Σχολική χρονιά: 2010 -2011

Υπεύθυνη ιδιοκτήτρια:

Μαρία Τοπούζη

Διευθύντρια Περιφερειακού Γυμνασίου Κοκκινοτριμιθιάς

Γενική επιμέλεια καιΥπεύθυνη έκδοσης:

Ελένη Σολωμού, Β.Δ.

Επιμέλεια ύλης:

Γεώργιος Παναγής, Φιλόλογος

Κάλια Μεσομέρη, Φιλόλογος

Επιτροπή Εκδόσεων:

Ελένη Σολωμού, Β.Δ.

Γεώργιος Παναγής, Φιλόλογος

Κάλια Μεσομέρη, Φιλόλογος

Γιώργος Μιχαήλ, καθηγητής Τέχνης

Μαρία Ξυδά, Φιλόλογος

Αντωνία Χ΄΄ Κυριάκου, Φιλόλογος

Σωτήριος Πασχάλης, Θεολόγος

Δέσπω Κατσιδιάρη, καθηγήτρια Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Χριστούλλα Κωνσταντίνου, καθηγήτρια Γαλλικών

Γιαννούλλα Χαραλάμπους, καθηγήτρια Γαλλικών

Φωτογράφιση: Δέσπω Κατσιδιάρη, καθηγήτρια Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Το περιοδικό εκδόθηκε με δαπάνες του Συνδέσμου Γονέωντου Περιφερειακού Γυμνασίου Κοκκινοτριμιθιάς

Εξώφυλλο: Ομαδικό έργο από τους μαθητές της Β΄ τάξης: Σκαρπάρης Παρασκευάς (Β1),Χατζηκωστής Κωνσταντίνος (Β1), Λοϊζου Νικόλας (Β5), Θεμιστοκλέους Αλέξανδρος (Β5).Οπισθόφυλλο: Χαραλάμπους Ελένη (Β3)

Υπεύθυνος φιλοτέχνησης εξωφύλλου και οπισθοφύλλου του περιοδικούΓιώργος Μιχαήλ, καθηγητής Τέχνης

Σχεδιασμός, σελιδοποίηση & CTP: XPΩMAσυν Λτδ

Εκτύπωση: R.P.M. Lithographica Ltd

Εκφραστικό όργανο των μαθητών και μαθητριών του Περιφερειακού Γυμνασίου Κοκκινοτριμιθιάς

ISSN: 1450-1504

Τεύχος 90

1

Χαιρετισμός Διευθύντριας ...........................................................................................2

Χαιρετισμός Προέδρου Συνδέσμου Γονέων...........................................................3

Σημαιοφόροι και παραστάτες .....................................................................................5

Διακρίσεις των μαθητών του σχολείου μας ............................................................6

Θεατρικά δρώμενα..........................................................................................................7

Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Comenius............................................................................11

Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα «Χρυσοπράσινο Φύλλο»......................................13

Μαθητικές Στιγμές...........................................................................................................16

Συμμετοχή σε διαγωνισμούς .......................................................................................18

Μικροί λογοτέχνες...........................................................................................................38

Αρχαία..................................................................................................................................40

Ιστορία .................................................................................................................................44

Νέα .......................................................................................................................................48

Θρησκεία: παρηγοριά και ελπίδα...............................................................................62

Μαθηματικά.......................................................................................................................66

Υπολογιστές ......................................................................................................................70

Τεχνολογία..........................................................................................................................71

Φυσικά .................................................................................................................................72

Εικαστικές δημιουργίες..................................................................................................81

Οικιακή Οικονομία...........................................................................................................86

In English, please!.............................................................................................................91

Parlez- vous francais?......................................................................................................94

Αθλητισμός ........................................................................................................................102

Σχολικό ημερολόγιο........................................................................................................108

Συν-εργάτες .......................................................................................................................112

Οι τελειόφοιτοί μας ........................................................................................................115

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Με ιδιαίτερη χαρά καιικανοποίηση χαιρετίζωτην ένατη έκδοση του

περιοδικού «Άνοιξη» που απο-τελεί το εκφραστικό όργανο τωνμαθητών και μαθητριών του Πε-ριφερειακού Γυμνασίου Κοκκι-νοτριμιθιάς.

Η έκδοση του περιοδικού μαςήταν φιλόδοξος στόχος που θέ-σαμε από την αρχή της σχολικήςχρονιάς. Το περιοδικό μας πε-ριλαμβάνει δείγματα της εργασίας που επιτελείται στοσχολείο από διδάσκοντες και διδασκομένους και καλύ-πτει όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων της σχολικήςζωής.

Μετροφυλλώντας τις σελίδες του θα πάρετε πληροφορίεςγια μελέτες και έρευνες που έγιναν στο σχολείο για θέ-ματα που ενδιαφέρουν τα παιδιά, θα ενημερωθείτε γιαπρογράμματα, εθνικά, διεθνή και ευρωπαϊκά που λει-τούργησαν στο σχολείο, θα πάρετε μια γεύση από τουςδιαγωνισμούς στους οποίους έλαβαν μέρος τα παιδιάμας και τις διακρίσεις τους καθώς και για όλες τις εορτα-στικές-καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και τη θεατρική παρά-σταση του σχολείου μας, που έχει γίνει πια θεσμός.

Ακόμη, μέσα από τη θεματογραφία των εργασιών, θασας δοθεί η δυνατότητα να γνωρίσετε και να αξιολογή-σετε τη δουλεία που γίνεται στο σχολείο, όχι μόνο στογνωσιολογικό τομέα αλλά και στον παιδαγωγικό, μέσωτων ποικίλων δραστηριοτήτων και παρεμβάσεων στακοινωνικά δρώμενα, όπως εθελοντική προσφορά, φι-λανθρωπικά παζαράκια, διαλέξεις για γονείς, περιβαλ-λοντικές αποδράσεις και παιδαγωγικές συζητήσεις με-ταξύ γονιών-καθηγητών, μαθητών.

Με όλες αυτές τις δραστηριότητες και παρεμβάσεις του,το σχολείο, φιλοδοξεί να γίνει ο πνευματικός φάρος πουθα «φωτίζει» τα παιδιά, θα τα εμπνέει και θα τα καθοδηγείώστε να γίνουν οι μελλοντικοί ενεργοί πολίτες που θαζήσουν στην πολυπολιτισμική κοινωνία του 21ου αιώνααλλά και άξιοι να στηρίξουν τη χειμαζόμενη πατρίδα μας

πουτόσο τούς έχει ανάγκη.

«…κι η Άνοιξη ακριβή» γράφει ο Νομπελίστας μας ποι-ητής Οδυσσέας Ελύτης με ό,τι αυτό σημαίνει για τον κα-θένα. Η δική μας « Άνοιξη», ακριβή για μας, βρίσκεταιστα χέρια σας, έτοιμη να σας ταξιδέψει και να σας ξενα-γήσει, νοερά, στο Περιφερειακό Γυμνάσιο Κοκκινοτρι-μιθιάς για να δείτε ότι εδώ γίνεται πράξη η συν-εργασίαόλων των εμπλεκομένων στο χώρο της Παιδείας.

Συγχαίρω θερμότατα και ευχαριστώ εγκάρδια όλουςτους συντελεστές της έκδοσης αυτής· τους μαθητές καιτις μαθήτριες για τις εργασίες τους, τους καθηγητές καικαθηγήτριες για την καθοδήγησή τους, την ΕπιτροπήΕκδόσεων και Δημοσιεύσεων για το πνεύμα συνεργασίαςκαι την ομαδική δουλειά που έχει επιτελέσει καθώς καιτους συναδέλφους, που επωμίστηκαν το βάρος της διόρ-θωσης, σελίδωσης και την ευθύνη εκτύπωσης του Πε-ριοδικού.

Θερμές ευχαριστίες εκφράζω στον πρόεδρο και τα μέλητου Συνδέσμου Γονέων που ανέλαβε όλα τα έξοδα τηςεκτύπωσης του Περιοδικού μας και είναι πάντοτε αρωγόςστο έργο του σχολείου.

Η «Άνοιξη», στο μέλλον θα μας συντροφεύει σ’ όλες τιςνοσταλγικές μας αναδρομές

Χαιρετισμός από τη Διευθύντρια του Σχολείου

2

Κάθε σχολική χρονιά, πέρα από την απόκτηση γνώ-σεων, κατάρτιση και την προετοιμασία για τις εξε-τάσεις, είναι γεμάτη και από δραστηριότητες, εκ-

δηλώσεις, δράσεις και εμπειρίες.Όλα αυτά, παρ’ όλο που είναι δύσκολο και επίμοχθο νακαταγραφούν και να αποδοθούν σ’ ένα φύλλο χαρτιού,είναι απαραίτητο να γίνουν, γιατί έτσι θα παραμείνουνστη μνήμη εσαεί και των μαθητών, αλλά και των γονιώνκαι των καθηγητών. Θα παραμείνουν για πάντα κατα-γραμμένα στη μνήμη, οι ποικίλες δραστηριότητες, όλατα ευχάριστα και δυσάρεστα που έγραψαν την ιστορίατου σχολείου κατά την σχολική χρονιά που πέρασε.Κάθε τι που είναι καταγραμμένο στο περιοδικό, είναι ομόχθος και η προσπάθεια του κάθε μαθητή, είναι η δράσητων διαφόρων τομέων που πραγματοποιήθηκαν στοσχολείο και είναι το αποτέλεσμα εργασιών, είτε ομαδικώνείτε ατομικών που οργανώθηκαν και διεξήχθηκαν.Μέσα από τις εργασίες, από το φωτογραφικό υλικό, με

τις δραστηριότητες, εκτός από το επίπεδο γνώσης πουέχει αποκτηθεί, διαφαίνονται και τα ταλέντα και οι επι-τυχίες των μαθητών του σχολείου.Τέλος απευθύνομαι στους τελειόφοιτους για να τους δώ-σω τις δικές μου συμβουλές.Τώρα που θα πετάξετε με τα φτερά σας σε άλλες βαθ-μίδες της εκπαίδευσης, να ξέρετε ότι σίγουρα, θα αν-τιμετωπίσετε δυσκολίες, εμπόδια, πιο δύσκολα μαθή-ματα. Όμως όλα αυτά δεν είναι ανυπέρβλητα, φτάνεινα έχετε πίστη στον εαυτό σας, στους καθηγητές σαςκαι προπάντων πίστη στο Θεό και όλα θα ξεπερνιούνταικάθε φορά.

Καλό περιδιάβασμα στις σελίδες του περιοδικού μας.

Ο πρόεδρος του συνδέσμουΑνδρέας Καουρής

Xαιρετισμός από τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Γονέων

3

4

Κύριε Χατζηλαμπρή, από πού κατάγεστε; Θα μπορούσατενα μας πείτε λίγα λόγια για τα παιδικά σας χρόνια; Κατάγομαι από την Αγία Μαρινούδα της Πάφου. Μεγά-λωσα σε μια αγροτική οικογένεια, αφού οι γονείς μουήταν γεωργοκτηνοτρόφοι. Οι ίδιοι οι γονείς μου δεν ήξε-ραν γράμματα. Έχω φοιτήσει στο Δημοτικό Σχολείο τηςΓεροσκήπου.

Σε ποιο Γυμνάσιο έχετε φοιτήσει και πώς περάσατε ταμαθητικά σας χρόνια; Έχω φοιτήσει στο Γυμνάσιο Λιασίδειο. Τα μαθητικά μουχρόνια ήταν δύσκολα, γιατί περπατούσαμε 2-3 χιλιόμετραγια να πάμε στο σχολείο μας. Όμως δεν ήταν η μόνη δυ-σκολία, οι γονείς μας ζητούσαν τη βοήθειά μας στις δου-λειές τους στα χωράφια και στο σπίτι.

Θέλατε από μικρός να ακολουθήσετε το επάγγελμα τουκαθηγητή της αγγλικής φιλολογίας;Όχι, δεν ήθελα από μικρός να ακολουθήσω αυτό το επάγ-γελμα. Εκείνη την εποχή μας ενδιέφερε περισσότεροπώς θα επιβιώσουμε, επειδή οι συνθήκες ήταν πολύ δύ-σκολες. Δεν κάναμε όνειρα για το μέλλον.

Ποιοι παράγοντες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για τις σπου-δές σας; Βασικά δεν υπήρξαν κάποιοι συγκεκριμένοι παράγοντεςπου έπαιξαν ρόλο στις σπουδές μου, αλλά τον τελευταίοκαιρό προσανατολίστηκα στις σπουδές αυτές.

Πού σπουδάσατε και πόσα χρόνια περιμένατε να διορι-σθείτε;Ήθελα πάρα πολύ να σπουδάσω στην Αγγλία, αλλά λόγωτου οικονομικού προβλήματος της οικογένειας σπού-δασα στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μάλι-στα από την πρώτη στιγμή ασχολήθηκα με την εκπαί-δευση, γιατί μέχρι να διοριστώ είχα το δικό μου φροντι-στήριο. Περίμενα 12 ολόκληρα χρόνια για να διοριστώ.

Ποια ήταν η πιο ευχάριστη στιγμή στα χρόνια διδασκα-λίας σας και ποια η πιο δυσάρεστη;Για μένα υπάρχουνε καθημερινά ευχάριστες στιγμές.Νιώθω ωραία όταν είμαι με τους μαθητές και ακόμη νιώ-θω αισιοδοξία όταν καταφέρνω να μεταδώσω στους μα-θητές κάτι καινούριο και να προσθέτω σε αυτά που ήδηγνωρίζουν. Μερικές φορές όμως υπάρχουν και δυσάρε-στες στιγμές, όπως η άσχημη συμπεριφορά κάποιων μα-θητών.

Έχετε καταφέρει να κάνετε σε κάποιο σχολείο κάτι ξεχω-ριστό, πρωτότυπο και δημιουργικό; Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο σχολείο γιατί σε όλατα σχολεία που έχω διδάξει προσπάθησα να δημιουρ-γήσω και να αφήσω στους μαθητές κάτι που θα το θυ-μούνται.

Αν γυρνούσε ο χρόνος πίσω θα θέλατε να αλλάξετε κάτιαπό τη ζωή σας; Αν ναι, τι θα αλλάζατε και γιατί; Αν γυρνούσε ο χρόνος πίσω δε θα ήθελα να αλλάξω τί-ποτα, θα προτιμούσα να συνέχιζα αυτό που κάνω και τώ-ρα, γιατί αυτό πραγματικά μ'αρέσει και το απολαμβάνω.

Πώς νιώθετε που έφτασε η στιγμή να αφυπηρετήσετε;Είναι δύσκολο το αντίο. Μου είναι δύσκολο να αποχαι-ρετήσω τους μαθητές και τους συνάδελφους καθηγητές.Δεν έχω συνειδητοποιήσει ακόμη ότι την επόμενη σχο-λική χρονιά δε θα είμαι πια εδώ…

Τι θα θυμάστε φεύγοντας από το σχολείο;Φεύγοντας από το σχολείο θα μου έρχονται όλα όσα έζη-σα στο μυαλό σαν ταινία. Αυτές όλες οι στιγμές θα μεί-νουν χαραγμένες στο μυαλό μου για πάντα.

Τι σκοπεύετε να κάνετε μετά την αφυπηρέτησή σας; Μετά την αφυπηρέτησή μου θα απολαύσω αυτά πουδεν μπορούσα να κάνω προηγουμένως λόγου έλλειψηςχρόνου, όπως η θάλασσα, η ξεκούραση και φυσικά ταπαιχνίδια με τον εγγονό μου!

Τι θα θέλατε να ευχηθείτε στους μαθητές και στους κα-θηγητές φεύγοντας από αυτό το σχολείο;Στους μαθητές θα ήθελα να ευχηθώ μια καλή σταδιο-δρομία και να συνεχίσουν να αγωνίζονται, γιατί τα καλάτα αποκτούμε με μεγάλη δυσκολία. Στους καθηγητές θαήθελα να πω να έχουν υπομονή με τους μαθητές και νατους αγαπούν.

Κυριακή Ιωάννου Γ6Κούλλα Κυριάκου Γ6

Παναγιώτης Αυλωνίτης Γ6

Συνέντευξη από τον κ. Χατζηλαμπρή με την ευκαιρία της αφυπηρέτησής του

5

Κωνσταντίνος Αλεξάνδρου Γ6Κωνσταντίνος Πάτσαλος Γ2Ευδοκία Ασπρομάλλη Γ3Κωνσταντίνος Μελετιές Γ6Μαρία Παύλου Γ3Παναγιώτα Ευαγγέλου Γ4

Μαρία Παναγή Γ4Μιχαηλίνα Ράσπα Γ3Φρίξος Φρίξου Γ2Μύρια Στυλιανού Γ5Χριστίνα Μηλιώτου Γ1

Σημαιοφόροι και παραστάτες

Ο Καθηγητικός Σύλλογος του Περιφερειακού Γυμνασίου Κοκκινοτριμιθιάς σύμφωναμε την 5η πράξη του, ημερομηνίας 30-9-2010, αποφάσισε και ανακήρυξε τους πιο

κάτω μαθητές/τριες σημαιοφόρους και παραστάτες για τη σχολική χρονιά 2010-2011.

1. Διεθνής Διαγωνισμός KANGOUROU 2010-2011 σταΜαθηματικά, ο οποίος διοργανώνεται στην Κύπρο απότο ίδρυμα «Θαλής».Χάλκινο μετάλλιο: Αλεξάνδρου ΚωνσταντίνοςΧάλκινο μετάλλιο: Θωμά Βασίλης

2. 12η Κυπριακή Μαθηματική Ολυμπιάδα 2011Αργυρό Μετάλλιο: Θωμά Βασίλης

3. Β΄ Παγκύπριο Βραβείο Γυμνασίων στα πλαίσια τουΔΙ.Σ.ΕΥΡΩ με ομαδικό έργο στην Τέχνη (θέμα 132)Σκαρπάρης ΠαρασκευάςΧατζηκωστή ΚωνσταντίνοςΘεμιστοκλέους ΑλέξανδροςΛοϊζου Νικόλας

4. Βράβευση του σχολείου μας για τη συμμετοχή τουστο πρόγραμμα Comenius-e Twinning, σε εκδήλωσηπου έγινε στη Δημοσιογραφική Εστία.

5. 2ος Διαγωνισμός Πληροφορικής για μαθητές Γυ-μνασίου επαρχίας ΛευκωσίαςΑργυρό Μετάλλιο: Πάτσαλος ΚωνσταντίνοςΧάλκινο μετάλλιο: Θωμά Βασίλης

6. Εθνικό Πρόγραμμα Παραγωγικότητας 2007-2013Α΄ Παγκύπριο Βραβείο στο Διαγωνισμό Παραγωγικότη-τας στην Εκπαίδευση με θέμα: «Βελτίωση του υφιστά-μενου τρόπου λειτουργίας της βιβλιοθήκης».Συμμετείχαν οι μαθητές: Κολάς Δημήτρης, Ιακώβου Ιά-κωβος, Μάρκου Γιώργος, Λατζιά Άννα, Στυλιανίδης Γιώρ-γος, Κλεάνθους Μιχάλης, Σταύρου Σταύρος, ΣταύρουΧριστιάνα, Πάτσαλος Κωνσταντίνος, Ράσπα Μιχαηλίνα.

7. Περιφερειακοί Αγώνες Στίβου1η θέση: Παύλου Έλενα (ακοντισμός)1η θέση: Μηνά Αδάμος (άλμα εις ύψος) 1η θέση: Κωνσταντινίδου Ανδρονίκη (σφαιροβολία)

8. Παγκύπριοι Αγώνες Στίβου1η θέση: Χρυσοστόμου Ειρήνη (κολύμβηση – πρόσθιο)2η θέση: Κωνσταντινίδου Ανδρονίκη (σφαιροβολία)2η θέση: Κωνσταντινίδου Άντρια (σφαιροβολία)

Διακρίσεις - Βραβεύσεις

6

7

Εμπειρίες Θεάτρου

Ήταν ομολογουμένως μία επίπονη διαδικασία. Ο δρό-μος μακρύς και οι ώρες που αφιερώσαμε στις πρόβεςτης θεατρικής παράστασης «Μια Ιταλίδα απ’ την Κυψέλη»πάρα πολλές. Χαλάλι τον κόπο, χαλάλι το χρόνο, χαλάλιτο άγχος. Είναι πραγματικά εκπληκτικό πώς μαθητές13-15 χρονών μπαίνουν σιγά - σιγά «στο πετσί του ρόλου»που υποδύονται. Το πιο εκπληκτικό όλων είναι πως κάθεφορά ανακαλύπτεις ακατέργαστα διαμαντάκια που μετο ζήλο, την προθυμία, την όρεξη, το κέφι και το μεράκιτους σε κάνουν να δηλώνεις ότι η όλη διαδικασία αξίζειτον κόπο και ότι θα το αναλάμβανες ευχαρίστως και τηνεπόμενη σχολική χρονιά.

Ως εκ τούτου, κάθε φορά δε μοιάζει με την προηγού-μενη· απλούστατα γιατί από αυτή τη θεατρική παιδευτικήδιαδικασία κέρδισαν, όχι μόνο οι μαθητές που ενεπλά-κησαν, αλλά και εμείς οι ίδιοι. Ως αποζημίωση πήραμεαπό τους μικρούς μας συνεργάτες τόση δύναμη, τόσοκουράγιο, τόση αντοχή, ώστε να αισθανόμαστε ευλο-γημένοι και περήφανοι που ακολουθήσαμε τούτο το δύ-σκολο μονοπάτι της εκπαίδευσης.

Μικαέλλα, Ευδοκία, Ευάγγελε, Τρύφωνα, Θεόφιλε, Μά-ριε, Ελένη, Έλενα, Χρυσόστομε, Μαρία, Στέλλα, σας ευ-χαριστούμε από καρδιάς για τη συνεργασία και το συ-ναπάντημα στο θεατρικό εργαστήρι του σχολείου μας.Θα σας θυμόμαστε πάντα με αγάπη!

Οι «σκηνοθέτες»Κώστας Γεωργίου, Μαριλένα Πόρακου

Το θέατρο ήταν για εμένα μια ξεχωριστή εμπειρία, επει-δή από το πρώτο έτος φοίτησής μου στο Γυμνάσιο κα-τάφερα να συνεργαστώ τόσο με τους συμμαθητές μουόσο και με δυο υπέροχους καθηγητές, τον κ. Κώστα Γε-ωργίου και την κ. Μαριλένα Πόρακου. Ήταν για μένα μιααξέχαστη εμπειρία γεμάτη από γέλιο και χαρά. Ελπίζωκαι του χρόνου να συμμετάσχω στο θεατρικό εργαστήριτου σχολείου μας.

Ελένη Αντρέου Α5- Αργυρώ

Στο θέατρο φέτος έζησα μια τρομερή εμπειρία που θαμου μείνει αξέχαστη. Γνώρισα νέα παιδιά και καθηγητές,με τους οποίους πέρασα μαζί τους υπεροχές στιγμές, με

Θεατρικά δρώμενα

8

άφθονο γέλιο και κάνοντας μαζί τους πρόβες πέρασαεξαιρετικά. Τέλος, νομίζω ότι το αποτέλεσμα μας δικαίω-σε, αφού καταφέραμε με την βοήθεια τον καθηγητώντο καλύτερο αποτέλεσμα, το οποίο μπορούσαμε να προ-σφέρουμε.

Ευάγγελος Αριστοτέλους Γ6

Αστειευτήκαμε, γελάσαμε, κουραστήκαμε, φάγαμε,υποδυθήκαμε, μα πάνω από όλα ανεβάσαμε μια κατα-πληκτική παράσταση. Ταυτόχρονα αποκομίσαμε καιπολλά οφέλη όλο αυτό τον καιρό. Δημιουργήσαμε και-νούργιες φιλίες, καλλιεργήσαμε αρετές, όπως η υπομονή,η ανεκτικότητα, η πειθαρχία, η ομαδικότητα, η υποχω-ρητικότητα και αναπτύξαμε τη φαντασία μας. Ωστόσο,δε θα αποκομίζαμε τόσα οφέλη, αν οι καθηγητές μας δεμας στήριζαν. Ο ζήλος τους να μας καθοδηγήσουν, θυ-σιάζοντας πολύ από τον ελεύθερο χρόνο τους, μας ωθού-σε να δώσουμε τον καλύτερο μας εαυτό για ένα ωραίοαποτέλεσμα. Περάσαμε μοναδικές, ευχάριστες, αξέχα-στες στιγμές!

Ευδοκία Ασπρομάλλη Γ3Για μένα θέατρο είναι η πρόκληση ενός ηθοποιού να

ταυτιστεί πλήρως με διαφορετικές προσωπικότητες ανα-καλύπτοντας συνάμα στοιχεία της δικής του. Το θέατρο

είναι ταξίδι που κατά τη διάρκειά του σε κάνει να κοινω-νικοποιείσαι και να συναναστρέφεσαι με καινούργιους,άλλους ανθρώπους. Ήταν πολύ ωραίο για μένα να βρί-σκομαι σε μια ομάδα προσπαθώντας να αποδείξω με τοδικό μου τρόπο τη διαφορετικότητά μου. Όλη αυτή ηεμπειρία και η συνεργασία μεταξύ των καθηγητών μου,αλλά και των συμπρωταγωνιστών μου με ώθησαν σε ένααποτέλεσμα που με έκανε να νιώθω συναισθήματα αξέ-χαστα, μοναδικά απερίγραπτα. Θα είναι μια ανάμνησηπου θα μείνει αξέχαστη, όχι μόνο σε εμένα, αλλά και σεόποιον αποφασίσει να ασχοληθεί με κάτι τόσο ξεχωριστόόπως είναι το θέατρο.

Μάριος Γεωργίου Γ2

Η συμμετοχή μου στο θέατρο ήταν και θα είναι μια αξέ-χαστη εμπειρία… Οι τελευταίοι 5 μήνες, ήταν μήνες σκλη-ρής δουλειάς, αλλά ταυτόχρονα μιας όμορφης συνερ-γασίας τόσο με τους συμμαθητές μου, όσο και με τουςκαθηγητές! Σίγουρα, δεν ξεχνιούνται οι ατέλειωτες ώρεςπρόβας –συνοδευόμενες ΠΑΝΤΑ από φαγητό και πολύ

9

γέλιο!!! Φυσικά, το άγχος και ταυτόχρονα η αγωνία πουείχαμε τη μέρα της παράστασης ήταν αναμενόμενα …θέλαμε όλα να είναι στην εντέλεια και τίποτα να μη γίνειλάθος . Άλλωστε τόσος κόπος δεν άξιζε να χαθεί και πι-στεύω ότι το αποτέλεσμα ήταν αυτό που περιμέναμε!!!Αν μου δινόταν ξανά η ευκαιρία να συμμετάσχω σε άλληθεατρική παράσταση, θα το έκανα χωρίς δεύτερη σκέ-ψη!!!

Μικαέλλα Ράσπα Γ3

Λέγομαι Στέλλα και έχω υποδυθεί το θεατρικό ρόλοτης Ρενέ στη θεατρική παράσταση που ανέβασε το σχο-λείο μας «Μια Ιταλίδα απ’ την Κυψέλη». Ομολογώ ότι ήτανγια μένα μια πολύ όμορφη και συναρπαστική εμπειρία,η οποία θα μου μείνει αξέχαστη !! Γνώρισα, μέσα απόαυτό το «ταξίδι», καλύτερα τόσο τους συμμαθητές μουόσο και τους καθηγητές μου, έμαθα να συμβιβάζομαιπερισσότερο αλλά κυρίως έμαθα να σέβομαι και να εκτι-μώ τις δυνατότητες, τις οποίες είχα, αλλά ντρεπόμουν

να τις εξωτερικεύσω. Για όλους αυτούς τους λόγους, συ-νιστώ να τολμήσετε να λάβετε μέρος στην επόμενη θε-ατρική παράσταση του σχολείου μας. Αξίζει τον κόπο!

Στέλλα Πεμπέτσιου Γ5

Η συμμετοχή μου στο θέατρο ήταν για μένα πρωτό-γνωρη εμπειρία. Έναν ολόκληρο χρόνο πέρασα αξέχα-στες στιγμές μαζί με τους συμμαθητές μου. Γελάσαμε,αλλά κυρίως μάθαμε να συνεργαζόμαστε και να ανα-λαμβάνουμε τις ευθύνες μας. Οι καθηγητές μας ήτανεξαιρετικοί και με την καθοδήγησή τους υποδυθήκαμεπολύ καλά τους ρόλους, γι αυτό και το αποτέλεσμα ήτανπολύ καλό.

Με μεγάλη ευχαρίστηση θα συμμετείχα και τη νέα σχο-λική χρονιά στα θεατρικά δρώμενα του σχολείου.

Τρύφωνας Γεωργίου Α2

10

ΥΨΟΣ ΑΡΡΕΝΩΝ 80μ. ΑΡΡΕΝΩΝ 1ος Μηνά Αδάμος Γ22ος Κωνσταντινίδης Ραφαήλ Γ3 3ος Χριστοδούλου Μάριος Β53ος Παναγή Μάριος Β5

150μ. ΑΡΡΕΝΩΝ 1ος Αθανασίου Δημήτρης Γ3 2ος Θεοχάρους Στέλιος Α3 3ος Εξαδάκτυλος Ιάκωβος Β5

300μ. ΑΡΡΕΝΩΝ 1ος Κάργας Παναγιώτης Γ6 2ος Χαραλάμπους Θανάσης Γ2 3ος Νταρίνωφ Μάρτιν Γ1

ΔΙΣΚΟΒΟΛΙΑ ΑΡΡΕΝΩΝ 1ος Κάρκα Απόστολος Γ6 2ος Τσαπίνη Γιαννάκης Β4 3ος Αδάμου Σοφοκλής Γ3

ΜΗΚΟΣ ΑΡΡΕΝΩΝ 1ος Φιλίππου Αλέξανδρος Γ6 2ος Ρωσσίδης Κλείτος Γ6 3ος Κάργα Απόστολος Γ6

ΜΗΚΟΣ ΘΗΛΕΩΝ 1η Χατζηκυπριανού Ελένη Α4 2η Κλεάνθους Γεωργία Α4

80μ ΘΗΛΕΩΝ 1η Μελινιώτου Παναγιώτα Β2 2η Ιωσήφ Παυλίνα Β1 3η Σερδάρη Νικολέττα Β1

300μ ΘΗΛΕΩΝ 1η Τοβλετιάν Ελένη Α32η Κλεάνθους Γεωργία Α4

80μ. ΑΡΡΕΝΩΝ 1ος Κάργας Παναγιώτης Γ62ος Αθανασίου Δημήτρης Γ33ος Χαραλάμπους Θανάσης Γ2

ΣΦΑΙΡΟΒΟΛΙΑ ΑΡΡΕΝΩΝ1ος Τσαπίνης Γιαννάκης Β42ος Κάρκας Απόστολος Γ63ος Κώστα Παναγιώτης Γ3

ΑΚΟΝΤΙΟ1ος Χρίστου Κωνσταντίνος Γ42ος Νταρίνωφ Μάρτιν Γ13ος Ράντεβιτς Αλέξανδρος Γ4

1000μ. ΑΡΡΕΝΩΝ 1ος Λάμπρου Χρίστος Β52ος Πάτσαλος Κωνσταντίνος Γ23ος Νικηφόρου Ανδρέας Γ5

Αθλητισμός...εν σώματι υγιεί

102

Κατά τη φετινή χρονιά το σχολείο μας συμμετείχε σ’όλες τις σχολικές αθλητικές διοργανώσεις, με ξεχωριστήεπιτυχία σε αρκετές από αυτές. Συγκεκριμένα είχαμεΠαγκύπριες νίκες σε κολύμβηση και στίβο όπως και Πε-ριφερειακές νίκες σε αγωνίσματα στίβου, καλαθόσφαι-ρας αρρένων και χειρόσφαιρας αρρένων.

Η καθιερωμένη Αθλητική Ημερίδα στίβου τα «ΑΥΞΕΝ-ΤEΙΑ» προς τιμή του ήρωα έγινε και φέτος με μεγάλη επι-τυχία, με μεγάλο αριθμό συμμετοχής μέσα στα πλαίσιατης ευγενούς άμιλλας του «FAIR PLAY». Συγκεκριμένα,έγιναν 15 αγωνίσματα στίβου με έντονο συναγωνισμόκαι οι πρώτοι νικητές εκπροσώπησαν το σχολείο στουςπεριφερειακούς αγώνες στίβου. Ευελπιστούμε κάθε χρό-νο να βελτιωνόμαστε τόσο σε οργάνωση όσο και σε συμ-μετοχή.

Επίσης οργανώθηκαν εσωτερικά πρωταθλήματα πο-δοσφαίρου σάλας 3Χ3 καλαθόσφαιρας, 4Χ4 πετόσφαι-

ρας, επιτραπέζια αντισφαίρισης και αντιπτέρισης. Η συμ-μετοχή των μαθητών ήταν αθρόα με αποκορύφωμα τοποδόσφαιρο σάλας που διεξαγόταν με γεμάτες κερκίδες,αλλά πάντα μέσα στα πλαίσια του αλληλοσεβασμού καιτης αλληλοεκτίμησης μακριά από τα κακά που βλέπουμεκάθε μέρα στις οθόνες της τηλεόρασής μας. Του χρόνουευελπιστούμε ακόμα σε καλύτερη οργάνωση των πρω-ταθλημάτων μας, ούτως ώστε, εάν είναι δυνατόν, όλα ταπαιδιά να λάβουν μέρος σε κάποιες δραστηριότητες μεφάρο μας το ρητό που αφιερώσαμε στο σχολείο μας

«ΠΡΩΤΑ ΑΘΛΗΤΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ»

Ομάδα καθηγητών Φυσικής AγωγήςΓεωργίου Kωνσταντίνος

Παπανικολάου - MερσίνηAγαπίου Aγάπιος

Αθλητικές δραστηριότητες σχολικής χρονιάς 2010-2011

ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΙΒΟΥ «ΤΑ ΑΥΞΕΝΤΕΙΑ» 3.3.2011

23/11/2011 ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΟΣ ΑΝΩΜΑΛΟΣΔΡΟΜΟΣ

ΑΓΟΡΙΑ1ος Πάτσαλος Κωνσταντίνος Γ2 2ος Κάργας Παναγιώτης Γ63ος Ασσιώτης Βαλεντίνος Γ14ος Χαραλάμπους Θανάσης Γ25ος Κάργα Απόστολος Γ66ος Λάμπρου Χρίστος Β57ος Τσιάτταλος Αντώνης Γ38ος Χριστοδούλου Ραφαήλ Β4

ΚΟΡΙΤΣΙΑ 1η Κίκα Ειρήνη Γ32η Καστανιά Χριστίνα Β33η Κωνσταντίνου Δέσποινα Β44η Ιωσήφ Παυλίνα Β1 5η Καστανιά Γεωργία Α46η Κλεάνθους Γεωργία Α47η Ράσπα Μηχαηλίνα Γ3 8η Μελινιώτου Παναγιώτα Β2 9η Ιωάννου Κυριακή Γ6

10/12/2010 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣΑΝΩΜΑΛΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

ΑΓΟΡΙΑΛάμπρου Χρίστος Β5 5η θέσηΠάτσαλος Κωνσταντίνος Γ2 14η θέσηΚάργας Παναγιώτης Γ6 24η θέσηΑσσιώτης Βαλεντίνος Γ1 31η θέσηΧαραλάμπους Θανάσης Γ2 71η θέσηΚάρκας Απόστολος Γ6 140η θέση

ΚΟΡΙΤΣΙΑΚωνσταντίνου Δέσποινα Β4 21η θέσηΚαστανιά Χριστίνα Β3 46η θέσηΚλεάνθους Γεωργία Α4 51η θέσηΚαστανιά Γεωργία Α4 77η θέσηΡάσπα Μιχαηλίνα Γ3 83η θέσηΙωσήφ Παυλίνα Β1 114η θέση

13/12/2011 ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΑΝΤΙΠΤΕΡΙΣΗΣ

ΑΓΟΡΙΑ Κάργα Απόστολος Γ6Ψηλογένης Χρυσόστομος Β5

14/1/2010 ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΑΝΩΜΑΛΟΥΔΡΟΜΟΥ

Λάμπρου Χρίστος 4η θέση

18/1/2011 ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΑΣ ΑΝΤΙΣΦΑΙΡΙΣΗΣ

Εξαδάκτυλος Ιάκωβος 6η θέσηΑβραάμ Νίκος

28/1/2011 ΤΕΛΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ FUTSALΑΓΟΡΙΩΝ

Γ4-Γ5 (3-5)

103

ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ 2010-2011

600μ. ΑΡΡΕΝΩΝ1ος Πάτσαλος Κωνσταντίνος Γ22ος Κάργας Παναγιώτης Γ63ος Οικονόμου Ανδρέας Α1

150μ. ΘΗΛΕΩΝ1η Κωνσταντίνου Δέσποινα Β42η Χαραλάμπους Κούλλα Γ4

ΣΦΑΙΡΑ ΘΗΛΕΩΝ1η Κωνσταντινίδου Ανδρονίκη Γ62η Ξάνθου Κατερίνα Γ23η Κυπριανού Βικτώρια Γ4

3/2/2011 3η - 4η ΘΕΣΗ FUTSAL ΑΓΟΡΙΩΝΒ2-Γ6 (4-2)

Τελική κατάταξη 1. Γ52. Γ43. Β2

23/2/2011 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ

Χρυσοστόμου Ειρήνη Α1 2η θέση 100 μ. πρόσθιο

24/2/2011 ΤΕΛΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ FUTSALΚΟΡΙΤΣΙΩΝ

Γ3-Γ4 (1-0)

24/2/2011 3η - 4η ΘΕΣΗ FUTSAL ΚΟΡΙΤΣΙΩΝΑ5-Γ6 (2-0)

Τελική κατάταξη 1. Γ32. Γ43. Α5

15/3/2011 ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ

Χρυσοστόμου Ειρήνη Α1 1η θέση

17-18/3/2011 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣΣΤΙΒΟΥ

1η θέσηΠαύλου Έλενα Β5 ΑκοντισμόςΜηνά Αδάμος Γ2 Άλμα εις ύψος Κωνσταντινίδου Αντρονίκη Γ6 Σφαιροβολία 2η θέσηΚωνσταντίνου Δέσποινα Β4 300μ. με εμπόδια Κωνταντινίδου Άντρια Γ3 Σφυροβολία

Λάμπρου Χρίστος Β5 1000μ.Χρίστου Κωνσταντίνος Γ4 Ακοντισμός 3η θέσηΨηλογένης Χρυσόστομος Α3 Σφυροβολία

18/3/2011ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΡΥΘΜΙΚΗΣΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ

Δροσοπούλου Κατερίνα 6η θέση

ΑΓΩΝΕΣ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΑΣ ΑΓΟΡΙΩΝ

Έγκωμη – Κοκκινοτριμιθιά 0-2Κοκκινοτριμιθιά – Έγκωμη 2-0Λατσιά - Κοκκινοτριμιθιά 2-0 Κοκκινοτριμιθιά – Διανέλλου και Θεοδότου 2-0Πλατύ Αγλαντζιάς – Κοκκινοτριμιθιά 2-0

ΑΓΩΝΕΣ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΑΣ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ

Πλατύ – Κοκκινοτριμιθιά 2-0Κοκκινοτριμιθιά – Ακρόπολη 0-2

ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΑΣ ΑΓΟΡΙΩΝ

Grammar School - Κοκκινοτριμιθιά 29-38Κοκκινοτριμιθιά – Grammar School 44-15Κοκκινοτριμιθιά - Αγία Βαρβάρα 64-29Κοκκινοτριμιθιά – Ακρόπολης 36-21Κοκκινοτριμιθιά - English School 48-23Έγκωμη – Κοκκινοτριμιθιά 34-29 Ακρόπολη – Κοκκινοτριμιθιά 23-28

ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΑ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ

Άγιος Στυλιανός – Κοκκινοτριμιθιά 10-19Κοκκινοτριμιθιά – Διανέλλου Θεοδότου 23-11Κοκκινοτριμιθιά – Μακεδονίτισσα 27-48Κοκκινοτριμιθιά – GC School 20-0 Κοκκινοτριμιθιά – Έγκωμη 17-37

ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΙ ΜΑΘΗΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΙΒΟΥ4/4/2011 – 5/4/2011

2η θέσηΚωνσταντινίδου Άντρια Γ3 ΣφυροβολίαΚωνσταντινίδου Ανδρονίκη Γ6 Σφαιροβολία

3η θέσηΛάμπρου Χρίστος Β5 1000μ

4η θέσηΨηλογένης Χριστόδουλος Α3 Σφυροβολία

8η θέσηΚάργας Παναγιώτης Γ6 600μ

104

105

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος το σχολείο μας διορ-γάνωσε με επιτυχία τουρνουά ποδοσφαίρου σάλας. Τοτουρνουά διεξήχθηκε κατά τη διάρκεια των διαλειμμά-των ανάμεσα σε όλα τα τμήματα του σχολείου. Προηγή-θηκε το τουρνουά μεταξύ των αγοριών και ακολούθησανοι ομάδες των κοριτσιών.

Όταν ξεκίνησε το τουρνουά των αγοριών, ομολογου-μένως η ομάδα του τμήματός μου δε φαινόταν να ήταναποφασισμένη για τη νίκη, αλλά αυτό δε σήμαινε απότην άλλη πως δε θα δοκιμάζαμε τις δυνάμεις μας. Δυ-στυχώς, η τύχη δεν ήταν με το μέρος μας, αφού αποκλει-στήκαμε πολύ νωρίς, από τον πρώτο κιόλας γύρο τουπαιχνιδιού! Η απογοήτευση ήταν έκδηλη στα πρόσωπατων συμμαθητών μου! Ωστόσο, οι ποδοσφαιριστές τηςομάδας μας έδωσαν αναμφισβήτητα τον καλύτερό τουςεαυτό, καθώς επίσης κι εμείς ως φίλαθλοι κάναμε ό,τιπερνούσε από το χέρι μας για να τους εμψυχώσουμε.

Οι ομάδες που ξεχώρισαν από πολύ νωρίς ήταν το Γ4

και το Γ5. Οι ομάδες αυτές κατόρθωσαν να φθάσουν μέ-χρι τον τελικό και να χαρίσουν αξέχαστες στιγμές σεόλους όσους παρακολουθούσαν το παιχνίδι τους. Όλοιοι μαθητές περίμεναν με ανυπομονησία τη μέρα του με-γάλου τελικού! Δεν υπήρχε άλλη συζήτηση στην αυλήτου σχολείου εκτός από αυτό το γεγονός. Ακόμη και αρ-κετοί καθηγητές μας έρχονταν να παρακολουθήσουν ταπαιδιά του τμήματός τους και να τα εμψυχώσουν. Το παι-χνίδι της τελικής αναμέτρησης κρίθηκε σκληρό αφού οιδύο ομάδες αρχικά έφερναν ισοπαλία! Ωστόσο το Γ5πέρασε με δύναμη στην αντεπίθεση και κατάφερε ναπροηγηθεί και να πάρει τη νίκη! Τα θερμά μας συγχαρη-τήρια στους νικητές, καθώς και σε όλες τις ομάδες πουαπέδειξαν πως η ευγενής άμιλλα είναι συνυφασμένη μετον αθλητισμό, ο οποίος χαρίζει ανεπανάληπτες στιγμέςσε αθλητές και φιλάθλους!

Γιάννης Τσιαπίνης Β4

Ποδόσφαιρο σάλας

106

HΦιλαρμονική μας

107

Mαθητικές στιγμές

108

Σεπτέμβριος

10-9-10 Προσέλευση των μαθητών στο σχολείο, κα-τανομή σε τμήματα και διανομή βιβλίων.

15-9-10 Τελετή Αγιασμού από το Θεοφιλέστατο Χω-ρεπίσκοπο Μεσαορίας κ. Γρηγόριο.

19-9-10 Συμμετοχή του σχολείου στο μνημόσυνο τωνηρώων Μ. Κουτσόφτα και Α. Παναγίδη στοΠαλαιομέτοχο.

30-9-10 Ενδοσχολική εκδήλωση για την επέτειο τηςΚυπριακής Ανεξαρτησίας.

Οκτώβριος

5-10-10 Εκλογές Μαθητικών Συμβουλίων.6-10-10 Διάλεξη για την Εφηβεία.22-10-10 Διάλεξη για την Εφηβεία.24-10-10 Συμμετοχή του σχολείου στην εκδήλωση

Μνήμης Κρατητηρίων.26-10-10 Συμμετοχή του σχολείου στο Ραδιομαραθώ-

νιο. 27-10-10 Γιορτή της Σημαίας και της εθνικής επετείου

της 28ης Οκτωβρίου 1940.

Νοέμβριος

2-11-10 Άφιξη Εταίρων του προγράμματος Come-nius.

Σχολικό ημερολόγιο

109

4-11-10 Παζαράκι τροφίμων.5-11-10 Σχολική εκδρομή.7-11-10 Κοινή εκδήλωση Συνδέσμου Γονέων και Σχο-

λείου προς τιμήν των εταίρων του προγράμ-ματος Comenius.

11-11-10 Κοινός εκκλησιασμός στην εκκλησία Απο-στόλου Βαρνάβα Κοκκινοτριμιθιάς.

15-11-10 Εκδήλωση καταδίκης της ανακήρυξης τουψευδοκράτους.

16-11-10 Επίσκεψη της Επιτρόπου Προστασίας Δικαιω-

μάτων του Παιδιού κ. Λήδας Κουρσουμπά.17-11-10 Εκδήλωση Μνήμης Πολυτεχνείου. 22-11-10 Έναρξη αγώνων ποδοσφαίρου σάλας.23-11-10 Διάλεξη για σωστή χρήση νερού στα πλαίσια

της εκστρατείας για Υδατική Συνείδηση καιδιεξαγωγή σχολικού ανώμαλου δρόμου.

Δεκέμβριος

1-12-10 Διάλεξη για το AIDS.7-12-10 Εκδήλωση για την Ημέρα των Μαχητών της

Αντίστασης για τη Δημοκρατία και Παζαράκιμικροαντικειμένων.

10-12-10 Έναρξη προγράμματος «Μέντωρ».11-12-10 Δενδροφύτευση με τη συμμετοχή του Συν-

δέσμου Γονέων.21-12-10 Κάλαντα στις κοινότητες από τη χορωδία και

ορχήστρα του σχολείου μας. 22-12-10 Κάλαντα στην Αρχιεπισκοπή και στο γηρο-

κομείο Κοκκινοτριμιθιάς από τη χορωδία καιορχήστρα του σχολείου μας.

23-12-10 Κοινός εκκλησιασμός στην εκκλησία Απο-στόλου Βαρνάβα Κοκκινοτριμιθιάς και χρι-στουγεννιάτικη γιορτή.

2011Ιανουάριος

19-1-11 Εκδήλωση Μνήμης Αρχιεπισκόπου Μακαρί-ου.

28-1-11 Εκδήλωση για την ημέρα των Τριών Ιεραρχώνκαι των Ελληνικών Γραμμάτων και έναρξηδιαγωνισμού Γενικών Γνώσεων με θέμα τηνΚύπρο.

Φεβρουάριος

8-2-11 Γιορτή του Δέντρου και διάλεξη Λειτουργούτου Τμήματος Δασών.

15-2-11 Εκπαιδευτικές επισκέψεις. 24-2-11 Εκδήλωση για την Τσικνοπέμπτη.

110

Μάρτιος

3-3-11 Εκδήλωση Ημέρας Μνήμης της θυσίας τουΓρηγόρη Αυξεντίου.

4-3-11 Διάλεξη για τη βία στους αθλητικούς χώρους. 8-3-11 Επίσκεψη των τμημάτων στο Περιβαλλοντικό

Κέντρο Αθαλάσσας.9-3-11 Άσκηση Πολιτικής Άμυνας. 10-3-11 Μετάβαση στην Αθήνα ομάδας μαθητών και

καθηγητών του προγράμματος «Χρυσοπρά-σινο Φύλλο».

17-3-11 Παρακολούθηση της θεατρικής παράστασης«Μια Ιταλίδα από την Κυψέλη».

19-3-11 Χοροεσπερίδα Συνδέσμου Γονέων.24-3-11 Εορτασμός 25ης Μαρτίου 1821.

25-3-11 Συμμετοχή του Σχολείου στην παρέλαση. 29-3-11 Μετάβαση στην Ολλανδία ομάδας μαθητών

και καθηγητών του προγράμματος Comenius. 30-3-11 Επίσκεψη Υπουργού Παιδείας. 31-3-11 Εορτασμός 1ης Απριλίου 1955-1959.

Απρίλιος

9-4-11 Εκδρομή στην Αγία Νάπα –Πρωταρά των μα-θητών του προγράμματος «ΧρυσοπράσινοΦύλλο».

14-4-11 Διάλεξη για ασφάλεια στο διαδίκτυο για γο-

νείς από λειτουργό της ΑΤΥΚ. 15-4-11 Κοινός εκκλησιασμός και πασχαλινή γιορτή.

Μάιος

9-5-11 Έναρξη επισκέψεων για ομαλή μετάβαση απότο Δημοτικό στο Γυμνάσιο.

12-5-11 Θεατρική παράσταση «Μια Ιταλίδα από τηνΚυψέλη».

17-5-11 Εκδρομή των νικητών στο Διαγωνισμό Γνώ-σεων για την Κύπρο και του τμήματος πουσυγκέντρωσε το μεγαλύτερο ποσό χρημάτων

Αυξέντια

25ης Μαρτίου

111

στην Πορεία Μακαρίου. Βραβεύτηκαν τα τμή-ματα Α4, Β1, Γ3 και Β4.

24-5-11 Εκδήλωση αντιναρκωτικής αγωγής για τουςμαθητές της Β΄ τάξης.

31-5-11 Ψυχαγωγική εκδρομή.

Ιούνιος

1-6-11 Δέηση παρακλητική για βοήθεια των παιδιώνστις εξετάσεις.

Απονομή τιμητικών διπλωμάτων σε μαθητές και μαθή-τριες του σχολείου μας που διακρίθηκαν σε διαγωνισμούςή αθλητικούς αγώνες και σε όσους έλαβαν μέρος σε εν-δοσχολικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες. Αποχαιρε-τισμός.

Just like any other student, I decided to take part onthe Student Exchange program on my first year in Se-condary School mostly because it seemed exciting eno-ugh and I also liked the idea of the journey to a foreigncountry. So, I signed up along with some of my friends,expecting to gain lots of experiences along with a lot ofnew friends.

On the first year of the program we were all full of ex-citement and a bit nervous, which turned out to be un-necessary. We had prepared a lot of things for the peoplefrom Scotland and Holland. We tried to make them feelas comfortable as possible, trying to include them toeverything we did.

I didn’t host someone on the first year, instead the te-achers thought it would be a lot better if I left that forthe seniors since they were going to High School nextyear and they needed to have a chance to gain as manyexperiences as they could. But that didn’t stop me fromsocializing with them, on the contrary; I talked to thema lot, getting to know them a bit, even teaching them alittle bit of Greek.

The second year is the last one. This time I was hostinga girl from Scotland, Sophie and I couldn’t be happier.We exchanged a few e-mails as soon as I got her e-mail

address and we got to know each other a little beforeshe came here. I also sent her a picture of mine so thatshe could recognize me when she got here.

The week they stayed here, we had a whole lot of fun.Parties, walks, a little bit of sight-seeing and tiny bit ofshopping. Then, there was a play, written by a teacherof our school. It was about the stereotypes people putand all the prejudices a society has about foreigners. Ihad a part in that, along with others from all three co-untries.

Our goodbye was full of tears, hugs and promises tosee each other really soon. We are already countingdown the days for our journey for the closing of the pro-gram in Scotland. I feellucky for being one ofthe few that are going,but it would be a lie tosay that I’m not sadde-ned by the fact that thisis going to be the end.I don’t want it to finish.

Of course, I’ll keep intouch with all the friends I made. We exchanged e-mailaddresses, phone numbers, normal addresses etc. Wealready talk via Facebook, MSN, MySpace and all that,exchanging news or just talking about random teenagestuff, catching up! I feel pretty confident that we’ll neverstop talking, we’ve become great friends.

The program didn’t disappoint me at all. It’s been eve-rything I wanted and so much more. I’ve gained a lot ofexperiences and I had the chance to expand my horizonsto places beyond Cyprus. I made a lot of friends and Ican’t wait to see them again!

Eleni Charalambous, B3

Other Students’ opinions:

“I expected it to be good from what my friends said, itwas amazing, so yeah I liked it. It turned out good. Ibasically enjoyed my time...”

Emma Stewart

“I think that it’s a really good way to learn about othercultures and a great way to make new friends!”

Jamie Guthrie

“I think it was really good! And that I’ll never forget it”Mandy Lee Stewart

Student Exchange Program: Comenius

Scotland-Holland Cyprus

11

12

Εντυπώσεις των μαθητών που πήρανμέρος στο πρόγραμμα

Όταν συμπλήρωνα την αίτηση για το comenious, ποτέδε φαντάστηκα ότι θα συγκαταλεγόμουν στα παιδιά πουθα επιλέγονταν για να εκπροσωπήσουν το σχολείο μαςστο εξωτερικό. Με το που πληροφορήθηκα πως είχαεπιλεγεί για το ταξίδι στην Ολλανδία, άρχισε να με κυρι-εύει παράλληλα με τον ενθουσιασμό, μια παράξενη αγω-νία. Αναρωτιόμουν για τα πάντα, πώς θα ήταν η άγνωστηαυτή μακρινή χώρα, το σπίτι του κοριτσιού που θα μεφιλοξενούσε, η συμπεριφορά της ίδιας καθώς και τηςοικογένειάς της απέναντί μου, και τόσα άλλα. Η ανυπο-μονησία μου ολοένα και μεγάλωνε μέχρις ώτου έφθασεη μέρα του ταξιδιού.

Με το που ανέβηκα στο πρώτο αεροπλάνο για κάποιολόγο ούτε αγχώθηκα ούτε τίποτα. Πέρασαν οι ώρες, ταλεπτά, τα δευτερόλεπτα, άλλαξε η μέρα και να που επι-τέλους, μετά από ένα χρονοβόρο ταξίδι, φτάσαμε στηνΟλλανδία! Από την πρώτη κιόλας στιγμή αντικρίσαμεένα τοπίο εντελώς διαφορετικό από τα δικά μας δεδο-μένα και συγχρόνως υπέροχο! Παντού υπήρχαν ποτάμιαμε πάπιες, αγελάδες και κατσίκες που περιφέρονταν στουπέροχο πράσινο που κάλυπτε τις δύο πλευρές του δρό-μου. Η χώρα διέθετε σπίτια μεγάλα και μικρά με όμορ-φους κήπους γεμάτους εποχιακά λουλούδια. Αυτό πουμου έκανε εντύπωση είναι το γεγονός πως υπήρχαν παν-τού ποδηλατοδρόμοι, καθώς επίσης και χώροι στάθμευ-σης για τα ποδήλατα.

Όταν επισκεφθήκαμε το σχολείο των Ολλανδών, έμειναέκπληκτη καθότι δεν έμοιαζε καθόλου με το δικό μας.

Διέθετε διαφόρων ειδών ζώα (αγελάδες, πάπιες, κατσίκες,γουρούνια κ.τ.λ) αφού το σχολείο θεωρείται γεωργικό.Με το που φθάσαμε, οι υπεύθυνοι του προγράμματοςμας οδήγησαν σε μια αίθουσα όπου θα συναντούσαμε,για δεύτερη φορά, τα παιδιά που θα μας φιλοξενούσαν.Εκεί βρίσκονταν και οι γονείς τους που μας υποδέχτηκανεγκάρδια. Η μητέρα του κοριτσιού που θα με φιλοξε-νούσε ήταν πολύ φιλική μαζί μου και μου συμπεριφερό-ταν, από την πρώτη κιόλας στιγμή, με ιδιαίτερη οικειό-τητα. Σύντομα απέβαλα κάθε ίχνος αγωνίας και άγχουςαφού με έκαναν να αισθανθώ υπέροχα. Το σπίτι της,όπως άλλωστε και το σχολείο της, δεν είχε καμία ομοι-ότητα με τα δικά μου. Το απόγευμα γνώρισα τα υπόλοιπαμέλη της οικογένειας. Ήταν όλοι τους το ίδιο φιλικοί καιφιλόξενοι όπως και η φίλη μου. Έχω ωστόσο να αναφέρωπως το φαγητό τους είναι διαφορετικό και κάπως παρά-ξενο για εμάς που έχουμε συνηθίσει άλλες γεύσεις. Δενείχα εντούτοις κανένα παράπονο και ήμουνα βέβαιη πωςθα κυλούσαν όλα ομαλά!

Κάθε πρωί πηγαίναμε στο σχολείο με το τραμ και τολεωφορείο, ενώ τα απογεύματα ήταν ελεύθερα και ταπερνούσαμε με τους εταίρους μας και τις οικογένειέςτους. Σιγά σιγά πέρασαν οι μέρες χωρίς να το καταλά-βουμε και έφτασε η μέρα της επιστροφής. Όλοι στενα-χωρηθήκαμε που θα φεύγαμε, αλλά θα θυμόμαστε γιαπάντα τις όμορφες στιγμές που περάσαμε στην Ολλαν-δία. Τέλος, ελπίζω να μου ξαναδοθεί η ευκαιρία να επι-σκεφτώ κι άλλες χώρες, να γνωρίσω διαφορετικούς πο-λιτισμούς και νοοτροπίες λαών.

Μαρία Κυριακίδου, Γ2

112

Συν - εργάτεςΗ Διεύθυνση του σχολείου

ΔιευθύντριαΜαρία Τοπούζη

Βοηθοί Διευθυντές Μαρία Παπαγιάννη, Β.Δ. Α΄, Αγγλικός

Ελένη Σολωμού, ΦιλόλογοςΛάμπρος Χ΄΄ Λαμπρής, Αγγλικός

Αντρούλλα Χριστοφή, ΦιλόλογοςΠαναγιώτα Τουλούμη, ΦυσικόςΣοφία Σολωμού, Μαθηματικός

Σχολική Eφορεία

ΠρόεδροςΧριστάκης Μελετιές

ΑντιπρόεδροςΝίκος Κοτζιάπασιης

ΓραμματέαςΣωτήρης Σταυρινίδης

ΤαμίαςΧριστοφής Ζεμπύλας

ΜέλοςΚώστας Παναγιώτου

Γεώργιος ΙακώβουΧρίστος ΤομάζουΓιώργος ΓεωργίουΔώρος Δενειώτης

Κύπρος ΚάοςΧριστάκης Πίτσιλλος

Μαρία ΦιλίππουΑνδρέας Χ΄΄Κωστής

ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

2010 - 2011

ΠρόεδροςΛουκαΐδης Μιχάλης Γ5

ΑντιπρόεδροςΤσιαπίνης Γιάννης Β4

ΓραμματέαςΠαχύ Φώτης Γ1

ΤαμίαςΠεμπέτσιου Στέλλα Γ5

Βοηθός ΤαμίαΠίπης Νικόλας Β2 Λατζιά Ειρήνη Α5

Σύμβουλος ΠεριβάλλοντοςΜενελάου Μαρία Α3

113

ΠρόεδροςΑνδρέας Καουρής

ΑντιπρόεδροςΓιώργος Σαββίδης

ΓραμματέαςΕυάγγελος Τσαμπαλάς

Β. ΓραμματέαςΘεοφανώ Χριστοφή

ΤαμίαςΧριστίνα Πίπη

Β. ΤαμίαςΑντρούλλα Κυριακίδου

Εκπρόσωπος Ομοσπονδίας ΓονέωνΚώστας Σταύρου

Μέλη Σοφία ΨηλογένηΕλένη Χριστοφή-ΠέτρουΚωνσταντίνα ΦρίξουΧριστίνα ΚωνσταντίνουΜάρκος ΚωνσταντίνουΕλένη ΚοτζιάπασιηΓεώργιος ΔημητρίουΝίκη ΑγαθοκλέουςΜαρία ΣουροπέτσηΔημήτρης ΣταύρουΡοσίτσα ΔαμιανούΣάββας ΤριμιθιώτηςΜιχάλης ΚαμπούρηςΚυριάκος ΘωμάΛεύκιος ΑλεξάνδρουΠιερής Χ΄΄ ΠιέρουΆννα ΓεωργίουΕλευθερία Μιχαήλ-ΑδάμουΈλενα ΦιλίππουΛοΐζος ΚυπριανούΧαράλαμπος ΧαραλάμπουςΝεοφύτα ΤσαγγαρίδουΑνδρέας Τσιάτταλος

Διοικητικό Συμβούλιο Συνδέσμου Γονέων και Κηδεμόνων 2010 – 2011

ΕπιμελήτριεςΜαρία ΠαντελήΑντιγόνη ΙωάννουΕλένη Ιορδάνου

Καθαρίστριες Μαρία ΧριστοδούλουΣωτηρούλα ΚαστανιάΕλένη ΙωάννουΑντρούλλα Οδυσσέως

Σχολικοί Βοηθοί / ΣυνοδοίΞένια Ταπανίδου – ΧαραλάμπουςΑντιγόνη ΧαραλάμπουςΘεοφανώ Ψηλογένη - Χριστοφή

Επισκέπτρια ΥγείαςΑργυρούλα Θεμιστοκλέους

Υπεύθυνη ΣχολιατρικήςΥπηρεσίαςΒασιλική Ασπρομάλλη

Το προσωπικό του σχολείου

114

Ο Καθηγητικός Σύλλογος

ΔιευθύντριαΜαρία Τοπούζη

Βοηθοί Διευθυντές Μαρία Παπαγιάννη, Β.Δ. Α΄, Αγγλικός Ελένη Σολωμού, ΦιλόλογοςΛάμπρος Χ΄΄ Λαμπρής, ΑγγλικόςΑντρούλλα Χριστοφή, ΦιλόλογοςΠαναγιώτα Τουλούμη, ΦυσικόςΣοφία Σολωμού, Μαθηματικός

Καθηγητές

ΘεολόγοιΚωνσταντίνος ΠόσιοςΣωτήριος Πασχάλης

ΦιλόλογοιΜαρία ΞυδάΑντωνία Αντωνίου ΧατζηκυριάκουΓεώργιος ΠαναγήςΚώστας ΓεωργίουΜαριάννα ΠολυκάρπουΣταυρούλα ΜιχαήλΈλενα ΧριστοδούλουΚαλλισθένη ΜεσομέρηΌλγα ΠαπασάββαΜαριλένα ΠόρακουΕρμάντα ΤρύφωνοςΜαρίνα Κυριακίδου

Μαθηματικών Ελένη ΔημητρίουΧριστόδουλος ΈλληναςΝίκη Νικολάου Ελένη ΠαπαθωμάΦυσικήςΕιρήνη Καραΐσκου-ΔεσπότηΓεώργιος Πρωτοπαπάς

ΒιολογίαςΧρύσω Χρυσοστόμου-ΚλεάνθουςΑντρέας ΣφηκουρήςΞένια Αλευρά

ΧημείαςΘεοδώρα Στασή

ΑγγλικώνΕλένη ΣτυλιανίδουΔημήτριος Δημητρίου

ΓαλλικώνΧριστούλλα ΚωνσταντίνουΓιανούλλα Χαραλάμπους

Οικιακής ΟικονομίαςΑλεξία ΠαναγίδουΜαρία ΠαλμύρηΧρύσω Χρυσοστόμου

Ηλεκτρονικών ΥπολογιστώνΕλένη ΣκουρίδουΙωάννης ΔημητριάδηςΔέσπω ΚατσιδιάρηΜελίνα ΚωνσταντίνουΤέχνηςΓεώργιος ΜιχαήλΜαρία Κουδουνά

ΜουσικήςΜαρία ΠέτρουΑυγή Κοζάκη

Συμβουλευτικής ΑγωγήςΈλενα Κωνσταντίνου

Φυσικής ΑγωγήςΜερσίνη ΠαπανικολάουΚωνσταντίνος ΓεωργίουΑγάπιος ΑγαπίουΓαβριέλλα Μιλτιάδου

ΤεχνολογίαςΆντρια Λουκαΐδου Ανδρέας Μακρυγιώργης

ΑντικαταστάτεςΑνδρέας ΣαπαρίλλαςΓεωργία ΚωνσταντίνουΙωάννα ΛαμπρινούΜαρία Ανδρέου

115

Αλκιβιάδης Χρίστος

Αλκιβιάδου Θεοδώρα

Ασσιώτης Βαλεντίνος

Γεωργίου Μαρία

Γκεωρκίεφ Μάρτι-Νταρίνοφ

Δημητριάδης Ανδρέας

Δημητρίου Κυριακή

Ιωάννου Γεώργιος

Ιωάννου Μαρύλια

Κασάπη Μαρία-Λένα

Μενελάου Μηνάς

Μηλιώτου Χριστίνα

Μιχαήλ Ανδρέας

Νικολάου Ηλιανός

Παπαχαραλάμπους Άντρεα

Παχύ Φώτης

Σωτηρίου Μαρία

Ταλιαδώρου Ιωάννα

Τοφαρή Γιώργος

Χαραλάμπους Παναγιώτης

Χατζηπιέρου Κωνσταντίνα

Χρίστου Γιώργος

Χριστοφή Νίκη

Γ1

Οι τελειόφοιτοί μας

116

Γ2

Βασιλείου Χριστίνα

Βουρή Μαργαρίτα

Γεωργίου Μάριος

Θεοδότου Μαρία

Ιωάννου Χαραλαμπία

Καλλής Μάριος

Κουκκουλής Μάριος

Κυπριανού Κωνσταντίνος

Κυπριανού Νιόβη

Κυριακίδου Μαρία

Λουκά Θεόφιλος

Μηνά Αδάμος

Νέγκρου Ραλούκα-Ελένα

Νταμιάν Ιονούτ-Αλίν

Ξάνθου Κατερίνα

Πάτσαλος Κωνσταντίνος

Πέτρου Στέφανος

Στρόε Κοσμίν-Αντρέι

Τσιοκάν Μαρία-Μανταλίνα

Φρίξου Φρίξος

Χαραλάμπους Θανάσης

Χασιώτου Ειρήνη

Ψυλλούρα Ελένη

117

Γ3

Αδάμου Σοφοκλής

Αθανασίου Δημήτρης

Ασκάρ Λουΐζα

Ασπρομάλλη Ευδοκία

Γρηγορίου Κωνσταντίνος

Δημητρίου Παύλος

Ζάκκη Χαράλαμπος

Θεμιστοκλέους Μαριάννα

Ιορντάκε Ρόμπερτ-Μαριάν

Κίκα Ειρήνη

Κωνσταντινίδης Ραφαήλ

Κωνσταντινίδου Άντρια

Κώστα Παναγιώτης

Μαρίν Δημήτρης

Μεγαρίτη Κυριακή

Νικολάου Χρίστος

Παπασάββα Έλενα

Παύλου Μαρία

Ράσπα Μιχαηλίνα

Τσαγγαρά Θεοδώρα

Τσιάτταλος Αντώνης

Χριστοδούλου Βανέσσα

Χριστοδούλου Γιάννης

118

Γ4

Αργυρού Σταύρος

Αυξεντίου Έλενα

Δαμιανού Μάριος

Διονυσίου Χαρούλα

Ευαγγέλου Παναγιώτα

Ζαντής Μαρίνος

Ιακώβου Ανδρέας

Καρύδης Ηλίας

Κνέκνας Χρίστος

Κουμίδου Αλίκη

Κυπριανού Βικτώρια

Μιχαήλ Νικόλας

Νεοφύτου Αναστάσιος

Παναγή Δημήτρης

Παναγή Μαρία

Παπανικολάου Παναγιώτα

Πίλη Άγγελος

Ράντεβιτς Αλεκσάνταρ

Σάββα Μιχάλης

Χαραλάμπους Κούλλα

Χρίστου Κωνσταντίνος

Χρυσοστόμου Έλενα

Ψυλλίδη Νικολέττα

119

Γ5

Αναστασίου Ανδρέας

Αναστασίου Χριστόφορος

Αριστείδου Στέφανος

Βασιλείου Δημήτρης

Δημητρίου Μαρία

Ηλία Κώστας

Ιακώβου Ιάκωβος

Ιορδάνου Μαρία

Ιωάννου Ραφαέλα

Κκαφά Μάριος

Κυλίλη Ραφαέλα

Κυπριανού Ειρηναίος

Κυριάκου Ηλίας

Λουκαΐδης Μιχάλης

Νικηφόρου Ανδρέας

Νικολαΐδου Άντρια

Παπαγεωργίου Άννα

Παπαγεωργίου Κυριάκος

Πεμπέτσιου Στέλλα

Σάββα Βασίλης

Σταύρου Σταύρος

Σταύρου Χριστίνα

Στυλιανού Μύρια

Χαραλάμπους Χριστάκης

120

Γ6

Αβραάμ Παναγιώτα

Αλεξάνδρου Κωνσταντίνος

Αλεξάνδρου Χριστίνα

Αντωνίου Μάριος

Αριστοτέλους Ευάγγελος

Αυλωνίτης Παναγιώτης

Γαβριήλ Παναγιώτα

Γεωργίου Απόστολος

Θεοκλέους Γλαύκος

Ιωάννου Κυριακή

Ιωάννου Χρίστος

Κάργας Παναγιώτης

Κάργα Απόστολος

Κυριάκου Κυριακή

Κωνσταντινίδου Ανδρονίκη

Μελετιές Κωνσταντίνος

Παπαθεοδούλου Ευρυδίκη

Πέτρου Πέτρος

Ρωσσίδης Κλείτος

Τσιάτταλου Βενέδικτος

Φιλίππου Αλέξανδρος

Φωτόπουλος Κυριάκος

Χατζηχριστοφόρου Στυλιανή

13

Το σχολείο μας συμμετείχε και φέτος στο περιβαλλοντικόπρόγραμμα «Χρυσοπράσινο Φύλλο».

Το αντικείμενο του προγράμματος στο σχολείο μας για τηδιετία 2009-2011 ήταν η Βιοποικιλότητα με ιδιαίτερη έμφασηστα βότανα και στη σημασία τους στην καθημερινή μαςζωή.

Για τις εργασίες τους οι μαθητές πήραν πληροφορίες απόβιβλία, μαρτυρίες από κατοίκους της περιοχής και άμεσηαντίληψη με επί τόπου μελέτη σε βιολογικές καλλιέργειεςπου επισκεφτήκαμε. Επίσης φτιάξαμε το δικό μας βοτανό-κηπο στην αυλή του σχολείου που περιλαμβάνει μια αρκετάμεγάλη ποικιλία βοτάνων. Τα παιδιά επίσης έφτιαξαν ταδικά τους φυτολόγια και συλλογές βοτάνων. Επισκέψεις σεπεριβαλλοντικά κέντρα ενίσχυσαν και εμπλούτισαν τις γνώ-σεις μας πάνω στο θέμα της Βιοποικιλότητας.

Όλα τα παιδιά του σχολείου είχαν την ευκαιρία να παρα-κολουθήσουν τις εργασίες και να συμμετάσχουν στις δρα-στηριότητες που πραγματοποιήθηκαν μέσα στα πλαίσιατου προγράμματος «Χρυσοπράσινο Φύλλο». Όμως μιαομάδα δεκατεσσάρων παιδιών της Γ΄ τάξης του σχολείουανέλαβε την παρουσίαση των εργασιών του προγράμματος.Για το σκοπό αυτό μεταξύ 10 και 13 Μαρτίου 2011 δεκα-τέσσερα παιδιά της Γ΄ τάξης επισκέφτηκαν το 11ο ΓυμνάσιοΝίκαιας στην Ελλάδα και παρουσίασαν τις εργασίες τουπρογράμματος.

Αντίστοιχα, μεταξύ 7 και 10 Απριλίου 2011, δεκατέσσεραπαιδιά από το Γυμνάσιο Νίκαιας επισκέφτηκαν το σχολείομας και μας παρουσίασαν τις δικές τους εργασίες. Με πολύ

ενθουσιασμό τα παιδιά μετέφεραν στους συμμαθητές τουςμηνύματα για επιστροφή στη φύση και για το πόσο σημαν-τικό είναι ο καθένας μας να κάνει αυτό που μπορεί για ναβοηθήσει στην προστασία του πλανήτη μας.

Με σύνθημα «Σκέψου παγκόσμια, ενεργοποιήσου τοπικά»άρχισε μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης των μαθητώνγια θέματα περιβάλλοντος.

Η προσπάθειά μου μέσα από το πρόγραμμα ήταν τα παιδιάνα συνειδητοποιήσουν τη σχέση αλληλεξάρτησης πουδένει τον άνθρωπο αναπόσπαστα με τη φύση και να τηνπροστατεύσουν. Το φυσικό περιβάλλον αποτελεί πηγή ζωής,γιατί μέσα σ’ αυτό, γεννιέται, ζει, εργάζεται και αναπτύσσεταιο άνθρωπος. Πρέπει λοιπόν, ο κάθε πολίτης και ιδιαίτεραοι νέοι να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα περιβάλλοντοςγια να μπορούμε να ελπίζουμε για ένα καλύτερο αύριο.

Οι ωφέλειες μέσα από αυτό το Πρόγραμμα βρίσκονταιπέρα από τις εμπειρίες και τις γνώσεις που θα αποκομίσουντα παιδιά, πέρα από τη συνεργασία, την ανταλλαγή από-ψεων, γνώσεων και θέσεων, στη σύσφιξη σχέσεων Κύπρουκαι Ελλάδας για λόγους εθνικούς. Το πρόγραμμα έχει καλύψειτους στόχους του και θέλω να ευχαριστήσω όλους, γονείςκαι μαθητές, που συνέβαλαν στην επιτυχία του προγράμ-ματος.

Χρύσω Χρυσοστόμου- ΚλεάνθουςΚαθηγήτρια Βιολογίας

Υπεύθυνη του Προγράμματος«Χρυσοπράσινο Φύλλο»

Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα«Χρυσοπράσινο Φύλλο»

Το «χρυσοπράσινο φύλλο» για μένα ήταν μια αξέχαστηεμπειρία που δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ. Καταρχήνήταν το ταξίδι στην Ελλάδα που το περιμέναμε πώς καιπώς. Εκεί κάναμε καινούριους φίλους, αναπτύξαμε τιςγνώσεις μας και περάσαμε παρά πολύ ωραία. Μετά, ηανυπομονησία να έρθουν τα παιδιά από την Ελλάδα στηνΚύπρο. Δεθήκαμε ακόμα περισσότερο και δε θέλαμε ναφύγουν. Γενικά όλο το πρόγραμμα ήταν υπέροχο, κάθεστιγμή που ζήσαμε ήταν εξαίσια και θα παραμένει γιαπάντα στο μυαλό μας.

Έλενα Χρυσοστόμου Γ4

Το σχολείο μας συμμετέχει στο διετές πρόγραμμα αν-ταλλαγής μαθητών «Χρυσοπράσινο Φύλλο» και τα τε-λευταία δύο χρόνια συμμετείχα και εγώ.

Μέσα σ’ αυτά τα δύο χρόνια όλοι μαζί με ομαδική προ-σπάθεια κάναμε αρκετές εργασίες σε σχέση με τα βότανακαι τη βιοποικιλότητα που ήταν τα κύρια θέματα του

προγράμματος.Φέτος αξιοποιήσαμε τις περισσότερες πληροφορίες

που είχαμε μαζέψει από την προηγούμενη σχολική χρο-νιά και δημιουργήσαμε την τελική μας παρουσίαση,την οποία παρουσιάσαμε στην Ελλάδα, αλλά και στηνΚύπρο.

Μέσω του προγράμματος αποκτήσαμε ομαδικότητα,η οποία θα μας βοηθήσει σε ολόκληρη τη ζωή μας. Επίσηςμέσω του προγράμματος αποκτήσαμε καινούριους φί-λους με τους οποίους ελπίζω να κρατήσουμε επαφή.

Φρίξος Φρίξου Γ2

Το σχολείο μας συμμετέχει και φέτος στο πρόγραμμαΧρυσοπράσινο φύλλο. Το θέμα που επιλέξαμε να μελε-τήσουμε είναι «Τα βότανα και θεραπευτικές τους ιδιό-τητες». Στην περιβαλλοντική ομάδα του σχολείου μαςεντάχθηκαν μαθητές και μαθήτριες της Γ΄ τάξης του Γυ-μνασίου μας.

14

Τη φετινή σχολική χρο-νιά μαζέψαμε πληροφο-ρίες για το θέμα μας. Πή-ραμε πληροφορίες αποβιβλία και από το διαδί-κτυο.

Επίσης επισκεφτήκαμεβιολογικές καλλιέργειεςβοτάνων. Δημιουργήσα-με ημερολόγια με θέμα

τα βότανα, φτιάξαμε αφίσες και γράψαμε τρίπτυχα γιατις χρήσεις των βοτάνων. Επίσης φτιάξαμε τα δικά μαςφυτολόγια και τις δικές μας συλογές βοτάνων.

Η συμμετοχή μας στο πρόγραμμα, μας ευαισθητοποί-ησε και μετά από αυτό θα θέλαμε να έχουμε την ευκαιρίανα έρθουμε σε επαφή με το ευρύτερο κοινωνικό περι-βάλλον και να μεταδώσουμε όσα μάθαμε για τα βότανακαι να τους πείσουμε πως με τα βότανα και τις θαυμα-τουργές τους ιδιότητες ο άνθρωπος θα μπορούσε να ζή-σει πιο υγειινά.

Μαρία Ιορδάνου, Γ5

Μέ-σα απότο «Χρυσο-πράσινο Φύλλο» είχατην ευκαιρία να ταξιδέψω, να ενημερωθώ ,να δημιουρ-γήσω πράγματα, αλλά προ πάντων να γνωρίσω καινού-ριους ανθρώπους! Όλη η ομάδα συνεργαστήκαμε άψο-γα και με πολλή διάθεση τα τελευταία δύο χρόνια …

Το ταξίδι στην Ελλάδα δεν άργησε… Μέρες πριν είχαμεήδη επικοινωνήσει με τα παιδιά που θα μας φιλοξενού-σαν και είχαμε αρχίσει κιόλας να νιώθουμε πιο οικείαμαζί τους! Από τα βλέμματά μας καταλάβαινες ότι ήμαστετόσο χαρούμενοι που θα ταξιδεύαμε…. Αυτό φαινότανκαι κατά τη διάρκεια του ταξιδιού !!!

Στην Ελλάδα περάσαμε φα-ντα-στι-κά !!! Οι οικογένειεςμας δέχτηκαν με μεγάλη χαρά και μας έκαναν να νιώ-σουμε πολύ όμορφα στα σπίτια τους. Με τα παιδιά είχαμεέρθει πολύ κοντά…συνδεθήκαμε συναισθηματικά όχι

μόνο σαν ομάδα, αλλά και σανπολύ καλοί φίλοι … Αν και οιμέρες ήταν ελάχιστες, καταφέ-ραμε να επισκεφτούμε διάφο-ρα σημαντικά μέρη και να θαυ-μάσουμε από κοντά τον όμορ-φο πολιτισμό της Ελλάδας! Τοταξίδι ήταν υπέροχο και πι-στεύω πως έζησα μια μοναδικήκαι αξέχαστη εμπειρία !!!

Μικαέλλα Ράσπα Γ3

Με πολλές χαρές και αξέχαστες εμπειρίες ολοκληρώ-σαμε φέτος τη συμμετοχή μας στο πρόγραμμα «Χρυσο-πράσινο φύλλο». Στα πλαίσια αυτού του προγράμματοςείχαμε την ευκαιρία να φιλοξενήσουμε και να φιλοξενη-θούμε από παιδιά του 11ου Γυμνασίου Νίκαιας. Απολαύ-σαμε την αγάπη και τη φιλοξενία τόσο των καθηγητώνόσο και των μαθη-τών με τις οικογέ-νειές τους! Κάναμεκαινούργιους φί-λους, γνωρίσαμετις συνήθειες καιτον τρόπο ζωήςτους, διασκεδά-σαμε, ξεκουρα-στήκαμε, επισκε-φθήκαμε διάφο-ρα μέρη … Ειδικάη επίσκεψή μαςστο Μαραθώνακαι τα παιχνίδιαέξω στη φύση,ήταν αρκετά ανα-ζωογονητικά! Επί-σης, τα ψώνιαστον Πειραιά καιτο «Alou fan park»ήταν ακόμη πιοδιασκεδαστικά!Επιπλέον μέσααπό τη μελέτηπου παρουσιάσα-με, αυξήσαμε τιςγνώσεις μας καιεκτιμήσαμε τα βό-τανα και τις θερα-πευτικές τουςιδιότητες. Κατά τηδιάρκεια του προγράμματος καταφέραμε ακόμη να επι-σκεφθούμε διάφορους βοτανόκηπους και να απολαύ-σουμε τη φύση. Ήταν μια μοναδική εμπειρία που θα μουμείνει αξέχαστη!

Ευδοκία Ασπρομάλλη Γ3

15

Είμαι ο Σοφοκλής και για τα δύο προηγούμενα χρόνιασυμμετείχα στο εκπαιδεύτικο πρόγμαμα που ονομάζεται«χρυσοπράσινο φύλλο». Μέσα από αυτό το πρόγραμμαγνώρισα φίλους από μια άλλη χώρα. Φίλους που θα μεσυντροφεύουν για μια ζωή. Ακόμα μου δόθηκε η ευκαι-ρία να ταξιδέψωστην Ελλάδα.

Εκεί με φιλοξέ-νησε ένα παιδί,το οποίο φιλο-ξένησα κι εγώστην συνέχεια.Ένα είναι σίγου-ρο, ήταν μιαανεπανάληπτηεμπειρία που θακουβαλώ μαζιμου για όλη μου τη ζωή και όταν ξαναβρεθώ σε αυτή τηχώρα σίγουρα θα πάω και θα επισκεφτώ τους φίλουςπου έκανα εκεί.

Σοφοκλής Αδάμου, Γ3

Το περιβαλλοντικό πρόγραμμα «Χρυσοπράσινο Φύλλο»είναι ένα πρόγραμμα το οποίο είχε ως στόχο να ανακα-λύψει τις ιδιότητες διαφόρων βοτάνων αλλά και φυτών.Δηλαδή ήταν ένα πρόγραμμα κατά το οποίο εμείς ως μέ-λη έπρεπε να αναλάβουμε να κάνουμε μία μελέτη βασι-

σμένη στις γνώσεις μας και σ’ αυτά τα οποία μπορούσαμενα βρούμε από κάποιες πηγές.

Αυτό το πρόγραμμα όμως απαιτούσε ώρες από τονελεύθερό μας χρόνο για να μπορέσει να επιτευχθεί μεεπιτυχία το πιο σημαντικό μέρος του προγράμματος, αλ-λά ταυτόχρονα και ο πιο σημαντικός σκοπός του. Αρχικάίσως κάποιοι να ήμασταν λίγο διστακτικοί με την ιδέααυτή, αλλά μετά αποφασίσαμε ότι θα ήταν μια πολύ καλήεμπειρία για μας. Μετά από δύο χρόνια καταφέραμε νατελειώσουμε με επιτυχία το πρόγραμμα.

Εκτός όμως από την παρουσίαση, ένας από τους σκο-πούς του προγράμματος ήταν να γνωριστούμε με ταάτομα με τα οποία συνεργαζόμασταν αυτά τα δύο χρό-νια και να αποκτήσουμε φιλικές σχέσεις, κι όντως αυτόέγινε! Πήγαμε τέσσερις μέρες στην Ελλάδα και καταλά-βαμε ότι τελικά όλες οι εργασίες και ο ελεύθερος χρόνοςπου θυσιάσαμε για το πρόγραμμα άξιζαν τον κόπο. Μετο ταξίδι αυτό συνδυάσαμε την εργασία με την ψυχα-γωγία. Μετά ήρθαν και αυτοί για τέσσερις μέρες και τουςφιλοξενήσαμε εμείς. Όμως οκτώ μέρες ήταν αρκετέςγια να δεθούμε μαζί τους και γι’ αυτό με την αναχώρησήμας από την Ελλάδα, αλλά και με την αναχώρησή τουςαπό την Κύπρο στεναχωρηθήκαμε όλοι.

Τελικά ότι και αν κάναμε αυτά τα δύο χρόνια για το πρό-γραμμα άξιζε τον κόπο και την αναμονή και ήταν μιακαλή εμπειρία για μας που το ζήσαμε!!!

Μύρια Στυλιανού, Γ5

Σέργιος Δαμιανού Α1Δήμη

τρα

Χατζ

ηκω

στή

Α1

Μαθητικές στιγμές

16

Γιορτή του δέντρου

Παρέλαση 28ης Οκτωβρίου

Επίσκεψη σε ίδρυμα

17

Τσικνοπέμπτη

«Κάνε μία ευχή»

Απολαυστικές κρέπες

Στάληκε στο διαγωνισμό που προκύρηξε για τηνΟδική Ασφάλεια η Αστυνομία Κύπρου

Θέμα: Σε επιστολή σου προς τους αρμόδιους φορείς γιατην Οδική Ασφάλεια και την Κυκλοφοριακή Αγωγή, ναεισηγηθείς τρόπους με τους οποίους οι ίδιοι οι νέοι μπο-ρούν να συμβάλουν στην καλλιέργεια Οδικής Συνείδησηςκαι ανάπτυξης σωστής Οδικής Συμπεριφοράς, συμβάλ-λοντας έτσι στην πρόληψη και τη μείωση των οδικών δυ-στυχημάτων

19/3/2011 ΚοκκινοτριμιθιάΈντιμη κυρία Υπουργέ,Είμαι μαθητής της Α΄ τάξης του Περιφερειακού Γυμνασίου

Κοκκινοτριμιθιάς. Πήρα το θάρρος να σας γράψω αυτή τηνεπιστολή γιατί έχω διαπιστώσει τις τραγικές διαστάσεις πουπαίρνει ολοένα και περισσότερο το θέμα των οδικών δυστυ-χημάτων στη χώρα μας. Ως μέλη της κοινωνίας μας, βιώνουμεκι εμείς οι νέοι καθημερινά το πρόβλημα των τροχαίων δυ-στυχημάτων και ομολογουμένως έχουμε συγκλονιστεί απότον αυξανόμενο αριθμό των θυμάτων της ασφάλτου. Οφεί-λουμε λοιπόν να αναζητήσουμε τρόπους με τους οποίουςνα συμβάλουμε στην επίλυση αυτού του προβλήματος.

Η χώρα μας κατέχει υψηλή θέση στην Ευρώπη, όσον αφοράστα τροχαία δυστυχήματα, στα οποία δυστυχώς εμπλέκεταισυνήθως η νεολαία μας. Θα μπορούσαμε για το λόγο αυτόνα οργανώσουμε διαλέξεις και θεατρικές παραστάσεις μεθέμα την οδική ασφάλεια ώστε να ευαισθητοποιηθούν καινα καλλιεργήσουν οδική συνείδηση, τόσο οι μεγαλύτεροι,όσο και τα νέα παιδιά. Θα μπορούσαμε να προσκαλέσουμεστο σχολείο μας άτομα που έχουν χάσει προσφιλή πρόσωπαστο Mολώχ της ασφάλτου και να μας μιλήσουν για την οδυ-νηρή αυτή εμπειρία που βίωσαν με σκοπό να μας προβλη-ματίσουν για το ζήτημα της ορθής οδικής συμπεριφοράς.

Παράλληλα, θα μπορούσαμε να διανέμουμε στους κατοί-κους της κοινότητάς μας ενημερωτικά φυλλάδια στα οποίαθα αναγράφονται οι κανόνες οδικής κυκλοφορίας και οι λόγοιπου πρέπει να τους ακολουθούμε. Επίσης μπορούμε να φτιά-ξουμε αφίσες και να τις αναρτήσουμε στις τάξεις μας και σεπολυσύχναστα μέρη. Μια άλλη εισήγηση είναι να δημιουρ-γήσουμε ιστοσελίδα στο διαδίκτυο, στην οποία θα έχουνπρόσβαση τα νέα παιδιά με σκοπό την ενημέρωση και τηνανάπτυξη ορθής οδικής συμπεριφοράς. Αυτές οι ενέργειεςπιστεύουμε πως θα επιφέρουν καρπούς, γιατί αυτοί που θαμας παρακολουθήσουν και ακούσουν, θα λάβουν ευκολότερατα μηνύματα, από εμάς τα παιδιά γιατί εαν ενδιαφερθούμεεμείς που είμαστε το μέλλον της πατρίδας, θα καταφέρουμενα επηρεάσουμε και τους άλλους.

Μια άλλη ιδέα που θα συνέβαλλε θετικά στην όλη προσπά-θεια είναι η συμμετοχή των παιδιών στην αστυνόμευση τωνδρόμων. Οι αστυνομικοί θα σταματούν τους παραβάτες, όχιγια να τους επιβάλουν πρόστιμο, αλλά για να τους δίνουν,μαζί με εμάς τα παιδιά, οδηγίες για την οδική ασφάλεια. Μιατέτοια εκστρατεία θα έχει θετικά αποτελέσματα, αφού με τη

συμμετοχή των παιδιών οι οδηγοί θα αντιληφθούν με καλύ-τερη διάθεση το ρόλο της αστυνομίας.

Μπορούμε επίσης εμείς οι νέοι να βγούμε στους δρόμουςτου χωριού μας και να εντοπίσουμε τα σημεία εκείνα σταοποία δεν υπάρχουν διαβάσεις πεζών και φανάρια τροχαίας,καθώς ακόμη και δρόμους που δεν είναι ομαλοί ή στους οποί-ους υπάρχουν απότομες στροφές, με λανθασμένη σήμανσηκ.ά. Με αυτόν τον τρόπο πιστεύουμε πως θα βοηθήσουμεεσάς τους αρμόδιους στο να διορθώσετε τέτοιου είδους προ-βλήματα στην κοινότητά μας και με αυτόν τον τρόπο να μει-ωθούν και τα δυστυχήματα, αφού σε κάποιο βαθμό ευθύνεταικαι το οδικό δίκτυο για την πρόκλησή τους.

Όμως, βασικός άξονας της προσπάθειας για αντιμετώπισητου προβλήματος θα πρέπει να είναι η καλλιέργεια οδικήςσυνείδησης, αφού στον ανθρώπινο παράγοντα οφείλεται τιςπερισσότερες φορές η πρόκληση των τροχαίων δυστυχη-μάτων. Για παράδειγμα, η υπερβολική ταχύτητα, η έλλειψηψυχραιμίας, η ανωριμότητα και η επιπολαιότητα των νεαρώνοδηγών, η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση κα-θώς επίσης η οδήγηση υπό την επήρεια αλκόολ, είναι μερικέςαπό τις αιτίες που προκαλούν τροχαία δυστυχήματα. Άραοφείλουμε να προβληματιστούμε και να καλλιεργήσουμεοδική συνείδηση και κοινωνική ευθύνη.

Ελπίζουμε να ληφθούν υπόψη και να φανούν χρήσιμα ταόσα σας εισηγηθήκαμε και να καταφέρουμε επιτέλους ωςκοινωνία να λύσουμε αυτό το βασικό πρόβλημα που βυθίζεικαθημερινά σε πένθος πολλές οικογένειες. Ως νέοι μπορούμενα βάλουμε λοιπόν και εμείς το δικό μας λιθαράκι για ασφά-λεια στoυς δρόμους και ανάπτυξη σωστής οδικής συμπερι-φοράς με στόχο να προβληματίσουμε συνειδήσεις, συμβάλ-λοντας έτσι στην πρόληψη και μείωση των οδικών δυστυχη-μάτων. Ευχόμαστε να μειωθούν το συντομότερο τα τροχαίαδυστυχήματα για ένα καλύτερο και ασφαλές μέλλον για όλους.

Με εκτίμηση,Φίλιππος Μιχαηλίδης Α3

Είσαι μέλος του Ομίλου Εθελοντισμού του σχολείου σουκαι καλείσαι να εισηγηθείς στα μέλη του ομίλου σου τρό-πους δράσης, ώστε ο όμιλός σας να πραγματοποιήσειμια εκστρατεία εθελοντισμού με θέμα την Οδική Ασφά-λεια και την Καλλιέργεια Οδικής Συνείδησης στην πόλη/κοινότητα/ περιφέρεια του σχολείου σας.

Να διατυπώσεις τις εισηγήσεις σου σε ομιλία που θα εκφω-νήσεις στα μέλη του ομίλου σας, όπου θα περιγράψεις σεγενικές γραμμές τις δράσεις που εισηγείσαι και τον τρόπουλοποίησής τους, επιχειρηματολογώντας για τη χρησιμό-τητα της καθεμιάς από αυτές.

11 Φεβρουαρίου 2011Αγαπητά μέλη του Ομίλου Εθελοντισμού,Στη σημερινή μας συγκέντρωση θα ήθελα ν’ αναφερθώ σε

ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα, που νομίζω πως όλοι σας είστεενημερωμένοι για το πόσο μεγάλες διαστάσεις έχει πάρει.Αναφέρομαι στη μάστιγα Οδικών Δυστυχημάτων. Καθημε-

Συμμετοχή σε Διαγωνισμούς

18

ρινά ενημερωνόμαστε από τον τύπο και τα άλλα Μ.Μ.Ε (ΜέσαΜαζικής Ενημέρωσης) για νέα αυτοκινητιστικά δυστυχήματα.Βλέπουμε εικόνες με διαλυμένα αυτοκίνητα, όπου έχουν αφή-σει την τελευταία τους πνοή συνάνθρωποί μας, θύματα τηςασφάλτου που τόσο άδικα και πρόωρα φεύγουν από τη ζωήκαι σκορπούν τον πόνο και το δάκρυ στους συγγενείς και φί-λους τους. Η χώρα μας δυστυχώς κατέχει την τρίτη θέση στηνΕυρώπη στα τροχαία ατυχήματα. Ενώ οι άνθρωποι και η επι-στήμη καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες για να σώσουνζωές και να μειώσουν ασθένειες και θανάτους, στους δρόμουςτο ανθρώπινο αίμα ρέει αλόγιστα και άδικα.

Νέοι άνθρωποι συνήθως είναι αυτοί που χάνουν τη ζωήτους. Κύριος ένοχος ο ανθρώπινος παράγοντας: η υπερβολικήταχύτητα, η επιπόλαια οδήγηση, η οδήγηση υπό την επήρειααλκοόλ, η παράβαση κανόνων οδικής κυκλοφορίας και γενικάη έλλειψη πρόληψης. Όλοι μας πρέπει να ευαισθητοποι-ηθούμε, ν’ αποκτήσουμε Οδική Συνείδηση και να προσπα-θήσουμε να την καλλιεργήσουμε σε όλους γύρω μας.

Εισηγούμαι ο Όμιλός μας να πάρει δραστικά μέτρα για μεί-ωση του προβλήματος.

Μπορούμε να διοργανώσουμε διαλέξεις στο σχολείο καιτην κοινότητά μας, σε συνεργασία με την αστυνομία. Σ’ αυτέςνα επισημανθούν οι κίνδυνοι που αφορούν πεζούς, επιβάτεςκαι οδηγούς αυτοκινήτων, μοτοσικλετιστές και ποδηλατιστές.Το υπεύθυνο οδήγημα και η σωστή χρήση των δρόμων, θ’αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης και προβληματισμού. Ηαμυντική οδήγηση ας τεθεί απ’ όλους στόχος προς επίτευξη.

Οι τραυματικές εμπειρίες και τα τραγικά αποτελέσματα τωνδυστυχημάτων μπορεί να συγκινήσουν και ν’ αποτελέσουνπαράδειγμα προς αποφυγή δυστυχημάτων. Γι’ αυτό προτείνωστις διαλέξεις να μιλήσουν είτε θύματα είτε συγγενείς θυμά-των.

Ας γράψουμε συνθήματα παντού. Ας γράψουμε συμβουλέςκαι κανόνες αποφυγής δυστυχημάτων. Ας τα αναρτήσουμεκαι ας τα διαθέσουμε σε όλους στην κοινότητα.

Μπορούμε ακόμα να οργανωθούμε σε ομάδες που θα έχουντην ευθύνη για επίβλεψη της κυκλοφορίας στην πόλη μαςκαι σε περιπολίες μας να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμετην κατάσταση.

Μια επιτροπή από εμάς ας μελετήσει το οδικό δίκτυο τηςπόλης και να εντοπίσει επικίνδυνα σημεία. Κατόπιν μπορούμενα κινητοποιηθούμε προς στους αρμόδιους φορείς για βελ-τίωση του οδικού δικτύου στα σημεία αυτά.

Επίσης μπορούμε να κάνουμε μια μεγάλη γιορτή, στην οποίαθα τραγουδήσουμε, θα χορέψουμε και θα στείλουμε μηνύ-ματα για καλλιέργεια οδικής συνείδησης σε μεγάλους και μι-κρούς.

Ας ενωθούμε όλοι μαζί και ας οργανωθούμε όσο καλύτεραμπορούμε, για να δράσουμε γι’ αυτόν τον ιερό σκοπό: για τηδιαφύλαξη της ανθρώπινης ζωής και υγείας και την πρόληψητων δυστυχημάτων.

Βασίλης Θωμά Α1

Θέμα: Είσαι μέλος του Ομίλου Εθελοντισμού του σχολείουσου και καλείσαι να εισηγηθείς στα μέλη του ομίλου σουτρόπους δράσης, ώστε ο όμιλός σας να πραγματοποιήσειμια εκστρατεία εθελοντισμού με θέμα την Οδική Ασφά-λεια και την Καλλιέργεια Οδικής Συνείδησης στην

πόλη/κοινότητα/περιφέρεια του σχολείου σας. Να δια-τυπώσεις τις εισηγήσεις σου σε ομιλία που θα εκφωνήσειςστα μέλη του ομίλου σου, όπου θα περιγράφεις σε γενικέςγραμμές τις δράσεις που εισηγείσαι και τον τρόπο υλο-ποίησής τους, επιχειρηματολογώντας για τη χρησιμότητατης καθεμιάς από αυτές.

Αγαπητά μέλη του ομίλου μας,Όπως πολύ καλά γνωρίζετε εδώ και χρόνια στόχος του ομί-

λου μας είναι η ανιδιοτελής προσφορά στο κοινωνικό σύνολοκαι ο εθελοντισμός σε διαφόρους τομείς. Μέχρι τώρα έχουμεκαταπιαστεί με θέματα της σύγχρονης κοινωνίας και ειδικό-τερα της Κύπρου, των νέων και των μαθητών του σχολείουμας. Ο πολύπλευρος ρόλος του ομίλου μας δε θα μας άφηνεασυγκίνητους για το θέμα των τροχαίων δυστυχημάτων. ΗΚύπρος, εδώ και χρόνια, κατέχει την τρίτη θέση όσον αφοράστα τροχαία δυστυχήματα. Όλοι προβληματιζόμαστε για τοτι πρέπει να γίνει για να ευαισθητοποιηθούν οι πολίτες και ναεπιτευχθεί ο στόχος που έχει τεθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωσηγια μείωση των δυστυχημάτων. Εισηγούμαι να οργανώσουμεμια εκστρατεία εθελοντισμού με θέμα την Καλλιέργεια ΟδικήςΣυνείδησης και την Οδική Ασφάλεια.

Καταρχάς, θα μπορούσαμε να τυπώσουμε φυλλάδια τα οποίαθα ενημερώνουν τον κόσμο για το τροχαίο πρόβλημα και θαδοθούν από πόρτα σε πόρτα, έτσι ώστε να ενημερωθούν όλοι.Παράλληλα, μπορούμε να φτιάξουμε αφίσες με συνθήματαή βιντεάκια και να τα αναρτήσουμε σε κεντρικές λεωφόρους,πολυσύχναστα μέρη και σε γνωστές ιστοσελίδες. Κάποια προ-τεινόμενα συνθήματα για τις αφίσες είναι «Άδειο ποτήρι, γε-μάτη ζωή» και «Αν θα οδηγήσεις, μην πιεις». Ακόμη, μπορούμενα φτιάξουμε διαφημίσεις με αντίστοιχο θέμα και να τις προ-βάλουμε από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Επίσης, θα μπο-ρούσαμε να διοργανώσουμε διαλέξεις και σεμινάρια που θαδίνονται από ειδικούς, όπως ψυχολόγους, εκπροσώπους τηςαστυνομίας και άτομα που έχουν εμπλακεί σε δυστυχήματα,στα σχολεία, τους στρατώνες και σε κέντρα νεότητας με στόχοτην πρόληψη των τροχαίων δυστυχημάτων.

Η συμβολή των παιδιών στην εκστρατεία μας είναι απαραί-τητη, γι’ αυτό και μια ομάδα παιδιών μπορούν να εντοπίσουνστην κοινότητα τους αυτοκίνητα που χρειάζονται απόσυρσηή που πρέπει να κάνουν τακτικό έλεγχο Μ. Ο. Τ. Επίσης, μπο-ρούμε να διοργανώσουμε γιορτή στο σχολείο μας με τη βοή-θεια των καθηγητών μας. Έτσι, οι καλεσμένοι–θεατές θα επη-ρεαστούν θετικά και θα μεταφέρουν το μήνυμα για καλλιέρ-γεια Οδικής Συνείδησης και στους συμπολίτες μας. Στο τέλοςτης εκδήλωσης, άτομα που έχουν χάσει συγγενικά τους πρό-σωπα σε τροχαία λόγω των αιτιών που τα προκαλούν , όπωςη χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την διάρκεια της οδήγησης,η υπέρβαση του ορίου ταχύτητας, η κατανάλωση αλκοόλ, ημανία των νέων για κόντρες στους δρόμους και η μη χρήσηζώνης ασφαλείας, θα μπορούσαν να μας μιλήσουν για τηνοδυνηρή αυτή εμπειρία και να προβληματίσουν με τον τρόποαυτό τα νέα παιδιά με σκοπό να συνειδητοποιήσουμε τις τρα-γικές συνέπειες των οδικών δυστυχημάτων.

Εμείς, ως όμιλος μπορούμε να στείλουμε επιστολή στοΥπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων και να αναφέρουμε ταπροβλήματα του οδικού δικτύου που αντιμετωπίζουμε κα-θημερινά στην κοινότητα μας, όπως τη λανθασμένη σήμανση

19

των δρόμων, πινακίδων και τη μη ύπαρξη διαβάσεων πεζών,όπως επίσης και την κατασκευή πεζοδρομίων.

Οι οδηγοί πρέπει να ακολουθούν τον Κώδικα Οδικής Κυ-κλοφορίας και να κάνουν ό,τι επιβάλλεται, τόσο για την προ-σωπική τους ασφάλεια όσο και για την ασφάλεια των συναν-θρώπων τους. Αν όλοι εφαρμόζαμε τα πιο πάνω θα μειώνον-ταν σημαντικά τα τροχαία δυστυχήματα και θα ατενίζαμε μεαισιοδοξία το μέλλον.

Ανδρέας Ρουσιάς, Α3

Δ΄ Παγκύπριος Μαθητικός Διαγωνισμόςτης Ιεράς Αρχιεπισκοπής.

Ποτέ οι στέγες των ανθρώπων δεν ήταν τόσο κοντά και οι καρ-διές τους τόσο μακριά. Η έλλειψη επικοινωνίας, όπως τη βιώνειο σημερινός άνθρωπος και ιδιαίτερα ο νέος, καθώς και τρόποιεξόδου απ’ αυτήν, μέσα από την καθημερινή πρακτική, αλλά καιμέσα από τη ζωή και τη διδασκαλία της Εκκλησίας.

Τα ξεχασμένα βαγόνια και οι αναβάτες ενόςκαινούργιου τρένου

Μια αόρατη δύναμη, μια αόρατη πίστη,κοιτάει από ψηλά…Βλέπει μια στοίβα ανθρώπων, νομάδων,αμέτρητα μυρμήγκια…

Με σιδηροδρομικές γραμμές μοιάζουν οι δρόμοι τους…Τρένα φορτωμένα με όνειρα, μόδα, διπλώματαοι ώμοι τους…

Ολοκαίνουργια βαγόνια ακολουθούν το ένα το άλλο, χωρίς καπετάνιο· ίσως ένα ακόμα ναυάγιο…

Από ψηλά, ένα ποτάμι κατάμαυρο,Να χάνεται και να εισχωρεί απύθμενη θάλασσα…Μα κάποια βαγόνια χάλασαν,Έμειναν πίσω, ποιος νοιάζεται;Απλά τα άφησαν…Απλά, θέσεις έμειναν κενές,Και αναμένουν καινούργιους σταθμούςΚαινούργια μυαλά, ή πίσω ή μπροστάΝα κυβερνούν ατάραχα όνειρα…!

Ο ήχος βαρετός!Αντιλαλεί σαν να ’ναι σε χώρο κενό,χωρίς ζωή και χαμένη επιμονή…Και οι συσκευές·πιο πολλές απ’ τις καρδιές!...Ακόμη κι αυτές,μιλούν με μηχανές,γελούν, φωνάζουν, κλαίνε...Ούτε ένα χέρι συμπόνιας,μόνο μια οθόνη αφήςκαι το τρέμουλο μιας μικρής ζωντανής μηχανής… Άξαφνα… Με αρπάζει κατάματα μια αύρα λευκή,

Με τυλίγει και χάνεταιΔεν ξέρω πού,Αλλά μακριά, σε μια άλλη εποχήΜε ψυχές ιδανικέςΚαι σύννεφα γαλάζιαΣε θάλασσα και στεριάΕκεί που υπάρχει καρδιά…

Ήρθα στο χθες.Και βλέπω παλιά βαγόνια, χαλασμένα σκορπισμένα,σαν να κόπηκε μια αλυσίδα…Τα εγκατέλειψαν οι καινούργιοι επιβάτες, Τους φάνηκαν άκομψαΞεπερασμένα…

Αυτή η εποχή,ναι είναι παλιά, περπατημένη από χέρια πολλά,Αλλά έχει γεμάτη καρδιάκαι σημεία ορίζοντα στη γη στεριωμένα βαθειά!

Ο ήχος είναι τόσο αλλιώς...Καθόλου βαρετόςνα κουβαλάει ξεχασμένες αγάπεςΚαι περασμένες φωτιές…

Γεμάτος καθαρές αμμουδιέςΠεριγιάλια μικράΦεγγάρια μεγάλα και γκρίζα…Βουνά με υψηλές κορυφές,Πάντα γραφτές στο κρυφό μας νησίΜε αισθήσεις αληθινές Χειροπιαστές…!

Μα το όνειρο αυτό πλέον τελειώνει,Έρχομαι ξανά στα καινούργια…Στην τωρινή εποχή,Στην τόσο θολή Και ακριβώς τραγική…

Η «ανθρωπιά», πια δεν υπάρχει…Στων μηχανών την ολόμαυρη ράχη,Θα ακουμπήσω μονάχα μια ελπίδα« Θεέ μου παρακαλώ, Ανάγκη σε έχω εγώκαι όλοι αυτοί,Που δεν νοιάζονταιούτε στιγμή… »

Παλαιότερα, οι άνθρωποιήξεραν τι πάει να πει η «αγάπη»,μα τώρα μόνο ξέρουνε τι πάει να πει η «απάτη»…Ο άνθρωπος θα έπρεπε να ντρέπεται Για τον τρόπο που αντιδρά και ζει,Αλλά αντιθέτως,Δείχνει να χαίρεται και να επαινεί!

Ειρήνη Κωνσταντίνου, Χριστίνα Ιωάννου Β2

20

Ενδεικτικές ερωτήσεις που τέθηκαν στουςδιαγωνιζόμενους

ΤΕΛΙΚΟΣ Α΄ ΤΑΞΗΣΤΜΗΜΑΤΑ: Α1 – Α4

1α. «και νεκρός ενίκα» Για ποιον λέχθηκε και γιατί;Απ. Λέχθηκε για τον Αθηναίο στρατηγό Κίμωνα, ο οποίος

κατά την πολιορκία του Κιτίου ασθένησε και πέθανε. ΟιΑθηναίοι για να αποφύγουν την πτώση του ηθικού τουστρατού, απέκρυψαν τον θάνατό του. Νικητές αναδείχθη-καν οι Αθηναίοι που απέδωσαν τη νίκη στον Κίμωνα για τονοποίον λέχθηκε η φράση αυτή.

1β. Να εξηγήσετε τους λόγους για τους οποίους ο Ευα-γόρας θεωρείται σπουδαία πολιτική μορφή της αρχαίαςκυπριακής ιστορίας;

Απ. Γιατί ανέπτυξε τη Σαλαμίνα σε όλους τους τομείς(οικονομικό πολιτικό, πολιτιστικό), φρόντισε για την εν-δυνάμωση και την προβολή του ελληνικού στοιχείου.

2α. Τι είδους γωνία σχηματίζουν οι δείκτες του ρολο-γιού αν δείχνουν 4:00;

Απ. Αμβλεία.

2β. Τι είδους γωνία είναι η παραπληρωματική μιας αμ-βλείας γωνίας;

Απ. Οξεία.

3α. Πώς θα πούμε τη λέξη «stage» στα ελληνικά;Απ. Σκηνή.

3β. Πώς θα πούμε τη λέξη «size» στα ελληνικά;Απ. Μέγεθος.

4α. Πώς αλλιώς ονομάζεται η προσωπογραφία;Απ. Πορτραίτο.

4β. Πώς αλλιώς ονομάζεται η ανθρώπινη φιγούρα;Απ. Σιλουέτα.

5α. Τι είναι το «γεωγραφικό μήκος»;Απ. Η απόσταση ενός τόπου ανατολικά ή δυτικά του

Πρώτου Μεσημβρινού.

5β. Τι είναι το «γεωγραφικό πλάτος»;Απ. Η απόσταση ενός τόπου βόρεια ή νότια του Ισημε-

ρινού.

ΤΕΛΙΚΟΣ Β΄ ΤΑΞΗΣΤΜΗΜΑΤΑ: Β1 – Β2

1α. Βρισκόμαστε στο αεροδρόμιο. Πώς θα πούμε σταελληνικά «check-in counter»;

Απ. Έλεγχος διαβατηρίων.

1β. Πώς λέμε τη φράση «duty-free shop» στα ελληνικά;Απ. Κατάστημα αδασμολόγητων ειδών.

2α. Να γράψετε τρία πλεονεκτήματα της χρήσης τωνφωτοβολταϊκών.

Απ. α) Αθόρυβη λειτουργία, β) μηδενική ρύπανση, γ)αξιοπιστία και μεγάλη διάρκεια ζωής, δ) απεξάρτησηαπό τροφοδοσία καυσίμων της ενέργειας, ε) ελάχιστησυντήρηση.

2β. Να αναφέρετε τέσσερις τρόπους εξοικονόμησηςενέργειας.

Απ. α) Να μην ανάβουμε το φως όταν δε χρειάζεται, β)να μην αφήνουμε σε λειτουργία ηλεκτρικές συσκευέςόταν δεν τις χρησιμοποιούμε, γ) να χρησιμοποιούμε μο-νωτικά υλικά στα σπίτια μας, όπως διπλά τζάμια, διπλούςτοίχους, δ) να περπατάμε ή να χρησιμοποιούμε ποδήλαταόπου μπορούμε.

3α. Να αναφέρετε τρία κάστρα που έκτισαν στην Κύ-προ οι Βυζαντινοί.

Απ. α) Αγίου Ιλαρίωνα, β) Βουφαβέντο, γ) Καντάρας,δ) Κερύνειας.

3β. Να αναφέρετε 3 αρχαία θέατρα που σώζονται μέχρισήμερα και κτίστηκαν επί ρωμαιοκρατίας.

Απ. α) Σόλων, β) Σαλαμίνας, γ) Κουρίου.

4α. Να αναφέρετε 4 είδη κίνησης.Απ. Γραμμική, περιστροφική, παλινδρομική, κίνηση

του εκκρεμούς.

Διαγωνισμός Γνώσεων

21

Το σχολείο μας για τρίτη συνεχή χρονιά διοργάνωσε διαγωνισμό γνώσεων, που φέτος ήταναφιερωμένος στα πενηντάχρονα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο διαγωνισμός άρχισε συμβολικά την

ημέρα των Τριών Ιεραρχών και των ελληνικών γραμμάτων. Στόχος του διαγωνισμού ήταν ηπροαγωγή της ευγενούς άμιλλας, του ομαδικού πνεύματος και της συνεργασίας των παιδιών με

απώτερο σκοπό την κατάκτηση περαιτέρω γνώσεων. Στο διαγωνισμό πήραν μέρος όλα τα τμήματακαι των τριών τάξεων. Νικητές αναδείχθηκαν τα τμήματα Α4, Β1, Γ3 και η επιβράβευσή τους ήταν μία

εκδρομή στο Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη Λαμπαδιστή στον Καλοπαναγιώτη.

4β. Τι είδους κίνηση εκτελεί μια «κούνια» και τι κίνησηεκτελεί μια «ραπτομηχανή»;

Απ. κούνια = κίνηση του εκκρεμούςραπτομηχανή = παλινδρομική

5α. Σε ποια κατεχόμενη περιοχή της Κύπρου ήταν ιδι-αίτερα ανεπτυγμένη η ξυλογλυπτική;

Απ. Στην Ακανθού.

5β. «Κοινόν των Κυπρίων». Τι ήταν;Απ. Παγκύπρια Θρησκευτική Οργάνωση.

ΤΕΛΙΚΟΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΤΜΗΜΑ: Γ3 – Γ4

1α. Τι ήταν η εκεχειρία όταν διεξάγονταν οι αρχαίοιΟλυμπιακοί Αγώνες;

Απ. Διακοπή των εχθροπραξιών.

1β. Ποιες κυπριακές ομάδες συμμετέχουν σε ομίλουςτου Τσάμπιονς Λιγκ;

Απ. Ανόρθωση (Αμμοχώστου), Αποέλ (Λευκωσίας)

2α. Πόση είναι η τάση (volts) του ηλεκτρισμού στουςρευματοδότες των σπιτιών μας;

Απ. 240v.

2β. Να αναφέρετε δύο ηλεκτροπαραγωγικούς σταθ-μούς στην Κύπρο.

Απ. Δεκέλεια, Μονή, Βασιλικό.

3α. Πότε έγινε η τουρκική εισβολή στην Κύπρο και μεποια αφορμή;

Απ. 20 Ιουλίου 1974 με το πρόσχημα της προστασίαςτων Τουρκοκυπρίων λόγω της διά της βίας κατάλυσηςτης Δημοκρατίας μετά το πραξικόπημα της 15 Ιουλίου1974.

3β. Ποιες υπήρξαν οι συνέπειες της τουρκικής εισβολήςστην Κύπρο (να αναφέρετε πέντε);

Απ. Νεκροί, αγνοούμενοι, εγκλωβισμένοι, πρόσφυγες,κατάληψη του 36% του κυπριακού εδάφους.

4α. Ποιο είναι το αρμόδιο υπουργείο για την ασφάλισητων εργαζομένων στην Κύπρο;

Απ. Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

4β. Ποια τράπεζα είναι αρμόδια για τον καθορισμό τωνεπιτοκίων και της δημοσιονομικής πολιτικής της Κυπρια-κής Δημοκρατίας;

Απ. Κεντρική Τράπεζα Κύπρου.

5α. Σε ποια θερμοκρασία το νερό έχει το μικρότεροόγκο;

Απ. 4 ºC.

5β. Σε ποια θερμοκρασία το νερό έχει τη μεγαλύτερηπυκνότητα;

Απ. 4 ºC.

22

23

Περί ...τέχνης

Ερωτηματολόγιο Β΄ τάξηςΕνδεικτικά οι απαντήσεις των μαθητών της Β΄ τάξης:Η δειγματοληψία ήταν τυχαία και εξετάστηκαν οι απαν-

τήσεις των μαθητών που επιλέγηκαν και στις τρεις τάξεις.(Α, Β, Γ)

Μέρος Α΄:1. Στα ερωτηματολόγια το μεγαλύτερο ποσοστό που

απάντησαν ήταν κορίτσια (62%), ενώ τα αγόρια ήταντο 32%.

Μέρος Β΄:1. Στην ερώτηση αν γνωρίζουν τη σημασία του όρου

«Θρησκευτική μειονότητα» το 10% των μαθητώντης Β΄ τάξης απάντησαν πολύ καλά, το 66% καλάκαι το υπόλοιπο 24% καθόλου.

2. Στην ερώτηση αν γνωρίζουν ότι υπάρχουν θρησκευ-τικές μειονότητες στην πατρίδα μας απάντησαν: το24% των μαθητών της Β΄ τάξης πολύ καλά, το 45%καλά και το 31% καθόλου.

3. Στην ερώτηση αν γνωρίζουν ποιες είναι η επίσημεςθρησκείες στη χώρα μας, σύμφωνα με το Σύνταγματου 1960, το 31% των μαθητών της Β΄ τάξης απάν-τησε πολύ καλά, το 21% καλά και το 48% καθόλου.

Μέρος Γ΄:1. Στην ερώτηση σε ποια θρησκευτική ομάδα ανήκουν,

οι ερωτώμενοι απάντησαν ότι είναι Χριστιανοί.2. Στην ερώτηση αν γνωρίζουν τόπους λατρείας άλλων

θρησκειών στο νησί, το 45% των μαθητών της Β΄τάξης απάντησε θετικά και το υπόλοιπο 55% αρνη-τικά.

3. Στην ερώτηση αν ενοχλούνται να βρίσκονται στονίδιο χώρο με άτομα που ανήκουν σε διαφορετικήθρησκευτική ομάδα, το 10% των μαθητών της Β΄τάξης απάντησε θετικά και το 90% αρνητικά.

4. Στην ερώτηση αν θα τους ενοχλούσε κάποιος γνω-στός τους να πιστεύει σε διαφορετική θρησκεία από

αυτούς, το 7% των μαθητών της Β΄ τάξης απάντησεναι και το 93% όχι.

5. Στην ερώτηση εάν ένας φίλος τους εξομολογούντανότι δεν πιστεύει στην ίδια θρησκεία με εκείνους, θαένιωθαν ενοχλημένοι, το 10% των μαθητών της Β΄τάξης απάντησε ναι και το 90% όχι.

6. Στην ερώτηση αν πιστεύουν πως τα άτομα που δενανήκουν στην ίδια θρησκευτική ομάδα με τους υπό-λοιπους στο σχολείο τους, θα πρέπει να απομονώ-νονται από τους υπόλοιπους μαθητές, το 100% τωνμαθητών της Β΄ τάξης απάντησε όχι.

7. Στην ερώτηση αν θα ψήφιζαν ποτέ πρόεδρο της τά-ξης τους άτομο με διαφορετικές θρησκευτικές πε-ποιθήσεις από τους ίδιους, το 86% των μαθητών τηςΒ΄ τάξης απάντησε ναι και το 14% όχι.

8. Στην ερώτηση αν είναι σημαντικό για εκείνους οιάνθρωποι στο κοντινό τους περιβάλλον να έχουντην ίδια θρησκεία με τους ίδιους, το 59% των μαθη-τών της Β΄ τάξης απάντησαν θετικά και το 41% αρ-νητικά.

9. Στην ερώτηση με ποια κριτήρια επιλέγουν τους φί-λους τους, το 3% των μαθητών της Β΄ τάξης απάν-τησε ότι η επιλογή γίνεται με βάση την εξωτερικήεμφάνιση και το 97% με βάση τα κοινά ενδιαφέρον-τα /χαρακτήρας.

10. Στην ερώτηση εάν νιώθουν άβολά το πρωί ότανκάνουν την προσευχή τους, το 28% της Β΄ τάξηςαπάντησε ναι και το 72% όχι.

11. Στην ερώτηση αν έχουν έρθει ποτέ σε αντιπαρά-θεση με τους φίλους τους στο σχολείο λόγω τηςθρησκείας τους, το 100% των μαθητών της Β΄ τάξηςαπάντησαν όχι.

12. Στην ερώτηση αν οι γονείς τους ή το στενό τους οι-κογενειακό περιβάλλον αποδέχονται άτομα με άλληθρησκεία, το 86% των μαθητών της Β΄ τάξης απάν-τησε ναι και το 14% όχι.

13. Στην ερώτηση πώς νομίζουν ότι θα αντιδρούσανοι γονείς τους ή το στενό τους οικογενειακό περι-

Πρόγραμμα Ξένιος

24

Τη φετινή σχολική χρονιά, το σχολείο μας συμμετείχε στο Πρόγραμμα Ξένιος, με θέμα τηδιαφορετικότητα σε σχέση με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, παίρνοντας αφορμή από το

μάθημα των Νέων Ελληνικών και πιο συγκεκριμένα από το κείμενο «Η ιστορία τουδακτυλιδιού» του Γκ. Λέσινγκ. Μαθητές της Β΄ τάξης χωρίστηκαν σε ομάδες και βρήκαν

πληροφορίες για τις θρησκευτικές ομάδες που υπάρχουν σήμερα στην πατρίδα μας.Ετοιμάστηκε, επίσης, ερωτηματολόγιο, το οποίο δόθηκε σε μαθητές και των τριών τάξεων.

Ενδεικτικά παρατίθεται μέρος της εργασίας.

Εργάστηκαν οι μαθητές:• Θεοδόσης Αλεξάνδρου, Κατερίνα Κρασσά, Ελένη Χαραλάμπους, Ηλίας Χριστοδούλου, Κωνσταντίνος Παύλου, Β3• Νικολέττα Σερδάρη, Κατερίνα Δροσοπούλου, Αλέξανδρος Θεμιστοκλέους, Ιάκωβος Εξαδάκτυλος, Μάριος Παναγή, Β5

βάλλον εάν μάθαιναν ότι ο καλύτερος φίλος τουςέχει διαφορετική θρησκεία από τη δική τους, το90% απάντησαν ότι δε θα υπήρχε πρόβλημα και το10% ότι θα αισθάνονταν πολύ άβολα.

Από τα πιο πάνω προκύπτει το συμπέρασμα ότι οι μα-θητές του σχολείου μας σε πολύ μεγάλο ποσοστό δεναντιμετωπίζουν αρνητικά τις διαφορετικές θρησκευτικέςπεποιθήσεις των συμμαθητών τους ή των φίλων τους.

Θρησκευτικές μειονότητες της Κύπρου

ΛατίνοιΟι Λατίνοι (Latins) ήταν αρχαίος λαός της Ιταλίας που

ζούσαν στην περιοχή του Λάτιο. Οι Λατίνοι μετανάστευ-σαν στην κεντρική Ιταλία και στο Λάτιο τη 2η χιλιετίαπ.Χ. από την κεντρική Ευρώπη. Ζούσαν σε ανεξάρτητεςπόλεις-κράτη αλλά είχαν κοινή γλώσσα, θρησκεία. Πί-στευαν ότι ήταν απόγονοι του Λατίνου, γιου του Αινείακαι είχαν εμπορικές σχέσεις μεταξύ τους. Ένα από τα λα-τινικά κράτη, η Ρώμη, το 341 π.Χ. άρχισε σταδιακά ναπροσαρτίζει τα υπόλοιπα λατινικά πόλεις-κράτη δίνοντάςτους ρωμαϊκή υπηκοότητα και ισονομία.

Οι Λατίνοι στην Κύπρο: Οι Λατίνοι ήταν Καθολικοί απότη Δύση με λαμπρή ιστορία που ήρθαν και εγκαταστά-θηκαν στην Κύπρο. Το νησί παρέμεινε κάτω από διάφο-ρους κατακτητές για πολύ καιρό (1191-1571). Αυτοί οιΚαθολικοί κυβερνήτες εγκατέστησαν Λατίνους Αρχιεπί-σκοπους που είχαν υπεροχή έναντι στους Έλληνες Ορ-

θόδοξους επίσκοπους και έκτισαν πολλά μοναστήρια,εκκλησίες, υπέροχους γοτθικούς καθεδρικούς ναούςστη Λευκωσία και την Αμμόχωστο, οι οποίοι αργότερακατά την Τουρκοκρατία μετατράπηκαν σε μουσουλμα-νικά τεμένη.

Παρατηρώντας το λατινικό λαϊκό πληθυσμό της Κύ-πρου, μετά την κατάληψή της από τους Οθωμανούς το1571, μπορεί κάποιος να εξακριβώσει ότι οι Λατίνοι πουείχαν απομείνει στο νησί ήταν στην πλειοψηφία Ενετοίκαι διατηρούσαν ένα προξενείο στη Λάρνακα. Όμως μέ-χρι το τέλος του 17ου αιώνα οι Γάλλοι φαίνονταν να αν-τικαθιστούν τους Ενετούς. Ένας Γάλλος εξερευνητής, οΝ.Τ. Χαρτρέλ, επισκέφθηκε το νησί το 1670 και ανέφερεότι ένας Γάλλος πρόξενος διέμενε στη Λάρνακα και πρό-σφερε υπηρεσίες σε πλοία που έρχονταν εκεί από τηΜασσαλία και άλλα γαλλικά λιμάνια. Ο Δανός ΒανΜπρούιν, ο οποίος επισκέφτηκε την Κύπρο το 1683, ανέ-φερε ότι όλοι οι Ευρωπαίοι έμποροι που κατοικούσανστη Λάρνακα ήταν Γάλλοι. Έτσι, πρέπει να σημειωθεί εδώότι δεν ήταν καθόλου τυχαίο που η πλειοψηφία των Λα-τίνων διέμενε στη Λάρνακα, γιατί τα προξενεία που ήτανεγκατεστημένα στο λιμάνι, πρόσφεραν εργασία και προ-στασία στους κοσμικούς και κληρικούς Λατίνους πουκατοικούσαν στο νησί.

Σε άλλες πόλεις της Κύπρου, λόγω της απουσίας τωνευρωπαϊκών προξενείων, ήταν πολύ πιο δύσκολο γιατους Λατίνους να κατοικήσουν εκεί. Ο Δανός Χέιμαν πουεπισκέφτηκε την Κύπρο στις αρχές του 18ου αιώνα, πα-ρατήρησε ότι τόσο στους Λατίνους όσο και στους Έλλη-νες απαγορευόταν να μπουν στην Αμμόχωστο καβάλα

25

Γεω

ργία

Κασ

τανι

ά Α4

Άντρεα Γιωργαλλή Α3

σε άλογο, κάτι που αποθάρρυνε τους Λατίνους να εγκα-τασταθούν εκεί και συνέχιζαν να παραμένουν συγκεν-τρωμένοι στη Λάρνακα. Οι Ενετοί, που ήταν οι πρώτοιπου ίδρυσαν προξενείο στην οθωμανική Κύπρο, συνέ-χισαν να διατηρούν την παρουσία τους στο νησί μέχριτο τέλος του 18ου αιώνα, όταν ο Ναπολέοντας κατέκτησετην Ιταλία και κατάργησε την Ενετική Δημοκρατία. Κιόμως πολλοί λένε ότι οι Ενετοί συνέχισαν να ζουν σε αυτήτην πόλη.

Οι εκκλησίες που εξυπηρετούν τη Λατινική Κοινότητατης Κύπρου είναι αυτή του Τιμίου Σταυρού κοντά στηνΠύλη Πάφου στη Λευκωσία, που ξαναϊδρύθηκε το 1900με χορηγία από τη βασίλισσα Μαρία Χριστίνα, γυναίκατου βασιλιά Αλφόνσου ΧΙΙ της Ισπανίας, αυτή της ΑγίαςΑικατερίνης στη Λεμεσό που ιδρύθηκε από Φραγκισκα-νούς το 1872, αυτή της Αγίας Μαρίας των Χαρίτων πουξαναϊδρύθηκε στη Λάρνακα από Φραγκισκανούς το 1843και ένα παρεκκλήσι στην Κερύνεια της Αγίας Ελισάβετπου κτίστηκε το 1907 και εγκαινιάστηκε το 1932. Μιαεπιπρόσθετη εκκλησία έχει πρόσφατα παραχωρηθεί γιαχρήση (όχι ιδιόκτητη) από την Ελληνική Ορθόδοξη Επι-σκοπή στην Πάφο και μια στην Πόλη Χρυσοχούς.

Υπάρχουν επίσης λατινικά κοιμητήρια στη Λευκωσία(νεκρή ζώνη) όπου μια φορά το χρόνο (2 Νοεμβρίου) οιΛατίνοι δικαιούνται να επισκέπτονται τους νεκρούς κάτωαπό την προστασία των Ηνωμένων Εθνών. Οι Φραγκι-σκανοί αδελφοί έχουν επίσης παρεκλήσια στο ΚολλέγιοΤέρρα Σάντα (Λευκωσία), στο Ξερό (στη ζώνη υπό τουρ-κική κατοχή, που είναι τώρα κλειστό) και στην Αμμόχω-στο (στη ζώνη υπό τουρκική κατοχή, που είναι τώρα κλει-στό). Οι αδελφές του Άγιου Ιωσήφ έχουν ένα παρεκκλήσιστο μοναστήρι τους στη Λάρνακα.

Τα σχολεία που εξυπηρετούν τους Λατίνους της Κύπρουαλλά δέχονται και μαθητές άλλων θρησκειών είναι αυτότης Τέρρα Σάντα στη Λευκωσία που ιδρύθηκε και δια-τηρείται από Φραγκισκανούς και το σχολείο Αγίας Μαρίαςστη Λεμεσό, ιδρυμένο αρχικά σαν σχολείο θηλέων απόΦραγκισκανές αδελφές της Ιερής Καρδιάς. Και τα δύοπιο πάνω σχολεία παρέχουν προδημοτική, πρωτοβάθμιακαι δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Το σχολείο Αγία Μαρίαέχει γίνει πρόσφατα μικτό.

Στις πιο πάνω εγκαταστάσεις μπορεί να προστεθεί ένανηπιαγωγείο στο Καλό Χωριό στην περιοχή Πάφου. Έχουνιδρυθεί δύο κοινοτικά κέντρα: αυτό του Αγίου Ιωσήφστη Λευκωσία και του Αγίου Φραγκίσκου στην Λεμεσό.Πρόσφατα 5 Γαλλίδες αδελφές από την Congrégationde l’ Assomption del la Vierge Marie ed de St. Bruno,ήλθαν να βοηθήσουν άρρωστους ανθρώπους στο και-νούριο νοσοκομείο του Αγίου Μιχαήλ στο Μέσα Χωρίο(υπό κατασκευή).

Υπάρχει επίσης και ένας οίκος ευγηρίας ο οποίος ανή-κει σε Φραγκισκανούς αδελφούς τους οποίους βοη-θούν οι Φραγκισκανές αδελφές της Ιερής Καρδιάς στηΛάρνακα.

Ο αντιπρόσωπος της Λατινικής κοινότητας στη Βουλήείναι τώρα ο κύριος Μπενίτο Μαντοβάνη. Οι δύο προ-

ηγούμενοι αντιπρόσωποι ήταν ο κύριος Άντονι Πιετρόνικαι ο κύριος Φέλιξ Τσιρίλλι ντε Νόρες.

Κλείνοντας, είναι δυνατό να σημειωθεί ότι οι Λατίνοιτης Κύπρου αποτελούν μια συμπαγή αλλά και σταθεράαναπτυσσόμενη κοινότητα λόγω της μικτής εθνικότητας,η οποία διευκολύνει τους ανθρώπους διαφόρων εθνι-κοτήτων να μπουν στην κοινότητα με προνόμιο το ότιανήκουν στην Ρωμαιοκαθολική θρησκεία. Πρόσφατα,γάμοι μεταξύ Κύπριων και Ρωμαιοκαθολικών από τηνανατολική Ευρώπη (όπως Πολωνοί και Τσέχοι) ή ακόμακαι Φιλιππινέζων από την Άπω Ανατολή, έχουν προστεθείστην κοινότητα και οι Λατίνοι δείχνουν έτοιμοι να γίνουνπερισσότεροι στο νησί.

Μπορεί να λεχθεί ότι η ποικιλία στην εθνικότητα τωνΛατίνων και το γεγονός της παρουσίας τους στο νησίοφείλεται στην επιτυχή εγκατάσταση στην Κύπρο τωνΕνετών, Γάλλων, Ιταλών, Μαλτέζων, Ραγκουσανών καιπιο πρόσφατα ανθρώπων από την ανατολική Ευρώπη,Άπω Ανατολή και Νότιο Αμερική, έκαναν τους Λατίνουςμια κοινότητα βασισμένη στη μετανάστευση χωρίς τηνοποία, θα απορροφούνταν ή θα είχαν απορροφηθείστο παρελθόν από το μεγαλύτερο σε αριθμό ελληνικόστοιχείο.

Μουσουλμάνοι/Ισλαμιστές Το Ισλάμ εισήχθηκε στην Κύπρο το 649 όταν ο Ουσμάν,

ο τρίτος Χαλίφης, κατάκτησε το νησί. Οι Μουσουλμάνοιήταν διασκορπισμένοι σε όλη την περιοχή της Κύπρου,αλλά μετά τα γεγονότα του 1974, συγκεντρώθηκαν στηνπεριοχή της Βόρειας Κύπρου.

Οι Τουρκοκύπριοι (η μουσουλμανική κοινότητα της Κύ-πρου) μέχρι το 1974 ήταν το 18% ολόκληρου του πλη-θυσμού του νησιού. Σήμερα ο πληθυσμός τους υπολο-γίζονται σε 264,172 περίπου άτομα.

Υπάρχουν πολλά ιερά ισλαμικά μέρη στο νησί συμπε-ριλαμβανομένου του Τζαμιού Αραμπαχμετ στη Λευκω-σία (χτισμένο το 16ο αιώνα), ο Τεκκές ΧΑΛΑ ΣΟΥΛΤΑΝ-ΟΥΜ ΧΑΡΑΜ στη Λάρνακα (χτισμένος το 18ο αιώνα), τοΤζαμί Λαλά Μουσταφά Πασά, το Τζαμί Σελμιγιέ και τοΤζαμί Χαϊτέρ πασά, πρώην καθολικοί καθεδρικοί ναοίαπό την περίοδο των σταυροφορίων που αποκλειστικάεξυπηρετούσαν την καθολική μειονότητα που κυριαρ-χούσε στο νησί και μετέπειτα μετατράπηκαν σε τζαμιά,όταν οι μουσουλμάνοι κατέκτησαν το νησί το μεσαίωνα.Το Ισλάμ στην Κύπρο ήρθε νωρίς από τους Άραβες κα-τακτητές που τον ίδιο καιρό είχαν κατακτήσει και το ελ-ληνικό νησί της Κρήτης.

Λέγεται ότι μια θεία του Προφήτη Μοχχαμάτ (Μωάμεθ),η Ουμ Χαράμ, είχε έρθει μαζί με τους Άραβες κατακτητέςστο νησί. Έπεσε όμως από το μουλάρι της και πέθανε.Ενταφιάστηκε εκεί που σήμερα βρίσκεται το ιερό τέμενοςΧΑΛΑ ΣΟΥΛΤΑΝ.

Οι περισσότεροι Τούρκοι εγκαταστάθηκαν στην Κύπροκατά τη διάρκεια που η Οθωμανική Αυτοκρατορία κυ-βερνούσε το νησί, το 1572-1878/1914.

26

Η οθωμανική Αυτοκρατορία έδωσε έκταση γης στουςστρατιώτες με τον όρο ότι αυτοί και οι οικογένειές τουςθα έμεναν στο νησί μόνιμα. Κατά το 17ο αιώνα ο τουρ-κικός πληθυσμός μεγάλωσε ραγδαία, αφού υπήρξανΤούρκοι μετανάστες, αλλά και Έλληνες που ασπάζονταντο Ισλάμ. Από το 1974 ο μουσουλμανικός πληθυσμόςενισχύθηκε από Τούρκους έποικους που είναι αποκλει-στικά μουσουλμάνοι.

Μαρωνίτες της Κύπρου

Χωριά - Χάρτης

Οι Μαρωνίτες εί-ναι μία από τιςθρησκευτικές ομά-δες της Κύπρου, ητρίτη μεγαλύτερημετά τους ορθόδο-ξους και τους μου-σουλμάνους (Τουρκοκύπριους). Ανήκουν στο ανατολικόχριστιανικό δόγμα της Καθολικής Εκκλησίας, το οποίοεδρεύει στην Αντιόχεια. Πήραν το όνομά τους από τονΆγιο Μάρωνα.

Το αρμενικό αλφάβητο επινοήθηκε το 405 μ.Χ. από τονΆγιο Μεσρώπ Μαστότς, τον πολύπλευρο και πολυτάλαν-το αυτό μοναχό και αποτέλεσε το έναυσμα για το Χρυ-σούν Αιώνα του έθνους. Αποτελείται από 38 στοιχεία, ταοποία στηρίζονται στα αντίστοιχα ελληνικά. Η εισαγωγήτου εξέφραζε την αναγκαιότητα να κηρυχθεί ο Χριστια-νισμός στην εθνική μας γλώσσα (μέχρι τότε γινόταν σταΕλληνικά ή στα Συριακά), αλλά και εκείνη, της έκφρασηςμε δικό της γραφικό σύστημα μιας ώριμης πλέον εθνικήςκουλτούρας.

Πιστεύεται ότι κατοίκησαν για πρώτη φορά στην Κύπροστα τέλη του 7ου αιώνα, όταν ο Ιουστινιανός Β’ μετακί-νησε τους Μαρδαΐτες από τις ακριτικές περιοχές της Συ-ρίας στην περιοχή της Αττάλειας, όπου η γειτονική από-σταση με την Κύπρο ώθησε αρκετούς να μετακινηθούνκαι να κατοικήσουν στα βορειοδυτικά της νήσου. Νέοκύμα Μαρωνιτών κατέφθασε στην Κύπρο στα τέλη του8ου αιώνα μετά τις αιματηρές καταστροφές που δέχθηκεη Συρία από τους Ισλαμιστές. Μεταναστεύσεις υπήρξανκαι στη διάρκεια των επόμενων αιώνων με αποκορύφω-μα την μαζική μετανάστευση του 12ου αιώνα, όταν οΓκυ Λουζινιάν τους προσέφερε γη και ύδωρ σε βαθμόπου σύμφωνα με τον Γάλλο ιστορικό Μας Λατρί έφτασαντους 80,000 και ζούσαν σε 60 χωριά.

Το 1316 ιδρύθηκε στη Λευκωσία η Μαρωνίτικη αρχιε-πισκοπή, με πρώτο επίσκοπο τον Ανανία, η οποία μετάτο θάνατο του Κύπριου Επισκόπου Λουκά το 1673, με-ταφέρθηκε στη Βηρυτό για να επιστρέψει ξανά στη Λευ-κωσία το 1988. Από το 1840 ακολουθούν το λατινικόημερολόγιο. Πριν την τουρκική εισβολή του 1974, οι Μα-

ρωνίτες κατοικούσαν σε τέσσερα χωριά της επαρχίαςΚερύνειας, τα Μαρωνίτικα χωριά όπως λέγονταν, ο Κορ-μακίτης, ο Ασώματος, η Αγία Μαρίνα και η Καρπάσια.Σήμερα οι Μαρωνίτες υπολογίζονται στους 6,000 καιείναι διασκορπισμένοι σε όλη τη νήσο εκτός από ελάχι-στους εγκλωβισμένους μεγάλης ηλικίας, ενώ διαθέτουνδικούς τους συλλόγους, σχολεία, αλλά και γλώσσα. Έχουνδικές τους εκκλησίες, μοναστήρια και νεκροταφεία.

Στη πολιτική, οι Μαρωνίτες, με την ανεξαρτησία τουνησιού το 1960, με βάση το άρθρο 9 περί θρησκευτικώνομάδων, μπορούν να εκλέγουν έναν εκπρόσωπο στηΒουλή των Αντιπροσώπων, χωρίς όμως δικαίωμα ψή-φου.

Οι Μαρωνίτες της Κύπρου δεν έχουν τη δική τους γλώσ-σα, μητρική τους γλώσσα είναι η Ελληνική. Το χωρίο Κορ-μακίτης μιλάει κάποια διάλεκτό η οποία χρίζει επιστη-μονικής μελέτης και σε καμία περίπτωση αποτελεί τηγλώσσα των Μαρωνιτών.

ΟΙ ΑΡΜΕΝΙΟΙ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟΥπάρχει ένας μακρύς δεσμός ανάμεσα στην Κύπρο και

τους Αρμένιους, που πιθανόν να ανάγεται πίσω στον 5οαιώνα π.Χ. Ωστόσο, η πραγματική ιστορία της αρμενικήςκοινότητας στο νησί ξεκίνησε το 578 μ.Χ.: Σε εκστρατείατου κατά του Πέρση Βασιλιά Χοσρόη Α', ο ΣτρατηγόςΜαυρίκιος ο Καππαδόκης συνέλαβε 10,090 Αρμένιουςως αιχμάλωτους στην Αρζανήνη, εκ των οποίων οι 3,350μεταφέρθηκαν στην Κύπρο. Κρίνοντας από τη στρατη-γική τοποθεσία των αποικιών που ίδρυσαν (Αρμενοχώρι,Αρμίνου, Κορνόκηπος, Πατρίκι, Πλατάνι, Σπαθαρικό καιίσως το Μούσερε), είναι πολύ πιθανόν να υπηρέτησαντο Βυζάντιο ως μισθοφόροι στρατιώτες και ακρίτες.

Περισσότεροι Αρμένιοι κατέφθασαν κατά τη βασιλείατου αρμενικής καταγωγής Αυτοκράτορα Ηράκλειου (610-641) για πολιτικούς λόγους, κατά την εποχή του Καθόλι-κου Hovhannes Odznetsi (717-728) για εμπορικούς λό-γους και μετά την απελευθέρωση από τις αραβικές επι-δρομές από το Νικήτα Χαλκούτζη (965) για στρατιωτικούςλόγους. Κατά τη Μεσοβυζαντινή περίοδο υπηρέτησανστην Κύπρο Αρμένιοι στρατηγοί και κυβερνήτες, όπωςο Levon (910-911), ο οποίος ανέλαβε την ανέγερση τηςβασιλικής του Αγίου Λαζάρου στη Λάρνακα. Το 973 οΚαθόλικος Khatchig I ίδρυσε την Αρμενική Επισκοπή στηΛευκωσία. Μεταξύ 1136-1138, ο Αυτοκράτορας ΙωάννηςΒ' Κομνηνός μετέφερε ολόκληρο τον πληθυσμό της αρ-μένικης πόλης Τελ Χαμντούν στην Κύπρο. Μετά το γάμοτου Ισαάκιου Κομνηνού με την κόρη του Αρμένιου πρίγ-κηπα Thoros II το 1185, Αρμένιοι ευγενείς και πολεμιστέςήρθαν μαζί του στην Κύπρο, πολλοί από τους οποίουςυπεράσπισαν το νησί εναντίον του Ριχάρδου του Λεον-τόκαρδου (1191) και των Ναϊτών Ιπποτών (1192).

Μετά την αγορά της Κύπρου από τον Guy de Lusignanτο 1192, έλαβε χώρα μια μαζική μετανάστευση Αρμένιωνκαι άλλων ευγενών, ιπποτών και πολεμιστών, στους οποί-ους παραχωρήθηκαν φέουδα, τιμάρια και προνόμια. Λό-γω της γειτνίασής τους, των εμπορικών τους δεσμών, και

27

μιας σειράς βασιλικών και αριστοκρατικών γάμων, ταΒασίλεια της Κύπρου και της Κιλικίας αλληλοσυνδέθηκαναναπόσπαστα με το πέρασμα του χρόνου. Αρμένιοι τηςΚιλικίας αναζήτησαν καταφύγιο στην Κύπρο μετά τηνπτώση της Ιερουσαλήμ (1267), την κατάκτηση της Άκρας(1291), την επίθεση των Σαρακηνών (1322), τις επιθέσειςτων Μαμελούκων (1335 και 1346), και την Οθωμανικήκατάκτηση (1403 και 1421). Εξαιτίας της συνεχούς πα-ρακμής της Μικρής Αρμενίας, ο Βασιλιάς της Λέων Ε' με-τακινήθηκε στην Κύπρο το 1375 και αφού πέθανε το1396, ο τίτλος του και τα προνόμιά του μεταβιβάστηκανστον ξάδελφό του, Βασιλιά Ιάκωβο Α' Λουζινιανό, στονκαθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας.

Κατά τη Φραγκοκρατία και την Ενετοκρατία (1192-1489και 1489-1570) υπήρχαν αρμένικες εκκλησίες στη Λευ-κωσία, την Αμμόχωστο, το Σπαθαρικό και τον Κορνόκη-πο. Οι Αρμένιοι της Λευκωσίας είχαν την Επισκοπή τουςκαι ζούσαν στη δική τους ενορία, που ονομαζόταν Αρ-μενία ή Αρμενογειτονιά. Στην Αμμόχωστο ιδρύθηκε Επι-σκοπή το 12ο αιώνα, και οι Αρμένιοι ζούσαν γύρω απότη συριακή ενορία. Ιστορικά έγγραφα υποδεικνύουν τηνπαρουσία ενός σημαντικού μοναστικού και θεολογικούκέντρου εκεί. Μέχρι το 1425 το φημισμένο Αρμενομο-νάστηρο, αρχικά ένα κοπτικό μοναστήρι του Αγίου Μα-καρίου (Sourp Magar) κοντά στη Χαλεύκα, παραχωρή-θηκε στους Αρμένιους, ενώ κάποια στιγμή πριν από το1504 η γοτθική μονή βενεδικτινών καλογριών της NotreDame de Tyre (Sourp Asdvadzadzin) στη Λευκωσία πε-ριήλθε στην κατοχή των Αρμενίων.

Κατά την κατάκτηση του νησιού από τους Οθωμανούς(1570-1571), στρατολογήθηκαν περίπου 40,000 Οθω-μανοαρμένιοι τεχνίτες. Πολλοί απ’ όσους επέζησαν εγ-καταστάθηκαν κυρίως στη Λευκωσία, με την ΑρμενικήΜητρόπολη να αναγνωρίζεται ως Εθναρχία. Ωστόσο, οαριθμός τους μειώθηκε δραματικά λόγω της δυσβάστα-κτης φορολογίας και της σκληρότητας της οθωμανικήςδιοίκησης, εξαναγκάζοντας πολλούς Αρμένιους να γίνουνλινοβάμβακοι (κρυπτοχριστιανοί) ή να ασπαστούν τοΙσλάμ. Μερικοί έγιναν Καθολικοί μέσω γάμων με Λατί-νους. Προικισμένοι με το δαιμόνιο της εργατικότητας,οι Αρμένιοι εξασκούσαν επικερδή επαγγέλματα, και στιςαρχές του 17ου αιώνα Περσοαρμένιοι εγκαταστάθηκανεδώ ως έμποροι μεταξιού. Κατά την περίοδο του Tanzimat(1839-1876) παρατηρήθηκαν βελτιώσεις, με αποτέλεσματη συμμετοχή του Αρμένιου Επισκόπου στο ΔιοικητικόΣυμβούλιο και την εργοδότηση μερικών Αρμενίων στηδημόσια υπηρεσία.

Η άφιξη των Βρετανών τον Ιούλιο του 1878 ενδυνάμω-σαν ακόμη περισσότερο τη μικρή αρμενική κοινότητα.Γνωστοί για τις γλωσσικές τους επιδεξιότητες, αρκετοίΑρμένιοι συμβλήθηκαν στην Κύπρο για να εργαστούνως διερμηνείς στα κονσουλάτα και τη βρετανική διοίκη-ση. Ο αριθμός των Αρμενίων στην Κύπρο αυξήθηκε ση-μαντικά ως επακόλουθο των μαζικών απελάσεων, τωντρομερών σφαγών και της Γενοκτονίας που διέπραξανοι Οθωμανοί και οι Νεότουρκοι (1894-1896, 1909 και1915-1923). Η Κύπρος άνοιξε απλόχερα την αγκαλιά τηςγια να καλωσορίσει πάνω από 9,000 πρόσφυγες από την

28

Πέτ

ρου

ΛουΪ

ζαΘ

εμιστοκλέους Αντρέας Α2

Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη και την Κιλικία, οι οποίοικατέφθασαν απ' όλα της τα λιμάνια, μερικοί κατά τύχηκαι άλλοι από πρόθεση. Περίπου 1,300 απ' αυτούς απο-φάσισαν να μείνουν, φέρνοντας νέα πνοή στην παλιάκοινότητα και σύντομα καθιερώθηκαν ως άνθρωποι τωνγραμμάτων και των τεχνών, ικανοί επιχειρηματίες καιέμποροι, αξεπέραστοι τεχνίτες, πρωτοπόροι επαγγελ-ματίες κτλ. Περισσότεροι Αρμένιοι ήρθαν εδώ ως πρό-σφυγες από την Παλαιστίνη (1947) και την Αίγυπτο (1956).

Με την ανεξαρτησία της Κύπρου στις 16/08/1960, τοΣύνταγμα αναγνώρισε τους Αρμένιους, Μαρωνίτες καιΛατίνους ως θρησκευτικές ομάδες, που αργότερα επέ-λεξαν να ανήκουν στην ελληνοκυπριακή κοινότητα. Κατάτις διακοινοτικές ταραχές που ξέσπασαν το 1963-1964,εξτρεμιστές Τουρκοκύπριοι εκδίωξαν τους Αρμενοκύ-πριους από την αρχαία τους συνοικία στην περιτειχισμένηΛευκωσία, όπου βρίσκονταν το κτίριο της Μητρόπολης,η εκκλησία και τα σχολεία, καθώς και το μνημείο της Γε-νοκτονίας· στερήθηκαν, επίσης, και τη μεσαιωνική τουςεκκλησία στην περιτειχισμένη Αμμόχωστο. Ως αποτέ-λεσμα, πολλοί έφυγαν για τη Σοβιετική Αρμενία, τη Με-γάλη Βρετανία και αλλού. Μετά την τουρκική εισβολήτου 1974, Αρμενοκύπριοι από την Αμμόχωστο, Λευκωσίακαι Κερύνεια προσφυγοποιήθηκαν, και το Αρμενομονά-στηρο καταλήφθηκε. Στις 24/04/1975 η Κύπρος έγινε ηπρώτη ευρωπαϊκή χώρα (και η δεύτερη παγκοσμίως)που αναγνώρισε την Αρμενική Γενοκτονία.

Με τη βοήθεια και την υποστήριξη της κυπριακής κυ-βέρνησης, οι Αρμενοκύπριοι κατάφεραν να ευημερή-σουν και να ευδοκιμήσουν, διατηρώντας τη θρησκεία,την εκπαίδευση, την κουλτούρα και τη γλώσσα τους. Τιςτελευταίες λίγες δεκαετίες, Αρμένιοι από την Αρμενία,τη Γεωργία, το Ιράν, το Λίβανο, τη Ρωσία και τη Συρίαέχουν εγκατασταθεί επίσης εδώ, ως πολιτικοί και οικο-νομικοί μετανάστες. Αντιπροσωπευμένοι από έναν εκλε-λεγμένο Εκπρόσωπο στη Βουλή των Αντιπροσώπων, οιΑρμένιοι σήμερα αριθμούν περίπου 3,500 άτομα, πουζουν κυρίως στις αστικές περιοχές. Διαθέτουν τις δικέςτους εκκλησίες, σχολεία, συλλόγους, συνδέσμους καιιδρύματα, μνημεία, αθλητικές ομάδες, ραδιοφωνικό πρό-γραμμα, εφημερίδες, ιστοσελίδες και το Μέλαθρο Ευγη-ρίας Καλαϊτζιάν.

ΑΡΜΕΝΙΚΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΣ(Απόσπασμα – διασκευή του κειμένου τουΑλέξανδρου-Μιχαήλ Χατζηλύρα)Οι σφαγές των Αρμενίων επηρέασαν την Κύπρο αφού

το νησί δέχτηκε κύμα Αρμενίων και παράλληλα αποδό-θηκαν τιμές στα άτομα που σφαγιάστηκαν. Στη Λάρνακακτίστηκε το πρώτο μνημείο στον κόσμο για τις αρμενικέςσφαγές, η εκκλησία του Αγίου Στεφάνου, με την αναμνη-στική επιγραφή «εις μνήμην των μαρτύρων της Κιλικίας,1η Απριλίου 1909». Ακόμα με τις χαμιτικές σφαγές, ξε-βράστηκαν διαμελισμένα και κακοποιημένα σώματα Αρ-μενίων, λόγω της εγγύτητάς της με την Κιλικία. Πιο συγ-κεκριμένα, έχουν αναφερθεί πτώματα στη Λάπηθο, τον

Άγιο Επίκτητο, τον Άγιο Αμβρόσιο και την Καρπασία.Η Αρμενική Γενοκτονία επηρέασε και την Κύπρο, αφού

ένα μεγάλο κύμα Αρμενιών έφθασε μεταξύ 1915-1923.Εργατικοί, καλλιεργημένοι και φιλοπρόοδοι, δεν άργησαννα ορθοποδήσουν στη φιλόξενη Κύπρο μας, που απλό-χερα άνοιξε τις αγκάλες της για να υποδεχθεί σχεδόν9,000 πρόσφυγες από την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνηκαι την Κιλικία (κυρίως από τις πόλεις Άδανα, Σελεύκεια,Σις, Μαράς, Ταρσός, Καισαρεία, Χατζίν και Αϊντάπ). Οι κα-τατρεγμένοι πρόσφυγες κατέφθασαν από όλα τα λιμάνια,κυρίως αυτό της Λάρνακας και, σε μικρότερο βαθμό, τηςΚερύνειας και της Αμμοχώστου, αν και μερικοί έφθασαναπό τα λιμάνια της μακρινής Πάφου και της Λεμεσού.

Γιατί όμως στην Κύπρο; Για άλλους ήταν καθαρή τύχη,αφού μέχρι εδώ μπορούσε να τους μεταφέρει το πλοίο.Άλλοι επέλεξαν την Κύπρο λόγω της εγγύτητάς της μετην Κιλικία, με την ελπίδα κάποτε να επιστρέψουν πίσω,ενώ άλλοι διάλεξαν την Κύπρο λόγω της ασφάλειας καιτης τάξης που επικρατούσε εξαιτίας της βρετανικής δι-οίκησης. Οι πλείστοι παρέμειναν τελικά μόνο για μικρόχρονικό διάστημα και τελικά έκαμαν διευθετήσεις γιανα ζήσουν αλλού. Ωστόσο, περίπου 1,300 Αρμένιοι πρό-σφυγες τελικά παρέμειναν στο νησί μας, έκαμαν την Κύ-προ πατρίδα τους και καθιερώθηκαν ως άνθρωποι τωνγραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών, δεινοί έμ-ποροι, ικανοί επαγγελματίες, εξαίρετοι τεχνίτες, ευσυ-νείδητοι δημόσιοι υπάλληλοι, πειθαρχημένοι αστυνο-μικοί κλπ.

Αν και μερικοί πρόσφυγες έμειναν στη Λάρνακα, τη Λε-μεσό, τον Αμίαντο και την Αμμόχωστο, οι περισσότεροικατευθύνθηκαν προς στη Λευκωσία, το διοικητικό κέν-τρο του νησιού, όπου εντός των τειχών ήδη ζούσε μιαμικρή αλλά εύπορη αρμένικη κοινότητα, με Μητρόπολη,την εκκλησία της Παρθένου Μαρίας, το αρρεναγωγείοΒαρτανάντς και το παρθεναγωγείο Σουσανιάν. Στην αυλήτης εκκλησίας επί της οδού Βικτωρίας στην παλιά Λευ-κωσία ο Αρχιεπίσκοπος Πετρός Σαρατζιάν εγκαινίασεστις 24/04/1932 το δεύτερο αρχαιότερο μνημείο της Γε-νοκτονίας στον κόσμο. Παράλληλα, κτίστηκαν αρμένικασχολεία, εκκλησίες και κοιμητήρια στη Λάρνακα, τη Λε-μεσό και την Αμμόχωστο.

Η Αρμενική Γενοκτονία αποτέλεσε και την αφορμή γιατην ανέγερση του Εκπαιδευτικού Ινστιτούτου Μελκονιάνστην Αγλαντζιά μεταξύ 1924-1926, μετά από τη γενναι-όδωρη και φιλάνθρωπη δωρεά των Αιγυπτιοαρμενίωνκαπνεμπόρων αδελφών Κρικόρ και Καραμπέτ Μελκονιάν,με σκοπό να στεγάσουν περίπου 500 ορφανά Αρμενό-παιδα της Γενοκτονίας. Μέχρι και το άδικο κλείσιμό τουτο 2005, το Μελκονιάν υπήρξε ένα από τα ελάχιστα δυ-τικά αρμενικά οικοτροφεία στον κόσμο, ένας φάρος πο-λιτισμού, γνώσης και ελπίδας για τον απανταχού αρμε-νισμό και την αρμενοφωνία, ταυτόχρονα δε πρεσβευτήςτης χώρας μας και του ζητήματός της στην οικουμένη,αφού στο σχολείο αυτό φοίτησαν περίπου 12,000 Αρ-μένιοι από ένα πλήθος χωρών, σε όλες τις ηπείρους.

Στις 24/04/1992 ο Μητροπολίτης Γεγισέ εγκαινίασε το

29

Μνημείο της Αρμενικής Γενοκτονίας «στη μνήμη των1,500,000 Αρμενίων σφαγιασθέντων από τους Τούρ-κους», που ανέγειρε η Αρμενική Μητρόπολη Κύπρουστην αυλή της νέας αρμενικής εκκλησίας της Παναγίαςστο Στρόβολο. Το 1996 ενταφιάστηκαν στο μνημείο λεί-ψανα μαρτύρων από την έρημο του Ντερ Ζορ, ενώ το2000 κτίστηκαν δύο οστεοφυλάκια με περισσότερα λεί-ψανα.

Η Κύπρος υπήρξε η δεύτερη χώρα στον κόσμο (μετάτην Ουρουγουάη, το 1965) και η πρώτη στην Ευρώπηπου αναγνώρισε επίσημα την Αρμενική Γενοκτονία, μετο Ψήφισμα 36 (24/04/1975), το οποίο εγκρίθηκε ομό-φωνα από τη Βουλή χάρη στις αποφασιστικές προσπά-θειες του Εκπροσώπου Δρ. Αντρανίκ Λ. Αστζιάν. Ο επό-μενος Εκπρόσωπος, Αράμ Καλαϊζιάν συνέβαλε ουσια-στικά στην ομόφωνη έγκριση από τη Βουλή των Αντι-προσώπων άλλων δύο ψηφισμάτων αναφορικά με τηΓενοκτονία: του Ψηφίσματος 74 (29/04/1982) και τουΨηφίσματος 103 (19/04/1990), με το τελευταίο να ανα-κηρύσσει την 24η Απριλίου ως Εθνική Ημέρα Μνήμηςτης Γενοκτονίας στην Κύπρο.

Η ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΜΑΣ «ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ» ΣΤΗΝΚΥΠΡΟ

Η Αρμενική Επαναστατική Ομοσπονδία-Τασνακτσου-τιούν ιδρύθηκε το 1890. Eίναι μια οργάνωση που βασί-ζεται στις αρχές του κοινωνικού δικαίου, της δημοκρατίαςκαι της αυτοδιάθεσης του αρμενικού λαού. Από την ίδρυ-σή της, η Αρμενική Επαναστατική Ομοσπονδία αγωνί-στηκε για την αρμενική εθνική απελευθέρωση, με όλατα διαθέσιμα μέσα.

Μέσω διαφόρων οργανισμών και ενώσεων, η Α.Ε.Ο.συντονίζει και κατευθύνει τις πολιτικές, πολιτιστικές καιάλλες δραστηριότητές της στην Αρμενία και τη Διασπο-ρά. Η Α.Ε.Ο. έχει επίσης καθιερώσει ένα σύγχρονο δίκτυοΜέσων Μαζικής Ενημέρωσης, τόσο έντυπων, όσο καιηλεκτρονικών. Το Τασνακτσουτιούν βρίσκεται στην πρώ-τη γραμμή, οδηγώντας αδιάκοπα τον αγώνα για την επί-λυση του Αρμένικου Ζητήματος και τη δημιουργία μιαςΕλεύθερης, Ανεξάρτητης, Ενωμένης και ΔημοκρατικήςΑρμενίας.

Στα κεντρικά αρχεία της Α.Ε.Ο. συναντούμε πληροφο-ρίες και αλληλογραφία, που καταδεικνύουν πως στελέχητης οργάνωσης είχαν εγκατασταθεί στην Κύπρο από το1897-1898, μετά τις χαμιτικές σφαγές στην ΟθωμανικήΑυτοκρατορία. Από τις λιγοστές πληροφορίες που έχου-με, είναι βέβαιο πως στην Κύπρο λειτουργούσε κάποιαςμορφής οργανωμένο σύνολο του Τασνακτσουτιούν απότα πρώτα κιόλας χρόνια του 20ου αιώνα.

Με την Ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας, καιιδιαίτερα με την αναφορά περί Γενοκτονίας των Αρμενίωνστη Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. το 1965, από τον τότεΥπουργό Εξωτερικών της Κύπρου, Σπύρο Κυπριανού, ητοπική επιτροπή του κόμματος ξεκίνησε μια εργασία δια-φώτισης και ενημέρωσης της κυπριακής κοινής γνώμηςγια το Αρμενικό Ζήτημα και άλλα αρμενικά θέματα.

Σήμερα, η Τοπική Οργάνωση Τασνακτσουτιούν Κύπρου,με τις διάφορες επιτροπές, οργανώσεις και συμπορευό-μενα σωματεία, αποτελεί το πιο οργανωμένο σύνολοτης αρμενοκυπριακής κοινότητας. Στελέχη, μέλη καιοπαδοί του κόμματος συμμετέχουν σε διάφορα κοινοτικάσυμβούλια.

ΑΡΜΕΝΙΚΗ ΝΕΟΛΑΙΑ ΚΥΠΡΟΥΗ Αρμενική Νεολαία Κύπρου, που ιδρύθηκε το 1977,

διατηρεί ομάδες νέων και εφήβων από 8 μέχρι 25 χρονών.Μέσω των ομάδων αυτών, οι νέοι διδάσκονται για τηνεθνική τους ταυτότητα και το Αρμενικό και Κυπριακό Ζή-τημα, έτσι ώστε να γίνουν δημοκρατικοί πολίτες της Κύ-πρου και ταυτόχρονα Αρμένιοι με βαθιά γνώση της κλη-ρονομιάς και της ιστορίας τους. Η Αρμενική Νεολαία Κύ-πρου διοργανώνει ετήσια κατασκήνωση, καθώς και σε-μινάρια και διάφορες άλλες εκδηλώσεις. Είναι μέλος τουΟργανισμού Νεολαίας Κύπρου, στου οποίου και συμμε-τέχει σε όλα τα προγράμματα, ενώ παράλληλα διατηρείσχέσεις με κυπριακές οργανώσεις νεολαίας και αντίστοι-χες αρμενικές οργανώσεις της Διασποράς. Η ομάδα εφή-βων «Αρτσάχ» διοργανώνει εβδομαδιαίες συναντήσεις,κατασκηνώσεις και διαλέξεις, προετοιμάζοντας τουςεφήβους για το μελλοντικό ενεργό ρόλο τους στην κοι-νότητα.

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΑΡΤΣΑΚΑΝΚ»Στα τέλη του 1981 ξεκίνησε η έκδοση της εφημερίδας

«Αρτσακάνκ κιπραχάι καγουτί» (Ηχώ της αρμενοκυπρια-κής κοινότητας), ως εκφραστικό όργανο της ΑρμενικήςΝεολαίας Κύπρου «Αζαταμάρτ». Αυτή συνέχισε να εκδί-δεται, συνήθως σε τριμηνιαία βάση, μέχρι τις αρχές τηςδεκαετίας του 1990. Με αφορμή τα γεγονότα στην Αρ-μενία το 1994-1995, το Αζαταμάρτ αποφάσισε την επα-νέκδοση της εφημερίδας το Μάρτιο του 1995. Έκτοτε, ηεφημερίδα εκδίδεται ανελλιπώς κάθε μήνα και συγκεν-τρώνει νέα από την Αρμενία, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ,τη διασπορά, αλλά και την αρμενοκυπριακή κοινότητα.Τον τελευταίο χρόνο φιλοξενεί και άρθρα για την ιστορίατης κοινότητας. Η Συντακτική Επιτροπή και οι συνεργάτεςτης εργάζονται πάνω σε εθελοντική βάση. Η έκδοση δια-νέμεται δωρεάν σε όλες τις οικογένειες της κοινότητας.Μερική κάλυψη των εξόδων δημοσίευσης, εκτύπωσηςκαι αποστολής προέρχεται από εισφορές αναγνωστώνκαι φίλων και, τα τελευταία χρόνια, από κυβερνητική χο-ρηγία. Το Μάρτιο 2009, στο πνεύμα της σύγχρονης επο-χής, λειτούργησε η ιστοσελίδα της εφημερίδας (www.art-sakank.com.cy), η οποία περιέχει τρέχουσες ειδήσεις,καθώς και αρχείο με τα τεύχη.

ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΑΡΜΕΝΙΩΝ ΝΕΩΝ A.Y.M.A.Το 1934 μια ομάδα Αρμενίων νέων αποφάσισε να ιδρύ-

σει την ΑΥΜΑ. Ο αθλητισμός ήταν και είναι η πρωταρχικήδραστηριότητα της ΑΥΜΑ. Στις αθλητικές δραστηριό-τητες της ΑΥΜΑ, την πρώτη θέση κατέχει το ποδόσφαιρο,αν και παλαιότερα το σωματείο διατηρούσε ομάδες μπά-

30

σκετ, πινγκ-πονγκ και σαΐτας. Η ΑΥΜΑ είχε επίσης ομάδαχόκεϋ η οποία συγκροτήθηκε το 1945, και για δυο συνε-χόμενες χρονιές ανακηρύχθηκε πρωταθλήτρια όχι μόνοτης Κύπρου, αλλά και της Μέσης Ανατολής. Σήμερα, ηΑΥΜΑ διατηρεί την ποδοσφαιρική ομάδα της, η οποίαεγγράφηκε στην Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρουτο 1945, και ήταν γνωστή για το υψηλό της ήθος και τησυμπάθεια του φίλαθλου κοινού. Παλαιότερα έπαιζεστην Α' κατηγορία (1947-1956 και 1960-1962). Από το1975 συμμετέχει στο ερασιτεχνικό πρωτάθλημα.

ΑΡΜΕΝΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣΚΥΠΡΟΥ

Ο Αρμενικός Σύνδεσμος Μέριμνας Κύπρου ιδρύθηκετο 1988 και είναι μια γυναικεία φιλανθρωπική οργάνωση,που επικεντρώνεται στην προσφορά βοήθειας προςστην Αρμενία, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και σε διάφορεςφιλανθρωπικές οργανώσεις στην Κύπρο. Αποτελεί μέλοςενός συλλόγου με παγκόσμια αναγνώριση και προσφορά99 ετών. Η αποστολή βοήθειας στη σεισμόπληκτη Αρ-μενία το 1988 ήταν μια από τις μεγαλύτερες κινητοποι-ήσεις των τελευταίων χρόνων, που έγινε σε συνδυασμόκαι συνεργασία με τον παγκόσμιο μηχανισμό του Συν-δέσμου Μέριμνας.

ΠΑΝΕΘΝΙΚΟΣ ΑΡΜΕΝΙΚΟΣ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΚΑΙΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΥΠΡΟΥ

Ο Πανεθνικός Αρμενικός Μορφωτικός και ΠολιτιστικόςΣύλλογος Κύπρου ιδρύθηκε το 1999. Είναι μέλος της παγ-κόσμιας οικογένειας του «Χαμαζκαΐν», το οποίο ιδρύθηκετο 1928 και είναι ένα παναρμενικό πολιτιστικό σωματείοπου λειτουργεί σε όλες της χώρες της Αρμενικής Δια-

σποράς. Με τη στήριξη των Πολιτιστικών Υπηρεσιώντου Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, ο Σύλλογοςέχει ως σκοπό τη συγκέντρωση γύρω από τον αρμενικόπολιτισμό Αρμενοκυπρίων νέων, εμπεδώνοντας μέσατους μια ισχυρή πολιτιστική συνείδηση. Με αυτό τον τρό-πο, αποσκοπεί και στη μετάδοση του αρμενικού πολιτι-σμού και της αρμενικής κουλτούρας στην ευρύτερη κυ-πριακή κοινωνία. Με την ίδρυσή του, ο σύλλογος δημι-ούργησε το χορευτικό συγκρότημα «Σιπάν». Αν και ερα-σιτεχνικό, έχει αξιόλογες εμφανίσεις που πλησιάζουνεπαγγελματικά επίπεδα. Ο σύλλογος διαθέτει επίσης τοθεατρικό θίασο «Τιμάκ», με πολύ μεγάλη επιτυχία στιςπαραστάσεις του. Πέραν των δύο κύριων δραστηριοτή-των του, ο σύλλογος οργανώνει διαλέξεις και εκθέσειςζωγραφικής και φωτογραφίας.

Η ΑΡΜΕΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΗ Αρμενική Εκκλησία είναι μια από τις παλαιότερες εκ-

κλησίες της Ανατολής. Ιδρύθηκε από τους ΑποστόλουςΘαδδαίο και Βαρθολομαίο, οι οποίοι μετά την Ανάληψητου Κυρίου έφθασαν στην Αρμενία μέσω Ασσυρίας καιΠερσίας. Το 301 μ.Χ. η Αρμενία γίνεται το πρώτο χριστια-νικό κράτος στον κόσμο, όταν ο Άγιος Γρηγόριος ο Φω-τιστής, (άγιος τον οποίο τιμούν τόσο οι ΕλληνορθόδοξεςΕκκλησίες, όσο και οι Καθολικές, στις 30 Σεπτεμβρίου,και που αναδεικνύει το γεγονός ότι υπήρξε μεγάλος άγιοςπολύ πριν η Εκκλησία περιπέσει σε διαχωρισμούς) προ-σηλύτισε το βασιλιά Τιριδάτη Γ΄ στη νέα θρησκεία. Ο Χρι-στιανισμός καθίσταται σταδιακά ένα από τα κυρίαρχαστοιχεία της εθνικής ταυτότητας των Αρμενίων. Ιδιαίτεραστην απουσία ανεξάρτητης πολιτικής ηγεσίας, όταν δη-λαδή ο λαός μας ήταν υπόδουλος στον ένα ή τον άλλο

31

κατακτητή, η Εκκλησία αποτελούσε τον πυρήνα του πα-τριωτισμού και της νομιμοφροσύνης του λαού.

Η Αρμενική Εκκλησία είναι Αυτοκέφαλη, δηλαδή έχειτη δική της κεφαλή, τον «Καθόλικο». Αξίζει να αναφερθείπως στο σύνολο της ιεραρχίας και σε όλα τα επίπεδα καιτους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων, επικρατεί η πλή-ρης δημοκρατία, με τους λαϊκούς να απαρτίζουν το 70%των σωμάτων, και τους κληρικούς το 30%.

Πνευματικοί ηγέτες της Εκκλησίας μας είναι σήμεραδύο Καθόλικοι, ο Πατριάρχης-Καθόλικος πάσης Αρμενίας,που εδρεύει στο Ετσμιατζίν της Αρμενίας, και ο Πατριάρ-χης-Καθόλικος του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας, που σή-μερα εδρεύει εν εξορία στο Αντηλιάς του Λιβάνου. Οιδύο Πατριάρχες-Καθόλικοι θεωρούνται ίσοι μεταξύ τους,με ίσα προνόμια και δικαιώματα.

Η Αρμενική Εκκλησία συμμερίζεται τα δόγματα τωνΠαλαιών Ανατολικών εκκλησιών, που βασίζονται στηνΑποστολική διδασκαλία, και έχουν καταγραφεί στις Συ-νόδους της Νίκαιας (325), Κωνσταντινούπολης (381) καιΕφέσου (431). Το Σύμβολο της Πίστης που διατυπώθηκεσ’ αυτές τις Συνόδους απαγγέλλεται στη διάρκεια τηςΘείας Λειτουργίας και των μυστηρίων. Συγγενείς ωςπρος τα δόγματα με την Αρμενική Εκκλησία θεωρούνταιη Κοπτική Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλεξανδρείας, η Συ-ριακή Ορθόδοξη Εκκλησία της Αντιοχείας, η ΣυριακήΟρθόδοξη Μαλαμπάρ Εκκλησία της Ινδίας, η ΟρθόδοξηΕκκλησία της Αιθιοπίας και η Ορθόδοξη Εκκλησία τηςΕρυθραίας. Οι Εκκλησίες αυτές βρίσκονται σε κοινωνίαμεταξύ τους.

Μαζί με τις άλλες Χριστιανικές Εκκλησίες, έτσι και ηΑρμενική Εκκλησία διακηρύττει την ενότητα των Εκ-κλησιών: «Πιστεύω σε μίαν Αγία, Καθολική και Αποστο-λική Εκκλησία». Η Οικουμενική Εκκλησία, λοιπόν, είναιη κοινωνία των πιστών που αναζητούν την συμφιλίωσημε το Θεό μέσω του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Όπωςκάθε άλλη κοινωνία, έχει και αυτή τις κοινότητές της, οιοποίες αποδέχονται ορισμένα γενικά πιστεύω, τα οποίαόμως ένεκα ιστορικών γεγονότων, πολιτισμικών υπο-δομών και δογματικών παραδόσεων, οδήγησαν βαθμι-αία τις κοινότητες αυτές σε διαφορετικές προσεγγίσειςκαι αντιλήψεις αναφορικά με τα εκκλησιαστικά πιστεύωκαι την αποστολή τους γενικότερα. Οι θεολόγοι της Αρ-μενικής Εκκλησίας τείνουν χέρι αλληλοκατανόησης, αλ-ληλοσεβασμού και γεφύρωσης δογματικών διαφορώνκαι παρερμηνειών με τις άλλες αδελφές ΧριστιανικέςΕκκλησίες. Εξάλλου, όπως διαπιστώνουν, οι διαφορέςμεταξύ των Εκκλησιών, ειδικά αυτών που ακολουθούνπιστά τις Αποστολικές Παραδόσεις, τους Ιερούς Κανόνεςκαι τον παραδοσιακό τρόπο λατρείας, δεν είναι παράτυπικές. Διαφορές που με διάλογο, χωρίς φανατισμούςκαι αυταρχικές πρακτικές, μπορούν να οδηγήσουν στοντελικό στόχο, που δεν είναι άλλος από την ενότητα. Ενό-τητα όχι ισοπεδωτική, αλλά ενότητα στην κοινωνία, μεσεβασμό στην πολιτισμική, γεωγραφική, γλωσσική ήάλλη διαφορετικότητα.

Έτσι η Αρμενική Εκκλησία διατηρεί εξαιρετικούς δε-

σμούς με τα Ελληνορθόδοξα Πατριαρχεία και τις αυτο-κέφαλες Ελληνορθόδοξες Εκκλησίες, τη Ρωμαιοκαθο-λική Εκκλησία και τις άλλες Καθολικές Εκκλησίες ανα-τολικής παράδοσης, καθώς και τις νεότερες οικογένειεςεκκλησιών, τις λεγόμενες μεταρρυθμισμένες ή προτε-σταντικές. Συμμετέχει εποικοδομητικά σε όλους τουςθεολογικούς διαλόγους μεταξύ της οικογένειας τωνΠαλαιών Εκκλησιών της Ανατολής και των άλλων ομά-δων συγγενών Εκκλησιών.

Το λειτουργικό τυπικό της Αρμενικής Εκκλησίας, κατάτα αρχικά χρόνια, τελούσε υπό την επιρροή του λει-τουργικού της Εκκλησίας της Καππαδοκίας. Η Θεία Λει-τουργία είναι ένας καλαίσθητος συνδυασμός των λει-τουργιών των Αγίων Γρηγορίου του Θεολόγου, Βασι-λείου και Ιωάννη του Χρυσόστομου. Στις λειτουργίεςαυτές έχει προστεθεί αριθμός καθαρά αρμενικών τρο-παρίων και ύμνων, τα οποία αποτελούν και τη μόνη δια-φορά της αρμενικής λειτουργίας από τη βυζαντινή. ΟιΑρμένιοι, μόνοι από όλες τις Εκκλησίες της Ανατολής,χρησιμοποιούν για την τέλεση της Θείας Λειτουργίας«άζυμο άρτο». Είναι, εξ’ άλλου, οι μόνοι στην Οικουμε-νική Εκκλησία, που δεν αναμιγνύουν τον οίνο με τούδωρ στο Άγιο Ποτήριο.

Οι αρμενικοί ναοί έχουν χαρακτηριστική αρχιτεκτονικήδομή, με ένα κεντρικό, κωνοειδή τρούλο να δεσπόζειεπί του κτιρίου. Από το εσωτερικό των ναών απουσιάζειτο βυζαντινό εικονοστάσιο, στη θέση του οποίου βλέ-πουμε το βέλο. Στην Αγία Τράπεζα δεσπόζει η εικόνατης Θεομήτορος Παναγίας με το Σωτήρα στην αγκαλιάτης. Το ιερό διαχωρίζεται από τον κυρίως ναό επειδήείναι ανυψωμένο, ενώ κατά την διάρκεια της Θείας Λει-τουργίας γίνεται χρήση του βέλου για κάλυψή του. Τοπροσκύνημα περιορίζεται στο Σταυρό και στο Ευαγγέ-λιο. Οι εικόνες, αν και υπάρχουν στους ναούς, δεν είναιτόσο διαδεδομένες όσο στη βυζαντινή παράδοση. Μο-ναδική ίσως εξήγηση για αυτή την πρακτική αποτελείη παρατεταμένη κατοχή της ιστορικής Αρμενίας απόΜωαμεθανούς κατακτητές. Το Ισλάμ απαγόρευε τηναπεικόνιση προσώπων και γι’ αυτό το λόγο οι Αρμένιοιεισήγαγαν τις σταυρόπετρες, γνωστές στα αρμενικάως «χατσκάρ». Όπως το όνομα μαρτυρεί, πρόκειται γιαλαξευτές πέτρες, που απεικονίζουν τον Τίμιο Σταυρόστο κέντρο, διακοσμημένο με μορφές φυτών και άλλωνδιακοσμητικών μοτίβων. Τα χατσκάρ είναι διάσπαρταανά εκατομμύρια σε όλη την έκταση της ιστορικής Αρ-μενίας, σε ναούς, παρεκκλήσια, κοιμητήρια, και αλλού.

(Απόσπασμα – διασκευή του κειμένου του δρα ΑντρανίκΑστζιάν)

Πηγέςhttp://www.maronitesofcyprus.com/cgibin/hweb?-

A=122&-V=churches http://el.wikipedia.org/wiki/Μαρωνίτες_της_Κύπρου

32

33

Mαθητικές στιγμές

34

Περί...τέχνης

35

Ερυθρός Σταυρός

36

Αυτή τη σχολική χρονιά το γυμνάσιό μας έχει ενταχθείστο τμήμα νέων του Ερυθρού Σταυρού με είκοσι οκτώμέλη. Τα μέλη έχουν εμπλακεί σε εθελοντικές δραστη-ριότητες με στόχο την προσφορά στο σχολείο και τηνκοινότητά τους. Τα μέλη έχουν εργαστεί με κέφι και ζήλοσε κάθε δραστηριότητα.

Μερικές δραστηριότητές τους ήταν :

• Επίσκεψη στο Ίδρυμα Άγιος Γεώργιος, όπου προσφέ-ρανε δώρα στους τροφίμους και τραγούδησαν μαζί με

τη χορωδία του σχολείου • Παζαράκι με αντικείμενα, όπως επιτραπέζια παιγνίδια,

βιβλία κ.α. που δε χρησιμοποιούντα πια, για βοήθειατων άπορων παιδιών του σχολείου.

• Συμμετοχή στο Παζαράκι του Ερυθρού Σταυρού• Κατασκευή πασχαλινών λαμπάδων και πώλησή τους

για βοήθεια των άπορων παιδιών του σχολείου και τωνσεισμόπληκτων της Ιαπωνίας.

• Συμμετοχή στον παγκύπριο έρανο «Από Πόρτα σεΠόρτα» του Ερυθρού Σταυρού.

ΤΜΗΜΑ ΝΕΩΝ ΕΡΥΘΡΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΤΡΙΜΙΘΙΑΣ

37

Μερικές ημέρες πριν κλεί-σουμε για τις χριστουγεννιά-τικες μας διακοπές, η ομάδατου Ερυθρού Σταυρού και ηχορωδία του σχολείου μας,επισκεφθήκαμε το γηροκο-μείο Αγίου Γεωργίου στηνΚοκκινοτριμιθιά.

Σκοπός μας ήταν να δείξουμε πως νοιαζόμαστε για ταηλικιωμένα άτομα, να τους μεταδώσουμε τη χαρά μαςκαι να τους εισάξουμε στο πνεύμα των Χριστουγέννων.Τους τραγουδήσαμε τα κάλαντα, τους προσφέραμε πα-κέτα αγάπης και συζητήσαμε μαζί τους για λίγη ώρα. Κά-ποιοι μάλιστα από τους ηλικιωμένους θυμήθηκαν ιστορίεςαπό τα παλιά και μας τις διηγήθηκαν συγκινώντας μας.

Οι φροντιστές του γηροκομείου μας κέρασαν φρέσκοχυμό και μυρωδάτους κουραμπιέδες, ενώ η υπεύθυνητου προσωπικού πρόσφερε ένα συμβολικό ποσό για τογυμνάσιό μας. Φεύγοντας από εκεί τα συναισθήματάμας ήταν ανάμεικτα. Ευχόμαστε και του χρόνου να αν-ταμώσουμε όλοι με υγεία.

Καλό Νέο Έτος – Δημιουργικό και Ευλογημένο!

Ελένη Τοβλετιάν, Α3

Την Κυριακή, 19. 12. 2010, εγώ και ο αδελφός μου μαζίμε άλλους εθελοντές νέων του Ερυθρού Σταυρού τουγυμνασίου μας, πήγαμε στο συγκρότημα πολυκαταστη-μάτων «THE MALL OF CYPRUS» για εθελοντική εργασία.Το Τμήμα Νέων Λευκωσίας, Μόρφου, Κερύνειας του Ερυ-θρού Σταυρού διοργάνωνε Χριστουγεννιάτικο παζαράκικαι σκοπός μας ήταν η συλλογή χρημάτων για την οικο-νομική ενίσχυση του σχολικού ταμείου.

Συγκεκριμένα, τα παιδιά της ομάδας μας πουλούσανκουπόνια με τα οποία προσφέρονταν διάφορα δώραστον κόσμο. Άλλοι εθελοντές μοίραζαν ενημερωτικάφυλλάδια σχετικά με τη δράση του Ερυθρού Σταυρούκι άλλοι πουλούσανε γλυκά. Όλοι φαίνονταν πολύ εν-θουσιασμένοι που βοηθούσαν για ένα καλό σκοπό. Σεαυτή μας την προσπάθεια συνέβαλε και η καθηγήτριάμας κυρία Δέσπω Κατσιδιάρη, η οποία συνεχώς μας συμ-βούλευε και μας καθοδηγούσε.

Κατορθώσαμε να μαζέψουμε ένα αξιοσέβαστο ποσόχρημάτων και γι’ αυτό ευχαριστούμε θερμά όσους συ-νέδραμαν στο έργο μας! Ήταν για μας τα παιδιά μια ευ-χάριστη εμπειρία που άξιζε τον κόπο!

Μαρία και Ανδρέας Θεμιστοκλέους, Α2

Πρόγραμμα «ΑΡΕΤΗ»

Στα πλαίσια του μαθήματος της Οικιακής Οικονομίας,ομάδα μαθητών του σχολείου μας συμμετέχει στο εθε-λοντικό πρόγραμμα «Αρετή». Το πρόγραμμα «Αρετή»είναι ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης βασισμένο σε δώ-δεκα βασικές αξίες της ζωής που αποτελούν τη βάσηγια διαμόρφωση υγιούς προσωπικότητας και καλούχαρακτήρα. Το πρόγραμμα εφαρμόζεται σε ελεύθερο

χρόνο και είναι ένα προϊόν συνεργασίας του παρατη-ρητήριου για τα παιδιά, ενός μη κερδοσκοπικού οργα-νισμού και του Υπουργείου Δικαιοσύνης και ΔημόσιαςΤάξης της Ελλάδας, ενταγμένο στο Εθνικό Σχέδιο Δρά-σης για την πρόληψη της παραβατικότητας.

Τα παιδιά που συμμετέχουν στο πρόγραμμα οργάνω-σαν φιλανθρωπικό παζαράκι με χειροποίητα κοσμή-ματα, τα οποία έφτιαξαν στον ελεύθερό τους χρόνο.Τα έσοδα των πωλήσεων προσφέρθηκαν για φιλαν-θρωπικό σκοπό.

Μαθητές που συμμετέχουν στο πρόγραμμα: ΗλίαςΧριστοδούλου Β3, Μυριάνθη Ιακώβου Β3, Χριστίνα

Καστανιά Β3, Ελένη Χαραλάμπους Β3, ΜαρίαΣταύρου Β1, Μαρία Οδυσσέως Β1, Γρηγόρης Νικολάου

Β1, Παρασκευάς Σκαρπάρης Β1, Νικόλας Λοΐζου Β5,Χρίστος Σμυρλής Β5, Αλέξανδρος Θεμιστοκλέους Β5,

Νικολέττα Σερδάρη Β5, Σέργιος Δαμιανού Α1,Νάταλη Πέτρου Α3, Ελένη Τοβλετιάν Α3, Χριστίνα

Τσιαπίνη, Στέφανη Γεωργίου Β4, Θέκλα Παναγή Α3.

Εκπαιδεύτρια: Γεωργία Κωνσταντίνου, καθηγήτριαΟικιακής Οικονομίας.

Oι εμπειρίες μας ως μέλη του τμήματος Nέων του Eρυθρού Σταυρού του σχολείου μας

Ποίημα για τον εθελοντισμό

Δε θέλω λόγια να σου πωγια μένα να λυπάσαι,μα έχω την ανάγκη σου,πρέπει να το θυμάσαι.

Αγάπη είναι να χαίρεσαιμε τη χαρά που δίνειςαγάπη είναι να μπορείςστο πανηγύρι της ζωήςσυμμέτοχος να γίνεις.

Ζωή να δίνουμε πάντοτεσε άλλους συνανθρώπουςκαι να προσφέρουμε χαράμε τους δικούς μας τρόπους.

Γιώργος Νικολαΐδης Β3

Εθελοντισμός

Πάντα εγώ το ήθελαπαιδί από μικρόςβοήθεια να προσφέρωό,τι εγώ μπορώ.

Άνθρωποι που έχουν ανάγκηπροβλήματα πολλά εγώ θα τους βοηθήσωμε όλη μου την καρδιά.

Σ’ όλους θα δίνω θάρρος και μια ζεστή αγκαλιάτα βάσανα να φύγουνγια να’ ρθει η χαρά.

Όλοι μαζί ενωμένοι για ένα κοινό σκοπόόλοι ας ενταχθούμε στον εθελοντισμό.

Αντώνης Ζαχαριάδης Β3

Της Φύσης οι χαρές

Τρέχω, τρέχω μες στη φύση,το αεράκι με δροσίζει.Τρέχω, παίζω, τραγουδώμες στης φύσης το ρυθμό!

Τα πουλάκια κελαηδούνστην καρδιά μου για να μπουν.Τη σκιά τους να χαρώτα δεντράκια με καλούν.

Στο ποτάμι το μικρό,τρέχει γάργαρο νερό.Μόλις πάει να σουρουπώσειφεύγω με αναστεναγμό πικρό.

Κυριακή Σταύρου Α5

Νανούρισμα

Μωράκι μου γλυκό,κοιμήσου παρέα με τον ύπνο το σοφό,δες όνειρα αγγελοκαμωμένα,όμορφα και παραμυθένια.Άραγε τι όνειρο θα δεις;Μα όνειρο γλυκό για να ’ρθειο ύπνος ο καλός.

Μωράκι μου γλυκό

Μωράκι μου γλυκό,βυθίσου σ’ ένα λήθαργο μακρό,όμορφο σαν τα ματάκια σου,απαλό σαν τα χεράκια σουκαι ζαχαρένιο σαν τα χειλάκια σου.Μωράκι μου γλυκό,πόσο πολύ σε αγαπώ!

Κατερίνα Κρασσά Β3

Ο φίλος

Εεεε το φίλο μου τον αγαπώπου μέσα απ’ την ψυσσή μου εεεε θέλω τον να ’ναι στήριγμα για ’μένα στη ζωή μου.

Εεεε το φίλο σαν το χρειαστώ κοντά μου αυτός θα μείνει εεεε θυσία για χατίρι μου εν έτοιμος να γίνει.

Αντώνης Ζαχαριάδης Β3

Μικροί λογοτέχνες

38

Φτωχοί μα συναισθηματικοί!

Οι σκέψεις μας μετράνε,Τα χρώματα κοιτάνε, Ο νους μας πια πετάΚαι ’μεις είμαστε δίχως φαγητά…

Η πείνα μια φαντασίωσηΚαι το σπιτάκι σκέψηΚαι η πατρίδα όνειροΘαρρείς δε με γιατρεύει…

Η μάνα μας μάς έχασεΚι ο πατέρας λείπειΚαι ψάχνουμε τώρα εμείς Να βρούμε ποιος θα νικήσει…«Η δύναμη ή ο Θεός» ;

Απελευθερωτικός αγώνας 1955-59

Άλλο οι Κύπριοι δεν αντέξαν Να ζουν μες στη σκλαβιάΠήραν τα όπλα και ορμήξανΌλοι προς τη λευτεριά

Με παλικαριά και θάρρος Τον αγώνα ξεκινήσανΣτην Ε.Ο.Κ.Α ενταχθήκανΣαν λιοντάρια πολεμήσαν

Για τη λευτεριά της ΚύπρουΤόσο αίμα έχουν δώσει Οι αγωνιστές μας όλοιΜε παλικαριά καμπόση

Φίλιππος Μιχαηλίδης Α3

ΕθελοντέςΠολλοί φτωχοί κι ανήμποροικι άλλοι χωρίς τη μάνα,πολλοί θέλουν βοήθειααπό μονάχα μια ομάδα.

Εθελοντές στο όνομαγεμάτοι με αγάπη,εθελοντές και στην καρδιάγια να σου δώσουν κάτι.

Με δύναμη μες στην ψυχή αλλά και στο κορμί τουςβοήθησαν ανήμπορουςνα σώσουν την ζωή τους.

Ιάκωβος Ιακώβου Γ5

Όλοι μαζίΌλοι το ίδιο είμαστεσε τούτη τη γη.Όλοι μαζί, φίλοι γνωστοί πάντα μαζί για μια ζωή.

Βοήθεια στους άλλους να δίνουμε εμείς,για να ζούνε κι οι άλλοισαν ζούμε κι εμείς.Να στέλνουμε σ’ όλους αγάπη και στοργήμα το σημαντικότερο, ειρήνη στη γη.

Αντρέας Νικηφόρου Γ5

Η προσφορά δεν είναι ντροπή

Πρόσφερε κι εσύ η προσφορά δεν είναι ντροπή.

Δώσε λίγη από την αγάπη σου,σε αυτούς που την χρειάζονται.

Αστέρια πέφτουν κάθε μέραάφησέ τους κι αυτούςνα κάμουν μια ευχή.

Άπλωσε το χέρι σουκαι βοήθησέ τουςη προσφορά δεν είναι ντροπή.

Άννα Παπαγεωργίου Γ5

39

Αλέξαντρος Σταύρου Α3

Ευριπίδη - ΕλένηΟ Αγγελιαφόρος συνομιλεί με ένασυμπατριώτη του για τα γεγονότα πουέγιναν στη σπηλιά και για την ανάληψητης Ελένης

ΑΓΓ: Συμπατριώτη μου, δε θα πιστέψεις τι είδαν τα μάτιαμου και τι άκουσαν τα αυτιά μου.

ΣΥΜ: Τι έγινε και είσαι τόσο αναστατωμένος;ΑΓΓ: Έχεις ακούσει για τον τρωικό πόλεμο;ΣΥΜ: Και ποιος δεν έχει ακούσει; Βούιξε ο τόπος. Τόσοι

άνθρωποι χάθηκαν…ΑΓΓ: Ξέρεις και ποιος είναι υπεύθυνος γι’ αυτό;ΣΥΜ: Ναι, η Ελένη η κόρη του Δία και της Λήδας. Αυτό

δε λένε όλοι;ΑΓΓ: Όχι. Δεν είναι έτσι τα πράγματα όπως φαίνονται.

Όλο αυτό ήταν ένα έργο των θεών και συγκεκριμένα τηςΉρας.

ΣΥΜ: Δηλαδή;ΑΓΓ: Δηλαδή, η Ελένη δεν πήγε ποτέ με τον Πάρη στην

Τροία. Την πήρε ο Ερμής στην Αίγυπτο και ο Πάρης αντίγια την Ελένη πήρε το είδωλό της, μια σκιά…

ΣΥΜ: Μα τι είναι αυτά που μας λες, γίνονται τέτοια πράγ-ματα;

ΑΓΓ: Nαι, είναι αλήθεια πως μας ξεγέλασαν και κάναμεένα πόλεμο άδικα. Ταλαιπωρηθήκαμε όλοι τόσα χρόνιαγια ένα είδωλο. Τόσα παλικαριά χάθηκαν χωρίς λόγο!

ΣΥΜ: Δηλαδή όλοι χάσαμε αδέλφια, συγγενείς, λόγωτης Ήρας;

ΑΓΓ: Ναι.ΣΥΜ: Και συ πώς το ξέρεις;ΑΓΓ: Το ξέρω γιατί σε ’μενα τα είπε η Ελένη!ΣΥΜ: Και την πίστεψες; Για στάσου, αυτό είναι σοβαρό.

Πώς έγιναν τα πράγματα;ΑΓΓ: Ήμασταν ναυαγοί στην Αίγυπτο, όλοι σε μια σπηλιά

και εγώ είχα ευθύνη να προσέχω την Ελένη να μην τοσκάσει. Μια μέρα η Ελένη, δηλαδή το είδωλό της, ανέβηκεστα ουράνια και πριν αναληφθεί είπε ότι γι’ αυτήν πέθα-ναν Τρώες και Έλληνες. Πως όλα ήταν σχέδιο της Ήραςκαι τώρα που τελείωσε το έργο της ανεβαίνει στους ου-ρανούς. Και η πραγματική, η δύστυχη Ελένη, που τόσαχρόνια κακολογούσαμε, ήταν θύμα τελικά του δόλουτων θεών.

ΣΥΜ: Και συ τι έκανες;ΑΓΓ: Αρχικά δεν την πίστεψα και νόμισα πως τρελάθηκε,

αλλά μετά την είδα να πετά στους ουρανούς και πίστεψαπως έλεγε την αλήθεια.

ΣΥΜ: Μα αυτό δεν είναι δυνατόν! Και η πραγματικήΕλένη;

ΑΓΓ: Θα τα πούμε μια άλλη φορά. Είναι μεγάλη ιστορία…

Παναγιώτης Αυλωνίτης Γ6

Γράφω ένα κείμενο με όσο το δυνατόπερισσότερες λέξεις που ανήκουν στηνοικογένεια του ρήματος φέρω

Η Κατερίνα ξύπνησε πρωί, ήταν Σάββατο και δεν είχεκαθόλου όρεξη να σηκωθεί, αλλά έπρεπε να σηκωθεί γιατίείχε μεγάλο φόρτο εργασίας. Της είχε πει η μητέρα της, ηΑιμιλία, επειδή θα έλειπε από το πρωί να καθαρίσει τοσπίτι, να το κάνει λαμπίκο, γιατί θα ερχόταν κόσμος τοβράδυ. Πόσο την εκνεύριζε να έρχεται κόσμος και να μηνξέρει τι φόρεμα να φορέσει.

Εκείνη τη στιγμή άκουσε τη μοτοσικλέτα και κατάλαβεότι ήταν ο ταχυδρόμος. Σηκώθηκε και φόρεσε βιαστικάτο παντελόνι και τη μπλούζα της. Έριξε λίγο νερό στο πρό-σωπό της και μάζεψε τα μαλλιά της μ’ ένα κόκκινο κοτσι-δάκι. Πήρε το γράμμα από το γραφείο της που είχε γράψειχθες και έτρεξε έξω. Μέχρι που τον πρόλαβε.

-Καλημέρα, κύριε Χρίστο.-Καλημέρα, Κατερίνα. Τι τρέχει;-Ξέρετε θέλω να μου κάνετε μια χάρη. Να μου ταχυδρο-

μήσετε αυτό το γράμμα σ’ αυτή τη διεύθυνση, επειδή δεθα μπορέσω να περάσω από το ταχυδρομείο.

-Βρε κορίτσι μου, αφού η τεχνολογία επέφερε μεγάλεςαλλαγές στη ζωή μας. Θυμάσαι που έλεγε ο δάσκαλος τουχωριού, ο κυρ - Γιώργης ότι θα έφερνε από την πόλη ηλε-κτρονικούς υπολογιστές, το είπε και το έκανε. Προς Θεού,δεν είναι ότι δε θέλω να σας εξυπηρετήσω, αλλά είναι γιαδική σας ευκολία που το λέω.

-Ναι, το ξέρω αλλά αυτό το γράμμα θέλω να πάει μέσωτου ταχυδρομείου.

-Εντάξει δεσποινίς μου, ό,τι επιθυμείτε.-Ευχαριστώ πολύ, είστε ένας φερέγγυος άνθρωπος και

γι’ αυτό σας δίνω να πάρετε το γράμμα.-Ευχαριστώ και καλή σας μέρα.Δεν πρόφτασε να κάνει κανα–δυο βήματα και ακούει

τον εφημεριδοπώλη. Ήταν ένα ομορφόπαιδο γύρω σταδεκαπέντε, στην ίδια ηλικία με την Κατερίνα. Δούλευε ωςεφημεριδοπώλης από τα επτά του, από τότε που πέθανανοι γονείς του όταν ξέσπασε η μεγάλη φωτιά στο δάσοςκαι δεν πρόφτασαν να γλιτώσουν.

- Καλημέρα Κατερίνα, στις ομορφιές σου σήμερα, τηςείπε χαμογελώντας.

- Καλημέρα Αντώνη, ευχαριστώ. Μας έφερες και σήμερατην εφημερίδα. Για να δούμε τι λέει...Παναγία μου.

-Τι έπαθες; -Απέναντι από το σπίτι σου δε μένει ο...-Ο κυρ-Θωμάς, δυστυχώς πέθανε από καρδιά λίγο πριν

ξημερώσει. Στο καφενείο όλοι μιλάνε για το πόσο καλόςάνθρωπος ήταν. Ακόμα λένε ότι τα χωράφια που είχε, πουέφταναν ως τον ποταμό και νυχτοξημερωνόταν να φρον-τίζει τα δέντρα που φύτεψε ο ίδιος για να κάνουν καλούςκαρπούς, θα τα κληρονομήσει η κόρη του, η Χριστίνα μαζίμε τον άντρα της, το Λουκά. Όλοι ξέρουμε πόσο αγαπούσετο γαμπρό του και τον καμάρωνε που είναι ο γιατρός του

Aρχαίων γνώσις...

40

χωριού. Ίσως γι’ αυτό αποφάσισε να τους τα δώσει. Δε λέωκαι την κόρη του αγαπούσε, αλλά από τότε που τον πα-ράτησε η γυναίκα του, η Πολυξένη για τον καφετζή, τονΝικόλα και η Χριστίνα πήρε το μέρος της μητέρας της, οπατέρας της ήταν κάπως συγκρατημένος μαζί της.

-Ίσως να έχεις και δίκαιο. Εδώ γράφει ότι θα γίνει η εκ-φορά σήμερα η ώρα μία το μεσημέρι, θα την ακολουθή-σουμε από το σπίτι του μέχρι την εκκλησία. Ίσα-ίσα πουθα προλάβω να ετοιμάσω το σπίτι και να πάω.

-Γιατί, τι έχει;-Σήμερα θα έρθουν τα αδέλφια της μητέρας μου από

την Αγγλία και την Αμερική και κάποιοι συγγενείς του πα-τέρα μου από την πόλη για να είναι παρόντες στον αρρα-βώνα του αδελφού μου, του Αλέξανδρου.

-Να σας ζήσουν!-Ευχαριστούμε.-Και ποια είναι η νύμφη, αν επιτρέπεται φυσικά; Είναι κα-

μιά πολύφερνη;-Είναι η κόρη του άρχοντα του χωριού, η Ευδοκία. Ξέρεις

τον κύριο Γιάννη, που είναι περήφανος με τόσα πλούτηπου έχει και έχει για καμάρι την κόρη του που είναι σπιτο-νοικοκυρεμένη. Εξάλλου σε ποιον θα έδινε την κόρη του,σ’ ένα φτωχό; Όχι φυσικά, γι’ αυτό και με τον αδελφό μουταιριάζουνε μια χαρά, αφού είναι ένας πολύ καλός επιχει-ρηματίας με δική του εταιρεία στην πόλη.

-Καλά τα λες, αλλά τώρα πρέπει να πηγαίνω γιατί άργησακαι θα φωνάζει ο κύριος Κωνσταντίνος, το καινούριο μουαφεντικό. Γεια σου.

-Γεια σου Αντώνη.-Κατερίνα, Κατερίνα, φώναξε ο πατέρας της, ο Σπύρος.-Τώρα, πατέρα, έρχομαι, απάντησε η Κατερίνα.-Πάλι έπιασες κουβέντα με τον ορφανό, που δεν έχει

στον ήλιο μοίρα;-Μα...-Δε θέλω δικαιολογίες. Πήγαινε μέσα και άρχισε να κα-

θαρίζεις.-Α! και φώναξε το μικρό σου αδελφό, τον Αντρέα να έρθει

να με βοηθήσει, πρόσθεσε ο πατέρας της.-Καλά, πάω.-Τι είναι αυτά που κρατάς στα χέρια σου, ρώτησε ο πα-

τέρας.-Ο ταχυδρόμος έφερε πάλι γράμματα, απάντησε η Κα-

τερίνα.-Για να δω, πάλι φόρους.-Δε το κατάλαβες πατέρα ότι είσαι φοροτελής, είπε γε-

λώντας ο Αντρέας.-Έλα να με βοηθήσεις να μεταφέρω αυτά τα κιβώτια και

με πονάει η μέση μου.-Μάλιστα πατέρα.Ευτυχώς η μητέρα της ήρθε γρήγορα και τη βοήθησε

να τελειώσει τις δουλειές, γιατί δε θα προλάβαινε. Η Κα-τερίνα τότε πήγε να βγει έξω.

-Πού πας Κατερίνα, ρώτησε η μητέρα της.-Να πάρω λίγο καθαρό αέρα.-Καλά πήγαινε κι αν δεις τον κανηφόρο πες του να πε-

ράσει από εδώ και τον θέλω κάτι.-Ναι, μητέρα.

Καθώς κατηφόριζε το δρόμο ήρθε με φόρα η μπάλατων παιδιών και τη χτύπησε, αλλά αυτή συνέχισε να περ-πατά. Αφού έκανε τη βόλτα της, επέστρεψε στο σπίτι, φό-ρεσε το μαύρο φόρεμά της και πήρε ξανά το κατηφορικόδρομάκι για να πάει στην εκκλησιά.

Η εκκλησία είχε γεμίσει. Είχαν έρθει όλοι οι χωριανοί. Σεκάποια στιγμή, το βλέμμα της Κατερίνας πήγε σε μια κυρίαπου φορούσε ένα μακρύ, μαύρο φόρεμα που έφτανε μέ-χρι το πάτωμα και ένα τεράστιο καπέλο με φτερά. Την κοι-τούσε, την ξανακοιτούσε και μετά από ώρα κατάλαβε ότιήταν η αδελφή του κυρ-Θωμά, η Μαρία. Είχε χρόνια ναέρθει στο χωριό γι’ αυτό άργησε να την καταλάβει. Μάλιστααπόρησε γιατί βρισκόταν εδώ, αφού πριν χρόνια μάλωσεμε τον αδελφό της για κάτι χωράφια που τους είχαν αφήσειοι γονείς τους και παραλίγο να πιαστούν στα χέρια. Απότότε έχουν να μιλήσουν, πάνε τώρα έντεκα χρόνια. Πίσωαπό την Κατερίνα ακούγονταν κάτι ψίθυροι. Φαινόταν νακατηγορούν την κυρία Μαρία. Από αυτά που άκουσε συμ-πέρανε ότι απλά ήρθε στην κηδεία του αδελφού της γιατους τύπους και επειδή μέσα τους κυλούσε το ίδιο αίμα.

Όταν τέλειωσε η κηδεία του κυρ-Θωμά, η Κατερίνα πήγεστο σπίτι, άλλαξε φόρεμα και περίμενε να έρθουν οι κα-λεσμένοι.

Όταν ήρθαν οι συγγενείς, ένιωσε ένα ενθουσιασμό χωρίςνα ξέρει το γιατί. Μετά από λίγο ήρθε και ο Αλέξανδροςμαζί με την Ευδοκία. Ήταν όντως πολύφερνη. Φορούσεένα ωραίο κόκκινο φόρεμα και κάτι ωραία κοσμήματαπου γυάλιζαν όχι μόνο στο σκοτάδι, αλλά και στο φως.Στο τραπέζι ο καθένας έλεγε τα δικά του και κάποιοι άλλοιδιαφωνούσαν και αυτό πραγματικά είχε πλάκα. Είχε βρα-διάσει για τα καλά και οι καλεσμένοι έφυγαν. Πόσα γεγο-νότα σε μια μέρα στο μικρόκοσμο του χωριού αναλογί-στηκε η Κατερίνα. Ποιος ξέρει τι μας περιμένει αύριο...

Κυριακή Ιωάννου Γ6

41

Χ. Νικολάου

42

Περί ...τέχνης

43

Η περίοδος των Αραβικών Επιδρομών(7ος – 10ος μ.Χ)

Είσαι ένας Κύπριος πρόσφυγας που φεύγειαπό τον τόπο του τον 7ο αιώνα, λόγω τωναραβικών επιδρομών…

Γεια σας,Είμαι ο Αντώνης, ένας Κύπριος πρόσφυγας που μαζί με

την οικογένειά μου περιπλανιόμαστε εδώ και εκεί για νασωθούμε από τις αραβικές επιδρομές. Το όμορφο νησίμας φαίνεται το έχει στη μοίρα του να υποφέρει συνεχώς.Φυσικά πιστεύω πως για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Κύπρουπεύθυνοι είμαστε εμείς οι Κύπριοι που με τις πράξειςμας αμαρτάνουμε προς το Θεό.

Έφυγα από την Κύπρο και συγκεκριμένα την Κωνσταν-τία το 649 μ.Χ. λίγες μέρες μετά που ο Μοαβία, αυτός οαπάνθρωπος Σαρακηνός πολιόρκησε την πόλη μας, τηνΚωνσταντία. Πήρα την οικογένειά μου και στην αρχήκαταφύγαμε στα βουνά για να σωθούμε. Τα μάτια μουείδαν πολλά. Οι Άραβες προκαλούν φοβερά δεινά. Είδαπάρα πολλούς σκοτωμένους, πάρα πολλούς να αιχμα-λωτίζονται, μεταξύ των οποίων και πολλά παιδιά. Είδαλεηλασίες από φανατισμένους στρατιώτες και χριστια-νικές εκκλησίες να καίγονται και να γκρεμίζονται. Οι Άρα-βες με το φανατισμό τους καταστρέφουν κάθε τι χρι-στιανικό.

Τώρα βρισκόμαστε στην Αρτάκη, όπου μας μετέφερεο αυτοκράτοράς μας, ο Ιουστινιανός Β΄, για να μας προ-στατέψει από την εκδικητική μανία των Αράβων. Παρόλητη δυστυχία μας, είμαστε ευχαριστημένοι που καταφέ-ραμε να σωθούμε. Δε θα ξεχάσουμε ποτέ την πατρίδαμας και τους συμπατριώτες μας που σκοτώθηκαν και αιχ-μαλωτίστηκαν.

Κλαίμε συχνά για το όμορφο νησί μας που καταστρά-φηκε. Νοσταλγούμε πολύ τον τόπο μας.

Εύχομαι ο Θεός να βοηθήσει να έρθει η ειρήνη στο νησίμας και να φύγουν οι Άραβες, ώστε και εμείς να μπορέ-σουμε να επιστρέψουμε πίσω.

Αντώνης Ζαχαριάδης Β3

Είσαι ένας Κύπριος που έζησε την περίοδοτων αραβικών επιδρομών στην Κύπρο καιπεριγράφεις τα βάσανά σου

Κατά τη διάρκεια της περιόδου των αραβικών επιδρο-μών, δηλαδή τον 7ο αιώνα μ.Χ., εμείς οι Κύπριοι Χριστια-νοί Ορθόδοξοι ζήσαμε πάρα πολλά δεινά και καταστρο-φές. Συγκεκριμένα την περίοδο εκείνη, το 649 μ.Χ και το

653/4 μ.Χ., οι Άραβες μάς επιτέθηκαν δύο φορές και ήθε-λαν να ασπαστούμε τον ισλαμισμό. Εμείς θέλουμε ναυπερασπίσουμε την πατρίδα και την πίστη μας και πο-λεμήσαμε με όλες μας τις δυνάμεις ενάντια στους Άραβεςεπιδρομείς.

Παρά την μεγάλη αντίσταση που προβάλαμε, οι Άραβεςκατάφεραν και κατέκτησαν όλο το νησί. Στις βάναυσεςεπιδρομές τους κατέστρεψαν, λεηλάτησαν, έσφαξαν καισυνέλαβαν αρκετούς αιχμαλώτους. Επιπρόσθετα, οι βάρ-βαροι επιδρομείς πυρπόλησαν και γκρέμισαν όλες τιςεκκλησίες μας. Πάρα πολλοί Χριστιανοί συμπατριώτεςμας βασανίστηκαν, πιάστηκαν αιχμάλωτοι και δολοφο-νήθηκαν από τους Άραβες επιδρομείς. Όσοι κατάφερανκαι διασώθηκαν, ανάμεσά τους εγώ και η οικογένειά μου,εγκαταλείψαμε τα χωριά και τα σπίτια μας και πήγαμεστα βουνά και στα δάση για να σωθούμε.

Οι συνθήκες της προσφυγιάς που ζήσαμε ήταν απάν-θρωπες. Πράγματι, για αρκετά χρόνια ζούσαμε μέσα στοφόβο και την ανασφάλεια, στην προσφυγιά, μακριά απότα σπίτια μας και τις αγαπημένες μας περιοχές. Στην αρχήτης προσφυγιάς δεν είχαμε καθαρό νερό να πιούμε καιφαγητό να φάμε. Επιπλέον, μέναμε κάτω από τα δέντρα.Τα παιδιά, αλλά κι εγώ και η γυναίκα μου πεινούσαμε,κρυώναμε και προσπαθούσαμε με λίγα χόρτα και ψωμίνα γεμίσουμε το στομάχι μας. Στήναμε πρόχειρες σκηνέςμε λίγα κλαδιά για να προστατέψουμε τα κορμιά μας απότο κρύο του χειμώνα. Δεν ήταν λίγες οι φορές που άκουσατα παιδιά μου να φωνάζουν ότι πεινούν και κρυώνουν.

Γενικά οι βάρβαρες επιδρομές των Αράβων προκάλεσανμεγάλες καταστροφές και λεηλασίες στο νησί μας καιεμπόδισαν την ανάπτυξη του πολιτισμού μας. Πολλοίεγκατέλειψαν το νησί και μειώθηκε ο πληθυσμός του.Ευχόμαστε τέτοιες στιγμές να μην ξαναζήσουμε ποτέ.

Γιώργος Νικολαΐδης Β3

Αυτόπτης Μάρτυρας την ημέρα τηςκαταστροφής

Δυο βδομάδες πέρασαν από τη μεγάλη μέρα, όπουη όμορφή μας Λευκωσία λεηλατήθηκε από το βάρβαροκαι ακόμα δεν έχω ξεπεράσει το σοκ και τον τρόμο πουτράβηξα. Ακόμα θυμάμαι στ’ αυτιά μου τα λιγοστάαυτά τούρκικα που μας φώναζε ο Τούρκος κατακτητής,τις γυναίκες που προσπαθούσαν με κάθε τρόπο ναπροστατεύσουν τα παιδιά τους και τις άλλες που προ-

Iστορία

44

σεύχονταν και εκλιπαρούσαν για βοήθεια το Θεό. Κραυ-γές και οδυρμοί ηχούν ακόμα στ’ αυτιά μου από γυναί-κες και μικρά παιδιά, ενώ εμείς προσπαθούσαμε νασώσουμε την πόλη μας και να προστατεύσουμε τουςσυνανθρώπους μας. Από τη μια λοιπόν βλέπαμε δά-κρυα, πρόσωπα φοβισμένα και τρομοκρατημένα καιαπό την άλλη βλέπαμε το ύπουλο χαμόγελο του βάρ-βαρου που του έδινε ευχαρίστηση.

Όσο για το τι ακολούθησε τις επόμενες μέρες δε λέ-γεται. Για τις υπόλοιπες τρεις μέρες άρπαζαν κι έσφαζαντους ανθρώπους με αποτέλεσμα 20,000 άνθρωποι πε-ρίπου να θανατωθούν. Νέοι, αγόρια και κορίτσια, φορ-τώθηκαν σε πλοία για να σταλούν στην Κωνσταντινού-πολη ως σκλάβοι. Φανταστείτε δηλαδή τι συναισθή-ματα σας προκαλούν αυτές οι φρικτές στιγμές! Να βλέ-πεις πρόσωπα θλιμμένα, φίλους και συγγενείς σου ναυποφέρουν και μικρά παιδιά να σκλαβώνονται και νααλλάζουν εθνικότητα σε χρόνο μηδέν, ενώ εσύ να μηνμπορείς να κάνεις τίποτα, οι κάτοικοι, η πόλη σου, τασπίτια σου να καταστρέφονται μπροστά στα μάτια σουκι εσύ απλά να στέκεσαι και να τα κοιτάς όλα αυτά.

Κωνσταντίνος Πάτσαλος Γ2

Ρωμαϊκή Εποχή (30 π.Χ.- 4ος αιώνας μ.Χ.)

Είσαι ένας πλούσιος Ρωμαίος που ζει στην Κύπρο κατά τη Ρωμαϊκή Εποχή καιπεριγράφεις την κατοικία σου.

Είμαι ο Κλαύδιος. Φτάνοντας στην Κύπρο μετά απόένα μεγάλο ταξίδι από τη Ρώμη το 32 μ.Χ., έκτισα μιακομψή ιδιωτική κατοικία για εμένα και την πολυμελήοικογένειά μου.

Στο κέντρο είναι η αυλή μας, το λεγόμενο αίθριο, όπουγύρω της αναπτύσσονται διάφορες πτέρυγες δωματίων.Υπάρχει χώρος υποδοχής στην είσοδο και πολλά δωμάτιαστη δεξιά πτέρυγα του ανατολικού ημικυκλίου. Τα θεα-ματικά μας λουτρά διαθέτουν ειδικές πέτρες που φέραμεαπό τη γειτονική Αίγυπτο.

Στην αριστερή πτέρυγα του δυτικού ημικυκλίου είναιη τραπεζαρία με τα ανάκλιντρα. Εκεί να δεις συμπόσιαπου γίνονται! Εμείς οι Ρωμαίοι φημιζόμαστε γι’ αυτά.Είναι μια συνήθεια που πήραμε από τους Έλληνες ...

Στο βάθος βρίσκεται η κουζίνα και μια δεύτερη απο-θήκη για τα τρόφιμα. Αυτό όμως που ξεχωρίζει στηνέπαυλή μου είναι το ότι το πάτωμα και οι τοίχοι της κεν-τρικής αυλής είναι διακοσμημένοι με ψηφιδωτές παρα-στάσεις των Ολυμπίων θεών όπως του Διόνυσου και τηςΑφροδίτης αλλά και του Απόλλωνα. Ακόμα έχω φέρειαπό τη Ρώμη ένα σιντριβάνι που εντυπωσιάζει κάθε επι-σκέπτη στην έπαυλή μου.

Γενικά στην Κύπρο η ζωή μου είναι πλούσια και πολυ-τελής, αν και ο κυπριακός λαός διατηρεί πάντα τα ελλη-νικά έθιμα και τον ελληνικό τρόπο ζωής. Ζουν λιτά καιαπλά και ευτυχώς η συμβίωση είναι ειρηνική.

Eιρήνη Κωνσταντίνου Β2

Είσαι ξεναγός και ξεναγείς τουρίστεςστην αρχαία Σαλαμίνα.

Γεια σας! Σήμερα, όπως ξέ-ρετε, σύμφωνα με το πρό-γραμμα, θα κάνουμε μια πε-ριήγηση στην πόλη της Σα-λαμίνας. Μπροστά μας έχου-με το μεγαλύτερο Θέατροτης πόλης, όπου γίνοντανκατά την αρχαιότητα παρα-στάσεις, δραματικοί αγώνες,γιορτές και θηριομαχίες.

Τα κατάλοιπα του θεάτρου ανασκάφηκαν και αποκα-ταστάθηκαν εν μέρει, ούτως ώστε το θέατρο να μπορείνα φιλοξενεί θεατρικές και μουσικές εκδηλώσεις. Το θέ-ατρο αυτό κατά την αρχαιότητα υπήρξε ένα από τα με-γαλύτερα θέατρα της ανατολικής Μεσογείου.

Λίγο πιο πέρα αντικρίζουμε το Γυμνάσιο. Στην αρχαι-ότητα ήταν κάτι σαν το σημερινό γυμναστήριο. Η παλαί-στρα του Γυμνασίου περιβάλλεται από μία τετράπλευρηπρόσοψη, η στέγη της οποίας στηριζόταν από μονολι-θικούς μαρμάρινους κίονες.

Τα λουτρά του Γυμνασίουδιατηρούσαν τοίχους, οιοποίοι έφταναν σε ύψοςοκτώ μέτρων και κοσμούν-ταν με ψηφιδωτά και τοιχο-γραφίες, έχοντας ως κύριοθέμα τους την Ελληνική μυ-θολογία. Πολλές από αυτέςτις παραστάσεις, όπως φαίνεται σώθηκαν και συντηρή-θηκαν.

Στην πρόσοψη του Γυμνασίου, όπως βλέπετε, βρέθηκεκαι μεγάλος αριθμός μαρμάρινων αγαλμάτων, θεών καιηρώων από την Ελληνική μυθολογία.

Ο χώρος αυτός ήταν το μέρος όπου συναντιούνταν οιάντρες της πόλης για να γυμναστούν.

Ακριβώς δίπλα είναι κτισμένο το στάδιο, ο χώρος αγώ-νων, όπου δηλαδή διεξάγονταν αθλήματα δισκοβολίας,ακοντίου, δρόμου και στίβου.

Τριγυρνώντας στην πόλη θα συναντήσετε στοές. Σταδεξιά σας, σε μακρινή απόσταση, βλέπετε το υδραγωγείοκαι δίπλα ακριβώς διακρίνονται τα λουτρά. Μερικά μέτραπιο πέρα ξεπροβάλλει ένα από τα σημαντικότερα κτίριατης πόλης, η αγορά. Είναι ο χώρος όπου οι πολίτες μα-ζεύονταν για συζήτηση και λήψη αποφάσεων.

Και τώρα ας περπατήσουμε μέχρι τον μεγαλοπρεπήναό του Δία, στο δυτικό άκρο της πόλης. Οι χώροι λα-

45

τρείας ήταν απαραίτητοι σε κάθε περιοχή, αφού απο-τελούσαν μέρος της καθημερινής τους ζωής, όπως καισήμερα.

Στη συνέχεια, είστε ελεύθεροι να κάνετε τις βόλτες καινα ξαναζωντανέψετε νοερά τη νεκρή σήμερα πόλη. Σαςεύχομαι καλό υπόλοιπο της ημέρας! Θα τα πούμε καιπάλι αύριο το πρωί στις 8 η ώρα, όπου θα έχουμε ξενά-γηση στα αξιοθέατα τη ωραίας μας Πάφου…

Χριστίνα Ιωάννου B2

Είσαι δημοσιογράφος και περιγράφεις ταγεγονότα από τον Ιππόδρομο, ότανξέσπασε η στάση του Νίκα

Κυρίες και κύριοι, βρισκόμαστε στον Ιππόδρομο τηςΚωνσταντινούπολης, όπου θα σας μεταφέρουμε τα συγ-κλονιστικά γεγονότα όπως εξελίχθηκαν πριν από λίγο.Οι θεατές που βρίσκονταν εδώ βρήκαν την ευκαιρία ναανατρέψουν τον Ιουστινιανό. Συγκεκριμένα, οι θεατέςμε το που μπήκε στον Ιππόδρομο ο αυτοκράτορας άρ-χισαν έντονες διαμαρτυρίες και αποδοκιμασίες.

Στη συνέχεια οι δύο αντίπαλοι Δήμοι, οι Πράσινοι καιοι Βένετοι αποφάσισαν να ενωθούν εναντίον του αυτο-κράτορά μας Ιουστινιανού και να τον ανατρέψουν, αφούσύμφωνα με τις πληροφορίες μας ήταν δυσαρεστημένοιαπό την καταπίεση, τη βαριά φορολογία, τη διαφθοράκαι τις αυθαιρεσίες πολλών ανώτερων αξιωματούχωντου κράτους.

Μετά απ’ αυτό ο αυτοκράτορας έφυγε από τον Ιππό-δρομο αναστατωμένος και κατευθύνθηκε προς στο πα-λάτι. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες ετοιμα-ζόταν να εγκαταλείψει την Πόλη, αλλά η σύζυγός τουΘεοδώρα, τον έπεισε να παραμείνει. Έτσι ο Ιουστινιανόςαποφάσισε να καταστείλει την εξέγερση, διατάζονταςτους δύο στρατηγούς του, το Βελισάριο και το Ναρσή,

να δώσουν τέλοςσ’ αυτό το ξέσπα-σμα των στασια-στών.

Έτσι, οι στρα-τηγοί πληρώνον-τας και κάποιουςάλλους να τουςβοηθήσουν ανα-μίχτηκαν στοπλήθος και φώ-

ναζαν: «Ιουστινιανέ, συ νικάς!». Αυτό προκάλεσε σύγχυσηστους στασιαστές και έτσι ο στρατός επενέβη με απο-τέλεσμα να γίνουν σφαγές πολλών ανθρώπων.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του τηλεοπτικού σταθ-μού μας, οι νεκροί είναι γύρω στις τριάντα χιλιάδες. Πι-θανές συνέπειες της εξέγερσης αυτής, κατά τη γνώμημου, είναι να μειωθεί προσωρινά η δύναμη των δήμωνκαι να ενισχυθεί η εξουσία του αυτοκράτορα.

Αυτά για την ώρα φίλοι και φίλες και σας ευχαριστούμεπου μας παρακολουθήσατε. Περισσότερες πληροφορίεςαναφορικά με το θέμα αυτό θα έχουμε απόψε στις 9:00μ.μ από το Πόλης Τ.V.

Νικολαΐδης Γιώργος, Β3

Από το ημερολόγιο ενός Είλωτα

Κάποτε οι Δωριείς έφτασαν ως εδώ στον τόπο μας, τηνΣπάρτη. Δυστυχώς για μας την κατέλαβαν και ίδρυσανένα ισχυρό κράτος. Καλά εκπαιδευμένοι, λακωνικοί καισκληραγωγημένοι. Τέτοιους ανθρώπους δεν έβρισκεςπουθενά. Μα τόσο δυναμικοί; Τόσο έξυπνοι; Πού να χω-ρέσει στο μυαλό του καθενός μας.

Από την στιγμή που πάτησαν το πόδι τους , για εκείνουςόλα άρχισαν δημιουργικά. Έκαναν ένα μακροχρόνιο πό-λεμο με τους Μεσήνιους και όταν κατάλαβαν ότι ήταναπό τους πιο δύσκολους πολέμους σταμάτησαν και κλεί-στηκαν σε ένα στρατόπεδο την Σπάρτη. Γιατί όμως; Γιανα σκληραγωγηθούν, να μάθουν σε μία δύσκολη ζωή μεκακουχίες.

Τα παιδιά, όταν γεννιούνταν, τα άλειφαν οι μαμάδεςτους με κρασί για ναδούνε αν είναι δυναμι-κά. Εάν όχι, τα έπαιρνανστους λεγόμενους«αποθέτες». Εάν ήτανκαλά και δυναμικά μεόλα τα προσόντα για ναγίνουν καλοί πολεμι-στές, τα αναλάμβανε ηπόλη από την ηλικία τωνεπτά ετών. Εκεί στα στρατόπεδα όπου πήγαιναν τα παιδιάήταν σε ομάδες, όπου μάθαιναν να υπομένουν στη σκλη-ρή ζωή. Βέβαια διδάσκονταν και κάποια μαθήματα αλλάμόνο τα σημαντικότερα! Ανάγνωση, μουσική, χορό καιγραφή. Η μουσική ήταν σημαντική γιατί τους ανέβαζετο ηθικό τους, τους έδινε θάρρος, ακόμα και ενθουσια-σμό. Μάθαιναν να μιλούν λακωνικά και απλά.

Εμείς δεν έχουμε ούτε θάρρος ούτε ευτυχία. Η ζωή μαςείναι γεμάτη δυσκολίες. Επειδή ήμασταν παλιοί κάτοικοιστην πόλη, από την στιγμή που κατέκτησαν τη Σπάρτη,μας έκαναν δούλους τους και ανήκουμε στο Σπαρτιάτικοκράτος.

Μας υποχρέωναν να καλλιεργούμε τη γη και να τους πα-ραδίδουμε ένα μέρος από αυτή χωρίς αμοιβή. Έτσι, αφούμας καταπίεζαν τόσο πολύ, κάποια στιγμή όλοι οι είλωτεςκάναμε μια κρυφή συγκέντρωση. Εκεί κάναμε σχέδια γιαεπανάσταση ενάντια στους Σπαρτιάτες.

Ξέραμε ότι φόβος και τρόμος τους ήταν πώς θα τους κά-ναμε επανάσταση. Δηλαδή σκέφτονταν: Τους κρατάμετόσα χρόνια ε... δε θα μας εκδικηθούν; Δε θα έχουμε κάποιασυνέπεια; (έλεγαν οι Σπαρτιάτες φοβισμένοι). Αυτά ταάκουσε ένας άλλος Είλωτας από τον ιδιοκτήτη του. Γι’ αυτόκαι αυτοί σκληραγωγούνταν τόσο πολύ. Για κάθε ενδεχό-

46

μενο ήθελαν να τα πηγαίνουν παντού, πάντα καλά.Για πάντα ήμασταν οι δούλοι τους, μας έκαναν ό,τι ήθελαν

και χωρίς διαμαρτυρίες ακούγαμε ό,τι μας έλεγαν.Κανείς ποτέ δε θα ήθελε να ζήσει αυτή τη ζωή. Εύχομαι

κανένας να μην υπάρξει δούλος ποτέ, για κανένα λόγο. Εμείς ήμασταν η εξαίρεση στις γύρω περιοχές, και όχι

μόνο. Δούλοι! Δούλοι! Δούλοι! Ευτυχώς ως τώρα δεν πέ-ρασε κανείς άλλος όπως εμάς τόσο σκληρά. Όποιος είναιΕίλωτας δε χαίρεται τη ζωή του. Δε θέλει καν να ζει!

Γεωργία Κλεάνθους Α4

H μάχη του Λεωνίδα θα μείνει αξέχαστηστην ιστορία μας.

Η μάχη στις Θερμοπύλες ήταν μια τρομερή εμπειρίαπου οι Έλληνες δε θα την ξεχάσουν ποτέ και θα τιμούνεκείνους που έδωσαν τη ζωή τους για να μείνει ελεύθερηη Ελλάδα. Αυτός όμως που τιμάται περισσότερο είναι οΛεωνίδας που έκανε τα πάντα στις Θερμοπύλες! Η αυ-θόρμητη απάντηση «Μολών Λαβέ» που έδωσε στουςΠέρσες έμεινε στην Ιστορία ως διαχρονικό δείγμα γεν-ναιότητας, μοναδικό στον κόσμο. Η μεγάλη προσπάθειατων Περσών να καταλάβουν τις Θερμοπύλες ήταν μάταιηχάρη στη μεγάλη γενναιότητα και ανδρεία των Ελλήνωνκαι του αρχηγού τους Λεωνίδα. Ο Λεωνίδας υπερασπι-ζόταν με πάθος την πατρίδα του, αλλά βρέθηκε ο Εφιάλ-της και τους πρόδωσε. Η μάχη ήταν πια χαμένη για τουςΈλληνες, αλλά ο μεγάλος Λεωνίδας δε σταμάτησε, συ-νέχισε να υπερασπίζεται την πατρίδα του. Έδωσε εντολήλοιπόν οι συμπολεμιστές του να αποχωρήσουν. Έμεινανμε τη θέλησή τους επτακόσοι Θεσπιείς μαζί με τους τρα-κόσους Σπαρτιάτες. Οι Σπαρτιάτες ήταν σταθεροί στιςαρχές «Ήταν ή Επί τάς» που σημαίνει «Θάνατος ή Νίκη».Από μικροί οι Σπαρτιάτες έμαθαν να υπομένουν στασκληρά και στα δύσκολα και έτσι έμειναν μέχρι το τέλοςχωρίς να διστάσουν, ούτε να φοβηθούν. Ο Λεωνίδας δενένιωσε πότε τρόμο ή δισταγμό, πάντα πολεμούσε γιατην πατρίδα του, την ελευθερία του, τα ήθη και τα έθιμάτου και φυσικά για την οικογένειά του.

Ο Λεωνίδας και οι Τρακόσοι θα μείνουν πάντα αξέχαστοιστη μνήμη των Ελλήνων, αλλά και στην παγκόσμια σκέψηγια το ύψος και το χρέος που έδειξαν στη ζωή τους.

Τιμή σ’ εκείνους όπου στη ζωή των όρισαv και φυλάγουνΘερμοπύλες. Ποτέ από το χρέος μη κινούντες.

Όταν προβλέπουν, και πολλοί προβλέπουν, πως οΕφιάλτης θα φανεί στο τέλος, κι οι Μήδοι επί τέλους θαδιαβούνε.

Μαριλένα Παπαχαραλάμπους, Α4

Η διορατικότητα του Θεμιστοκλή.

Η Ελλάδα όφειλε τη σωτηρία της, περισσότερο απόοποιονδήποτε άλλο άνδρα, στο Θεμιστοκλή, τον Αθηναίοπολιτικό που πρώτος διείδε την περσική απειλή και αφιέ-

ρωσε τις δυνάμεις του στην προετοιμασία της Αθήναςκαι της Ελλάδας για την αντιμετώπισή της.

Ο Θεμιστοκλής έφτασε πιο πέρα, ξεπέρασε τα στενάπολιτικά όρια και διαμάχες, κατόρθωσε να ταυτιστεί μετην Αθήνα και να ενώσει το λαό της πόλης στην πιο κρί-σιμη στιγμή της ιστορίας του. Έτσι, του αξίζει ο τίτλοςτου μεγαλύτερου πολιτικού της Αθήνας.

Χωρίς αυτόν, η ναυμαχία στη Σαλαμίνα δε θα είχε γίνει.Ο Θεμιστοκλής εκτίμησε σωστά τον κίνδυνο των Περ-σών, συμπλήρωσε τις κατασκευές στο λιμάνι του Πειραιάκαι βομβάρδιζε τους Αθηναίους με μηνύματα για τηναναγκαιότητα να δημιουργηθεί πολεμικό ναυτικό. Πί-

στευε πως η νίκη του Μαρα-θώνα δεν ήταν οριστική, αλ-λά αποτελούσε μόνο ανά-παυλα που έπρεπε να χρησι-μοποιηθεί για προετοιμασία.Έτσι κατασκεύασε 200 τριή-ρεις. Εδώ, στη θάλασσα, σταστενά της Σαλαμίνας, ο Θεμι-στοκλής, με την έμφυτη οξυ-

δέρκεια που διέθετε, κατάφερε την επιθυμητή νίκη, αφούπρώτα μετέβαλε σε ακούσιο σύμμαχό του τον ίδιο τονΞέρξη, με τέχνασμα να του στείλει το δούλο του Σίκωνομε μήνυμα πως ο ελληνικός στόλος ήταν έτοιμος να απο-πλεύσει. Οι Πέρσες έπεσαν στην παγίδα του.

Τα μικρά και ευέλικτα πλοία των Αθηναίων μετέτρεψαντην επίθεση του Ξέρξη σε φιάσκο και σε συντριβή τωνΠερσών, μιας και ο στόλος των Περσών ήταν εφοδια-σμένος με μεγάλα και δυσκίνητα πλοία, πράγμα που επη-ρέασε το Θεμιστοκλή και επέλεξε την περιοχή αυτή, στηρηχή θάλασσα της Σαλαμίνας.

Η νίκη στη ναυμαχία της Σαλαμίνας δικαίωσε τους Έλ-ληνες και πρώτο το Θεμιστοκλή. Η Σαλαμίνα ήταν η τε-λευταία τάφρος που προστάτευε την ελληνική ελευθε-ρία, η τάφρος που δε διάβηκαν οι Πέρσες. Ήταν θρίαμ-βος της ελεύθερης Ελλάδας και θρίαμβος των προσπα-θειών και των αγώνων του Θεμιστοκλή. Εκείνος είχεδιακρίνει πρώτος τον κίνδυνο, εκείνος είχε υπολογίσεισωστά το στοιχείο όπου έπρεπε κυρίως να αντιμετωπι-σθεί, στη θάλασσα. Είχε καταλάβει τι χρειαζόταν για νατο κάνει, είχε αγωνισθεί με πείσμα, υπομονή και επιμονή,χωρίς κανένα δισταγμό για να κατασκευάσει η Αθήνατο όπλο που της χρειαζόταν, το στόλο. Στην κρίσιμηστιγμή, την τελευταία σχεδόν στιγμή, η Αθήνα δε θα βρι-σκόταν ανέτοιμη.

Η Αθήνα είχε καταστραφεί ολοσχερώς από τους Πέρσες.Είχε όμως νικήσει, είχε κερδίσει την ελευθερία, είχε προ-στατεύσει τη δημοκρατία. Στη Σαλαμίνα γεννήθηκε ηαθηναϊκή θαλασσοκρατεία που θα οδηγούσε στην πρω-τοφανή άνθηση της επόμενης πεντηκονταετίας. Από τιςστάχτες της Αθήνας και το θρίαμβο της Σαλαμίνας θαξεπηδούσε η χρυσή Αθήνα του Περικλή.

Ιάκωβος Πάτσαλος Α4

47

Η εκπαίδευση στην Αρχαία Ελλάδα καιστο Βυζάντιο.

Οι μορφές εκπαίδευσης που υπήρχαν στην αρχαία Ελ-λάδα και στο Βυζάντιο παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδια-φέρον. Η εκπαίδευση στηριζόταν πολύ στον τρόποζωής, τις αντιλήψεις και αξίες που επικρατούσαν στιςκοινωνίες εκείνες.

Αρχίζοντας από την αρχαία Ελλάδα, είναι απαραίτητονα αναφερθούμε στον τρόπο εκπαίδευσης στις δύομεγάλες πόλεις, στην Αθήνα και στη Σπάρτη.

Στη Σπάρτη η εκπαίδευση των παιδιών είχε βασικό τηςσκοπό τη δημιουργία πολιτών, έτοιμων να ανταποκρι-θούν στο κάλεσμα μιας πολεμικής μάχης με ανδρεία καιγενναιότητα. Αγόρια και κορίτσια γύμναζαν σώμα καιψυχή. Η εκπαίδευση είχε στόχο την εκμάθηση της πο-λεμικής τέχνης. Το κράτος για να πετύχει αυτόν το σκοπόδοκίμαζε τα παιδιά από βρέφη αν ήταν γερά. Αν κάποιαγυναίκα είχε την ατυχία να γεννήσει ασθενικό ή ανάπηροπαιδί, η πολιτεία το έπαιρνε και το έριχνε στον Καιάδα,σε μια σκοτεινή τρύπα που βρισκόταν στους πρόποδεςτου βουνού Ταΰγετος. Αυτό γινόταν, γιατί δε θα ήτανικανά να υπηρετήσουν την πατρίδα τους, όταν αυτή τοείχε ανάγκη.

Τα αγόρια και τα κορίτσια από την ηλικία των επτάετών, τα αναλάμβανε η πολιτεία και τους παρέδιδε τηνκατάλληλη εκπαίδευση για να γίνουν οι καλύτεροιστρατιώτες και τα κορίτσια δυναμικές μητέρες που θαγεννούσαν δυνατά και γερά παιδιά. Στην ηλικία αυτήεγκατέλειπαν το σπίτι τους και ζούσαν σε ομάδες, τιςλεγόμενες αγέλες, όπου τα είχε κάτω από την επίβλεψήτου ο παιδονόμος.

Στις ομάδες αυτές εκπαιδεύονταν σκληρά και μά-θαιναν να υπομένουν αδιαμαρτύρητα τη σκληρή ζωήκαι τις κακουχίες και υπέμειναν αυστηρή πειθαρχία.Γυμνάζονταν κάθε μέρα κάνοντας διάφορες ασκήσειςκαι παίρνοντας μέρος σε αγώνες. Φορούσαν χειμώνα- καλοκαίρι τον ίδιο χιτώνα για να σκληραγωγούνταικαι ήταν όλοι τους ξυπόλυτοι. Έτρωγαν λίγο για ναμαθαίνουν να αντέχουν στην πείνα και στις στερήσεις.Πίστευαν όμως ότι έπρεπε να φροντίζεις το σώμασου αλλά και την τροφή της ψυχής σου, γι’ αυτό δι-δάσκονταν ανάγνωση, γραφή, μουσική και χορό.Ένα από τα μαθήματά τους, ακόμη, ήταν ο δόλος καιη πανουργία, στοιχεία απαραίτητα για έναν πολεμι-στή ώστε να καταφέρει να επιβιώσει. Μάθαιναν πώςνα κλέβουν, πράγμα που θα τους χρειαζόταν στονπόλεμο. Διδάσκονταν να εκφράζονται με λίγα λόγιακαι με συντομία (λακωνισμός). Μαζί με αυτά καλ-λιεργούσαν και αξίες όπως το αίσθημα της τιμής, ητυφλή υπακοή στους νόμους, η μεγάλη αγάπη γιατην πατρίδα και ο θαυμασμός για την ανδρεία, η πε-ριφρόνηση προς στο θάνατο και ο σεβασμός προς

στους μεγαλύτερους. Από τα 18 ως τα 20 χρόνιατους άρχιζαν να παίρνουν μέρος στις εκστρατείες.

Στην αρχαία Αθήνα σκοπός της εκπαίδευσης, πουαφορούσε μόνο τα αρσενικά παιδιά, ήταν η αρμονικήκαλλιέργεια του πνεύματος και του σώματος. Με αυτόντον τρόπο οι νέοι θα γίνονταν σωστοί και χρήσιμοι πο-λίτες. Η εκπαίδευση ήταν ιδιωτική και δεν υπήρχαν νό-μοι του κράτους που να τη ρυθμίζουν. Έτσι οι γονείςκαι ιδιαίτερα ο πατέρας, ήταν αυτός που αποφάσιζεαν θα στείλει ή όχι το παιδί του σχολείο.

Οι δάσκαλοι (σοφιστές) πληρώνονταν από τους γονείςξεχωριστά για κάθε παιδί. Και οι φτωχοί όμως φρόν-τιζαν ώστε τα παιδιά τους να πάρουν τη βασική εκπαί-δευση. Τα αγόρια ξεκινούσαν το σχολείο όταν γίνοντανεπτά χρονών. Τα συνόδευε πάντα ένας έμπιστος δούλος,ο Παιδαγωγός. Την ευθύνη για την εκπαίδευση τους,την είχε ο Γραμματιστής που τους δίδασκε ανάγνωση,γραφή, αριθμητική, όπως επίσης και να απαγγέλλουνέργα μεγάλων ποιητών. Ο Κιθαριστής μάθαινε στα παι-διά μουσική, ενώ ο Παιδοτρίβης φρόντιζε για την άσκη-ση του σώματος στα γυμναστήρια και στις παλαίστρες.Ανώτερη εκπαίδευση προσφέρθηκε στα παιδιά αργό-τερα, όταν ιδρύθηκε η Νεοπλατωνική Ακαδημία.

Όσον αφορά στο Βυζάντιο πρέπει να πούμε ότι οι Βυ-ζαντινοί έδιναν μεγάλη σημασία στην εκπαίδευση. Οβασικός στόχος του σχολείου ήταν η μόρφωση χρι-στιανών πολιτών που να μπορούν να εκπληρώνουν τακαθήκοντά τους προς στην εκκλησία και στην πολιτεία.Τα παιδιά ξεκινούσαν το σχολείο μετά τα έξι ή τα επτάτους χρόνια. Τα πρώτα χρόνια της μάθησης ονομά-ζονταν προπαίδεια. Αντιστοιχούσε στο σημερινό δη-μοτικό και διαρκούσε τρία ως τέσσερα χρόνια. Τα μα-θήματα που διδάσκονταν ήταν ανάγνωση, γραφή καιαριθμητική.

Τα επόμενα δώδεκα χρόνια ονομάζονταν εγκύκλιοςκαι αντιστοιχούσαν στο σημερινό γυμνάσιο και λύκειο.Όποιος παρακολουθούσε αυτήν τη βαθμίδα εκπαίδευ-σης είχε την ευκαιρία να μπει στην κρατική υπηρεσίακαι με τον καιρό να πάρει ένα ανώτερο αξίωμα. Στηνεγκύκλιο παιδεία οι νέοι διδάσκονταν κυρίως γραμμα-τική, αρχαίους ποιητές και πεζογράφους, ρητορική καιφιλοσοφία. Σχολεία δεν υπήρχαν και τα μαθήματα γί-νονταν συνήθως σε αίθουσες που βρίσκονταν στηναυλή των εκκλησιών και των μοναστηριών. Η εκπαί-δευση δεν ήταν δωρεάν και πολλοί γονείς δεν έστελναντα παιδιά τους στο σχολείο για οικονομικούς λόγους.

Ανακεφαλαιώνοντας, παρατηρούμε ότι στην εκπαί-δευση στη Σπάρτη έπαιζε πιο σημαντικό ρόλο η σω-ματική εκπαίδευση των παιδιών για να γίνουν καλοίστρατιώτες, ενώ στην αρχαία Αθήνα και στο Βυζάντιοέδιναν περισσότερη σημασία στην πνευματική μόρ-φωση και καλλιέργεια.

Γρηγόρης Νικολάου B1

Νέα

48

Ανατρέχω στο βιβλίο Ιστορίας και τοδιαδίκτυο και συλλέγω στοιχεία για τηνεκπαίδευση στην Αρχαία Ελλάδα και στοΒυζάντιο

ΣπάρτηΤην εκπαίδευση των παιδιών στην αρχαία Σπάρτη ανα-

λάμβανε το κράτος από τα επτά τους χρόνια. Ζούσαν σεομάδες (αγέλες) και είχαν επικεφαλής τον Παιδονόμο.Βάση της αγωγής ήταν η άσκηση του σώματος και η καλ-λιέργεια της πολεμικής αρετής.

Κατά δεύτερο λόγο διδάσκονταν ανάγνωση, γραφή,αριθμητική, μουσική και χορό. Η εκπαίδευση των κορι-τσιών ήταν ανάλογη και γίνονταν σε ιδιαίτερους χώρους.

ΑθήναΟ μορφωμένος και αναπτυγμένος πνευματικά, αισθη-

τικά, ηθικά και σωματικά πολίτης ήταν η επιδίωξη τηςαθηναϊκής πολιτείας σε αντίθεση με τη Σπάρτη. Το πνεύ-μα της εκπαίδευσης ήταν σύμφωνο με τις παραδόσειςκαι τα ιδανικά της πόλης.

Η εκπαίδευση στην αρχαία Αθήνα ήταν ελεύθερη καιυπεύθυνοι γι’ αυτήν ήταν οι γονείς των παιδιών που πλή-ρωναν δασκάλους για να τα διδάξουν. Έτσι λοιπόν τασχολεία ήταν ιδιωτικά και μόνο τα αγόρια που οι γονείςτους ήταν πλούσιοι μορφώνονταν. Από τον 5ο αιώναπου άρχισαν να ιδρύονται στην Αθήνα τα Γυμνάσια, οι

νέοι είχαν τη δυνατότητα να ασκούν ταυτόχρονα με τοπνεύμα και το σώμα.

Το πρώτο στάδιο εκπαίδευσης ήταν της προσχολικήςκαι σχολικής ηλικίας.

Την προσχολική την αναλάμβανε η μητέρα ή η τροφόςκαι αποσκοπούσε στην καλλιέργεια των έμφυτων ικα-νοτήτων του παιδιού και στην προετοιμασία του να δεχ-θεί τη σχολική εκπαίδευση, που άρχιζε συνήθως σταεπτά χρόνια. Ο Παιδαγωγός, οικιακός δούλος, συνόδευετο παιδί στο Διδασκαλείο.

Από τον πρώτο του δάσκαλο ο μικρός Αθηναίος μάθαινεανάγνωση, συλλαβισμό, γραφή, αριθμητική. Αργότερατον αναλάμβανε ο Κιθαριστής για να τον μυήσει στηντέχνη της μουσικής (μαθήματα λύρας, αυλού και τρα-γουδιού με συνοδεία λύρας). Αφού το παιδί αποκτούσεαυτές τις στοιχειώδεις γνώσεις, ερχόταν σε επαφή με τηνηρωική και διδακτική ποίηση (Όμηρο-Ησίοδο), καθώςκαι με τη λυρική. Μάθαινε επιπλέον χορό, ζωγραφική,χειροτεχνία και γεωμετρία.

Ο Παιδοτρίβης φρόντιζε για τη σωματική άσκηση τωνμαθητών στην Παλαίστρα ("πένταθλον" και "παγκρά-τιον"). Η διδασκαλία στο σχολείο ήταν εξάωρη. Τα κορί-τσια δεν πήγαιναν σχολείο αλλά μάθαιναν τα στοιχειώδηστο σπίτι.

Μετά το 14ο έτος οι έφηβοι μπορούσαν να παρακο-λουθήσουν την ανώτερη εκπαίδευση στα δημόσια γυ-μνάσια και στις φιλοσοφικές ή ρητορικές σχολές που άρ-χισαν να ιδρύονται από τον 5ο αιώνα κάτω από την επί-

49

δραση της διδασκαλίας των σοφιστών, των φιλοσόφωνκαι των ρητόρων. Εκεί διδάσκονταν επιπλέον αστρονο-μία, μαθηματικά και γραμματική. Παρόμοια μορφή είχεκαι το εκπαιδευτικό σύστημα των περισσότερων ελλη-νικών πόλεων αυτής της περιόδου.

Στους Ελληνιστικούς χρόνους (3ος και 2ος αιώνας) δεσημειώθηκαν σημαντικές μεταβολές στο χώρο της εκ-παίδευσης. Όμως, το περιεχόμενό της διευρύνθηκε μετην εισαγωγή νέων επιστημών. Οι μέθοδοι, όπως και ταμέσα διδασκαλίας, εκσυγχρονίστηκαν.

Η εκπαίδευση στο ΒυζάντιοΗ Χριστιανική θρησκεία και η Ελληνική πνευματική κλη-

ρονομιά αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά στοιχείατου πολιτισμού και μάλιστα της παιδείας του Βυζαντίου.

Η Εκκλησία πρωτοστάτησε στο χώρο της εκπαίδευσηςαναλαμβάνοντας εξ’ ολοκλήρου σχεδόν όχι μόνο τηνοργάνωση, τη στελέχωση και τη λειτουργία της, αλλάκαι την οικονομική επιχορήγησή της.

Η στοιχειώδης εκπαίδευση, που δεν ήταν υποχρεωτική,άρχιζε τον πρώτο κύκλο σπουδών, από το έβδομο έτοςτης ηλικίας του παιδιού και ήταν τριετής. Τα «ιερά γράμ-ματα», όπως ονομαζόταν αυτό το στάδιο, έδιναν τη δυ-νατότητα στο μικρό μαθητή να έλθει για πρώτη φοράσε επαφή με θρησκευτικά κείμενα, Παλαιά και Καινή Δια-θήκη, Ψαλτήρι και άλλα και να μάθει με τη βοήθειά τουςτο αλφάβητο, συλλαβισμό, ανάγνωση και γραφή. Η δι-δασκαλία συμπληρωνόταν με τη βυζαντινή Μουσική,τα Θρησκευτικά και την Ιστορία.

Τα μαθήματα διδάσκονταν από κληρικούς και μοναχούςκυρίως, σε χώρους που παραχωρούσαν οι εκκλησίες ήτα μοναστήρια. Οι ιδιωτικοί διδάσκαλοι που δίδασκανστα σπίτια ήταν γνωστοί ως «παιδαγωγοί». Τα χρήματαγια τη λειτουργία των σχολείων προέρχονταν από τα δί-δακτρα που κατέβαλλαν οι μαθητές ενώ λειτουργούσανκαι δωρεάν σχολεία για τα ορφανά. Παράλληλα με τακοσμικά σχολεία λειτουργούσαν και εκκλησιαστικά.

Η μέση εκπαίδευση, ο δεύτερος κύκλος δηλαδή, άρχιζεαπό τα δέκα χρόνια του μαθητή και διαρκούσε τέσσεραως πέντε έτη. Το περιεχόμενο της εκπαίδευσης εμπλου-τίζονταν με τα «των Ελλήνων γράμματα» και με τη μελέτητης αρχαίας ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας. Άλλαμαθήματα ήταν η Ιστορία, η Φυσική (βοτανική, ζωολογία,γεωγραφία), η Μουσική, η Γεωμετρία, η Αστρονομία καιη Σημειογραφία. Οι μαθητές παρακολουθούσαν τις πα-ραδόσεις των ειδικών καθηγητών, ρητόρων, φιλοσόφων,γραμματικών και σημειογράφων στα διδασκαλεία πουλειτουργούσαν με τη φροντίδα της Εκκλησίας σε πολλέςπεριοχές της αυτοκρατορίας.

Η ανώτατη εκπαίδευση ήταν πρωταρχικό μέλημα τουκράτους. Μετά τις βασικές σπουδές όσοι είχαν την έφεσηκαι τις οικονομικές δυνατότητες μπορούσαν να συνεχί-σουν τις σπουδές τους στο πανεπιστήμιο.

Ο Θεοδόσιος Β΄ ίδρυσε το 425 μ.Χ. το ΠανεπιστήμιοΚωνσταντινουπόλεως, όπου παραδίδονταν μαθήματααρχαίας ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας, λατινικών,ρητορικής, φιλοσοφίας και δικαίου.

Ανώτατες και πανεπιστημιακές σχολές ιδρύθηκαν καιλειτουργούσαν με τη φροντίδα του κράτους στην Αλε-ξάνδρεια, στη Βηρυτό, στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη,στη Νίκαια και φυσικά στην Κωνσταντινούπολη, όπωςκαι σε άλλες πόλεις της Αυτοκρατορίας.

Ας μη ξεχνούμε και τη σχολή της Μαγναύρας που λει-τουργούσε με τη φροντίδα του πατριάρχη Φωτίου καιμε διευθυντή το Λέοντα φιλόσοφο ή Μαθηματικό, διά-σημο επιστήμονα της εποχής του, με σχολές όπως Φι-λοσοφίας, Γεωμετρίας, Αστρονομίας, και Γραμματικής.Η σχολή αυτή αποτέλεσε σταθμό στη βυζαντινή εκπαί-δευση, αφού σε αυτή φοιτούσαν και νέοι γειτονικώνχωρών.

Το έργο της εκπαίδευσης βοηθούσαν εκτός από τουςεκπαιδευτικούς και οι πλούσιες βιβλιοθήκες, δημόσιες,ιδιωτικές και μοναστηριακές, όπως η βιβλιοθήκη τουΠατριάρχη Φωτίου. Αξιοσημείωτη είναι η προσφορά τωνμοναχών και στον τομέα της αντιγραφής έργων αρχαίωνΕλλήνων συγγραφέων, ορισμένα από τα οποία διασώ-θηκαν χάρη στη δική τους πρωτοβουλία.

Η Βυζαντινή παιδεία συνετέλεσε ουσιαστικά όχι μόνοστη διαμόρφωση του ιδιαίτερου χαρακτήρα του βυ-ζαντινού πολιτισμού αλλά και στη διατήρηση και διά-δοση της Χριστιανικής και της Ελληνικής ανθρωπιστικήςπαιδείας. Αυτή η περίοδος έχει να επιδείξει σημαντικέςμορφές που έγιναν φορείς και διδάσκαλοι αυτής τηςπαιδείας, όπως οι Πατέρες της Ορθόδοξης ΧριστιανικήςΕκκλησίας.

Βιβλιογραφία: Βιβλίο Ιστορίας Α΄ και Β΄ Γυμνασίου,ww.pedia.gr/edu/hist.html

Ευαγόρας Σαββίδης Β1

Μονοήμερη επίσκεψη στηνΚοκκινοτριμιθιά

Η Κοκκινοτριμιθιά θεωρείται ένα από τα μεγαλύτεραχωριά της Κύπρου. Χαρακτηριστικό στοιχείο της είναι οιπλούσιοι κάμποι αλλά και το κόκκινο χώμα που κάθε επι-σκέπτης μπορεί να δει. Βρίσκεται στα δυτικά της Λευ-κωσίας στο δρόμο που οδηγεί στο Τρόοδος. Τα γειτονικάτης χωριά είναι το Μάμμαρι, το Παλιομέτοχο, οι Άγιοι Τρι-μιθιάς, η Δένια και το Ακάκι.

Η Κοκκινοτριμιθιά διαθέτει 4 σχολεία. Δύο δημοτικάσχολεία, το Α΄δημοτικό σχολείο και το Β΄ δημοτικό σχο-λείο, ένα γυμνάσιο, το περιφερειακό Γυμνάσιο Κοκκι-νοτριμιθιάς, αλλά και ένα λύκειο, το λύκειο Κουτσόφτα– Παναγίδη. Επιπρόσθετα, ο ξένος μπορεί να επισκεφθείτις εκκλησίες του χωρίου μας, δηλαδή την εκκλησίατου Αποστόλου Βαρνάβα, την εκκλησία της Παναγίαςστο κέντρο του χωριού που χρονολογείται από το 1905αλλά και την εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ που βρί-σκεται κοντά στο νεκροταφείο. Λίγο πιο πέρα από τηνεκκλησία της Παναγίας υπάρχει και το εκκλησάκι τουΑγίου Γεωργίου.

50

Αξιοσημείωτο επίσης είναι το γεγονός πως το χωριόμας φιλοξενεί έξι υπεραγορές: το Carrefour, τον Ορφα-νίδη, το ice line, το Lidl, τη ΛΑΜΑΚΟ και το Smart. Ακόμησε πολλά σημεία του χωριού υπάρχουν μικρά ή μεγάλαπερίπτερα. Εκτός από τις υπεραγορές και τα περίπτερα,τα πολλά και διάφορα καταστήματα του χωριού (SPORTS4 ALL , REEBOK ) εξυπηρετούν τους ντόπιους αλλά καιτους περαστικούς. Οι βιομηχανίες επίπλων, τροφίμων,κ. ά δε λείπουν απ’ το χωριό. Ο κάθε περαστικός μπορείνα δει τα πολλά εστιατόρια και ταβέρνες με εντυπωσιακάφαγητά, τις τράπεζες, τις ψησταριές, τα ανθοπωλεία, τακομμωτήρια αλλά και το κατάστημα M.C.M megastoresπου πουλάει τα πάντα (παιχνίδια, είδη κουζίνας, τηλέ-φωνα, καναπέδες κ. ά ) και να ικανοποιήσει οποιαδήποτεανάγκη του.

Αξίζει να αναφέρω πως στο χωριό μας υπάρχουν τοκολυμβητήριο A.G.S, σχολές χορού, σχολές καράτε καιάλλων αθλημάτων, αλλά και τα διάφορα ιδιωτικά σχολεία,τα οποία λειτουργούν και ως φροντιστήρια διάφορωνμαθημάτων (αγγλικά, γαλλικά, μαθηματικά, ελληνικά,ηλεκτρονικοί υπολογιστές ), όπως το Pascal, το Path-way-OLYMPION κ.ά.

Νότια της Κοκκινοτριμιθιάς βρίσκεται το κτίριο τουΑστυνομικού σταθμού. Στο χωριό πολλοί έρχονται γιανα δουν το στρατόπεδο συγκέντρωσης – Κρατητήριατης Κοκκινοτριμιθιάς, το οποίο δημιούργησαν οι Άγγλοικατά τον απελευθερωτικό αγώνα 1955-1959.

Περιμένουμε να σας δούμε σύντομα!

Pάντεβιτς Nικόλας A1

Μονοήμερη επίσκεψη στοΠαλαιομέτοχο Ένα χωριουδάκι με τα όπλα του.

Eπιθυμείτε να ξεφύγετε από την πολυκοσμία, τη δυ-σφορία και τα καυσαέρια κάτοικοι της πρωτεύουσας;Μία λύση στο πρόβλημά σας είναι να κάνετε μια μονοή-μερη επίσκεψη μόνοι ή με την οικογένειά σας (εξαρτάταιαπό τις διαθέσεις σας), σ’ ένα καταπράσινο χωριουδάκιστο οποίο σίγουρα θα ξεκουραστείτε, θα χαλαρώσετεκαι θα νιώσετε την ηρεμία.

Μην ανησυχείτε, το Παλαιομέτοχο απέχει μόνο 19 χλμαπό την πρωτεύουσα και μπορείτε να έρθετε με το λε-ωφορείο πληρώνοντας ένα πολύ μικρό ποσό (κόστοςδιαδρομής λιγότερο από €5). Αν τυχόν σας δοθεί η ευ-καιρία να επισκεφθείτε το Παλαιομέτοχο, που πράγματιαξίζει τον κόπο, καλό είναι να ενημερωθείτε εκ των προ-τέρων. Σας πληροφορούμε λοιπόν ότι το χωριό πήρε τοόνομά του από το γεγονός ότι υπήρξε μετόχι της ΜονήςΜαχαιρά. Σήμερα το Παλαιομέτοχο αριθμεί 4,500 κα-τοίκους. Είναι η μεγαλύτερη κοινότητα δυτικά της Λευ-κωσίας και η δεύτερη παγκύπρια σε έκταση γη και αυτόσίγουρα θα το προσέξετε ...!

Iδιαίτερα μέρη που αξίζει να δείτε και να επισκεφθείτε:Πρώτα απ’ όλα δεν είναι μόνο τα νεόκτιστα σπίτια που

θα σας ελκύσουν το ενδιαφέρον, αλλά και τα παλιά πλιν-θόκτιστα στο κέντρο της κοινότητας που σίγουρα θασας εντυπωσιάσουν. Τόσο γραφικά που θα σας κάνουννα νοσταλγήσετε τις παλιές καλές εποχές!

51

Επίσης τα δύο μνημεία-προτομές των πεσόντωνηρώων του απελευθερωτικού αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α ΜιχαήλΚουτσόφτα και Αντρέα Παναγίδη που βρίσκονται δίπλααπό τη μεγαλύτερη εκκλησία του χωριού της Παναγίαςτης Οδηγήτριας. Εδώ σκύψτε ευλαβικά και καταθέστελίγα λουλούδια τιμής στους ήρωες της ηρωοτόκου αυτήςκοινότητας.

Υπάρχει ακόμη ένα μνημείο αφιερωμένο στους ήρωεςτου απελευθερωτικού αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α 1955-1959,αλλά και των πεσόντων και αγνοουμένων του 1974 πουβρίσκεται στην κεντρική πλατεία. Εναποθέστε και σ’ αυ-τούς το θαυμασμό σας και τιμήστε τους, όπως αξίζει σεαληθινούς ήρωες.

Ακόμη, αν υπάρχουν μαζί σας μικρά παιδιά, εκεί υπάρ-χει ένα πάρκο στο οποίο μπορείτε να χαλαρώσετε πί-νοντας τον καφέ σας στην καντίνα του, ενώ τα παιδιάθα παίζουν στην τσουλήθρα, στις κούνιες και θα τρέχουνστο γρασίδι. Αν όμως έχετε όρεξη να πάρετε τον καφέσας ή το γεύμα σας κάπου αλλού, μην ανησυχείτε, γιατίυπάρχουν καφετέριες, πιτσαρία και άλλα κέντρα ανα-ψυχής. Θ’ απολαύσετε ωραία εδέσματα σε πολύ χαμηλέςτιμές.

Αν η σκοποβολή είναι ένα απ’ τα χόμπι που θέλετενα δοκιμάσετε, εδώ είναι η ευκαιρία! Λίγο έξω απ’ τηνκατοικημένη περιοχή, προς στο δρόμο του Μενοίκου,στρίβοντας αριστερά και περνώντας το Β΄ Δημοτικό,είναι το μοναδικό σκοπευτήριο της περιοχής. Άντε καικαλές βολές!

Τέλος μη φύγετε απ’ το χωριό αν δεν προσκυνήσετεστις εκκλησίες της κοινότητας:

• Στην Παναγία Οδηγήτρια, που η εικόνα της βρέθηκεστην περιοχή Οβκός προς στο Γερόλακκο και οδήγησετα βόδια στο Παλαιομέτοχο και έτσι οι κάτοικοι έκτι-σαν ναό μεγαλοπρεπή και την τοποθέτησαν. Προ-σκυνήστε και θαυμάστε τις μοναδικές τοιχογραφίεςτης.

• Προσκυνήστε ακόμα στην εκκλησία της Παναγίαςτης Χρυσογαλακτούσας που είναι γοτθικού ρυθμούκαι βρίσκεται στο κέντρο των παλιών οικισμών τουχωριού. Χαρακτηριστικό είναι το τέμπλο του ναού. Ηεικόνα της Χρυσογαλακτούσας είναι επενδυμένη μεφύλλο χρυσού. Το εικονοστάσι του ναού είναι λεπτο-καμωμένο ξυλόγλυπτο με τέσσερις σειρές από εικό-νες.

Επίσης μοναδικό θα σας φανεί το Ξωκλήσι του ΑγίουΓεωργίου μεταξύ Παλαιομετόχου και Αγίων Τριμιθιάς.Αν είστε τυχεροί και βρεθείτε εκεί στις 23 Απριλίου, μέρατης πανήγυρης του Αγίου, θα λάβετε μέρος στη μοναδικήλειτουργία που τελείται εδώ μια φορά το χρόνο. Φυσικάτο εξωκκλήσι παραμένει ανοιχτό για προσκύνημα κα-θημερινά.

Mην ανησυχείτε θα προσανατολιστείτε εύκολα με τιςκαι τον οδικό χάρτη. Eυχόμαστε να σας δούμε σύντομαστο χωριό μας και να είστε βέβαιοι πως θα περάσετευπέροχα.

Θωμά Βασίλης Α1

Η πρώτη μου μέρα στο Γυμνάσιο

Το πρωί της Παρασκευής, στις 6:30, ακούω τη φωνή τουπατέρα μου να μου λέει: «Ελενάκι, σήκω, ήρθε η ώρα»!Αμέσως, σηκώθηκα, με τη σκέψη πως τώρα αρχίζουν ταδύσκολα. Τέρμα οι διακοπές, τέρμα το δημοτικό. Έναςνέος δρόμος μού ανοίγεται. Ένα νέο σχολείο.

Με τους μεγάλους μαθητές στο νου μου, τα πόδια μουέτρεμαν. Γιατί; Φοβόμουν πως θα με κοροϊδέψουν, εκείνοιπου είναι μεγάλοι και εγώ ένα σποράκι που τώρα βρίσκειτο χωράφι του για να φυτρώσει. Είχα πολύ άγχος για ταμαθήματα. Ιδιαίτερα για τα Μαθηματικά! Επίσης, η αγωνίαδεν μπορούσε να λείψει, θα με βάλουν με την Ειρήνηπου τους ζήτησα ή όχι; Θα γνωρίσω ωραίους και καλούςφίλους;

Τελικά, όλα εξαφανίστηκαν, όταν έφτασα στο σχολείοκαι πρωτοαντίκρισα τους φίλους και τις φίλες μου!Eύχομαι να κυλήσει όμορφα η φετινή σχολική χρονιάστο καινούριο μου πια σχολείο!

Ελένη Αντρέου Α5

Να καταγράψεις τις εισηγήσεις σου γιανα βελτιωθεί η σχολική σου ζωή και ηπαρεχόμενη σε σένα εκπαίδευση.

Το Περιφερειακό Γυμνάσιο Κοκκινοτριμιθιάς, το οποίοείναι το σχολείο στο οποίο φοιτώ, έχει κάποια προβλή-ματα, τα οποία δεν είναι και τόσο σοβαρά, ώστε να δη-μιουργούνται προβλήματα στην ομαλή διεξαγωγή τωνμαθημάτων. Παρόλα αυτά έχω κάποιες εισηγήσεις πουθα λύσουν τα μικρά προβλήματα και θα κάνουν τη ζωήμας στο σχολείο πιο όμορφη και πιο αποδοτική.Eισηγούμαι λοιπόν τα εξής:

Να υπάρχει διαδίκτυο σε κάθε τάξη, έτσι ώστε ναμπορούμε να το χρησιμοποιούμε, για να γίνεται πιο εν-διαφέρον και άρτιο το μάθημα.

Να μπορούμε να μένουμε στο σχολείο και το από-γευμα, για να διαβάζουμε και να χρησιμοποιούμε βιβλίααπό τη βιβλιοθήκη. Να υπάρχουν καθηγητές να μας επι-τηρούν και να μας βοηθούν στο διάβασμα έτσι ώστε ότανπάμε στα σπίτια μας, να μη χρειάζεται άλλο διάβασμα.

Να τοποθετηθούν μικρά ατομικά ντουλάπια για κάθεμαθητή, ώστε να μπορεί να φυλάει τα προσωπικά τουαντικείμενα.

Να γίνουν ειδικές αίθουσες για κάθε μάθημα.Να υπάρχει χώρος ψυχαγωγίας για τους μαθητές,

κάτι σαν καφετέρια, όπου θα υπάρχουν επιτραπέζια παι-χνίδια για υγιή απασχόληση τα διαλείμματα και στις πε-ριόδους που απουσιάζει κάποιος καθηγητής.

Ελπίζω να εφαρμοστούν τα πιο κάτω και τότε θα δείτεπόσο θα αλλάξει η ζωή μας στο σχολείο προς στο κα-λύτερο!

Αλέξανδρος Σουροπέτσης Β1

52

Γράφω επιστολή προς στο σχολικόσύμβουλο στον οποίο παραθέτω τιςθετικές αλλά και αρνητικές πλευρέςλειτουργίας του σχολείου.

Σεβαστέ σύμβουλε,Είμαι η μαθήτρια του Α5, Ελένη Ανδρέου και θα ήθελα

να σας παρουσιάσω τις θετικές και τις αρνητικές πλευρέςλειτουργίας του σχολείου μας.

Ξέρετε πως υπάρχουν δεκαέξι αίθουσες διδασκαλίας,μια αίθουσα πολλαπλής χρήσης, μια γλωσσών και μιαπροβολών. Δεν μπορώ να πω, το σχολείο είναι άνετο καιλειτουργικό, αλλά θα μπορούσε να υπάρξει και μια αί-θουσα για τις κενές περιόδους. Δηλαδή, την ώρα που οιμαθητές ενός τμήματος «έχουν κενή» θα μπορούσαν,αντί να καθήσουν στο κιόσκι να πάνε στην αίθουσα πουσας προτείνω να κατασκευαστεί και να παίξουν παιχνίδια,αφού στην αίθουσα, θα υπάρχουν τραπεζάκια για επι-τραπέζια, ποδοσφαιράκια, επιτραπέζια αντισφαίρισηκ.α. Τώρα, αντιλαμβάνεστε πως ο χειμώνας πλησιάζει.Δε θα καθόμαστε μες στ’ αγιάζι και μες στην παγωνιά!

Επιπρόσθετα, θα ήθελα να αναφέρω μια μικρή παρα-τήρηση για τα διαλείμματα. Κατά τη γνώμη μου, θα έπρε-πε το πρώτο διάλειμμα να ήταν 30 λεπτά και όχι 20 όπωςστο δημοτικό, το δεύτερο 20 και το τρίτο 15 λεπτά, αυτόγιατί οι μαθητές είναι πολλοί και στο κυλικείο γίνεται «χα-μός» οπότε, καταλαβαίνετε ότι τα πρώτα 10 λεπτά χά-νονται στην καντίνα ή και η άλλη περίπτωση, να μείνουμετο διάλειμμα μέσα στην τάξη για μάθημα, άλλα δέκα λε-πτά. Ελπίζω να καταλαμβαίνετε τι εννοώ.

Έχω να προσθέσω ακόμη κάτι για τις ώρες λειτουργίας.Κάθε Τρίτη και Πέμπτη έχουμε οχτάωρο, γιατί; Θα προ-τιμούσα να ήταν κανονικά, δηλαδή εφτάωρο, γιατί έτσιο χρόνος διδασκαλίας είναι περισσότερος και έτσι δεχρειάζεται να μένουμε μέσα στην τάξη τα διαλείμματα,όπως ανέφερα πιο πάνω.

Όσο για τους καθηγητές, να είναι φιλικοί, πρόθυμοινα βοηθήσουν, να ακούνε τη γνώμη μας και να μαςσυμβουλεύουν. Ως προς αυτό ομολογώ δεν έχω κανέναπαράπονο.

Ελπίζω οι εισηγήσεις μου να εισακουστούν και να εκ-πληρωθούν!

Με εκτίμηση

Ελένη Αντρέου Α5

Το χωριό μου

Το χωριό μου, η Κοκκινοτριμιθιά, βρίσκεται στα δυτικάτης Λευκωσίας στο δρόμο που οδηγεί στο Τρόοδος. Τοχαρακτηριστικότερο στοιχείο του χωριού είναι τα πλού-σια κόκκινα τριμίθια του.

Η Κοκκινοτριμιθιά εμφανίζεται για πρώτη φορά στουςΕνετικούς χάρτες ως Tremitusa και σύμφωνα με το Βου-

στρώνιο (μεσαιωνικός ιστορικός) παραχωρήθηκε στονΜπελαράζ κατά τον 14ο αιώνα. Το ίδιο σκηνικό σημει-ώθηκε το 1464-1468 με την παραχώρηση του χωριούστον Ενετό Λούκα Μπραγαδίνο.

Το χωριό έγινε πολύ γνωστό από τη δημιουργία στρα-τοπέδου από τους Άγγλους, το οποίο λειτούργησε ωςχώρος κρατητηρίων εκατοντάδων Ελληνοκυπρίων κατάτη διάρκεια του απελευθερωτικό αγώνα του 1955-59.

Σήμερα η Κοκκινοτριμιθιά αναπτύσσεται με γρήγορους,θα έλεγα, ρυθμούς και οι κάτοικοί της φτάνουν τους3,500. Η πρόσβαση στην πρωτεύουσα είναι σήμερα πιοεύκολη και γρήγορη με την κατασκευή του μεγάλου αυ-τοκινητόδρομου που συνδέει τη δυτική περιοχή με τηΛευκωσία.

Έχει πέντε εκκλησίες (μια εκκλησία αφιερωμένη σταΕισόδια της Θεοτόκου, μία στον Αρχάγγελο Μιχαήλ, ηοποία είναι η αρχαιότερη εκκλησία και έχει αρχαία ψη-φιδωτά που είναι υπό την προστασία της OYNESKO, μία

στον Άγιο Γεώρ-γιο, μία στονΆγιο Μάμα και ηπέμπτη, η σύγ-χρονη, στονΑπόστολο Βαρ-νάβα. Έχει δύοΔημοτικά σχο-λειά και ένα Πε-ριφερειακό Γυ-

μνάσιο, το οποίο βρίσκεται προς τα ανατολικά. Επίσηςέχει ένα Κοινοτικό και ένα Δημόσιο Νηπιαγωγείο.

Nικόλας Ράντεβιτς Α1

Η Αθήνα πολεμάει

Η Αθήνα, τη χρονική στιγμή του πολέμου με τους Ιτα-λούς και τους Γερμανούς, ήταν ένα χάος. Η πόλη ήτανγεμάτη προδότες, γεμάτη μαυραγορίτες. Ο κόσμος πει-νούσε, πέθαινε απο τη πείνα. Οι «τυχεροί» ήταν αυτοίπου περίμεναν ώρες σε ουρές για λίγο φαγητό, για λίγηβρωμόσουπα. Όλοι φοβούνταν, φοβούνταν πως οι Γερ-μανοί και οι Ιταλοί θα τους διαλύσουν. Οι Γερμανοί φυ-λάκιζαν αθώους, αθώους οι οποίοι νοιάζονταν για τηνΕλλάδα και προσπαθούσαν να την ελευθερώσουν με τονέναν ή με τον άλλο τρόπο.

Σιγά - σιγά οι Έλληνες άρχισαν να ξεσηκώνονται, να ση-κώνουν κεφάλι και να γεμίζουν με θάρρος και αυτοπε-πείθηση. Έκαναν απεργίες, διαδηλώσεις, έγραφαν στουςτοίχους συνθήματα κατά των κατακτητών κ.ά. Ακόμηκαι τα παιδιά, τουλάχιστον τα περισσότερα, προσπαθού-σαν να κάνουν το καλύτερο που μπορούσαν.

Ανάμεσα σε αυτά ήταν και ένα δεκαοχτάχρονο κορίτσι,η Ζωή, μαζί με τους φίλους της (Στάθη, Πέτρο, Δημήτρη,Φάνη, Κούλι, Αννούλα, Αθηνά, Ειρήνη), μια παρέα γεμάτηδυναμισμό και αποφασιστικότητα.

53

Η Ζωή, όπως και οι υπόλοιποι, αντιμετώπιζαν τον πό-λεμο με την ελπίδα πως ο θεός θα ξημερώσει καλύτερεςμέρες για την Ελλάδα, δηλαδή θα καταφέρουν να τηνελευθερώσουν. Η Ζωή μάλιστα πήρε τον πόλεμο σανένα παιχνίδι στο οποίο πρέπει να νικήσει. Υπήρξαν στιγ-μές φόβου και αναστάτωσης, αλλά πάντα το θάρρος καιη επιμονή ήταν μαζί τους.

Παρά τις δυσκολίες (αντίθετη στάση του πατέρα τηςΖωής για ξεσηκωμό, σύλληψη του Γιούρα και του Σέβα),η Ζωή τα έβαλε με τους Γερμανούς, αψηφώντας το φόβοόπως έκαναν και τα υπόλοιπα παιδια αντιμετωπίζονταςόλοι τις δικές τους δυσκολίες. Ρίσκαραν τη ζωή τους πολ-λές φορές για την πατρίδα τους και έθεσαν τον εαυτότους σε κίνδυνο για να την απελευθερώσουν.

Η Ζωή, ο Δημήτρης, ο Στάθης και αρκετές γυναίκες έκα-ναν διαδήλωση, σωστή διαδήλωση. Βαστούσαν και πλα-κάτ. Έφτασαν στην Κομάντο Πιάτσα, αλλά οι Γερμανοίδεν τους άφησαν να περάσουν. Η πλατεία ήταν ένα χάος.Οι Γερμανοί πυροβολούσαν. Οι διαδηλωτές αρχίζουν νατραγουδούν τον εθνικό ύμνο. Μια άλλη φορά, μια νύχταη Ζωή, ο Φάνης, το Κούλι και η Αννούλα βγήκαν στουςδρόμους για να γράψουν συνθήματα στους τοίχους. ΤηνΑννούλα την είχανε συλλάβει, αλλά ήταν χαρούμενη,δεν την πήρε από κάτω, γιατί ήταν αποφασισμένη ναπαλέψει.

Έτσι, μικροί και μεγάλοι συμμετείχαν με το δικό τουςτρόπο στην αντίσταση και βοήθησαν, παρά τις δυσκολίες,την πατρίδα τους με αισθήματα εθνικής υπερηφάνιαςστοχεύοντας σ’ ένα καλύτερο αύριο...

Φίλιππος Μιχαηλίδης Α3

Ο έρωτας μέσα από το έργο τηςΜαργαρίτας Λυμπεράκη «Τα ψάθινακαπέλα».

Έρωτας! Ένα μεγάλο κεφάλαιο με πολλούς ορίζοντες.Ένας όρος με πολλές σημασίες, μια λέξη που γεννάειαπό μέσα της τη χαρά και την ευτυχία των ανθρώπων,ένα ουσιαστικό με βαθιές τις ρίζες του στην ιστορίαπου ακόμα παραμένει αναλλοίωτο στο πέρασμα τωναιώνων, που πάντα θα υπάρχει, γιατί, όπου υπάρχει ηζωή, υπάρχει και ο έρωτας.

Σ’ αυτό το μυθιστόρημα, το κάθε πρόσωπο, σκέφτεταικαι φαντάζεται διαφορετικά το δικό του έρωτα. Ο κα-θένας έχει τις δικές του πεποιθήσεις γι’ αυτό το θέμακαι τα δικά του όνειρα, τα δικά του πιστεύω και απόψεις.Καθένας βλέπει με το δικό του μάτι αυτό το ουσιαστικό,αλλά στην ουσία η αίσθηση και η πραγματική σημασίααυτής της λέξης είναι η ίδια για όλα τα ερωτοχτυπημέναπρόσωπα.

Η Κατερίνα κατ’ αρχάς, που είναι και η αφηγήτρια τουμυθιστορήματος, πιστεύει και παίρνει τον έρωτα σανκάτι περαστικό, κάτι που δεν έχει και πολλή αξία. Ερω-τεύεται, αλλά δε θέλει να παντρευτεί. Θέλει να είναιανεξάρτητη και όχι σκλάβα του σπιτιού, διστάζει νακάνει οικογένεια, γιατί φοβάται την υποταγή, θέλει ναχαρεί τη ζωή της και να είναι ελεύθερη. Παραδειγμα-τίζεται από τον επαναστατικό και ανυπότακτο χαρα-κτήρα της Πολωνέζας γιαγιάς, η οποία άφησε την οι-κογένειά της και έφυγε με έναν άλλο άνδρα. Αβίαστασυμπεραίνει κανείς το πόσο επαναστάτρια και ανεξάρ-

54

τητη ήθελε να είναι η Κατερίνα, αφού σύμφωνα με ταλεγόμενά της, ποτέ δεν ξάπλωνε τα μεσημέρια, γιατίπίστευε πως ήτανε πράξη επαναστατική που δείχνειθέληση και ψυχή ανεξάρτητη.

Η Μαρία είναι εντελώς διαφορετική σε σχέση με τηνΚατερίνα. Μέσα σε τρία ολόκληρα καλοκαίρια, ο χαρα-κτήρας της καθώς και η άποψή της για τον έρωτα άλ-λαξαν ριζικά. Στην αρχή φλέρταρε με πολλά αγόρια καιχόρευε προκλητικά χωρίς να νοιάζεται τι θα προκαλέσειστους άλλους. Δημιουργούσε σχέσεις με αγόρια έτσιγια να περνά η ώρα, πράξεις οι οποίες δείχνουν άνθρω-πο χωρίς σοβαρότητα και ωριμότητα. Όταν όμως παν-τρεύτηκε με το Μάριο, ικανοποιήθηκε με το γάμο τηςκαι ήταν πρόθυμη να υποταχτεί. Ήτανε γεμάτη αγάπηγια το Μάριο και ο γάμος την έκανε να σοβαρευτεί. Ανκαι ήταν αρνητική στην αρχή γι’ αυτόν το γάμο, τελικάαποφάσισε να παντρευτεί, γνωρίζοντας πως έκανε τοσωστό. Απόδειξη, κατά τη διάρκεια του μυστηρίου τουγάμου τους, η Μαρία πρόσεχε τον κάθε λόγο του ιερέασαν να παρακολουθούσε μάθημα του σχολείου πουήθελε να μάθει καλά. Έγινε πλέον υπεύθυνη και στορ-γική μάνα αφού είναι πολύ ευχαριστημένη από τη ζωήτης, ιδιαίτερα όταν περιμένει το παιδί της.

Η Ινφάντα τρέφει πολύ διαφορετικά πιστεύω και πε-ποιθήσεις όσον αφορά στον τομέα έρωτας σε σχέσημε τις άλλες αδερφές της. Είναι ένα πολύ ενδιαφέρονπρόσωπο του μυθιστορήματος. Φοβάται κατά κάποιοτρόπο να ερωτευτεί και να νιώσει αυτή την ωραία αί-σθηση. Είναι απομακρυσμένη από αυτό το θέμα και εί-ναι παθιασμένη με την τέχνη και τα πράγματα που έχει.

Είναι λίγο αντικοινωνική και δεν έχει πολλές συνανα-στροφές με ανδρικό πληθυσμό, όπως για παράδειγμαη Μαρία πριν παντρευτεί. Ντρέπεται να χορέψει με αγό-ρια και φοβάται μην πάθει ότι έπαθε η θεία Τερέζα στηνεφηβική της ηλικία. Αν και είχε κάποια σχέση με το Νι-κήτα δεν ήταν και τόσο θετική, ώστε να προχωρήσουν.Ντρέπεται και συνάμα φοβάται να ερωτευτεί με όλα ταεπακόλουθα. Ο έρωτας για την Ινφάντα, όπως μας ανα-φέρει η Μαργαρίτα, ήταν οι γέννες της κουνέλας πουδεν άντεχε να βλέπει. Μόνο αυτό μπορούσε να αποκα-λέσει έρωτα, ή μάλλον, μόνο αυτό ήθελε να αποκαλεί,γιατί στην ουσία ήξερε τον πραγματικό, απλά, φοβόταννα τον μαρτυρήσει και να τον δείξει προς στο Νικήτα.

Συνοψίζοντας, συμπεραίνουμε πως ο έρωτας σ’ αυτότο μυθιστόρημα παρατηρείται σε όλους, και σε όλουςείναι ο ίδιος. Απλά μπορεί ο κάθε άνθρωπος από εμάςνα τον βλέπει διαφορετικά, ένεκα των διαφορετικών παι-χνιδιών που παίζει με το κάθε κορίτσι ξεχωριστά. Μπορείνα αρχίσει σαν ένα παιχνίδι, σαν μια απλή φιλία που στοτέλος να φουντώσει και να γίνει ένα ωραίο τριαντάφυλλο,που παρά το ότι έχει αγκάθια, είναι το πιο όμορφο λου-λούδι, με τόσο ωραία χρώματα και τόση ευωδιαστή μυ-ρωδιά που σε κάνει και για εκείνο το ένα δευτερόλεπτοπου το μυρίζεσαι ευτυχισμένο και χαρούμενο. Έτσι είναικαι ο έρωτας, όταν ανθίσει μπορεί να πονάς λίγο, αλλάστην πραγματικότητα είναι κάτι μαγευτικό που απλά μοι-ράζει τη χαρά και την ευτυχία στους ανθρώπους.

Κωνσταντίνος Πάτσαλος, Γ2

55

EκθέσειςΘέλοντας να έλθετε σε επαφή με κάποιοσχολείο της Ευρώπης, ετοιμάστε ένα κείμενοστο οποίο θα παρουσιάζετε το σχολείο καιτη χώρα σας και να εξηγήσετε τους λόγουςγια τους οποίους επιθυμείτε τη συνεργασία.

Αγαπητοί Ευρωπαίοι καθηγητές,Σας γράφω αυτή την επιστολή για να σας πω λίγα λόγια

για την χώρα μου, την Κύπρο και το σχολείο μου, το Πε-ριφερειακό Γυμνάσιο Κοκκινοτριμιθιάς, αλλά και να σαςεκφράσω τους λόγους για τους οποίους επιθυμώ να συ-νεργαστώ μαζί σας.

Κατ’ αρχάς η Κύπρος, αν και είναι ένα μικρό νησί σταανατολικά παράλια της Μεσογείου, χωρισμένο στα δύοεδώ και 37 χρόνια, λόγω της Τουρκικής εισβολής το 1974,κρύβει πάρα πολλές ομορφιές, αλλά και μια μακραίωνηιστορία. Αυτό φαίνεται από τα διάφορα μουσεία πουαποτελούν την ιστορία και το τρόπο ζωής του παρελ-θόντος αυτού του τόπου και τα αξιοθέατα που είναι πάραπολλά.

Πολλές είναι και οι ομορφιές της όπως ανέφερα πριν,ο φυσικός της πλούτος, οι όμορφες θάλασσες με τις χρυ-σές αμμουδιές, τα βουνά που γίνονται κάτασπρα το χει-μώνα και την άνοιξη ανθίζουν τα λουλούδια και τα κα-ταπράσινα δάση. Είναι ένα νησί όμορφο και φιλόξενομε σπουδαίο πολιτισμό.

Όσον αφορά στο σχολείο μου, είναι και αυτό αρκετάφιλόξενο και το περιβάλλον που επικρατεί είναι φιλικό.Είναι μεγάλο και υπάρχουν οι κατάλληλες αίθουσες γιανα γίνονται όλα τα μαθήματα όπως πρέπει. Ακόμα τοσχολείο μου είναι δραστήριο γιατί συμμετέχει σε διάφοραπρογράμματα, διαγωνισμούς και αγώνες που διεξάγονταιστη χώρα μου, όπως αθλητικοί αγώνες, διάφορα περι-βαλλοντικά προγράμματα, διαγωνισμοί σε θέματα ποί-ησης και συγγραφής και καλλιτεχνικοί διαγωνισμοί σεθέματα χορού και ζωγραφικής.

Οι λόγοι που με ώθησαν να επιθυμώ να συνεργαστώμαζί σας είναι οι διάφορες σκέψεις που με κατακλύζουντον τελευταίο καιρό, και κυρίως το ότι ο ρατσισμός μπορείνα μειωθεί με τη συνεργασία σχολείων από άλλες ευρω-παϊκές χώρες, γιατί οι μαθητές θα αναπτύξουν μια πιοστενή επαφή μεταξύ τους, θα επικοινωνούν με άλλουςμαθητές ευρωπαϊκών χωρών και θα γνωρίσουν άλλουςπολιτισμούς με διαφορετικό τρόπο ζωής, ήθη και έθιμα.Γενικά μεταξύ τους θα επικρατεί ένα κλίμα ευχάριστο καιφιλικό. Και όχι μόνο θα μειωθεί ο ρατσισμός, αλλά οι μα-θητές θα μάθουν να σέβονται τους άλλους πολιτισμούς,γύρω τους, γιατί μέσα από αυτό θα κατανοήσουν τη δια-φορετικότητα που υπάρχει μεταξύ τους και έτσι θα είναιπιο εύκολο να αποδεχτούν τους άλλους πολιτισμούς.

Κλείνοντας, θα ήθελα να σας πω ότι θα εκτιμούσα πάραπολύ, αν συνεργαζόμασταν μαζί και θα ήθελα να πω καικάτι ακόμα, ότι με τη συνεργασία σχολείων άλλων ευ-

ρωπαϊκών χωρών, θα πάμε μπροστά. Με αγάπη

Κυριακή Ιωάννου Γ6

Ο καταρράκτης των Καληδονίων στιςΠλάτρες

Στα νοτιοανατολικά των Πλατρών βρίσκεται η αφετηρίαενός μονοπατιού της φύσης, το οποίο περνώντας μέσααπό πέτρες και λακκούβες, καταλήγει σε απόσταση ενόςχιλιομέτρου στον καταρράκτη των Καληδονίων. Το θέαμαπου αντικρίζουμε μας ανταμείβει για την ταλαιπωρίατης διαδρομής.

Ένα θέαμα μαγευτικό, μοναδικό, απλώθηκε μπροστάμας και μας έκανε να τα χάσουμε. Τα κελαηδήσματα τωναηδονιών μάς καλωσορίζουν. Ένας υπέροχος ζωγραφι-κός πίνακας του Πάνσοφου Δημιουργού που «με σοφίαόλα εποίησε».

Πανύψηλα δέντρα με αγέρωχο ανάστημα, απλώνουντα κλαδιά τους, που σαν χέρια λες κι αγκαλιάζουν τουςβράχους που κι αυτοί θαυμάζουν την ομορφιά του το-πίου. Ο ήλιος παίζει κρυφτούλι στις φυλλωσιές των δέν-τρων, ο αέρας τα κουνά και μια μουσική ηχεί στ’ αυτιάτου επισκέπτη το θρόισμα των φύλλων.

Το κελάρυσμα των ρυακιών σμίγει εδώ, καθώς τα νεράγίνονται ορμητικά και με δύναμη πέφτουν από ύψος 12-15 μέτρων, δίνοντας ένα θέαμα συναρπαστικό. Η δύναμηκαι ορμή του νερού σε γοητεύει. Το νερό αφρίζει καθώςπέφτει προς στα κάτω και συνεχίζει την πορεία του. Λίγεςατίθασες σταγόνες έχουν ξεφύγει και τις νιώθεις στα μά-γουλα και στο σώμα να σε δροσίζουν. Η διαύγεια τουκρυστάλινου νερού σε κάνει να παρακολουθείς την πο-ρεία του νερού που δεν έχει γυρισμό. Το νερό κυλά ανά-μεσα στις πέτρες,στα δέντρα και τους θάμνους. Το φωςκαι οι ηλιαχτίδες δημιουργούν όμορφες αποχρώσεις καιλαμπυρίσματα. Τα λιγοστά φύλλα και χαλικάκια έχουνπαρασυρθεί και ταξιδεύουν μαζί του σ’ ένα μακρινό προ-ορισμό.

Η πορεία των νερών σε κάνουν να φαντάζεσαι πως τα-ξιδεύεις μαζί τους. Ίσως να κατηφορίζουν σε μέρη διψα-σμένα, όπου οι ρίζες των δέντρων το απορροφούν καιτα άγονα χωράφια γίνονται εύφορα και καταπράσινα.Ευλογία φύσης και βλάστησης!

Θλίψη σε κυριεύει όταν συλλογίζεσαι πως μερικά χρόνιαπριν, όταν είχες ξαναεπισκεφτεί τους καταρράκτες, η πο-σότητα του νερού ήταν πιο πολλή. Η ανομβρία δημιούρ-γησε αρκετά προβλήματα και έφτασε στο σημείο να απει-λεί με στέρεψη το νερό.

Σου έρχονται ασυνείδητα αυτά τα λόγια στα χείλια: «Θεέμου, κάνε να μη λείψει ποτέ αυτό το πολύτιμο αγαθό καιη ομορφιά του, και σε μερικά χρόνια αυτός ο καταρρά-χτης να είναι πιο εντυπωσιακός και πιο ορμητικός απόποτέ».

Βασίλης Θωμά Α1 Ρατσισμός των γηπέδων

56

Κάποτε πηγαίναμε να δούμε τον αγώνα στο γήπεδο καιόλοι καθόμασταν δίπλα-δίπλα χωρίς να μας νοιάζει ανο διπλανός μας ήταν με την αντίπαλη ομάδα. Μας ενδιέ-φερε να δούμε τον αγώνα για να ψυχαγωγηθούμε καιστο τέλος όλοι μαζί να συγχαρούμε τη νικήτρια ομάδα.Όμως αυτό έχει γίνει πια παρελθόν, σήμερα ο ρατσισμόςεξαπλώθηκε παντού, ακόμα και στα γήπεδα.

Τώρα πηγαίνουν στον αγώνα μ’ ένα σκοπό, να νικήσειη ομάδα τους και αν αυτό δε γίνει κατορθωτό, τότε πλα-κώνονται με τα’ άλλα άτομα της αντίπαλης ομάδας. Ρί-χνουν αντικείμενα, καπνογόνα, φωτοβολίδες, πυρσούςστον αγωνιστικό χώρο μ’ αποτέλεσμα να υπάρχουν τραυ-ματισμοί ανθρώπων και ζημιές στον αγωνιστικό χώρο.Ακόμα μπορεί να προβάλουν πανό με ρατσιστικά ή υβρι-στικά ή πολιτικά ή και κομματικά σύμβολα.

Μ’ όλα αυτά που συμβαίνουν στα γήπεδα εξαιτίας τηςλανθασμένης συνείδησης των ρατσιστών, ντροπιάζουμετην ίδια την εικόνα του κράτους μας. Γι’ αυτό πρέπει ναδράσουμε άμεσα για να λυθεί το πρόβλημα. Αλλά για ναγίνει αυτό πρέπει πρώτα-πρώτα αυτοί που δρουν ρατσι-στικά, να πάψουν να σκέφτονται ότι ένας αγώνας γίνεταιμόνο για τη νίκη, αλλά πρέπει να κατανοήσουν ότι έναςαγώνας γίνεται για να ψυχαγωγηθούμε και να αναδειχθείη καλύτερη ομάδα καθώς και η ηττημένη ομάδα να βάλειστόχο να γίνει καλύτερη και όχι μόνο. Πρέπει να κατα-λάβουν ότι μ’ αυτήν τη συμπεριφορά δεν κερδίζουν τί-ποτα, παρά μόνο φέρνουν την καταστροφή στον αγω-νιστικό χώρο και τραυματίζονται αθώοι άνθρωποι εξαι-τίας τους.

Αν καταφέρουμε και σταματήσουμε το ρατσισμό τωνγηπέδων με πιο δραστικά μέτρα, τότε η κοινωνία μας θαγίνει καλύτερη, γιατί θα απαλλαγούμε από το ρατσισμό,που αλλοιώνει τις ψυχές των ανθρώπων, κάνοντάς τουςνα μη σκέφτονται τις συνέπειες των πράξεών τους καιέτσι οι άνθρωποι θα γίνουν πιο ήρεμοι και δε θα φοβάται

κανείς να πάει στο γήπεδο για να παρακολουθήσει καινα απολαύσει τον αγώνα.

Κυριακή Ιωάννου Γ6 Εθελοντισμός

Αγαπητοί αναγνώστες , Εθελοντισμός. Κάτι που λίγοι μπορούν να προσφέρουν

στο συνάνθρωπό τους. Ο εθελοντισμός είναι μια πράξηαγάπης, κατανόησης και συμπόνιας προς στον πάσχοντασυνάνθρωπό σου. Δεν είναι αγγαρεία όπως κάποιοι νο-μίζουν ότι είναι. Όταν βοηθάς κάποιον νοιώθεις μέσασου τη χαρά που αυτός δέχεται με την πράξη σου αυτή,όπως επίσης και ένα συναίσθημα ικανοποίησης προςστον εαυτό σου.

Εθελοντισμός είναι ό,τι κάνεις χωρίς να περιμένεις κά-ποιο αντάλλαγμα, χωρίς να σε πιέζει κάποιος, χωρίς κάτινα σε αναγκάζει. Το κάνεις γιατί θέλεις να το κάνεις, επειδήνοιώθεις την ανάγκη να προσφέρεις κάτι στο συνάνθρω-πό σου σε μια συγκεκριμένη στιγμή που αυτός σε χρει-άζεται πραγματικά.

Το να προσφέρεις λίγη παρέα, να αφιερώσεις λίγο απότο χρόνο σου, να δώσεις σημασία σε ένα απομονωμένοπαιδί του σχολείου δεν είναι κόπος, δεν κοστίζει κάτι.Αντιθέτως προσφέρει πολλά και στους δύο. Αυτό το απλόκαθημερινό παράδειγμα αλληλεγγύης , προσφοράς τουεαυτού σου χωρίς να περιμένεις κάτι για αντάλλαγμαείναι εθελοντισμός. Είναι μια πράξη αγάπης και κατα-νόησης προς αυτό το παιδί που δεν έχει φίλους, γιατίδεν μπορεί να περπατήσει ή έχει κάτι διαφορετικό πάνωτου. Διαφέρει σε κάτι από τους άλλους, και έτσι η σκληρήκοινωνία του σήμερα το περιθωριοποιεί και πολλές φορέςτο εκμεταλλεύεται με διάφορους τρόπους. Ίσως και μα-κάρι τότε, κάποιος να πάει να του μιλήσει, να το κάνειφίλο του και γενικότερα να το βοηθήσει να ξεπεράσειτο πρόβλημα του, να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και να

57

58

ζήσει μια κανονική ζωή, χωρίς στερήσεις και διάφορεςδιακρίσεις προς στο άτομό του και γενικότερα προς στηπροσωπικότητά του.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να βοηθήσεις όταν θέλεις,φτάνει να υπάρχει θέληση και όλα μπορούν να γίνουν.Για παράδειγμα τα ρούχα που σου μικραίνουν, δεν σουαρέσουν ή δεν τα φοράς, θα μπορούσες να τα δώσειςσε κάποιον που τα έχει πραγματικά ανάγκη. Ό,τι σουπερισσεύει είτε είναι παιχνίδια είτε οτιδήποτε άλλο πουδεν το χρειάζεσαι, κάποιος το έχει ανάγκη. Μια επίσκεψηένα απόγευμα σε ένα γηροκομείο μπορεί να επιφέρειαπίστευτη χαρά σε ένα ηλικιωμένο. Ένα παιδί που βρί-σκεται στο νοσοκομείο εξαιτίας μιας αρρώστιας έχει με-γαλύτερη ανάγκη τη συντροφιά σου από κάθε άλλο καιθα νοιώσει απέραντη χαρά και ευτυχία μετά από τηνεπίσκεψη σου. Υπάρχει επίσης και τρόπος να βοηθήσουντους συνανθρώπους τους και αυτοί που δεν έχουν ναπροσφέρουν κάτι από τα πιο πάνω. Ποιος είναι αυτός;Πολύ απλά κάποιος που θέλει να βοηθήσει μπορεί ναπάει στην τράπεζα και να ενισχύσει οικονομικά ένα ίδρυ-μα, ένα γηροκομείο ή ένα κέντρο εθελοντών, όπως επίσηςνα δώσει κάποια χρήματα σε κάποιους που κάνουν έρανογια τους συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη.

Συμπερασματικά, όλοι μπορούν να προσφέρουν έστωκαι το πιο μικρό πράγμα στο συνάνθρωπό τους. Αν όλοι

βοηθούν αυτούς που έχουν ανάγκη, ο κόσμος θα ήτανπολύ καλύτερος και δεν θα υπήρχαν όλοι αυτοί οι πει-νασμένοι, οι άστεγοι και οι φτωχοί.

«Προσφέρετε για έναν καλύτερο κόσμο χωρίς προβλή-ματα» και σκεφτείτε ότι μπορούσε να ήσασταν εσείς στηθέση αυτού που χρειάζεται τη βοήθειά σας και σας έχειανάγκη.

Κωνσταντίνος Μελετιές Γ6

ΘΕΜΑ: «Η αντικοινωνική συμπεριφορά στηνΚύπρο τείνει να πάρει ανησυχητικέςδιαστάσεις». Πού οφείλεται κατά τη γνώμησας το γεγονός αυτό; Εισηγηθείτε τρόπους γιαπεριορισμό του προβλήματος.

Στην κοινωνία στην οποία ζούμε σήμερα, στον εικοστόπρώτο αιώνα, ο τρόπος σκέψης και ζωής της μάζας έχειαλλοιωθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό που η εγκληματικότητακαι το ατομικό συμφέρον έχουν το πάνω χέρι. Ο καθέναςαπό εμάς θέλοντας ή μη σκέφτεται μόνο και επιδιώκεινα κερδίσει και να ανεβεί ψηλότερα εις βάρος των συ-νανθρώπων του. Πόσοι άνθρωποι καθημερινά πέφτουνθύματα ρατσισμού, επειδή κάποιοι άλλοι πιο «έξυπνοι»κατακρίνουν το φύλο τους, τη θρησκεία τους ή το χρώμα

τους; Τι μαύρο, τι άσπρο, τι κίτρινο; Τι άνδρας, τι γυναίκα;Τι Τούρκος, τι Γάλλος, τι Ιταλός; Όλοι είμαστε ίδιοι, μεκοινά δικαιώματα, υποχρεώσεις και λόγο ύπαρξης. Χι-λιάδες είναι όμως ολόχρονα οι κλοπές, οι διαρρήξεις καιάλλες τόσες εγκληματικές πράξεις, τόσο από ντόπιους,όσο και από αλλογενείς.

Η αντικοινωνική συμπεριφορά που παρατηρήθηκε τατελευταία χρόνια να φτάνει στο απόγειό της, κατά τηνάποψή μου, οφείλεται στον κακό τρόπο σκέψης και συμ-περιφοράς της κοινωνίας. Το ανθρώπινο μυαλό έχει αλ-λάξει διαστάσεις και οι άνθρωποι πλέον συμπεριφέρονταικαι ενεργούν με απώτερο σκοπό το ατομικό συμφέρον.Δε θα ήταν υπερβολή να πω ότι στο βωμό του συμφέ-ροντος και του όποιου φανατισμού αρκετοί θυσιάζουνό,τι ιερό και όσιο είχε να αναδείξει διαμέσου των αιώνωνο πολιτισμός μας, προβαίνοντας σε πράξεις βίας και αν-τικοινωνικές συμπεριφορές, άξιες να κατακριθούν απόκάθε λογικό άνθρωπο.

Με την παγκοσμιοποίηση έπεσαν τα σύνορα. Η ελεύ-θερη διακίνηση των πολιτών σε όλα τα μέρη του πλα-νήτη γη αλλοτριώνει το χαρακτήρα των ντόπιων κατοί-κων, οι οποίοι αφομοιώνουν μόνο τα αρνητικά στοιχείακαι χαρακτηριστικά εκείνων με τους οποίους έρχονταισε επαφή.

Αξιοσημείωτο είναι να προσθέσουμε πως ακόμα και ηεξέλιξη της τεχνολογίας επιφέρει κατά κάποιο τρόπο τηναύξηση της κακής και ανούσιας συμπεριφοράς των αν-θρώπων. Αναμφίβολα, οι άνθρωποι ξεχνώντας τα ήθη,τα έθιμα, την παράδοση, την ιστορία και τις αρχές τουςχάνουν την ταυτότητά τους και τις αξίες τους, με αποτέ-λεσμα να παρατηρείται απώλεια της ιδιαίτερης προσω-πικότητας και αλλοίωση του χαρακτήρα τους.

Η αντικοινωνική συμπεριφορά τείνει να πάρει ανησυ-χητικές διαστάσεις. Κύριος τρόπος για περιορισμό καιαποφυγή αυτού του προβλήματος είναι η από κοινούπνευματική μόρφωση. Τόσο οι νέοι και τα παιδιά, όσοκαι οι ενήλικες πρέπει να πληροφορηθούν γι’ αυτό το θέ-μα ώστε να μπορούν στη συνέχεια να καταπολεμήσουντο πρόβλημα. Από την παιδική ηλικία οι νέοι θα πρέπεινα μαθαίνουν τρόπους καλής συμπεριφοράς, τόσο απότο σχολικό, όσο και από το οικογενειακό περιβάλλον,γιατί τα μικρά αυτά παιδιά θα πρέπει να είναι έτοιμα νααντιμετωπίσουν σωστά, σε μεταγενέστερα χρόνια, έναδύσκολο εμπόδιο που ονομάζεται κοινωνία, η οποία θααποτελείται αποκλειστικά από αυτούς. Θα πρέπει ακόμανα πληροφορηθούν, να μάθουν και να αγαπήσουν τηνιστορία και τον πολιτισμό τους, ώστε να έχουν μια προ-σωπικότητα, μια ταυτότητα και κάποιες αξίες, τις οποίεςθα σέβονται. Η αντικοινωνική συμπεριφορά εξαρτάταιαπό την κοινωνία, την οποία κοινωνία κτίζουμε εμείς, οκαθένας από εμάς. Γι’ αυτό, ας ευαισθητοποιηθούμε λι-γάκι, για να προλάβουμε το κακό.

Ας επιδείξουμε πνεύμα καλοσύνης και ανθρωπιάς καιας σκεφτούμε τους συνανθρώπους μας. Εάν ο καθέναςαπό εμάς φερθεί και σκεφτεί σωστά, τότε όλα θα κυλάνεομαλά, γιατί τότε και η κοινωνία θα λειτουργεί χωρίς προ-βλήματα και θα κτιστεί, ή μάλλον, θα έχουμε κτίσει ένα

μέλλον χωρίς κακία και μίσος, χωρίς σκληρότητα και εχ-θρότητα. Σκεφτείτε το ΕΜΕΙΣ και ξεχάστε το ΕΓΩ!

Κωνσταντίνος Πάτσαλος Γ2

Παγκοσμιοποίηση

Παιδεία, η πιο τρανή αξία. Πολλοί πολιτισμοί χάθηκανγιατί δεν την κατείχαν. Η συνύπαρξη των ανθρώπων στη-ρίζεται στην παιδεία. Χωρίς παιδεία κανείς δεν μπορείνα πάει μπροστά σε κανένα τομέα. Η παιδεία είναι έναςπλούτος που ποτέ δε χάνει την αξία του και κανένας δεμπορεί να σου την κλέψει.

Ο ρόλος της παιδείας στην οικοδόμηση της ενωμένηςΕυρώπης είναι πολύ σημαντικός και αναντικατάστατος.Η δυνατότητα να συνυπάρχουν μαζί ειρηνικά τόσοι πολ-λοί άνθρωποι από διαφορετικές φυλές δεν είναι το πιοαπλό πράγμα.

Ένας άνθρωπος, από τη στιγμή που γεννιέται, αρχίζει ναδέχεται τις πρώτες του γνώσεις. Η εκπαίδευση καλλιεργείτον άνθρωπο και αναπτύσσει διάφορες αρετές πάνω του.Κάθε νέος έχει το δικαίωμα της δωρεάν εκπαίδευσης μέχρικαι το δέκατο πέμπτο έτος της ηλικίας του. Μέχρι τότε θαπρέπει να μάθει να σκέφτεται λογικά, να σέβεται τον κάθεάνθρωπο και να αναγνωρίζει τη διαφορετικότητα κάθεανθρώπου και να μη συμπεριφέρεται ρατσιστικά.

Πρέπει να μην κρίνει τους ανθρώπους από τη θρησκεία,το χρώμα δέρματος ή από ένα μη κοινό χαρακτηριστικόπου διαθέτουν, αλλά να τους κρίνει από το χαρακτήρα καιτον ψυχικό τους κόσμο. Ένας άλλος πολύ σημαντικός ρό-λος της παιδείας είναι να μάθει στον κάθε άνθρωπο τηνταυτότητα, το έθνος, τη θρησκεία και να του δημιουργήσειμία αγάπη για αυτά, όπως επίσης και να κάνει τον κάθε άν-θρωπο να ενδιαφερθεί για τα ήθη, τα έθιμα, τον τρόποζωής και τις συνήθειες των προγόνων του και γενικά τηνιστορία του τόπου του. Έτσι κάθε άνθρωπος θα ξέρει τιςπαραδόσεις του τόπου και την ταυτότητά του.

Επίσης η παιδεία θα μας οδηγήσει στη γνώση του πο-λιτισμού των άλλων λαών και θα δημιουργήσει την κα-τανόηση, την εκτίμηση, το σεβασμό, την αποφυγή λαθώνκαι την αμοιβαία αλληλοκατανόηση, συνεργασία καιαφομοιωτική δύναμη με κριτική σκέψη.

Συμπερασματικά, η παιδεία έχει μία μεγάλη ευθύνη. Ηκάθε χώρα θα πρέπει να εκπαιδεύσει τους πολίτες της.Τώρα με την παγκοσμιοποίηση δημιουργείται ένα μεγάλοπρόβλημα, κινδυνεύει να χαθεί η ταυτότητα των πολιτώντης. Επίσης όταν δεν καταλαβαίνουν ότι όλοι είναι ίσοικαι όταν δεν απαλλαγούν από ρατσιστικές συμπεριφο-ρές, δε θα μπορέσουν να συνυπάρξουν με άλλους λαούς.Έτσι λοιπόν κάθε κράτος θα πρέπει να παιδεύσει σωστάτους πολίτες του ώστε να μη δεχτεί τις αρνητικές συνέ-πειες της παγκοσμιοποίησης.

Μελετιές Κωνσταντίνος Γ6

59

60

61

Σπουδές - Μετεκπαίδευση• Σπούδαζε νομικά και τα παράτησε διότι η αγάπη του για την μουσική ήταν τόσο

μεγάλη που δεν τον άφηνε να ασχοληθεί με κάτι άλλο.• Απόφοιτος πιανίστας από τον πεθερό του, Friedrich Wieck.

Ειδικότητα• Συνθέτης• Μουσικοκριτικός

Ίδρυσε το Neue Zeitschrift für Musik, ένα περιοδικό που υπερασπιζόταν τουςνέους συνθέτες αλλά και τους μεγάλους δασκάλους του παρελθόντος.

Μουσικό ύφος – στυλ• Υποστήριζε πάντα το καινούργιο.• Τα έργα του ήταν γεμάτα ποίηση και εικόνες.• Είχε πάντα ρομαντική αισθητική.• Τα τραγούδια του κρύβουν μέσα τους τη χαρά της ζωής και του έρωτα.• Προσπαθούσε να είναι γνήσιος και να μην υποκύπτει σε κανέναν συμβιβασμό.

Ανέκδοτες πληροφορίες• Έκανε απόπειρα αυτοκτονίας βουτώντας στο Ρήνο, λόγω ψυχολογικών προ-

βλημάτων που παρουσιάστηκαν μετά το θάνατο του πατέρα του.

Σημαντικά Έργα• Παραλλαγές Abegg• Πεταλούδες (Papillons)

Νικολέτα Σερδάρη, Β5

Μουσική

Όνομα Robert AlexanderΕπίθετο ShumannΕθνικότητα ΓερμανικήΤόπος γεννήσεως Zwickau( περιοχή Σαξονίας )Ημερομηνία γεννήσεως 8 Ιουνίου 1810Όνομα Πατρός Φρειδερίκος ΑύγουστοςΌνομα Μητρός Γιοχάνα Κριστιάνα ΣνάμπελΟικογενειακή κατάσταση ΈγγαμοςΟνοματεπώνυμο συζύγου Clara WieckΗμερομηνία θανάτου 29 Ιουλίου 1856Τόπος θανάτου Το σώμα του αναπαύεται στο

κοιμητήριο του Ντύσσελντορφ.Αιτία θανάτου ΨυχασθένειαΠερίοδος που έζησε Ρομαντική περίοδος, 19ος αιώνας

Χαρακτηριστικά της προσωπικότηταςτου Χριστού

Ο Ιησούς ήταν ένα πρόσωπο της αν-θρωπότητας που διακρίθηκε και υπε-ρέχει των άλλων ανθρώπων γιατί ήτανσταλμένος από το Θεό. Στόχος της πα-ρουσίας του στη Γη ήταν να φέρει κατ’αρχήν την αγάπη και να οδηγήσει τουςαμαρτωλούς στη μετάνοια και στην

ταπείνωση. Γι’ αυτό και με τη σταυρική του θυσία, παρόλοπου μπορούσε να την αποφύγει σαν Θεός που ήταν, επέ-δειξε στους ανθρώπους το ρόλο της ταπείνωσης και τηςθυσιαστικής αγάπης.

Μια από τις βασικές ιδιότητες του Χριστού πάνω στηΓη, ήταν η θεραπεία σωμάτων αλλά κυριότερα η θερα-πεία των ψυχών.

Προσπαθούσε πάντα να βλέπει τα προβλήματα τωνανθρώπων βαθύτερα και όχι επιφανειακά, γι’ αυτό δια-πιστώνουμε σε όλα τα θαύματα που έκανε να ρωτά τουςαρρώστους πρώτα αν πιστεύουν και μετά να θεραπεύειτο πρόβλημα τους, λέγοντας: «τι κι αν κερδίσεις τον κό-σμο όλον, αλλά χάσεις την ψυχή σου».

Ο Ιησούς Χριστός ήταν γεμάτος αγάπη για τον άνθρωποκι ανεξάρτητα από τη δέουσα αυστηρότητα που επεδεί-κνυε σε μερικές περιπτώσεις, πάντοτε πρωταρχικός τουστόχος ήταν να μάθουν οι άνθρωποι να σέβονται και κυ-ρίως να εμπιστεύονται την πρόνοια του Θεού.

Ειρήνη Γιωργαλλή, Β3Χριστίνα Ιωάννου, Β3

Χριστιανισμός

Το 45 μ.Χ. ο Παύλος, ο Βαρνάβας και ο Μάρκος δίδαξαντο Χριστιανισμό και στην Κύπρο. Το 50 μ.Χ. ο Βαρνάβαςεπέστρεψε στην Κύπρο με τον ανεψιό του Μάρκο καιέχοντας ως έδρα του τη Σαλαμίνα παρακολουθούσε τηνεξάπλωση του Χριστιανισμού σ’όλες σχεδόν τις πόλειςκαι τις κοινότητες της Κύπρου. Ο Βαρνάβας, ο οποίος θε-ωρείται και ο πρώτος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, λιθοβο-λήθηκε από τούς Εβραίους και πέθανε το 57 μ.Χ. ολίγοέξω από τη Σαλαμίνα, όπου σώζεται ο τάφος του. Έτσιέγινε ένας από τούς πρώτους μάρτυρες του Χριστιανι-σμού.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής των Αποστόλων Παύ-λου, Βαρνάβα και Μάρκου στην Κύπρο χειροτονήθηκανο φίλος του Χριστού Λάζαρος, ο οποίος μετά το διωγμόπου κήρυξαν οι Ιουδαίοι κατά των Χριστιανών, ήλθε στηνΚύπρο ως Επίσκοπος Κιτίου, και ο Ηρακλείδιος ως Επί-σκοπος Ταμασού. Αυτοί και οι Επίσκοποι Νεαπόλεως Τυ-

χικός, Κουρίου Φιλάγριος και Φιλωνίδης, Ταμασού Μνά-σων και Ρόδων, Σόλων Αυξίβιος και Κυρηνείας Θεόδοτος,καθώς και οι Τίμων, Αρίστων, Αριστοκλειανός, Επαφράςκαι Νικάνωρ συνέβαλαν στη διάδοση και εδραίωση τουΧριστιανισμού στην Κύπρο. Μερικοί από αυτούς, όπωςκαι οι Αθανάσιος, Δημητριανός, Δίδυμος, Διομήδης, Κό-νων, Λούκιος, Νεμέσιος, Ποτάμιος και άλλοι πολλοί, ομο-λόγησαν το Χριστό θαρραλέα κατά τη διάρκεια των διωγ-μών και υπέστησαν μαρτυρικό θάνατο.

Περί το τέλος του 4ου αιώνα η επικράτηση του Χριστια-νισμού σ’ όλη την Κύπρο ήταν πια οριστική. ΕπιφανήςΑρχιεπίσκοπος της περιόδου αυτής με έδρα τη Σαλαμίνα,που μετονομάστηκε σε Κωνσταντία, ήταν ο Άγιος Επι-φάνιος που διακρινόταν για την ευρυμάθεια του, τη βα-θύτητα της σκέψεώς του και τον ορθόδοξο ζήλο του.

Η Εκκλησία της Κύπρου είναι μία από τις αρχαιότερεςαυτοκέφαλες Εκκλησίες. Όταν ο Αρχιεπίσκοπος Αντιο-χείας, στο θέμα της οποίας πολιτικά υπαγόταν η Κύπρος,επεδίωξε να καταργήσει το αυτοκέφαλό της, οι ΚύπριοιΑρχιερείς κατήγγειλαν την επέμβαση στην Γ' ΟικουμενικήΣύνοδο, που συνήλθε το 431 μ.Χ. στην Έφεσο. Η Οικου-μενική αυτή Σύνοδος κατοχύρωσε το αυτοκέφαλο τηςΕκκλησίας της Κύπρου με τον 8ο κανόνα της.

Κατά τις αραβικές επιδρομές (7ο , 8ο και 9ο αιώνα) ηΕκκλησία Κύπρου υπέστη πολλές δοκιμασίες. Η Κων-σταντία, το Κούριο και η Πάφος μετατράπηκαν σε ερείπια.Για το λόγο αυτό και για άλλα κακά, που έπληξαν την Κύ-προ, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, για να σώσει το ποίμνιότου από τη σφαγή και την ερήμωση, κατόπιν συμβουλήςκαι βοήθειας του Αυτοκράτορα Ιουστινιανού Β' του Ρι-νότμητου, μετέφερε όσους διασώθηκαν στην περιοχήτης Κυζίκου, κοντά στον Ελλήσποντο. Η περιοχή αυτήονομάσθηκε Νέα Ιουστινιανή, από το όνομα του Αυτο-κράτορα.

Η Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος το 691 μ.Χ. αναγνώ-ρισε με τον 39ο κανόνα της τη νέα αυτή έδρα του Αρ-χιεπισκόπου Κύπρου, ως και τα δίκαια και τα προνόμια,που εκάστοτε απολάμ6ανε η Εκκλησία Κύπρου. Μετάτην εκδίωξη των Αράβων και αφού σταμάτησαν οι αρα-βικές επιδρομές, ο Aρχιεπίσκοπος επανήλθε μαζί με τοποίμνιό του στην Κύπρο το 698 μ.Χ., Φέροντας έκτοτετον τίτλο «Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου».

Την άνθιση αυτή της Εκκλησίας της Κύπρου ήλθε ναανακόψει η κατάληψη της νήσου από τούς Φράγκους,από το 1192 μέχρι το 1571. Ο Αρχιεπίσκοπος και οι Επί-σκοποι εκδιώχθηκαν από τις επισκοπικές έδρες τoυς, τιςοποίες κατέλαβε η Λατινική Ιεραρχία. Έτσι για μια αρκετάμεγάλη περίοδο η Oρθόδοξη Εκκλησία Κύπρου μπορείκανείς να πει πως έμμεσα έχασε την ανεξαρτησία της,γιατί οι Λατίνοι κατακτητές επενέβαιναν στις εκλογέςτων Επισκόπων και σ’ αυτές ακόμη τις εκλογές των Ηγου-μένων των Ορθοδόξων Μονών. Οι μέχρι τότε 14 Oρθό-δοξες Επισκοπές της Κύπρου περιορίστηκαν σε 4, όσες

Θρησκεία: παρηγοριά και ελπίδα

62

δηλαδή ήταν και οι Pωμαιοκαθολικές Eπισκοπές.Τούτο δεν έγινε χωρίς τη μαχητική αντίδραση τόσο του

ορθόδοξου κλήρου, όσο και του λαού. Η Ορθόδοξη Εκ-κλησία της Κύπρου αντιμετώπιζε για μία ακόμη φοράδιωγμούς, όχι πια από αλλοθρήσκους, αλλά από ετερο-δόξους. Χαρακτηριστικό είναι το μαρτύριο των 13 ορ-θόδοξων μοναχών της Μονής Καντάρας το 1231, πουπροκάλεσε ζωηρή συγκίνηση, όχι μόνο μεταξύ των Κυ-πρίων, αλλά και μεταξύ των άλλων Oρθοδόξων Χριστια-νών.

Οι διωγμοί, οι πιέσεις, η αρπαγή των περιουσιών τωνορθοδόξων, ως και των Μονών, και τα τόσα αλλά μέσαπου χρησιμοποίησαν οι εκπρόσωποι της Λατινικής Εκ-κλησίας, δεν μπόρεσαν να ξεριζώσουν την ορθόδοξηπίστη και παράδοση από τις ψυχές των Ορθοδόξων Ελ-λήνων Κυπρίων. Γι’ αυτό ευθύς, μόλις οι Φράγκοι αναγ-κάστηκαν να εγκαταλείψουν την Κύπρο, η ΟρθόδοξηΕκκλησία έγινε και πάλι η κυρίαρχη Εκκλησία από τη μίαως την άλλη άκρη της νήσου μας.

Αλλά τους Φράγκους διαδέχτηκαν οι αλλόθρησκοιΤούρκοι. Αυτοί στην αρχή και για να εξουδετερώσουντα υπολείμματα των Φράγκων, που βρίσκονταν στην Κύ-προ, αλλά και για να επιτύχουν μία ειρηνική κατοχή τηςνήσου, επανέδωσαν στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύ-πρου όλα τα προνόμια, που είχε προηγουμένως, τις Επι-σκοπές, τα Μοναστήρια και αρκετή από την περιουσία,που άρπαξαν οι εκπρόσωποι της Ρωμαιοκαθολικής Εκ-κλησίας, αναγνωρίζοντας μάλιστα και τον εκάστοτε Αρ-χιεπίσκοπο όχι μόνο ως αρχηγό της Ορθόδοξης Εκκλη-σίας της Κύπρου, αλλά και ως εθνικό αρχηγό των Κυπρίων.

Ο κυπριακός λαός με την τουρκική κατοχή απαλλάχτηκεμεν από τη θρησκευτική καταπίεση της ΡωμαιοκαθολικήςΕκκλησίας, αλλά οδηγήθηκε σε μια σκληρότερη δουλεία.Ζούσε σε μια συνεχή ανασφάλεια. Η ζωή του και η περι-ουσία του βρίσκονταν στη διάθεση και στον ετσιθελισμότου Τούρκου κατακτητή. Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκεςκατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας αρκετοί, για να σώ-σουν τη ζωή τους, αναγκάσθηκαν να εξισλαμισθούν καιπολλοί να εκπατρισθούν.

Η Εκκλησία ως στοργική μητέρα παρηγορούσε, υπο-βάσταζε, ενίσχυε και συγκρατούσε το δούλο ΚυπριακόΕλληνισμό. Οι ναοί δεν ήταν μόνο κέντρα λατρευτικά,αλλά γίνονταν και σχολεία και εστίες εθνικού φρονημα-τισμού και εμψύχωσης. Οι εκάστοτε Αρχιεπίσκοποι καιΜητροπολίτες, «εξαγοραζόμενοι τον καιρόν», κατόρθω-ναν με μία συνετή πολιτική απέναντι στους αιμοσταγείςκαι αδίστακτους τυράννους να εξασφαλίσουν την επι-βίωση του ελληνικού χριστιανικού πληθυσμού της νή-σου.

Οι κατακτητές, έξυπνα φερόμενοι, εκμεταλλεύονταντην προσπάθεια αυτή των Ηγετών της Εκκλησίας, γι’ αυτόκαι για δική τους διευκόλυνση, μαζί με την αναγνώρισητούτων ως εθνικών ηγετών του λαού, τους καθιστούσανυπεύθυνους, και για την είσπραξη των φόρων και για τηνομαλότητα στη νήσο. Ο πρώτος Αρχιεπίσκοπος, πουαναγνωρίσθηκε επίσημα και από την Υψηλή Πύλη ωςεθνικός ηγέτης του λαού της νήσου, ήταν ο Νικηφόρος,το 1660 μ.Χ. Αλλά και οι Αρχιεπίσκοποι και οι Επίσκοποιβρίσκονταν σε οποιαδήποτε στιγμή στη διάθεση τωνΤούρκων κατακτητών. Με φιρμάνια της Πύλης, απομα-

63

Θεο

λόγο

ς Εξα

δάκτ

υλος

Α5

Αντρέας Ευσταθίου Α1

κρύνονταν από τους θρόνους τους, πολλές φορές εξο-ρίζονταν ή και θανατώνονταν και αντικαθίσταντο απόάλλους. Παράλληλα όμως και η Ιεραρχία της νήσου δεσταματούσε να μελετά τρόπους και να ενεργεί μυστικάγια την απελευθέρωση του ποιμνίου της από τους Τούρ-κους.

Έτσι οι Αρχιεπίσκοποι Τιμόθεος, Βενιαμίν, ΧριστόδουλοςΑ' και Νικηφόρος προσήλθαν σε διαπραγματεύσεις μετους βασιλείς της Ισπανίας και τους δούκες της Σαβοΐαςγια την απαλλαγή της νήσου από την τουρκική κυριαρχία.Πάντοτε δε όλοι οι Αρχιεπίσκοποι και γενικά οι Ιεράρχεςτης νήσου έκαμναν ό, τι μπορούσαν για την ελάττωσητων φόρων, τη διάσωση του ποιμνίου τους από τις ρα-διουργίες και τις συκοφαντίες των Τούρκων και από ταάλλα κακά, που οι Τούρκοι κατακτητές προέβαιναν σεβάρος του κυπριακού λαού. Ο μαρτυρικός θάνατος τουΑρχιεπισκόπου Κυπριανού, των Μητροπολιτών ΠάφουΧρυσάνθου, Κιτίου Μελετίου και Κυρηνείας Λαυρεντίου,του Ηγουμένου Κύκκου Ιωσήφ και άλλων προκρίτων,κληρικών και λαϊκών, υπήρξε η αποκορύφωση των φο-βερών δεινών, που υπέφερε η Εκκλησία και όλος ο Κυ-πριακός Ελληνισμός κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρα-τίας.

Η Τουρκοκρατία τερματίσθηκε το 1878 με την ενοικίασητης Κύπρου στους Άγγλους. Η είδηση για μεταβίβασητης εξουσίας σε μία χριστιανική δύναμη έγινε δεκτή μεπολλή χαρά από την Εκκλησία Κύπρου και το πλήρωμάτης, γιατί την είδαν όλοι όχι μόνο ως απαλλαγή από τοντουρκικό ζυγό, αλλά και ως απαρχή της πλήρους απε-

λευθέρωσης. Τα πράγματα, όμως, δε δικαίωσαν αυτέςτις ελπίδες. Βέβαια κατά τη διάρκεια της Αγγλοκρατίαςαποκαταστάθηκε κάπως ο νόμος και η τάξη και ο λαόςαισθανόταν κάποια ασφάλεια. Ήταν πιο ελεύθερη η ίδρυ-ση σχολείων και η ανάπτυξη δραστηριότητας σ’ όλουςτους τομείς της ζωής. Παρά ταύτα και οι νέοι κατακτητέςεπενέβαιναν πολλές φορές με περιοριστικούς νόμους,τόσο στη διοίκηση της Εκκλησίας, όσο και στην παιδείακαι στους άλλους τομείς της εθνικής, οικονομικής καιπολιτιστικής δραστηριότητας του λαού.

Το 1914 η αγγλική κυβέρνηση προσάρτησε την Κύπροκαι το Μάρτιο του 1925 την κήρυξε σε αποικία. Ο ελλη-νικός πληθυσμός της Κύπρου αντιλήφθηκε ότι οι Άγγλοιπροσπαθούσαν να εδραιώσουν και να μονιμοποιήσουντην κυριαρχία τους πάνω στη νήσο. Γι’ αυτό άρχισε νασυστηματοποιεί με επικεφαλής την Εκκλησία τον αγώναγια απελευθέρωση της νήσου. Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσιαεντάσσεται η λαϊκή εξέγερση του 1931, που οι ΄Αγγλοικατακτητές κατέστειλαν κατά τρόπο ωμό. Δύο Μητρο-πολίτες, ο Κιτίου Νικόδημος και ο Κυρηνείας Μακάριος,εξορίστηκαν, όπως και άλλοι πρόκριτοι της νήσου, τουδε Αρχιεπισκόπου Κυρίλλου Γ΄ και του Μητροπολίτη Πά-φου Λεοντίου περιορίσθηκαν με ειδικούς νόμους οι κι-νήσεις και οι ενέργειες. Το 1933 ο Αρχιεπίσκοπος πέθανεκαι έτσι η Εκκλησία Kύπρου έμεινε χωρίς Αρχιεπίσκοποκαι με ένα μόνο Ιεράρχη, το Μητροπολίτη Πάφου Λεόν-τιο, μέχρι το 1946, οπότε ήρθησαν οι περιορισμοί στηνεκλογή Αρχιεπισκόπου και Μητροπολιτών, που επέβαλε

64

η αγγλική διοίκηση, και επιτράπηκε η επάνοδος από τηνεξορία του Μητροπολίτη Κυρηνείας Μακαρίου. Ο Μη-τροπολίτης Κιτίου Νικόδημος πέθανε στην εξορία το1937.

Μετά την άρση των περιορισμών καταρτίσθηκε Εκλο-γική Σύνοδος από τούς υπάρχοντες δύο Ιεράρχες, Πάφουκαι Κυρηνείας, και το Μητροπολίτη Δέρκων Ιωακείμ τουΟικουμενικού Πατριαρχείου, η οποία, με βάση τις πρό-νοιες του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας Κύπρου,προέβη στην πλήρωση του Αρχιεπισκοπικού Θρόνουμε την εκλογή ως Αρχιεπισκόπου του Μητροπολίτη Πά-φου Λεοντίου, ο οποίος 37 μέρες μετά την εκλογή τουπέθανε. Δύο άλλοι Μητροπολίτες του Οικουμενικού Πα-τριαρχείου, ο Περγάμου Αδαμάντιος και ο Σάρδεων Μά-ξιμος, ύστερα από πρόσκληση της Εκκλησίας Κύπρου,ήλθαν στη νήσο προς καταρτισμό νέας Εκλογικής Συνό-δου, η οποία προκήρυξε εκλογές για την ανάδειξη νέουΑρχιεπισκόπου και Μητροπολιτών για τους κενούς θρό-νους. Εκλέγηκαν Αρχιεπίσκοπος ο από Κυρηνείας Μα-κάριος ο Β' και Μητροπολίτες οι Πάφου Κλεόπας, ΚιτίουΜακάριος και Κυρηνείας Κυπριανός. Το 1950 πέθανε οΑρχιεπίσκοπος Μακάριος Β' και εκλέγηκε Αρχιεπίσκοποςο από Κιτίου Μακάριος ο Γ'.

Μετά την εκλογή των μελών της Ιεράς Συνόδου, η Εκ-κλησία Κύπρου ρίχτηκε στη μάχη για την ανασυγκρότησήτης, επιτυγχάνοντας την αναδιοργάνωση όλων των το-μέων: θρησκευτικού, κοινωνικού, εκπαιδευτικού, πολι-τιστικού, εθνικού. Το 1949 ιδρύεται η Ιερατική Σχολή«Απόστολος Βαρνάβας» για τη μόρφωση του κλήρου,διοργανώνονται Σεμινάρια, Κατηχητικά Σχολεία και Χρι-στιανικές Κινήσεις, ιδρύονται Θρησκευτικοί Σύλλογοικαι καταρτίζεται από επιφανείς εκπρόσωπους του κυ-πριακού λαού το Εθναρχικό Συμβούλιο. Το 1950 το Γρα-φείο Εθναρχίας, του οποίου προήδρευε ο τότε Μητρο-πολίτης Κιτίου και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος ΜακάριοςΓ', προκήρυξε δημοψήφισμα για το μέλλον του Κυπρια-κού λαού, ο οποίος στο σύνολό του τάχθηκε υπέρ τηςενώσεως της Κύπρου με την Ελλάδα.

Ο Μακάριος Γ' έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στην πνευμα-τική ανύψωση του κλήρου και του λαού και στη βελτίωσητης μισθοδοσίας του κλήρου, μερίμνησε για τη δημιουρ-γία φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, ανύψωσε το εθνικό φρό-νημα και οργάνωσε συστηματικά τον εθνικό αγώνα τόσοσε διεθνή κλίμακα, όσο και στο εσωτερικό για απελευ-θέρωση της νήσου. Αποτέλεσμα αυτής της δράσης τουΜακαρίου Γ' ήταν και ο κατά της αγγλικής κατοχής απε-λευθερωτικός αγώνας του 1955-59 κάτω από την πολι-τική καθοδήγηση του ιδίου και τη στρατιωτική ηγεσίατου Γεωργίου Γρίβα- Διγενή.

Μετά την ανεξαρτησία, ύστερα από την επίμονη απαί-τηση και την ψήφο του λαού, ο Αρχιεπίσκοπος ΜακάριοςΓ' ανέλαβε και την προεδρία της Δημοκρατίας της Κύπρου(1960). Με τη δραστηριότητά του, την αγάπη του προςτο λαό του και την ευρύτητα της σκέψης του εμφύσησεμοναδική δημιουργική πνοή σ’ όλους τούς τομείς, ώστεη Κύπρος σε σύντομο χρονικό διάστημα, παρά τη μικρό-τητά της, πέτυχε να πάρει αξιόλογη θέση ανάμεσα σταπροηγμένα κράτη του κόσμου.

Κατά την αρχιεπισκοπία του Μακαρίου Γ', κατόπιν απο-μάκρυνσης από τους θρόνους τους των ΜητροπολιτώνΠάφου, Κιτίου και Κυρηνείας, λόγω παρασυναγωγήςεναντίον του Πρώτου, σχηματίστηκαν δύο νέες Mητρο-πόλεις: η Μητρόπολη Λεμεσού, η οποία αποσπάστηκεαπό τη Μητρόπολη Κιτίου, και η Μητρόπολη Μόρφου,η οποία αποσπάστηκε από τη Μητρόπολη Κυρηνείας.

Δυστυχώς, όμως, η εκκλησιαστική κρίση του 1972-73,το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974, που σχεδιάστηκεκαι ενθαρρύνθηκε από εξωγενείς παράγοντες και πουεξανάγκασε τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ' να εγκαταλεί-ψει την Κύπρο για σύντομο χρονικό διάστημα, ως και ηβάρβαρη τουρκική εισβολή, που ακολούθησε, ανέκοψαντην προς τα πρόσω πορεία της νήσου μας. Το 37% τουεδάφους της αρπάγησαν από τον εισβολέα και το ένατρίτο τoυ πληθυσμού αναγκάστηκε να ξεριζωθεί από τιςπατρογονικές του εστίες. Ο Μακάριος επέστρεψε στηνΚύπρο το Δεκέμβριο του 1974, για να μοιραστεί με τολαό του τον πόνο, την αγωνία και τον αγώνα. Η επιστροφήτου ενέπνευσε στο λαό την πίστη στη δικαίωσή του καιτον ενθάρρυνε να ριχτεί και πάλι στον αγώνα για τηνανασυγκρότηση και. αναστήλωση των ερειπίων και τηναπελευθέρωση της σκλαβωμένης γης του. Το μοίρασμα,όμως, της νήσου, για την πρόοδο και την ελευθερία τηςοποίας τόσο μόχθησε ο Μακάριος, ο πόνος και η αγωνίατου λαού του, η αναπόληση των σκλαβωμένων εδαφών,η βεβήλωση των ιερών και των οσίων και η αδιαφορία,αν όχι και η συνωμοσία, των ξένων, δεν άφησαν ανεπη-ρέαστο το Μακάριο. Τέλος, επανειλημμένες καρδιακέςπροσβολές τον οδήγησαν στον τάφο στις 3 Αυγούστου1977.

Από τότε τον Αρχιεπισκοπικό θρόνο διαδέχτηκαν άλλοιιερείς και φτάνουμε σήμερα στον Αρχιεπίσκοπο Χρυσό-στομος ο Β΄.

65

Τα μαθηματικά του ποδοσφαίρου

Συγγραφέας: Ken BrayΕκδόσεις: Σαββάλας

Το μυθιστόρημα αυτό κατα-πιάνεται με το μεγάλο θέμα τηςεπιστήμης και του ποδοσφαί-ρου. Ξεκινά από την ιστορία τουποδοσφαίρου και μας εξιστορείπώς διαμορφώθηκε το παιχνίδιστο πέρασμα του χρόνου (κα-νόνες, περιορισμοί) αρχικά καισήμερα. Στη συνέχεια, η επιστή-μη μας ανακαλύπτει την αερο-δυναμική την οποία επιτυγχά-νουν οι ποδοσφαιριστές για ναεπιτύχουν θεαματικά τέρματα

χτυπώντας φάουλ. Η ενέργεια που σπαταλούν οι ποδο-σφαιριστές στις διάφορες θέσεις καταλήγουν στα επι-στημονικά ευρήματα τόσο για τη φυσική κατάσταση τουποδοσφαιριστή όσο και για τη σωστή διατροφή του. Μέ-σα από το παιχνίδι προβάλλεται η ψυχολογία του αθλη-τισμού. Σ’ ένα παιχνίδι υπάρχει νίκη ή ήττα, γεγονός πουτονίζει τη σωστή ψυχολογική προετοιμασία για καθέναναπό εμάς.

Το ποδόσφαιρο ξεκίνησε σαν ένα απλό παιχνίδιστα σχολεία. Σταδιακά ξεκίνησαν να μπαίνουν περιορι-σμοί όπως το «άουτ», το γκολ, η διαμόρφωση του χώρουκαι η διάταξη των ποδοσφαιριστών, όπως ο τερματοφύ-λακας (ο μόνος που μπορεί να χρησιμοποιήσει τα χέριατου), κεντρικός αμυντικός, αμυντικοί μέσοι, και επιθετικοί.Οι προπονητές εντόπιζαν και επέλυαν τα προβλήματαπου τυχόν παρουσιάζονταν. Οι ομάδες που δεν τηρού-σαν τους κανονισμούς τιμωρούνταν, όπως επίσης και οιποδοσφαιριστές.

Με συνεργασία κορυφαίων ομάδων, μαθημα-τικοί, επιστήμονες και φυσικοί μελέτησαν για αρκετά έτητην εξελικτική πορεία της μπάλας. Συμπέραναν ότι επη-ρεάζεται από τους αεροδυναμικούς συντελεστές πουδιαβαθμίζουν την επιβράδυνση και τη δύναμη της βα-ρύτητας, την ταχύτητα και τον τρόπο εκτέλεσης των χτυ-πημάτων επάνω στην μπάλα. Χρησιμοποίησαν φωτο-γραφικές μηχανές, βίντεο, μικροτσίπ, για να μπορέσουννα απαθανατίσουν τις κάθε κινήσεις στο γήπεδο για ναμελετήσουν την επιστήμη γύρω από την κίνηση τωναθλητών και στη συνέχεια να αναλύσουν τις κινήσειςτους με συνδυασμό τη σωστή διατροφή και υγεία.

Αξιολόγησαν την κατοχή της μπάλας που είχε ηκάθε ομάδα, της κινήσεις των παιχτών μέσα στο γήπεδοκαι τις αποστάσεις που διένυαν καταλήγοντας στα πο-σοστά ευκαιριών για γκολ και ποιες αγωνιστικές κινήσειςοδηγούν πιο εύκολα σε τραυματισμούς.

Μελέτησαν το θέμα της ψυχολογίας και συμπέραναν

ότι η απόδοση των παιχτών οφείλεται και στην ψυχολο-γική τους κατάσταση. Η νευρικότητα έφερνε πάντα κα-ταστροφικά αποτελέσματα. Έτσι, πρέπει ο παίχτης ναβάζει στόχο όσον αφορά στην απόδοσή του παρά στόχοπου αφορά στο αποτέλεσμα. Κάποιες φορές η αρνητικήκατάσταση είτε των παιχτών είτε των φιλάθλων, οδηγούνσε βία και σε αντιπάθειες.

Ιάκωβος Πάτσαλος Α4

Ο θείος Πέτρος και η εικασία τουΓκολντμπαχ

Συγγραφέας: Δοξιάδης ΑπόστολοςΕκδόσεις: Καστανιώτης

Το μυθιστόρημα με τίτλο «Ο θείοςΠέτρος και η Εικασία του Γκόλν-τμπαχ» είναι ένα μυθιστόρημα μεμαθηματικό χαρακτήρα και περιε-χόμενο. Ο αφηγητής είναι πενήνταχρονών κατά τη διάρκεια της αφή-γησής του και αναφέρεται στη ζωήτου και γενικότερα στο πώς έζησετην παιδική, εφηβική και τη μέσηηλικία, καθώς και τη σχέση που είχεμε το θείο του Πέτρο σε κάθε στιγ-

μή της ζωής του.Το περιεχόμενο του βιβλίου εστιάζεται στο γεγονός ότι

ο πατέρας και ο θείος του αφηγητή πίστευαν και κατη-γορούσαν τον μεγαλύτερό τους αδερφό ως αποτυχημένοτης ζωής, δημιουργώντας έτσι μια κακή εικόνα γι’ αυτόναπέναντι στα παιδιά τους. Μάλλον θα έπρεπε να πούμεπως περισσότερο τον ζήλευαν επειδή από μικρή ηλικίαείχε ταλέντο στα μαθηματικά και σπούδασε πολύ μικρός.Πολύ σύντομα διδάχτηκε από μεγάλους μαθηματικούςπου θαύμαζαν κι αυτοί την ιδιαιτερότητά του στο μάθη-μα. Ο θείος Πέτρος έκανε μια πολύ μεγάλη ανακάλυψηονόματι «Μέθοδος Παπαχρήστου για την επίλυση δια-φορικών εξισώσεων», την οποία χρησιμοποιούσαν σπου-δαίες χώρες σε διάφορους πολέμους και διδασκότανακόμα και στα πανεπιστήμια. Στα χρόνια που ακολού-θησαν εργάστηκε ως καθηγητής σε ένα πανεπιστήμιοστο Μόναχο και εργαζόταν πολύ σκληρά για την επίλυσηενός από τα δυσκολότερα προβλήματα στην ιστορίατων μαθηματικών που ακόμη ήταν άλυτο, την «Εικασίατου Γκόλντμπαχ». Για αρκετά χρόνια αναζητούσε την επί-λυση του προβλήματος, όμως όταν πολύ αργότερα πλη-ροφορήθηκε πως το πρόβλημα μπορεί να μην είχε λύση,σταμάτησε δυστυχώς την προσπάθειά του. Δέχθηκε πα-ράλληλα την πρόταση διάσημων μαθηματικών για νατους βοηθήσει όμως αυτός αρνήθηκε, γύρισε πίσω στηνΕλλάδα απογοητευμένος από τη ζωή του και απομονώ-

Μαθηματικά

66

θηκε με μόνη του ασχολία την κηπουρική και το σκάκι.Τον συντηρούσαν οικονομικά τα δυο μικρότερά τουαδέρφια αφού ήταν επιθυμία του πατέρα τους που είχεπεθάνει και δε διατηρούσαν και τόσο φιλικές σχέσεις.

Ο αφηγητής ακούγοντας τις κακολογίες του πατέρα καιθείου του Ανάργυρου για το θείο του Πέτρο, όλο και πε-ρισσότερο επιθυμούσε να γνωρίσει το θείο του, καθώςκαι το λόγο που βρισκόταν σε τέτοια κατάντια. Τελικά τοκατάφερε και ανέπτυξαν μία πολύ καλή φιλία μεταξύτους, κρυφά από τον πατέρα του, φτάνοντας στο σημείοο θείος Πέτρος να αποτελεί το είδωλο του μικρού μαςφίλου. Επιθυμούσε να γίνει και ο ίδιος μαθηματικός καιαφοσιώθηκε πολύ στο μάθημα. Πήρε πτυχίο στα μαθη-ματικά, όμως τελικά αποφάσισε και τελείωσε οικονομικάεπειδή κατάλαβε πως δεν ήταν τόσο καλός όσο ο θείοςτου για να πετύχει. Όταν ο θείος Πέτρος βρισκόταν στηνηλικία των ογδόντα χρόνων, το προσφιλές του ανιψάκιτου ξαναξύπνησε την επιθυμία του για την απόδειξη τηςΕικασίας του Γκόλντμπαχ. Ο θείος Πέτρος απομονώθηκεαπό όλους για δυο-τρεις μέρες στο σπίτι του προσπα-θώντας να επιλύσει το πρόβλημα. Στις τρεις η ώρα τη-λεφώνησε στον αγαπημένο του ανιψιό για να του πειπως είχε βρει τη λύση του προβλήματος, δυστυχώς όμωςμόλις ο αφηγητής έφτασε στο σπίτι του, ο θείος Πέτροςείχε πεθάνει με αποτέλεσμα το πρόβλημα να παραμείνειαναπόδεικτο για περισσότερα από διακόσια πενήνταχρόνια.

Κωνσταντίνος Πάτσαλος Γ2

Το πειραχτήρι των αριθμών

Συγγραφέας: Χανς Μάγκνους ΕντσενσμπέργκερΕκδόσεις: Ψυχογιός

Μαθηματικά!! Μόνο που σκέ-φτεσαι αυτή τη λέξη αγχώνεσαι,τρομάζεις!!! Τέτοια αισθήματαγια το συγκεκριμένο μάθημαέτρεφε και ο Ρόμπερτ που δενήθελε να τα βλέπει μπροστάτου. Κάθε βράδυ, ο φίλος μαςέβλεπε περίεργα και τρομακτι-κά όνειρα. Ένα τέτοιο βράδυ,ένα μικρούλι, πανέξυπνο αλλάταυτόχρονα διασκεδαστικό καινευρικό Πειραχτήρι Των Αριθ-μών, εμφανίζεται στα όνειρα του για δώδεκα νύκτες.

Την πρώτη νύχτα ο μικροσκοπικός διαβολάκος βου-τηγμένος στους αριθμούς είναι έτοιμος να εκνευρίσει τομικρό Ρόμπερτ που ζαλίζεται με τα μαθηματικά! Έτσι,αρχίζουν οι περιπέτειες στις οποίες το Πειραχτήρι προ-σπαθεί να κάνει το μυαλό του Ρόμπερτ να αρχίσει ναδουλεύει και να αγαπήσει τα Μαθηματικά.

Τη δεύτερη νύχτα το γέρικο αυτό Πειραχτήρι τον ταξι-δεύει στην Ινδία και του μαθαίνει νέα κόλπα για τα μα-θηματικά. Το τρίτο βράδυ το Πειραχτήρι του μαθαίνειγια την ιστορία των μαθηματικών, για το «Κόσκινο του

Ερατοσθένη». Την τέταρτη νύχτα τον παίρνει στη θάλασ-σα και του διδάσκει κάποια κόλπα στο κομπιουτεράκιτου. Του διδάσκει επίσης για τη ρίζα και το Πυθαγόρειοθεώρημα. Την Πέμπτη νύχτα το όνειρό του συνεχίζεταιστη θάλασσα και μαθαίνει τους Τριγωνικούς αριθμούςαπό τις καρύδες. Μάλιστα, από τις καρύδες!! Κατά το έκτοβράδυ η γνωριμία του Ρόμπερτ με τους αριθμούς έχειολοκληρωθεί. Στο σημείο αυτό αρχίζουν τα παράξεναπου κάνουν τα μαθηματικά τόσο μυστήρια, αλλά καιτόσο διασκεδαστικά.

Έπειτα από τόσα βράδια ο Ρόμπερτ συνήθισε να απο-λαμβάνει την παρουσία του ενοχλητικού διαβολάκου.Την έβδομη νύχτα το πρόγραμμα περιλάμβανε το τρί-γωνο του Pascal. Αυτός ήταν ένας Γάλλος μαθηματικός,φιλόσοφος και συγγραφέας. Από μικρός άρχισε να ασχο-λείται με τα μαθηματικά. Το όγδοο βράδυ το Πειραχτήριείχε σαν σκηνικό τη σχολική τάξη του Ρόμπερτ, με τησυμμετοχή και των συμμαθητών του Σκοπός της συνάν-τησης ήταν η εκμάθηση της Συνδυαστικής και των Με-ταθέσεων. Την ένατη νύχτα το γέρικο ανθρωπάκι εισβάλειγια ακόμα μια φορά στον κόσμο του μικρού. Του μαθαίνειτην έννοια του απείρου. Τη δέκατη βραδιά βρίσκοντανμέσα στο χιόνι. Αν μπορούσαμε να δούμε τη νιφάδα τουχιονιού στο μικροσκόπιο τι σχήμα θα είχε; Για τον Ρόμπερτεξάγωνο. Έτσι, ο ήρωάς μας μαθαίνει για τα Πλατωνικάστερεά. Κατά την προτελευταία νύχτα (11η), ο Ρόμπερτδείχνει πιο ώριμος. Ο μικροσκοπικός διαβολάκος όλεςαυτές τις βραδιές προσπαθεί να εντυπωσιάσει το μικρό,αποκαλύπτοντάς του κόλπα και ιστορίες φημισμένες σταμαθηματικά. Ο Ρόμπερτ αναρωτιέται για ποιους λόγουςβλέπει αυτά τα όνειρα Όπως όμως σε κάθε ιστορία μυ-στηρίου υπάρχει ένα αποκαλυπτικό τέλος, έτσι και εδώ.

Το δωδέκατο και τελευταίο βράδυ, το Πειραχτήρι τωναριθμών αποκαλύπτει το όνομα του με μία πρόσκληση.Το λέγανε Τεμπλοτάζλ. Έτσι, ο Ρόμπερτ είχε την τύχη ναβλέπει τους αριθμούς από κοντά και να αφουγκράζεταιτη μαθηματική τους διάνοια. ο ενδιαφέρον αυτού τουβιβλίου εστιάζεται στο γεγονός ότι το μικρό, πανέξυπνοαλλά και διασκεδαστικό Πειραχτήρι, σου μαθαίνει τα μα-θηματικά με τον πιο διασκεδαστικό τρόπο. Τα μαθημα-τικά είναι πολύ εύκολα αν θέλεις να τα μάθεις, μας βοη-θάνε παντού, όπου κι αν πας τα χρειάζεσαι. Ένα μόνοείναι σίγουρο τελικά, ότι τα μαθηματικά δε θα είναι πλέονΕΦΙΑΛΤΗΣ!!!

Γεωργία ΚλεάνθουςΜαριλένα Παπαχαραλάμπους Α4

Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα

Συγγραφέας: Μαρκ ΧάντονΕκδόσεις: Ψυχογιός

Το βιβλίο αναφέρεται στον Κρίστοφερ Μπουν, ένα ιδιό-μορφο και παράξενο νέο, ο οποίος χρησιμοποιεί την εξυ-πνάδα και την σπιρτάδα του μυαλού του με έναν εντελώςπρωτότυπο τρόπο.

67

Γνωρίζει πολλά για τα μαθηματικά, αλλά δυστυχώςδεν μπορεί να συνειδητοποιήσει πολλά πράγματα γιατον απλό άνθρωπο, την καθημερινότητά του και το τιείναι σημαντικά γι’ αυτόν. Του αρέσει να φτιάχνει χάρτες,σχεδιαγράμματα και λατρεύει τα αστυνομικά μυθιστο-ρήματα.

Ένα βράδυ λοιπόν, βρίσκει το σκύλο της γειτόνισσάςτου νεκρό και αποφασίζει να ξεδιαλύνει το μυστήριο. Ηαναζήτησή του όμως και οι έρευνες τον παρασύρουν σεσκοτεινά και δύσβατα μονοπάτια, που οδηγούν στη χα-μένη από καιρό μητέρα του.

Στη συνέχεια, εντοπίζει τη μητέρα του στο Λονδίνομαζί με τον άντρα της γειτόνισσάς του, τον κύριο Σίαρς,με τον οποίο διατηρούσαν σχέσεις εδώ και καιρό.

Τέλος, καταφέρνει να βρει το δολοφόνο του σκύλου,έπειτα από εξομολόγηση του ιδίου, ο οποίος δεν ήτανάλλος από τον ίδιό του τον πατέρα.

Ραφαήλ Κυπριανού Α1

Ο πρίγκιπας των Μαθηματικών

Συγγραφέας: Καρλ Φρίντριχ ΓκάουςΕκδόσεις: Τραυλός

Ο Καρλ Φρίντριχ Γκάους υπήρξε πρώτα απ’ όλα έναςαπό τους μεγαλύτερους επιστήμονες όλων των εποχώνκαι ένας πολύ σπουδαίος μαθηματικός. Το βιβλίο αυτόαναπαριστά μερικά γεγονότα και στιγμιότυπα της ζωήςτου αξιόλογου αυτού επιστήμονα.

Ο Καρλ γεννήθηκε στο Μπράουνσβαϊγκ το 1777. Ήτανγιος του βιοπαλαιστή και λιθοξόου Γκέμπχαρντ Γκάουςκαι της Δωροθέας. Εκδήλωσε τα χαρίσματά του σε νεαρήηλικία. Ήταν το πιο διάσημο παιδί-θαύμα των μαθημα-τικών που έζησε ποτέ και μας εκπλήσσει το γεγονός ότιμόλις σε ηλικία τριών χρονών διόρθωνε τους αριθμητι-κούς υπολογισμούς του πατέρα του.

Ο Καρλ ρωτούσε αρχικά το θείο του για θέματα που τοναπασχολούσαν όσον αφορά στα μαθηματικά. Όταν οΚαρλ έγινε επτά ετών άρχισε να φοιτά στο Κατερινέουμ,το δημοτικό σχολείο της περιοχής του. Ήταν μελετηρόςκαι ξεχώριζε από τα άλλα παιδιά διαπρέποντας σε όλατα μαθήματα και τομείς πέραν των Μαθηματικών. Σεηλικία δέκα χρονών ο δάσκαλος των μαθητών Herr Μπίτ-νερ ανέθεσε στα παιδιά να υπολογίσουν το άθροισματων 100 πρώτων ακέραιων αριθμών, διότι ήθελε να κρα-τήσει ήσυχα τα αγόρια για αρκετή ώρα. Τα περισσότεραπαιδιά, χωρίς δεύτερη σκέψη, άρχισαν εκτελώντας επα-ναλαμβανόμενες προσθέσεις. Ο Καρλ σκέφτηκε μια μέ-θοδο και σε πολύ γρήγορο χρονικό διάστημα υπολόγισετο άθροισμα που του ανατέθηκε. Αυτά και μόνο που κα-τάφερε να κάνει μέχρι εκείνη τη στιγμή, του αποδίδουναναμφισβήτητα την ιδιότητα της ιδιοφυίας.

Στη συνέχεια, ο Καρλ επεξεργαζόταν τα μαθηματικάμε τον Μάρτιν Μπάρτελς, το βοηθό του κύριου Μπίτνερ,που ευτυχώς για τον Καρλ ήταν επίσης παθιασμένος με

τα μαθηματικά και συνεργάστηκαν στη μελέτη ενός εγ-χειριδίου στοιχειώδους άλγεβρας. Ο Μάρτιν ήταν κατάεπτά χρόνια μεγαλύτερος του Καρλ και οι δύο τους συν-δέθηκαν γρήγορα με στενή φιλία, η οποία διήρκησε πολ-λά χρόνια, ενώ συνεργάστηκαν σε πολλά μαθηματικάθέματα.

Ο Καρλ και ο Μάρτιν κατανόησαν σε βάθος τα στοιχείατου Ευκλείδη, αφού επεξεργάστηκαν τα επιχειρήματαένα προς ένα. Επίσης μαζί ασχολήθηκαν με τη γεωμετρία,το αίτημα των παράλληλων και μελέτησαν το περίφημοεγχειρίδιο άλγεβρας του Λέοναρντ Όιλερ. Τέλος, έναάλλο μαθηματικό αντικείμενο που μελέτησαν ήταν οιάπειρες σειρές και η γραμματική Λατινικών.

Ο Μάρτιν, αφού γνώριζε τον Τσίμερμαν, τον καθηγητήτων μαθηματικών στο κολλέγιο Καρολίνουμ στο Μπρά-ουνσβαϊγκ, μίλησε σ’ αυτόν για τον Καρλ Γκάους ο οποίοςτον θεώρησε αρκετά αξιόλογο. Όταν γνωρίστηκαν καιαπό κοντά, ο καθηγητής συναντήθηκε στο παλάτι με τοΔούκα και μίλησε σ’ αυτόν για ένα ξεχωριστό παιδί, τονΚαρλ. Του είπε πως είναι ένα προικισμένο παιδί, μόλις11 ετών και κατέχει σε βάθος την άλγεβρα και τη γεωμε-τρία. Έτσι ο Δούκας, αφού συναντήθηκε με το παιδί, απο-φάσισε να τον σπουδάσει και να βοηθήσει στη φοίτησήτου σε Γυμνάσιο αναλαμβάνοντας τα έξοδά του.

Στο Γυμνάσιο προχώρησε αρκετά στα μαθηματικά,αφού ασχολήθηκε με τους πρώτους αριθμούς και με αρ-κετούς σπουδαίους Μαθηματικούς. Δεν του αρκούσεόμως μόνο αυτό, επιπρόσθετα είχε μάθει με ευκολίαξένες γλώσσες όπως Λατινικά, Αρχαία Ελληνικά, Γαλλικάκαι Αγγλικά. Είχε τροφοδοτηθεί από το Δούκα με έναχρήσιμο βιβλίο με λογαριθμικούς πίνακες και με μια συλ-λογή οργάνων σχεδίασης. Ο Γκάους είχε εντυπωσιαστείιδιαιτέρως με το Νεύτωνα και αφιέρωσε αρκετές ώρεςστη σπουδή των Principia. Τότε είχε καταφέρει να φτιάξεικαι να κατασκευάσει ένα κανονικό 17-γωνο μόνο με κα-νόνα (μη βαθμονομημένο χάρακα) και διαβήτη.

Προσωπικά με εξέπληξε το γεγονός πως, έστω κι ανήταν ήδη ένας σπουδαίος Μαθηματικός, δεν ήξερε καιδεν είχε αποφασίσει έως την τελευταία στιγμή τι θα σπού-δαζε. Έλεγε πως βρισκόταν σε δίλημμα, κατά πόσον δη-λαδή θα σπούδαζε Μαθηματικά ή Φιλολογία ή ξένεςγλώσσες.

Τελικά, ο Καρλ άρχισε να μελετά πολύ σοβαρά τη θεωρίααριθμών σε βάθος, αφού τον απασχολούσε πολύ και γι’αυτόν ήταν συναρπαστική και ενδιαφέρουσα. Ο Γκάουςύστερα από σκληρή δουλειά και μεγάλη απασχόλησηκαι αφοσίωση σ΄ αυτήν, το 1800 στο Πανεπιστήμιο τουΜπράουνσβαϊγκ, σε ηλικία 23 ετών, ολοκληρώνει το έργοτου σχετικά με τη Θεωρία Αριθμών, τη «Βασίλισσα τωνΜαθηματικών», όπως την αποκαλούσε.

Το 1801 ένα παιδικό όνειρο γίνεται πραγματικότητα. Ομικρούλης Καρλ, που ήθελε να γίνει κάποτε σαν τον πρίγ-κιπα του τόπου του, αναγνωρίζεται απ’ άκρο εις άκροντης Ευρώπης ως «ο Πρίγκιπας των Μαθηματικών».

Τα επόμενα χρόνια ο Γκάους κατάφερε πολλά. Οι πα-ράξενες εμφανίσεις ενός μικρού πλανήτη, της Δήμητρας,όπως την ονόμασε ο Πιάτσι, έκαναν τον Καρλ να ασχο-

68

ληθεί με την αστρονομία, αφού γι’ αυτόν επρόκειτο γιαένα μαθηματικό πρόβλημα που πίστευε ότι μπορούσενα αντιμετωπίσει άνετα. Έτσι έγινε ένας επαγγελματίαςκαι προικισμένος αστρονόμος και έκανε αρκετές σημαν-τικές ανακαλύψεις πάνω σ’ αυτό το θέμα. Έγινε καθηγητήςαστρονομίας και όταν κατασκευάστηκε ένα νέο αστε-ροσκοπείο, ο Καρλ με τη γυναίκα του ,τη Μίνα Βάλντεκ,και το παιδί τους εγκαταστάθηκαν εκεί. Ο Καρλ είχε ξα-ναπαντρευτεί με τη Γιοχάνα Όστχοφ, όμως αυτή πέθανε.

Τα επόμενα χρόνια κάποιος καθηγητής αστρονομίαςζήτησε από τον Γκάους να κάνει ορισμένες βελτιώσειςστη γενικότερη προσέγγιση μιας τοπογραφίας και τονενθάρρυνε να επεκτείνει το πρόγραμμα νοτιότερα. Αυτόςήθελε να κατασκευάσει έναν ακριβή χάρτη. Ο Καρλ εν-διαφέρθηκε σοβαρά. Έτσι, ασχολήθηκε σε βάθος, έβγαλετα δικά του συμπεράσματα πάνω σε αυτό το ζήτημα και,ύστερα από κάποιο χρονικό διάστημα, έγινε τοπογράφοςστο Ανόβερο. Εν τω μεταξύ ο Γκάους έκανε το δεύτεροτου γιο τον Όιγκεν, το οποίο ήταν επίσης ένα ευφυές καιπροικισμένο παιδί.

Ασχολήθηκε πολύ εκείνο τον καιρό με τη γεωμετρία,ευκλείδεια και μη, που την είχε ανακαλύψει είκοσι χρόνιαπριν. Αργότερα, κατάφερε να γίνει καθηγητής μαγνητι-σμού και ν’ ανακαλύψει πως μέρος του μαγνητισμού τηςΓης προέρχεται από τον πυρήνα της Γης και πως η ίδια ηΓη είναι σε λιγότερο βαθμό μαγνητισμένη από όσο ένασυνηθισμένο κομμάτι χάλυβα. Όταν το 1837 ο Γκάους

πληροφορήθηκε τις θαυμαστές εφαρμογές του ηλεκτρι-σμού στην Αμερική, εντυπωσιάστηκε ήταν σκεφτικόςκαι ταυτόχρονα γοητευμένος με αυτό το γεγονός. Έτσι,ο Γκάους και ο Βέμπερ συνεργάστηκαν στην ανάπτυξητης πρώτης στον κόσμο εφαρμογής συστήματος τηλε-γραφίας. Με ένα καλώδιο 2,500 μέτρων ο Γκάους και οΒέμπερ ανέπτυξαν ένα αλφάβητο επικοινωνίας, στηναρχή με λέξεις και αργότερα με ολοκληρωμένες προτά-σεις. Το ένα άκρο του καλωδίου βρισκόταν στο αστερο-σκοπείο, όπου διέμενε και εργαζόταν ο Γκάους και τοάλλο στο εργαστήριο φυσικής, όπου εργαζόταν ο Βέμ-περ.

Τέλος το 1855, ο μεγάλος μαθηματικός, ο επαγγελματίαςαστρονόμος, ο καινοτόμος τοπογράφος, ο εφευρετικόςφυσικός, λίγο πριν αφήσει την τελευταία του πνοή, κα-ταμετρά τις ημέρες που είχε ζήσει. Στη ζωή του είχε κα-ταφέρει να κάνει, να μελετήσει και ν’ ανακαλύψει πάραπολλά. Οι αριθμοί κάθε είδους τον γοήτευαν μέχρι τηντελευταία στιγμή.

Παρέμεινε έτσι στην ιστορία, όχι μόνο σαν ένα προικι-σμένο παιδί, αλλά και σαν ένα φωτεινό παράδειγμα γιαόλους όσους έχουν ένα όραμα και πάθος στη ζωή τους,και απέδειξε πως με προσήλωση, μελέτη και πολλή δου-λειά τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο.

Βασίλης Θωμά Α1

69

1. πολλαπλάσια2. άρτιοι 3. δώδεκα 4. γινόμενο 5. αριθμητής6. Πυθαγόρας

7. τέσσερα8. χιλιοστά 9. δεκαέξι 10. οκτάγωνο11. πηλίκο

Κωνσταντίνος Πάτσαλος Γ2

Απαντήσεις:

1. Οι αριθμοί 21, 27, 33 είναι …………………… τουαριθμού τρία.2. Έτσι ονομάζονται οι αριθμοί 2, 4, 6, 8.3. Ποιο είναι το αποτέλεσμα της πράξης 6 ÷ 0,5;4. Το ……………… της πράξης 8 × 6 είναι 48.5. Ο αριθμός στο κλάσμα 3/5 είναι ο …………………του κλάσματος.6. Ο …………….. είναι ένας σπουδαίος μαθηματικός.7. Ποιος αριθμός πρέπει να υψωθεί στην τετάρτη ώστενα σχηματιστεί ο αριθμός 1024;8. Στον αριθμό 267,023 ανάλυσε τον υπογραμμισμένοαριθμό.9. Ποια είναι η ρίζα του αριθμού 256;10. Τι σχήμα έχει το σήμα του STOP;11. Έτσι ονομάζεται το αποτέλεσμα μιας μαθηματικήςδιαίρεσης.

Εκφοβισμός στο διαδίκτυο

Ο εκφοβισμός μέσω δια-δικτύου είναι μια εσκεμμέ-νη, επαναλαμβανόμενηκαι εχθρική συμπεριφοράαπέναντι σε κάποιον μεσκοπό να προκαλέσει συ-ναισθηματική και ψυχολο-γική βλάβη.

Ο εκφοβισμός μέσω δια-δικτύου μπορεί να έχει τημορφή ενός μηνύματος,φωτογραφίας ή βίντεο.Επίσης μπορεί να οδηγήσειστην περιθωριοποίηση και

στον αποκλεισμό ατόμων από άλλους. Ο εκφοβισμόςεπεμβαίνει στον προσωπικό χώρο του παραλήπτη.

• Μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail)• Στα δωμάτια συναντήσεων (chat rooms)• Σε σελίδες διαμοιρασμού και προβολής βίντεο• Σε ιστολόγια (blogs) ή άλλες ιστοσελίδες που στο-

χεύουν να βλάψουν άτομαΣε περίπτωση που πέσουμε θύματα, σταματάμε αμέσως

την επικοινωνία με το θύτη. Εμπιστευόμαστε στους γονείςμας τον εκφοβισμό που έχουμε δεχθεί. Δεν προωθούμεεκφοβιστικά μηνύματα. Αν γνωρίζουμε κάποιο φίλο πουείναι θύτης, τον συμβουλεύουμε να σταματήσει. Φιλτρά-ρουμε ηλεκτρονικά μηνύματα από άτομα που μας πα-ρενοχλούν και μπλοκάρουμε την πρόσβασή τους στονιστολόγο μας.

Ανδρέας Ρουσιάς Α3

Tο σύστημα διαβαθμίσεων PEGI

Πολλά παιδία σήμερα ξοδεύουν αρκετό από τον ελεύ-θερό τους χρόνο στα ψηφιακά παιγνίδια. Καλό είναι νασυμβουλευόμαστε τις σημάνσεις PEGI που βρίσκονταιστο πίσω μέρος πριν τα προμηθευτούμε.

Το σύστημα διαβαθμίσεων PEGI είναι ένας μη κερδο-σκοπικός οργανισμός, ο οποίος σε συνεργασία με τουςεκδότες ψηφιακών παιχνιδιών, έχει την ευθύνη της αξιο-λόγησης και διαβάθμισης όλων των παιχνιδιών στην αγο-ρά της Ευρώπης.

Στην πράξη θεωρείται ένα σημαντικό εργαλείο στη διά-θεση των γονιών για να διακρίνουν την καταλληλόλητατου περιεχομένου ενός παιχνιδιού. Το σύστημα παρέχειτην πληροφορία στους γονείς για το ελάχιστο όριο ηλι-κίας που έχει κάθε παιχνίδι, με τις ηλικιακές διαβαθμίσεις( 3 , 7, 12, 16 και 18χρονών). Η ηλικιακή διαβάθμιση βα-σίζεται σε διάφορους παράγοντες, όπως βία, σεξουαλικέςσκηνές, ηθικά διλήμματα και άλλα.

Μόνο η ηλικιακή σήμανση από μόνη της δεν παρέχειικανοποιητική και σωστή ασφάλεια. Υπάρχουν άλλεςοκτώ σημαντικές σημάνσεις που χρησιμοποιούνται καιείναι οι ακόλουθες:

- βία- χυδαία γλώσσα- φόβος- σεξ- ναρκωτικά- διακρίσεις- τζόγος- διαδικτυακό παιχνίδιΣτην ιστοσελίδα www.pegionline.eu μπορεί κάποιος

εύκολα, γρήγορα και απλά να βρει πληροφορίες για όλασχεδόν τα παιχνίδια που κυκλοφορούν στην αγορά μετη συγκεκριμένη σήμανση.

Ραφαήλ Κυπριανού Α1

Ιός

Πολλές φορές ο υπολογιστής μας δημιουργεί προβλή-ματα λόγω του ότι υπάρχουν κάποια κακόβουλα προ-γράμματα που καταστρέφουν δεδομένα και αρχεία ήμπορεί να προκαλέσουν άλλες βλάβες στον υπολογι-στή.

Αυτά τα προ-γράμματα μπο-ρεί να μας ταστείλει οποιοσ-δήποτε μέσωτου ηλεκτρονι-κού μας ταχυ-δρομείου ή απότην πλοήγησημας στο διαδί-κτυο σε μολυ-σμένες ιστοσε-λίδες, οι οποίες περιέχουν ιούς ή ακόμα και από την αν-ταλλαγή αρχείων.

Την αντιμετώπιση των ιών μπορούμε να την πετύχουμεμε τα πιο κάτω:

• Να μην ανοίγουμε ηλεκτρονικά μηνύματα από αγνώ-στους.

• Να εγκαταστήσουμε στον υπολογιστή μας το πρό-γραμμα antivirus software.

• Να αποφεύγουμε τις ιστοσελίδες οι οποίες είναι ύπο-πτες.

Μαριλένα Παπαχαραλάμπους Α4

Υπολογιστές

70

71

Yβριδικά Αυτοκίνητα, νέα πηγήενέργειας

Το υβριδικό αυτοκίνητο συνδυάζει και χρησιμοποιείδύο πηγές ενέργειας· τη θερμοδυναμική που προέρχεταιαπό τον κινητήρα εσωτερικής καύσης και την ηλεκτρικήπου προέρχεται από τον ηλεκτροκινητήρα. Για τη συν-δυασμένη λειτουργία είναι απαραίτητη η ύπαρξη μπα-

ταριών, γεννήτριας και μετασχηματιστή. Ένα υβριδικόαυτοκίνητο μπορεί να κινείται είτε με τον έναν από τουςδύο κινητήρες είτε με το συνδυασμό τους. Ο ηλεκτρο-κινητήρας αναλαμβάνει την κίνηση σε κάθε ξεκίνημα(στην κίνηση των μεγαλουπόλεων είναι πολλά και συχνά)και σε πορεία χαμηλής ταχύτητας, ενώ σε ανοιχτό δρόμοτον κύριο λόγο έχει ο βενζινοκινητήρας. Όταν όμως απαι-τείται η μέγιστη ισχύς, όπως σε ένα προσπέρασμα ή σεμια ανηφόρα, αυτή εξασφαλίζεται από τη συνδυασμένηλειτουργία και των δύο.

Οι ηλεκτρικοί κινητήρες θα μπορούσαν να αποτελούνεδώ και χρόνια τη λύση από μόνοι τους, αλλά ένα σχεδόνανυπέρβλητο εμπόδιο τους σταματά. Η πηγή ενέργειαςπου χρησιμοποιούν είναι οι μπαταρίες και αυτές δεν μπο-ρούν να πάνε το αυτοκίνητό μας μακριά. Η αυτονομίατους είναι μικρή για ένα μέσο αυτοκίνητο και αν προ-σπαθήσουμε να τη μεγαλώσουμε θα χρειαστούν μεγα-λύτερες και υπερβολικά βαρύτερες μπαταρίες, τόσο πουθα έχουμε ένα πολύ δυσκίνητο όχημα. Επιπλέον η φόρ-τιση των μπαταριών αυτών διαρκεί κάποιες ώρες (!) ενώκάθε συνηθισμένο αυτοκίνητο γεμίζει το ρεζερβουάρτου σε ένα βενζινάδικο με μια πεντάλεπτη στάση.

Στο υβριδικό αυτοκίνητο όμως οι μπαταρίες φορτίζον-ται από μία γεννήτρια, η οποία λειτουργεί χάρη στο βεν-ζινοκινητήρα. Πιο αναλυτικά, η χημική ενέργεια του καυ-σίμου μετατρέπεται με το βενζινοκινητήρα σε κινητικήενέργεια. Η κινητική ενέργεια μετατρέπεται με τη σειράτης σε ηλεκτρική από τη γεννήτρια. Η ηλεκτρική ενέργειαδιοχετεύεται στον ηλεκτροκινητήρα που τη μετατρέπειξανά σε κινητική ενέργεια κινώντας τους τροχούς. Η ηλε-κτρική ενέργεια που περισσεύει αποθηκεύεται στις μπα-

ταρίες. Έτσι έχετε σχεδόν όλα τα πλεονεκτήματα του ηλε-κτροκινητήρα με τη μεγάλη αυτονομία της βενζίνης.

Και κάποιος μπορεί να ρωτήσει: «Γιατί τόση φασαρία;Στο κάτω - κάτω πάλι βενζίνη καίμε. Ποιο λοιπόν το πε-ριβαλλοντικό όφελος;».

Η απάντηση είναι απλή. Η χρήση του συνδυασμού τωνδύο κινητήρων εξασφαλίζει οικονομικότερη κίνηση. Οβενζινοκινητήρας είναι πιο αποδοτικός όταν λειτουργείσε συγκεκριμένες στροφές, δίνοντας ενέργεια στη γεν-νήτρια. Αντίθετα σε ένα συμβατικό αυτοκίνητο έχουμευψηλή κατανάλωση στο βενζινοκινητήρα λόγω της απαί-τησης να λειτουργεί σε μεγάλο εύρος στροφών προκει-μένου να ικανοποιήσει όλες τις ανάγκες της κίνησης.

Ο ηλεκτροκινητήρας λειτουργεί με χαμηλή κατανάλωσηπροσφέροντας κάθε στιγμή τεράστια ροπή (απαραίτητηγια το ξεκίνημα ενός σταματημένου αυτοκινήτου) καιτην απαιτούμενη ισχύ εφόσον αυτή είναι σε χαμηλά επί-πεδα (δηλαδή για ταχύτητες μικρότερες των 50 km/h).Λύνει δηλαδή το πρόβλημα της υπερβολικής κατανά-λωσης του σταμάτα - ξεκίνα μέσα στις πόλεις και υπο-βοηθείται από το βενζινοκινητήρα στον ανοιχτό δρόμοκαι σε περιπτώσεις απαίτησης υψηλότερης ισχύος. Μεαυτόν τον τρόπο γίνεται βέλτιστη χρήση των πλεονε-κτημάτων κάθε κινητήρα και άρα της ενέργειας που πα-ράγεται.

Ιάκωβος Ιακώβου Γ5

ΤεχνολογίαΠ

αναγιώτα Σόλω

νος Β2

Φυσική - Χημεία

72

ΡΑΔΙΟ Ra

• Ανακαλύφθηκε από το ζεύ-γος Μαρία και Πιέρ Κιουρί το1898. Η Μαρία Κιουρί τιμήθηκεμε το Νόμπελ Χημείας το 1911για τον εντοπισμό, την απομό-νωση και τον προσδιορισμότων ιδιοτήτων του Ra, καθώςκαι τον εντοπισμό του Πολωνί-ου.

• Απομονώθηκε από τα ορυ-κτά του πισσουρανίτη. Το ζεύ-γος Κιουρί επεξεργάστηκε τό-νους πετρωμάτων για να πετύ-χει το 1902 να απομονώσει μό-λις 1/10 του γραμμαρίου καθα-ρό χλωριούχο ράδιο με τη μέ-θοδο της κλασματικής κρυ-στάλλωσης (σειράς διαλυμάτωνκαι ιζημάτων). Το 1910 η ΜαρίαΚιουρί κατάφερε να απομονώ-σει το Ra σε καθαρή κατάσταση.

• Το όνομά του προέρχεται απότη λατινική ονομασία Radius=ακτίνα, και δόθηκε στοστοιχείο λόγω της ραδιενεργούς ακτινοβολίας που εκ-πέμπει. Το Ra χωρίς καμία επίδραση από τις περιβαλλον-τικές συνθήκες εκπέμπει μια ραδιενεργό, αεριώδη ουσίαπου συμπυκνώνεται σε υγρό σε χαμηλές θερμοκρασίες,

το ραδόνιο και ταυτόχρονα εκπέμπει και ακτίνες α (στοι-χείο ήλιο). Η ραδιενέργεια του Ra είναι δεκάδες φορέςπιο δυνατή από αυτή του Ουρανίου.

• Είναι μέταλλο με ατομικό αριθμό 88. Έχει δεκαέξι ισό-τοπα (από τα όποια τα πέντε απαντούν στη φύση). Τοισότοπο με το μικρότερο μαζικό αριθμό είναι το Ra 226.Το ράδιο ανήκει στις αλκαλικές γαίες και έχει παρόμοιεςιδιότητες με το βάριο. Έχει σημείο τήξης 700ºC και σημείοβρασμού 1,737 ºC.

• Οι Κιουρί ανακάλυψαν ότι η ακτινοβολία του Ra κα-τάστρεφε τους καρκινικούς όγκους και μπορούσε ναχρησιμοποιηθεί για δερματικές ασθένειες. Η τιμή του το1921 ήταν 100.000 δολάρια το γραμμάριο.

• Τα διαλύματα των ενώσεων του ραδίου φωτοβολούνστο σκοτάδι εκπέμποντας κυανή λάμψη. Η ακτινοβολίαπου εκπέμπεται από το Ra προκαλεί φωσφορισμό τουZnS γι’ αυτό χρησιμοποιήθηκε για κατασκευή φθορι-ζουσών πλακών, δεικτών ρολογιών και ηλεκτρονικώνδιακοπτών.

• Μεγάλες συγκεντρώσεις Ra είναι επιβλαβείς για τονάνθρωπο και μπορουν να προκαλέσουν οστεοπόρωση,ευθραυστότητα των οστών και καρκίνο.

• Αποθηκεύεται κυρίως στα οστά.• Το Ra υπάρχει στα πετρώματα και στο νερό σε ορισμέ-

νες περιοχές.

Πάτσαλος Κωνσταντίνος Γ2Ασπρομάλλη Ευδοκία Γ3

Ράσπα Μιχαηλίνα Γ3Ευαγγέλου Παναγιώτα Γ4

Ιωάννου Κυριακή Γ6ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ – Δραστηριότητες

1. Στις 15/2 τα τμήματα Β1, Β4 επισκέφτηκαν το τμήμαχημείας του Πανεπιστημίου Κύπρου και ξεναγήθηκανστα εργαστήρια. Καθηγητές του τμήματος ενημέρωσαντα παιδιά για τη δουλειά που γίνεται στο τμήμα και πα-ρακολούθησαν πείραμα για την υγροποίηση του ατμο-σφαιρικού αέρα.

2. Ανατέθηκε σε ομάδα παιδιών της Γ΄ τάξης η μελέτητου ραδιενεργού στοιχείου ραδίου(Ra) και η κατασκευήσχετικής αφίσας, η οποίa στάλθηκε στο Πανεπιστήμιο,για την κατασκευή του ηλεκτρονικού περιοδικού πίνακαμε τα χημικά στοιχεία.

3. Στις 8 του Απρίλη διοργανώθηκε και έγινε ανάλυσηγια προσδιορισμό της ομάδας αίματος 25 μαθητών τηςΓ΄ τάξης από τη χημικό Ελένη Πέτρου της τράπεζας αί-ματος και τη χημικό του σχολείου.

4. Ετοιμάστηκαν και δόθηκαν στους μαθητές δυο φυλ-λάδια. Το ένα αφορούσε:

• Τα ιχνοστοιχεία και το ρόλο τους στον ανθρώπινο ορ-γανισμό. Σε μερικά τμήματα έγινε και σχετική συζήτηση.

• Το άλλο αφορούσε τα βαρέα τοξικά μέταλλα Hg, Pb,As και τις επιδράσεις τους στον ανθρώπινο οργανισμό.

73

ΒΑΡΕΑ ΜΕΤΑΛΛΑ

Τοξικά Μέταλλαείναι τα μέταλλαυδράργυρος,μόλυβδος,αρσενικό, κάδμιοκαι τα

ραδιενεργά στοιχεία (καίσιο, στρόντιο κ.ά.).

Η εισαγωγή στον οργανισμό μας μιας τοξικής δόσηςτων ενώσεων των τοξικών μετάλλων μπορεί να προκα-λέσει ανωμαλίες που εκδηλώνονται με πονοκέφαλο,αδυναμία, κράμπες, δυσκοιλιότητα, σπασμούς, κώμα,ανορεξία. Ακόμα βλάβες στα νεφρά, στη γαστρεντερικήοδό, στο νευρικό σύστημα και άλλα πολλά. Οι σοβαρό-τερες περιπτώσεις μπορούν να καταλήξουν σε μόνιμεςβλάβες του εγκεφάλου, σπαστικότητα, στείρωση καιτελικά θάνατο.

Ο ΥδράργυροςΟι ατμοί και τα άλατα του μετάλλου αυτού είναι εξαι-

ρετικά επικίνδυνα για την υγεία του ανθρώπου. Ένα πο-λύ γνωστό τραγικό επεισόδιο είναι εκείνο της Μιναμάταστην Ιαπωνία, το 1950. Παρουσιάστηκαν τότε μαζικέςνευρολογικές διαταραχές και θάνατοι που οφείλοντανσε ψάρια μολυσμένα από χλωριούχο υδράργυρο. Ο με-θυλικός και ο αιθυλικός υδράργυρος προκαλούν εγκε-φαλικό εκφυλισμό, ντελίριο και ελάττωση του οπτικούπεδίου. Οι ενώσεις αυτές του υδραργύρου χρησιμοποι-ούνται σαν απολυμαντικά και μικροβιοκτόνα με διά-φορα ονόματα. Στο Ιράκ πριν 25 χρόνια περίπου πα-ρατηρήθηκαν μαζικές δηλητηριάσεις που οφείλοντανσ ένα υδραργυρούχο μυκητοκτόνο. Οι αγρότες που πα-ρασκεύασαν ψωμί από σιτάρι στην καλλιέργεια τουοποίου χρησιμοποιήθηκε το μυκητοκτόνο αυτό εμφά-νισαν περιπλοκές στο νευρικό σύστημα (π.χ. δυσκολίαστην ομιλία, σπαστικότατα παρεγκεφαλιδική αταξία),βλάβες στα νεφρά, στο πεπτικό σύστημα, στο δέρμακαι στην καρδιά.

Ο Μόλυβδος Η εισαγωγή στον οργανισμό μιας τοξικής δόσης όλων

των αλάτων του μολύβδου (είτε σαν σκόνη και ατμόείτε σαν διάλυμα) εμφανίζει τα εξής συμπτώματα: πο-νοκέφαλο, κράμπες, αδυναμία, πόνο στα πόδια. Ακόμαδυσκοιλιότητα, σπασμούς, κατάρρευση, κώμα. Μπο-ρούμε να υποπτευτούμε μια υποξεία δηλητηρίαση μεμόλυβδο σ’ ένα παιδί όταν έχει ανεξήγητο ερεθισμό,ανορεξία, αναιμία, δυσκοιλιότητα, περιοδικούς εμετούςκαι απώλεια βάρους.

Σαν πηγές μόλυνσης από μόλυβδο σήμερα ερευνούν-ται κυρίως οι κονσέρβες, τα χρώματα και τα διάφοραυλικά συσκευασίας των τροφίμων. Επίσης αντικείμεναπου έρχονται σε επαφή με τα τελευταία, δηλ. γυάλινα

σκεύη, είδη κεραμικής, σμάλτα. Κανονικά η περιεκτι-κότητα των φυσικών προϊόντων σε μόλυβδο είναι κάτωαπό 1 ppm.

Η μεγάλη κυκλοφορία των αυτοκινήτων στην ύπαιθρομέσα από καλλιεργημένες εκτάσεις αποτελεί ένα μόνιμοεπίσης κίνδυνο λόγω του τετρααιθυλιούχου μολύβδουπου χρησιμοποιείται σαν πρόσθετο στη βενζίνη. Σεαπόσταση 10 μέτρων από πολυσύχναστους δρόμουςβρέθηκαν 70ppm σε προϊόντα όπως πατάτες και βρώ-μη. Πρέπει να αποφεύγεται η καλλιέργεια φυτών κοντάσε δρόμους με μεγάλη κυκλοφορία. Μια άλλη πηγήμόλυνσης από μόλυβδο είναι τα υλικά συσκευασίας καιτα τυπωμένα σ’ αυτά σχέδια ή γράμματα.

Η δηλητηρίαση από μόλυβδο ονομάζεται μολυβδίασηκαι παρουσιάζεται συχνά σε ελαιοχρωματιστές, τυπο-γράφους κ. λ. π. Εκδηλώνεται κυρίως με κακοσμία τηςαναπνοής, ανορεξία, αναιμία, εμετό, κεφαλαλγία, κράμ-πες κ.ά. Όταν είναι χρόνια, προκαλεί βλάβες στο νευρικόσύστημα, στον πεπτικό σωλήνα και στα αιμοποιητικάόργανα.

Το ΑρσενικόΗ χρησιμοποίηση ενώσεων του αρσενικού στη γεωρ-

γία δημιούργησε αρκετά προβλήματα στο σύγχρονοάνθρωπο. Ενώσεις του αρσενικού, όπως διαλύματααρσενικού μολύβδου με τον οποίο ψέκαζαν τα δέντρα.Ενώ οι καρποί μη ψεκασμένων δέντρων περιείχαν τιμέςαρσενικού κάτω από 0,1 ppm ενώ των ψεκασμένων μέ-χρι 2,5 ppm.Η χρησιμοποίηση αρσενικού μολύβδουαπαγορεύεται σήμερα σε πολλές χώρες.

Πολλές περιπτώσεις μόλυνσης από αρσενικό παρα-τηρήθηκαν στις αρχές του αιώνα μας στην Αγγλία απότη μπύρα. Αιτία ήταν το κωκ που χρησιμοποιούντανσαν καύσιμο στα εργοστάσια παρασκευής αυτού τουποτού. Στην εποχή μας μεγάλες τιμές έχουν αναφερθείκατά καιρούς κυρίως για ψάρια που ζουν κοντά στιςεκβολές ποταμών και μολύνονται από απόνερα εργο-στασίων.

Το ΚάδμιοΣτην κατηγορία των πιο τοξικών μετάλλων ανήκει το

κάδμιο. Το μέταλλο αυτό έχει την ιδιότητα να συσσω-ρεύεται στα συκώτια και τα νεφρά των ζώων καθώς επί-σης και στα οστρακοειδή.

Το κάδμιο χρησιμοποιείται εκτεταμένα στην κατασκευήδιαφόρων εξαρτημάτων, όπως βίδες, ελατήρια κ.λπ.Γαλβανιζέ επιφάνειες περιέχουν επίσης το μέταλλο αυτό,γιατί αποτελεί κανονική πρόσμειξη του ψευδαργύρου.Στο παρελθόν έχουν αναφερθεί δηλητηριάσεις πουοφείλονται σε δοχεία με χυμούς φρούτων, λεμονάδεςκαι γάλα.

Τα επιτρεπτά όρια που συνιστά ο Παγκόσμιος Οργα-νισμός Υγείας για τα τρόφιμα είναι 0,01ppm. Στις ΗΠΑέχει προβλεφθεί όριο και για το νερό των αρδεύσεων(0,005ppm). Αυστηρές προδιαγραφές επίσης έχουν επι-βληθεί κυρίως σε είδη κεραμικής, όπως ποτήρια, πιάτα,και άλλα δοχεία με σχέδια και χρώματα.

74

Ραδιενεργά ΣτοιχείαΗ μόλυνση των τροφίμων με ραδιενεργά υλικά που ει-

σέρχονται στην ατμόσφαιρα από τις πυρηνικές εκρήξειςαποτελεί ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα του σύγχρονουανθρώπου. Τα τρόφιμα μολύνονται κυρίως με στρόντιο-90 και καίσιο-137, δυο ισότοπα που παραμένουν ραδιε-νεργά για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Το στροντιο-90 είναι χημικώς όμοιο με το ασβέστιο καιακολουθεί το τελευταίο στα οστά. Τα ζώα που βόσκουνσυγκεντρώνουν σημαντικές ποσότητες του ισότοπου,όταν η επιφάνεια του εδάφους είναι μολυσμένη. Το κρέαςτων ζωών δεν προσβάλλεται, προσβάλλεται όμως ο σκε-λετός τους, ενώ παράλληλα το στοιχείο μπαίνει στο γάλακαι συνεπώς στη δίαιτα του ανθρώπου. Η ραδιενέργειατου στρουντίου-90 προκαλεί όγκους και λευχαιμία.

Ένα άλλο ραδιοϊσότοπο που αποσυντίθεται πολύ αργάείναι ο άνθρακας -14. Το ισότοπο αυτό δεν προκύπτειαπό τη τήξη βαρέων πυρήνων αλλά από την αντίδρασηνετρονίων με το άζωτο της ατμόσφαιρας. Ο άνθρακας -14 όπως και το καίσιο -137 μπορούν να προκαλέσουνγενετικές βλάβες (αύξηση γεννήσεων παραμορφωμένωνκαι ελαττωματικών παιδιών).

Η ραδιενέργεια επιδρά στα κύτταρα και αλλάζει τη χη-μική τους σύσταση ή ακόμη μπορεί να επιδράσει σταγονίδια των κύτταρων με αποτέλεσμα αλλοιώσεις τουγενετικού υλικού.

Βιβλιογραφία: Δ. Μπόσκου, Χημεία Τροφίμων με στοιχεία τεχνολογίας

τροφίμων Εγκυκλοπαίδεια Νόμπελ.

Ομάδα μαθητών του Γ5Πυρηνική Ενέργεια

Στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα μια ευνοϊκή συγκυρίαέφερε κοντά και ανέδειξε μια σειρά από επιφανείς επι-στήμονες αφοσιωμένους στην έρευνα για τον πυρήνατου ατόμου. Ανήκαν σε διαφορετικά κράτη, είχαν δια-φορετικές θρησκείες, διακατέχονταν από διαφορετικέςιδεολογίες. Αυτό που τους ένωνε, ήταν η ακλόνητη πίστητους ότι με την ανακάλυψη των μυστικών του πυρήνατου ατόμου, θα προσέφεραν το μεγάλο ζητούμενο γιατην ανθρωπότητα: άφθονη και φθηνή ενέργεια.

Αμέσως μετά την ανακάλυψη της ατομικής ενέργειας,πολλοί ερευνητές εκδήλωσαν την αισιοδοξία τους γιατην ποιότητα και τις ιδιότητες της συγκεκριμένης μορφήςενέργειας. Έσπευσαν να τη χαρακτηρίσουν ως ιδιαίτερα«φιλική» για τον άνθρωπο, καθώς η πρακτική της αξιο-ποίηση θα άνοιγε «ενεργειακούς παραδείσους». Υπήρξανόμως και οι αντίθετες απόψεις, οι οποίες δεν συμμερί-ζονταν την αισιοδοξία των πρώτων, όπως του ΓερμανούOtto Hahn, εφευρέτη της ατομικής ενέργειας, που πα-ρουσίαζαν τη νέα ανακάλυψη σαν νόμισμα με δύο όψεις.

Η υπόνοια επομένως για μια ενδεχόμενη πολεμική αξιο-ποίηση της ατομικής ενέργειας, ήταν εμφανής από πολύνωρίς. Η σκέψη αυτή αποτέλεσε κατά κάποιο τρόπο τηνπρώτη ανησυχία στους ορθολογιστές ερευνητές, με τηνεκδήλωση του ισχυρισμού πως η νέα ενέργεια δεν απο-κλείεται να αποτελέσει το φορέα αβεβαιότητας για τομέλλον της ανθρωπότητας.

Όταν αναφερόμαστε στην πυρηνική ενέργεια εννοούμετην ενέργεια που απελευθερώνεται όταν μετασχηματί-ζονται ατομικοί πυρήνες. Είναι δηλαδή η δυναμική ενέρ-γεια που είναι εγκλεισμένη στους πυρήνες των ατόμωνλόγω της αλληλεπίδρασης των σωματιδίων που τα συ-νιστούν. Η πυρηνική ενέργεια απελευθερώνεται κατά τησχάση ή σύντηξη των πυρή-νων και εφόσον οι πυρηνικέςαντιδράσεις είναι ελεγχόμε-νες, όπως συμβαίνει στηνκαρδιά ενός πυρηνικού αντι-δραστήρα, μπορεί να χρησι-μοποιηθεί για να καλύψειενεργειακές ανάγκες.

Δυστυχώς όμως, η πυρηνι-κή ενέργεια εφαρμόστηκεστην κατασκευή όπλων μαζικής καταστροφής, όπως ηατομική βόμβα που χρησιμοποιήθηκε στη Χιροσίμα στις6 Αυγούστου 1945. Εκείνη τη μέρα η ανθρωπότητα ανα-κάλυψε με τρόμο τη φοβερή δύναμη του ατόμου.

Ακόμη ένα πρόβλημα που επιφέρει η χρήση πυρηνικήςενέργειας είναι τα πυρηνικά απόβλητα. Αρκετοί τόνοι πυ-ρηνικών αποβλήτων θάβονται εκατοντάδες μέτρα κάτωαπό τα πόδια μας. Αυτό που κάνει τα πυρηνικά απόβλητατόσο επικίνδυνα είναι η ραδιενέργειά τους. Ένα σώμαείναι ραδιενεργό όταν τα άτομά του είναι ασταθή. Προ-σπαθώντας να επανέλθουν στη σταθερή τους κατάστασητα άτομα απελευθερώνουν ραδιενέργεια σε μορφή σω-ματιδίων ή ενέργειας. Αυτή η ραδιενέργεια είναι πολύ το-ξική για όλα τα έμβια όντα, καθώς πέρα από κάποια συγ-κεκριμένα επίπεδα προκαλεί καρκίνο και μεταλλάξεις.

Η πυρηνική ενέργεια δε μας είναι αναγκαία, εάν το μόνοπου φροντίζουμε είναι να έχουμε αρκετή ενέργεια για ταεπόμενα 100-200 έτη. Αλλά από την άλλη πρέπει να κα-ταλάβουμε ότι με τη χρήση των παραδοσιακών πηγώνενέργειας οι λίμνες και τα δάση θα πεθάνουν, το κλίμα θααλλάξει και θα δημιουργηθούν διεθνείς εντάσεις για τοτελευταίο ίχνος του πετρελαίου. Για να αποφύγουμε αυτέςτις συνέπειες, τέτοια καύσιμα όπως το πετρέλαιο πρέπεινα αντικατασταθούν από μη ρυπαντικές πηγές, και η μόνηρεαλιστική δυνατότητα είναι η πυρηνική ενέργεια καθώςσήμερα αποτελεί την πιο αποτελεσματική μορφή ενέρ-γειας από τις υπόλοιπες ανανεώσιμες. Ο άνθρωπος όμωςθα πρέπει να φροντίσει να αναπτύξει πιο ασφαλείς τρό-πους παραγωγής ατομικής ενέργειας και να διασφαλίσειότι θα χρησιμοποιείται μόνο για ειρηνικούς σκοπούς.

Κυριακή Ιωάννου Γ6

EνέργειαΒιομάζα

Με τον όρο βιομά-ζα ονομάζουμε οποι-οδήποτε υλικό πα-ράγεται από ζωντα-νούς οργανισμούς(όπως είναι το ξύλοκαι άλλα προϊόντατου δάσους, υπο-λείμματα καλλιεργει-ών, κτηνοτροφικάαπόβλητα, απόβλη-τα βιομηχανιών τρο-

φίμων κ.λπ.) και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμογια παραγωγή ενέργειας.

Η ενέργεια που είναι δεσμευμένη στις φυτικές ουσίεςπροέρχεται από τον ήλιο. Με τη διαδικασία της φωτο-σύνθεσης, τα φυτά μετασχηματίζουν την ηλιακή ενέργειασε βιομάζα. Οι ζωικοί οργανισμοί αυτή την ενέργεια τηνπροσλαμβάνουν με την τροφή τους και αποθηκεύουνένα μέρος της. Αυτή την ενέργεια αποδίδει τελικά η βιο-μάζα, μετά την επεξεργασία και τη χρήση της. Είναι μιαανανεώσιμη πηγή ενέργειας, γιατί στην πραγματικότηταείναι αποθηκευμένη ηλιακή ενέργεια που δεσμεύτηκεαπό τα φυτά κατά τη φωτοσύνθεση.

Η βιομάζα είναι η πιο παλιά και διαδεδομένη ανανεώ-σιμη πηγή ενέργειας. Ο πρωτόγονος άνθρωπος, για ναζεσταθεί και να μαγειρέψει, χρησιμοποίησε την ενέργειαπου προερχόταν από την καύση των ξύλων, που είναιένα είδος βιομάζας.

Αλλά και μέχρι σήμερα, κυρίως οι αγροτικοί πληθυσμοί,τόσο της Αφρικής, της Ινδίας και της Λατινικής Αμερικής,όσο και της Ευρώπης, για να ζεσταθούν, να μαγειρέψουνκαι για φωτισμό, χρησιμοποιούν ξύλα, φυτικά υπολείμ-ματα (άχυρα, πριονίδια, άχρηστους καρπούς ή κουκού-τσια κ.ά.) και ζωικά απόβλητα (κοπριά, λίπος ζώων, άχρη-στα αλιεύματα κ.ά.).

Όλα τα παραπάνω υλικά, που άμεσα ή έμμεσα προέρ-χονται από το φυτικό κόσμο, αλλά και τα υγρά απόβλητακαι το μεγαλύτερο μέρος από τα αστικά απορρίμματα(υπολείμματα τροφών, χαρτί κ.ά.) των πόλεων και των βιο-μηχανιών, μπορούμε να τα μετατρέψουμε σε ενέργεια.

Πλεονεκτήματα1. Η καύση της βιομάζας, έχει μηδενικό ισοζύγιο διο-

ξειδίου του άνθρακα (CO2), δε συνεισφέρει στο φαι-νόμενο του θερμοκηπίου, επειδή οι ποσότητες τουδιοξειδίου του άνθρακα (CO2) που απελευθερώνονταικατά την καύση της βιομάζας δεσμεύονται πάλι απότα φυτά για τη δημιουργία της βιομάζας.

2. Η μηδαμινή ύπαρξη του θείου στη βιομάζα συμβάλ-λει σημαντικά στον περιορισμό των εκπομπών τουδιοξειδίου του θείου (SO2) που είναι υπεύθυνο γιατην όξινη βροχή.

3. Εφόσον η βιομάζα είναι εγχώρια πηγή ενέργειας, ηαξιοποίησή της σε ενέργεια συμβάλλει σημαντικάστη μείωση της εξάρτησης από εισαγόμενα καύσιμακαι στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου, στην εξα-σφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού και στην εξοι-κονόμηση συναλλάγματος.

4. Η ενεργειακή αξιοποίηση της βιομάζας σε μια περιο-χή, αυξάνει την απασχόληση στις αγροτικές περιοχέςμε τη χρήση εναλλακτικών καλλιεργειών (διάφοραείδη ελαιοκράμβης, σόργο, καλάμι, κενάφ) τη δημι-ουργία εναλλακτικών αγορών για τις παραδοσιακέςκαλλιέργειες (ηλίανθος κ.ά.), και τη συγκράτηση τουπληθυσμού στις εστίες τους, συμβάλλοντας έτσι στηκοινωνικό-οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Με-λέτες έχουν δείξει ότι η παραγωγή υγρών βιοκαυσί-μων έχει θετικά αποτελέσματα στον τομέα της απα-σχόλησης, τόσο στον αγροτικό, όσο και στο βιομη-χανικό χώρο.

Μειονεκτήματα1. Ο αυξημένος όγκος και η μεγάλη περιεκτικότητα σε

υγρασία, σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα, δυσχεραί-νουν την ενεργειακή αξιοποίηση της βιομάζας.

2. Η μεγάλη διασπορά και η εποχιακή παραγωγή τηςβιομάζας δυσκολεύουν τη συνεχή τροφοδοσία μεπρώτη ύλη των μονάδων ενεργειακής αξιοποίησηςτης βιομάζας.

3. Βάση των παραπάνω, παρουσιάζονται δυσκολίες κα-τά τη συλλογή, μεταφορά, και αποθήκευση της βιο-μάζας που αυξάνουν το κόστος της ενεργειακής αξιο-ποίησης.

4. Οι σύγχρονες και βελτιωμένες τεχνολογίες μετατρο-πής της βιομάζας απαιτούν υψηλό κόστος εξοπλι-σμού, συγκρινόμενες με αυτό των συμβατικών καυ-σίμων.

Μαρία Στυλιανού Β1

Μερικοί τρόποι εξοικονόμησηςενέργειας

Όταν αγοράζουμε νέες ηλεκτρικές συσκευές, επι-λέγουμε υψηλή ενεργειακή κλάση (Α++, Α+, Α).

Ψυγείο: ετήσια εξοικονόμηση €25 και μείωση των εκ-πομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 250 κιλά.

Πλυντήριο: ετήσια εξοικονόμηση €3 και μείωση τωνεκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 30 κιλά.

Τοποθετούμε ηλιακό θερμοσίφωνα.Εξοικονόμηση τουλάχιστον € 150 το χρόνο και 1,5 τό-

νων διοξειδίου του άνθρακα.

Τοποθετούμε στην ταράτσα μας ένα φωτοβολταϊκόσύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (lkW, δηλαδήπερίπου 10-15 τετραγωνικά μέτρα).

75

Αλλάζουμε τις λάμπες πυ-ρακτώσεως στο χώρο μας μελάμπες εξοικονόμησης.

Κλείνουμε την τηλεόρα-ση, το στερεοφωνικό, και γε-

νικά όλες τις ηλεκτρικές συσκευές από τον κεντρικό δια-κόπτη (δεν τις αφήνουμε σε κατάσταση stand by). Ετήσιαεξοικονόμηση περίπου €30 από τους λογαριασμούς τουρεύματος και μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άν-θρακα κατά 300 κιλά.

Η σωστή μόνωση του σπιτιού εξασφαλίζει δροσιάτο καλοκαίρι και ζέστη το χειμώνα. Αποφεύγουμε έτσιτη χρήση ηλεκτρικού καλοριφέρ ή σόμπας. Αν τοποθε-τήσουμε διπλά τζάμια εξοικονομούμε 10% στο λογα-ριασμό της θέρμανσης. Αν επιπλέον αυτά έχουν θερμο-διακοπή χαμηλής εκπομπής, η εξοικονόμηση φτάνει το20 - 30%.

Το καλοκαίρι βάζουμε ανεμιστήρα για να δροσι-στούμε και αποφεύγουμε τη χρήση κλιματιστικού. Μέσασε 30 μόνο μέρες εξοικονομούμε περίπου €60 και μει-ώνουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 600-700 κιλά.

Δε "ξεχνάμε" τους φορτιστές στην πρίζα, όταν δεντους χρησιμοποιούμε. Κάθε φορτιστής που χρησιμοποι-ούμε (κινητού ή ασύρματου τηλεφώνου, διάφορων ηλε-κτρικών συσκευών), ειδικά αν είναι παλαιού τύπου, μπο-ρεί να μας κοστίζει €2-3 το χρόνο και η χρήση του νασυνεπάγεται την έκλυση 20-30 κιλών διοξειδίου του άν-θρακα. Καλύτερα να τους βγάζουμε από την πρίζα.

Χαμηλώνουμε τη θερμοκρασία πλύσης στο πλυν-τήριο ρούχων και πλένουμε μόνο όταν ο κάδος είναι γε-μάτος. Εξοικονόμηση ενέργειας 30-50% ανά πλύση.

Προτιμάμε φορητό υπολογιστή και επίπεδη οθόνη,σβήνουμε την οθόνη και κλείνουμε από τον κεντρικόδιακόπτη τα περιφερειακά συστήματα, όταν δεν τα χρη-σιμοποιούμε. Ετήσια εξοικονόμηση περίπου €15 - 20από τα περιφερειακά και μείωση των εκπομπών διοξει-δίου του άνθρακα κατά 150 - 200 κιλά περίπου. Οι φο-ρητοί υπολογιστές καταναλώνουν έως και 93% λιγότερηενέργεια από τους σταθερούς.

Μαγειρεύουμε έξυπνα, σε σκεύη που εφαρμόζουνστις εστίες με το καπάκι κλειστό. Αν η βάση του σκεύουςείναι 1-2 εκατοστά μικρότερη από την εστία, σπαταλάμε20 - 30% περισσότερη ενέργεια.

- Δέκα λεπτά πριν ετοιμαστεί το φαγητό κλείνουμε το μάτι. - Δεν ανοίγουμε άσκοπα την πόρτα του φούρνου. - Κάθε φορά που ανοίγουμε την πόρτα του φούρνου,

χάνεται το 20% της θερμότητας.

Γρηγόρης Δημητρίου, Δήμος Κούκου Β2

Αιολική Ενέργεια

H Αιολική ενέργεια είναι η ενέργεια που παίρνουμε εκ-μεταλλευόμενοι τον ΑΕΡΑ. Περιλαμβάνεται στην κατη-γορία "καθαρές" πηγές. Πήρε το όνομα αιολική επειδήστην αρχαία θρησκεία ο Αίολος ήταν ο θεός του ανέμου.

Αιολικά Πάρκα:Όταν εντοπιστεί ένας χώρος όπου υπάρχει πολλής άνε-

μος, αφού προηγηθούν οι κατάλληλες μετρήσεις και με-λέτες, τοποθετούνται εκεί οι ανεμογεννήτριες. Τότε λέμεπως έχει δημιουργηθεί ένα Αιολικό πάρκο.

Μειονεκτήματα Αιολικής Ενέργειας:Oι ανεμογεννήτριες μπορεί να προκαλέσουν τραυμα-

τισμούς ή θανατώσεις πουλιών, κυρίως αποδημητικών,γιατί τα ενδημικά «συνηθίζουν» την παρουσία των μη-χανών και τις αποφεύγουν. Γι’αυτό καλύτερα να μην κα-τασκευάζονται αιολικά πάρκα σε δρόμους μετανάστευ-σης πουλιών. Σε κάθε περίπτωση, πριν τη δημιουργίαενός αιολικού πάρκου ή και οποιασδήποτε εγκατάστασηςΑΠΕ θα πρέπει να έχει προηγηθεί Μελέτη Περιβαλλον-τικών Επιπτώσεων.

Με την εξέλιξη όμως της τεχνολογίας και την αυστη-ρότερη επιλογή του τόπου εγκατάστασης (π.χ. πλωτέςπλατφόρμες σε ανοικτή θάλασσα) το παραπάνω πρό-βλημα, αλλά και ο θόρυβος από τη λειτουργία των μη-χανών, έχουν σχεδόν επιλυθεί.

Χριστοδούλου Φειδίας Β2Τσάμα Βιόλα Β2

Γεωθερμική ενέργεια

Γεωθερμική ενέργεια ονο-μάζουμε τη φυσική θερμικήενέργεια της Γης που διαρ-ρέει από το θερμό εσωτερι-κό του πλανήτη προς στηνεπιφάνεια.

Η μετάδοση θερμότηταςπραγματοποιείται με δύοτρόπους:

α) Με αγωγή από το εσω-τερικό προς την επιφάνεια,μέσω ρηγμάτων του υπεδάφους, που αναβλύζουνατμούς και θερμό νερό.

β) Με ρεύματα μεταφοράς, μέσω ηφαιστειακών καιυδροθερμικών φαινομένων.

Μεγάλη σημασία για τον άνθρωπο έχει η αξιοποίησητης γεωθερμικής ενέργειας για την κάλυψη αναγκών του,καθώς είναι μια πρακτικά ανεξάντλητη πηγή ενέργειας.Ανάλογα με το θερμοκρασιακό της επίπεδο μπορεί ναέχει διάφορες χρήσεις.

• Η Υψηλής Ενθαλπίας (150 °C) χρησιμοποιείται συνήθωςγια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η ισχύς τέτοιων εγ-καταστάσεων το 1979 ήταν 1,916 MW με παραγόμενη

76

ενέργεια 12.10 6kWh/yr.• Η Μέσης Ενθαλπίας (80 έως 150 °C) που χρησιμοποι-

είται για θέρμανση ή και ξήρανση ξυλείας και αγροτικώνπροϊόντων καθώς και μερικές φορές και για την παρα-γωγή ηλεκτρισμού.

• Η Χαμηλής Ενθαλπίας (25 έως 80 °C) που χρησιμοποι-είται για θέρμανση χώρων, για θέρμανση θερμοκηπίων,για ιχθυοκαλλιέργειες, για παραγωγή γλυκού νερού.

Η πρώτη βιομηχανική εκμετάλλευση της γεωθερμικήςενέργειας έγινε στο Λαρνταρέλλο (Lardarello) της Ιταλίας,όπου από τα μέσα του περασμένου αιώνα χρησιμοποι-ήθηκε ο φυσικός ατμός για να εξατμίσει τα νερά που πε-ριείχαν βορικό οξύ, αλλά και να θερμάνει διάφορα κτήρια.Το 1904 έγινε στο ίδιο μέρος η πρώτη παραγωγή ηλε-κτρικού ρεύματος από τη γεωθερμία (σήμερα παράγον-ται εκεί 2,5 δισ. KWh/έτος).

Σπουδαία είναι η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέρ-γειας από την Ισλανδία, όπου καλύπτεται πολύ μεγάλομέρος των αναγκών της χώρας σε ηλεκτρική ενέργειακαι θέρμανση.

Κατά το 2005, 72 χώρες έχουν αναπτύξει γεωθερμικέςεφαρμογές χαμηλής-μέσης θερμοκρασίας, κάτι που δη-λώνει σημαντική πρόοδο. Το 2007 παρουσιάζεται ση-μαντική αύξηση. Παραγωγή ηλεκτρικής ισχύος με γεω-θερμική ενέργεια το 2008 γινόταν σε 24 χώρες.

Η εκμετάλλευση της γεωθερμίας συμβάλει στην:• Εξοικονόμηση συναλλάγματος με μείωση των εισαγωγών

πετρελαίου. • Εξοικονόμηση φυσικών πόρων. • Καθαρότερη ατμόσφαιρα.

Πλεονεκτήματα• Λιγότερη μόλυνση για το περιβάλλον. • Για την κατασκευή μιας γεωθερμικής μονάδας παρα-

γωγής ηλεκτρισμού δε χρειάζεται μεγάλη έκταση Γης.• Η γεωθερμική ενέργεια είναι στην ουσία ανεξάντλη-

τη.• Αξιοπιστία. Σε σχέση με όλα τα άλλα ήδη ανανεώσιμων

πηγών ενέργειας όπως την αιολική και την ηλιακή, ηγεωθερμική ενέργεια μπορεί να παράγει ηλεκτρισμόμε συνεχή διάρκεια, 24 ώρες το 24ωρο, χωρίς να εξαρ-τάται από φυσικές αιτίες που μπορεί να την παρεμπο-δίσουν.

• Χαμηλές τιμές ηλεκτρικού ρεύματος, επειδή οι μονά-δες γεωθερμίας έχουν χαμηλό κόστος λειτουργίας.

• Όπως και οι υπόλοιπες ΑΠΕ, η γεωθερμία παρέχειασφάλεια των ενεργειακών προμηθειών μειώνονταςτη εξάρτηση από συμβατικές πηγές καυσίμων.

Παντελή Γιώργος Β1Σαββίδης Ευαγόρας Β1

Κωνσταντίνου Ειρήνη Β2Χαραλάμπους Άντρη Β2

Προστασία Περιβάλλοντος

Η καταστροφή και η ρύπανση του περιβάλλοντος απο-τελεί ένα σοβαρό, οξύ, υγειονομικό, κοινωνικό και διεθνέςπρόβλημα. Η σημασία του φυσικού περιβάλλοντος στηνυγεία του ανθρώπου και γενικά για τη διατήρηση του οι-κοσυστήματος ήταν γνωστή από την εποχή του Ιππο-κράτη.

Ο Ιπποκράτης με την πρωτοποριακή περιβαλλοντικήτου πραγματεία περί ανέμων, υδά-των και τόπων δίνει μεγάλη σημα-σία στο περιβάλλον. Θέμα αυτήςτης πραγματείας είναι οι αντικειμε-νικές περιβαλλοντικές συνθήκες καιποια σχέση έχουν με την υγεία καιτις ασθένειες του ανθρώπου.

Στόχος μας η προστασία και βελ-τίωση του περιβάλλοντος.

Σήμερα, βασικές προτεραιότητεςείναι η καταπολέμηση της κλιματι-

κής αλλαγής, η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η μείωσητων προβλημάτων υγείας που προκαλούνται από τη ρύ-πανση και η πιο υπεύθυνη χρησιμοποίηση των φυσικώνπόρων. Οι προτεραιότητες αυτές, αν και στοχεύουν στηνπροστασία του περιβάλλοντος, μπορούν να συμβάλουνκαι στην οικονομική ανάπτυξη με την προώθηση τηςκαινοτομίας και της επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Η προστασία του περιβάλλοντος έχει καθοριστική ση-μασία. Ο συνδυασμός της προστασίας του περιβάλλον-τος με τη συνεχή βελτίωση του επιπέδου της ζωής τωνπολιτών είναι σημαντικός.

Κλεισούρη Ελένη Β1

Xρόνος

Ανάγκη ορισμού και μέτρησης του χρόνουΌλοι καταλαβαίνουμε τι θα πει «ο χρόνος τρέχει», αλλά

είναι πολύ δύσκολο να εξηγήσουμε τι ακριβώς είναι ο χρό-νος. Καθετί που μεταβάλλεται με κανονικό ρυθμό στη φύσημπορεί να μας χρησιμεύει σαν ρολόι, που καταγράφει τοπέρασμα του χρόνου.

Πώς υπολογίζουμε τι ώρα έχει η κάθε χώρα;Σήμερα ωστόσο, στην εποχή της ταχύτητας, είναι απα-

ραίτητο να τηρούν όλοι οι άνθρωποι την επίσημη ώρακαι να μετρούν το χρόνο με ένα κοινό τρόπο.

Ημερονύκτιο και ώρεςΤο ημερονύκτιο είναι για μας η πιο σημαντική χρονική

περίοδος. Το καθημερινό μας πρόγραμμα ύπνου, φαγη-τού και εργασίας υπάρχει μέσα μας σχεδόν σαν ένα φυ-σικό ρολόι.

Διαιρούμε το ημερονύκτιο σε 24 ίσες ώρες. Το ημερο-νύκτιο αρχίζει τα μεσάνυχτα. Για να δείξουμε ότι η ώραείναι πριν από το μεσημέρι ή μετά χρησιμοποιούμε την

77

ένδειξη π.μ. ή μ.μ. αντίστοιχα. Συχνά χρησιμοποιούμεκαι την 24ωρη αρίθμηση για να αποφύγουμε κάθε σύγ-χυση. Έτσι π.χ. η 1μ.μ. αντιστοιχεί στις 13.00.

Διαφορετικές ώρες σε σημεία του κόσμουΣε έναν τόπο έχουμε μεσημέρι τη στιγμή που ο ήλιος

βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο πάνω από τον ορίζοντα.Την ίδια στιγμή σε τόπους που βρίσκονται ανατολικότεραείναι ήδη απόγευμα ή βράδυ, ενώ σε άλλους δυτικότεραείναι ακόμα πρωί. Αν ο καθένας στον τόπο του, μετράειτην ώρα με βάση το μεσημέρι, είναι φανερό πως σε κάθεγεωγραφικό μήκος αυτή θα είναι διαφορετική.

Οι άνθρωποι παλαιότερα ρύθμιζαν την ώρα τους μεαυτόν τον τρόπο, αλλά όσο τα ταξίδια έμπαιναν όλο καιπερισσότερο στη ζωή τους, οι διαφορετικές τοπικέςώρες δημιούργησαν σύγχυση και το πρόβλημα συνεν-νόησης που δημιουργήθηκε έπρεπε να λυθεί.

Επίσημη ώρα ΓκρίνουιτςΤο 1880 ολόκληρη η Βρετανία υιοθέτησε τη μέση το-

πική ώρα Γκρίνουιτς (όπου βρίσκεται και το ΒασιλικόΑστεροσκοπείο) ως επίσημη ώρα (GMT, δηλ. GreenwichMean Time). To 1884, σε μία διεθνή διάσκεψη, αποφα-σίστηκε η διαίρεση της γης σε 24 ωριαίες ατράκτους.Κάθε τέτοια άτρακτος έχει πλάτος περίπου 15° και ηακριβής χάραξη της έγινε με τρόπο που να συμπίπτειμε τα σύνορα της κάθε χώρας ή πολιτείας.

Στο αριστερό μέρος του διπλανού χάρτη είναι σημει-ωμένος με πιο έντονη γραμμή ο μεσημβρινός Γκρί-νουιτς. Οι άλλοι αριθμοί δείχνουν πόσες ώρες μπροστάή πίσω από την ώρα Γκρίνουιτς είναι η επίσημη ώρα σεκάποιο μέρος. Η διακεκομμένη έντονη γραμμή στο μέ-σον σχεδόν του χάρτη (Διεθνής Γραμμή Αλλαγής Ημε-ρομηνίας) απέχει από το μεσημβρινό Γκρίνουιτς 180°και καθορίζει το όριο στο οποίο τελειώνει η μία μέρακαι αρχίζει η άλλη.

Θερινή ώραΚατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου (1914-

1918) οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί έβαζαν τα ρολόγιατους μία ώρα πιο μπροστά για να μπορούν να εργάζονταιμία ώρα περισσότερο τα απογεύματα με το φυσικό φωςτης ημέρας και να εξοικονομούν ηλεκτρισμό.

Σήμερα πια όλοι οι Ευρωπαίοι βάζουν τα ρολόγια τους

μία ώρα μπροστά κατά τους θερινούς μήνες. Οι αλλαγέςτης ώρας γίνονται την τελευταία Κυριακή του Μαρτίουκαι την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου, σε όλες τιςχώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μέτρηση και παρακολούθηση του χρόνουΗ περιστροφή της γης καθορίζει το ημερονύκτιο. Οι

αστρονόμοι ελέγχουν την ταχύτητα περιστροφής τηςπαρατηρώντας τις κινήσεις των άστρων στον ουρανό.Αυτό θεωρήθηκε και η βασική μέθοδος για να ελέγ-χουμε την ακρίβεια του επίσημου χρόνου. Σήμεραόμως αυτό επιτυγχάνεται με τα «ατομικά ρολόγια». Οδιεθνής ατομικός χρόνος εξασφαλίζεται από ειδικά ερ-γαστηριακά ρολόγια. Αυτά τα ρολόγια χρησιμοποι-ούνται για την ανακοίνωση της ώρας μέσω ραδιοτη-λεγραφιών σημάτων.

Χριστίνα Ιωάννου Β2

Η εύρεση του χρόνου στην αρχαία εποχή

Όταν οι αρχαίοι χρειάστηκε να κατασκευάσουν ένα όρ-γανο για τη μέτρηση του χρόνου έψαξαν γύρω τους ναβρουν έναν τρόπο και σκέφτηκαν ένα υλικό μέσο πουθα έρεε ομαλά. Οι βασικές τους προτιμήσεις ήταν τα συ-νηθισμένα υλικά, όπως το νερό και η άμμος.

Η κλεψύδρα, το αμμόμετρο, το ηλιακό ρολόι, ο αστρο-λάβος, ήταν μερικά από τα όργανα που κατασκευάσθη-καν γι' αυτό το σκοπό, από τις πρώτες επινοήσεις τωναρχαίων λαών.

Η κλεψύδραΗ κλεψύδρα που σημαίνει "κλέφτης του ύδατος", ήταν

όργανο μέτρησης του χρόνου. Η πρώτη κλεψύδρα γιατην οποία έχουμε γραπτά στοιχεία χρονολογείται γύρωστο 1800 π.Χ.. Κατασκευάστηκε απότον Αιγύπτιο Φαραώ Αμενεμχέτ Γ.Κατά το μεσαίωνα, η κλεψύδρα είχεεξαπλωθεί σε όλη την Ευρώπη καικατασκευαστικά είχε εξελιχθεί σε έναπολύπλοκο μηχανικό όργανο. Σταπιο βόρεια γεωγραφικά πλάτη τοκρύο προκαλούσε πάγωμα του νε-ρού και οι κλεψύδρες σε πολλές πε-ριπτώσεις δυσλειτουργούσαν. Μάλλον γι αυτό αντικα-ταστήθηκαν από τα αμμόμετρα.

Το ηλιακό ρολόιΈνας από τους αρχαιότερους τρόπους μέτρησης του

χρόνου είναι η κινούμενη σκιά.

78

Μπορείτε να το διαπιστώσε-τε τοποθετώντας μία ράβδοστο έδαφος κάποια ηλιόλου-στη μέρα και χαράσσοντας τηθέση της σκιάς της ανά ώρα.

Το ηλιακό ρολόι είναι μία κατασκευή για ναμετράμε το χρόνο.

Είναι ένα μαρμάρινο βάθρο όπου έχει μια οριζόντια επι-φάνεια πάνω στην οποία είναι χαραγμένο ένα διάγραμμαωρών. Επίσης είναι στερεωμένο και ένα μεταλλικό στέ-λεχος που ονομάζεται γνώμονας. Η σκιά της ακμής τουγνώμονα αποκόπτει στην οριζόν-τια πλάκα στο διάγραμμα τωνωρών την ηλιακή ώρα του τόπου.

Εφευρέτης και πρώτος κατα-σκευαστής ηλιακού ρολογιούήταν ο Απολλώνιος ο Περγαίος το220 π.Χ., μεγάλος μαθηματικός τηςεποχής του.

Ο αστρολάβοςΟ αστρολάβος είναι ένα ιστορικό

αστρονομικό όργανο, το οποίο χρη-σιμοποιούσαν οι ναυτικοί και οιαστρονόμοι για την ναυσιπλοΐα καιτην παρατήρηση του ήλιου και τωναστεριών από το 2ο αιώνα π.Χ. μέχριτο 18ο αιώνα μ.Χ., μετά τον οποίοχρησιμοποιήθηκε ένα πιο εξελιγμένο

όργανο, ο εξάντας. Χρησιμοποιώντας τον αστρολάβο

προέβλεπαν τις θέσεις του ήλιου, της σελήνης, των πλα-νητών και των άστρων. Με τη βοήθεια του αστρολάβουείναι δυνατό να βρεθεί η ώρα, αν είναι γνωστό το γεω-γραφικό μήκος και πλάτος ή αντίστροφα.

Το μηχανικό ρολόι νερούΕίναι ένα από τα διασημότε-

ρα ρολόγια που κατασκευά-στηκε στην Κίνα το 1088 μ.Χ.Είχε ένα μεταλλικό τύμπανοπου σήμαινε την ώρα. Το ρολόικινείτο με τη δύναμη του νε-ρού καθώς και με μηχανισμόδιαφυγής, έναν τροχό που

ήλεγχε την ταχύτητα της κινητήριας δύναμης του ρο-λογιού. Το ρολόι στεγαζόταν σε ένα υψηλό πύργο μεένα πλανητάριο στην κορυφή.

Εκκρεμές ρολόιΟ Ολλανδός Κριστιάν Χούνες ήταν

μαθηματικός και αστρονόμος. Το1656 μ.Χ. κατασκεύασε το πρώτο εκ-κρεμές ρολόι. Η μηχανή αυτή διέθετελεπτοδείκτη και ήταν αρκετά ακρι-βής, χάνονταν μονό πέντε λεπτά πε-ρίπου το εικοσιτετράωρο, σε αντί-θεση με τα άλλα ρολόγια εκείνης τηςεποχής του, που δε φημίζονταν γιατην ακρίβειά τους.

Χαραλάμπους Άντρη Β2Κωνσταντίνου Ειρήνη Β2

Νικολάου Γρηγόρης Β1

79

80

Το αγρινό

Το αγρινό είναι το πιο μεγάλο ζώο της κυπριακής πανίδας.Είναι είδος αγριοπρόβατου και βρίσκεται μόνο στην Κύπρο.Τα αγρινά είναι δειλά ζώα και δύσκολα μπορεί να τα πλη-σιάσει άνθρωπος, ιδιαίτερα όταν είναι φοβισμένα. Είναιευέλικτα και κινούνται πολύ γρήγορα ακόμα και στις από-κρημνες περιοχές του δάσους Πάφου όπου ζουν. Το αρ-σενικό αγρινό σε ηλικία 3-4 χρονών είναι δυνατό, καλο-φτιαγμένο και όμορφο ζώο με βαριά κέρατα σε σχήμαδρεπανιού. Το τρίχωμά του είναι βαρύ και πυκνό και έχειχρώμα καφέ ανοικτό, με ανοικτό γκρίζο στην πλάτη. Κατάτη διάρκεια του θέρους συνηθίζει να ζει στα ψηλά βουνάτου δάσους Πάφου και κυρίως στην περιοχή του Τρίπυλου.Ο Τρίπυλος βρίσκεται σε υψόμετρο 1,300 μέτρων περίπουκαι δεσπόζει της κοιλάδας των κέδρων. Το χειμώνα, ότανστις ψηλές κορφές υπάρχει χιόνι, τα αγρινά κατεβαίνουνσε πιο χαμηλές περιοχές για εξεύρεση τροφής.

Το ζευγάρωμα γίνεται το Φθινόπωρο. Τα αγρινά γεννούντον Απρίλιο-Μάιο. Συνήθως γεννιέται ένα μόνο αγρινό,

κάποτε δύο. Τα νεογέννητα είναι πολύ ζωηρά, σχεδόν απότην ώρα που θα γεννηθούν και τούτο για να μπορούν ναδιαφεύγουν από τους τόσους κινδύνους που τα απειλούν.Με βάση πληροφορίες που υπάρχουν, φαίνεται ότι στοπαρελθόν υπήρχαν αγρινά σε αφθονία, τουλάχιστον σεόλες τις ορεινές ή ημιορεινές περιοχές του νησιού. Σε ανα-σκαφέντα μωσαϊκά φαίνεται ότι το αγρινό ήταν πολύ γνω-στό κατά την ελληνορωμαϊκή εποχή, ενώ αναφέρεται επί-σης σε μεσαιωνικά κείμενα διαφόρων επισκεπτών ως"κριός" ή "αγριοπρόβατο". Σε αρκετές περιπτώσεις ανα-φέρεται στις περιγραφές κυνηγετικών εξορμήσεων πουοργάνωνε η αριστοκρατία εκείνης της εποχής.

Ευδοκία Ιωάννου Α2

Η ζωή και το έργο της Μαρί Κιουρί

Η Μαρί Σκουοντόφσκα –Κιουρί είναι μια μοναδική επι-στήμονας που αναδείχτηκεμέσα σε μια αυστηρά πα-τριαρχική κοινωνία. Ήταν ηπρώτη επιστήμονας στηνοποία απονεμήθηκαν δύοβραβεία Νόμπελ, ένα στη φυ-σική, το 1903 και ένα στη χη-μεία το 1911.

Η Μαρί Σκουοντόφσκα –Κιουρί γεννήθηκε στη Βαρ-σοβία της Πολωνίας στις 7Νοεμβρίου το 1867. Ο πατέ-

ρας της ήταν άθεος και η μητέρα της βαθιά θρησκευό-μενη καθολική. Η Μαρί έμαθε πολύ νωρίς να αποδέχεταικαι να ζει σε ένα πνευματικά σύνθετο και συνάμα διαλ-λακτικό περιβάλλον. Η Μαρί άρχισε να εργάζεται σανιδιαιτέρα παιδαγωγός. Τον Οκτώβρη του 1891 η Μαρίπήγε στο Παρίσι όπου άρχισε να σπουδάζει φυσικομα-θηματικά. Εκείνο τον καιρό ήταν αδιανόητο για γυναίκεςστην Πολωνία να σπουδάζουν σε ανώτατα εκπαιδευτικάιδρύματα. Παράλληλα τα βράδια παρέδιδε φροντιστη-ριακά μαθήματα.

Το 1883 πήρε το πτυχίο στη φυσική και άρχισε να ερ-γάζεται στο βιομηχανικό εργαστήριο των Lippman. Απε-φοίτησε το 1894 με άριστα από το Πανεπιστήμιο τηςΣορβόννης. Στην Ανώτατη Σχολή Βιομηχανικής Φυσικήςκαι Χημείας του Παρισιού, όπου ασχολείτο με την Έρευ-να, γνώρισε και τον Πιέρ Κιουρί, που αργότερα έγινε οσύζυγός της.

Είχε ένα όνειρο, να επιστρέψει στην πατρίδα της. Τοόνειρό της αυτό όμως έσβησε μετά την άρνηση του Πα-νεπιστημίου της Κρακοβίας να της δώσει μία θέση, γιατίήταν γυναίκα. Έτσι έμεινε στο Παρίσι και παντρεύτηκετον Πιέρ Κιουρί.

Ένα από τα πράγματα που ανακάλυψε είναι το ράδιο.Αφορμή για την ανακάλυψή του ήταν η διαπίστωση τωνΚιουρί ότι το καθαρό ουράνιο παρουσίαζε πολύ μικρό-τερη ραδιενέργεια από αυτή των ορυκτών του. Το ζεύγοςΚιουρί του έδωσε το όνομα ράδιο, γιατί ακτινοβολεί.

Η συνεισφορά της Μαρί Κιουρί στην κατανόηση και ερ-μηνεία του φαινομένου της ραδιενέργειας ήταν καταλυ-τική. Οι ανακαλύψεις της οδήγησαν σε εφαρμογές στηνιατρική, π.χ. η ραδιενέργεια χρησιμοποιείται για τη θε-ραπεία του καρκίνου, για να καταστρέψει τα καρκινικάκύτταρα. Χρησιμοποιείται επίσης στη βιομηχανία, τηβιολογία και σε πολλούς άλλους τομείς.

Τέλος, η Μαρί Κιουρί είναι ένα λαμπρό παράδειγμα γιακάθε νέο και νέα που φιλοδοξούν να σταδιοδρομήσουνστην επιστήμη!!! Η Μαρί Κιουρί πέθανε στις 4 Ιουλίουτου 1934 στο Παρίσι.

Βασιλική Δημητρίου Α2

81

Ψηφιδωτό

Ψηφιδωτό

Ανάγλυφο

Λεοντέ Πάολα-Στεφανία, Κωνσταντίνου Δέσποιν Β4

Χριστοδούλου Ραφαήλ,Γεωργίου Παναγιώτου Β4

Προεργασία για το ομαδικό έργο του ΔΙΣΕΥΡΩΚυπριανού Κώστας Α4

Θεμιστοκλέους Αθανασία, Πίσσα Αλεξία Β4

82

Ανάγλυφο «Λαγός»

Project Λήδρας

Προσωπογραφία

Προσωπογραφία

Ζωγραφίζω με τα χρώματα της καρδιάς

Χριστοδούλου Ραφαήλ, Γεωργίου Παναγιώτης Β4

Χαραλάμπους Ελένη Β3, Ιωσήφ Παυλίνα, Νικολάου Μιχαέλλα Β1,

Κουκουλλής Μάριος Γ2

Θεοδοσίου Αντώνης Β4

Πίσσα Αλεξία Β4

83

Μάσκα

Μάσκα

Αφίσα

Ανάγλυφο με χαρτοπολτό

Πέτρου Λουΐζα Α2

Τοβλετιάν Ελένη, Γεωργαλλή Άντρη Α3

Χρυσοστόμου Ειρήνη Α1

Λατζιά Ειρήνη, Έλενα Χαραλάμπους Α5

Ομαδική εργασία: Κουκουλής Μάριος, Λουκά Θεόφιλος Γ2

84

Κατασκευές από ανακυκλώσιμα υλικά

Οικολογικά στολίδια

Τύμπανο

Φωτιστικό

Ηλία Κώστα Γ5

Χρίστος Γ5

Κουκουλής Μάριος, Λουκά Θεόφιλος Γ2

Μιχάλης Νικόλας Γ4

85

Mαθητικές στιγμές

Θέμα εξοικονόμηση ενέργειας και νερού

Στις μέρες μας από τις μεγαλύτερες προκλήσεις είναιη αποδοτική διαχείριση των φυσικών πόρων όπως τονερό και η ενέργεια, καθώς και η προστασία του περι-βάλλοντος.

1. Εξήγησε για ποιο λόγο η εξοικονόμηση ενέργειαςαποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα τη ση-μερινή εποχή-Γιατί πρέπει να εξοικονομούμε ενέργεια;

Για την Κύπρο η εξοικονόμηση ενέργειας έχει ιδιαίτερησημασία, αφού η χώρα μας εξαρτάται σχεδόν αποκλει-στικά από εισαγωγές πετρελαιοειδών, το κόστος τωνοποίων είναι δυσβάστακτο και επηρεάζει αρνητικά τοισοζύγιο πληρωμών. Είναι φανερό ότι για κάθε ποσότηταενέργειας που καταφέρνουμε να εξοικονομήσουμε, θαυπάρχει αντίστοιχη μείωση στις εισαγωγές μας σε πε-τρελαιοειδή, με όλα τα ευεργετικά αποτελέσματα για τηνοικονομία του τόπου. Εξάλλου, τα αποθέματα πετρελαίουσίγουρα δεν είναι ανεξάντλητα.

Η αξιοποίηση της εξοικονόμησης ενέργειας προσφέρεισημαντικά οφέλη λοιπόν, γιατί εκτός από το γεγονός ότιβοηθά στην απεξάρτηση του ενεργειακού μας συστή-ματος από ακριβή εισαγόμενη ενέργεια, ενδυναμώνειτις προσπάθειες για επίτευξη του στόχου διατήρησηςτου περιβάλλοντος, καθώς όταν εξοικονομούμε ενέργειαμειώνουμε τις εκπομπές των αερίων θερμοκηπίου προςστο περιβάλλον.

2. Γράψε 4 τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας που έχειςμάθει και εξήγησε με ποιο τρόπο ο ανθρώπινος παρά-γοντας συμβάλλει στην επίτευξή τους.

• Περιορισμός, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, της άσκο-πης λειτουργίας των οικιακών συσκευών όπως είναιτα φωτιστικά, τα κλιματιστικά, οι θερμοσίφωνες, οι αε-ριστήρες, κ.ά.

• Τακτική συντήρηση και ρύθμιση των συστημάτωνθέρμανσης και κλιματισμού ώστε αυτά να εργάζονταιμε τη μέγιστη δυνατή απόδοση.

• Αντικατάσταση των συνηθισμένων λαμπτήρων φω-τισμού με άλλους υψηλής απόδοσης.

• Προγραμματισμός στη λειτουργία των πλυντηρίωνπιάτων, ρούχων και των στεγνωτηρίων, ώστε αυτά να εί-ναι πλήρη όταν τίθενται σε λειτουργία.

3. Γιατί η εξοικονόμηση νερού είναι σημαντική για τηβιωσιμότητα του ανθρώπου αλλά και του πλανήτη μας;

Η αξία του νερού για τη ζωή στον πλανήτη μας είναιανυπολόγιστη. Η ύπαρξη αρκετού και καλής ποιότηταςνερού είναι προϋπόθεση για την επιβίωση του περιβάλ-λοντος και της ανθρώπινης ζωής. Επιπρόσθετα, το νερόείναι κοινωνικό και οικονομικό αγαθό, απαραίτητο γιατην υγεία, την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική, τηνπολιτιστική και θρησκευτική ζωή και όλα όσα σημαίνουνευημερία. Η εξοικονόμησή του λοιπόν, αποτελεί ανα-γκαιότητα ιδιαίτερα για τον τόπο μας ο οποίος μαστίζεταιτα τελευταία χρόνια από παρατεταμένη ανομβρία.

4. Γράψε 4 τρόπους εξοικονόμησης νερού και επεξήγησετον κάθε ένα ξεχωριστά.

• Ελαττώστε τη διάρκειαχρήσης του ντους. Αντικατα-στήστε το τηλέφωνο της ντου-ζιέρας με κάποιο άλλο χαμη-λότερης ροής. Στο εμπόριοκυκλοφορούν βρύσες όπουμπορεί να ρυθμιστεί η ροή,χωρίς να επηρεαστεί η αναλο-γία ζεστού και κρύου νερού.

• Εάν το καζανάκι σας είναιπαλιό, αντικαταστήστε το μεκάποιο, που διαθέτει δυνατό-τητα διπλής ροής. Τα καζανά-κια αυτά έχουν δύο κουμπιά : ένα για μικρή ροή και έναμε μεγαλύτερη ροή, ανάλογα με την ανάγκη. Εάν δενείναι εύκολη η αντικατάσταση, τοποθετήστε μέσα στηδεξαμενή ένα πλαστικό μπουκάλι, για να μειωθεί ο όγκοςτου νερού που διοχετεύεται.

• Κατά το πλύσιμο των πιάτων με το χέρι, γεμίστε το νε-ροχύτη ή μία λεκάνη με νερό και το ανάλογο απορρυ-παντικό. Ξεβγάλετε γρήγορα με χαμηλή ροή. Για ακόμαμεγαλύτερη εξοικονόμηση νερού, χρησιμοποιήστε τονένα νεροχύτη για το πλύσιμο των πιάτων και τον άλλογια το ξέβγαλμα.

• Είναι προτιμότερη η εγκατάσταση αυτόματου ποτί-σματος. Βεβαιωθείτε ότι λειτουργεί σωστά και δεν υπάρ-χουν διαρροές κατά μήκος του δικτύου.

Βασίλης Θωμά Α1

Ρατσισμός

Ρατσισμός είναι ναθεωρούμε κάποιαάλλη ομάδα αν-θρώπων ως κατώ-τερη ή ακόμη καιάξια περιφρόνησης,λόγω της φυλετικήςή εθνικής της κατα-γωγής.

Μορφές ρατσισμού:Φυλετικός: διάκριση ανάλογα με το χρώμα (μαύροι– λευκοί, ινδιάνοι).Εθνικός: π.χ. Εβραίοι – Γερμανοί (Χίτλερ)Θρησκευτικός: Μουσουλμάνοι – ΧριστιανοίKοινωνικός ρατσισμός: εκδηλώνεται απέναντι σε:ομοφυλόφιλους, ναρκομανείς, πόρνες, φορείς ΑΙDS,άτομα με ειδικές ανάγκες, γυναίκες.

Οικιακή Οικονομία

86

Πού εμφανίζεται;Στο σχολείο: μαθητές (καλοί – κακοί ανάλογα με τη βαθ-μολογία)Στα επαγγέλματα: πνευματικά – χειρωνακτικά.Αφορά στο πνευματικό επίπεδο, στην οικονομική κα-

τάσταση, στην ιδεολογία, στην ενδυμασία, στον τρόποομιλίας και διασκέδασης, στην κατοχή τίτλου σπουδών.

Τρόποι αντιμετώπισης:Να δείξουμε ευαισθησία, κατανόηση, ανεκτικότητα,σεβασμό στο διαφορετικό.Να κάνουμε αυτοκριτική ώστε να οδηγηθούμε στηναυτογνωσία και να συνειδητοποιήσουμε την ισοτιμίαμας με τους άλλους.Το σχολείο να διδάξει την ισότητα.

Μάριος Αντωνίου Γ6

Σχέσεις Γονιών Εφήβων

Η εφηβεία είναι μια δύσκολη περίοδος στη ζωή ενόςανθρώπου, τόσο γι’ αυτόν όσο και για τους γύρω του.

Οι αλλαγές στον εσωτερικό κόσμο του εφήβου προκα-λούν διαταραχή στις σχέσεις του με αυτούς που τον πε-ριβάλλουν.

Η επικοινωνία μεταξύ εφήβου και γονέα δεν είναι κα-θόλου εύκολη υπόθεση. Οι έφηβοι από τη μια προσπα-θούν να ανεξαρτητοποιηθούν αρνούμενοι την κυριαρχίατων γονιών τους, οι δε γονείς από την άλλη προσπαθούννα κρατήσουν κοντά τους τον έφηβο γιατί αισθάνονταιότι χάνουν τον έλεγχο.

Η σύγκρουσηΗ αλλαγή στη συμπεριφορά του εφήβου μπορεί να

προκαλέσει σύγκρουση, η οποία αν δεν αντιμετωπιστείκατάλληλα μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στησχέση του με την οικογένειά του.

Η σύγκρουση μεταξύ τον γονιών και των εφήβων είναιπολύ συχνό φαινόμενο. Οι λόγοι που οδηγούν ένα έφηβονα συγκρουστεί με τους γονείς του ποικίλουν.

Αίτια σύγκρουσηςΗ προσπάθεια του εφήβου για αυτονομία και ανεξαρ-

τητοποίηση, διαταράσσει την ηρεμία και τη σταθερότηταπου υπήρχε στις οικογενειακές σχέσεις.

Η προσπάθεια του γονέα να κρατήσει τον έφηβο υπότην επιρροή του.

Συχνοί λόγοι σύγκρουσης• Αποτυχία μαθητή σε διαγωνίσματα, εξετάσεις, κακοί

βαθμοί κλπ.• Διαφωνία για τις εξόδους του εφήβου (ώρα επιστρο-

φής, συχνότητα εξόδου κλπ.).• Διαφωνία για το με ποιους θα πρέπει να κάνει παρέα

το παιδί (κακές παρέες, παρέα με μεγαλύτερους κλπ.).

Επίλυση συγκρούσεωνΤο κλειδί για την επίλυση των συγκρούσεων είναι ο διά-

λογος αλλά και η προσεκτική ακρόαση. Για να επιλύσου-με λοιπόν μια σύγκρουση πρέπει να:

• βρούμε τον κατάλληλο χρόνο και τόπο για διάλογο.• να ξεκαθαρίσουμε ποιο είναι το πρόβλημα, δηλαδή

να συνειδητοποιήσουμε την αιτία της σύγκρουσης.• να ακούσουμε προσεκτικά τι έχει να πει η άλλη πλευρά

και να απαιτήσουμε να ακουστεί και η δική μας πλευρά.• να μη χρησιμοποιηθεί βία για την επίλυση της σύγ-

κρουσης.• να βρούμε τη λύση κατόπιν υποχωρήσεων και από τις

δυο πλευρές και να συμφωνήσουμε από κοινού για τηνυλοποίησή της.

Βελτίωση οικογενειακών σχέσεωνΗ σχέση μεταξύ γονέα και

εφήβου βασίζεται στην εμ-πιστοσύνη. Αν ο γονέαςθέλει ο έφηβος να εξακο-λουθήσει να του έχει εμπι-στοσύνη, δεν πρέπει νααφήνει την καλλιέργεια τηςσχέσης του με το παιδί τουσαν μια εργασία που πρέ-πει να διεκπαιρεώσει ανά-μεσα στο βαρυφορτωμένοπρόγραμμα του. Είναι ση-μαντικό η οικογένεια ναπερνά ποιοτικό χρόνο μαζί(π.χ. βλέποντας μια ταινία,παίζοντας επιτραπέζια παι-χνίδια κλπ.) για τη βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα σταμέλη της.

Είναι σημαντικό, επίσης, οι γονείς να στέκονται συμπα-ραστάτες στην επίλυση των προβλημάτων που αντιμε-τωπίζει ο έφηβος. Ο συχνός διάλογος και η προσεκτικήακρόαση των προβλημάτων είναι το κλειδί για μια υγιήσχέση μεταξύ του γονέα και του εφήβου. Πρέπει οι γονείςνα είναι εχέμυθοι σε ό,τι τους εκμυστηρεύεται το παιδίτους για να νιώθει και το ίδιο ασφάλεια και να ενθαρρύ-νεται να αναφέρνει τους προβληματισμούς του. Οι ερω-τήσεις προς τον έφηβο δεν πρέπει να τίθενται υπό μορφήανάκρισης. Οι γονείς πρέπει να συμβουλεύουν τα παιδιάκαι όχι να τα επικρίνουν και προπάντων να αποτελούνγι’ αυτά σωστά πρότυπα.

Με δύο λόγιαΟι γονείς πρέπει να:• αφιερώνουν ποιοτικό χρόνο στα παιδιά τους.• κάνουν συχνό διάλογο με το παιδί τους .• είναι εχέμυθοι για να νιώθει ασφάλεια το παιδί για να

μπορεί να ξανοιχτεί και να πει τους προβληματισμούςτου.

87

• είναι σωστά πρότυπα για το παιδί τους.• να είναι καθοδηγητικοί και όχι επικριτικοί.

Οι έφηβοι πρέπει να:• σέβονται και να αγαπούν τους γονείς τους.• υπακούουν τους γονείς τους.• μην επικρίνουν τους γονείς τους.• έχουν εμπιστοσύνη στους γονείς τους και να τους εκ-

μυστηρεύονται τα προβλήματα τους.

Κωνσταντίνος Αλεξάνδρου Γ6

Βία στην οικογένεια

Τι είναι βία στην οικογένειαΒία είναι οποιαδήποτε παράνομη πράξη, παράλειψη ή

συμπεριφορά με την οποία προκαλείται άμεσα σωματική,σεξουαλική ή ψυχική βλάβη σε οποιοδήποτε μέλος τηςοικογένειας, καθώς επίσης και τον περιορισμό της ελευ-θερίας του.

Είδη βίας:Σωματική Βία και κακοποίηση:Περιλαμβάνει κάθε είδους τραυματισμό και κάκωση

που δεν οφείλεται σε ατύχημα. Η κάκωση μπορεί να είναιμια ή πολλές οι οποίες παρατηρούνται κυρίως σε ακά-λυπτα μέρη του σώματος.

Σεξουαλική Παραβίαση:Θεωρείται η συμμετοχή ή έκθεση

παιδιών και εφήβων σε πράξεις με σε-ξουαλικό περιεχόμενο.

Ψυχολογική Βία:Υποτιμητικές συμπεριφορές, ταπεί-

νωση, μέχρι και σοβαρή ψυχολογικήβλάβη. Διαρκές κριτικάρισμα, υποτί-μηση και κοροϊδίες. Προσπάθειεςεξευτελισμού, ψέματα, υπονόμευσητης αυτοεκτίμησης.

Συναισθηματική βία: Ιδιαίτερα κα-ταπίεση κι εξαναγκασμοί που εκμε-ταλεύονται την ψυχολογική και συ-ναισθηματική μας εξάρτηση, πιθανώςμε απειλές κι εκβιασμούς. Ιδιαίτερασοβαρή για τους νέους και τα παιδιά,αλλά και για κάθε άτομο είναι να είναι"αποκλεισμένο" από την ευρύτερηκοινωνικότητα.

Τα παιδιά τα οποία δέχονται τη βίαείτε βλέποντας τους γονείς τους ο έναςνα κτυπά τον άλλο, είτε διότι οι γονείςτους τα κτυπούν τα ίδια, έχουν πολύμεγαλύτερες πιθανότητες όταν μεγα-λώσουν να εμπλακούν σε καταστάσειςβίας μέσα στις δικές τους σχέσεις καιμέσα στη δική τους οικογένεια.

Αν κάποιος αναζητήσει τις ρίζες του προβλήματος, δη-λαδή τους λόγους εμφάνισης της βίας σε μια οικογένεια,θα αντιληφθεί ότι δεν είναι ένα απλό πρόβλημα. Παρα-τηρείται στις μέρες μας, μια αποδοχή της βίας, ως τρόπουσυμπεριφοράς, η οποία, σε συνδυασμό και με άλλουςπαράγοντες (όπως λόγου χάρη ψυχοπαθολογικές αιτίεςή εξωτερικοί κοινωνικοί παράγοντες), οδηγεί στην εμ-φάνιση και, δυστυχώς, στην εξάπλωση του φαινομένου.

Τα περιστατικά που έρχονται στο φως της δημοσιότηταςείναι πολύ λίγα, σε σχέση με εκείνα που αντιστοιχούνστην πραγματικότητα.

Εκπαιδεύοντας τα παιδιά να αντιστέκονται στη βία -Τρόποι να το επιτύχουμε:

Οι γονείς πρέπει να:• δείχνουν αγάπη και φροντίδα στο παιδί με σταθερό-

τητα και διάρκεια• βεβαιόνονται ότι το παιδί τους είναι υπό την εποπτεία

κάποιου • επιμένουν στο να ξέρουν που βρίσκεται το παιδί τους

ανά πάσα ώρα και στιγμή ή να ζητούν από κάποιοντης εμπιστοσύνης τους να το προσέχει για αυτούς.

• παρακινούν το παιδί τους να λαμβάνει μέρος σε εξω-σχολικές δραστηριότητες όπως αθλήματα.

• δείνουν το καλό παράδειγμα στα παιδιά τους.• κρατούν τα παιδιά μακριά από βίαιες σκηνές.

Γλαύκος Θεοκλέους Γ6

88

89

1

4

2

5

3

8

9

10

7

6

90

1

4

2

5

3

8

7

6

91

A “thank you” letter to

Dear music,I don’t know who discov-

ered you. I don’t know ifyou’ve got a body or a face.But most of all, I don’t knowhow you can make me feellike this.

When I’m confused, sad, when I’m suffering or crying,when my heart is heavy or my head is going to break,when I’m ill or sick, when I want to forget or to bleed itout, the only medicine is you. Even when I’m happy, youmake me happier. When I want to think clearly or justwhen I want to sing, to feel better or to dance and whenI want to write something special, you are the one whois going to help me by presenting things differently.When I want to dig deeper inside me and throw awayall my bad memories or to remember my happy mo-ments, when I want to whisper silence or when I wantto solve the mystery of a psycho accident, I’ll put a CDto listen or I’ll open my mp4. You can make me relax ormake me ready to take an important decision. My illu-sions are not illusions when you’re in my soul. When I

don’t want to be me anymore, when I want to run away,to find my faith, to find myself, is you again who is goingto be there.

You’re like my personal brand new medicine. For all ofthese and even more,

THANK YOU MUSIC!

Forever yours, Music lover here.

Meeting happiness

Deep inside my heartthere was sadness, it was hard.Deep inside my soulI was feeling so alone.

The night the sky was starless.The sea was wave less.Like my heart-loveless.Like my life-worthless.

And just when I had no hope,it wasn’t hard, I wasn’t alone.I met you, my happinessand you drove away sadness.

I could never imagine that fairytales can come true.But now I know:Well yes! they really do!

Life is a game of death

Life is a game of death. You are playing it until you loseor win. Until you die, without fame, without love, withoutleaving something for the world to remember you. Oruntil you’ve done enough, good or bad things, so theworld will always remember you.

As in every game, you break, you take, you give, youchange, you lose, you win, you love, you hate, you find,you hurt, they hurt you…But you must live before it’stoo late. Stand tall. When one thing happens that stopssomething important in your life, another thing willcome. Life goes on. But, it’s not easy. You need courageand patience.

Don’t let them control your life. Don’t let them put limitsin your dreams. Live your life before you die. And do ityour way. As Bon Jovi sings:

“It’s my life, it’s now or never, ‘cause I ain’t gonna liveforever. I just wanna live while I’m alive”.

In English, please!

Λούκ

ας Χ

ριστ

ούδι

ας

92

Don’t be just a face in the crowd. Let them hear yourvoice. They can’t stop you from living and dreaming.Leave them die in their miserable lives, following whatthe others are telling them to do. You just follow yourbelieves. Follow your heart. Follow your dreams.

So far but so close

I’m far away from you,but I can still feel your heart beating next to mine.I can still feel your handholding me so tight.And it’s not because of the wine.

I can see you.You’re so handsome tonightlike the stars on the sky.But please my angel don’t cry.

Tears don’t fall.they’ll give no gain.This sadness in your eyes is just so vain.Because I’m right next to you,even from so far away.Someday you’ll come back.Until then, when you feel sad,just read this mail.

Maria Panayi, C4

The Island

Last summer we went for a cruise at the Bermuda is-lands. Suddenly the weather shifted; from sunny it be-came cloudy and windy. Rain followed. The storm wasnear. Lighting shot at the middle of the ship, breakingit in two. We didn’t waste any time. We were near an is-land and it seemed to be safe enough.

We stayed at the island four days. We lived in a shel-ter we made with branches and we were eating fruitsfrom the trees.

At the morning of the fourth day we saw a small shipa few miles away from where the beach was. Fromwhat it seems it was a coast guard ship. We lit a fire tolead them to us. Fortunately they saw it and we weresaved.

Later that day the officer informed us that the islandwasn’t in any map.

Eleni Charalambous B3

The Island

Last year we went to a small island. The island was tiny.There weren’t any restaurants and there was only oneshop. We stayed in a a tent next to a tropical forest . Wespent our time on the beach. We had a great time! Itswas wonderful!

Suddendly the weather was cloudy and windy.To make matters worse it started raining. There weren’t

any hotels or any rooms. We stayed outside in the stormand it was freezy. We went back to our tent by boat. Wewere really unhappy, because the weather was bad andruined our plans.

Katerina Krassa B3’

RAISING FUNDS

1. S_ _ _ _ _ 2. O_ _ _ _ _ _3. L_ _ _ _4. _ _ I_ _5. D _ _ _ _ _ _ _6. _ _ _ _ A _ _ 7. _ R _ _ _8. _ I _ _ _ _ _9. _ _ _ _ _ _T 10. _ _ _ _ _ _Y

1. Make a loud noise 2. _ _ o_ _ _ _ _ _ walk 3. Opposite of unlucky4. Synonymous with collect 5. What - - - - - - - - weather!6. Children who lost their parents 7. If you win a competition you will get this 8. Earthquake _i _ _ _ _ _ 9. We put this on a bed 10. A sad event

Evdokia Aspromalli G3

1. Scream 2. Sponsored3. Lucky4. Raise5. Dreadful

6. Orphans7. Prize8. Victims9. Blanket10. Tragedy

ANSWERS:

93

Word gridsDesert Lands

1. D _ _ _ _ 2. _ _ E _ 3. S _ _ _ _ _ 4. _ _ _ E _5. R _ _ _ _ _ _ _6. _ _ _ T _ _7. _ _ _ _ _ _ L _8. _ A _ _ _9. _ _ _ _ _ _ _ N _10. _ _ _ D _11. _ _ _ S _ _ _

1. Last night, when I was sleeping I had a d _ _ _ _ abo-ut my future. 2. When you give food to an animal, it means that you_ _ e _ it.

3. S _ _ _ _ _ is the season when flowers blooms.4. _ _ _ e_ is an animal and you can find them in de-serts. 5. In most deserts there isn’t much r _ _ _ _ _ _ _.6.A _ _ _ t _ _ is a green plant with prickles and youcan find them in deserts. 7. In cold deserts there is rain and there is even some_ _ _ _ _ _ l _. 8. There are _ a _ _ _ in the deserts where you can findtrees and water. 9. A _ _ _ _ _ _ _ n _ is a land covered with grass, withnot many trees. 10. Date palms provide _ _ _ d _ to smaller plants likethe cactus. 11. _ _ _ s _ _ _ deserts are found near the beaches.

1. F __ __ 2. __ A __ __3. __ __ __ __ __ S4. __ __ __ __ __ H __5. __ __ __ __ I __ __ __ __ __ __6. __ __ O __ __ __ __7. __ N __ __ __ __ __ __8. V__ __ __ __ __ __ __ __ __ 9. __ __I __ __ __ __10. C __ __ __ __ __ __ 11. __ __ __ T12. __ __ __ M

1. Today fewer people wear __________ coats. Mostpeople buy synthetic ones.2. Synthetic materials can be as __________ as ani-mal skins.

3. This clothe is casual and it is worn by people of allages .4. In 1960 girls wore skirts with different____________.5. Men chose not to wear the t_________ l shirt andtie .6. C ______________ go in and out of fashion.7. Fashion i___________ started when colleges of-fered courses in fashion design8. A v_______________ doesn’t eat meat9. We get leather from a_____________ .10. A c____________ is where models walk.11. This c_____ is made of leather.12. S_____ models ≠ Fat models

1. dream2. feed3. spring4. camel5. rainfall6. cactus

7. snowfall 8. oases9. grassland10. shade11. coastal

ANSWERS:

1. Fur 2. Warm 3. Jeans4. Lengths5. Traditional6. Clothes

7. Industry 8. Vegetarian9. Animals10. Catwalk11. Coat 12. Slim ANSWERS:

Costantinos Patsalos C2

Michaella Raspa C3

Les jours de la semaine

Oh là là !!!!Lundi, j’ai cours !Mardi, je regarde la télé !Mercredi, je joue au football !Jeudi, je joue au volley !Vendredi, j’écoute de la musique !Samedi, j’ai danse !Dimanche, je mange un hamburger !

Ma sœur

Ma sœur s’appelle Eleni et elle a sept ans. Elle est grande,brune, forte, sympathique, maigre, belle et folle. Elleadore danser, regarder la télé, écouter et jouer de lamusique.

Son anniversaire, c’est le 14 juillet. Elle déteste les ser-pents…. Elle aime porter des jeans.

Stylianou Irène A5

Dénia Mon village

Mon village s’appelle Dénia. Il se trouve tout près deNicosie. Il est à 23 kilomètres de Nicosie. Il y a 500 habi-tants. Au centre de mon village, il y a une église et enface de l’église, il y a une école. Un peu plus loin, il y a mamaison .Derrière ma maison, il y a une maison avec unepiscine. A côté de ma maison, il y a un rond point. A l’en-trée du village, il y a un café et à côté il y a un stade. Prèsdu parc, il y a une bibliothèque.

J’aime et j’adore mon village !!!!!

Ma journée

Chaque jour je me réveille à six heures et demie.D’abord, je me lave et je me brosse les dents. Après, jeme coiffe et je prends mon petit déjeuner avec ma sœur.Je quitte la maison à sept heures et je vais à l’école enautobus. A une heure et demie, je quitte le collège et jereviens à la maison. Ensuite, je regarde la télé et puis, jefais mes devoirs. Chaque lundi et jeudi, j’ai normalementcours d’anglais. A cinq heures je me promène au parcavec ma meilleure copine. Quand je finis, je regarde latélé. Après, je mange et je me douche. Enfin, je surfe surle net. A onze heures, j’ai sommeil et je me couche.

Leone Paola B4

Indiquer le chemin

- Bonjour monsieur- Bonjour monsieur. - Où est le stade s’il vous plaît ?- Vous allez tout droit et vous tournez à gauche. Après,

vous prenez la première rue à gauche. Puis, vous passezdevant la boulangerie et vous allez tout droit .Le stadeest en face du musée.

- Merci beaucoup- De rien.- Au revoir monsieur.- Au revoir monsieur.

Nicolaou Nicolas B4

Ma journée

D’abord, je me lève à six heures et demie. Après, je m’ha-bille à six heures quarante. Puis, je prends mon petit dé-jeuner à sept heures. Et puis, je me brosse les dents àsept heures quinze. Après, j’arrive au collège à sept heureset demie. Je déjeune à la cantine à douze heures. A deuxheures, je rentre à la maison. Enfin, je me couche à dixheures du soir.

Mon père

Mon père s’appelle Michalis. Il a quarante ans. Il estgrand, brun et sympa. Il est chypriote. Il habite à Nicosieà Chypre. Il parle grec et anglais. Il aime le basket. Il adorele football. Il déteste les serpents. Il est vendeur.

Théodosiou Antoine B4

Parlez-vous Français?

94

Ελένη Χαραλάμπους Β3

Ma sœur

Ma sœur s’appelle Elena. Elle a 17 ans. Elle étudie lacomptabilité et elle est en terminale au lycée de Paliome-tocho. Elle a les cheveux bruns et les yeux marron. Elleaime la musique et surfer sur l’Internet. Elle déteste lesserpents et les souris. Sa couleur préférée est le rouge.Elle est vraiment timide.

Pendant son temps libre, elle aime faire du shoppinget regarder des films. Sa matière préférée à l’école est lesmathématiques.

Quand elle va terminer ses études, elle veut créer sapropre entreprise et être une grande femme d’affaires.

Même si nous nous battons parfois j’aime beaucoupma sœur !!!!

Ma meilleure copine

Ma meilleure copine s’appelle Chrystalla. Elle est brune,belle et sympa. Elle a treize ans. Elle aime la danse. Elleadore la musique. Elle déteste la géographie. Elle a unegrande famille. Elle a deux sœurs et un frère.

Pissa Alexia B4

Ma famille

Dans ma famille, il y a 6 personnes. Mon grand-pères’appelle Loukas. Il a 60 ans. Ma grand-mère s’appelleAugusta. Ma mère s’appelle Irène. Elle a 31 ans. Mon pères’appelle Loizos. Il a 37 ans. Mon frère s’appelle Thémis.Il a 3 ans. Ma sœur s’appelle Augoustina. Elle a 1 an.

Mon village – Kokkinotrimithia

Mon village s’appelle Kokkinotrimithia. Il est tout prèsde Nicosie. Au centre de mon village, il y a une église. Enface de l’église, il y a une école. A côté du parc, il y a unepâtisserie. Un peu plus loin, il y a une maison. Au boutde la rue, il y a un magasin.

J’adore mon village !!!

Themistokleous Athanasie B4

Ma mère

Ma mère s’appelle Dimitra Hadjipierou. Elle est petiteet brune. Elle est sympathique et belle. Elle est rousse etgrosse. Elle est chypriote. Elle habite à Nicosie à Chypre.Elle aime la télé. Elle adore voyager et elle déteste lesserpents, le sport et le football.

Hadjipierou Panayiotis B4

Dialogue

- Bonjour, comment tu t’appelles ?- Aggeliki, et toi ?- Georges, comment ça va ?- Ca va très bien, et toi ?- Ca va bien.- Tu as quel âge ?- J’ai 37 ans, et toi ?- J’ai 33 ans.- Qu’est-ce que tu aimes ?- J’aime les chats, et toi ?- J’aime les poissons. Je déteste les chats.- Je déteste les souris et la pizza.- Moi, j’adore la pizza. Je déteste les souris aussi. Qui

c’est ?- C’est mon amie, Smaragda. Elle est blonde, belle,

grande et mince. Elle est sympa aussi.- Bonjour Smaragda. Je m’appelle Georges et j’ai 37 ans.- Bonjour Georges. Moi, J’ai 38 ans.- A bientôt !- Au revoir.- Au revoir.

Rooney

Il s’appelle Rooney. Il est grand et fort. Il est sympathique,mince et laid. Rooney est le nombre huit. Il appartient àManchester United. C’est un footballeur anglais.

Michaelides Philippe A3

Le cinéma s’il vous plaît ?

- Bonjour monsieur.- Bonjour madame.- Le cinéma s’il vous plaît ?- Vous allez tout droit. Après vous tournez à gauche et

vous prenez la troisième rue à droite. Puis, vous passezdevant l’hôtel et vous tournez à gauche. Le cinéma esten face des magasins.

- Merci beaucoup madame.- De rien.- Au revoir.- Au revoir.

Ma cousine

Ma cousine s’appelle Maria. Elle est belle et mince. Ellea sept ans. Elle a de grands yeux bruns et de longscheveux bruns. Elle aime la pizza. Maria aime sa petitesœur. Elle n’aime pas jouer au ballon et au football.

J’aime beaucoup ma cousine Maria !!!!!!

Mammidou Christina B5

95

Mon village – Agioi Trimithias

Je m’appelle Alexandre Thémistocleous et j’habite àAgious Trimithias. J’adore mon village.

Agioi Trimithias est loin de Nicosie. Il est à 20 kilomètresde Nicosie. Dans mon village, il y a une école en face durestaurant. Au centre de mon village, il y a un rond point.Dans Agious Trimithias, il y a une église. Au bout de larue, il y a un kiosque. A côté du kiosque, il y a un café.Dans mon village, il y a des magasins et un zoo. Près duzoo, c’est ma maison.

Mon village est beau !!!!!

Ma cousine

Ma cousine s’appelle Hélène et elle a 16 ans. Elle aimejouer du piano. Elle adore faire de la gymnastique. Elledéteste faire du football.

Dans sa famille, il y a six personnes. Elle a deux frèreset une sœur. Sa sœur s’appelle Constantina et ses frèress’appellent Constantinos et Marios. Sa mère s’appelleCharis et son père s’appelle Marios.

Elle fait de la musique, du vélo, de la natation et del’équitation. Elle habite en Angleterre. Elle est étudianteà Liverpool.

Thémistocleous Alexandre B5

Correspondre en français ………

Chère Christina,Comment ça va ? Moi, ça va bien. Moi aussi, je cherche

un correspondant pour correspondre en français.Je m’appelle Kyriaki Ioannou. Je suis chypriote et j’habite

avec ma famille à Kokkinotrimithia à Chypre. J’ai quatorzeans et je suis collégienne. Je suis mince, grande et brune.J’ai les yeux marron et j’ai les cheveux marron, longs etfrisés. Je suis sympathique, timide et gentille. Je ne suispas optimiste.

Encore, je parle anglais, grec et français. Mes couleurspréférées sont le rouge et le noir. J’adore la gymnastiqueet je déteste les maths. J’aime beaucoup faire des prom-enades dans la nature.

En plus, dans ma famille nous sommes six personnes.Mon père est employé privé. Il est brun, grand et beau.Ma mère est ménagère. Elle est sérieuse et sympathique.Mon grand frère a seize ans et il est un bon élève. Monpetit frère a dix ans. Il est élève et il a les yeux bleus -verts.Ma sœur a dix-huit ans et elle est mince, grande et sym-pathique.

J’espère que tu me répondras vite !

A bientôtKyriaki

Le week-end dernier

Le week-end dernier, je me suis réveillée à huit heureset j’ai pris mon petit déjeuner avec ma famille. J’ai faitmes devoirs et puis j’ai aidé ma mère. J’ai fait la vaisselleet j’ai rangé ma chambre.

Après, j’ai visité ma grand-mère et elle m’a raconté deshistoires sur sa jeunesse. J’aime beaucoup ma grand-mère. Ensuite, je suis allée à la maison. J’ai fait de la gym-nastique et j’ai regardé la télé avec ma sœur.

Le soir, j’ai dîné avec ma famille et nous avons parlé dedifférents sujets.

Le week-end dernier était super !!!!!

La journée d’hier

Hier, je me suis réveillée à six heures et je me suis ha-billée. J’ai pris mon petit déjeuner et je me suis brosséemes dents.

Ensuite, je suis allée au collège à sept heure et quart.Puis, je suis, rentrée à la maison et j’ai déjeuné avec mafamille. J’ai fait mes devoirs et après j’ai fait de la gym-nastique.

Le soir, j’ai regardé la télé avec ma famille. Enfin, je mesuis couchée à onze heures.

Ioannou Kyriaki C6

Ma journée

Je me lève à six heures et demie. Après, je me lave et jeme coiffe. Je m’habille à sept heures et je prends monpetit déjeuner à sept heures et quart. Et puis, je me brosseles dents. A sept heures trente-cinq, j’arrive au collège.Je déjeune à la cantine à une heure et demie. Je rentreà la maison à deux heures .L’après-midi, je fais la courseau parc toute seule pour être en forme. Je rentre à la mai-son à six heures et je dîne à six heures et demie. Je mecouche à huit heures.

Serdari Nikolete B5

96

Dialogue

- Bonjour !- Bonjour, Comment tu t’appelles ?- Je m’appelle Marcos ! Vous vous appelez comment ?- Je m’appelle madame Hélène. Ca va ?- Comme ci, comme ça. Comment allez-vous madame ?- Pas mal.- Tu es en quelle classe ?- Je suis en première.- Tu as quel âge ?- J’ai douze ans ?- Qu’est-ce que tu aimes porter ?- J’aime porter des jeans et des baskets.- Qu’est-ce que tu portes au collège ?- Je porte un tee-shirt blanc, un pantalon gris, un pull

bleu, un blouson noir et des baskets blanches.- Qu’est-ce que tu adores ?- J’adore les chevaux.- Qu’est-ce que tu aimes ?- J’aime ma famille.- Qu’est-ce que tu détestes ?- Je déteste les serpents.- Tu aimes le ski ?- Non, je n’aime pas le ski.- Tu aimes l’anglais ?- Non, je préfère le français. On est quel jour aujourd’hui?- On est lundi.- Quelle est la date d’aujourd’hui ?- C’est le 5 avril. C’est quand ton anniversaire ?- C’est le 23 février.- Au revoir.- Au revoir.

Petrou Louiza A2

DialogueLoizos - Thierry Henry

- Bonjour !- Bonjour !- Comment tu t’appelles ?- Je m’appelle Thierry Henry et toi ?- Je m’appelle Loizos Sionis .- Quel âge tu as ?- J’ai douze ans et toi ?- J’ai trente-cinq ans.- Qu’est-ce que tu aimes ?- J’aime le football et toi ?- J’aime la basket ? Qu’est-ce que tu adores ?- J’adore la pizza et toi ?- J’adore la pizza aussi. Qu’est-ce que tu détestes?- Je déteste les serpents et toi ?- Je déteste les araignées.- J’ai été content de te perler.- Au revoir.- Au revoir.

Sionis Loizos A3

Michalis Hadjiyiannis

Michalis Hadjiyiannis, c’est un chanteur chypriote. Il estbrun et beau. Il est mince er grand. Ses cheveux sontnoirs et ses yeux sont grands et noirs.

Michalis Hadjiyiannis est sympathique, nous l’aimonsbeaucoup !!!!

Sophia A5Eleni Foureira

Eleni Foureira, c’est une fille. Elle a vingt-trois ans. Elleest très grande et belle. Elle est blonde et sportive. EleniFoureira est une chanteuse merveilleuse. Elle chantebeaucoup de chansons. Elle porte une robe, une vesteet des bottes. Elle adore la chanson et elle aime la gym-nastique. Elle déteste le football.

Les jours

Oh là là….. !Lundi, j’ai ballet.Mardi, J’ai français.Mercredi, j’ai basket.Jeudi, j’ai anglais.Vendredi, j’ai pêche.Samedi, je me promène.Dimanche, ah …..Je n’ai rien.

Kleanthous Georgette A4

Oh là là ….

Lundi, je chante.Mardi, je chante.Mercredi, je danse.Jeudi, je joue.Vendredi, je regarde la télé.Samedi, je chante.Dimanche, ouf !!!!!Je ne chante pas !!!!!

Karagiorgi Marie A5

Oh là là …..

Lundi, j’ai biologie.Mardi, J’ai technologie.Mercredi, j’ai grec.Jeudi, j’ai grec ancien.Vendredi, j’ai français.Samedi, je me repose.Dimanche, je me promène.Je n’ai pas cours.

Kastania Marie A4

97

Oh là là …..

Lundi, j’ai musique.Mardi, j’ai anglais.Mercredi, j’ai danse, hip-hop.Jeudi, ouf !!!!Vendredi, j’ai cours.Samedi, je me repose !!!!Dimanche, je me promène !Je n’ai pas cours….. grrrr…..C’est quand les vacances.

Kastania Georgette A4

Correspondre ……

Nicosie, le 16 novembre 2010

Chère amie des Copains,Je cherche des amis.Je m’appelle Marie. Je suis chypriote. J’ai quatorze ans.

Je suis collégienne au Collège Périphérique deKokkinotrimithia. Je suis brune, grande, mince intelli-gente et marrante. J’aime chanter, danser et écrire. J’adorela musique. Je déteste l’histoire et les maths.

Dans ma famille, il y a 4 personnes : Mon père, ma mère,mon frère et moi. Mon groupe préféré est Linkin Park. Ilschantent la musique roch. Ma couleur préférée est lenoir. Mon actrice préférée est Emma Watson.

Ecris-moi vite !!!!

A bientôtMarie

Panagi Maria C4

Le week-end dernier

Le week-end dernier était super ! Le temps était beau.Il y avait du soleil et il faisait chaud.

Samedi matin, Je me suis réveillée à 8h. J’ai pris monpetit déjeuner et puis j’ai fait mes devoirs.

A midi, j’ai mangé du souvlaki. A 15h ; j’ai joué au basket.Le soir, je suis allée au cinéma et j’ai regardé un film d’ac-tion. Ensuite, j’ai fait les courses.

Le lendemain, le matin ma famille et moi, nous sommesallés à l’église. A midi, on est allés au bowling et on a bienjoué. L’après-midi, j’ai regardé la télé et j’ai mangé desfruits .Le soir on est allés au restaurant.

Après, j’ai visité mes grands-parents.J’ai passé un week-end formidable !!!!!!!

Chercher des correspondants ……

Chère Marie,Bonjour ! Je m’appelle Panayiota Evangelou et je suis

chypriote. J’ai ans. Je suis collégienne au Collège Pé-riphérique de Kokkinotrimithia. Je suis en troisième (C4).Mon professeur de français s’appelle Christoulla Con-stantinou. Je suis élève. Je ne suis pas ni grande ni petite.Je suis mince. J’ai les cheveux longs et marron. Je suissympathique. J’habite avec ma famille à Chypre. J’adorema famille.

Dans ma famille, il y a quatre personnes. Mon père s’ap-pelle Andréas ; Il est super sympa. Il est hydraulique. Il a50 ans. Il est grand et brun.

Ma mère s’appelle Andri. Elle est très souriante. Mamère ne travaille pas, elle est ménagère. Elle a quarante-quatre ans. Elle est grande et brune. Ma sœur s’appelleChristina Evangelou. Elle est élève aussi. Elle a 15 ans.Elle est grande et mince. Elle est brune.

Moi, je parle le grec, l’anglais et le français. J’aime lamusique. J’adore les maths et l’histoire. Je n’aime pas lefoot.

A bientôtPanayiota

Evangelou Panayiota C4

DialogueVanessa - Hélène

- Bonjour !- Bonjour.- Comment tu t’appelles ?- Je m’appelle Vanessa. Et toi ?- Je m’appelle Hélène.- Ça va ?- Ça va très bien. Et toi, ça va ?- Comme ci, comme ça.- Au revoir.- Au revoir.

Hadjikyprianou Hélène A4

DialogueAndréa- Hélène

- Bonjour !- Bonjour !- Comment tu t’appelles ?- Je m’appelle Hélène Tovletian. Et toi ?- Je m’appelle Andréa Giorgalli.- Ça va ?- Ça va très bien. Et toi ?- Je suis en première. Et toi ?- Je suis en première aussi.- Tu as quel âge ?- J’ai douze ans. Et toi ?- J’ai douze ans aussi.

98

- Qu’est-ce que tu aimes ?- J’aime les jeans. Et toi ?- J(aime la pizza ?- Au revoir Andréa ?- Au revoir Hélène.

Giorgalli Andréa A3Dialogue

- Bonjour !- Bonjour !- Comment ça va ?- Ça va très bien. Merci et toi ?- Ça va.

- Tu es italienne ?- Non.- Quelle est ta nationalité ?- Je suis chypriote. Et toi ?- Je suis chypriote aussi.- Tu habites où ?- J’habite à Mammari. Et toi ?- J’habite à Mammari aussi.- Qu’est-ce que tu aimes ?- J’aime la pizza. Qu’est-ce que tu préfères ?- Je préfère jouer au volley.- Merci. Au revoir.- Au revoir.

Hadjikosti Demetra A1

99

1

3

4

2

6

5

100

1

2

4

5

3

8

9

11

12

10

7

6

101

1

2

4

5

3

8

1110

6

9

7

Εκτός από την ακαδημαϊκή μόρφωση, την ηθική καιθρησκευτική διαπαιδαγώγηση και γενικά την ολόπλευρηανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών, απώτεροςστόχος του σχολείου μας είναι και η ανάδειξή του σε σύγ-χρονο πρότυπο εκπαιδευτήριο και έναν πολιτισμικό φάροτης περιοχής, μέσα από τις ποικίλες και ενδιαφέρουσεςδραστηριότητες, που αναλαμβάνουν οι μαθητές μας μετη βοήθεια και στήριξη των καθηγητών τους.

Γι’ αυτό το περιοδικό μας… ΑΝΟΙΞΗΈνα το χελιδόνι • κι η Άνοιξη ακριβήΓια να γυρίσει ο ήλιος • θέλει δουλειά πολλήΘέλει νεκροί χιλιάδες • να ’ναι στους τροχούςΘέλει κι οι ζωντανοί • να δίνουν το αίμα τους…

Οδ. Ελύτης

Αφιερωμένο στους ήρωες της Ελευθερίας,που έδωσαν τη ζωή τους, για να έρθει επιτέλους η Άνοιξη σ’ αυτόν τον τόπο!

Το Περιφερειακό Γυμνάσιο Κοκκινοτριμιθιάς βρί-σκεται ανατολικά της Κοκκινοτριμιθιάς, σε μικρή από-σταση από τα Κρατητήρια, σε μια περιοχή η οποίαάρχισε να αναπτύσσεται ραγδαία με αφορμή τηνόδευση, σε κοντινή απόσταση, του υπεραστικού δρό-μου Λευκωσίας – Τροόδους.

Το σχολείο διανύει φέτος τον όγδοο χρόνο λειτουρ-γίας του και ως νεόδμητο κτήριο είναι κτισμένο μετις τελευταίες ευρωπαϊκές προδιαγραφές οικοδόμη-σης των σχολικών μονάδων. Οι μαθητές του προέρ-χονται από τις κοινότητες Κοκκινοτριμιθιάς, Παλιο-μετόχου, Μάμμαρι, Αγίων Τριμιθιάς και Δένειας.

Φέτος φοίτησαν 385 μαθητές και μαθήτριες και λει-τούργησαν 6 τμήματα Α΄ τάξης, 6 τμήματα Β΄ τάξηςκαι 6 τμήματα Γ΄ τάξης, καθώς και τμήματα ΕιδικήςΕκπαίδευσης.

Δίδαξαν 58 καθηγητές με πλήρες ή μερικό ωράριο.Η Διεύθυνση αποτελούνταν από τη Διευθύντρια και6 Βοηθούς Διευθυντές.