เรองจากปกมหาอทกภย ป 2554

วาดความคดแกปญหานำระดบชาตเปนเรองของทกคน

สะกดปมมนตอง “เฉลยทกขเฉลยสข”ทงระบบ

พลงขบเคลอน เพอเปลยนแปลงสงคมปท 2 ฉบบท 3 กมภาพนธ 2555

REFORM

2

ทปรกษา

ศ.นพ.ประเวศ วะส

นพ.วชย โชคววฒน

นพ.อำ�พล จนด�วฒนะ

นพ.สวทย วบลผลประเสรฐ

นพ.สมศกด ชณหรศม

นพ.ชชย ศภวงศ

ทพ.กฤษฎ� เรองอ�รรชต

รศ.ดร.วล�สน อดลย�นนท

ดร.วณ ปนประทป

น�งกรรณก�ร บรรเทงจตร

กองบรรณาธการ

น�งส�วพชร� อบลสวสด

ดร.สรศกด บญเทยน

น�งส�วสมพร อทธเดชพงศ

น�งส�วปนดด� ข�วสะอ�ด

น�ยครรชต ปตะก�

น�งส�วน�ตย� แทนนล

น�งส�ววไลวรรณ สรสทธ

น�งส�วนงลกษณ ยอดมงคล

น�งส�ววนวส� แสงทม

น�งส�วจตตม� อมอ�รย

น�งส�วรฐวรรณ เฮงสห�พนธ

น�งส�วสพรรณ สวรรณศร

น�งส�ววมล องสนนทววฒน

ออกแบบปกและจดวาง

วนทนย มณแดง

aeyfreelance@gmail.com

พมพท

หจก. วนด�ก�รพมพ

โทร. 08-1783-8569

ภาพประกอบ

หอศลปวฒนธรรมแหงกรงเทพมห�นคร

และมลนธ ม.ร.ว.เสนย ปร�โมช

3 14 154-13

ก�รปฏรปประเทศไทย เพอสร�งคว�มเปนธรรม ลดคว�มเหลอมลำ� เปนเรองทย�ก ไมมใครทำ�ได

นอกจ�กประช�ชนเจ�ของประเทศเปนผปฏบต ไมว�จะเปนรฐบ�ลไหนๆ กทำ�ไมได

“ปฏรป” แปลว� กลบรปใหม เดมรปของประเทศไทย ไปเนนทยอด แตพระเจดยตองสร�งจ�ก

ฐ�น ฐ�นของประเทศคอชมชนทองถน ถ�แขงแรงประเทศจะมนคง ข�งบนคออำ�น�จ มม�ย�คต

มคว�มฉอฉล ยงทำ�ยงรนแรง ข�งล�งคอคว�มจรงของชวตและก�รอยรวมกน ดงนนคว�มถกตอง

ตองถกทอม�จ�กข�งล�ง

ก�รปฏรปจงตองม�จ�กคว�มเขมแขงของชมชน แตคดไปจ�กข�งบนมนย�ก คดไมออก มน

ตกนต�ย แตข�งล�งเปนคว�มสม�นฉนท ของดๆ ตองกอตวขนม�เอง อย�ไปรอใหใครแตงตงจะ

มปญห�ทนท

ผนำ�ต�มธรรมช�ตทมอยในชมชนม�กม�ย จะเปนคนทมคณสมบตสงม�ก เมอรวมตวกนเปน

สภ�สำ�รวจและทำ�แผนชมชน เสนอตอสภ�ชมชนหรอสภ�ประช�ชนคอคนทงหมบ�น เปนประช�ธปไตย

ท�งตรง คนมสวนรวมโดยตรงทกหมบ�น จะทำ�ใหฐ�นแขงแรงส�ม�รถแกปญห�ทกอย�งได

เพร�ะฉะนนก�รปฏรปประเทศ คอก�รทชมชนจดก�รตวเอง ทองถนจดก�รตวเอง จงหวด

จดก�รตวเอง ก�รจดก�รเปน “อทธปญญ�” แปลว�ปญญ�ททำ�ใหเกดคว�มสำ�เรจ เพร�ะฉะนนไป

ไกลกว�คว�มรนแรงใดๆ ทงสน มนเปนกระบวนก�รท�งสงคม เปนกระบวนก�รท�งปญญ� และ

เปนสนตวธดวย

เร�มกระบวนก�รสมชช�ปฏรปเปนเครองมอเปดพนท ทกคนเข�ม�มสวนรวมไดหมด เปนก�ร

เปดพนทท�งสงคม เปดพนทท�งปญญ�ทงประเทศ...แลวจะไมสำ�เรจกมนรไป

ศ.นพ.ประเวศ วะส

ประธ�นกรรมก�รสมชช�ปฏรป

สารบญ

สาสนสปร.

แวดวงปฏรป : ข�วกจกรรม

เรองจากปก : มห�อทกภย ป 2554

วาดความคด : นพ.สมศกด ชณหรศม

สะกดปม : ดร.ณรงค เพชรประเสรฐ

3

แวดวงปฏรป

น�งกรรณก�ร บรรเทงจตร รองผอำ�นวยก�รสำ�นกง�นปฏรป (สปร.) กล�วในง�นแถลงข�ว

ง�นสมชช�ปฏรประดบช�ต ครงท 2 “เพมพลงพลเมอง สร�งคว�มเปนธรรม ลดคว�มเหลอมลำ�”

ทโรงแรมสย�มซต กรงเทพฯ เมอเรวๆ นว� คณะกรรมก�รดำ�เนนก�รจดสมชช�ปฏรป (คจสป.) ได

กำ�หนดจดสมชช�ปฏรประดบช�ต ครงท 2 ป 2555 ระหว�งวนท 30 มน�คม – 1 เมษ�ยน ณ ศนย

นทรรศก�รและก�รประชมไบเทค บ�งน� โดยมหวขอหลก คอ “เพมพลงพลเมอง สร�งคว�มเปน

ธรรม ลดคว�มเหลอมลำ�” สงเสรมทกภ�คสวนในสงคม ไดเข�ม�รวมแลกเปลยนเรยนรอย�งเปน

ระบบและสม�นฉนท เปนเวทดำ�เนนก�รใหไดม�ซงขอมล ขอคดเหน ขอเสนอแนะของส�ธ�รณชน

และเครอข�ยสมชช�ปฏรประดบพนทและเฉพ�ะประเดนเกยวกบก�รปฏรป นำ�ไปสก�รมขอเสนอ

เชงนโยบ�ยสำ�หรบก�รปฏรปประเทศไทย และสร�งเครอข�ยสมชช�ปฏรปประเทศไทย

“หลงจ�กทไดมตจ�กสมชช�ปฏรปในครงน คณะกรรมก�รสมชช�ปฏรป จะพจ�รณ�นำ�เสนอ

หนวยง�นและองคกรทเกยวของ เพอนำ�มตไปขบเคลอนใหเกดก�รปฏบต และก�รสอส�รสสงคม

152 องคกรเสนอปฎรปคณภาพชวต-การศกษาในงานสมชชาปฏรประดบชาต ป 55

อย�งตอเนอง เพอกระตนใหเกดก�รขบเคลอนสงคม

ในประเดนปฏรป ในกลมอนๆ ตอไป และรวบรวม

ผลก�รขบเคลอนก�รดำ�เนนง�นต�มมตนำ�เสนอตอ

สมชช�ปฏรปปตอไป รวมทงเปดพนทใหกบกลม

เครอข�ยสมชช�ปฏรปทมก�รนำ�มตสมชช�ปฏรป

ไปขบเคลอนในประเดนทเกยวของ ไดนำ�ผลก�ร

ดำ�เนนง�นม�รวมนำ�เสนอในรปแบบของก�รสร�ง

แรงบนด�ลใจ เพอขย�ยผลใหเกดแรงกระเพอม

ท�งสงคมในขบเคลอนก�รปฏรปประเทศไทย มงส

เป�หม�ยก�รสร�งคว�มเปนธรรมและลดคว�ม

เหลอมลำ�ในสงคมตอไป” น�งกรรณก�ร กล�ว

น�งวณ ปนประทป รองผอำ�นวยก�ร

สำ�นกง�นปฏรป เปดเผยในง�นแถลงข�วเมอ

วนท 22 กมภ�พนธ 55 ณ โรงแรมสย�มซต ว�

คณะกรรมก�รสมชช�ปฏรป (คสป.) กำ�หนดจด

ประชมสมชช�ปฏรประดบช�ต ครงท 2 ระหว�ง

วนท 30 ม.ค. ถง 1 เม.ย. 2555 ณ ศนยก�รแสดง

นทรรศก�รไบเทค กรงเทพฯ ภ�ยใตแนวคด “เพมพลงพลเมอง สร�งคว�มเปนธรรม

ลดคว�มเหลอมลำ�” โดยในปนคณะกรรมก�รดำ�เนนก�รจดสมชช�ปฏรป (คจสป.)

ภ�ยใตคณะกรรมก�รสมชช�ปฏรป (คสป.) ดำ�เนนก�รพจ�รณ�ขอเสนอประเดนนโยบ�ย

เรมแลว ปฏรปอำานาจเจรญดวยพลงภาคพลเมอง เมอวนท 13 ก.พ. 2555 ทศ�ล�กล�งจงหวดอำ�น�จเจรญ สำ�นกง�นปฏรป รวมกบ

สำ�นกง�นพฒน�ก�รเมอง สถ�บนพฒน�องคกรชมชน ตวแทนเครอข�ยขบวนองคกรชมชน

จงหวดอำ�น�จเจรญ จดง�นปฏรปอำ�น�จเจรญดวยพลงภ�คพลเมองว�ดวยธรรมนญประช�ชน

“คนอำ�น�จเจรญ” สคว�มอยเยนเปนสข คลนมวลชนคนอำ�น�จเจรญนบหมนคนเข�รวมแสดง

พลงก�รใชธรรมนญฉบบแรก

ธรรมนญประช�ชนคนอำ�น�จเจรญฉบบน มขอตกลงทน�สนใจคอ ก�รจดใหมก�รประชม

ใหญส�มญประจำ�ปของสภ�ประช�ชนทกระดบ เพอเปนเวททบทวนแผนง�น ตรวจสอบก�รนำ�

แผนไปปฏบต และนำ�ขอเสนอของชมชนตอหนวยง�นทเกยวของ นบเปนธรรมนญประช�ชน

ระดบจงหวดฉบบแรกของประเทศไทย

ส�ธ�รณะเพอกำ�หนดเปนร�งระเบยบว�ระสมชช�ปฏรประดบ

ช�ต ครงท 2 พ.ศ. 2555 จำ�นวน 6 ระเบยบว�ระ ดงน

การปฏรประบบแรงงานและสวสดการ : ก�รเพมอำ�น�จตอรอง

ของแรงง�น ก�รปรบโครงสร�งค�จ�ง ก�รเพมผลตภ�พ

และก�รคมครองแรงง�น

การปฏรประบบเกษตรกรรม : เพอคว�มเปนธรรมและคว�ม

มนคงท�งอ�ห�ร

การปฏรปโครงสรางอำานาจ : สก�รปรบดลอำ�น�จทเหม�ะสม

ระหว�งรฐบ�ลกบชมชนทองถน

การปฏรประบบการเมอง : พฒน�คว�มเขมแขงของพลเมอง

เพอปฏรปประเทศไทย

การปฏรปโครงสรางและกฎหมายดานทดน : ก�รบรห�ร

จดก�รทดน

การปฏรปการศกษา : ปรบทศท�งก�รศกษ�เพอสร�งคณภ�พ

และลดคว�มเหลอมลำ�ในสงคม

แรงงาน เกษตร โครงสรางอำานาจทดน การเมอง การศกษา

เผย 6 วาระ สมชชาปฏรปครงท 2

4

มหาอทกภยป 2554เรยบเรยงโดย โยทะกาภาพจาก หอศลปวฒนธรรมแหงกรงเทพมหานคร

เรองจากปก

5

อกเหตการณทตองบนทกลงในประวตศาสตรชาตไทย ซงคนไทยทงประเทศไดเผชญวกฤตรวมกนหลงจากสถานการณทางการเมองท

ระอตอเนองมาหลายป นนคอ...“มหาอทกภย ป 2554”...

บทเรยนครงสำาคญน สอนอะไรมากมายใหคนไทยไดเขาใจลกซง

ถง “สภาพแผนดนแม” ททำามาหากนอยทกเมอเชอวน ทงยงสรางความ

ตระหนกถงวถสมยใหมทขดแยงกบธรรมชาตอนยงใหญอนเปนแมบท

ของทกสรรพสง ซำาทบดวยการบรหารจดการนำาทไมเหมาะสมของภาครฐ

นำามาซงปญหาซอนปญหาอกมากมาย จนตองหาหนทางชวยเหลอกนเอง

ของภาคประชาชนยามวกฤตมาเยอนถงเรอนชาน

ทสำ�คญสถ�นก�รณบงชใหเหนถงอทธพลของสอทกแขนง ทนำ�พ�

สงคมไปสท�งออกไดโดยศกยภ�พของทกภ�คสวน ดวยก�รนำ�เสนอขอมล

อย�งละเอยดรอบด�นทนก�รณ และอกม�กม�ยทกล�ยเปนคว�มทรงจำ�อน

มค�รอเวล�ถอดบทเรยน แลวร�งเปนหลกสตรใหคนรนหลงไดเรยนรกน

ตอไป

กรกฎ�คมป 2554 ข�วพ�ยหมนนกเตนกำ�ลงจะตะก�ยขนฝงท�งตอน

เหนอของเวยดน�ม สงผลใหฝนตกหนกท�งภ�คเหนอและภ�คตะวนออก

เฉยงเหนอของประเทศไทย

หล�ยคนเชอว�คงเหมอนลมมรสมทวไป ฝนตกม�ก นำ�ระบ�ยไมทน

นำ�กทวมเปนเรองปกต แลวไหลลงทะเลไปเอง แตน�นวนเข� สงทคดไว

ผดหมด เพร�ะตงแตสปด�หแรกทเข�กมคนเสยชวตไปสบร�ย

ณ ตรงนนมนคอจดเรมตนของประวตศ�สตรทสร�งรอยหว�ดผว�นำ�

ใหทกคนม�ถงทกวนน

6

หวงเวลาทตองจดจำา

นำ�ทวมครงนเปนอทกภยซงเกดผลกระทบตอบรเวณลมแมนำ�

เจ�พระย�และลมนำ�โขง เรมตงแตปล�ยกรกฎ�คมจนถงธนว�คม

ซงนบว�เปนอทกภยทร�ยแรงม�กครงหนงของประเทศ

ดวยปร�กฏก�รณล�นญ�ในไทย ป 2554 กอพ�ยถง 5 ลก

ไดแก ไหหม� นกเตน ไหถ�ง เนส�ด และน�ลแก มปรม�ณฝนเฉลย

1,856 มลลเมตร สงสดในรอบ 23 ป จ�กฝนทตกผดปกตตงแตป

2539 จงพอจะสรปไดว� ปร�กฏก�รณล�นญ�ในมห�สมทรแปซฟก

สงผลตอไทยอย�งมนยสำ�คญ

ดวยปรม�ณนำ�ฝนทม�กจ�กท�งเหนอของประเทศ ทำ�ใหนำ�

ในเขอนภมพลเพมขนอย�งรวดเรวม�ตงแตพฤษภ�คม ก�รทมพ�ย

ตดตอกนถง 5 ลก จงทำ�ใหนำ�ในเขอนม�กเกน 100% ของคว�มจ

และจำ�เปนตองปลอยจำ�นวนนำ�มห�ศ�ลลงสพนทตอนล�ง จนกล�ย

เปนอทกภยครงร�ยแรง

ปร�กฏก�รณนมร�ษฎรไดรบผลกระทบม�กกว� 12.8 ล�น

คน ธนว�คมทผ�นม�ธน�ค�รโลกไดประเมนคว�มเสยห�ย 1.44

ล�นล�นบ�ท เปนภยพบตทสร�งคว�มเสยห�ยม�กทสดเปนอนดบ

สองของโลก

เกดคว�มเสยห�ยตอพนดนกว� 150 ล�นไร ซงเปนทงพนท

เกษตรกรรมและอตส�หกรรมใน 63 จงหวด 641 อำ�เภอ ตงแต

จงหวดเชยงใหม สโขทย ต�ก พษณโลก กำ�แพงเพชร ไปจนถง พจตร

นครสวรรค อทยธ�น ชยน�ท ลพบร สระบร สงหบร อ�งทอง

สพรรณบร ปทมธ�น นครน�ยก นนทบรพระนครศรอยธย�

นครปฐม สมทรส�คร ฉะเชงเทร� สมทรปร�ก�ร ปร�จนบรจนถง

กรงเทพมห�นคร

แถมยงหนหวไปภ�คอส�น ตงแตขอนแกน มห�ส�รค�ม

รอยเอด สรนทร ศรสะเกษ อบลร�ชธ�น ก�ฬสนธ นครร�ชสม�

และทร�บลมแมนำ�โขงอกดวย เรองนำ�ทวมจงกล�ยเปนหวขอททก

คนตองพดกนในชวงนน แบบหยบม�คยกนเลนๆ ขำ�ๆ แกเครยด

ปรม�ณฝนในภ�คเหนอของประเทศ ม�กกว�ค�เฉลย 344%

ซงผดปกตม�ก โดยเฉพ�ะเขอนภมพล มปรม�ณนำ�ฝน 242.8

มลลมเตร ม�กกว�ปกต 25.2 มลลเมตร ห�กยอนไปถงชวงตนปม�

เขอนสะสมนำ� 245.9 มลลมเตร ม�กกว�ค�ปกตถง 186 %

หลกฐ�นชชดว�ตนฤดฝน เขอนกกเกบนำ�ไวม�ก ปรม�ณฝน

ป 2554 แสดงไดโดยดปรม�ณนำ�ทกกเกบในเขอนภมพล มม�กกว�

8,000 ล�นลกบ�ศกเมตร เกบไวในเวล� 3 เดอน จนเขอนเตมคว�มจ

100% มวลนำ�ม�กม�ยถงขน�ดน ก�รปกปองกรงเทพฯ ใหพนวกฤต

จงเปนไปไดย�ก

บทบาทของรฐบาลชด “นารขมาขาว”

เมอเกดภยพบตครงใด รฐบ�ลในฐ�นะฝ�ยบรห�รกตองดแล

และกำ�หนดทศท�ง และยงมหนวยง�นทเกยวของหล�ยหนวยง�น

ทตองเข�ม�รบผดชอบ ไดแก กรมอตนยมวทย� กรมชลประท�น

และกรมก�รปกครอง (สำ�นกง�นเลข�ธก�รปองกนภยฝ�ยพลเรอน)

20 สงห�คม 2554 น.ส.ยงลกษณ ชนวตร น�ยกรฐมนตร เปน

ประธ�นก�รประชมแกปญห�นำ�ทวมทกระทรวงมห�ดไทย มก�ร

ถ�ยทอดผ�นวดโอท�งไกล (video-conference) ไปยงผว�ร�ชก�ร

จงหวดและหนวยง�นทเกยวของ เพอตดต�มก�รทำ�ง�นของศนย

อำ�นวยก�รเฉพ�ะกจปองกนและแกไขปญห�อทกภย ว�ตภย และ

ดนโคลนถลม และห�แนวท�งและชวยเหลอประช�ชนทประสบภย

ก�รประชมในวนนน น�ยกฯ หญงระบ “อย�กเหนก�รทำ�ง�น

แบบบรณ�ก�ร” ไดตงวอรรมเพอก�รตดสนใจรวดเรว มศนยกล�ง

ชวยเหลอแบบ One stop service สงตรงม�ทศนยบญช�ก�รเดยว

ปรากฏการณนมราษฎรไดรบผลกระทบมากกวา 12.8 ลานคน ธนวาคมทผานมาธนาคารโลกไดประเมนความเสยหาย 1.44 ลานลานบาท เปนภยพบตทสรางความเสยหายมากทสดเปนอนดบสองของโลก

7

P-Preparation ก�รเตรยมก�รรบมอ จงหวดจะจดทำ�คลงขอมล

ด�นพนท แบงเปนพนทวกฤต พนทเสยง พนทเฝ�ระวง รวมถง

ขอมลพนฐ�นต�งๆ เพอว�งแผนใหชดเจนเปนระบบ

R-Response ก�รชวยเหลอเบองตน จงหวดจะมอบหม�ยให

อำ�เภอเปนแมง�นระดมสรรพกำ�ลงเข�ไปชวยเหลอผประสบภย

อย�งรวดเรว ถกจดในเบองตน เนนปจจย 4 เพอบรรเท�คว�ม

เดอดรอน

R-Recovery ก�รฟนฟเยยวย� จงหวดจะมอบหม�ยให

สำ�นกง�นปองกนและบรรเท�ส�ธ�รณภยจงหวดพษณโลก เปน

หนวยง�นเจ�ภ�พดแลก�รฟนฟเยยวย�ภ�ยหลงนำ�ลด

P-Prevention ก�รแกไขระยะย�ว จงหวดไดมอบหม�ยให

โครงก�รชลประท�นพษณโลกเปนหนวยง�นหลก ทว�งแผน

จดห�งบประม�ณแกไขปญห�ระยะย�ว

บ�งระกำ�โมเดล ถอเปนง�นชนแรกของรฐบ�ล ทนำ�ม�ใชแกไข

ปญห�นำ�ทวม โดยกำ�หนดพนทตนแบบในก�รแกไขปญห�ภยพบต

ห�กทว� 2P2R ทดสวยหร กลบไมชวยใหสถ�นก�รณดขนแมแต

นอย เพร�ะนอกจ�กท�งภ�คเหนอไดรบผลกระทบแลว ยงมอก

หล�ยจงหวดเกดปญห�เหมอนๆ กน

โดยมเจ�ภ�พดแลทชดเจน โดยสงใหกรมชลประท�น สำ�รวจห�พนท

รองรบปรม�ณนำ�ทจะเข�ม�ใหม

แมจะดเหมอนมเจ�ภ�พแกปญห�นำ�ทวมแลวกต�ม ในเวล�

ตอม�กลบโกล�หลยงกว� เมอรฐบ�ลภ�ยใตก�รนำ�ของน�ยกฯ

หญงคนแรกของไทย ไดมคำ�สงเปดประตระบ�ยนำ�เขอนภมพลแบบ

ไมมแผนรองรบ สงผลใหบ�นเรอนและประช�ชนไดรบคว�มเดอด

รอนตลอดลมนำ�จนถงท�งออกทะเล

ในชวงเดยวกนนนเอง น�ยกรฐมนตร เดนท�งไปตรวจเยยม

สถ�นก�รณนำ�ทวมและชวยเหลอผประสบอทกภย ในภ�คเหนอ

และภ�คตะวนออกเฉยงเหนอ โดยแวะพกเปลยนเครองบนท

พษณโลก ซงน�ยปรช� เรองจนทร ผว�ร�ชก�รจงหวด ไดสรป

สถ�นก�รณ ก�รใหคว�มชวยเหลอผประสบอกทกภย และเสนอ

แนวท�งบรห�รจดก�รนำ� “ระบบท�งดวนนำ�” (warter way) ซง

ตรงใจน�ยกรฐมนตร

มนนำ�ม�ซงแนวท�งก�รแกไขปญห�นำ�ทวมเชงบรณ�ก�ร

“บ�งระกำ�โมเดล” คอ เมอเกดปญห� จงหวดและหนวยง�นตอง

ลงพนทเข�บรรเท�คว�มเดอดรอนอย�งรวดเรว และลดคว�มรสก

ผประสบภยว�ไมไดรบก�รเหลยวแล โดยใชหลก “2P2R” คอทำ�ง�น

ไปดวยกนอย�งมพลงและเปยมไปดวยประสทธภ�พ

2P2R

8

หลงประกาศพนทตนแบบและตงศนยปฏบตการแลว มขาว

การประชมของหนวยงานทเกยวของ พรอมกบคำาวา “วอรรม” และ

รถตดจานดาวเทยมจอดอย 2 คน หนาทวาการอำาเภอ มการตงคณะ

ทำางานระดบอำาเภอ โดยใช “เซนเตอรสงการ” ซงนาจะกระจาย

อำานาจสทองถน และใหองคกรชมชนมสวนรวม

ผลปรากฏวา เมอสอมวลชนลงไปพบชาวบานในพนท ไดพบ

วาสถานการณนำาทวมทบางระกำาไมคลคลาย การใหความชวยเหลอ

จากรฐยงลาชา และมการหกหวควเงนชวยเหลอชาวบานทเดอดรอน

กรณดงกลาว สอมวลชนหลายสำานกรายงานวา สำานกงาน

ปองกนและปราบปรามการทจรตในภาครฐ (ป.ป.ท.) เปดเผยวา ม

ชาวบาน อ.บางระกำา สงขอมลทจรตการหกหวควเงนชดเชยนำาทวม

ครอบครวละ 5,000 บาท มาใหพจารณาดำาเนนการเจาหนาทของ

รฐทประพฤตมชอบ ซงมลกษณะเดยวกบทลพบร

สำานกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ

(องคการมหาชน) ไดเรมนำาเทคโนโลยภาพจากดาวเทยมมารายงาน

การตดตามสภาพนำาทวม ชวงกนยายนเปนครงแรกในเรองการ

จดการภยพบต

เมอสถานการณนำาทวมไมสามารถควบคมได รฐบาลไดตงศนย

ปฎบตการชวยเหลอผประสบอทกภย (ศปภ.) ทสนามบนดอนเมอง

ซงการจดการสบสนวยวาย และใหความชวยเหลอไมทวถง ทงยงม

ความขดแยงภายในจนเปนขาวฉาวแทบทกวน และกลายเปนทกงขา

เรองความโปรงใสการดำาเนนงาน

แมสถานการณเลวราย แตกสรางสามคคในหมผประสบภยได

โดยสอมวลชนหลายแขนงและหนวยงานจากภาคเอกชน หรอผไม

ไดมหนาทโดยตรง เชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร อาสาสมครเครอ

ขายดสต อาสาสมครฟนฟประเทศไทย, ไทยไฟลท ฟลด, Siam

Flood, นำาขน ใหรบบอก, ThaiFlood, เพอนขางถนน, SOS ANIMALS

Thailand, ThaiPBS, ทวชอง 3, วทยครอบครวขาว ส.ทร.FM106,

Youth for Flood Thailand (YFFT) หลายเครอขายใชสอสารกนดวย

โลกออนไลนอยางไดผล และการเปดศนยพกพงหลายพนทไดวดและ

โรงเรยนเปนศนยจดการ สะทอนชมชนสามารถบรหารจดการภยพบต

ไดระดบหนง

4 ตลาคม 2554 สถานการณดจะเลวรายและลกลามมากขน

เมอศนยสนบสนนการอำานวยการและการบรหารสถานการณ อทกภย

วาตภย และดนโคลนถลม (ศอส.) เปดเผยวา ยงคงมสถานการณ

อทกภยใน 25 จงหวด รวม 179 อำาเภอ 1,240 ตำาบล 10,703 หมบาน

ราษฎรเดอดรอน 746,999 ครวเรอน 2,420,868 คน และมผเสย

ชวตแลว 212 ราย สญหาย 2 ราย พนทการเกษตรคาดวาจะ

ศนยเตอนภยพบตแหงชาต•การเตอนภย20ขนตอน•5มาตรการเตอนภยในชวง การระบายนำา

กลไกการจดการนำาของรฐบาล

สงทประชาชนอยากเหนการรบมอกบปญหา นอกจากขอเทจจรงแลว คอประสทธภาพการบรหารงานของรฐบาล และกลไกทประชาชนเขารวมจดการไดอยางแทจรง

กยน.(เปนทปรกษา)

9

เสยหาย 7,528,805 ไร พนทเพาะเลยง สตวนำา บอปลา 107,732บอ สตวไดรบผลกระทบ

8,511,689ตว นำาทวมเสนทางไมสามารถสญจรผานได รวม 123 สาย แยกเปนทางหลวง

37 สาย ใน 10 จงหวด ทางหลวงชนบท 86 สายใน 18 จงหวด

นายกรฐมนตร จงไดประกาศนโยบายเชงปฏบตการแกปญหาอทกภย โดยใหภาค

ประชาชนเขามสวนรวมอยางจรงจง เนน 9 มาตรการ เหนผลทนท

วกฤตภยพบตครงน แสดงถงศกยภาพการจดการโดยภาครฐเพยงลำาพง ไมใชคำาตอบท

จะ “เอาอย” ทำาไดแคการรบมอเฉพาะหนาแบบ “ใครวาอะไรด กเอาตามนน” ไมมการประเมน

ผลไดผลเสยอยางรอบดาน ดวยขอมลทางวชาการทนาเชอถอไดอยางทนการณ

มนนำามาซงความโกลาหลมามากมาย หนวยงานรฐกยงขดแยงกนเอง เหนชดจากกรณ

กรงเทพมหานครและรฐบาลกลาง และหนวยงานชวยเหลอผประสบภย ทภาคเอกชนและ

การรวมมอเฉพาะกจทรกขนมาจบมอเพอความอยรอด กลบมบทบาทโดดเดนแซงหนาศนยฯ

ของรฐ

เมอนำาหลากไปถงทใด กจะทะเลาะกนรนแรงทกแหง พอนำาเขาทวมเตมพนทประชาชน

กลบตองหนตายอยางไรทศทางไรแผนรองรบ เพยงขอใหรอดชวตไปไดกอน พรอมกบทง

ทรพยสนจมนำาอยางเตรยมการไมทน เกดภาวะขาดแคลนสนคาอปโภคบรโภค และมการโกง

ราคาแบบไมมเพดาน เปนการแยงกนกนแยงกนใช ราวกบอยในภาวะไรรฐกไมปาน

ดงนน สงทประชาชนอยากเหนการรบมอกบปญหา นอกจากขอเทจจรงแลว คอ

ประสทธภาพการบรหารงานของรฐบาล และกลไกทประชาชนเขารวมจดการไดอยางแทจรง

กนอช. (นายกฯ เปนปธ.)•กำาหนดนโยบายจดทำาแผนปฏบตการ•กำาหนดนโยบายการบรหารจดการนำา•เสนอแนะการปฏบตราชการและบรหารงปม.เงนก

กบอ.•จดทำาแผน,,กำาหนดวธการของหนวยงานรฐ•อนมตแผนงาน,สงการใหหนวยงานรฐปฏบต

สบอช.สนบสนนกนอช.,กบอ.

หนวยงานของรฐจดทำาแผนปฏบตหนาทและดำาเนนการตามทกนอช.หรอกบอ.กำาหนด

ศนยขอมลการจดการนำาแหงชาต•CommandCenter,CCTV•เชอมขอมลของทกหนวยงาน•คลงขอมลนำาขอมลภาพถายดาวเทยม•ระบบเปดปดประตนำาอตโนมตระยะไกล•หนวยบญชาการเคลอนท

ระบบศนยเตอนภย•เชอมโยงแลกเปลยนขอมลระหวางหนวยงาน•ระบบแจงเตอนภยผานSmartphone, CallCenter,GISEarlyWarning System,Website,TV

10

1.3 8.41 2,000 3.9แสนลานบาท

ลานไร แหง รอยละ

ความเสยหายจากนำาทวม

ครงนทสงผลตออปสงค

การเกษตร อตสาหกรรม

และบรการ

พนทเพาะปลกขาว

เสยหายมากเปน

ประวตการณ

จำานวนสถานศกษา

ทวประเทศทถกนำาทวม

การขาดแคลนสนคา

จำาเปนหลายรายการ

ทำาใหอตราเงนเฟอสงขน

ภาพรวมความเสยหายหลง “นำาทวม”

ขอมลจากสำานกวชาการสำานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรระบวาความเสยหายจากนำาทวมครงนสงผลตออปสงคการเกษตรอตสาหกรรมและบรการเชอมโยงไปถงอปสงคโดยคาดวาจะทำาใหเกดความเสยหาย1.3แสนลานบาทสงผลใหเศรษฐกจในป2554หดตวรอยละ-1.81เหลอขยายตวเพยงรอยละ2.71นอกจากนนการขาดแคลนสนคาจำาเปนหลายรายการทำาใหอตราเงนเฟอสงขนอยทรอยละ3.9

ประเทศไทยมสดสวนการคาขาวในระดบโลกประมาณ 30% และ

ธญพชหลก 25% กระทรวงเกษตรฯ ประเมนความเสยหายตอพนท

เกษตร โดยเฉพาะขาว เสยหายมากเปนประวตการณถง 8.41 ลานไร

ซงนาจะสงผลใหผลผลตขาวเสยหายไมตำากวา 3 ลานตน หรอกวา

10% ของผลผลตขาวทงป (ไมรวมความเสยหายตอสตอกขาวเปลอก

ทอยในโกดง/ยงฉาง) สวนภาคเกษตรอนๆ ทไดรบความเสยหายม

ออยโรงงาน ผก ผลไม ขาวโพดเลยงสตว ปลานำาจด ไก และหม เปนตน

ภาคเกษตร ผลผลตขาวเสยหายไมตำากวา3ลานตนหรอกวา10%ของผลผลตขาวทงป

11

หากพจารณาศกยภาพของไทยในการเปนฐานการผลตและ

กระจายสนคาทสำาคญของภมภาคอาเซยน ประกอบกบความ

แขงแกรงของหลายอตสาหกรรมในไทย คาดวาการฟนตวไดไมนานนก

โดยเฉพาะอตสาหกรรมยานยนต ทมคลสเตอรการผลตท

เขมแขง อกทงฐานผลตกวา 80% ของอตสาหกรรม ตงอยทระยอง

ชลบร สมทรปราการ และฉะเชงเทรา ทไมไดรบผลกระทบ

ขณะทอตสาหกรรมอาหารของไทย มความไดเปรยบจากการ

เปนแหลงผลตเกษตรทอดมสมบรณ และเปน “ครวของโลก” จงคาด

วาการเรงพลกฟนไดภายใตการดแลหนวยงานรฐทเกยวของ

โรงงานจมนำา ขาดวตถดบและชนสวนในการผลต (Supply

chain disruption)

อตสาหกรรมทเนนเทคโนโลย กระทบหนกสด โดยเฉพาะในเขต

นคมอตสาหกรรม จ.พระนครศรอยธยา เครองจกร/โรงงานเสยหาย

ซงสวนใหญเปนบรษทขามชาต และเปนกจการในสวนสนบสนน

อตสาหกรรม (Supply Chain) เนองจากไทยเปนฐานการผลตชนสวน

อเลกทรอนกสทสำาคญของโลก โดยเฉพาะ Hard disk drive ซง

สงออกอนดบ 2 ของโลก มสวนแบงตลาดเกอบ 20%

อตสาหกรรมยานยนต เกดภาวะขาดแคลนชนสวนในการผลต

(Supply-chain disruption) ทงทกอนหนานผผลตรถยนตประสบ

ปญหาขาดแคลนชนสวนนานกวา 3 เดอน จากเหตแผนดนไหวใน

ญปน และเพงกลบมาเดนเครองไดในไตรมาสทผานมา

อตสาหกรรมเกษตรแปรรป ขาดแคลนวตถดบและราคาพงสง

โดยเฉพาะในพนทภาคกลาง ซงเปนแหลงผลตภาคเกษตรทสำาคญ

ของไทย และกำาหนดใหเปนฐานอตสาหกรรมผลตอาหาร Ready to

Cook / Ready to Eat ตามยทธศาสตรการพฒนาภาค กระทบตอเนอง

ถงอตสาหกรรมแปรรปเกษตร/อาหาร

ภาคบรการและการทองเทยว

นำาทวมทำาใหเสยหายตออาคารโรงแรม ซงสวนใหญ

เปน SMEs ยงสงผลฉดรายได แตเปนระยะสนๆ สงผลตอ

ตลาดนกทองเทยวตางชาตไมมากนก เนองจากจงหวดทอง

เทยวสำาคญไมทวม รายไดการทองเทยวภาคกลาง (ไมรวม

กรงเทพฯ) มสดสวนเพยง 3-4% ของรายไดรวม

หากรวมจดแขงของแหลงทองเทยวทางธรรมชาต

การเปนแหลงทองเทยวคมคาเงน การบรการทเปนเอกลกษณ

และการมเทยวบนตรง (Charter Flight) สจงหวดทองเทยว

สำาคญ อาท เชยงใหม ภเกต สมย จะทำาใหธรกจทองเทยว

โดยรวมยงโดดเดนอย

ภาคอตสาหกรรมเครองจกร/โรงงานเสยหายซงสวนใหญเปนบรษทขามชาตและเปนกจการในสวนสนบสนนอตสาหกรรม(SupplyChain)เนองจากไทยเปนฐานการผลตชนสวนอเลกทรอนกสทสำาคญของโลกโดยเฉพาะHarddiskdriveซงสงออกอนดบ2ของโลก...

ภาคการศกษาสถานศกษาทวประเทศถกนำาทวมกวา 2,000 แหง

มลคาความเสยหายประมาณ 1,400 ลานบาท จนถง 19

กนยายน มโรงเรยน 1,053 แหง ถกบงคบใหตองปดภาค

เรยนกอนกำาหนด

30 กนยายน สถาบนทดสอบทางการศกษาแหง

ชาตเลอนสอบแบบทดสอบความถนดทวไป (GAT) และ

แบบทดสอบความถนดทางวชาชพ (PAT) จากเดมสอบ

ตลาคม เลอนไปสอบธนวาคม เพราะนกเรยนในพนท

นำาทวมไมสามารถมาสอบได และโรงเรยนสนามสอบ

นำาทวมกวา 200 แหง

12

พฤศจกายน 2554 วฒสภาไดตงคณะกรรมาธการวสามญศกษาปญหาอทกภย2554คณะกรรมาธการวสามญศกษา ตดตาม ตรวจสอบ การฟนฟวกฤตอทกภยและคณะกรรมาธการวสามญศกษาการตงถนฐานและการผงเมอง

ฝายรฐบาลไดตงคณะกรรมการยทธศาสตรเพอการฟนฟและสรางอนาคตประเทศ (กยอ.)ขนมาแกปญหาการจดการนำาระยะยาว และเสนอยทธศาสตรเพอการฟนฟและสรางอนาคตประเทศประกอบดวยการบรหารจดการทรพยากรนำาการปรบโครงสรางภาคการผลตและบรการ การพฒนาเชงพนทเศรษฐกจใหม และการพฒนาโครงสรางพนฐาน

หลงนำาลดฝนซาแตฟาไมใส

ขณะทภาคประชาชนตนตวเรยกรองใหรฐกระจายอำานาจการ

จดการภยพบตลงมาททองถน โดยยดชมชนเปนศนยกลางการ

จดการแทนรฐสวนกลาง เพราะเชอวาจะ “เอาอย” และปรบตวอย

รวมกบนำาไดดกวา พรอมทงเสนอเกบภาษคนไดประโยชนจากภย

พบตมาจดตงกองทน “เฉลยทกขเฉลยสข” ใหกบผประสบภย และ

สรางระบบปองกนและเตรยมการรบมอระยะยาว สกบภาวะโลกรอน

ทสงผลใหเกดภยพบตซำาซากและการจดผงเมองของประเทศยงจบ

ตนชนปลายไมเสรจ

สนเชอฟนฟเยยวยาวงเงน325,000

ลานบาท

เงนชวยเหลอผประสบภยครวเรอนละ5,000บาททนทคาซอมแซมบานทเสยหาย

บางสวนไมเกน20,000บาทเสยหายทงหลงไมเกน30,000บาท

ดวยขอเสนอตอคณะรฐมนตร (ครม.) 6 ขอ ทจะสงผลตอ

โครงสรางระบบการเงน การคลงและการประกนภยตอไป ซงยงเปน

ทถกเถยงกนวามาตรการดงกลาวเปนผลดตอสวนรวมจรง หรอยงสราง

ความเหลอมลำาใหเกดขนกบคนกลมตางๆ เพราะประเทศจะตองกอ

หนเงนกอก 3.5 แสนลานบาท ในเบองตน

นอกจากนยงมคณะกรรมการซงมภารกจใกลเคยง เพอวางแผน

และแกปญหาระยะยาว ไดแก คณะกรรมการยทธศาสตรเพอวาง

ระบบการบรหารจดการทรพยากรนำา (กยน.) คณะกรรมการนโยบาย

นำาและอทกภยแหงชาต (กนอช.) คณะกรรมการบรหารจดการนำา

และอทกภย (กบอ.) และสำานกนโยบายและการบรหารจดการนำาและ

อทกภย (สนอช.) ซงกลายเปนการซำาซอน ทำาใหสบสนและลาชาหรอ

เปลา

สวนมาตรการชวยเหลอผประสบภย ในระยะสนแบงเปน 2

ประเภท คอ สนเชอฟนฟเยยวยา วงเงน 325,000 ลานบาท และ

เงนชวยเหลอผประสบภย ครวเรอนละ 5,000 บาท ทนท ขณะท

จะไดคาซอมแซมบานทเสยหายเพยงบางสวน ไมเกน 20,000 บาท

เสยหายทงหลงไมเกน 30,000 บาท โดยพนท กทม. 30 เขต จำานวน

621,355 ครวเรอน วงเงน 3,106,775,000 บาท สำาหรบภาค

อตสาหกรรมอยในวงเงน 147 ลานบาท

13

เหตการณนำาทวมทสำาคญกอน ป 2554

พ.ศ.2485

พ.ศ.2547

พ.ศ.2549

พ.ศ.2538

พ.ศ.2526

พ.ศ.2548

พ.ศ.2543

พ.ศ.2531

พ.ศ.2544

นำาทวมครงสำาคญ ททำาใหถนนและบานเรอนใน

กรงเทพฯ จมนำา ประชาชนตองพายเรอบนทอง

ถนน

แมระมาด จ.ตาก ซง-โคลนถลมทงหมบาน มผ

เสยชวต 4 ราย และสญหายนบ 10 ชาวบาน

6,019 คน จาก 2,113 ครอบครวไดรบความเดอด

รอน

อทกภยทางภาคเหนอ ทำาใหนำาเหนอไหลลงสแมนำาเจาพระยา จงหวดท

โดนหนก เชน พษณโลก นครสวรรค อางทอง แตกรงเทพฯ นำาทวมเฉพาะ

บางสวนทตดกบแมนำาเจาพระยา ซงไมรนแรงเทา พ.ศ.2538

นำาทวมและโคลนถลม 5 จงหวด ในภาคเหนอตอนลาง ฝนตกผดปกตหลาย

วน ในชวงปลายพฤษภาคม 2549 ทำาใหดนบนภเขาไมอมนำาฝน นำาทวม

พล.ต.จำาลอง ศร เมอง เปนผ วาราชการ

กรงเทพมหานคร ตองรบมอกบ “ฝนพนป” หรอ

ภาวะฝนทกระหนำาตกลงมาอยางหนกในปนน

ทำาใหกรงเทพฯ นำาทวม และนำาเหนอหลากทวม

อยธยา ปทมธาน จนทำาใหหมบาน white house

ทางตอนเหนอของกรงเทพฯ จมนำานานรวม 2

เดอน

นำาทวมกรงเทพฯ อยางหนก สาเหตจากมพาย

พดผานภาคเหนอ-ภาคกลาง ประกอบกบพาย

หลายลกพดผานกรงเทพฯ ในชวงตลาคมนาน

กวา 4 เดอน จงเกดนำาทวม ตามมาดวยปญหา

จราจรทรถกบเรอใชเสนทางเดยวกน

นำาทวมภาคใต กระทรวงมหาดไทยรายงานสถานการณตงแต 14-24 ธนวาคม 2548 มพนทประสบ

ภยรวม 8 จงหวด คอ สงขลา นครศรธรรมราช ปตตาน นราธวาส พทลง ตรง ยะลา และสตล ม

ประชาชนเดอดรอน 1.6 ลานคน มผเสยชวต 25 ราย มลคาความเสยหายประมาณ 600 ลานบาท

สงขลา ระหวาง 13-20 ธนวาคม 2548 เกดอทกภย 16 อำาเภอ และเขตรอบนอกตวเมองหาดใหญ

ซงผลไมรนแรงเทาป 2543 แตมผประสบความเดอดรอนเปนจำานวนมาก

เชยงใหม นำาทวมหนก ฝนตกหนกในภาคเหนอตอนบน ทำาใหหลายจงหวดถกนำาทวม กระแสนำา

เหนอ ทไหลลงแมปงทะลกเขาทวมตวเมองเชยงใหมอยางรวดเรว มระดบสงเปนประวตการณในรอบ

50 ป บานเรอนในเขตเทศบาลนครเชยงใหมนบพนเสยหาย ตลาดวโรรส ตลาดลำาไย ตลาดไนทบาซาร

นำาสง 70 ซม. บางแหงสงเกอบ 2 เมตร

ชวงวนท 21-23 พฤศจกายน อ.หาดใหญ

จ.สงขลา ฝนตกหนก 3 วน 3 คน ทำาใหนำาจาก

เขตเทอกเขาสนกาลาคร บรเวณพรมแดนระหวาง

ไทยกบมาเลเซย ไหลเขาทวมตวเมองชนใน ซง

เปนแองกระทะอยางรวดเรว เสยหายกวา

10,000 ลานบาท ผเสยชวตตามประกาศราชการ

35 คน แตไมเปนทางการ สงถง 233 คน ไมรวม

ชาวตางประเทศ

ภยพบตกะทน นำาปาจากภเขาเหนอหมบานได

ซดเอาดนโคลน หนและทอนซงขนาดใหญเขา

ถ ล ม บ า น เ ร อ น ต . ก ะ ท น อ . พ ป น

จ.นครศรธรรมราช จนราพณาสร หมบานกลาย

เปนทะเลโคลน บานเรอนนบพนหลงถกทบถม

อยใตทอนซงกองมหมา เสยชวตกวา 700 ชวต

อ.วงชน จ.แพร นำาปาจากอทยานแหงชาต

เวยงโกศย ทวมหมบานหลายตำาบล มผเสยชวต

23 ราย สญหาย 16 คน บาดเจบ 58 คน ถอเปน

เหตการณนำาทวมรนแรงทสดในรอบ 100 ป ของ

จ.แพร

บานนำากอ จ.เพชรบรณ นำาปาไหลซดดนถลม

บานเรอนเสยหาย มผเสยชวต 147 คน

และดนถลมในชวงกลางคนของ 22 พฤษภาคม 2549 โดยเฉพาะอตรดตถ

ไดรบผลกระทบมากทสด ใน 5 จงหวดทประสบอทกภยและโคลนถลม

ครงมผเสยชวต 75 คน สญหาย 116 ราย ขณะทนานเกดวกฤตนำาทวม

หนกสดในรอบ 43 ป 20 สงหาคม 2549 นำาในแมนำานาน อ.ทาวงผา

สงถง 9.30 เมตร เลยจดวกฤตท 7 เมตร

14

แกปญหานำาระดบชาต เปนเรองของทกคนนพ.สมศกด ชณหรศมเลขาธการมลนธสาธารณสขแหงชาต

นำ�เปนทรพย�กรอนมค� และจ�กปร�กฏก�รณก�รเปลยนแปลง

สภ�พภมอ�ก�ศ (Climate Change) เปนผลใหเกดสภ�วะอทกภยและ

ภยแลงอย�งรนแรง ดงนนจำ�เปนตองมก�รปฏรประบบก�รจดก�รนำ�

ทคำ�นงถงก�รใชประโยชน ก�รบำ�รงรกษ� ก�รพฒน� ก�รปองกน

ก�รแกไขปญห� และก�รอนรกษฟนฟ

หลงจ�กวกฤตอทกภย ป 2554 ทำ�ใหเหนมมมองตอก�รจดก�ร

นำ�ทข�ดสมดล เกดสภ�พ “กลวนำ�” นำ�ไปสคำ�ถ�มใหญเชงโครงสร�ง

ว� ประเทศไทยควรจะมนโยบ�ย แนวท�ง และกตก�ของก�รจดก�ร

นำ�อย�งไร จงจะทำ�ใหเกดประโยชนสงสด เพร�ะห�กไมมก�รทำ�กตก�

หรอกลไกใหรอบด�นพอ กอ�จจะเกดแผนปฏบตก�ร ก�รลงทน หรอ

ม�ตรก�รก�รจดก�รต�งๆ ทกอใหเกดคว�มไมเปนธรรมขน

ปญห�นเชอว�รฐบ�ลจดก�รฝ�ยเดยวไมสำ�เรจเพร�ะก�รจดก�ร

นำ�เปนง�นทเกนคว�มส�ม�รถของหนวยง�นรฐจะบรห�รจดก�รเพยง

ลำ�พง จำ�เปนตองอ�ศยคว�มรวมมอของทกหนวยง�น ทกภ�คสวน

โดยเฉพ�ะชมชนทองถนซงเปนเจ�ของพนททไดรบผลกระทบโดยตรง

ซงสอดคลองกบแนวท�งก�รทำ�ง�นของคณะกรรมก�รสมชช�ปฏรป

ทใชเวทสมชช�เปนเวทกล�งในก�รระดมคว�มคดเหนของทกฝ�ย

ไมว�จะเปนภ�ครฐ ภ�คก�รเมอง นกวช�ก�ร และเครอข�ยภ�ค

ประช�ชน เพอห�ฉนท�มตตอแนวท�งก�รจดก�รนำ�รวมกน และ

จดทำ�ขอเสนอสรฐบ�ล พรอมเผยแพรสสงคมโดยรอบ สำ�หรบ

ประเดนเรงดวนในเรองก�รจดก�รนำ�มอยดวยกน 3 ประเดน คอ

1. ก�รสร�งกลไกกล�ง เพอใหก�รบรห�รจดก�รมประสทธภ�พ

2. ก�รสร�งกลไกระดบพนท เพอเชอมโยงก�รทำ�ง�นกบสวนกล�ง

3. ก�รสร�งกลไกขอมล ซงไมเปนเพยงก�รสงขอมลใหกบรฐ

เท�นน แตตองเผยแพรใหลงไปถงระดบพนทดวย

อนทจรงรฐบ�ลมกลไกกล�งด�นก�รจดก�รนำ� คอ คณะ

กรรมก�รทรพย�กรนำ�แหงช�ต ซงทำ�หน�ทในก�รเสนอแนะ

นโยบ�ย และบรห�รในภ�วะปกต แตไมไดเนนด�นก�รจดก�ร

อทกภย ซงในเรองของก�รจดก�รภยพบตนนเปนหน�ทของกรม

ปองกนและบรรเท�ส�ธ�รณภย (ปภ.) อย�งไรกต�มทง 2 หนวย

ง�นยงข�ดก�รเชอมโยงก�รทำ�ง�นรวมกน และทสำ�คญคอก�รข�ด

กลไกกล�งในก�รเชอมโยงกบระดบพนท ซงจ�กก�รระดมคว�มคด

เหนในชวงทผ�นม�ท�งสมชช�เหนว� น�จะสนบสนนใหองคกร

ปกครองสวนทองถนและคณะกรรมก�รลมนำ�เข�ม�มสวนรวมใน

ก�รจดก�รลมนำ�ขน�ดเลก

สำ�หรบก�รดำ�เนนง�นในระยะตอไปของสมชช�

นน จำ�เปนตองทำ�ง�นเชอมโยงกบภ�คก�รเกษตร ก�ร

ปฏรประบบผงเมอง และรวมไปถงก�รสร�งกตก�กล�ง

ททำ�ใหเกดคว�มเปนธรรมสำ�หรบกลมคนทไดรบผล

กระทบจ�กนโยบ�ยก�รจดก�รนำ� เชน จำ�เปนตองมก�ร

จดเกบภ�ษบ�งประเภทสำ�หรบจดตงเปนกองทนเพอ

ชวยเหลอประช�ชนทบ�นและพนททำ�กนตองกล�ยเปน

พนทรบนำ�แทนชมชนเมอง และนคมอตส�หกรรมหรอไม

อย�งไร

วาดความคด

15

มนตอง “เฉลยทกขเฉลยสข”ทงระบบดร.ณรงค เพชรประเสรฐอาจารยประจำาคณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

...เมอเกดภยพบตขนมา ใครควรเปนคนรบผดชอบ ? สงทเกดขนนเปน “ฝมอของพระเจ�” นอกเหนอก�รควบคม

ของมนษย และไมตองมใครม�รบผดชอบอย�งนนหรอ ? สวนก�ร

บรรเท�และดแลคว�มเสยห�ยใครเปนคนทำ� ? ...ทำ�กนอย�งไร ?

รองรอยป 2554 ชใหเหนว�ผบรห�รประเทศไมสนใจขอเทจจรง

ท�งธรรมช�ตและมคว�มเพกเฉยประม�ท เมอเกดมห�อทกภยแลว

รฐไมไดบรรเท�คว�มเสยห�ยใหเหม�ะสม เปนก�รจดก�รอย�งไม

สมดล

ก�รแกปญห�ของรฐ เปนก�รผลกคว�มเสยห�ยของคนกลม

หนง ไปใหคนอกกลม...หรอเปล� ? ใครตองชดเชยใหคนกลมน ?

และก�รประก�ศว� “เอ�อย” เปนก�รใหสญญ�ณผด กอใหเกดคว�ม

เสยห�ยต�มม� มหนำ�ซำ�กลบประเมนอย�งหย�บและชดเชยแบบ

เหม�รวม

ในท�งกฎหม�ย แมหนวยง�นทเกยวของจะทำ�เพอคนสวน

ใหญและไมประม�ทกต�ม ห�กยงเกดคว�มเสยห�ย กตองชดใชค�

เสยห�ยสงสดเท�ทรฐจะทำ�ได ดงเชนกรณเจ�ของไรองนทสงหบร

ฟองรองหนวยง�นจดก�รนำ�ผดพล�ด ศ�ลเหนว�เปนจรง จงใหชดใช

ร�ว 2 ล�นบ�ท รวมดอกเบย โดยหกค�เสอม

สำ�หรบอทกภยป 2554 ประเมนคว�มเสยห�ยทงประเทศร�ว

1.2 ล�นล�นบ�ท สภ�ทน�ยคว�มเปนผดำ�เนนก�ร มผฟองรอง

ร�วกว� 500 ร�ย เรยกรองค�ชดเชยมลค�เกอบหมนล�นบ�ท

ประก�รตอม� จะเอ�ค�ชดเชยม�จ�กไหน กตองกลบไปด

โครงสร�งร�ยไดรฐ ปจจบนรฐบ�ลเสนอม�ตรก�รเงนก 3.5 แสน

ล�นบ�ท ซงไมเปนธรรม เพร�ะเปนเงนภ�ษจ�กประช�ชนทงหมด

ม�จ�ยหน

ดงนนควรจะเรยกเกบภ�ษทไมกระทบตอโครงสร�งสงคม

นนคอ ก�รเกบค�ภ�คหลวงจ�กธรกจปโตรเลยมของบรรษทข�มช�ต

ทรำ�รวยระดบโลก และทผ�นม�ไทยจดเกบแค 10% ขณะทม�ตรฐ�น

โลกเกบ 30% ห�กเกบเพมรฐจะไดเงนไมตำ�กว� 2 แสนล�นบ�ท

ตอป และเปนก�รลดคว�มเหลอมลำ�ของร�ยได

ก�วตอไปท�งสม�คมตอต�นโลกรอนและสภ�ทน�ยคว�ม

ทงสององคกรเรยกรองใหเกดบรรทดฐ�นทเหม�ะสมแกผเสยห�ย

และควรมก�รรวมตวภ�คประช�ชนทำ�ง�นด�นนอย�งจรงจงตอไป

ก�รจดก�รอทกภยป 2554 เปนบทเรยนว� รฐบ�ลทำ�แบบ

แยกสวน เกดคว�มไมเปนธรรม เพมคว�มเหลอมลำ� โดยไมมผเสย

ผลประโยชนรวมจดก�ร ก�รแกปญห�และยกระดบสงคมใหเจรญ

ขน ตองทบทวนทงระบบ เนนจดก�รอย�งสมดลทกภ�คสวน จงจะ

“เอ�อย” และ “เฉลยทกขเฉลยสข” อย�งแทจรง

การแกปญหาของรฐ เปนการผลกความเสยหายของคนกลมหนง ไปใหคนอกกลม...หรอเปลา? ใครตองชดเชยใหคนกลมน? และการประกาศวา “เอาอย” เปนการใหสญญาณผด กอใหเกดความเสยหายตามมา มหนำาซำากลบประเมนอยางหยาบและชดเชยแบบเหมารวม

สะกดปม