32
Ευρυτανία Ευρυτανία Διμηνιαίο περιοδικό ποικίλης ύλης • Τεύχος 2 • Δεκέμβριος 2010 - Ιανουάριος 2011 Μ. Μαυρογένους 31 • 172 36 Υμηττός Πάνος Τζελέπης Το Ευρυτανικό πνεύμα στη μοντέρνα αρχιτεκτονική Οδοιπορικό Οδοιπορικό στον ιστορικό Κλειτσό Συνέντευξη Συνέντευξη Φώτης Κουλαρμάνης Φώτης Κουλαρμάνης Όλη η επικαιρότητα Όλη η επικαιρότητα της Ευρυτανίας της Ευρυτανίας

Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Στο 2ο τεύχος του περιοδικού «Ευρυτανία»: Πάνος Τζελέπης: το ευρυτανικό πνεύμα στη μοντέρνα αρχιτεκτονική / Οδοιπορικό στον ιστορικό Κλειτσό / Συνέντευξη: Φώτης Κουλαρμάνης / και όλη η επικαιρότητα της Ευρυτανίας!

Citation preview

Page 1: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

ΕυρυτανίαΕυρυτανίαΔιμηνιαίο περιοδικό ποικίλης ύλης • Τεύχος 2 • Δεκέμβριος 2010 - Ιανουάριος 2011

Μ. Μαυρογένους 31 • 172 36 Υμηττός

Πάνος Τζελέπης

Το Ευρυτανικό πνεύμα στη μοντέρνα αρχιτεκτονική

Οδοιπορικό Οδοιπορικό

στον ιστορικό

Κλειτσό

ΣυνέντευξηΣυνέντευξηΦώτης ΚουλαρμάνηςΦώτης Κουλαρμάνης

Όλη η επικαιρότητα Όλη η επικαιρότητα

της Ευρυτανίαςτης Ευρυτανίας

Page 2: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

ΠεριεχόμεναΣτο εξώφυλλο:

Το σχέδιο στο πάνω μέρος

της σελίδας είναι σκίτσο

ενός σοκακιού της Σαντορί-

νης απο τον Φουρνιώτη αρ-

χιτέκτονα Πάνο Τζελέπη και

το βιβλίο του Λαϊκή Ελληνι-

κή Αρχιτεκτονική που πρω-

τοεκδόθηκε το 1952 στο Πα-

ρίσι.

Το σχέδιο στο κάτω μέρος

της σελίδας προέρχεται απο

ανέκδοτη ακουαρέλα του ιδί-

ου και απεικονίζει μικρά σπί-

τια της Μυκόνου.

Διμηνιαίο περιοδικό

ποικίλης ύλης

•••

Ετήσιες ΣυνδρομέςIδιωτών: 15 € •

Δήμων, Kοινοτήτων: 50 € • Σωματείων, Eνώσεων, Συλλόγων: 35 € •

Oργανισμών, Tραπεζών, Iδρυμάτων: 65 € •Eξωτερικού: 50 $ H.Π.A. •

•••Aριθμός Λογαριασμού

Aγροτικής Tράπεζας:

024 01 00675253

•••Tα ενυπόγραφα κείμενα

δεν εκφράζουν οπωσδήποτε την «Ε», ούτε τη δεσμεύουν.

•••

Περιοδικό «Ευρυτανία»:Ενημέρωση χωρίς ακρότητες

Iδιοκτήτης - Eκδότης- Διευθυντής:

Νικόλαος Δ. Zαγανιάρης

•••Σύμβουλος Έκδοσης:

Eλένη Δ. Zαγανιάρη

•••

Πρώτη Έκδοση:Δημήτρης Ν. Ζαγανιάρης

•••M. Mαυρογένους 31

172 36 YμηττόςΤηλ.-Fax : 210 97 35 297

Κινητό: 6936 194 623 / 6936 555 272•••

email: [email protected]@nzpublications.gr

Editorial 3Γεγονότα 5

Συνέντευξη: Φώτης Κουλαρμάνης 16Οδοιπορικό στον Κλειτσό 21

Διαδίκτυο 30

Εξώφυλλα ευρυτανικού τύπου 15

Αφιέρωμα: Πάνος Τζελέπης 26

ΕυρυτανίαΕυρυτανία

Page 3: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

33EυρυτανίαEυρυτανία

Το 2010 μας αποχαιρέτησε αλλά θα μείνει στο

μυαλό μας ως μια, αν μη τι άλλο, διδακτική χρονιά.

Μια χρονιά που πολλά από αυτά που θεωρούνταν

δεδομένα ανετράπησαν και πολλές προτεραιότητες

άλλαξαν ή σταμάτησαν πλέον να αποτελούν προτε-

ραιότητες.

Η χώρα μας, συνηθισμένη τις τελευταίες δεκαε-

τίες να αιωρείται στο τεχνητό συννεφάκι της πλα-

στής οικονομικής ευμάρειας και της αλόγιστης σπα-

τάλης, συνέχισε να αδιαφορεί για το μέλλον χωρίς

να δίνει σημασία στο τι συνέβαινε στον υπόλοιπο

κόσμο και την οικονομική κρίση που ήδη είχε εμφα-

νίσει τα αποτελέσματά της στην καθημερινότητα

των Αμερικανών αλλά και των Ευρωπαίων εταίρων

της. Ο Νεοέλληνας ζούσε το δικό του όνειρο που εκ-

πληρωνόταν στα πανάκριβα αυτοκίνητα/τεθωρακι-

σμένα και στο άφθονο πλαστικό χρήμα.

Αυτή η φούσκα έσπασε με εκκωφαντικό θόρυβο

και μας μετέφερε σε ένα σκηνικό όπου η ανασφά-

λεια για το μέλλον και η απώλεια εμπιστοσύνης

στον διπλανό μας κυριαρχεί.

Το σκηνικό, που μοιάζει εφιαλτικό, είναι η πραγ-

ματικότητα η οποία γίνεται ακόμα πιο αμείλικτη αν

περιμένεις τη σωτηρία από τα γρανάζια του κομμα-

τικού φανατισμού.

Καθοριστικό και απόλυτο ρόλο στη διαμόρφωση

των σημερινών συνθηκών έπαιξαν τα περισσότερα

μέσα μαζικής ενημέρωσης που φρόντιζαν να μας

κοιμίζουν ύπνο γλυκό και βαθύ. Τα κατευθυνόμενα

άρθρα έγιναν κανόνας και ο κόσμος, εθισμένος σε

αυτά, άρχισε να τα επιζητά. Πλέον θεωρείται βαρε-

τή η δημοσιογραφία της καταγραφής των γεγονό-

των που αφήνει τα συμπεράσματα στον αναγνώστη

βοηθώντας τον να αναπτύξει κριτική σκέψη. Αυτό

που «πουλάει» είναι η άποψη. Η έτοιμη άποψη-μα-

σημένη τροφή που θα μας κάνει να σκεφτόμαστε

όλο και λιγότερο.

Η παντοδυναμία των μέσων επέβαλλε συγκεκρι-

μένους ανθρώπους που διαμόρφωσαν αντιλήψεις

κάνοντας επίδειξη ενός χυδαίου συνδυασμού αλα-

ζονείας και αφέλειας. Αλαζονεία λόγω του ύφους

«παντογνώστη» που διαθέτουν και αφέλειας γιατί

δεν κατανοούν ή αδιαφορούν, μπροστά στα συμφέ-

ροντα, για τις συνέπειες από τις κοινωνικές ανισορ-

ροπίες που δημιουργούν.

Θεωρώ δεδομένο πως για τη σημερινή παραμόρ-

φωση του κοινωνικού ιστού οι δημοσιογράφοι

έπαιξαν σημαντικότατο ρόλο. Ο διπλανός μας είναι

ένας εν δυνάμει κλέφτης και απατεώνας. Το αξίωμα

«αθώος μέχρι αποδείξεως του εναντίου» αντιστρά-

φηκε και πλησίασε το αμερικανικό -παρμένο από

την εποχή των σερίφηδων - «ένοχος μέχρι αποδεί-

ξεως του εναντίου».

«Προσέξτε τους συγγενείς σας γιατί θα σας καρ-

φώσουν στον ΣΔΟΕ» ήταν ο τίτλος ενός ρεπορτάζ

τις προάλλες, που αντιπροσωπεύει απολύτως τη φι-

λοσοφία των περισσότερων μέσων. Διαίρει και βα-

σίλευε, όλοι θέλουν να μας φάνε τα λεφτά και ο κα-

θένας για τον εαυτό του. Το απόλυτο εργαλείο έκ-

φρασης των γενικεύσεων και των προκαταλήψεων

που σε κάνει να φεύγεις για τη δουλειά σου κάθε

πρωί με το μαχαίρι στα δόντια έτοιμος να τσακω-

θείς με το διπλανό σου που βρέθηκε στο δρόμο σου

μόνο και μόνο για να σε αδικήσει.

Πέρα από την αποτελεσματικότητα του συγκεκρι-

μένου συστήματος θα πρέπει να τονίσουμε και τη

μαζικότητά του. Δημοσιογράφοι δουλεύουν σε τρία

και τέσσερα μεγάλα μέσα του ίδιου μεγαλοεκδότη

που επεκτείνονται από τις παραδοσιακές εφημερί-

δες μέχρι το διαδίκτυο και το ραδιόφωνο. Έτσι οι

απόψεις των συγκεκριμένων μας βομβαρδίζουν

πανταχόθεν και εμείς καταλήγουμε να εμπιστευό-

μαστε τυφλά την ενημέρωσή μας σε αυτούς. Αυ-

τούς που έτσι κι αλλιώς τους βλέπουμε και τους

ακούμε πιο συχνά απ’ότι επικοινωνούμε με φίλους

ή συγγενείς μας.

Και από υποκρισία; Άλλο τίποτα. Για παράδειγμα

τα εορταστικά ένθετα των κυριακάτικων εφημερί-

δων. Τρία-τέσσερα άρθρα αφιερωμένα στην οικο-

νομική κρίση της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και όλων

όσων βρίσκονται στη λαιμητόμο των χρηματοπι-

στωτικών οίκων. Στο ενδιάμεσο προτάσεις για δώρα

στους συγγενείς και αγαπημένους μας. Ρολόι τεσ-

σάρων χιλιάδων ευρώ, βραχιόλι δέκα χιλιάδων και

ούτω καθεξής.

Ας δεχτούμε ότι χρειάζονται τις διαφημίσεις για

να μπορούν να εκδίδονται τα έντυπα. Το γιατί οι με-

γαλοεκδότες, παρά τα τεράστια έσοδά τους, απο-

λύουν κατά το δοκούν δεκάδες υπαλλήλους θα μας

το απαντήσει κανείς;

Page 4: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

Αυτό το είδος της δημοσιογραφίας βεβαίως δε

φύτρωσε μόνο του. Κάλυψε κάποιες ανάγκες που

δημιουργήθηκαν στο αναγνωστικό και τηλεοπτικό

κοινό από το σύγχρονο τρόπο ζωής. Γρήγορο ρεπορ-

τάζ, ενημέρωση στα πεταχτά μιας και δεν υπάρχει

χρόνος για χάσιμο και καταιγίδα υπερπληροφόρη-

σης γιατί ο άνθρωπος του 21ου αιώνα είναι καταδι-

κασμένος και ευλογημένος να γνωρίζει ποιος κέρδι-

σε ένα αγγλικό show με ταλέντα τραγουδιστές αλλά

να μη γνωρίζει πως λέγεται ο δήμαρχος της πόλης

του.

Σε συνδυασμό με την πρόσφατη επισήμανση του

κενού που υπάρχει στις πολιτικές προσωπικότητες –

όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και παγκοσμίως- κατα-

λήξαμε στο ότι ο πολίτης κουράστηκε από τους τε-

χνοκράτες και τις χιλιάδες επιτροπές που αποφασί-

ζουν γι’αυτόν χωρίς αυτόν.

Ξεχνάμε όμως ότι αυτούς τους τεχνοκράτες των

τελευταίων δεκαετιών ο πολίτης τους ψήφισε ακρι-

βώς γι’αυτόν το λόγο. Δε θέλει να ασχολείται με

ασήμαντες λεπτομέρειες και δεν έχει χρόνο να δια-

βάζει τα ψιλά γράμματα. Αν τα διάβαζε άλλωστε δεν

θα καταχρεωνόταν στις τράπεζες και στις πιστωτικές

κάρτες.

Όπως και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, έτσι και η

πολιτική είναι καθρέφτης της κοινωνίας. Αν το είδω-

λο είναι βρώμικο ο καθρέφτης δεν μπορεί να δείξει

κάτι διαφορετικό. Αν οι πολίτες πρώτα σκέφτονται

πως θα αποφύγουν τις υποχρεώσεις τους, το ίδιο θα

κάνουν και οι πολιτικοί αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό

επειδή ακριβώς και τα μέσα αυτοεξυπηρέτησης που

διαθέτουν είναι περισσότερα.

Μια ξεχωριστή ανάλυση των ζητημάτων αυτών

έχει πάντοτε ενδιαφέρον και θα επιχειρείται συχνά

μέσα απο αυτή τη στήλη, τα συμπέρασμα των ανα-

λύσεων αυτών όμως θα στερούνται ουσιαστικής εγ-

κυρότητας. Θα στερούνται εγκυρότητας γιατί ακρι-

βώς τα όρια του φαύλου κύκλου της κατασκευασμέ-

νης άποψης και της ειλικρινούς βούλησης έχουν θο-

λώσει επικίνδυνα.

Τελικά ο πολίτης αποφασίζει ή απλά επικυρώνει

τις σειρές των αποφάσεων που έχουν πάρει άλλοι

αρκετό καιρό πριν; Τι είδους πολιτικούς θέλει; Λαο-

πλάνους που χαμογελούν και υπόσχονται ή βαρε-

τούς και ανέκφραστους χαρτογιακάδες που κοιτούν

προβληματισμένοι τους ισολογισμούς; Και τέλος

πάντων τι είδους ενημέρωση θέλει; Κάποιον που

προσπαθεί να μαντέψει τις νέες μόδες και να δια-

μορφώσει την αντίληψη του αναγνώστη-τηλεθεατή

στη λογική του χαϊδέματος των αυτιών ή κάποιον

που προσπαθεί να καυτηριάσει τη γενικότερη στρε-

βλότητα ανεξαρτήτως κομματικής ταυτότητας και

κοινωνικής θέσης;

Υποθέτω η απάντηση συνοψίζεται σε μια παλαιά

και διαχρονική αρχή της εμπορικής επιστήμης. Γρή-

γορο, φθηνό, καλό. Διαλέξτε δύο από τα τρία. Αν εί-

ναι γρήγορο και φθηνό δεν μπορεί να είναι καλό. Αν

είναι γρήγορο και καλό δεν μπορεί να είναι φθηνό.

Και αν είναι φθηνό και καλό δεν μπορεί να είναι γρή-

γορο. Δύο από τα τρία. Διαλέξτε.

Η “Ευρυτανία” στην πόρτα σας!

Αν θέλετε το περιοδικό μας να φτάνειστο σπίτι σας κάθε δύο μήνες μπορείτενα γραφτείτε συνδρομητές.

Ενημερώστε μας ή καταθέστε τη συν-δρομή σας στην Αγροτική Τράπεζα στολογαριασμό 024 01 00675253.

Αναλυτικά οι τιμές και οι τρόποι επι-κοινωνίας με το περιοδικό μας στη σελί-δα 2.

Μην ξεχνάτε ότι η «Ευρυτανία» χρει-άζεται τη συνδρομή σας.

Μπορείτε να προμηθεύεστε τηνΜπορείτε να προμηθεύεστε την

«Ευρυτανία» και από το κατά«Ευρυτανία» και από το κατά--

στημα δίσκων «Λιοτρόπιο»,στημα δίσκων «Λιοτρόπιο»,

στην οδό στην οδό Θεμιστοκλέους 35Θεμιστοκλέους 35 , που, που

βρίσκεται στο κέντρο της Αθήβρίσκεται στο κέντρο της Αθή--

νας αλλά και από το Σύνδεσμονας αλλά και από το Σύνδεσμο

Γυναικών Ευρυτανίας στο ΠνευΓυναικών Ευρυτανίας στο Πνευ--

ματικό Κέντρο Βύρωνα, Κύπρουματικό Κέντρο Βύρωνα, Κύπρου

και Ιθώμης 1, κάθε Κυριακή απόκαι Ιθώμης 1, κάθε Κυριακή από

τις 18.30 εώς τις 21.00.τις 18.30 εώς τις 21.00.

44 EυρυτανίαEυρυτανία

Page 5: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

Η ΠανευρυτανικήΈνωση, συνεχίζοντας τηνπλουσιότατη εκδοτικήτης δραστηριότητα τωντελευταίων ετών, εξέ-δωσε πρόσφατα σ’ένανκαλαίσθητο τόμο ταπρακτικά της Ημερίδας– Συνεδρίου, που πραγ-ματοποιήθηκε στη Γρα-νίτσα την 1η Αυγούστου2009 με πρωτοβουλίατης και σε συνεργασίαμε το Δήμο Γρανίτσας,τη Νομαρχιακή Αυτοδι-οίκηση Ευρυτανίας, τηνΑδελφότητα Γρανιτσιω-τών «Ο ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΜΙ-ΧΑΗΛ» και τους άλλουςτοπικούς πολιτιστικούςφορείς.

Ο τόμος, που έχει τοντίτλο «Γρανίτσα: Πολιτι-στική Πρωτεύουσα τηςΔυτικής Ευρυτανίας»,στις 312 σελίδες του πε-ριλαμβάνει:

- Πρόλογο του πρώηνΝομάρχη Ευρυτανίας κ.Κώστα Κοντογεώργου(σελ. 13-14).

- Εισαγωγή του Προ-έδρου της Πανευρυτανι-κής Ένωσης κ. Κ. Α. Πα-παδόπουλου (σελ. 15-16).

- Προσφωνήσεις καιχαιρετισμούς των επισή-μων (σελ. 17-42).

- Είκοσι τρεις (23) ει-σηγήσεις και παρεμβά-σεις, που αποτελούν καιτο κύριο μέρος του έρ-γου (σελ. 43-294).

- Σχόλια Μέσων Μαζι-κής Επικοινωνίας (295-301).

- Ευρετήριο ΚύριωνΟνομάτων (302-310).

Όπως, επισημαίνεταιστον πρόλογο του Νο-μάρχη Ευρυτανίας κ.Κώστα Κοντογεώργου,«Η Γρανίτσα είναι ένααπό τα μοναδικά κομμά-τια της Ευρυτανίας πουγια πολλά πολλά χρόνιαπροσέφερε άξια παιδιάτης στην πνευματικήζωή της χώρας μας. Χα-ρακτηρίστηκε ως η πολι-τιστική πρωτεύουσα τηςΔυτικής Ευρυτανίας. Δενείναι υπερβολικό. Ανσκεφθούμε πως έναςΣτέφανος Γρανίτσας καιένας Ζαχαρίας Παπαν-τωνίου έλκουν την κατα-γωγή τους από το χωριόαυτό, πολύ εύκολα επα-ληθεύεται η προηγού-μενη κρίση. Και δεν εί-ναι οι μόνοι. Πλήθος άλ-λοι, που το έργο τουςαναλύεται στις εισηγή-σεις της Ημερίδας -Συνε-δρίου θα έλεγα- προσε-πικυρώνουν την πνευ-ματική και πολιτιστικήιδιαιτερότητα της Γρανί-τσας…».

Ο παραπάνω τόμοςεκδόθηκε με τη χορηγίατης Νομαρχιακής Αυτο-διοίκησης και οι ενδια-φερόμενοι μπορούν νατον αναζητήσουν απότην Πανευρυτανική Ένω-ση (τηλ.: 210 3240001,210 6920004 και 6977366813) και την Αδελ-φότητα Γρανιτσιωτών«Ο ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΜΙ-Χ Α Η Λ » ( τ η λ . : 2 1 0

7656600, 6948 809016). Εξάλλου η πολύ δρα-

στήρια Ένωση προσέθε-σε πρόσφατα ένα ακόμηβιβλίο στην πλούσια βι-βλιογραφία της.

Πρόκειται για έναν μι-κρό τόμο που περιλαμ-βάνει εκατό (100) επι-λεγμένα άρθρα τουγνωστού Ευρυτάνα συν-ταξιούχου δασκάλου καιεν ενεργεία δημοσιο-γράφου κ. Κώστα ΗλίαΜήτσιου, δημοσιευμένακατά καιρούς σε διάφο-ρα περιοδικά και εφημε-ρίδες της Ευρυτανίας.Τα άρθρα αυτά είναιεπιλεγμένα από τον ίδιοτον συγγραφέα καιέχουν ποικίλο ευρυτανι-κό ενδιαφέρον (περι-βάλλον, θρησκεία, ιστο-ρία, παράδοση, απόδη-

μοι συμπατριώτες μας,πολιτιστικά δρώμενατου τόπου μας κ.ά.) ενώη Ένωση τα χαρακτηρί-ζει διδακτικά θεωρών-τας την έκδοσή τους τι-μή και υποχρέωση.

Όπως αναφέρει στονπρόλογό της, στο βιβλίοαυτό ο κ. Κώστας Ηλ.Μήτσιος «… Ως Δάσκα-λος έδωσε ό,τι καλλίτε-ρο μπορούσε να δώσειστους μαθητές του,στους γονείς τους, αλλάκαι στο ευρύτερο κοινω-νικό περιβάλλον, όπουκι αν υπηρέτησε. Ως δη-μοσιογράφος συνεχίζεινα μας διδάσκει με κεί-μενά του γραμμένα μεγνώση και, κυρίως, γε-μάτα αγάπη για τη γενέ-θλια γη. Κείμενα εύχυ-μα, ξεπεταγμένα από τοπερίσσευμα της καρδιάςτου, τεκμηριωμένα καιδιανθισμένα με προσεγ-μένο λόγο και γλαφυρόύφος, κείμενα γεμάταζωντάνια κι εκφραστικήλιτότητα».

Το βιβλίο μετρά 132σελίδες και περιλαμβά-νει εκατό (100) άρθραμε ευρυτανικό ενδιαφέ-ρον, με τίτλους όπως:«Με το βλέμμα στην Ευ-ρυτανία», «25ετής θεο-φιλής Ποιμαντορία τουσεβ. Μητροπολίτη Καρ-πενησίου κ.κ. Νικολά-ου», «Η Ευρυτανία επί-κεντρο παγκόσμιου εν-διαφέροντος» και πολ-λούς ακόμη.

ΔΥΟ ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ

ΠΑΝΕΥΡΥΤΑΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

55EυρυτανίαEυρυτανία

Page 6: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

66 EυρυτανίαEυρυτανία

Η καρδιά της Ευρυτανίας βρέ-θηκε να χτυπάει για μια ακόμαφορά στο κέντρο της Αθήνας στηνΑκαδημία Αθηνών στις 12 Δεκεμ-βρίου 2010. Παρά τις δυσκολίεςτης ημέρας (απεργία όλων τωνΜέσων Μαζικής Μεταφοράς,τσουχτερό κρύο) εκατοντάδεςσυμπατριώτες μας ανταποκρίθη-καν στη σχετική πρόσκληση τηςΠανευρυτανικής Ένωσης και τουΚέντρου Έρευνας της ΕλληνικήςΛαογραφίας της Ακαδημίας Αθη-νών και προσήλθαν στο κεντρικόκτήριο της Ακαδημίας για να πα-ρακολουθήσουν τις εργασίες του«Συμποσίου Ζαχαρίας Παπαντω-νίου».

Το «Συμπόσιο Ζαχαρίας Πα-παντωνίου» είχε ενταχθεί από τοΚέντρο Έρευνας της ΕλληνικήςΛαογραφίας της Ακαδημίας Αθη-νών στο Πρόγραμμα του 4ημέρουΔιεθνούς Επιστημονικού Συνεδρί-ου, που πραγματοποιήθηκε από8-12 Δεκεμβρίου 2010 και είχε ωςθέμα του: «Λαϊκός Πολιτισμός καιΈντεχνος Λόγος (Ποίηση – Πεζο-γραφία – Θέατρο)», ύστερα απόσχετικό γραπτό αίτημα της Πα-νευρυτανικής Ένωσης από τονπερασμένο Φεβρουάριο προς τηνΑκαδημία Αθηνών.

Οι εργασίες του Συμποσίου άρ-χισαν στις 09.30 το πρωί της 12-12-2010 στην ανατολική πτέρυγατης Ακαδημίας με χαιρετισμούςαπό τον Πρόεδρο της Πανευρυτα-νικής Ένωσης κ. Κώστα Αντ. Πα-παδόπουλο και την Δ/ντρια τουΚέντρου Έρευνας της ΕλληνικήςΛαογραφίας της Ακαδημίας Αθη-νών κ. Αικατερίνη Πολυμέρου -Καμηλάκη. Το προεδρείο της α΄συνεδρίασης αποτελούσαν οικ.κ.: Παναγιώτης Καμηλάκης,Γιάννης Καραχρήστος και ΚώσταςΠαπαδόπουλος.

Ο κ. Κώστας Παπαδόπουλοςκατά το χαιρετισμό του, αφού

εξέφρασε της ευχαριστίες και τασυγχαρητήρια του Δ.Σ. της Πα-νευρυτανικής Ένωσης προς τοΚ.Ε.Ε.Λ. της Ακαδημίας Αθηνώνγια τη διοργάνωση του σημαντι-κού Συνεδρίου για το Λαϊκό Πολι-τισμό και τον Έντεχνο Λόγο, αλλάκαι για την ένταξη σε αυτό τουΣυμποσίου για τον Ζαχαρία Πα-παντωνίου, τόνισε, μεταξύ άλ-λων, πως «…αυτό ήταν οφειλόμε-νο προς τον μεγάλο αυτόν Ευρυ-τάνα ποιητή, πεζογράφο, δημο-σιογράφο, χρονογράφο, θεατρικόσυγγραφέα, κριτικό θεάτρου, αι-σθητικό, εικαστικό, στοχαστή καιπαιδαγωγό, τον μεγάλο «πρίγκι-πα του λόγου», κατά τον εύστοχοχαρακτηρισμό του ΑκαδημαϊκούΓ. Σωτηρίου». Στη συνέχεια ανέ-φερε επιγραμματικά τις εκδηλώ-σεις της Πανευρυτανικής με τηνευκαιρία του «Έτους Ζαχαρία Πα-παντωνίου».

Η Δ/ντρια του Κέντρου Έρευναςτης Ελληνικής Λαογραφίας τηςΑκαδημίας Αθηνών κ. ΑικατερίνηΠολυμέρου – Καμηλάκη στη συ-νέχεια, αφού χαιρέτησε το Συμ-πόσιο και αναφέρθηκε στη μεγά-λη επιτυχία του 4ήμερου Συνε-

δρίου, καθώς και των παράλλη-λων εκδηλώσεων των ημερών αυ-τών, ανέπτυξε με γλαφυρότητατην πολύ ενδιαφέρουσα και εμ-περιστατωμένη εισήγησή της πουείχε ως θέμα: «Ζαχαρίας Παπαν-τωνίου: Από τα ψηλά βουνά στηνΑκαδημία Αθηνών». Ακολούθη-σαν οι εισηγήσεις των κ. κ. Κλεο-μένη Κουτσούκη με θέμα «Ο κοι-νωνικός στοχασμός του ΖαχαρίαΠαπαντωνίου», Φωτεινής Κερα-μάρη με θέμα «Οι πολιτικές ιδέεςτου Ζαχαρία Παπαντωνίου», Μι-χάλη Σταφυλά με θέμα «Ο Ζαχα-ρίας Παπαντωνίου και το Συμ-βούλιο Καλαισθησίας Αθηνών»και Νίκου Ζωρογιαννίδη με θέμα«Η σάτιρα στο έργο του ΖαχαρίαΠαπαντωνίου». Όλοι τους ενθου-σίασαν για την πληρότητα των ει-σηγήσεών τους και καταχειρο-κροτήθηκαν.

Μετά το αναγκαίο διάλειμμακαι την προσφορά καφέ και ανα-ψυκτικών άρχισε η β΄ συνεδρία-ση, στο προεδρείο της οποίαςήταν οι κ. κ. Γρηγόρης Γκιζέληςκαι Κώστας Παπαδόπουλος. Κατάτη συνεδρίαση αυτή αναπτύχθη-καν οι εισηγήσεις των κ.κ.: Ευάγ

«ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΖΑΧ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ»

ΣΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΝΕΥΡΥΤΑΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

Άποψη της αίθουσας

Page 7: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

77EυρυτανίαEυρυτανία

γελου Καραμανέ με θέμα «Το φυ-σικό τοπίο στο έργο του ΖαχαρίαΠαπαντωνίου», και Μαρίας Πα-ναγιωτοπούλου – Μποτονάκη μεθέμα «Ξαναδιαβάζοντας τα ΨηλάΒουνά του Ζαχ. Παπαντωνίου»,Χρυσούλας Σπυρέλη με θέμα«Ζαχαρίας Παπαντωνίου. Πολιτι-σμικές αναπαραστάσεις μιας πα-ραδοσιακής κοινωνίας στο ποι-ητικό της έργο». Όλες οι εισηγή-σεις ήταν επιστημονικά τεκμη-ριωμένες και ενθουσίασαν τουςακροατές.

Ακολούθησε εποικοδομητικήσυζήτηση κατά την οποία ο κ. Πα-

ναγιώτης Βλάχος αναφέρθηκε, μετην ευγλωττία που τον διακρίνει,σε προσωπικό του βίωμα σχετικόμε την επίσκεψη του Ζαχαρία Πα-παντωνίου με ομάδα Ακαδημαϊ-κών στο Καρπενήσι, μετά τηνεκλογή του ως μέλους της Ακαδη-μίας Αθηνών, το 1938. Στη συνέ-χεια έγινε απαγγελία ποιημάτωναπό τους κ. κ. Γιάννη Μάγκα, Πο-λιτικό Μηχανικό, Στέφανο Βασι-λόπουλο, Εκδότη και την κ. ΆνναΠολυτίμου – Παπακωνσταντίνου,ηθοποιό, οι οποίοι εντυπωσία-σαν και καταχειροκροτήθηκαν.

Παράλληλα το Συμπόσιο, καιγενικά το Συνέδριο, έκλεισε μεμια μουσική πανδαισία: Ακούστη-καν μελοποιημένα έργα, από τονΝίκο Ξανθούλη, των σύγχρονωνΕλλήνων ποιητών Ζαχαρία Πα-παντωνίου, Κικής Δημουλά, Κώ-στα Παπαγεωργίου και ΚατερίναςΑγγελάκη – Ρουκ. Συμμετείχαν:Τραγούδι: Σοφία Μιχαηλίδη, Άλ-κης Κόλλιας, Κιθάρα: ΜιχάληςΣουρβίνος, Βιολί: Θωμάς Στεφανί-δης, Πιάνο – τρομπέτα: ΝίκοςΞανθούλης.

Κατά τη διάρκεια των εργασιώντου 4ήμερου Συνεδρίου και στοχώρο του κεντρικού κτηρίου τηςΑκαδημίας Αθηνών (ΑνατολικήΑίθουσα) λειτούργησε Έκθεσηαφιερωμένη στον Ζαχαρία Πα-παντωνίου με τίτλο «ΖαχαρίαςΠαπαντωνίου. Από τα ψηλά βου-νά στην Ακαδημία Αθηνών». Ορ-

γανώθηκε από το Κέντρο Έρευναςτης Ελληνικής Λαογραφίας τηςΑκαδημίας Αθηνών, με επιμέλειατης κ. Λουίζας Καραπιδάκη και μετη συνεργασία των ΑφροδίτηςΣαμαρά, Νίκου Ζωρογιαννίδη,Κώστα Παπαδόπουλου και Μιχά-λη Σταφυλά.

Αρωγοί της παραπάνω Έκθεσηςήταν η Πανευρυτανική Ένωση καιτο Νέο Μουσείο Δυτικής και Ανα-τολικής Τέχνης, πρόεδρος τουοποίου είναι ο κ. Ν. Ζωρογιαννί-δης, παρουσιάστηκαν δε σ’ αυ-τήν άγνωστες πτυχές από τη ζωήτου Ζαχαρία Παπαντωνίου, χειρό-γραφες επιστολές και σκίτσα του,καθώς και σπάνιες εκδόσεις βι-βλίων από τη βιβλιοθήκη τηςΑκαδημίας Αθηνών και από ιδιώ-τες.

Τέλος, το Συνέδριο έκλεισε μεαποχαιρετιστήρια δεξίωση, πλού-σια σε εδέσματα, κρασιά, αναψυ-κτικά κ.ά.

Η έκθεση «Τα ψηλά βουνά»

Ο Πρόεδρος της Πανευρυτανικής

κ. Παπαδόπουλος

Η εισήγηση του κ. Σταφυλά

Στα πλαίσια της καταβολής 24 εκατ.Ευρώ στους δήμους της χώρας, τηνπαραμονή των Χριστουγέννων και λίγοπριν εφαρμοστεί ο Καλλικράτης συνο-λικά 64.732 ευρώ κατατέθηκαν στουςΟΤΑ Ευρυτανίας. Τα χρήματα κατατέ-θηκαν από το λογαριασμό του Υπουρ-γείου Εσωτερικών, που διατηρείται στοΤαμείο Παρακαταθηκών και Δανείων,σε Δήμους και Κοινότητες του κράτους.

64.732 Ευρώ στους

ΟΤΑ ΕυρυτανίαςΕγκρίθηκε το ποσό των 49.214 για την υλοποίηση

του έργου που αφορά την ύδρευση του οικισμού

των Γοριανάδων. Η απόφαση πάρθηκε από τη Γε-

νική Γραμματεία της Περιφέρειας Στερεάς Ελλά-

δας στις 29 Δεκεμβρίου 2010 και εντάσσεται στο

επιχειρησιακό πρόγραμμα Θεσσαλία-Στερεά Ελ-

λάδα-Ήπειρος για την ενίσχυση της επιχειρηματι-

κότητας στη Στερεά Ελλάδα. Η Δημοπράτηση ανα-

μένεται να ξεκινήσει σύντομα και στη συνέχεια θα

πραγματοποιηθούν οι τεχνικές εργασίες.

Νερό στους Γοριανάδες

Page 8: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

88 EυρυτανίαEυρυτανία

Στην Ολομέλεια της Βουλής συ-

ζητήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου η Επί-

καιρη Ερώτηση του Βουλευτή Ευ-

ρυτανίας Ηλία Καρανίκα σχετικά με

το πρόγραμμα ανέγερσης εργατι-

κών κατοικιών στην Ευρυτανία.

Με γνώμονα την πολύ δυσχερή

οικονομική συγκυρία, τα αυξημένα

ποσοστά ανεργίας στην Ευρυτανία,

την ανάγκη στήριξης αδύναμων οι-

κονομικά πολιτών του τόπου και

την πρόταση του Δήμου Καρπενη-

σίου για ανέγερση εργατικών κα-

τοικιών σε οικόπεδο εντός σχεδίου

πόλεως ανέπτυξε και υποστήριξε

την ερώτησή του ο Βουλευτής.

«Εδώ και χρόνια το εκτεταμένο

πρόγραμμα ανέγερσης εργατικών

κατοικιών ανά την Ελλάδα έχει

απενεργοποιηθεί, ενώ υπάρχουν

περιπτώσεις, όπως στο Δήμο Καρ-

πενησίου, όπου ο Δήμος ήταν δια-

τεθειμένος να παραχωρήσει οικό-

πεδο επτά στρεμμάτων εντός σχε-

δίου πόλεως, με όλες τις παροχές,

για να οικοδομηθούν εκεί εργατι-

κές κατοικίες» είπε συγκεκριμένα ο

κ. Καρανίκας κατά τη διάρκεια της

ανάπτυξης της ερώτησής του προς

τον Υφυπουργό Εργασίας και Κοι-

νωνικής Ασφάλισης κ. Κεγκέρο-

γλου.

Με αναφορά στη διαχείριση των

ζητημάτων της στεγαστικής συν-

Δέσμευση του Υφυπουργού

Εργασίας στον Βουλευτή

Ευρυτανίας για την ανέγερση

εργατικών κατοικιών στο Καρπενήσι

δρομής την προηγούμενη περίοδο

επιβεβαίωσε ο Υφυπουργός την

επιβάρυνση που υπέστη ο Οργανι-

σμός Εργατικής Κατοικίας ενώ δή-

λωσε ότι «Σήμερα είμαστε σε θέση

να πούμε ότι ο Οργανισμός έχει τη

δυνατότητα από το Φεβρουάριο

και μετά να ξεκινήσει σταδιακά τα

προγράμματά του. Έχετε απόλυτο

δίκιο. Σ’ αυτήν την περίοδο οικο-

νομικής κρίσης υπάρχει ανάγκη να

παράσχουμε κάθε βοήθεια στους

εργαζόμενους. Το θέμα που ανα-

φέρετε είναι πολύ σημαντικό για

την περιοχή. Ήδη έχει ενδιαφερθεί

ο Δήμος να παραχωρήσει οικοπε-

δική έκταση προκειμένου να γί-

νουν κατοικίες. Έχει ενδιαφερθεί

το Εργατικό Κέντρο, το οποίο με

επιστολή του ζητάει να ξεκινήσουν

τη διαδικασία. Έχετε ενδιαφερθεί

εσείς από την ημέρα που εγώ έχω

την ευθύνη για τον Οργανισμό».

Στη συνέχεια ο κ. Καρανίκας

αναφέρθηκε στο γεγονός ότι στην

Ευρυτανία, στο τελευταίο και πα-

νελλαδικό, εκτεταμένο δηλαδή

πρόγραμμα του 2005, η προσπά-

θεια εξεύρεσης κατάλληλου οικο-

πέδου δεν ευοδώθηκε, ενώ επισή-

μανε: «Από τα στοιχεία της Ελληνι-

κής Στατιστικής Αρχής στο δεύτερο

τρίμηνο του 2010 η ανεργία στην

Περιφέρεια είναι στο 11,5%. Αν

πάμε στο Νομό μας, είναι πολύ

πιο πάνω, στο 25% για τα άτομα

ηλικίας 20 με 35 και 51% στις ηλι-

κίες των 35 με 50. Καταλαβαίνετε

κύριε Υπουργέ, για ποιο λόγο επι-

μένω ότι πρέπει να ενισχυθούν οι

συμπατριώτες μου, γιατί κάνουμε

μια προσπάθεια, τα παιδιά μας, τα

παιδιά του τόπου μου, να κρατη-

θούν στην γη τους. Και είναι εξαι-

ρετικά σημαντικό να μην χαθεί αυ-

τή η συγκυρία της παραχώρησης

του οικοπέδου των επτά (7) στρεμ-

μάτων εντός σχεδίου πόλεως στην

οποία έχει προβεί ο Δήμος. Οι

συμπολίτες μου έχουν μεγάλη

ανάγκη γιατί ας μην ξεχνάμε, εμείς

δεν έχουμε αγροτιά εκεί, γιατί δεν

έχουν καμία σχέση οι αγρότες οι

δικοί μας, με τους αγρότες της

Θεσσαλίας, του κάμπου της Αιτω-

λοακαρνανίας. Μεροκάματα προ-

σπαθούν να βγάλουν και θέλουν

τη στήριξη της πολιτείας».

Απαντώντας και πάλι στη δευτε-

ρολογία του ο Υφυπουργός ξεκα-

θάρισε ότι με ομόφωνη απόφαση

της Διοίκησης του ΟΕΚ αποφασί-

στηκε ότι το επόμενο δίμηνο θα

καλυφθούν όλες οι υποχρεώσεις

του Οργανισμού σε σχέση με την

επιδότηση ενοικίου και ότι το

Υπουργείο ξεκινά με βάση νέα

προγράμματα, ανάμεσα στα οποία

είναι και το κατασκευαστικό. Διευ-

κρίνισε τις διαδικασίες που πρέπει

να ακολουθηθούν σε σχέση με την

οικοπεδική έκταση στο Καρπενήσι

και βεβαίωσε ότι, αφού αυτές

δρομολογηθούν, θα ενταχθεί στο

πρόγραμμα η κατασκευή κατοι-

κιών για την περιοχή του Καρπενη-

σίου.

«Εγώ όχι απλά δεσμεύομαι, αλ-

λά θα παρακολουθώ, και σας κα-

λώ μαζί να παρακολουθήσουμε

αυτήν τη διαδικασία, ούτως ώστε

να προχωρήσει. Και ο Δήμος έχει

εκφράσει τη σχετική του στάση και

το αίτημα του Εργατικού Κέντρου

είναι σε αυτήν την κατεύθυνση.

Επομένως, νομίζω ότι αν υπάρ-

ξουν και οι αντικειμενικές συνθή-

κες, μπορούμε να προχωρήσου-

με» ήταν οι φράσεις με τις οποίες

έκλεισε ο κ. Κεγκέρογλου τη δευ-

τερολογία του.

Ο Υφυπουργός Εργασίας

Ο Βουλευτής Ευρυτανίας

Page 9: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

99EυρυτανίαEυρυτανία

«Έφυγε» ο ΚώσταςΑσπρογιάννης

Τη μάχη με το θάνατο έχασε ο

πρώην Αντιδήμαρχος Φραγκί-

στας Κώστας Ασπρογιάνννης με-

τά από εξάμηνη μάχη με τον

καρκίνο.

Γεννήθηκε το 1941 στον Άγιο Γε-

ώργιο Φραγκίστας. Για πολλά

χρόνια διετέλεσε δημοτικός

Σύμβουλος του Δήμου Φραγκί-

στας ενώ ήταν στενός συνεργάτης του Δημάρχου

Φραγκίστας κ. Μπόνια που μάλιστα τον όρισε και

Αντιδήμαρχο. Αγαπητός σε όλους όσους τον γνώ-

ρισαν, αφήνει μεγάλο κενό στα κοινά του τόπου

μας.

Η κηδεία του τελέστηκε την Παρασκευή 14 Ια-

νουαρίου 2011.

Την Παρασκευή 3 Δεκεμβρίου, παγκόσμια

ημέρα ατόμων με αναπηρία, πραγματοποιήθηκε στο

Συνεδριακό Κέντρο Καρπενησίου εκδήλωση από το

Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών με Ανα-

πηρία «Ανεμώνη» του Δήμου Καρπενησίου.

Θέμα της εκδήλωσης ήταν η παρουσίαση των δυ-

σκολιών που αντιμετωπίζουν οι συνάνθρωποί μας με

προβλήματα κίνησης και όχι μόνο.

Μετά την εισαγωγή στο θέμα προβλήθηκε ντοκι-

μαντέρ με τον τίτλο «ΑΚΟΥΣΕ ΜΕ» σε σκηνοθεσία

Μαριάννας Οικονόμου. Η υπόθεση του ντοκιμαντέρ

έχει να κάνει με το δωδεκάχρονο Κώστα που αντιμε-

τωπίζει κινητική αναπηρία.

Ο βασικός άξονας του φιλμ είναι η επιθυμία του

Κώστα να πάει σε κανονικό και όχι ειδικό γυμνάσιο

αντιπαραβάλλοντας το πόσο διαφορετικά αντιλαμ-

βάνεται, βιώνει και διαχειρίζεται κάθε μέλος της οι-

κογένειας το πρόβλημά του.

Η προβολή του ντοκιμαντέρ έγινε στους μαθητές

του Ενιαίου Λυκείου και 1ου ΕΠΑΛ.

Εκδήλωση από την

«Ανεμώνη» για την

Παγκόσμια Ημέρα

Ατόμων με Αναπηρία

Την Πέμπτη 13-1-2011 ο Bουλευτής Ευρυτανίας Ηλίας

Καρανίκας, στα πλαίσια της τακτικής συμμετοχής του

στον Κοινοβουλευτικό Τομέα Υγείας (ΚΤΕ) του ΠΑΣΟΚ,

επεσήμανε την ανάγκη αναπροσαρμογής του πλαφόν

των εφημεριών των γιατρών του Γενικού Νοσοκομεί-

ου Καρπενησίου.

Στη διάρκεια της συνεδρίασης, τέθηκε το ζήτημα που

προέκυψε σε πολλά από τα περιφερειακά νοσοκομεία

της χώρας, μετά την αναβάθμισή τους από την Γ΄ στην

Β΄ Ζώνη. Επειδή στα αναβαθμισμένα νοσοκομεία

ισχύει το πλαφόν των εφημεριών 5+2 ανά μήνα, πα-

ρουσιάστηκε το φαινόμενο σε ορισμένα από αυτά,

όπου το υπάρχον προσωπικό είναι περιορισμένο, να

μην επαρκεί για την κάλυψη των εφημεριών.

Ως αποτέλεσμα της συνεδρίασης του ΚΤΕ Υγείας, η

οποία πραγματοποιήθηκε παρουσία τόσο του Υπουρ-

γού Α. Λοβέρδου όσο και του Υφυπουργού Μ. Τιμοσί-

δη, διαπιστώθηκε η ανάγκη υπαγωγής των συγκεκρι-

μένων νοσοκομείων στο καθεστώς εφημεριών της Γ΄

Ζώνης. Κατά συνέπεια η ηγεσία του Υπουργείου Υγεί-

ας δεσμεύτηκε στο συνολικό νομοσχέδιο που θα κα-

τατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή την Τετάρτη 19 Ια-

νουαρίου να επανέλθουν τα νοσοκομεία των άγονων

και νησιωτικών περιοχών που αντιμετωπίζουν παρό-

μοιο πρόβλημα στο καθεστώς εφημεριών της Ζώνης

Γ΄. Επίσης ανακοινώνεται ότι, σχετικά με την περί-

πτωση της νεοπροσληφθείσας παιδιάτρου και την

απόσπασή της εκτός νομού, κατόπιν επικοινωνίας με

τη Διοίκηση του

Νοσοκομείου Καρ-

πενησίου διαπι-

στώθηκε ότι δεν

υφίσταται πλέον

ζήτημα, καθώς από

τα τέλη Ιανουαρίου

εντάσσεται κανονικά στο σύστημα εφημεριών του Νο-

σοκομείου και θα αποτελεί τακτικό μέλος του μόνι-

μου προσωπικού του.

Επιστροφή στις

προηγούμενες εφημερίες

ζητά ο Ηλίας Καρανίκας

Το νοσοκομείο Καρπενησίου

Επιτυχία συμπατριώτισσάς μας

Η Εριφύλη Τσιάντη, εγγονή της Εριφύλης και του Βύ-ρωνα και κόρη του Γιώργου και της Χριστίνας Τσιάντη,πέτυχε την εισαγωγή της στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στοτμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Πολιτικών Επιστη-μών. Η «Ευρυτανία» της εύχεται καλή σταδιοδρομία.

Page 10: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

1010 EυρυτανίαEυρυτανία

Η ορκωμοσία των νέων ΔημάρχωνΗ ορκωμοσία των νέων Δημάρχων

Την Παρασκευή 31 Δεκεμβρίου ορ-κίστηκε ο νέος Δήμαρχος Καρπενη-σίου κ. Κώστας Μπακογιάννης στηναίθουσα του Συνεδριακού ΚέντρουΚαρπενησίου. Η ορκωμοσία, στηνοποία παρευρέθησαν ο πρώηνπρωθυπουργός και επίτιμος πρό-εδρος της Νέας Δημοκρατίας κ.Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, η πρό-εδρος του κινήματος «ΔημοκρατικήΣυμμαχία» και μητέρα του κα. Ντό-ρα Μπακογιάννη, ο βουλευτής Ευ-ρυτανίας κ. Καρανίκας, ο πρώην Νο-μάρχης κ. Κώστας Κοντογεώργος, οαντιπεριφερειάρχης Ευρυτανίας καιπρώην Δήμαρχος Καρπενησίου κ.Καραμπάς και πολλοί ακόμη, τελέ-στηκε από τον Μητροπολίτη Καρπε-νησίου κ. κ. Νικόλαο.

Στην ομιλία του ο κ. Μπακογιάν-νης μίλησε για τις προκλήσεις πουαντιμετωπίζει ο Δήμος και απηύθυ-νε κάλεσμα για ενότητα μιας καιόπως τόνισε «δεν περισσεύει κα-νείς». Παράλληλα μίλησε για προ-χειρότητες και αυθαιρεσίες του πα-ρελθόντος λέγοντας ότι «οι λύσειςστα προβλήματά μας δεν μπορούννα δοθούν από εκείνους που τα δη-μιούργησαν». Κσι καταλήγοντας:«Η εμπιστοσύνη, που τόσο απλόχε-ρα μας προσέφεραν οι συμπατριώ-τες μας, αποτελεί ύψιστη τιμή γιατους συνεργάτες μου και εμέναπροσωπικά. Οφείλουμε έναντι της

τιμής αυτής να φανούμε αντάξιοιτων προσδοκιών και των ελπίδωντων Ευρυτάνων. Γι’ αυτό οι εκλογέςδεν είναι το τέλος, αλλά η αρχή.»

Επίσης ο νέος Δήμαρχος Καρπε-νησίου όρισε τους αντιδημάρχουςμε τους οποίους θα πορευτεί για ταεπόμενα δύο χρόνια.Αυτοί είναι οι εξής:Τεχνικών Υπηρε-

σιών, Πολεοδομίας, Περιβάλλοντος

& Πρασίνου ο κ. Σουλιώτης Νίκος.

Πολιτικής Προστασίας, Καθαριότη-

τας, Συγκοινωνίας ο κ. Φέγγος Θα-

νάσης.

Οικονομικών, Προγραμματισμού &

Διαφάνειας ο κ. Σταμάτης Δημή-

τρης.

Προώθηση Επιχειρηματικότητας,

Τουριστικής Ανάπτυξης & Αγροτικής

Οικονομίας ο κ. Γενιτσαρόπουλος

Χρήστος.

Κοινωνικής Προστασίας, Παιδείας,

Πολιτισμού, Αθλητισμού & Νέας Γε-

νιάς ο κ. Λάππας Κλεομένης.

Εξάλλου, την Τετάρτη 29 Δεκεμβρί-ου ορκίστηκε και ο νέος ΔήμαρχοςΑγράφων κ. Δημήτρης Τάτσης πα-ρουσία της κ. Μπακογιάννη, του κ.Ηλία Καρανίκα, του κ. Βασίλη Κα-ραμπά, του κ. Κώστα Μπακογιάννη, του κ. Κώστα Κοντογεώργου και άλ-λων. Η ορκωμοσία τελέστηκε από τον Μητροπολίτη Καρπενησίου κ. κ.Νικόλαο σε αίθουσα του ΓυμνασίουΚερασοχωρίου.

Ο νέος Δήμαρχος Αγράφων ζήτησεσυναίνεση απ’όλους ενώ τις επόμε-νες ημέρες ανακοίνωσε τους πέντεαντιδημάρχους του Δήμου.Αυτοί είναι οι: Κ. Χρήστος Δημητρό-

πουλος, ως αντιδήμαρχος Ασπρο-

ποτάμου και αναπληρωτής δημάρ-

χου. Παράλληλα, του ανατέθηκαν

οι αρμοδιότητες της επιχειρηματι-

κότητας, της τουριστικής προβολής

και ανάπτυξης, καθώς και οι χρημα-

τοδοτήσεις και τα προγράμματα μέ-

σω ΕΣΠΑ, ακόμη και τα θέματα που

αφορούν τον αναπτυξιακό νόμο.

Αντιδήμαρχος Αγράφων και Βίνια-

νης, , κ. Θύμιος Μιχόπουλος. Πα-

ράλληλα, ανέλαβε τις αρμοδιότητες

για την εποπτεία της Πολιτικής Προ-

στασίας και της κοινωνικής υπηρε-

σίας και αλληλεγγύης.

Αντιδήμαρχος Απεραντίων ανέλαβε

ο κ. Αθανάσιος Μπακούσης, στον

οποίο ανατέθηκαν και οι αρμοδιό-

τητες των γεωργικών και κτηνοτρο-

φικών θεμάτων.

Αντιδήμαρχος Φραγκίστας ανέλαβε

ο κ. Νικόλαος Φούκας, στον οποίο

μεταβιβάστηκαν οι αρμοδιότητες

του περιβάλλοντος, πρασίνου και

καθαριότητας.

Αντιδήμαρχος για όλους τους

πρώην δήμους στα θέματα πολιτι-

σμού, αθλητισμού και νέας γενιάς

ανέλαβε ο κ. Δημήτρης Βελαέτης.

Το κοινό υποδέχεται τον κ. Μπακογιάννη

Ο όρκος του κ. Τάτση

Page 11: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

Στα πλαίσια της καθιερωμένης

πλέον μουσικής εκδήλωσής

τους, τα μέλη του Συλλόγου

Νέων για την Ευρυτανία κάλε-

σαν το νεαρό τραγουδιστή Λε-

ωνίδα Μπαλάφα για να ψυχα-

γωγήσει το κοινό με τη γεμάτη

ενέργεια ερμηνεία του σε μια

πολύ ξεχωριστή ζωντανή εμ-

φάνιση.

Η συναυλία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 28 Δεκεμ-

βρίου στην αίθουσα του Συνεδριακού Κέντρου Καρ-

πενησίου ενώ να σημειώσουμε ότι διοργανώνεται

παρόμοια εκδήλωση από το Σύλλογο Νέων για έκτη

συνεχή χρονιά.

1111EυρυτανίαEυρυτανία

Συναυλία του Λεωνίδα

Μπαλάφα στο Καρπενήσι

Ο πρώην Νομάρχης Αι-

τωλοακαρνανίας και Ευ-

ρυτανίας κ. Θύμιος Σώ-

κος τοποθετήθηκε

Υπερπεριφερειάρχης

της Περιφέρειας Ανατο-

λικής Μακεδονίας-Θρά-

κης και Κεντρικής Μακε-

δονίας που εδρεύει στη

Θεσσαλονίκη.

Η τοποθέτηση έγινε με-

τά από πρόταση του

πρωθυπουργού κ. Πα-

πανδρέου και με από-

φαση του αρμόδιου

Υπουργού κ. Γιάννη

Ραγκούση.

Ενδεικτικά μόλις επτά

άνθρωποι σε όλη τη χώ-

ρα θα διατηρούν το

συγκεκριμένο διοικητι-

κό αξίωμα και αυτός εί-

ναι ένας από τους λό-

γους που οι Υπερπερι-

φερειάρχες αποκαλούν-

ται και «μικροί πρωθυ-

πουργοί».

Αρμοδιότητά τους θα

είναι να εποπτεύουν εκ

μέρους τις κυβέρνησης

τους εκλεγμένους δεκα-

τρείς περιφερειάρχες

καθώς και να ασκούν

όλες τις αρμοδιότητες

που το Σύνταγμα της

χώρας μας δεν επιτρέ-

πει να μεταβιβασθούν

στους αιρετούς περιφε-

ρειάρχες.

ΥΥππεερρππεερριιφφεερρεε ιιάάρρχχηηςς

ΜΜαακκεεδδοοννίίααςς -- ΘΘρράάκκηηςς

οο ΘΘύύμμιιοοςς ΣΣώώκκοοςς

Νέος πρόεδρος του

Δημοτικού Συμβουλίου

Καρπενησίου

ο Χρήστος ΝτέκαςΜε ποσοστό 92%

εξελέγη πρό-

εδρος του Δημο-

τικού Συμβουλίου

Καρπενησίου ο κ.

Χρήστος Ντέκας .

O κ. Ντέκας προ-

τάθηκε από τον νέο Δήμαρχο Καρπενησίου κ. Μπα-

κογιάννη στην ειδική συνεδρίαση του Δημοτικού

Συμβουλίου που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 2

Ιανουαρίου του 2011 στην αίθουσα του Συμβουλί-

ου στον τρίτο όρο του κτιρίου του ΚΑΠΗ.

Πρόεδρος της ειδικής συνεδρίασης ανέλαβε ο πρώ-

τος σε ψήφους σύμβουλος της πλειοψηφίας κ. Νί-

κος Σουλιώτης.

Ο κ. Βαγγέλης Καρφής από τη μείζονα αντιπολίτευ-

ση πρότεινε για αντιπρόεδρο του Δημοτικού Συμ-

βουλίου τον κ. Βασίλη Καμαρέτσο ο οποίος και εξε-

λέγη λαμβάνοντας 23 ψήφους ενώ ο κ. Μπομπο-

τσιάρης εξελέγη Γραμματέας λαμβάνοντας 24 ψή-

φους.

Ο κ. Ντέκας θα ασκήσει τα καθήκοντά του για τα

επόμενα δύο χρόνια ενώ στην ομιλία του ζήτησε

βοήθεια και συνεργασία απ’όλο το Δημοτικό

Συμβούλιο.Με μεγάλη επιτυχία και με τη συμμετοχή πλέον των 250 με-

λών και φίλων της Ένωσης πραγματοποιήθηκε στις

17.01.2011 η καθιερωμένη εκδήλωση κοπής της Πρωτοχρο-

νιάτικης Πίτας της Ένωσης Δημοσιογράφων Ιδιοκτητών Πε-

ριοδικού Τύπου που έλαβε χώρα στα ιδιόκτητα γραφεία της

Ένωσης (Βασιλίσσης Σοφίας 25).

Στην αρχή ο Πρόεδρος της ΕΔΙΠΤ κ. Βάιος Σελλούντος καλω-

σόρισε τον κόσμο και ευχήθηκε καλή και δημιουργική χρο-

νιά σε όλους. Ακολούθως ευλόγησε την πίτα ο Πρωτοπρε-

σβύτερος π. Ηλίας Δροσινός ως εκπρόσωπος του Αρχιεπι-

σκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. κ. Ιερωνύμου.

Στη συνέχεια έκοψαν την πίτα διαδοχικά η Υφυπουργός Ερ-

γασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κα. Άννα Νταλάρα και η

Ακαδημαϊκός και τέως Πρόεδρος της Βουλής κα. Άννα Ψα-

ρούδα-Μπενάκη.

Τις ευχές τους για το νέο έτος απηύθυναν επίσης στους πα-

ρευρισκομένους ο Βουλευτής Επικρατείας κ. Ευάγγελος Αν-

τώναρος ως εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας, ο Βουλευ-

τής Β’ Αθήνας κ. Κωνσταντίνος Αϊβαλιώτης ως εκπρόσωπος

του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού κσι ο Βουλευτής Αττι-

κής κ. Αθανάσιος Λεβέντης ως εκπρόσωπος της Δημοκρατι-

κής Αριστεράς. Ακολούθησε δεξίωση.

Η Ε.Δ.Ι.Π.Τ. έκοψε την

Πρωτοχρονιάτικη πίτα της

Page 12: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

1212 EυρυτανίαEυρυτανία

Οι γιατροί του προγράμματος προληπτικής

ιατρικής «Ασκληπιός» εν δράσει

Χαρά και ελπίδα σκόρ-

πισε για μια ακόμη χρο-

νιά το πρόγραμμα της

Πανευρυτανικής Ένωσης

«ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ 2010: Δια-

δημοτική Νεανική Πρω-

τοβουλία» με την υπο-

στήριξη της Γενικής

Γραμματείας Νέας Γε-

νιάς.

Κεντρικός άξονας του

Προγράμματος «ΑΣΚΛΗ-

ΠΙΟΣ 2010» με έμφαση

στα ορεινά και απομα-

κρυσμένα χωριά του

Νομού είναι:

• Η εφαρμογή Προ-

γράμματος Προληπτικής

Ιατρικής στους Νέους

και στα παιδιά

• Η υλοποίηση Εκπαι-

δευτικού Προγράμματος

για την απόκτηση προ-

σόντων παροχής ΠΡΩ-

ΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ, με την

υποστήριξη του Ελληνι-

κού Ερυθρού Σταυρού

• Η δημιουργία Εθε-

λοντικού Δικτύου Νέων

για την Προαγωγή και

Υποστήριξη της Υγείας

«ΟΜΑΔΑ ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ»

με την υποστήριξη των

Δήμων Απεραντίων και

Ασπροποτάμου, των αν-

τίστοιχων Τοπικών Συμ-

βουλίων Νέων και των

τοπικών πολιτιστικών

και αθλητικών Συλλόγων

• H έκδοση ενημερω-

τικού υλικού

Οι ειδικότεροι στόχοι

του Προγράμματος είναι

η ενεργητική συμμετοχή

των νέων για την προ-

ώθηση της κοινωνικής

συνοχής και αλληλεγ-

γύης σε τοπικό επίπεδο,

η αποφυγή κοινωνικού

αποκλεισμού από τις

Υπηρεσίες Υγείας και Το-

πικής Κοινωνικής Μέρι-

μνας και η καλλιέργεια

αισθήματος ατομικής

και κοινωνικής υπευθυ-

νότητας απέναντι στο

κοινωνικό περιβάλλον.

Στο πλαίσιο των εγκε-

κριμένων δράσεων του

Προγράμματος, πραγμα-

τοποιήθηκαν:

1. Εκπαιδευτικές πα-

ρεμβάσεις από έμπειρο

προσωπικό του Ελληνι-

κού Ερυθρού Σταυρού

στους Δήμους Απεραν-

τίων και Ασπροποτάμου

με αντικείμενο τη διδα-

σκαλία σε μαθητές και

Εκπαιδευτικούς προ-

γράμματος Α΄ Βοηθειών.

Οι επισκέψεις πραγμα-

τοποιήθηκαν στις 29 και

30 Νοεμβρίου 2010

αφήνοντας τις καλύτε-

ρες των εντυπώσεων

στους κατοίκους και στα

παιδιά.

2. Υλοποίηση προ-

γράμματος Προληπτικής

Ιατρικής σε όλους τους

νέους και κυρίως τους

μαθητές των εν λόγω Δή-

μων. Το πρόγραμμα υλο-

ποιήθηκε από Ομάδα

Εθελοντών Ιατρών Αλλη-

λεγγύης της Πανευρυτα-

νικής Ένωσης, με την

υποστήριξη ιατρικού

προσωπικού από το Νο-

σοκομείο Παίδων Πεντέ-

λης, κατά το α΄10ήμερο

του μηνός Δεκεμβρίου

2010.

Ειδικότερα, η Ομάδα

των Γιατρών Αλληλεγ-

γύης της Πανευρυτανι-

κής Ένωσης, «Οι Καλοί

Σαμαρείτες», πραγματο-

ποίησαν τριήμερη επί-

σκεψη στα πιο απομα-

κρυσμένα σχολεία του

νομού μας, στα σχολεία

του Δήμου Ασπροποτά-

μου, όπου εξέτασαν το

σύνολο των εκεί μαθη-

τών του Νηπιαγωγείου,

του Δημοτικού και του

Page 13: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

1313EυρυτανίαEυρυτανία

Γυμνασίου – Λυκείου

Ραπτοπούλου.

Δέκα συνολικά γιατροί

και νοσηλεύτριες του

Νοσοκομείου Παίδων

Πεντέλης, οι περισσότε-

ροι από τους οποίους εί-

χαν συμμετάσχει και

στην προ διετίας εξόρ-

μηση στους Δήμους Απε-

ραντίων και Ασπροποτά-

μου, αψηφώντας τις

άσχημες καιρικές συνθή-

κες των ημερών, μετέβη-

σαν στο Ραπτόπουλο

στις 9 Δεκεμβρίου 2010,

όπου στις 10 και 11 Δε-

κεμβρίου 2010, «έστη-

σαν» τα ιατρεία τους στο

διδακτήριο του Γυμνα-

σίου – Λυκείου και εξέ-

τασαν όλα τα νήπια και

όλους τους μαθητές των

εκεί Σχολείων (Δημοτι-

κού – Γυμνασίου – Λυ-

κείου). Σημειωτέον ότι

οι γιατροί μετέφεραν και

τον αντίστοιχο απαιτού-

μενο ιατρικό εξοπλισμό

για τις εξετάσεις τους

(οφθαλμιατρικά μηχανή-

ματα, κ.ά.)

Συγκεκριμένα συμμε-

τείχαν οι οφθαλμίατροι

Νίκος Μανιός, Διευθυν-

τής Οφθαλμολογικής

Κλινικής του Νοσοκομεί-

ου Παίδων Πεντέλης και

Ανδρέας Δρούλιας, ειδι-

κευόμενος οφθαλμία-

τρος, οι παιδίατροι Νικό-

λαος Μυριοκεφαλιτάκης

(Διευθυντής Παιδιατρι-

κής Κλινικής), Ευαγγελία

Σερέτη, Διευθύντρια

Παιδιατρικής Κλινικής

Νοσοκομείου Παίδων

Πεντέλης, Κώστας Πα-

παντζίμας, Α΄ Επιμελη-

τής στο ίδιο Νοσοκομείο

και Αθανάσιος Κολυβά-

νος, ιδιώτης παιδίατρος,

ο παιδοχειρουργός Ερε-

κάτ Χαλίλ, Α΄ Επιμελη-

τής, ο παιδοκαρδιολό-

γος Μάρκος Καλαχάνης

Α Επίμελητής, και οι νο-

σηλεύτριες Βασιλική

Ασημάκη (Αναισθησιο-

λογικού) και Αναστασία

Νικολαϊδου (Χειρουργεί-

ου).

Εξετάσθηκαν συνολι-

κά εκατόν δύο μαθητές

του Δημοτικού Σχολείου,

Γυμνασίου και Λυκείου,

καθώς και νήπια του εκεί

Νηπιαγωγείου. Η συμμε-

τοχή των μαθητών ήταν

συγκινητική, η βοήθεια

δε και η συμπαράσταση

στο έργο της ομάδας

των ιατρών από τον

Δ/ντή του Δημοτικού

Σχολείου κ. Αντώνιο

Πούλιο και, κυρίως, τον

Δ/ντή του Γυμνασίου –

Λυκείου κ. Ευάγγελο

Στάμου και από όλους

τους εκπαιδευτικούς

ήταν σημαντική και τε-

ράστια.

Οι εξετάσεις πραγμα-

τοποιήθηκαν σε ειδικά

διαμορφωμένες αίθου-

σες του Γυμνασίου – Λυ-

κείου Ραπτοπούλου.

Οι πραγματοποιηθεί-

σες ιατρικές εξετάσεις

αποδείχθηκαν εξαιρετι-

κά αναγκαίες και χρήσι-

μες αφού, εκτός των άλ-

λων, εντοπίστηκαν και

σοβαρά προβλήματα

υγείας σε μαθητές, που

και οι ίδιοι δεν τα ήξε-

ραν, αλλά και οι γονείς

τους τα αγνοούσαν ή δεν

γνώριζαν την έκταση της

σοβαρότητάς τους. Έτσι,

δόθηκαν από τους για-

τρούς οι δέουσες οδη-

γίες για την άμεση και

έγκαιρη θεραπευτική

αγωγή και, σε μερικές

περιπτώσεις, την άμεση

χειρουργική αντιμετώπι-

σή τους.

Οι μαθητές, οι δάσκα-

λοι και οι καθηγητές

τους και, κυρίως, οι γο-

νείς των μαθητών πρό-

σφεραν στους «Καλούς

Σαμαρείτες», συμβολι-

κά, διάφορα ντόπια προ-

ϊόντα και από μία εικόνα

από κερί, εκδηλώνοντας

έτσι την ευγνωμοσύνη

τους….

Όπως οι ίδιοι οι για-

τροί δήλωσαν, ξεκινών-

τας για το ταξίδι της επι-

στροφής, δεν έμειναν

καταγοητευμένοι μόνον

από τις ομορφιές των το-

πίων που επισκέφθηκαν,

αλλά έφυγαν κατενθου-

σιασμένοι - και με τις

καλύτερες εντυπώσεις-

από την ευγένεια των

κατοίκων, κατάπληκτοι

δε από την απόλυτη συ-

νεργασία με τους εκπαι-

δευτικούς, την άρτια ορ-

γάνωση και την καθολι-

κή συμμετοχή του μαθη-

τικού δυναμικού της πε-

ριοχής .

Το πρόγραμμα ήταν

αφιερωμένο στον αεί-

μνηστο Τάσο Κοντομέρ-

κο, ο οποίος επί δύο δε-

καετίες ήταν ο υπεύθυ-

νος των εξορμήσεων της

Ομάδας Γιατρών Αλλη-

λεγγύης της Πανευρυτα-

νικής Ένωσης στα χωριά

του Νομού μας. Παιδοκαρδιολόγοι επι τω έργω

Οφθαλμίατροι εξετάζουν τα παιδιά

Παθολογική εξέταση

Page 14: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

1414 EυρυτανίαEυρυτανία

Ήταν ηλιοβασίλε-μα του Ιουλίουόταν καθόμαστανστο μπαλκόνι μαςκαι μου λες ξαφνι-κά: Πέτρο δενμπορώ να ανα-πνεύσω κανονικά.Σηκώθηκα ήρθακοντά σου και σουαπάντησα: ίσωςνα φταίει ότι είχεςανοικτό το κλιμα-τιστικό το μεσημέ-ρι και κοιμήθηκες

με αυτό. Σηκώθηκες έκανες κάποια βήματα, πήγεςστο άλλο μπαλκόνι και κάπως συνήλθες.Την νύχτα όμως στον ύπνο σου ένοιωσες πάλι δυ-σφορία. Από την επόμενη μέρα ξεκινήσαμε ιατρι-κούς ελέγχους. Με την συμβουλή των ιατρών (πα-θ ο λ ό γ ω ν - π ν ε υ μ ο ν ο λ ό γ ω ν - Κ α ρ δ ι ο λ ό γ ω ν -αγγειολόγων) έγιναν εργαστηριακές και κλινικές εξε-τάσεις. Τα αποτελέσματα έδειξαν προχωρημένη καρ-διακή ανεπάρκεια. Μας συνέστησαν φαρμακευτικήαγωγή και κάθε 3 ημέρες στην κλινική οξυγόνο. Βρι-σκόμαστε ήδη στον Αύγουστο.Είχες κάποια βελτίωση το τρίτο δεκαήμερο του Αυ-γούστου και σκέφτηκαν να πάμε για αλλαγή στον Αγ.Κωνσταντίνο. Δυστυχώς όμως μέσα σε τέσσερις ημέ-ρες επιστρέψαμε γιατί η δυσφορία αυξανότανε. Πά-λι κλινική για οξυγονοθεραπεία και ηρεμία. Όλα στα-θερά μέχρι τον Οκτώβριο.Αρχές Νοεμβρίου επιδεινώθηκε η κατάσταση μεαποτέλεσμα φλεβική ανεπάρκεια στα πόδια. Έγινεμικροεπέμβαση σε νοσοκομείο. Καλά τα αποτελέ-σματα αλλά για λίγο. Τέλος Νοεμβρίου εισαγωγήστην κλινική για αγωγή και παρακολούθηση. Από τιςαρχές Δεκεμβρίου τα αναπνευστικά προβλήματα γί-νονταν πιο έντονα μέχρι που η κατάσταση κρίθηκεμη αναστρέψιμη. Στις 18.12.2010 έφυγες από κοντά μας. Ειρήνη θα σεθυμάμαι και ας είσαι μακριά. Σε γνώρισα πριν από42 χρόνια. Γεννήθηκες στην Αθήνα, κόρη αξιωματι-κού χωροφυλακής και θυγατέρα μάνας από τα Σά-λωνα. Ύστερα από τις γυμνασιακές σου και λογιστι-κές σπουδές σου με διαγωνισμό πέτυχες να προσλη-φτείς στο Γεωργικό-Πτηνοτροφικό συνεταιρισμό πουεποπτεύονταν από την Αγροτική Τράπεζα.Το 1972 ήρθαμε σε γάμου κοινωνία. Δύο ημέρες με-τά τον γάμο μας πήγαμε «γαμήλιο ταξίδι» στον Κλει-

Ειρήνη

Παναγιώτου

Κοινωνικάτσό Ευρυτανίας το χωριό μου. Έγινε χωριάτικο γλέν-τι στο πατρικό μου και φυσικά τηρώντας τις παρα-δόσεις η γιαγιά μου σε υποδέχθηκε με τη γλυκοθή-κη στην αυλή του σπιτιού. Ήσουν σεβαστική προςτους γονείς μου. Τους βοήθησες, τους υπηρέτησεςκαι τους περιποιήθηκες και σε ευχαριστώ γι’αυτό.Σε εξετίμησαν οι περισσότεροι χωριανοί μου και ει-δικά ο Φώτης Παπουτσόπουλος και ο Μήτσος Πα-πουτσόπουλος.Το 1980 γίναμε τριμελής οικογένεια και παραιτή-θηκες με το Βαθμό λογιστού Α’. Αφοσιώθηκες στηνοικογένειά σου δίνοντας τον καλύτερο εαυτό σουόλα τα χρόνια. Ήσουν πολύ κοντά στην κόρη μαςπροσφέροντάς της αγάπη και στοργή. Ευτύχησες νατην δεις παντρεμένη και με εγγονάκι το οποίο ήτανη χαρά της ζωής σου.Υπήρξες σεβαστική και αξιοπρεπής απέναντί μου,αγαπητή από φίλους και κοινωνική. Συμμετείχες σεπολλούς συλλόγους ως μέλος. Αντιπρόεδρος τουΣυνδέσμου συνταξιούχων της υπηρεσίας σου επί 3διετίες. Από τα ιδρυτικά μέλη και αντιπρόεδρος τουΣυλλόγου Γυναικών Ευρυτανίας, μέλος ΣυλλόγουΓυναικών του κόμματος που αγαπούσες και μέλοςτης τοπικής του κόμματος στο Περιστέρι. Ήσουν άν-θρωπος του γλεντιού, των εκδρομών όπως και εγώ.Χαιρόσουν να με κρατάς να χορεύω τσάμικο και ευ-χαριστιόμουν να σε ακούω να τραγουδάς το αγα-πημένο σου «Σαν πας πουλί μου στο Μωριά». Γυ-ρίσαμε χωριά-νησιά-βουνά-θάλασσες. Όλα τα θυ-μάμαι Ειρήνη γιατί τώρα δυστυχώς με συντρο-φεύουν οι αναμνήσεις! Μου έλεγες: να γλεντάς Πέ-τρο!Θα σε θυμάμαι ειρήνη μου! Δυστυχώς σε τσάκισετο άγχος και η απογοήτευση που σου προκαλούσαντα απανωτά προβλήματα υγείας. Τώρα κοιμάσαιήσυχη. Σου κούρασαν την καρδιά σου τα λόγια τωνεχθρών. Όσα καλά και να έκανες Ειρήνη μ’ ξεχά-στηκαν. Και αυτοί που σε μισούσαν για σένανε χα-ρήκαν.Εύχομαι και προσεύχομαι να είναι ελαφρύ το χώματης Περιστεριώτικης γης που σε δέχτηκε. Πολλοίστενοχωρήθηκαν και δάκρυσαν που έφυγες και λί-γοι χάρηκαν. Ας κριθούν…Η μνήμη σου παντοτινά στην σκέψη μου.Ο Πέτρος σου….

Πέτρος Παναγιώτου

Γεννήθηκε στα Λεπιανά Ευρυτα-

νίας το 1932 και έφυγε απο τη

ζωή στην Αθήνα στις 16-1-2011

Λάμπρος Ντόκας

Page 15: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

1515EυρυτανίαEυρυτανία

- «28Η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ»

ΤΟΥ ΚΙΤΣΟΥ ΠΑΝΟ-

ΠΟΥΛΟΥ

- «ΜΝΗΜΕΣ ΤΟΥ ΣΑ-

ΡΑΝΤΑ» ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

ΖΟΥΜΠΟΥ

- Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΟΙ

ΕΠΕΛΘΟΥΣΕΣ ΜΕΤΑ-

ΒΟΛΕΣ ΣΤΟ ΝΟΜΟ, ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΚΑΙ

ΣΤΟΥΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ

ΑΠΟ ΤΗΣ ΣΥΣΤΑΣΕΩΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ

ΚΡΑΤΟΥΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ

ΕΞΩΦΥΛΛΑ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ

- ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ

28Η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ:

Η ΜΑΧΗ ΚΑΙ Η ΑΠΕ-

ΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΚΟ-

ΡΥΤΣΑΣ

- «ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ Ο

ΑΓΙΟΣ» ΤΟΥ ΔΗΜΗ-

ΤΡΗ Κ. ΚΟΥΤΣΟΥΛΕ-

ΛΟΥ

- ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ: ΠΟΙ-

ΟΙ ΣΥΓΧΩΡΙΑΝΟΙ ΜΑΣ ΠΗΡΑΝ ΜΕΡΟΣ

ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟΙΤΑΛΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ

- ΤΙ ΕΓΡΑΦΑΝ ΓΙΑ ΤΟ ΦΟΥΡΝΑ ΤΟ 1992

ΠΟΥ ΕΓΙΝΑΝ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ

ΕΚΛΟΓΕΣ

- Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙ-

ΟΥ ΜΑΣ:

ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΤΟ ΒΙ-

ΒΛΙΟ ΜΕ ΤΙΣ ΕΙΣΗΓΗ-

ΣΕΙΣ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ

ΤΗΣ 1-8-2009

- «ΣΚΑΛΙΖΟΝΤΑΣ ΚΑΙ

ΑΝΑΜΟΧΛΕΥΟΝΤΑΣ

ΜΝΗΜΕΣ ΚΑΙ ΘΥΜΙΣΕΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩ-

ΠΩΝ ΤΟΥ ΧΤΕΣ» ΕΝΑ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ

ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΩΤΗ ΤΣΙΓΚΑ

- ΟΤΑΝ Ο ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ

ΠΕΡΑΣΕ ΑΠΟ ΤΗ ΓΡΑΝΙΤΣΑ

- Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ ΤΙΜΗΣΕ ΤΟΝ

ΖΑΧΑΡΙΑ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

- ΕΝΑΣ ΣΥΓΧΩΡΙΑΝΟΣ ΜΑΣ ΜΑΡΑΘΩ-

ΝΟΔΡΟΜΟΣ

- ΝΕΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ

ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ -

ΔΗΜΑΡΧΟΣ Ο Κ.

ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΑΚΟ-

ΓΙΑΝΝΗΣ

- «1822: ΕΚΠΟΙΗΣΗ

ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ

ΣΚΕΥΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ

ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΑΠΕ-

ΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ

ΑΓΩΝΑ» ΤΟΥ ΝΙΚΟ-

ΛΑΟΥ ΚΑΤΟΙΚΟΥ

- «ΑΕΡΑΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥ-

ΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ» ΓΡΑΦΕΙ Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΜΗΤΣΙΟΣ

- «ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΓΚΑΡΑΣ- Ο ΘΕΟΦΙΛΟΣ

ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ» ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ

ΜΑΚΚΑΣ

- «ΔΥΟ ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΚΛΕΙΤΣΙΩΤΕΣ ΑΓΩΝΙ-

ΣΤΕΣ ΤΟΥ 1821» ΓΡΑΦΕΙ Ο ΝΙΚΟΣ ΦΡΑΓ-

ΚΑΚΗΣ

Ο ΦΟΥΡΝΑΣ

ΕΝ ΓΡΑΝΙΤΣΗ

ΔΟΜΙΑΝΙΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΚΛΕΙΤΣΟΥ

Page 16: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

1616 EυρυτανίαEυρυτανία

Φώτης Κουλαρμάνης:

Στην υπηρεσία

του Κλειτσού

Ποιό θεωρείτε το μεγαλύτε-

ρο κατόρθωμα του Συλλόγου

Κλειτσιωτών όλα αυτά τα χρό-

νια που βρίσκεστε στην προ-

εδρία του;

Το μεγαλύτερο επίτευγμα

του Συνδέσμου των Απανταχού

αποδήμων Κλειτσού Ευρυτα-

νίας, αναμφισβήτητα είναι η έκ-

δοση της εφημερίδας του Συν-

δέσμου μας «ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΚΛΕΙ-

ΤΣΟΥ», που ως Γενικός Γραμμα-

τέας του Συνδέσμου τον Ιούλιο

του έτους 1979 επιμελήθηκα

την πρώτη έκδοση και έκτοτε

συνεχίζεται να εκδίδεται μέχρι

σήμερα ανά τρίμηνο συμπλη-

ρώνοντας την 115η έκδοσή του.

Που θα θέλατε να εστιάσετε

και να καθοδηγήσετε το μέλ-

λον του Συλλόγου;

Η προσοχή και επιδίωξή μου,

τόσο ως Γ. Γραμματέας, αλλά

και ως Πρόεδρος του Συνδέ-

σμου, παλαιότερα και σήμερα,

ήταν και είναι η σύσφιξη των

σχέσεων των απανταχού της

γης Αποδήμων Κλειτσού και ιδι-

αίτερα η παρακίνηση των νεο-

τέρων για το ενδιαφέρον και

την αγάπη των προς την γενέ-

τειρα γη των γονιών και των

παππούδων τους.

Είστε ικανοποιημένος με την

θέση που κατέχει ο Κλειτσός σε

σύγκριση με τα υπόλοιπα χω-

ριά του πρώην πλέον Δήμου

Φουρνά;

Δεν υπήρξε εμφανής και με-

γαλύτερη ανάπτυξη και πρό-

οδος στα υπόλοιπα χωριά για

να υπάρχει σημαντική διαφορά

με το χωριό μας τον Κλειτσό.

Παρ’όλα αυτά θα μπορούσαμε

να πούμε ότι ο Κλειτσός υστερεί

έναντι της Φουρνάς, που ήταν

και η έδρα του πρώην Δήμου

μας και είναι λογικό αυτό,

αφού η Φουρνά αποτελούσε

ανέκαθεν το σπουδαιότερο κέν-

τρο των κατοίκων της περιοχής

και όχι μόνο.

Που πιστεύετε ότι υπάρχει

πρόοδος στον Κλειτσό σε σχέ-

ση με το παρελθόν;

Δυστυχώς δεν μπορώ να

εστιάσω κάποια σπουδαία και

συγκεκριμένη περίπτωση προ-

όδου του Κλειτσού σε σχέση με

το παρελθόν, αν εξαιρέσουμε

την ασφαλτόστρωση των δρό-

μων, που ακόμη δεν έχει ολο-

κληρωθεί για πολλές δεκαετίες

το τμήμα Τριφύλλας – Μαυρο-

λόγγου.

Ποιο θεωρείτε το πιο φλέγον

θέμα του Κλειτσού αυτή τη

στιγμή που αξίζει της άμεσης

προσοχής του κ. Μπακογιάννη;

Το κυριότερο αυτή τη στιγμή

φλέγον ζήτημα και πρόβλημα

για τον Κλειτσό είναι η δημι-

ουργία ενός ξενώνα του οποίου

η έναρξη έγινε, πριν από μια ει-

κοσαετία και πλέον, με την

φροντίδα του τότε Υφυπουργού

Χρυσόστομου Καραπιπέρη, αλ-

λά έκτοτε καμία τοπική, Νομαρ-

Ο επί σειρά ετών Πρόεδρος των

Απανταχού Αποδήμων Κλειτσού

Ευρυτανίας μιλά αποκλειστικά

στο περιοδικό μας.

Page 17: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

1717EυρυτανίαEυρυτανία

χιακή ή άλλη αρχή δεν κατόρ-

θωσε να χρηματοδοτήσει και

να συνεχίσει την προσπάθεια

μέχρι σήμερα. Σήμερα βρίσκον-

ται τα τσιμεντένια θεμέλια του

ξενώνα στην μαγευτική τοποθε-

σία του Αγίου Κυπριανού. Βέ-

βαια υπάρχουν και άλλοι τομείς

που μπορούν να αναδείξουν

την περιοχή Κλειτσού, όπως εί-

ναι τα ιστορικά και θρησκευτικά

ιερά κειμήλια, η αξιοποίηση

του φαραγγιού κλπ.

Πιστεύετε πως ο Καλλικρά-

της θα βοηθήσει την ανάπτυξη

των χωριών της Ευρυτανίας και

ειδικότερα του Κλειτσού;

Ο «Καλλικράτης» μπορεί να

βοηθήσει την περιοχή μας, εφό-

σον υπάρξουν χρηματοδοτήσεις

από την Πολιτεία και οι χρημα-

τοδοτήσεις κατανεμηθούν με

δικαιοσύνη και λογική, με τον

απαιτούμενο προγραμματισμό

κατά προτεραιότητα και ανα-

γκαιότητα και όχι με άλλα κρι-

τήρια, που μπορεί να σπαταλη-

θούν χρήματα, αλλά να μην γί-

νουν χρήσιμα έργα.

Συμφωνείτε με τον διαχωρι-

σμό της Ευρυτανίας σε δύο δή-

μους; Πιστεύετε ότι χρειάζον-

ται περισσότεροι ή θεωρείτε

υπεραρκετούς και τους δύο;

Δεν συμφωνώ με τον διαχω-

ρισμό του Νομού Ευρυτανίας

σε δύο Δήμους, αφού η διαμόρ-

φωση του εδάφους δεν παρέχει

τις ανάλογες προϋποθέσεις.

Εξάλλου οι Ευρυτάνες είναι μα-

θημένοι με το Κοινοτικό σύστη-

μα και η δημιουργία των δύο

Δήμων τους δημιουργεί δυσφο-

ρία και καχυποψία κατά πόσο

θα μπορούν να έχουν πρόσβα-

ση στην Δημαρχιακή εξουσία,

όταν η έδρα του δήμου, σε ορι-

σμένες περιπτώσεις θα βρίσκε-

ται, πολλές δεκάδες χιλιόμετρα

μακριά από τα χωριά των δημο-

τών. Παρ’όλα αυτά η ευχή όλων

των Ευρυτάνων θα πρέπει να

είναι η επιτυχία του «Καλλικρά-

τη».

Γιατί θεωρείτε πως ο κόσμος

εμπιστεύτηκε, από την πρώτη

Κυριακή μάλιστα, τον κ. Μπα-

κογιάννη; Πιστεύετε ότι μπορεί

να αφήσει το σημάδι του στην

Ευρυτανία όπως έκανε ο πατέ-

ρας του;

Οι δημότες του νέου Δήμου

Καρπενησίου στον οποίο ανήκει

και ο Κλειτσός εμπιστεύτηκε

τον Κώστα Μπακογιάννη γιατί

φέρει την κληρονομιά ενός άξι-

ου και μεγάλου αγωνιστή Ευρυ-

τάνα, του πατέρα του Παύλου

Μπακογιάννη, αλλά και επειδή

ο Κώστας Μπακογιάννης, είναι

νέος, άφθαρτος, με επιστημονι-

κή κατάρτιση, με νέες ιδέες και

σύγχρονη πολιτική σκέψη και

άποψη. Βέβαια, όλα αυτά θα

τον οδηγήσουν στην επιτυχή

θητεία του, εφόσον είναι πλαι-

σιωμένος με ικανούς συμβού-

λους και συνεργάτες στον το-

μέα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

και δεν εισχωρήσει και σ’αυτόν

ο ιός της αλαζονείας και της

αποξένωσης από τους δημότες,

που θέλουν τον δήμαρχο να

τον νιώθουν κοντά τους, ακόμη

και για υποδεέστερα ζητήματα.

Page 18: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

1818 EυρυτανίαEυρυτανία

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ

Το Μεσοχώρι Ευρυτανίας, ή

αλλιώς Κλειτσός, αποτελείται από

πέντε οικισμούς: τον Πλάτανο,

τους Μουσχιάδες, το Μεσοχώρι,

την Κορίτσα και τον Μαυρόλογγο.

Βρίσκεται Β.Δ. της Φουρνάς σε

υψόμετρο από 600 - 900 μ. και

βλάστηση με κάλυψη γύρω στο

60% από δάση βελανιδιάς, έλατα

και κέδρους. Από το 1827 ο Κλει-

τσός μαζί με το συνοικισμό Μαυ-

ρόλογγο σύστησαν την Κοινότητα

Κορίτσας (25-2-1927 ΦΕΚ. Α΄40

1927). Μετονομάστηκε σε κοινό-

τητα Κλειστού με το Β.Δ. 11-5-

1955 (ΦΕΚ. Α΄/157) και η έδρα με-

ταφέρθηκε το 1951 από την Κορί-

τσα στο Μεσοχώρι.

Η ονομασία του χωριού, όπως

προκύπτει από πατριαρχικά έγ-

γραφα που διασώθηκαν και φυ-

λάσσονται στο ναό του Αγίου Νι-

κολάου του Νέου Κορίτσας, προ-

έρχεται από το 1784. Παλιότερα,

το 1681, ονομάζονταν Κελζούς και

υπάγονταν στον ναχαγιέ Κιουχι-

στάν (Δήμο Κτημενίων), εξαρτώ-

μενο από τον Καζά (Υποδιοίκηση)

της Γενή - Σεχήρ (Λάρισας). Σήμε-

ρα επικρατεί η άποψη ότι το Κλει-

στός προήλθε από το γεγονός ότι

το μέρος είναι κλειστό από παν-

τού από βουνά, και με αναγραμ-

ματισμό έφθασε στη σημερινή

ονομασία.

Σύμφωνα με τον Καρπενησιώ-

τη βουλευτή Ευρυτανίας, γερου-

σιαστή και υπουργό Ιωάννη Τσιγ-

κόλη, μια πιθανή εκδοχή για τη

σημασία του ονόματος του χωρι-

ού είναι η εξής: Τρία αδέλφια

Κρητικοί με το όνομα Κλειτσάκης,

ήρθαν κυνηγημένοι στο Βάλτο.

Από κει ανηφόρησαν για τ'Άγρα-

φα κι έφτασαν στο Καρπενήσι. Ο

Κώστας Κλειτσάκης εγκαταστάθη-

κε σ'αυτό μόνιμα. Ο Γιώργος πήγε

στο Μαυρίλο κι εργσζότσν στους

μπαρουτόμυλους. (Αυτός είναι ο

γενάρχης των Κλειτσαίων πού‘ναι

στη Μερκάδα και στον Αη Γιώργη

Φθιώτιδας). Ο τρίτος, άγνωστο το

όνομά του, ήταν ψηλός και λε-

πτός, ξερακιανός που λέμε και τον

φώναζαν Ξέρα και Κλείτσο. Ο

Κλείτσος πήγε πρωτοπαλίκαρο σε

κάποιον κλεφτοκαπετάνιο, μέχρι

να εγκατασταθεί τελικά κάπου

στο χώρο πού’ναι σήμερα το χω-

ριό Κλειτσός κι απ'αυτόν πήρε τ'

όνομά του.

Εδώ υπήρχε, πολύ πριν από το

1637, το περιώνυμο μοναστήρι

της "Κορίτσας" όπου φυλάσσεται

το χέρι του Ευαγγελιστή Λουκά

και άλλα ιερά λείψανα όπως του

Αγίου Γεωργίου, της Αγίας Μαρί-

νας και του Μεγάλου Αθανασίου.

Στη θέση του Ναού σήμερα υπάρ-

χει ο ενοριακός ναός του Αγίου

Νικολάου του Νέου.

Ο Κλειτσός είναι πατρίδα του

νεομάρτυρα Αγίου Κυπριανού

που μαρτύρησε με αποκεφαλισμό

στο Φανάρι της Πόλης την 5η Ιου-

λίου 1679, ημερομηνία που κάθε

χρόνο γίνεται μεγάλο πανηγύρι

στο ναό που έχτισαν ανάμεσα των

οικισμών Μεσοχωρίου και Κορί-

τσας, σε μια πανέμορφη τοποθε-

σία, οι κάτοικοι προς τιμήν του

Κλειτσιώτη Οσιομάρτυρα.

Από τον Κλειτσό κατσγόταν και

ένας εκ των πρωταγωνιστών της

νίκης του 1940 στον Ελληνοϊταλι-

κό πόλεμο στρατηγός Χαράλαμ-

πος Κατσιμήτρος.

Ο Χαράλαμπος Γ. Κατσιμήτρος

(Κλειτσός Ευρυτανίας, 1886 –

ΚΛΕΙΤΣΟΣ

Χωριό που 'ναι φιλόξενο

από τ'άλλα ξεχωρίζει

γι'αυτό και στο Κλειτσό

ο νους μου τριγυρίζει

Ι.Ν. Αγίου Νικολάου του Νέου

Page 19: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

1919EυρυτανίαEυρυτανία

Αθήνα, 20 Φεβρουαρίου 1962)

ήταν Έλληνας στρατιωτικός ο

οποίος διακρίθηκε στον Ελληνοϊ-

ταλικό Πόλεμο του 1940.

Ο Κατσιμήτρος πολέμησε στους

Βαλκανικούς Πολέμους (1912–

1913), στην Ήπειρο και στο «Μα-

κεδονικό Μέτωπο» κατά τον Α΄

Παγκόσμιο Πόλεμο (1918). Το

1920 (Νοέμβριο) έγινε ταγματάρ-

χης με το βαθμό τον οποίο και

συμμετείχε στην Μικρασιατική Εκ-

στρατεία (1921–1922), σε όλη τη

διάρκεια αυτής, μέχρι τις 13 Αυ-

γούστου του 1922 οπότε και τραυ-

ματίσθηκε στη μάχη του Αφιόν

Καραχισάρ. Με την έκρηξη του Ελ-

ληνοϊταλικού Πολέμου, ως διοικη-

τής της 8ης Μεραρχίας αρχικά

εξουδετέρωσε την επίθεση και

στη συνέχεια διέταξε άμυνα μέ-

χρις εσχάτων στον τομέα Ελαίας-

Καλαμά, που κάλυπτε τα Ιωάννι-

να, αν και το στρατηγείο έχοντας

υπόψη γενικό στρατηγικό ελιγμό

ολόκληρης της στρατιάς του είχε

παράσχει ελευθερία ενέργειας

όπως ελιχθεί επιβραδυντικά προς

νότο, προς ολοκλήρωση κύκλω-

σης, με ύστατο όμως όριο ελιγμού

της μονάδος του την κοιλάδα του

Αράχθου.

Τελικά η κύκλωση δεν επιτεύχ-

θηκε, η ηρωική του όμως αντίστα-

ση στην ιταλική επίθεση στο Καλ-

πάκι συντέλεσε τα μέγιστα στη νί-

κη της Ελλάδας απέναντι στον ιτα-

λικό Στρατό.

Η έδρα του δημοτικού διαμερί-

σματος Κλειτσού, για πρακτικούς

λόγους μιας και είναι γεωγραφικά

ο κεντρικότερος των άλλων, εξ ου

και το όνομά του, είναι το Μεσο-

χώρι. Πριν το 2ο Παγκόσμιο Πόλε-

μο ήταν η Κορίτσα, με τον περισ-

σότερο πληθυσμό έναντι των άλ-

λων, όπως και σήμερα. Ο Κλειτσός

είχε κι άλλους οικισμούς, που χά-

θηκαν στο πέρασμα των χρόνων.

Το Αλεποχώρι, ο Άγιος Γεώργιος

και η Γόλια. Η Γόλια, που βρισκό-

ταν ανάμεσα Πλάτανου και Μου-

σχιάδων, καταστράφηκε ολοσχε-

ρώς προ δύο αιώνων περίπου από

καθίζηση του εδάφους, οι δε κά-

τοικοί της μετανάστευσαν ομαδι-

κά στη Ρουμανία. Μάλιστα οι Γο-

λίτες κρατούν επαφές με τον τόπο

τους. Έρχονται σε επαφή με τους

κατοίκους του Κλειτσού και έχουν

στείλει κατά καιρούς και δώρα,

όπως ένα τεράστιο αλέτρι για τις

γεωργικές ανάγκες των συγχωρια-

νών τους.

Δυτικά του Κλειτσού και βόρεια

της Βράχας περνά το Μέγα Ρέμα

που πηγάζει από την Φουρνά. Σε

εκείνο το σημείο, το ποτάμι στε-

νεύει και δημιουργεί ένα πανέ-

μορφο Φαράγγι. Το λένε Φαράγγι

της Τσούκας, από την ομώνυμη

κορυφή (1361μ.), αλλά και Ψιλια-

νά. Για να το προσεγγίσουμε, περ-

πατάμε από την παλιά γέφυρα

του δρόμου Κλειτσού - Βράχας και

πεζοπορώντας - κολυμπώντας το

ρέμα για τρία τέταρτα της ώρας

περίπου, φτάνουμε στο Φαράγγι.

Κοντά βρίσκεται και η κορυφή

«Βουλγάρα» όπου στα 996 μ. Χ.

έγινε σπουδαία μάχη μεταξύ των

Βυζαντινών και των Βουλγάρων,

που οδήγησε σε νίκη των Βυζαντι-

νών. Κοντά επίσης βρίσκεται και

«του Λιάζμπεη το μνήμα», όπου ο

Ρουμελιώτης ήρωας Κατσαντώνης

θριάμβευσε το 1825 επί των δυ-

νάμεων του Τούρκου Ελιάζμπεη.

Το Μεσοχώρι, με τη μεγάλη του

πλατεία, φιλοξενεί τον επιβλητικό

ναό των Αγίων Ταξιαρχών, το σχο-

λείο και την προτομή του Κλει-

τσιώτη Στρατηγού Χαράλαμπου

Κατσιμήτρου. Εντυπωσιάζουν τα

πανέμορφα παλιά του κτίσματα,

πολλά από τα οποία αναστηλώ-

νονται.

Η Κορίτσα είναι ο μεγαλύτερος

οικισμός του Κλειτσού, σε έκταση

και πληθυσμό. Η προέλευση του

ονόμστός της έχει δυο πιθσνές εκ-

δοχές. Η μία πιθανή προέλευση

είναι από τις πηγές νερού. Γκού-

ρα=πηγή και Γκουρίτσα (υποκορι-

στικό)= μικρή πηγή. Η δεύτερη πι-

θανή εκδοχή, από παλιό γυναικείο

Μοναστήρι που καταστράφηκε το

1650, δηλαδή από το κορίτσια,

Κορίτσα. Εδώ συντάχτηκε την 4η

Δεκεμβρίου 1942 ο «Κώδικας Πο-

σειδώνας» του οποίου οι διατά-

ξεις εγκαθίδρυαν τους θεσμούς

της λαϊκής αυτοδιοίκησης και της

λαϊκής δικαιοσύνης, με πρωτοπό-

ρο τον Κλειτσιώτη δημοσιογράφο

- Αντιστασιακό Γεωργούλα Μπέι-

κο 1919-1975 που ήταν πολιτικός

καθοδηγητής αντιστασιακών και ο

οποίος ήταν επιφορτισμένος με

την τήρηση και τη διάδοση των

σκοπών της οργάνωσης στους αν-

τάρτες και στον πληθυσμό του χώ-

ρου δράσης. Σύζυγος της εμβλη-

ματικής Μαρίας Μπεΐκου, πέθανε

στη Μόσχα μετά από πολυκύμαν-

τη ζωή και κακουχίες αφήνοντας

πίσω του σημαντικότατη κληρο-

νομιά.

Στον Καθεδρικό Ναό της Κορί-

τσας μέσα σε αργυρή λειψανοθή-

κη του 14ου αιώνα, η οποία δημι-

ουργήθηκε συγκεκριμένα το 1358

επί αυτοκρατορίας του Νικία του

2ου, φυλάσσεται ένας αμύθητος

ΜΕΣΟΧΩΡΙ

ΚΟΡΙΤΣΑ

Page 20: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

2020 EυρυτανίαEυρυτανία

θησαυρός Χριστιανοσύ-

νης και ευλογίας, ένα

σπάνιο ιερό λείψανο, το

χέρι του Αγίου Λουκά

του Ευαγγελιστού και

Αποστόλου. Με το χέρι

του Αγ. Λουκά έχει σχέ-

ση το συμβάν που ανα-

φέρεται από κατοίκους

της περιοχής και το

οποίο διαδραματίστηκε

την περίοδο της κατοχής.

Σύμφωνα με την παρά-

δοση, ο τότε Διοικητής

της Ιταλικής Φρουράς,

γνώστης της υπάρξεως

του ιερού λειψάνου του

Αγίου Λουκά στο χωριό,

ζήτησε να περιέλθει αυ-

τό στα χέρια των κατα-

κτητών προκειμένου να

προφυλαχτεί και να δια-

σφαλιστεί από κάθε

πλευρά. Έδωσε λοιπόν

εντολή σε μια ομάδα

στρατιωτών του να πάνε

στη Κορίτσα και να πά-

ρουν το χέρι του Αγίου.

Μόλις έφτασαν οι στρα-

τιώτες στο χωριό ζήτη-

σαν από τον ιερέα και

τους κατοίκους να τους

οδηγήσουν στην εκκλη-

σία και να τους παραδώ-

σουν το ιερό λείψανο.

Έτσι και έγινε. Φτάνον-

τας έξω από την εκκλη-

σία οι Ιταλοί ξεπέζεψαν

από τα άλογα τους και

προσήλθαν στο σημείο

που φυλάσσονταν η λει-

ψανοθήκη. Με πολύ σε-

βασμό και μεγάλη ευλά-

βεια υποκλίθηκαν και

προσκύνησαν το ιερό

λείψανο, ξαφνιάζοντας

τους κατοίκους του χω-

ριού που ήταν εκεί, και

αμέσως ζήτησαν να το

παραλάβουν. Τότε άρχι-

σε από την πλευρά των

Ελλήνων η εφαρμογή

ενός σχεδίου που είχαν

οργανώσει προκειμένου

χωρίς αντιδράσεις και

αντίποινα να κρατήσουν

το χέρι του Αγίου στον

τόπο τους. Είπαν λοιπόν

στους Ιταλούς ότι δεν

έχουν αντίρρηση να τους

το παραδώσουν, μόνο

που αυτό θα γίνει δυο

τρεις μέρες αργότερα,

διότι θα έπρεπε να έλ-

θουν όλοι οι χωριανοί να

το προσκυνήσουν πριν

φύγει από το χωριό.

Παρόλη την αρχική

τους άρνηση οι στρατιώ-

τες πείσθηκαν από τους

κατοίκους του χωριού

και έφυγαν από την Κο-

ρίτσα για να επανέλθουν

μετά τρεις ημέρες για να

πάρουν οριστικά το ιερό

λείψανο. Μετά λοιπόν

την πάροδο των τριών

ημερών επανήλθαν οι

Ιταλοί και πήραν την

εξής διπλωματική απάν-

τηση από τους Κοριτσιώ-

τες. «Ευχαρίστως θα σας

παραδίδαμε το ιερό λεί-

ψανο, όμως δυστυχώς

χθες πέρασαν κλέφτες ή

αντάρτες από το χωριό

και μας το πήραν, δεν

φαντάζεστε την στενο-

χώρια μας» τους τόνι-

σαν. Οι Ιταλοί μη μπο-

ρώντας να κάνουν δια-

φορετικά έφυγαν. Έτσι

έμεινε το χέρι του Αγίου

Λουκά στο χωριό, διότι

όπως καταλαβαίνουμε

όλοι, κανένας κλέφτης

δεν το πήρε παρά μόνο

οι ίδιοι οι Χωριανοί το

έκρυψαν για να μην το

πάρουν οι Ιταλοί και να

το μεταφέρουν σε άγνω-

στο μέρος με πολλές πι-

θανότητες να μην επι-

στραφεί ποτέ.

Εκτός του ιερού λει-

ψάνου του Αγίου Αουκά,

στον ίδιο χώρο φυλάσ-

σεται και η λειψανοθήκη

του 1520, που βρέθηκε

πρόσφατα με θαυμαστό

τρόπο, εντός της οποίας

φυλάσσονται ιερά λεί-

ψανα του Μεγάλου Αθα-

νασίου, του Αγίου Γεωρ-

γίου και της Αγίας Μαρί-

νας, καθώς και ιερά

σκεύη που χρονολο-

γούνται στον Μεσαίωνα.

Αξιοσημείωτη είναι ακό-

μη στην Κορίτσα, η εκ-

κλησία του Αγίου Κυ-

πριανού με το ξυλόγλυ-

πτο τέμπλο της του

1857, που δεσπόζει στην

πανέμορφη τοποθεσία

της Παναγιάς.

Ο Μαυρόλογγος θεω-

ρείται από τα πιο απο-

μακρυσμένα χωριό της

Ευρυτανίας. Εκεί κατοι-

κούσαν οι απόμαχοι του

Κλειτσού, που ζούσαν με

αγροτικές και κτηνοτρο-

φικές ασχολίες. Συνταξι-

ούχοι πλέον, ανεβαίνουν

από την Αγία Παρα-

σκευή «Σφαγείων»

Φθιώτιδας όπου μετακό-

μισαν τις αρχές του ‘60

μετά την καθίζηση που

έπαθε ο οικισμός τους.

Όλα αυτά σε ένα τοπίο

γεμάτο καρποφόρα δέν-

τρα, ανάμεικτα με αυτά

του λόγγου. Εκεί βρίσκε-

ται και το «ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ

ΔΙΑΒΑΤΗ».

Εξαπτέρυγο που αποικο-

νίζει τη βάπτιση και τη

γέννηση

Σταυρός ευλογίας

ρώσικης τέχνης

Πεντηκοστάριο του 1777

στην Κορίτσα

ΜΑΥΡΟΛΟΓΓΟΣ

Page 21: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

2121EυρυτανίαEυρυτανία

Οι Μουσχιάδες βρίσκονται ανά-

μεσα των οικισμών Πλατάνου και

Μεσοχωρίου. Απέναντι του οικι-

σμού και του Μεγαποτάμου

υπάρχει ο μαχαλάς Καραχάλιος.

Βόρεια του οικισμού ο ναός της

Αγίας Μαρίνας, εκεί όπου βρέθη-

κε τμήμα του ιερού λειψάνου της

Αγίας. Είναι ένας πανέμορφος οι-

κισμός που η ομορφιά περισ-

σεύει.

Ο Πλάτανος είναι ο πρώτος οι-

κισμός του Κλειτσού που βρίσκου-

με ερχόμενοι από το Φουρνά. Λί-

γο πριν εισέλθουμε, υπάρχει δια-

σταύρωση για Αγίους Αποστό-

λους, Προφήτη Ηλία και τους συ-

νοικισμούς του Κάλανου, που στη

συνέχεια ενώνεται με τον χωμα-

τόδρομο Ζαχαράκη - Σπίτι του Δια-

βάτη. Πολλά πλατάνια συνθέτουν

το τοπίο του οικισμού. Στη πλα-

τεία του χωριού βλέπουμε τον ναό

του Αγίου Νικολάου, και κάτω

από το ναό το δημοτικό σχολείο.

Στην έξοδο του οικισμού, περνάμε

τη κατολίσθηση της παλιάς Γό-

λιας, στης οποίας τη θέση υπάρχει

ο νεόκτιστος ναός των Αγίων Απο-

στόλων.

ΜΟΥΣΧΙΑΔΕΣ ΠΛΑΤΑΝΟΣ

Η εκκλησία του Αγ. Κυπριανού στην Κορίτσα

Βιβλιογραφία

• http://www.evrytania.eu/

• Τα σημαντικότερα μνημεία και κειμήλια του Δή-

μου Φουρνάς απο τον Δήμο Φουρνάς, επιμέλεια κ.

Ευάγγελος Φεγγούλης.

Παραδοσιακή βρύση

στον Πλάτανο

Ακόμη μια άποψη του Αγίου Νικο-

λάου στην Κορίτσα

Page 22: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

2222 EυρυτανίαEυρυτανία

Στο προηγούμενο φύλλο, στο

αφιέρωμά μας στον Ευρυτάνα

ζωγράφο Χρήστο Καγκαρά, μιλή-

σαμε για λίγο για τον σπουδαίο

ευρυτανικής καταγωγής αρχιτέ-

κτονα Πάνο Τζελέπη. Αναφέραμε

το πόσο βοήθησε το Χρήστο Καγ-

καρά όπως επίσης και τη φιλική

του σχέση με τον Ευρυτάνα λογο-

τέχνη Μιχάλη Σταφυλά. Σε αυτό

το αφιέρωμα, λοιπόν, θα επιχει-

ρήσουμε να προσεγγίσουμε τη

ζωή, το έργο και τη μεγάλη κλη-

ρονομιά του γεννημένου στην

Κωνσταντινούπολη αλλά από

Φουρνιώτη πατέρα αρχιτέκτονα

και καλλιτέχνη που επηρέασε τό-

σο την μεταπολεμική γενιά Ελλή-

νων αρχιτεκτόνων.

Ο πατέρας του Νικολής Τζελέ-

πης γεννήθηκε στον Φουρνά και

μετανάστευσε στην Κωνσταντι-

νούπολη όπου δούλεψε ως αρχι-

τέκτονας στο παλάτι του Σουλτά-

νου Αβδούλ Χαμίτ. Τιμήθηκε ως

ένας από τους 104 καλφάδες και

αρχιτέκτονες για τους οποίους

υπάρχουν ανύπαρκτες ή ελάχι-

στες πληροφορίες στην περιο-

δεύουσα έκθεση «Οι Ρωμιοί αρ-

χιτέκτονες της Πόλης στην περίο-

δο του εκδυτικισμού».

Στο βιβλίο περιλαμβάνεται

ένα άρθρο του Αhmet Ersoy, ανα-

πληρωτή καθηγητή στο Πανεπι-

στήμιο του Μπογάζιτσι, με τίτλο

«Ο κρυφός κάλφας του ασύμβα-

του κτιρίου: Το Χαμιντιγέ Τζαμί

και ο Νικόλαος Τζελέπης», στο

οποίο τεκμηριώνει την πατρότη-

τα του κτιρίου και σκιαγραφεί

επιστημονικά το πορτρέτου του

άγνωστου αρχιτέκτονά Νικόλαου

Τζελέπη ή Τζελεπόπουλου, ο

οποίος στα οθωμανικά έγγραφα

αναφέρεται ως Νικολάκης Εφέν-

της, κρατικός υπάλληλος και κάλ-

φας.

Έχει την ιδιαίτερη σημασία του

πάντως πως ο γιος του Πάνος, αν

μας επιτρέπετε να προχωρήσου-

με σε μια πιθανόν αυθαίρετη ερ-

μηνεία, ποτέ δεν παρέλειπε να

αναφέρει το όνομα του πατέρα

του μαζί με το δικό του, ενδεικτι-

κό ίσως της σχέσης που είχαν.

Εξάλλου τις βασικές διδαχές της

μετέπειτα δουλειάς του τις πήρε

από τον πατέρα του.

Ο Πάνος Νικολή Τζελέπης θα

ξεκινήσει απ’την Κωνσταντινού-

πολη όπου γεννιέται το 1894.

Στην Πόλη θα πραγματοποιήσει

τις γυμνασιακές σπουδές του για

να γραφτεί τελικά στο Ιταλικό Τε-

χνολογικό Ινστιτούτο της Κων-

Πάνος Τζελέπης

στη μοντέρνα αρχιτεκτονική

Το ευρυτανικό πνεύμα

Γη φτωχική λιανόκαρπη, γη πονεμένη γη μου

η ομορφιά σου η απέριττη φωτίζει την ψυχή μου...

- ποίημα του Πάνου Τζελέπη

Page 23: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

2323EυρυτανίαEυρυτανία

σταντινούπολης.

Οι συνθήκες όμως κι ο πόλε-

μος αναγκάζουν την οικογένεια

να φύγει απ’την Τουρκία για να

εγκατασταθεί προσωρινά στην

Αθήνα όπου ο Τζελέπης γράφε-

ται και παρακολουθεί μαθήματα

ζωγραφικής και γλυπτικής στην

Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών με

δάσκαλο τον Επαμεινώνδα Θω-

μόπουλο. Γράφει ο αρχιτέκτονας

Νίκος Χολέβας :

«Είναι η εποχή που γνωρίζεται

με τον Γεώργιο Κοντολέοντα, με

τον οποίο θα συνδεθεί όχι μόνο

με θερμή φιλία, αλλά και με κοι-

νές θέσεις πάνω στην τέχνη και

το μέλλον της αρχιτεκτονικής.

Μαζί ταξιδεύουν σ’ όλη την Ελλά-

δα για να γνωρίσουν την μνημει-

ακή αρχιτεκτονική παράδοση και

το ελληνικό τοπίο σ’όλες του τις

παραλλαγές.

Τα χρόνια περνούν γρήγορα

και με το τέλος του πολέμου ο

αρχιτέκτονας φεύγει για τις τόσο

ποθητές σπουδές στο Ecole Spe-

ciale d’ Architecture στο Παρίσι.

Τα χρόνια αυτά στη γαλλική πρω-

τεύουσα και η σπουδή του στην

αρχιτεκτονική θα τον επηρεά-

σουν πολύ στα πρώτα βήματά

του. Η γνωριμία του με τον

Dolphe Dervaux - έναν απ΄ τους

εκφραστές της «επίσημης αρχιτε-

κτονικής» στη Γαλλία - το 1920,

θα δείξει τα αποτελέσματά της

στις τελευταίες φοιτητικές του

εργασίες καθώς και σε διάφορες

μελέτες του υποδηλώνοντας τη

θέλησή του να αφομοιώσει τη

σύγχρονη αρχιτεκτονική.

Είναι βασικό στην παιδεία του

Τζελέπη ότι διαμορφώνει την αρ-

χιτεκτονική σκέψη του ακριβώς

την εποχή της μεγάλης δημιουρ-

γικής κρίσης στην αρχιτεκτονική

κουλτούρα. Το τέλος του εκλεκτι-

κισμού και το ξέφτισμα του Art

Nouveau, η όλο και μεγαλύτερη

χρήση του νέου υλικού, του μπε-

τόν αρμέ είναι τα στοιχεία που

τον οδηγούν στο δύσκολο δρόμο

της διαλογής. Ο Le Corbusier

(σημ. «Ε»: εμβληματική φυσιο-

γνωμία της παγκόσμιας αρχιτε-

κτονικής του 20ου αιώνα ) είναι

πια μια πραγματικότητα, όπως

και αυτό που ο ίδιος ο μεγάλος

Γάλλος αρχιτέκτονας σημειώνει

στις αποκλεισμένες μελέτες του

απ’τους μεγάλους αρχιτεκτονι-

κούς διαγωνισμούς της εποχής:

«Ο ακαδημαϊσμός είπε πάλι Όχι»

αποτελεί μια πραγματική θέση-

άρνηση στην προσπά-

θεια επικράτησης του νέου ρεύ-

ματος της αρχιτεκτονικής.»

Και συνεχίζει ο Χολέβας ; «Γι’

αυτό και σε ορισμένα σκίτσα του

Τζελέπη διακρίνουμε αυτή την

πάλη, αυτή την αδυσώπητη ανα-

ζήτηση του δρόμου, ενός νέου

δρόμου όχι μόνον «σύγχρονου»

αλλά ικανού να επιβιώσει και να

προσφέρει στις διαμορφούμενες

ανάγκες της ελληνικής πραγματι-

κότητας που με την επιστροφή

του, το 1923, καλείται να αντιμε-

τωπίσει.

Η τάση στην αρχιτεκτονική του

τόπου η οποία βασίζει την έκ-

φρασή της στα διδάγματα της

βυζαντινής παράδοσης και της

λαϊκής αρχιτεκτονικής κυριαρ-

χεί.»

Σχέδια όψεων από φοιτητικές εργασίες του Τζελέπη στο

Ecole Speciale d’ Architecture στο Παρίσι

Διαφημιστικές μακέτες του Τζελέπη

Page 24: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

2424 EυρυτανίαEυρυτανία

Ο Τζελέπης γνώριζε αυτή την

πραγματικότητα όταν γύρισε

στην Ελλάδα. Όντας θαυμαστής

του De Stijl και του Bauhaus θα

έφερνε νέα ήθη στην ελληνική

αρχιτεκτονική. Ήθη που συμβά-

διζαν περισσότερο με τις αλλαγές

των στιλιστικών κανόνων που

προσαρμόζονται πλέον στους κα-

νόνες του ορθολογισμού και της

ανάγκης.

Συνεχίζει ο Χολέβας : «Μέσα

στην ομάδα των νέων Ελλήνων

αρχιτεκτόνων που θα δημιουργή-

σουν στην περίοδο του μεοσπο-

λέμου, η μορφή του Πάνου Νικο-

λή Τζελέπη είναι εντελώς ξεχωρι-

στή. Τα έργα βγαλμένα την εποχή

εκείνη από τους: Κοντολέοντα,

Δούρα, Μητσάκη, Βαλεντή, Πι-

κιώνη, Άγγελο Σιάγα και Πανα-

γιωτάκο αποτελούν την αγνότε-

ρη έκφραση για την πορεία που

η νέα ελληνική αρχιτεκτονική

έπρεπε να ακολουθήσει.

Μέσα σ’ αυτή την ομάδα και ο

Π. Ν. Τζελέπης. Μια ομάδα που

προσπάθησε να διαμορφώσει

και να κατακυρώσει μια νέα ελ-

ληνική αρχιτεκτονική ικανή να

ανταποκριθεί στις ανάγκες του

απομονωμένου απ’τα διεθνή

πρωτοποριακά κινήματα τόπου.

Απ΄τα διεθνή κινήματα με γενι-

κότερη απήχηση, το De Stijl και ο

Κυβισμός είναι εκείνα που θα

διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο

στη διαμόρφωση της Νέας αρχι-

τεκτονικής στην Ελλάδα του με-

σοπολέμου, χωρίς βέβαια να πα-

ραγκωνίζονται και τα διδάγματα

της λαϊκής αρχιτεκτονικής που με

τόση ένταση εμφανίζονται στο

έργο του Τζελέπη.»

Παρότι επηρεασμένος από την

Art Nouveau, όπως φαίνεται και

από τις διαφημιστικές μακέτες

του, εν τούτοις δεν μπορούμε να

πούμε ότι αντιπροσωπεύουν την

αρχιτεκτονική του θεώρηση πα-

ρά μόνο μας υπενθυμίζουν τη

φοίτησή του στη Σχολή Καλών

Τεχνών.

Γράφει ακόμα ο Χολέβας :

«Απαρχή της αρχιτεκτονικής δη-

μιουργίας του αποτελούν οι ανα-

ρίθμητες μελέτες για μια ομάδα

«αγροικιών» στο Ελληνικό. Έργα

όπως η οικία Οικονομίδη του

1925 θα αποδείξουν πόσο ο αρχι-

τέκτονας έχει αφομοιώσει και

έχει προχωρήσει θαρρετά στο

δρόμο της νέας αρχιτεκτονικής

συνθετικής πραγματικότητας.

Ενδεικτικοί οι παρακάτω στίχοι

του Πάνου Τζελέπη:

«Ω, να μπορούσα να έκανα έρ-

γα σεμνά κι’ ωραία ως είναι όλα

στην πλάση Σου απέριττα,

πηγαία»

Πάνω σ’αυτές τις αρχές της

απλότητας βασίζεται η σύνθεση

της οικίας Φωκά, έργο του 1930.

Αυτή η κατασκευή θα αποτελέ-

σει ίσως ένα σταθμό στην αρχιτε-

κτονική του. Καμία επιτήδευση

στην όψη δεν δικαιολογεί αβε-

βαιότητα στην κάτοψη, γι’αυτό

και η μορφή δεν κρύβει τίποτα

αλλά αντίθετα εμφανίζει με σα-

φήνεια τη διαμόρφωση του εσω

τερικού χώρου σε προβολή.

Και στην οικία Φραντζή, έργο

του 1932 στο Ψυχικό, θα επιλύ-

σει τα προβλήματα της αρχιτε-

κτονικής σύνθεσης με τη μεγαλύ-

τερη δυνατή απλότητα. Ένα χρό-

νο αργότερα, αναλαμβάνοντας

τη διαρρύθμιση και διακόσμηση

του νέου καταστήματος Στρογγυ-

λού στην Αθήνα, θα δώσει άλλη

μιαν απόδειξη της ικανότητάς

του στον σχεδιασμό των εσωτερι-

κών χώρων. Γι’αυτό το έργο του

θα δημοσιευθούν στον ξένο τύπο

οι πιο κολακευτικές κριτικές και

είναι χαρακτηριστικός ο τίτλος

του «The Outfitter» της 15ης Αυ-

γούστου 1936 που θα παρουσιά-

σει αυτή την εργασία με τις λέ-

ξεις: «Athens keeps step with this

glass and chromium age» ( σημ.

«Ε»: «Η Αθήνα συγχρονίζεται με

την εποχή του γυαλιού και του

μετάλλου»). Έργα του από καιρό

δημοσιεύονται στα πιο αξιόλογα

περιοδικά της Ευρώπης και των

Απο αριστερά προς τα δεξιά: Οικία Οικονομίδη στο Ελληνικό (1925), εσωτερικό καταστήματος Στρογγυλού

στην Αθήνα (1933), οικία Φραντζή στο Ψυχικό

Κατόψεις οικίας Φωκά

Page 25: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

2525EυρυτανίαEυρυτανία

Ηνωμένων Πολιτειών δίνοντάς

του τη θέση που δικαιωματικά

του ανήκει στο σύγχρονο κίνημα

της ελληνικής αρχιτεκτονικής.

Δεν πρέπει μέσα στα τόσα έρ-

γα του Τζελέπη της εποχής αυτής

να λησμονηθεί η οικία Ιμβριώτη

στο Ελληνικό. Η μελέτη είναι του

1933 αλλά η κατασκευή ολοκλη-

ρώθηκε μόλις το 1937. Σ’αυτό το

έργο είναι φανερή η θέληση του

αρχιτέκτονα να δώσει την απλού-

στερη λύση αλλά συγχρόνως και

να αποδείξει την προσήλωσή του

στα αφομοιωμένα διδάγματα

των μεγάλων συγχρόνων κινημά-

των της Κεντρικής Ευρώπης εκ-

φράζοντας τη γενικότερη προ-

σπάθεια επίλυσης των μεγάλων

προβλημάτων που αντιμετωπίζει

ο αρχιτέκτονας στην εξάσκηση

του ρόλου του στην Ελλάδα του

μεσοπολέμου.

Δραστήριος και βασικά γνώ-

στης της κατασκευαστικής πραγ-

ματικότητας του αρχιτεκτονικού

γεγονότος όπως αυτό διαμορφώ-

νεται όχι μέσα από κανόνες αλλά

μέσα από ανάγκες, ο Τζελέπης

θα δώσει λίγα χρόνια αργότερα

με την κατασκευή των Παιδουπό-

λεων της Βούλας και της Πεντέ-

λης το 1936 την πολύτιμη συμβο-

λή του.

Το Υπουργείο Πρόνοιας και το

ΠΙΚΠΑ αναθέτουν στον αρχιτέ-

κτονα τη μελέτη και την κατα-

σκευή αυτών των εγκαταστάσε-

ων για να δώσουν λύση στο με-

γάλο κοινωνικό πρόβλημα της

προστασίας του παιδιού. Βασικά

αυτές οι «Παιδικές Κοινότητες»

πρέπει να έχουν σαν σκοπό την

ανάπτυξη του παιδιού και τη διά-

πλασή του μέσα σ’ ένα ελεγχόμε-

νο περιβάλλον υγείας.

Στις απλές εγκαταστάσεις της

Βούλας όλα είναι μελετημένα με

βάση την κλίμακα του παιδιού,

ακόμα και στο κτίριο της διοίκη-

σης ο αρχιτέκτονας θα μεταφέρει

τους χώρους των διαφόρων γρα-

φείων στον όροφο για να αφήσει

στα παιδιά όσο τον δυνατόν με-

γαλύτερη τη χρήση στο ισόγειο.

Στην κατασκευή χρησιμοποιεί το

μπετόν αρμέ και το γυαλί με με-

γάλη συνθετική ικανότητα. Πρέ-

πει όσο το δυνατόν ο χώρος να

είναι εύπλαστος και γι’ αυτό τα

μεγάλα ανοίγματα είναι τέτοια,

δίνοντας απ’τη μια «προστασία»

αλλά και συγχρόνως μια ελευθε-

ρία διακίνησης μέσα στο δομη-

μένο περιβάλλον.

Το έργο αυτό αποτέλεσε όχι

μόνο στον τόπο αλλά και στον

ευρωπαϊκό χώρο μια πρωτότυπη

λύση του συγκεκριμένου αρχιτε-

κτονικού προβλήματος. Δυστυ-

χώς οι εγκαταστάσεις αυτές της

Βούλας βομβαρδίστηκαν στις πο-

λεμικές επιχειρήσεις αλλά είναι

παραδεκτό πως η σύνθεση της

Παιδούπολης στη Βούλα μαζί με

τις εγκαταστάσεις στην Πεντέλη

που μελέτησε αποτελούν μια ση-

μαντική στην ιστορική εξελικτική

πορεία της σύγχρονης αρχιτεκτο-

νικής στην Ελλάδα.»

Πριν φύγει από την Αθήνα το

1945 πρόλαβε να οργανώσει με

μεγάλη επιτυχία την Α’ Διαβαλ-

κανική Έκθεση Προστασίας του

Παιδιού στο Ζάππειο το 1936

αποδεικνύοντας όχι μόνο την φι-

λανθρωπική του φύση και την

αγάπη του προς τα παιδιά, αλλά

κάνοντας ένα απαραίτητο βήμα

για να επιλυθούν κάποιοι από

τους δύσκολους γρίφους που αν-

τιμετωπίζουν οι αρχιτέκτονες,

όταν πρέπει να συγκεράσουν την

λειτουργικότητα ενός χώρου με

Οικία Ιμβριώτη στο Ελληνικό,

εσωτερική και εξωτερική άποψη

Πάνω: ΠΙΚΠΑ Πεντέλης

κάτω: εστιατόριο στην Παιδούπολη Βούλας

Page 26: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

2626 EυρυτανίαEυρυτανία

τη διαφορετικότητα και το περι-

θώριο ανάπτυξης που είναι απα-

ραίτητα για κάθε παιδί. Σε αυτά

τα πλαίσια δημιούργησε και σε

αυτές τις αξίες στήριξε και τον

περίφημο υποδειγματικό Παιδι-

κό Σταθμό που δώρισε στη γενέ-

τειρα του πατέρα του τον Φουρ-

νά.

Η φυγή του Τζελέπη στη Γαλ-

λία το 1945 μετά τον πόλεμο, και

αφού ήδη η χώρα μας είχε να αν-

τιμετωπίσει εμφύλιες αντιπαρα-

θέσεις, έγινε με την ιστορική πλέ-

ον «Υποτροφιάδα».

Το 1945 ο Οκτάβιος Μερλιέ,

διευθυντής του Γαλλικού Ινστι-

τούτου Αθηνών, εξασφαλίζει από

τη γαλλική κυβέρνηση ένα μεγά-

λο αριθμό υποτροφιών για νεα-

ρούς Έλληνες προοδευτικούς

φοιτητές, οι οποίοι, αν έμεναν

στην Ελλάδα, θα οδηγούνταν

στην εξορία ή στο απόσπασμα.

Έτσι, έπειτα από εξετάσεις, πάνω

από 150 νέοι επιλέγονται για να

σταλούν για σπουδές στο Παρίσι.

Η ιδέα ήταν να σωθούν από το

εμφυλιακό κλίμα μερικά από τα

καλύτερα μυαλά της Ελλάδας- γι΄

αυτό και ένας μεγάλος αριθμός

υποτρόφων ήταν αριστεροί, οι

πιο πολλοί με συμμετοχή στην

Αντίσταση και τα Δεκεμβριανά.

Αρχηγός της ομάδας ήταν ο

ίδιος ο Πάνος Τζελέπης και ανά-

μεσα στα μέλη της «Υποτροφιά-

δας» ήταν: οι φιλόσοφοι Κορνή-

λιος Καστοριάδης, Κώστας Πα-

παϊωάννου, Μιμίκα Κρανάκη,

Κώστας Αξελός, ο ιστορικός Νί-

κος Σβορώνος, οι φοιτητές αρχι-

τεκτονικής Εμμανουήλ Κινδύνης,

Αριστομένης Προβελέγγιος, Αθα-

νάσιος Γάττος, Κωνσταντίνος Μα-

νουηλίδης, Νικόλας Χατζημιχά-

λης, Γιώργος Κανδύλης, Πάνος

Τσολάκης, Τάκης Ζενέτος, ο κινη-

ματογραφιστής Μάνος Ζαχαρίας,

ο γλύπτης Μέμος Μακρής, ο ζω-

γράφος Ντίκος Βυζάντιος, ο μου-

σικός Δημήτρης Χωραφάς, ο τε-

χνοκριτικός Αγγελος Προκοπίου,

οι γιατροί Ανδρέας Γληνός και

Ευάγγελος Μπρίκας, η συγγρα-

φέας Ελλη Αλεξίου, η ποιήτρια

Μάτση Χατζηλαζάρου, ο ποιητής

Ανδρέας Καμπάς, οι φιλόλογοι

Εμμανουήλ Κριαράς και Σταμά-

τιος Καρατζάς, και πολλοί άλλοι.

Ο επιδραστικός συνθέτης Ιωάν-

νης Ξενάκης, ο οποίος είχε τραυ-

ματιστεί στο μάτι στα Δεκεμβρια-

νά, έφτασε αργότερα μόνος του

στο Παρίσι.

Το ταξίδι των υποτρόφων είχε

εξαρχής κάτι από μυθιστόρημα:

έπειτα από αναμονή μηνών, επι-

βιβάζονται στις 20 Δεκεμβρίου

στο οπλιταγωγό Ματαρόα (που

σημαίνει «η γυναίκα με τα μεγά-

λα μάτια» στα πολυνησιακά),

που τους μεταφέρει από τον Πει-

ραιά στον Τάραντα.

Ο Μερλιέ, στη μόνη μεγάλη

συνέντευξη που έδωσε πολλά

χρόνια μετά για το Ματαρόα,

έλεγε ότι βασικό κριτήριο επιλο-

γής ήταν η οικονομική κατάστα-

ση των υποψηφίων. «Ήταν φτω-

χά παιδιά... Δεν θα τους ξεχάσω

ποτέ. Οτιδήποτε κι αν επιτύχει

κανείς για τέτοιους ανθρώπους

θα είναι λίγο». Στο Ματαρόα,

όμως, δεν ανέβηκαν μόνο αρι-

στεροί αλλά και γόνοι αστικών

οικογενειών. «Κυρίως ήθελα νέ-

ους επιστήμονες που θα πήγαι-

ναν στο Παρίσι, τη Λυών, το Μον-

πελιέ, το Νανσύ, το Στρασβούρ-

γο, θα παρακολουθούσαν τη γι-

γαντιαία δουλειά της ανοικοδό-

μησης και γυρνώντας κατόπιν

στην Ελλάδα θα προσφέρανε τη

δημιουργική τους εμπειρία»,

συμπλήρωνε ο Μερλιέ. «Οι πιο

πολλοί ταξιδεύουν με σακίδια,

καλάθια, μπόγους, ό,τι μπόρεσε

να σοφιστεί η φτώχεια και η αγά-

πη κείνων που μείναν στην απο-

βάθρα του Πειραιά κουνώντας τα

μαντήλια τους», λέει η Μιμίκα

Κρανάκη στο βιβλίο της για τις

εμπειρίες της από εκείνο το ταξί-

δι. Ο βομβαρδισμένος σταθμός

του τρένου στον Τάραντα, τα δια-

λυμένα λόγω πολέμου τρένα που

τους διατέθηκαν, οι πέντε ώρες

πολυτέλειας στην Ελβετία και η

άφιξη στο Παρίσι ξαναζωντα-

νεύουν δίνοντας ανάγλυφα την

εικόνα της Ευρώπης που μόλις

έχει βγει από έναν ολέθριο πόλε-

μο και προσπαθούσε να στηθεί

ξανά στα πόδια της.

«Η άφιξή μας στο Παρίσι θυμί-

ζει άνευ όρων παράδοση», συμ-

πληρώνει η ίδια.

Στο Παρίσι ο Τζελέπης εξακο-

λουθεί να δουλεύει για το χώρο

των παιδιών. Συνεχίζει ο Χολέ-

βας: «Ατελείωτη σειρά διαλέξε-

ων, επιστημονικών ανακοινώσε-

ων σε διεθνή συνέδρια Ψυχολο-

γίας του παιδιού και άρθρων στο

γαλλικό κυρίως τύπο, αποτελούν

μικρό μόνο μέρος της πολύπλευ-

ρης δραστηριότητάς του. Στη

Σκίτσο

Τζελέπη

του

μελέτη

για

Σκίτσο του Τζελέπη

Page 27: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

2727EυρυτανίαEυρυτανία

Γαλλία που τον δέχεται το 1946

θα επιβληθεί γρήγορα με τη δου-

λειά του και εκτός από μέλος του

«Ordre des Architectes» θα γίνει

και «Agree» (σημ. «Ε»: Εννοεί

«εγκεκριμένος») του εκεί Υπουρ-

γού Ανοικοδομήσεως, αναλαμ-

βάνοντας με ομάδα Γάλλων αρχι-

τεκτόνων τη μελέτη και την κατα-

σκευή μεγάλων έργων στην πόλη

Maubeurge κοντά στα βελγικά

σύνορα .

Στα δέκα χρόνια απουσίας του

ταξιδεύει συχνά στην Ελλάδα

όπως και σ’όλο τον κόσμο πάντα

με το μπλοκ των σκίτσων στην

τσέπη. Μελετάει και είναι πάντα

ενήμερος της πνευματικής κίνη-

σης του τόπου του που λατρεύει

πάντα με πάθος και νοσταλγία.

Μελετά ιδιαίτερα και εμβαθύνει

σ’ό,τι έχει σχέση άμεση ή έμμεση

με την ελληνική Λαϊκή Τέχνη και

Αρχιτεκτονική και θαυμάζει τους

εργάτες του πνεύματος που

αφιερώνουν τις δυνάμεις τους

στην αναζήτηση αυτού του πλού-

του, γι’ αυτό και όταν κυκλοφο-

ρεί η έκδοση του έργου της Α.

Χατζημιχάλη Σαρακατσάνοι, γρά-

φει στο φίλο του κ. Κ.Ε.Λ. «…μια

άλλη φυσιογνωμία «ηρωικού πε-

σιμισμού» είναι η Αγγελική Χα-

τζημιχάλη… με μια φράση νομίζω

ότι το χαρακτηρίζω: το έργο (εν-

νοεί το βιβλίο Σαρακατσάνοι) εί-

ναι αυστηρά επιστημονικό με

πνοή επική που το ζωντανεύει

σαν ιστόρημα που ξεκινάει από

τα πανάρχαια χρόνια του έθνους

μας και δένεται παλλόμενο στη

ζωή μέχρι σήμερα».

Το περίφημο βιβλίο του L’ Ar-

chitecture Populaire en Grece (=

Ελληνική Λαϊκή Αρχιτεκτονική)

έχει ήδη κυκλοφορήσει στο Παρί-

σι απ’το 1952 (κυκλοφόρησε

στην Ελλάδα, έναν χρόνο μετά το

θάνατο του, το 1977 από τις εκ-

δόσεις ΘΕΜΕΛΙΟ ) σαν καρπός

της αγάπης του και της βαθιάς

γνώσης που κουβαλά μεσ’την

ψυχή του για τη λαϊκή μας αρχι-

τεκτονική. Με πρόλογο του Ch. Z-

ervos και σε μεγάλο σχήμα περιέ-

χει σειρά 50 λιθογραφικών σχε-

διασμών απ’τον ίδιο. Μέσα σ’αυ-

τά τα θαυμαστά σε λιτότητα και

εκφραστική διαύγεια σχέδια, ο

Τζελέπης έκλεισε τη θρησκευτική

λατρεία του για την λαϊκή μας

παραδοσιακή κληρονομιά βοη-

θώντας μας μέσα από αυτά τα

σχέδια να κατανοήσουμε και τη

μεγάλη ψυχή του.»

Κολακευτικές κριτικές γι’αυτό

του το έργο θα έρθουν από παν-

τού. Ελληνικό και ξένο τύπο με

πολύ γνωστές υπογραφές.

«…Έχω εμπιστοσύνη στον ελληνι-

κό λαό αφού έχει δημιουργήσει

μια τέτοια αρχιτεκτονική που

συμβάλλει πλαστικά στη σημερι-

νή…», έγραφε ο Auguste Perret

στον Τζελέπη για το βιβλίο του.

Ο ίδιος ο Τζελέπης γράφει στο

ανέκδοτο βιβλίο του Η Κατοι-

κία στην Ελλάδα: «Τα έργα των

λαϊκών αρχιτεκτόνων μαρτυρούν

επιμέλεια και εμπειρία στοχαστι-

κού καλλιτέχνη. Φανερώνουν την

πίστη, την αγάπη και τον σεβα-

σμό που έτρεφαν προς την τέχνη

τους. Και οι αρετές αυτές τους

έδιναν το αίσθημα του μέτρου,

σε σημείο που η προσωπικότητά

τους δεν επηρέασε αυτάρεσκα το

δημιούργημά τους, ούτε εδέσπο-

σε εις βάρος της ουσιαστικής

αξίας του έργου. Αν η αυταπάρ-

νηση αυτή της προσωπικότητάς

τους σβήνει τη μνήμη των λαϊκών

αρχιτεκτόνων, δίνει ωστόσο στα

έργα τους πανεθνική αξία, που

ριζώνει στη χώρα και ταυτίζεται

με την εθνική κληρονομιά της,

αντανακλώντας σε ολόκληρο το

λαό. Η άκρα κοινωνική αυτή αρε-

τή, όσον αφορά ιδιαίτερα τους

Έλληνες καλλιτέχνες, έγκειται

ίσως στο γεγονός ότι πολύ συχνά

κατά την μακρά περίοδο της δου-

Σχέδιο για δωμάτιο στον όροφο του ελληνικού περιπτέρου

στην έκθεση του Παρισιού (1925)

Page 28: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

2828 EυρυτανίαEυρυτανία

λείας, οι άνθρωποι αυτοί υπήρ-

ξαν ταυτόχρονα τεχνίτες και εθνι-

κοί αγωνιστές, που χειρίζονται τα

εργαλεία για τα έργα τους και τα

όπλα για την λευτεριά τους,

έχοντας βαθιά επίγνωση της ηθι-

κής αξίας του αγώνα τους, όπως

και της αξίας του έργου τους».

Στην καλλιτεχνική ολοκλήρωση

του Τζελέπη θα συμβάλουν και οι

λογοτεχνικοί τρόποι έκφρασης

που επέλεξε οι οποίοι μας δίνουν

μια γενικότερη εικόνα για το άτο-

μο και το πνεύμα του.

Τρία λογοτεχνικά έργα, δύο σε

πεζό λόγο και ένα ποιητικό έργο,

μαζί με πολλά άλλα δυστυχώς

ανέκδοτα όπως π.χ. η μετάφραση

στα ελληνικά της ποιητικής συλ-

λογής του Beaudelaire Les fleurs

du mal (= Τα άνθη του κακού),

που όπως ο ίδιος έλεγε αποτε-

λούσε γι’ αυτόν «έργο ζωής»,

συνθέτουν απαραίτητο συμπλή-

ρωμα για τον καλλιτέχνη και άν-

θρωπο Τζελέπη. Ένα από αυτά τα

έργα είναι οι Ιστορίες του Νταή-

Σταβρή στον καιρό των Σουλτά-

νων - Ιστορίες από τη ζωή των τα-

πεινών στην Κωνσταντινούπολη

στα τέλη του 19ου και αρχές του

20ου αιώνα (εκδόσεις Τροχαλία-

2003). Πρόκειται για αφηγήσεις

που ζωντανεύουν τον κόσμο του

περιθωρίου της Πόλης. Καταγρα-

φές των λούμπεν στοιχείων πολ-

λών κοινωνικών ομάδων της.

Γράφει ο Πάνος Τζελέπης στον

πρόλογό του : «Ο Σταβρής δεν εί-

ναι πρόσωπο φανταστικό ήτανε

συγγενής μου, συνεργάτης και

φίλος μου. Γεννήθηκε στο Σινέμ -

Κιοΐ στα 1866... Ποθούσε να γίνει

γλύπτης, μα το σχολειό της ζωής,

όπου ρίχτηκε με το κεφάλι από

πολύ μικρός, τον έκανε μαρμαρά.

Από φυσικού του οπαδός του

Επίκουρου, έπιασε φιλίες με τύ-

πους ανέμελους και γλεντζέδες.

Σύχναζε σε ταβέρνες και κέντρα

αγοραίου έρωτα δίχως να παρα-

μελεί και τον σπιτικό... Από 27

μέχρι 31 ετών στάθηκε ένας από

τους "νταήδες" με το όνομα " Ο

Σταβρής-ο- Πετράς" στους Ρωμι-

ούς και "Τατσή-Σταβρή" στους

Τούρκους, αγαπητός σε όλους

για τη ντομπροσύνη και την παλι-

καριά του... Πέθανε στην Αθήνα,

76 χρονών, απ' τις κακουχίες της

γερμανικής κατοχής.» Καταλή-

γοντας «... κι αν βρεθεί ένας μό-

νο να τις διαβάσει (τις ιστορίες),

θα είμαι ευτυχής σαν τον πέρση

ποιητή Σαήχ-Ουλ-Ραής που φώ-

ναζε μια μέρα στην Αγορά χα-

ρούμενος: "Ένας συνάνθρωπός

μου απήγγειλε τους στίχους μου.

Σ' ευχαριστώ, Αλλάχ, που δεν πή-

γαν στο βρόντο"...». Ο Τζελέπης

έγραψε τις ιστορίες «δίχως καμιά

αξίωση λογοτεχνική», όπως ση-

μειώνει, και θα τις εκδώσει ιδίοις

αναλώμασιν.

Πράος, διακριτικός, ουσιαστι-

κός, πνεύμα ανήσυχο που απορ-

ροφούσε σα σφουγγάρι την αι-

ώνια γνώση. Συγκινημένος από

τη ζωή, αγαπούσε τον λαϊκό άν-

θρωπο και όλες του τις εκφάν-

σεις. Λαογράφος, θαυμαστής και

διασώστης του μόχθου και του

καθημερινού ιδρώτα.

Όταν χρόνια αργότερα αναγκά-

ζεται να παραιτηθεί λόγω της

κλονισμένης υγείας του απ’ τη

δουλειά του, γράφει στον φίλο

του κ. Κ.Ε.Λ.: «…για μένα η αρχι-

τεκτονική είναι χτίσιμο, γιαπί και

όχι μελέτη και σχέδια. Και ο κό-

πος του γιαπιού μου είναι ολέ-

θριος, καταλαβαίνεις την ψυχική

μου κατάσταση» .

Δημιουργικό πνεύμα, ασυμβί-

βαστο και πρακτικό μυαλό, λαϊ-

κή, σεμνή ευρυτανική ψυχή.

Βιβλιογραφία:

• ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΝΙΚΟΛΗ

ΤΖΕΛΕΠΗ του αρχιτέκτονα Νικ. Θ.

Χολέβα

Το σπίτι του Τζελέπη στην Αθήνα

(Μομφεράτου 30)

Σκίτσα του Τζελέπη απο

παραδοσιακά σπίτια στην

Ορεινή Ναυπακτία

Page 29: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

2929EυρυτανίαEυρυτανία

ΠΑΝΟΣ ΝΙΚΟΛΗ ΤΖΕΛΕΠΗΣ:ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥ ΝΤΑΗ ΣΤΑΒΡΗ(απόσπασμα)

Η ύπαρξη και η δράση των νταή-

δων εξηγείται, αν αναλογισθή κα-

νείς τις καταθλιπτικές συνθήκες

της ζωής του λαού στο τέλος του

δεκάτου ένατου αιώνα. Τέλεια εγ-

κατάλειψη απ’ το κράτος, εξοντω-

τική εκμετάλλευση απ΄ τους κυ-

ρίαρχους στην Πολιτεία, περιφρό-

νηση, κι’ αδιαφορία απ’ την κοινω-

νία. Οι νταήδες ήτανε το ξέσπασμα

κόντρα σ’ αυτή την καταδυνάστευ-

ση, και η μαχητική συνισταμένη

του φτωχού κόσμου, συγκεντρω-

μένη σ’ αυτούς ανεπίλεκτη απ’ τη

φύση δύναμη, στο συνεχή και

σκληρό αγώνα επιβίωσης του λα-

ού. Οι αιτίες που προκαλούσαν

τους άθλους του νταή μοιάζανε

ύποπτες, ανεξιχνίαστες, εγκλημα-

τικές. Στα μάτια του «καθωσπρέ-

πει» κόσμου, κάθε πράξη των

νταήδων φαινότανε προστυχιά,

μπερμπαντιά, ληστεία, κακούργη-

μα. Αρχές και Κοινωνία, τους θεω-

ρούσανε αναρχικούς. Κι’ ίσως αυ-

τός ο χαρακτηρισμός να τους ταί-

ριαζε. Μα στους πραγματικούς

νταήδες ξεχώριζε πάντα η πίστη

στον εαυτό τους και στο δίκιο της

πράξης τους. Για ένα ξεσκολισμένο

νταή, το να μην έχει δοκιμάσει τη

φυλακή, το να μην πέρασε απ’ τη

«χάψη» την ψειρού, ας είναι και

για λίγο, ‘ήταν σα να του έλειπε

ένα Δίπλωμα. Κι’ αν κατάφερνε να

βγη γρήγορα από κει μέσα, ήτανε

κι’ αυτό ένα απ’ τα ζηλευτά κατορ-

θώματά του.

Το νταηλίκι ήταν άγνωστος θε-

σμός μιας φατρίας που λειτουρ-

γούσε στο περιθώριο της κοινω-

νίας και πίσω απ’ τη ράχη της αρ-

χής. Ένας αντικόσμος, που τον εί-

χανε δημιουργήσει οι νταήδες.

Μια κατηγορία από ανθρώπους

ασυμμόρφωτους στις επιταγές της

Πολιτείας και τους νόμους του

Κράτους. Συγκροτημένοι αυθόρμη-

τα κι’ ανοργάνωτα σ’ ένα είδος

αδελφάτου μυστικού, το νταηλίκι,

δίχως καταστατικό και δίχως έδρα.

Είχαν όμως άγραφους νόμους δι-

κούς τους, που ρυθμίζανε τη ζωή

τους και κανονίζανε τη δράση

τους. Τυπωμένο στην ψυχή τους

και χαραγμένο στη συνείδησή

τους. Οι νόμοι τούτοι στηρίζονταν

πρώτα και κύρια, σωματικά, ψυχι-

κά, και πνευματικά, σ’ ένα αίσθη-

μα άκρατης ελευθερίας στη ζωή

τους, με επακόλουθο ασυδοσία

στις πράξεις τους, που ήτανε το

ολοκλήρωμα αυτής της λευτεριάς.

Αποκτημένης όμως όχι με μέσα

ανέντιμα και σκοπούς εγκληματι-

κούς. Και τούτο για να χαίρεται ο

νταής τη ζωή του «σελμπές»

(ελεύθερος), αυτεξούσιος, περή-

φανος, όπως την ένιωθε. Το ηθικό

αντίβαρο αυτής της ακριβής λευ-

τεριάς, ήταν η ιερή αντίληψη που

‘χαν οι νταήδες για το δίκιο, που

το εφάρμοζαν όποτε μπορούσαν,

παρά τις απότομες ψυχικές και

πνευματικές αντιθέσεις του χαρα-

κτήρα τους. Οι νταήδες προτιμού-

σανε να κάνουνε τους «άθλους»

τους σε παράμερες περιοχές. Μα-

χαλάδες, ενορίες, προάστια της

μεγάλης πόλης, λημέρια πρόσφο-

ρα στις παράνομες πράξεις τους

και στη διαφυγή τους. Οι δουλειές

που εξασκούσαν οι νταήδες, οι

πιότερες έτσι μόνο για τα μάτια,

ήταν από τις ασήμαντες και κοινές,

ίσαμε τις πιο αναπάντεχες και ση-

μαντικές. Οι καλοστεκάμενοι είχα-

νε καφενείο ή καπηλειό, που τα

φέρνανε βόλτα τα φιντάνια τους.

Λίγοι ήταν σημαίνοντα μέλη

τουλούμπας, πυροσβεστικής αντ-

λίας, ρεϊζήδες, αρχηγοί, κιοκεμτζή-

δες, υπαρχηγοί. Μερικοί είχανε

κανένα κτηματάκι σε χωριό κοντά

στην Πόλη. Μα το πιο προσοδοφό-

ρο επάγγελμά τους ήτανε το λα-

θρεμπόριο, κατά προτίμηση χασίς,

όπιο, τουμπεκί, καπνό. Το ελκυστι-

κότερο για έναν νταή.

Η ζωή του νταή ήτανε μια συνε-

χής ανταρσία στην οποία κυρίαρχη

κατάσταση που επικρατούσε, και

μια ασταμάτητη αντίσταση στην

άρχουσα τάξη που την υποστήριζε.

Ο νταής ήταν ένας ατίθασος σε

όλα όσα θέλουν να του επιβάλουν

οι κουρνάζοι (δηλαδή οι πονηροί)

ή οι ισχυροί, και που αυτός θα

έκρινε δυναστικά στην ατομική

του ελευθερία και ταπεινωτικά για

την ανθρώπινή του αξιοπρέπεια.

Συνειδητά αδέσμευτος και ανεξάρ-

τητος από ψυχόρμητο, δεν δεχό-

ταν να του βάλουνε φίμωτρο στο

στόμα για να του απαγορεύουνε

να λέει την αλήθεια. Να του περ-

νάνε θηλιά στον λαιμό, για να τον

αναγκάζουνε να προσκυνά. Να του

δένουνε χέρια-πόδια, για να μη

μπορεί να πάει όπου είναι ανάγκη

και να κάνη ό,τι πρέπει. Στους

αγώνες τους για την απόκτηση της

λευτεριάς, της επιβολής του δι-

καίου, της βοήθεια στους αδύνα-

τους, ένα συναίσθημα εσώψυχης

ανθρωπιάς, εμπόδιζε τους νταήδες

να βλάψουνε εκείνους που δεν

φταίγανε. Και όχι μόνον αυτό, πα-

ρά όταν βλέπανε πως οι εκτελε-

στές του Νόμου και οι φαύλοι συ-

νεργάτες τους αδικούσανε τους

φουκαρά αντάμ, τους φουκαρά-

δες, τους αναγκαιμένους, που

ήταν κι’ αθώοι, αισθάνονταν γι’

αυτούς συμπόνια. Και τους προ-

στατεύανε, σα να’ τανε δικοί τους

άνθρωποι. Πολλές φορές, με κίν-

δυνο της ζωής τους. Σάμπως το κα-

κό να γινότανε σ’ αυτούς, κι’ ήτανε

ζήτημα τιμής προσωπικό τους. Και

τούτο, γιατί κι’ οι νταήδες ανήκανε

στην ίδια κοινωνική τάξη: τους πε-

ριφρονημένους. Κάτι που όχι μόνο

δεν το αρνούνται, παρά ήταν πε-

ρήφανοι. Γι’ αυτό και τα κατορθώ-

ματά τους, ήτανε σύγκαιρα τιμω-

ρία και εκδίκηση εναντίον όλων

εκείνων που αντιμάχονταν.

Page 30: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

3030 EυρυτανίαEυρυτανία

Φουρνά Ευρυτανίαςhttp://foyrna-eurutanias.blogspot.com/

Ένα blog αφιερωμένο στον Φουρ-

νά Ευρυτανίας. Με ειδήσεις που

αφορούν όλη την Ελλάδα αλλά

επικεντρώνονται στην Ευρυτανία

και ιδιαίτερα στον Φουρνά. Χωρι-

σμένο σε ενότητες (κοινωνικά, με-

τακίνηση, πολιτιστικά, ρεπορτάζ,

γενικά, υγεία, ραδιόφωνο, πολιτι-

κή, gourmet) ώστε οι λέξεις κλει-

διά να κάνουν πιο εύχρηστη την

πλοήγηση του αναγνώστη.

Πίσω από την προσπάθεια αυτή

βρίσκεται ο κ. Ηλίας Ρέλλιας (ή

απλά «Ο Φουρνιώτης) που στο ει-

σαγωγικό του σημείωμα, περιγρά-

φοντας τους λόγους που τον οδή-

γησαν στην δημιουργία του site,

αναφέρει τα εξής :

«Ένας 40άρης Ευρυτάνας με διά-

φορους προβληματισμούς και

διεκδίκηση ύπαρξης στα διάφορα

δρώμενα του τόπου μας.

Το σκεφτόμουνα πολύ να δημι-

ουργήσω μία σελίδα για το χωριό

μου, αλλά και πάλι δεν ήξερα αν

αξίζει τον κόπο για τον αναγνώ-

στη, αλλά και για μένα.

Τελικά αποφάσισα και δημιούρ-

γησα αυτή τη σελίδα που σκοπό

έχει να αναπληρώσει το κενό στην

ηλεκτρονική ενημέρωση, προσφέ-

ροντας χρήσιμο και ευχάριστο πε-

ριεχόμενο στους συγχωριανούς

μας οι οποίοι ενημερώνονται μέ-

σο της τεχνολογίας.

Σκοπεύω να γνωστοποιήσω στον

επισκέπτη της ιστοσελίδας μου

κάποιες από τις απόψεις μου για

διάφορα θέματα που υπάρχουν

γύρο μας ακόμα και για την καθη-

μερινότητα.»

Το site φιλοξενείται στην πλατ-

φόρμα του blogspot αλλά οι πολύ

συχνές και καθημερινές ενημερώ-

σεις του παραπέμπουν σε αυτό-

νομο ιστότοπο. Τα νέα συνήθως

προέρχονται έπειτα από σάρωμα

ελληνικών blogs ή ευρυτανικών

sites με την μεγαλύτερη επισκεψι-

μότητα, προσφέροντας άμεση

ενημέρωση σε όσους θέλουν να

μαθαίνουν καίρια και γρήγορα τις

μικρές ή μεγάλες ειδήσεις που

αφορούν την πατρίδα μας. Φυσι-

κά το site διαθέτει και αρκετή

πρωτογενή ενημέρωση βασισμέ-

νη στο ρεπορτάζ και τις ιστορικές

γνώσεις του κ. Ρέλλια.

Σχεδιαστικά το blog έχει σε πρώτο

πλάνο τις κεραμιδένιες σκεπές

του Φουρνά σε λευκό απαλό φόν-

το ενώ σημαντικό του πλεονέκτη-

μα είναι πως διαθέτει πολλούς

χρήσιμους συνδέσμους όπου ο

αναγνώστης μπορεί να προβεί σε

καταγγελίες ή παράπονα, να δει

τον καιρό, τα χρήσιμα τηλέφωνα

και γεωγραφικές πληροφορίες

του Φουρνά, εφημερεύοντα φαρ-

μακεία και πολύ πλούσιο φωτο-

γραφικό υλικό.

Ένα ευανάγνωστο και άμεσο blog

ιδανικό για μια επίσκεψη στο ξε-

κίνημα της ημέρας.

Page 31: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)

Στο επόμενο τεύχος της

«Ευρυτανίας» που θα

κυκλοφορήσει τον Απρίλιο:

• Η «Ε» μπαίνει στη μηχανή του

χρόνου και θυμάται τον Πάνο Βα-

σιλείου και τη δική του «Ευρυτα-

νία»

• Οδοιπορικό στην Αγία Τριάδα

Ευρυτανίας

• Ακόμα: Συνεντεύξεις, αρθρογρα-

φία καθώς και όλη η επικαιρότητα

της Ευρυτανίας

Κάθε δύο μήνες η «Ευρυτανία»

θα βρίσκεται κοντά σας!

Page 32: Περιοδικό «Ευρυτανία» - Τεύχος 2 (Δεκέμβρης 2010 - Ιανουάριος 2011)