Ο ΣΕΡ ΓΑΪΔΑΡΟΣ

ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ένας γάιδαρος στεκότανε σε ψηλό αλώνι.

Πέρασε από κει η κατσίκα και τον είδε: «Γεια σου, γάιδαρε», τον χαιρέτησε. «Ποπό,

τι κορμοστασιά είναι αυτή! Για να σε δω καλύτερα. Μωρέ εσένα έπρεπε να σε λένε σερ γάιδαρο και όχι σκέτο γάιδαρο».

«Ναι, ναι», συμφώνησε ο γάιδαρος, «έτσι πρέπει».«Εγώ πάντως από σήμερα θα σε λέω σερ γάιδαρο», είπε η

κατσίκα, «και θα ειδοποιήσω όλα τα ζώα από εδώ και στο εξής να σε λένε σερ γάιδαρο».

«Ναι, ναι», είπε ο γάιδαρος, «έτσι πρέπει».Γέλασε μέσα της η κατσίκα, έτρεξε στα άλλα ζώα και τους είπε:

«Κορόιδεψα το γάιδαρο και του είπα ότι πρέπει να τον λένε σερ γάιδαρο και το πίστεψε. Γι’ αυτό από αύριο όλοι θα τον λέμε σερ γάιδαρο. Θα κάνου-

με μεγάλη πλάκα». Άρχισαν τα ζώα από την άλλη μέρα

να περνάνε μπροστά από το γάιδαρο και να του φωνάζουν:

«Γεια σου, σερ γάιδαρε, σερ γάιδα-ρε, γεια σου».

paramythia001s011.indd 9 7/4/14 2:48:01 PM

10 ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΠΑΠΑΤΟΛΗΣ

«Γεια σας, γεια σας», έλεγε ο γάιδαρος. «Έτσι μπράβο! Έτσι πρέπει να με λέτε».

Και τα ζώα είχαν λυθεί στα γέλια. Το έμαθε όμως το αρνάκι και πέρασε απ’ το γάιδαρο. «Γεια σου, γάιδαρε», τον χαιρέτησε.«Αν δεν ήξερα, αρνάκι, πόσο καλό είσαι, θα σε μάλωνα. Δεν

έμαθες ότι τώρα με φωνάζουν σερ γάιδαρο;»«Μωρέ, τι σερ και βλακείες μού λες; Δεν κατάλαβες ότι σε

κοροϊδεύουν;» «Όχι, όχι! Με λένε και είμαι σερ γάιδαρος».«Καλά, αύριο που θα χρειαστεί το αφεντικό σου να σε φορ-

τώσει για κάποια δουλειά τι θα κάνεις;»«Δε θα καθίσω να με φορτώσει. Δε θα το δεχτώ αυτό. Θα

του πω να με λέει σερ γάιδαρο, να μου δίνει να τρώω και να κάθομαι».

«Ωραία! Δηλαδή θα κάθεσαι, θα τρως και δε θα δουλεύεις, έτσι;»

«Ακριβώς, όπως το είπες».Την άλλη μέρα ήρθε το αφεντικό και είπε: «Έλα, γαϊδουράκι μου, να σε φορτώσω να πάμε στο μύλο

να αλέσουμε αλεύρι».«Πρώτον, πρέπει να με λες σερ γάιδαρο και, δεύτερον, δεν

πάω στο μύλο. Θα μου φέρνεις να τρώω και να κάθομαι».«Έλα, γαϊδαράκο μου, άφησε τα αστεία και πάμε».«Όχι!»«Έλα, γαϊδαράκο μου, και βιάζομαι».«Μία φορά το είπα. Όχι!» «Έλα, γαϊδαράκο μου, πρέπει να αλέσουμε το σιτάρι, να το

κάνει ψωμί η γυναίκα μου, για να φάνε τα παιδιά μας».«Δικά σου είναι τα παιδιά και όχι δικά μου. Να πας εσύ φορ-

τωμένος στο μύλο και να αλέσεις το σιτάρι. Και, κοίτα, μην ξε-

paramythia001s011.indd 10 7/4/14 2:48:01 PM

57 ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΜΕ ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ 11

χνάς αυτό που είπαμε, θα μου φέρνεις να τρώω και θα με λες σερ γάιδαρο».

Τότε άρχισε το αφεντικό να δέρνει τον πισινό του γαϊδάρου.«Να, πάρε και αυτή, σερ γάιδαρε, πάρε και την άλλη». «Οχ, οχ! Σταμάτα να βαράς, αφεντικό, έρχομαι αμέσως». Συμμορφώθηκε ο σερ γάιδαρος. Τον φόρτωσε και τον πήγε στο μύλο. Όπως όμως γύριζε φορτωμένος, είχαν μαζευτεί όλα τα ζώα

και τον κορόιδευαν: «Σερ γάιδαρε! Σερ γάιδαρε!» Τότε ο γάιδαρος, θυμωμένος, τους φώναξε: «Δεν πρόκειται να ξαναμιλήσω σε κανέναν από σας. Εκτός

από το αρνάκι που μου είπε την αλήθεια».Και έκοψε την καλημέρα στα ζώα.Μια μέρα όμως, περνώντας κάτω από ένα δέντρο, σκάλω-

σε το πόδι του στη ρίζα του. Το αφεντικό του έλειπε. Φώναξε το αρνάκι, αλλά δεν ήταν τόσο δυνατό και δεν μπόρεσε να το βγάλει. Άρχισε να πονάει πολύ. Τότε το αρνάκι έτρεξε και φώ-ναξε σε βοήθεια τα άλλα ζώα. Εκείνα έφτασαν αμέσως, έβα-λαν όλη τους τη δύναμη και έβγαλαν το πόδι του γάιδαρου από τη ρίζα. Αμέσως ανακουφίστηκε και, συγκινημένος για το κα-λό που του έκαναν, τους ευχαρίστησε λέγοντάς τους:

«Όλους σας αγαπάω και να με φωνάζετε όπως θέλετε. Γάι-δαρος είμαι και οι τίτλοι δεν αλλάζουν το ήθος, την ψυχή, το παράστημα και τη λεβεντιά μου».

Και κανένα ζώο πλέον δεν τον ξανακορόιδεψε.

Οι τίτλοι μέσα στη ζωή συχνά μοιάζουν με βάλτο.

Πατάς εσύ με δύναμηκι αυτός σε παίρνει κάτω.

paramythia001s011.indd 11 7/4/14 2:48:01 PM

ΤΑ ΖΩΑ

ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ήταν ένα λιοντάρι. Ανέβηκε σε ένα ύψωμα και φώναξε:

«Εεε, ζώα της ζούγκλας, εγώ είμαι το λιο­ντάρι, το δυνατότερο ζώο της ζούγκλας! Όλους

τους νικάω! Είμαι πρώτος». Και γρύλισε δυνατά.Το άκουσε η τίγρη και πολύ της κα­

κοφάνηκε.Έστησε καρτέρι στο λιοντάρι, του όρμησε και

το νίκησε. Βγήκε και αυτή στο ύψωμα και φώναξε: «Εεε, ζώα της ζούγκλας, εγώ είμαι η τίγρη,

που νίκησα το λιοντάρι. Εγώ είμαι το δυνατό­τερο ζώο της ζούγκλας». Και γρύλισε δυνατά κι αυτή.

Την άκουσε όμως ο πάνθηρας και πολύ του κακοφάνηκε. Περίμενε την τίγρη πάνω σ’ ένα δέντρο. Μόλις περνούσε, πραπ, πήδησε πάνω της και τη νίκησε. Πήγε τότε κι αυτός στο ύψω­μα και φώναξε:

«Εεε, ζώα της ζούγκλας, εγώ είμαι ο πάνθηρας, που νίκη­σα την τίγρη που νίκησε το λιοντάρι. Εγώ είμαι το

δυνατό τερο ζώο της ζούγκλας, ο πάνθη­ρας». Και γρύλισε δυνατά κι αυτός.

Σαν το άκουσε όμως η ύαινα, βαριά της κακοφάνηκε.

paramythia012s095.indd 12 7/4/14 2:39:09 PM

57 ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΜΕ ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ 13

Έστησε καρτέρι στον πάνθηρα και, μό­λις περνούσε, πραπ, του χίμηξε και τον νί­κησε. Γραμμή στο ύψωμα πήγε και φώνα­ξε με ψιλή φωνή:

«Εεε, ζώα της ζούγκλας, εγώ είμαι η ύαι­να, που νίκησα τον πάνθηρα που νίκησε την τίγρη που νίκησε το λιοντάρι. Εγώ είμαι το δυνατότε­ρο ζώο της ζούγκλας, η ύαινα, χι χι χι», γέλασε και κατέβηκε.

Την άκουσε όμως το άλογο και θύμωσε πολύ για την έπαρ­σή της. Περίμενε με υπομονή σε στενό και μόλις περνούσε η ύαινα, της έδωσε, φραπ, μία με τα πισινά του πόδια και τη νί­κησε. Τρέχοντας βγήκε στο ύψωμα και φώναξε:

«Εεε, ζώα της ζούγκλας, εγώ είμαι το δυνα­τότερο ζώο, το άλογο. Νίκησα την ύαινα, που νίκησε τον πάνθηρα που νίκησε την τίγρη που νίκησε το λιοντάρι». Χλιμίντρισε δυο τρεις φο­

ρές και κατέβηκε.Το άκουσε το βόδι, πολύ του κακοφάνηκε και

είπε: «Μέχρι εδώ και μη παρέκει, καυχησιάρη με

την καλοχτενισμένη χαίτη σου!» Έστησε καρτέρι σε στενό δρομάκι και, περνώ­

ντας το άλογο, του έδωσε μία με τα δυνατά του κέρατα και το νίκησε. Βγήκε κι αυτό στο ύψωμα και φώναξε:

«Εεε, ζώα της ζούγκλας, εγώ είμαι το βόδι, το δυνατότερο ζώο της ζούγκλας. Νίκησα το άλο­γο που νίκησε την ύαινα που νίκησε τον πάν­θηρα που νίκησε την τίγρη που νίκησε το λιο­ντάρι. Μουουου!» μούγκρισε και κατέβηκε.

Εκεί κοντά ήταν ένας κυνηγός, άκουσε το βόδι,

paramythia012s095.indd 13 7/4/14 2:39:13 PM

14 ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΠΑΠΑΤΟΛΗΣ

χαμογέλασε, του έστησε καρτέρι με όπλο και το νίκη­σε. Βγήκε στο ύψωμα και φώναξε:

«Εεε, ζώα της ζούγκλας, πάρτε το χαμπάρι, ο άν­θρωπος είναι ο δυνατότερος, γιατί είναι ο πιο έξυ­πνος. Και εξ αυτής της αιτίας δεν υπάρχει πιο δυ­

νατός απ’ αυτόν. Χα χα χα!» Ένα μυρμήγκι όμως, τυχαία, είχε ανέβει

στο πόδι του και, τσαμ, το τσίμπησε, τόσο δυ­νατά, που έκανε τον άνθρωπο να χοροπηδή­σει από τον πόνο. Πίσω του όμως ήταν βα­

θύς γκρεμός, που τον έκρυβαν κλαδιά, παραπάτησε από τον πόνο και έπεσε. Πάει ο άνθρωπος.

Γι’ αυτό δεν πρέπει να είμαστε αλαζόνες. Κά­θε ζωή στη γη έχει τη δύναμή της και πρέπει να τη σεβόμαστε.

Δίνει ο Θεός μεράδια χαράς και ευδαιμονίας,

δε στέργει της αυθάδειαςκαι της αλαζονείας.

Δίνει ο Θεός, ως λέγεται,δύναμη, τρόπο, χρόνο,

μα όποιος δεν τα σέβεταιτον τιμωρεί με πόνο.

paramythia012s095.indd 14 7/4/14 2:39:14 PM

Ο ΑΝΑΠΟΔΟΣ

ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ σε ένα χω­ριό ζούσε ο άρχοντας Χαράκης με την κόρη του, την Αργυρή του. Είχε πεθάνει πρόωρα η πoλυαγαπημέ­νη του γυναίκα και όλη του την αγάπη πλέον την είχε ρίξει στην κόρη του.

Τρία χωριά πιο μακριά από το χωριό του Χαράκη γεννήθηκε σε ένα φτωχικό σπίτι ο Θωμάς. Από μικρός έδειχνε ότι ήταν δύστροπο παιδί και εξα­κολουθούσε μεγαλώνοντας να μένει ίδιος.

Κάποια μέρα, όταν πλέον είχε φτάσει δεκαοκτώ χρόνων, που ο άρχοντας του χωριού περηφανευόταν μπροστά σε όλους τους χωριανούς για την ομορφιά των κοριτσιών του, ο Θωμάς τον πρόσβαλε λέγοντάς του:

«Δεν είναι όμορφες, απλώς φοράνε πολύ όμορφα ρούχα που κρύβουν την ασχήμια τους».

Θύμωσε ο άρχοντας. Αλλά πιο πολύ θύμωσε ο πατέρας του, που έκανε μεροκάματα στα κτήματα του άρχοντα και ζούσε την πολυμελή φαμίλια του. Τον μάλωσε και του είπε να ζητή­σει αμέσως συγγνώμη.

Ο Θωμάς όμως δεν το δέχτηκε, έφυγε από το χωριό και μπάρκαρε σε καράβι.

paramythia012s095.indd 15 7/4/14 2:39:15 PM

16 ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΠΑΠΑΤΟΛΗΣ

Κι εκεί λόγω της αναποδιάς του δεν τον έκανε παρέα κα­νένας από τους ναυτολογημένους. Ο καραβοκύρης όμως, που ήταν και καπετάνιος του καραβιού, ήταν κατά σύμπτω­ση και εκείνος παράξενος άνθρωπος και δεν έκανε εύκολα φίλους, συμπάθησε τον Θωμά και έκανε τακτικά παρέα μα­ζί του.

Κάποια μέρα τρώγοντας και πίνοντας έμαθε ο καπετάνιος πως έφυγε ο Θωμάς από το χωριό του. Αλλά και εκείνος του εμπιστεύτηκε ότι κάποτε

ήταν παντρεμένος, αγαπούσε πολύ τη γυναίκα του και γύριζε στο σπίτι του πάντα με πολλά δώρα για

κείνη. Αλλά γυρίζοντας κάποια φορά δεν τη βρήκε. Είχε φύγει με άλλο άντρα. Και από τό­τε δεν ξαναπαντρεύτηκε.

Πέρασαν πέντε χρόνια και τότε ο καπετάνιος πρότεινε στον Θωμά να τον χρηματοδοτήσει να γυρίσει στο χωριό του και κει να κάνει οικογένεια για να μη μείνει μαγκούφης σαν κι αυτόν.

Τότε ο Θωμάς του είπε: «Δεν παίρνω εγώ λεφτά από ένα χέστη που, επειδή τον πα­

ράτησε μια γυναίκα, έμεινε ανύπαντρος και τώρα θέλει πλη­ρώνοντας να παντρέψει άλλους».

Θύμωσε ο καπετάνιος και αποφάσισε ότι μόλις πιάσουν λι­μάνι θα τον έδιωχνε».

Αλλά όταν το σκέφτηκε καλύτερα κατάλαβε ότι ο Θωμάς δεν ήταν συμφεροντολόγος, διότι, αν ήταν, θα το εκμεταλλευ­όταν. Άρα ήταν ειλικρινής, τίμιος και σπάνιος άνθρωπος και ήταν τιμή του να έχει έναν τέτοιο φίλο.

Λίγους μήνες αργότερα, μεσοπέλαγα, έπιασε το καράβι φω­τιά. Τότε ο καπετάνιος ειδοποίησε όλο το πλήρωμα, εκτός από τον Θωμά, να μπουν στις βάρκες και να εγκαταλείψουν το κα­ράβι.

paramythia012s095.indd 16 7/4/14 2:39:15 PM

57 ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΜΕ ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ 17

Μόλις έφυγαν εκείνοι, ο καπετάνιος έδωσε μια βαλίτσα στον Θωμά, τον διέταξε να μπει σε μια βάρκα και μόλις βγει στη στε­ριά να την ανοίξει και εκεί θα βρει ένα σημείωμα που θα του λέει σε ποιο σημείο να συναντηθούν για να του δώσει τη βαλί­τσα.

Ο Θωμάς του είπε: «Εγώ δε σε είδα ποτέ σαν αφεντικό μου αλλά μόνο σαν φίλο.

Και οι φίλοι στις δύσκολες στιγμές φαίνονται. Επομένως μαζί θα φύγουμε. Χωρίς εσένα δεν μπαίνω στη βάρκα».

Τότε ο καπετάνιος τον έβρισε φωνάζοντάς του: «Δεν καταλαβαίνεις, ρε βλάκα, ότι εγώ θα προσπαθήσω να

σώσω το καράβι; Και αν δεν τα καταφέρω, την τελευταία στιγ­μή θα ρίξω τη βάρκα μου στη θάλασσα και θα βγω στη στεριά. Αν έχω όμως εσένα μαζί μου, θα μου είσαι πρόβλημα».

Πείστηκε ο Θωμάς και του είπε: «Θα φύγω, αλλά δε θα βγω στη στεριά. Θα σε περιμένω με

τη βάρκα πεντακόσια μέτρα από το καράβι».Έτσι και έγινε. Αλλά κάποια στιγμή είδε το καράβι να βυθί­

ζεται αύτανδρο. Κλαίγοντας και κωπηλατώντας βγήκε στη στεριά και το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να ανοίξει τη βαλίτσα, να δει πού του γράφει ο καπετάνιος να την πάει. Αλλά έμεινε έκθαμβος. Ήταν γεμάτη με χρυσά νομίσματα και πάνω πά­νω ένα σημείωμα που έγραφε: «Κοίτα, ρε ανάπο­δε, για μένα το καράβι είναι η μάνα και τα παι­διά μου. Εσύ φρόντισε με αυτά τα ψιλά που σου δανεί­ζω να κάνεις οικογένεια, κάτι που εγώ σαν χέστης δεν έκανα».

Γύρισε ο Θωμάς στο χωριό του. Μαζί με τους γονείς και τα αδέρφια του χάρηκαν και οι συγχωριανοί του.

Αλλά πολύ σύντομα, επειδή τους τα έλεγε έξω από τα δό­ντια, άρχισαν όλοι να ψιθυρίζουν:

paramythia012s095.indd 17 7/4/14 2:39:16 PM

18 ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΠΑΠΑΤΟΛΗΣ

«Ήταν ανάγκη να ξαναγυρίσει και μάλιστα πλούσιος και να μας κάτσει καβάλα σαν πρώτος άρχοντας και τώρα δεν μπο­ρούμε να τον διώξουμε».

Τα πιο πολλά τα άκουγαν από τον Θωμά ορισμένοι που τολ­μούσαν να του κάνουν προξενιό.

Ώσπου εμφανίστηκε για τον Θωμά ο έρωτας και έφτασε με τα μάτια της δασκάλας. Ήρθε για να διδάξει στο καινούριο σχολείο, που χτίστηκε με χρήματα του Θωμά. Μια χλομάδα απλωνόταν στο πάντα μελαγχολικό της πρόσωπο. Αλλά μιλούσε πάντα με ευγένεια προς όλους.

Για πρώτη φορά ο Θωμάς, όταν ήταν μπροστά εκείνη, δε θύμωνε και δεν καυτηρίαζε τις κατά τη

γνώμη του βλακείες των συγχωριανών του. Αλλά και η δασκάλα, παρόλο που καλοθελητές την είχαν πληροφορήσει για τις πόσες αναποδιές κουβαλούσε επάνω του ο χαρακτήρας του Θωμά, του έδειχνε συμπάθεια και επιδίωκε την παρέα του.

Έτσι ο Θωμάς κάποια μέρα τής έκανε πρόταση να τον πα­ντρευτεί.

Η δασκάλα τού απάντησε: «Θωμά, και εγώ σε θέλω, αλλά είμαι άρρωστη, κι αυτή η χλο­

μάδα που βλέπεις στο πρόσωπό μου είναι από την αρρώστια».Ο Θωμάς της είπε ότι δεν τον φόβιζε η αρρώστια της και

θα την παλέψουν μαζί. Τα λόγια του την έκαναν να πάρει θάρρος και ελπίδα και

τον παντρεύτηκε.Και όλα άλλαξαν πάνω στον Θωμά. Άρχισε να φέρεται σε

όλους με ευγένεια. Πάνε οι αναποδιές του, και ειδικά πέταξαν με το που έμει­

νε έγκυος η δασκάλα και ο Θωμάς ήλπιζε να του γεννηθεί αγό­ρι για να του δώσει το όνομα του καπετάνιου.

paramythia012s095.indd 18 7/4/14 2:39:17 PM