سرامد

تاج بلۆچ

و ،لمساهیتیا، اسٹکه

سویڈن ،ٹییپسالا یونیورسواکٹ، بلۆچی لئینگوئیج پرئوج

تاج بلۆچ

1

سرامد )دومی چاپ، نزم گچێن(

تاج بلۆچ

و ،ملساهیتیا، اسٹکه

سویڈن ،ٹییپسالا یونیورسوپرئوجکٹ، ا بلۆچی لئینگوئیج

2

کتابئے نام: سرامد

شائر: تاج بلۆچ

5201ائولی چاپ:

2019: دومی چاپ

اکس: هنیپ بلۆچ

و ،ملساهیتیا، اسٹکه شنگکار:

سویڈن ،ٹیسیپسالا یونیوروا کٹ،ج بلۆچی لئینگوئیج پرئو

Copyright © 2019 Táj Balóch

یئے بهرے چاپ و شنگ کارئیگ انت و کس بے ج ستا اے کتاب یا اشاے کتابئے سجهێن هک نبشتهکتابئے کجام هم بهرے وتی نبشتانکانی تها هئوار کرت کارکرت نکنت. البت اگن پکار بوت ته نبشته

کننت، بله گۆن اے کتابے سرجمێن سرشۆنا.

ISBN: 978-91-984736-2-9

3

ب زدارئے ناماالله بشک

4

5

لڑ 7 .......................................................................... سرلبز

9 ........................................................... سنگتێن تاج، شائرێن تاج

13 ...................................................................... اژ ما سر

16 ......................................................................... رئوۆت

18 ......................................................................... سێر

21 .......................................................................... واب

24 ...................................................................... یدسچست

26 ........................................................................ دلگ بار

31 ........................................................................ ستۆا

34 .......................................................... اتکئےینئ یشۆتئو، پدا د

36 .........................................................................یواتر

39 ...................................................................... هلوتراه

41 ........................................................................ سرامد

42 ........................................................... په م ردگان تیبهارگاه نب

45 .......................................................................... گار

50 ............................................................ ببان سماێستر وتا چه ب

53 .......................................................................... جنتر

6

56 ........................................................... ڑگےێ، سهتے، جچےۆر

61 ...................................................... انت و ازگر انت درۆمن ا ن، کپ

66 ................................................................... نز ا تکگ ایدن

70 .............................................................. وابان دل واتر نکنت

75 ........................................................................ مچهێت

78 .......................................................................... ا سر

86 ..................................................... نێمانشا وپس نێک ی نێو ابد من

89 ................................. انت یچل و چار کبرئے جاگه هال امایگسئے ن ییو تئ یمن

91 .......................................................... کبر کنت منا دیهم ک شه

95 ........................................................ گوست نێسالئے هام مئےێد

97 ............................................................. گوارنت ابانایهئور گئ

106 ........................................................................ شاهد

109 ........................................................ "یسئے پڑ کاۆگر یشۆد"

112 ...................................................................... هانٹیچ

116 ........................................................................ ریه م

119 ....................................................................... گردون

7

سرلبز

من دوهزارپانزدها که سویڈنا سر بوتان، ته تنا وهدا من مشکتا سرامدئے کار سرجم اتنت. همے سالا چه بلۆچ کلب بهرئینئے نێمگا سرامد ائولی رندا چاپ و شنگ کرتگ بوت.

زبانزانش )لنگوسٹکس(ئے نۆدربرێئے هسابا منی دلگۆش مدام گۆن تئوار و نبشتها بلۆچی زبانئے تئوار و تئوارێچئے سرا کسانێن چمشانکے بوتگ. پمێشکا کتابئے سرلبزا

رهبند، اربی و لاتینیا ات. هئوار ات و کتاب سرجما دو نبشته

رهبندے په سویڈنا من دیست که ا پسالا یونیورسٹیا هم یک اربی و یک لاتینی نبشتهاسٹئینڈرڈ بلۆچیا ٹهێنتگ که اسٹئینڈرڈ بلۆچیئے نبشتهئے گٹان گیپت. بان ک کارینا جهانیا

منا سلاهے جت که ما سرامدا یک رندے پدا چاپ و شنگ کنگ لۆٹێن بله ا پسالا ات، چیا که بلۆچی زبانا چاپ و شنگائولی رندا وه منی دلا نه یونیورسٹیئے رهبندا، ته

نبوتگێن کتاب باز انت، باید انت هما شنگ کنگ ببنت. بله وهدے گوشتی که منی دلا انت که تئیی همے کتابئے جند یونیورسٹیئے رهبندا چاپ و شنگ ببیت، ته من هم رازی

بوتان.

هنا نزمانی گچێنا ادا هئوار کنگا ا ن. کتابئے بازێن شئیرے من در کرتگ و ت

8

رهبندا گۆن گێش دلگۆشا چارنت. اگن په ا مێد انت که وانۆک، نزمانی همراهیا نبشتهترێن راهے در کپت، ته ما وتی جهدان سۆبمند اێن. رهبندا اکلاپنبشته

بلۆچی میزران بات.

تاج بلۆچ

سویڈن

9

سنگتێن تاج، شائرێن تاج

سنگتیا بیست سالا گێش انت و منے بیستێن سالان تاج بلۆچ برے یک تاج منیگ و تاجئے، ا ںاتێبلۆچے بوتگ. دو هزار یک یا دو هزار دوئے زمانگا، وهدے ما نۆک پجارۆک بوتگ

ر و نۆک باهندێن لنگوسٹے ات. م دام بے استری داتگێن گ دی گورا ات و وت ئشا ںمئوالیێدل یات شائریبرے مێتگێا ودگ اتنت. اشان کلاسیکل بلۆچی و منزور بسمل برے شهر و

اتنت که بلۆچی لبزانکی زبان چه بلۆچیئے زگرێن تبا دور رئوان و ات و پرے گپا سۆکیگهبرا، "تئو کجا چه ا تکگئے؟" اردو زدگ انت. زگرێن . مسالئےاردو گرامرا زوران انت

بلۆچی چ ش انت: "تئو چه کجا ا تکگئے؟"

ات و ا ییئے شئیرانی "زگرێن بلۆچی زبان و تب" مردمان ا وهدا، منزورئے نام سک پ رشتگات، بله تاج تنینگه گ منام ات. ا ییئے شائر بئیگئے سئوگند تهنا لهتێن نزیکێن دۆست بوتگ

سنگت و سنجیدهێن لبزانکی مردمان وارت ک ت. ما هم چه ا ییئے دپا تهنا دانگے بلۆچی و ات، چیا که اے ملنگا نه دیوانان شئیر وانت و نه په ماهتاکان دێم و شئیر اشکتگدانگے ارد

دات.

ئے مهرا حبوب"ئے هما صوفی ا شک یاد ا تک که وتی مھتاج هر کسا بدیستێن ا ییا "راجه گدسری په ملنگی کشتگ. ا ییا ا شکی نندگ ک ت و ا شکی پاد ا ئیگ. و ناولی ا شکانی پئیما

گسر، تهنا په وتی لاهاسلێن اشکا شئیر بندگا ات. دنیا سهیگ مبیت که دنیا چه دنیایا تئیی مهرئے کساسا جت نکنت.

10

اے وهدا هم، منزور و تاجا بالاچ بێرگیرئے شئیر وانتنت و سیاسی چێرجنگیئے سکێن دات. تگ اتێن، و تاجئے وڑێن سیاسی پکر دارۆکێن نبشتهکارانی شۆهازا ما نۆکی بی ایس اوا ش

ات. اتێن. پدا من وت هم بلۆچی لبزانکئے تها نۆکی دئور ک تگ

پمێشکا ما زوت سنگت بوتێن.

ا بلۆچ نئیشنل موومنٹ جوائن ک ت و چٹا سیاسی بوت. اے تاج بلۆچا میٹینگ رندا تاجدارین سیاسی کارندهے جۆڑ لۆٹاێنت، و جلسه و ریلی ک ت. ا چه ا شکێن شائرا زمه

ات. په گرانی نشت و په گرانی پاد ا تک. وتی لبزانک و لبزانکی سنگتی یله بوتگد نبیت بلۆچی زبان و لبزانکئے سرا کار کنگ اتنت، بله گوشتی تان بلۆچستان ا زانداتگ

ردت. ا سرے نداریت. بازێن لبزانکی مردمے چه هماییئے سکێن و سازشان سیاستا مان ش

دو هزار ششئے یک شومێن رۆچێا، ا چه سیاسی سرۆکان بدگمان بوت و م لکی یله دات. و لهتێن تئیاری چه پێسرا انت ات که بلۆچستانئے ا زاد بئیگئے ودار کنگی نها ییا مارتگ

کنگ لۆٹیت. گوشتی اگن ما چه انوگا وتی سرا مگرێن، گڑا بلۆچستان بلکێن یک رۆچے ا زاد بیت بله اے هبرئے هچ گارنٹی نبیت که تنا وهدے بلۆچ و بلۆچی بماننت. و اگن بلۆچ

لام بیت؟ نون ترێن زندے رسیتی یا پدا میر و واجهانی گ منت، گڑا ا زاد بلۆچستانا وشهال ا ییا ماۆ زی دانگ، هوچی من و کم ال سنگئے کتاب وانتنت.

سیاسی سروکانی وژن دگرے ات. ا یان گوشت بلۆچستان ا زاد ببیت، رندی رندیگے. اگن دێمئے سی و چل سالانی تها بلۆچان م لکے مبیت، ا و ا یانی زبان هر هالا گار بنت.

11

رے رست، م لک و م لکئے سیاستی یله دات و دو هزار پمێشکا، وهدے مشکتا ا ییا شرێن کا ششئے سالا جی شاهئے ولایت بوت.

ن مشکتا چرے هبران دگه شش سال گوست و دو هزار دوازدها من هم بارۆٹی بوتان و سر مئینے. مرد سوٹ و بوٹ انت و کرئولا گاڑیے پادئے چێرا انتی. کپت. گندان تاج بزنسهبا شش بجا چه وتی کٹ مپارێن کۆٹیا در کئیت و شپئے دوازدها رند لاشے کاریت و پچێن س

نپادانی سرا دئور دنت. ا ییئے سجهێن رۆچ یا وه ک رئولائے تۆکا گوزیت یا شاپنگ مالانی دپترا، یا م لکا پش کپتگێن سنگتانی در کنگا.

ت. تاجا همے ک هت ا چه دو هزار نوئے سالا، پئوجا بلۆچانی ک شگ و دئور دئیگ بنا کتگانت و نون ا ییئے سنگت و چه تها وران ات که ا ییا وتی مردم جنگێئے تها یله داتگ

پجارۆک یک یکا چست کنگ و ک شگ و دئور دئیگ بئیگا انت. همے ا سئے تۆسگا، مرد یجئے درانڈێهێن بلۆچ چت و نز ا ورتنت که م لکئے سیاسی خلپدا سیاسی بوت. نون ا ییا

نزا ک مک بکننت و هر لاهکێن سنگتے که م لکا پشت کپتگ و ک شگ بوت کنت، ا باید ج منی همراییا دگه بازێن بلۆچ نبشتهکارانی چه ڈێها خلیجا جاگه دئیگ ببیت.انت ا رگ و

ات.درانڈێه کنگئے پ شتا همے مرد انت. ا یهودی بهتێن بلۆچانی ا سکر شئینڈلر جۆڑ بوتگ

تان. دو سال مشکتا گوازێنگا ک بستنت و دگه م لک و کشورے ش پد، من پدا وتی بونڈ جنان و پ رۆشان، دو هزار هبدهئے سالا سویڈنا ا تکان. ادا چاران تاج بلۆچ هیومئین رایٹس اکٹیوسٹے. یونایٹد نئیشنزئے دیوانان رئوت و بێگواهێن بلۆچانی هالا رسینیت، و دنیایا

اریت. جتک و جۆنێن لاشانی پۆٹۆان پێش د

12

بله ا ییا زند گوازێنان و دئور دئیان نک تگ. ا تنینگه هم، به یک وکت، شائرے، مئوالیے، ئے همے زند، همے مهر، همے لنگوسٹے، ا شکے و سیاستدانے. اے کتابئے شئیر ا یی

سیاست، همے ک هت و دگه بازێن چێرێن دردانی کسها کارنت.

انت، چراهان یکے تاج انت. ا ییئے زندگی، هژده هما دوێن زهگ که لئیبا انت و واب سازگا سال پێسرئے هما دمانا تنینگه مهتل انت.

چه جنگا پێش تتکگێن لگۆر هم وت انت.

مئین هم تاج انت.کرئولائے تۆکئے سوٹ و بوٹێن بزنس

ا تاج بلۆچئے شایری مشکتئے زمانگا مردمانی چما ا تک. چه دو هزار دها رند، ا ییا پئیسب ک وتی لچهانی دئیگ بنا ک ت، و دمانئے دمان چه تاج بلۆچا ا ستاد تاج بلۆچ بوت. وانۆکان

ا ییئے زبانئے تچکی و لچهئے تها وتی هر رۆچی کارانی کسه ا رگئے ازم دۆست بوت. تاجا بایلئے گڑیئے گنٹیۆر، دراز، کرم، پشگ، سئینٹ، کرئولا، ات که سلپێش داشتگ ، م

رایچل و پئیناڈئول سرا هم شرێن شئیر گوشگ بیت.بئے ێن ج

ا ییئے شئیران جتا بکنت و بچاریت و ا ییئے لبزانکی کدا بێریاێن نگدکارے تاجئے زندا چه بگیشێنیت، منی پئیمێن سنگتے بس همے گوشت کنت که تاجا وتی زات و وتی زمانگئے

انت. کر که اندگه شائران باگچێن ک تگانت، هما ٹ بێماناترێن ٹ کر شئیرانی تها نز ا ورتگ

هسێنساجد

13

ما سر اژ

پادگان منی نانت سرا تا کئے

چۆ هڈ و گۆشت

.گت مان چ پۆستا

چاران کترهێا گێش کمن هرچیا ی

دئور کنت

دیدگان منی تمان مان کشیچ

ک دنت و چارێن نێمگان ندارگچه باتنا س مان بدل کانی ر .نان کنتدرۆش

کنان هبر

دمانێا و رند

للکا منی زبانئے تۆکا تکمایی

14

کنت ه بنا مجلسا

.رات وتسپا کندیگپ گ

راهێا رئوان

شهار دنت

پادئے رانا

کۆنڈان دانکه پنجگان

دئور جنت ا س و ا پئے نیتانی دۆزهان

اێرگواتان تراس کنت

.دیدگان منی نوان کنت تگندی

دست چست بنت

سکا راه دنت تانکه لنک کانبا ته

تچاری

تکندی

15

.سێنگا تبندی دستان م هر

انت منی تها کئے

منی وڑێن

منارا چه منا

.گران انت هم ک دمان پچ

16

ۆرئوت

هواج

هێن دراز پ ر اتنت منی سرئے در

هم ک شم و درگ

لۆر، کرم و پشگاس

تئوامێن بند و بۆگ زنگ اتنت

هرێن ا پے ترپل ات رگانی تۆکا هۆنئے جاها س

.تا تگتهاریا مان سێنگا چۆ برپ بس

اناگها

بلێنت و ڈیل دئور دات منی سرا کئیپسنے تئو

سرا تا پادان ا س گپتان

.هپت زر چه ت رسا گواز ک ت

17

په منا سپت جت تئو

.کپت و ب ست ک ت من واب

باتنا تا س رۆک ان هدنیگ

بله

هێن دراز واب سرپت .انتگسرئے در

18

رێس

.گے واب انت، تگے دنیا، تگے مات

شۆهازان وتا در دو گاما واب

هم ک چێدگ دگه درۆهاپ سازیت

لگها گار .ن وتا چها دان سالان ج

چۆ پیرامپا چگل

.رۆچے په دستے

.زان انتگو هم ک ساهت چه سکراتا

رگا دارگا انتک جام درد انت که م

منی

؟رگا انتا هر رێزگا نز

اے سکراتێن هئیاتئے کئید و بندان

دلا

.چۆ انگرا پلگارگا انت

19

سال و سندان لسونێنب تستئے گو چه

سدان انت ڈۆبرا

.هارانی اۆسام

لئیبا واب سازنتدو زهگ انت لئیب

.و وابئے دام نا بێگواه ماننت

هدنیگ

کئے هاکانی چێراک ڈ

تانی شیر ستگ م د .ساهگنر

شتگێن وابانی پ شتا م ش مز چه ز

هدنیگ

.گرے سهرا نبیت اشک

،هم ک رهسر همے یکێن گ مان انت

.ا سر سرے و یک سرے ماتئو بے

20

نزان پاد ترکنت ت راولانیبج )

کانی تیر رێزنتمنی تئیی ک ڈ

نمانیت گ مرهێن وابانی کانی)

ه رێسان پلهی نۆدانی پ شتا

کنت نیوگانی چوڑ زێدان بتر

درۆتانبیارنت مهولانی گیر

بپلگارنت دلئے گارێن نشانان

.که ا هوگی هزان انت دین و دنیا

21

واب وابا گندان

.ا ا سے رۆک انتایدری

جێڑان

.گنتکئے دریائے دمکان نێکێن ا سے بالێ

کانئے دپا کندیلے رۆک ،دریائے هر دمک .هم ک د

.گا تک، کندیل په زربارا گگۆریچانا مهریے جماز ک ت ناگاها

.گۆریچ انت دریا

.رنت دیدگ گۆن دلئے رێزێن وابانا دریائے دمکانی پتاران نز

،کنان کمبان م هر دریائے

.شهتیرئے من کان نۆک

دریائے سر

گگواتا بست

22

.ان بدیتمان گۆریچ ئےهئوران رێچیت ن

ما، تئو

.گۆن نیمۆنان گدریائے ساهگ پێڑات

من: تاج ترا یاد انت دۆشی ما چینچک دێرا گپ جنگ، دیوان کتگ؟

تاج: دۆشی؟

کارئورا؟

کارجاها؟

یا گاڑیا؟

من: دۆشی ما تئو نشتن

.نتاهدانی مانش چۆنڈان کرت

نتپهلو در گێتکنت و منی دستا دات تئو وتی راستێن

نتکامپۆلئے هڈانی مجگ دلا برت من وتی

.، من گارێن وابانی ساهگتنتێئے پد گپتئو م ندریک

تان من که واب ش

شتاندو ته .بر پر

23

.هر بندا جاگاه بدل ک ت

چمان پادے رۆدێنت

.تنتمان گئوکا ر سپاد

ماتئو ،گپ گپا

ێنا تک کرنانی سپر هلێنت و پدا واتر

تێن .ته واب ش

،دریا سست چه دیدۆکان

جیگئے باگ و بهاران هارے ملان بوت

تنندان بو دریا اێر

. گۆریچا ا سے بالێنت

24

ستیچ دس ا گهێن چمانی وابے سستگێن

وهدئے پیرزالئے اێرشانێن دام نا پتگک

کریابێن نپسوانگ و هئیران انت دمان و ساهتانی کرن

.ساهتانی دم نه بالا رئوت نه جهلا اێر کئیت

ا ننه من وتی جندئے تها سرجم

ئےا تئو وتی زاتئے تها ناسرجم

نه ا نمن وتی ورناییا اێکم

.ئےا تئو وتی زێباییا بێباور

شئے چۆ زام رانئے کنڈگانگو هر گٹ انت ےوهدئ

لپانی رنگا، تاب .زندئے وڑامئے پێچ تئیی ز

کانی کنڈێن لاپ و تئیی کۆهێن گمئے بالاد گ ژنگێن چ

25

شک انت مان دلا

.یکے دێم په شگربا و یکے دێم په مگربا

ا نندان ته جێڑان گۆن وتااێوکرۆچے رۆچے

که

ما امبرانێن تاکچنڈئے مۆس

سرجما تدل زهیران نز کاری

تزیگو سر چه تئیی ارسانی جۆا

واهگئے پ رسانی پێچیت پترا

.گێن درگاهێئے باهۆٹ بیتوئیران ا دور یکشهرئے هئوای چه تئیی

ندا واهگئے تپ ا مر انشیشگے تر

.تۆلهے تریاک زندئے ا کبت

نۆکێن راهێا گێجیت منا کزندگی رۆچے ی

.نۆکێن رنگێا رنگیت مناگم تئیی هر رۆچ

26

دلگ بار

اے زندگی درامدانی مێتگے

که هر کسے چه ساهگا جتا

رتێن شاترا ب ی؟ریز

جدهانا ساهگے پکاراێوککه .یئے س

زتگمن وردنے نسا

شادمانا که زندگیئے جنترا تئیی درد

.ببیتوردنے

، ا زتگسال پێسرا دلئے گئیاب و کوچگان چۆ سبززار سب ههما گ مان و وهم، که هژد لڑا در .انتگا تکسبززار، امبری مان چ

،بله هما دمان که تئو منا په بێتئواریا تئوار جت

. پێچێن تاب و رێسان مهتل انتاے زندگی من ا دمانئے تند

27

.نتا پێسری وڑا نه ،اے ا س و گوات

.تئیی همے ادار کی جلشکێا اے گ لزمین و ا زمان بدل ک تنت

نڈێا سر گانا تکبله من مرچی چ

چه زندگیئے ا چشا

.ی یا تئیی گمارشایو

تئے .اے دل هما دمانئے بندی ات که تئو ش

. نتا کپتگ گێش نت و دیدگانی وابا گبوت ئے اے چم هۆرکاهما انت تئو که رپتگ

هازا در په در که گ ڈ گتئو ساه ب رت من تئیی گۆن وتا و جۆن کۆپگان منا، من کبرێئے ش .گ مانئے رازا مانشے ببیت

هازا سربتگ، تئو چۆ سستگێن پتنگێا گۆن دار و ڈنگران اڑان د ابێ اے زندگی ،زهگێئے ش

مئے اے زندگی که بے ترا چۆ بێمهارێن ا شترا گۆن چل و پنچ رۆچی ت نئے تئوکلا تئیی درۆش هازگا مان کئورل ت مب و جنگلان گۆن جئورپ لان لش ،گچ

،اے زندگی

ستێن چاکری زمانگا بر

28

.توری انپه زندمانئے سبزگا زل که ماهناز و هانیئے ودی بئیگ

کپنت جگ گو اے دۆد که دلانی کاتل انت، چه ب نچکا

که زندگی و انکلاب

بندی انت دلانی ا چشان

لان ودی ،چه هانیان ودیگ بنت و شئے مرید ،که بانڑی . کننت هم

؟دلے که دریکگے مزانت کجا جهانے رۆژناه کنت

؟کنت سرے که جێڑگی مبیت کجا جهانئے جێڑهان سمارت

اے گێدیا که هرکسارا جندئے لاش کۆپگان

گۆن دلانی مانشان

اڑان و گۆن کپان

رۆچے راهێا

؟کۆپگی په دیرپاندێن زیندبارێن منزلێا سر گرگ ببیتکجا په بار

.کپیت اے زندگی بدل کنگ

، تکپی اے زندگی بدل کنگ

29

.کپیت یا یکبرے پدا مرگ

بله اے ک ل جێڑگ انت

گست گو که زندگی ش تنبی نون اے گما مرگ

.تی درامداوچه

ژنێا گ مان کنت ته شپچراگ ساز اے رهسرانی لرزناکێن ساهگانی ا کبت که مرمرانکێن ر .مست بالۆے شگان جنت

، هما انت تئو که رپتگئے ته ه شکێن واب منزل انت

.دلا گرنت

بیا

انتگمن زندمانئے دۆزها دلئے م راد کشت

ست . اے کلرانی دام نا که دنز ا زمانگر انت ،انتگنر

تکگێن شتدلئے پ ر اے س . و نشتگان انتگن په ارس ش

لے ته دانگے ک نر و چنکے ارس گئیابئے باسکێا ببنداگان تئو رستئے منز

30

ساهگانپه اۆسپان

جنگ کرار گیپت که زندگی په سر

، ا نوبتے که م رت

.گیپتدنزان بار

مے اے مۆل ما سدگ نبیت که مۆس

.ا مرئے نام رادێن ساهتان گنمنت

.چه وتی درامدا گست گو نبیت که زندگی ش پرے گما مرگ

نتا هما نشاے زندگی که زندگیئے درۆ

. تکپی کا بدل کنگ ئی اے پ

31

اۆست (چاچا ب زدارئے ناما)

.نتا هو تئیی گێگا ن گئیهورۆ، اے دنیا م

وتی ارسانی باوستا پرچا

کان زیرگ ئے؟ا دگه اندۆه و ڈ

.نتا نههورۆ، اے دنیا واهگ و مهری

ناا رگاا اۆستا ه دام رزیگێن وابی ٹ کران نز په ک جام تئو ؟ئے دام

ت .گهورۆ، اے دنیا ا س و گۆک رتانی پ شتا جک

.زتگپ شتا سبهورۆ، اے دنیا ا دمی هۆنانی

رت هورۆ، .انتگمنی چمانی دێما تئیی گ لێن ورناییئے پ لانی پن گیم

ن .نتا نهجلگی جاهے یاهورۆ، اے د

.نتا نههورۆ، تئیی مۆل م سگگی دردے

32

ئےاهورۆ، اے تهنا تئو نه

دۆدانی م هرێن سانکلان

،ار گۆن رهنێن سراهین

نیا دانکه تراها چه

نت نام م .نتگ دپتراچ

ا ننههورۆ، اے تهنا من

یرانی چهرێن جلکاهز

.اپ کنتو گ لزمین هر ساهتا چریت ترا تئاے

هورۆ، اے پراه و شاهگانێن گ لزمین

،په وتی اۆبادگان گا تککه نز

.نتا نهاے گم چه تئیی شاهێن گما کمتر

.لمبان تر کنئےان استارێن دیدۆکانی ئوهورۆ، ن

.ان موجێن دلا دردی کنئےئوهورۆ، ن

33

مے بر .گشتگێن هورۆ، اے دنیا مۆس

.ستگێنگو هورۆ، اے دنیا نیبگے پر

.داشتگێن کے مانهورۆ، اے دنیا ک ڈ

.هورۆ، دلانی واهگانی بامئے دانی گواه نێست

.نتا نه یگ و تئیی گێگائم ههورۆ، اے دنیا انگت

34

ئےاتکنئی دۆشیپدا ،تئو

ئےاتکنئی دۆشیپدا ،تئو

و پدا

،گماهکانا وتا سینگار ک ت

،گسئوت و نازێنک جت

.تانکه سباه

ئےاتکنئیتئو

هێن هێن ترانگ، در هکند، ندار بچماهکانا در

تنتم ش سێنگا دات و زمینا

.سیرکگێن ڈنانی سرا

،اهێلێن نهالانی هم ک ک نٹگاسرۆچ

هێن ،استار در

نڈا منی چمانی نڈ چ .انتگتها ا جت چ

35

سمین گساهتان لێس دئیان ک رت

نتگکۆر مے سازێ

.نتگمنا بادێ

ت هێن رۆچا گپٹ رۆچ در

سرا تان منی ارواهئے شمان

ت دلئے چیهال .انتگمان ارشا ش

.ئےاتکنئیتئو

،منی بالادئے رگ و بند تنتو شپا کرن کما

،سباها و

منا پێڑات

.گێن شهران کوراتوئیران مان

ئےاتکنئیتئو

ته چیا

؟منی ادیرهئے سرگوات زبادا مێن انت

36

یواتر

تنتشان، تئیی راست اگو

همینکدر که چه وتا تچئے

ندیا گۆن واترئے کپدا همینچ .تر

؟اگ ڑشیت، گو

؟رتتئو گپ چیا نز

رتێن همشان، گو اگان تئیی گپ ب ز

.تانپدا همے وڑا ا

ھئوشیت، گو

بله

چۆ در په در

.تئےا چۆ بزگی نبوت

؟تشان که کئے بزانگو

اتگیک بوت دلا و مانا منی

37

،تئیی دلئے ک تێن یا ناکۆئے

.نتا دلئے نه دوێن منی

؟اگ ڑ ،تشیگو

نون چے کنئے؟

.رئوان پداشان، گو

؟ک جاشیت، گو

.زانگو ر چه کئورا سشان، گو

.ک چک ورنت تراشیت، گو

بگندئےشان، گو

تشیگو دل

اگان ک چک بوارت هم

ته مرگا رند بژن سێنگا نماننت

که منی جئوانیا

ماتا ا س رۆک ک ت

38

کے ندات . و کسا ا س پیش

گبوتاگ رۆک چرشان، گو

اے پدی

منا تئوار کنت

.تچراگئے وٹا په من کار بی

ر ش شتی، گو

برئو

ن و پ شتا چک مجنبژنان زور گۆ منی دلئے تئوامێن

.تبن که پاد ناتئوان

هازاا گران سر ن په وتی ش

ما هند زندگیئے ج

.رند دیستگ ن وتا و که ا مرێا

39

لوته هرا دام نا؟ تکه دارگا ان تان کئے

.تگدلئے سئواس لێٹ

گۆن بادئے ساربانیا

.انتگگ مانئے بگان جئورپ ل چرت

نانی رنگ ،د

دیدگێن بشارتانواب

.ترهان کنت

.ا زگیک دیت زئیم

مان نازبۆێن دیدگان

کننت تماه که سپر

بنت شۆد ته واب هۆن

.ماریێن تڑاخ

تگچک تر دمے که

40

،دیدگئے ب ناس نتگنم

،اهیانی بۆ و باست درهزان ان

.تنتهارا مل ندارہ

ا بدانیئے کپناے واب

.تئوامێن پلئوان سرپان کنت

؟من چۆن رستگان ادا

نزگئے گمان وتا چه دیر ج

.انتگب رت اے راهئے تاب اێر

،نه بۆ و باس

م و گ مان ،درۆش

ا گهێن، واب

رهپدےنه زیند

،تئوامێن راه

.ساهگےا س

41

سرامد

چه جنگا پێش تتکگێن لگۆر چے بزانت

رتکگێن سپاهیان که م لک و مێتگانی مان

،تگمال ک جام گسانی هاک پاد

.تگلپاش ہک جام پێژگا

جنگا پێش تتکگێن لگۆر

سرپد انت کبس همینچ

که گسانی واب و ا گهیئے ساهگ انت ،اے ا س

تاے ا س مێتگا بگندئے سهتے انسری

م انت ،بله لگۆرێئے دلا م دام کۆر

.تان مهشرا

42

نبیت په م ردگان هارگاهب

!تاج

بزانتێن تان یدبا وه تئو

ڑ که ا س شنزگا ان تج

نبیت کوچگان هارگاهامبری ب

. په وامێن نۆدشنزیا

که چه مشکتا برئوت تان گوادرا ،اے نۆد

تان ب لئیدها رسیت ،و گوادرا چه کێچ

،ٹئیکس دنت چینچکراها

،زیتگو جاگها تلاشیا چینچک

.بد ببیت و زاه چینچک

،تاے دراهێن راهئے پاند و ترندێن گالوارا نۆدئے سارت و لهمێن ا کبت نمانی

،تشنز انگران کپی

43

،دلانی نرمێن گالوار برپ بنت و ترۆنگلا سرا کپنت

. گوات بۆ و باسا اێر کنت و رئوت

.نکنت اے کاسدی

.نکنت نۆد مرچان کاسدی

؟ه شکا پرچیا دلا بجێڑئے

،بتره تهانگ

، وتی تها

.بج ش

لانی مۆل مئےگو چه کۆهان سر ،نتا وسا نه زگ تئیی بانز

مدێناا زمان، ماهکان، رۆچ، شپ دراے گوات، ا پ،

.کننت وڑا سپر وتی

، شئےگو که تئو سریتاننه اے زندمان اینکدر

. انتوسا نه وتی بدل کنگ اۆن تئیی

.بج ش

44

د . بر

لے بدنت ،تان یک پریے بانز

دان بکنت . یا که دێه تئیی تها ر

شان کن . چۆ کێنگا ج

دان کن . چۆ جمبرا ر

، نئیئیت کس امبری

. تگش تگا نوبتا ج

مانی مئی تانپه مۆس

. نبیت هارگاهب

45

گار

نچارگا ا تگمن نش

دان منی وڑێن کسے

هبا ،وابا پاد کئیت مهله س

کم کما

،دست و پاد

،چم و گۆش

.دراهێن ٹ کران چنان کنت و م چ کنت

.که انتهب

،تجێڑی ،تنندی

.دانکه دل بواتریت جاگها وتی

،گ ٹے ا پ وارت

،رۆک کنت ےیفگئولڈل

،تئوامێن نێمتئوامێن وابان پرچنان کنت دیدگان و کل کنت

46

چاریت دراهێن پلئوان

.دان کس نێست

.دمانے گرێت و بس کنت

.نۆکرۆدێن ارسان لێس دنت گۆن وابی ٹ کران تدیدگان لتاری

دها تئیار بیتبیت، دهچست

.گاڑیا تنندی

ا ن تگ چارگامن نش

پئینٹ، بوٹ و سوٹ

.تدێر بوف، ا چاریت ٹێمبا،

. رئوان کنت

تشیگو اناگها گ ڑیت و ترندێن گالوارێا ،رئوان رئوان

" اڑئے؟ تک ج ان "

اے کشا و ا کشا تچاری

تکندی ک، کم تپشل بی

47

ڑئے بچه" "هٹ

نچم نمب و . رئوت دیدگئے سکان دمانا نمب اێر کاییا، وچێر تتر

ئیپا چالو کنٹ

رێن و ناچ کن ککم کۆپگان س

" رچاب "

.چم سدنت و دورێن جاگهے سپر کنان بنتکنت، دمانا بس

دێمئے شیشگا تچاری

.زهر گیپت، چمان جهل کنت

کا و رند کم

،پدا بچار

،للکے بدئے

کے کے و لۆس ،پچ

هبر دئے

" پ بے ادبچ "

.پدا بنند و وانگ بو

48

.دان کارا رستئے ترند بو

.نڈ گرگو کئیت گپان ئون فکسێئے

.یار کار بند مردمانپه اخت

.بدئے لکچرے، بلاهێن تکسێئے کار چۆٹ بو

.مک کنت سێنگا و اندرئے لگۆرا چێر دنت

.سدیت شاهی گپ جنت که ساهتے چه اندرئے گ لاما سرب رزێن گالوارا باد

.را کنت وابی م ردگان سمارگئے گماگو ساپێن گ د

.جنت کرنی لاشئے بۆا چێر دنت سئینٹ

اے رنگ و رۆگنانی تۆکا

،زاهر انت کرنی م ردگے

کانگۆن درتگێن کپن، کپێن دێم، پاد و دست، نڈ پهلوانی چ

ک رۆچ بار دنت وتا ،هم

ک شپ کپی ،چۆ لاشها تهم

هب مه ک س ،پاد کئیت لههم

49

چاریت دراهێن نێمگان

دان کس نێست

،گرێت و بس کنت کمک

.رۆک کنت ےیفگئولڈل

50

بانستر وتا چه بێسما ب

ک شپ کسے منی تها مریت ،هم

هب پاد ک س .کئیت هم

،بان، کپان بران و ژند و پند کڑکیان که دم چه دراهێن رۆچئے دل

،بان چه جندئے هستیا شزار

،بنت هساب و داد چه سرئے شمێا در کپان

،بیت ه سنگرگ بنا ستا ساهگانیگو چه

،کئید و بند ابێد

،بے ردا

،اناگها

چه منی رزاابێد

( واێئے پدابدد ، پهر و گیبتانی ا سرا یا شئیهیتگک یل تر انا دێیرزا )

یک نه یک جاگهێا

51

.بنت م ردگێن دلێئے واب چست

بوتێن دانکه امبری جلال هان زندہ اگان

ستگ .اتته پێژگاهان پندلانی کاسدی نر

هتاگان هما چنال سبزتێن دنیگ

ک جام مهشر ات؟

و دئور دات واجهان؟ چیا کرۆتک

،چنال که په شانت لان ک دۆهے ات

،ڈب په کپۆدران

.ساهگے په دلوتان

چنالئے گ ڈگا

تکنت ، مئے دلوتانی زنک و بر کر

.ساهگانی برکتا وپات ک ت

52

ک شپ چنال سبزیت ڈۆبرا ،هم

.گواها ه شک بیتو بام

ک شپ کسے منی تها مریت ،هم

. گواها چست بیتو بام

53

جنتر

هبا هم ک س

،زیێن کارانی ژندی

رت و ا گهی ،کپیێن کارانی چ

و مرچیێن کارانی نۆکێن گم

شتگێن وابا گۆن سربار انت .هزاران پر

نمارئے ژندیا

،ٹ کناشتاپ اشتاپا وتا گیشێن، گ دان م

.دێم په کارجاها تیک سد و شستا تچان ان ک رئولا

،تبان که سرێن دردا ان شت کئیارا گو

چه پادئے لنک کا دان گردنا

؟هم ک هڈ تگدر ش

54

هێن کارانی بهر و بانگئے وهدا چۆن بمنان که هئیال ن گۆن نت کارا و جێڑانا نه مرۆچیگێن در ؟تلاش سهرا بی چینچکن که بارێن مرچی ا

.دلا داران گۆن دنتانان

،تان وهدے رۆچ سئے پاسا ترهیت

،وپسان

نزیت و وابئے نام رادێن دان دم ،ٹاهێنیت و واتریت ان تلکار مئیتج

کیت .کسێئے ساهگئے گارێن نشانے هم نڈ

،ته کسے کئیت

.سرێنئے هڈا تپرے جنت

کنت دو نێما منارا

و پدا

.ێن و راستێن پهلوان کۆٹگ بنا کنتچپ

دگه یکے

،کنت سرا ڈیوالئے جانا مک

55

.کشیت سرئے نپتا هتوڑیے زوریت و گۆن زۆرا هتر

.بندنت ترکیت، هۆن پینژار سرگ

گۆن هۆنان

نزیت .لشکرے ج

ن کها گمیگ

.سهرا تبیلشکر م همے

56

جێڑگے ،سهتے ،رۆچے

مرۆچی هم

م دامیێن وڑا

منا

بای .تک لئے گڑیئے گنٹیا چه وابا پاد م

نڈیێن ندارگانی ب کچها پدا دگه کئوارے اکس گۆن گێتک و هۆش من وابێن دیدگانی کپی چ تک

،تبی پلم رلیز مرۆچی تاییلئینڈا شش

اڑئے

،انتگاتکئین تهنگسی ڈی ا ا نۆکێنایچه انڈی

نتا ما زر راه نداتگ

؟…و بئینک

57

،رۆچ په رۆچ

.تم رتگێن پتانی کۆپگان کپان انچۆ بچ

را زر پر؟کئے مارکیٹا

...، بلهترسی ششے و بلکنه

شت و گیش افگئولڈلیگ ڈی تان و مشکتیئے گیشگئے وداراهمے هئیال و جێڑگان من جان ش .تانکشگا ا

.تکن ئیت، اراک ک وئیتا گپت مشکتی چه کمبلا دردان

.تبی لیجئے جنگ هلاس ت، خدان مشکتی گ دان بدل بکن

.ئوج کاب لا گرنتپ ، ڈنیتدان مشکتی کٹا برندی

نت ماتئے بچ ش تدان مشکتی بگیشی .تبی هید بارێن چ

،هئو ڈئے زندگی

ترا اۆن چۆنێن کردگار گۆن

58

ک، لۆگ، بێل و یار چ

نت وهد ان ،انتگستدیدگان ندی تچ

هاز دیدگانی وابئے مانهئے ش

شی تی ج . سرا تم ج

و

سلگتێن

، دنیا

گاو په زندگ ب

کشیت ننگا مردمئے

،نان واب و ا رامے

،وراک و وردنے

هبا تان شپ س

چۆ جلکا

(و جلکے بوتێن ته دردے په دو ات)

،گاڑیئے ٹئیرا چکرێنیتچۆ

59

،وساپان سرئےکش و ائن ل ڑێنیت

هبا تان شپ س

. تچ که بتچ

هر رۆچ

.تبزنس کمتر ان

هر رۆچ

.تسێٹئے ک پگ ان

هر رۆچ

.نیادیئے تناز ان

.هر سهت چۆ زیما دجنت

هر رۆچ ودنت هرچ و درچ

نار شتا بیاگاڑی، سئواری، لۆگ و کارجاهئے سرا تان نان و

ت گێش ،بیت هر چیزئے کیم

.تبی بس مردم و وابئے نهاد ارزان

60

هئو

، زندگی

.ئے په زندگانا شا

پئیناڈئولێادو کپ نان و

، تئو رهن ک ت منا

.درامدێن دئیارێا

تگنپهم تهما انگ

نکرزێن سر کجامنی وتن

؟و شادهی کجا

61

انت و ازگر انت کپۆدرن، ا من

لا من هر رۆچ .شان، کپۆدرے بدارگو هم

بل یارا، اب

،لۆٹب تئو گاڑیے

،ک چکے

بای یا .لےم

کپۆدرا نون چے کنئے؟

لا بله شانگو من انگه هم

.جگر، کپۆدرے بدار

،ببیتگواهێا یا نێمشپان برئوت و مجلسی کپۆدرے ببیت ته مردم بام

هان بکنت .جهانئے کس

62

وجئوانیا بیائکسانیا بگر دان ن

،گئیابێن سێنگا انتگچگرد بوت ،دمان مان رێگزارێا کماتگێن

،انتگهزار سۆزمانا ر ست

.کجا ترهنت

بله ک ج انت؟

شانگو جبلا من

.کپۆدرے بدار

.سرامئے تکندی

شیتگو

.شر

.تبله ک ج ان

.شیت وت کپۆدرے بدارگو نون دل

،پاد ا شپانی نێما

63

زور کپۆدرا

،گۆن پنجرا

،کاییاگا چێر چه لۆ ،در ا

،مان لۆگئے پ شتی نێمئے جنگلا ،برئو

:شگو ب کپۆدرا

تئو زانئے ما و تئو کجا چه ا ژناگ بوتگێن؟

هب نش ،مان ماتکئورئے دام نا ،ما و تئو و سنگتان تیات ان تگمان ماهکانیێن شپان تان س ؟تگکند

،گپا ابێد

.تگکند تگه شکا نش

ک؟ تیات ان ازگر

؟تبو را تچان، شتۆر گرانا جلسهان هئوار وتس چۆن

که زانت نارهے ئےجنت و ن نه گپ

تبو بس انچۆ وت هئوار

کپتێن جلسها چه پێسرئے شپا و ما و تئو که واب

64

زرت سرا ته ازگرا جهان

.په ک پگان

تشیگو نزانت چے کسا

نڈتی تی، ن ر بس ک پ

که وابئے؟

گئے؟اتکنئیپاد پرچه

.، ک چک مێتگا ورنتبێتکه واب شما

؟ته گپ بیتئو زانئے ناکۆ هئیبتانئے هۆٹلا چ

من و کپۆدرا و ازگرا

کێن دمان و کرنێن ساهتان نڈ مان چ

،هزار درد و دۆر

.تگلک شاتکامی هۆریا سپر ک

دێبله کپۆدرا و ازگرا اب

نت بهار و تاکرێچ لڈ ،تگچ

65

.یئے جنگلااێوک

لا من هر رۆچ شانگو هم

.کپۆدرے بدار

.بل یار

شانگو جبلا

.کپۆدرے بدار

.شر

انت؟بله ک ج

66

گا تکنز دنیا

،کۆٹی مرچان ورگا انت

.ئےا ئے لاپاهبلا پ ترئے پوره انچۆ

ئےهدراهێن رۆچئے کاران شارا

کۆٹیا کائے

.ته دنیائے دراهێن جێڑگ، دراهێن اندۆه، دراهێن بێزاری په سرے کۆٹی په سرے

.چالو بیت ته ترونا کنتسی ائے

ک ٹی وی پلمئے هر سئوت، هم

.کسه یکێن

ڈیسی و کئور پلمانی

کا تالان انتماتێن یا ماتاے دێم و ا دێما چۆ بێ .نکرزێن چ

رابانی بۆا چلێن ج

.تگم شکے م ر پوره

67

،هر رۆچ چه کارا کائے

.یکێن دیوال انت دێما شپ تانکه سباه

دیوالئے هر کاگد، اکس

.رێزێنان انتدلا

رێکے بیت بالاد

.رچیت

.ا سے بیت، نپس کشئے، دیوالئے بۆ

گواتئے پاند کسان انت، ا مر کسان

.ته دید هتام و وابانی امرۆز کسان

.نکنت واک رۆپگ تگسگو ا مرے

.تگدئور ندا کاگد انگت پئیریگێن نانانی

نا دراهێن رۆچئے کاران انچۆ بێزار

ن بڈا ان چست کاٹونان .تکنان ته ماران جندئے لاش

68

کارئے وهدا جێڑان

.کرنے بیت مرچیگێن رۆچ نبیت ا سر

اے رۆچ کدی ک ٹیت

؟من کۆٹیا برئوان

تجندئیگ ان تهر پئیم ان

.تکن مردم نشت وه

کس نگندان

.کنان کپیت ته الکاپا دیوان دراهێن مێتگ مان بالادا اێر

رستانکۆٹیا

.تشئے ا زمان سرا چۆ بیر و انگر کپگا انگو ته

شئے کهگو کنان ته لئیٹا رۆک

تکگ رۆچ ،پتگدیدۆکان ک کر

مبیٹ کر ٹ کر .تچمان دانکه سرئے نپتا تر

رابان چلێن پ چ و ج

69

سرجاهئے سرا گندان

پتگنانانی کاگد ک توهد ان چینچک

." ز اناے اۆن چۆنێن تجاند "

،چاران دیوالان ککم

.کنان سرجاهئے سرئے کچراهان کرا اێر

" ێن چۆن وش ات؟هچ دێما هچ چیز مبوت "

،کنان راها پ ر چچمان چه ک چهر رۆ

هبا شۆدان هر شپ تان س

.تکپی ئے نشانے پشت هکچرا رۆچے یک نه یک انگت

70

تنکن وابان دل واتر

هبا تان شپههر شپ دانکه سبا ، س

.تگئے تۆکا جنگے، کش و چیل انسر

نڈێن لاشے، یک گارێن لئیبۆ، کاپی، نۆدئے ساچ، جلێن نێمرۆچ، گ شانے ساهگ، کپ و چ .کبرستانے

ستا ان گ ڈسر انت و واجه ماهئے تج

هسابان پکا کن

زر پر و مارا کئیی؟ چینچک مئے رائےک

ر چینچک نت بها بو تگچیز بها ز ؟تگو چ

تاوان؟ چینچکنپ، چینچک

هسابان ره دئے

71

نا نندان چاران

تمنی پادئے ناک ن تانکه سرئے مودا واما بار ان

لئیبۆانی

نۆدانی

ساهێل و جلێن نێمرۆچانی

ماتئے

.و دنیائے

؟چے سیت و چے تاوان

.تانگر ساچان ان اے مهرئے راهان

ت دردئے لز

تکپی ر بالادا انچۆ اێ

نێمرۆچئے ٹاکا جمبر گواران انت

؟تکسے گندی

72

مئے وام کئیا پر نێست؟

تمئے وابانی وامان دنیاے سبز ان

لا لۆگئے دێمئے راشن والا دانکه مسیتئے م

؟وام پر نێست راےکئ

" لئوشنبلے جۆڑ بکن، سئے درزن "

من نندان چاران

.ندر و درۆه ک ج انت چیزانی تهام

" ش کنپرچئیزگ، ا تکسامان "

" ؟تکامپۆلے و پادئے هڈ ک ج ان "

" کان اسکولا سر کن چ "

.راها گار چمن هر رۆ

73

"برئو بئینکا زران درکن"

شیتگو نندان جێڑان دان بئینکئے چئوکیدار

." تانهد ا نون بے ودر "

" مرچان؟ تتئیی هۆش کجا ان "

؟تواکی هۆش سرا ان…"جێڑان "

تسرگئے تۆکا جنگ ان

تکش و چیل ان

تدنیا ا پ ان

.تپٹان ان

.نا اۆشتۆک ترۆچ منی بالادا لهم دئیان ان

ترۆچئے گ ڈسر ان

.نا من هئیران

74

.هئیران ت واجهماهئے گ ڈسر ان

.تماتئے وام پر انسالئے گ ڈسر انت و

ا مرئے گ ڈسر انت

.چمانی تها تدنیا مێلانک ان

نڈگارێن لئیبۆ، کاپی، نۆدئے ساچ، جلێن نێمرۆچ، گ شانے ساهگ، ێن لاشے، کپ و چ …کبرستانے

تکپی ان

75

مچهتێ (کمبر چاکر)

.نند شوانگێنما کۆه

مئے مێتگا

،تبی رمال ببنت ته گوات اێکه سنگ ب ن دئیگ

،بنت دیدگ و دلا رچنت سێنگانی برپ ا پ

کان جننت ،سرا هزار سالی درد تیر

۔بندنت چمگانی ب نزهان واب لوڑ

انتگستگو سال و ماه

اے مێتگئے ابێتکیا

اگان کسے هتدنیگ

کنت پێژگاهئے ساهگئے سرا په نابزانتی ا سا رۆک

.بان تها کڑان ته من وتی

اے ساهتا

76

منا

۔کنت په کمبرۆ زهیر

منی گ هارئے ناپگئے تئوامێن داگ زندگ انت

منی تگک نٹگان زبان گٹ

رۆزی زێمران انتگکه سێنگئے تئوامێن چاڑ سست س

من و زهیر مۆل مانی دام نان انتگبار دات

هیئے هارااے بێچڑک

۔کنت کمبرا زهیر

گرنت ا زمان نمیرێن دام نانی نمب و اێرگوات ب ن و

تبن زان گواهوتی تئوامێن سیمسر

،بنت مچکدگ شهر

،پتگی ا هوانی اێرگواتئے ت رس بار

،نسریتاچنڈئے زانسران به زمین

،کمبرا

77

منا

امئیتو دورنندێن

۔کنت ر زهی

و کمبرۆ

،تکه زندگیا لئیبۆے ٹهێنی

تکنت و کندی لئیب

.دنت ماتئے ارسان بار

78

ا سر (اتا شاد)

مان ک لئے دپا تگم رادی نش)

نڈے چێری ل نٹئے چێرگا داش تگم زواکی چ

ش و نمبێن مهپران تگسرے ش

انتگستگێن مهکانئے رندپد مان گ بارے پۆشتگو دێم و انارکانی سرا پر

.انتگتلکارێن نشان اێر ب رتکندانی چرکانی ب

دروازگا تکه راستێن کۆنڈ گۆن

گ دے زانا

و چپێن زانسران

.دۆ سالیێن شدری، که نادراه انت

و همزان انت دێما

79

گۆن بانۆری وابان زنزران تگنش

باندات و زیکئے درمیانا

واب و ا گاهیئے اۆستا نشتگێن

شاری

کال و ب زدهکه ا مرئے سێ هارگاهڈ

،نتا نتگپد مان پد یکێن کشا گوازێ

.پتئے نازانی ساهێلا ،لهتێن ماهئے مهمان انت

گۆن وتی ماتا، ترچک ان

.م رادیا

په بانداتا

،پۆشیت شاک وتی پشکئے هم ک دۆچئے تها وابان و ارمانان برے یک رنگێئے پۆ

تکن ت چمان سهتے چس

چاریت ماتا

80

زیت که بلکێن ۔کسهان کارنت دیدگان د

کنت چمان م رادی چست

،چاریت شاریا

نزان بنت دیدگ چه شاریئے کشا ج

شپ جاه و رۆچ جاه

ستگێن پاسانی گرمێن انگر انتگو

.نت(پۆشنت و سرا کش که نازبۆان مان

مرادی: ما وتی ا مر تئوامێن

همے دردئے ترهگا

نتگگا گوازێیا ک د

که اے بالادئے

رگ و ریشگ و هۆنانی تها

،نامێئے نور بشنزیت

.گواریت انگرب

81

بئیر) بئیر، سی و هشت سالیێن ز ز

کئیت ب نا چه پاد دور جنگلێا، درچکێئے

،دام نانکۆه تچاری

ستگێن ندارگانی گو گرنت په سێنگان گران کننت و سربنت و رۆگنێن تلار واب چست درنگامان .رنگسازێن مۆس

پ رێن ساهتێئے کندگا و رند

کۆهئے دام نا تکئیت نندی

.ت( کنو چمان نز

بئیر: تئو که زی ا تکگ اتئےز

نے ا تکێن که کئاد انت یات مئیبای

و نشتئے ا تک …

82

تئے و ش

،ته همینکس که منا چه منا پچ گپت

تئے سد .همینچ ک منا بکشات ش

مرادی: همے مرواردێن دانکانی سرا

.گت وابانی کلاتے بس یکما

زبئیر: تئو که ا تکئے

هسریێن دردئے تئوامێن کس ناا وتی

.یک دمانا منی چمانی تها کشتنت و ر کست بوتئے

چه تئیی رپتنا دیست ن

،که تئیی ٹهل

،روناکیگ رئواجانی

،ک رانێن بالاد

کانی وڑا ب ست کنان هبا چ ،س

83

،پاس جنان

تان شپئے نێما گر و چیل بئیان،

.گت چه ترا ر کست بو

مرادی: هئو، راست انت

بله

که اے رۆزردئے تهاری تگکئیا دیس

،تکپی ر که دلان اێ

هجناز سرجمێن رۆچئے م رادانی

دی ر که تها اێ تر

ساهگئے اۆست مزارێن وهمان

.تپادبرمشانی نهرانی تها شۆهازی

تگما وتی زند ودارانی مهارا بس

چه ترا پێش و ترا رند

.هزاران وهم انت

84

شادهی وابے

.تگسگو مان وابا

سدگنج، م رادیئے وسیگ تگنش)

کنت ا رتا تر

کی وتی چمان کم کما و کش

په ن ماسگ

و نشارا شانیت

ا(کاریت تئوامێن وهد ر گی

انتسدگنج: رۆچ چرا ماه و مه چرا سالان گوستگ

.انتگدیدگ ن کلمانٹێن تئیی راها کشت

زارہوابئے سبز انتگمهپران تند والێنت

ئے و ا مر چه زندا پر لگ شتنیاتکتئو

.ا سرے بیت یا ا سری رێنبزانت باکئے

85

هما یکێن سهتا گهدنی تگوهد اۆشتا

تئےا تککه تئو .ئے و ش

.ائے واترمن اۆن مارت که نئی

تئو اۆن پهمت که چیا

.تگو ترا یاد ک تگما وتی جند شم ش

86

من و ابدێن یکێن مانشا وپسێننا من چاران

.تئے دام ن هالیگ اننپراه و شهگانێن زمی گهدنی

گئے جاهاواهگانی گواڑ تگهزاران کبر ر س

.چه وتی بچانی ارمانان تگچارکے هم پ ر نبو انگه و

،تهالی ان گه باز جاگهدنی

،زانان

.بله هر کبر کردارے

.ێنا میراسمن و تئو واب

.ێنا و دام نئے چاکان گ لاێش تگکردارئے اۆتاگ کش هتمن و تئو انگ

نت دریا .تگزان ک رگو من و تئو ساهگئے شۆهازا چ

.تئو پر من ساهگ و من په ترا درۆگێن تسلاے

ترا چه سستگان

.رۆچ و شپ ن رهن انت په تێلانکے

87

کایان تان شپا چۆ چیلکا رێسان وتا پاد من هر رۆچ

.گٹیانگۆن دست

.ساهئے ساسارا زمینئے چپی نێما گشتگانپه جندئے

پۆشاک، جندئے گالوار، رپتار

ن بدل ک ر تگهر چیز

انگه بله

گواهێااگان بام

کسے

تچمی منا چاریپه نێم

،تکن وتی همراها هلوت

.تدلا وهمے سرا زوری

دلا جێڑان

" منا چارت؟ پرچا اشی "

"چیا بچکندتی؟"

88

" ک رتی؟هلوت چیا "

" ؟تاے کئے ان "

" ؟تگمن کجا دیس "

هێن رۆچا تان شپ در

.ا رام ئےنان ورد و ن

تنا رۆچا که ما و تئو بواترێن

تمبازیاگامے هاک مارا هم به ن ت کشیتدل

مارا تنبی جاگه بله

تمبازیامارا مه زمین

که بے کردارا کبرئے وابئے چے مانا؟

.سدان چه تئو هما رۆچا

هما رۆچا

.من و ابدێن یکێن مانشا وپسێن

89

تهالی ان چل و چار کبرئے جاگه منی و تئیی گسئے نیاما

تگمن اشک

.ستگئےگو تئو شست کبرا

ستگئےگو ششا بگر دان شست کبرا

هتبله دنیگ

.گانمن سئیمی کبرا سر نبوت

ستان هیلتےگو لیا ئو چه ا

کبرا پێش کسێا تئوار جتمی دو و

"کجا رئوئے؟"

من جێڑگێا کپتان

شان "کجا رئوان؟گو چے "

ن؟ے ا ئے که من کئا ، "تئو سرپدتشیگو "

ئے؟ے اشان، کئگو وتا که "چے شت گۆنگو من "

90

تبی ترا پکار یےرۆژنا شپانی نێما سر گرئے وه، "اے سیهتشیگو

۔ته هۆنا رۆک کن منی "

،زبان گ نگ بوتدلئے

نا هگۆن وتا اۆن هلوتی ن

من کبر بوتان

می کبرا رند ودو

سئیمی کبرا پێشتر

.وتی تها

91

هم ک شهید کبر کنت منا منا کسابێا بکۆٹتێن

.ات بله کسان کسانا ت ش ت شا بکۆٹتێنسمر نبوتگێسئواب و بێته ب

،تکێنگو چپێن پادئے چونکی ناک نی ب هسرا و لائو

.پر ک تێن وادی می بێلادو

گواهامی رۆچئے بامدو

تنتشنز وهدے نۆد

ته لیمبۆے بکۆٹتێن گۆن واد و پلپلان هئوار گێتکێن چونکی لنک کئے سرا

،تکێنگو و بێگها اے لنک کی چه ب نزها ب

گر ٹپا راڑێئے وڑا

.چۆ تێجگا

ک رتێن بز ک نٹێن کارچے دراهێن لنک کانی بۆگا اێر کنان ک تێن و م شتکئے سرا جنان ک تێن هم .بۆگ و بند دور کنان و دئور دئیان ک تێن

92

و ساه مان بوتێن

انت.مرگ وش نه چکێنیک

تئوامێن دست و پاد

نڈ، پ ل پ ل کنان ک تێن نڈ چ چ

رتێنمشین کے ب ز

دێمئے پۆست

ت شا جنان ک تێنت ش

تێن .انیشگا دان گۆشب نان و گردنا تان ناپگئے نشان ب ر

مان ک تێن و ساهتێا پد بنشتێن الپیچمان

مودکشێئے سرا

نڈا نڈ چ کسان کسانا چ

.چمئے ٹ کرانا در کنان ک تێن

تێن سراتشے ز رتێن اێر کش

سرگ چه نپتا تان زنوکا تل ببوتێن

93

مازهانا در ک تێن کبولۆا ک تێن

کپ ک تێن و کرکێئے ب نا چگل بداتێن شانزده زبان

تێن درد همینکدر ببوتێن ساه بگٹ

،سرئے تها

تکێندر مئیا ساه انگه و

نت.ا هچکێن مرگ وش نیک

بزرتێن هنجرے و گ ٹا سک داتێن

.سێنگارا تل جتێن

ڈکیے بزرتێن

دێمئے پهلوانا یک یک ک تێنهر دو

،شتێن چۆ پ کیا

و دست راه داتێن

گردنا تان لاپئے راست و چپی نێمگا

تێ تننبکش

94

،گ ٹگ و جگر

دلارا پنجگان ک تێن

تێن و دئور دئیان ک تێن و رۆت ت ش ت شا بکش

ک تاب و رێس هم

در ک تێن

،و ساه

تکێندر مئیا انگه

نت.ا مرگ وش نه چکێنیک انگه

.تگا چه پێش چۆ نجێڑ دۆشیمن

هبی ،ب ست کت س

ن م دامیێنهزار نێم ک تنتوڑا چنان شلۆنگێن وابی ٹ کر

ک تنتتها کنان کئوارێئے

ته جێڑت ن

.که درێگتێن منا کسابێا بکۆٹتێن

95

ستگو دێمئے سالئے هامێن

ستگو دێمئے سالئے هامێن

مهمد لنگ جناناکۆ نا

ک تنتپات کتار میرئے

تی گرکۆان پاچی تگواتا دن تکیم

ک و ن ماسگ مێلانک انت چ

تگواتا وابئے رندپدانی دنز کئوارا ان

تدنز هم ک پدرێچئے چمان پرنچان ان

.تنتچم کپاتا شیرگ بو

ما، تئو

لئیب کنانا رپتێن مچکدگا

سۆراپگ ک ت رنگ چت و دیدگ

واب کمات چینچکجۆلمبئے رنگانی تها ما

96

ۆناپه دێمئے سالئے نیم

ستگو ا "دێمئے سالئے هامێن" پئیری

نتسر چه منی بالادا سر رتک دو هر و منی دنیائے

.پتنت و هچ نبوتگو مچکدگا اۆمان په ارمانے

دێمئے سالئے هامێنا

تگما گوات کما

.تگشئیر م

97

هئور گئیابانا گوارنت(1)

؟…زانئے

تگرگو هئوران گیابانا دۆشی

تگرگو هئوران

تگته گئوهر گۆن بگا لڈ و بار ک

تگنکے سانگ ک رندان چه لاشارا ج

هراما چنگگو ، تگچاکر شئیر ج

تگمریدا کۆهێن کێنگ ا پ ک

تگا پ چه شێپان گردان بو

گا رتک یمان دریا کئور

تگنا جمبر رۆدێیدریا

جمبر

گیابانئے رێکان

98

تگدان گ ڈی ترمپا د ش

دۆشی

تگرگو هئوران گیابانا

مێتگ، کئورئے لمب گا تکو منا یاد

رۆچانی رۆچ

کئورئے اے دستا و ا دستا بێلانی دورا چه گدار

که گسان تاهیرئے هال نه اهوالے و ن

شپ وپسئےبس هر

ترمپانی ا واز

گسئے کمبانی سرا

ترمپانی ا واز… ترپ ترپ…ترپ ترپ

هم ک ترمپئے پ شتا

م رگانی تئوار

ک چکئے هولاسگ

چرتانی سلوات…چر چر چررر

99

گیابانا

رێکانی شما

چۆ که مان کمبانی شمان

تگهئورئے ترمپان اۆسپان ک

گیابانان تگرگو هئورا دۆشی

و پدا سرلٹ تان م رگاپا

تگسیسیگان ساز ج

تگکبگان ملانا شهرے ا باد ک

نتگبیداما پ ل رۆدێ

تگو چنالا بۆ ا تار ک

نتگهئوران مێ دۆشیگیابان

نتگسۆرێن ترمپان جیگ تا دام ن میسێ

تگنۆکاپ ک

100

(2)

،گیابانئے یکێن کبرستانئے م ردگ

،دۆشی

.پاد ک تنتهئورا وابا

تنتدم کرت و میاهان سرجاه و نپادانی پ کی ،ش

.جنانیتتکنت شپادا واب

وابا که سپر کت جنانی

ژمن .م رتنتدۆست و د

ژمن نێست ته کێنگ بے .مانادۆست و د

.تبندن کێنگ رپت ته دیدگ رێنگ

،چمان رێنگ بست ته دنیا رنگان مٹاییت

.په بێوانکی

101

.رێپێنتنتو وابان م ردگ

رنا جت ،پکیران کبرستانا س

رناهان م شکانی سرونا مار پتات ،س

.ماران م ردگ ڈنگ جتنت

م ردگ سر گپتنت

،په کئورانی شۆدان

.کئوران ا پ هئوادگ ک ت

ا پان چمگ رۆدێنت

.چمگ رێکان وارت

(3)

هئوران ،دۆشی

.پتگکبرستانے در ر —گیابان

.تگم رگانی تئوارا ب ست ک ،گواها اپسانی شدگبام

کئورے شهدێن نۆکاپئے

102

گواشئے دام ن ا باد انت

.کۆهے و کۆهئے پ شتا کرگین کتار

گندان

.دمبے ،کۆهانی چنکان

.هر دمبئے تۆکا دمبانی کونج کتار

.گرداگرد تئوامێن کۆهئے پنجگ دمبا پ ر انت

تۆکا دمبئے

،لۆگ انت

.لۆگانی پێژگاه چه انجیر و بیدامئے ورناێن تاکانی بهاری رێچئے ه شکێن بران سینگار

بیدامئے چێرا

،اپسێئے هڈ انت

.زێن انت تگاۆشتا

اپسئے کرا

،پتگکاردارے گۆن گندیمان ک

103

.پاگئے هاک مان اپسئے پادانی چێرا اێر انت

زێباێن بالادے کدور ی

،هڈان اێر انت

،سرێنئے هڈ کلێرئے شاهڑ

.نتگپادئے پنجگ نمبان ساڑێ

،ےراستێن دستا م ندریک

چپێن نێما

.پتگکئیدے ک

.پادینکانی رمێزی ٹ کر هاکئے تۆکا درپشان انت

،ا پئے تاسے دستا

.که م ساپر ت نیگ انت تگاۆشتا

دمبئے شهتیرئے پ شتا

،وڑێن هاکانی تها زهمےبالشت

پتگمردے کش و

104

،و رۆدے گۆشئے چێرا انت

.تگک رانے دلبندا داش

تکرن ان چینچکن بارێ

،تواب ان

.تنگندی واب

.ترئو تچمان چاران انت منی و دلبندا کۆچان ان

هئورا دۆشی

نتگکرکے چمان رۆدێ

.انجیرو دلبندا

من و گیابانا

.نشتایک تنکرنئے واب پتاتچینچک

.نتا منی بالادئے بندان بۆجان ،واب

.نا کبرستانئے شکان کشان ،من

105

هر شکئے پ شتا

.زهمے

،ٹپر تگهر زهمئے زه بس

کل انت

کبرانی تۆکا

.گیابانا—کبرستانا

106

شاهد" اکسێئے چارگئے وهدابلۆچ میوزیمئے )

مێا کش اکس بارێ اے ؟تگن چۆنێن مرد

دو سد سئواس کۆپگان

.ێنبشتهن و راه دیدگان

اے زهگ که سرا تا پادان

نت ٹ کر انبارێ تن چ

تئوامێن ا شناێن رێگزار، ملگ زار

نت ا ساهتاا تکگا نز

.تگکش یپه هر هما کسا که اکس

؟تزندگ ان اکسکش بارێن انگه اے

یک انچێن وهدێا

،نتا که واب شونز بستگ

نتا واهگێن ک دام ر تکگکلات

107

مێتگانی شهرگان تگتهاری برپ بس

لانڈگو اے

دنگۆن لاگرێن ب …

" شئے که لاگرێن بدن؟گو تئو چۆن "

"اے کۆپگانی ٹ کران بچار"

" اکسے هاے و

نت سال، ماه، رۆچن بارێ چ

تگتۆکا بوارچر سلانی ٹ

بیت زاهر انت که انچ "

هئو بله، انیشگا بچار"

.رچک و کۆس نێستهچ ک

،تگاے یکێن چم که نکش

.پچ انت هتدنیگ

،تاے جامگا بچار تنک ان

نڈ زاهر ان تا ستونکئے چ

108

،بچار

کے گ دی نڈ هرێن چ ،س

کشامان راستێن پهلوئے

.انتگکه گ ٹگ و جگر و رۆت کپت "

کے نه نتا اے پ چ

.دل انت

…دل"

.تگکپی راستی نێمگا ش تا ان

.نتا ش انت که کپ پادئے دێما کپتگجگر ا

،پادئے لنک کے دپا

ادا بچار

.نرمزار تگلاگرۆے بو

،تکشئے تئوکلا کمال اناے اکس

تزندگ ان هردێن انگه

.ته سد سلام

109

" گرۆکا سئے پڑی دۆشی "

(1)

" گرۆکا سئے پڑی دۆشی "

" راتانی دپال" مان ت ئو ا

" می" مان شیرازئے سرادو

سئیمی" نلیئے دام نا".

نازانی نازێن سۆمری

،گۆن پیرێن ترانگان تگنش

،جێڑان و کجان انت دلا

خترا .په ماهکانێن د

.سازان ساز کنتسازێن

گرنت په سئوتان سر لیلۆ

110

کننت ر و گڈ گو لئیبۆ

.شلنت وابانی م روارد

کاینت گۆن وتی دزگوار

کان و بلک .زادگانچ

(2)

نتا سالۆنک کۆهان رپتگ

نزیت و ارواها بلیت .وابے چه دمبێن سێنگا ج

لڑ تراس ) دنت ناگاه چ

کا ن(ا پانی جۆشێن ترینز

(3)

کنت ت مێتگ تان وابا ب س

.می سرشپان دوتا دنیادنز و م ج انت

111

.نت ارواهان و انگر دیدگانا اۆمان شنزان

.نتا جمبر گ باران وارتگ

م تئوامێن .نتا ستگگو مۆس

نتا یات و هکایت منتگ

،من نشتگ و شئیر جنان

.نالان و چنڈێنان سرا

.ره گرنتلیلۆ په مۆتکان

.سازێن سازان ساز کنت

112

چیهانٹ( گ لزار ریازا په )

و…لو….گول

پاد...ا ...

سکمو بوپ

لیزل

.نا یکێن جاها یکێن پئیما نندۆک ا م تسئے رۆچ ان

.نا سهڑێننتگولو، واب )زمینئے چاڑێن( مشی

،کنئے نگاهان بند

نیاداری ای دۆدانی رێزێن زمزیل امرۆزئے دراهێن کئید و بند ل ڑنت، مانیایےن و بماب رنت، د

،اێر رئونت

چارێن دێمان

.وابانی گ لزار بلنت

113

نهکمی

.نا ما یکێن جاها یکێن پئیما نندۆک تسئے رۆچ ان

ه.کی تۆمے بوتێنئے ر ستئے کمبچتئو در

ر …ر …شر

.تئو بوپس

.ئیتنئی نون واب منا

نا وابمن انچۆ

،بس انت

.نبان واب گم رد

،و وابانی درۆهاپ

.نبنت گ ل و گ لزار

ک همے مردان ک ش ،تگزراتونئے چ

.م پت و ناهکا

114

.تگچگردئے گاڑی یکێن مردان ب ر

ز همێش ان تیئے لۆگئے د .تکیم

.گ..تنکش چست ک پئیری ماهاتونئے ج

انت؟چیزا کار ، ترا هرول گ

..شر..ر..ر

.شما بوپسێت

!گولو

؟نهوپتئے کمی

مردم؟ تانچۆ وپسی

ئیت؟نئی کمو پاد

؟تچے ان بارێن کسه پاد ا

؟تگچے بو

گولو؟ ا مرا واب نکپتئے پرچا دراهێن

115

وپتئے؟

نیائے؟ پاد

وابا نیلئے؟

.مارشتا گا تکرپتن مان بیا که تئیی کمو

.نتگلاشانی اکسان نۆکێن مانا رۆدێهر رۆچێن

.تگدنیا گ لزار ک ،ارواهئے رێمانی پ شتا ،لاشانی ٹپان

.تگدمکانی بالشتانی زنگان ا پے گ لزار ک

.تگدگانی درۆهاپانی دیدا ت نے گ لزار ک

.تگکبرستانے گ لزاران ا باد ک

116

ه میر

،منا تنتزی تئیی کلئو رس

پتگێنگو بانداتئے وابان

.ته ترانگا کپتان وتی

،که من چه جندا

سستان ،مێتگا

تێنزیا کچینچو

.مان نوبتئے دستان لگ شتان

رتنتگو زی که هلکا هئور

ته مدیکۆلئے

،بوت هما پ لکان که بۆهے چست

چه سرا تان دیدگ و ارواها

117

.گ لباگا سرا کشان بوت

گواهومی بامد نگواه تاک بامهم نون

.انتگکپت مئیتوابانی

.تئیی دوریا رنجان …

.ئےا زندگ تن که انگ ا تئیی دوریا رنجان بله شات

تئیی دوریا

ڑان و نۆد تگبرپ بس نێمرۆچئے ٹاکا بیت ساچان کنت مان ج

.رۆچ و شپان

من نشتگ و جێڑان

.وتی نتگکه وهدئے گردشا رپتار ودێ

ترا تگکه من دیس ،ا رۆچ

یا

،منا ،تئو

118

مان که ساهتان کرنێئے واب رۆدێ انتگنتا مۆس

.تنتش ست وگو

.لێٹنت و شپے رۆچ نبیت نون کرن

پتا دلا ک هتی مبو م

.زنتگو کپتگێن رۆچ ت پش

زانئے

،کشتگکه وهدئے گردشان وابے دلا

.کیلگے نتگو ارواها بلێ

تگما ت رس

وابے بگندێن زندگی ا سر مبیت

واتر کنئے کائے ته گندئے مێتگا

،نتگمرگا وتی بستار باهێ

.گردگا گ و پرا ی نچکگۆن ای

119

گردون

و گ ڈسرا سمینا سر ک تێن…

پ رانی بۆ مان نازبۆ

.تێننۆدان چێر تر ،و ا سئے برانز

ستێن پ ل ک هسرانب .ر

بستێن زێد و ملپدانگ راگ و کبگا هۆر ڈب

پدا ،و من

تێن ،چه کبرا سر بکش

،یکبرے پدا سپر بنا ک تێن

واب رۆک بوتێن دیدگ و دلا

و یکبرے پدا

مان گ ڈسرا

.سمینا سر ک تێن