Ελληνισμός - Μάιος 2012

ELLINIZMOSZ MAGYARORSZÁGI GÖRÖGÖKORSZÁGOS ÖNKORMÁNYZATÁNAK KIADVÁNYA

750 FT3 €

ΕΤΟΣ: 18ο ‘Εκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

ΜΑΪΟΣ 2012

Εργατική ΠρωτομαγιάΕκπαιδευτικό πρόγραμμα ComeniusΔ. Χατζής στη Στέγη

Ημέρα μνήμης Ν. Μπελογιάννη

Μάιος 2012 • EΤος: 18°

3

Επέτειος

Ε κ μέρους της λέσχης των φίλων και οπαδών του ΚΚΕ θα θέλαμε να τονίσουμε τα εξής σε σχέση με την δολοφονία του Νίκου

Μπελογιάννη: Ο Νίκος Μπελογιάννης υπήρξε ένας πρωτοπόρος κομμουνιστής. Ένας από τους πολλούς ήρωες που έχει αναδείξει η ηρωική ιστορία αυτού του κόμματος.Ο Νίκος Μπελογιάννης δολοφονήθηκε από το αστικό καθεστώς για έναν και μόνο λόγο. Γιατί ήταν κομμουνιστής. Όλα τα υπόλοιπα είναι εκ του πονηρού. Τον Μπελογιάννη τον δίκασαν για τις ιδέες του. Ιδέες που είχαν να κάνουν με την πρόοδο, για μια καλύτερη κοινω-νία, για μια κοινωνία απαλλαγμένη από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Γιατί το αστικό καθεστώς μπροστά στην υπεράσπιση της εξουσίας του δεν σταματά απέναντι σε τίποτα, και μάλιστα προ-σπαθεί να φορτώσει σε κάθε προοδευτικό άνθρωπο τις πιο απίθα-νες κατηγορίες προκειμένου να τον ακυρώσει, με στόχο την ακύρωση των αγώνων ενός ολόκληρου λαού.Δεν είναι καθόλου τυχαίο που το χωριό των Ελλήνων στην Ουγγα-ρία ονομάζεται χωριό Νίκος Μπελογιάννης. Οι σύντροφοί μας εκείνης της εποχής τίμησαν όπως εκείνοι ξέραν να τιμούν τον αταλάντευτο κομμουνιστή, τον αταλάντευτο άνθρωπο. Και τον τίμησαν όπως εκεί-νοι ήξεραν να τιμούν ακόμα και με την ανέγερση ενός ολόκληρου χωριού με τα ίδια τους τα χέρια.Τον τίμησαν με τους συνεταιρισμούς που έφτιαξαν, τις βιοτεχνίες, τους φούρνους, τις αγροτικές καλλιέρ-γειες. Τον τίμησαν σε μια γη που το σοσιαλιστικό κράτος παραχώρησε στους Έλληνες της προσφυγιάς.Τον τίμησαν με την τιμιότητά τους, την ανθρωπιά, τα πιστεύω τους.Προσπαθούν σήμερα να μας πείσουν με νύχια και με δόντια για το πόσο κακοί ήταν ή και είναι οι κομμουνιστές. Ότι δεν είναι πατρι-ώτες, ότι δεν βλέπουν το μέλλον μιας άλλης Ελλάδας. Ότι τάχα οι κομμουνιστές δεν εργάζονται για το καλό της πατρίδας αλλά για να αιματοκυλήσουν την Ελλαδα. Προσέξτε τις αναγωγές ή τις ομοιότη-τες του σήμερα και του χτες. Παραθέτουμε απόσπασμα της ομιλίας του Νίκου Μπελογιάννη στο δικαστήριο:Κατατέθηκε εδώ πέρα ότι κάθε κομμουνιστής είναι κατάσκο-πος, ότι οι κομμουνιστές δεν είναι Έλληνες, ότι το ΚΚΕ δεν είναι ελληνικό. Νομίζω ότι ο πατριωτισμός ενός κόμματος δεν κρίνε-ται απ’ τα λόγια, (...) ο πατριωτισμός ενός κόμματος ή και ατό-μων ακόμα κρίνεται όταν κινδυνεύει η ανεξαρτησία, η ελευθερία και η ακεραιότητα της Πατρίδας μας. (...) Και αν θελήσει κανείς με τέτοια κριτήρια να κρίνει το ΚΚΕ, θα δει ότι δεν είναι κόμμα προδοτικό, αλλά αντίθετα είναι καθαρά ελληνικό και πατριω-τικό(...). Είναι κοινό μυστικό ότι το ΚΚΕ έχει παράνομο μηχανι-σμό. (...) Ο παράνομος μηχανισμός είναι μια κατάσταση νόμιμης άμυνας, όταν υπάρχουν νόμοι 509 και άλλα, για να μπορέσει να διατηρηθεί το κόμμα που βρίσκεται στην παρανομία. Το ΚΚΕ εδώ στην Ελλάδα είναι από το 1925 στην παρανομία, από τον καιρό του Πάγκαλου(...). Ενας καινούριος πόλεμος δεν πρέπει να βρει την Ελλάδα αντίθετη στη Σοβιετική Ένωση, με την οποία δε μας χωρίζει τίποτα και στο κάτω-κάτω της χρωστούμε και τη λευ-τεριά μας. (...) Μέσα στα πλαίσια της πολιτικής που εξυπηρετεί την Ελλάδα παρακολουθούμε όλες τις εκδηλώσεις της πολιτικής ζωής της χώρας, και μας ενδιαφέρουν όλοι οι τομείς της, και ο πολιτικός και κοινωνικός, και φυσικά και κάθε ενδεχόμενο πολε-μικής προετοιμασίας που κάνει η χώρα(...). Εμείς πιστεύουμε

στην πιο σωστή θεωρία που διανοήθηκαν τα πιο προοδευτικά μυαλά της ανθρωπότητας. Και η προσπάθειά μας, ο αγώνας μας, είναι να γίνει αυτή η θεωρία πραγματικότητα για την Ελλάδα και τον κόσμο ολόκληρο.(...). Αγαπάμε την Ελλάδα και το λαό της περισσότερο από τους κατηγόρους μας. (...) Ακριβώς αγωνιζό-μαστε για να ξημερώσουν στη χώρα μας καλύτερες μέρες, χωρίς πείνα και πόλεμο (...) και, όταν χρειαστεί, θυσιάζουμε και τη ζωή μας. Πιστεύω ότι δικάζοντάς μας σήμερα, δικάζετε τον αγώνα για την ειρήνη, δικάζετε την Ελλάδα.Ποια είναι η σημερινή πολιτική της αστικής τάξης;Εξαρτάται από το σημείο που βρίσκονται οι λαϊκοί αγώνες. Εκεί που οι λαοί είναι καθισμένοι, εκεί που δεν υπάρχει λαϊκό κίνημα περνάνε τα πιο βρώμικα σχέδιά τους προσπαθώντας να κατοχυρώσουν όχι μόνο την εξουσία του σήμερα αλλά και αυτή του αύριο.Εκεί που τα λαϊκά κινήματα τούς αντιστέκονται, δείχνουν το πιο λυσαλέο, σάπιο πρόσωπό τους. Την περιβόητη δημοκρατία τους την χρησιμοποιούν σαν ακκορντεόν. Σήμερα λίγο παραπάνω, αύριο λίγο λιγότερο. Το παν γι’ αυτούς είναι η διατήρηση των αμύθητων κερ-δών τους. Και όταν το σάπιο σύστημά τους περνάει μια κρίση, τότε θυμούνται και τους λαούς για ένα και μοναδικό όμως λόγο: για να τους φορτώσουν τα αποτελέσματα των κρίσεων που παράγει το ίδιο το σύστημά τους. Και βέβαια σαν σύγχρονοι γκεμπελίσκοι τους φορτώνουν (στους λαούς) την ίδια τους την κρίση. Σας παραπέμπω στην περιβόητη θεωρία ότι όλοι μαζί τα φάγαμε, ότι όλοι μας φταίμε και βέβαια όλοι πρέπει να βάλουμε πλάτη για να ξεπεράσουμε τα προβλήματα. Και αν βρίσκουν τμήματα των εργαζομένων που την πατάνε από τέτοιες θεωρίες, ποιος την χάρη τους. Εμείς τιμώντας τον κομμουνιστή και άνθρωπο Νίκο Μπελογιάννη τους γυρνάμε την πλάτη. Συντασόμαστε και παλεύουμε με εκείνο το κομμάτι του Ελλη-νικού αλλά και οποιουδήποτε άλλου λαού που προβάλει το δικό του δίκιο. Και το δίκιο ενός λαού δεν μπορεί να είναι το ίδιο με το δίκιο των μονοπωλίων που τον καταπιέζουν, του παίρνουν το ψωμί, τον καταδικάζουν στην φτώχεια και την ανέχεια. Οι λαοί δεν έχουν άλλη ελπίδα από εκείνη της αντίστασής τους. Για να έρθει ένα καινούριο αύριο. Και σε αυτούς τους αγώνες το ΚΚΕ θα βάλει πλάτη με όλες του τις δυνάμεις γιατί όπως έλεγε και ο Μπελογιάννης:“Η ζωή μου συνδέεται με την ιστορία του ΚΚΕ και τη δράση του... Δεκάδες φορές μπήκε μπροστά μου το δίλημμα: να ζω προδίδο-ντας τις πεποιθήσεις μου, την ιδεολογία μου, είτε να πεθάνω, παραμένοντας πιστός σ’ αυτές. Πάντοτε προτίμησα το δεύτερο δρόμο και σήμερα τον ξαναδιαλέγω”.Η αστική εξουσία του χτες δολοφόνησε τον Νίκο Μπελογιάννη και τους συντρόφους του. Η αστική αξουσία του σήμερα καταδικάζει ανθρώπους στην ανέχεια, την φτώχεια, την κατάθλιψη, ακόμα και στην αυτοκτονία. Και μετά βέβαια στέλνει λουλουδια μαζί με δακρύ-βρεχτους λόγους για να ξεπλύνει τις αμαρτίες της. Χρησιμοποιεί τους δικούς της μηχανισμούς (σαν τους περιβόητους γνωστούς άγνω-στους) για να συκοφαντήσει τους αγώνες των λαών που αντιστέκο-νται. Οι λαοί αργά ή γρήγορα θα της στρέψουν την πλάτη.Θα φτιάξουν τη δική τους Ιστορία. Με τους αγώνες τους για μια και-νούρια Ελλάδα, έναν καινούριο κόσμο. Και αυτός θα είναι ο καλύτε-ρος φόρος τιμής στον Ήρωα, στον άνθρωπο, στον κομμουνιστή Νίκο Μπελογιάννη. Άλλος δρόμος δεν υπάρχει.

Λέσχη των φίλων και οπαδών του ΚΚΕ

Ημέρα μνήμης Ν. Μπελογιάννη

Ελληνισμóς • Έκδοση της άυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας

4

Αφιέρωμα

«Μέσα στα όρια του σημερινού καθε-στώτος η εργατική τάξη και οι άλλες εργαζόμενες μάζες αδυνατούν να εξα-σφαλίσουν μια μόνιμη διαρκή βελτίωση των όρων ζωής τους. Ο καπιταλισμός καθιστά κάθε βελτίωση προσωρινή. Οι νόμοι του καπιταλιστικού καθεστώτος επιβάλλουν διαρκώς παρ’ όλες τις βελτι-ώσεις και τις μεταρρυθμίσεις, τη χειρο-τέρευση της θέσης των εργαζομένων. Οι πόλεμοι δεν έχουν τέλος, διότι το καπι-ταλιστικό καθεστώς αναπαράγει διαρ-κώς τους ανταγωνισμούς οι οποίοι προ-καλούν τις ιμπεριαλιστικές συρράξεις».Μοιάζει σα να γράφτηκε τώρα κοντά. Κι όμως είναι γραμμένο για την Πρωτομα-γιά του 1927. Παραμονές της τότε μεγά-λης καπιταλιστικής κρίσης και ανάμεσα στους δυο μεγάλους πολέμους.Κείμενα σαν κι αυτό προβάλλουν μέσα από το ιστορικό αρχείο του ΚΚΕ, καθώς προχωρά η διαδικασία της αποκατά-στασής του και η μηχανογράφησή του. Κάμποσα ήδη έχουν δει το φως της δημοσιότητας μέσα από τους τόμους «Επίσημα Κείμενα» του ΚΚΕ. Ολα απο-καλύπτουν έναν πλούτο χρήσιμο όχι μόνο στους ιστορικούς, αλλά στο ίδιο το εργατικό κίνημα σήμερα.

Ενα σύντομο «ταξίδι» στις προκηρύξεις και άλλα έντυπα του ΚΚΕ που συνοδεύ-ουν τις Πρωτομαγιές μάς δίνει ένα δια-χρονικό ρεπορτάζ για την κατάσταση της εργατικής τάξης, όπως και για τα ζητήματα αιχμής της κάθε περιόδου.

Τα πρώτα βήματαΑρχές του 1919, καταγράφεται μια μεγάλη απεργία των τραπεζοϋπαλλή-λων που στέφεται με επιτυχία. Ακολου-θεί η απεργία της Πρωτομαγιάς. Μερο-κάματα, οχτάωρο και ασφάλιση είναι το τρίπτυχο των αιτημάτων. Στη σχετική προκήρυξη διαβάζουμε: «Το Σοσιαλιστι-κόν Εργατικόν Κόμμα εορτάζει σήμε-ρον την 1ην Μαΐου. Ως κόμμα που αντι-προσωπεύει έναν αγώνα διεθνή, όπως είναι ο αγών της εργατικής τάξεως εις κάθε χώραν και που αγωνίζεται διά τον σκοπόν τον οποίον όλα τα αδελφά κόμ-ματα όλων των χωρών επιδιώκουν και ο οποίος είναι η κατάργησις της κεφα-λαιοκρατίας και η επικράτησις των αρχών του διεθνούς σοσιαλισμού» (...) Σύντροφοι εργάται και εργάτριες! Αν όλο

το έτος εργαζόμεθα από πρωίας μέχρι νυκτός διά να θρέψωμεν και να πλου-τίσωμεν άλλους, αν επί όλας τα ημέρας του έτους είμεθα τα όργανα της σκλα-βιάς των πατρώνων και των εκμεταλ-λευτών, χωρίς να έχωμεν ούτε το δικαί-ωμα της αναπνοής χωρίς την άδειάν των, μια ημέρα όμως υπάρχει και δι’ ημάς (...) Αυτή είναι η πρώτη Μαΐου, αυτή είναι η ημέρα μας».

Η κυβέρνηση Βενιζέλου απαγορεύει τις συγκεντρώσεις σε Αθήνα και Πειραιά. Ο γιορτασμός γίνεται στα προάστια. Στον «Ρ» της επομένης διαβάζουμε: «Ενταύθα όπου λέγεται ότι κυβερνά η λαϊκή κυρι-αρχία και ότι ανυποφόρως δημοκρατού-μεθα, το Σοσιαλιστικόν Εργατικόν Κόμμα, εκ πολιτικού ανταγωνισμού, εμποδίσθη αυθαιρέτως να εορτάση εις την έδραν του την 1η Μαΐου (...) και εις αυτά ακόμη τα γραφεία του, τα οποία απεκλείσθη-σαν διά μυδραλιοβόλων υπό προκλητι-κού σώματος το οποίον αδιακόπως εζήτη αφορμήν προς διαταραχήν της τάξεως».Το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου σημειώ-νεται το πρώτο κυβερνητικό πραξικό-πημα στο εσωτερικό της ΓΣΕΕ. Καθαι-ρούνται 5 συνεπείς συνδικαλιστές από την Εκτελεστική Επιτροπή της ΓΣΕΕ και εξορίζονται στη Φολέγανδρο. Το Εθνικό Συμβούλιο της ΓΣΕΕ, που συνήλθε εκτά-κτως, αναθέτει τη διοίκηση στους 5 εξο-ρίστους! Το ΣΕΚΕ οργανώνει πολιτική απεργία με αίτημα την απελευθέρωση των εξορίστων συνδικαλιστών. Η αντί-θεση αυτή, από τη μια κυβερνήσεις και κυβερνητικός συνδικαλισμός κι από την άλλη πλευρά της όχθης ΚΚΕ και ταξι-κός συνδικαλισμός θα διαπερνά μέχρι σήμερα όλες τις στιγμές του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος.Η Πρωτομαγιά του 1920 βρίσκει την εργατική τάξη, από τη μια, να αναπτύσ-σει τους ταξικούς αγώνες της κι από την άλλη, την κυβέρνηση να εγκαινιάζει την τακτική που και σήμερα γνωρίζουμε με αντισωματεία, εξαγορά συνδικαλιστών με δημόσιο χρήμα.

Το 1921 το ΣΕΚΕ, που στο μεταξύ έχει προσθέσει και το Κομμουνιστικό στον τίτλο του, σημειώνει: «Ας διδαχθούμε πως όταν ανεβάζουμε ένα κόμμα αστικό στην κυβέρνηση δεν ανεβάζουμε παρά έναν τύραννο (...) η απελευθέρωση των

εργαζομένων δεν είναι παρά έργον των ιδίων».

Η προκήρυξη του 1923 έχει περάσει από λογοκρισία και κυκλοφορεί με λευκό στο σημείο που κατονομάζει ποιοι τυραν-νούν τους εργάτες.Το ‘24 ξεχειλίζει οργή: «Με τα σχολεία τους και με τις διδασκαλίες τους γέμι-σαν τα φτωχά των φτωχών κεφάλια με ψευτιές και με ανοησίες, με την ένοπλο δύναμη, τις φυλακές και τα δικαστή-ρια μας τρομοκράτησαν πάντα. Με τους φορατζήδες τους και με την αισχροκέρ-δειά τους μας παίρνουν πάντα τα εννιά δέκατα της παραγωγής μας (...) για να πλουτίσουν πιο πολύ μας έσυραν στα πολεμικά μέτωπα, μας έσφαξαν σαν τραγιά και μας υποχρέωσαν να πληρώ-σουμε εμείς οι φτωχοί και τα έξοδα και τα πλούτη των».Το 1926 την παράδοση στις διώξεις που έχει δημιουργήσει ο Βενιζέλος, αναλαμ-βάνει να την συνεχίσει ο Πάγκαλος. Παραμονές του συνεδρίου της ΓΣΕΕ, συλλαμβάνει αριστερούς αντιπροσώ-πους με κατηγορίες εσχάτης προδο-σίας, αντίστασης στις αρχές, στασιασμό. 110 αντιπρόσωποι φορτώνονται σ’ ένα πλοίο που πλέει ανοιχτά του Σαρωνικού και κρατούνται εκεί μέχρι να λήξουν οι εργασίες του συνεδρίου. Ήταν Μάρτης του ‘26. Είναι η χρονιά που επισημοποι-είται απροκάλυπτα η κρατική παρέμ-βαση στα συνδικάτα για την αντιμετώ-πιση των κομμουνιστών, ενώ το ΚΚΕ είναι ήδη στην παρανομία.Στη προκήρυξη του 1929, που κατα-σχέθηκε στο πρακτορείο μαζί με τον «Ριζοσπάστη» που την περιείχε, διαβά-ζουμε: «Η μέρα της Πρωτομαγιάς του 1929 έχει εξαιρετική σημασία μέσα στις σημερινές συνθήκες της προπαρασκευής νέων ιμπεριαλιστικών πολέμων, με τους πυρετώδεις εξοπλισμούς των ιμπερια-λιστών, με τις στρατιωτικές συμμαχίες παράλληλα με την κωμωδία του αφο-πλισμού που παίζεται απ’ τους ιμπερια-λιστές ληστές της Κοινωνίας των Eθνών. Νέοι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι, νέα ιμπε-ριαλιστική εκστρατεία κατά της Ενωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών είναι η τελευταία λέξη του διεθνο-καπι-ταλισμού (...) εργάτες, αγρότες, στρατι-ώτες και ναύτες της Ελλάδος! (...) στα σημερινά συλλαλητήρια της Πρωτομα-

ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΓια να πάψει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο

Ενα χρονικό της ταξικής πάλης μέσα από προκηρύξεις και άλλα έντυπα του ΚΚΕ για την Πρωτομαγιά


5

Αφιέρωμα

γιάς διαδηλώστε την απόφασή σας, της πάλης κατά των πολεμικών εξοπλισμών και των νέων ιμπεριαλιστικών πολέμων, κατά της προετοιμαζόμενης ιμπεριαλι-στικής εκστρατείας εναντίον της προλε-ταριακής μας πατρίδας (...)».

Είναι η χρονιά που στις 25 Ιούνη ψηφί-στηκε το «Ιδιώνυμο» από την κυβέρ-νηση Βενιζέλου.Στη προκήρυξη του ‘30 διαβάζουμε: «Κουστωδία ένοπλων χαφιέδων με προ-τεταμένα τα πιστόλια πιάνουν 122 εργά-τες, τα μέλη των επιτροπών αγώνος που βγήκαν για την οργάνωση της πάλης της Πρωτομαγιάς (...) οι προαγγελθεί-σες μαζικές συλλήψεις άρχισαν. Και τα τελευταία προσχήματα ελευθεριών κου-ρελιάζονται ξετσίπωτα».Είχαν προηγηθεί το Δεκέμβρη του ‘29 οι δηλώσεις Βενιζέλου ότι «την γενικήν απεργίαν θα θεωρήσω ως επανάστασιν και θα την καταπνίξω δι’ όλων των ευρι-σκομένων εις την διάθεσίν μου μέσων».Στα επόμενα χρόνια ξεσπά κρίση στο εσωτερικό του ΚΚΕ, γεγονός που αντα-νακλάται ευθέως στους αγώνες. Και μόνο από τη μέση του ‘32, όταν και πάλι το Κόμμα σηκώνει κεφάλι, εμφανίζονται και οι εργάτες να σηκώνουν κεφάλι με όρους ταξικής πάλης.Το ‘34 βρίσκουμε σ’ ένα κείμενο ορι-σμένα από αυτά που πρόσφατα άρχι-σαν να περνάνε και στα σχολικά βιβλία «οι επαναστάτες εργάτες με την επανα-στατική ταχτική φέρνουν το φασισμό» («Λαϊκή Φωνή», όργανο της ΓΣΕΕ!).

Χρυσές σελίδεςΑκολουθούν το ματωμένο ‘36, η δικτα-τορία του Μεταξά και ο πόλεμος. Το Εργατικό ΕΑΜ, το ‘44 και οι 200 εκτελε-σμένοι κομμουνιστές στην Καισαριανή, ο Δεκέμβρης.

Στεκόμαστε επιγραμματικά στο ‘36: Καταλυτικό ρόλο στο βαθμό ενότητας στις γραμμές του εργατικού κινήματος και στην ενδυνάμωση της ήδη υπάρχου-σας τάσης συσπείρωσής του γύρω από τις ταξικές δυνάμεις, τόσο στην Καβάλα όσο και πανελλαδικά, διαδραμάτισαν αναμφισβήτητα τα γεγονότα της Θεσ-σαλονίκης το Μάη του 1936. Ο αντί-κτυπος της δολοφονίας οκτώ καπνερ-γατών απεργών, ένας εκ των οποίων μάλιστα καταγόταν από την Καβάλα, ήταν άμεσος και επηρέασε σχεδόν το σύνολο του λαού της πόλης, ανεξαρτή-τως κοινωνικής προέλευσης ή πολιτικής τοποθέτησης. Η κοινή «Έκτακτος Έκδο-σις» των εφημερίδων «Ταχυδρόμος» και

«Πρωινά Νέα» έγραφε: «Τριανταπέντε χιλιάδες πενθούντος λαού ηκολούθη-σεν χθες το απόγευμα το πολιτικό μνη-μόσυνον των αγρίως δολοφονηθέντων εν Θεσσαλονίκη καπνεργατών. Διακό-σιοι στέφανοι προηγούντο της πομπής μετά μαύρων πινακίδων με εργατικά συνθήματα. Υπό διαρκείς αράς εναντίον των δολοφόνων και κατά της φασιστι-κής κυβερνήσεως του Μεταξά...». Οι διαταξικές αντιθέσεις, οι οποίες, καθώς οξύνονταν, εκφράζονταν με ολοένα και πιο βίαιο τρόπο, άρχισαν πλέον να γίνο-νται φανερές ακόμα και σε τμήματα του πληθυσμού που έως τότε δεν αποδέχο-νταν καν την ύπαρξή τους. Τα ιδεολογή-ματα της αστικής τάξης πέθαιναν από τις σφαίρες των οργάνων καταστολής, τα οποία η ίδια είχε επιστρατεύσει προς υπεράσπιση των συμφερόντων της: «Η αποθήκη των επιχειρημάτων του Καπνεμπορικού κεφαλαίου εξηντλήθη», έγραφαν τα «Πρωινά Νέα» στις 6 Μάη του 1936. «Δεν έχουν να παρατάξουν τίποτε, το ικανόν να στηρίξει έστω και κατ’ ελάχιστον την αισχράν εκμεταλ-λευτικήν των βουλιμίαν. Ο καπνεργάτης δημιουργεί υπεραξίαν και μέρος αυτής ζητεί ν’ αποσπάσει διά να ζήσει στοιχει-ωδώς ως άνθρωπος. Να μην πεινά. Να μην πεθαίνει. Να μη σαπίζει και επί των πτωμάτων του ν’ ανεγείρονται μέγαρα, να στρατολογούνται ευνούχοι και θερά-ποντες και να τοποθετούνται εκατομ-μύρια εις ξένας Τραπέζας... Αυτά ζητεί ο καπνεργάτης, αυτό επιβάλλει η λογική, ο ανθρωπισμός, το δικαίωμα της ζωής. Να παύσει η αισχρά εκμετάλλευση των ολί-γων εις βάρος των πολλών. Να παύσει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρω-πον» («Πρωινά Νέα» 6/5/1936 Καβάλα).

Αυτοί που δε δείλιασαν

1949. Ο υπουργός Εργασίας της Προ-σωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης Απ. Γκρόζος, στην ομιλία του για την Πρω-τομαγιά, σημειώνει: «Στη διοίκηση της ΓΣΕΕ βρίσκονται οι ίδιοι άνθρωποι που το 1941 δήλωναν πίστη και αφοσίωση στον Χίτλερ και Μουσολίνι, ενώ οι γνή-σιοι ηγέτες των εργατών, όπως ο Παπα-ρήγας, ο Δημητρίου, ο Τιμογιαννάκης, ο Ελευθεριάδης και άλλοι δολοφονήθηκαν, οι ηγέτες των ναυτεργατών καταδικά-στηκαν σε θάνατο και δεκάδες εκατο-ντάδες συνδικαλιστικά στελέχη κλείστη-καν στις φυλακές και τις εξορίες. Ολο αυτό το τρομοκρατικό και δολοφονικό όργιο ένα σκοπό έχει: Να τρομοκρατή-σει την εργατική τάξη, για να παραιτη-θεί από κάθε αξίωση καλύτερης ζωής,

να την καθυποτάξει στα εκμεταλλευ-τικά και ιμπεριαλιστικά σχέδια των ντό-πιων και ξένων εκμεταλλευτών. Στα τρομοκρατικά και δολοφόνα μέτρα της μοναρχοφασιστικής κυβέρνησης κανέ-νας εργάτης και υπάλληλος δεν πρέπει να δειλιάσει και να τρομοκρατηθεί. (...) συντονίστε τον αγώνα σας για να κερ-δίσετε τα οικονομικά και συνδικαλιστικά σας δικαιώματα. (...) πυκνώστε τις γραμ-μές του Δημοκρατικού Στρατού. Στον αγώνα αυτό δεν είστε μόνοι σας. Στο πλευρό σας είναι ο Δημοκρατικός Στρα-τός της Ελλάδας».

Την 1η Μάη του 1950, που «όλα τα ‘σκιαζε η φοβέρα», στην Καισαριανή, στο Σκοπευτήριο, μαζεύτηκαν πάνω από 5.000 άνθρωποι. Με όρκο «να μην ξεχά-σουν το αίμα που χύθηκε».Στις 2 Μάη του ‘51, με τα στρατοδι-κεία και τα εκτελεστικά αποσπάσματα να δουλεύουν υπερωρίες, μέσα από τις ανταποκρίσεις του, ο σταθμός «Φωνή της Αλήθειας» μεταφέρει στα ελληνικά ραδιοκύματα την εικόνα από το γιορ-τασμό της Πρωτομαγιάς στα πέρατα του κόσμου. Από το Παρίσι με σύνθημα «οι Αμερικάνοι να γυρίσουν στα σπίτια τους». Από τη Ρώμη όπου η κυβέρνηση με εντολή των Αμερικανών προσπά-θησε να ματαιώσει τη διαδήλωση. Από την Πράγα όπου μίλησαν ενάντια στον πόλεμο στην Κορέα. Από τη Μόσχα.

«Πείνα - Κρεμάλα - Πόλεμος»Πρώτη Μάη του 1952. Χρονιά θανάτου. Η προκήρυξη - ρεπορτάζ καταγράφει:«Tα χακοφορεμένα παιδιά μας πετσο-κόβονται στη μακρινή Κορέα για τ’ αμε-ρικανικά συμφέροντα. Ολο και πιο πολύ αίμα ζητάει ο αχόρταγος αμερικάνικος Μινώταυρος».(...)

1954. Πάλι η προκήρυξη της Πρωτομα-γιάς κάνει ρεπορτάζ: «Μιλάνε για τον από βορρά κίνδυνο, ενώ ο πραγματικός κίνδυνος βρίσκεται μέσα στη χώρα μας. Είναι η αμερικανική κατοχή. Εντείνουν τη συκοφαντική εκστρατεία ενάντια στα πιο συνεπή πατριωτικά κόμματα, το ΚΚΕ και το ΑΚΕ». Ανάμεσα στα αιτήματα προβάλλουν: 12μηνη θητεία, επιστροφή από την Κορέα.1956. Προκήρυξη της ΟΕΝΟ: «Κυνη-γήστε τους ναυτοκάπηλους. Να επι-στραφούν όλα τα δάνεια και οι οφει-λές των εφοπλιστών στο ΝΑΤ. Αύξηση των συντάξεων στα 70% του μισθού. Να καταργηθούν οι μαύροι κατάλογοι (...)».Η προκήρυξη του 1965 έχει ειδικό χαρα-κτηριστικό την εναντίωση στον πόλεμο


6

Τα νέα μας

στο Βιετνάμ.ΑδούλωτοιΚαι ήρθε η χούντα: Πρωτομαγιά του 1968, Προκήρυξη του Εργατικού Πατρι-ωτικού Αντιδικτατορικού Μετώπου: «Η εργατική τάξη έχει και γενναίες και ηρω-ικές παραδόσεις. Αγωνιστείτε ενωμένοι εναντίον της χούντας σε όλα τα μέτωπα και με όλες τις μορφές. Μετατρέψτε τους τόπους δουλειάς σε επάλξεις ελευθερίας. Υπερασπισθείτε σθεναρά τα δικαιώματα της εργασίας, της επιβίωσης, της βελτί-ωσης των αποδοχών και της εξασφα-λίσεως δουλειάς. Δημιουργήστε σε όλα τα εργοστάσια, στα γιαπιά, στα γρα-φεία επιτροπές του ΑΕΜ. Ξεδιπλώστε τη σημαία των αγώνων άφοβα αρχίζοντας από τα πιο απλά προβλήματα. Η τιμή της πρωτοπορίας στη μάχη κατά της χούντας ανήκει στην εργατική τάξη και τη νεολαία. (...)».

Κι ακολουθούν γιορτασμοί μέσα στις φυλακές και τις εξορίες, αλλά κι οργά-νωση της πάλης των εργατών κάτω από την μπότα της δικτατορίας. Ώσπου να κατακτηθεί ξανά η νόμιμη δράση

του εργατικού κινήματος με ψυχή του πάντα το ΚΚΕ. Μια δράση που από την αστική τάξη αντιμετωπίστηκε - και στις συνθήκες της νομιμότητας πια - με όρους παρανομίας. Από τους χωροφυ-λάκους των πρώτων χρόνων της μετα-πολίτευσης, στους χαφιέδες μετά μέσα στις διαδηλώσεις, στην επιβολή πρό-στιμου στον «Ριζοσπάστη» όταν έσπασε στην πράξη την απαγόρευση αυξήσεων στους μισθούς που επέβαλε η κυβέρ-νηση Παπανδρέου το ‘85, σ’ έναν άπειρο αριθμό απολύσεων με το που γινόταν απόπειρα να φυτρώσει ταξικό συνδι-κάτο και πάντα με το χρήμα να προσπα-θεί να εξαγοράσει συνειδήσεις πρωτο-πόρων εργατών.Για να φτάσουμε, παραμονές της Πρω-τομαγιάς του 2009, σ’ αυτό που σημεί-ωνε ο «Ρ» λίγες μέρες πριν: «Οι κατα-κτήσεις που αποσπάνε οι εργαζόμενοι με τους ταξικούς τους αγώνες δε λύνουν το πρόβλημα. Δείχνουν, ωστόσο, τον αναγκαίο δρόμο που πρέπει να βαδίσει η εργατική τάξη. Δείχνουν πως μόνο σε σύγκρουση με το κεφάλαιο και τη στρατηγική του οι εργαζόμενοι είναι

δυνατόν να δημιουργήσουν ρήγματα και να επιβάλουν μέτρα προς όφελός τους, που ξεφεύγουν από τα στενά όρια των «αντοχών» της καπιταλι-στικής οικονομίας. Από αυτά τα μικρά ρήγματα πρέπει να παραδειγματιστεί κάθε κλάδος και τόπος δουλειάς, για να ξηλώσει το κουβάρι της εργοδοτικής επιθετικότητας και της πολιτικής που τη στηρίζει. Έχοντας καθαρό ότι οι κατα-κτήσεις στον καπιταλισμό έχουν όρια που διαρκώς στενεύουν και πως μόνο η ανατροπή του μπορεί να εξασφαλίσει την ολόπλευρη ικανοποίηση των σύγ-χρονων αναγκών της εργατικής λαϊκής οικογένειας».

Λέσχη των φίλων και οπαδών του ΚΚΕ

Πηγές:Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ. Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α’ τόμος. Γ. Μαυρίκος: «Το Εργα-τικό Συνδικαλιστικό Κίνημα 1918 - 1948. Δυο γραμμές σε διαρκή αντιπαράθεση» από τις εκδόσεις «ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ». Αφιερώματα του «Ρ».

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Η χορωδία «ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ» σας καλεί και φέτος να τραγουδήσουμε μαζί στην τέταρτη μουσική συνά-ντηση που διοργανώνουμε με τραγούδια του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΑΛΔΑΡΑ και του ΜΑΝΩΛΗ ΧΙΩΤΗ.

Στη βραδιά μας θα τιμήσουμε την επέτειο της Μικρασιατικής Καταστροφής (φέτος συμπλη-ρώνονται 90 χρόνια) καθώς και τον μουσικοσυνθέτη Απόστολο Καλδάρα.

Ελάτε, θα περάσουμε καλά!

Σας περιμένουμε το Σάββατο στις 2 Ιουνίου 2012 και ώρα 19:00 στο ξενοδοχείο ΑCTOR (1094 Budapest, Viola u. 10.)

Στο πρόγραμμά μας συμμετέχουν:

η χορωδία «ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ»

οι μουσικοί: Χρήστος Φουντανέλλας (μπουζούκι)

Γκάμπορ Σμουκ (ακκορντεόν)Τάμας Σμουκ (κιθάρα)Τίμπορ Φόναι (μπάσο)

Εντιτ Βέγκρινιακ (κανονάκι)

Στη συνέχεια θα ακολουθήσει γλέντι με την ορχήστρα «ΜΥΔΡΟΣ».

Χορηγοί της βραδιάς είναι:οι Ελληνικές Αυτοδιοικήσεις του 2ου και 8ου διαμερίσματος,

η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Βουδαπέστης και το ξενοδοχείο ACTOR


7

Τα νέα μας

Προς όλους τους ενδιαφερόμενουςΑξιότιμοι Πρόεδροι και Εκπρόσωποι

Αυτοδιοικήσεων και Οργανώσεων

Σας ενημερώνουμε ότι η εφημερίδα μας εκδίδεται σε μηνιαία βάση. Στό-χος μας είναι να προβάλλονται όλες οι Αυτοδιοικήσεις, Σύλλογοι και Οργα-νώσεις Ελλήνων της Ουγγαρίας.Για την επίτευξη αυτού του σκοπού παρακα-λείστε να στέλνετε τα άρθρα και τις ανακοινώσεις σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση της εφημερίδας: [email protected] .Είμαστε πρόθυμοι για μια στενή συνερ-γασία μαζί σας!

– Στείλτε μας τα σχόλια, τις παρατηρή-σεις ή τις προτάσεις σας.– Ενημερώστε μας για τις δραστηριότη-τες του Οργανισμού ή της Αυτοδιοίκη-σής σας,ή της επιχείρησής σας (Ανακοί-νωση, Δελτίο Τύπου ή Πρόσκληση, κλπ )– Η Συντακτική Επιτροπή παρακαλεί τους ανταποκριτές και τους αρθρογρά-φους της εφημερίδας μας να αποστέλ-λουν τα άρθρα και τις ανταποκρίσεις τους στο όνομα της Βούλας Αυγουρο-πούλου.Επίσης σας ενημερώνουμε ότι η ύλη της εφημερίδας κλείνει την 1η του μηνός.Όλα τα άρθρα που δημοσιεύονται εκφράζουν την άποψη του συγγραφέ-α.Ο κάθε αρθρογράφος είναι υπεύθυ-νος για το περιέχομενο του γραπτού που δημοσιεύει. Η Σύνταξή μας έχει όμως το δικαίωμα να κάνει διορθώσεις ορθογραφίας,ύφους και σύνταξης.

Η Συντακτική Επιτροπή της εφη-μερίδας ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ

Minden, az újságunkban megjelenő véle-mény kizárólag a cikkek íróinak nézetét fejezi ki. Minden cikkíró maga felelős a megjelent cikk tartalmáért. Szerkesztő-ségünknek azonban joga van helyesírási és mondattani javításokat végezni.

Az ELLINIZMOSZ Szerkesztőbizottsága

Τ� �� 6�� Μ�Ϊ��

T o Υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε τα τελικά αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών της 6ης Μαΐου 2012.

Στο 100% των εκλογικών τμημάτων (20.605), και επί 9.949.401 εγγεγραμ-μένων, προσήλθαν και ψήφισαν 6.476.751 πολίτες (65,10%). Το ποσοστό αποχής διαμορφώθηκε στο 34,90%.Τα έγκυρα ψηφοδέλτια ήταν 6.324.104 (97,64%), τα άκυρα 116.887 (1,80%) και τα λευκά 35.760 (0,55%). Αναλυτικά, τα κόμματα έλαβαν:

Κόμμα Ποσοστό Ψήφοι ΈδρεςΝΔ 18,85% 1.192.054 108ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ 16,78% 1.061.265 52ΠΑ.ΣΟ.Κ. 13,18% 833.529 41Ανεξ. Έλληνες 10,60% 670.596 33Κ.Κ.Ε. 8,48% 536.072 26Χρυσή Αυγή 6,97% 440.894 21ΔΗΜ.ΑΡ. 6,11% 386.116 19ΟΙΚ. ΠΡΑΣΙΝΟΙ 2,93% 185.366ΛΑ.Ο.Σ. 2,90% 183.466ΔΗΜ.ΣΥΜ. 2,55% 161.510Δημιουργία, ξανά! 2,15% 135.932Δράση – ΦΣ 1,80% 114.094ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α. 1,19% 75.439Κοιν. Συμφωνία 0,96% 60.753ΟΧΙ (ΔΑ-ΕΠΑΜ) 0,92% 58.459ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΩ 0,88% 55.646Ένωση Κεντρώων 0,61% 38.439Σ. Εθν. Ενότητας 0,60% 38.193Κόμμα Πειρατών 0,51% 32.487ΚΟΙΝΩΝΙΑ 0,45% 28.502ΚΚΕ (μ-λ)-Μ-Λ ΚΚΕ 0,25% 16.049ΕΕΚ ΤΡΟΤΣΚΙΣΤΕΣ 0,10% 6.095Κόμμα Φιλελευθέρων

0,06% 3.622

Ανεξ. Υποψήφιος 0,05% 3.088Ο.Α.Κ.Κ.Ε. 0,04% 2.616ΟΚΔΕ 0,03% 2.002Αξιοπρέπεια 0,01% 775

Κ.Ε.ΑΝ. 469ΑΝΕΞ.ΑΝ.ΑΡΙΣΤ. 307ΠΑΝΑΘΗΝ. ΚΙΝΗΜΑ

107

Π.Α.Α. 96Δημ. Βεργής 66


8

Σκονάκι

Τ ο 12τάξιο Συμπληρωματικό Σχολείο Ελληνικών συμμετείχε με τρεις υποψηφιότητες στην Βουλή των Εφήβων και οι τρεις επιτυ-χόντες. Ο Γιώργος Αρβίθης με θέμα την παγκοσμιοποίηση, η Ευγενία Στρατή με θέμα την βία και η Καλλιόπη Νάγκυ με θέμα την

παραδοσιακή τέχνη. Επελέγει ως τακτικό μέλος για το 2012 η Ευγενία Στρατή και ως αναπληρωματικό η Καλλιόπη Νάγκυ. Ο Γιώργος μάς αντιπροσώπευσε πέρσι επιτυχώς.

Συγχαρητήρια παιδιά!

Σύνδεσμος καθηγήτριαΘεοδοσία Χατζηευγενάκη

Βουλή των Εφήβων IΖ’ Σύνοδος 2011-2012Κωδικοί Εκλεγέντων Εφήβων Βουλευτών & Αναπληρωματικών

ΟΥΓΓΑΡΙΑΣχολεία: 1 Συμμετέχοντες: 3 Επιτυχόντες: 3 ΕΔΡΕΣ: 1

Τακτικοί1 216600121 ΔΩΔΕΚΑΤΑΞΙΟ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ BUDAPEST *Ευγενία Στρατή

Αναπληρωματικοί1 216600220 ΔΩΔΕΚΑΤΑΞΙΟ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ BUDAPEST *Καλλιόπη Νάγκυ

Εκπροσώπηση του Σχολείου μας στη Βουλή των Εφήβων

Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Βουδαπέστης σε συνεργασία με τηνΑυτοδιοίκηση Ελλή-νων του 13ου Διαμερίσματος μας ανέθεσε την οργάνωση και την παρουσίαση της Εθνικής Εορτής της 25ης Μαρτίου 1821 στους ομογενείς στο νέο υπερσύγχρονο θέατρο RAM στη Βουδαπέστη, που φέρει το όνομα του μεγάλου Ούγγρου ποιητή, Radnoti Miklos.

Πρότεινα στους συναδέλφους να διαρθρώσουν την γιορτή χρησιμοποιώντας ως βασικό κορμό τον Εθνικό μας Υμνο. Η κ.Χατζηευγενάκη Θεοδοσία, ο κ. Στεφόπουλος Βασίλης και ο κ.Κολτσιάκης Ευριπίδης προσφέρθηκαν και συνεργαστηκαν αρμο-νικά στην διαμόρφωση των κείμενων, την επιλογή των στίχων του ύμνου και των ιστορικών πηγών και των δημοτικών τραγουδιών που χρησιμοποιήθηκαν καθώς και στην επιλογή των τραγουδιών και των χορευτικών κομματιών. Προσπαθήσαμε να περάσουμε το μήνυμα του Εθνικού μας ποιητή ...ΘΕΛΕΙ ΑΡΕΤΗ ΚΑΙ ΤΟΛΜΗ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ... Νομίζω ότι το πετύχαμε. Οι κριτικές ήταν πολύ θετικές.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω ακόμα μια φορά, και δημόσια, τους συναδέλφους εκπαιδευτικούς, τους 14 μαθητές του δωδεκατάξιου Συμπληρωματικού Σχολείου Ελληνικών που συμμετείχαν με τις απαγγελίες τους, τον τελειόφοιτο μαθητή μας Γιώργο Αρβίθη για την ερμηνεία του Ύμνου εις την Ελευθερίαν και τις μαθήτριές μας Καλλιόπη Νάγκυ και Ακυλίνα Βαστλ που τραγούδησαν αποσπάσματα μελοποιημένα από τους Ελεύθερους Πολιορκημένους του Δ. Σολωμού, την κ.Έντιτ Βενγκρινιακ που συνόδευσε τους μαθητές μας στο κανονάκι, τα χορευτικά συγκροτήματα Ελληνισμός και Χελιδονάκι, τη χορωδία Καρυάτιδες για την ακούραστη συμμετοχή τους στις πρόβες και την άψογη παρουσίαση. Συγχαρητήρια.

Ευαγγελία ΤσαρούχαΔιευθύντρια του 12τάξιου Συμπληρωματικού Σχολείου Ελληνικών

Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Βουδαπέστης σε συνεργασία με τηνΑυτοδιοίκηση Ελλή-

Από άλλη οπτική γωνία...

ΠρόσκλησηΟι γονείς και οι μαθητές του 12τάξιου συμπληρωματικού σχολείου Βουδαπέστης με το δάσκαλό τους Γιάννο Θεο-

δούλου, σας προσκαλούν σε ένα μουσικό αποχαιρετιστήριο πάρτι εν όψη της σχολικής χρονιάς 2011 - 2012.Τα παιδιά θα παρουσιάσουν σύντομο μουσικοθεατρικό πρόγραμμα, θα υπάρχουν διαγωνισμοί, παι-χνίδι και εκπλήξεις για τους μεγάλους. Είστε όλοι ευπρόσδεκτοι το Σάββατο 9 Ιουνίου και ώρα 15.00

μ.μ στο KHEIRON cafe restaurant (H - 1051 Budapest, Arany Janos u.17 - www.kheiron.hu).Θα χαρούμε να σας δούμε όλους στο πάρτι μας.

Η είσοδος είναι ελεύθερη.


9

Σκονάκι

Γιορτάζοντας την ημέρα του παιδιού και του εκπαιδευτικού

Σας προσκαλούμε στις 25 Μαίου 2012, ημέρα Παρασκευή και ώρα 18.30 στην εκδήλωση που διορ-γανώνει η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Βουδαπέστης σε συνεργασία με την Αυτοδιοίκηση Ελλή-νων του Φέρεντσβαρος στο Ferencvárosi Művelődési Központ, 1096 Budapest, Haller utca 27. Στο πρόγραμμα συμμετέχει το 12τάξιο Συμπληρωματικό Σχολείο Ελληνικών παρουσιά-

ζοντας την θεματική ενότητα „ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ” και το χορευτικό συγκρότημα Χελιδονάκι.

Μετά η ορχήστρα Παλιό Μπουζούκι θα μας διασκεδάσει μέχρι τις 23.00 το βράδυ.

Σας περιμένουμε,

Τζιντζής Γιώργος Άννα Θώμου πρόεδρος ΑΕΒ πρόεδρος Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Φέρεντσβαρος

Ο ι μαθητές της 7ης και 8ης τάξης της Ελληνι-κής Εθνικότητας συμμετείχαν στον Πανουγγρικό

Μαθητικό Διαγωνισμό, στα μαθήματα της Ελληνικής γλώσσας και Λαογνωσίας Ο διαγωνισμός πραγματο-ποιήθηκε σε δύο φάσεις. Στις γραπτές εξετάσεις που πραγματοποιήθηκαν πριν από το Πάσχα και συμμετεί-χαν μαθητές από όλη την Ουγγαρία. Από αυτούς 10 συμπλήρωσαν πάνω από 65 πόντους και έλαβαν το δικαίωμα συμμετοχής στις προφορικές εξετάσεις στις 21 Απριλίου 2012. Στις προφορικές εξετάσεις παρευρι-σκόταν και η εκπρόσωπος του Ουγγρικού Υπουργείου Παιδείας και ο πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελληνων Ουγγαρίας κ. Κοράνης Λαοκράτης. Οι μαθητές, ανά-λογα με την θέση που κατέλαβαν, βραβεύτηκαν αντί-στοιχα με χρηματικές επιταγές για την αγορά βιβλίων.Τα αποτελέσματα έχουν ως εξής:

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ1ος Μιχαλόπουλος Λάμπρος -Βουδαπέστη, 2η Πετκάρη Λητώ -Βουδαπέστη, 3η Νικολαίδου Φαίδρα-Βουδαπέ-στη, 4η Ράντις Αφροδίτη -Ταταμπάνια, 5ος Ντέρι Νίκος-Μίσκολτς, 6ος Φούλουπ Δημοσθένης-Μπελογιάννης

ΛΑΟΓΝΩΣΙΑ1η Πετκάρη Λητώ-Βουδαπέστη, 2η Κλενκ Εύα Αλεξία-Βουδαπέστη, 3ος Μιχαλόπουλος Λάμπρος-Βουδαπέ-στη, 4η Νικολαίδου Φαίδρα

Συγχαρητήρια παιδιά και ευχόμαστε του χρόνου να συμμετέχουν ακόμα περισσότεροι μαθητές.

Σοφία Πιπιτσούλη

Πανουγγρικός Μαθητικός Διαγωνισμός 2012


10

Πολιτιστική ατζέντα

Ο Δημήτρης Χατζής γεννήθηκε το 1913 στα Γιάννενα. Πατέρας του ήταν ο Γεώργιος

Χατζής, εκδότης της εφημερίδας «Ήπειρος», που ήταν παλαμικός ποιητής και συγγραφέας με το ψευδώνυμο Πελλερέν. Μητέρα του ήταν η Αθηνά Κυριακοπούλου. Από πολύ μικρός μετά το θάνατο του πατέρα του το 1930 αναλαμβάνει τη διεύ-θυνση της εφημερίδας «Ήπειρος». Η σχέση του με τον πατέρα του, η απώλεια και η ενασχόλησή του με τις εκδόσεις φαίνεται ότι υπήρξε καθοριστική για τη μετέπειτα πορεία του. Το 1932 προσχωρεί στο Κομμουνιστικό Κόμμα, το 1936 συλλαμβάνε-ται από τη δικτατορία του Μεταξά και βασανίζε-ται. Έτσι αρχίζει μια μακρά περίοδος αγώνων και εξοριών. Φολέγανδρος το 1936, Ικαρία το 1947. Στη συνέχεια από το 1949 και μετά θα βρει κατα-φύγιο, όπως και πολλοί άλλοι αριστεροί με ενεργή δράση τον καιρό του Εμφυλίου, στις Ανατολικές χώρες: Ρουμανία, Ουγγαρία. Η Ουγγαρία θα γίνει δεύτερη πατρίδα του. Γίνεται αγαπητός από τους Ούγγρους, παντρεύεται Ουγγαρέζα. Γίνεται μαθη-τής του σπουδαίου βυζαντινολόγου Μόραβτσικ, ο οποίος τον στέλνει με υποτροφία στην Ακαδημία των Επιστημών του Ανατολικού Βερολίνου.Ζει για κάποια χρόνια ανάμεσα στη Βουδαπέστη και το Ανατολικό Βερολίνο. Το 1967 η δικτατορία στην Ελλάδα του κόβει κάθε δυνατότητα επιστρο-φής. Το 1968 εγκαθίσταται στο Παρίσι. Κάποια προβλήματα με τη γαλλική αστυνομία τον ανα-γκάζουν να γυρίσει στη Βουδαπέστη όπου θα μεί-νει μέχρι το 1974-75. Το 1975 επιστρέφει οριστικά στην Ελλάδα και τότε γράφει το Διπλό Βιβλίο. Η ορθόδοξη αριστερή σκέψη το θεωρεί αιρετικό. Ο Δημ. Χατζής ήταν η προσωποποίηση του προο-δευτικού ανθρώπου, έτοιμος να αναθεωρήσει τις ιδέες του και να παρακολουθήσει τις όποιες εξελί-ξεις, ένας άνθρωπος με αιώνια νεανική ψυχή που δεν ήξερε να υποτάσσεται. Το εγχείρημα της παρουσίασης του Διπλού Βιβλίου από την ομάδα Pequod στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση στην Αθήνα δεν μπορούσε παρά να στεφθεί με επιτυχία. Στις σύγχρονες θεατρικές παραστάσεις είναι συχνό το φαινόμενο της μεταφοράς ενός λογοτεχνικού κειμένου στο θέατρο. Συνήθως όμως το λογοτε-χνικό κείμενο μετατρέπεται σε θεατρικό λόγο. Στη συγκεκριμένη παράσταση το στοίχημα ήταν να μεταφερθεί ατόφιος ο λόγος του Δημήτρη Χατζή. Έτσι το αγαπημένο κείμενο, σε όλους όσοι το γνωρίσαμε από τα εφηβικά μας χρόνια, ζωντά-νεψε μέσα από την αφήγηση των ηθοποιών που το έκαναν δικό τους, κτήμα τους και εκφράστη-καν μέσα από αυτό δίνοντας όλες τις λεπτές απο-

χρώσεις της πίκρας, της νοσταλγίας, αλλά και της ειρωνείας του συγγραφέα. Μέσα από το πεζογρά-φημα εξιστορούνται όλα τα βάσανα και οι περιπέ-τειες του «ρωμαίικου», έτσι όπως βιώνονται από έναν απλό άνθρωπο, από τον καθένα από μας, στην ίδια μας την πατρίδα, αλλά και στην ξένη χώρα, όπου πολλοί από μας αναγκαστήκαμε ή θα αναγκαστούμε στο μέλλον να μεταναστεύσουμε για να βρούμε μια καλύτερη μοίρα. Ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου, ο Κώστας, θα μπορούσε να είναι ο καθένας από μας κι αυτό η ομάδα Pequod καταφέρνει να το εκφράσει μέσα από τις εναλλαγές των προσώπων στην αφή-γηση, όλοι είναι ο Κώστας, έτσι και όλοι οι θεατές μπορούμε να είμαστε ο Κώστας. Ένα πρόσωπο που υποφέρει στο πέρασμα της ιστορίας, ο καθέ-νας από μας που υποφέρει στη σημερινή εποχή, ένας διαχρονικός χαρακτήρας. Συγχρόνως όμως μέσα από όλες τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες διαφαίνεται μια ελπίδα. Είναι η ελπίδα που αφήνει ο συγγραφέας στο τέλος του βιβλίου για καλύτε-ρες μέρες. Η ελπίδα που όλοι χρειαζόμαστε για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε, να αγωνιστούμε για ένα καλύτερο μέλλον στις δύσκολες συνθήκες που ζούμε.

Η Παράσταση παρουσιάστηκε από τις 18 Απριλίου έως τις 5 Μαϊου στην Αθήνα. Ταυτότητα παρά-στασης:Σκηνοθεσία - Δραματουργική επεξεργασία - Σκη-νογραφική & Ενδυματολογική επιμέλεια: Pequod Βοηθός σκηνοθέτη: Δημήτρης ΓεωργαλάςΦωτισμοί: Τάσος ΠαλαιορούταςΕρμηνεύουν: Γιάννης Κλίνης, Χριστίνα Μωρό-γιαννη, Νικολίτσα Ντρίζη, Δημήτρης Ξανθόπου-λος, Αγγελική ΠαπαθεμελήΣυμπαραγωγή: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών / Θεατρική Oμάδα Pequod

Το Διπλό Βιβλίο του Χατζή στη Στέγητης Κατερίνας Αλεξιάδου

Ο Δημ. Χατζής ήταν η προσω-ποποίηση του προοδευτικού α ν θ ρ ώ π ο υ , έτοιμος να ανα-θεωρήσει τιςιδέες του και να παρακολουθή-σει τις όποιες εξελίξεις, ένας άνθρωπος με αιώνια νεανική ψυχή που δεν ήξερε να υπο-τάσσεται.

Η Κατερίνα Αλεξιάδου είναι φιλόλογος με σπουδές στη θεατρο-λογία και τη μουσικο-λογία. Διδάσκει στο Πειραματικό Μουσικό Γυμνάσιο/Λύκειο Παλ-λήνης


11

Πολιτιστική ατζέντα

• Június 30. szombat 20:00 Szigliget • www.balkanfanatik.hu

EgyébRomiosyni kórus• Június 1. péntek 19:00 Kőbányai Gyermek és Ifjúsági

Szabadidőközpont Budapest X. kerület Előd utca 1.• Június 2. szombat 19:00 Actor Hotel Zenés irodalmi

est Kaldaras és Chiotos zeneszerzők dalaiból. Buda-pest IX. kerület Viola u. 14.

Papadimitriu Athina• Június 5. kedd 19:30 Rózsavölgyi Szalon Budapest V.

kerület Szervita tér 5. Müller Péter: Szeretett Könyv. (Önálló est.)

TáncHelidonaki• Június 3. vasárnap 12:00-17:00 ig. Angyalföldi Nemze-

tiségi Fesztivál Budapest XII. kerület Babér utca Szent-mihály téri templom előtt.

Ellinismos• Június 1. péntek 19:00 Kőbányai Gyermek és Ifjúsági

Szabadidő központ. Budapest X. kerület Előd utca.

TV, Rádió görög nyelvű adásai• Június 14. csütörtök 12:30 m1. Rondó című műsora.

Nem ismétlik.• Június 28. csütörtök 12:30 m1. Rondó című műsora.

Ismétlés 29. péntek 06:00 Duna TV.• Június minden csütörtök 13:00 MR4 rádióban hall-

ható a görög nyelvű műsor. Minden szombaton ismét-lés 00:01 (Középhullámon a 873 vagy 1188 khz.)

Egyház• Konstantinápolyi Egyetemes Patriarchatus Magyaror-

szági Exarhátusának Szent Hierotheosz és Szent István kápolnája Budapest V. kerület Váci utca 55. I. emelet 1.

• www.patriarchatus.hu • Június. 2. Lelkek szombatja 10.00 Budapest• Június 3. vasárnap 10:30 Pünkösd Kecskemét• Június 10. vasárnap 10:00 Mindenszentek Liturgia

Budapest • Június 29. péntek 08:00 Szent Péter és Apostolok

Liturgia. Budapest

ZeneMydros• Június 2. szombat 19:00 Actor Hotel Budapest IX.

kerület Viola utca 14.• Június 6. szerda 18:30 Csillaghegyi Közösségi Ház.

Budapest III. kerület Mátyás Király út 11-13• Június 9. szombat 19:00 Ferencváros József Attila

Lakótelepi Közösségi Ház Budapest IX. kerület Torony-ház utca 3/b.

• Június 10. vasárnap 19:30 Cafe Del Rió ÚJBUDA Lágy-mányosi öböl, Kopaszi gát 5.

• Június 14. csütörtök 18:30 V. Borok és Húrok Fesztivál. Szekszárd, Wosinsky Mór Megyei Múzeum előtti tér.

• Június 17. vasárnap 19:30 PeCsa Hall Budapest XIV. kerület Zichy Mihály út 14.

• Július 23. szombat 18:00 Grillparti, Fehér Páva étte-rem. Budapest IX. kerület Üllői út 7.

• Július 24. vasárnap19:30 Cafe Del Rió • www.mydros.huStefanidu Janula és zenekara• Május 31. csütörtök 20:00 Evezős Sörkert Budapest

III. kerület Nánási 67.Vagy a Duna felől Római Part 34. • Június 14. csütörtök 20:00 Evezős Sörkert• Június 28. csütörtök 20:00 Evezős Sörkert• www.janula.hu Cosombolis (popzenész)• Június 3. vasárnap 19:30 Hajdúböszörmény• Június 9. szombat 16:00 óra Tiszavasvári • Június 10. vasárnap15:00 Budapest XIX. kerület. Kis-

pesti Városünnep a Templom téren.• június 23. szombat 20:30 Besenyőszög• Június 27. szerda 16:00 Orosháza Bogárzó Viharsarki

Ifjúsági Napok.• Június 29. péntek 20:30 Mórahalom Aranyszöm Ren-

dezvényház udvara.• www.cosombolis.huFanari - Jannakis• Június minden csütörtök 19:00 Gyradiko Budapest

III. kerület Pünkösdfürdő és Királyok útja Fanari - Zeus• Június minden vasárnap 13:00 Gyradiko• Június 3. vasárnap 17:00 Angyalföldi Nemzetiségi

Napok Budapest XIII. kerület Babér utca a temp-lom előtt.

• www.zeus.huBalkan Fanatik• Június 2. hétfő 21:00 Miskolc Borsodi Fonó Fesztivál• Június 10. vasárnap 21:00 Alsóőrs OpenRoad Feszti-

vál• Június 23. szombat 20:00 Debrecen II. Árpád-házi

napok. A Kerekes-telepi Strandfürdőn.

MAGYAR NYELVŰ PROGRAMAJÁNLÓ2012. JÚNIUS

Liturgia. Budapest

KapcsolattartóStefanidu Janula

tel.: 06-70-31-20-783e-mail: [email protected]


12

Δρόμοι / Utak

Miliosz Kati írása

H��Mikonosz

Kedves Honfi társaim!

Eddigi megszokott, magyar határokon belül tett túráinkat most hosszabb utakra cseréljük, és görög hazánkba látogatunk majd el hónapról hónapra. A jó idő és a nyári szabadság közeledtével bizonyára már sokan elkezdték törni a fejüket a következő megcélzandó úti célon, amely még felfedezésre vár. Ebben szeretnék egy kis segítséget nyújtani, mind az oda-jutás, mind az ott fellelhető csodák, mind a hasznos tippek tükrében. Tagadhatatlan, hogy mindegyik évszak-nak megvan a saját varázsa és szépsége, olyan különlegessége, ami egyedivé és emlékezetessé teszi, mégis legtöbbünk-nek a szívéhez talán a nyár áll a legköze-lebb. Az év legforróbb hónapjai maguk-ban hordozzák a szabadságot, kalandot, az időt, ami egy kis változást hoz a min-dennapokba. Megéri hát az előrelátó, gondos szervezés, hogy az a pár nap tény-leg felejthetetlen legyen.

Ha már kaland, és szabadság, biztos, hogy könnyűszerrel találunk Görögországban megfelelő helyet ezek megélésére. Van azonban egy sziget, ami messze földön erről ismert: csapjunk egy óriási bulit Mikonosz szigetén!A Kikládok ezen tagja méltán nőtte ki magát hatalmas turistaparadicsommá. A sziget önmaga ugyan nem nagy, jellegzetes szél-malmairól, kristálytiszta vizéről, kimeríthetet-len szórakozási lehetőségeiről, pezsgő éjsza-kai életéről azonban világszerte ismert. A nevét a mitológia szerint Apollón leszár-mazottjáról kapó földdarabka, Zeusz és a titánok csatájának helyszíne saját repülőtér-rel rendelkezik, Magyarországról átszállás-sal érhető el, de odajutásunkhoz a repülőút

után hajót is igénybe vehetünk. Az azonos nevű, de a helyiek által csak Horának nevezett, nyugati parton fekvő főváros mindegyik település közül a legfor-galmasabb. Szerencsére a szigorú építke-zési szabályoknak köszönhetően a boltokkal, tavernákkal zsúfolt utcák nem veszítették el kikládi jellegüket. Vessük be magunkat a szűk kis utcácskák közé, ahol a fehérre meszelt kis házak festett ablakaikkal, külön-leges macskaköveikkel és gyönyörű virágaik-kal minden sarkon egy képeslapot idéznek. A partra leérve szembetalálkozhatunk a szi-get jelképeivé vált, XVI. századból származó szélmalmokkal. Innen remek rálátás nyílik az ún. Kis Velencére, mely falai és gyönyörűen festett fa loggiái falként állnak a tenger és a szárazföld között. Ha erre sétálunk, hatalmas hullámokkal találkozhatunk, így ajánlatos megvárni azt a pár másodperces szünetet, mikor esélyünk van átszökkenni egyik faltól a másikig anélkül, hogy egy jó adag tengervíz landoljon a nyakunkban. Este mindenképpen időzzünk a kivilágított tengerparton, ahol a rózsaszínes-kék színű ég az ott horgonyzó hajók háttere. A kultúrára éhezők információéhségüket több múzeumban is kielégíthetik. A Régé-szeti Múzeum gyűjteménye első sorban a Déloszról, Reniából és Mikonoszról szár-mazó leletekből áll. A fővárosban található még az Égei.tengeri Tengerészeti Múzeum, ahol a régi korok hajózási szokásai elevened-nek meg előttünk. Meglátogathatjuk még a Folklór-, illetve a Mezőgazdasági Múzeu-mot is. A város egyéb látnivalói közé tartozik a Panagia Paraportiani, a bizánci templom, mely a sziget összes ilyen jellegű épülete közül a legszebb. Pénzköltésre számtalan lehetőségünk nyí-lik, nemcsak a fővárosban: Mikonosz ugyanis azon túl, hogy a Kikládok egyik legkisebb szigete, az egyik legdrágább görög földda-

Vessük be magunkat a szűk kis utcács-kák közé, ahol a fehérre meszeltkis házak fes-tett ablakaik-kal, különleges macskaköveik-kel és gyönyörűvirágaikkal minden sarkon egy képesla-pot idéznek

Μάιος 2012 • ΈΤος: 18°

13

Δρόμοι / Utak

1. Elia, 2. Kis Velence,3. Hora

rabka is. A már említett kis terület miatt megéri autót vagy motort bérelni, és azzal bejárni a kör-nyéket. Ügyeljünk azonban a parkolásra, mely a fővárosban például csak a város szé-lén megengedett. Ha taxit szeretnénk hívni, tartsuk észben, hogy az egész szigeten mindössze 30 taxi lelhető fel, ezért lehetsé-ges, hogy hosszabb ideig kell rá várni.Egyetlen belföldi falucska található meg errefelé: Ano Mera. Tavernákban itt sincs hiány, a település nevezetessége pedig az 1542-ben épített Panagia Tourliani kolostor.Barangoljuk be a többi falvacskát is, látogas-sunk el Agios Ioannisba, mely utcái a Shirley Valentine című filmből lehetnek ismerősek! Agois Stefanosban minden a turisták ren-delkezésére áll, hotelektől kezdve étterme-ken és tavernákon át egészen a kávézókig. Hasonlóan népszerű központ Platys Gialos, ahol halászhajókkal szállítják a kiránduló-kat a déli fürdőhelyekre. Ha Ornoson járunk, hasonlóan megkapunk mindent, ami a kel-

lemes ott tartózkodásunkhoz szükséges. A fővároson kívül a másik kikötő Tourlos, ahol a halászhajóktól egészen a luxusjachtokig

mindenféle vízi közlekedésre alkalmas jár-műt találhatunk. A sziget gyönyörű partjairől, fürdőhelyeiről is ismert. A déli Kalamopodi, Plintri és Elia a legnépszerűbbek, ahol a monokinis strando-lók is gyakoriak. Zavartalanabb fürdőzésre van lehetőség a keleti részén. Az északi par-toknál a kedvező hullámok lehetővé teszik olyan vízi sportok űzését, mint a szörfözés. De ne feledkezzünk meg Petroszról, a peli-kánról, Mikonosz városának hírességéről, mely lassan a sziget szimbólumává nőtte ki magát. Története az 1950-es években kez-dődött, mikor egy helyi halász sebesülten talált rá, a madár pedig felgyógyulása után

nem vett búcsút Mikonosztól. 1985-ben azonban egy autó elütötte. Hiányát a helyiek egy másik pelikánnal próbálták pótolni, ma pedig már három ilyen madár él a szigeten.Semmiképp ne távozzunk innen anélkül, hogy nem tettünk egy kiruccanást a kb. 2 km-re fekvő, UNESCO-világörökség részévé nyilvánított, lakatlan Délosz szigetén!És persze ha már kinézelődtük és -fürdőztük magunkat, fogyasszunk el egy hamisítatlan vacsorát, vessük bele magunkat az éjsza-kába; számtalan bár, klub és diszkó gondos-kodik arról, hogy egy percig se unatkozzunk!

Aki Mikonoszon nyaral, garantáltan fel-töltődve jön haza. Az élmények, a festői táj, a gyönyörű strandok, a finomabb-nál finomabb ételek és italok azonban nem lennének teljesek a hamisítatlan mikonoszi hangulat nélkül. A hangulat, ami este, a Boni malom alatt ücsörögve hatalmába kerít: annyira jó itt lenni!

Este min-denképpen időzzünk a kivilágított tengerpar-ton, ahol arózsaszínes-kék színű ég az ott horgonyzó hajók háttere

2.

1.

3.

14


Νέοι

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Comeniusμε ελληνο-ουγγρική συμμετοχή

Χ.Π.: Είμαι σίγουρη ότι οι περισσότεροι ανα-γνώστες μας δεν έχουν ακούσει για το πρό-γραμμα Comenius. Μπορείτε να μας εξηγήσετε με δυο λόγια την ουσία του προγράμματος;– Το Comenius είναι ένα κοινοτικό πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο έχει σαν στόχο να δώσει στην εκπαιδευτική κοινότητα (μαθητές και καθηγητές) την ευκαιρία να γνωριστούν, να συνεργαστούν, να ανταλλάξουν απόψεις, εμπει-ρίες, να μάθουν ο ένας από τον άλλο, να έρθουν σε επαφή με διαφορετικές κουλτούρες, να συγκρί-νουν και τελικά να ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΟΥΝ.

Χ.Π.: Το θέμα του παρόντος δίχρονου προ-γράμματος είναι „Το νερό: κοινή πηγή ζωής – κοινή ευθύνη”. Από ποιες απόψεις προσεγ-γίζετε το μεγάλο αυτό θέμα και με ποιες μεθό-δους το επεξεργάζεστε με τους μαθητές σας;– Όπως σωστά αναφέρετε, το νερό είναι ένα τερά-

στιο και ανεξάντλητο θέμα. Η προσπάθειά μας είναι να γίνει μια όσο το δυνατόν πιο πολύπλευρη προσέγγιση. Έχουμε δημιουργήσει τρεις βασι-κές ομάδες εργασίας. Η μια ασχολείται κυρίως με την πολιτιστική διάσταση του θέματος (ιστορικά, κοινωνικά στοιχεία, το νερό στη λαϊκή παρά-δοση και τα γράμματα και πολλά άλλα), η δεύ-τερη έχει αναλάβει τις περιβαλλοντικές επεκτά-σεις του θέματος και η τρίτη είναι η ομάδα που έχει σα βασική αποστολή να μεταφράζει το έργο που γίνεται στα γερμανικά, καθώς αυτή είναι η γλώσσα του προγράμματος. Οι ομάδες συναντώ-νται εβδομαδιαίως σε προκαθορισμένες ημέρες και δουλεύουν κάθε φορά πάνω στο αντικείμενο που τους έχει ανατεθεί. Υπάρχει εφημερίδα του προγράμματος, projects, πειράματα, εκπαιδευτι-κές επισκέψεις κ.α. Φυσικά όλες οι ομάδες συνερ-γάζονται μεταξύ τους για τον κοινό στόχο.

Χ.Π.: Πώς σας ήρθε η ιδέα να λάβετε μέρος στο πρόγραμμα αυτό; Το σχολείο σας έχει εμπειρία με παρόμοια διεθνή προγράμματα; – Όχι, το σχολείο μας δεν είχε εμπειρία με διεθνή προγράμματα και η όλη προσπάθεια βασίστηκε σε μία πρωτοβουλία-πρόταση της συναδέλφου των Γερμανικών κας Χριστίνας Μόλναρ. Η συνά-δελφος κατάγεται από την Ουγγαρία και έχει φιλι-κές σχέσεις με συνάδελφο από το Ουγγρικό σχο-λείο (κα Χριστίνα Πάρτιτς) η οποία και μας έκανε

της Χριστίνας Πάρτιτς

Α πό τις 25 έως τις 31 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα η 5η συνάντηση στο πλαίσιο του προγράμματος Comenius. Στο πρόγραμμα αυτό συμμετείχαν - μεταξύ

άλλων - και το Δημοτικό Σχολείο Zuglói Hajós Alfréd και το 17ο Γυμνάσιο Περιστερίου της Αθήνας. Με την ευκαιρία αυτή κάναμε συνέντευξη με τους καθηγητές και τις καθηγήτριες του ελληνικού γυμνασίου.

Το Comenius είναι ένα κοινοτικό πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο έχει σαν στόχο να δώσει στην εκπαιδευτική κοινότητα (μαθητές και καθηγητές) την ευκαιρία να γνωριστούν, να συνεργαστούν, να ανταλλάξουν απόψεις, εμπειρίες, να μάθουν ο ένας από τον άλλο, να έρθουν σε επαφή με διαφορετικές κουλτούρες, να συγκρίνουν και τελικά να ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΟΥΝ

Μάιος 2012 • ΈΤος: 18°

15

Νέοι

την πρόταση να συμμετάσχουμε ως πέμπτη χώρα στο συγκεκριμένο πρόγραμμα Comenius. Εμείς θεωρήσαμε την πρόταση πολύ ενδιαφέρουσα και έτσι ξεκίνησε η συνεργασία μας.

Χ.Π.: Με ποιες χώρες συνεργάζεστε τώρα;– Με τη Γερμανία, την Αυστρία, την Ουγγαρία και την Τουρκία.Χ.Π.: Πώς πραγματοποιείται η συνεργασία αυτή;– Όταν ξεκινήσαμε το πρόγραμμα, όλες οι χώρες θέσαμε κάποιους στόχους-projects τους οποίους και θα πρέπει να καλύψουμε μέχρι το τέλος του προγράμματος. Κάθε χώρα εργάζεται χωριστά με τους μαθητές της και παρουσιάζουμε όλοι τα αποτελέσματα της έρευνας και των εργασιών μας, όταν πραγματοποιούνται τα ταξίδια μας.

Χ.Π.: Από ποιους αντιπροσωπεύονται τα σχο-λεία στις συναντήσεις Comenius;– Από συναδέλφους που συμμετέχουν στο πρό-γραμμα καθώς και από 2 ή 3 μαθητές που συμμε-τέχουν στο πρόγραμμα κάθε φορά. Η διεύθυνση του σχολείου μπορεί να συμμετάσχει επίσης αρκεί ο αριθμός των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών να μην ξεπερνά τα 4 άτομα κάθε φορά.Χ.Π.: Η 3η συνάντηση πραγματοποιήθηκε πέρσι στη Βουδαπέστη, στο δημοτικό σχολείο Zuglói Hajós Alfréd. Μπορείτε να μας αναφέ-ρετε μερικά απ΄τα προγράμματα στα οποία συμμετείχατε κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας;– Η εβδομάδα που περάσαμε στη Βουδαπέστη ήταν καταπληκτική και θα μας μείνει σίγουρα

αξέχαστη! Οι συνάδελφοι εκεί είχαν κάνει μεγάλη προετοιμασία και προσπάθεια για να μας προ-σφέρουν την καλύτερη φιλοξενία. Συμμετείχαμε σε διάφορες δραστηριότητες τόσο μέσα στο σχο-λικό συγκρότημα όσο και έξω από αυτό. Η ξενά-γηση στη Βουδαπέστη, η επίσκεψη σε εταιρεία Ύδρευσης, η ξενάγηση στον εσωτερικό χώρο του Κοινοβουλίου, επίσκεψη σε νερόμυλο πάνω στο Δούναβη, βαρκάδα στο Δούναβη, επίσκεψη στην πόλη Ράτσκεβε και φυσικά η μοναδική εμπειρία των λουτρών που επισκεφθήκαμε είναι ορισμένες από τις εμπειρίες που είχαμε και που πλέον είναι όμορφες αναμνήσεις.Χ.Π.: Τον Μάρτιο του 2012 έγινε η 5η συνά-ντηση, αυτή τη φορά στην Αθήνα. – Ναι, αυτή τη φορά υποδεχτήκαμε εμείς τις απο-στολές των χωρών που συμμετέχουν. Στο σχολείο παρουσιάσαμε τα αποτελέσματα των εργασιών μας σχετικά με τα περιβαλλοντικά προβλήματα νερού που αντιμετωπίζουν οι 5 συμμετέχουσες χώρες. Το κοινό προϊόν της συνάντησης ήταν ένα τραγούδι για το νερό σε 4 γλώσσες. Μέσα σε 5 μέρες προσπαθήσαμε να σας δείξουμε όσο περισ-σότερο μπορούσαμε από την Ελλάδα: την Ακρό-πολη, το Σούνιο, τους Δελφούς...Χ.Π.: Το εξαιρετικό πρόγραμμα και η φιλοξενία σας μας άφησαν τις καλύτερες εντυπώσεις! ... Με την τελευταία συνάντηση που θα γίνει τον Μάϊο, πάλι στη Βουδαπέστη, θα κλείσει το διε-τές πρόγραμμα. Είστε ευχαριστημένοι με τις επιδόσεις; Ποιο το όφελος;– Αυτά τα δύο χρόνια ήταν αναμφισβήτητα μια μοναδική εμπειρία. Η γνωριμία με τους συνα-δέλφους, η ανταλλαγή απόψεων, η συνεργασία, είναι εμπειρίες πολύτιμες και ανεκτίμητες. Σχε-τικά με τις επιδόσεις πιστεύω πως κινήθηκαν σε πάρα πολύ καλό επίπεδο και αποτελούν ενθάρ-ρυνση και παρότρυνση για το μέλλον. Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω πόσο σημαντικό είναι να ενισχύονται τέτοια προγράμματα, καθώς αποτε-λούν διαφορετικό τρόπο εκπαίδευσης μικρών και μεγάλων, έξω από το παραδοσιακό και το κατε-στημένο.Χ.Π.: Ευχαριστώ και σας εύχομαι καλή συνέ-χεια!

Το κοινό προϊόν της συνάντησης ήταν ένα τραγούδι για το νερό σε 4 γλώσσες

16


της Σοφίας Ακριτίδου

Εκδρομή

Εκδρομή αναμνήσεων συνταξιούχων

Σ τις 6 Απριλίου -μετά από 60 χρόνια- υλοποιήθηκε η πολυπόθητη εκδρομή

νοσταλγίας των συνταξιούχων στους πρώην παιδικούς σταθμούς Μπάλατονκε-νεσε και Μπάλατοναλμαντι, όπου περά-σαμε τα παιδικά μας χρόνια. Με μεγάλη αγωνία κι απορία περιμέναμε την αναχώ-ρηση, που έγινε στις 8 το πρωί από τα γρα-φεία της ΑΕΟΥ. Φτάνοντας στο Δημαρχείο της πόλης Μπάλατοναλμαντι, μας υπο-δέχτηκε ο δήμαρχος, κ.Keszey István. Μας χαιρέτησε θερμά, μιλώντας με τα καλύ-τερα λόγια για μας τα ελληνόπουλα εκεί-νης της δύσκολης εποχής και πρόσφερε σε όλους μας δωράκια. Ανταποδώσαμε τον χαιρετισμό και του δωρίσαμε το βιβλίο “Ευχαριστούμε Ουγγαρία!”. Με τη βοήθεια του συμπατριώτη μας Παναγιώτη Γκατζο-γιάννη, κατοίκου της πόλης, και του τοπι-κού ιστορικού κ. Kovács István, επισκε-φτήκαμε το χώρο του πρώην παιδικού σταθμού,-το κτίριο το έχουν γκρεμίσει- που μας έφερε στη μνήμη όλες τις παιδι-


17

Εκδρομή

Παιδικές αναμνήσεις

Σήμερα έχουμε Απρίλη έξι, ξυπνήσαμε νωρίς πριν φέξει.Με μεγάλη αγωνία κι΄ απορία,φτάσαμε στα ελληνικά γραφεία.Εδώ μας περίμενε το λεωφορείο,του JimakosTours του Ποντίου.Να μας πάει σ΄αυτά τα μέρηπου μόνο η γενιά μας τα ξέρει.Ευχαριστούμε τον Τζίμη για την προσφορά,του ευχόμαστε υγεία και πολλή χαρά.Κι΄εμείς να ΄χουμε μια καλή μας μέρα,να περάσει ωραία η παρέα.Όλοι μας που ήρθαμε εδώ,είμαστε παιδιά του σαρανταοχτώ.Περάσανε 6Ο ολόκληρα χρόνια,δόξα το Θεό που ζούμε ακόμα.Εμείς εδώ δεν ήρθαμε,να φάμε και να πιούμε.¨ήρθαμε ν΄ανταμώσουμε,και λίγο να τα πούμε.Εμείς τα Ελληνόπουλα,σαν τα μελισσόπουλα,βρήκαμε ζεστή φωλιά,στου σταθμού την αγκαλιά.Ποτέ δεν θα ξεχάσουμε,τα παιδικά μας χρόνια.Παίζαμε και γελούσαμε,ξυπόλυτα γυρνούσαμε.Δύσκολα είναι να ζεί κανείς,χωρίς αδέλφια και γονείς.Δίχως της μάνας την αγκάλη,να κοιμάσαι κάθε βράδυ.Τις παιδικές τις αναμνήσεις,δύσκολα μπορείς να τις σβήσεις.Να τις λες και να δακρύζεις,πολλές καρδιές να ραγίζεις.Το μήνα μια φορά,μας πηγαίναν σινεμά.Ντυμένα με ίδια ρουχαλάκια,στη σειρά σαν στρατιωτάκια.Δυσκολίες περάσαμε πολλές,δεν θα τις ξεχάσουμε ποτές.Μάθαμε σκληραγωγία,σ΄αυτήν την κοινωνία.Οι δασκάλοι μας κι οι μανάδες,είχανε τις φροντίδες τις μεγάλες.Να μας μάθουν γράμματα,και πολλά απλά πράγματα.Ευχαριστούμε τον ουγγρικό λαό,τους παιδαγωγούς κι όλο το προσωπικό.Να ‚ναι καλά που μας γλιτώσανε,κι από τον πόλεμο μας σώσανε.Κι αυτοί που δεν είναι μαζί μας,νά ‚χουνε πάντα την ευχή μας,θα τους θυμόμαστε παντοτινά,ώσπου υπάρχει ανθρωπιά.Τα χρόνια μας περάσανε,κι ασπρίσαν τα μαλλιά μας,μα δεν το καταλάβαμε,απ’ την πολλή δουλειά μας.Αν υπάρχει Θεός,να μας είναι βοηθός.Να μας δώσει λίγα χρόνια ακόμα, για να μεγαλώσουμε και τα εγγόνια.

κές μας αναμνήσεις εκείνης της δύσκολης αλλά και αξέχαστης για μας εποχής. Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε τις τεφροδό-χους των δύο αντρόγυνων, πρώην δασκάλων μας: Becker László (διευθυντής)- Γιανκούλα Σεβαστής και Földes Jenő-Iványi Magdolna, όπου καταθέσαμε λουλούδια σε ένδειξη μνήμης και σεβασμού. Μπροστά στο ελληνικής ιδιοκτησίας εστιατόριο “ΠΕΙΡΑΙΑΣ” βγάλαμε αναμνηστική φωτογραφία και μετά συνεχίσαμε τη διαδρομή μας με το λεωφορείο προς το Μπάλατονκενεσε, αφού στο Μπάλατοναλμαντι δεν υπάρ-χουν πρώην δάσκαλοί μας που να ζουν ακόμα. Κατευθείαν πήγαμε στον πρώην παιδικό σταθμό, όπου μας συνόδεψε ο κ. Dr. Bognár Gábor, ιδιοκτήτης όλου του ακινήτου. Στο εσωτε-ρικό του κτιρίου δυστυχώς δεν μπήκαμε, είναι κατεστραμένο κι επικίνδυνο. Όπως μας ενημέρωσε ο ιδιοκτήτης, στο χώρο αυτό θα χτιστεί γηροκομείο. Ράγισε η καρδιά μας.....Όλα γκρε-μίστηκαν, μόνο οι αναμνήσεις μας έμειναν...Στη συνέχεια με το λεωφορείο φτάσαμε στο Πολιτιστικό Κέντρο. Η συνάντηση άρχισε με το σύντομο καλλιτεχνικό πρό-γραμμα της τοπικής χορωδίας. Χαιρετισμό απήυθυναν και μίλησαν για τη σημασία της 60χρονης συνάντησης, ο κ.Tömör István, δήμαρχος της πόλης, η κ.Győrfi Károlyné, διευθύντρια του Π.Κ, καθώς και ο κ. Németh Lajos , πρώην διευθυντής του παιδικου σταθμού. Ακολούθως, εκ μέρους των συνταξιούχων χαιρέτησε τους παρεβρισκόμενους η γράφουσα, τονίζοντας την απέραντη αγάπη και ακούραστη φροντίδα που πρό-σφεραν σε μας τα παιδιά, οι δάσκαλοι μας κι όλο το προσω-πικό, σ’ εκείνα τα δύσκολα χρόνια. Ζήτησε από τους πρώην μαθητές του παιδικού σταθμού να δωρίσουν σε όλους τους παρευρισκόμενους δασκάλους και το προσωπικό το βιβλίο “Ευχαριστούμε Ουγγαρία!” και το ανεκτίμητης αξίας „Σημει-ωματάριο του Dr.Mészáros Sándor”, ειδικού παιδίατρου των ελληνόπουλων -έργα των Γ. Ράπτη και Χ. Βλάχου -εκφράζο-ντας τις ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη μας απέναντί τους. Στη συνέχεια κρατήσαμε ενός λεπτού σιγή εις μνήμην αυτών που έφυγαν από τη ζωή. Μετά όλοι οι Έλληνες συνταξιού-χοι τραγουδήσαμε τα δικά μας τραγούδια που είχαν σχέση με τα παιδικά μας χρόνια. Στο τέλος οι Γ. Ράπτης και Χ. Βλάχος μας παρουσίασαν ένα CD με φωτογραφικό υλικό από τη ζωή μας στον παιδικό σταθμό. Πριν αναχωρίσουμε για τη Βου-δαπέστη επισκεφτήκαμε και το Λαογραφικό Μουσείο, που άξιζε τον κόπο να το δούμε. Επιστρέψαμε αργά το βράδυ με τις καλύτερες και πλούσιες εντυπώσεις. Ήταν μια αξέχαστη συνάντηση στην οποία πήραμε μέρος 48 άτομα, τα περισσό-τερα από τη Βουδαπέστη, αλλά κι από την επαρχία, ακόμα και από τα Σκόπια και την Ελλάδα. Η γενική γνώμη ήταν: να γίνονται πιο συχνά τέτοιου είδους εκδρομές, λόγω της περα-σμένης ηλικίας μας.Θα ήθελα να ευχαριστήσω: το „JIMAKOS TRAVEL” που για δεύ-τερη φορά μας πρόσφερε δωρεάν το λεωφορείο, την Αυτοδι-οίκηση του 14ου Διαμ/τος, που μας βοήθησε με 30 χιλ. φορί-νια, τον διευθυντή του Ι.Ε.Ε.ΟΥ Νίκο Φωκά, που μας πρόσφερε βιβλία για να δωρίσουμε στους πρώην δασκάλους μας, την Ηλέκτρα Αγκάρντι και τους συναδέλφους της από την εκπο-μπή Rondó, που αφιέρωσαν ολόκληρη τη μέρα τους, γι’ αυτήν την ιεράς σημασίας εκδρομή ( παρουσίαση έγινε στις 3 Μαίου, ώρα 13, στο κανάλι Μ1). Ο πρόεδρος της Α.Ε.ΟΥ. κ.Λαοκρά-της Κοράνης αρνήθηκε την οικονομική βοήθεια με την αιτιο-λογία πως δεν υπάρχουν χρήματα.


18

Εκδρομή

M ég nincs egy éve, hogy beszámoltam az 50 éves általá-nos iskolai találkozásunkról.

Most pedig még régebbi emlékek jöttek elő. Nagy örömmel fogadtam a hírt, hogy Kenesére jönnek a görö-gök, és két hétig teljes extázisban csak erre a találkozásra készültem. Izgultam: vajon lesz-e aki megismer, emlékezik rám? A volt tanárok közül ki tud eljönni, ki él közülük? Hisz ők Kenesén voltak 1949-től 1958-ig.Kicsi a világ: Görögországban 20 éve kérdeztem rá nem telje-sen magyar idegenvezetőnknél, hogy nem élt-e Kenesén. Az igenlő válaszra tovább kérdeztem, és a nő Juhász Nándi bácsira is emlékezett Akkor közöltem, hogy én vagyok a lánya. Most onnan jött a kérdés: Akkor te vagy az Évike? Így találkoz-tunk újra Akritidu Sofi ával. Ő szervezte ezt az egész találkozót a görögök részéről. Óriási munka volt, hisz többen Görögország-ban élnek, onnan utaztak ide, de Magyarországról is számos helyről érkeztek. Már a Pestről induló buszon felismertek páran, Kenesére menet már az élményeinkről beszélgettünk. A kenesei életéem a Neve-lőotthonban kezdődött, ahogy írtam, mindig vérzik is a szívem, ha elmegyek előtte. Másfél évesen kerültem ide, anyukámat, Budapestről helyezték az AMEK-ba. Ő varrást tanított. A busszal először Almádiba mentünk, mert többen ott tanultak. Ezután néztük meg a Nevelőotthont, csak kívülről, mert életve-szélyes állapotban van. Sajnos az épületből mindent kiloptak, ami mozdítható volt. Megbeszéltük, hogy hol voltak az osztá-lyok, a háló, az ebédlő, a konyha, a mosoda, és a zászlófelvonás, valamint a nagyon jó kis játszótér.Innen a Kultúra Házába mentünk az igazgatónővel Mariann-nal együtt, ahol Vér Lászlóné Irénke várt bennünket, aki felkutatta a volt magyar tanítókat vagy a hozzátartozóikat, amiért nagy köszönet jár neki.A Polgármester Úr köszöntése után énekkel, verssel és furulya-szóval kedveskedtek az ott megjelenteknek. Még közös éneklés is volt!A görögök is énekeltek egy Sofia-szerzeményt – a szö-vege olyan megható, hogy én akárhányszor olvasom, elsírom magam.

Íme a vers (énekelni a Kis lak áll a nagy Duna mentében dalla-mára lehet):

Két nagy ház állt, Balaton mentébenFrissen él még emlékezetünkben.Gyermekéveinket itt töltöttük,Békességben, szeretetben éltünk.

Elszaladtak az évek felettünk, Csendes szívvel nyugdíjasos lettünk.Felneveltünk gyermeket, családot,Nyugdíjasként éljük a világot.

Nyugdíjasnak nincsen semmi vágya,Csak, hogy boldog legyen a családja.Nyugalomban, szeretetben éljen,Gyermekek és unokák körében.

A körünkben az is előfordul,Egy-egy társunk elbúcsúzik tőlünk,És ilyenkor kicsordul a könnyünk,Szívünk fáj, hogy nem lehet közöttünk.

Szép otthonunk utoljára látunk,Ide többé már nem látogatunk,Isten elvisz másvilágra minketMagunkkal visszük emlékeinket.

Mi lehet a nyugdíjas dal vége, Legyen köztünk s a világon béke.Adjon Isten még sok boldog évet,Nyugodalmat, erőt, egészséget.

Nemcsak én, de a tanárok is a könnyeikkel küszködtek.Említsük meg a megjelenteket: Németh János igazgató, Molnár Pálné Márta néni és férje Molnár Pál, Ballangó Jánosné Hilda néni, Vér Lászlóné Irénke néni, Lantos Terike néni, Irmuska néni gondozónő, Kurucz Kálmánné Irma néni szakács, Németh Gyula Hargitai Éva néni férje és Frecskai István fi a. Sofi a átadta a vendégeknek, vendéglátóknak a Köszönjük, Magyarország! és az Egy magyar orvos a görög gyerekekért című nagyon értékes könyveket. (Egy fotón az én anyukám lát-ható!)Előkerült pár kép a régi életünkből, miközben a fi nom pogácsát és a görögök által hozott süteményt ettük, és fi nom bort ittunk.Ezután a Múzeumba mentünk, ahol Vér Laci bácsi köszöntése után megnézhettük a kiállítást. Itt is várt egy kis meglepetés: a nagyon fi nom és meleg pizza, bor, és Irénke által hozott pálinka. Én köszönetet szeretnék mondani mindenkinek, aki segítette, hogy ez a találkozás ilyen csodás maradandó élmény lett!

Koczka Ferencné Juhász Éva

Egy csodás felejthetetlen nap

Πρωταθλητής Ευρώπης στο μπάσκετ ο Ολυμπιακός(62-61 την ΤΣΣΚΑ)

Η μεγαλύτερη ανατροπή στην ιστορία των φάιναλ φορ ανήκει στον νέο πρωταθλητή Ευρώ-πης, τον Ολυμπιακό. Οι «ερυθρόλευκοι» επέστρεψαν από το -19 (53-34), με το οποίο προηγή-θηκε η ΤΣΣΚΑ Μόσχας στην τρίτη περίοδο και δια χειρός Πρίντεζη στην εκπνοή επικράτησαν 62-61 των Ρώσων, στον τελικό του φάιναλ φορ της Κωνσταντινούπολης. Η πειραϊκή ομάδα πανηγύρισε το δεύτερο ευρωπαϊκό τρόπαιο μετά το 1997, όταν και πάλι με τον Ντούσαν Ίβκο-βιτς στον πάγκο είχε κατακτήσει την κορυφή της Ευρώπης.


19

Δράσεις

Támogassa a Görög Ifjúsági EgyesületetA Görög Ifjúsági Egyesületet 2001-ben alapították a Magyarországon élő görög nemzetiségű ambiciózus fi atalok.Az egyesület célja egy állandó, aktív közösség kialakítása az országban élő görö-gök és görög nemzet iránt érdeklődők körében.Lehetőségeink és erőforrásaink racionális felhasználásával segítjük a fi atalokat identitásuk és kultúrájuk megőrzésében valamint az anyaország hagyományainak ápolásában, ill. gyakorlásában.A nagyobb hatékonyság elérése érdekében egyre több görög és görög érdekelt-ségű szervezettel, egyesülettel, alapítvánnyal működünk együtt.A GIE élére 2010 őszén új elnökség lépett, mely számtalan lehetőséget és tervet hozott magával.

A közeli eseményekről, az éves programtervről valamint rendezvényeinkről a www.gie.hu oldalon olvashatnak, tájé-kozódhatnak.

A fi atalos lendület megtartása és a további programok, rendezvények megvalósítása érdekében a segítségét kérjük. Segítsen, hogy a következő nemzedéket is elérje és áthassa a görög élet szeretete. Ne hagyjuk, hogy porrá hamvad-jon a görög nyelv és a görög nemzetiség Magyarországon!

Az alábbi mellékelt csekken tud hozzá járulni munkánkhoz, hogy ismét megvalósuljon a már tavaly is megrendezett nagyszabású Görög Sportnap és a Görög Előszilveszter.Idén is még számos terv és lehetőség van, hogy színesítsük az itt élő görögök mindennapjait.Önre van bízva, hogy mekkora összeggel támogatja a görög fi atalokat; ezért nincs kitöltve a csekk felső része. A pontos kitöltés mellett kérjük, karikázza be a jobb felső sarokban, hogy támogatni kíván vagy az éves tagdíjat (2400 forint/év) fi zeti. Amennyiben támogat, úgy kérjük, minimum 1000 forinttal tegye, mert a tranzakciós és egyéb költségek sokat vonnak le, így alig marad az összegből.Előre is nagyon köszönjük támogatását, bármely összegről is legyen szó.

Köszönjük a támogatását!

Görög Ifjúsági Egyesület

Magyar Művelődési Intézet és Képzőművészeti Lektorátus tisztelettel meghívja Önt, kedves családját és barátait a

„Nemzetiségeink képekben” 2012

című fotókiállítás megnyitójára és a pályázat díjkiosztására

A kiállítást megnyitja:

Borbáth Erikaaz MMIKL főigazgatója

Időpont:2012. május 31. csütörtök 15.00Helyszín: Magyar Művelődési Intézet és Képzőművészeti Lektorátus Budapest, I. Corvin tér 8.

A kiállítás anyaga kölcsönözhető:[email protected], [email protected] , 225-6043


20

Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα

Miliosz Nikolett írása

Szivárványország Különkiadás

Mai rohanó világunkban üdítő kivételt jelent, ha olyan példátlan összefogásra kerül sor, mint az elmúlt hónapban megszervezett jótékony-sági táncház. Életre hívását szomorú aktuali-tás szülte ugyan, de célja annál nemesebb volt: segítséget nyújtani egy olyan, mindössze 24 esztendős honfi társunknak, aki jelenleg nagyon komoly betegséggel küzd.Ebben a hónapban Palóczi Janival beszélgettem. Ismerhetik őt, kedves olvasók, hiszen Jani a Helidonaki Táncegyüttes táncosaként sokszor örvendeztetett már meg bennünket színpadi alakításaival.

Sajnos Jani állapotánál fogva nem tudott elmenni a jótékonysági estjére, de így, ebben a formában mégis tiszteletét teheti most minden-kinél. Arra voltam kíváncsi, hogy van most, mire gondol, mit tervez. Mert igen, kellenek ter-vek! Rendhagyó beszélgetés lesz ez a mostani, az életről, egy huszonéves fi atal betegséggel folytatott küzdelméről, a gyógyulásba vetett rendíthetetlen hitéről, és arról a hatalmas opti-mizmusáról, amivel minden pillanatban lenyű-gözött.Janival május 1-jén, műtétje előtt beszélget-tünk.– Első és legfontosabb kérdésem: hogy vagy?– Köszönöm, jól vagyok, ha lehet mondani ilyet. A betegségem jellegéből adódik, hogy szerencsére nincsenek folyamatos fájdalmaim, előfordul ugyan, hogy görcsöl a hasam, illetve akad egy-két kelle-metlenebb tünetem is, de azok abból fakadnak, hogy a daganatom az ágyéki részen nyom néhány ideget. – Hogyan derült fény a betegségedre?– Kezdetben furcsa ágyék-, és deréktáji fájdalmaim voltak, amivel ultrahangra mentem, a vizsgálat során azonban nem találtak semmi aggasztót. Telt-múlt az idő, a panaszaim azonban nemhogy nem csökkentek, hanem folyamatosan erősödtek, így újabb vizsgálatok következtek, amelyeknek azon-ban szintén negatív lett az eredménye. Január 1-jén még bementem dolgozni, de akkor már nagyon nem voltam jól, éreztem, hogy ennek a történet-nek itt még nincs vége. Ezt követően a Dél-Pesti Kórházba mentem, ahol újabb vizsgálatok vártak

rám, itt azonban már találtak egy gyanús foltot a medencetájéki részen, így csináltak egy biopsziát, majd egy kontrasztanyagos hasi CT-vizsgálatot is. Ezek eredményeképp már egyenesen a Gerinc-sebészeti Központba irányítottak, ahol az orvos közölte, hogy daganatom van, ami a medencém-ben helyezkedik el, és egy kisebb alma nagyságú, és ahogy nő, nyomja az ágyéki idegeket, ez okozza a panaszaimat. A Gerincsebészeti Központban az intézmény igaz-gatójával beszéltem, aki egy nagyon ismert, és elis-mert szaktekintély, ő fog műteni. A Központban vizsgálták a mozgáskoordinációmat is, ami sokat romlott az elmúlt időben, sajnos most nem tudok úgy ugrabugrálni, mint eddig, de ez csak átmeneti állapot. Fogok én még táncolni, csak idő kell hozzá!– Mikor műtenek?– Úgy volt, hogy március 1-jén lesz a műtét, be is feküdtem a kórházba, megvoltak a műtét előtti vizsgálatok, de a mellkas CT vizsgálaton találtak egy gyanús foltot a tüdőmben, ami további kivizs-gálásra várt, így a műtét elmaradt. Kaptam beutalót Törökbálintra, a Tüdőszanatóriumba, ahol az elvég-zett vizsgálatok során kiderült, hogy van egy kisebb nyirokcsomó a tüdőmben, de szerencsére ettől a daganatom még műthető. – Jársz kezelésekre?– Nem, egyáltalán nem, sőt, diétáznom sem kell. Étvágyam hol van, hol nincs, azt vettem észre, hogy a betegség következtében máshogy reagál a szervezetem egy-egy olyan ételre, amit koráb-ban szerettem, most pedig előfordul, hogy fáj tőle a hasam. Az orvos azt mondta, csináljak mindent úgy, ahogy eddig, de enélkül is így kezelem ezt a helyzetet. Persze nem lehet elvonatkoztatni attól, hogy beteg vagyok, de nem akarok minden perc-ben ezen görcsölni. – Hogyan telik egy napod?– Ami az egyik legfájóbb számomra, hogy az élet-terem rendkívül leszűkült az elmúlt időszakban. Kimozdulni igazából nem merek, az erkélyre szok-tam kiülni többször is egy nap. Nem tudom pél-dául, hogy mi történik a szomszéd utcában, én, aki annyira szerettem utazni, rendkívül nehezen vise-lem ezt a bezártságot, de június 21-én, a szülinapo-mon már bulizni és táncolni szeretnék. Erre gondo-lok, ez ad erőt.

„Tudom, hogy küzdenem kell, tudom, hogy meg kell gyógyulnom, hiszen sokfeladatom van még az életben!”


21


A világgal mostanság interneten, telefonon és az egyik szenvedélyemen, az Xbox Live-on keresztül tartom a kapcsolatot. Ezek segítenek nekem kikap-csolni, ameddig én nem tudok kimenni a világba, a világ tud bejönni hozzám általuk. Ezen az úton tudom tartani a kapcsolatot a barátaimmal, a sze-retteimmel. Ha ezek nem lennének, akkor sokkal többet gondolkodnék azon a dolgon, ami velem történt, de hát ez van, ezt is túl kell élni. Meglesz a műtét, és minden rendben lesz!– Ki vagy mi ad erőt a betegséggel való küzde-lemben?– Mama, aki szeretetével, támogatásával, minden-napos jelenlétével erősít. Anyuék, a családom, a cicám, az a sok ember, akik gondolnak rám. Egyre több üzenetet kapok, a munkatársaim, a görög és magyar ismerőseim, barátaim kérdik, hogy vagyok, bátorítanak, hogy tartsak ki.Nagyon hiányzik a munkám, a vendéglátóipar, imá-dom, amit csinálok, minél hamarabb szeretnék visszamenni.– Mikor táncoltál utoljára?– Három éve táncoltam utoljára, akkor hagytam abba.– Nagyon szerettél táncolni, lelkiismeretesen is jártál a próbákra, fellépésekre. Miért hagytad abba?– Elsősorban a munka miatt, mert akkor már három műszakban dolgoztam. Azonban nem ez volt a fő ok: már akkor is voltak gerinctáji fájdalmaim, azt viszont nem tudom, hogy az akkori, és a mostani problémának köze van-e esetleg egymáshoz.– Táncolsz otthon?– Mostanában már nem, de ez most a betegség-nek köszönhető. Szilveszterkor még megtáncoltat-tam Anyut és a Mamát, de december óta fogyóban van az erőm.– Megváltoztatott a betegség?– Talán gyengébb lettem, jobban megijedek dol-goktól, egy-egy kis tünettől, egy-egy érzéstől, de itt a Mama, aki mindig megnyugtat, ha félek. Ugyan-akkor erősebb is vagyok. Tudom, hogy küzdenem kell, tudom, hogy meg kell gyógyulnom, hiszen sok feladatom van még az életben!– Áprilisban jótékonysági táncházat rendeztek a gyógyulásodért, amin azonban sajnos nem tud-tál részt venni. Vannak információid róla?– Fáj is nagyon a szívem, amiért ki kellett hagynom, nagyon szerettem volna elmenni, mert nekem szer-vezték, jó lett volna ott megköszönni ezt a hihetet-len összefogást mindenkinek, de sajnos nem mer-tem bevállalni. Itthon biztonságban érzem magam, tudom, mi hol van, ha bármi történne. Rossz, hogy nem tudok elmenni sehova, de ha meggyógyulok, ígérem, bepótolok mindent!Láttam képeket az estről, kaptam videót, és beval-lom, elsírtam magam. Nagyon megható számomra,

hogy ennyien szeretnek, meg sem érdemlem ezt a hatalmas szeretetet! Egyszerű ember vagyok, aki jön-megy, teszi a dolgát. Soha nem az voltam, aki kér, sokkal inkább az, aki ad.– De megegyeztünk, hogy ez csak átmeneti álla-pot!– Így van, tudom-tudom! Így most innen szeret-ném megköszönni mindenkinek, aki segített, akár a szervezésben, akár részvételével, akár máshogyan. Nagyon megható számomra, hogy olyanok is eljöt-tek, akikre egyáltalán nem számítottam. – Hogyan képzeled el magad 20 év múlva?Nagyon nem merek extrém dolgokat elképzelni, de ha behunyom a szemem, a feleségemmel ülünk a házunk kertjében, és nézzük, ahogy a gyerekünk a füvön rohangál.Nem tudom, hogy mit hoz a jövőm, hogyan alakul a műtét, de mindenképpen megpróbálok optimis-tán állni a dolgokhoz! – Mindannyiunk nevében kívánom, hogy gyógy-ulj meg, légy újra egészséges, és lássunk újra önfeledten nevetni!– Köszönöm, hogy beszélgettünk!A segítség mindig jól jön, így, aki úgy gondolja, támogatná Jani felépülését, vagy nem volt alkalma elmenni a jótékonysági táncházba, de segítene, írjon a [email protected]. Min-denkinek nagyon köszönjük!

„Ha behunyom a szemem, a feleségemmel ülünk a házunk kertjében, ésnézzük, ahogy a gyere-künk a füvön rohangál”

Palóczi Jani


22


„Βαρσοβία – Βουδαπέστη - Λονδίνο” και ο Ελληνισμός της Πέστης από την εποχή

της διάσωσης Πολωνών έως το 1947του Dr. Diószegi György Antal

Η ιστορική Ουγγρο-Πολωνική φιλία είναι γνω-στή, αλλά εξίσου σημαντική είναι και εκείνη

η χιλιόχρονη φιλία ανάμεσα στον Ελληνισμό και τον Ουγγρικό λαό. Κατά τους περασμένους αιώ-νες από την πολωνική επικράτεια προήρθαν στην Ουγγαρία αρκετές ελληνικές οικογένειες (λ.χ. οι Lyka, οι Papademos). Προέκυψαν όμως διάφορα ιστορικά στοιχεία σχετικά με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο τα οποία αποδεικνύουν ότι οι απόγονοι της πρώτης ελληνικής διασποράς – μαζί με τους Ούγγρους βέβαια – τη δύσκολη εκείνη εποχή προ-σέφεραν μεγάλη ανθρωπιστική βοήθεια, αξιομνη-μόνευτη ακόμα και μετά από τόσα χρόνια. Πρό-κειται για το λεγόμενο «Διάστημα της διάσωσης Πολωνών»: ανάμεσα στα 1939-41 οι πατριώτες βοηθούσαν Πολωνούς πρόσφυγες να περάσουν τα πράσινα σύνορα Ουγγαρίας-Γιουγκοσλαβίας. Υπάρχουν διάφορα στοιχεία σχετιζόμενα με τον ρόλο των Ελλήνων της Πέστης ενόψει του «άξονα Βαρσοβίας-Βουδαπέστης-Λονδίνου».Ο συνταγματάρχης Jan Emisarski, ο Πολω-νός στρατιωτικός ακόλουθος στην Βουδαπέστη (1938-40) γράφει για μια προσωπική του εμπει-ρία σχετικά με την Ilona Sacelláry. Ο ίδιος ανήκε σε έναν κύκλο γενναίων Ούγγρων ο οποίος υπο-στήριζε την υπόθεση των Πολωνών προσφύγων που βρήκαν άσυλο στην Ουγγαρία (η οικογέ-νεια Σακελλάριος / Sacelláry προήλθε τον 18ο αιώνα από την Κοζάνη). Το Σεπτέμβριο του 1939 κατέφτασαν στην Ουγγαρία περίπου 40 χιλιάδες Πολωνοί στρατιωτικοί (εκ των οποίων 6.000 αξι-ωματικοί και 13 στρατηγοί) και 10 χιλιάδες πολί-τες, με αρχηγό τον σωματάρχη Dembinski. Ο ίδιος το Μάιο του 1940 κατέφυγε στη Γιουγκοσλαβία. (Τον 19ο αι. ο Theodor Dembinszky και η σύζυγός του Luisa Dadányi κατέφυγαν στην Αμερική μετά την ήττα της ουγγρικής επανάστασης του 1848. Μέλη της ελληνικής οικογένειας Dadányi ζού-σαν στο Miskolc ακόμα στα μέσα του 20ου αι.). Ο Ουγγρο-Πολωνικός Σύνδεσμος Φιλίας υποστή-ριζε μυστικά την υπόθεση και με πρωτοβουλία του προέδρου, κόμη Károly Széchenyi (πρόεδρος και του Ουγγρικού Ερυθρού Σταυρού), στις 21 Σεπτεμβρίου 1939 ιδρύθηκε η Ουγγρο-Πολωνική Επιτροπή Μετανάστευσης.

Εξώφυλλο του αγγλόφωνου βιβλίου μαγειρι-κής της Ilona Sacelláry και της Ilona Fodor.

Η Ilona Sacelláry (ενδιαφέρον παρουσιάζει ότι συνυπογράφει και ένα βιβλίο μαγειρικής) και άλλες εξέχουσες κυρίες από τον κύκλο της (από τα γένη μ.ά. Károlyi, Andrássy, Szapáry) μετέφε-ραν Πολωνούς πρόσφυγες στα Γιουγκοσλάβικα σύνορα με δικά τους αυτοκίνητα, εξασφαλίζο-ντάς τους έτσι ασφαλή διάβαση. Η εκκένωση των προσφύγων ήταν άψογα οργανωμένη στην Ουγ-γαρία: 26 χιλιάδες Πολωνοί στρατιώτες κατάφε-ραν να περάσουν στη Δυτική Ευρώπη (20 χιλιά-δες άτομα στα πράσινα σύνορα και 6.000 άτομα σιδηροδρομικώς) ενάντια στη θέληση των Γερ-μανών. 1200 άτομα εγκαταστάθηκαν σε γαλλικά εργοστάσια πολεμοφοδίων, ενώ οι πιλότοι κατέ-φυγαν στην Αγγλία – μέσω Βαλκανίων – και αγω-νίστηκαν στη βασιλική αεροπορία εναντίον των Γερμανών. Η εξόριστη πολωνική κυβέρνηση στο Λονδίνο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην αντίσταση της Πολωνίας, ενώ ο στρατός του Sikorsky πολέ-μησε μ.ά. στο Τομπρούκ της Λιβύης και στο Μόντε

Διάφορα ιστορικά στοιχεία που προέκυψαν σχετικά με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αποδεικνύουν ότι οι απόγονοι της πρώτης ελληνικής διασποράς – μαζί με τουςΟύγγρους βέβαια – τη δύσκολη εκείνη εποχή προσέφεραν μεγάλη ανθρωπιστική βοήθεια, αξιομνημόνευτη ακόμα και μετά από τόσα χρόνια


23


Κασσίνο της Ιταλίας.Τρία μέλη της οικογένειας Sacelláry υπήρξαν από τις πιο εξέχουσες προσωπικότητες της ελλη-νικής ορθόδοξης κοινότητας Πέστης και έλαβαν ενεργό μέρος στην πολωνική υπόθεση: ο György Sacelláry (1856-1940) πρόεδρος του Ελληνο-ουγγρικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, ο József Sacelláry (1900-1983) και ο György Sacelláry ο νεώτερος (1887-?). Δεύτερος εξάδελφος των τελευταίων δύο ήταν ο διάσημος φιλοβρετανός πρωθυπουργός, κόμης Pál Teleki (1879-1941) (γιαγιά του ήταν η Mária Sacelláry), εκπρόσω-πος του οποίου πήρε επίσης μέρος στη διάσωση των Πολωνών.Επίσης σημαντική ήταν η συμμετοχή των μελών της ελληνορθόδοξης κοινότητας στον «άξονα Βαρσοβίας – Βουδαπέστης – Λονδίνου»: μετά τον θάνατο του αρχιμανδρίτη Λεωνίδα Κόφφα (1929-39) ιερέας στον ελληνικό ναό της Πέστης διορίζεται ο εκ Καστοριάς Ιλαρίων Μπασδέκας (1940-47), πρώην καθηγητής της Θεολογικής Σχο-λής της Βαρσοβίας, διορισμένος από τον εν Λον-δίνω ορθόδοξο έξαρχο Γερμανό. Ο ίδιος έπαιζε σημαντικό ρόλο στις σχέσεις Αγγλίας, Πολω-νίας, Ελλάδας και Ουγγαρίας. Ο αρχιμανδρίτης Μπασδέκας κατέφτασε στην Ουγγαρία το 1940, ωστόσο μόνο μετά από δύο χρόνια του δόθηκε άδεια παραμονής και εργασίας (σύμφωνα με την απόφαση του υπουργού dr. Jenő Szinyei-Merse υπ. αρ. 58/1942. II. στις 30 Νοεμβρίου 1942). Η καθυστέρηση αυτή πιθανώς να σχετίζεται με την πολιτική πίεση που άσκησε η Γερμανία στο θέμα αυτό, διότι ο Μπασδέκας προήλθε από την Βαρ-σοβία την οποία το 1939 κατέλαβαν οι γερμανικές δυνάμεις.Την εποχή εκείνη η ελληνορθόδοξη κοινότητα της Πέστης είχε μόνο 24 άρρενα μέλη, εκ των οποίων και ο γεννημένος στην Ελλάδα Ρουσόπουλος Ρούσος που εργαζόταν ως πρόξενος στην ελλη-νική πρεσβεία της Βουδαπέστης. Πολύ πιθανώς οι διπλωματικές του σχέσεις να βοήθησαν επίσης το θέμα της εκκένωσης.Εν όψει των διπλωματικών σχέσεων Αγγλίας, Πολωνίας, Ελλάδας και Ουγγαρίας πρέπει να ανα-φερθούμε στον György Gyika, που ήταν πρέσβης στην Ουάσινγκτον μεταξύ 1940-41, αλλά προ-ηγουμένως εργάστηκε και στην Πολωνία. (Διά-φορα μέλη της ελληνικής οικογένειας Gyika ζού-σαν στο Miskolc, ενώ στις αρχές της δεκαετίας 1940 μέλος της ελληνορθόδοξης κοινότητας της Πέστης ήταν και ο István Gyika).Στη διπλωματία της εποχής σημαντικό ρόλο είχε και ο József Kristóffy ο νεώτερος (1890-1969), εγγονός ενός Έλληνα εμπόρου από την πόλη

Makó, ο οποίος ήταν σύμβουλος στην ουγγρική πρεσβεία της Βαρσοβίας έως το 1939. Για την ανα-γνώριση της προσφοράς του στην ενίσχυση των ουγγροπολωνικών σχέσεων διακρίθηκε ως Ανώ-τερος Ταξιάρχης του Τάγματος Polonia Restituta (MTI 7 Σεπτεμβρίου 1938).Αξίζει να θυμόμαστε και την τραγική μαρτυρία ενός Έλληνα της Πέστης, ωστόσο η σχέση του με την διάσωση των Πολωνών χρειάζεται περαι-τέρω έρευνες. Απόγονος κοζανίτικης οικογένειας ο Fülöp (Φίλιππος) Tialios (24/10/1880 Βουδα-πέστη – 22 /12/1944 Νταχάου) υπήρξε γενικός γραμματέας του Ελληνοουγρικού Εμπορικού Επι-μελητηρίου, ανταποκριτής ελληνικών εφημερί-δων, καθώς και επίσημος διερμηνέας του ουγγρι-κού Υπουργείου Εσωτερικών και της Ελληνικής Πρεσβείας Βουδαπέστης. Μετά την κατάληψη της κρατικής ισχύος από τους φασίστες ο Τιάλιος συνελήφθη: στις 14 Νοεμβρίου 1944 ήταν ήδη στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου όπου και απεβίωσε 5 εβδομάδες αργότερα.Σημαντικό γεγονός για την ουγγρική ορθοδοξία είναι και η σύλληψη του διευθυντή της Ανώτατης Σχολής Ορθόδοξης Θεολογίας Βουδαπέστης Feriz Berki το ίδιο έτος.Μετά το 1945 για την επίλυση των ζητημάτων περί δικαιοδοσίας της ουγγρικής ορθόδοξης εκκλησίας η «Υπό Ελλήνων ιδρυθείσα» ορθόδοξη κοινότητα της Βουδαπέστης ήρθε σε επαφή με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ο ιερέας Μπασδέ-κας συνάντησε τον έξαρχο Γερμανό στο Λονδίνο, και του ζήτησε να τον χειροτονήσει επίσκοπο της Ουγγαρίας για να εξασφαλιστεί έτσι το μέλ-λον των από Έλληνες ιδρυμένων κοινοτήτων της χώρας. Το ταξίδι δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα. Τον Απρίλιο του 1947 ξαναγύρισε στην αγγλική πρωτεύουσα, αυτή τη φορά όμως έμεινε οριστικά στο Λονδίνο όπου και πέθανε αργότερα. Όλη η ζωή και οι σχέσεις του Ιλαρίωνα Μπασδέκα απο-τελούν σημαντικά στοιχεία του τριγώνου Βαρσο-βία – Βουδαπέστη – Λονδίνο από την άποψη της εκκλησιαστικής διπλωματίας.

Πηγές: Συνταγματάρχης Jan Emisarski: Katonai attasé voltam Budapesten. In.: Magyarok és lengyelek 1939-1945. Menekültügy Bp., 1991. | László Basa: Interjúja a diplomatával. In.: Tápiómenti 2 hetes. 2002. július 18. | Magyarország és a második világháború. Bp., 1966. | www.budapeszt.polemb.net/files/.../lengyel_beliv.pd. | A Magyar Társadalom Lexikonja. Bp., 1932.

(Απόδοση στα Ελληνικά: Βασίλειος Στεφόπουλος)

Τρία μέλη της οικογένειας Sacelláry υπήρξαν από τις πιο εξέχουσες προσωπικότητες της ελληνικής ορθόδοξης κοινότητας Πέστης και έλαβαν ενεργό μέρος στην πολωνική υπόθεση


24

Οι ρίζες μας

(συνέχεια απ’ το προηγούμενο τεύχος)Οι επιχειρήσεις στον ΓράμμοΑρχές Ιουνίου 1948 άρχισαν οι επιχειρήσεις σ’όλο τον Γράμμο, ξεκινώντας από την Γύτισσα, τον Κλέφτη και τον Σμόλικα και φτάνοντας μέχρι το Κάμενικ που βρί-σκεται πάνω από τη Βούρμπιανη. Το χωριό αυτό απέ-χει μόλις έξι χιλιόμετρα απ’ το δικό μας, ήταν όμορφο και πιο πλούσιο, διέθετε μαγαζιά, σχολεία, ακόμα και γυμνάσιο. Οι μάχες στο Κάμενικ κράτησαν 70 μέρες κι όλος ο Γράμμος καιγόταν. Να πώς κατέγραψα τις φονι-κές εκείνες μάχες μεταξύ ανταρτών και του αντίπαλου στρατού:

Όλος ο Γράμμος καίγονταν Ο Σμόλικας κι η Γύτισσα,και το Κάμενικ μαχότανεσαράντα μερονύχτια, αντάρτεςτο κατούσανε μέσα απ’ τα αμπριά τους.Όλοι μας πιστέψαμε στη λευτεριά τους,κι εγώ από πέρα το αγνάντευα,με θρήνους και οδύνηέκλαιγα τη μάνα μου και το μοναδικό μου αδερφάκι.Και τα αεροπλάνα με λύσσα βομβαρδίζαν.Έκλαιγε ο Σαραντάπορος, δακρύζαν και τα βουνά μας,γιατί κι αυτά όλα μαζίπαλέψανε για τη λευτεριά μας.

Ο αδερφός μου και η μάνα μου βρισκόντουσαν στο Κάμενικ, όπου και έγιναν οι σκληρότερες μάχες σώμα με σώμα. Καθημερινά 30-40 αεροπλάνα έριχναν βαρέ-λια γεμάτα βενζίνη για να κάψουν τους αντάρτες μέσα στα χαρακώματά τους, χωρίς βέβαια να το πετύχουν. Ο ουρανός είχε μαυρίσει και τα βουνά μας σκοτείνια-σαν από τους βομβαρδισμούς και το κανονίδι. Τα αερο-πλάνα συνεχώς πετούσαν πάνω απ’ τα θρυλικά υψώ-ματα του Γράμμου σκορπώντας παντού τον θάνατο και τον όλεθρο. Η καταστροφή του χωριού μου δεν περι-γράφεται, αλλά ούτε και τα θύματα που ανέρχονταν σε εκατοντάδες άτομα. Αυτοί που επιβίωσαν οπωσδήποτε και σήμερα ακόμα θα θυμούνται. Διότι αυτή αποτελεί μια ιστορική μνήμη, δεν επιτρέπεται να λησμονείται.Η κατάληψη του ηρωικού βουνού είχε τραγικές συνέ-πειες, καθώς την ευθύνη την έριξαν στον ταξίαρχο Γιώργο Γιαννούλη απ’ το Επταχώρι. Τον εκτέλεσαν ενώ αυτός δεν ευθυνόταν αφού ο αντίπαλος στρατός πέρασε σε αλβανικό έδαφος και χτύπησε τα τμήματά του πισώπλατα. Μετά την πτώση του Κάμενικ η μάνα μου ήρθε ζωντανή σπίτι μετά από σαράντα μέρες. Όλο αυτό το διάστημα ήμουνα μόνη μου και μέρα-νύχτα αγνάντευα το Κάμενικ κλαίγοντας τη μοίρα μας και τη δυστυχία μας. Ο ερχομός της μάνας μου με καθησύ-χασε. Το πυροβολικό του αντίπαλου στρατού συνεχώς έβαλε χωρίς διάκριση και κατά του χωριού μας. Μια

οβίδα εξερράγει στην αυλή μας χωρίς απώλειες, όμως πήραν φωτιά τα μαλλιά μου κι αίμα άρχισε να τρέχει απ’ τα πόδια μου. Ευτυχώς ήρθε ο μπάρμπα-Κώτσιος ο Τσίμας, χωρίς βέβαια να βλέπει από τη σκόνη και τους καπνούς, και έτσι αυθόρμητα με πήρε στην αγκαλιά του και με μετέφερε στο καταφύγιο της γειτονιάς μας, όπου ήδη βρίσκονταν αρκετοί νέοι και μεγάλοι στην ηλικία. Σύντομα καταλήφθηκε ολόκληρος ο Γράμμος και για να περάσουν τα κανόνια και τα φορτηγά τους που κουβαλούσαν πυρομαχικά, έπρεπε πρώτα ν’ ανοί-ξουν δρόμους καθώς όλο το μέρος ήταν πετρώδες και γεμάτο τσουγκάρια. Μπροστά κάτι πελώριες μπουλ-ντόζες γκρέμιζαν ολόκληρα βουναλάκια και από πίσω τους ο κοσμάκης με τα φτιάρια άνοιγαν το δρόμο για να περάσουν τα φορτηγά αυτοκίνητά τους. Εκείνη τη στιγμή ήρθε ένας ταγματάρχης και με σκληρό και άγριο ύφος μας ρώτησε πώς και μείναμε εκεί. “Δεν θα μετα-κινηθείτε πουθενά!” μας πρόσταξε με το ίδιο αγριωπό βλέμμα. Ταυτόχρονα ρωτούσε να μάθει τα επίθετά μας. Οι μάχες συνεχίζονταν ακόμα επί 15 μερόνυχτα. Παντού πτώματα στρατιωτών, τα μάζευαν και τα φόρτωναν σε κάτι μεγάλα μουλάρια και τα μετέφεραν στην Πυρσόγιαννη. Εκατοντάδες οι σκοτωμένοι και οι βαριά τραυματίες του φονικού αυτού πολέμου εκεί στον Γράμμο, που ακόμα δεν είχε τελειώσει. Τις τελευ-ταίες μέρες πιάσανε πολλούς αντάρτες αιχμάλωτους. Τους περνούσαν απ’ το χωριό μας και σταματούσαν στην πλατεία. Εκεί βρισκόταν και το σπίτι της γιαγιάς μου αλλά και η επιμελητεία του στρατού. Εγώ, ως μικρό κοριτσάκι πάντα βρισκόμουνα εκεί, κοντά τους, και μερικές φορές μου έδιναν καμιά κουραμάνα και κον-σέρβες. Εκείνη τη μέρα έφτασε στο χωριό κι ένα άλλο τάγμα και τη νύχτα έγιναν σκληρές μάχες. Το πρωί έφε-ραν πέντε αντάρτες τραυματίες, ένας απ’ αυτούς είχε κοιλιακό τραύμα. Τους βασάνισαν απάνθρωπα, στην αρχή τους σβάρνιζαν και συνεχώς τους χτυπούσαν σκληρά, μετά τους άφησαν για λίγο εκεί στην πλατεία, απ’ ότι φάνηκε περίμεναν νεώτερη διαταγή. Τα μεσάνυ-χτα η θεία μου, η Βαγγελίνα Βενέτη, άρχισε με δυνατή φωνή να φωνάζει: “Μη μας σκοτώνετε!”. Ο αντίλαλος έφτασε μέχρι το ποτάμι. Για μια στιγμή επικράτησε ησυ-χία.Πριν ξημερώσει ήρθε ο γαλατάς, έτσι λέγαμε τα ανι-χνευτικά τους αεροπλάνα, και μετά άλλα 40-50 βομ-βαρδιστικά. Το τί έγινε δεν μπορώ να το περιγράψω, πάντως είχε μαυρίσει ο ουρανός. Επί 15 μερόνυχτα συνεχίστηκαν σκληρές μάχες σε όλη την περιοχή. Μόλις φάνηκε το πρώτο όχημα να πλησιάζει το χωριό μας, η γιαγιά Νάσινα που ήταν στον κήπο άρχισε να φωνά-ζει: “Ο Θεός έριξε ένα φάντασμα” κι άρχισε να χτυπάει την καμπάνα. Μερικές γειτόνισσες προσπαθούσαν να την καθησυχάσουν, αφού η καημένη έβλεπε για πρώτη φορά αυτοκίνητα στη ζωή της.

οβίδα εξερράγει στην αυλή μας χωρίς απώλειες, όμως

Μάρθα Π. Γεωργίου

Ιστορική Μνήμη


25

Φόρος τιμής

Ολγα Παπανικολάου1929 - 2012

Σ τις 14 Μαρτίου σε ηλικία 83 ετών έφυγε απ’ τη ζωή η συμπατριώτισσά μας Όλγα Παπανικολάου, το γένος Κου-

τουλούλη, αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ. Γεννήθηκε στις 6 Μαρτίου 1929 στο χωριό Δροσοπηγή Κονί-τσης (παλιά ονομασία του Κάντσικο) του νομού Ιωαννίνων, προερχόμενη από αγροτική οικογένεια. Τέλειωσε το δημο-τικό σχολείο στη γενέτειρά της, ενώ από μικρή ηλικία δούλευε σκληρά στα χωράφια για να συμβάλει στην συντήρηση της μεγάλης οικογένειάς τους. Ο πατέρας της σαν χτίστης όργωνε την Ελλάδα κι όπου έβρισκε εργασία εκεί δούλευε.Στην τριπλή φασιστική κατοχή η Ελλάδα λεηλατήθηκε κι ερει-πώθηκε όσο καμιά άλλη χώρα στον κόσμο που ήταν κάτω από τη ναζιστική κατοχή. Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Ελλάδα έχασε το 13% του πληθυσμού της, ένα μέρος στη μάχη πολε-μώντας τους κατακτητές, όμως οι περισσότεροι χάθηκαν από την πείνα και τα εγκλήματα πολέμου. Τεράστιες δυσκολίες πέρασε και η οικ. Παπανικολάου. Η Όλγα έφηβη εντάχθηκε στο λαϊκό κίνημα. Οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ και πήρε ενεργό μέρος στον ένοπλο αγώνα της περιόδου 1941-45, υπηρέτησε στην 10η μεραρχία του ΕΛΑΣ. Ήταν ανα-γνωρισμένη αντιστασιακή. Μετά την απελευθέρωση, όταν οι ντόπιοι συνεργάτες των κατακτητών μαζί με την ξενόδουλη κυβέρνηση της Ελλάδας και με την προστασία των αγγλοαμε-ρικανών, εξαπέλυσαν άγριο κυνηγητό κατά των αγωνιστών της Αντίστασης, η οικογένεια της Όλγας ήταν αναγκασμένη

να ξαναπάρει τα όπλα. Στον Εμφύλιο, οι γονείς της, η Όλγα και η αδερφή της Κλεοπάτρα, αγωνιστήκανε στις γραμμές του ΔΣΕ για την ανεξαρτησία της πατρίδας μας, για ένα καλύ-τερο μέλλον. Μετά την οπισθοχώρηση του ΔΣΕ όλη η οικο-γένεια διαφεύγει στην Αλβανία, οι γονείς της μαζί με τους τρεις αδερφούς της βρεθήκανε στη Ρουμανία, η Κλεοπάτρα στη Σοβιετική Ένωση και η Όλγα αρχές του 1950 βρέθηκε στην Ουγγαρία. Σπούδασε ηλεκτροτεχνική, στη δουλειά της ήταν υποδειγματική και πολλές φορές βραβεύτηκε σαν άρι-στη εργάτρια. Με την σεμνότητα, την καλοσύνη και με την ευγένεια που την χαρακτήριζε κατάκτησε το σεβασμό και την αγάπη όλων όσων την γνώριζαν, Ούγγρων και Ελλήνων. Το 1952 παντρεύτηκε με τον διακεκριμένο αγωνιστή της Ε.Α. και του ΔΣΕ Δημήτρη Παπανικολάου, 58 χρόνια ζήσανε αρμο-νικά. Απέκτησαν δυο παιδιά, τη Μαρία και τον Νίκο δίνοντάς τους εξαιρετική διαπαιδαγώγηση. Εκ μέρους των οργανώσεων του ελληνισμού Ουγγαρίας καθώς και των Ούγγρων φίλων μας εκφράζουμε τα βαθιά μας συλλυπητήρια στα παιδιά της, τα αδέρφια και σε όλους τους συγγενείς και φίλους της όπου κι αν βρίσκονται, καθώς και στους συγχωριανούς της στην Ήπειρο που ιδιαίτερα την αγαπούσαν.Αιώνια η μνήμη σου αγαπητή Όλγα.

Θ. Σκεύης

Τασούλα Τσικούτα1927 - 2012

Σ τις 20 Μαρτίου 2012 πέθανε στη Βουδαπέστη η συμπα-τριώτισσά μας αγωνίστρια Τασούλα Τσικούτα και κηδεύ-

τηκε στις 12 Απριλίου στο νεκροταφείο του 12ου διαμερίσμα-τος της πρωτεύουσας. Στην κηδεία παραβρέθηκε η οικογένειά της, συγγενείς και φίλοι, καθώς και συναγωνιστές της Έλληνες και Ούγγροι. Ο Θ. Σκεύης στον επικήδειο λόγο του εξήρε τον χαρακτήρα της και αναφέρθηκε στους αγώνες και τις θυσίες της για την πατρίδα. Η συμπατριώτισσά μας Τασούλα Τσι-κούτα, το γένος Μαρακλή, γεννήθηκε στις 18 Φλεβάρη 1927 στο χωριό Καστανιές του νομού Έβρου. Ήταν πέντε αδέρφια. Από μικρή ηλικία δούλευε σκληρά βοηθώντας τους γονείς της σε αγροτικές και άλλες δουλειές.Στην Εθνική Αντίσταση πήρε ενεργά μέρος και αγωνίστηκε κατά των ξένων κατακτητών και συνεργατών τους από τις γραμμές του ΕΑΜ-ΕΠΟΝ-ΚΚΕ. Το 1944 έγινε μέλος του ΚΚΕ και έμεινε πιστή και αταλάντευτη ως το τέλος της ζωής της. Στο ΔΣΕ κατατάχτηκε στις αρχές του 1947. Πήρε μέρος σε πολ-λές μάχες με τον αντίπαλο Εθνικό Στρατό. Τραυματίστηκε στις σκληρές μάχες στο Βίτσι το 1948. Μεταφέρθηκε για θεραπεία στην Βουλγαρία και το 1950 ήρθε στην Ουγγαρία.Εδώ εργάστηκε ένα διάστημα σε ραφείο ρούχων και μετά ως

τη συνταξιοδότησή της σε συνεταιρισμό πλεκτών. Το 1949 παντρεύτηκε με τον αγωνιστή της Ε.Α. και του ΔΣΕ, Νίκο Τσι-κούτα, απόκτησαν μια κόρη κι έναν γιο. Δυστυχώς η μοίρα ήταν αδυσώπητη, το 1985 πέθανε ο σύζυγός της και μετά έχασε και την κόρη της από ανίατη ασθένεια. Η ίδια ζούσε με τον γιο της Αντώνη. Σε όλα τα χρόνια της ζωής της έπαιρνε μέρος στην πολιτική και κοινωνική δραστηριότητα των οργα-νώσεών μας. Αγαπητή και αξέχαστη συντρόφισσα Τασούλα, φεύγεις για πάντα από κοντά μας, όμως φεύγεις με ήσυχη την συνείδησή σου πως εκπλήρωσες στο ακέραιο το καθήκον σου απέναντι στην οικογένειά σου και απέναντι στην πατρίδα. Όλοι εμείς που σε γνωρίζαμε, φίλοι και συναγωνιστές σου, Ούγγροι και Έλληνες, εκφράζουμε τα βαθιά μας συλλυπητήρια στον γιο σου Αντώνη, στα εγγόνια σου Μάρτον και Νίκο, στα αδέρφια σου και σε όλους τους συγγενείς και φίλους σας, όπου κι αν βρίσκονται.Αιώνια η μνήμη σου αξέχαστη Τασούλα.

(Θ.Ζ.)


26

Γεύσεις

Της Κλειώς Μυτηλιναίου

Τάρτα με φράουλεs

Υλικά για την βάση τηs τάρταs– 225 γρ. αλεύρι – 125 γρ. βούτυρο κομμένο σε κύβους – 1 κρόκο – 85 γρ. ζάχαρη άχνη

Υλικά για την κρέμα– 350 γρ. γάλα – 150 γρ. κρέμα γάλακτος – 80 γρ. ζάχαρη – 1 αβγό – 3 κρόκοι – 40 γρ. κορν φλάουρ – 1 βανίλια

Υλικά για το στόλισμα– σιρόπι φράουλας – σαντιγί – φράουλες

Εκτέλεση τάρταςΠρώτα ετοιμάζουμε τη βάση τηs τάρταs μαs ακολουθώνταs την εξής διαδικασία: ανακατεύουμε το αλεύρι με την άχνη ζάχαρη και προσθέτουμε το βούτυρο το οποίο τρίβουμε με το μείγμα να γίνει σαν ψίχουλα.¨Έπειτα ρίχνουμε τον κρόκο και ζυμώνουνε μέχρι η ζύμη να ξεκολλάει από τα χέρια, και αν χρειαστεί προσθέτουμε λίγο νερό. Τυλίγουμε τη ζύμη με μια μεμβράνη και την αφήνουμε στο ψυγείο για περίπου30’. Μετά την ανοίγουμε σε φύλλο με τον πλάστη και την βάζουμε μέσα στο ταψάκι που έχουμε στο μεταξύ αλευροβουτυρώσει. Το ταψί μαs το έχουμε παγώσει για μία περίπου ώρα από πριν. Την ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για 20’ περίπου. Την βγάζουμε από την φόρμα και την αφήνουμε να κρυώσει εντελώς πρίν την χρησι-μοποιήσουμε.

Εκτέλεση κρέμαsΠαίρνουμε ένα κατσαρολάκι και ρίχνουμε μέσα το γάλα, την κρέμα γάλακτος και τη βανίλια. Σε ένα άλλο μπολ ανακατεύουμε τη ζάχαρη, το κορν φλάουρ και τα αβγά. Ρίχνουμε λίγο από το ζεστό γάλα, ανακατεύουμε και τα αδειάζουμε μέσα στο ζεστό γάλα Ανακατεύουμε καλά με γρήγορες κινήσεις για να μην σβολιάσει. Μόλις η κρέμα σφίξει, την κατεβάζουμε από την φωτιά και την σκεπάζουμε με μια μεμβράνη για να κρυώσει. Μόλις κρυώσει την στρώνουμε επάνω στην κρύα βάση. Ακολούθωs χτυπάμε την σαντιγί να γίνει σαν γιαούρτι. Πλένουμε καλά και κόβουμε στην μέση τις φράουλες και τις τοποθετούμε πάνω στην κρέμα. Ρίχνουμε λίγο σιρόπι φράουλας. Βάζουμε σε ένα κορνέ την σαντιγί και κάνουμε σχέδια πάνω στην τάρτα. Την συνταγή αυτή μπορούμε να την κάνουμε εναλλακτικά με ότι φρούτα μας αρέσει. Καλή σαs απόλαυση!

ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣΈκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων ΟυγγαρίαςΕκδότης: το Σώμα της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων ΟυγγαρίαςΔιευθύνων Σύμβουλος της Σύνταξης: Κοράνης ΛαοκράτηςΑρχισυνταξία: Βούλα ΑυγουροπούλουΣελιδοποίηση: Lajos NémethΔιεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5.Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275Φαξ: 06-1-302 7277e-mail: [email protected]Τυπογραφείο: Copycat kft.ISSN: 1786-0989

ELLINIZMOSZA M.G.O.Ö. kiadványa

Kiadó: a M.G.O.Ö. TestületeA szerkesztőség ügyvezetője: Koranisz Laokratisz

Főszerkesztő: Voula AvgouropoulouTördelő: Németh Lajos

Szerkesztőség cime: 1054 Budapest, Vécsey u. 5.Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275

Fax: 06-1-302 7277e-mail: [email protected]

Nyomda: Copycat kft.ISSN: 1786-0989

Οι μαθητές του Μπελογιάννη γιορτάζουν την Ημέρα της μητέρας και ζωγραφίζουν την άνοιξη

Documents

Ελληνισμός - Μάιος 2012