Προεδρικές Εκλογές 2012

Κραββαρίτθσ Ευάγγελοσ Σελίδα 1

Κέντρο Ευρώ-Ατλαντικών Μελετών

ε ζναν χρόνο από τϊρα ακριβϊσ, οι Ηνωμζνεσ Πολιτείεσ κα γνωρίηουν τον

Πρόεδρό τουσ για τθν τετραετία 2013-2016. Αυτό που ζμοιαηε ωσ ςίγουρο μζχρι πριν από

λίγο καιρό ιταν ότι ο Barrack Obama κα εξαςφάλιηε μια εφκολθ επανεκλογι απζναντι ςτον

οποιοδιποτε Ρεπουμπλικάνο υποψιφιο. Ωςτόςο, θ οικονομικι κατάςταςθ και θ πολιτικι

ιδιομορφία τθσ ςυγκεκριμζνθσ χϊρασ ανατρζπουν τα δεδομζνα και ξαναβάηουν τουσ

Ρεπουμπλικάνουσ ςτο παιχνίδι ενϊ ταυτόχρονα αναγκάηουν τουσ Δθμοκρατικοφσ να

ξυπνιςουν απότομα και να αρχίςουν να κινθτοποιοφνται ξανά. Πλζον, ο αμερικανόσ

Πρόεδροσ, αν και ζχει ακόμα τισ πικανότθτεσ με το μζροσ του, δεν διακζτει οφτε τθν προ

ζτουσ ςιγουριά, οφτε τθν αρχικι του πολιτικι φρεςκάδα. Επιπλζον, ίςωσ κα αναγκαςτεί να

ξεφφγει από τθν πεπατθμζνθ και να υιοκετιςει μια ςτρατθγικι, εντελϊσ διαφορετικι από

αυτι του 2008. τθν αντίπερα κομματικι όχκθ, θ αφξθςθ των πικανοτιτων νίκθσ των

Ρεπουμπλικάνων κίνθςε το ενδιαφζρον πολλϊν υποψθφίων, οι οποίοι πλζον

διαιςκάνονται ότι μποροφν να ςυμμετάςχουν ςε ζναν αγϊνα, τον οποίον ίςωσ και να μθν

χάςουν τελικά.

Αυτό που ςε πρϊτθ φάςθ άλλαξε τα δεδομζνα και μετζτρεψε τθν ςίγουρθ νίκθ ςε

απλά πικανι, ιταν θ ανεργία. Όπωσ παρατθροφμε και ςτο γράφθμα, θ ανεργία ζχει

ςτακεροποιθκεί πάνω από το 9%, το οποίο αποτελεί ιςτορικά υψθλό για τισ Ηνωμζνεσ

Πολιτείεσ. Ασ μθν ξεχνάμε ότι αναφερόμαςτε ςε μια χϊρα όπου θ απαςχολθςιμότθτα είναι

βαςικότατθ οικονομικι προτεραιότθτα. Ακόμα και μετά από μεγάλεσ οικονομικζσ κρίςεισ,

όπωσ το κραχ του ’29 ι θ πετρελαϊκι του ’73, θ ανεργία αυξανόταν προςωρινά και ζπεφτε

γριγορα μετά, μθν αφινοντασ τθν κοινωνία να διαταραχκεί. Για τθν αμερικανικι

ταυτότθτα, θ εργαςία δεν είναι απλά δικαίωμα, αλλά υποχρζωςθ. Οι πολιτικζσ επιλογζσ

του προζδρου Obama δεν ζχουν αποδϊςει τα αναμενόμενα μζχρι ςτιγμισ,

αναμοχλεφοντασ ζνα αίςκθμα δυςφορίασ και μθ ικανοποίθςθσ ςτθν κοινωνία.

Πίνακας 1 Ο δείκτης ανεργίας την τελευταία διετία1

το ςτρατόπεδο των Ρεπουμπλικάνων υπάρχει μια αςάφεια, ωσ προσ το ποιοσ κα

αναλάβει το χρίςμα για τθν προεδρία. Αυτό οφείλεται ςε δφο λόγουσ: Πρϊτον, κανείσ δεν

ιταν πρόκυμοσ να πάρει το ρίςκο να «καεί» πολιτικά, αντιμετωπίηοντασ ζναν ςίγουρο

Πρόεδρο και δίνοντασ μια χαμζνθ μάχθ. Σα χαμθλά ποςοςτά αποδοχισ του Obama είναι

1 http://www.tradingeconomics.com/united-states/unemployment-rate πρόςβαςθ 03/11/2011

Προεδρικές Εκλογές 2012

Κραββαρίτθσ Ευάγγελοσ Σελίδα 2

Κέντρο Ευρώ-Ατλαντικών Μελετών

αυτά που αναηωπφρωςαν το ενδιαφζρον. Δεφτερον, ο ζνασ χρόνοσ είναι αρκετόσ πολιτικά

για ζνα προεδρικό ςφςτθμα, οπότε είναι πολφ πικανόν να προκφψουν και νζεσ

υποψθφιότθτεσ. Μζχρι ςτιγμισ ζχουν ξεχωρίςει τρία πρόςωπα:

Mitt Romney. Πρόκειται για επιφανι επιχειρθματία και πρϊθν κυβερνιτθ τθσ

πολιτείασ τθσ Μαςαχουςζτθσ. Φαίνεται να ςυγκεντρϊνει τισ περιςςότερεσ

πικανότθτεσ απζναντι ςτον Barrack Obama, μιασ και είναι ο πιο ικανόσ να

ανακερμάνει τθν οικονομία. Ωςτόςο, οι επικζςεισ που δζχεται είναι από τρεισ

πλευρζσ: Πρϊτον, το επιχειρθματικό του παρελκόν, για μερικοφσ κεωρείται ωσ θ

απαραίτθτθ εγγφθςθ για να βγάλει τθν οικονομία από τθν φφεςθ. Όμωσ, ςτα μάτια

μερικϊν παρουςιάηεται ωσ εκπρόςωποσ των ςυμφερόντων τθσ Wall Street και όχι

των πολιτϊν. Δεφτερον, ωσ κυβερνιτθσ τθσ Μαςαχουςζτθσ είχε περάςει ζνα

νομοςχζδιο για τθν υγεία, παρόμοιο με εκείνο του Προζδρου, ςτοιχείο που δεν

αρζςει ςτουσ πιο ςυντθρθτικοφσ ψθφοφόρουσ. Σρίτο, αδυνατεί να ςυςπειρϊςει

τουσ ςυντθρθτικοφσ ψθφοφόρουσ λόγω τθσ δυςπιςτίασ τουσ απζναντι ςτισ θκικζσ

και ςτισ κρθςκευτικζσ απόψεισ του. Μεγάλο πλεονζκτθμά του είναι το ότι ζχει

καταφζρει να ςυγκεντρϊςει τθν υψθλότερθ χρθματοδότθςθ για τθν καμπάνια του.

Rick Perry. Ο πρϊθν Σεξανόσ κυβερνιτθσ διαδζχκθκε τον George W. Bush ςτθ

πολιτεία του Νότου και κατάφερε να επανεκλεγεί άλλεσ δφο φορζσ. Οι

δθμοςκοπιςεισ τον εμφανίηουν ςτθν δεφτερθ κζςθ πίςω από τον Mitt Romney ςτισ

προτιμιςεισ των Ρεπουμπλικάνων. Παρόλα αυτά δεν φαίνεται ικανόσ να

ςυςπειρϊςει το κόμμα του. Ζχει εκφράςει κοινωνικά ςυντθρθτικζσ κζςεισ,

δεχόμενοσ τθν υποςτιριξθ του κινιματοσ Tea Party.

Herman Cain. Ο παράγοντασ ζκπλθξθ των τελευταίων θμερϊν, μιασ και το όνομά

του είναι άγνωςτο ςτο ευρφ κοινό. Ο μαφροσ υποψιφιοσ, πρϊθν ςτζλεχοσ

αλυςίδασ εςτιατορίων, ξεχωρίηει για τθν ενεργθτικότθτά του, τθν ρθτορικι του

δεινότθτα και τισ ςυντθρθτικζσ οικονομικζσ του προτάςεισ. τα μειονεκτιματά του

θ πολιτικι του απειρία, ειδικά για μια τόςο μεγάλθ και κουραςτικι μάχθ. Ήδθ

άρχιςαν τα πρϊτα χτυπιματα ςτο κφροσ του, ανακινϊντασ μια προ 20ετίασ

κατθγορία μιασ υπαλλιλου του για ςεξουαλικι παρενόχλθςθ.

Όποιοσ και αν τελικά επιλεγεί κα ζχει να αντιμετωπίςει προπατορικά αμαρτιματα, μιασ και

οι κθτείεσ G. W. Bush ζχουν αφιςει εμφανι ςθμάδια, τα οποία δεν ζχουν ξεχαςτεί ακόμα

και για τα οποία κατθγοροφνται ακόμα οι Ρεπουμπλικάνοι.

Προεδρικές Εκλογές 2012

Κραββαρίτθσ Ευάγγελοσ Σελίδα 3

Κέντρο Ευρώ-Ατλαντικών Μελετών

Πίνακας 2 Ο Obama και οι πιθανοί αντίπαλοι2

το ςτρατόπεδο των Δθμοκρατικϊν, ο νυν Πρόεδροσ κα προςπακιςει να

κινθτοποιιςει για άλλθ μια φορά τουσ μαφρουσ, τουσ νζουσ, τουσ Λατίνουσ και τουσ

κοινωνικά φιλελεφκερουσ. Πρζπει να ςθμειωκεί ότι αυτζσ οι ομάδεσ, οι οποίεσ ςυνικωσ

δεν ζχουν υψθλά ποςοςτά προςζλευςθσ, είναι αυτζσ που ζκριναν τθν επιτυχία του Obama

το 2008. Επιπλζον όμωσ, είναι και οι ομάδεσ που ζχουν τισ μεγαλφτερεσ απϊλειεσ

ευμάρειασ και ειςοδιματοσ και ζχουν τα υψθλότερα ποςοςτά ανεργίασ. Ανάλογα με τον

αντίπαλο υποψιφιο κα αποφαςιςτεί και θ προεδρικι γραμμι.

Πίνακας 3 Αποδοχή του Προζδρου Obama3

Πζρα από τθν οικονομία, θ οποία όπωσ ιδθ είπαμε κα παίξει τον πλζον ςθμαντικό

ρόλο, μικρό κομμάτι κα διαδραματίςει θ λειτουργία του πολιτικοφ ςυςτιματοσ. Σα

τελευταία χρόνια το Κογκρζςο κατθγορείται ότι ζχει απομακρυνκεί από τισ παραδοςιακζσ

2 http://www.politico.com 3 http://www.gallup.com/poll/124922/Presidential-Approval-Center.aspx

0 10 20 30 40 50 60

Obama/Cain

Obama/Perry

Obama/Romney

50

52

47

40

36

42

10

11

11

Κανζνασ/Αναποφάςιςτοι

Republican

Obama

48 47 4648

44

5046

42 41 4144

46 4644

47

42

4750 50 50

0

10

20

30

40

50

60

Αποδοχι

Μθ αποδοχι

Προεδρικές Εκλογές 2012

Κραββαρίτθσ Ευάγγελοσ Σελίδα 4

Κέντρο Ευρώ-Ατλαντικών Μελετών

του αξίεσ και αρχζσ. Άλλωςτε, οι αμερικανοί ςυνθκίηουν να ψάχνουν ςτο παρελκόν τθν

λφςθ ςε τωρινά προβλιματα. Ακόμα, αρκετοί νζοι βουλευτζσ και γερουςιαςτζσ κατθγοροφν

τουσ παλιότερουσ για κλειςτζσ διαδικαςίεσ. Επιπροςκζτωσ, ςθμαντικότατθ μεταβλθτι είναι

θ πολιτικι ορφάνια των κρθςκευόμενων Αμερικανϊν, οι οποίοι δείχνουν να μζνουν χωρίσ

αξιόπιςτο υποψιφιο και ςτα δφο κόμματα. Να κυμίςουμε ότι πρόκειται για τθν ομάδα θ

οποία ανζβαςε τθν εξουςία τον G. W. Bush και ιταν βαςικόσ πολιτικόσ παράγοντασ τισ δφο

τελευταίεσ δεκαετίεσ. Σζλοσ, θ εξωτερικι πολιτικι και άμυνα δεν αναμζνεται να ζχει

ιδιαίτερο αντίκτυπο.

υγκεφαλαιϊνοντασ, το πολιτικό παιχνίδι ςτθν αντίπερα όχκθ του Ατλαντικοφ ζχει

ανοίξει πλζον για τα καλά και κα γίνει περιςςότερο αμφίρροπο, όςο θ πραγματικι

οικονομία δεν ανακάμπτει. Μια επανεκλογι που φάνταηε ςίγουρθ, ζχει μεταβλθκεί ζνα

πάηλ για δφςκολουσ λφτεσ, λόγω των πολλϊν και διαφορετικϊν υποψθφίων των

Ρεπουμπλικάνων. Ο Obama κα διατθριςει το πλεονζκτθμα τθσ εμπειρίασ, τθσ δεινισ

ρθτορείασ, των πικανϊσ μεγαλφτερων κεφαλαίων και κυρίωσ, τθσ πολιτικισ ξεκοφραςθσ. Οι

Ρεπουμπλικάνοι κα αναγκαςτοφν να ξοδζψουν ςθμαντικό χρονικό και χρθματικό κεφάλαιο

ςτθν μεταξφ τουσ κόντρα και πικανότατα ίςωσ θ διαμάχθ τουσ να δϊςει επιπλζον όπλα

ςτθν άλλθ πλευρά. Οι ςτρατθγικζσ που κα υιοκετθκοφν είναι δφςκολο να διαφανοφν λόγω

των ετερόκλθτων υποψθφίων και του ενόσ και μοναδικοφ κζματοσ, τθσ οικονομίασ. ε κάκε

περίπτωςθ, θ κοφρςα ξαναρχίηει.