บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

ในการวจยเรอง การสงเคราะหงานวจยเกยวกบการอาน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของและเสนอผลการศกษาคนควาดงรายละเอยดตอไปน

1. เอกสารทเกยวของกบการอาน 1.1 ความหมายของการอาน 1.2 ความส าคญของการอาน 1.3 จดประสงคของการอาน 1.4 ความหมายของนสยรกการอานและพฤตกรรมรกการอาน 1.5 ความส าคญของนสยรกการอานและพฤตกรรมรกการอาน 1.6 ทฤษฎทเกยวของกบพฒนาการของการอานของเดกปฐมวย 1.7 แนวคดในการสงเสรมนสยรกการอานและพฤตกรรมรกการอาน 1.8 ปจจยในการพฒนานสยรกการอานและพฤตกรรมรกการอาน 1.9 กจกรรมพฒนานสยรกการอานและพฤตกรรมรกการอาน 1.10 บทบาทของผเกยวของกบการพฒนานสยรกการอานและพฤตกรรมรกการอาน

2. เอกสารทเกยวกบการสงเคราะหงานวจย

2.1. ความหมายของการสงเคราะหงานวจย 2.2. ความส าคญของการสงเคราะหงานวจย 2.3. ขนตอนของการสงเคราะหงานวจย

3. งานวจยทเกยวของกบการสงเคราะหงานวจย

1. เอกสารทเกยวของกบการอาน 1.1 ความหมายของการอาน

การอาน หมายถง การรบรความหมายของสารจากลายลกษณอกษร การอานเกดจากความสามารถ

แปลตวหนงสอออกมาเปนเสยงและความหมายได จดมงหมายของการอานอยทผอาน เขาใจและรบรความหมาย

ของเรองราวทอาน

5

การอาน หมายถง การเขาใจสารและรบรความหมายของสารจากตวอกษรออกมาเปนถอยค าความคด โดยผานกระบวนการคด วเคราะห ตความ และประเมนคาของผอานแตละคน ซงขนอยกบประสบการณและการรจกน าความคดทไดไปใชใหเกดประโยชนอยางไร การอาน เปนพฤตกรรมการรบสารทส าคญไมยงหยอนไปกวาการฟง ปจจบนมผรนกวชาการและ

นกเขยนน าเสนอความร ขอมล ขาวสารและงานสรางสรรค ตพมพในหนงสอและสงพมพอน ๆ นอกจากน

แลวขาวสารส าคญ ๆ หลงจากน าเสนอดวยการพด หรออานใหฟงผานสอตาง ๆ สวนใหญจะตพมพรกษาไวเปน

หลกฐานแกผอานในชนหลง ๆ ความสามารถในการอานจงส าคญและจ าเปนยงตอการเปนพลเมองทมคณภาพในสงคมปจจบน ( http://e-learning.mfu.ac.th/mflu/1001103/chapter5/chapter5_4.htm)

1.2 ความส าคญของการอาน ในสมยโบราณทยงไมมตวหนงสอใช มนษยไดใชวธเขยนบนทกความทรงจ าและเรองราวตาง ๆ

เปนรปภาพไวตามฝาผนงในถ า เพอเปนทางออกของอารมณ เพอเตอนความจ าหรอเพอบอกเลาใหผอนไดรบร

ดวย แสดงถงความพยายามและความปรารถนาอนแรงกลาของมนษย ทจะถายทอดประสบการณของตนเปน

สญลกษณทคงทนตอกาลเวลาจากภาพเขยนตามผนงถ า ไดววฒนาการมาเปนภาษาเขยนและหนงสอ ปจจบนน

หนงสอกลายเปนสงทส าคญยงตอมนษยจนอาจกลาวไดวาเปนปจจยอนหนงในการด ารงชวตคนทไมรหนงสอ

แมจะด ารงชวตอยไดกเปนชวตทไมสมบรณ ไมมความเจรญ ไมสามารถประสบความส าเรจใด ๆ ในสงคมได

หนงสอและการอานหนงสอจงมความส าคญอยางยง

การอานท าใหผอานมคลงขอมลอยในสมอง เพราะการอานเปนการรบสาร ผอานจะไดรบสาระ

ความร ท าใหเปนผททนโลกทนเหตการณอยเสมอ คลงขอมลนเปนพนฐานแหงความรทจะน าไปสการคดไดคด

เปนในโอกาสตอไป การอานท าใหผอานไดพฒนาความคด เนองจากการอานเปนพฤตกรรมการรบสารทม

ความคดเปนแกนกลาง ขณะทอานผอานจะตองใชสมองขบคด พจารณา คนหาความหมาย และท าความเขาใจ

ขอความทอานไปตามระดบความสามารถ การอานนเปนผลมาจากการฝกสมองขณะทอาน ท าใหเกดพฒนาการ

ทางความคด ผทอานหนงสอมากจงมกเปนปราชญหรอนกคด การอานหนงสอจงท าใหผอานไดพฒนาการใช

จนตนาการ เพราะการอานท าใหผอานไดใชความคดอยางอสระสามารถสรางภาพในใจของตนเองโดยการ

ตความจากภาษาของผเขยน ดงนนแมจะอานหนงสอเลมเดยวกน แตผอานกอาจมภาพในใจทแตกตางกนไปตาม

6

จนตนาการของแตละคน นกการศกษาตางเหนตรงกนวา ประสบการณครงแรกในการอานนนมความส าคญ

อยางยงตอการปรบตวของเดก ความส าเรจในการเรยนตลอดจนทศนคตของเดกทมตอการอานหนงสอจะเปน

หนทางน าไปสความส าเรจทางการศกษาสบไป (รตนา ศรพานช 2522:139-140) การสรางนสยรกการอานจง

เปนสงจ าเปนทบคคลควรไดรบการฝกฝนเพอใหเปนนกอานทด (กรมวชาการ 2546:11) คนทไมชอบอาน

หนงสอหรอไมมนสยรกการอานจะเปนสงบนทอนความกาวหนาทางดานวตถและจตใจ (จารด ผโลประการ

2538: 6) โดยเฉพาะในวยเดก การปลกฝงนสยรกการอานใหเดก จะสงเสรมใหเดกเปนคนดพรอมทงทางกาย

วาจา ใจ และสตปญญา อนประกอบดวยมความรด ความประพฤตด มพลานามยสมบรณด สามารถแกปญหา

ตางๆ ไดดวยตนเอง และน าความรนนไปใชประโยชนตอตนเอง ครอบครว ชมชน ประเทศชาต ตลอดจน

มนษยชาตทงมวล (สวสด เรองวเศษ 2523: 5) การสรางเสรมนสยรกการอานควรเรมตงแตวยเดก เพราะเมอเดก

รกการอานตงแตเลกๆ แลว เวลาทเตบโตขนนสยรกการอานจะตดตวตอไปเรอยๆ เปนผลดตอการเรยนและการ

ปรบปรงตวใหเขากบสงคมและสงแวดลอมของเดกไดเปนอยางด (ฉววรรณ คหาภนนท 2527: 19)

1.3 จดประสงคของการอาน

ในการอานบคคลแตละคนจะมจดประสงคของตนเอง คนทอานขอความเดยวกนอาจมจดประสงคหรอความคดตางกน โดยทวไปจดประสงคของการอานม 3 ประการ คอ

1.3.1 การอานเพอความร ไดแก การอานหนงสอประเภทต ารา สารคด วารสาร หนงสอพมพ และ

ขอความตาง ๆ เพอใหทราบเรองราวอนเปนขอความร หรอเหตการณบานเมอง การอานเพอความรอบรเปนการ

อานทจ าเปนทสดส าหรบคร เพราะความรตาง ๆ มการเปลยนแปลงเพมเตมอยทกขณะ แมจะไดศกษามามากจาก

สถาบนการศกษาระดบสง กยงมสงทยงไมรและตองคนควาเพมเตมใหทนตอความกาวหนาของโลกขอความร

ตาง ๆ อาจมไดปรากฏชดเจนในต ารา แตแทรกอยในหนงสอประเภทตาง ๆแมในหนงสอประเภทบนเทงคดกจะ

ใหเกรดความรควบคกบความบนเทงเสมอ

1.3.2 การอานเพอความคดแนวความคดทางปรชญา วฒนธรรม จรยธรรม และความคดเหนทวไป มก

แทรกอยในหนงสอแทบทกประเภท มใชหนงสอประเภทปรชญา หรอจรยธรรมโดยตรงเทานน การศกษาแนว

7

คดของผอน เปนแนวทางความคดของตนเองและอาจน ามาเปนแนวปฏบตในการด าเนนชวตหรอแกปญหาตาง

ๆ ในชวตผอานจะตองใชวจารณญาณในการเลอกน าความคดทไดอานมาใชใหเปนประโยชนในบางเรองผอาน

อาจเสนอความคดโดยยกตวอยางคนทมความคดผดพลาดเพอเปนอทาหรณใหผอานไดความย งคด เชน เรอง

พระลอแสดงความรกอนฝนท านองคลองธรรมจงตองประสบเคราะหกรรมในทสดผอานทขาดวจารณญาณม

ความคดเปนเรองจงใจใหคนท าความผดนบวาขาดประโยชนทางความคดทควรไดไปอยางนาเสยดายการอาน

ประเภทนจงตองอาศยการศกษาและการชแนะทถกตองจากผมประสบการณในการอานมากกวาครจงตองใช

วจารณญาณในการอานเพอความคดของตนเองและเพอชแนะหรอสนบสนนนกเรยนใหพฒนาการอานประเภท

น

1.3.3 การอานเพอความบนเทงเปนการอานเพอฆาเวลา เชน ระหวางทคอยบคคลทนดหมาย คอย

เวลารถไฟออก เปนตน หรออานหนงสอประเภทบนเทงคดในเวลาวาง บางคนทมนสยรกการอานหากรสก

เครยดจากการอานหนงสอเพอความร อาจอานหนงสอประเภทเบาสมองเพอการพกผอน หนงสอประเภทท

สนองจดประสงคของการอานประเภทนมจ านวนมาก เชน เรองสน นวนยาย การตน วรรณคดประเทองอารมณ

เปนตนจดประสงคในการอานทง 3 ประการดงกลาว อาจรวมอยในการอานครงเดยวกนกไดโดยไมจ าเปนตอง

แยกจากกนอยางชดเจน

1.3.4 คณคาของการอาน ในการสงเสรมการอาน ครควรชใหนกเรยนเหนคณคาของการอาน ซงจะ

เปนแนวทางในการเลอกหนงสอดวย คณคาดงกลาวมามดงน

1) คณคาทางอารมณหนงสอทใหคณคาทางอารมณ ไดแก วรรณคดทมความงามทงถอยค า

น าเสยง ลลาในการประพนธ ตลอดจนความงามในเนอหา อาจเรยกไดวาม “รส” วรรณคด ซงต าราสนสกฤต

กลาววา มรส 9 รส คอ

1.1) รสแหงความรกหรอความยนด

1.2) รสแหงความรนเรง

1.3) รสแหงความสงสาร

1.4) รสแหงความเกรยวกราด

8

1.5) รสแหงความกลาหาญ

1.6) รสแหงความนากลวหรอทกขเวทนา

1.7) รสแหงความเกลยดชง

1.8) รสแหงความประหลาดใจ

1.9) รสแหงความสงบสนตในวรรณคดไทยกแบงเปน 4 รส คอ

1.9.1) เสาวจน การชมความงาม

1.9.2) นารปราโมทย การแสดงความรก

1. 9.3) พโรธวาทง การแสดงความโกธรแคน

1. 9.4) สลลาปงคพไสย การคร าครวญ

หลายทานคงเคยไดศกษามาแลว หนงสอทมใชต าราวชาการโดยตรง มกแทรกอารมณไวดวยไมมากกนอย ทงน

เพอใหนาอานและสนองอารมณของผอานในดานตาง ๆ

2) คณคาทางสตปญญาหนงสอดยอมใหคณคาทางดานสตปญญา อนไดแก ความรและ

ความคดเชงสรางสรรค มใชความคดในเชงท าลายความรในทนนอกจากความรทางวชาการแลวยงรวมถงความร

ทางการเมอง สงคม ภาษา และสงตาง ๆ อนเปนประโยชนแกผอานเสมอ แมจะหยบหนงสอมาอานเพยง 2-3

นาทผอานกจะไดรบคณคาทางสตปญญาไมดานใดกดานหนงหนงสออาจจะปรากฏในรปของเศษกระดาษถง

กระดาษ แตกจะ “ให ” บางสงบางอยางแกผอานบางครงอาจชวยแกปญหาทคดไมตกมาเปนเวลานานทงนยอม

สดแตวจารณญาณและพนฐานของผอานดวยบางคนอาจมองผานไปโดยไมสนใจแตบางคนอาจมองลกลงไป

เหนคณคาของหนงสอนนเปนอยางยงคณคาทางสตปญญาจงมใชขนอยกบหนงสอเทานน หากขนอยกบผอาน

ดวย

3) คณคาทางสงคม การอานเปนมรดกทางวฒนธรรมทสบตอกนมาแตเปนโบราณกาล หาก

มนษย ไมมนสยในการอาน วฒนธรรมคงสญสนไป ไมสบทอดมาจนบดน วฒนธรรมทางภาษา การเมอง การ

9

ประกอบอาชพ การศกษา กฎหมาย ฯลฯ เหลานอาศยหนงสอและการอานเปนเครองมอในการเผยแพรและ

พฒนาใหคณคาแกสงคมนานปการ หนงสออาจท าใหการเมองเปลยนแปลงไปไดหากมคนอานเปนจ านวนมาก

หนงสอและผอาน จงอาศยกนและกนเปนเครองสบทอดวฒนธรรมของมนษยในสงคมทเจรญแลว จะเหนไดวา

ในกลมคนทไมมภาษาเขยน ไมมหนงสอไมมการอานวฒนธรรมของสงคมนนมกลาหลง ปราศจากการพฒนา

การอานจงใหคณคาทางสงคมในทกดาน

http://e-learning.mfu.ac.th/mflu/1001103/chapter5/chapter5_4.htm

1.4 ความหมายของนสยรกการอานและพฤตกรรมรกการอาน

นกการศกษาตางเหนตรงกนวา ประสบการณครงแรกในการอานนนมความส าคญอยางยงตอการปรบตวของเดก ความส าเรจในการเรยนตลอดจนทศนคตของเดกทมตอการอานหนงสอจะเปนหนทางน าไปสความส าเรจทางการศกษาสบไป (รตนา ศรพานช 2522: 139 – 140) การสรางนสยรกการอานจงเปนสงจ าเปนทบคคลควรไดรบการฝกฝนเพอใหเปนนกอานทด (กรมวชาการ 2546: 11) คนทไมชอบอานหนงสอหรอไมมนสยรกการอานจะเปนสงบนทอนความกาวหนาทางดานวตถและจตใจ (จารด ผโลประการ 2538: 6) โดยเฉพาะในวยเดก การปลกฝงนสยรกการอานใหเดก จะสงเสรมใหเดกเปนคนดพรอมทงทางกาย วาจา ใจ และสตปญญา อนประกอบดวยมความรด ความประพฤตด มพลานามยสมบรณด สามารถแกปญหาตางๆ ไดดวยตนเอง และน าความรนนไปใชประโยชนตอตนเอง ครอบครว ชมชน ประเทศชาต ตลอดจนมนษยชาตทงมวล (สวสด เรองวเศษ 2523: 5) การสรางเสรมนสยรกการอานควรเรมตงแตวยเดก เพราะเมอเดกรกการอานตงแตเลกๆ แลว เวลาทเตบโตขนนสยรกการอานจะตดตวตอไปเรอยๆ เปนผลดตอการเรยนและการปรบปรงตวใหเขากบสงคมและสงแวดลอมของเดกไดเปนอยางด (ฉววรรณ คหาภนนท 2527: 19)

เนองจากนสยรกการอานมความส าคญและจ าเปนมากตอการด าเนนชวตในยคขอมลขาวสาร ดงนน ผวจยจงไดประมวลขอมลความหมายของค าวา “นสยรกการอานและพฤตกรรมรกการอาน” ไวดงน

1.4.1 ความหมายของนสยรกการอาน

สขม เฉลยทรพย (2531: 26 – 32) ไดกลาววานสยรกการอาน หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงความชอบอานโดยไดรบการฝกฝน แนะน า ชกชวน ตงแตเยาววย ใหรกการอาน รจกเลอกอานโดยเขาใจใหซมซาบ อานโดยมความคดไตรตรอง และรจกใชประโยชนจากการอานหนงสออยางเตมท

10

สมใจ ทองเรอง (2537: 18 – 24) กลาววา นสยรกการอาน หมายถง พฤตกรรมทชอบอานหนงสอทกระท าเปนประจ า โดยแสดงใหเหนทางพฤตกรรม ไดแก การใชเวลาวางในการอานหนงสอ มรสนยมในการอาน การใหหนงสอเปนของขวญ สนทนาเรองหนงสอ และจดสภาพแวดลอมทบานโดยการจดหงหนงสอเปนตน ฉววรรณ คหาภนนท ( 2542: 55)ใหความหมายของนสยรกการอานไววา หมายถง ความประพฤตหรอพฤตกรรมทเคยชนกบการอานเปนประจ าจนรสกจะขาดการอานมได

ศรรตน เจงกลนจนทร (2542: 34) กลาววา นสยรกการอาน หมายถง การใฝมงมนแตการอาน และอานจนเคยชน แมวาจะมปญหาหรออปสรรคตอการอานกยงมความตงใจอานตอไปอยางไมยอทอ โดยผทมนสยรกการอาน ยอมอานทกอยางทเปนวสดส าหรบการอาน อานไดทกสถานททกโอกาส และใชเวลาวางไปเพอการอานมากกวากจกรรมประเภทอน

บคคลทมนสยรกการอาน จะตองเปนคนทชอบอานหนงสอ รวมทงอานไดบอยๆ อานไดนานโดยไมรสกเบอหนาย และมความพงพอใจหรอตงใจทจะอานอยางไมมทสนสด ยอมรบวาการอานเปนสงจ าเปนตอชวต พฤตกรรมการอานอาจแสดงออกมาในรปของการก าหนดหวขอทอาน ไปยมหนงสอจากหองสมด หรอซอหนงสอมาเปนสมบตสวนตว จดมมหนงสอภายในบาน เปนตน

จากความหมายขางตนพอสรปไดวา นสยรกการอาน หมายถง การทเดกมพฤตกรรมทแสดงถงความสนใจและตองการจะอานหรอชอบทจะอานหนงสอ หรอใชหนงสอเพอความบนเทง และแสดงออกใหเหนทางพฤตกรรม ไดแก การใชเวลาวางในการอาน รจกเลอกหนงสออาน พดหรอเลาเรองตามหนงสอได มสมาธในการอาน เปนตน ซงนสยรกการอานเปนสงทดงามและเปนทพงปรารถนาของสงคม

1.4.2 ความหมายของพฤตกรรมรกการอาน พฤตกรรมรกการอาน เปนลกษณะทควรปลกฝงใหเกดขนกบเดกตงแตปฐมวย ซงมผใหความหมายเกยวกบพฤตกรรมรกการอานไวดงน พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน (2546 : 938,1364) ใหความหมายของพฤตกรรมวา หมายถงการกระท าหรอกรยาอาการทแสดงออกทางกลามเนอ ความคด เพอตอบสนองสงเรา ค าวา “รก” หมายถง มใจผกพนดวย และค าวา”การอาน”หมายถง สงหรอเรองทวาตามตวหนงสอ ถาออกเสยงดวยเรยกวา อานออกเสยง ถาไมออกเสยงเรยกวาอานในใจ ดงนนค าวาพฤตกรรมการอานจงหมายถง การกระท าทมความผกพนกบตวหนงสอ ซงอาจจะแสดงออกดวยการอานออกเสยงหรออานในใจ ดวยความสนใจเปนประจ า สขม เฉลยทรพย (2531 : 26-32) กลาววา พฤตกรรมรกการอาน หมายถงพฤตกรรมทแสดงออกถงการชอบการอานโดยการฝกฝน แนะน า ชกชวน ตงแตเยาววยใหรกการอาน รจกเลอกอานโดยเขาใจ ใหซมซาบ อานโดยมความคดไตรตรอง และรจกใชประโยชนจากการอานหนงสออยางเตมท

11

ประดษฐา เสถยรมงคลกจ (2549 : 30) ไดใหความหมายของพฤตกรรมรกการอานวาหมายถง การกระท าทบคคลแสดงออกถงความสนใจในการอาน และการชอบอาน รจกใชเวลาวางใหเปนประโยชนและแสวงหาหนงสอเพอการอาน มความสมครใจ และยนดทจะอานเอง โดยไมมการบงคบและเปนการแสดงพฤตกรรมการอานอยางสม าเสมอ

สมใจ ทองเรอง (2537 :18-20) กลาววา พฤตกรรมรกการอาน หมายถงนสยทชอบอานทกระท าเปนประจ า โดยแสดงใหเหนทางพฤตกรรม ไดแก การใชเวลาวางในการอานหนงสอ มรสนยมในการอาน การใหหนงสอเปนของขวญ

เครอวลย ศภรชฏเดช (2552 : 15) ไดใหความหมายของพฤตกรรมรกการอานวา หมายถง การกระท าทบคคลแสดงออกถงความสนใจ ใสใจในการอานอยางสม าเสมอ เพอเพมความร ความสามารถแกตนเอง

จากความหมายดงกลาวขางตน สรปไดวา พฤตกรรมรกการอาน หมายถง อาการทแสดงออกทงทางกลามเนอ ความคด ความรสกทผกพนกบหนงสอ ชอบหนงสอ โดยความสมครใจ สนใจอานอยางเปนประจ า สม าเสมอ เพอเพมพนความรความสามารถแกตนเอง

1.5 ความส าคญของนสยรกการอานและพฤตกรรมรกการอาน นสยและพฤตกรรมรกการอานมความส าคญทงตอตนเองและสวนรวม ผทมนสยหรอพฤตกรรมรก

การอานจะเปนผทมความร มทกษะ มทศนคตตอสงตางๆ กวางขวางมากยงขน และสามารถด ารงตนอยในสงคมไดอยางมความสข การอานนบวามความส าคญอยางมากตอชวตมนษยทงในปจจบนและในอนาคต เพราะการอานจะท าใหเปนคนทนตอเหตการณ รจกน าสงทไดอานมาพฒนาคณภาพชวตของตนได และสามารถน ามาใชเปนกระบวนการในการสรางองคความร ความคด และจตวญญาณใหเกดความงดงามทางสตปญญาใหสงขน

นสยและพฤตกรรมรกการอานควรปลกฝงใหเกดขนแกเดกปฐมวย ซงมผใหความส าคญดงน ฉววรรณ คหาภนนท (2542 : 2-3) กลาววา นสยรกการอาน มความส าคญอยางมาก ตอการ

พฒนาคณภาพของมนษย ซงตองเรมจากการสรางความสนใจในการอานของเดก และสงเสรมการอานตงแตกอนเขาโรงเรยน ในปจจบนวทยาการตางๆ เจรญกาวหนาไปอยางรวดเรว มผเชยวชาญดานตางๆ มผเชยวชาญดานตางๆพบวา การสรางความสนใจในการอานมความส าคญมาก ควรเรมตงแตทเปนทารกอยในครรภมารดา จงจะมผลตอสมองของเดก และเมอเตบโตเปนผใหญจะท าใหประสบความส าเรจในการศกษาเลาเรยน ประสบความส าเรจในชวตหนาทการงานและมนสยรกการอานตดตวตลอดไป

เยาวพา เดชะคปต (2542 : 74) กลาววา การอานของเดกปฐมวย หรอการเตรยมความพรอมในการอานมความส าคญ เนองจาก กอนทเดกจะเรมอาน ควรมการเตรยมความพรอมเสยกอน เดกควรเรมตนอาน

12

เมอมความพรอม ซงหมายความถงวา เดกเรยนดวยความเขาใจ และมความสามารถทจะเขาใจสญลกษณทอาน วธอานควรขนอยกบความสนใจ และวธการของเดกแตละคน การสงเสรมการพด จะเปนพนฐานส าคญของการสงเสรมการอาน

ส าเรจ จนทรโอกล (2544 : 13) กลาววา การอานเปนเครองมอในการพฒนามนษย ชวยใหเกดการเรยนรตลอดชวต ชวยใหเดกสามารถกาวเขาสโลกของการเรยนรไดเปนอยางด ทกษะการอานจงมความส าคญและจ าเปน ทกษะการอานจะเกดขนไดนน มยทธศาสตร 2 ประการคอ สรางนสยการอานทจะตองสรางใหเกดกบเดกตงแตยงเลกๆ และตองมกจกรรมทสอดคลองใหเกดนสยการอาน

ประดษฐา เสถยรมงคลกจ (2549: 6) กลาววา พฤตกรรมรกการอาน มความส าคญมากตอนกเรยน เพราะวาเปนสงทมคณคา นอกเหนอจากการอานเพอแสวงหาความรแลว การอานยงท าใหเพลดเพลน ชวยใหเปนผมประสบการณกวางขวาง มความเขาใจในตนเองและผอน

เครอวลย ศภรชฎเดช (2552 : 20) กลาววา พฤตกรรมรกการอาน เปนสงส าคญสงหนง ทจะชวยสรางความส าเรจในการด าเนนชวต เพราะหากบคคลนน มพฤตกรรมรกการอาน กยอมจะอานเปนนสยและชวยในการพฒนาสตปญญา โดยเฉพาะผทมความสามารถในการอานเปนพเศษ กยอมจะมโอกาสเจรญกาวหนาในอาชพและชวตมากขน ทงนเพราะโลกในปจจบนไดจดวาเปนโลกของการอาน ซงมการอานแทรกอยในกจกรรมทกประเภท สงทตองอานจงมมาก และในชวตประจ าวนของเราทจ าเปนตองอานอยเสมอ เพอความรความสามารถและเปดโลกทศนใหกวางขวาง

จากการกลาวของนกการศกษาขางตน สรปไดวา พฤตกรรมรกการอานมความส าคญมากส าหรบเดกปฐมวย เนองจากเปนลกษณะทควรปลกฝงใหเกดขนตงแตเดกยงเลก เพอเปนเครองมอในการเรยนร และเปนพนฐานส าคญในการชวยสรางความส าเรจในการด าเนนชวตใหเจรญกาวหนา ตลอดจนมความส าคญ ชวยใหเกดความเพลดเพลน

1.6 ทฤษฎทเกยวของกบพฒนาการทางการอานของเดกปฐมวย การพฒนาการอานของเดกแตละคน มความคลายคลงและแตกตางกนบางในรายะเอยด แตจากการ

เฝาดพฤตกรรมการของของเดกเรมอานจะเหนวา มพฤตกรรมหลายอยางทเหมอนๆกน ในทนจะกลาวถง รายละเอยดของขนตอนพฒนาการทางการอานของเดกปฐมวย ดงน

โคเครน และคณะ (Cocrana and others อางถงใน บงอร พานทอง 2541 : 24-25) ไดกลาวถงพฒนาการของเดกไวดงน

1) ขนทจะสามารถอานไดดวยตนเองจนอสระ

13

การเรยนรการอานในขนน จะเปนการเรยนรเบองตนถงความสมพนธของตนเองกบหนงสอ วาหนงสอนนคออะไร และควรปฏบตตอหนงสอนนอยางไร ในขนน เดกจะไมสามารถอานหรอท าความเขาใจกบหนงสอดวยตนเอง จะตองมผอนเขามาชวย สามารถแยกยอยได 3 ระยะคอ

1.1) ระยะเรมเรยนร เปนขนตอนเรมตนตงแตเกด ซงเดกจะยงไมรหนงสอหรอสงพมพตางๆ วาคออะไร แตจะเรยนรขนทละนอยจากประสบการณและสภาพแวดลอม วาการถอหนงสอควรถออยางไร แมจะเรมจากการกลบหวกลบทายกตาม

1.2) ระยะทเดกมความรสกเหมอนตนเองเปนผอาน ในขนน เดกโดยทวไปอายประมาณ 2 ป คอ ถอหนงสอไดถกทศทาง ทราบวาควรอานจากซายไปขวา จากบนลงลาง เปดหนงสอจากหนาแรกไปหนาสดทาย เดกเรมใหความสนใจรปภาพ และสนใจความหมายของภาพตางๆ

1.3) ระยะทเดกเรมเรยนรเกยวกบตวอกษร เดกจะเรมมความสามารถในการท าความเขาใจ เกยวกบตวอกษรและเสยงตางๆ ตลอดจนการน าไปใชในการอาน เรมรจกค าและน าค าบางค าไปใชได เปนพเศษ เชน ชอตวเอง และค าทพบบอยๆ เดกจะเรยนรและทราบความหมาย ตลอดจนสามารถน าไปใชไดอยางถกตองกอนค าอนๆ

2) ขนสามารถอานดวยตนเองไดอยางอสระ ในขนนเดกจะมความรเกยวกบตวอกษร เสยง และระบบภาษามากขน ทราบความหมายของค า

และสามารถอานค างายๆ ในหนงสอทไมเคยอานมากอน เรมเกดความมนใจในการทจะน าความสามารถทงหมดในการอานมาใชเพออานในสงทตนตองการจะอาน ในขนน สามารถแบงยอยเปน 3 ระยะ

2.1) ระยะทมความมนใจ ในการน าตวบงชในระบบภาษาตางๆ มาใชรวมกนในกระบวนการอาน เรมมความอยากอานมากขน อยากอานใหผอนฟงทกครงทมโอกาส มความสามารถเขาใจค าๆ หนง ซงใชในสถานการณตางๆ ได ระยะนจะเกดขนในชวงสนๆ จากนนเดกกจะสามารถอานไดอยางเปนธรรมชาต

2.2) ระยะทเดกจะมความสามารถในการอานอยางอสระมากขน สามารถอานไดดวยตนเอง และสนใจทจะอานเพอความพอใจของตนเองมากกวาทจะอานใหผอนฟงเหมอนในระยะทผานมา

2.3) ระยะทมทกษะการอาน เดกทมการพฒนามาถงระยะน จะเปนผทมความสามารถในการอาน ระดบทเลอกสงทตองการอานไดดวยตนเอง โดยมพนฐานมาจากประสบการณสวนตวทตองการคนหาความรเพมเตมในสงทตนสนใจ

ขนตอนความสามารถในการอานของเดกมกจะผานเปนล าดบขน ดงทกลาวขางตน บางคนอาจจะพฒนาไปตามล าดบอยางราบรน แตบางคนอาจจะใชเวลายาวนานในบางขนตอน หรอใชเวลาสนกวาผอนในบางขนตอน แตสามารถผานไปไดดวยดตามล าดบ แตบางคนอาจจะเกดปญหาไมสามารถผานขนตอนการ

14

พฒนาการอานไปได จะตองไดรบการชวยปรบปรงชแนะ จงสามารถประสบความส าเรจ ขอบกพรองของผอานกลมนมกเกดจาก

1) ไมสามารถท าความเขาใจเนอเรองตามตวอกษรทปรากฏ จะตองไดรบความสนใจรปภาพประกอบมากกวาและเลาเรองตามจนตนาการภาพ

2) มพฤตกรรมตรงขามกบกลมแรก จะเปนผเนนดานการออกเสยงของพยญชนะหรอค าตางๆใหถกตองสมบรณทสด ทงทบางครงกไมทราบความหมาย

3) ไมเกดความสนใจ ไมเหนความส าคญของการอานวาเปนบนไดสความรตางๆ ของตนในอนาคต จะพยายามหลกเลยงกจกรรมตางๆ ทเกยวของกบการอานนนๆ

จากทกลาวมาสรปไดวา พฒนาการทางการอานของเดกปฐมวย จะด าเนนไปตามขนตอนในแตละชวง ครและผทเกยวของตองมความรจะชวยใหสามารถจดกจกรรมสงเสรมพฒนาการทางการอานไดอยางเหมาะสม โดยเฉพาะการรจกสงเกตตวอกษร เสยง มความมนใจในการอานอสระ เขาใจความหมายของค าอยางงายๆ ซงเปนพนฐานในการพฒนาการอานตอไป

จะเหนวาความสนใจในการอานของเดกมอทธพลสงตอความส าเรจในการอาน ผใหญหรอครควรใหความส าคญในการสรางแรงจงใจใหเดกสนใจในการอานทงทบานและทโรงเรยน การใหอสระในการเลอกหนงสออานเอง การจดกจกรรมใหเดกมสวนรวม ซงในระยะทเดกอยในโรงเรยน ครมบทบาทมากในการสงเสรมการจดกจกรรม และการจดสภาพแวดลอมใหเดกสนใจในการอาน

1.7 แนวคดในการสงเสรมนสยรกการอานและพฤตกรรมรกการอาน การอานหนงสอเปนการพฒนาตนเองและเปนการใชเวลาวางใหเกดประโยชน ซงเปนสงจ าเปน

มากในการพฒนาคนและพฒนาสงคม การอานหนงสอของคนไทยเปนกจกรรมทไมแพรหลายแมในหมผรหนงสอแลว โดยเฉพาะการอานหนงสอทดและมสาระยงมนอยขนไปอก สาเหตมอยหลายประการนบตงแตการขาดแคลนหนงสอทดและตรงกบความตองการของผอาน การขาดแคลนแหลงหนงสอทจะยมอานได ไปจนถงการดงความสนใจและการแยงเวลาของสออนๆ เชน โทรทศน วทย ฯลฯ รวมทงขาดแรงจงใจ และการชกจง การกระตน และมนสยรกการอานทงในและนอกโรงเรยน เมอเทยบกบความเพลดเพลนและการไดฟงไดรเรองตางๆ จากโทรทศนและวทยแลว การอานหนงสอเพอวตถประสงคดงกลาวตองใชความพยายามมากกวาและตองมทกษะในการอาน ถาจะใหการอานหนงสอเกดเปนนสย จ าเปนตองมการปลกฝงและชกชวนใหเกดความสนใจการอานอยางตอเนองและสม าเสมอ โดยการจดกจกรรมสงเสรมนสยรกการอาน ซงควรมลกษณะ ดงน

1) เราใจใหเกดความอยากอานหนงสอ 2) ใหเกดความพยายามทจะอานเพอจะไดรเรองทนารทมอยในหนงสอ และนาสนกตาม

15

กจกรรมทจดขน

3) แนะน า กระตนใหอยากรอยากเหนเรองนารตางๆ เกดความรอบร คดกวาง และมการอาน

อยางตอเนองจนเปนนสย

4) สรางบรรยากาศทนาอาน รวมทงใหมวสดการอาน มแหลงการอานทเหมาะสมและเพยงพอ

(ครบานนอก 2555)

(http://www.kroobannok.com/35482)

จากการจดกจกรรมดงกลาว จะชวยใหเกดความสนใจในการอาน ซงเปนพนฐานของนสยรกการอานทงนเพราะความสนใจเปนรากฐานส าคญทท าใหคนเราตงใจประกอบกจกรรมตางๆ และสามารถประกอบกจกรรมนนๆ ไดอยางมประสทธภาพ ถาสามารถสรางความสนใจใหกบเดกได กจะท าใหฝกทกษะนนๆ อยางจรงจง

วรรณ โสมประยร (2537 : 91) กลาววา การทจะชกจงใหเดกสนใจหนงสอ เรมตงแตเกดความสนใจ อยากหยบด หยบอาน อยากอาน จนเกดความไววางใจ เหนหนงสอเปนเพอนทจะหนเขาหาไดทงยามทกข ยามสข และมนสยรกการอานไปตลอดชวต จะตองเรมจากการทผใหญไมวาจะเปนพอแมหรอคร ศกษาถงความสนใจในการอานของเดก การอานมใชเกดจากการบงคบจากผใหญ ผใหญมหนาทในการสงเสรมสรางแรงจงใจใหเดกเกดความสนใจในการอานและการเขยน การปลกฝงความสนใจในการอาน ควรเรมจากการสรางแรงจงใจดวยการจดสภาพแวดลอมหรอบรรยากาศใหนาสนใจ มการเสรมแรงและตดตามความสนใจในการอานซง ประดษฐ เมฆไชยภกด (2537 : 68) กลาวถงวธการปลกฝงความสนใจในการอานไวดงน

1) เราความสนใจใหเดกอยากรเรองราวในหนงสอดวยการดภาพประกอบเลานทาน 2) เมอเดกตองการดหนงสอ หาหนงสอทเหมาะสมให 3) ฝกบนทกจากการอาน หรอบนทกสงทพบเหน 4) เลอกหนงสอใหอานและแนะน าหนงสอทเหมาะสม 5) จดกจกรรมใหเดกมสวนรวมในฐานะผจดกจกรรม

แมนมาส ชวลต (2537 : 113-118) กลาววา การปลกฝงความสนใจในการอานส าหรบเดกปฐมวยนนขนกบปจจยหลายอยาง สงทมอทธพลตอความสนใจในการอานของเดกปฐมวยไดแก ประสบการณทเดกไดรบจากกจกรรม การอานในชวตประจ าวนและจากสภาพแวดลอม สงแวดลอมทางบาน พอ แม ผปกครองหรอญาตพนองในบาน ถาเอาใจใสดแลดานการอาน เอาแตเลนสนกหรอเกเรหรออยแหลงสลม เพอนบานทะเลาะ

16

กนเชาเยน เดกจะเหนตวอยางทไมด ท าใหอานหนงสอแตกตางจากเดกซงอยในสภาพแวดลอมทด นอกจากนน ครมบทบาทส าคญส าหรบเดก ถาครเอาใจใสเดก ชวยแนะแนวการอาน เดกกรกการอาน และมสมรรถภาพในการอานสง

จะเหนวาความสนใจในการอานของเดกมอทธพลสงตอความส าเรจในการอาน ผใหญหรอครควรใหความส าคญในการสรางแรงจงใจใหเดกสนใจในการอานทงทบานและทโรงเรยน การใหอสระในการเลอกหนงสออานเอง การจดกจกรรมใหเดกมสวนรวม ซงในระยะทเดกอยในโรงเรยน ครมบทบาทมากในการสงเสรมการจดกจกรรม และการจดสภาพแวดลอมใหเดกสนใจในการอาน

กนกพร พนธเถระ (2537 : 18) กลาวถง พฤตกรรมทแสดงใหเหนวาเดกมความสนใจในการอาน รกการอาน พรอมทจะอานไวดงน

1) ขอใหผใหญอานหนงสอใหฟง 2) อานหนงสอกบผใหญไดนานพอเหมาะกบวย 3) เปดหนงสออานตามล าพง 4) เปดหนงสอและเลาเรองใหเพอนฟง 5) เลอกและแนะน าหนงสอมาใหผใหญอานใหฟง 6) พดคยแสดงความเหนตอภาพ สญลกษณ หรอตวหนงสอในขณะทผใหญถาม 7) พดคยแสดงความคดเหน เกยวกบสญลกษณหรอตวหนงสอในขณะทอานโดยผใหญไมตองถาม

ซงสอดคลองกบค ากลาวของประทป จนง (2538 : 5-6) ทวา พฤตกรรมการอานของเดกไดแก ฟงผใหญอานหนงสอใหฟง มองผอนอานหนงสอดวยความสนใจและท าทาอาน บอกชอโลโกหรอปายในสงแวดลอม พยายามเลาเรองจากภาพหรอนทานทฟง แลวเลาเรองโดยไมดภาพ และฉนทนา ภาคบงกช (2537ก : 3) กลาวถงพฤตกรรมรกการอานทนอกเหนอจากพฤตกรรมดงกลาววา มพฤตกรรมเปดหนงสอ ทละหนาฟงตามล าดบ สนใจฟงนทานทผอนอานใหฟง กวาดสายตาจากซายไปขวา จากบนลงลาง

นอกจากน มลนธไฮสโคป (HIGH/Scope Education Foundation 1992 : 13-14) กลาวถงพฤตกรรมทแสดงวาเดกสนใจในการอานคอ เดกขอรองใหผอนอานเรองฟง หรออานเครองหมาย สญลกษณ เดกตอบค าถามเกยวกบเรองทอานมาแลว หรอพดซ าเรองทอานมาบางสวน เดกอานหนงสอบอย หรอเลาเรองขณะทพลกกลบไปทหนาเดม

จากทกลาวมาสรปไดวา พฤตกรรมทแสดงออกถงความสนใจในการอานและรกการอานมหลายพฤตกรรม ไดแก การเปดหนงสอทละหนา สนใจฟงนทานทผอนเลา ขอใหผใหญอานหนงสอใหฟง เดกมสวนรวมในกจกรรม ไดหยบด ไดอาน ไดอยในสงแวดลอมทผปกครองเอาใจใสดานการอาน ผใหญควรให

17

ความส าคญคอ ใหเดกมสวนในการสนทนาแสดงความคดเหนในเรองจากหนงสอทอาน สนใจเปดหนงสอทละหนาตามล าดบ และขอรองใหผอนอานใหฟง

1.8 ปจจยในการพฒนานสยรกการอานและพฤตกรรมรกการอาน การอานเปนทกษะอยางหนง ซงหากไดรบการฝกฝนหรอกระท าซ าๆ เปนประจ า กจะสามารถ

พฒนาขนมาเปนนสยรกการอานได เดกทไดรบการเตรยมความพรอมทางดานการอานมาแลวเปนอยางด ยอมสามารถพฒนานสยรกการอานไดเรวกวาเดกทขาดการเตรยมความพรอมดานการอาน ผปกครองควรทราบถงพฒนาการและความสนใจของเดกในวยตางๆ เพอใชเปนแนวทางในการสรางเสรมใหเดกมนสยรกการอาน การสรางเสรมนสยรกการอานใหแกเดกปฐมวย ขนกบปจจยหลายอยาง (แมนมาส เชาวลต 2544: 113 – 118) ไดแก

1) ประสบการณทเดกไดรบจากกจกรรมการอานในชวตประจ าวนและจากสภาพแวดลอม 2) สงแวดลอมทางบาน คอพอแม ผปกครองหรอญาตพนองในบานตองเอาใจใสดแลดานการอาน

โดยเปนแบบอยางทด และควรจดใหมมมหนงสอภายในบาน 3) ฐานะทางเศรษฐกจของครอบครวและเพอนบานใกลเคยงมผลตอนสยรกการอานของเดก

สภาพแวดลอมทเพอนบานไมรกการอานเอาแตเลนสนก หรอเกเรหรออยในแหลงสลม เพอนบานทะเลาะกนเชาเยน เดกจะเหนตวอยางทไมด สภาพการอานของเดกกจะไมดไปดวย

การสรางเสรมนสยรกการอานควรเรมมาจากบานตงแตเดกยงเลก โดยพอแมจะตองสรางบรรยากาศในการอานภายในบานเปนอยางด และเปนแบบอยางทดใหกบเดกและท ากจกรรมเพอปลกฝงนสยรกการอานใหกบเดกอยางสม าเสมอ ไดแก การเลานทาน การอานหนงสอใหเดกฟง พาไปสถานทตางๆ และเลอกซอหนงสอทเหมาะสมและเดกสนใจ ใหเปนของขวญบาง ฯลฯ สงเหลานลวนเปนการปลกฝงนสยรกการอานขนตนทไดผลอยางยง นอกจากนน ครมบทบาทส าคญส าหรบเดก ถาครเอาใจใสเดก ชวยแนะแนวการอาน เดกกรกการอาน และมสมรรถภาพในการอานสง ความเหนดงกลาวสอดคลองกบ สมธและจอหนสน (Smith and Johnson 1976: 20-27) ไดอธบายถงองคประกอบตางๆทมผลตอการสงเสรมและการพฒนาดานการอานของเดกไวดงน

1) ระดบสตปญญา การอานเปนงานประเภทหนงทเดกจะตองพฒนาใหเกดความส าเรจ การพฒนาใหเกดความส าเรจในการอานน พบวา เดกบางคนจะท าไดดกวาเดกบางคน ทงนเนองมาจากระดบสตปญญาทไมเทากนนนเอง ผลจากการวจยพบวา ความสามารถในดานการอานและระดบสตปญญามความสมพนธสง

2) วฒภาวะความพรอม การเรมตนสอนอาน จะตองค านงถงความพรอมและความสามารถของเดกควบคกนไป เพราะการอานตองอาศยทกษะตางๆ ทเปนทกษะยอยประกอบกน เชน การใชสายตา การใช

18

อวยวะในการออกเสยง เปนตน การทรอใหเดกพรอมหรอเตรยมความพรอมในการอานน จะชวยปองกนความลมเหลวในการอานทจะเกดขน

3) แรงจงใจ แรงจงใจทจะท าใหเดกอาน มทงแรงจงใจภายในและภายนอก แรงจงใจภายในเกดขนจากการคนพบคณคาการอานดวยตนเอง เชน ไดรเหตการณตางๆ รอบตว ไดรบความเพลดเพลนสนกสนานจากเรองทอานเปนตน สวนแรงจงใจภายนอก ไดมาจากการสงเสรมของพอแม คร อาจารย และเพอนๆ ในรปของการใหรางวล ค าชมเชย การรายงาน การแนะน าดานการอาน เปนตน

4) สภาพรางกาย เดกทมสขภาพสมบรณ แขงแรง จะอานไดดกวาทเจบปวยเปนประจ า ความไมสมบรณของรางกาย ไดแก ปวดฟน ปวดหว ไมสบาย เจบตา จะท าใหเดกขาดสมาธ และจะตองขาดเรยนบอย ซงจะมผลตอการเรยนการสอนของเดก

5) สภาพอารมณ ทกคนไมวาจะเปนผปกครองและคร ตางตระหนกถงความส าคญของการอาน และพยายามคาดหวงใหเดกเปนคนอานหนงสอและอานไดคลอง แรงกดดนจากความคาดหวง การทะเลาะเบาะแวงกนภายในบาน การหยารางของพอแม ความวตกกงวลตางๆ นานา จะท าใหสภาพอารมณขาดความมนคง และเขามารบกวนสมาธการอาน ท าใหพฒนาการทางการอานเกดปญหา เดกทมสภาพอารมณเชนน ยอมประสบความยากล าบากในการเขยน อาน ใหไดผล

6) สภาพแวดลอม สภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกโรงเรยน จะมผลตอการอานของเดก เดกทมาจากครอบครวรกการอาน อานหนงสอเปนประจ าและรคณคาของการอาน จะมความรอบรและช านาญมากกวาเดกทมาจากครอบครวทไมสนใจการอานและไมเคยพดถงเรองราวตางๆ และสงตางๆ ทไดอาน สวนสภาพแวดลอมทางโรงเรยน เชน จ านวนหนงสอทมอย ประเภทของหนงสอและการสนบสนนของคร จะมอทธพลดงดดความสนใจของเดกไปสการอานหนงสอได

7) การจดโปรแกรมการอาน ผเชยวชาญดานการอานไดแสดงความคดเหนวาการจดการเรยนการสอนเกยวกบการอานนน จะมอทธพลตอการอานมาก นอกจากนนอปกรณและวธสอน ประเภทของหนงสอ และการสนบสนนของครกมอทธพลดงดดความสนใจของเดกใหเขาไปสการอานหนงสอไดเชนกน จะเหนวาปจจยตางๆ ทสงเสรมการอาน ลวนเปนสงจ าเปนทครและผปกครองจะตองชวยกนสรางเสรมใหเกดขนกบเดก จงจะท าใหการอานนนประสบความส าเรจ

รนฤทย สจจพนธ (2549) กลาวถงปจจยทสงเสรมนสยรกการอานดงน 1) ตนเอง ถามนสยรกการอานอยแลว หากไดรบการสนบสนนจากผใหญ อยในสงแวดลอมทสงเสรม

การอาน คนผนนจะผกพนกบหนงสอมากยงขน สวนทยากทสดหากเปนคนทไม สนใจการอานเลย การบงคบตนเองใหท าในสงทไมสนใจ ยอมเปนเรองยาก

19

2) ครอบครว ครอบครวมสวนอยางมากในการสรางนสยการอานของเดก ถาพอแมรกการอานอยแลว เดกจะรสกคนชนกบหนงสอ ทงนพอแมจะตองอนญาตใหเดกสามารถหยบจบหนงสอทมอยในบานได รวมทงการสรรหาหนงสอทเหมาะสมกบลก วธทเหมาะสมคอ พอแมอานหนงสอไปพรอมกบลก อานแลวน ามาคยกน ตงค าถามใหเดกคด ตงประเดนใหเดกคน มรางวลเปนแรงจงใจ เดกกไดรจกการอาน และรจกประโยชนของหนงสอและเปนการใชเวลาอยางอบอน

3) โรงเรยน โรงเรยนและคร โดยเฉพาะครสามารถสงเสรมรกการอานไดโดยการแนะน าใหเดกอานหนงสอ ซงไมใชเพยงแตเปนหนาทของคร แตครควรมสวนในการเลอกหนงสอใหเหมาะสมกบวยของเดก สงส าคญในการสรางเสรมการอานของโรงเรยนคอหองสมด เพราะเปนแหลงรวบรวมหนงสอทหลากหลาย

4) สงคมและชมชน สงแวดลอมทสรางบรรยากาศของการอานหนงสอ ไมใชมเพยงในบานหรอโรงเรยนเทานน ชมชนและสงคมยงตองมสวนรบผดชอบในการสรางบรรยากาศของการอานหนงสอดวย หากชมชนหรอสงคมชวยกนสนบสนนหรอสรางสรรคใหเกดบรรยากาศการสงเสรมการอานอยเปนประจ า กจะท าใหวฒนธรรมการอานของสงคมไทยเขมแขงขน

5) สอตางๆ เชน หนงสอพมพ วทย โทรทศน ฯลฯ สามารถชวยกระตนใหคนรกการอานหนงสอไดเปนอยางด

6) ราคา ราคาหนงสอทไมแพงมากท าใหกระตนการอานได ดงนนภาครฐควรมมาตรการในการชวยเหลอ ใหราคากระดาษและอปกรณการพมพถกลง ซงท าใหหนงสอราคาไมสงนก คนทวไปกจะสามาถซอหนงสอไดโดยไมรสกเสยดายเงน ท าใหหนงสอกลายเปนปจจยหนงในชวตประจ าวนได

สรปวา ปจจยทสงเสรมการอานของเดกประกอบดวย ระดบสตปญญา วฒภาวะ แรงจงใจ ความพรอมดานรางกายและอารมณ การจดสภาพแวดลอมทเหมาะสม โดยเฉพาะปจจยดานแรงจงใจ เชน แรงจงใจภายนอกทไดรบการสงเสรมจากพอแม ผปกครองในการมสวนรวม โดยการใหค าชมเชย รางวลส าหรบเดกในการอานเพอสงเสรมพฤตกรรมรกการอานใหกบเดกปฐมวยไดเปนอยางด ดงนนจงอาจสรปปจจยทชวยสงเสรมนสยรกการอานของเดกทส าคญม 4 ดานคอ ตนเอง ครอบครว โรงเรยน และหนวยงานทเกยวของ (กระทรวงศกษาธการ. 2549: 2) ดงมรายละเอยดดงนคอ

ปจจยดานตนเอง วธสรางนสยรกการอาน สามารถท าไดดงน (กาญจนา เชอมศรจนทร 2554) 1) การสรางแรงจงใจ เพอน าไปสนสยรกการอาน อาจท าไดหลายวธ ดงน

1.1) ใหสญญารางวล หรอลงโทษตนเอง โดยใหสญญาทงระยะสนและระยะยาว เชน ก าหนดวา "ถาอานเลมนจบ จะไปเทยว" "ถาอานเรองนจบ จะไปดโทรทศนสกเรอง" "ถาอานบทนไมจบ จะไมยอมลกไปกนขาว" เปนตน ขอควรระวงในการสญญากบตนเอง คอ อยาใหสญญาในสงทยากเกนไป ถาท าไมไดจะท าใหเกดความเบอหนาย ทอแทไมอยากท าตอไป

20

1.2) ตระหนกถงความส าคญของการอานและโทษจากการไมอานอยเสมอ เชน "ไมอานฉลากยาจะท าใหใชยาผด เปนอนตรายตอชวต" "ไมอานหนงสอเรยนท าใหสอบไดคะแนนนอย" "ไมอานปายจราจรท าใหถกปรบ"

1.3) ชกชวนคนอนใหอานเรองเดยวกน แลวน ามาสนทนากน วธนท าใหเกดความรสกวามแนวรวม จะเกดการอานวเคราะหหลายดาน เปนการเพมประสบการณ และรวมมอกนคด

1.4) จดแขงขนการอานจากผอน เชน แขงขนกบเพอนๆกบคนในครอบครว อาจจะเรมจากการอานเปนหนา เปนบท เปนเรอง และเปนเลม ตามล าดบ

2) สรางโอกาสและหาเวลาอาน การสรางโอกาสและหาเวลาอาน สามารถท าไดโดยไปยงแหลงวสดการอาน เชน หองสมด รานขายหนงสอ หรอศนยหนงสอตางๆ และเขารวมกจกรรมเกยวกบการอาน เชน เขารวมกจกรรมการอานในโรงเรยน หรอหนวยงานตาง ๆ ทจดขน

3) เรมตนการอานจากเรองทตนเองชอบหรอสนใจ การเรมตนจากการอานเรองทตนชอบ สนใจ หรอเปนประโยชนตอตนเองกอน ในขณะทอานควรเปรยบเทยบประโยชนของเรองทอานตามใจตนเอง กบการอานเรองทมคณคาอนๆ เพอเปนแนวทางในการเลอกอานตอไปใหมความรหลากหลาย ไมอยในวงจ ากดเฉพาะเรองทตนเองสนใจเทานน

4) สมาคมกบนกอานหรอผทชอบอานหนงสอ เพอทจะไดรบการชกน าหรอค าแนะน าทถกวธ และจะไดเหนตวอยางการอานจากผอน จนเกดความเคยชน และตดเปนนสยรกการอานในทสด

5) ตงความหวงใหกบตนเอง โดยวางเปาหมายวาจะพฒนาการอานใหเกดผลอยางคอยเปนคอยไป ไมหวงผลตามทตงเอาไว

6) ฝกพจารณา ฝกท าความเขาใจเรองราวทอานทกครง แลวบนทกผลการอาน นบตงแตทมาของหนงสอ สาระส าคญของเรอง ความคดเหนของผอาน ถอยค าทคมคาย ฯลฯ เพออจะน าไปใชประโยชนตอไปตามโอกาสอนควร

7) ฝกฝนและพฒนาความสามารถในการอานขนเรอย ๆ โดยอาจจะปฏบตตามค าแนะน าของ ต ารา หรอบคคลผความสามารถในการอานกได พยายามปฏบตอยางสม าเสมอ และเกดความกาวหนาเปนระยะไป เชน อานไดเรวขนใชเวลาในการอานไดมากขน จบสาระเรองราวทอานไดดขน เปนตน

ปจจยดานครอบครว ครอบครวเปนสถาบนทเลกทสด แตมบทบาททยงใหญในการสงเสรมนสยรกการอาน เพราะเปนสถาบน

แรกทจะปลกฝงนสยรกการอานใหแกเดกๆ บคคลในครอบครวไมวาจะเปน พอ แม ป ยา ตา ยาย ผปกครอง ลวนมบทบาทในการสงเสรมใหลกหลานรกการอาน โดยเรมตนจากการอาน “หนงสอส าหรบเดก” หรอ “หนงสอนทาน” ใหเดกฟง เพราะหนงสอเหลานมถอยค าและจงหวะทไพเราะ ออนหวาน นมนวล และม

21

ภาพประกอบสสนสวยสดงดงาม เปนสงกระตนความสนใจเดกไดเปนอยางด และทส าคญครอบครวจะตองจดสภาพแวดลอมใหเดกไดสมผสกบ “การอาน” อยเสมอในชวตประจาวน พอแมหรอบคคลในครอบครวตองเปนแบบอยางทด แลวเดกกจะซมซบนสยรกการอานตงแตเดก สวนวธการจดใหมกจกรรมตาง ๆ เพอกระตนการคดและสรางแรงจงใจใฝสมฤทธจงเปนเรองทส าคญ ซงมวธการอยหลายวธ (มเดย จฬา. 2549: 14 ; นภาพร มสข 2552 อางถงใน รกการอานเทดมหาราชน พ.ศ.2552: 7-9) ดงน

1) พอแมควรจดเวลาการอานหรอสรางความสมพนธระหวางเดกกบหนงสอทชดเจน แทนทจะดทวกลบเปลยนเปนพดคยเกยวกบหนงสอในระหวางมออาหาร พาลกไปรานหนงสอหรอหองสมดทกสปดาห การสรางเสรมนสยรกการอานตองไมเครงเครยด ควรเปนเรองสบาย ๆ ททกคนในครอบครวมความสขรวมกนได

2) หนงสอดมคณภาพทสนก เปนจดเรมตนทท าใหเดกผกพนกบหนงสอและการอาน เมอใดรวาลกชอบเรองแบบไหน การสงเสรมใหเกดการขวนขวายอานเองของลก กจะงายขน

3) หนงสอหรอเรองราวบางแนวอาจไมสนกหรอนาสนใจนกส าหรบเดกๆ แตการแนะน าทมเสนหโดยพอแมจะขยายขอบฟาแหงการเรยนรของลกใหกวางไกล และสรางแรงบนดาลใจทหลากหลาย ท าใหลกมความรอบรทกวางขวาง มจตใจทเปดรบความแตกตาง รเหตผลทมาทไปของวฒนธรรมตางๆ ในโลกน

4) การพฒนาทกษะการคด เปนกจกรรมทส าคญทควรท าควบคไปกบการสรางเสรมนสยรกการอาน เพราะในทายทสด เราหวงวาเดกๆ จะใชประโยชนจากการอานได เดกๆ ไมอานเพอทจะเชอ แตอานเพอทจะคด ทงทกษะการคดระดบตน (จ า-เขาใจ-ประยกตใช) และทกษะการคดระดบสง อานอยางตอเนอง

5) วธการแบบนาฏการทงายทสดในการเลาเรองส าหรบเดกๆ คอ แยกเสยงบรรยายหรอการเลา โดยทวไป ออกจากเสยงบทสนทนาของตวละคร เลาอยางมชวตชวาโดยเหนภาพพจนของสงทเลาและภาวะอารมณของตวละคร ออกเสยงชดเจน ถกอกขระวธ แตในขณะเดยวกนกมลกเลนแปลกๆ บาง และทส าคญทสด มความสขในขณะเลาไปพรอมกบเดกๆ

6) กจกรรมศลปะทเกยวเนองกบหนงสอและการอาน นอกจากชวยพฒนาสนทรยภาพในเดกแลว ยงชวยเสรมสรางความเขาใจในมตอนๆ ของเรองราว เปนเสมอนการวจยเลกๆ ทเดกๆ กระท าไดอยางสนกสนานอกดวย กจกรรมศลปะมหลากหลาย อาท วาดรประบายส (ดวยเทคนคตางๆ เชน สเทยน สไม สน า– สน ามน สโปสเตอร สดน สดอกไม สพชผก) ท าประตมากรรม ท าหน ท าละคร และรองเพลง

7) เมออานแลวตองสามารถจบใจความส าคญและสกดความรไปใชประโยชนได แรกเรมพอแมอาจชวยสรป ชวยสกดอยางสม าเสมอกจะชวยสรางความคนเคยในระเบยบวธการแกเดกๆ เปนปฐม ตอมาอาจฝกใหเดกใชแผนภม แผนภาพตางๆ เชน แผนภาพใยแมลงมม แผนภาพกางปลา เพอหดจบใจความส าคญและสกดความรความเขาใจดวยตนเองได หลายคนคดวาเรองนเปนเรองยาก แตทจรงแลวไมยากเลย หากเดกไดมการฝกฝนทกษะเหลานอยเปนประจ า

22

8) พอแมตองไวในเรองการรบรและความสนใจของลก และเปนฝายชวงชงใชประโยชนจากความสนใจทเกดขนแลวนนๆ เพอจดกระบวนการเรยนรเสรม หรอน ามาใชปลกฝงนสยรกการได

9) การสรางนสยรกการอาน ไมใชสงเสรมใหเดกอานอะไรกได การสรางนสยรกการอานคอการสรางนสยใหเดกรจกอานงานทมคณภาพ เชน วรรณคด สารคด งานวชาการ และรวธหรอมการพฒนาทกษะอยางตอเนอง เพอน าสงทอานนนมาใชประโยชนหรอสรางแรงบนดาลใจ

10) การอานท าใหรจกตนเอง และรจกโลก จงมความจ าเปนอยางยงทตองพฒนาทกษะการอานในเดกซงก าลงเตบโตขนทามกลางกระแสแหงความเปลยนแปลงอยางรวดเรวของโลกทกวนน ต าราไทยทแปลมาจากภาษาตางประเทศนนลาชากวาเวลาจรงของเอกสารนน ๆ อยหลายป บางเลมเปนสบป การทเดกเขาถงหนงสอตางประเทศได ท าใหรเขารเรา สามารถน าความรและเทคโนโลยสากลมาประสมกบความรของไทย เพอสรางสรรคประเทศของเราใหเจรญตอไป

นอกจากน ฮธ (Heath, 2009) ไดกลาวถง การจดสภาพแวดลอมทเอออ านวยตอการอาน ทบาน ซงเปนสงทส าคญยงตอการสรางนสยรกการอานในเดก การเตบโตทางดานการศกษาและพฒนาการ ของเดก ดงน

1) ศกษาความสนใจของลก และเสาะแสวงหาหนงสอทตรงกบความสนใจ จะท าใหเกดแรงจงใจทดเยยม ตวอยางเชน ถาลกชอบอานเรองไดโนเสาร พอแมอาจจะซอหนงสอทมเรองเกยวกบสตวเหลาน การคนหาวาลกมความสนใจอะไร คอหนงในกระบวนการทดทสด ทสามารถน ามาใชสงเสรมสนบสนนการอานไดอยางจรงจง

2) สงเสรมการอานโดยการจดเตรยมหนงสอทหลากหลาย รวมถงเนอหาและลกษณะของหนงสอ ทเดกชอบ เชน หนงสอ ปอบ-อพ หนงสอทมกจกรรมในตวเลม เปนตน สงเหลานไมเพยงแตดงความสนใจของเดกๆ ใหมตอการอานและการเรยน แตยงเพมพนทกษะประสาทการเคลอนไหวรางกายของเดกๆ ดวย ซงอาจเกบรวบรวมหนงสอทมระดบการอานทสงหรอต ากวาระดบทกษะการอานของเดกกได เพราะจะชวยใหเดกสนก อยากอาน ไมเบอและพฒนาทกษะการอานขนไปอกในเวลาเดยวกน มหนงสอททนสมย

3) จดเตรยมทส าหรบการอาน เชน ตกแตงสถานทตามทเหนวาดและเหมาะสม และสามารถวาง ของเลนทเดกอยากเลนไวสกชนสองชนตรงทอานหนงสอกได มมทอานหนงสอควรจะมเกาอทนงสบาย โตะและอปกรณการเขยนและวาดรปพรอม วธนชวยใหในขณะทเดกอานเดกสามารถจดบนทกหรอแมแตวาดรปเกยวกบสงทเดกอาน เดกจะชอบมททอานหนงสอของเขาเองเปนสวนตว และทส าคญเปนททเขาตกแตงสรางสรรคในสไตลทตวเองชอบ นอกจากนยงตองรวมถง

4) การใหก าลงใจในการอาน นนคอ พอแมนงอานกบลก และอานใหลกฟง ถาพอแมใชเวลาวางใน การอานมากกวาท าสงอน ซงเดกจะสงเกตไดจากทพอแมเปนแบบอยาง กจะปฏบตตามอยางโดยไมตองม การบงคบ นนเปนสงทพอแมไดปลกฝงนสยรกการอาน

23

ปจจยดานโรงเรยน โรงเรยนและครมบทบาทในการสรางสภาพแวดลอมการอานทโรงเรยนไดเชนกน เพราะโรงเรยนเปน

สถานศกษาทเรมตนจากการสอนใหเดกอานออกเขยนได การสอนความรเบองตนในสาขาวชาตางๆ การสอนทกษะในการด ารงชวต การอานเปนเครองมอในการศกษาและแสวงหาความร และสรางพนฐานส าหรบการเรยนรตลอดชวต กระทรวงศกษาธการ และหอสมดแหงชาตแหงประเทศนวซแลนด (Ministry of Education and National Library of New Zealand, 2002) ก าหนดแนวทางส าหรบโรงเรยนในการสงเสรมการอานไวดงน

1) ครตองใชหองสมดเปนแหลงทรพยากรส าคญในการพฒนาการรหนงสอใหแกเดก 2) บรรณารกษจะตองสนบสนนและปลกฝงนสยรกการอานใหแกเดก อนจะชวยพฒนาใหเดกเปน

นกอาน ทงน โดยสรางสภาพแวดลอมของหองสมดทเออตอการพฒนาการอาน ไมวาจะเปนสงอ านวยความสะดวก ทรพยากรสารสนเทศ ระบบ และบรการของหองสมด

3) โรงเรยนตองแสวงหากลยทธในการเพมพนความรของครเกยวกบหนงสอส าหรบเดกและเยาวชน 4) บคลากรของโรงเรยน ไมวาจะเปนครหรอบรรณารกษ ตองมนสยรกการอาน และเปนแบบอยางทด

ใหแกนกเรยนในดานการอาน ปจจยดานหนวยงานทเกยวของ หนวยงานทเกยวของสามารถสรางกจกรรมสงเสรมนสยรกการอานใหแกเดกและเยาวชน ไดดงน 1) ใหมกจกรรมสงเสรมการอานทเดกและเยาวชนไดมสวนรวมไดเกดความตระหนก และน ามาใชใน

ชวตประจาวน (เปนการสรางพฤตกรรมการอาน และอานอยางตอเนอง สรางกระแสหนงสอในดวงใจของเดก 2) มการมอบใบประกาศใหเดกหรอเยาวชนทรกการอาน เพอสรางความภาคภมใจใหเดกและครอบครว

เชน ใบประกาศครอบครวรกการอาน ซงเปนการมอบโดยรฐบาล 3) รณรงคและจดกจกรรมใหเดกมสวนรวมในการท าหนงสอดวยตวเอง (หนงสอเดกท าเอง) 4) สงเสรมใหเกดความตองการอาน ลดขอจ ากดตางๆ ทท าใหเกดความไมอยากอาน องคกรตางๆ ทท า

เรองการอานของชมชน เชน หองสมดประชาชน ตองพจารณาเรองเงอนไขการเขาไปอานหนงสอในแหลงบรการเหลานน

1.9 กจกรรมพฒนานสยรกการอานและพฤตกรรมรกการอานใหแกเดก กจกรรมพฒนานสยรกการอานและพฤตกรรมรกการอานใหแกเดกสามารถจดได 2 ลกษณะไดแก

กจกรรมทบานและกจกรรมทโรงเรยน ซงมรายละเอยดดงน 1.9.1 กจกรรมทบาน การจดกจกรรมเพอพฒนานสยรกการอานใหไดผลดนน ตองค านงถงแนวคด ทฤษฎ และหลกเกณฑทเกยวของ ซงจะชวยใหกจกรรมสามารถจงใจ สรางความประทบใจใหเดกเกดความกระตอรอรน เปลยนแปลงทศนคตและพฤตกรรมไปในทางทก าหนดไว ดงนน ผปกครองจงควรพจารณาและ

24

ศกษากจกรรมในการพฒนานสยรกการอานเพอน ามาใชกบเดก ท าใหเดกมเจตคตทดตอการอาน และเปนเดกทมนสยรกการอานตอไปในอนาคต

กจกรรมพฒนานสยรกการอาน ควรมลกษณะ (กรมวชาการ 2544: 20 – 21) ดงน 1) การอานหนงสอใหเดกฟง การอานหนงสอใหเดกฟงควรจะอานใหฟงทกวน แลวเพมเวลาอาน

ไปเรอยๆ จนถง 15 นาทตอวน เวลาทควรอานเชน เวลานอนพก หรอกอนนอนตอนกลางคน เปนตน 2) เลานทานใหเดกฟงโดยการสอดแทรกบทกวเขาไปในนทาน นทานเปนสงทเดกชอบ

โดยเฉพาะเดกเลกหรอเดกกอนวยเรยน การเลานทานชวยสรางความเพลดเพลน สรางสรรคจนตนาการ สรางความสมพนธใกลชดสนทสนมระหวางเดกกบผปกครอง เปนศลปะในการสบทอดมรดกทางวรรณกรรมอนเกาแก และทส าคญชวยปลกฝงนสยรกการอานไดเปนอยางด

3) สอนบทกลอนทางเสยงเพลง ปจจบนน ความสะดวกในเรองเสยงเพลง เทปเพลง เครองเลนเทป มราคาถก มหลายรปแบบ พกพาสะดวก ลวนเอออ านวยใหมเสยงเพลงแทบทกครวเรอน เดกเองกจะมเพลงทชนชอบเปนสวนตว ซงอาจจะเกดความเคยชนทไดยนบอยๆ จากวทย หรอเกดจากไดยนพรองใหฟง ท าใหเดกสามารถรองไปดวยไดอยางคลองแคลวแบบนกแกวนกขนทอง จงเปนหนาทของพอแมทจะชวยกนรองเพลงพรอมกบลก พรอมทงน าเนอเพลงและความหมายของบทเพลงจากเนอรอง เลาสลกฟง

พอแมสามารถเลาเรองเพลงใหเดกฟงได เมอเดกเขาใจเนอหาเดกกจะรองไดอยางสนกสนาน อยางผทร เนอเพลงบางเพลงกเปนเพลงการเลาเรอง เชน “ดาวลกไก” หรอ “ลงทะโมน” บางเพลงกสะทอนชวตผคนในสงคม เชน “กรรมกรโรงงาน” “ยคหนเกายคหนใหม” บางเพลงกชวนใหเกดอารมณขน เชนเพลง “ปปปป” ทแปลวาแปบเดยว แมแตเพลง “เทดเทงทงนองนอย” กสามารถเลาเรองประเพณใหเดกฟงได ชวนเดกฟงเสยงกลองยาว พาไปดกลองยาว และเลาประเพณ การทอดกฐนคออะไร ออกพรรษา – เขาพรรษาเปนยงไง ลอยกระทงสนกเพยงไหน เมอเดกไดรคณคาของบทกลอน ในเสยงเพลงแลว ตอไปเดกกจะคอยบอกใหพอแมเลาเรองเพลงตางๆ ใหฟงอก เหนไดวา การสอนบทกลอนใหกบเดกนน จะน าเดกไปสโลกแหงจนตนาการ น าไปสผใฝร น าไปสความสนใจทตอเนอง น าไปสการมสมาธ และน าไปสผมหวใจรกในบทกว และยงชวยใหเดกไดฝกพดหรออานค ากลอน ซงมความสนกสนาน สอดคลอง อกทงยงมความไพเราะ ท าใหเดกสนกและเพลดเพลนไมเบอหนายทจะฟงหรอหดพด การสอนบทกลอนดวยเสยงเพลงจงเปนการสรางเสรมนสยรกการอานทดอยางหนง

4) การอานหนงสอดวยกน สงส าคญทสดทคนเปนพอแมสามารถท าไดเพอสนบสนนเดกใหกลายเปนนกอาน กคอ การด การอาน และการสนกกบหนงสอรวมกน ถาเดกๆ เหนวาหนงสอเปนเสมอนแหลงทใหความรนรมย ความสบายใจ ความสนกสนาน และความร กแสดงวาเดกมแรงกระตนทส าคญในการเรยนรทจะอาน การทเดกไดดหนงสอกบพอแมไมเพยงแตจะไดเหนรปภาพและฟงเรองราวเทานน แตกยงท าใหเดกรสก

25

ถงความอบอน ปลอดภย ซงเปนสวนชวยสนบสนนความรสกของเดกเกยวกบหนงสอ อยางไรกตาม พอแมไมควรบงคบเดกๆ ทก าลงสนกสนานกบการท าสงอนอยใหมาอานหนงสอในตอนนน

การอานหนงสอกบเดก เปนวธทดมากทจะชวยพฒนาความสามารถในการเขาใจการพด การฟง สมาธ รวมทงการสงเกต ซงทงหมดนจะมความส าคญในตวเองในขนตอนของการเรยนการอาน นอกจากนนยงชวยสรางสายสมพนธระหวางครอบครว ชวยกระตนใหเดกเกดจนตนาการ และมพฒนาการทางอารมณ ขณะทเดกเรมจะรวาผอนรสกอยางไร หนงสอจะใหความรเกยวกบโลก โดยการน าเดกไปสสถานการณใหมๆ และใหความเขาใจทลกซงยงขนเกยวกบสงตางๆ ทเคยมประสบการณมากอน

5) พาไปรานหนงสอ สนบสนนใหเดกมหนงสอเปนของตนเอง พอแมควรซอหนงสอใหเดกอาน หรอใหเปนเจาของในวาระตางๆ ในลกษณะของขวญตามความเหมาะสมกบเพศ วย ความตองการ ธรรมชาต ความสนใจ และความแตกตางระหวางบคคล

6) พาไปสถานทตางๆ การพาเดกไปในสถานทตางๆ เชน พาไปเทยวตามสถานรถไฟ พาไปเทยวชมสวนสตว พาไปซอของดวย การพาไปเทยวตามสถานทตางๆ ยอมท าใหเดกพบเหนสงแปลกๆ ใหมๆ ชวยท าใหมความรความคดกวางขวาง พอแมสามารถพดถงสงทเดกพบเหนใหฟง หรออาจสอนใหเดกอานปายตางๆ ไดดวย สงเหลานจะท าใหเดกรสกสนกสนาน และเปนการเรยนรจากประสบการณจรง จากการทผปกครองสอนใหอานปายตางๆ ทพบเหน ท าใหเดกมความสขและรกการอาน ซงเปนการปลกฝงนสยรกการอานทดทสดอยางหนง

7) หาสตวเลยงใหแกบตรหลาน การหาสตวเลยงใหแกบตรหลานอาจเปน แมว นก ปลา สนข หรอกระตาย สตวเหลานจะชวยใหเดกรสกสนกสนาน และสนใจอยากทราบเรองราวเกยวกบสตวทตนไดมโอกาสเลยงด และเมอเดกพดถงหรอไตถามพอแมสามารถอธบายและแนะน าใหดรปเกยวกบสตวนนๆ จากหนงสอ หรออานเรองราวเกยวกบสตวนนใหเดกฟง ซงการทเดกไดเหนและไดฟงไปฟรอมๆ กนจะท าใหเดกเขาใจ และสนกสนานมากขน ท าใหเดกมความสขและเปนการสรางเสรมนสยรกการอานทดใหกบเดกตอไปในอนาคตดวย

กลาวโดยสรป เดกควรจะไดรบการพฒนานสยรกการอานจากครอบครว เพราะเปนวยทมความอยากรอยากเหนในสงตางๆ รอบตว ความรและประสบการณทไดรบจะประทบใจอยในความทรงจ าและจะตดตวไปจนกระทงเตบโตเปนผใหญ ผปกครองจงมสวนส าคญทจะชวยใหเดกเปนผทมความสนใจในการอาน รกการอาน โดยการจดกจกรรมตางๆ เพอชวยใหเดกไดพบกบหนงสอหรอการอานใหมากทสด โดยผปกครองจะตองรบฟงและตอบสนองความคดหรอค าพดของเดก เพราะเดกวยนเปนวยทเหมาะสมทสดทจะไดรบการเตรยมความพรอมในการอานและปลกฝงนสยรกการอาน ใหมนสยรกการอานและเปนนกอานทดจนประสบความส าเรจในการพฒนาการอานของตนเองในอนาคตตอไป

26

1.9.2 กจกรรมทโรงเรยน การจดกจกรรมเพอพฒนานสยรกการอานทโรงเรยนนน สามารถท าได

โดยการจดกจกรรมสงเสรมการอาน ซงเปนวธการทจะชวยใหนกเรยนมความสนกสนานเพลดเพลน และเปนแรงจงใจใหนกเรยนไดอานอยางมความสข ในการจดกจกรรมสงเสรมการอานนน มกมกจกรรมทคลายกนหรอซ ากน อาจสรปประเภทของกจกรรมสงเสรมการอานไดดงน

1) กจกรรมสงเสรมการอานเนนทกษะการอานไดแก เลานทาน เชดหน Reading Rally วางจากงาน อานทกคน แขงขนตอบปญหา หองสมดเคลอนท คายรกการอาน แขงขนตอบค าถามในสารานกรม ยอดนกอาน เปนตน

2) กจกรรมสงเสรมการอานทเนนการเผยแพรขาวสาร ไดแก เสยงตามสาย วนส าคญ ยามหนงสอสชมชน แหลงความรในทองถน นทรรศการ เปนตน

3) กจกรรมสงเสรมการอานทเนนการแกไขและพฒนา ไดแก คลนกหมอนอย พชวยนอง ใหความรการใชหองสมด แขงขนเปดพจนานกรม เปนตน

4) กจกรรมสงเสรมการอานทเนนพฒนาทกษะอนตอเนอง ไดแก หนนอยนกลา เลาเรองจากภาพ จากบทเพลงสงานเขยน โตวาท เรยงความยวฑตความด

นอกจากกจกรรมดงกลาว ยงมกจกรรมอนทสามารถสงเสรมใหเกดนสยรกการอาน โดยอานหนงสอในชวงเวลาวาง ไมนานกจะพฒนานสยใหเปนคนรกการอานในทสด (นวรตน พวงนาค 2555)

1.10 บทบาทของผทเกยวของกบการพฒนานสยรกการอานและพฤตกรรมรกการอาน

บทบาทของผทเกยวของกบการพฒนานสยรกการอานและพฤตกรรมรกการอาน สามารถแบงไดเปน 3 ลกษณะไดแก บทบาทของคร บทบาทของผบรหาร และบทบาทของผปกครอง ซงมรายละเอยดดงน

1.10.1 บทบาทของคร อดมศกด พลอยบตร (2555) กลาวถงบทบาทของครสรปไดวา ครเปนตวจกรส าคญยงทจะเปนผ

เรงปฏกรยาใหผเรยนเปนผมนสยรกการอาน ครทกคนควรถอเปนภาระหนาทจะตองสงเสรมการเรยนรใหแกผเรยน ปลกฝงทกษะการเรยนร สอนวธการหาความร และแหลงการเรยนรอนจะชวยใหผเรยนสามารถพฒนาการเรยนร ตลอดจนมทกษะจนสามารถบรณาการน าความรทไดไปใชในชวตประจ าวน การพฒนาคณภาพของผเรยนจะตองเรมตนทการสงเสรมการอานดวยวธการตอไปน

1) เหนความส าคญของการอาน 2) ฝกและจดกจกรรมสงเสรมการอานอยางตอเนอง เพอสรางนสยรกการอาน 3) ปฏบตตนเปนตวอยางทดแกนกเรยนดานการอาน เขาหองสมดอยางสม าเสมอ

27

4) จดตงชมรมหรอชมนมนกอาน โดยรบสมครสมาชกทสนใจเขารวมกจกรรม มการแนะน าวธพฒนาทกษะการอาน มการประกวดยอดนกอานประจ าเดอน/ ภาคเรยน หรอภาคประจ าป เปนตน

5) ควรจดใหมหองสมดหมวดหรอมมหนงสอประจ าหมวดวชา/งาน เพออ านวยความสะดวกใหกบผเรยนในการทจะคนหาหนงสอทเกยวกบวชานนๆโดยเฉพาะอกทงจะสะดวกในการจดการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหนกเรยนไดศกษาคนควาดวยตนเองไดสะดวกยงขน

6) ควรจดสภาพการเรยนการสอนทเออใหกบผเรยนไดศกษาคนควา หาความรจากแหลงเรยนรตางๆ ในโรงเรยนและนอกโรงเรยน เพอสงเสรมผเรยนไดฝกฝนรวธหาความรและรแหลงเรยนร อนจะสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาศกยภาพของตนเองไดอยางเตมททจะน าไปสการศกษาตลอดชวต

7) สงเสรมใหนกเรยนไดจดท าหนงสอหรอเอกสารเพอสงเสรมการอาน โดยอาจใหผเรยนไดศกษาคนควา ท าเปนรายงานเกยวกบภมปญญาทองถน ประวตทองถน สารคดทองเทยว ศลปวฒนธรรมทองถน ต านาน ประวต อาชพการท ามาหากนของชมชนรอบๆโรงเรยน จะชวยสงเสรมใหผเรยนเกดความภาคภมใจในทองถน และเปนการฝกทกษะการเขยนและการศกษาคนควาหาขอมลอกดวย

8) กอนการสอนแตละคาบของคร อาจจดกจกรรมรายงานขาวเหตการณ สารคด ทนาสนใจ โดยใหผเรยนหมนเวยนกนน าเสนอคาบละ 3-5 นาท เพอชวยสงเสรมใหผเรยนไดอานและยงเปนการฝกทกษะการพดไดเชนกน

9) ควรสงเสรมใหผเรยนไดน าความรจากการเรยนเรองตางๆ มารวมกนจดนทรรศการหรอปายนเทศ เพอสงเสรมใหผเรยนไดฝกการท างานเปนกลมและใชความรใหเกดประโยชน

1.10.2 บทบาทของผบรหาร ผบรหาร เปนบคคลทมความส าคญในการสงเสรมพฤตกรรมรกการอานและมนสยรกการอาน

หากผบรหารเหนความส าคญของเรองดงกลาว และสงเสรมอยางจรงจง ยอมท าใหนกเรยนมพฤตกรรมรกการอาน และนสยรกการอานได ผบรหารควรมบทบาทดงน (อดมศกด พลอยบตร 2555)

1) สนบสนนการด าเนนงานของหองสมด 2) ก าหนดนโยบายการอานอยางชดเจน 3) สนบสนนกจกรรมการสงเสรมการอาน 4) ก ากบ นเทศ ตดตาม 5) จดสภาพและบรรยากาศ ตลอดจนแหลงทกแหลงในโรงเรยนใหเปนแหลงเรยนร 6) จดหาวสดทรพยากรสารนเทศใหสอดคลองกบความตองการ ทนสมยทนเหตการณอยาง

เพยงพอ

28

7) จดบรรยากาศสงเสรมการเรยนรดวยการเปดเวทใหกบผเรยนไดแสดงออกใหมากทสด อาทเชน เวทนกคดนกเขยน ลานกว การแขงขนทกษะทางวชาการ ประกวดการอานการเขยนเปนระยะอยางตอเนอง

8) จดกจกรรมสงเสรมการอานเปนประจ าและตอเนอง เชนในชวงพกกลางวน หรอชวโมงกจกรรม (คาบอสระ) กจกรรมทควรจด อาทเชน ทกวนจนทร เปนการแนะน าหนงสอดทนาอาน อาจจะใชทางเสยงตามสายแนะน าหนงสอดทหนาเสาธง โดยใหผเรยนหมนเวยนปนผแนะน า เพอสงเสรมความกลาแสดงออก และฝกการพดอกดวย ทกวนองคาร เปนการประกวดการแขงขนทกษะวชาการตางๆ หมนเวยนกนสปดาหละหมวดวชา ทกวนพธ เปนกจกรรมการแสดงรววตางๆ ของกลมนกเรยน หรอรายบคคลทมความ สามารถดานตางๆ เชน ทกษะการพด การเลนดนตร กฬาหมนเวยนกนไป ทกวนพฤหสบด เปนกจกรรมการเลานทาน การประกวดการเลานทานประกอบการแสดง หรอการวาดภาพประกอบการอาน ทกวนศกร เปนกจกรรมโตวาท อภปรายหนงสอ วพากษวจารณหนงสอ เปนตน

9) จดกจกรรมทกอยางเพออาน ควรจดเปนประจ าทกวน โดยเฉพาะในตอนเชากอนเขาแถวประมาณ 10-15 นาท เมอถงเวลาโรงเรยนอาจเปดเพลงมารชของโรงเรยน แลวใหนกเรยนปฏบตกจกรรม หยดทกอยางเพออาน ดวยการอานหนงสอ บทความ สาระนาร แผนปลว แผนพบความรตางๆ อาจจะใหม การบนทกการอานลงในสมดบนทก หรอแบบบนทกทโรงเรยนจดให วาไดสาระอะไรบางทางโรงเรยนอาจจะใหมการประกวดสมดบนทกการอาน ทเรยกวา ประกวดวรรณกรรมเกบตก เพอสงเสรมการบนทกความร ไดอกทางหนงดวย

10) จดคายเยาวชนเพอรกษาการอานเปนกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนทเปนกลมสนใจไดรวมกนมกจกรรมทงทเปนสาระความรและเปนนนทนาการสนกสนานเพลดเพลนไดทองเทยวไปในสถานทตางๆ เปนการสงเสรมใหรกการอานมากขน

1.10.3 บทบาทของผปกครอง การอานของเดกเรมเกดขนเมอเดกคลอดออกมาและฟงเสยงได จากนนเดกจะเรยนรการอานจาก

ประสบการณทเดกไดรบ โดยการฝกฝนและปลกฝงจากผปกครอง ซงการปลกฝงตงแตเดกยงมอายนอยจะชวยใหเดกประสบความส าเรจในอนาคตในดานตางๆ ไมวาจะเปนการเรยน การงาน การพกผอนหยอนใจหรอการเปดโลกทศนในเรองตางๆ และสงทมอทธพลตอการอานของเดกประการหนงนน มาจากพนฐานทางครอบครวทพอแมเปนผสนใจสรางเสรมการอานหนงสอ รกหนงสอ มกจกรรมการอานอยในบานเสมอ เมอมหนงสอทนาสนใจ สมาชกในครอบครวกจะเปนผทมนสยรกการอานโดยไมรตว และสามารถเขาใจในสงตพมพทกชนด

29

อยางรวดเรว ครอบครว จงนบไดวามบทบาทส าคญในการสรางเสรมนสยรกการอานใหเกดขนกบเดก เพราะเดกๆ โดยทวไปมกสนใจทจะเรยนรสงตางๆ รอบตวอยแลว

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2549 : 12) กลาววาการสงเสรมพฤตกรรมรกการอานของผปกครองมดงน 1) เปนตวแบบทดใหแกเดกในดานการอาน เชน อานหนงสอใหเดกเหนเปนประจ า 2) เลาเรองเกยวกบหนงสอหรออานหนงสอใหเดกฟง 3) จดหาและรวบรวมหนงสอทเหมาะสมกบวย นสย และความสนใจของลกมาไวในบาน 4) มสวนรวมในการอานของเดกทกครงเทาทจะท าได เชน พดคยเกยวกบเรองทเดกอาน แสดง

ความคดเหนเกยวกบหนงสอหรอเนอเรองทเดกอาน 5) การเสรมความรเดกใหสอดคลองกบสงทเดกไดเรยนรจากสถานศกษา 6) พดคยสนทนากบเดกเกยวกบสงทเดกไดเรยนรจากสถานศกษา 7) กระตนหรอเตอนใหเดกท ากจกรรมตามทครไดมอบหมาย 8) จดกจกรรมหรอประสบการณทจะชวยเสรมความรส าหรบเดกเกยวกบการอาน 9) พาเดกไปรานหนงสอ อนญาตใหเดกซอหนงสอทชอบบาง 10) พอแมควรหาหนงสอทตรงกบวยมาใหเดกอาน ใหเดกรสกวาหนงสอคอเพอนทสรางความ

สนก นนทยา ตนศรเจรญ (2546: 27) กลาววา ครอบครวมบทบาทส าคญในการสรางเสรมนสยรกการ

อานใหกบเดก เพราะบานเปนสถานทแหงแรกทจะเพาะเมลดพนธแหงการอานใหกบเดกปฐมวยกอนสงตอไปยงโรงเรยน ธรรมชาตของเดกวยนจะจบตามองและเลยนแบบพฤตกรรมของพอแมอยเสมอ นกวชาการเชอวา เดกเหนพอแมอานหนงสอเปนประจ า จะรสกสนใจและอยากอานหนงสอบาง แมจะยงอานไมได พรอมทงแนะแนวทางส าหรบผปกครองในการสรางเสรมนสยรกการอานใหเดกปฐมวยไวดงน (essortment, 2012)

1) ใชวธจงใจอาน โดยเรมจากค าศพททคนเคยในชวตประจ าวน เชน ชอตนเอง พอ แม สวนตางๆ ของรางกาย ค าตรงกนขาม เชน หนา-หลง-ใน-นอก สตางๆ แตไมจ าเปนตองท าตามขนตอนเสมอไป ดวาเดกก าลงสนใจอะไรใหรบสอน เชน เหนสนขกอาจชบอกวา “หมา” เหนบอยๆ กสอนบอยๆ จนจ าได เอารปสนขทมตวหนงสอเขยนประกอบใหด ไมนานเดกจะอานค านได และเรมสะกดค าอนๆ ตอไป

2) พาลกไปหองสมดและรานหนงสอดวยเสมอ ใหเดกคนเคยกบบรรยากาศทเตมไปดวยหนงสอและไมกลวหองสมด สอนใหรจกหนงสอแตละประเภททมอย เมอเดกโตพอจะสามารถเลอกหนงสอเลมทตวเองสนใจ พรอมทงอนญาตใหเดกเลอกซอหนงสอดวยตนเอง ซงเปนแนวทางหนงทจะชวยกระตนใหเดกรสกชนชอบการอาน

30

3) ท าใหการอานเปนสวนหนงในชวตประจ าวน เชน ถาเดกสนใจการท าอาหารใหซอต าราอาหารมาศกษาวธการท าอาหารชนดตางๆ ถาเดกชอบเลนกบสนขทบาน ซอหนงสอเกยวกบการเลยงสนขมาอานรวมกน จะชวยปลกฝงใหเดกเรยนรการหาความรจากหนงสอตงแตวยเยาว

4) ชมเชย ใหรางวลหรอใหก าลงใจเมอเดกแสดงพฤตกรรมทบงบอกถงนสยรกการอาน 5) บอกใหเดกรวตถประสงคของการอานทหลากหลาย ทงการอานเพอผอนคลายอารมณและการ

อานเพอหาความรหรอขอมลตางๆ 6) อยาจ ากดหนงสอทเดกอาน ยกเวนหนงสอทไมเหมาะสมจรงๆ เชน หนงสอโป เพราะหนงสอ

แตละเลมตางมคณคาในตวเอง 7) อยาเขมงวดกบการอานมากเกนไป ไมควรใหเดกรสกวาถกบงคบใหอาน เพราะเขาจะเกด

ความรสกตอตานและทส าคญอยาใชการอานเปนการลงโทษเดก เชน ท าผดแลวลงโทษดวยการใหเขานงอานหนงสอตลอดชวโมงโดยไมใหดโทรทศนหรอออกไปวงเลน เดกจะเกดความรสกดานลบกบการอานทนท

8) ควรปลกฝงใหเดกรจกเกบรกษาและเอาใจใสหนงสอทกเลมทอาน เชน ไมพบมมหนงสอ ไมเปดหนงสอวางคว า ไมฉกหรอขดเขยนสงใดๆ ลงบนหนงสอ เพอดแลหนงสอใหอยในสภาพสมบรณใชอานไดยาวนาน

ดงนน จงสรปบทบาทของพอแมหรอสถาบนครอบครว ญาตพนอง ผทใกลชดกบเดก ในการพฒนานสยรกการอานไดเปน 4 ประเภทใหญๆ ดงน

1) การใหความร หมายถง วธพดคย สนทนา อธบายหรออบรมสงสอนเพอสรางเสรมนสยรกการอานทางวาจา และการท าในสงทผปกครองตองการใหเดกรบรและปฎบตตาม อนเปนการชแนะแนวทางในวธการปฏบตใหแกเดกโดยตรงวา พฤตกรรมการอานเชนใดทควรกระท าหรอไมควรกระท า ควรอานเวลาใด และอานหนงสอประเภทใด การอบรมสงสอนโดยตรงน บดามารดา กระท าไดในลกษณะทเปนทางการ เชน การเรยกมาพดคย ชใหเหนถงความส าคญของการอานหนงสอ ประโยชนหรอโทษของเนอหาหนงสอประเภทตางๆ และในลกษณะทไมเปนทางการ คอ การพดคยกนในระหวางทท ากจกรรมตางๆ เชน ระหวางรบประทานอาหาร ดโทรทศน ในระหวางทพาเดกไปเดนเทยวตามศนยการคา กสามารถพดคยหรอแนะน าหนงสอได เปนตน รวมทงการแนะน าหนงสอดๆ ทเพงซอมา หรอพดถงหนงสอตางๆ อยบอยๆ รวมทงการสนบสนนในดานตางๆ เพอสรางเสรมใหเดกมนสยรกการอาน เชน จดหาหนงสอหรอสนบสนนดานการเงนเพอใหซอหนงสอ อนญาตใหไปอานหนงสอกบเพอนๆ การพาไปซอหนงสอ แนะน าแหลงหนงสอ เปนตน

2) การเปนตวแบบ การเปนตวแบบ หมายถง การแสดงพฤตกรรมของบดามารดาหรอผปกครองทท าใหเดกพบเหนและอาจมผลใหเดกเลอกกระท าตามอยาง หรอเลอกไมกระท าตามอยาง การทเดกเลอกกระท า

31

ตามอยางนเรยกไดวาเปนการเลยนแบบ การเลยนแบบจงเปนลกษณะทเดกกระท าตามอยางพฤตกรรมตางๆ ทบดามารดาหรอตวแบบแสดงออกมาใหเดกไดร ไดเหน อาจมอทธพลใหเดกเลยนแบบนสย หรอพฤตกรรมทผปกครองตองการหรอไมตองการใหมในตวเดกกได เดกมกเรยนรพฤตกรรมตางๆ ดวยการเลยนแบบการกระท าของผปกครองไดพอๆ กบค าพดทใชอบรมสงสอน และเมอเดกไดพบเหนหรอเลยนแบบพฤตกรรมเหลานนบอยครงเขา กจะเกดเปนความเคยชนและกลายเปนนสย พฤตกรรมทผปกครองแสดงออกใหเดกเหน มผลตอการเลยนแบบของเดก 3 ประการดวยกน (Bandura 1986: 120) คอ

2.1) การทเดกเหนพฤตกรรมของผปกครองแลวท าใหเดกสามารถแสดงพฤตกรรมใหมๆ ทไมเคยแสดงมากอน

2.2) พฤตกรรมของผปกครองอาจมผลตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมของเดกทมอยกอนแลวใหเพมขนหรอลดลง ซงขนอยกบผลของพฤตกรรมทผปกครองแสดงออก

2.3) การไดเหนจากพฤตกรรมของผปกครอง ชวยใหเดกสามารถแสดงพฤตกรรมทตนม แนวโนมจะแสดงออกไดงายขน

ดงนน การเลยนแบบจงมความส าคญตอพฤตกรรมของเดก การเลยนแบบมบทบาทอยางมากใน การเปลยนแปลงหรอสรางพฤตกรรมใหมของเดก พฤตกรรมใหมๆ ทเดกแสดงออกมา อาจเกดขนจากการทเดกสงเกตหรอเรยนรพฤตกรรม โดยไมรสกวาก าลงถกชกจงและเปนการสรางนสยทตองการใหมในเดกได การทผปกครองสามารถแสดงนสยรกการอาน โดยการใชประโยชนจากหนงสอในการแกไขปญหาหรอการด าเนนชวตประจ าวน สามารถเปนแบบอยางทดใหเดกไดเหน และผปกครองเองกควรจดหาหนงสอไวส าหรบอานประกอบดวย เชน หนงสอเกยวกบการตกแตงบาน ปลกตนไม ต าราอาหาร เปนตน นอกจากนผปกครองควรมเจตคตทดตอการอานและแสดงใหเดกเหนวา ผปกครองชอบและสนใจในการอาน หรอมนสยรกการอานอยอยางสม าเสมอ

3) การเสรมแรง การเสรมแรง หมายถง การใชวธการตางๆ เพอใหผรบเกดความพอใจแลวท าใหเพมความถของพฤตกรรมทตองการ โดยมหลกวาพฤตกรรมทไดรบการเสรมแรงจะท าใหพฤตกรรมนนเพมขน โดยปกตแลวเดกๆ มกชอบและตองการใหผปกครองชมเชย ใหรางวลหรอแสดงทาทความรสกยอมรบ ชนชมและพอใจ ซงจะเปนก าลงใจและผลยอนกลบใหเดกเรยนรวาสงทตนท านนถกตองเหมาะสม โดยผปกครองตองใหความเอาใจใส และสงเกตพฤตกรรมการแสดงออกของเดก การเสรมแรงสามารถท าไดหลายแบบโดยไมตองหาหรอสรางภาระใหกบผปกครอง เชน การยมแยมแจมใส ทกทาย สนใจไตถาม สนใจในสงทเดกพอใจ สนใจฟงเมอเดกอานหนงสอใหฟง เปนตน (อาร พนธมณ 2540: 17 – 19) การเสรมแรงดงกลาว จะท าใหเดกเกดก าลงใจ พอใจ สรางความกระตอรอรน เกดความตองการอานหนงสอ ซงไดรบการยอมรบจาก

32

ผปกครอง เดกไดเรยนรวา การอานหนงสอนนเปนสงถกตอง ท าใหเดกมความตองการท าซ าๆ อกในโอกาสตอไป

สมธและจอหนสน (Smith and Johnson 1976: 20 –27) กลาววา แรงจงใจทจะท าใหเดกอานหนงสอ มทงแรงจงใจภายในและแรงจงใจภายนอก ซงแรงจงใจเปนปจจยส าคญประการหนงในการพฒนานสยรกการอานและพฤตกรรมรกการอาน

ดงนน ผปกครองจงสามารถน าหลกการเสรมแรงมาใชส าหรบการพฒนานสยรกการอานดวยการชมเชย ใหรางวลหรอใหก าลงใจ เมอเดกแสดงพฤตกรรมทบงบอกถงนสยรกการอาน ผปกครองควรเสรมแรงทกครงทเดกอานหนงสอ โดยเฉพาะอยางยงเมอเดกอานหนงสอเองโดยทผปกครองไมไดสง ขวนขวายทจะอาน รจกรกษาถนอมหนงสอ ฯลฯ เมอเดกแสดงพฤตกรรมตางๆ เหลาน ผปกครองสามารถเสรมแรงไดโดยการโอบกอดชมเชย ใหก าลงใจ รวมทงจดหาหนงสอดๆ ทเหมาะกบความสนใจของเดกมาไวในหองสมดทบาน เพอเราความสนใจของเดกใหหยบอานอยางสม าเสมอ เปนตน

4) การจดสภาพแวดลอม การจดสภาพแวดลอม ยอมมผลตอนสยรกการอานของเดก โดยจดสภาพแวดลอมรอบๆ ตวเดกใหมความรสกคนเคยกบการอาน มความสะดวกและพงพอใจทจะอาน ไมรสกวาถกบงคบหรอตงเครยด ทกคนในครอบครวสามารถสรางสภาพแวดลอมใหเออตอการพฒนานสยรกการอานไดโดยค านงถงหลกการ ดงน

4.1) ผปกครองตองมนสยรกการอานและสรางเสรมใหเดกรกการอาน 4.2) ปลกฝงใหเดกตระหนกถงผลประโยชนของนสยรกการอาน 4.3) บรรยากาศภายในบานจะตองเอออ านวยตอการพฒนานสยรกการอาน

สภาพแวดลอมมสวนส าคญตอการพฒนานสยรกการอานใหกบเดกปฐมวยดงท ศรรตน เจงกลนจนทร (2542: 35 – 41) ไดกลาววา บรรยากาศทอบอนภายในบาน มสวนตอการสรางเสรมนสยรกการอานจากครอบครว การทผปกครองสรางบรรยากาศใหเดกรสกวาบานมความรกความอบอน จะท าใหเดกรสกวาการอานหนงสอทบานเปนสงทตนเองชอบ ไมรสกตงเครยดและมความสขทไดอาน นอกจากนน ควรจดบรรยากาศใหเออตอการอาน หองมแสงสวางพอเหมาะ มโตะ เกาอ และชนเกบหนงสอของเดกทเปนสดสวน รวมทงใหเดกไดมโอกาสอานหนงสอ

การทบดามารดาหรอบคคลอนในบานซอหนงสอมาอาน หรอบอกรบเปนสมาชกของหนงสอพมพ หรอนตยสาร นอกจากจะท าใหเดกเหนเปนแบบอยางแลว ยงนบวาเปนการสรางสภาพแวดลอมในการพฒนานสยรกการอาน และควรจดวางหนงสอตางๆ ไวในททเดกน ามาอานไดทนท เชน บนโตะในหองนงเลน บนพนใกลเตยงนอน เปนตน แตตองไมบงคบใหเดกอานหนงสอ และในกรณทมการใหรางวล หรอของขวญเนองในโอกาสตางๆ ผปกครองอาจจดรางวลเหลานนเปนหนงสอทเหมาะสม หรอนาสนใจส าหรบเดก

33

แตละคน ซงควรพจารณาวาเดกมเพศและวยอยในชวงของพฒนาการและความสนใจอยางไร รวมทงเลอกหนงสอทตรงกบความสนใจเฉพาะของเดกดวย เชน อาจเปนหนงสอเกยวกบสนข ชวตสตวใตน า เรองเกยวกบโลกดกด าบรรพหรอไดโนเสาร หรออาจเปนเรองเกยวกบการผจญภย ททงเดกหญงและเดกชายสวนใหญสนใจ

บทบาทของผปกครองทมตอการพฒนานสยรกการอานใหกบเดก สามารถแบงออกเปน 4 รปแบบ คอ การใหความร การเปนตวแบบ การเสรมแรง และการจดสภาพแวดลอม ซงจะตองท าควบคกนไปใหมความสอดคลองและสม าเสมอ ตองเปนกจกรรมทเหมาะสมกบพฒนาการและความสนใจของเดกแตละวย จะสามารถพฒนารกการอานใหเกดขนกบเดกและทกคนในครอบครวไดเปนอยางด ผปกครองทกคนควรตระหนกถงบทบาทหนาทของตนเองในการปลกฝง และพฒนานสยรกการอานใหแกเดก เพอใหเดกรจกการศกษา คนควาดวยตนเองไดตอไปจนตลอดชวต

2 เอกสารทเกยวกบการสงเคราะหงานวจย 2.1 ความหมายของการสงเคราะหงานวจย การสงเคราะหงานวจย เปนการน าผลการวจยหรอขอคนพบจากงานวจยทเกยวของกนมาบรรยายสรปเขา

ดวยกน จนเกดเปนองคความรใหมขน ซงนงลกษณ วรชชย และสวมล วองวาณช (2542: 17) สรปวางานทน ามาสงเคราะหตองเปนการวจยทเปนการศกษารายงานวจยจ านวนมากทศกษาปญหาวจยเดยวกนเพอสรปผลการวจย และสรปความคลายคลงและความแตกตางระหวางงานวจยแตละเรอง รวมทงการอธบายถงสาเหตทมาของความแตกตางเหลานน ใหไดองคความรทจะสามารถน าไปใชเปนประโยชนอยางกวางขวาง และสนานจตร สคนธทรพยและคณะ (2551: 7) กลาววา การสงเคราะหงานวจยเปนกระบวนการศกษาวเคราะหอยางเปนระบบ ผลจากการสงเคราะหจะไดขอสรปทมความหมายและสามารถน าไปใชประโยชนไดมากกวาขอสรปของงานวจยแตละเรอง

ดงนนจงอาจสรปไดวา การสงเคราะหงานวจย หมายถง กระบวนการการศกษาวเคราะหงานวจยทศกษาปญหาวจยเดยวกนหรองานวจยทเกยวของกน น ามาสงเคราะหอยางเปนระบบ ผลจากการสงเคราะหจะได สรปผลการวจยความคลายคลง ความแตกตางของงานวจยแตละเรองและสาเหตของความแตกตาง เกดเปนองคความรใหมทจะน าไปใชประโยชนไดอยางกวางขวาง

2.2 ความส าคญของการสงเคราะหงานวจย กลาสและคณะ (Glass and others, 1981 อางถงใน ศรส ปรากฏวงษ 2548 : 10) กลาววา การสงเคราะห

งานวจยมความส าคญมาก เนองจากการพฒนาศาสตรแตละสาขา ตองเนนทการพฒนาหรอสรางองคความรใหม ซงตองอาศยการวจยในอดตเปนพนฐาน แตงานวจยมอยเปนจ านวนมาก จงตองใชวธการทเหมาะสมเพอหาขอสรปขอคนพบของงานวจยเหลานน ซงตรงกบทสวฒนา สวรรณเขตนยม (2529 :3) กลาวไววา ปจจบนม

34

ผท าวจยทศกษาปญหาเดยวกนอยมาก ใชระเบยบวธวจยทตางกน กลมตวอยางทแตกตางกน ผลทไดมทงทตรงกนและตางกน ท าใหผทจะน าไปใชสบสน นกวจยจงใหความส าคญกบการสงเคราะหงานวจยและหาวธการพฒนาการวเคราะหใหเปนระบบ เชอถอได เพอน าผลการวจยทผานการสงเคราะหไปใชประโยชนได

2.3 ขนตอนการสงเคราะหงานวจย กรมวชาการ (2542: 16) กลาวถงขนตอนการสงเคราะหงานวจยไว 9 ขนตอนดงน

1) ก าหนดปญหาทตองการสงเคราะห 2) ส ารวจงานวจยทจะสงเคราะหวามจ านวนมากพอหรอไม 3) อานงานวจยทส ารวจวามจ านวนเทาใด 4) ตรวจสอบคณภาพงานวจย 5) พจารณารายละเอยดของงานวจย 6) รวบรวมงานวจยทสามารถสงเคราะหได 7) เลอกเทคนคการสงเคราะหงานวจย 8) ท าการสงเคราะหงานวจย 9) สรปผลการสงเคราะหงานวจย

มาเรยม นลพนธ (2543 : 26) กลาวถงขนตอนการสงเคราะหงานวจย

ไววา ประกอบดวย 5 ขนตอน ดงน 1) ก าหนดหวขอปญหา 2) วเคราะหปญหา 3) รวบรวมงานวจยทท าในเรองเดยวกน 4) วเคราะหขอมลเพอสงเคราะห 5) เสนอรายงานการสงเคราะหงานวจย ดงนนจงสรปไดวา การสงเคราะหงานวจยมขนตอนส าคญ คอ การก าหนดปญหา การวเคราะห

ปญหา การคดเลอกและรวบรวมงานวจย การวเคราะหเพอสงเคราะหงานวจย และการเสนอรายงาน

3. งานวจยทเกยวของกบการสงเคราะหงานวจย

เพญณ แนรอทและคณะ (2542)ไดสงเคราะหงานวจยทางการศกษาในประเทศไทยระหวางป พ.ศ. 2539 –2542 การวจยนมวตถประสงคเพอประมวลองคความรทไดจากงานวจยทางการศกษาในชวงป

35

พ.ศ. 2539 –2542 และศกษาสถานภาพของงานวจยทางการศกษาในชวงป พ.ศ. 2539 – 2542 โดยจ าแนกตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 รวม 12 ประเดนหลกคอ (1) ความมงหมายและหลกการ สทธและหนาททางการศกษา (3) ระบบการศกษา (4) แนวทางการจดการศกษา (5) หลกสตรและการสอน (6) การบรหารและการจดการศกษา (7) มาตรฐานและการประกนคณภาพ (8) คร อาจารยและบคลากรทางการศกษา (9) ทรพยากรและการลงทนทางการศกษา (10) เทคโนโลยเพอการศกษา (11) ผเรยน และ(12) การปฏรปการศกษา ในแตละประเดนของสาระดงกลาวขางตนจะมรายละเอยดในประเดนยอย โดยมงานวจยทคนพบทไดรบการสงเคราะหแจกแจงภายใตประเดนยอยทงสน 50 ประเดน และสรปภาพรวมขององคความรทได ขอคนพบทส าคญจากการวจย คอ ปรมาณงานวจยกลมใหญทสด เปนการวจยในประเดนแนวทางการจดการศกษาและ/หรอการพฒนาการเรยนการสอน 446 เรอง (รอยละ 40.43) รองลงมาคอ เทคโนโลยทางการศกษา 155 เรอง (รอยละ 13.91) และหลกสตรและการสอน 130 เรอง (รอยละ 11.67) ปรมาณงานวจยนอยกวารอยละสอง คอ ความมงหมายและหลกการจดม 8 เรอง (รอยละ 0.72) มาตรฐานการประกนคณภาพม 10 เรอง (รอยละ 0.90) งานวจยทเกยวของกบการปฏรปการศกษาม 18 เรอง (รอยละ 1.61) และทรพยากรและการลงทนทางการศกษาม 20 เรอง (รอยละ 1.79)

กษมา นลแดง (2544 )ไดสงเคราะหงานวจยเรอง การศกษาพฒนาการและการสงเคราะหงานวจยคอมพวเตอรชวยสอนวชาภาษาองกฤษในประเทศไทย ระหวางป พ.ศ. 2528 – 2542 ประชากรทใชในการวจยครงน คอ วทยานพนธของนสตระดบปรญญาโทและปรญญาเอก หรอรายงานการวจยของบคคลและหนวยงานตางๆ เกยวกบคอมพวเตอรชวยสอนวชาภาษาองกฤษ โดยมกลมตวอยางหรอกลมประชากรเปนคนไทย และพมพเผยแพรในประเทศไทย ระหวางปการศกษา 2528 – 2543 รวมทงหมด 75 เลม เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสรปลกษณะรายละเอยดของงานวจย ผลการสงเคราะหงานวจยสรปไดวา บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนวชาภาษาองกฤษดานค าศพท ไวยากรณ และภาษาเพอการสอสาร มประสทธภาพในการสอน โดยคาขนาดอทธพลเฉลย 4.06, 1.17 และ 2.52 ตามล าดบ มการศกษาวจยเกยวกบคอมพวเตอรชวยสอนวชาภาษาองกฤษดานไวยากรณ 24 เรอง ค าศพท 20 เรอง การอาน 13 เรอง ภาษาเพอการสอสาร 10 เรอง การเขยน 1 เรอง และอนๆ 7 เรอง จ าแนกเปนงานวจยเชงการส ารวจความคดเหน ปญหา ทศนคต 5 เรอง แบบทดสอบ 1 เรอง และเรองสญลกษณและค าแนะน า 1 เรอง เจอจนทร จงสถตอย และรงเรอง สขารมย (2550) ท าการสงเคราะหงานวจยเกยวกบคณลกษณะและกระบวนการปลกฝงคณธรรมจรยธรรมของประเทศตางๆ 10 ประเทศ แยกเปนประเทศในเอเชย 5 ประเทศ ไดแก สาธารณรฐเกาหล ไตหวน สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม ศรลงกา และอนเดย ในยโรป 3 ประเทศ ไดแก ฟนแลนด สหพนธสาธารณรฐเยอรมน สวสเซอรแลนด ทวปอเมรกาเหนอ ไดแก แคนาดาและนวซแลนดในแถบแปซฟคใต การเลอกประเทศดงกลาวมลกษณะการกระจายทงสถานทตง ศาสนา วฒนธรรม

36

และระดบของการพฒนาประเทศ มภาพลกษณดานคณธรรมจรยธรรมเปนรปธรรม และมคณลกษณะทเปนเอกลกษณโดดเดนเฉพาะหรอนาสนใจ วตถประสงคส าคญของการสงเคราะหงานวจยคอเพอศกษาคณลกษณะรวมและคณลกษณะเฉพาะดานคณธรรมจรยธรรมของทง 10 ประเทศ และสงแวดลอมตางๆ รวมทงปจจยทมผลตอความส าเรจในกระบวนการถายทอดจรยธรรมไปสกลมเปาหมาย การศกษาครงนพบวา คณธรรมจรยธรรมพนฐานส าคญ ทประเทศสวนใหญมไดแก ความขยน อดทน ซอสตย มวนย เครงในระเบยบ ความรบผดชอบ รหนาทและประหยด รวมทงพบวา คณลกษณะเดนของคนเอเชย คอความกตญญ ความรกชาต ความออนนอม ขณะทคณลกษณะเดนของคนในยโรป อเมรกาเหนอ และแปซฟคใต คอเรองการยอมรบในความแตกตางและความหลากหลาย ทกประเทศยงคงอนรกษฟนฟและพฒนาวฒนธรรมประเพณ ซงเปนสงดงามใหคงอยตอเนอง แตแตกตางกนออกไปในการใหความส าคญ แมวาจะประสบปญหาดานเศรษฐกจ ศาสนาเปนรากฐานส าคญของคณธรรมจรยธรรมของคนในสงคมเอเชยเดนชดมากกวาคนในยโรป อเมรกาเหนอและแปซฟค สถาบนครอบครวและสถาบนการศกษาเปนสถาบนททกประเทศยงใหความส าคญในการหลอหลอมคณธรรมจรยธรรมของเดกและเยาวชน โดยมบทบาทส าคญในประเทศในเอเชย ครอบครวถายทอดค าสอนจากศาสนา ลทธ และความเชอตางๆ ผานพอแม และญาตผใหญสลกหลาน โดยชวยหลอหลอมคณลกษณะดานความเคารพในอาวโส ความออนนอมและความกตญญ สวนประเทศในยโรป อเมรกาเหนอ ครอบครวเปนครอบครวเดยวประกอบดวยพอแม เลยงดลกทหลอหลอมคณลกษณะดานการชวยเหลอตนเอง ความมวนย และความมระเบยบ ส าหรบการถายทอดคณธรรมจรยธรรมผานสถาบนการศกษา บางประเทศมการจดสอนเปนรายวชา ซงมทงวชาทางดานศาสนาโดยตรงหรอวชาอนทมเปาหมายสรางคณลกษณะทพงประสงค สวนประเทศทมประชากรนบถอศาสนาหลากหลาย จะไมสอนวชาศาสนาโดยตรงในโรงเรยน วชาทใชสอนเพอหลอหลอมคณลกษณะ ไดแก วชาวาดวยการเปนพลเมองด วชาปรชญาชวต สวนการเรยนการสอนทส าคญและไดผลดในหลายประเทศ ไดแก การสอนผานกระบวนการกจกรรมทเชอมโยงชวตจรง สงรอบขางและสภาพแวดลอม การสอนใหคดวเคราะห รจกเหตผล การยอมรบความแตกตาง และการเคารพในสทธผอน เปนตน ปจจยอนๆ ทมความส าคญตอการปลกฝงคณธรรมจรยธรรมในแตละประเทศ คอ ผน าประเทศ หรอผน าศาสนา นกคด นกปราชญ บทบาทของสอมวลชนและสอตางๆ การมสวนรวมของชมชน องคกร มลนธ บทบาทของรฐ การออกกฏหมายหรอระเบยบ ประวตศาสตรและสภาพภมศาสตร อทธพลของปจจยเหลานแตกตางกนออกไปในแตละประเทศ บางปจจยเกดขนเองโดยธรรมชาตหรอโดยไมตงใจ แตบางประเทศไดใชปจจยบางดานเปนยทธศาสตรหลกในการหลอหลอมคณลกษณะของประชากรในประเทศ ผลการศกษายงชใหเหนวา การปลกฝงคณธรรมจรยธรรมเปนกระบวนการทตองด าเนนการตอเนองและใชเวลา และใหเชอมโยงกบวถชวต รฐทเขามามบทบาทด าเนนการหรอสนบสนนภาคสวนตางๆ ในสงคมดวยรปแบบตางๆ จะเปนผลดตอการปลกฝงคณธรรมจรยธรรมของคนในสงคมเปนอยางด

37

กญจนา ลนทรตนศรกล และคณะ (2550) ไดศกษาเรองการสงเคราะหงานวจยดานการเรยนการสอนคณตศาสตรระดบมธยมศกษา โดยมวตถประสงคเพอศกษางานวจยทางดานการเรยนการสอนคณตศาสตรเกยวกบคณลกษณะของงานวจย ศกษาขนาดอทธพลของการเรยนการสอนคณตศาสตร และเปรยบเทยบขนาดอทธพลของการเรยนการสอนคณตศาสตร จ าแนกตามรปแบบการสอนและแบบแผนการวจย งานวจยทน ามาสงเคราะหเปนการวจยทศกษาเกยวกบการจดการเรยนการสอนคณตศาสตรในระดบมธยมศกษา ซงเปนปรญญานพนธและวทยานพนธระดบบณฑตศกษาของมหาวทยาลยของรฐในประเทศไทย 4 แหลง ไดแก จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ และมหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช ทพมพเผยแพรตงแตป พ.ศ. 2538 – 2548 จ านวน 127 เรอง เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสรปงานวจย การวเคราะหขอมลใชคารอยละ ขนาดอทธพลโดยวธการของกลาสและคณะ ปรบแกขนาดอทธพลเนองจากความคลาดเคลอนในการวดตามวธการของฮนเตอรและชมดท ขนาดอทธพลเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานของขนาดอทธพล และการวเคราะหความแปรปรวน ผลการวจยพบวา งานวจยดานการเรยนการสอนคณตศาสตรทพมพเผยแพรมากทสดคอป พ.ศ. 2545 สถาบนทท าวจยมากทสดคอ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เนอหาทท าวจยมากทสดคอ เรองพชคณต ระดบชนทท าวจยสวนใหญท าในระดบชนมธยมศกษาปท 2 รปแบบการสอนทใชในการวจยมากทสดคอ รปแบบการสอนแบบเนนบทบาทของนกเรยน สถตทใชในการวเคราะหขอมลโดยมากใชการทดสอบคาท และแบบแผนการวจยทใชคอ one group pretest-posttest design การศกษาขนาดอทธพลของการเรยนการสอนคณตศาสตรดานผลสมฤทธทางการเรยนพบวา การใชรปแบบการสอนแบบเนนเนอหามขนาดอทธพลสงสด ส าหรบดานความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใหเหตผลและความสนใจในการเรยนพบวา การใชรปแบบการสอนแบบเนนการสรางความรโดยผเรยนมอทธพลสงสด สวนดานเจตคตพบวา การใชรปแบบการสอนแบบเนนนวตกรรมและเทคโนโลยมขนาดอทธพลสงสด การเปรยบเทยบขนาดอทธพลของผลสมฤทธทางการเรยน เจตคต ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใหเหตผล ความคงทนในการเรยน และความสนใจในการเรยนทใชรปแบบการสอนตางกนพบวา คาเฉลยขนาดอทธพลไมแตกตางกน ส าหรบการเปรยบเทยบขนาดอทธพลของผลสมฤทธทางการเรยนทใชแบบแผนการวจยตางกนพบวา คาเฉลยขนาดอทธพลแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สวนการเปรยบเทยบขนาดอทธพลของเจตคต ความคดสรางสรรค ความสามารถในการแกปญหา แรงจงใจใฝสมฤทธ ความสามารถในการใหเหตผล ความคงทนในการเรยนและความสนใจในการเรยนทใชแบบแผนการวจยตางกนพบวา คาเฉลยขนาดอทธพลไมแตกตางกน

นฤมล ตนธสรเศรษฐ และคณะ (2553) ไดศกษาเรองการสงเคราะหงานวจยเกยวกบแหลงวทยาการใน

ชมชน โดยมวตถประสงคเพอศกษาคณลกษณะของงานวจยแหลงวทยาการในชมชน และสงเคราะหงานวจย

แหลงวทยาการในชมชน ประชากรทใชคอ วทยานพนธ การศกษาคนควาอสระ และงานวจยสถาบนเกยวกบ

38

แหลงวทยาการในชมชนทท าการวจยในระหวางป 2540 – 2551 จ านวน 46 เรอง เครองมอทใชในการวจย

คอ แบบประเมนคณคางานวจย และแบบสรปคณลกษณะของงานวจย สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก

การแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลย และการวเคราะหเนอหา ผลการวจยพบวา 1) คณลกษณะของงานวจย

แหลงวทยาการในชมชน คอ ป พ.ศ.2546 มการท าวจยเกยวกบแหลงวทยาการในชมชนมากทสด

มหาวทยาลยเชยงใหมเปนสถาบนทท าวจยในดานนมากทสด สาขาวชาและวชาเอกทท าวจยมากทสด คอ

สาขาวชาศกษาศาสตร วชาเอกเอกหลกสตรและการสอน ประเภทของแหลงวทยาการในชมชนทมการ

ศกษาวจยมากทสดคอ บคคล รปแบบการวจยสวนใหญใชวธวจยเชงส ารวจ และใชการสมกลมตวอยางดวย

วธการสมแบบงายเปนสวนมาก เครองมอทใชในการวจยมากทสดคอแบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะห

ขอมลสวนมากใชคาเฉลย และ2) เนอหาสาระของงานวจยสงเคราะหได 9 เรอง คอ สภาพ ปญหาและ

ขอเสนอแนะการใชแหลงวทยาการในชมชน ความคดเหนเกยวกบการใชแหลงวทยาการในชมชน ความพง

พอใจในการใชแหลงวทยาการในชมชน การจดการแหลงวทยาการในชมชน ผลการใชแหลงวทยาการใน

ชมชนทมผลตอการเรยนการสอน ระบบการใชแหลงวทยาการในชมชน การพฒนาแหลงวทยาการในชมชน

การสรางฐานขอมลแหลงวทยาการในชมชน และการจดการระบบสารสนเทศแหลงวทยาการของโรงเรยน

จะเหนไดวางานวจยทเกยวของกบการสงเคราะหงานวจย จะมการคนพบองคความรใหมทเปนระบบ และท าใหพบความรทสามารถน าไปประยกตใชหรอท าวจยตอเนองในศาสตรตางๆ ทมผท าวจยในดานนนมาสงเคราะห โดยการสงเคราะหงานวจยดงกลาว ยงไมมการสงเคราะหงานวจยดานการอาน ดงนนคณะผวจยจงสนใจสงเคราะหงานวจยดานดงกลาว