ΛΙΒΥΗ

Μάρτιος 2012

ΟΜΑΔΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Ομάδα Έρευνας Μέσης Ανατολής Χρονικά Μέσης Ανατολής

Θεσσαλονίκη, 2012.

Όλα τα δικαιώματα μετάφρασης, αναπαραγωγής και προσαρμογής κατοχυρωμένα για όλες τις χώρες του κόσμου.

Ομάδα Σύνταξης Φοιτήτριες και φοιτητές του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών (ΒΣΑΣ) και του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών (ΔΕΣ) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών. Αντωνιάδη Κατερίνα, Βέλιου Γεωργία-Χριστίνα, Βηθλεέμ Κορίνα, Γεωργίου Χαράλαμπος, Γκόγκα Βικτώρια, Δημοπούλου Αναστασία, Εριστάβη Κετεβάν, Καποδίστρια Χριστιάνα-Βερόνικα, Κουκουγιαννίδου Γεωργιάννα, Κούλας Εμμανουήλ, Κυνηγοπούλου Ηλιάνα, Μουσικίδου Άρτεμις, Μπάτζιου Μαρία, Μποζίνη Ουρανία, Ντιντένκο Αναστασία, Ξενάκης Σπύρος, Οικονομίδης Ευάγγελος, Παγωνίδης Σταύρος, Παουλεάνου Κυριακή, Παρασκάκη Αικατερίνη, Πετροπούλου Γεωργία, Ρόκο Εμμανουέλα, Σακέλλης Σεραφείμ, Σαμαρτζίδου Ευπραξία-Ραφαέλα, Σαπατόρης Χρήστος, Σιδηρόγλου Φαίη, Σταθεροπούλου, Ευαγγελία, Στεργιοπούλου Βασιλική, Τσιάνη Αναστασία, Τσιάρα-Στερνάρα Ολυμπία, Φαλαγγάρης Γιώργος. Φιλολογική Επιμέλεια Γεράνη Στυλιανή, Γκούντρα Πελαγία, Μποζίνη Ουρανία, Ραπτόπουλος Νικόλαος. Τεχνική/Γραμματειακή Υποστήριξη Κατσιούλας Δημήτρης Ακαδημαϊκή Διεύθυνση Δρ. Ραπτόπουλος Νικόλαος, Λέκτορας Copyright © Ομάδα Έρευνας Μέσης Ανατολής, 2012. Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Εγνατία 156, Τ.Κ. 540 06, Θεσσαλονίκη E-mail : merg.uom@gmail.com www.diethneis-sxeseis.gr/site/mesi-anatoli

Λιβύη Μάρτιος 2012

1

Λ Ι Β Υ Η

Μάρτιος 2012

των: Σιδηρόγλου Φαίη

& Ξενάκη Σπύρου

Α) ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 3 ΜΑΡΤΙΟΥ Μαρτυρίες για τις συνθήκες θανάτου του Καντάφι Σημαντικές πληροφορίες ήρθαν στο φως της δημοσιότητας, όσον αφορά τα αίτια θανάτου του Muammar Qaddafi, καθώς επίσης και για τις τελευταίες μέρες του, μέσα από τις δηλώσεις διαφόρων μαρτύρων. Πηγή: «The Tripoli Ρost», 3/3/2012. Εκλογή του Μ. Sawan στην αρχηγία του ΚΔΔ Έχοντας συγκεντρώσει το 51% των ψήφων και υπό συναισθηματική φόρτιση, ο Mohammed Sawan, ο οποίος κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Muammar Qaddafi είχε φυλακιστεί για την αντικαθεστωτική του δράση, εκλέχθηκε αρχηγός του νεοσύστατου ισλαμικού Κόμματος της Δικαιοσύνης και Δημιουργίας (ΚΔΔ). Πηγή: «The Tripoli Ρost», «Al Jazeera», «Middle East Online», 3/3/2012. Σχέδια ίδρυσης ισλαμικού κόμματος συνασπισμού Την Παρασκευή, 9 Μαρτίου, θα πραγματοποιηθεί συγκέντρωση της μουσουλμανικής κοινότητας της Λιβύης με άλλους ισλαμικούς κύκλους, προκειμένου να δημιουργηθεί κόμμα το οποίο θα παίξει κατασταλτικό ρόλο στις πρώτες ελεύθερες εκλογές μετά τη δικτατορία του Muammar Qaddafi. Πηγή: «Middle East Online», 3/3/2012.

4 ΜΑΡΤΙΟΥ Αποκαλυπτικό βίντεο για τη βεβήλωση χριστιανικών τάφων Βίντεο-ντοκουμέντο που ήρθε στη δημοσιότητα αποκάλυψε τη βεβήλωση βρετανικών και (άλλων) χριστιανικών τάφων από ομάδα οπλισμένων ανδρών στην Benghazi, πράξη που ενδέχεται να συνδέεται με το κάψιμο του Κορανιού από Αμερικανούς στρατιώτες στο Αφγανιστάν, πριν ένα μήνα. Πηγή: «BBC», «Al Jazeera», «France 24», 4/3/2012. 5 ΜΑΡΤΙΟΥ Σκληρή στάση κατά των βέβηλων χριστιανικών τάφων Σκληρή κριτική ασκήθηκε από την προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης στους ανθρώπους που βεβήλωσαν τους τάφους των Χριστιανών που σκοτώθηκαν στη Λιβύη κατά τους επαναστατικούς αγώνες εναντίον της δικτατορίας του Muammar Gaddafi, χαρακτηρίζοντας τους ως εγκληματίες, ενώ οι ίδιοι καταζητούνται. Πηγή: «The Tripoli Post», 5/3/2012. Ορισμός αναπληρωτών Προέδρων της Βουλής Σε συνάντηση του πρωθυπουργού της προσωρινής κυβέρνησης της Λιβύης και των παραγόντων του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου, ο μεταβατικός πρωθυπουργός, Abdurrahim El-Keeb, όρισε τον

Μάρτιος 2012 ΧΡΟΝΙΚΑ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

2

σύμβουλό του, Nasser Al-Mana, ως επίσημο εκπρόσωπό του. Στην ίδια συνάντηση, ο Mustafa Huni, αντιπρόσωπος του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου για την περιοχή Jufra, εκλέχτηκε πρώτος αναπληρωτής Πρόεδρος της Βουλής του κράτους και ο Salem Ganan δεύτερος αναπληρωτής Πρόεδρος. Πηγή: «The Tripoli Post», 6/3/2012. 6 ΜΑΡΤΙΟΥ Διακήρυξη υπέρ ενός ημιαυτόνομου καθεστώτος για την Αν. Λιβύη Διακήρυξη υπέρ ενός ημιανεξάρτητου καθεστώτος υιοθέτησε το τοπικό συμβούλιο της Benghazi, για την πλούσια σε κοιτάσματα πετρελαίου ανατολική Λιβύη, γνωστή και ως Κυρηναϊκή (Cyrenaica), η οποία, την εποχή της δικτατορίας του Muammar Qaddafi, είχε παραμεληθεί. Η ίδια η ιδέα ενός ημι-ανεξάρτητου κράτους υποστηρίζεται από κίνημα κατευθυνόμενο από τον Αλ-Ραχήλ, πρώην αξιωματικό του στρατού, ενώ το συμβούλιο έκανε λόγο για ανεξάρτητη βουλή, δυνάμεις ασφαλείας (αστυνομίας), δικαστικό σώμα και πρωτεύουσα, αλλά σε καμία περίπτωση για ανεξάρτητο έθνος με διαφορετική σημαία και διαφορετικό εθνικό ύμνο. Πηγή: «BBC», 6/3/2012. Εγκαίνια γραφείων της κεντρικής διοίκησης στην Αν. Λιβύη Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην κρατική τηλεόραση της Λιβύης, ο μεταβατικός πρωθυπουργός της Λιβύης, Abdurrahim El-Keeb, ανακοίνωσε τα εγκαίνια γραφείων εξυπηρέτησης ανθρώπων σχετικά με γραφειοκρατικά ζητήματα, στις πόλεις της ανατολικής Λιβύης, την Benghazi και τη Sabha, έτσι ώστε να βελτιωθούν οι συναλλαγές των πολιτών με τη διοίκηση. Πηγή: «The Tripoli Post», 6/3/2012. 7 ΜΑΡΤΙΟΥ Υπέρμαχος της ενότητας της Λιβύης ο Abdel Jalil Την αντίθεσή του στη διχοτόμηση της χώρας σε Ανατολική και Δυτική Λιβύη και την ανάγκη εξουδετέρωσης των προβοκατόρων που θεωρούνται απομεινάρια της δικτατορίας του Muammar Qaddafi, υποστήριξε ο Mustafa Abdel Jalil, επικεφαλής του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου. Ο Abdel Jalil, μία μέρα μετά τη διακήρυξη της ανάγκης για ημι-αυτόνομο καθεστώς της Ανατολικής Λιβύης, κάλεσε τους τοπικούς

πολιτικούς αρχηγούς σε διάλογο. Πηγή: «BBC», 7/3/2012. Η προσωρινή κυβέρνηση κατά της αυτονομίας της Αν. Λιβύης Η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης στην εφημερίδα της κυβερνήσεως που κυκλοφόρησε, απορρίπτει την ημιανεξαρτησία της Ανατολικής Λιβύης, καταδικάζοντας όσους προσπαθούν να διαμελίσουν τη χώρα. Μεταξύ άλλων, η κυβέρνηση μέσω του Mustafa Abd el-Jalil, επικεφαλής του Μεταβατικού Εθνικού Συμβουλίου της Λιβύης, επιβεβαιώνει τα εξής: α) Απορρίπτει κάθε είδους ατομική προσπάθεια επιβολής οποιουδήποτε είδους κηδεμονίας στο λαό της Λιβύης, β) ο τρόπος διακυβέρνησης θα οριστεί από το λαό στο σύνταγμα, γ) Η κυβέρνηση δε θα μπορεί να επεμβαίνει στην εθνική ενότητα, ως φόρο τιμής στους μάρτυρες και στους προγόνους. δ) είναι αδύνατη η χρήση βίας εναντίον φυλετικών ηγετών που δήλωσαν την ημί-αυτονομία της Ανατολικής Λιβύης, καθώς οι δυνάμεις της χώρας δεν επαρκούν για κάτι τέτοιο. Πηγή: «The Tripoli Post», 9/3/2012. 8 ΜΑΡΤΙΟΥ Αποχώρηση πολιτοφυλακής από το αεροδρόμιο της Τρίπολης Ο αρχηγός της πολιτοφυλακής Zintan της Τρίπολης, Sayed Mokhtar al-Akhdar, ανακοίνωσε την αποχώρησή των δυνάμεών του από το αεροδρόμιο της Τρίπολης, καθώς αυτό πρέπει να προστατεύεται από κρατικές δυνάμεις ασφαλείας. Οι λόγοι της αποχώρησης είναι, σύμφωνα με τον Mokhtar al-Akhdar, η έλλειψη οικονομικών πόρων για την προστασία του αεροδρομίου. Πηγή: «Associated Press», 8/3/2012. 10 ΜΑΡΤΙΟΥ Διαδηλώσεις σε Τρίπολη και Βεγγάζη Διαδήλωση πραγματοποιήθηκε σε κεντρικά σημεία της Τρίπολης και της Βεγγάζης μετά την προσευχή της Παρασκευής, έπειτα από καταγγελίες κληρικών περί ζητημάτων που ανακύπτουν αναφορικά με την ενότητα της Λιβύης λόγω του σχεδίου αυτονόμησης της Αν. Λιβύης. Οι διαδηλωτές έβαλαν με παλαιά υποδήματα κατά των φωτογραφιών του Ahmed Zubair al-Senussi, αρχηγού του τοπικού Συμβουλίου, ο οποίος τάχθηκε υπέρ της διχοτόμησης. Ακούστηκαν επίσης τα εξής συνθήματα: «Η

Λιβύη Μάρτιος 2012

3

Λιβύη είναι μία» και «Όχι στην Ομοσπονδία». Πηγή: «BBC», «uruknet.info», 10/3/2012. 11 ΜΑΡΤΙΟΥ Προειδοποίηση Abdel A’al προς παραστρατιωτικές δυνάμεις Ο Λίβυος υπουργός Εσωτερικών, Fawzi Abdel A’al, απέστειλε προειδοποίηση στις παραστρατιωτικές δυνάμεις της Λιβύης, ότι σε περίπτωση που δεν τερματίσουν τις ενέργειές τους που βλάπτουν τη σταθερότητα και την ενότητα της χώρας, θα αντιμετωπιστούν άμεσα από τις νέες δυνάμεις ασφαλείας της χώρας. Κάποιες παραστρατιωτικές οργανώσεις μήνες μετά την πτώση του Καντάφι, εξακολουθούν να καταλαμβάνουν κυβερνητικά κτίρια και σημεία ελέγχου, γεγονός το οποίο, σύμφωνα με τον επικεφαλής της προσωρινής κυβέρνησης της Λιβύης, θα έπρεπε να απαγορεύεται. Διεθνείς ομάδες για την προστασία των δικαιωμάτων και τα Ηνωμένα Έθνη έχουν τονίσει πως οι ομάδες αυτές αποτελούν κάποιες από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη νέα κυβέρνηση που αγωνίζεται για τη σταθερότητα στη χώρα, με προσπάθεια δημιουργίας νέων θεσμικών οργάνων, μετά από 42 χρόνια κυριαρχίας του Καντάφι. Πηγή: «Reuters», 11/3/2012. Βίντεο με δύο Βρετανούς δημοσιογράφους Η πολιτοφυλακή της Λιβύης κυκλοφόρησε βίντεο με τους δύο Βρετανούς δημοσιογράφους που κρατούνται ως ύποπτοι για κατασκοπεία, στο οποίο οι δεύτεροι ζήτησαν συγγνώμη για την παράνομη είσοδο τους στη χώρα της Βόρειας Αφρικής. Πηγή: «Reuters», 12.03.2012. 12 ΜΑΡΤΙΟΥ Αύξηση στον αριθμό μεταναστών Σημαντική αύξηση στον αριθμό παρανόμων μεταναστών που εισέρχονται στη χώρα και συγκεντρώνονται στο ήδη γεμάτο κέντρο υποδοχής μεταναστών στη Βεγγάζη, παρατηρούνται τους τελευταίους μήνες, κυρίως μετά τη λήξη των εχθροπραξιών, προσθέτοντας ένα ακόμη πρόβλημα στα ήδη υπάρχοντα. Η πλειοψηφία των μεταναστών προέρχεται από τη Σομαλία, ενώ ανάμεσα σε αυτούς βρίσκονται πολλές γυναίκες και παιδιά, κάνοντας την κατάσταση δυσκολότερα αντιμετωπίσιμη. Πηγή: «Al Jazeera», 12/3/2012.

14 ΜΑΡΤΙΟΥ Παράδοση παραστρατιωτικής δύναμης Σύμφωνα με δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών, Omar al-Khadrawi, παραστρατιωτική δύναμη παρέδωσε στο υπουργείο Εσωτερικών της Λιβύης δύο Βρετανούς δημοσιογράφους, τους οποίους είχε συλλάβει ένα μήνα πριν, ως κατασκόπους της ιρανικής τηλεόρασης, Press TV. Η παραστρατιωτική δύναμη δημοσίευσε βίντεο-ντοκουμέντο την Τρίτη, 13 Μαρτίου, κατά το οποίο αμφότεροι οι δημοσιογράφοι απολογούνταν για την παράνομη είσοδό τους στη χώρα, ενώ φαίνονταν υγιείς. Πηγή: «BBC», «The New York Times», «Reuters», 14/3/2012. Επιμέλεια Βρετανών δημοσιογράφων στη μεταβατική κυβέρνηση Η επιμέλεια των δύο Βρετανών δημοσιογράφων που κρατούνταν από την πολιτοφυλακή της Λιβύης με την υποψία της κατασκοπείας, μεταφέρθηκε στη μεταβατική κυβέρνηση, όπως δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, Omar al-Khadrawi. Πηγή: «Reuters», 14/3/2012. 16 ΜΑΡΤΙΟΥ Επεισόδια σε διαδήλωση στη Βεγγάζη Ένας νεκρός και τουλάχιστον πέντε τραυματίες, μερικοί εξ αυτών βαριά, είναι ο απολογισμός της συγκέντρωσης πλήθους ανθρώπων στην πλατεία Ελευθερίας της Βεγγάζης. Οι συγκεντρωμένοι παρακολουθούσαν την ομιλία του επικεφαλής του τοπικού Συμβουλίου, Ahmed Zubair al-Senussi, ο οποίος τάσσετε υπέρ της ημιανεξαρτησίας της Ανατολικής Λιβύης. Οι εντάσεις και τα επεισόδια προκλήθηκαν, όταν οπλισμένοι άντρες επιτέθηκαν στο πλήθος, το οποίο πανικοβλημένο τράπηκε σε φυγή. Πηγή: «BBC», «Al Jazeera», 16/3/2012. 18 ΜΑΡΤΙΟΥ (Ο επικεφαλής της προσωρινής κυβέρνησης της Λιβύης δήλωσε ότι οι παραστρατιωτικές ομάδες δε θα πρέπει να ελέγχουν κυβερνητικά κτίρια ή ιδρύματα, Ο Mustafa Abdul Jalil δήλωσε ότι πολλές παραστρατιωτικές ομάδες της χώρας πρέπει να αφοπλιστούν. Πηγή: «Associated Press», 18/3/2012. )

Μάρτιος 2012 ΧΡΟΝΙΚΑ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

4

Απελευθέρωση Βρετανών δημοσιογράφων Ελεύθεροι αφέθηκαν οι δύο Βρετανοί δημοσιογράφοι, Nicholas Davies-Jones και Gareth Montgomery-Johnson, που κρατούνταν με την κατηγορία της κατασκοπίας από τις 22 Φεβρουαρίου. Πηγή: «Associated Press», 18/3/2012. 19 ΜΑΡΤΙΟΥ Έκκληση Abdul-Jalil για κατάθεση όπλων Με αφορμή το θάνατο ενός ανθρώπου κατά τη διάρκεια σύγκρουσης μεταξύ πολιτοφυλακής και κατοίκων της Τρίπολης την Κυριακή (18/4), ο Mustafa Abdul-Jalil ζήτησε από τις πολιτοφυλακές της χώρας να καταθέσουν τα όπλα, καθώς αυτές αρνούνται να το πράξουν αγνοώντας τις αρχές και με πρόφαση την προστασία τους. Πηγή: «BBC», 19/3/2012. 20 ΜΑΡΤΙΟΥ Εκπαίδευση δυνάμεων ασφαλείας στην Τουρκία και την Ιορδανία Η κυβέρνηση της Λιβύης αποφάσισε να στέλνει για εκπαίδευση στην Τουρκία και την Ιορδανία όσους εκ των επαναστατών εναντίον του παλαιού καθεστώτος το επιθυμούν, προκειμένου να συγκροτηθούν οι νέες αστυνομικές δυνάμεις. Πηγή: «The Tripoli Post», 20/3/2012.

25 ΜΑΡΤΙΟΥ Συγκρούσεις στη Ν. Λιβύη Τουλάχιστον 20 νεκροί και δεκάδες τραυματίες είναι ο απολογισμός συγκρούσεων, που έλαβαν χώρα στη Sabha, πόλη της Νότιας Λιβύης, ανάμεσα στην πολιτοφυλακή της Abu Seif και της Toubou. Οι συγκρούσεις ξεκίνησαν στο αεροδρόμιο της πόλης Sabha, όταν άνδρας της πολιτοφυλακής της Toubou σκότωσε μέλος της πολιτοφυλακής της Abu Seif, προκαλώντας ευρύτερα επεισόδια στο κέντρο της πόλης. Παράλληλα, το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο της Λιβύης επιχειρούσε να επαναφέρει την ηρεμία και την τάξη, αποτρέποντας τα χειρότερα. Πηγή: «BBC», «The Tripoli Post», «Al Jazeera», «Reuters», 27/3/2012. 29 ΜΑΡΤΙΟΥ Νέες αιματηρές συγκρούσεις στη Ν. Λιβύη Διαστάσεις έλαβαν οι συγκρούσεις μεταξύ των πολιτοφυλακών της Abu Seif και της Toubou. Τουλάχιστον 70 νεκροί και περισσότεροι από 150 τραυματίες είναι ο απολογισμός των νέων αυτών συγκρούσεων, κατά παράβαση της συμφωνίας για την παύση του πυρός που είχε συμφωνηθεί την Τετάρτη (28/3). Εντωμεταξύ, κυβερνητικές δυνάμεις στάλθηκαν στην περιοχή για τον έλεγχο της κατάστασης και την αποκατάσταση της ηρεμίας. Πηγή: «BBC», «The Tripoli Post», «Al Jazeera», «Reuters», 29/3/2012.

Β) ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ 8 ΜΑΡΤΙΟΥ Ο πρωθυπουργός της Λιβύης στις ΗΠΑ Ο πρωθυπουργός της Λιβύης, Abdurrahim el-Keib, ευχαρίστησε τους γερουσιαστές της Επιτροπής επί των θεμάτων Εξωτερικής Πολιτικής των ΗΠΑ για τη βοήθεια τους, στις προσπάθειες των επαναστατών κατά του Moammar Gadhafi. Επίσης, ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Τζον Κέρι, υποστήριξε ότι οι νομοθέτες θα συζητήσουν τη μεταβατική περίοδο που διανύει η Λιβύη, προς την υιοθέτηση ενός δημοκρατικού καθεστώτος. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, συναντήθηκε με τον

Abdurrahim el-Keib, για να συζητήσουν τις επερχόμενες εκλογές του Ιουνίου στη Λιβύη. Ο Αμερικανός Πρόεδρος εξέφρασε την ανάγκη για διαφάνεια και συμμετοχή των πολιτών της Λιβύης στη διαδικασία θέσπισης των αναγκαίων οργάνων. Πηγή: «Associated Press», 08/03/2012. Διάψευση el-Keib περί στρατόπεδα εκπαίδευσης Ο πρωθυπουργός της Λιβύης αρνήθηκε τους ισχυρισμούς που εξέφρασε η Ρωσία στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όσον αφορά το στρατόπεδο εκπαίδευσης Σύριων ανταρτών στη Λιβύη. Ο πρωθυπουργός, Abdurrahim el-Keib, δήλωσε ότι δεν ήταν ενημερωμένος για τις κατηγορίες και ότι, αν ίσχυαν, τότε αυτό έγινε χωρίς τη γνώση και την

Λιβύη Μάρτιος 2012

5

άδεια των αρχών. Πηγή: «CBS», 08/03/2012. 9 ΜΑΡΤΙΟΥ Ρωσική κριτική για έκθεση του ΟΗΕ για τη Λιβύη Η Ρωσία επέκρινε ερευνητές του ΟΗΕ για την αποτυχία τους να εξετάσουν επαρκώς τους θανάτους που προκλήθηκαν από τους βομβαρδισμούς του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ), κατά τη διάρκεια της εξέγερσης εναντίον του Muammar Qaddafi, το περασμένο έτος. Η Maria-Khodynskaya Golenishcheva, διπλωμάτης της ρωσικής αντιπροσωπείας στον ΟΗΕ στη Γενεύη, δήλωσε ότι η έκθεση του Συμβουλίου του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα παρέλειψε θανάτους αμάχων που προκλήθηκαν από αεροπορικές επιδρομές του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2011, συμπεριλαμβανομένων παιδιών και δημοσιογράφων. Ο ΟΗΕ σε έρευνα του διαπίστωσε ότι και οι δύο πλευρές διέπραξαν εγκλήματα πολέμου και ισχυρίστηκε επίσης ότι οι δυνάμεις του Καντάφι διέπραξαν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Συνέστησε ότι η κυβέρνηση της Λιβύης διερεύνησε περαιτέρω τα αίτια θανάτου του Καντάφι και των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονταν από την πρώην αντιπολίτευση. Πηγή: «Reuters», 09/03/2012. 16 ΜΑΡΤΙΟΥ Έρευνας της Interpol για κλοπές αρχαιοτήτων στη Λιβύη Η Ιντερπόλ ξεκίνησε τις έρευνες για την κλοπή αρχαιοτήτων μέσα από την Εθνική Τράπεζα της Λιβύης στη Βεγγάζη. Οι αρχαιότητες εκλάπησαν κατά τη διάρκεια εξέγερσης που έλαβε χώρα πλησίον της τράπεζας το περασμένο χειμώνα. Η Ιντερπόλ θεωρεί ότι η ληστεία αποτελούσε εσωτερική υπόθεση, καθώς οι ληστές γνώριζαν τι να ψάξουν και πού. Σύμφωνα με μαρτυρίες, οι ληστές κατευθύνθηκαν κατευθείαν προς τη θυρίδα που περιείχε τα αρχαία νομίσματα και κοσμήματα, που χρονολογούνται από την περίοδο των πρώτων ελληνορωμαϊκών αποικιών. Πηγή: «Associated Press», 16/03/2012.

17 ΜΑΡΤΙΟΥ Την έκδοση του Abdullah al-Senoussi επιδιώκει η Λιβύη Η Λιβύη δήλωσε ότι θα επιδιώξει την έκδοση του πρώην επικεφαλής κατασκοπίας του Καντάφι, ο οποίος συνελήφθη στη Μαυριτανία και καταζητείται για εγκλήματα πολέμου από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Οι αρχές της Μαυριτανίας συνέλαβαν τον Abdullah al-Senoussi στο αεροδρόμιο Nouakchott. Η Γαλλία, επίσης, δήλωσε με τη σειρά της την ανάγκη έκδοσης του κρατουμένου στη Λιβύη, σύμφωνα με δήλωση του γραφείου του προέδρου, Νικολά Σαρκοζί. Πηγή: «ABC», 17/03/2012. 18 ΜΑΡΤΙΟΥ Ένταλμα Interpol για παράδοση του Abdullah al-Senoussi Η Ιντερπόλ εξέδωσε διεθνές ένταλμα σύμφωνα με το οποίο ο Abdullah al-Senoussi, που συνελήφθη στη Μαυριτανία, μπήκε στη λίστα των καταζητούμενων για απάτη και υπεξαίρεση, απαιτώντας την άμεση έκδοση του. Στις πιέσεις της Λιβύης και της Γαλλίας, προστέθηκαν και εκείνες του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Πηγή: «Associated Press», 18/03/2012. 19 ΜΑΡΤΙΟΥ Έκκληση Διεθνούς Αμνηστίας προς ΝΑΤΟ για Λιβύη Η Διεθνής Αμνηστία κάλεσε το ΝΑΤΟ να διερευνήσει τους θανάτους αμάχων που προκλήθηκαν από τους βομβαρδισμούς του στη Λιβύη το περασμένο έτος. Η Διεθνής Αμνηστία δήλωσε ότι είχε αποδείξεις πως 55 άμαχοι, μεταξύ των οποίων 16 παιδιά και 14 γυναίκες, σκοτώθηκαν από τις αεροπορικές επιθέσεις. Αναγνώρισε, βέβαια, πως το ΝΑΤΟ προσπάθησε να περιορίσει στο ελάχιστο τους θανάτους αμάχων, παρ’όλα αυτά όφειλε να αποζημιώσει τις οικογένειες των θυμάτων. Το ΝΑΤΟ με τη σειρά του δήλωσε ότι εξέτασε όλες τις αναφορές των πολιτών που υπέστησαν τραυματισμούς και συνεχίζει να το κάνει. Πηγή: «Amnesty Report» (MDE 19/003/2012), 19/03/2012.

Μάρτιος 2012 ΧΡΟΝΙΚΑ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

6

21 ΜΑΡΤΙΟΥ Σύλληψη του ηγέτη των Τουαρέγκ Στο Νίγηρα συνελήφθη ο ηγέτης των ανταρτών Τουαρέγκ, Aghali Alambo, που πολέμησαν στο πλευρό του Καντάφι. Ο Aghali ανήκε στο στενό κύκλο του Muammar Qaddafi και συνελήφθη τη νύχτα στην πρωτεύουσα του Νίγηρα. Η κυβέρνηση τον κατηγορεί ότι προσπάθησε να περάσει στο Νίγηρα ένα κομβόι τριών αυτοκινήτων με εκρηκτικά από τη Λιβύη. Πηγή: «Associated Press», 21/03/2012. Έκδοση Abdullah al-Senussi στη Λιβύη Η κυβέρνηση της Μαυριτανίας αποφάσισε την έκδοση του πρώην κατάσκοπου του Καντάφι, Abdullah al-Senussi, στις λιβυκές αρχές για να αρχίσει η δίκη του. Πηγή: επίσημη ανακοίνωση της Μαυριτανίας και της Λιβύης Τετάρτη 21.03.2012 Διαπλεκόμενα Καναδέζας πρέσβειρας με το καθεστώς Καντάφι Η πρέσβειρα του Καναδά, Sandra McCardell, δεν είναι πλέον η επικεφαλής της διπλωματικής αντιπροσωπείας της χώρας στη Λιβύη, καθώς η καναδική κυβέρνηση την απάλλαξε από τα καθήκοντά της και δήλωσε πως θα την μεταφέρει σε άλλη πρεσβεία στη Μέση Ανατολή. Σύμφωνα με πηγές του «CBC», τον περασμένο χρόνο η «SNC-Lavalin», καναδική εταιρία κατασκευών, είχε προσλάβει το σύζυγό της McCardell, κ. Edis Zagorac, να εργαστεί ως πολιτικός μηχανικός, συμφωνία που έγινε κατά την περίοδο ηγεσίας του Μ. Καντάφι. Η «SNC-Lavalin» προσέλαβε τον Edis Zagorac για το έργο, λίγο μετά το διορισμό της συζύγου του στη Λιβύη. Η αποκάλυψη αυτή οδήγησε τον υπουργό Εξωτερικών του Καναδά να ζητήσει επανεξέταση της υπόθεσης τον Ιανουάριο του 2012 για πιθανή σύγκρουση συμφερόντων και την επανεξέταση της πολιτικής της καναδικής κυβέρνησης, όσον αφορά τις εταιρείες που αναλαμβάνουν έργα για ξένους στρατούς. Πηγή: «CBC», 21/03/2012. 24 ΜΑΡΤΙΟΥ Φυλές έκλεισαν τα σύνορο με την Αίγυπτο Φυλές της Λιβύης έχουν κλείσει τα σύνορα της χώρας με την Αίγυπτο σε μία προσπάθεια, σύμφωνα με δηλώσεις τους, καταγγελίας της αύξησης της εγκληματικότητας και της

ανεξέλεγκτης και παράνομης διακίνησης ναρκωτικών και όπλων. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών της χώρας, Abdel-Salam al-Tounis, δήλωσε ότι η κυβέρνηση στέλνει υπαλλήλους της στα σύνορα για την επίλυση της αντιπαράθεσης. Πηγή: «Associated Press», 24/03/2012. 28 ΜΑΡΤΙΟΥ Απειλές της φυλής Tabu για απόσχιση Η φυλή Τabu της Λιβύης απειλεί να ανακηρύξει τη δημιουργία ξεχωριστού κράτους στο νότιο τμήμα της χώρας, μετά τις αιματηρές μάχες των προηγούμενων ημερών. Οι ηγέτες της φυλής Tabu δήλωσαν ότι με την πράξη τους αυτή θέλουν να προστατεύσουν τα μέλη της φυλής τους. Ο Eissa Abdul-Maged, ηγέτης της εν λόγω φυλής, δήλωσε ότι η φυλή του υπόκειται σε «γενοκτονία», αλλά η κυβέρνηση της Λιβύης στην Τρίπολη δεν παρεμβαίνει. Με έδρα το Παρίσι ένας ακόμη ηγέτης της φυλής, ο Jomode Elie Getty, κατηγόρησε το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο της Λιβύης ότι συνεργάστηκε με τους Άραβες κατά τη διάρκεια των επιθέσεων και ζήτησε την παρέμβαση των Ηνωμένων Εθνών. Πηγή: «Associated Press», 28/03/2012. 29 ΜΑΡΤΙΟΥ Καταδίκη του ΝΑΤΟ στο Συμβούλιο της Ευρώπης Το Συμβούλιο της Ευρώπης καταδίκασε το ΝΑΤΟ λέγοντας ότι απέτυχε να βοηθήσει μετανάστες που επέβαιναν σε λέμβο στα ανοιχτά της Μεσογείου Θάλασσας, κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής επέμβασης του περασμένου έτους κατά της Λιβύης. Μόνο 9 από 72 άτομα επέζησαν μετά τη βύθιση του πλοίου. Δια εκπροσώπου του το ΝΑΤΟ, του οποίου τα πολεμικά πλοία και αεροσκάφη περιπολούσαν στην περιοχή, απέρριψε τις κατηγορίες και δήλωσε ότι αντιθέτως τα πλοία του οργανισμού είχαν πετύχει να διασώσουν εκατοντάδες ανθρώπους στην περιοχή. Η έκθεση του Συμβουλίου συνέστησε να γίνει ανασκόπηση όλων των διαδικασιών έρευνας και διάσωσης στην περιοχή της Μεσογείου και κάλεσε το ΝΑΤΟ να διεξάγει δική του έρευνα. Πηγή: Έκθεση της «Επιτροπής Μετανάστευσης, Προσφύγων και Δημογραφίας» του Συμβουλίου της Ευρώπης, «New York Times», 29/03/2012.

Λιβύη Μάρτιος 2012

7

30 ΜΑΡΤΙΟΥ Δικαίωση Παλαιστίνιου γιατρού από ολλανδικό δικαστήριο Ένα ολλανδικό δικαστήριο απένειμε 1 εκατ. ευρώ ως αποζημίωση στον Ashraf al-Hajuj, Παλαιστίνιο γιατρό, ο οποίος είχε καταδικαστεί σε οχτώ χρόνια φυλάκισης στη Λιβύη, για υποτιθέμενη μόλυνση παιδιών με τον ιό HIV/AIDS. Ο Δρ Hajuj μήνυσε 12 Λίβυους αξιωματούχους στο πλαίσιο της αρχής της «οικουμενικής δικαιοδοσίας», που προβλέπεται από το ολλανδικό δίκαιο. Ο δικηγόρος του δήλωσε ότι θα απευθυνθεί και στην ΕΕ, για να πιέσει τη Λιβύη με τη σειρά της, για την κάλυψη των ζημιών. Πηγή: «BBC», 30/03/2012. Δυσαρέσκεια Jibril για τη στάση των Ευρωπαίων Ο πρώην πρωθυπουργός της Λιβύης, Mahmoud

Jibril, δήλωσε στο ετήσιο συνέδριο του German Marshall Fund ότι το έθνος του αισθάνεται σχεδόν «εγκαταλελειμμένο» από την Ευρώπη, καθώς επίκεντρο του ενδιαφέροντος έχει γίνει η Συρία. Σύμφωνα με τον πρώην πρωθυπουργό, πρόκειται για ένα «τραγικό λάθος [...], ένα μοιραίο λάθος να εγκαταλείψει αυτή τη στιγμή η Ευρώπη τη Λιβύη, καθώς βρίσκεται σε ένα πολιτικό κενό [ισχύος] και τα κενά [ισχύος] δεν παραμένουν κενά» και προειδοποίησε ότι «ο εξτρεμισμός θα εξαπλωθεί ανά πάσα στιγμή». Η Ύπατη Αρμοστής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα θέματα Εξωτερικής Πολιτικής δήλωσε πως η συγκεκριμένη άποψη είναι εντελώς λανθασμένη και πως η Ευρώπη παρέχει την υποστήριξή της ιδιαίτερα στις ομάδες των γυναικών που αναζητούν βοήθεια. Πηγή: «AFP», 30/03/2012.

Γ) ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 1 ΜΑΡΤΙΟΥ Κατάρτιση προϋπολογισμού για το 2012 Η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης προτείνει προϋπολογισμό ύψους 68.500.000.000 δηναρίων Λιβύης (40,9 δις. Ευρώ) για το έτος 2012. Πηγή: «Akhbar Libya», 1/3/2012. Εκτιμήσεις του ΔΝΤ για το ΑΕΠ της Λιβύης Οι εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου αναφέρουν μια ανάκαμψη της τάξεως του 70% στο ΑΕΠ της Λιβύης, παρά την περυσινή μείωση του κατά 60%. Πηγή: «Akhbar Libya», 1/3/2012. 5 ΜΑΡΤΙΟΥ Δήλωση El-Keeb για προϋπολογισμό Ο προϋπολογισμός της Λιβύης για το 2012 θα ανέλθει στα 68.5 δισεκατομμύρια δηνάρια, όπως αναφέρθηκε σε δήλωση του γραφείου του πρωθυπουργού της μεταβατικής κυβέρνησης της Λιβύης, Abdurrahim El-Keeb, έπειτα από τη συνάντηση του Τοπικού Συμβουλίου της Τρίπολης. Πηγή: «The Tripoli Post», 5/3/2012. Μερίδιο από προϋπολογισμό ζητά το Τοπικού Συμβουλίου Τρίπολης Μέρος του προϋπολογισμού θα δαπανηθεί για τα

έργα ανασυγκρότησης της Λιβύης, ανακοίνωσε το Τοπικό Συμβούλιο της Τρίπολης. Πηγή: «The Tripoli Post», 5/3/2012. 8 ΜΑΡΤΙΟΥ Εξουσιοδότηση Υπ. Οικονομικών για αγορά εταιρειών Το Υπουργείο Οικονομικών της Λιβύης έχει εξουσιοδοτηθεί να αγοράσει τις μετοχές τεσσάρων εταιριών στις οποίες ανήκει η Afriqiyah Aviation Holding Company. Οι εταιρείες είναι οι εξής: α) η LAAHC, που ιδρύθηκε το 2007 και ενσωματώνει τη Libyan National Social Fund, β) η National Investment Company, γ) η Libya-Africa Investment Fund και δ) η Libyan Foreign Investment Company. Αυτή η κίνηση του Υπουργείου Οικονομικών συμπίπτει με τα σχέδια περί συγχώνευσης των δύο αεροπορικών εταιριών Afriqyah Airways και Libyan Airlines, οι οποίες είναι θυγατρικές εταιρείες της LAAHC. Η εταιρεία LAAHC κατέχει, επίσης, τις Libyan Aviation Supply Company και Libyan Company for Aviation Handling and Maintenance. Πηγή: «The Tripoli Post», 8/3/2012.

Μάρτιος 2012 ΧΡΟΝΙΚΑ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

8

11 ΜΑΡΤΙΟΥ Έγκριση προϋπολογισμού Το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο της Λιβύης (NTC) ενέκρινε τον προϋπολογισμό του 2012, ο οποίος υπολογίζεται περίπου στα 68.5 δισεκατ. Δηνάρια Λιβύης. Πηγή: «The Tripoli Post», 12/3/2012. 15 ΜΑΡΤΙΟΥ Επαναλειτουργία χρηματιστηρίου Το χρηματιστήριο της Λιβύης άνοιξε ξανά τις πόρτες του στους επενδυτές, έπειτα από ένα χρόνο παύσης, λόγω των εχθροπραξιών εναντίον του παλαιού καθεστώτος. Εντούτοις, υφίσταται ακόμα ο φόβος των επενδυτών να αγοράσουν ή να πωλήσουν, λόγω της πιθανότητας πτώσης των τιμών των μετοχών, ενώ αισιοδοξία φαίνεται να επικρατεί για την ανάκαμψή του. Πηγή: «Reuters», «The Tripoli Post», 15/3/2012. Μετοχές της Tijara Bank Οι μετοχές της Tijara Bank, της μοναδικής εταιρείας που βρισκόταν στον πίνακα κατά την έναρξη του χρηματιστηρίου της Λιβύης, ανέβηκαν από 25.27 σε 26.02 δηνάρια Λιβύης. Πηγή: «Reuters», «The Tripoli Post», 15/3/2012.

23 ΜΑΡΤΙΟΥ Ανάπτυξη της πετρελαϊκής Agoco Τεράστια ανάπτυξη σημείωσε η λιβυκή πετρελαϊκή εταιρεία Agoco, η οποία έφτασε να παράγει 331.000 βαρέλια τη μέρα, ενώ αναμένει περαιτέρω αύξηση της παραγωγής μέχρι τις αρχές του επόμενου μήνα. Πηγή: «The Tripoli Post», 23/3/2012. 26 ΜΑΡΤΙΟΥ Διοργάνωση Έκθεσης Εμπορίου στην Τρίπολη Ο Υπουργός Οικονομικών της Λιβύης, Ahmed El-Koshly, ανακοίνωσε την ολοκλήρωση της 40ης Διεθνούς Έκθεσης Εμπορίου στην Τρίπολη από τις 2 έως τις 24 Απριλίου. 350 τοπικές εταιρείες και πολλές άλλες από 8 διαφορετικά κράτη εκδήλωσαν το ενδιαφέρον τους για την έκθεση, ως επί το πλείστον η Γαλλία με 50 διαφορετικές εταιρείες. Την περυσινή χρονιά, η έκθεση αναβλήθηκε, λόγω της επανάστασης εναντίον του καθεστώτος του Muammar Qaddafi. Πηγή: «The Tripoli Post», 26/3/2012.

Δ) ΘΕΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ

8 ΜΑΡΤΙΟΥ Αποκάλυψη περί μυστικών οπλοστασίων σε πρεσβείες Σύμφωνα με μαρτυρίες ενός ανώτερου μέλους της νέας κυβέρνησης της Λιβύης, η διοίκηση του Muammar Qaddafi έκρυβε όπλα στις πρεσβείες της Λιβύης ανά τον κόσμο. Συγκεκριμένα αναφέρεται πως γινόταν στα πλαίσια ενός μυστικού προγράμματος, χωρίς όμως να υπάρχει κάποια περεταίρω ένδειξη για το αν τα όπλα αυτά προορίζονταν για δολοφονίες αντιφρονούντων ή

για επιχειρήσεις προς τις χώρες που φιλοξενούσαν τις εκάστοτε διπλωματικές αποστολές. Κατά τους τελευταίους έξι μήνες έχουν αναφερθεί πως βρέθηκαν κρυμμένα όπλα στις πρεσβείες της Ελλάδος, της Αίγυπτου και του Μαρόκο. Δημοσιεύματα τοπικών ΜΜΕ δήλωσαν ότι παραδόθηκαν στην Ελληνική Αστυνομία όπλα, σφαίρες και εκρηκτικές ύλες από τη λιβυκή πρεσβεία, ύστερα από υπόδειξη της Κυβέρνησης της Λιβύης. Πηγή: «Reuters», 8/03/2012.

* * * * *

Ομάδα Έρευνας Μέσης Ανατολής

Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Εγνατία 156, Τ.Κ. 540 06, Θεσσαλονίκη

E-mail : merg.uom@gmail.com www.diethneis-sxeseis.gr/site/mesi-anatoli