลวนนเองโดยไมตองตดสายรายงานใดทงไป ดวยเหตน การทมสายรายงานทศอฮหแตมจานวนนกรายงานนอยกวาหรอมความจานอยกวาไมถกนบวาเปนสายรายงานทเพยนหรอซาซเสมอไป เพราะหะดษชาซนน คอ “หะดษทผทเชอถอไดรายงานขดแยงกบผทเชอถอไดมากกวา (โดยไมสามารถรวมกนได)” แตสายรายงานของมฮมมด บน ยซฟทงสองนไมไดคานกนเนองจากสามารถรวมประสานและเดนไปพรอมกนได

2. คากลาวของพวกเขาทวา ดาวด บน กอยซ แค ศอลหลหะดษ ( �@��0 �}�A��) นน เมออยพรอมกบการถกรบรองความเชอถอตามททานอบนอะบฮาตม ไดกลาวชมเชย ดาวด บน กอยซวา ( �@��0 �}�A�� ~B�<�N ) “เขาหะดษดอกทงเชอถอได”33 ซงไมทาใหความเชอถอตองลดลงไป ยงกวานน ถอยคาทวา ( �@��0 �}�A�� ) ตรงน หมายถงไมมความผดพลาดในการรายงาน ซงเปนการเพมความนาเชอถอ ดวยเหตนทานอบนหะญรจงกลาววา ดาวด บน กอยซนน ( ~d� ��I ~B�<�N) “เชอถอได

32 อชชาฟอย, อรรซาละฮ, หนา 342. 33 อบน อะบ หาตม, อลญรห วตตะอดล, เลม 3, หนา 423.


อกทงประเสรฐ”34 ยงกวานนดาวด บน กอยซ ยงเปนนกรายงานของทานอหมามมสลมอกดวย

3. การอางวา “บรรดานกรายงานจากมฮมมด บน ยซฟนนมมากกวาและเชอถอไดมากกวาดาวด บน กอยซนนทาใหเพมนาหนกถงความถกตองในการรายงานจากมฮมมด บน ยซฟ วา ทานอมร รอฎยลลอฮอนฮ ไดใชใหประชาชนละหมาด 11 รอกอะฮ” แตสงดงกลาวมไดเพมนาหนกในสายรายงานทผานอซซาอบ บน ยะซด35 เพราะมฮมมด บน ยซฟนนกไดรายงานละหมาด 11 รอกอะฮจากอซซาอบ บน ยะซด และมฮมมด บน ยซฟ เองกทาการรายงานละหมาด 21 รอกอะฮจากอซซาอบ บน ยะซด เชนเดยวกน แตสายรายงานแรก36มฮมมด บน ยซฟ ไดรายงานคนเดยวจากทานอซซาอบ บน ยะซด สวนสายรายงานทสอง37นนมฮมมด บน ยซฟกบยะซด บน คศอยฟะฮไดรวมกนจากอซซาอบ บน ยะซด

สรปใหเขาใจงายๆ คอ

• สายรายงานละหมาดตะรอวห 11 รอกอะฮนนม:

1. มฮมมด บน ยซฟ � ถงทานอซซาอบ บน ยะซด

• สายรายงานละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮนนม:

1. มฮมมด บน ยซฟ � ถงทานอซซาอบ บน ยะซด

34 อบน หะญร, ตกรบ อตตะฮซบ, เลม 1, หนา 199. 35 คอไมไดเพมนาหนกสายรายงานของอซซาอบ บน ยะซซ ทรายงานละหมาดตะรอวห 11 รอกอะฮ, ทบทวนสายรายงานดงกลาว หนาท 13. 36 สายรายงานละหมาดตะรอวห 11 รอกอะฮ. 37 สายรายงานละหมาดตะรอวห 21 รอกอะฮ.


2. ยะซด บน คศอยฟะฮ � ถงทานอซซาอบ บน ยะซด

และทงมฮมมด บน ยซฟและยะซด บน คศอยฟะฮนตางกทนอยในสมยของทานอมร รอฎยลลอฮอนฮ หากแมทานจะกลาววา ยะซด บน คศอยฟะฮจะมระดบความนาเชอนอยกวามฮมมด บน ยซฟกตาม แตสายรายงานของยะซด บน คศอยฟะฮทรายงานละหมาด 20 รอกอะฮนนกสามารถมาสนบสนนสายรายงานละหมาด 21 รอกอะฮ38ของมฮมมด บน ยซฟ ดงกลาวจงทาใหสายรายงานละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮมนาหนกยงกวานนเอง

4. สายรายงานของละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮสอดคลองและรวมกนระหวางมฮมมด บน ยซฟกบยะซด บน คศอยฟะฮยงมบรรดาหะดษมรซลอก 3 กระแสมาสนบสนน39 และพรอมกนนนกยงมสายรายงานของทานอะฏออ40ทรายงานสอดคลองกบสายรายงานของมฮมมด บน ยซฟและยะซด บน คศอยฟะฮ ในแงมมทวาการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮไดกระทากนในยคสมยอลคละฟาออรรอชดน

5. สวนการอางวา “สายรายงานหนงของมฮมมด บน ยซฟนน ‘ทานอมรไดสงใชใหละหมาด 11 รอกอะฮ’ สวนสายรายงานของยะซด บน คศอยฟะฮนนระบเพยงวา ‘พวกเขาไดทาการละหมาด 23 รอกอะฮในสมยทานอมร’ ซงเปนเพยงแคการยอมรบของทานอมรเทานน แตการสงใชใหกระทายอมมนาหนกมากกวาการยอมรบ” นน ขอชแจงวา สายรายงานของมฮมมด บน ยซฟนนมไดบอกถงวาบรรดาศอฮาบะฮไดกระทาตามคาสงของทานอมร แตรายงานของยะซด บน 38 คอละหมาด 20 รอกอะฮและหลงจากนนละหมาดวตรอก 1 รอกอะฮ. 39 ด หนาหนาท 20-23. 40 ทบทวนหนาท 8.


คศอยฟะฮ บอกถงการกระทาของเหลาศอฮาบะฮและการยอมรบของทานอมรทมตอพวกเขา ดงนนสายรายงานของยะซด บน คศอยฟะฮ ไดบอกถงการอจญมาอ ( �a��1��) ของเหลาศอฮาบะฮมากมายทอยนครมะดนะฮในการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮ ฉะนนการอจญมาอของศอฮาบะฮพรอมกบการยอมรบของทานอมรนนยอมมนาหนกยงกวาการททานอมรออกคาสงใชเพยงอยางเดยว

และเมอเราพจารณาสายรายงานของมฮมมด บน ยซฟ อกกระแสหนงทระบวา “ทานอมรไดรวบรวมประชาชนในเดอนรอมะฎอนใหละหมาดตามอบยยและตะมม อดดารย 21 รอกอะฮ”41 เราจะพบวา ทานอมรไดสงใชใหละหมาด 20 รอกอะฮโดยนยแลว เนองจากเปนไปไดอยางไรททานอมรไดทาการรวบรวมประชาชนทงหลายใหละหมาด 20 รอกอะฮโดยททานไมไดสงใชพวกเขา ดงนนสายรายงานทระบวาใหละหมาด 20 รอกอะฮนนยอมมนาหนกยงกวา

บรรดาสายรายงานทมรซล

นอกเหนอจากบรรดาสายรายงานทง 3 ทเชอมตอกบยคสมยของทานอมรและยคสมยของอลคละฟาออรรอชดนทกลาวมาขางตนแลว กยงมสายรายงานจากตาบอนอก 3 ทานทไมทนสมยของทานอมร ไดยนยนวาการละหมาดตะรอวหในสมยของทานอมรนนม 20 รอกอะฮ

อนง ตาบอนนนเมอไดรายงานหะดษถงทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ถอวาการรายงานของเขาเปนหะดษมรซลทถกยอมรบไดและนามาเปน

41 ทบทวนหนาท 13.


หลกฐานไดตามทศนะของทานอหมามมาลก ทานอหมามอะบหะนฟะฮ และทานอหมามอะหมด ซงเปนทศนะทตางกบทานอหมามอชชาฟอย และถาหากตาบอนไดรายงานหะดษถงทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม โดยไมอางถงศอฮาบะฮ42 พรอมกบมหะดษสายรายงานอนอกทเชอมถงทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม แนนอนวาสายรายงานทเชอมถงทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม กจะมนาหนกยงขนเปนทวคณ

สายรายงานทหนง: ทานอบนอะบชยบะฮ ไดรายงานวา

�Q�N �� )# �� K �# j�� K �# ��)# �lA�l�� Kj\��I�� D��3 :�4��n �H��' �� jm��n Hc"��A �M� Q�� H�I �4�52� �BQA�� #A��X

_B��n� ��=E�A Gy��O��

“ไดเลาใหเราทราบ โดยหมยด บน อบดรเราะหมาน, จากหะซน(บน ศอลห), จากอบดลอะซซ บน รฟยอ เขาไดกลาววา ทานอบยยไดนาละหมาดประชาชนในเดอนรอมะฎอนทนครมะดนะฮ 20 รอกอะฮและทาละหมาดวตรอก 3 รอกอะฮ”43

สายรายงานน เปนนกรายงานของอลบคอรยและมสลม นอกจากอลหะซน เปนนกรายงานของมสลมเทานน

แตผทมทศนะวาสายรายงานละหมาด 20 รอกอะฮฎออฟอางวา สายรายงานนฎออฟ 2 ประการดวยกน คอ หนง: หะดษนมรซลเพราะอบดลอะซซ

42 การรายงานแบบนเรยกวา หะดษมรซล เพราะระหวางตาบอนกบทานนะบยนนไดตกศอฮาบะฮไป. 43 อบน อะบ ชยบะฮ, มศอนนฟ อบน อะบ ชยบะฮ, หะดษเลขท 7684.


บน รฟยอ ไมทนพบกบทานอมร และสอง: สายรายงานนขดแยง(มคอลฟะฮ)กบสายรายงานละหมาด 11 รอกอะฮ

ขอชแจง

การทสายรายงานมรซลถกตดสนวาฎออฟนน กตอเมอนามนมาอางเปนหลกฐานเพยงลาพง แตความจรงแลว การนาสายรายงานมรซลนมาอางเปนหลกฐานกเพยงเพอนามาสนบสนนสายรายงานของยะซด บน คศอยฟะฮเทานนเอง และหะดษมรซลนนสามารถทจะทาใหมนาหนกกบสายงานอนไดตามทศนะของปราชญหะดษทมทศนะวาหะดษมรซลนนฎออฟ ทานอหมามอบนศอลาห ไดกลาววา

* � H��I� X�� H� � x�� .�Q# �H�I �2�d��-� �� 9�� :�. *�' �d)�<�A �T�Q�2 �d-�� V�WC�� +(�1 �q�E��* _��Q��2 �W�n [�� E�� .�<�I� ~d-��2 ��Y/ �.�"-��'

�2 �WY�' ��"�� # ��; �D�1�� H�� 9�� D +,�

“ทานอหมามอชชาฟอย รอฎยลลอฮอนฮ ไดกลาวระบเกยวกบบรรดาหะดษมรซลของตาบอนไววา แทจรงจะถกตอบรบ(ทาใหมนาหนก)กบหะดษมรซลทมอกสายรายงานหนงแบบเดยวกนทอางองไปยงทานนะบย(มาสนบสนน) และเชนเดยวกน หากมหะดษมรซลสายรายงานอนทไมใชสายรายงานของตาบอนคนแรกไดรายงานสอดคลองกน”44

สายรายงานทสอง: ทานอบนอะบชยบะฮ ไดรายงานวา

44 อบนศอลาห, มกอดดมะฮ อบน ศอลาห, หนา 20.


�Q�N �� L\��n K �# G[��2 �� j�*�' K �# $��A �� G��- K C4�' ��# �� C]S�� 2�' _��1� Hc"��A ��T�� A��X�# _B��n�

“วะกอไดเลาใหเราทราบ จากมาลก บน อะนส จากยะหยา บน สะอด ความวา แทจรงทานอมร บน อลคอฏฏอบ ไดใชใหชายคนหนงนาละหมาดพวกเขา 20 รอกอะฮ”45

สายรายงานหะดษน เปนนกรายงานของอลบคอรยและมสลม และการนาสายรายงานมรซลนมาอางองโดยมหลกการและเหตผลเดยวกบสายรายงานทหนง

สายรายงานทสาม: ทานอหมามมาลก ไดรายงานวา

�# �A�lA �� 4�2 �� . *�' �D��3 �4��n �M� Q�� 4E�2E�<A H�I �4�2b ��# �� C]S�� H�I �4�52� Gy��"�O�� A��X�# _B��n�

“จากยะซด บน รมาน แทจรงเขาไดกลาววา ประชาชนในสมยทานอมร อบน อล คอฏฏอบไดละหมาดในเดอนรอมะฎอน 23 รอกอะฮ”46

ยะซด บน รมาน เปนนกรายงานหะดษของอลบคอรยและมสลม

ดงนนบรรดาสายรายงานมรซลทงสามน เมอนามารวมประสานและสนบสนนตอกน กจะทาใหมนาหนก และเหมาะสมทจะนามาสนบสนนใหมนาหนกยงขนกบสายรายงานทศอฮหของมฮมมด บน ยซฟ และยะซด บน คศอยฟะฮทรายงานวาการละหมาดตะรอวหม 20 รอกอะฮในสมยของทานอมร

45 อบน อะบ ชยบะฮ, มศอนนฟ อบน อะบ ชยบะฮ, หะดษเลขท 7682. 46 มาลก บน อะนส, อลมวฏเฏาะอ, เลม 1, หนา 115.


รอฎยลลอฮอนฮ และการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮนน เปนอจญมาอ(มต)ของศอฮาบะฮทมความเสถยรและมนคงในทสดและมการปฏบตกนตอเนองหลงจากนน

วเคราะหสายรายงานละหมาด 8 รอกอะฮ

สายรายงานของทานญาบร: ทานอบน คซยมะฮ ไดรายงานวา

#� $��# �� BA��1 �# j��1 �� )# �� D��3 :$C"0 �Q�� -��D�E x�� $C"0 x�� .��"# �C"- �H�I �4�52� �4��N GF��n� ��=�E��

“จากทานอซา บน ญารยะฮ จากทานญาบร บน อบดลลาฮ เขากลาววา ทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไดละหมาดกบพวกเราในเดอนรอมะฎอน 8 รอกอะฮและทาวตร”47

หะดษนฎออฟ เพราะมนกรายงานชอ อซา บน ญารยะฮ ซงบรรดาปราชญหะดษหลายทานกลาววาเขานนฎออฟ48 ทานอะบดาวด และทานอนนะซาอยกลาววา อซา บน ญารยะฮนน “หะดษเขาถกทง” ( �s� ��92 �}�A�� )49 ทานอบนอะดย กลาววา “บรรดาหะดษทงหมดของ อซา บน ญารยะฮนน ไมถกรกษาไว(คอมหะดษทรายงานขดกบผทเชอถอไดมากกวา)”50 ทานอบนมะอน

47 รายงานโดยอบน คซยมะฮ, ศอฮห อบน คซยมะฮ, เลม 2, หนา 138. 48 ด อซซะฮะบย, มซานลออตดาล, เลม 5, หนา 374-375. อลอกอยลย, อฎฎอะฟาอ, เลม 3, หนา 383. 49 อนนะซาอย, อฎฎอะฟาอ วล มตรกน, เลม 1, หนา 216. อบน อลเญาซย, อฎฎอะฟาอ วล มตรกน, เลม 2, หนา 238. อลมซซย, ตะฮซบ อลกะมาล, เลม 22, หนา 589. 50 อบน อะดย, อลกามล ฟ ฎอะฟาอ อรรญาล, เลม 5, หนา 249.


กลาววา “ณ ท อซา บน ญารยะฮ มหะดษมงกรมาก(คอทรายงานเพยงลาพงคนเดยวหรอมหะดษทรายงานขดแยงกบผอน)”51

สายรายงานจากทานหญงอาอชะฮ รอฎยลลอฮอนฮา: ผทกลาววาละหมาดตะรอวหม 8 รอกอะฮนน เพราะอางหลกฐานจากหะดษทานหญงอาอชะฮทวา

�2 �4��n �DE�-� �.C"�� $"0 �� .�"# �"- ��A�lA H�I �4�52� �h H�I �q��; $�"# g��8 ��X# _B��n� : Hc"��A �'�6�� I �D�w��= �# �T�Q��

K �T��E�� N Hc"��A �6��' ��I �D�w��= �# �T�Q�� K �T��E�� N Hc"��A K�_N��N �U��3 �BX�p�# $^� �� TQ# �U�"�<�I : �A �DE�-� �.C"�� !�Q=�' �d�)�3 �4�' ��=E�= �D��3 : �A �BX�p�# C4�8 $Q��# �4�2�Q= �h �!�QA H�)�"�3

“จากทานหญงอาอชะฮ รอฎยลลอฮอนฮา กลาววา ทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไมเคยละหมาดในเดอนรอมะฎอนหรออนจากเดอนรอมะฎอนมากกวา 11 รอกอะฮ ทานละหมาด 4 รอกอะฮ และทานไมตองถามถงวามนสวยงามและยาวนานแคไหน แลวทานกละหมาดอก 4 และทานไมตองถามถงวามนสวยงามและยาวนานแคไหน แลวหลงจากนนทานกละหมาดอก 3 ทานหญงอาอชะฮเลาวา ฉนไดกลาวถามวา โอรอซลลลอฮ ทานจะนอนกอนละหมาดวตรหรอไม? ทานนบกลาววา โออาอชะฮ แทจรงสองดวงตาของฉนนนหลบแตจตใจของฉนไมหลบ”52

51 อซซะฮะบย, อลกาชฟ, เลม 2, หนา 109. 52 รายงานโดยบคอรย, หะดษเลขท 1096, และมสลม, หะดษเลขท 738.


ทานชยค อบดลฆอฟร อลมะลบารย ไดกลาววา “ผทนาหะดษบทนไปอางเปนหลกฐานวาละหมาดตะรอวหม 8 หรอ 11 รอกอะฮนน เปนการอางหลกฐานทใชไมได เพราะเปาหมายของหะดษนมใชละหมาดตะรอวห ดงทถอยคาของหะดษระบวา ( H�I �4�52� �h H�I �q��; ) “ไมเคยละหมาดในรอมะฎอนหรออนจากรอมะฎอน...” เพราะละหมาดตะรอวหเปนละหมาดททาเฉพาะในเดอนรอมะฎอน สวนละหมาดททาทงในเดอนรอมะฎอนและอนจากเดอนรอมะฎอนนน มใชละหมาดตะรอวหอยางแนนอน เพราะถาหากหะดษนกลาวถงละหมาดตะรอวห กสามารถทาละหมาดตะรอวหไดในเดอนอนจากรอมะฎอนเชนกน แตไมมมสลมคนใดเคยกระทามนเลยจวบจนถงปจจบนนและไมมปราชญมจญตะฮดทานใดกลาววาละหมาดตะรอวหม 8 รอกอะฮดวยการอางหลกฐานจากหะดษน...แตปราชญสวนใหญของเรากลาววา เปาหมายของหะดษน คอละหมาดวตรทเปนซนนะฮเนนยาใหกระทาในทกคน ซงละหมาดวตรทสมบรณทสดม 11 รอกอะฮ”53

ทานอหมามอนนะซาอยเองก ไดกลาวบทวาดวยเรอง “จานวนเทาไหรของการละหมาดวตร” ดวยการรายงานหะดษของทานหญงอาอชะฮ รอฎยลลอฮอนฮาเชนกน54

ทานอลฮาฟซ อบน หะญร อลฮยตะมย กลาวเกยวกบละหมาดวตรวา

�'�q��O�n g��8 ��X# _B��n� ��)S�"�� : 9�� .��"# �# �BX�p�# $�f ��"�#�' �.�� 2 f��;� ]�2 �4��n �D�E�-� �� $C"0 x�� .��"# �C"- ��A�lA �$�I

�4�52� �h �$�I �q��; $�"# g��8 ��X# _B��n� [ $T9�*�8

53 อบดลฆอฟฟาร อลอลมะลบารย, ศอลาตตตะรอวห มชรอยะตฮา วะ อะดะดฮา, หนา 27-28. 54 รายงานโดยอนนะซาอย, หะดษเลขท 1697.


“ละหมาดวตรมากสดม 11 รอกอะฮเพราะมหะดษอลบคอรยและมสลม รายงานจากทานหญงอาอชะฮ ซงทานนางรถงสภาพของทานนะบยดกวาผอน ความวา "ทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไมเคยเพมในเดอนรอมะฎอนและอนจากรอมะฎอนมากกวาไป 11 รอกอะฮ”55

ทานอลคอฏบ อชชรบนย กลาววา

�'�q��O�n g��8 ��X# _B��n� ��)�Y+�� B�� :�T�Q�2 �2 �4��n �D�E�-� �� $C"0 x�� .��"# �C"- ��A�lA �$�I �4�52� �h �q��; $�"# g��8

��X# _B��n�

“มากสดของละหมาดวตร ม 11 รอกอะฮ เพราะมบรรดาหะดษทศอฮหยนยน สวนหนงคอ “ทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไมเพมในเดอนรอมะฎอนและอนจากรอมะฎอน มากไปกวา 11 รอกอะฮ”56

ทานอมามอลบยญรย กลาววา

�q��O�n�' g��8 ��X# _B��n� oD��A $�"# [��> ��)�Y+,� �B�� )S�n �BX�p�# :�2 �4��n �D�E�-� �� $C"0 x�� .��"# �C"- ��A�lA �$�I �4�52� �h �q��; $�"# g��8 ��X# _B��n�

55 อบน หะญร อลฮยตะมย, ตะหฟะตลมหตาจญ, เลม 1, หนา 375. 56 อลคอฏบ อชชรบนย, มฆนลมหตาจญ, เลม 1, หนา 415.


“มากสดของละหมาดวตร ม 11 รอกอะฮ และสงทบงชถงสงดงกลาว คอบรรดาหะดษศอฮห เชน หะดษของทานหญงอาอชะฮ ความวา "ทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไมเพมในเดอนรอมะฎอนและอนจากรอมะฎอน มากไปกวา 11 รอกอะฮ”57

ทานอหมามอนนะซาอย ไดกลาวรายงานหะดษเกยวกบวธการทาละหมาดวตร 11 รอกอะฮของทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม อกเชนกนวา

�# ��b �� $�I� �' C4�' ��- �� !�X�f �� j��2�# � �� 4�' !��3 �Q��"# �*�)�Y�' �. *�' $=�' �� jM� )# �.��w��I �# ��=� �DE�-� �.C"�� $C"0 �.C"�� .��"# �C"- �D��3 ��' [o��u�' � �' ��' [�|�)*�' ��"�#�w�� d�f�' �Z��w�� =�E�� DE�-� �.C"�� $C"0 �.C"�� .��"# �C"- �U�"�3 �2 �D��3 �BX�p�# �f�Q��=�w�I �Q��C"��I �T��"#

�Q�"Yu �f�Q��w��I �U�"�<�I H�Q��|�)�*�' �# ��=� �DE�-� �.C"�� $C"0 �.C"�� .��"# �C"- �U��3 � Q�n t��* �.�� .�n�E�- �q�E�T�� .�O��)��I �.C"�� l# Cd1 �2 +(�&

�4�' �.�O��)A ��2 �d��C"�� s E�9��I �w E9A ��N Hc"��A \��= GF��n� �� <A �T��I �C��8 H�I �BQ�2�CO�� I .C"�� q��n�WA E�#��A ��N �QA��T �� c"��A ��N Hc"��A �B��-� 9�� "�J��I ��I .C"�� q��n�WA E�#��A ��N ��c"��A �6��"��= �Q��A ��N Hc"��A ��9��n� E�f L��1 [�"�9�I g��8 ��X# _B��n� �A

HQ��

57 อลบยญรย, หาชยะฮอลบยญรย, เลม 1, หนา 441.


“รายงานจากทานซรอเราะฮ บน เอาฟา ความวา แทจรงทานสะอด บน ฮชาม บน อามรนน ในขณะทเขาไดมาหาพวกเรา เขาไดเลาใหพวกเราฟงวา เขาไดพบกบทานอบนอบบาส แลวถามเรองละหมาดวตร ทานอบนอบบาสกลาววา พงทราบเถด ฉนจะบอกใหทานทราบถงบคคลทรดทสดในผนแผนดนนเกยวเรองการละหมาด วตรของทานนะบยจะเอาไหม? เขาตอบวา เอาครบ ทานอบนอบบาส กลาววา เขาคอ อาอชะฮ ดงนน ฉน(คอสะอด บน ฮชาม) ถามวา โอมารดาแหงศรทธาชน ทานโปรดบอกใหฉนทราบเกยวกบการละหมาดวตรของทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลมดวยเถด ทานนางจงกลาววา เราไดตระเตรยมไมถฟนซวากใหแกทานรอซลลลอฮและตระเตรยมนาเพอใชอาบนาละหมาด แลวอลลอฮกทรงใหทานรอซลลลอฮตนตามทพระองคทรงประสงคใหตนขนมาในยามคาคน ดงนน ทานรอซลลลอฮจงถฟนดวยไมซวากและอาบนาละหมาด หลงจากนนทานไดทาการละหมาด 9 รอกอะฮ โดยไมนง(พก)ในระหวางนนเลย นอกจากรอกอะฮท 8 ทานไดนงทาการสรรเสรญอลลอฮ ทาการซกรลลอฮ และขอดอาอ หลงจากนนทานไดใหสลามหนงครงจนทาใหเราไดยน หลงจากใหสะลาม ทานไดละหมาดรอกอะฮท 9 โดยทานงและหลงจากนนทานไดทาละหมาดอก 2 รอกอะฮ ดงนน สงดงกลาวจงเปน 11 รอกอะฮ โอลกนอยเอย”58

ทานอหมามอนนะวาวย รอฮมะฮลลอฮ ไดกลาววา

58 รายงานโดยอนนะซาอย, หะดษเลขท 1612.


�q��O�n�� g��8 ��X# _B��n� �� F � �BX�p�# H� � x�� T�Q# C4�� H�) Q�� HC"0 x�� .��"# �C"- �4��n Hc"��A �2 �d��"�� g��8 ��X# _B��n� ��=�E�A �T��I G��E��

“มากสดของละหมาดวตร ม 11 รอกอะฮ เพราะมหะดษททานหญงอาอชะฮ รอฎยลลอฮอนฮา ไดรายงานวา แทจรงทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม นน ทานไดละหมาดยามคาคน 11 รอกอะฮ โดยทาเปนจานวนคดวยหนงรอกอะฮ”59

ดงนนผทนาหะดษของทานหญงอาอชะฮมาเปนหลกฐานละหมาดตะรอวห 11 รอกอะฮนน มใชเปนหลกฐานของละหมาดตะรอวหโดยตรงททาเฉพาะเดอนรอมะฎอนและทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม กมไดบอกวาเปนละหมาดตะรอวห แตการนามาเปนหลกฐานละหมาดตะรอวห 11 รอกอะฮนน เปนเพยงแคทศนะทผานความเขาใจหรอการอจญตฮาดเทานนเอง ซงการอจญตฮาดนนยอมมผดและมถก เราจะฟนธงไมไดวาฉนละหมาดตะรอวห 11 รอกอะฮเพราะทาตามทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม เพราะการอจญมาอของศอฮาบะฮในการทาละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮนน ยอมมความชดเจนและมนาหนกมากกวาในการกาหนดจานวนรอกอะฮของละหมาดตะรอวห

และถาหากสายรายงานของทานหญงอาอชะฮกลาวถงละหมาดตะรอวหจรง แนนอนวาทานหญงอาอชะฮจะไมนงเฉยในขณะทศอฮาบะฮทาการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮเนองจากไปขดแยงกบละหมาดตะรอวหของทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม

59 อนนะวาวย, มจญมอ, เลม 4, หนา 11.


อหมามอลบคอรยกบหะดษละหมาด 11 รอกอะฮ

อาจจะมผทกลาววา หะดษทานหญงอาอชะฮนนเกยวกบเรองละหมาดตะรอวห เพราะทานอหมามอลบคอรยไดนาไปไวในบททวาดวยเรองการละหมาดตะรอวห คาตอบคอ ทานชยคอบดลฆอฟฟาร อลมะลบารย ไดกลาววา “บางทเปาหมายททานอลบคอรยไดนาหะดษของทานหญงอาอชะฮไปไวในบทเรองละหมาดตะรอวหเพอยนยนวาทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไมไดทาละหมาดตะรอวหอกหลงจากททานเกรงวาจะเปนฟรฎเหนอประชาชาตของทาน หลงจากนนทานอลบคอรยกนาหะดษของทานหญงอาอชะฮทวา “ทานรอซลลลอฮศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไมเคยละหมาดในเดอนรอมะฎอนหรออนจากเดอนรอมะฎอนมากกวา 11 รอกอะฮ” ซงหะดษนเกยวกบละหมาดวตรไมใชละหมาดตะรอวห กลาวคอ ทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไดทาการละหมาด วตร 11 รอกอะฮทงในเดอนรอมะฎอนและอนจากเดอนรอมะฎอน60

หากมผกลาววา แมจะเปนละหมาดวตรกตาม แตหากทาในเดอนรอมะฎอนเรยกวาตะรอวหหรอกยามรอมะฎอน แตทวาการกลาวเชนน จะทาใหละหมาดวตรมสองชอ คอในเดอนรอมะฎอนเรยกวาตะรอวห สวนเดอนอนเรยกวาวตร และหากเปนเชนนนจรง แนนอนวาการละหมาดวตรในเดอนรอมะฎอนดวยการเหนยตเปนละหมาดตะรอวห กถอวาใชได?! ซงเปนหลกการทไมมปราชญมจญตะฮดทานใดกลาวไวเชนน

60 อบดลฆอฟฟาร อลอลมะลบารย, ศอลาตตตะรอวห มชรอยะตฮา วะ อะดะดฮา, หนา 29-30.


และสงทมาตอกยาวาสายรายงานของทานหญงอาอชะฮวาอยในเรองละหมาดวตรนน คอทานอลฮาฟซ อบน หะญร ไดนาหะดษของทานหญงอาอชะฮดงกลาวไปไวในหนงสอบลฆลมะรอมของทาน ในหมวดหะดษทเกยวกบเรองละหมาดวตร61

ทานอบนกดามะฮ ไดกลาวไวในหนงสอ อลมฆนย วา “รายงานถงทานอมามอะลย รอฎยลลอฮอนฮวา ทานไดใชใหคนหนงทาการนาละหมาดผคนทงหลาย ในเดอนรอมะฎอน 20 รอกอะฮ ดงกลาวนถอวาเสมอนกบเปนการอจญมาอ (มตของศอฮาบะฮ)” ทานอบนกดามะฮกลาวอกวา “สงทบรรดาศอฮาบะฮของทานรอซลลลอฮไดกระทานน ยอมดกวา และเหมาะสมยงกวาสาหรบการเจรญรอยตาม และไดมรายงานวา แทจรง ทานอะลย รอฎยลลอฮอนฮ ไดเดนผานมสยดตางๆ ซงในมสยดเหลานน ม(การจด)ตะเกยงในเดอนรอมะฎอน ดงนน ทานอะลย รอฎยลลอฮอนฮ กลาววา ขออลลอฮโปรดทรงใหรศมสวางแกกบรของทานอมร เหมอนกบกบทพระองคทรงใหแสงสวางกบบรรดามสยดของเรา”62

และมสยดหะรอมทมกกะฮและมะดนะฮ กทาการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮตงแตอดตจวบจนถงปจจบนน เพราะปฏบตตามแนวทางของทานคอลฟะฮอมร คอลฟะฮอษมาน คอลฟะฮอะลย และการอจญมาอ (มต) จากการกระทาของบรรดาศอฮาบะฮ

ทศนะปราชญอสสะละฟศศอลห

61 ด อบน หะญร อลอสกอลานย, บลฆลมะรอม, หนา 44. 62 อบน กดามะฮ, อลมฆนย, เลม 2, หนา 167.


มซฮบของปราชญอสสะละฟศศอลหสวนใหญมความเหนพรองกนวาการละหมาดตะรอวหนนม 20 รอกอะฮ

มซฮบหะนะฟย

ทาน อซซะรอคซย ไดกลาวเกยวกบเรองละหมาดตะรอวหวา “ละหมาดตะรอวหนนม 20 รอกอะฮ โดยไมรวมละหมาดวตรตามทศนะของเรา และทานอหมามมาลก รอฮมะฮลลอฮ กลาววา สนตในละหมาดตะรอวหนนม 36 รอกอะฮ”63

ทานอลลามะฮ อบนอาบดน กลาววา “การละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮนนเปนทศนะของนกปราชญสวนใหญ และบรรดาผคนทงทศตะวนออกและทศตะวนตกไดยดถอปฏบต”64

มซฮบมาลกย

ทศนะทเลองลอของมซฮบมาลกยนน สอดคลองกบทศนะของนกปราชญสวนใหญ ทานอลลามะฮ อดดรดรกลาววา “การละหมาดตะรอวหในเดอนรอมะฎอนนน ม 20 รอกอะฮ หลงละหมาดอชาอ โดยใหสลามทกๆ สองรอกอะฮ”65

ทานอบนรชด ไดกลาววา “ทานอหมามมาลก ไดเลอกเฟนหนงจากสองทศนะของทาน(วาละหมาดตะรอวหม 20 รอกอะฮ) ทานอะบหะนฟะฮ ทานอช

63 อซซะรอคชย, อลมบซฏ, เลม 2, หนา 144. 64 อบน อาบดน, ฮาชยะฮ อบน อาบดน, เลม 2, หนา 46. 65 อดดรดร, อชชรหศศอฆร ตพมพพรอมกบ ฮาชยะฮอศศอวย, เลม 1, หนา 404.


ชาฟอย ทานอะหมด และทานดาวด วาละหมาดตะรอวหม 20 รอกอะฮ โดยไมรวมวตร”66

ทานอลลามะฮอนนฟรอวย ไดกลาวถงความมนาหนกของทศนะนกปราชญสวนมากและกลาวถงอกทศนะหนงของทานอหมามาลกวา “อสสะละฟศศอลห ซงพวกเขาคอบรรดาศอฮาบะฮ รอฎยลลอฮอนฮม ไดทาการละหมาดในเดอนรอมะฎอน ในสมยของคอลฟะฮอมร อบน คอฏฏอบ รอฎยลลอฮอนฮ และดวยคาสงใชของทานใหมสยดตางๆ ละหมาด 20 รอกอะฮ และยงเปนทศนะทเลอกเฟนแลวของทานอหมามอบหะนฟะฮ อหมามอชชาฟอย อหมามอะหมด และปจจบนไดยดถอปฏบตบนทศนะนตามเมองตางๆ ทวไป...หลงจากนนสะลฟในยคตอมา คอ สมยของทานอมร บน อบดลอะซซ ไดทาการละหมาดภายหลงจากนน 36 รอกอะฮ กอนละหมาดวตร ... และทศนะนทานอมามมาลกไดเลอกเฟนไว ซงระบไวในหนงสออลมเดาวะนะฮ และทานมาลกนบวาเปนสงทด และชาวมะดนะฮ(ในสมยนน)ไดปฏบตกน และสวนหนงจากผตามอหมามมาลกไดใหนาหนกทศนะแรกททานอมร อบน คอฏฏอบไดรวบรวมผคนทงหลายทาการละหมาด 20 รอกอะฮเพราะวามการปฏบตกนอยางตอเนองตามเมองตาง ๆ”67

มซฮบอชชาฟอย

ทานอมามอนนะวย กลาววา “มซฮบของเราคอ การละหมาดตะรอวหม 20 รอกอะฮ 10 สลามโดยไมรวมวตร และดงกลาวนนม 5 การหยดพก และหนง

66 อบน รชด, บดายะตลมจญตะฮด, เลม 1, หนา 210. 67 อนนฟรอวย, อลฟะวากฮ อลดะวานย, เลม 1, หนา 317 – 318.


การหยดพกแตละครงม 4 รอกอะฮ ดวย 2 สลาม นคอมซฮบของเรา และทศนะน ยงเปนทศนะของทานอบหะนฟะฮและสานศษยของทาน ทศนะของอมามอะหมด ทศนะของอะบดาวด และทานอน ๆ”68

ทานชยคลอสลาม อบนหะญร อลฮยตะมย กลาววา “การละหมาดตะรอวหตามทศนะของเราทอนจากชาวมะดนะฮนน ม 20 รอกอะฮดงทไดนามาปฏบตกนในสมยของทานอมร รอฎยลลอฮอนฮ เนองจากทานอมรมความเหนวาสมควรรวมผคนใหละหมาดตามอหมามคนเดยวกน ดงนนบรรดาศอฮาบะฮจงมความเหนพรองกบทานอมร และพวกเขาไดทาการละหมาดวตรหลงจากนน 3 รอกอะฮ และเคลดลบในการทาละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮนน คอละหมาดรอวาตบทมอกกะดะฮ69อนจากเดอนรอมะฎอนม 10 รอกอะฮ ดงนนจงเพมอก 1 เทา ในเดอนรอมะฎอน เพราะเปนเดอนแหงความขยนหมนเพยร และอนญาตใหชาวมะดนะฮเทานนทาการละหมาด 36 รอกอะฮเพราะอย ใกล(กบร)ทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม เพอเปนการชดเชยแกพวกเขาดวยการเพมอก 16 รอกอะฮตอการฏอวาฟของชาวมกกะฮเจดรอบในสครง โดยชวงระหวางทกการพกหนงครงนนจะฏอวาฟเจดรอบ70”71

68 อนนะวาวย, มจญมอ, เลม 3 หนา 527. 69 ละหมาดสนตกอนและหลงละหมาดฟรฎททานนะบยเนนกระทาเปนพเศษ. 70 คอเสรจจากรอกอะฮท 1-4 ฏอวาฟครงหนงเจดรอบ, รอกอะฮท 4-8 ฏอวาฟครงทสองเจดรอบ, รอกอะฮท 8-12 ฏอวาฟครงทสามเจดรอบ, รอกอะฮท 12-16 ฏอวาฟครงทสเจดรอบ, สวนรอกอะฮท 16-20 นนไมมฏอวาฟเพราะเสรจสนจากตะรอวห ดงนนชาวมะดนะฮจงเพมจาก 20 รอกอะฮมาอก 16 รอกอะฮ คอเอารอกอะฮท 20-24 แทนจากการพกเพอการฏอวาฟของชาวมกกะฮครงทหนง, รอกอะฮท 24-28 แทนจากการฏอวาฟของชาวมกกะฮครงทสอง, รอกอะฮท 28-32 แทนจากการฏอวาฟของชาวมกกะฮครงสาม, และรอกอะฮท 32-36 แทนจากการฏอวาฟของชาวมกกะฮครงส – วลลอฮอะลม. 71 อบน หะญร อลฮยตะมย, ตหฟะตลมหตาจญ, เลม 2, หนา 240–241.


ทานอมามอรรอมล กลาววา "ละหมาดตะรอวหม 20 รอกอะฮ 10 สลาม ในทก ๆ คนของเดอนรอมะฎอนเพราะมรายงานวา บรรดาศอฮาบะฮไดทาการละหมาดในสมยของทานอมรในเดอนรอมะฎอน 20 รอกอะฮ และอกสายรายงานหนงของทานอหมามมาลกในหนงสออลมวฏเฏาะอ ระบวา 23 รอกอะฮ ซงทานอมามอลบยฮะกยไดรวม 2 รายงานนวา พวกเขาไดทาละหมาดวตรอก 3 รอกอะฮ”72

มซฮบฮมบาลย

ทาน อลลามะฮ อบนกดามะฮ อลมกอดดซย กลาววา “ทศนะทถกเลอกเฟนตามทศนะของทานอะบอบดลลาฮ(คออมามอะหมด) - รอฮมะฮลลอฮ - เกยวกบละหมาดตะรอวหนน ม 20 รอกอะฮ และดวยกบทศนะนเปคากลาวของทานอษเษารย ทานอบหะนฟะฮ ทานอชชาฟอย และทานมาลกกลาววา ม 36 รอกอะฮ เพราะหยบยกหลกการทวามนเปนเรองทปฏบตกนมากอนหนานนและทานไดยดการกระทาของชาวมะดนะฮ”73

ทาน อบนตยมยะฮกลาววา “บรรดาอลามาอไดขดแยงกนเกยวกบจานวนละหมาดในเดอนรอมะฎอน เพราะแทจรงไดรบการยนยนวาอบยย บน กะอบ ไดทาการละหมาดนาผคนทงหลาย 20 รอกอะฮในการละหมาดกยามรอมะฎอน(ละหมาดตะรอวห) ดงนน มนกปราชญมากมายเหนวา สงดงกลาวนนคอซนนะฮ

72 อรรอมลย, นฮายะตลมหตาจญ, เลม 2 หนา 128. 73 อบน กดามะฮ, อลมฆนย, เลม 1 หนา 406.


เพราะไดมการกระทาขนทามกลางเหลามฮาญรนและอลอนศอร โดยไมมผใดใหการตาหนคดคานเลย”74

ทาน ศาสตราจารย ชยค อะลย ญมอะฮ มฟตแหงประเทศอยปต ไดกลาวสรปไววา “เรามความเหนวา สงทบรรดานกปราชญชนนา บรรดาปวงปราชญและมซฮบของนตศาสตรอสลามทงหลาย ตงแตยคสมยทผานมา ทงยคสะลฟและคอลฟ ทงทศตะวนออกจวบจนทศตะวนตกนน มทศนะวา การละหมาดตะรอวหม 20 รอกอะฮ ซงเปนซนนะฮทสงเสรมใหกระทาเปนอยางยง แตไมถงขนวาญบ ดงนน ผใดทละทง กจะไมไดรบผลการตอบแทนทยงใหญ และผใดทเพมมากกวา 20 รอกอะฮยอมไมเปนโทษอนใด และผใดททาละหมาดนอยกวา 20 รอกอะฮกไมเปนโทษอนใด นอกจากสงดงกลาวนนจะถกนบวาเปนเพยงแค กยามลลยล(ละหมาดยามคาคน)เทานน ไมใชเปนการละหมาดตะรอวหทกลาวมาแลวขางตน วลลอฮตะอาลาอะอลา วะอะอลม”75

ดงนนการละหมาดตะรอวหนนถกเจาะจงเฉพาะในเดอนรอมะฎอน มรากฐานจากซนนะฮของทานนะบย แตรปแบบวธการเปนของทานอมร รอฎยลลอฮอนฮ หมายความวา ประชาชาตอสลามไดดาเนนตามสงททานอมร รอฎยลลอฮอนฮ และอจญมาอของเหลาศอฮาบะฮ ไดวางหลกการไวในการรวมผคนใหทาการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮในทกคนของเดอนรอมะฎอน โดยมทานอบยยเปนอมามนาละหมาด และทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไดสงใชใหยดมนแนวทางของอลคละฟาออรรอชดนความวา

74 อบน ตยมยะฮ, อลฟะตาวาอลกบรอ, เลม 2 หนา 249. 75 อะลย ญมอะฮ, อลบะยาน ลมา ยชฆล อลอซฮาน, หนา 270.


2� ��A ��P�Q�2 �V�� g��I _�I��9�Y�� _��O�n ��P��"��I �H�9 Q�� B Q�- �(��:�"�S�� A��&� �� A��T�� Et5# �T��"# �W�1�E Q��

“ผใดจากพวกทานมชวตหลงจากฉน แลวตอไปเขาจะไดเหนความขดแยงมากมาย ดงนนจาเปนบนพวกทานตองดารงไว ดวยซนนะฮของฉน และแนวทางของบรรดาคอลฟะฮผทรงธรรมทเปนผไดรบทางนา พวกเขาจงกดแนวทางนนดวยฟนกราม”76

ฉะนน การละหมาดตะรอวหทมรากฐานจากซนนะฮนะบยและมรปแบบวธการละหมาด 20 รอกอะฮของทานอมร รอฎยลลอฮอนฮและอลคลาฟาออรรอชดน กคอการตามซนนะฮของทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลมอยางแทจรงนนเอง

x�� $��= $�"�#�' ��"�#�'

76 รายงานโดยอบนมาญะฮ, สนนอบนมาญะฮ, เลม 1, หนา 57.

Documents

(ล่าสุดฉบับแก้ไขครั้งที่ 2) ละหมาดตะรอวีห์ โดย อาริฟีน แสงวิมาน