ΤΕΥΧΟΣ 2 A’ ΤΕΡΑΜΗΝΟ 2012 ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ 8

ου Γ.Ε.Λ. ΤΡΙΚΑΛΩΝ

[1]

Χάραξη πορείας…

Με μεγάλη μας χαρά ενδώσαμε στον πειρασμό να

προχωρήσουμε στην έκδοση του 2ου

τεύχους του περιοδικού μας –

παρά τις όποιες δυσκολίες – ανταποκρινόμενοι στην επιθυμία των

μαθητών μας να διατηρήσουν ανοικτό το βήμα της έντυπης έκφρασής

τους.

Συνεχίζουμε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά το ταξίδι μας προς

το «Τέρμα Ιθάκης»… Από την έναρξη του σχολικού έτους το ερώτημα

των μαθητών μας: «θα εκδώσουμε το νέο περιοδικό;» μας ενθάρρυνε

για την δεύτερη απόπειρα έκδοσής του, εντάσσοντάς το στα

πολιτιστικά προγράμματα του σχολείου μας. Συνεχίζουμε λοιπόν την

προσπάθεια με περισσότερο ζήλο και με μεγαλύτερη όρεξη, έχοντας τη

συνεργασία ακόμα και εκείνων που στην αρχή είχαν τους δισταγμούς

τους για ένα τέτοιο εγχείρημα.

Στους δίσεκτους χρόνους που διανύουμε, είναι παρήγορο που οι

μαθητές μας, η νέα γενιά εξακολουθεί να σκέφτεται, να

προβληματίζεται. να δημιουργεί, να εμπνέει και να γεννά ελπίδες.

Εξάλλου δική τους έμπνευση και δημιουργία είναι και το παρόν

έντυπο…

Παράλληλα με την αύξηση της ποικιλίας της θεματολογίας,

στοχεύσαμε να υπάρχουν περισσότερες εργασίες ερευνητικού

χαρακτήρα. Και τούτο για να εθίζονται περισσότερο οι νέοι μας σ’

αυτόν τον τρόπο εργασίας, που βοηθάει στον προβληματισμό και στην

καλλιέργεια της σκέψης.

Συγχαίρουμε τους μαθητές μας για το μεγάλο τους ενδιαφέρον,

για τις πολλές και αξιόλογες εργασίες τους, όπως εμείς τουλάχιστον

εκτιμούμε. Τους προτρέπουμε να συνεχίσουν την ωραία τους

προσπάθεια, στοχεύοντας πάντα σε κάτι ανώτερο, για το καλό το δικό

τους και της κοινωνίας γενικότερα.

Σ’ αυτή τους την προσπάθεια θα μας έχουν, όπως πάντα,

συνεργάτες και συμπαραστάτες, πράγμα που μας ανανεώνει και μας

δίνει ελπίδα για την οικοδόμηση μιας νέας Ελλάδας.

[2]

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Καλύβα Φωτεινή

Κεφάλα Βαΐα

8Ο Γενικό Λύκειο Τρικάλων

Τέρμα Ιθάκης (Ιθάκης 56) 42100

Τηλ.:24310-74661 Τηλέτυπο: 24310-74461

Ηλεκ. Διεύθ.: mail@8lyk-trikal.tri.sch.gr

Υπεύθυνος Ύλης: Κεφάλα Βαΐα

Εκδόθηκε από ΒΟΓΙΑΤΖΟΓΛΟΥ 3

Ο Χιλ. Τρικάλων – Καρδίτσας, 42100

τηλ.:24310 - 26635

[3]

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Σελίδα

Πρόλογος 1

Οδοιπορικά & Αδελφοποιήσεις 4

Προγράμματα & Δραστηριότητες 6

Ανθολογία 10

Ιστορία 12

Επιστήμη 17

Τέχνη & Πολιτισμός 18

Σκέψεις & Απόψεις 22

Τέχνη & Πολιτισμός 24

Περιβάλλον 28

Κοινωνικοπολιτικά 30

Υγεία & Διατροφή 33

Αθλητικά 36

Βιβλιοπαρουσίαση 38

Το 8ο Γ.Ε.Λ. 42

Οδοιπορικά & Αδελφοποιήσεις

[4]

Εμπειρία γραμμένη με ανεξίτηλο στυλό

Των Κατσίκη Ασπασίας,

Ρούσσα Μαρίας,

Σκανδάλη Βασιλικής

Έχοντας ετοιμάσει τα πράγματα από την προηγούμενη μέρα, έχοντας βάλει μέσα στις

βαλίτσες ρούχα, κασκόλ, γάντια και όλη μας τη διάθεση να περάσουμε ένα αξέχαστο τριή-

μερο, βρισκόμαστε μέσα στο λεωφορείο έτοιμοι να ξεκινήσουμε το ταξίδι μας προς την

Έδεσσα και συγκεκριμένα την περιοχή της Αριδαίας.

Μετά από μια διαδρομή 3 ωρών μέσα σε ένα απίστευτο κλίμα γέλιων, τραγουδιών

και χορού φτάσαμε επιτέλους στο ξενοδοχείο μας στο Λουτράκι Αριδαίας όπου αλλάξαμε,

εξοπλιστήκαμε με μαγιό και πετσέτες

και ξεκινήσαμε για τον πρώτο μας προο-

ρισμό, τα Λουτρά Πόζαρ. Η λουτρόπολη

απέχει 3 χιλιόμετρα από το Λουτράκι

και βρίσκεται στην κοιλάδα του ρέματος

του Αγίου Νικολάου. Το παλαιότερο

όνομα του ρέματος ήταν «Τόπλιτσα»,

που σημαίνει στα σλάβικα, σε ελεύθερη

μετάφραση: «Θερμοπόταμος». Η κοι-

λάδα ακολουθεί τις στροφές του ποτα-

μού και το φυσικό της κάλλος είναι απα-

ράμιλλο, με πολλούς τεχνητούς καταρ-

ράκτες, οργιώδη βλάστηση και θεαματι-

κές βραχώδεις, απόκρημνες πλαγιές εκα-

τέρωθεν. Οι λουτήρες είναι δύο ειδών,

μικροί των 3-4 ατόμων που ονομάζονται

και «μπανιέρες» και μεγάλοι των 20 ατόμων που ονομάζονται «πισίνες». Σε αρκετά σημεία

επίσης το ζεστό νερό αναβλύζει ελεύθερο και χύνεται στο ρέμα. Λειτουργεί επίσης και με-

γάλη ανοικτή πισίνα των 25 μέτρων (με βάθος από 1 έως 2,80 μέτρα), η οποία τροφοδοτείται

με ζεστό και κρύο νερό της περιοχής. Μετά το τέλος της χαλάρωσής μας στα λουτρά, το πρό-

γραμμα είχε περιήγηση στο κέντρο της πόλης και ξεκούραση στο ξενοδοχείο για να ανακτή-

σουμε δυνάμεις για την βραδινή μας έξοδο σε ένα ρεμπετάδικο της περιοχής.

Έχοντας περάσει ένα αξέχαστο βράδυ ακούγοντας και χορεύοντας λαϊκή μουσική, με

ελάχιστη ξεκούραση, ωστόσο με ανεβασμένη την διάθεση, ξεκινήσαμε πρωί Σαββάτου με

πρώτο προορισμό το Χιονοδρομικό Κέντρο

του Καϊμακτσαλάν. Ο Βόρας ή Καϊμα-

κτσαλάν, (στα τούρκικα λευκή κορυφή)

είναι το τρίτο υψηλότερο βουνό της Ελλά-

δας και βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του

νομού Πέλλας έως τα όρια με το νομό

Φλώρινας. Συνεχίζεται και πέρα από τα

σύνορα στην πλευρά της ΠΓΔΜ. Η ψηλό-

τερη κορυφή είναι το Καϊμακτσαλάν ή

Καϊμάκι με 2.524 μέτρα. Στον Βόρα λει-

τουργεί χιονοδρομικό κέντρο. Το Χιονο-

δρομικό Κέντρο Βόρας (Καϊμακτσαλάν)

βρίσκεται περίπου 45 χλμ βορειοδυτικά

από την Έδεσσα και 140 από τη Θεσσαλο-

νίκη. Αποτελεί πόλο έλξης για τους λάτρεις

του χιονιού, όχι μόνο της Βορείου Ελλάδας, λόγω της ποιότητας του χιονιού και της διάρ-

κειάς του, αλλά και της ποικιλίας των χιονοδρομικών διαδρομών του (έχει 14 συνολικά, 2

αγώνων, 5 δύσκολες, 3 εύκολες και 3 για αρχάριους). Το συνολικό μήκος τους είναι 11 χλμ!

Στα Λουτρά Πόζαρ

Χιονοδρομικό κέντρο Καϊμακτσαλάν

Οδοιπορικά & Αδελφοποιήσεις

[5]

Το 8

ο Λύκειο στον Αγ. Αθανάσιο

Εξουθενωμένοι από το σκι, τα παι-

χνίδια στο χιόνι, συνεχίσαμε για τον

δεύτερο προορισμό μας, που ήταν το

πανέμορφο χωριό του Αγίου Αθανα-

σίου. Σε απόσταση 30 χιλιομέτρων

από την πόλη της Έδεσσας και πολύ

κοντά στο χιονοδρομικό κέντρο

Bόρας, βρίσκεται ο παραδοσιακός

διατηρητέος οικισμός του Αγίου

Αθανασίου (ή Tσέγανη). Το χωριό

κτίστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα

στους πρόποδες του βουνού Bόρα (ή

Καϊμακτσαλάν), στην κορυφή Πιπε-

ρίτσα στα 1.200 μ., και ήταν κάποτε

μια ανθηρή κτηνοτροφική κοινότητα

μέχρι τη δεκαετία του ‘70. Μετά άρ-

χισε η κάθετη πτώση, μέχρι το 1995,

οπότε όλο το χωριό «ρήμαξε» και

έφτασε να αριθμεί μόνο δύο οικογένειες. Οι υπόλοιπες είτε «πήραν των ομματιών τους», είτε

μετοίκησαν χαμηλότερα στον Νέο Άγιο Αθανάσιο. Με την κατασκευή του χιονοδρομικού

κέντρου το 1995 η κατάσταση αντιστράφηκε. Σήμερα είναι ένα πανέμορφο τουριστικό χωριό

με κεραμοσκεπή κτίρια, δείγματα της πολύ ενδιαφέρουσας παραδοσιακής μακεδονικής αρχι-

τεκτονικής, που συνδυάζεται απόλυτα με το φυσικό τοπίο της περιοχής. Εδώ μπορεί κανείς

να τα βρει όλα: παραδοσιακή φιλοξενία, σκι, τρέκινγκ, περιηγήσεις, ιππασία, τοξοβολία και

άλλα πολλά και όμορφα για να απολαύσει τη φύση και τη διαμονή του. Θυμίζει έντονα του-

ριστικά χωριά της Γερμανίας ή της Αυ-

στρίας που βρίσκονται κοντά σε χιονοδρο-

μικά κέντρα. Όλα είναι λιθόχτιστα, ομοιό-

μορφα και περιποιημένα, με παρτέρια για

λουλούδια και για δέντρα. Σημαντικό αξιο-

θέατο του χωριού είναι η εκκλησία της

Aναλήψεως, η οποία κτίστηκε στα τέλη

του 1700. Το χωριό τα έχει όλα όσον

αφορά το φαγητό, τον καφέ, το ποτό και τη

διασκέδαση. Το βράδυ μας βρήκε να δια-

σκεδάζουμε σε ένα μπαράκι καθηγητές και

μαθητές μέσα σ’ ένα κλίμα ανεμελιάς που

πολλοί θα ζήλευαν.

Κυριακή πρωί. Η ώρα της επι-

στροφής είχε φτάσει. Πριν φτάσουμε στον

τελικό μας προορισμό, τα Τρίκαλα, σταματήσαμε στην Έδεσσα και πιο συγκεκριμένα στους

καταρράκτες τους οποίους σχηματίζει ο ποταμός Εδεσσαίος ή Βόδας, που ρέει μέσα από την

πόλη. Πρόκειται για τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα. Παλαιότερα, οι καταρράκτες ήταν 6 -

7, αλλά σήμερα απομένουν 2 μεγάλοι και ορισμένοι μικρότεροι. Περιβάλλονται από το κατα-

πράσινο πάρκο των καταρρακτών με αιωνόβια πλατάνια. Η διαμόρφωση του πάρκου οφείλε-

ται στις γερμανικές δυνάμεις κατοχής.

Με την επιστροφή μας στα Τρίκαλα το υπέροχο αυτό ταξίδι έλαβε τέλος με ένα αί-

σθημα χαράς αλλά και πίκρας μαζί. Ευελπιστούμε σε ένα νέο ταξίδι το ίδιο ενδιαφέρον και

περιπετειώδες…!

Ο διατηρητέος οικισμός του Αγίου Αθανασίου

Προγράμματα & Δραστηριότητες

[6]

Πολιτιστικά προγράμματα

«Το νέο μουσείο της Ακρόπολης – Ελληνικές αρχαιότητες στο χώρο και στο χρόνο» από

την καθηγήτρια Πατουλιώτη Μαργαρίτα.

«Παραδοσιακοί οικισμοί της χώρας μας» από την καθηγήτρια Σαρκατζή Βασιλική.

Θεατρική παράσταση με έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ «Οι ξένοιαστες κυρίες του Ουίν-

δσορ» από τις καθηγήτριες Παπουτσή Ελένη και Τσιαμπά Χριστίνα.

Έκδοση σχολικού μαθητικού περιοδικού με τίτλο «Τέρμα Ιθάκης» από την καθηγήτρια

Κεφάλα Βαΐα.

Περιβαλλοντικά προγράμματα

«Ιαματικές πηγές, μια άλλη μορφή του υδάτινου στοιχείου από την καθηγήτρια Αργυροπού-

λου Αργυρώ

Σχολικές Διακρίσεις

Διαγωνισμοί

Το σχολείο μας εκπροσωπήθηκε στην Ευρωβουλή των νέων στο Στρασβούργο στις 24

Ιανουαρίου 2012, από τους μαθητές μας Αλεξίου Σοφία, Κλαπανάρα Ευάγγελο και Κίτο

Βασίλειο, που επιλέχθηκαν κατόπιν γραπτού διαγωνισμού. Αξίζει να σημειωθεί , ότι οι

επιδόσεις όλων των μαθητών μας που συμμετείχαν στον συγκεκριμένο διαγωνισμό ήταν

υψηλές (διαβάστε στην συνέχεια την σχετική αναφορά).

Το σχολείο μας συμμετέχει και φέτος στο πρόγραμμα «Βουλή των εφήβων». Η μαθήτριά

μας Παπουτσή Μαρία Ελένη εκλέχθηκε τακτικό μέλος στην Βουλή των εφήβων του

2011, και συμμετείχε στην συνεδρίαση της «Βουλής των εφήβων». Ευχόμαστε η περσινή

επιτυχία να επαναληφθεί και φέτος.

Η μαθήτριά μας Παπουτσή Μαρία Ελένη τον Απρίλιο του 2011 στον Πανελλήνιο

Λογοτεχνικό Διαγωνισμό του Μορφωτικού Ομίλου Πετρούπολης έλαβε το 3ο βραβείο.

Στον Πανελλήνιο Μαθηματικό Διαγωνισμό «Ο ΘΑΛΗΣ», που οργάνωσε η Ελληνική

Μαθηματική Εταιρεία και πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2011, διακρίθηκαν οι

μαθητές μας Μπέλλος Στέργιος, Πλεξίδας Κωνσταντίνος και Πουλέντζας Γεώργιος.

Στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Χημείας, που πραγματοποιήθηκε στις 17 Μαρτίου 2012,

από το σχολείο μας συμμετείχαν τέσσερεις μαθητές

Αθλητικά

Ο μαθητής μας της Β Λυκείου Αγορίτσας Γεώργιος στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα παίδων κλει-

στού στίβου που πραγματοποιήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου στην Αθήνα, τερμάτισε δεύτερος.

Η μαθήτριά μας Παπαθανασίου Καλλιόπη της Α Λυκείου στους σχολικούς αγώνες στα 3000 μέ-

τρα ανωμάλου δρόμου, τερμάτισε πρώτη στο νομό μας και προκρίθηκε για το Πανελλήνιο Σχο-

λικό Πρωτάθλημα Ελλάδας - Κύπρου, που πραγματοποιήθηκε στις 13 - 14 Μαρτίου του 2012

στην Αθήνα, όπου και κατέλαβε την 20η θέση.

Οι σχολικές ομάδες ποδοσφαίρου, μπάσκετ και βόλεϊ των αγοριών μας παρά την καλή τους εμφά-

νιση αποκλείστηκαν από τον πρώτο γύρο στους σχολικούς αγώνες του νομού ενώ η ομάδα βόλεϊ

των κοριτσιών μας έφτασε ως τους ημιτελικούς, όπου και αποκλείστηκε.

Προγράμματα & Δραστηριότητες

[7]

ΕΠΙΤΥΧΟΝΤΕΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΆΣΕΩΝ

2010 -2011 Α/Α ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΟΝ.ΠΑΤ. ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

ΑΘΑΝΑΤΟΣ ΦΩΤΙΟΣ

ΑΜΠΕΛΩΜΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΑΝΔΡΕΟΥ ΣΟΦΙΑ

ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗ – ΚΟΚΙΑΡΗ ΕΥΓ.

ΒΑΪΤΣΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

ΒΑΛΑΩΡΑ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ

ΒΛΑΧΟΚΩΣΤΑ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΒΛΑΧΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΕΛΕΝΗ

ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣ.

ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΚΟΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ

ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ

ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ

ΖΙΩΓΚΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ

ΖΥΓΟΓΙΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΙΟΡΔΑΝΟΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΚΑΛΑΝΤΖΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ

ΚΑΛΛΙΑΡΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

ΚΑΡΒΟΥΝΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ

ΚΑΤΣΙΒΕΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΚΙΣΚΙΝΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΚΙΣΣΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

ΚΙΣΣΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ

ΚΟΛΩΝΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΚΟΝΤΟΣ ΦΩΤΙΟΣ

ΚΟΡΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΚΩΤΟΥΖΑ ΜΑΡΙΑ

ΜΑΝΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ

ΜΑΝΤΕΛΑ ΜΑΡΙΑ ΕΙΡΗΝΗ

ΜΑΝΩΛΗ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΜΑΝΩΛΗ ΕΥΘΥΜΙΑ

ΜΑΡΔΑΝΗΣ ΑΡΓΥΡΙΟΣ

ΜΑΡΟΛΑΧΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΜΗΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ

ΜΟΥΖΙΟΥΡΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ

ΜΠΑΖΟΥΚΑ ΑΡΓΥΡΗ

ΜΠΑΤΣΙΛΑ ΑΝΝΑ ΜΑΡΙΑ

ΜΠΕΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

ΜΠΕΛΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΜΠΕΛΟΪΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ

ΜΠΕΝΕΚΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΜΠΛΑΝΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΜΠΟΥΚΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΜΠΟΥΡΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΝΑΚΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΝΑΚΟΥ ΑΡΤΕΜΙΣ

ΝΕΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ

ΝΤΑΪΛΙΑΝΗ ΕΥΘΑΛΙΑ

ΝΤΕΡΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΠΑΖΑΡΑΚΙΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝ.

ΠΑΙΔΟΚΟΥΚΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ

ΠΑΝΤΕΡΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΕΙΡΗΝΗ

ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΠΑΥΛΗ ΚΥΡΙΑΚΗ

ΠΟΥΛΙΑΝΙΤΗ ΜΑΙΡΗ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΕΛΕΥΘΕΡ.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΘΕΟΔΩΡΟΣ

ΒΑΪΟΣ

ΗΛΙΑΣ

ΑΘΑΝ.

ΣΩΤΗΡ.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΧΡΗΣΤΟΣ

ΑΘΑΝ.

ΑΘΑΝ.

ΔΗΜ.

ΑΘΑΝ.

ΚΩΝΣΤΑΝ.

ΚΩΣΤΑΚΗΣ

ΧΡΗΣΤ.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΔΗΜΗΤ.

ΧΡΗΣΤΟΣ

ΑΔΑΜΑΝ.

ΠΑΝΑΓ.

ΠΑΝΑΓ.

ΑΘΑΝ.

ΜΗΝΑΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ

ΘΥΜΙΟΣ

ΘΕΟΔΩΡΟΣ

ΔΗΜΗΤΡ.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ

ΑΠΟΣΤ.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΗΛΙΑΣ

ΜΑΡΙΟΣ

ΕΥΘΥΜ.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ

ΓΕΩΡΓ.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΝΙΚΟΛ.

ΓΕΩΡΓ.

ΔΗΜΗΤΡ.

ΑΠΟΣΤ.

ΔΗΜΗΤΡ.

ΝΙΚΟΛ.

ΓΕΩΡΓ.

ΒΑΪΟΣ

ΧΡΗΣΤΟΣ

ΣΩΤΗΡ.

ΓΕΩΡΓ.

ΓΕΩΡΓ.

ΔΗΜΗΤΡ.

ΚΩΝΣΤΑΝΤ.

ΔΗΜΟΣ

ΧΡΗΣΤΟΣ

ΑΘΑΝ.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΜΗΝΑΣ

ΦΙΛΙΠΠ.

ΑΘΑΝ.

ΦΙΛΟΛ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

ΔΗΜ.ΣΧΕΣ. & ΕΠΙΚ. ΤΕΙ ΚΑΣΤΟΡΙΑ

ΠΑΙΔ. ΔΗΜ.ΕΚΠ. ΒΟΛΟΣ

ΠΛΗΡ. ΙΩΑΝΝΙΝΑ

ΗΛΕΚΤΡ. ΜΗΧ. & ΜΗΧ. ΥΠΟΛ. ΞΑΝΘΗ

ΑΓΓΛ. ΓΛΩΣΣ. & ΦΙΛΟΛ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

ΒΙΟΛΟΓ. ΗΡΑΚΛΕΙΟ

ΠΛΗΡ. ΙΩΑΝΝΙΝΑ

ΠΑΙΔ. ΔΗΜ.ΕΚΠ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗ.

ΕΠΙΣΤ. ΤΡΟΦ. & ΔΙΑΤΡ.ΛΗΜΝΟΣ

ΒΙΟΛΟΓ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

ΠΡΟΣΤ. & ΣΥΝΤ. ΠΟΛ. ΚΛΗΡ. ΤΕΙ ΖΑΚΥΝΘΟΣ

ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑ

ΠΑΙΔ. ΔΗΜ.ΕΚΠ. ΡΟΔΟΣ

ΗΛΕΚΤΡΟΛ. ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑ

ΟΙΚΟΝ. ΕΠΙΣΤ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

ΠΟΛΙΤΙΣΜ.ΤΕΧ/ΓΙΑΣ & ΕΠΙΚ/ΝΙΑΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗ

ΕΚΠΑΙΔ. ΠΟΛΙΤ. ΕΡΓ. ΥΠΟΔ. Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.

ΠΟΛ. ΔΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓ. ΤΕΙ ΣΕΡΡΕΣ

ΠΑΙΔ. ΔΗΜ.ΕΚΠ. ΙΩΑΝΝΙΝΑ

ΕΦΑΡΜ. ΠΛΗΡ. ΔΙΟΙΚ.&ΟΙΚΟΝ.ΤΕΙ ΛΕΥΚΑΔΑ

ΤΕΧΝ. ΠΛΗΡ. & ΤΗΛ/ΝΙΩΝ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑ

ΤΕΧΝ. ΠΛΗΡ. & ΤΗΛ/ΝΙΩΝ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑ

ΜΟΥΣ. ΕΠΙΣΤ. & ΤΕΧ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

ΟΙΚΟΝ. ΕΠΙΣΤ. ΠΑΤΡΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΛ. ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑ

ΕΠΙΣΤ. ΦΥΣ. ΑΓΩΓ.& ΑΘΛ. ΤΡΙΚΑΛΑ

ΙΣΤ.&ΑΡΧΑΙΟΛ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

ΟΙΚΟΝ. ΕΠΙΣΤ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

ΜΟΡ. ΒΙΟΛ.&ΓΕΝΕΤ. ΑΛΕΞ/ΠΟΛΗ

ΠΑΙΔ. ΔΗΜ.ΕΚΠ. ΡΟΔΟΣ

ΑΓΓΛ. ΓΛΩΣΣ. & ΦΙΛΟΛ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

ΦΙΛΟΛ. ΙΩΑΝΝΙΝΑ

ΝΑΥΤ.&ΕΠΙΧΕΙΡ. ΥΠΗΡ. ΧΙΟΣ

ΤΕΧΝ.ΤΡΟΦΙΜ. ΤΕΙ ΚΑΡΔΙΤΣΑ

ΦΑΡΜΑΚ. ΑΘΗΝΑ

ΟΙΚΟΝ. ΕΠΙΣΤ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

ΙΣΤ. & ΕΘΝΟΛ. ΚΟΜΟΤΗΝΗ

ΛΟΓΙΣΤ. ΤΕΙ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

ΑΡΧΙΤΕΚ. ΜΗΧ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

ΟΙΚΟΝ. ΕΠΙΣΤ. ΙΩΑΝΝΙΝΑ

ΒΙΟΧ.& ΒΙΟΤΕΧΝ. ΛΑΡΙΣΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΝ. ΤΕΙ ΛΑΜΙΑ

ΟΙΚΟΝ. ΕΠΙΣΤ. ΠΑΤΡΑ

ΝΟΣΗΛ. ΤΕΙ ΙΩΑΝΝΙΝΑ

ΛΑΙΚ.& ΠΑΡΑΔ. ΜΟΥΣΙΚ. ΤΕΙ ΑΡΤΑ

ΦΙΛΟΛ. ΙΩΑΝΝΙΝΑ

ΠΑΙΔ. ΔΗΜ.ΕΚΠ. ΡΟΔΟΣ

ΛΟΓΙΣΤ. ΤΕΙ ΠΡΕΒΕΖΑ

ΑΓΓΛ. ΓΛΩΣΣ. & ΦΙΛΟΛ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

ΔΙΟΙΚ.ΕΠΙΧΕΙΡ. ΤΕΙ ΠΑΤΡΑΣ

ΑΣΤΥΦΥΛΑΚΩΝ

ΚΟΙΝΩΝ. ΑΝΘΡΩΠ. ΠΑΝΤΕΙΟ ΑΘΗΝΑ

ΤΕΧΝ. ΠΛΗΡ. & ΤΗΛ/ΝΙΩΝ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑ

ΝΟΜΙΚΗ ΑΘΗΝΑ

ΙΑΤΡΙΚΟ (ΣΣΑΣ) ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

ΑΣΤΥΦΥΛΑΚΩΝ

ΔΙΟΙΚ. & ΔΙΑΧ. ΕΡΓΩΝ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑ

ΔΙΟΙΚ. ΕΠΙΧΕΙΡ. ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑ

Προγράμματα & Δραστηριότητες

[8]

Α/Α ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΟΝ.ΠΑΤ. ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ 61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

83

ΡΑΚΟΒΙΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΣΒΩΛΟΥ ΣΟΦΙΑ

ΣΚΑΝΔΑΛΗ ΣΩΤΗΡΙΑ

ΣΚΑΝΔΑΛΗΣ ΗΛΙΑΣ

ΣΤΕΦΑ ΚΛΕΒΙΣ

ΣΩΤΗΡΑΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ

ΤΖΙΑΜΑΛΗ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ

ΤΖΙΒΕΛΗ ΜΑΡΙΑ

ΤΙΓΚΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ

ΤΣΑΝΤΑΡΛΙΩΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΤΣΙΟΥΜΑΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ

ΤΣΟΛΙΑ ΡΑΦΑΕΛΑ

ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΗ

ΦΟΥΜΕΛΗ ΜΑΡΙΑ ΜΑΡΙΝΑ

ΧΑΛΙΑΜΑΝΗ ΗΛΙΑΝΑ

ΧΑΡΧΑΝΤΗ ΘΕΟΔΟΣΙΑ

ΧΑΤΖΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

10% ΔΗΜΑΚΗΣ ΠΕΤΡΟΣ

ΚΑΡΑΝΑΝΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΜΑΓΕΙΡΙΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ

ΝΤΙΝΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΛΕΞ.

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΕΥΘΥΜΙΑ

ΔΗΜΟΣΘ.

ΔΗΜΗΤΡ.

ΚΩΝΣΤΑΝ.

ΑΛΕΞΑΝ.

ΠΑΥΛΛΟ

ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΧΡΗΣΤΟΣ

ΑΠΟΣΤ.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΛΕΩΝ.

ΣΠΥΡΙΔΩΝ

ΧΡΗΣΤ.

ΔΗΜΗΤΡ.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΣΩΤΗΡ.

ΑΝΤΩΝ.

ΒΑΣΙΛ

ΔΗΜΗΤΡ.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΑΘΑΝ.

ΔΗΜΗΤΡ.

ΔΗΜΗΤΡ.

ΝΙΚΟΛ.

ΤΕΧΝ. ΠΛΗΡ. & ΤΗΛ/ΝΙΩΝ ΤΕΙ ΑΡΤΑ

ΕΜΠ.&ΔΙΑΦ. ΤΕΙ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ

ΓΑΛΛ. ΓΛΩΣΣ. & ΦΙΛΟΛ. ΑΘΗΝΑ

ΟΙΚΟΝ. ΕΠΙΣΤ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

ΜΗΧΑΝ.ΟΙΚΟΝ.& ΔΙΟΙΚ. ΧΙΟΣ

ΔΙΑΤΡ.& ΔΙΑΙΤ. ΤΕΙ ΚΑΡΔΙΤΣΑ

ΠΛΗΡ. & ΕΠΙΚ. ΤΕΙ ΣΕΡΡΕΣ

ΕΚΠΑΙΔ. & ΚΟΙΝΩΝ. ΠΟΛΙΤ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

ΗΛΕΚΤΡΟΛ. ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑ

ΜΑΘΗΜΑΤ. ΙΩΑΝΝΙΝΑ

ΔΙΟΙΚ. ΕΠΙΧΕΙΡ. ΠΑΤΡΑ

ΦΙΛΟΛ. ΠΑΤΡΑ

ΙΣΤΟΡ. ΑΡΧΑΙΟΛ.& ΚΟΙΝΩΝ. ΑΝΘΡ.ΒΟΛΟΣ

ΠΑΙΔ/ΚΟ ΝΗΠΙΑΓ. ΦΛΩΡΙΝΑ

ΗΛΕΚΤΡ. ΜΗΧ.& ΤΕΧΝ. ΥΠΟΛ. ΠΑΤΡΑ

ΟΙΚ. ΟΙΚΟΝ. & ΟΙΚΟΛ. ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΑΘΗΝΑ

ΠΛΗΡ. ΜΕ ΕΦΑΡΜ. ΒΙΟΙΑΤΡ. ΛΑΜΙΑ

ΧΗΜ. ΗΡΑΚΛΕΙΟ

ΑΓΓΛ. ΓΛΩΣΣ.& ΦΙΛΟΛ. ΑΘΗΝΑ

ΜΗΧΑΝ. ΜΗΧ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

ΗΛΕΚΤΡ. ΜΗΧ. & ΜΗΧ. ΥΠΟΛ. ΕΜΠ ΑΘΗΝΑ

ΜΟΥΣ. ΣΠΟΥΔ. ΑΘΗΝΑ

ΑΓΡΟΝ.&ΤΟΠΟΓΡ. ΜΗΧ. ΕΜΠ ΑΘΗΝΑ

Στιγμιότυπα από την αποχαιρετιστήρια εκδήλωση των αποφοίτων του σχολικού

έτους 2010 – 2011. Παραβρέθηκαν γονείς και μαθητές, ο Σύλλογος Γονέων και

Κηδεμόνων μοίρασε αναμνηστικά δώρα, η μαθητική μας μπάντα σκόρπισε χαρά

και οι μαθητές μας γλέντησαν μέχρι αργά το βράδυ.

Προγράμματα & Δραστηριότητες

[9]

Αντιπροσωπεία του 8ου

Λυκείου στο Στρασβούργο στα πλαίσια

Euroscola Της Αλεξίου Σοφίας

Στις 25 Ιανουαρίου 2012, 24μελής ομάδα μαθητών από τη Θεσσαλία εκ των οποίων

οι δέκα από την πόλη μας και τρεις από το σχολείο μας, επισκεφθήκαμε το Ευρωπαϊκό Κοι-

νοβούλιο στο Στρασβούργο με τη συνοδεία δύο καθηγητών. Η επιλογή έγινε κατόπιν γρα-

πτού διαγωνισμού.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δίνει ιδιαίτερη

έμφαση τόσο στα θέματα νεολαίας όσο και

στην κατανόηση από τους νέους του τρό-

που με τον οποίο αυτό λειτουργεί και θε-

σμοθετεί. Γι’ αυτό οργανώνει τακτικές

συναντήσεις, γνωστές ως Euroscola (Ευ-

ρωβουλή των νέων) στο χώρο της ολομέ-

λειάς του στο Στρασβούργο, όπου συμμε-

τέχουν κάθε φορά περίπου 500 μαθητές και

μαθήτριες ηλικίας 16 - 18 ετών από όλα τα

κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα

θέματα που συζητήθηκαν στην ημερίδα

που συμμετείχαμε ήταν τα ακόλουθα:

1. Η θέση των αξιών της Ευρώπης στον κόσμο

2. 2011, Ευρωπαϊκό έτος εθελοντισμού

3. Περιβάλλον και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

4. Ελεύθερη ενημέρωση και αγωγή του πολίτη

5. Δημοκρατία και ιδιότητα του πολίτη

6. Το μέλλον της Ευρώπης

Η έναρξη της συνεδρίασης έγινε με ένα σύντομο καλωσόρισμα από διοικητικούς

υπαλλήλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στη συνέχεια, ένας μαθητής από κάθε χώρα

παρουσίασε το σχολείο του και ακολούθησαν ερωτήσεις των νέων επί θεμάτων της επικαιρό-

τητας προς τους διοικητικούς λειτουργούς του Κοινοβουλίου, ζητώντας κυρίως τη θέση της

Ευρωπαϊκής Ένωσης επί αυτών. Αυτό που μας εξέπληξε ιδιαίτερα ήταν το υψηλό επίπεδο

προβληματισμών που διατυπώθηκαν από τους συνομηλίκους μας, κυρίως περί επίκαιρων

οικονομικών και πολιτικών θεμάτων, καθώς και η σαφήνεια των απαντήσεων των οργανω-

τών του προγράμματος.

Κατόπιν, οι συμμετέχοντες από όλες τις χώρες χωριστήκαμε σε επιτροπές, στις

οποίες έγινε η προετοιμασία του θέματος που θα παρουσιάζαμε στην ολομέλεια και η ετοι-

μασία ενός ψηφίσματος μετά από συζήτηση. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν με την υποβολή

των προτάσεων της κάθε ομάδας στην αίθουσα του Κοινοβουλίου και της ηλεκτρονικής ψη-

φοφορίας για υιοθέτηση ή απόρριψη του ψηφίσματος. Η απογευματινή συνεδρία έκλεισε με

τη διεξαγωγή του διαγωνισμού «eurogame» και τη συμβολική παρέλαση, μπροστά στα

έδρανα των ευρωβουλευτών, των μαθητών με τη σημαία της χώρας τους υπό το άκουσμα του

Ύμνου της Ευρώπης.

Γενικά η εμπειρία που ζήσαμε σ’ αυτή την επίσκεψη ήταν πρωτόγνωρη και συγκλο-

νιστική. Γνωρίσαμε και βιώσαμε τον τρόπο που λειτουργεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Συ-

νειδητοποιήσαμε ότι είναι πολλά τα κοινά που ενώνουν τους νέους της Ευρώπης. Είχαμε την

ευκαιρία να εκφράσουμε τα οράματά μας και να έρθουμε σε επαφή με την ευρωπαϊκή πολυ-

μορφία και πολυγλωσσία. Η συμμετοχή μας σ’ αυτό το πρόγραμμα μας έδωσε τη δυνατότητα

να συνειδητοποιήσουμε την αναγκαιότητα εκμάθησης ευρωπαϊκών γλωσσών και κυρίως την

αναγκαιότητα συνεργασίας για συνοικοδόμηση του μέλλοντός μας, του μέλλοντος της Ευρώ-

πης. Το σπουδαιότερο όμως που θα έχουμε να θυμόμαστε από αυτή την επίσκεψη είναι οι

φιλίες που δημιουργήσαμε με συνομηλίκους μας από όλη την Ευρώπη.

Θεσσαλική Αντιπροσωπία στο Ευρωκοινοβούλιο

Ανθολογία

[10]

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΥΣ ΗΡΩΕΣ

Να κοιτάς κάθε μέρα στον καθρέφτη της λύπης

Να θυμάσαι ποιος είσαι, μα και τι έχεις γίνει

Μην αράξεις ποτέ στο λιμάνι της λήθης

Κάθε αλήθεια και μνήμη σιωπηλά καταπίνει

Να θυμάσαι, μικρέ μου, πάντοτε ποιος υπήρξες

Η αθώα ψυχή σου στα ουράνια πετούσε

Μην ξεχάσεις ποτέ σε ποιον κόσμο ανήκες

Η γενναία καρδιά σου τη ζωή αγαπούσε

Μην ξεπέσεις ποτέ στης παραζάλης τη δίνη

Μην αφεθείς ποτέ στο μακάριο γκρεμό

Την καρδιά σου αμέσως σε κανένα μη δίνεις

Θα στην κλέψουν μια μέρα, θα βρεθείς μοναχός

Μην αφήσεις τη μάχη στην ιδέα του θανάτου

Αφού θα ‘ρθει, που θα ‘ρθει, καν’ τον σημαντικό

Θα ταφείς στων Ηρώων τον πανάρχαιο τάφο

Ποτέ δε θα σε γνωρίσουν, θα χαθείς στο κενό

Πάντα μόνος σου ήσουν, πάντα μόνος θα είσαι

Τίποτα δε θ’ αλλάξει μέσα σ’ ένα λεπτό

Μα ποτέ σου μην κλάψεις, αν ήχους δε θα ακούσεις

Εσύ πάλεψες για έναν κόσμο ιδανικό.

Μαριλένα Παπουτσή

Ανθολογία

[11]

Ουτοπία Είναι… Tης Δάφνης Παπαδοπούλου

Καλώς ήρθατε λοιπόν στα όμορφα! Πώς σας φαίνεται η πρώτη μέρα εδώ, στον νέο

αυτό κόσμο; Δείτε γύρω σας. Τι βλέπετε;

Ναι, δεν σας γελούν τα μάτια σας. Έχει ήλιο. Φωτεινό ήλιο! Λαμπερό ήλιο! Και ου-

ρανό όμορφο, γαλανό. Με άσπρα σύννεφα τα οποία θα μπορούσες για ώρες να τα χαζεύεις

και να παρατηρείς τις μορφές που σχηματίζουν. Δεν υπάρχει καπνός. Δεν υπάρχει νέφος.

Λέτε να είναι έτσι η ουτοπία; Πάμε όμως λίγο παρακάτω…

Δείτε. Έχει δέντρα και λουλούδια. Υπέροχες μυρωδιές σας πλημμυρίζουν. Είναι της

φύσης... Των λουλουδιών που μόλις άνθισαν και του φρεσκοκομμένου γρασιδιού. Όμορφη

και καλοπλασμένη βιτρίνα μιας κατά τα άλλα άχαρης πολιτείας…; Ή μήπως η ουτοπία...;

Ίσως όμως παρακάτω να είναι κρυμμένη η απάντηση…

Εκεί έχει κτήρια. Σπίτια, σχολεία, νοσοκομεία, εργοστάσια. Όμως δεν είναι γκρίζα

και άχαρα. Ούτε έχουν κάγκελα τριγύρω. Είναι γεμάτα μεγάλες αφίσες και γκράφιτι. Εδώ

όμως αυτό δεν είναι ρύπανση. Ούτε διώκεται ποινικά. Είναι τέχνη. Μορφή έκφρασης. Αλλά

και τα σπίτια, είναι αλλιώς. Δεν είναι ψηλές, άχαρες, ψυχρές και απρόσωπες πολυκατοικίες.

Είναι όμορφα, χαμηλά σπίτια, με μεγάλα μπαλκόνια πνιγμένα στα λουλούδια και γεμάτα

χρώματα και αρώματα. Αν ίσως ούτε αυτό είναι ουτοπία για σας, ίσως να σας πείσει η συνέ-

χεια της βόλτας μας…

Λοιπόν, ναι, εδώ βλέπετε τους κατοίκους της ουτοπίας. Κάτοικοι όλων των ηλικιών.

Δείτε τους μεγαλύτερους σε ηλικία. Χαμογελάνε. Δεν θρηνούν για τις περικομμένες συντά-

ξεις τους. Δεν ανησυχούν για την υγεία τους. Ό,τι και να πάθουν, έχουν μια δωρεάν, εξασφα-

λισμένη υγεία. Τα νοσοκομεία είναι ανοιχτά για όλους, ανεξάρτητα της σύνταξής τους, ενώ

παράλληλα τα χάπια δεν κοστολογούνται πανάκριβα, μα χορηγούνται δωρεάν επίσης…

Μα δείτε και τους νεότερους ενήλικες. Πώς σας φαίνονται αυτοί; Και αυτοί χαρού-

μενοι δεν είναι; Μα εδώ, το ότι είναι χαρούμενοι δεν σημαίνει ότι είναι πλούσιοι και ευκατά-

στατοι. Έχουν μια σιγουριά για το αύριο. Γνωρίζουν ότι δεν θα απολυθούν. Ξέρουν ότι δεν

έχουν να πληρώσουν ένα σωρό νέους φόρους, λογαριασμούς, χαράτσια και και και… Το

μέλλον, όχι, δεν φαντάζει θολό και δυσοίωνο. Δεν αναπολούν σε καμία περίπτωση το «χθες».

Ήταν πολύ άσχημο εκείνο το «χθες». Σήμερα, χαίρονται για την νέα ζωή, στον νέο κόσμο.

Όσο για τους νέους, για τους εφήβους και για τα παιδιά; Κοιτάξ’ τε τους. Είναι ξέ-

γνοιαστοι. Γελούν, παίζουν, δημιουργούν, διασκεδάζουν. Όχι, δεν είναι καλοκαίρι. Ούτε τα

ίδια είναι αδιάφορα για το σχολείο ή για το μέλλον τους. Απλά το μέλλον εδώ είναι εξασφα-

λισμένο. Το καινούριο σύστημα δεν απαιτεί ολοήμερο διάβασμα και ατελείωτα φροντιστή-

ρια. Ως αποτέλεσμα οι νέοι εδώ έχουν κάτι πολύτιμο. Χρόνο. Ελεύθερο χρόνο. Χρόνο να

ζήσουν. Χρόνο να εκφραστούν. Χρόνο να διασκεδάσουν. Χρόνο να ερωτευτούν. Μήπως τε-

λικά είναι έτσι η ουτοπία…;

Ουτοπία. Λέξη σύνθετη. Ου + τόπος. Κάτι το οποίο υπάρχει μα συγχρόνως δεν υφί-

σταται. Κάποιοι έχουν βρει την δική τους. Και κάποιοι, ίσως πιο ρομαντικοί [;], ακόμα ψά-

χνουν. Τέλος, κάποιοι – αγωνιστές θα τους λέγαμε ή μήπως ριζοσπάστες;- προσπαθούν

ακόμα ενεργά για την ουτοπία αυτή. Ίσως κάποτε έρθει. Μπορεί να μην έρθει και ποτέ. Αν

αξίζει ή όχι; Θέμα προσωπικό και υποκειμενικό.

Λοιπόν. Τι είναι για ΣΕΝΑ ουτοπία; Σε ποια κατηγορία κατατάσσεσαι; Πόσο προ-

σπαθείς – αν προσπαθείς - για το πέρασμα αυτό στο όνειρο; Για το πέρασμα στην δική σου

ουτοπία…;

Ιστορία

[12]

ΟΙ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΟΙ ή ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΟΙ

Του Μαγειρία Σωτήρη

Οι Σαρακατσαναίοι είναι αναμφισβήτητα μια πανάρχαια Ελληνική φυλή που κατοι-

κούσε στα βουνά το καλοκαίρι και στα χειμαδιά το χειμώνα. Σύμφωνα μάλιστα με τον σπου-

δαίο Έλληνα ανθρωπολόγο Άρη Πουλιανό, οι Σαρα-

κατσαναίοι δεν είναι μόνο οι πρώτοι κάτοικοι της

Ελλάδας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης, που απο-

τελούσαν έναν αυτόχθονα προελληνικό λαό, που έχει

δεσμούς με τον ελλαδικό χώρο τουλάχιστον από την

παλαιολιθική εποχή. Οι ίδιοι ήταν νομάδες δηλαδή

δεν ζούσαν κάπου μόνιμα αλλά αντίθετα μετακινού-

νταν από περιοχή σε περιοχή, διασκορπισμένοι σε

όλη την ηπειρωτική Ελλάδα. Κατά την τουρκοκρατία

αντιστάθηκαν στα θελήματα των Τούρκων κατακτη-

τών και πολέμησαν με σθένος. Εξαιτίας αυτού ο Αλή

Πασάς των Ιωαννίνων προσπάθησε - μάταια όμως -

να τους εξοντώσει. Είναι γνωστές μάλιστα οι συ-

γκρούσεις ανάμεσα στους Τούρκους και τον προεπα-

ναστατικό ήρωα Κατσαντώνη που συνελήφθη από

τον Αλή Πασά και βρήκε μαρτυρικό θάνατο.

Ο τρόπος ζωής των Σαρακατσαναίων ήταν

οργανωμένος με ένα είδος ποιμενικής συνεργασίας, το «Τσελιγκάτο» που προέρχεται από την

παλαιοβουλγαρική (tchelinik) και σημαίνει ο

αρχηγός, ο πρωτοπόρος. Οι διάφοροι

νομάδες δηλαδή έσμιγαν τα κοπάδια τους σε

ένα είδος συνεταιρισμού για τη βελτίωση της

παραγωγής. Αρχηγός του «τσελιγκάτου»

ήταν ο Τσέλιγκας, ο οποίος ήταν σε

καλύτερη οικονομική κατάσταση και

ξεχώριζε για την εξυπνάδα του, την

εντιμότητά του, την δυναμικότητά του.

Η Σαρακατσάνικη οικογένεια ήταν

μεγάλη, πολυμελής οικογένεια τριών γενεών

(παππούδες - παιδιά - εγγόνια). Ο άντρας, ο

πατέρας κατείχε κυρίαρχη θέση και εξουσίαζε όλα τα άλλα μέλη της οικογένειας. Μέσα στην

οικογένεια λειτουργούσαν άγραφοι, απαρασάλευτοι κανόνες και αυστηρή πειθαρχία. Η γυ-

ναίκα είχε μια ιδιαίτερη θέση μέσα στην οικογένεια. Αναλάμβανε το νοικοκυριό και τις

δουλειές του σπιτιού, ενώ παράλληλα ήταν υποχρεωμένη να μορφώσει τα παιδιά της με όσα

είχε μάθει μέχρι την ώρα που έγινε μάνα.

Η παιδεία των Σαρακατσαναίων ήταν ανύπαρκτη. Οι συνθήκες ζωής και οι συνεχείς

μετακινήσεις στάθηκαν εμπόδιο στην

ίδρυση σχολείων. Μόνο κάποιοι από

αυτούς είχαν μαζί τους και έναν δάσκαλο

για να κάνει μαθήματα στα παιδιά. Μη

φανταστείτε τίποτα σπουδαίο: μερικά

γράμματα και λίγη αριθμητική που θα τους

βοηθούσε στο εμπόριο. Η γλώσσα των

Σαρακατσαναίων ήταν αναμφισβήτητα η

ελληνική, με το βόρειο ιδίωμα (το

αρχαιότερο της ελληνικής). Ποτέ οι

Σαρακατσαναίοι δεν μίλησαν άλλη

γλώσσα.

Οικογένεια Σαρακατσαναίων στα Λιβάδια

Ιστορία

[13]

Δυστυχώς όμως η ελληνική πολιτεία συνεχίζει να τους αγνοεί. Ακόμη και τα σχολικά

βιβλία δεν αναφέρουν πουθενά την ύπαρξη αυτής της ξεχωριστής ελληνικής φυλής, πόσο

μάλλον τα επιτεύγματά της και την ιστορία της. Οι περισσότεροι Έλληνες δεν γνωρίζουμε

καν την ύπαρξή τους. Κι όμως οι Σαρακατσαναίοι αποτελούν τις ρίζες πολλών Ελλήνων κυ-

ρίως της Ηπειρωτικής Ελλάδας, που επέζησαν μέσα στους αιώνες και αναμφισβήτητα προ-

σέφεραν πολλά στο Ελληνικό γένος. Άλλωστε όπως είπε και ο Κοσμάς ο Αιτωλός: «Οι Σα-

ρακατσαναίοι είναι το μεδούλι του γένους. Αλίμονο αν χαλάσουν κι αυτοί!».

Έως τη δεκαετία του 1950 οι περισσότεροι Σαρακατσαναίοι ζούσαν νομαδικά, με τον

παραδοσιακό τρόπο ζωής. Μετά το 1950 όμως η ζωή τους άρχισε να αλλάζει. Οι Σαρακατσα-

ναίοι ασχολούνταν και με άλλα επαγγέλματα (εμπόριο, γεωργία, τέχνες) ενώ πολλοί από αυ-

τούς εγκαταστάθηκαν στις πόλεις και διέπρεψαν στα γράμματα.

Η κάθοδος στις πόλεις και η αλλαγή στον τρόπο ζωής τους συνέβαλε στην αλλοίωση

του πολιτιστικού τους πλούτου. Μπροστά στο φόβο της λήθης των παραδόσεων και των εθί-

μων τους, άρχισαν να ιδρύουν διάφορους συλλόγους. Ο πρώτος που ιδρύθηκε ήταν ο Σύνδε-

σμος Σαρακατσαναίων Λαρίσης «Ο Κατσαντώνης» το

έτος 1962 και έπειτα ακολούθησαν και άλλοι. Σήμερα

υπάρχουν περίπου 54 σύλλογοι σε ολόκληρη την Ελ-

λάδα, 20 - 25 στη Βουλγαρία και 2 - 3 στη ΠΓΔΜ.

Έτσι λοιπόν κάθε χρόνο η Πανελλήνια Ομοσπονδία

Συλλόγων Σαρακατσαναίων (ΠΟΣΣ) διοργανώνει το

Πανελλήνιο Αντάμωμα Σαρακατσαναίων στο Περ-

τούλι Τρικάλων, μία εκδήλωση όπου προβάλλονται

παραδοσιακοί χοροί και διάφορα άλλα έθιμά τους. Το

μοναδικό έτος που το αντάμωμα δεν τελέστηκε ήταν

το 1986 όταν εξεράγει το πυρηνικό εργοστάσιο του

Τσέρνομπιλ και διέρρευσε η ραδιενέργεια. Κάθε

χρόνο το αντάμωμα αφιερώνεται σε ένα γεγονός ή σε

κάποιον ήρωα του Ελληνισμού. Το περσινό αντάμωμα

των Σαρακατσαναίων που τελέστηκε στις 26/06/2011

ήταν αφιερωμένο στους ήρωες του ‘40, τους Έλληνες

που έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα τους. Στις 26

Ιουνίου λοιπόν συγκεντρώθηκαν στο Περτούλι συνο-

λικά 20 σύλλογοι Σαρακατσαναίων, των οποίων οι περισσότεροι ήταν από την Ελλάδα και

κάποιοι από την Βουλγαρία. Στις εκδηλώσεις παρευρέθηκαν πρόσωπα της πολιτικής και το-

πικής αυτοδιοίκησης, όπως και πρόσωπα από το χώρο της επιστήμης και πλήθος ανθρώπων

που θέλησαν να παρακολουθήσουν τα πολιτιστικά αυτά δρώμενα. Αφού δόθηκε ο λόγος στον

πρόεδρο της ΠΟΣΣ και μετά τις βραβεύσεις

διαφόρων προσώπων, έγινε αναπαράσταση του γάμου

των Σαρακατσαναίων και μερικών ανδρικών

αθλημάτων και έπειτα ακολούθησε πλήθος

τραγουδιών και χορών. Με αυτό το αντάμωμα οι

Σαρακατσαναίοι θυμούνται την ζωή των προγόνων

τους, τα έθιμα, τις αντιλήψεις τους, τις συνήθειές

τους, θέλοντας να τους τιμήσουν και να αισθανθούν

και οι ίδιοι υπερήφανοι που κατάγονται από έναν

τόσο αξιοθαύμαστο λαό. Από το αντάμωμα στο Περτούλι

Από το αντάμωμα στο Περτούλι

Ιστορία

[14]

Ποιοι ήταν οι Μάγια;

Της Πλεξίδα Ασπασίας

Οι Μάγια είναι ένας λαός Ινδιάνων της Κεντρικής Αμερικής, που καταλαμβάνει μια

συνεχή έκταση στο νότιο Μεξικό, στη Γουατεμάλα και στη βόρεια Μπελίσε και μιλά διάφο-

ρες γλώσσες της γλωσσικής οικογένειας των Μάγια. Οι αρχαιολόγοι και οι ερευνητές των

Μάγια διαίρεσαν τις περιοχές που ζούσαν οι λαοί των Μάγια σε 3 ζώνες - βόρεια, κεντρική,

νότια. Η γεωγραφική, αυτή, διαίρεση συμπίπτει και με την γλωσσική διαίρεση.

Πριν από τη κατάκτηση του Μεξικού από τους Ισπανούς οι Μάγια είχαν αναπτύξει

τον λαμπρότερο πολιτισμό του Δυτικού Ημισφαιρίου. Ασκούσαν τη γεωργία, έκτιζαν πέτρινα

σπίτια και πυραμιδοειδείς ναούς, κατεργάζονταν το χαλκό και το χρυσό και χρησιμοποιούσαν

μια μορφή ιερογλυφικής γραφής.

Ιστορία

Οι ρίζες του πολιτισμού των Μάγια φτάνουν πολύ πίσω στην προϊστορία, πέρα από

τα 2000 π.Χ. όπου αντιστοιχεί η Αρχαϊκή περίοδος. Μετά αρχίζει η Προκλασική περίοδος

που χρονολογείται από το 2000 π.Χ. - 250 μ.Χ. Ακολουθεί η Κλασική περίοδος μέχρι το

1000. Τέλος από το 1000 - 1540 χρονολογείται η Μετακλασική περίοδος.

Τα πρώτα αρχαιολογικά ευρήματα χρονολογούνται

στα 7500 χρόνια π.Χ. Αργότερα εμφανίστηκαν και άλλα πολύ

ενδιαφέροντα αντικείμενα. Στα μέσα της Προκλασικής περιό-

δου εμφανίζονται αλλαγές στις γεωργικές κοινότητες που μαρ-

τυρούν τις αρχές μιας πιο πολύπλοκης κοινωνικής δομής, ενώ

κάποιες κατασκευές μας δείχνουν ότι υπήρχε ένα είδος συλλο-

γικής εργασίας κάτω από συγκεντρωτική διοίκηση. Κατά το

1200 π.Χ., οι Ουλμέκοι, ο, τότε, πιο προοδευμένος λαός της

Κεντρικής Αμερικής επηρέασε αρκετά τους Μάγια, αφού αυ-

τοί ήταν που συνέβαλαν στη διάδοση του τύπου της κοινωνίας

στην Αμερική. Ο πολιτισμός των Μάγια συνεχίζει να ανα-

πτύσσεται ραγδαία και στην κλασική περίοδο φτάνει στο από-

γειο της ανάπτυξής του.

Μέχρι το 1000, όμως, οι πόλεις των Μάγια είχαν εγκαταλειφθεί. Οι λόγοι που οδή-

γησαν σε κάτι τέτοιο δεν έχουν διευκρινιστεί και μόνο υποθέσεις θα μπορούσαμε να κά-

νουμε. Όπως αλλαγή καιρικών συνθηκών ή επιδημίες, ξέσπασμα εμφύλιων πολέμων ή εμφά-

νιση εισβολέων. Ακόμα, όμως, μπορεί οι Μάγια να κουράστηκαν από το πολύπλοκο τελε-

τουργικό της πολύ απαιτητικής θρησκείας τους, και έτσι προτίμησαν να βρουν έναν καινούρ-

γιο τρόπο ζωής.

Τέλος, μετά την ισπανική κατάκτηση το κεντρικό τμήμα των Μάγια έγινε καταφύγιο

φυγάδων. Οι περισσότεροι Μάγια κατέφυγαν σε χωριά χριστιανών αποίκων και αποδεκατί-

στηκαν από φοβερές επιδημίες, ενώ σημειώθηκαν αρκετές εξεγέρσεις ενάντια στην καταπί-

εση και τον αποικισμό.

Ο πολιτισμός των Μάγια

Κοινωνική & πολιτική οργάνωση

Η κοινωνία των Μάγια ήταν ταξική και υπήρχε ένα είδος ολιγαρχίας που κατείχε την

μεγαλύτερη εξουσία. Η αριστοκρατία, δηλ. οι ευγενείς, είχαν μεγάλες εκτάσεις γης στην ιδιο-

κτησία τους, διαχειρίζονταν τις υποθέσεις του κράτους και είχαν τις σημαντικότερες θέσεις

στις στρατιωτικές και θρησκευτικές τάξεις. Οι ευγενείς, όπως είναι φυσικό βρισκόταν στην

κορυφή της κοινωνίας και ήταν οι πλουσιότεροι έμποροι. Ακολουθούσαν οι κοινοί πολίτες, η

πλειονότητα του πληθυσμού, που ήταν ελεύθεροι εργάτες. Υποστήριζαν τους ευγενείς, τους

εμπόρους, τους ιερείς, τους στρατιώτες και τους καλλιτέχνες. Και τέλος οι δούλοι, που ήταν

αιχμάλωτοι πολέμου

Χάρτης περιοχής των Μάγια

Ιστορία

[15]

Ένα χαρακτηριστικό των Μάγια ήταν το πάθος τους για τον πόλεμο και ορισμένοι

απ' αυτούς βρισκόταν σε συνεχή πόλεμο μεταξύ τους.

Τέλος οι Μάγια δεν δημιούργησαν αυτοκρατορίες, και κατά την άφιξη των Ισπανών

εκεί οι πόλεις κυβερνούνταν από έναν αρχηγό που έπαιρνε το αξίωμά του κληρονομικά.

Οικονομική οργάνωση

Οι Μάγια ασκούσαν, κυρίως, τη γεωργία και παρήγαγαν καλαμπόκι, φασόλια, κολο-

κύθια, βαμβάκι, κακάο, πιπεριές και οπωροφόρα. Ασχολούνταν, επίσης, με την κτηνοτροφία,

μιας και εξέτρεφαν ορισμένα ζώα, όπως σκύλους, γαλοπούλες και μέλισσες. Ορισμένοι

ασκούσαν το κυνήγι και την αλιεία. Το εμπόριο ήταν πολύ ανεπτυγμένο μεταξύ κοντινών

αλλά και μακρινών πόλεων.

Αρχιτεκτονική & αστικοποίηση

Τα κέντρα των μεγάλων πόλεών τους περιλάμβαναν μια ορθογώνια πλατεία που πε-

ριβαλλόταν από τις τρεις ή τέσσερις πλευρές της από τεχνητούς λόφους ή εξέδρες. Πολλές

φορές αυτές οι πλατείες ήταν χτισμένες σε τεχνητά επίπεδα αναχώματα. Στην επίπεδη επιφά-

νεια των ψηλών πυραμίδων χτίζονταν ναοί. Στις πλα-

τείες υπήρχαν και χαμηλές πυραμίδες που χρησίμευαν

για βάσεις ανακτόρων με πολλά δωμάτια που ανήκαν,

κυρίως, σε αριστοκράτες. Τα μικρά κέντρα αποτελού-

νταν από μια πλατεία, τα μεγάλα, όμως, είχαν αρκετές

που κάλυπταν τεράστιες εκτάσεις. Ένα άλλο χαρακτηριστικό των πόλεων ήταν το γήπεδο

όπου παίζονταν το πολύ διαδεδομένο παιχνίδι της μπάλας.

Πλαστικές τέχνες

Η γλυπτική των Μάγια αναπτύχθηκε πάνω στους βωμούς και σε στήλες που βρίσκο-

νταν μπροστά από ναούς. Οι στήλες παρίσταναν αξιωματούχους με πολύτιμα κοσμήματα

καθώς και χρονολογίες. Οι τοιχογραφίες στο εσωτερικό των κτιρίων είναι αρκετά κακοδιατη-

ρημένες. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι χρησιμοποιούσαν τις πιο διαφορετικές πρώτες

ύλες.

Θρησκεία

Η θρησκεία τους βασιζόταν σ' ένα πάνθεο φυσικών θεών, όπως οι θεοί του Ηλίου,

της Βροχής, του Θανάτου, της Σελήνης κ.α. Επίσης υπήρχαν διάφοροι θεοί που προστάτευαν

κάποια επαγγέλματα ή κοινωνικές τάξεις. Οι Μάγια μέσω της θρησκείας τους, πίστευαν πως

η παρούσα γη ήταν η τελευταία από μια σειρά δημιουργιών και πως οι προηγούμενες κατα-

στράφηκαν λόγω μειονεκτημάτων. Υποστήριζαν, ακόμα, πως η γη βρισκόταν στη μέση ενός

συστήματος 13 παραδείσων και 9 κάτω κόσμων. Μια τάξη ιερέων ήταν υπεύθυνη για τις πο-

λύπλοκες τελετές και γιορτές τους που περιλάμβαναν την φλεβοτομία, άλλες μορφές ακρω-

τηριασμών, ανθρωποθυσίες καθώς και θυσίες ζώων.

Επιστήμες

Η ανάπτυξη των μαθηματικών και της αστρονομίας είναι στενά δεμένη με τη θρη-

σκεία τους. Στους υπολογισμούς τους χρησιμοποιούσαν ένα εικοσαδικό σύστημα, με την τε-

λεία ως σημείο αρίθμησης. Η αστρονομία τους υποστήριξε ένα ημερολογιακό σύστημα , η

χρονολογία έναρξης του οποίου είναι το 3115 π.Χ. Οι αστρονόμοι Μάγια έκαναν πίνακες των

θέσεων της Σελήνης και της Αφροδίτης και ήταν ικανοί να προβλέψουν τις εκλείψεις του

ηλίου.

Μουσική

Ο μουσικός πολιτισμός των Μάγια ήταν απόλυτα συνδεδεμένος με τους αντίστοιχους

των άλλων λαών της Κεντρικής Αμερικής. Από κάποιες λιγοστές πηγές που υπάρχουν φαίνε-

ται ότι η μουσική παράδοση μεταδιδόταν προφορικά, άρα δεν υπήρχε κανένα σύστημα μου-

Ιστορία

[16]

σικής σημειογραφίας. Οι κλίμακές τους ήταν πεντάφθογγες και η μουσική ήταν άρρηκτα δε-

μένη με τη θρησκεία και τις τελετουργίες.

Για τους Μάγια η μουσική ήταν ένα μέσο επικοινωνίας με τους θεούς και πίστευαν

πως οι θεοί εξαγριώνονταν αν οι τελετές δεν ήταν άψογες. Ο χορός είχε μορφή τελετουργίας

και με την συμμετοχή της ομάδας οδηγούσε σε θρησκευτική έκσταση. Γενικά, όμως, η μου-

σική των Μάγια αλλά και όλων των Ινδιάνων διαμορφώθηκε μετά από πολλές επιδράσεις που

δέχτηκε από την ευρωπαϊκή και αφρικανική μουσική.

Σήμερα οι Μάγια ζουν σε ορισμένες περιοχές της Αμερικής και ασχολούνται,

κυρίως, με τη γεωργία. Είναι επισήμως Ρωμαιοκαθολικοί, όμως μερικοί διατηρούν ακόμα τις,

παλιές, θρησκευτικές τους τελετές σε οικιακό περιβάλλον.

Ο πολιτισμός τους έχει υποστεί πολιτιστική διείσδυση, από τα πρώτα χρόνια της

ισπανικής κατάκτησης. Δυστυχώς, οι «πολιτισμένοι» Ευρωπαίοι όταν ανακάλυψαν την Αμε-

ρική, θεώρησαν τους λαούς της απολίτιστους - πράγμα που απέχει πολύ από την πραγματικό-

τητα. Έτσι, λοιπόν, κατέστρεψαν πολλά από τα επιτεύγματά τους, ίσως από ζήλια και αλαζο-

νεία γιατί αυτοί μόνο μπορεί να είναι οι λόγοι που τους οδήγησαν σε κάτι τέτοιο.

Εμείς όμως αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι, πρέπει να παραδεχτούμε ότι ο πολιτισμός

των Μάγια είναι ένας από τους πιο αξιόλογους.

Το ημερολόγιο των Μάγια

Οι λαοί, στην πορεία της ζωής, χρησιμοποίησαν και χρησιμοποιούν διάφορες μεθό-

δους μέτρησης του χρόνου. Για τη φυλή των Μάγια της Κεντρικής Αμερικής, υπήρχε ένα

ημερολόγιο με ιδιαιτερότητες και φιλοσοφία σύλληψης του χρόνου, διαφορετική από τη δική

μας. Στο ημερολόγιό τους, καμία μέρα δεν έμοιαζε με την άλλη. Αποτελούσε μοναδική οντό-

τητα που εγκυμονούσε μεγάλης σημασίας στοιχεία για το μέλλον. Το ημερολόγιο των Μάγια,

θεωρείται το ακριβέστερο ημερολόγιο στην ανθρώπινη ιστορία.

Αντιλαμβανόντουσαν τον χρόνο σαν συναρμοσμένους τροχούς, όπου θεϊκές, ανθρώ-

πινες και φυσικές δυνάμεις εμπλέκονταν σε μία αδιατάρακτη συμφωνία. Οι γνώσεις της

αστρονομίας μας εντυπωσιάζουν. Χρησιμοποίησαν τις μετρήσεις της κίνησης της γης με

ακρίβεια, καθώς των κύκλων του Ηλίου και της Σελήνης.

Τα ημερολόγια που είχαν ήταν δύο κύρια, ένα ηλιακό 365 ημερών, το «τουν» κι ένα

ιερό 260 ημερών το «Τζόλκιν». Το ηλιακό ήταν το εθιμοτυπικό ημερολόγιο, περιείχε 360

μέρες και 5 επιπλέον, τις λεγόμενες ως άτυχες. Το ιερό ήταν ενδιαφέρον γιατί κρατούσε τα

μυστικά της σοφίας της δημιουργίας. Είχε δύο κύκλους ημερών, ένα 13 αριθμημένων ημερών

κι ένα 20 ονομαζόμενων ημερών. Και οι δύο αυτοί κύκλοι επαναλαμβάνονταν ανά 260 ημέ-

ρες. Συναρμοσμένα και τα δύο έδιναν κύκλους 52 ετών. Ο χρόνος και η θρησκεία συνδέο-

νταν. Κάθε ημέρα, κάθε χρόνος, κάθε δεκαετία, κάθε αιώνας και κάθε χιλιετία είχαν τον δικό

τους διαφορετικό θεό. Όλοι οι θεοί εμπλέκονταν σε μία συνεχή και κυκλική διαδοχή, με εν-

διάμεσα χρονικά διαστήματα από θεό σε θεό.

Εκτός από αυτά, είχαν το «κατούν» ένα κύκλο από 20 «τουν» κι ένα ημερολόγιο με

βάση την περιφορά της Αφροδίτης, 584 ημερών, καθώς και ένα εξαμηνιαίο σεληνιακό. Η

πολυπλοκότητα του συστήματος της μέτρησης του χρόνου, βασίζονταν σε απίστευτης ακρί-

βειας αστρονομικές μελέτες, κάτι που δεν έχουμε στα σημερινά ημερολόγια. Έφθαναν την

μία ημέρα ανά 6000 χρόνια.

Δυστυχώς, η «ευρωπαϊκή πολιτιστική εισβολή» στη χώρα των Μάγια, με τους ισπα-

νούς κονκισταδόρες, ήταν μία καταστροφική λαίλαπα. Η δίψα για χρυσάφι και η ασέβεια για

την υπόσταση των ιθαγενών, έφερε σαν αποτέλεσμα να καταστραφούν αξιόλογα μνημεία.

Σήμερα διασώζονται μόνο τέσσερα γραπτά από την κλασσική περίοδο των Μάγια (250-900).

Ένα από αυτά είναι γνωστό, ως ο κώδικας της Μαδρίτης. Είναι ένα είδος αλμανάκ για αγρό-

τες, ζωγραφισμένο σε χαρτί από φλοιό συκιάς. Βρίσκεται στο Μουσείο της Αμερικής, στη

Μαδρίτη.

Επιστήμη

[17]

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ;

Του Χολέβα Ηρακλή

Το τελευταίο ατύχημα των πυρηνικών αντιδραστήρων στην Ιαπωνία έφερε στην επι-

καιρότητα όχι μόνο τη σκοπιμότητα χρήσης της πυρηνικής ενέργειας αλλά και ένα παλιό

θέμα. Αυτό σχετίζεται με την ευθύνη που ενυπάρχει στην Τεχνολογία - Επιστήμη για τα τυ-

χόν αρνητικά. Άλλοι πρεσβεύουν πως η ευθύνη

βαραίνει την Τεχνολογία αυτή καθεαυτή ως αν-

θρώπινο δημιούργημα. Άλλοι πάλι διατείνονται

πως η ευθύνη βαραίνει μόνο το χρήστη, δηλαδή

τον άνθρωπο. Οι απόψεις διίστανται και η απο-

δοχή της μιας ή της άλλης εξαρτάται από τον

τρόπο που ο καθένας συλλαμβάνει και ερμηνεύει

την πραγματικότητα. Φαίνεται όμως πως οι περισ-

σότεροι συγκλίνουν στη δεύτερη θέση στην ευ-

θύνη δηλαδή του ανθρώπου και μόνο.

Τα ανθρώπινα δημιουργήματα και ιδιαίτερα τα τεχνολογικά, από τη φύση τους είναι

απογυμνωμένα από κάθε ευθύνη για όσα θετικά ή αρνητικά τα συνοδεύουν. Η ευθύνη βαραί-

νει αποκλειστικά τον χρήστη και τον τρόπο χρήσης αυτών. Ο άνθρωπος - δημιουργός χαρα-

κτηρίζεται από κρίση και βούληση. Τα δύο αυτά

στοιχεία προδιαγράφουν και το βαθμό ευθύνης για τη

χρήση των τεχνολογικών επιτευγμάτων. Τα τελευταία

δεν έχουν κρίση, δεν έχουν ηθική, δεν έχουν βού-

ληση. Οι άψυχες μηχανές καθίστανται στα χέρια του

ανθρώπου - δημιουργού είτε εργαλεία για την απε-

λευθέρωση του ανθρώπου και για την πρόοδο της

κοινωνίας είτε εργαλεία για την υποδούλωσή του και

για την οπισθοδρόμηση της κοινωνίας. Η θεωρία περί

ουδετερότητας της τεχνολογίας βρίσκει δικαίωση στο

γεγονός πως ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να σχεδιά-

σει και να πραγματώσει τους στόχους. Η μηχανή δεν έχει κίνητρα, δεν αναγνωρίζει το καλό,

το ηθικό και το δίκαιο. Οι αξιολογήσεις αυτές είναι γνώρισμα του ανθρώπου και αυτές είναι

που προσδιορίζουν και τα όρια της ευθύνης του απέναντι στη χρήση των δημιουργημάτων

του. Το «καλό» λοιπόν και το «κακό» που προκύπτει από τη χρήση των μηχανών φανερώνει

το μεγαλείο του ανθρώπου - χρήστη αλλά πολλές φορές μπορεί να συνιστά και τη ντροπή

του. Αποτελεί επομένως χρέος του ανθρώπου να συνειδητοποιήσει και να αποδεχθεί την ευ-

θύνη του και όχι να την μετατοπίσει στα δημιουργήματά του.

Η ευθύνη έχει πρόσωπο και ταυτότητα. Γι αυτό μόνο ο άνθρωπος με πρωτοβουλία

και η ηθική συνείδηση μπορεί να καταστήσει την μηχανή - τεχνολογία ευκαιρία για πρόοδο

και εξέλιξη τόσο του ανθρώπου όσο και της κοινωνίας. Κάθε μετατόπιση της ευθύνης στη

μηχανή - τεχνικά επιτεύγματα, συνιστά έναν επικίνδυνο στρουθοκαμηλισμό με απροσμέτρη-

τες συνέπειες για το μέλλον του ανθρώπου.

Πηγές:

Ε.Παπανούτσος, Πρακτική Φιλοσοφία, Εκδόσεις ΔΩΔΩΝΗ

Ε.Παπανούτσος, Επίκαιρα και Ανεπίκαιρα, Εκδόσεις ΔΩΔΩΝΗ

Lewis Mumford, Η φωτιά του Προμηθέα, Εκδόσεις Νησίδα

Edgar Morin, Αφήνοντας τον 20ο Αιώνα, Εκδόσεις Ροές

Σωκράτης Γκίκας, Κοινωνικά Πρεσβύτερα, Εκδόσεις Σαβάλλας

Fukushima πυρηνικές αντιδραστήρες

Τέχνη & Πολιτισμός

[18]

ΧΙΠ - ΧΟΠ

Του Παπαδόπουλου Στέφανου

Το Χιπ χοπ είναι ένας όρος που ακούμε και χρησιμοποιούμε εδώ και 40 περίπου χρό-

νια, αλλά λίγοι γνωρίζουμε τι πραγματικά είναι. Το χιπ - χοπ δεν αναφέρεται αποκλειστικά σε

ένα είδος μουσικής. Ούτε ένα είδος χορού. Είναι μια κουλτούρα, ένα είδος ζωής, ένας τρόπος

έκφρασης, που αποτελείται από τέσσερα βασικά στοιχεία: Το Rap, το Break dance, το Djing

και το Graffiti. Ξεκίνησε τη δεκαετία του ‘70 στη Νέα Υόρκη, αλλά οι ρίζες του μας πάνε

πολλά χρόνια πίσω.

Ετυμολογικά η λέξη hip hop, σύμφωνα με το αγγλοαφρικάνικο ιδιωματικό λεξικό,

αποτελείται από δύο επιμέρους όρους, το hip σημαίνει το να γνωρίζεις, το να είσαι ενημερω-

μένος και ευσυνείδητος, ενώ το hop συμβολίζει μια αλτική κίνηση (ένα άλμα).

Ιστορικά, ο Keith Wiggins των Grandmaster Flash and Furious 5, το 1978, θέλοντας

να πειράξει έναν φίλο του, που θα πήγαινε να υπηρετήσει στον αμερικάνικο στρατό, έλεγε

ρυθμικά τις λέξεις hip/hop/hip/hop μιμούμενος τον τρόπο που περπατάνε οι στρατιώτες.

Έπειτα, σε διάφορα μουσικά σόου, ο ίδιος παρουσίαζε τους Mcs (rappers) και τους χορευτές

ως hip hoppers και έτσι επικράτησε ο όρος hip hop.

Τα τέσσερα στοιχεία

DeeJaying

Ο dj (disc jockey) είναι αυτός που επιλέγει και παίζει μουσική μπροστά σε κοινό.

Υπάρχουν διάφορες περιστάσεις που χρησιμοποιείται το djing, όπως στο ραδιόφωνο, σε

μαγαζιά νυχτερινής διασκέδασης, σε γάμους, σε γήπεδα και φυσικά σε είδη μουσικής όπως η

reggae, ραπ κ.α. Αυτά που χρειάζεται ένας dj είναι ένα ή και περισσότερα πικάπ, μίκτη, cd

player, ακουστικά, μουσική και φυσικά πολύ ταλέντο.

Ένας «hip hop – dj» επιλέγει συνήθως διάφορα samples (μουσικά μέρη) ήχους και

ρυθμούς και με τη χρήση πολλαπλών πικάπ δημιουργεί ένα μουσικό κομμάτι ώστε να

«ραπάρουν» σε αυτό ένας ή περισσότεροι MCs (microphone controller – ράπερς). Είναι

λάθος να ταυτίζουμε τους dj και τους παραγωγούς μουσικής.

Σχεδόν όλα ξεκίνησαν όταν ο Τζαμαϊκανός Dj

Kool Herc εγκαταστάθηκε στην Νέα Υόρκη και άρ-

χισε, μαζί με μερικούς ακόμα dj’s, να παίζουν την

μουσική τους σε διάφορες συγκεντρώσεις και διαγω-

νισμούς. Γρήγορα φάνηκε το ταλέντο του στο να με-

τατρέπει ακόμα και τα πιο βαρετά τραγούδια σε μου-

σικά αριστουργήματα και να ξεσηκώνει το κοινό. Άλ-

λοι σημαντικοί dj’s της περιόδου, και λίγο μετέπειτα,

είναι ο Grandmaster Flash, Afrika Bambaataa, Mr

Magic, Scott La rock, Dj Premier, Eric B και πολλοί

ακόμα.

Προς το τέλος του ‘70 εκδόθηκαν τα «The Breaks» του Kurits Blow και το «Rappers

Delight» των Sugarhill gang, τα οποία επισημοποίησαν την γέννηση της Χιπ χοπ.

Break dance

Το μπρέικ ντανς είναι ένα δημοφιλές είδος χορού του δρόμου, που δημιουργήθηκε

και εξελίχθηκε στα πλαίσια του χιπ - χοπ από Αφροαμερικάνους και Λατίνους νέους, οι

οποίοι ξεκίνησαν αυτό το είδος χορού ως μια εποικοδομητική και εναλλακτική ασχολία

έναντι των επικίνδυνων επιδράσεων των συμμοριών του δρόμου. Έπειτα χρησιμοποιήθηκε

ως ένα μέσο «επίλυσης διαφωνιών» μεταξύ συμμοριών, που αντί να εκδηλώνονται βίαια,

έκαναν διαγωνισμούς χορού, με αποτέλεσμα σημαντική μείωση της βίας.

Η μουσική που χρησιμοποιείται στο breakdance, είναι τυπικά δημιουργημένη από

Dj Kool Herc

Τέχνη & Πολιτισμός

[19]

έναν dj, που αναμειγνύοντας άλλα κομμάτια, φτιάχνει μια νέα σύνθεση που να ταιριάζει με

αυτό το γρήγορο στυλ χορού. Συνήθως είναι ένας συνδυασμός από jazz, funk, electro και

R&B χωρίς όμως αυτό να είναι περιοριστικό.

Ένας καλός μπρέικ - ντάνσερ εκτός από τις

σωματικές ικανότητες που πρέπει να διαθέτει,

δηλαδή συντονισμό και ευελιξία, πρέπει να έχει

φαντασία και τη δυνατότητα να αυτοσχεδιάζει.

Επειδή το breakdance, ακόμα και σήμερα, είναι

αρκετά ανεπίσημο, οι διάφορες κινήσεις

«διδάσκονται» από τον έναν στον άλλον και οι

περισσότεροι breakdancers είναι αυτοδίδακτοι,

αφού λίγες σχολές χορού ασχολούνται καθαρά

με το είδος. Όμως ένα θετικό στοιχείο είναι η θέσπιση διαφόρων διαγωνισμών, όπως το

«Battle of the year» (από το 90΄), το «The notorious IBE» (98') και άλλα.

Mcing ή Rap

Η rap είναι το μουσικό μέρος του χιπ χοπ, που πολλοί υποστηρίζουν ότι πήρε το

όνομά της από το ακρώνυμο r.a.p (δηλαδή rhythm and poetry). Αποτελείται από λυρικούς

στίχους που απαγγέλλονται σε κάποιο ρυθμό.

Η rap πρωτοεμφανίστηκε στα μέσα της δεκα-

ετίας του ‘70 στο Bronx της Νέας Υόρκης, αλλά οι

ρίζες της μας πάνε πολλά χρόνια πίσω. Ίσως στο 700

π.Χ. στην Ομηρική εποχή, όπου οι διάφοροι ραψωδοί

των αριστοκρατών απήγγειλαν τα Ομηρικά έπη, που

ήταν γραμμένα σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο, σε

έναν απλό ρυθμό που παρήγαγαν οι ίδιοι χτυπώντας

μια ράβδο, κάτι που θυμίζει πολύ το σημερινό ραπ.

Πολύ αργότερα, στις αρχές του 20ου αιώνα

ξεκίνησαν νέα μουσικά κινήματα όπως η Country, η

Soul, τα Blues, η Reggae και άλλα, στα οποία οι τραγουδιστές αφηγούνται διαφόρων ειδών

ιστορίες, παιδικές αναμνήσεις, προβλήματα της καθημερινής ζωής, ερωτικές ιστορίες και

άλλα, συνοδευόμενα συνήθως από πιάνο, κιθάρες, πνευστά και τύμπανα. Το 1967, εμφανί-

στηκε ο πρωτοπόρος Τζαμαϊκανός DJ, DJ Kool Herc, ο οποίος έκανε γνωστές τις ιδιαίτερές

του τεχνικές στο DeeJaying. Ως ένας συνδυασμός των παραπάνω, δημιουργήθηκε ένα νέο

είδος μουσικής που αποκαλείται rap.

Τα πρώτα χρόνια – Old school rap

Τα πρώτα χρόνια (1979-84) η ραπ χαρακτηριζόταν από απλοϊκότητα – αγνότητα και

έδινε έμφαση στο ευχάριστο στο αυτί άκουσμα. Έλειπε δηλαδή η πολυπλοκότητα και ο λυρι-

σμός που συναντάμε στα πιο πρόσφατα χρόνια, καθώς και το βαθύ νόημα.

Κάποια πολύ σημαντικά ονόματα της εποχής: Afrika Bambaataa, The Sugarhill

Gang, Kurtis Blow, Busy Bee Starski, με σημαντικότερους τους Grandmaster Flash and

Furious Five, που το 1982 κυκλοφόρησαν το κλασικό κομμάτι «The Message», το οποίο είχε

πολύ έντονο κοινωνικό μήνυμα και ήταν η αρχή για το μετέπειτα παρακλάδι της rap που λέ-

γεται Concious Rap. Επίσης προς το τέλος αυτής της περιόδου(το 1981 συγκεκριμένα) πρω-

τοεμφανίστηκε ο όρος Battle Rap, όταν σε Party ενός Club στο Bronx ο Kool Moe Dee προ-

κάλεσε τον Busy Bee σε μια λεκτική διαμάχη, στην οποία ο πρώτος κέρδισε το πλήθος, και

ουσιαστικά «κήρυξε» την έναρξη αυτής της τελείως διαφορετικής και νέας μορφής rap.

Η Χρυσή εποχή

Η περίοδος από τις αρχές της δεκαετίας του ‘80 μέχρι τα μέσα του ’90 χαρακτηρί-

στηκε «Χρυσή», λόγω της τεράστιας άνθησης που υπήρξε τόσο στους στίχους όσο και στις

παραγωγές. Υπήρξε τότε μια μαζική εμφάνιση διαφόρων ταλέντων, αλλά μεγαλύτερη «και-

Τέχνη & Πολιτισμός

[20]

νοτομία» της εποχής ήταν η εφεύρεση του flow. Επίσημος ορισμός για το flow δεν έχει δοθεί,

αλλά ουσιαστικά είναι η ροή του λόγου πάνω στο ρυθμό. Οι στίχοι δηλαδή πρέπει να ταιριά-

ζουν μεταξύ τους αλλά και με τον ρυθμό. Επίσης προστέθηκαν πιο περίπλοκοι στίχοι, λογο-

παίγνια και παρομοιώσεις, ανεβάζοντας τον πήχυ για το μουσικό είδος της ραπ. Σημαντικά

ονόματα τις περιόδου είναι οι: Public Enemy, Rakim, Krs one, Kool G rap, ενώ αργότερα οι

Tupac, Notorious B.I.G, Nas, Method man. Ο Rakim ήταν όμως ο MC που είχε την μεγαλύ-

τερη επιρροή πάνω στην rap και υπήρξε ο «εφευρέτης» του flow. Μερικά ακόμα σημαντικά

ονόματα είναι οι: Wu tang, Big pun, Big L, Jay Z, Ice cube, Common, Dr Dre και πολλοί άλ-

λοι.

Το Γκράφιτι

Γκράφιτι (από το αρχαίο γράφειν) είναι η

αναγραφή κάποιου κειμένου ή ζωγραφική πάνω σε

επιφάνειες που συνήθως βρίσκονται σε δημόσιους

χώρους. Το γκράφιτι δεν δημιουργήθηκε

συμβαδίζοντας με το χιπ χοπ, οι πρώτες εμφανίσεις

του μάλιστα μας πάνε δεκάδες χιλιάδες χρόνια πίσω,

στην προϊστορική εποχή, όπου οι άνθρωποι σχεδίαζαν

διάφορες παραστάσεις σε τοίχους σπηλαίων. Μετά

από πολλά χρόνια ξανακάνει την εμφάνισή του στην

Αμερική,. το 1960, όταν πολιτικές ομάδες ή

συμμορίες όπως οι Savage Skulls, La Familia, Savage Nomads και άλλοι, θέλοντας να

περάσουν διάφορα μηνύματα, γράφουν συνθήματα στους τοίχους. Όμως το πιο καθοριστικό

γεγονός για την έναρξη των γκράφιτι, ήταν όταν ο Ελληνοαμερικάνος Δημήτρης Δεμετάκης,

ο οποίος δούλευε ως διανομέας πίτσας, έγραφε όπου πήγαινε με σπρέι το ψευδώνυμό του και

τον αριθμό της οδού όπου έμενε (ΤΑΚΙ 183). Από τότε και μέχρι σήμερα πολλοί νέοι

χρησιμοποιούν σπρέι και ανεξίτηλους μαρκαδόρους για να ζωγραφίσουν ή να εκφράσουν

προσωπικές αντιλήψεις και μηνύματα πάνω σε συνήθως ξένες ιδιοκτησίες, χωρίς να έχουν

την συγκατάθεση των ιδιοκτητών, γι αυτό άλλωστε και στις περισσότερες χώρες του κόσμου

το γκράφιτι θεωρείται αδίκημα.

Το γκράφιτι αναπτύχθηκε ταυτόχρονα με την κουλτούρα του χιπ χοπ και αποτελεί

την ζωγραφική απεικόνισή του.

Κλείνοντας

Η χιπ - χοπ σήμερα έχει αλλάξει πάρα πολύ, δραματικά ίσως. Πολλοί μεγάλοι

καλλιτέχνες απεβίωσαν ενώ άλλοι ακολούθησαν τον δρόμο του χρήματος και όταν άρχισε η

μαζική εμπορική παραγωγή η ποιότητά της μειώθηκε και ως μουσικό είδος εκφυλίστηκε.

Πλέον τα μηνύματα βασίζονται στο χρήμα, στις κόντρες, στον σεξισμό και στον εγωισμό,

αφήνοντας έξω τα πολιτικά, κοινωνικά και «εκπαιδευτικά» μηνύματα. Παρόλα αυτά η χιπ -

χοπ εξακολουθεί να προσελκύει εκατομμύρια «πιστούς» απανταχού της γης. Πρέπει να

αναφερθεί ότι γίνονται σημαντικές προσπάθειες από νέους καλλιτέχνες να επαναφέρουν την

αυθεντικότητα και ποιότητα που υπήρχε στο παρελθόν με πολλές πρωτοπόρες ιδέες. Αυτό

που λείπει από το κοινό της μουσικής σκηνής, ώστε να μπορέσει να εκτιμήσει τέτοιες

προσπάθειες, είναι η γνώση. Με το παρόν προσπαθήσαμε να αποκαταστήσουμε την

παρεξηγημένη έννοια του «χιπ – χοπ», κάνοντας μια ιστορική αναδρομή και δίνοντας βασικές

πληροφορίες. Για περαιτέρω ενημέρωση ανατρέξτε στις πηγές:

Ιστοσελίδες όπως: οι wikipedia.org/wiki/Hip_hop και rap.about.com/

Από το βιβλίο : How to rap: The art and science of the hip-hop Mc (βιβλίο του Paul

Edwards)

Ταινίες όπως: Freestyle – the art of rhyme (ταινία από τον Kevin Fitzgerald ) και Beef

1-4 (ταινία Peter Spirer ).

Τέχνη & Πολιτισμός

[21]

ROCK Των Αντάρη Χρήστου,

Μιχαήλ Σωτήρη,

Παπαδόπουλου Στέφανου,

Χαλιμούρδα Δημήτρη

Ένα είδος με τεράστια απήχηση και επιρροή στους νέους, από το 1960 μέχρι σή-

μερα, είναι η ροκ μουσική. Το συγκεκριμένο είδος πρωτοεμφανίστηκε στην δεκαετία του

‘60 στις ΗΠΑ και στο Η.Β κυρίως ως μουσική διαμαρτυρίας στα εκάστοτε πολιτικά καθε-

στώτα. Αναφέρεται επίσης σε διάφορα κοινωνικά ζητήματα όπως, σεξισμός, βία, ανθρώ-

πινα δικαιώματα και άλλα. Ως μουσικό είδος έχει τις ρίζες του στο rock n roll και rhythm

n’ blues, είδη που στιγμάτισαν την δεκαετία του ‘40 και του ‘50. Η μεγάλη αρχή έγινε στα

μέσα του ‘60, από το Βρετανικό συγκρότημα The Beatles, που έφερε την αλλαγή στο τότε

δημοφιλές rock n’roll, προσθέτοντας τα πρώτα βασικά ροκ στοιχεία. Έπειτα ακολούθησαν

οι rolling stones με τεράστια απήχηση στους νέους της εποχής εκείνης. Ένα ακόμα τερά-

στιο όνομα που ήταν καθοριστικό πρότυπο για τους ανερχόμενους κιθαρίστες της εποχής

εκείνης ήταν ο Jimi Hendrix, ο οποίος με το αστείρευτο ταλέντο και την δεξιοτεχνία του

στην ηλεκτρική κιθάρα, σήμανε την αρχή της εξέλιξης του ροκ κινήματος. Επίσης μεγάλοι

εκπρόσωποι του «κλασικού» ροκ είναι οι Deep purple, οι The Doors και οι Led Zeppelin

οι οποίοι με albums όπως In Rock (1970), Strange days(1967) και το Led Zeppelin II(1969)

αντίστοιχα αποτέλεσαν και αποτελούν επίσης τεράστιες επιρροές στην παγκόσμια ροκ

σκηνή. Πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι σημαντικά είδη είναι τόσο το «Progressive» όσο

και το «Psychedelic» ροκ, με κύριους εκπροσώπους τους Pink Floyd οι οποίοι έδωσαν την

δικιά τους υπογραφή στο παγκόσμιο ροκ στερέωμα, με τις μουσικές τους καινοτομίες (κυ-

ρίως τα ηχητικά και οπτικά εφέ τους) καθώς και με τα μηνύματα που περνούσαν μέσω των

στίχων τους. Σημαντικά άλμπουμ τους τα The Dark Side of the Moon (1973) και The Wall

(1979).

Metal

Το Μέταλ αποτελεί εξέλιξη της ροκ μουσικής κυρίως ως προς το μουσικό ύφος με

αυξημένη παραμόρφωση στον ήχο, δυνατότερους και γρηγορότερους ρυθμούς καθώς και

πιο επιθετικούς στίχους. Πρωτοπόροι του συγκεκριμένου είδους είναι οι Βρετανοί Black

Sabbath και οι Iron Maiden, οι οποίοι με τα ομώνυμα άλμπουμ τους σήμαναν την αρχή

της μέταλ εποχής.

Είδη της μέταλ μουσικής αποτελούν το Heavy Metal, με κύριους εκπρόσωπους

τους metallica, megadeth και Judas Priest, το thrash metal, με τους Antrhax και τους

Slayer στην κορυφή, Death Metal με πρωτεργάτες την ομώνυμη μπάντα Death, Black

metal με κύρια μπάντα τους Mayhem, το progressive metal με πιο σημαντική μπάντα τους

Dream Theater,καθώς και τα νεότερα είδη όπως το New wave metal, Metalcore και Hard-

core. Επίσης πρέπει να αναφερθεί ότι έχει υπάρξει μίξη metal μουσικής με ραπ ύφος στους

στίχους και χρήση ηλεκτρονικών μέσων, το λεγόμενο Nu Metal, με πρωτεργάτες τους

Rage against the machine.

Οι διαφορές μεταξύ των ειδών βρίσκονται κυρίως στο ηχητικό ύφος, το οποίο εί-

ναι πιο επιθετικό από είδος σε είδος, στον τρόπο σύνθεσης, που εξαρτάται κυρίως από τις

κλίμακες και συγχορδίες που χρησιμοποιεί ο κάθε συνθέτης καθώς και από τα ηχητικά εφέ

(chorus, delay, flanger, phaser κλπ) .

Τελικά το συμπέρασμα είναι ότι η ροκ και η μέταλ μουσική ήταν από τα μουσικά

είδη με την μεγαλύτερη απήχηση και επιρροή στο κοινό τους. Τρόποι συμπεριφοράς, ντυ-

σίματος, ιδεολογίες όλα να πηγάζουν σε κάποιο βαθμό από την μουσική. Πρόβλημα, όμως,

αποτελεί η διάλυση μεγάλων συγκροτημάτων καθώς και η εμπορευματοποίηση της μουσι-

κής. Ακόμα γίνονται δυναμικές και σημαντικές προσπάθειες για την διατήρηση της ποιότη-

τας, αλλά κατά βάση κυριαρχεί το εμπορικό και το ευχάριστο στο αυτί. Αναμφισβήτητο

γεγονός όμως είναι ότι η ροκ και η μέταλ είναι συνολικά από τα πολύ σημαντικά είδη στον

χώρο της μουσικής με μεγάλη απήχηση στο κοινό και εκατομμύρια θαυμαστές παγκο-

σμίως, τα οποία ακόμα και σήμερα αυξάνονται.

Σκέψεις & Απόψεις

[22]

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΝΕΟΙ Της Γκόγκου Βασιλικής

Η οικονομική κρίση στη χώρα μας είναι δυστυχώς γεγονός και αυτό είναι γνωστό σε

όλους μας. Μάλιστα η αναφορά στο συγκεκριμένο θέμα είναι πλέον τόσο συχνή που όλοι

έχουμε εξοικειωθεί με οικονομικούς όρους όπως τα «spreads» και το «PSI». Ακόμη και οι

νέοι που άλλοτε ίσως να αδιαφορούσαν για τέτοιου είδους θέματα τώρα παρουσιάζουν ενδι-

αφέρον καθώς και ανησυχία και προβληματισμό για το «τι μέλλει γενέσθαι;»

Πράγματι, η οικονομική κρίση φαίνεται να επηρεάζει άμεσα την ψυχολογία των

νέων. Πιο συγκεκριμένα, οι νέοι σήμερα παρουσιάζονται πιο απαισιόδοξοι από ποτέ. Νιώ-

θουν ότι τα όνειρά τους είναι αδύνατο να πραγματοποιηθούν και γι’ αυτό οι περισσότεροι δεν

τα κυνηγούν καν. Ειδικά τα όνειρά τους που αφορούν την αγορά εργασίας φαντάζουν άπια-

στα καθώς βλέπουν γύρω τους την ανεργία να αυξάνεται συνεχώς. Ακόμη, οι νέοι αισθάνο-

νται απογοήτευση και οργή για την παρούσα κατάσταση και αυτό τους οδηγεί συχνά σε δια-

μάχες με τους μεγαλύτερους ή ακόμα και σε επιθετική συμπεριφορά. Μάλιστα, η αγανά-

κτηση των νέων έχει φθάσει σε τέτοιο βαθμό ώστε όλο και περισσότεροι να απομακρύνονται

από την πολιτική και τα κοινά.

Επιπρόσθετα, η οικονομική κρίση έχει αλλάξει ριζικά τις συνήθειες και τον τρόπο

ζωής των νέων. Έτσι, πολλοί νέοι σήμερα προτιμούν να συγκεντρώνουν το χαρτζιλίκι τους

και να κάνουν οικονομίες, κάτι που δεν γινόταν παλιότερα. Επίσης, οι νέοι προσπαθούν να

βρουν όσο το δυνατόν οικονομικότερες μορφές διασκέδασης. Οι έξοδοί τους έχουν μειωθεί

σημαντικά και οι περισσότερες έχουν αντικατασταθεί από συγκεντρώσεις σε σπίτια. Το γρή-

γορο φαγητό τους φαίνεται πλέον αδιάφορο, αφού προτιμούν σε κάθε περίπτωση το σπιτικό.

Με άλλα λόγια, οι νέοι προσπαθούν με κάθε τρόπο να μειώσουν τις περιττές δαπάνες.

Βέβαια, η οικονομική κρίση έχει οδηγήσει τους νέους και σε διάφορους προβληματι-

σμούς. Για παράδειγμα, επικρατεί μεγάλη ανησυχία και αβεβαιότητα για το μέλλον τους. Δεν

γνωρίζουν τι θα αντιμετωπίσουν στην υπόλοιπη ζωή τους και αυτό τους φοβίζει. Έτσι, προ-

σπαθούν να εφοδιαστούν με κάθε τρόπο ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες

που θα εμφανιστούν. Προσπαθούν, δηλαδή, να αξιοποιήσουν όλα τα ερεθίσματα που τους

παρέχονται για το δικό τους καλό. Φυσικά η επαφή τους με τέτοιου είδους καταστάσεις τους

καθιστά πιο ώριμους, υπεύθυνους και οξύνει την κρίση τους.

Παρακάτω παρουσιάζονται, από την έρευνα του ΙΕΚ ΔΟΜΗ ορισμένα ποσοστά που

αποδεικνύουν την τραγικότητα της κατάστασης:

Το 82% των νέων ηλικίας 20-29 είναι άγαμοι, το 15% παντρεμένοι και το 3%

έχει πάρει ήδη το πρώτο διαζύγιο.

Το 61% των νέων είναι οικονομικά εξαρτημένοι από την οικογένειά τους και

ζουν με αυτή, το 32% είναι οικονομικά ανεξάρτητοι και ζουν με την οικογένειά

τους και μόλις ένα 7% είναι οικονομικά ανεξάρτητοι και ζουν μόνοι τους.

Όσοι είναι άγαμοι δηλώνουν πώς δεν σκέφτονται το γάμο σε ποσοστό 91%, ίσως

5% και μόλις ένα 4% εκδηλώνει πρόθεση γάμου για το επόμενο έτος.

Σε ότι αφορά το μορφωτικό επίπεδο των ερωτηθέντων 39% δηλώνουν απόφοιτοι

ανώτατης και ανώτερης εκπαίδευσης, 46% απόφοιτοι Λυκείου, 14% είναι από-

φοιτοι Γυμνασίου και 1% απόφοιτοι Δημοτικού.

Οι οικονομικά ανεξάρτητοι που ζουν μόνοι τους δηλώνουν σε ποσοστό 71% ότι

μόλις καλύπτουν τις βασικές τους ανάγκες και ένα 29% αναφέρει ότι λαμβάνει

οικονομική ενίσχυση από την οικογένειά τους.

Οι νέοι που ζουν με την οικογένειά τους σε ποσοστό 46% δηλώνουν πως έχουν

χαμηλό εισόδημα και λαμβάνουν ενίσχυση από τον οικογενειακό προϋπολογι-

σμό, 20% ότι καλύπτουν μόλις τις βασικές τους ανάγκες χωρίς να συνεισφέρουν

στον οικογενειακό προϋπολογισμό, 19% που διαθέτει εισόδημα καλύπτει με δυ-

Σκέψεις & Απόψεις

[23]

σκολία τις βασικές του ανάγκες για να συνεισφέρει στον οικονομικό προϋπολο-

γισμό και ένα 15% δεν έχει δικό του εισόδημα και ζει από τον οικογενειακό προ-

ϋπολογισμό.

Το 35% των νέων νιώθει αβεβαιότητα για το άμεσο μέλλον, το 31% είναι αισιό-

δοξο για το μέλλον, το 27% απαισιόδοξο ενώ ένα 7% νιώθει ανασφάλεια.

Το 43% των νέων εκτιμά ότι το βιοτικό τους επίπεδο θα παραμείνει όπως είναι

για το 2010, ένα ποσοστό 38% ότι θα γίνει χειρότερο και τέλος ένα ποσοστό 19%

εκτιμά ότι θα βελτιωθεί.

Η πλειοψηφία των νέων σε ποσοστό 53% είναι φοβισμένοι για το μέλλον τους

λόγω της οικονομικής κρίσης.

Το 87% δηλώνει ανικανοποίητο από το εισόδημα που έχει εφόσον αυτό δεν είναι

αρκετό για να αποκτήσει όλα τα αγαθά που επιθυμεί.

Το 89% θεωρεί ακριβά τα αγαθά που καλύπτουν τις βασικές καταναλωτικές του

ανάγκες.

Οι νέοι σε ποσοστό 51% φοβούνται μήπως χάσουν τη δουλειά τους λόγω

οικονομικής κρίσης, 32% δεν γνωρίζει κατά πόσο θα τους αγγίξει η οικονομική

κρίση, 11% εκφράζει αγωνία για τη διάρκεια του φαινομένου της οικονομικής

κρίσης και ένα 6% δηλώνει μια τάση ανησυχίας για το τι θα γίνει μετά την κρίση.

Το 35% των νέων νιώθει φόβο/ανασφάλεια απέναντι στην κρίση, 31% τηρεί

στάση αναμονής και δείχνει πιο ψύχραιμο, 27% εκφράζει αγωνία για την εξέλιξη

του φαινομένου και ένα 7% δηλώνει ανασφαλείς.

Για το 35% των νέων η κρίση τους έχει χτυπήσει την πόρτα και είναι ήδη γι αυ-

τούς μια πραγματικότητα, το 30% αισθάνεται να αποδυναμώνεται το εισόδημά

του, ένα 23% των νέων αντιλαμβάνεται την κρίση ως κάτι που συμβαίνει σε άλ-

λους κι ένα 12% ότι δεν τους έχει ακόμα πλήξει.

Σε ποσοστό 88% έχουν περιορίσει τις καταναλωτικές τους δαπάνες.

Το 42% των νέων δηλώνει πως αναζητεί οικονομικότερα αγαθά μέσω internet,

22% ότι αλλάζει μάρκα αν βρει κάποιο άλλο αγαθό της ίδιας κατηγορίας φθηνό-

τερο, 17% αναζητά συστηματικά φθηνότερα αγαθά, 13% καταναλώνει πιο προ-

σεκτικά κι ένα 6% έχει στραφεί στην αγορά μη επώνυμων αγαθών.

Το 52% των νέων δηλώνει πως έχει μειώσει τις ποσότητες και τον όγκο των αγα-

θών που αγοράζει.

Σε ότι αφορά τις καταναλωτικές τους συνήθειες λόγω κρίσης 52% αναζητά

φθηνότερα αγαθά, 20% αναζητά συστηματικά ευκαιρίες, 15% αναζητά εκπτώ-

σεις και προσφορές, 10% δηλώνει πως αγοράζει λιγότερο κάποια είδη που δεν

καλύπτουν βασικές καταναλωτικές του ανάγκες, ενώ ένα 3% δηλώνει πως έχει

μειώσει ήδη αγορές σε είδη πολυτελείας.

Είναι, λοιπόν, αναγκαίο αυτή η νέα γενιά να οργανωθεί, να αντιδράσει και να απαι-

τήσει από τις πολιτικές ηγεσίες να σεβαστούν τα δικαιώματά της. Ακόμη, η νοοτροπία των

προηγούμενων γενιών που προέτασσε το ατομικό συμφέρον πάνω από το συλλογικό θα πρέ-

πει να αλλάξει ολοκληρωτικά σε αυτή τη γενιά. Μόνο έτσι ίσως η κοινωνία μας καταφέρει να

βρει την ισορροπία της και να παρουσιάσει πρόοδο.

Τέχνη & Πολιτισμός

[24]

ΤΡΙΚΑΛΙΝΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ Των Καπαρτζάνη Παναγιώτη,

Κυριακούλη Μαρίας

ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ

Ο Βασίλης Τσιτσάνης ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες λαϊκούς συνθέτες,

στιχουργούς και τραγουδιστές του 20ου αιώνα, του οποίου τραγούδια ακούγονται μέχρι και σή-

μερα. Ήταν μία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του ρεμπέτικου και της λαϊκής μουσικής.

Ο Τσιτσάνης γεννήθηκε στα Τρίκαλα στις 18 Ια-

νουαρίου του 1915 από Ηπειρώτες γονείς. Ο πατέρας του

ήταν Γιαννιώτης και η μητέρα του από τα Ζαγόρια. Από

μικρή ηλικία έδειξε ενδιαφέρον για τη μουσική και έμαθε

μαντολίνο και βιολί και φυσικά μπουζούκι. Το φθινόπωρο

του 1936 ο Τσιτσάνης επισκέφτηκε την Αθήνα. Κύριος

σκοπός του είναι να σπουδάσει Νομική, αλλά γρήγορα τον

κερδίζει η μουσική. Οι πρώτες του επιρροές είναι τα τρα-

γούδια του Βαγγέλη Παπάζογλου και του Μάρκου Βαμ-

βακάρη. Η πρώτη του εμφάνιση γίνεται στο μαγαζί «Μπι-

ζέλια» ενώ σύντομα γνωρίζει τον σπουδαίο αλλά αδικη-

μένο από την ιστορία τραγουδιστή Δημήτρη Περδικό-

πουλο. Ο Περδικόπουλος τον πηγαίνει στην Odeon, όπου

ηχογραφεί τα πρώτα του τραγούδια. «Σ’ έναν τεκέ μπου-

κάρανε» είναι η πρώτη ηχογράφηση του Τσιτσάνη. Την

περίοδο 1937 - 1940 γράφει καταπληκτικά τραγούδια, τα οποία ηχογραφεί με τις φωνές του Δη-

μήτρη Περδικόπουλου, και των άλλων σπουδαίων τραγουδιστών εκείνης της εποχής, όπως Στρά-

του Παγιουμτζή, Μάρκου Βαμβακάρη, Στελλάκη Περπινιάδη, με τους οποίους σε πολλές ηχο-

γραφήσεις ο Τσιτσάνης συμμετέχει σαν δεύτερη φωνή. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής

ο Τσιτσάνης έμεινε στη Θεσσαλονίκη, όπου για ένα μεγάλο διάστημα είχε δικό του μαγαζί, το

«Ουζερί ο Τσιτσάνης», στη διασταύρωση Παύλου Μελά και Τσιμισκή, που έγινε διάσημο. Εκεί

έγραψε μερικά από τα καλύτερα τραγούδια του, τα οποία ηχογραφήθηκαν μετά την λήξη του πο-

λέμου. Το 1946 εγκαθίσταται ξανά στην Αθήνα και αρχίζει να ηχογραφεί. Δίπλα του έγιναν ευ-

ρέως γνωστοί τραγουδιστές όπως η Σωτηρία Μπέλλου, η Ιωάννα Γεωργακοπούλου, η Μαρίκα

Νίνου και ο Πρόδρομος Τσαουσάκης. Τα επόμενα χρόνια ο Τσιτσάνης γνώρισε ευρύτατη απο-

δοχή. Καθιέρωσε νέο ύφος παιξίματος και τραγουδιού με τον εξευρωπαϊσμό - συγκερασμό των

κλιμάκων, αρμονίες με δεύτερες και τρίτες φωνές, εμπλουτισμένη ενορχήστρωση και καινοτομίες

στην ποιητική δομή, όπου για πρώτη φορά το λαϊκό τραγούδι απομακρύνθηκε από τις παραδοσια-

κές φόρμες του δίστιχου επισημοποιώντας το ρόλο του «ρεφρέν». Πέθανε στις 18 Ιανουαρίου του

1984 στο Λονδίνο, όπου βρισκόταν για εγχείρηση, και κηδεύτηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΛΔΑΡΑΣ

Ο Απόστολος Καλδάρας (ή Καρδάρας, που φερόταν ως πραγματικό επώνυμο) εξελί-

χθηκε σε έναν από τους αξιολογότερους μουσικοσυνθέτες και στιχουργούς του λαϊκού τραγου-

διού. Γεννήθηκε στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας στις 7 Απριλίου 1922. Τέλειωσε το Γυμνάσιο και

ασχολήθηκε στην αρχή ερασιτεχνικά με το μπουζούκι. Στη

διάρκεια όμως της Κατοχής ασχολήθηκε επαγγελματικά

με αυτό το μουσικό όργανο και βεβαίως με τη μουσική

που αυτό εκπροσωπούσε. Αμέσως μετά την κατοχή

ξεκίνησε τις ηχογραφήσεις, το 1946. Έγραψε πάνω από

1.200 τραγούδια, που , όχι μόνο τραγουδιούνται ακόμη

αλλά έχουν την ίδια την παλιά επιτυχία. Το τραγούδι το

οποίο και τον ανέδειξε και τον κατέταξε στους

μεγαλύτερους μουσικοσυνθέτες και στιχουργούς του

είδους αυτού ήταν το «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι».

Συνεργάστηκε με πολλά σπουδαία ονόματα της εποχής

όπως τον Βαγγέλη Περπινιάδη, τον Στράτο Διονυσίου, το

Γρηγόρη Μπιθικώτση, τον Μιχάλη Μενιδιάτη κ.α. Ο

Απόστολος Καλδάρας πέθανε στις 8 Απριλίου 1990.

Τέχνη & Πολιτισμός

[25]

ΚΩΣΤΑΣ ΒΙΡΒΟΣ

Ο Κώστας Βίρβος είναι γνωστός συνθέτης και στιχουργός κυρίως του λαϊκού

τραγουδιού. Γεννήθηκε στα Τρίκαλα στις 29 Μαρτίου 1926. Ο πατέρας του, πλούσιος

τυρέμπορος, τον στέλνει στην Κοργιαλένειο Σχολή.

Τελειώνοντας το γυμνάσιο το 1943 κατεβαίνει στην

Αθήνα και φοιτά στην Πάντειο. Ο ίδιος σύμφωνα με

διηγήσεις του έγραφε στιχάκια από νωρίς, αλλά ήθελε

να γίνει σκηνοθέτης μιας και του άρεσε ιδιαίτερα το

θέατρο. Τα πρώτα του στιχάκια τα δίνει στον Απόστολο

Καλδάρα, με τον οποίο γνωρίζονταν από μικροί. Το

πρώτο στιχούργημά του λέγεται «Ο φαντάρος»

(ανέκδοτο τραγούδι του 1947), που αν και μελοποιήθηκε

αρχικά από τον Β. Τσιτσάνη και αργότερα από τον Α.

Καλδάρα δεν γραμμοφωνήθηκε, λόγω εμφυλίου και

παρά το εμφανές μήνυμα της συμφιλίωσης, Το πρώτο

τραγούδι που κυκλοφόρησε ήταν το «Να το βρεις από

άλλη» σε μουσική Καλδάρα και ερμηνευτές τους Σούλα

Καλφοπούλου και Μάρκο Βαμβακάρη (1948). Έχει

γράψει πάνω από 2000 τραγούδια, λαϊκά, έντεχνα, μέχρι

και παραδοσιακού ύφους με κοινωνικό και πολιτικό,

άμεσο ή έμμεσο, περιεχόμενο. Άλλα σημαντικά του τραγούδια είναι: «Της γερακίνας γιος», «Το

καράβι», «Μια παλιά ιστορία» και άλλα. Το πέρασμά του και στους ολοκληρωμένους κύκλους

τραγουδιών έγινε με το άσμα «Καταχνιά» του Χρήστου Λεοντή, με το «Α-Ω», σε μουσική

Μπιθικώτση, το «Θάλασσα, πικροθάλασσα», σε μουσική Μίμη Πλέσσα και πλήθος άλλων.

Επίσης είναι ο συνθέτης του ύμνου της ποδοσφαιρικής ομάδας του Α.Ο. Τρίκαλα.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ

Ο Χρήστος Κολοκοτρώνης είναι μια από τις μυθικές μορφές του λαϊκού μας

τραγουδιού, το οποίο υπηρέτησε για περίπου μισό αιώνα ως συνθέτης, στιχουργός και

τραγουδιστής. Το πρώτο του τραγούδι «Το πλουσιόπαιδο» δισκογραφήθηκε στις αρχές του 1950.

Από τότε η υπογραφή του φιγουράρισε δίπλα στους τίτλους 1000 περίπου τραγουδιών, τα οποία

τραγούδησαν οι μεγαλύτερες φωνές του λαϊκού μας

τραγουδιού (Χιώτης, Γαβαλάς, Καζαντζίδης, Διονυσίου,

Καίτη Γκρέυ, Μαίρη Λίντα, Πόλυ Πάνου κα). Σύμφωνα

με τον δημοσιογράφο και μελετητή του λαϊκού

τραγουδιού Πάνο Γεραμάνη ο Χ. Κολοκοτρώνης ήταν

διακεκριμένος στιχουργός, σωστός συνθέτης, ενώ έδωσε

τη «μάχη του πάλκου» μέσα από δικά του κέντρα

διασκέδασης, αλλά και από μαγαζιά άλλων ιδιοκτητών,

στα οποία εμφανίστηκε και τραγούδησε τα τελευταία 15

χρόνια. Οι στίχοι και η θεματολογία του Χρήστου

Κολοκοτρώνη έφεραν ένα καινούργιο πνεύμα στον

χώρο του λαϊκού τραγουδιού κι έδωσαν μια νέα πνοή

στη δημιουργία της περιόδου, στις αρχές του 1950, όταν

υπήρχε η μετεξέλιξη τού κλασικού ρεμπέτικου σε

κοινωνικό (ή όχι) λαϊκό τραγούδι.»

Τέχνη & Πολιτισμός

[26]

ΜΥΛΟΣ ΤΩΝ ΞΩΤΙΚΩΝ Των Κατσίκη Ασπασίας,

Ρούσσα Μαρίας,

Σκανδάλη Βασιλικής

ΠΑΡΑΜΥΘΕΝΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΑ ΤΡΙΚΑΛΑ !

Κατεβάζουμε το δέντρο, τα στολίδια, τις γιρλάντες είμαστε έτοιμοι να στολίσουμε!

Όλα μετράνε αντίστροφα πλέον. Δεκαοχτώ μέρες για τα Χριστούγεννα, Δεκαέξι για να κλεί-

σουν τα σχολεία και μόνο δυο μέρες για τα εγκαίνια του Μύλου των Ξωτικών!

Φέτος η περίοδος των Χριστουγεννιάτικων εορτών βρίσκει τον Αϊ Βασίλη και τα ξω-

τικά του στην πανέμορφη πόλη μας.

Επέλεξαν ένα μαγικό σημείο τον Παλιό Μύλο Ματσόπουλου για να τον μεταμορφώ-

σουν σε Μύλο των Ξωτικών. Εδώ εγκατέστησαν το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής παι-

χνιδιών, χαράς, δημιουργίας, ελπίδας. Οι πρωταγωνιστές του παραμυθιού εργάζονται σκληρά

και πλησιάζει η ενάτη Δεκεμβρίου, τα παλιά φουγάρα παίρνουν μπροστά. Οι Μύλοι ξεκινούν

να δουλεύουν…

Η ώρα είναι εννέα το βράδυ, βρισκόμαστε

στο Μύλο των Ξωτικών με πλήθος κόσμου όλων των

ηλικιών και είμαστε έτοιμοι να εξερευνήσουμε το

μαγικό αυτό μέρος με τη βοήθεια των δύο βοηθών

του Αϊ Βασίλη, τον Τρίκη και τον Ληθούλη. Μπαίνο-

ντας αντικρίζουμε το παραμυθένιο καρουζέλ. Πρώτη

στάση το εργοστάσιο του Αϊ Βασίλη, που βρίσκεται

στο κεντρικό σημείο του Μύλου, όπου εκεί μικροί και

μεγάλοι μπορούν να συναντήσουν, να συνομιλήσουν

και να παρακολουθήσουν τον Αϊ Βασίλη και τους βοηθούς του κατά τη διάρκεια της δου-

λειάς τους. Από εκεί μεταφερόμαστε στο Ταχυδρο-

μείο των Ξωτικών, όπου σε ένα διαμορφωμένο τμήμα

με παλιά θρανία γράφουμε και στέλνουμε τα γράμ-

ματά μας, με τις ευχές και τις επιθυμίες μας για τη νέα

χρονιά, στον Αϊ Βασίλη. Συνέχεια έχει το πιο γλυκό

εργοστάσιο, το εργοστάσιο της σοκολάτας. Αφού

γνωρίσουμε την ιστορία του «απαγορευμένου» καρ-

πού θαυμάζουμε τις δημιουργίες αντικειμένων από

σοκολάτα και τα παιδιά έρχονται σε επαφή με το

γλυκό πειρασμό φτιάχνοντας μόνα τους σοκολατολι-

χουδιές. Επόμενος «προορισμός» μας ο Φούρνος του

Μύλου. Εκεί όλοι μαζί, με βασικά συστατικά όπως το αλεύρι, η μαγιά πλάθουμε χριστουγεν-

νιάτικες γευστικές δημιουργίες. Το μέρος που θα ξετρελάνει μικρούς και μεγάλους εκτός του

παγοδρομίου που στεγάζεται στον ίδιο χώρο είναι το εργαστήρι ζωγραφικής προσώπου, όπου

Τέχνη & Πολιτισμός

[27]

ξωτικά και πριγκίπισσες βάφουν και στολίζουν τα προσωπάκια των μικρών επισκεπτών με

χριστουγεννιάτικες φιγούρες.

Κατά τη διαδρομή μας από το ένα εργοστάσιο στο άλλο υπάρχουν ξύλινα ζωγραφι-

σμένα σπιτάκια με λογιών- λογιών ζαχαρωτά, σοκολατένιους πειρασμούς, χοτ ντογκ, ζεστά

ροφήματα.

Κατά την έξοδο, δεξιά μας έχει στηθεί περιβαλλοντικό πάρκο με δεινόσαυρους και

μαμούθ ενώ αριστερά χώρος διασκέδασης για τους μικρούς μας φίλους με παγοτσουλήθρα

και φουσκωτές μπάλες μέσα σε πισίνα.

Εκδηλώσεις στο Μύλο των Ξωτικών

Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του Μύλου πραγματοποιήθηκαν πολλές και ποικί-

λες εκδηλώσεις. Ο Κώστας Μαρτάκης βρέθηκε

στο παραμυθένιο αυτό μέρος χαρίζοντας μια

υπέροχη συναυλία σε όλους τους Τρικαλινούς,

κηρύττοντας έτσι την έναρξη της λειτουργίας

του Μύλου. Όσο υπέροχα άνοιξε η αυλαία

άλλο τόσο έκλεισε με μια μοναδική συναυλία

με καλεσμένο έκπληξη τον Μύρωνα Στρατή.

Από την έναρξη όμως μέχρι τη λήξη παρεμ-

βάλλονται μέρες φανταστικών εκδηλώσεων και

event. Τρικαλινά συγκροτήματα καθημερινά

πρόσφεραν ένα ευχάριστο μουσικό διάλειμμα

από την καθημερινότητα. Επιπρόσθετα, διάση-

μοι καλλιτέχνες βρέθηκαν στην περιοχή μας για μια συναυλία, μεταξύ αυτών αξίζουν να ση-

μειωθούν τα ονόματα της Τάμτα και του Κωστή Μαραβέγια. Εκτός αυτών καθημερινά λάμ-

βαναν χώρα παιδικά πάρτι με κλόουν, τον Τρίκη, τον Ληθούλη, τον Λουκή, τον Λιγούρη, τον

Χάρη, τον Τουρτούρη για τα παιδιά διαφόρων σχολείων που επισκέπτονταν τον Μύλο. Καθ’

όλη τη διάρκεια των εκδηλώσεων σε κάθε γωνιά της πόλης ξεφύτρωναν καλικάτζαροι, ξω-

τικά, που με τις ζαβολιές και τα πειράγματά τους σκόρπιζαν το γέλιο και τη χαρά, ενώ στο

Μύλο εκτυλίσσονταν θεατρικά δρώμενα, χορευτικές παραστάσεις συχνά με φιλανθρωπικό

χαρακτήρα.

Ιδιωτικά κανάλια όπως το Μega και ο Ant1 καθώς και το κρατικό κανάλι ΕΡΤ3 πα-

ρουσίασαν τις εκδηλώσεις προσελκύοντας πολλούς επισκέπτες από όλη την Ελλάδα, δίνο-

ντας μία ανάσα πνοής στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε.

Η μεγάλη αυτή Χριστου-

γεννιάτικη γιορτή που ξεκίνησε με

την πρωτοβουλία του Δήμου Τρικ-

καίων και του Επιμελητηρίου, ευ-

ελπιστούμε ότι θα συνεχιστεί και τα

επόμενα χρόνια διότι φέρνει στην

επικαιρότητα το νομό μας, και διότι

μέσα από το παιχνίδι και τη διασκέ-

δαση τα παιδιά παίρνουν και εκπαι-

δευτικά μηνύματα και μαθαίνουν να

προσφέρουν και να αγαπούν!

Ο Μύλος των Ξωτικών

έκλεισε, τα φουγάρα σταμάτησαν να λειτουργούν, τα στολίδια κατέβηκαν, το δέντρο ξεστο-

λίστηκε, ο Μύλος πήρε την καθημερινή του μορφή και δίνουμε ραντεβού για του χρόνου…

Περιβάλλον

[28]

ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΗ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ Της Αντάρη Ιωάννας

Με τον όρο περιβάλλον νοείται κάθε τι που μας περιβάλλει, το σπίτι μας, ο χώρος

της δουλειάς μας, οι πόλεις μας, οι δασώδεις ή οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις γης, το νερό που

πίνουμε, ο αέρας που αναπνέουμε. Η ποιότητα του περιβάλλοντος επηρεάζεται θετικά ή

αρνητικά από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και ανάλογα επηρεάζεται και το βιοτικό

επίπεδο των ανθρώπων. Κατά γενική ομολογία πρόκειται για μία αλυσίδα, στην οποία ο κάθε

κρίκος κατέχει θέση βαρύνουσας σημασίας στον κύκλο της ζωής. Με τη σύγκρουση των

ανθρώπων και του περιβάλλοντος συνεπάγεται, λοιπόν, η υποβάθμιση και των δύο πλευρών,

ενώ η αρμονική συνύπαρξή τους εγγυάται την άνοδο του επιπέδου όλων των βαθμίδων.

Ωστόσο οι καμπάνες κινδύνου ήδη αντηχούν, ακόμα και στην Ελλάδα. Το μόνο πρόβλημα

είναι ότι, έξοδο κινδύνου, το περιβάλλον δεν διαθέτει.

Αναμφίβολα, καταλυτικός είναι ο ρόλος που

διαδραμάτισε το φυσικό περιβάλλον για την ανάπτυξη

του πολιτισμού και της οικονομίας. Το περιβάλλον

προσφέρει απλόχερα τις πρώτες ύλες, τις απαραίτητες

για την επιβίωση του ανθρώπου δίνοντάς του κατ’

επέκταση τη δυνατότητα να επικεντρωθεί στη βελτί-

ωση του τρόπου ζωής του ενώ παράλληλα συντελεί

στην καλλιτεχνική δημιουργία και στην ψυχική ανά-

τασή του. Πολιτιστικό στοιχείο και δικαιωματική

κληρονομιά των επόμενων γενεών αποτελεί, συνεπώς,

το περιβάλλον. Ακόμα και σήμερα ή μάλλον, ιδιαίτερα σήμερα, με την κατάλληλη διαχείρισή

του, το περιβάλλον μπορεί να δώσει ώθηση για την πρόοδο μιας κοινωνίας.

Ιδιαίτερα για τα ελληνικά δεδομένα, εξέχουσα θέση κατέχει το περιβάλλον, καθώς

μόνο ο ορεινός όγκος της πατρίδας μας, παραδείγματος χάρη, φιλοξενεί ένα από τα σπου-

δαιότερα οικοσυστήματα μεταξύ των χωρών της Ευρώπης, με αξιοσημείωτη ποικιλομορφία

σε χλωρίδα αλλά και σε σπάνια πανίδα. Στην αδιατάρακτη λειτουργία των ορεινών της οικο-

συστημάτων οφείλει η Ελλάδα και την ποιότητα του νερού, του αέρα ακόμη και του εδάφους

της. Το πλούσιο φυσικό της περιβάλλον θα μπορούσε κάλλιστα να αποδειχτεί ένα συγκριτικό

πλεονέκτημα στη διάθεση της χώρας, στο οποίο αξίζει να βασιστεί η ανάπτυξη και το μέλλον

της.

Παρ’ όλα τα παραπάνω στο φυσικό περιβάλλον όχι μόνο δεν αποδίδεται ο σεβασμός

και η αναγνώριση που θα άρμοζαν, αντιθέτως μέσω της ανεξέλεγκτης εκμετάλλευσης του,

επέρχεται με αλματώδεις ρυθμούς η καταστροφή του. Οι ποικίλες μέθοδοι με τις οποίες φθεί-

ρεται ο φυσικός πλούτος της πατρίδας μας όπως επίσης και η έκταση των επιπτώσεων της

υπονόμευσης του περιβάλλοντος σε όλους τους τομείς είναι ευρέως γνωστές.

Από τους σημαντικότερους υπαίτιους για την παρούσα κατάσταση είναι φυσικά η

εξέλιξη της βιομηχανίας και οι κοντόφθαλμες κερδοσκοπικές πρακτικές που τη συνοδεύουν.

Η διαμόρφωση υπερκαταναλωτικών προτύπων, η εμπορευματοποίηση των πάντων καθώς και

οι γενικότεροι φρενήρεις ρυθμοί ζωής τους οποίους επέφερε ο συνδυασμός των παραπάνω,

έχουν εν τέλει συμβάλει στην αποικοδόμηση του περιβάλλοντος και στην εξάντληση των

φυσικών πόρων.

Ωστόσο, στα πλαίσια πάλι της χώρας μας, εκτός από την εντατικοποίηση του τρόπου

ζωής στις σύγχρονες κοινωνίες, υπεύθυνη για την οικολογική καταστροφή είναι και η πολι-

τεία. Η ελληνική πολιτεία όχι μόνο δεν αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για τη διαφύλαξη του

φυσικού πλούτου, αλλά απεναντίας υιοθετεί μια στάση η οποία φαίνεται να ενθαρρύνει την

αλλοίωσή του.

Αναφορικά, πολυάριθμες παραμένουν οι ακαθόριστες προστατευμένες περιοχές φυ-

σικού κάλλους αφήνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο ανεξέλεγκτη τη λαθροθηρία και τους

εμπρησμούς. Ταυτόχρονα δεν εκδηλώνεται καμία προσπάθεια οργάνωσης και καθορισμού

Περιβάλλον

[29]

των γεωργικών, των βιομηχανικών και των τουριστικών δραστηριοτήτων. Έτσι ασαφή μέ-

νουν τα όρια για την εξάπλωση αυτών τον τομέων με συνέπεια την καταπάτηση του περιβάλ-

λοντος ύστερα από την εκτεταμένη χρήση βλαβερών χημικών ουσιών στις γεωργικές καλ-

λιέργειες, την έντονη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, την αυθαίρετη μετατροπή οικοσυ-

στημάτων σε περιοχές απόρριψης λυμάτων και την διάχυτη δόμηση κτιρίων. Επιπρόσθετα η

ανικανότητα που επιδεικνύεται σχεδόν κάθε καλοκαίρι για την αντιμετώπιση των συχνών

πυρκαγιών στα ελληνικά δάση υποδηλώνει έντονη δυσλειτουργία, έλλειψη προγραμματισμού

αλλά και ενδιαφέροντος.

Υποκριτικό θα ήταν βέβαια το γεγονός αν δεν

κατανέμονταν καμία ευθύνη στα ίδια τα άτομα. Πα-

ρότι τον τελευταίο καιρό έχουν σημειωθεί αρκετές

προσπάθειες με στόχο την ευαισθητοποίηση και την

κινητοποίηση του κοινού τα άτομα στην πλειοψηφία

τους παραμένουν αδρανή. Οι ανθρωπιστικές αξίες και

ο σεβασμός προς το περιβάλλον έχει αποτύχει πατα-

γωδώς να εντυπωθεί στη συνείδηση των Ελλήνων με

προφανείς τις συνέπειες της πλήρους αδιαφορίας που

εκδηλώνεται.

Υπάρχουν, όμως, ακόμα οργανώσεις οι οποίες αφοσιώνονται στη διαφύλαξη της ελ-

ληνικής χλωρίδας και πανίδας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτών αποτελεί ο Αρκτούρος η

πλέον αναγνωρίσιμη ελληνική μη κυβερνητική και μη κερδοσκοπική περιβαλλοντική οργά-

νωση η οποία προκειμένου να υλοποιεί τις δράσεις της για την προστασία του περιβάλλο-

ντος, στηρίζεται στη συνεργασία με ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς. Εξέχουσα σημασία για

τη διεκπεραίωση των στόχων του Αρκτούρου κατέχει και η αφιλοκερδής καταβολή έργου

από εθελοντές. Πιο συγκεκριμένα ο εθελοντισμός θα μπορούσε να θεωρηθεί η δραστικότερη

λύση για το περιβαλλοντικό πρόβλημα και τα άτομα καθώς μπορεί να συμβάλλει προς όφε-

λος αμφότερων.

Η Ελλάδα οφείλει αν επιθυμεί να συμμετάσχει αποτελεσματικά στις παγκόσμιες δι-

εργασίες να επιλέξει τα σημεία στα οποία πλεονεκτεί και σε αυτά να αφιερώσει πόρους και

προσπάθεια. Οφείλει συνεπώς να επενδύσει στον αξιόλογο φυσικό της πλούτο και στην αει-

φόρο ανάπτυξή της, όπου θα έπρεπε να θεωρηθεί υποδειγματική, κάτι το οποίο θα συνέβαλλε

στη διεθνή καταξίωσή της. Προϋποτίθεται δηλαδή η αντιστροφή, ή έστω η αναχαίτιση τον

καταστροφών που συντελέστηκαν, καθώς ό,τι αποτελεί αδήριτη ανάγκη του ελληνικού περι-

βάλλοντος και του συνόλου επιβάλλεται να αποτελεί και πρωταρχικό σκοπό της ελληνικής

κοινωνίας και πολιτείας.

Κοινωνικοπολιτικά

[30]

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Της επιβλέπουσας καθηγήτριας Κεφάλα Βαΐας

Στα πλαίσια του νεοεισαχθέντος μαθήματος «ερευνητική εργασία» (project), με

στόχο την έρευνα και την συνεργασία, οι μαθητές της Α’ Λυκείου που επέλεξαν την ενότητα

«Δομή και λειτουργία της ελληνικής οικογένειας από την προϊστορική εποχή μέχρι σήμερα»,

διεκπεραίωσαν σχετικό ερωτηματολόγιο με σκοπό την διερεύνηση της δομής της σύγχρονης

ελληνικής οικογένειας και των ενδοοικογενειακών σχέσεων των μαθητών ηλικίας 13 – 16

ετών. Η εκτέλεση και τα αποτελέσματα της έρευνας, ποιοτικά αγγίζει στις ακριβοπληρωμένες

έρευνες που εκτελούνται στην χώρα μας από πολυεθνικές ερευνητικές εταιρείες.

Παραθέτουμε τα αποτελέσματα της έρευνας, που εκτελέστηκε με ζήλο, επιμονή και

υπομονή από ομάδα μαθητών της Α’ Λυκείου του σχολείου μας, τα οποία ήταν διδακτικά και

διαφωτιστικά σ’ ότι αφορά την περιοχή Σαραγίων (Ενορία Ζωοδόχου Πηγής) Τρικάλων.

Διαβάστε και ίσως εκπλαγείτε…

Ταυτότητα

Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου πραγματοποιήθηκε στο σχολικό χώρο των μα-

θητών με την βοήθεια των καθηγητών τους την περίοδο 1 – 15 Δεκεμβρίου 2011.

Το είδος του ερωτηματολογίου ήταν «ανοικτό», στο οποίο οι μαθητές απάντησαν

κατά το δοκούν στις καθοδηγούμενες ερωτήσεις. Την εκ προοιμίου καθορισμένη κωδικοποί-

ηση επεξεργάστηκαν οι μαθητές και η επιβλέπουσα καθηγήτρια.

Το δείγμα μαθητών επιλέχθηκε από το 7ο Γυμνάσιο

Τρικάλων (1η και 3

η Γυμνασίου) και το 8

ο ΓΕΛ Τρι-

κάλων (1η Λυκείου). Τα εν λόγω σχολεία καλύπτουν

εν όλω την δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην περιοχή

Σαραγίων (Ενορία Ζωοδόχου Πηγής) Τρικάλων, που

ήταν εργατική περιοχή και την τελευταία εικοσαετία

δέχτηκε μεγάλη οικιστική ανάπτυξη και έχει μεταλ-

λαχθεί σε αστική. Τα προαναφερόμενα σχολεία δέχο-

νται επίσης μαθητές από τα όμορα χωριά της

περιοχής (25 από 232 του δείγματος).

Ο αριθμός του δείγματος ανέρχεται στους

232 μαθητές, που καλύπτει περίπου το 75% της στοχευόμενης ομάδας της εν λόγω περιοχής.

Αρκετά ικανοποιητικός αριθμός μαθητών απάντησαν σ’ όλες τις ερωτήσεις (98%).

Άρα στα συμπεράσματα ελήφθησαν υπ’ όψιν μόνο τα σωστά συμπληρωμένα ερωτηματολό-

για.

Συμπεράσματα

1)Η εν λόγω ομάδα στην περιοχή που υλοποιήθηκε η έρευνα έχει γονείς μέσης ηλι-

κίας 46 ετών πατέρας και 41,7 ετών μητέρα. [ερωτ. 2].

2)Αν και η περιοχή Σαράγια είναι όμορη με γεωργικές εκτάσεις και στην ομάδα που

απάντησε το (11%) προέρχονταν από χωριά, την ημερομηνία υλοποίησης του ερωτηματολο-

γίου μόνο 2 οικογένειες (~1%) βρέθηκαν να απασχολούνται στην γεωργία. [ερωτ. 4, 5].

3)Από τις 94 περιπτώσεις που βρίσκεται εν ζωή τουλάχιστον ένα ζεύγος παππούδων,

στις 19 (20,2 %) η γιαγιά ήταν μεγαλύτερη σε ηλικία από τον παππού, πράγμα που αντιτίθε-

ται στην παραδοσιακή μορφή ελληνικής οικογένειας. Αν οι ερωτηθέντες απάντησαν ορθά, το

εν λόγω φαινόμενο μπορεί να αποδοθεί ως αποτέλεσμα των πολεμικών συρράξεων στον

άμαχο πληθυσμό στην περιοχή της Θεσσαλίας κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον εμφύ-

λιο που επακολούθησε. [ερωτ. 2, 4].

Κοινωνικοπολιτικά

[31]

4)Η επικρατέστερη μορφή οικογένειας είναι τετραμελής οικογένεια (51,72%), που

θεωρείται και η κύρια μορφή αστικής οικογένειας. [ερωτ. 2].

5)Μεγάλο ποσοστό γυναικών εργάζεται (73,28%). Το βάρος των οικιακών εργασιών

εντός της οικείας το επωμίζονται κατά κύριο λόγο οι γυναίκες (μητέρα, σκούπισμα 90,09%,

σιδέρωμα 93,53%, πλύσιμο πιάτων 86,21%, πλύσιμο ρούχων 93,53%) ενώ είναι εμφανής η

παρουσία των ανδρών σε εργασίες εκτός οικείας όπως σε ψώνια σε υπεραγορά (43,53%) και

λαϊκή (24,57%). Διαπιστώνεται ελάχιστη συνδρομή των ερωτηθέντων νέων στις οικιακές

εργασίες (σκούπισμα 6,47%, σιδέρωμα 1,29%, πλύσιμο πιάτων 5,6%, πλύσιμο ρούχων

1,29%), ποσοστό πολύ χαμηλό, τουλάχιστον για τις νεανίδες, σε σχέση με τις Θεσσαλικές

αγροτικές οικογένειες του παρελθόντος. [ερωτ. 3].

6)Το είδος της εργασίας που ασκούν οι περισσότεροι γονείς ανεξάρτητα φύλου είναι

στον τομέα των υπηρεσιών και κυρίως δημόσιοι υπάλληλοι χαρακτηριστικό της ελληνικής

κοινωνίας των ημερών μας. [ερωτ. 5].

7)Υπεύθυνοι για τη φροντίδα των παιδιών είναι και οι δύο γονείς (84,5%) [ερωτ. 6].

Την παρακολούθηση όμως της σχολικής επίδοσης κατά κύριο λόγο αναλαμβάνει η μητέρα

παρότι υπάρχει ένα σημαντικός αριθμός πατεράδων που είτε μόνοι τους είτε παράλληλα με

τη μητέρα αναλαμβάνουν την κηδεμονία (64,01% μητέρα, 34,71% πατέρας). [ερωτ. 8].

8)Τις σημαντικές αποφάσεις στην οικία λαμβάνει από κοινού το ζευγάρι (50,22%),

με δεύτερη επιλογή μόνο ο μπαμπάς (38,96%). [ερωτ.7].

9) Παρότι τα παιδιά συζητάνε συχνά τα προ-

βλήματά τους και με τους δύο γονείς

(47,69%) τους ή μόνο με την μαμά (30,09%),

νιώθουν ότι οι γονείς τους δεν τα κατανοούν.

Μόνο ένα ποσοστό της τάξης του (25%) πι-

στεύει ότι έχει απόλυτη κατανόηση από τους

γονείς του. Αξίζει εδώ να τονιστεί ότι όσο

μεγαλώνει η ηλικία, τόσο μεγαλώνει και η

αίσθηση των παιδιών για έλλειψη κατανόη-

σης από τους γονείς. Τα γυμνασιόπαιδα

(11,18%) δηλώνουν ότι δεν τους κατανοούν

καθόλου και το (17,6%) ότι συχνά δεν έχουν

κατανόηση από γονείς, έναντι των μαθητών

του Λυκείου που ανέρχονται σε (25,81%)

αυτά που δεν βρίσκουν καθόλου κατανόηση

και σε (8,06%) που συχνά δεν κατανοούνται

από γονείς. [ερωτ. 10, 11, 12, 13, 14].

10-) Όσον αφορά την άσκηση βίας και κατα-

πίεσης από την πλευρά των γονιών μόνο ένα

ποσοστό της τάξης του (8,62%) απάντησε

θετικά και κυρίως ότι δέχεται λεκτική βία από

τους γονείς. Η παγκόσμια έρευνα όμως απο-

δεικνύει ότι πολύ δύσκολα οι άνθρωποι, ανε-

ξάρτητα ηλικίας και κοινωνικής θέσης, παραδέχονται ότι επιδέχονται βία. Άρα θα πρέπει να

υποθέσουμε ότι και τα ποσοστά που εμφανίζονται και σ’ αυτή την έρευνα είναι μικρά.

[ερωτ.15].

11-) Προκύπτει ότι οι γονείς στην πλειοψηφία τους (69,40%) αντιμετωπίζουν τα παι-

διά τους όπως αρμόζει στην ηλικία τους και αποφεύγουν να τα συγκρίνουν με αρνητικό

τρόπο με τα αδέρφια τους!(82,55%). [ερωτ. 16, 17].

12) Οι σχέσεις ανάμεσα στα αδέρφια είναι καλές σε ποσοστό (88,52%), ενώ συχνά

τα μεγαλύτερα κυρίως αδέλφια (45,93%) παίζουν το ρόλο των γονιών. [ερωτ. 18, 19].

Κοινωνικοπολιτικά

[32]

13) Το (71%) των νέων δαπανά από 1 έως 14 ώρες την εβδομάδα ασχολούμενοι με

Η/Υ ή βλέποντας τηλεόραση μόνοι. Το (64%) δαπανά επιπλέον το ίδιο χρονικό διάστημα

κάνοντας και άλλες δραστηριότητες μαζί με τους γονείς. [ερώτ. 21, 22]. Όπως διαπιστώνεται

το (4,33%) δεν συμμετέχει καθόλου με τους γονείς σε κοινές δραστηριότητες, έστω και να

βλέπουν μαζί τηλεόραση. [ερωτ. 22].

14)Το (5,19%)

των μαθητών

δηλώνουν ότι

ασχολούνται

πάνω από 35

ώρες την εβδο-

μάδα με Η/Υ.

Βάσει διεθνών

προτύπων βρί-

σκονται στα όρια

εξάρτησης.

[ερωτ. 21].

15) Ένα

ποσοστό της τάξης του (25,22%) έχει αντιληφθεί ότι η οικογένεια αντιμετωπίζει πρόβλημα

στην κάλυψη των αναγκών. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι οι μικρότερες τάξεις φαίνεται ότι σε

μικρότερο βαθμό αντιλαμβάνονται τη συγκεκριμένη κατάσταση (Γυμνάσιο 19,39%, έναντι

Λυκείου 41%). Έτσι όσο μεγαλώνει η τάξη τόσο τα παιδιά αντιλαμβάνονται τη δυσκολία

στην κάλυψη των αναγκών. [ερώτ. 23].

Από τους 57 (25,22%) που δήλωσαν ότι η οικογένειά τους δυσκολεύεται στην κά-

λυψη των αναγκών οι 18 οικογένειες (31,58%)

δεν δέχονταν οικονομική ενίσχυση από παπ-

πούδες. Άρα η μη προσφορά βοήθειας από

παππούδες συντελεί στη δημιουργία οικονομι-

κού προβλήματος στην σημερινή ελληνική

οικογένεια της περιφέρειάς μας. [ερωτ. 23, 24,

25].

16) Προκύπτει ότι οι παππούδες στην

πλειοψηφία τους βοηθάνε τα παιδιά τους πο-

σοστό (67,39%) κυρίως σε φαγητό (οι

52,26%), οικονομικά (οι 44,52%), οικιακές

εργασίες (οι 36,27%) και αυτό γίνεται ανεξάρ-

τητα από την οικογενειακή και οικονομική κα-

τάσταση των παιδιών. [ερώτ. 25].

17) Η πλειοψηφία των μαθητών (92,61%) αντιλαμβάνεται ότι οι γονείς τους έχουν

καλό επίπεδο επικοινωνίας. [ερώτ. 26].

Υγεία & Διατροφή

[33]

ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Του Χαράλαμπου Βογιατζόγλου

Κρέας. Η σάρκα των ζώων που χρησιμοποιείται ως τροφή. Στις μέρες μας δεσπόζει στο

«μενού» της διατροφής μας και έχει μεγάλη σημασία για τη σωστή θρέψη και ανάπτυξη του αν-

θρώπου. Περιέχει πρωτεΐνες, σίδηρο, βιταμίνη Β12, που λαμβάνεται μόνο από ζωικά προϊόντα,

κ.ά. «Κόκκινο κρέας» θεωρούνται το χοιρινό, το μοσχάρι, το αρνί και το κατσίκι, ενώ στο «άσπρο

κρέας» κατατάσσονται το κοτόπουλο, η γαλοπούλα, το

κουνέλι κ.ά. Οι κίνδυνοι από τη μη ισορροπημένη και

την κακή διατροφή καιροφυλακτούν σε σχέση με το

κρέας λόγω αφενός της ποσότητας και αφετέρου της

ποιότητας του κρέατος που καταναλώνουμε.

Ο όρος λαχανικό αναφέρεται στο νωπό φαγώσιμο

τμήμα ενός φυτού, που προορίζεται για κατανάλωση.

Κατ' επέκταση ο όρος μπορεί να αναφέρεται και σε

ολόκληρο το φυτό από το οποίο προέρχεται το φαγώ-

σιμο τμήμα. Τα λαχανικά περιέχουν μεγάλες ποσότητες

βιταμινών Α, C , Β1, Β2, φολικού οξέος, μετάλλων,

φυτικών ινών , προβιταμίνης Α και σε μικρότερη ποσό-

τητα PP. Τα λαχανικά έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε

νερό και λιγότερη σε πρωτεΐνες. Ορισμένα γνωστά

λαχανικά είναι τα εξής. Αγγούρι, Πιπεριά, Παντζάρι, Καρότο, Σπαράγγι, Πατάτα, Σέλινο,

Μαϊντανός, Άνηθος, Μάραθος, Σέσκουλο. Ακόμη θα πρέπει να αποτελούν τη βάση της καθημερι-

νής διατροφής, αφού αποτελούν έναν ισχυρό σύμμαχο της υγείας μας.

Τα φρούτα επίσης είναι πολύ σημαντικά για την υγεία του ανθρώπου, καθώς περιέχουν

πολλές βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία (μέταλλα και

ιχνοστοιχεία). Ορισμένα πλεονεκτήματα από την κατα-

νάλωση φρούτων είναι τα εξής:

• Διευκολύνουν στην άριστη σωματική και νοητική

ανάπτυξη.

• Προσφέρουν μεγάλη ποσότητα βιταμινών, ιχνοστοι-

χείων και φυτικών ινών.

• Περιορίζουν τις πιθανότητες προσβολής από τις συ-

χνότερες μορφές καρκίνου

• Διευκολύνουν τη λειτουργία του εντέρου

Ορισμένα χαρακτηριστικά φρούτα είναι: Πορτοκάλι, Μανταρίνι, Ακτινίδιο, Κεράσι,

Ροδάκινο, Μπανάνα, Αχλάδι, Καρπούζι, Μήλο κ.ά.

Υγεία & Διατροφή

[34]

AIDS Συχνά ερωτήματα για την μάστιγα των τελευταίων χρόνων

Της Παπαδοπούλου Δάφνης

1.Τι είναι το AIDS;

Το AIDS, επιστημονικά ο ιός HIV (Human

Immunodeficiency Virus, δηλαδή Ιός της Ανθρώπινης

Ανοσοανεπάρκειας), είναι ένα Σεξουαλικώς Μεταδι-

δόμενο Νόσημα, το οποίο έχει αναγνωριστεί ήδη από

το 1979 - 1980. Η νόσος έχει συνήθως μακρά λανθά-

νουσα περίοδο (χωρίς εκδηλώσεις) και μεταδίδεται με

πολλούς τρόπους. Οφείλεται σε ένα ιό ο οποίος προ-

σβάλλει τα «Τ» λεμφοκύτταρα του αμυντικού συστή-

ματος. Τα κύτταρα αυτά είναι τα στρατηγικά κύτταρα

άμυνας του οργανισμού, τα οποία βαθμιαία κατα-

στρέφονται. Αυτό προκαλεί την «απογύμνωση» του

οργανισμού, με αποτέλεσμα να καθίσταται έρμαιο

διαφόρων σπανίων λοιμώξεων (ευκαιριακών λοιμώ-

ξεων).

2.Πού εντοπίζονται τα περισσότερα κρούσματα;

Ο συγκεκριμένος ιός προσβάλλει συνήθως άντρες ομοφυλόφιλους ή αμφιφυλόφι-

λους, παιδιά τα οποία γεννιούνται από οροθετικές μητέρες καθώς επίσης και άτομα τα οποία

κάνουν χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών με κοινόχρηστη σύριγγα .

3.Μπορώ να αναγνωρίσω τα συμπτώματα;

Τις πρώτες μέρες τα συμπτώματα μπορεί να είναι καταβολή, λίγος πυρετός καθώς

επίσης και παρόμοια με αυτά της λοίμωξης του αναπνευστικού. Αυτά εμφανίζονται στο 87%

περίπου των ασθενών κατά τις 2 - 4 πρώτες εβδομάδες της μόλυνσης. Τα συμπτώματα

ωστόσο εξασθενούνε μετά από μερικές μέρες και ο ιός βρίσκεται σε λανθάνουσα κατάσταση.

Όσο βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση μόνο η εξέταση αίματος μπορεί να εξακριβώσει το αν

κάποιος είναι οροθετικός. Ύστερα από 1 - 10 χρόνια εμφανίζονται συμπτώματα όπως απώ-

λεια βάρους, πυρετός, διάρροια ή μυκητίαση στόματος. Αυτά τα συμπτώματα υποδηλώνουν

την έναρξη του ιού. Μια αιφνίδια μεταβολή σε οξεία βαριά νόσο πυροδοτείται συχνά από

ευκαιριακή λοίμωξη, όπως για παράδειγμα η εποχιακή γρίπη.

4.Πώς μπορώ να διαπιστώσω αν κάποιος έχει HIV;

Δεν υπάρχει κανένας τρόπος για να διαπιστώσετε αν κάποιος άλλος έχει HIV. Πολλοί

άνθρωποι δείχνουν απόλυτα υγιείς. Άλλοι μπορεί να έχουν κάποια συμπτώματα ίδια με αυτά

κοινών παθήσεων. Δεν μπορείτε να διαπιστώσετε αν κάποιος είναι οροθετικός από την εμφά-

νισή του. Ο μόνος τρόπος είναι αν σας το πει ο ίδιος.

5.Πώς κολλάει κάποιος (και πώς προφυλάσσεται από) HIV;

Ο HIV μεταδίδεται κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, μέσω της απευθείας

επαφής με μολυσμένο αίμα και από την μητέρα προς το έμ-

βρυο. Τα σωματικά υγρά που περιέχουν HIV είναι:

Αίμα (συμπεριλαμβανομένου του αίματος περιόδου)

Σπέρμα και πιθανώς τα προσπερματικά υγρά

Κολπικά υγρά

Μητρικό γάλα

Για να μεταδοθεί ο HIV πρέπει:

Να είναι παρών σε κάποιο από αυτά τα υγρά

Να εισχωρήσει μέσα στο σώμα

Το προφυλακτικό σώζει ζωές

Υγεία & Διατροφή

[35]

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο HIV ΔΕΝ μεταδίδεται με:

Σάλιο, Δάκρυα, Ιδρώτα, Κόπρανα ή Ούρα, Αγκαλιά, Φιλί, Μασάζ, Χειραψία Τσι-

μπήματα εντόμων, Συγκατοίκηση με κάποιον οροθετικό, Κοινή χρήση τουαλέτας ή ντους

6.Πώς μπορώ να προστατευθώ;

Ο μοναδικός τρόπος προστασίας είναι η χρήση προφυλακτικού κατά την διάρκεια

ΚΑΘΕ σεξουαλικής επαφής.

7.Υπάρχει θεραπεία;

Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει ριζική θεραπεία για τον HIV. Αλλά υπάρχουν πράγματα

που μπορεί να κάνει κάποιος. Μιας και αυτή είναι η σημερινή πραγματικότητα, είναι σημα-

ντικό τα άτομα που δεν έχουν μολυνθεί με τον ιό HIV να παραμείνουν αρνητικά και τα άτομα

που έχουν μολυνθεί να παραμείνουν υγιή. Για τα άτομα που έχουν μολυνθεί με τον HIV, η

ανάπτυξη των φαρμάκων έχει βοηθήσει στην αλλαγή της πορείας της νόσου. Κάποτε η μό-

λυνση με HIV σήμαινε βέβαιο θάνατο, αλλά η φαρμακευτική αγωγή βοήθησε πολλούς αν-

θρώπους να επιμηκύνουν την διάρκεια και να βελτιώσουν το επίπεδο της ζωής τους.

8.Τι συμβαίνει γύρω μας με τον ιό;

Δραματική είναι η αύξηση των κρουσμάτων του AIDS στην Ελλάδα το 2011. Σύμ-

φωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων

(ΚΕΕΛΠΝΟ), από τις αρχές του χρόνου ως και τον Οκτώβριο η αύξηση των κρουσμάτων

ξεπέρασε το 50% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010! Μάλιστα πρόσφατα γεννή-

θηκε στη χώρα μας και το πρώτο μωρό – φορέας του ιού HIV από μητέρα που γνώριζε την

κατάστασή της.

Τα στοιχεία είναι απογοητευτικά:

Ενώ το 2002 ο αριθμός των δηλωμένων κρουσμάτων ήταν 3,6 ανά 100.000 άτομα, το

2008 ο αριθμός ανέβηκε στα 5,8. Όμως μέχρι τον Οκτώβριο του 2011 καταγράφηκε

μία εντυπωσιακή άνοδος στη χώρα μας με 7,1 περιστατικά HIV λοίμωξης ανά

100.000 άτομα.

Από την αρχή του 2011 μέχρι το τέλος Οκτωβρίου τα νέα κρούσματα αυξήθηκαν

κατά 53% σε σχέση με ολόκληρο το 2010 (803 νέες περιπτώσεις, όπου το 85% ήταν

άντρες και το 15% γυναίκες).

Το 1 στα 4 κρούσματα αφορά τοξικομανείς (χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών ου-

σιών). Η αύξηση, σε σύγκριση με το 2010, είναι 1.250%. Επίσης μία στις 4 γυναίκες

ναρκομανείς που μπήκαν φέτος στη λίστα των νοσούντων είναι μικρότερη των 25

ετών (η χρήση των ναρκωτικών στις γυναίκες συνδέεται με την πορνεία), ενώ η πλει-

ονότητα των τοξικομανών που νοσούν είναι άντρες (82%).

Όσον αφορά στον πιθανότερο τρόπο μετάδοσης του HIV, ο μεγαλύτερος αριθμός

περιστατικών που καταγράφηκε το 2011 ανήκει στην ομάδα των ανδρών με ομοφυ-

λοφιλικές σεξουαλικές επαφές.

Την ίδια ώρα που στην Ελλάδα το AIDS καλπάζει ανεξέλεγκτο, σε παγκόσμιο επί-

πεδο τα κρούσματα του ιού μειώνονται – όπως εκτιμάται από τον ΟΗΕ (πέρυσι μειώθηκαν

σε 21 οι πληττόμενες χώρες). Σύμφωνα με το πρόσφατο μήνυμα του Γενικού Γραμματέα του

Οργανισμού Μπαν Κι-Μουν: «Οδεύοντας προς την τέταρτη δεκαετία του AIDS είμαστε

επιτέλους σε θέση να δώσουμε τέλος στην επιδημία. Ο αριθμός των νέων μολύνσεων από τον

HIV έχει μειωθεί περισσότερο από 20% σε σχέση με το 1997. Οι νέες μολύνσεις εξακολου-

θούν να μειώνονται στις περισσότερες περιοχές του κόσμου».

Αθλητικά

[36]

ΣΤΗΜΕΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ Του Παρδάλη Παύλου

Όταν η «ιδέα», μετατρέπεται σε χρήμα…

Οι πληγές του Ελληνικού Ποδοσφαίρου είναι πολλές και πολύ βαθιές για να επουλω-

θούν εύκολα. Σε αυτές συγκαταλέγονται και τα «χειραγωγημένα παιχνίδια» (τα γνωστά σε

όλους μας ως στημένα), που μολύνουν εδώ και χρόνια τον αθλητισμό. Εκμεταλλευόμενοι το

αδύναμο θεσμικό πλαίσιο του αθλητισμού, επιτήδειοι θυσίασαν την γοητεία του ποδοσφαί-

ρου στον βωμό του χρήματος.

Τα πρώτα κρούσματα προμελετημένων απο-

τελεσμάτων έκαναν την εμφάνισή τους στην

δεκαετία του 90 με τη γνωστή σε όλους «πα-

ράγκα» και αποτελούσαν ουσιαστικά τις βασι-

κές συνέπειες της «επαγγελματοποίησης» του

ποδοσφαίρου. Ήταν μία εποχή που δημιουρ-

γήθηκαν σημαντικές ευκαιρίες πλουτισμού

στον χώρο του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, με

συνέπεια διαιτητές, αθλητές, παράγοντες, δη-

μοσιογράφοι να συνωστιστούν σε ένα κύ-

κλωμα που δρούσε παρασκηνιακά με απώτερο σκοπό το κέρδος.

Το ελληνικό ποδόσφαιρο που βρισκόταν σε συνεχή άνοδο, όπως υποδηλώνει και η

συμμετοχή της Εθνικής Ομάδας στο Παγκόσμιο Κύπελλο των ΗΠΑ το 1994, δέχτηκε ένα

ισχυρό πλήγμα. Το «γκρέμισμα της παράγκας» όπως χαρακτηρίστηκε από πολλές εφημερίδες

τότε, ήρθε στις αρχές της επόμενης δεκαετίας, όταν είδαν το φως της δημοσιότητας δεκάδες

καταγγελίες, χωρίς ωστόσο να υπάρξουν οι ανάλογες τιμωρίες για τους ενόχους. Ο τότε υφυ-

πουργός Αθλητισμού, Γιώργος Φλωρίδης, άρχισε να κινεί διαδικασία εξυγίανσης, χωρίς

ωστόσο να βρει ανταπόκριση από άλλους αθλητικούς φορείς (Ομοσπονδίες κλπ.). Αυτή η

αδυναμία πάταξης της «παράγκας» έφερε νομοτελειακά τη σημερινή κρίση με τα στημένα

παιχνίδια. Η ανυπαρξία της Πολιτείας δημιούργησε πρόσφορο έδαφος σε όλες τις κερδοσκο-

πικές οργανώσεις γύρω από το ποδόσφαιρο για να φτάσουμε στην τεράστια έξαρση του σή-

μερα.

Περίπου δέκα χρόνια μετά,

λοιπόν, στήνεται η «παράγκα 2» με

τους ίδιους θύτες και όπως πάντα το

ίδιο θύμα, το ποδόσφαιρο. Μπορεί η

Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ποδοσφαί-

ρου (UEFA) να είχε δώσει στη δημο-

σιότητα κάποιους «ύποπτους» αγώνες

από τον Μάιο του 2010, ωστόσο

έπρεπε να περάσουν 13 μήνες ώστε

να ξεσπάσει το σκάνδαλο στην Ελ-

λάδα, όπου γίναμε όλοι μάρτυρες

απολαυστικών διαλόγων, που θύμιζαν

λίγο τις κωμικές σειρές του Μητσικώστα στην τηλεόραση. Ψευδώνυμα όπως «Περούκας»,

«Ψηλός», «Κουτάλιας» έδιναν μια κωμική διάσταση στην μεγαλύτερη κρίση του ελληνικού

ποδοσφαίρου τα τελευταία χρόνια. Σπαρταριστοί διάλογοι είδαν το φως της δημοσιότητας, με

αποτέλεσμα να κριθούν οι πρώτοι ύποπτοι ως προφυλακιστέοι, αλλά και να πέφτουν οι πρώ-

τες «καμπάνες» στις ομάδες που εμπλέκονταν άμεσα στα στημένα. Πιο συγκεκριμένα, τον

χορό των υποβιβασμών άνοιξε ο Ολυμπιακός Βόλου με την Καβάλα που από την Α’ Εθνική

βρέθηκαν στην Δ’! Το σκληρό της πρόσωπο έδειξε και η UEFA, που απέκλεισε την ομάδα

της Μαγνησίας από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, κηλιδώνοντας ακόμη μια σελίδα της ένδο-

ξης ιστορίας του ελληνικού ποδοσφαίρου. Ήδη οι δύο πρόεδροι των παραπάνω ομάδων κρί-

νονται προφυλακιστέοι από τον Αθλητικό Δικαστή με τον πρόεδρο της Καβάλας να διαφεύ-

Από τις δίκες «των στημένων» [φώτο. www.sport24.gr]

[φώτο. www.sport24.gr]

Αθλητικά

[37]

γει της σύλληψης αρχικά! Οι υποβιβασμοί και οι τιμωρίες έπεφταν βροχή με τον Διαγόρα και

την Παναχαϊκή να υποβιβάζονται στην Γ’ Εθνική ενώ η Δικαιοσύνη ήταν καταπέλτης για την

Ηλιούπολη που υποβιβάστηκε στην Δ’ Εθνική και το «κερασάκι» ήταν η δίωξη που ασκή-

θηκε στον πρόεδρό της για δωροδοκία, φέρνοντάς τον μέχρι και σήμερα μέσα στη φυλακή.

Όλα αυτά και άλλα πολλά τραγελα-

φικά διαδραματίστηκαν στην χώρα μας τους

περασμένους μήνες χωρίς ωστόσο να μπαί-

νουν τίτλοι τέλους στο σήριαλ των στημέ-

νων. Παρ’ όλα αυτά ο ιός των στημένων

αγώνων είχε εξαπλωθεί και εκτός συνόρων

καθώς παρόμοια σκάνδαλα έχουν ξεσπάσει

και σε μεγάλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα.

Ποιος μπορεί να ξεχάσει το σκάνδαλο

«Calciopolis» στην Ιταλία που έφερε τον

υποβιβασμό της μεγάλης Γιουβέντους στην Β’ Κατηγορία ή τα υπέρογκα ποσά που στοιχη-

ματίστηκαν στην γειτονική Τουρκία πάνω σε χειραγωγημένους αγώνες; Άλλωστε τα σκάν-

δαλα δεν ξεκίνησαν από την Ελλάδα όπως αποδεικνύει η καταγγελία του γερουσιαστή Λε-

ντέσμα για το παιχνίδι Αργεντινή - Περού στο Μουντιάλ του 1978 που ήρθε στο φως 34 χρό-

νια μετά(!) και αναφέρει πως υπήρξε συμφωνία του δικτάτορα της Αργεντινής και του Περού

για προκαθορισμό του αγώνα των δύο Εθνικών Ομάδων. Η διαφθορά στο ποδόσφαιρο δυ-

στυχώς είναι έντονη και δεν υπονομεύει απλά τη δικαιοσύνη και τη νομιμότητα, αλλά φθείρει

τον ίδιο τον αθλητισμό και τους πρωταγωνιστές του. Απόδειξη η απίστευτη ιστορία του

Κροάτη διεθνή ποδοσφαιριστή Μάριο Τσίζμεκ που έχασε τα πάντα και οδηγήθηκε στη φυ-

λακή λόγω της εμπλοκής του σε στημένους αγώνες.

Όλα αυτά τα σκάνδαλα συνιστούν υπονόμευση της γοητείας του αθλητικού ανταγω-

νισμού και εκμετάλλευση της αγάπης κάθε φίλαθλου για την ομάδα του. Σίγουρα ήρθε η ώρα

να περιθωριοποιήσουμε και να τιμωρήσουμε εμείς οι ίδιοι τους κερδοσκόπους του ποδοσφαί-

ρου, αναζητώντας επιτέλους την περιβόητη «εξυγίανση» του ποδοσφαίρου. Μήπως όμως η

καρδιά του προβλήματος βρίσκεται στην «επαγγελματοποίηση» του ποδοσφαίρου και στην

εισβολή του χρήματος σε αυτό;

[φώτο. www.sport24.gr]

Βιβλιοπαρουσίαση

[38]

ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΦΡΑΝΚ Της Καλλιάρα Ευθυμίας

Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ αναφέρεται στο 1942, όταν οι ναζί εισβολείς κορύφω-

σαν τους διωγμούς εναντίον των Εβραίων, η 13χρονη Άννα Φρανκ μαζί με τους γονείς της, την

αδελφή της και τέσσερα άλλα άτομα, κρύφτηκαν σ’ ένα

σπίτι στο Άμστερνταμ Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ

ξεκινά με την περιγραφή της ημέρας των γενεθλίων της και

τις καθημερινές ασχολίες ενός παιδιού της εφηβείας. Στη

συνέχεια κάνει αναφορά στο λόγο για τον οποίο έγραφε το

Ημερολόγιο, που το θεώρησε ως το καλύτερο δώρο της,

διότι κάλυπτε την απουσία της πραγματικής φίλης. Διαβά-

ζουμε μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία της οικογένειάς

της, στη γέννηση αυτής και της αδερφής της, στο επάγγελμα

του πατέρα της, στο πώς έφτασαν στην Ολλανδία, καθώς

και στην κατάσταση που επικρατούσε εκείνα τα χρόνια με

τους περιορισμούς που επέβαλαν οι Γερμανοί στους Εβραί-

ους.

Επανέρχεται στις περιγραφές της πρότερης καθη-

μερινής ζωής αναφερόμενη στην εξωτερική της ομορφιά,

στις κατακτήσεις και τα φλερτ της, τα οποία θεωρεί ασήμαντα. Αυτό που την ενδιαφέρει είναι η

γνώση, το διάβασμα πολλών βιβλίων και η παρατήρηση των πραγμάτων γύρω της. Εξαίρεση σ’

αυτό αποτέλεσε ο Χάρυ, που προσέλκυσε το ενδιαφέρον της και άρχισαν να κάνουν παρέα.

Παράλληλα έφτασε και ο καιρός να πάρει τη βαθμολογία της από το Λύκειο όπου φοι-

τούσαν οι Εβραίοι. Οι επιδόσεις της στο εβραϊκό σχολείο όπου φοιτούσε, ήταν καλές και οι γονείς

της, που ενδιαφερόντουσαν για την διαγωγή και την υγεία των παιδιών τους, ευχαριστημένοι.

Δυστυχώς, όμως, έφτασε ο καιρός όπου η γερμανική απειλή πλησίαζε… Η οικογένεια

και κάποιοι φίλοι και συγγενείς αναγκάζονται να ξεσπιτωθούν και να κρυφτούν, ώστε να γλιτώ-

σουν. Η Άννα αποχαιρετά το σπίτι της και την «ξένοιαστη» ζωή. Περιγράφει λεπτομερώς το νέο

της σπιτικό «Το Κρυφό Παράσπιτο», που δεν το χαρακτηρίζουν οι ανέσεις και η ομορφιά, αλλά

που θα τους χαρίσει εμπειρίες και τη ζωή τους για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η Άννα εξοικειώ-

θηκε σχεδόν αμέσως με το χώρο, πράγμα που δεν συνέβη στη μητέρα και στην αδερφή της.

Το χαρακτηριστικό όλων είναι τώρα ο φόβος και η ανησυχία μήπως προδοθούν. Μετά

από μια βδομάδα ήρθε να μείνει μαζί τους η οικογένεια Βαν Ντάαν, που τους μετέφερε τα νέα του

έξω κόσμου και την πρόταση να προσφύγουν στην Ελβετία.

Η συγκατοίκηση είναι δύσκολη υπόθεση, αλλά και ένας τρόπος για να ξεφεύγουν από τη

μονοτονία… Όλοι έκαναν υπομονή. Ευτυχώς, ο κύριος Κοοφόις, υπάλληλος του πατέρα της προ-

μηθεύει διαρκώς την Άννα με βιβλία. Σ’ αυτά βρίσκει ευχαρίστηση και περνά πιο ήρεμα τον

καιρό της, ξεχνώντας τις παρεξηγήσεις και τις φιλονικίες με την κυρία Βαν Ντάαν. Ωστόσο,

υπάρχουν και κάποιες ευχάριστες στιγμές που εξισορροπούν την ατμόσφαιρα.

Η επικοινωνία με τη μητέρα της αλλά και με την αδερφή της δεν ήταν και πολύ καλή. Η

Άννα τρέφει ιδιαίτερη αγάπη για τον πατέρα της. Το παράπονό της είναι που οι γονείς της (κυρίως

η μητέρα) δεν μπορούν να την καταλάβουν και να την πλησιάσουν ουσιαστικά.

Στις αρχές Οκτωβρίου τα νέα από τον έξω κόσμο είναι δυσάρεστα. Αρκετοί από τους φί-

λους τους συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι ανησυχίες τους ηρε-

μούν για λίγο όταν έρχονται ή κοιμούνται οι φίλοι τους το βράδυ μαζί τους.

Εν τω μεταξύ έρχεται να συγκατοικήσει μαζί τους και ένα όγδοο άτομο, ο οδοντίατρος

κύριος Ντούσελ, που μοιράζεται το δωμάτιο με την Άννα και τους μεταφέρει τα τελευταία γεγο-

νότα, τα οποία φυσικά είναι δυσάρεστα.

Ο κύριος Ντούσελ, που δίνει θάρρος σ’ όλους, είναι καλός άνθρωπος αλλά και λίγο

αυστηρός όσον αφορά την πειθαρχία. Η Άννα δεχόμενη τις επιπλήξεις για την συμπεριφορά

της δεν αυθαδιάζει αλλά εκδηλώνει την «επικοινωνία» της με τον Θεό. Με το δικό της τρόπο,

που δεν την κάνει θρήσκα, αλλά αυθεντική και γνήσια.

Το πρωτότυπο βιβλία από Wikipedia

Βιβλιοπαρουσίαση

[39]

Τα πράγματα έξω χειροτερεύουν. Επικρατεί τρομοκρατία. Οι Γερμανοί ανακοινώ-

νουν ευθέως την απέχθειά τους απέναντι στους Εβραίους. Η «οικογένεια» στο παράσπιτο

παρακολουθεί. Η εμφάνιση ποντικών στη σιταποθήκη τους αναστατώνει όλους , όπως και η

αλλαγή του ιδιοκτήτη στο οίκημα της εταιρίας. Ευτυχώς δεν ασχολήθηκε με την κρύπτη τους.

Μπαίνοντας η άνοιξη οι περισσότεροι είναι άρρωστοι , καθώς και οι προστάτες τους, ο κύ-

ριος Κοοφόις, ο κύριος Βόσεν, η Έλλη. Οι προμήθειές τους τελειώνουν. Το φαγητό τους

τώρα είναι λειψό και τα ρούχα τους φθαρμένα.

Η Ολλανδία βρίσκεται σε κατάσταση πολιορκίας και η Μιπ που τους εφοδίαζε με

πράγματα από τη μαύρη αγορά, τώρα δυσκολεύεται. Ξαναέφτασαν τα γενέθλια της Άννας.

Αυτή τη φορά τα δώρα της ένα ποίημα από τον πατέρα της και ένα βιβλίο από την Ελληνο-

ρωμαϊκή μυθολογία. Καμία σχέση με την προηγούμενη χρονιά αλλά ήταν ακόμη ζωντανοί!!

Για την ψυχαγωγία τους υπάρχουν, λοιπόν, τα βιβλία και ένα μικρό ραδιοφωνάκι. Τα

μάτια όμως της Άννας πειράχτηκαν , χρειάζεται γυαλιά. Πώς όμως να επισκεφτεί οφθαλμία-

τρο; Η παραίτηση του Μουσολίνι τους έδωσε μια ελπίδα, αλλά οι συχνοί βομβαρδισμοί δεν

τους άφηναν να ησυχάσουν. Όλοι στο σπίτι ζουν με κανόνες. Τα νεύρα τους πάνε να σπά-

σουν. Δεν έχουν βγει από το παράσπιτο ούτε πέντε λεπτά!

10 Σεπτεμβρίου 1943 «Η Ιταλία συνθηκολόγησε». Επιτέλους μια ευχάριστη είδηση.

Όχι όμως ότι αλλάζουν τα πράγματα στο σπίτι και στους συγκάτοικους. Οι συχνοί καβγάδες,

οι αψιμαχίες, οι ελλείψεις κάνουν την Άννα να έχει πέσει σε κατάθλιψη και να αναπολεί το

παρελθόν, κλείνεται πιο πολύ στον εαυτό της. Ξεφεύγει απλά με πιο πολύ διάβασμα. Οι Βαν

Ντάαν δεν έχουν λεφτά και πουλούν τα ρούχα τους για την επιβίωσή τους.

Έφτασε και η μέρα του Αγίου Νικολάου. Γιόρτασαν με ευχές και μικροδωράκια. Η

ελευθερία και το τέλος του πολέμου όμως δεν ήρθαν ακόμη. Πλησιάζουν και οι γιορτινές

μέρες.

Η Άννα θυμάται τη στοργική γιαγιά της και την καλή της φίλη Λις. Αυτό την έκανε

να ξεφυλλίσει το Ημερολόγιό της. Βρήκε τη στάση της αρκετά σκληρή απέναντι στη μητέρα

της. Αποφάσισε να είναι πιο ευγενική. Έπλασε όμως την εικόνα της «μανούλας» που θα

ήθελε να γίνει η ίδια αργότερα. Αυτή της η ευαισθησία μπορεί να οφειλόταν στο γεγονός ότι

έγινε τώρα πια και η ίδια γυναίκα. Μεγάλωσε. Αναθεωρεί πολλά πράγματα και βλέπει όλους

τους άλλους γύρω της από άλλη σκοπιά. Αποκατέστησε και κάπως τις σχέσεις με την αδερφή

της. Αλλά τελικά, τις απορίες της που αφορούν το αντρικό και το γυναικείο φύλο μπόρεσε

κάπως να συζητήσει με τον φίλο της τον Πέτερ.

Ο Πέτερ είναι μάλλον ερωτευμένος με την Άννα. Της αρέσει πολύ η παρέα του και οι

συζητήσεις τους. Οι δύο νέοι κάτω από αυτές τις περίεργες συνθήκες ζουν τις χαρές της

Άνοιξης και του Έρωτα. Έχουν ένα κοινό στοιχείο. Και στους δύο λείπει η μητέρα τους!

Η Άννα θυμάται τον εαυτό της πριν δύο χρόνια και τον συγκρίνει με τις τωρινές κα-

ταστάσεις. Η πραγματικότητα είναι σκληρή. Δεν έχουν άλλες δυνάμεις. Είναι κλεισμένοι στο

παράσπιτο δύο χρόνια και στον έξω κόσμο τίποτα δεν καλυτερεύει.

Η Άννα περνά πολλές ώρες στη σιταποθήκη με τον Πέτερ, ανταλλάσει γράμματα με

την αδερφή της, τα δύο κορίτσια επιτέλους επικοινωνούν, όχι μόνο ως αδελφές αλλά και ως

φίλες. Σκέφτεται και το μελλοντικό της επάγγελμα. Θα ήθελε να γίνει δημοσιογράφος ή συγ-

γραφέας. Σίγουρα θέλει να γράφει και να διαβάζει. Η Άννα έγινε 15 χρονών. Οι εξελίξεις

είναι ραγδαίες και ελπιδοφόρες στον έξω κόσμο…

( H συνέχεα στο βιβλίο)

Βιβλιοπαρουσίαση

[40]

Σύντομη συνέντευξη με τον Τρικαλινό συγγραφέα Κώστα Γκαλέα

για το πρώτο του έργο «Θεών και Ηρώων Διάλογοι» Του Ζορμπά Δημήτρη

Ερ.: Όπως λένε, κάθε αρχή είναι δύσκολη. Είναι όμως συνάμα και πολύ σημαντική. Κι η δική

σας αρχή έγινε με το βιβλίο «Θεών και Ηρώων Διάλογοι». Γιατί θέλατε να είναι αυτό;

Η αρχή είναι απλώς ένα ακόμη χρονικό σημείο, μια αφετηρία ενός απ’ τα

πολλά γεγονότα που δεν έχουν και τόση σημασία στην ζωή μας. Σχετικά με

το βιβλίο «Θεών και Ηρώων Διάλογοι» δεν μπορώ να πω ότι προέκυψε κα-

τόπιν ωρίμου σκέψεως. Κοινώς, ξύπνησα ένα ωραίο πρωί έχοντας μια παρά-

ξενη επιθυμία να γράψω ένα βιβλιαράκι με μύθους διασκευασμένους σε

διαλογική μορφή. Δεν ήξερα καν, αν θα είναι κάτι το ωραίο (ακόμη δεν

ξέρω) ή αν θα ήθελα να εκδοθεί. Βέβαια, οφείλω να ομολογήσω κάτι. Το

πρώτο εξωσχολικό βιβλίο που έπιασα στα χέρια μου ήταν ένας τόμος ελλη-

νικής μυθολογίας, δώρο των γονιών μου. Ίσως να υπάρχει κάποια σύνδεση

με αυτό το γεγονός.

Ερ.: Η συγγραφή ενός βιβλίου είναι και η γέννηση μιας νέας σπίθας.

Ήταν πάντα μια επιθυμία της παιδικής σας ηλικίας ή προέκυψε με τον

χρόνο;

Στην γ’ δημοτικού με έπιασε μια συγγραφική κρίση. Ούτε που θυμάμαι τι έγραφα. Πάντως, δεν μπορώ

να πω ότι πρόκειται για μια παιδική επιθυμία, οφείλω να παραδεχτώ ότι η συγγραφή ήταν μια πρό-

κληση για μένα. Στο παρελθόν σκεφτόμουν διάφορα, επεξεργαζόμουν την κεντρική ιδέα ενός βιβλίου

και εξελίσσονταν στο μυαλό μου. Ήταν όμως με το «Θεών και Ηρώων Διάλογοι» η πρώτη φορά που η

ιδέα ξεδιπλωνόταν πρακτικά από μόνη της.

Ερ.: Μουσική, αγάπη, όνειρα. Πόσο πιστεύετε ότι μπορούν να επηρεάσουν ένα συγγραφέα;

Η μουσική μπορεί να επηρεάσει πάρα πολύ έναν συγγραφέα. Όμως, η μουσική, η αγάπη και τα όνειρα

είναι πολύ σημαντικά για κάθε άνθρωπο, επηρεάζουν την σκέψη του, την στάση του απέναντι στη ζωή.

Το ίδιο κι ο συγγραφέας. Η μουσική και γενικότερα οι τέχνες επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης του. Βέ-

βαια, ένα βιβλίο, ένας πίνακας, ένα μουσικό κομμάτι, έχουν πολλά κοινά, καθώς είναι στην πραγματι-

κότητα μία εκδήλωση της ψυχοσύνθεσης του δημιουργού, μία προσπάθεια εξωτερίκευσης των σκέ-

ψεών του, αλλά και μία βαθύτερη ανάγκη έκφρασης. Η αγάπη αποτελεί κίνητρο μέγιστης δυναμικής

για τον συγγραφέα. Προσωπικά, η σχέση μου με τον μύθο είναι μια σχέση αγάπης. Κυριολεκτικά,

υπάρχει αγάπη μέσα μου για τον κόσμο της μυθολογίας, έτσι αυτή η αγάπη μεταφράζεται σε όνειρο.

Το όνειρο της διάδοσης αυτού του κόσμου.

Ερ.: Πόσο σημαντικό μπορεί να είναι ένα βιβλίο για κάποιο νέο στην σημερινή εποχή;

Η ανθρωπότητα περνά μία περίοδο προσαρμογής και κάθε τέτοια μεταβατική περίοδος είναι λίγο δύ-

σκολη. Κάτι σαν να αλλάζει το δοντάκι. Σε μια τέτοια περίοδο, το βιβλίο περνάει την κρισούλα του.

Όταν έχεις μια πληθώρα μέσων κι ερεθισμάτων τόσο για ενημέρωση όσο και για διασκέδαση, το βι-

βλίο το παραμελείς. Αποτελεί όμως αναντικατάστατο σύντροφο για όποιον θέλει να ψυχαγωγηθεί και

να καλλιεργηθεί σε βάθος. Ο νέος πρέπει να δώσει μια ευκαιρία στο βιβλίο και να τον βάλει στον κό-

σμο του, κι αν αισθανθεί ότι ζημιώνεται, ας θυμάται ότι ένα βιβλίο κλείνει εύκολα.

Ερ.: Αν είχατε την δυνατότητα να αλλάξετε κάτι απ’ αυτόν τον κόσμο, τι θα ήταν αυτό;

Τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας. Θα ήθελα ο άνθρωπος να κοιτάζει πιο συχνά τον

καθρέφτη του στα μάτια και να είναι δίκαιος πρώτα με τον εαυτό του. Θα ήθελα να μάθει πότε να μα-

λώνει και πότε να επαινεί τον εαυτό του.

Ερ.: Είστε ένας νέος συγγραφέας. Ποια συμβουλή θα δίνατε σε κάποιον που θέλει να ασχοληθεί ή

ασχολείται με αυτήν την τέχνη;

Δεν θα έδινα συμβουλή. Θα του έλεγα όμως να προσπαθήσει, γιατί αξίζει τον κόπο. Ολοκληρώνοντας

την συγγραφή ενός βιβλίου ή θα νιώθεις πως το βιβλίο αυτό αποτελεί έμπρακτη κατάθεση των βαθύ-

τερων σκέψεων σου ή θα νιώθεις πως δεν αποτελεί παρά μία νόθα εκδήλωσή σου, μια προσπάθεια που

δεν τελεσφόρησε.

Βιβλιοπαρουσίαση

[41]

Ψάρεψε για μας από το διαδίχτυο ο Μιχάλης Καλύβας

Η ΦΥΛΗ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ

Η Μάντι Σμιθ έχει γεννηθεί με το σημάδι ενός ρούνου στο χέρι

της και όλοι στο χωριό της τη θεωρούν παρείσακτη, αφού οι

ρούνοι αποτελούν σύμβολο των παλιών θεών, σημάδι μαγείας.

Και η μαγεία δεν μπορεί παρά να οδηγήσει στο χάος και στην

καταστροφή. Αλλά στη Μάντι αρέσει να κάνει διάφορα μαγικά

μόνο και μόνο για να ελέγχει τα ξωτικά. Και μαθαίνει όλο και

περισσότερα από τον καλύτερο φίλο της, τον Μονόφθαλμο, που

της διδάσκει τα πάντα για τους θεούς, τους ρούνους και τους

μύθους που τους συνοδεύουν. Ώσπου μια μέρα ο Μονόφθαλμος

θα της ζητήσει να κατέβει στον Υποχθόνιο Κόσμο για να κλείσει

κάτι παλιούς λογαριασμούς που άφησαν οι θεοί… Μια συναρ-

παστική επική περιπέτεια βασισμένη στους σκανδιναβικούς μύ-

θους από τη διάσημη συγγραφέα Τζόαν Χάρις.

Η ΚΡΑΥΓΗ ΤΟΥ ΑΪΣΜΑΡΚ

Όταν ο πατέρας της σκοτώθηκε, η νεαρή Θιρίν έγινε βασίλισσα

του Άισμαρκ, αποφασισμένη να υπερασπιστεί το μικρό βασίλειό

της απέναντι στην πιο τρομερή απειλή που δέχτηκε ποτέ η χώρα

της, την εισβολή της Πολύποντης Αυτοκρατορίας. Στο συγκλο-

νιστικό αυτό μυθιστόρημα, η Θιρίν θα καταφέρει να βρει τους

πιο απίθανους συμμάχους - γιγάντιες χιονολεοπαρδάλεις-, αλλά

και τον πιο πολύτιμο απ'' όλους, το φίλο της τον Όσκαν, το Γιο

της Μάγισσας.

ΤΡΑΓΙΚΟ ΙΝΤΕΡΜΕΤΖΟ

Η Λαίδη Άνγκατελ προσκαλεί στην εξοχική της έπαυλη, στο Σό-

βερ Ντάουν, μερικούς φίλους της για να περάσουν όλοι μαζί το

Σαββατοκύριακο. Το ίδιο κιόλας απόγευμα εμφανίζεται η Βερόνικα

Κράιθ, μια διάσημη σταρ του σινεμά και ο Κος Τζων Κρίστοους, ο

οποίος δεν ξεχνά εκείνο το καλοκαίρι που πέρασε στο Σαν Μίγκουελ.

Βαδίζει χωρίς ίχνος υποψίας σε ένα επικίνδυνο και ίσως θανάσιμο

μονοπάτι. Ο Ηρακλής Πουαρό θα φτάσει την κατάλληλη στιγμή και

θα καταλήξει σε μερικά ενδιαφέροντα συμπεράσματα, που θα τον

βοηθήσουν στην λύση του μυστηρίου. Θα σκεφτεί για τον γέρο

υπηρέτη του σπιτιού, ο οποίος τον οδηγεί ακριβώς πάνω στον

τόπο του εγκλήματος. Μα ποιός σκότωσε έναν από τους καλεσμέ-

νους την ώρα που καθόταν αμέριμνος στο παγκάκι δίπλα στην

πισίνα; Τι σημαίνουν άραγε όλα αυτά τα μυστήρια κουτιά και ένα

πιστόλι στα χέρια της Γκέρτα; Ποιός όμως κρύβεται πίσω; Την απάντηση σε όλα αυτά τα ερω-

τήματα θα την δώσει όπως πάντα με έξυπνο και γεμάτο μυστήριο τρόπο ο Ηρακλής Πουαρό

ύστερα από μια σημαντική και περίπλοκη αναζήτηση μερικών τραγικών γεγονότων.

ΤΖΟΑΝ ΧΑΡΙΣ

ΣΤΙΟΥΑΡΤ ΧΙΛ

ΑΓΚΑΘΑ ΚΡΙΣΤΙ

Το Σχολείο Μας

[42]

Φροντίζουμε το σχολείο μας

Το Σχολείο Μας

[43]

ΠΕ01 - ΘΕΟΛΟΓΟΙ ΚΟΛΟΒΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ)

ΖΑΡΑΜΠΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ

ΜΑΝΙΚΑ ΕΥΓΓΕΛΙΑ

ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΗ

ΠΕ02 - ΦΙΛΟΛΟΓΟΙ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΡΓΥΡΩ

ΠΑΤΟΥΛΙΩΤΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ

ΓΟΥΛΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΦΑΣΟΥΛΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ

ΖΙΑΚΑ ΒΑΪΑ

ΚΑΝΑΤΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΚΟΛΕΤΣΙΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΠΕ03 - ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ ΒΑΛΟΥΜΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ)

ΜΑΝΤΖΙΟΣ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝ

ΚΟΓΙΑΝΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΡΟΥΣΣΑ ΜΑΡΙΑ

ΠΕ0401 - ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

ΜΑΝΘΕΛΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ

ΣΠΑΝΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΠΕ402 - ΧΗΜΙΚΟΙ ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΣ

ΠΕ404 - ΒΙΟΛΟΓΟΙ ΚΑΛΥΒΑ ΦΩΤΕΙΝΗ

ΠΕ06 – ΑΓΓΛΙΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ ΠΑΠΟΥΤΣΗ ΕΛΕΝΗ

ΓΚΑΓΚΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΠΕ09 - ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΙ ΤΣΙΑΜΠΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΠΕ10 - ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΙ ΚΕΦΑΛΑ ΒΑΪΑ

ΠΕ11 – ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ

ΠΕ19 – ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΣΑΡΚΑΤΖΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ

ΚΑΡΑΝΑΣΙΟΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ

ΒΟΥΛΓΑΡΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Οι Καθηγητές Μας

Το Σχολείο Μας

[44]

Α1 ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦ.

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ ΣΑΒΒΑΣ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

ΑΡΓΥΡΗ ΦΩΤΕΙΝΗ

ΑΡΓΥΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΒΑΛΑΩΡΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑ

ΒΛΑΧΟΚΩΣΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ

ΒΟΥΚΙΑ ΜΑΡΙΑ

ΒΟΥΤΥΡΕΑ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΓΑΡΔΙΚΑ ΡΟΔΑΝΘΗ-ΜΑΡΙΑ

ΓΕΡΟΚΩΣΤΑΣ ΕΥΑΓ. – ΕΚΤΟΡ

ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗΣ ΠΕΤΡΟΣ

ΓΚΑΡΝΑΡΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ

ΓΟΥΣΙΟΥ ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗ

ΓΡΑΒΑΛΟΣ – ΧΑΤΖΗΙΩΝ. ΓΕΩΡ

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ ΚΡΥΣΤΑΛΙΑ

ΔΕΡΒΕΝΑΓΑ ΣΩΤΗΡΙΑ

ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΦΩΤΙΟΣ

ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΖΕΓΚΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΖΟΥΛΙΑΝΙΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ-ΛΑΜΠ.

ΖΟΥΛΙΑΝΙΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΚΑΛΛΙΑΡΑ ΕΥΘΥΜΙΑ-ΝΙΚΟΛ.

ΚΑΛΛΙΑΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

Α2 ΚΑΛΥΒΑΣ ΜΙΧΑΗΛ

ΚΑΤΣΙΟΥΛΑΣ ΚΟΣΜΑΣ

ΚΕΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΚΟΛΩΝΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

ΚΟΜΠΟΥΡΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ΚΟΝΤΟΚΩΣΤΑ ΕΥΘΥΜΙΑ

ΚΡΙΜΠΟΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΡΑΣ.

ΚΡΙΤΣΑΣ ΑΛΕΞΙΟΣ-ΜΙΧΑΗΛ

ΚΩΤΟΥΖΑ ΑΓΟΡΙΤΣΑ-ΙΩΑΝΝΑ

ΚΩΤΣΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΛΑΓΑΡΑ ΑΡΕΤΗ

ΛΑΖΑΡΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ

ΛΑΛΙΑ ΙΩΑΝΝΑ

ΛΑΡΙΣΗΣ ΝΑΠΟΛΕΩΝ

ΛΙΟΝΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ

ΛΟΥΛΕΣ ΑΡΓΥΡΙΟΣ

ΜΑΝΤΑ ΕΥΑΝΘΙΑ

ΜΑΝΩΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

ΜΑΝΩΛΗ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΜΑΡΚΑΤΑ ΣΤΥΛΙΑΝΗ

ΜΙΧΟΣ ΒΑΪΟΣ

ΜΠΑΛΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΜΠΕΛΛΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣ

ΜΠΟΥΛΟΓΕΩΡΓΟΣ ΑΘΑΝ.

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ

Α3 ΝΤΟΓΚΑ ΜΑΡΙΑ

ΝΤΟΥΒΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΞΑΓΑΡΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΠΑΛΛΑ ΜΑΡΙΑ

ΠΑΝΟΥΡΓΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΚΑΛΛΙΟΠΗ

ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

ΠΑΤΣΙΑΝΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ-ΧΡΙΣΤ.

ΠΛΑΚΙΑ ΕΛΠΙΔΑ

ΠΛΕΞΙΔΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΠΟΥΛΕΝΤΖΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΡΟΥΚΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΡΟΥΝΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ

ΣΓΟΥΡΟΥ ΑΓΟΡΙΤΣΑ

ΣΙΝΤΡΕ ΜΑΡΙΓΚΛΕΝ

ΤΑΚΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΤΑΛΙΟΣ ΗΛΙΑΣ

ΤΖΑΦΟΛΙΑ ΖΩΗ

ΤΟΣΚΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΤΟΣΚΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ

ΤΣΑΚΝΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑ

ΤΣΙΑΦΙΤΣΑ ΕΛΕΝΗ-ΡΑΦΑΕΛΑ

ΤΣΙΓΑΡΙΔΑ ΒΙΡΓΙΝΙΑ

ΤΣΙΡΚΑΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ

ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΧΑΪΝΤΑΡΗ ΔΗΜΗΤΡΑ

Β1 ΑΓΟΡΙΤΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΑΓΟΡΙΤΣΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΑΘΑΝΑΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΑΚΡΙΒΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΑΛΕΚΟΥ ΧΑΡΙΣ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ ΕΛΕΝΗ

ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΑ

ΑΛΗΜΑΝΔΡΑ ΕΛΕΝΗ-ΦΑΙΔΡΑ

ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΡΙΣΤ.

ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΜΙΛΥ

ΑΝΔΡΕΟΥ ΟΥΡΑΝΙΑ

ΑΝΤΑΡΗ ΙΩΑΝΝΑ

ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΒΛΑΧΟΚΩΣΤΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ

ΓΕΩΡΓΟΥΛΑ ΜΑΡΙΑ

ΓΙΩΤΑΣ ΒΑΪΟΣ

ΓΚΑΝΙΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ

ΓΚΕΝΑ ΠΟΛΥΞΕΝΗ

ΓΚΟΓΚΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ

ΓΟΥΓΑ ΑΦΡΟΔΙΤΗ

ΓΟΥΣΙΟΣ ΜΙΧΑΗΛ

Β2 ΖΕΥΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΘΩΔΗ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΙΟΡΔΑΝΟΥΣ ΠΕΤΡΟΣ

ΚΑΛΑΜΠΟΚΙΝΗ ΕΥΘΥΜΙΑ

ΚΑΛΑΜΠΟΚΙΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΚΑΛΛΙΑΝΙΩΤΗ ΝΙΚΟΛΕΤΤΑ

ΚΑΛΥΒΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΒΙΡΓΙΝΙΑ

ΚΑΡΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ

ΚΑΡΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΚΑΤΣΙΚΗ ΑΣΠΑΣΙΑ

ΚΑΤΣΙΟΥΛΑ ΑΓΛΑΪΑ – ΓΕΩΡΙΑ

ΚΑΤΣΙΟΥΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΚΑΤΣΙΦΗ ΜΑΡΙΑ

ΚΑΨΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΚΙΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΚΛΑΠΑΝΑΡΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ

ΚΛΩΤΣΟΤΗΡΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΟΛΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ

ΚΩΤΟΥΖΑΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ-ΔΗΜ.

Β3 ΛΑΓΟΣ ΜΑΡΙΟΣ

ΜΑΓΓΟΥ ΕΙΡΗΝΗ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΜΠΑΖΙΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ

ΜΠΑΚΩΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΜΠΑΛΑΤΣΟΥΚΑΣ ΘΩΜΑΣ

ΜΠΑΣΔΑΓΙΑΝΝΗΣ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝ

ΜΠΕΛΟΪΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΜΠΕΝΕΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ

ΜΠΛΑΝΑ ΚΥΡΙΑΚΗ

ΜΠΛΑΝΑ ΜΑΡΙΑ-ΝΙΚΟΛΕΤΤΑ

ΜΠΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ

ΜΠΟΥΛΟΓΕΩΡΓΟΥ ΚΑΣΣΙΑΝΗ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΑΡΙΟΣ

ΞΑΦΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΠΑΝΑΓΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑΣ

ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΟΣΘ.

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΔΑΦΝΗ

ΠΑΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΑΝΘΟΥΛ.

ΠΑΠΠΑ ΑΡΙΣΤΕΑ-ΜΑΡΙΑ

Και Εμείς

Το Σχολείο Μας

[45]

Β4 ΠΑΠΠΑΣ ΦΩΤΙΟΣ

ΠΑΡΔΑΛΗΣ ΠΑΥΛΟΣ

ΠΑΤΗΛΑ ΜΑΡΙΑ

ΠΑΧΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΠΙΣΤΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΠΛΑΛΗ ΧΡΥΣΑ

ΠΟΥΛΙΑΝΙΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΡΑΚΟΒΙΤΗ ΧΡΥΣΟΥΛΑ

ΡΕΝΤΖΕΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΡΟΥΣΣΑ ΜΑΡΙΑ

ΣΑΛΙΓΚΑΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΣΑΡΓΙΩΤΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ

ΣΓΟΥΡΑΛΗ ΘΕΟΔΩΡΑ

ΣΔΡΑΚΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ

ΣΚΑΝΔΑΛΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ

ΣΠΑΝΟΥ ΑΝΝΑ

ΤΣΑΝΤΑΡΛΙΩΤΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ

ΤΣΑΦΟΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΟΥΑΝΕΤΤ.

ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΘΕΟΧΑΡΗΣ

ΦΛΩΡΙΔΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ

ΧΟΛΕΒΑΣ ΗΡΑΚΛΗΣ2

Γ1 ΑΛΕΞΙΑΔΗ ΕΛΙΣΑΒΕΤ-ΜΑΡΙΑ

ΑΛΕΞΙΟΥ ΣΟΦΙΑ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΟΥ ΙΩΑΝΝΑ

ΑΝΔΡΕΟΥ ΑΝΤΙΓΟΝΗ

ΑΝΔΡΕΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ

ΑΝΤΑΡΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΑΡΓΥΡΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΓΙΑΝΝΟΥΛΑ ΖΩΗ

ΓΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ

ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ-ΑΡ.

ΖΑΧΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ-ΡΩΞΑΝ.

ΖΙΩΓΑ ΑΛΙΚΗ

ΖΟΡΜΠΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΚΙΣΚΙΝΗ ΜΑΡΙΑ

ΚΙΣΣΑ ΠΑΥΛΙΝΑ

ΚΙΤΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΚΟΥΡΤΙ ΡΙΒΓΙΑΝΑ

ΚΥΡΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΚΥΡΙΑΚΟΥΛΗ ΜΑΡΙΑ

ΛΑΓΑΡΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΜΑΓΕΙΡΑΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ

ΜΑΝΤΖΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Γ2 ΜΕΛΙΣΣΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΜΗΛΙΩΤΗ ΖΩΗ-ΚΥΡΙΑΚΗ

ΜΗΝΙΤΣΙΟΥ ΕΙΡΗΝΗ

ΜΠΑΓΛΑΤΣΑΚΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΜΠΑΖΟΥΚΑ ΕΛΕΝΗ

ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ ΘΡΑΣΥΒ.

ΜΠΑΛΑΜΩΤΗ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΜΠΑΛΑΤΣΟΥΚΑΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ

ΜΠΑΛΑΦΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΜΠΕΗ ΕΥΘΥΜΙΑ

ΜΠΕΛΛΟΥ ΒΙΚΤΩΡΙΑ

ΜΠΕΛΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΜΠΟΥΝΤΟΥΡΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΝΑΚΟΥΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΝΟΥΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΝΤΙΡΟΚΑΛΤΣΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ

ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΠΑΠΟΥΤΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΕΛΕΝΗ

ΠΛΕΞΙΔΑ ΑΣΠΑΣΙΑ

ΣΔΡΕΝΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ

ΣΙΜΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Γ3 ΒΛΑΧΟΚΩΣΤΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ

ΒΟΓΙΑΤΖΟΓΛΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠ.

ΓΚΕΝΑ ΕΛΕΝΗ

ΓΚΙΑΤΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΓΟΥΓΑ ΕΥΘΥΜΙΑ

ΓΟΥΓΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΓΟΥΣΙΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΖΟΥΛΙΑΝΙΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΚΑΛΦΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΚΑΠΑΡΤΖΑΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΚΑΡΑΝΑΝΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ

ΚΙΤΣΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΚΟΝΤΕ ΓΕΩΡΓΙΑ-ΣΟΦΙΑ

ΛΙΑΠΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

ΤΖΙΒΕΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΤΟΥΡΚΟΓΙΩΡΓΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΤΟΥΡΝΑΒΙΤΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΤΟΥΡΝΑΒΙΤΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ

ΤΣΙΩΛΗ ΙΟΥΛΙΑ

ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΣ ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ

ΤΣΟΥΜΑΝΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ

ΧΑΡΑΧΑΝΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΧΑΤΖΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

Γ4 ΜΗΤΡΑΚΗ ΘΕΟΠΙΣΤΗ

ΜΙΧΑΗΛ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΜΙΧΑΗΛ ΣΩΤΗΡΙΟΣ

ΜΠΟΥΛΟΓΕΩΡΓΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ

ΝΤΑΪΛΙΑΝΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΞΑΓΑΡΑ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΠΑΛΑΝΤΖΑ ΑΓΟΡΙΤΣΑ

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΕΦ-ΙΟΡ.

ΠΑΠΠΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΠΑΡΜΑΖΗΣ ΜΙΧΑΗΛ

ΠΟΛΛΑ ΕΝΚΙΛΕΤΑ

ΡΟΥΚΑ ΛΑΜΠΡΙΝΗ

ΡΟΥΝΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΣΠΑΝΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ

ΤΑΝΚΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΤΣΑΓΚΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ

ΤΣΑΦΟΓΙΑΝΝΗΣ ΖΗΣΗΣ

ΤΣΙΑΝΑΚΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΧΑΛΙΜΟΥΡΔΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΧΑΣΙΩΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

ΧΕΛΙΔΩΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΧΙΩΤΗ ΙΩΑΝΝΑ

Και Εμείς

ΠΙΣΩ ΚΑΠΑΚΙ