Upload
somporn-isvilanonda
View
260
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
“ประเดนการพฒนาชนบทและภาคเกษตร ในปจจบน”
การบรรยายพเศษในวชา สห 832 “สมมนาการศกษาพฒนา” โครงการปรญญาเอกสหวทยาการ วนท 31 มนาคม 2558
อาคารเอนกประสงค หอง 701 ช น 7 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทาพระจนทร 9.30-12.30 น
สถาบนคลงสมองของชาต
รศ. สมพร อศวลานนท สถาบนคลงสมองของชาต
E-mail:[email protected]
หวขอน าเสนอ
1.การเปลยนแปลงของโลกและแรงกดดน
2. การกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน:แรงกดดนจากภมภาค
4. โครงสรางเศรษฐกจการเกษตรไทย
6.ความทาทายของภาคเกษตรไทย 2
การบรรยายพเศษในวชา สห 832 สมมนาการศกษาพฒนา โครงการปรญญาเอกสหวทยาการ 31 มนาคม 2558 อาคารเอนกประสงค หอง 701 ช น 7 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทาพระจนทร 9.30-12.30 น
5.ปจจยทเปนความกงวลตอภาคการเกษตรไทย
3. ความเหลอมล าในสงคม: แรงกดดนจากพนท
1. การเปลยนแปลงบรบทของโลกและแรงกดดน
3
สถาบนคลงสมองของชาต
การบรรยายพเศษในวชา สห 832 สมมนาการศกษาพฒนา โครงการปรญญาเอกสหวทยาการ ภาคการศกษาท 2/2556 อาคารเอนกประสงค หอง 701 ช น 7 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทาพระจนทร 9.30-12.30 น
ภมภาค 2012 2013 2014 2015
World Output 3.5 3.2 3.4 4.0
Advanced Economies 1.4 1.3 1.8 2.4
US 2.8 1.9 1.7 3.0
EU -0.7 -0.4 1.1 1.5
Emerging and Dev.Economies 5.1 4.7 4.6 5.2
Russia 3.4 1.3 0.2 1.0
India 4.7 5.0 5.4 6.4
China 7.7 7.7 7.4 7.1
ASEAN-5 6.2 5.2 4.6 5.6
Latin America and Caribbean
Brazil 1.0 2.5 1.3 2.0
Middle East&North Africa 4.0 2.5 3.1 4.8
Su-saharan Africa 5.1 5.4 5.4 5.8
เศรษฐกจโลกมการการฟนตวอยางชาๆ โดยเฉพาะกลมประเทศเศรษฐกจชนน า เชน
สหรฐอเมรกา สหภาพยโรป ญป น เปนตน แตจะมกลมประเทศเกดใหมไดแก จน อนเดย รสเซย บราซล เปนตน มการขยายตวในระดบคอนขางสง
Source:IMF. 4
►การกาวไปสการเกดกลมมหาอ านาจใหมทางเศรษฐกจ
1.การเปลยนแปลงบรบทเศรษฐกจโลก
►การปรบตวของตลาดการเงนโลก
• การเปลยนแปลงไปสโลกหลายศนยกลาง (Multi Polar) • BRICS จะมความส าคญมากขน
• เศรษฐกจจนจะมขนาดใหญเปนอนดบสอง
1.บรบทการเปลยนแปลงของโลก
5
ตลาดการเงนจะปรบตวไปสการเปนหลายศนยกลาง และ เงนดอลลาร สรอ. จะลดบทบาทลงในเศรษฐกจโลก
6
ความกาวหนาทางเทคโนโลย เปนปจจยส าคญในการสรางขดความสามารถและการขยายโอกาสดานการแขงขนในอนาคต
Information Technology Nanotechnology Biotechnology
Knowledge Technology/innovation
Competitive advantage
Competitiveness
ท าใหโลกไดกาวจาก Factor Driven Economy ของระบบเศรษฐกจแบบเดม ไปส
Innovation Driven Economy หรอทเราเรยกวา “Knowledge-based Economy” หรอ New Economy
2.แรงกดดนจากปจจยภายนอก
► ความกาวหนาดานเทคโนโลย
ทมา:ปรบปรงจากลดาวลย ค าภา
การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโลกน าไปสความแปรปรวนของปรมาณน าฝนและอณหภมน ามาซงความเสยงตอการผลตทางการเกษตรเพมมากขนเปนทวคณ
ความเปลยนแปลงของภาพแวดลอม/กายภาพ/ชวภาพ
ความเสยงในกระบวนการผลตทางการเกษตรมเพมสงขน ท งในดานน าทวมและ
ฝนแลง
Global Warming
Climate Change &
สถาบนคลงสมองของชาต
ความเสยงและผลกระทบตอการผลตภาคการเกษตรและอาหาร 7
►ความรนแรงการเปลยนแปลงดานภมอากาศโลก
2.แรงกดดนจากปจจยภายนอก
Source: Vogel, R.D. in Combating Globalization: Confronting the Impact of Neoliberal Free Trade Policies on Labor and the Environment
1. บรบทการเปลยนแปลงของโลก
ประเดนเกยวกบภาวะโลกรอนน าไปสความเสยงในกระบวนการ
ผลตทางการเกษตรมเพมสงข น ท งในดานน าทวมและฝนแลง
8
สถาบนคลงสมองของชาต
►การเปลยนแปลงภมอากาศโลก(ตอ)
Source: Google.com
1. บรบทการเปลยนแปลงของโลก
การเกดโรคอบตใหมท งคนและสตวจะมการแพรกระจาย
ตวรนแรงขน
9
New fluenza (H1N1) number of laboratory confirmed cases as reported by WHO
สถาบนคลงสมองของชาต
►การเปลยนแปลงภมอากาศโลก(ตอ)
ขอกงวลในเรองดงกลาวก าลงขยายตวและไดรบการสนบสนน
จากภาคในดานตางๆ อนน าไปสการทบทวนในเรองการใชทรพยากรและสงแวดลอมของโลก และรวมถงการน าประเดนไปผกเชอมโยงกบกฎกตกาทางการคา โดยเฉพาะในประเดนเกยวกบ green house gas ; carbon footprint; carbon credit เปนตน
10
สถาบนคลงสมองของชาต
การเชอมโยงของภาวะโลกรอนสประเดนทางการคา
►การเปลยนแปลงภมอากาศโลก(ตอ)
2.แรงกดดนจากปจจยภายนอก
►ความม นคงทางอาหารและพลงงาน
ทมา: ลดาวลย ค าภา 11
ความม นคงทางอาหารและพลงงาน ก าลงถกส นคลอน เพราะ พนทการเกษตรหดตว แหลงทรพยากรน าขาดแคลน และแหลงพลงงานดงเดม รวมถง ปรมาณผลผลตอาหารมแนวโนมลดลง
อาหาร พลงงาน สนคาขนปฐม
เกดการแยงชงทรพยากรและการเปลยนแลงในโครงสรางการเกษตร
จะเกดความแปรปรวนในแหลงผลตอาหารส าคญของโลกและสงผลกระทบ
ตอราคาอาหาร
สถาบนคลงสมองของชาต
เกดกระบวนการน าพชอาหารไปใชเปนพชพลงงาน เพอการสรางพลงงานชวภาพทดแทนการใชพลงงานจากฟอสวลมากขน
2.แรงกดดนจากปจจยภายนอก
ตารางท 1.1 กลมของพช ชนดของพชเปาหมาย ศนยพฒนาฯ เปาหมาย และจ านวนเกษตรกรตวอยาง
นโยบายการใหการอดหนนตอพลงงานชวภาพ
นโยบายของสหภาพยโรปกบการพงพาพลงงาน
ชวภาพ
เปาหมายการพฒนา
พลงงานชวภาพ ในสหภาพยโรป
ทมา: Renewables 2007 Global Status Report
1.บรบทการเปลยนแปลงของโลก
►ความม นคงทางอาหารและพลงงาน (ตอ)
Year การใชท งหมด (ลานตน)
ผลตเอทานอล (ลานตน)
2007 279.41 78.74
2017 381.02 132.08
ปรมาณการใชขาวโพดในการผลตเทานอลของสหรฐอเมรกาในป 2018 คดเปน 34%
ของการใชขาวโพดของอเมรกาทงหมด
ทมา: USDA 12
เปาหมายการผลตเอทานอล
และไบโอดเซลของไทยในป 2564 เ เอทานอล 9 ลานลตรตอวน ไบโอดเซล 6 ลานลตรตอวน
13
การมงสการใชผลผลตเกษตรเพอเปนวตถดบส าหรบ
พลงงานทดแทน
การสรางเปาหมายการ
ใชพลงงานจากพช
ปรมาณการใชน ามนเชอเพลง
ชวภาพของประเทศไทย ในระหวางป 2548-2556
7. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
2548 2551 2556 2564
พนลต
ร/วน
ชวงเวลา
เอทานอล ไบโอดเซล
คาดการณ ป 2564
การกาวไปของนโยบายการคาเสรและการขยายตว
ของของกลมเศรษฐกจการคา
Source: Department of Trade Negotiations
2.แรงกดดนจากปจจยภายนอก
►การกาวไปของนโยบายการคาเสร(ตอ)
ทมา:ดดแปลงจากลดาวลย ค าภา
15
การคา การกดกนทางการคา การผกขาด และผลกระทบจากการเปดเสรทางการคาระหวางประเทศเพมสงขน ขณะเดยวกนมแนวโนมของความรวมมอในแตละภมภาคเพมมากขน
ลทธการปกปองและ กดกนทางการคา
กฎระเบยบการคาม
ความเขมขนมากขน
กระแสภมภาคนยม
ความรวมมอของเอเชยเพมข น
สถาบนคลงสมองของชาต
2.แรงกดดนจากปจจยภายนอก
โลกในยคของการคาเสร
อ านาจจะเปนของผบรโภคมากกวาผผลต
การแขงขนในตลาดสนคาจะเปนการแขงขนในดานคณภาพท
รนแรงขน สนคาทขาดคณภาพจะถกเบยดหายไปจากตลาดการคา
การคาจะไรพรหมแดนมากขน และจะมการใชเครองมอทไมใช
ภาษ(non-tariff barrier) มาเปนเครองมอกดกนทางการคาเพมมากขน
16
มาตรการทางการคาจะใหความสนใจกบสขอนามยและความ
ปลอดภยของผบรโภคเปนสงส าคญ ไปพรอมๆกบมการก าหนดมาตรฐานคณภาพ
การแขงขนทรนแรงในตลาดการคา ท าใหผผลตตองอาศย
เทคโนโลยใหมมาใชในกระบวนการผลตหรอตองพงพงวทยาศาสตรและเทคโนโลยมากขน
เพอท าใหตนทนการผลตต าลง
เพอท าใหคณภาพดข นดวยตนทนทต า
►การกาวไปของนโยบายการคาเสร(ตอ)
2.แรงกดดนจากปจจยภายนอก
การเพมข นของประชากรโลกกบแรงกดดนเรองความไมม นคงทางอาหาร
Source: Google.com
1.บรบทการเปลยนแปลงของโลก
17
ภาวะการขาดแคลนอาหารในหลายพนทขยายตว
ประชากรโลกมแนวโนมพมขนตอเนอง
ประชากรโลกเพมขน จาก 6,892 พนลาน
คน (2010) เปน 9,485 พนลานคน (2050)
►การเพมข นของประชากรโลกกบแรงกดดนดานอาหาร
การเพมข นของประชากรโลกกบการเปนสงคมของผสงวย
Source: Google.com
1.บรบทการเปลยนแปลงของโลก
18
►การเพมข นของประชากรโลกฯ(ตอ)
19
Source: United Nations Commodity Trade Statistics Database (COMTRADE) อางโดย นพนธ 2554.
Notes: Traditional exports include cocoa, tea, coffee, rubber, tobacco, sugar, cotton, and spices.
สงคมผสงวยกบการบรโภคอาหาร
1.บรบทการเปลยนแปลงของโลก
มงไปยงสนคาเกษตรทมมลคาสง
►การเพมข นของประชากรโลกฯ(ตอ)
อนาคตทโลกจะตองเผชญ
การตลาดสนคาเกษตรและอาหารเปลยนแปลง
ปจจยการผลตมปรมาณและคณภาพลดลง
ปรมาณผลผลตผนผวน
ราคาพลงงานปรบตวสงขน น าไปสความขดแยงพช
อาหาร/พชพลงงาน
ตนทนการผลตอาหารสงขน
การกดกนทางการคาจาก
มาตรการแกไขปญหาโลกรอนเพมมากขน
พนธกรณ/ขอตกลงเกยวกบการ
เปลยนแปลงสภาพอากาศและสงแวดลอมผกมดมากขน
การยายฐานการผลต
คารบอนสประเทศพฒนา
สงทจะเกดขนตามมา
1.บรบทการเปลยนแปลงของเโลก
ประชากรเพมพรอมกบกาวส
สงคมผสงอาย 20
2. การกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน:แรงกดดนจากการเปลยนแปลงในภมภาค
สถาบนคลงสมองของชาต 21
การบรรยายพเศษในวชา สห 832 สมมนาการศกษาพฒนา โครงการปรญญาเอกสหวทยาการ 31 มนาคม 2558 อาคารเอนกประสงค หอง 701 ช น 7 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทาพระจนทร 9.30-12.30 น
ประเทศ GDP (trillion
us$)
% ประชากร (ลาน)
%
EU 17 26 540 8
USA 15 24 310 4.5
China 5.9 9 1,340 20
Japan 5.5 8.5 127 1.9
India 1.6 2.6 1,200 17
ASEAN 1.6 2.6 595 9
ASEAN+3 9.9 15.2 2112 30.6
ASEAN+6 12.5 19.2 3284 47.6
► การเตบโตของ ASEAN
“AEC” = High Potential Growth
ขอมลป 2010
2. การกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน:แรงกดดนจากการเปลยนแปลงในภมภาค
22
สงทจะเกดขนหลงจากป 2558
การขยายตวของพรหมแดนการคาและการผลต เกดเปนSingle Market and
Single Production Base
การเคลอนยายสนคา บรการ การลงทน เงนทน และแรงงานฝมอ
อยางเสร 23
2. การกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน:แรงกดดนจากการเปลยนแปลงในภมภาค
► แรงขบเคลอนหลงการเปน AEC
ทมา: google.com 24
2. การกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน:แรงกดดนจากการเปลยนแปลงในภมภาค
รายไดเฉลยตอคนของอาเซยนมแนวโนมเพมข น
สงคโปร บรไน มาเลเซย ไทย อนโดนเซย
ฟลลปปนส
เวยดนาม
ลาว กมพชา พมา
2554 59,710 49,536 16,240 9,398 4,666 4,080 3,359 2,768 2,239 1,325
2556 62,400 50,927 17,675 10,701 5,267 4,440 3,759 3,244 2,567 1,480
0
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
70,000
+5%
+3%
+9% +14%
+13% +9% +12% +17% +15% +12%
ทมา: International Monetary Fund ดวยความอนเคราะหจากดร.พรศร เหลารจสวสด
25
2. การกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน:แรงกดดนจากการเปลยนแปลงในภมภาค
ฐานการผลตอยท ใดขนอยกบ
ทใดจะมความไดเปรยบ
สงสดในดานตนทนปจจยการผลตหรอในดานการตลาด
ไดเปรยบมากนอยเพยงใด
อยใกลแหลงวคถดบ
ตนทนดาน Logistic
สภาพแวดลอมการลงทน
รวมถง กฎระเบยบ ขอก าหนดของรฐ
ในหวงโซการผลต ไมจ าเปน
ตองอยในประเทศใดประเทศหนงเพยงแหงเดยว
กลยทธส าคญในการแขงขนคอการใชประโยชนสงสด จากฐานการผลตรวม
ใน AEC
ภาพของธรกจอตสาหกรรมใน ASEANเมอเขาส AEC
ทมา:สมภพ มานะรงสรรค 26
2. การกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน:แรงกดดนจากการเปลยนแปลงในภมภาค
ASEAN มพนทการเกษตรโดยรวม
793.90 ลานไร ในกลมอาเซยนอนโดนเชยมพนทเกษตรมากทสดรอยละ 42.92
ผลผลตสนคาเกษตรส าคญของ ASEAN
ไดแก ขาว ปาลมน ามน เนอหม ยางพารา เนอไก มนส าปะหลง ออย ผลไม
► อาเซยนผลตสนคาเกษตรกนมาก แตสวนมากแลว
สงออกไปนอกอาเซยน
2. การกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน:แรงกดดนจากการเปลยนแปลงในภมภาค
อาเซยนมขาวสวนเกนจากการผลต
ผสงออกของอาเซยนทส าคญ เวยดนาม 6.33 ลานตน ไทย 10.97 ลานตน เขมร ลาว พมา 2.66 ลานตน
รวมการสงออกขาว 19.96 ลานตน
ขอมลการผลตการบรโภคของ
ASEAN ในป 2557
การผลตขาว 116.7 ลานตน การบรโภค 103.0 ลานตน ท าใหมสวนเกน 13.7 ลานตน
มตลาดการคาประมาณ 4.42 ลานตน
การสงออกจากกลมประเทศอาเซยน
ASEAN+3
การผลตขาว 271.3 ลานตน การบรโภค 262.01 ลานตน มสวนเกน 9.29 ลานตน
มตลาดการคาประมาณ 9.62 ลานตน
ทมา : Grain : World Market and Trade, USDA ; January 2013
28
● ผน าเขาของอาเซยนทส าคญ: ฟลปปนส 1.8 ลานตน
อนโดนเซย 1.23 ลานตน มาเลเชย 0.99 และอนๆ 0.40 ลานตน จ านวนรวม 4.42 ลานตน
2. การกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน:แรงกดดนจากการเปลยนแปลงในภมภาค
การผลต การบรโภคและการคาอาเซยนและอาเซยน + 3
ประเทศ
ประชากร (ลานคน) ปรมาณขาวสาร 2557(ลานตน)
สงออก น าเขา การผลตในประเทศ การบรโภคในประเทศ
สงคโปร 5.2 - 0.35 - na
มาเลเซย 29.0 na 0.99 1.75 2.78
ฟลปปนส 95.0 - 1.80 12.08 13.04
อนโดนเซย 242.0 - 1.23 37.90 39.20
บรไนดารสซาลาม 0.4 - 0.05 na -
เวยดนาม 88.0 6.32 - 28.20 21.50
ไทย 70.0 10.97 - 20.50 10.70
ลาว 6.3 - Na na Na
กมพชา 14.3 1.00 - 4.27 3.45
พมา 48.3 1.66 - 10.82 10.19
รวม ASEAN 598.5 19.95 4.42 115.52 100.86
จน 1354 0.39 4.17 142.53 146.30
ญป น 127 0.20 0.66 7.83 8.25
เกาหลใต 50 - 0.37 4.23 4.46
รวม ASEAN + 3 2119 20.54 9.62 270.1 259.87
อนเดย 1241 10.90 - 106.54 99.18 ทมา : ขอมลจ านวนประชากร จาก World Bank, ขอมลขาว จาก Grain : World Market and Trade, USDA ; January 2013
การผลต การบรโภค และการคาขาวประเทศในกลมอาเซยน
29
2. การกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน:แรงกดดนจากการเปลยนแปลงในภมภาค
อาเซยนมขาวสวนเกนจากการผลต(ตอ)
► สนคาเกษตรสงออกทส าคญของประเทศในอาเซยน
ปาลมน ามน น าตาลทราย มนส าปะหลง ยาง และกาแฟ เปนสนคาสงออก
ทส าคญของประเทศในอาเซยน
ประเทศ การสงออก (ลานตน)
สดสวนของโลก(%)
อนโดนเชย 21.72 50.03
มาเลเชย 17.34 39.94
ปาปวนวกน 0.64 1.47
ไทย 0.22 0.51
อนๆ 3.50 8.06
รวม 43.41 100.00
การสงออกน ามนปาลมของอาเซยนป 2557
การสงออกน าตาลทราย 2557
ประเทศ การสงออก (ลานตน)
สดสวนของโลก(%)
อาเซยน
ไทย 7.50 13.06
นอกอาเซยน
บราซล 26.2 45.61
ออสเตรเลย 3.29 5.73
อนเดย 2.81 4.89
อนๆ 17.64 30.71
รวม 57.44 100.00 Source: USDA Palm oil: World Supply and Distribution Source: USDA sugar : World Markets and Trade
ในกลมของผน าเขาน าตาลทส าคญในอาเซยน
ไดแก อนโดนเซย 4.09 ลานตน; มาเลเชย 1.90ลานตน 30
2. การกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน:แรงกดดนจากการเปลยนแปลงในภมภาค
► สนคาเกษตรสงออกทส าคญ
ของประเทศในอาเซยน (ตอ)
ประเทศ การสงออก (ลานตน)
ไทย 18.40
เวยดนาม 3.76
อนโดนเซย 0.99
การสงออกกาแฟของบางประเทศทส าคญในอาเซยนป 2554
การสงออกยางธรรมชาตของบางประเทศทส าคญในอาเซยนป 2554
ประเทศ การสงออก (ลานตน)
สดสวนของโลก(%)
ไทย 2.95 36.42
อนโดนเชย 2.54 31.36
เวยดนาม 0.74 9.14
มาเลเชย 1.23 15.19
พมา 0.07 0.86
อนๆ 0.57 7.04
รวม 8.10 100.00
Source: FAO stat
Source: International Rubber Study Group
ประเทศ การสงออก(ลานตน)
สดสวนของโลก%
บราซล 1.82 27.95
เวยดนาม 1.16 17.85
โคลมเบย 0.44 6.74
อนโดนเซย 0.43 6.62
อนๆ 2.65 40.84
รวม 6.50 100.00
การสงออกมนส าปะหลงของบางประเทศทส าคญในอาเซยนป 2554
ทมา : Coffee: World Markets and Trade, June 2012, USDA
2. การกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน:แรงกดดนจากการเปลยนแปลงในภมภาค
World production=10.66 ลานตน
32
3. ความเหลอมล าในสงคม: แรงกดดนจากพนท
32
การบรรยายพเศษในวชา สห 832 สมมนาการศกษาพฒนา โครงการปรญญาเอกสหวทยาการ 31 มนาคม 2558 อาคารเอนกประสงค หอง 701 ช น 7 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทาพระจนทร 9.30-12.30 น
ความเหลอมล า อาจแบงออกไดเปน 5 มต ไดแก:
เหตปจจยทท าใหเกดความเหลอมล าเกดจากคนในกลมตางๆ ม
“อ านาจในการตอรอง” หางไกลกนมาก ซงอ านาจตอรองในทนหมายถงอ านาจทางเศรษฐกจ การเมอง สงคม และวฒนธรรมทงหมด ตวอยางเชน ชาวเลบางพวกยงไมมสถานะเปนคนไทย ท าใหไมมอ านาจในการถอครองทดนเทาเทยมกบคนไทยทวไป
► ความเหลอมล าในภาคชนบทเปนปญหาทเร อรง
3. ความกาวหนาในสทธของชมชน: แรงกดดนจากพนท
ดานสทธ ดานโอกาส ดานอ านาจ ดานศกดศรความเปนมนษย
ไดมการกระจายอ านาจการบรหารจดการการบรการสาธารณะท
จ าเปนไปสการปกครองทองถน โดยรฐบาลกระจายอ านาจการบรหารจดการเกยวกบ ภารกจการแกไขปญหาตางๆ ของชมชนทองถน
► การกระจายอ านาจสการบรหารจดการสวนทองถนกบ
การแกปญหาความเหลอมล า
3. ความกาวหนาในสทธของชมชน: แรงกดดนจากพนท
โดยมกฎหมายใหอ านาจใหสามารถด าเนนกจกรรมและบรการ
สาธารณะทจ าเปน และเกดประโยชนตอทองถน ทงนเพอใหเกดความ คลองตวและสอดคลองกบความตองการของ
โดยมองคกรทางการบรหารของทองถนแตละแหง เปนผด าเนนการ
และไดมการจดตงองคการบรหารสวนต าบลไปแลวจ านวน 5,492 แหง ( ก.ค. 2556)
► ความกาวหนาในสทธชมชนในพนท:ความเทาเทยม
กนในการเขาถงทรพยากรของชมชนทองถน
3. ความกาวหนาในสทธของชมชน: แรงกดดนจากพนท
รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ม
บทบญญตรบรองสทธชมชนขนเปนครงแรก สงผลใหเกดการตนตว ของชมชนตางๆ
สทธชมชนหมายถง สทธรวมเหนอทรพยสนของชมชน การท
ชมชนมสทธจดการทรพยากร ทงทเกดขนเองตามธรรมชาต และทไมเกดขนเองตามธรรมชาต เพอด ารงไวซ งการอนรกษ การฟนฟ ตลอดจนการจดการเพอการ ด ารงอยอยางยงยนและเปนธรรมและสนต อกทงการบรหารจดการจ าเปนตองอยภายใตเงอนไข บรบทของสงคม วฒนธรรม และประวตศาสตรดวย ซงจะเปนสวนชวยให พลงของชมชนมความเขมแขง อกทงยงจะมสวนชวยใหการแกไขปญหาความเหลอมล าอนเปนบนไดขนส าคญทจะน าไปสสงคมทยงยนและเปนธรรมตอไป
ท าอยางไรใหลกหลานในชนบทการเขาถงโอกาสทางการศกษา?
การศกษาชวยแกปญหาความยากจนในชนบท
การยกระดบการศกษาภาคบงคบไปสมธยมศกษาตอนตน
ความยากจนกบการใหลกหลานไดมโอกาสไดเขาศกษา
อยางทวถง
3. ความกาวหนาในสทธของชมชน: แรงกดดนจากพนท
ท าอยางไรใหผคนในชนบทเขาถงโอกาสไดรบบรการทางสาธารณสขทด?
รฐธรรมนญแห งราชอาณาจกรไทย ป พ.ศ. 2540 เป นกรอบกฎหมายหลกส าหรบการม งสการเปนรฐสวสดการดานสาธารณสข โดยจดใหมหลกประกนสขภาพถวนหนา
การเข าถงบรการด านสขภาพทจ าเปนเปนสทธขนพนฐาน
ของคนไทยทกคน
การจดใหมกองทนหลกประกนสขภาพ
3. ความกาวหนาในสทธของชมชน: แรงกดดนจากพนท
38
4. โครงสรางเศรษฐกจการเกษตรไทย
38
การบรรยายพเศษในวชา สห 832 สมมนาการศกษาพฒนา โครงการปรญญาเอกสหวทยาการ 31 มนาคม 2558 อาคารเอนกประสงค หอง 701 ช น 7 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทาพระจนทร 9.30-12.30 น
39
ภาคการเกษตรมสดสวนตอเศรษฐกจของประเทศลดลง
สดสวนการผลตรายสาขาตอ GDP
มลคา GDPในป 2554 เทากบ 11.12 ลานลานบาทและรายไดตอหวของประชากร 164,512 บาท
สดสวนของภาคการเกษตตอ GDP มเพยง 9%
การขยายตวทผานมาเกดจากการเพมการใชปจจยการผลตมากกวาการเพม productivity
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
0
50,000
100,000
150,000
200,000
250,000
300,000
350,000
400,000
450,000
2500
2505
2510
2515
2520
2525
2530
2535
2540
2545
2550
Real Agri GDP
Growth of Agri GDP
Source: NESDB , 2555.
GDP ของภาคการเกษตรและการเตบโต
4. โครงสรางมหภาคเศรษฐกจการเกษตรไทย
การขยายตวของเศรษฐกจภาคการเกษตร
สาขา 2555(%) 2556(%)
ภาคการเกษตร 4.0 3.5-4.5
พช 5.5 4.0-5.0
ปศสตว 3.2 1.8-2.8
ประมง -2.7 -0.2-0.8
บรการทางการเกษตร 2.9 2.5-3.5
ปาไม 1.4 0.5-1.5
ทมา: ส านกนโยบายและแผนพฒนาการเกษตร ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร
4. โครงสรางมหภาคเศรษฐกจการเกษตรไทย
การขยายตวของ GDP ในสาขาเกษตรป 2555 และการคาดหมายป 2556
40
การขยายตวทางเศรษฐกจทผานมาเกดจากการเพมปรมาณ (จ านวน) ของปจจยการผลตเปนหลกโดยไมไดเนนถงการเพมคณภาพของปจจยทใชใหมประสทธภาพทสงขน
ทศทางของศกยภาพในการแขงขนของภาค
เกษตรไทย
สาขา
เกษตรกรรม
เฉลย แผนฯ 6 (2530-34)
เฉลย แผนฯ 7 (2535-39)
เฉลย แผนฯ 8 (2540-44)
เฉลย แผนฯ 9 (2545-49)
เฉลย แผนฯ
10 (2550-
54
2550 2551 2552 2553 2554
เฉลย
3 ปแรก แผนฯ 10
(2550-54)
2525-
2552
GDP Growth 4.55 2.98 2.04 2.90 1.64 0.9 4.2 1.3 -2.3 4.1 1.30 2.96
แหลงทมา
แรงงาน 0.11 -0.27 -0.07 0.08 0.07 0.08 0.21 0 -0.07 0.14 0.01 0.00
ทดน 0.06 0.05 0.06 0.14 0.05 0.26 0.6 -0.46 0.28 -0.41 0.36 0.11
ทน 3.01 6.57 3.34 3.19 3.55 4.09 3.72 2.88 4.87 2.21 3.17 3.61
TFP 1.36 -3.37 -1.29 -0.51 -2.18 -3.53 -1.03 -1.12 -7.38 2.16 -2.78 -0.77
ทมา: ส านกบญชประชาชาต ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต
4. โครงสรางมหภาคเศรษฐกจการเกษตรไทย
41
►โครงสรางการใชทดนในภาคการเกษตรและแรงงานของประเทศไทยไดเปลยนแปลงไปจากอดตอยางมาก
ทนา 72.55%
ทปลกไม ยนตน 11.76%
ทปลกพชไร
15.69%
มเนอทปาไม 186 ลานไรหรอ 58.2% ของเนอ
ททงประเทศ พนทเพาะปลกพช 51 ลานไร สดสวนของ GDP ภาคการเกษตร 34.91% จ านวนแรงงานในภาคการเกษตร 67% ของแรงงานทงประเทศ)
หมายเหต : ทดนทใชเพอการเกษตรเปนทเพาะปลกพช มจ านวน 51 ลานไร (ชยยงค ชชาต 2503)
ขอมลส าคญ
สดสวนการใชทดนเพอการเกษตร
(เพาะปลกพช)ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 1 (2506-2509)
ทนา 49.65%
ทพชไร 21.35%
ไมยนตน
21.32%
อนๆ 7.68%
สดสวนการใชทดนเพอการเกษตรเปนท
เพาะปลกพชในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 (2550-2555)
มเนอทปาไม 107.2 ลานไร หรอ 33 % ของเนอ
ททงประเทศ เปนเนอทเพาะปลกพช 132 ลานไร สดสวนของ GDP ภาคการเกษตร 8.8% จ านวนแรงงานในภาคการเกษตร 41.8% ของ
แรงงานทงประเทศ
ขอมลส าคญ
หมายเหต : ทดนทใชเพอการเกษตรเปนทเพาะปลกพช มจ านวน 132 ลานไร
4. โครงสรางมหภาคเศรษฐกจการเกษตรไทย
มลคาการสงออกของไทยป 2555 -57
ทมา : ศนยสารสนเทศการสอสาร ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย, ธนวาคม 2557
หนวย : พนลานบาท
จ านวนครวเรอนเกษตร 5.8 ลาน
ครวเรอน
ขนาดของรายไดตอครวเรอนเกษตร
(2554) 110,700 บาท โดยเปนรายได จากการเกษตร 40% อก 60% มาจากนอกการเกษตร (ทมา: ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร)
โครงสรางมลคาสงออกของไทย ครวเรอนเกษตรและรายได
ภาพครวเรอนเกษตรไทย รายไดและการสงออก
ป 2555 2556 2557
สนคารวมท งส น 7,092 6,910 7,314
1. อตสาหกรรม 5,325 5,254 5,647
2. เกษตรกรรม 732 688 719
(%) 10.32 9.96 9.83
3. อตสาหกรรมเกษตร 561 522 547
รวม สนคาเกษตรกรรม และอตสาหกรรมเกษตร
1,293 1,210 1,266
% 18.23 17.51 17.31
43
ขนาดของฟารมเฉลย 22.5 ไร
4. โครงสรางมหภาคเศรษฐกจการเกษตรไทย
มลคาการสงออกสนคาเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร
เทยบกบสนคาสงออกของไทยท งหมด
ทมา: ค านวณจากฐานขอมลการสงออกกระทรวงพาณชย
4. โครงสรางมหภาคเศรษฐกจการเกษตรไทย
ประเทศไทยเปนผสงออกอาหารและสนคาเกษตรอยในอนดบ
1 ใน 10 ของโลก แตสวนมากยงสงออกในรปของวตถดบ
รายการสนคา 2556
(ลานบาท) 2557
(ลานบาท)
1. ยางธรรมชาต 249,296.4 193,754.8
2. ขาว 133,851.2 174,854.7
3.ผลตภณฑมนส าปะหลง 98,344.6 114,644.9
4. ไกแปรรป 60,470.1 61,315.2
5. กง สดแชเยน แชแขง 28,531.7 27,700.4
6.ผลไมสด แชเยน กงแหง 32,012.7 40,730.8
7. ปลาหมกสดแชเยนแชแขง 10,291.6 11,383.6
8.เนอปลาสดแชเยนแชแขง 8,711.7 10.311.8
9. ไกสดแชเยนแชแขง 6,744.4 12,650.0
10.ขาวโพด 6,000.1 8,933.1
มลคาการสงออกสนคาอตสาหกรรม
เกษตร 10 ล าดบแรก ป 2556 และ 57
ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย
สนคาเกษตรสงออกทส าคญ
รายการสนคา 2556
(ลานบาท) 2557
(ลานบาท)
1. อาหารทะเลกระปอง 146,052.9 138,547.1
2. น าตาล 85,494.5 87,942.4
3.ผลไมกระปองและแปรรป 49,247.1 55,672.0
4. เครองดม 37,868.2 43,719.4
5. อาหารสตวเลยง 35,179.9 39,962.4
6. ผลตภณฑขาวสาลและอาหารส าเรจรป
35,795.5 42,669.6
7.ไขมนและน ามนจากพชและสตว
24,748.4 17,667.2
8.ส งปรงรสอาหาร 16,796.3 19,076.5
9. ผกกระปองแปรรป 10,192.7 11,619.1
10. เนอสตวและของปรงแตง 9,637.6 10,485.9
มลคาการสงออกสนคาเกษตร 10 ล าดบ
แรก ป 2556 และ 57
45 ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย
4. โครงสรางมหภาคเศรษฐกจการเกษตรไทย
46
พช ขาว ขาวโพด ยางพารา ออยและ
น าตาลทราย มน
ส าปะหลง ปาลมน ามน
พนทปลก(ลานไร) 79 7.4 19.28 8.1 8.8 4.3
สดสวนของพนทเพาะปลก(%) 53.02 5.0 12.94 5.09 5.90 2.88
จ านวนฟารม(million) 3.8 0.41 1.26 0.21 0.47 0.13
การผลต(ลานตน) 22.23 4.79 3.6 10.75 24.15 2.94
สดสวนการใชภายในประเทศ(%) 54.2% 91.23 14% 24.58 26.17 94.07
สดสวนในตลาดสงออก (%) 27.5% 0.34 34 11.18 89.37 1
Rank (1) - 1 (2) (1) (-)
พชเศรษฐกจทส าคญของไทยและสดสวนในตลาด
สงออกป 2557
ทมา: ค านวณจากฐานขอมลส านกงานเศรษฐกจการเกษตร
อตราการแปลงสภาพ: ออย 1 ตน =น าตาล 0.108 ตน; ปาลมน ามน 1 ตน=น ามนปาลม 0.26 ตน; ขาเปลอก 1 ตน = ขาวสาร 0.650 ตน
เนอทการเกษตรประมาณ 149 ลานไร
4. โครงสรางมหภาคเศรษฐกจการเกษตรไทย
สนคายางพารา: ต าแหนงการตลาดยางพาราไทยในตลาด
อาเซยน ตลาดโลก และตลาดทส าคญอนๆ
ชนด อาเซยน โลก จน อเมรกา
น ายางขน ไทย ไทย ไทย 1 – ไลบเรย 2 – เวยดนาม 3 - ไทย
ยางแผนรมควน ไทย ไทย ไทย ไทย
ยางแทง 1 อนโดนเซย 2 ไทย
1 อนโดนเซย 2 ไทย
ไทย 1 อนโดนเซย 2 ไทย
หมายเหต : จากอตราการขยายตวและสวนแบงตลาดในป 2554
การถอครองตลาดยางพาราของไทยในตลาดตางๆ
ทมา: อทธ พศาลวานช 2555
การสงออกสนคายางพาราสงออกในรปของวตถดบเปนส าคญและคดเปนรอยละ 86 ของผลผลตยางของประเทศ การสงออกสงในรปของ ยางแทง ยางแผนรมควนและน ายางขน
47
4. โครงสรางมหภาคเศรษฐกจการเกษตรไทย
►สนคามนส าปะหลง: พชเปนไดหลายอยาง
สถาบนคลงสมองของชาต
48
ผลผลตสวนใหญสงออกในรปของวตถดบจากผลผลต 31 ลานตน ประมาณวา 2 ใน 3
สงออกในรปของมนแทงและมนอดเมด ความมหศจรรยของมนส าปะหลงคอเปนทงพชอาหาร พชอตสาหกรรมไมใชอาหาร และพชพลงงาน
การสงออกมนส าปะหลงและผลตภณฑสงออกในป 2554 รวมมลคา 79,658 ลานบาท
ผลตภณฑมนส าปะหลง
การใชประโยชนในอตสาหกรรมตางๆ
1. มนเสน
2. มนอดเมด อาหารสตว เอทานอล แอลกอฮอล
3 แปงมนส าปะหลง อาหารและเครองดม กรดมะนาว ผงชรส สงทอ สารความหวาน กระดาษ ยารกษาโรค ไมอด กาว วสดภณฑยอยสลายไดตามธรรมชาต
อตสาหกรรมกลางน าและปลายน าจากการใช
มนส าปะหลงเปนวตถดบ
• อตสาหกรรมมนเสน • อตสาหกรรมมนอดเมด • อตสาหกรรมแปงมนส าปะหลง
4. โครงสรางมหภาคเศรษฐกจการเกษตรไทย
โรงงานมนอดเมด
ผสงออกมนเสน
อตสาหกรรมกรดมะนาว
การผลตกลางน า การผลตตนน า การผลตปลายน า
คนกลาง/ผ
รวบรวม ลานมน
โรงงานแปงมน
อตสาหกรรมอาหารสตว
โรงงานเอทานอล
อตสาหกรรมผงชรส
อตสาหกรรมกระดาษ
อตสาหกรรมกาว
อตสาหกรรมสงทอ
อตสาหกรรมอาหาร ผสงออกแปงมน
สงออก
สงออก
ในประเทศ
ในประเทศ
ในประเทศ
มนส าปะหลง(ตอ)
4. โครงสรางมหภาคเศรษฐกจการเกษตรไทย
Dextrinized starch
มนส าปะหลง
มนอดเมด
มนเสน
แปงมนส าปะหลง
อาหารสตว
เอทานอล
กรดอนทรย
แปงมนส าหรบวตถดบแปรรป
แปงมนส าหรบวตถดบประกอบ
สงทอ ไมอด กระดาษ
แปรรปทางเทคโนโลยชวภาพ
แปรรปทางเคม
แปรรปทางกายภาพ
Pregelatinized starch
แปงแปรรปดวยความรอนชน
แปงสาค
แปงยอยดวยกรด
Starch ether
Hydroxy-propyl starch
Acetylated starch
Moltodextrin starch
น าเชอม glucose fructose
Polyols;Sobitol;mannitol
Amino acid;
glutamat;lysine
Organic acid;lactic
acid;citric acid
มนส าปะหลง(ตอ)
4. โครงสรางมหภาคเศรษฐกจการเกษตรไทย
ทมา:ค านวณจากฐานขอมลของส านกงานเศรษฐกจการเกษตรดวยความรวมมอกบกรมศลกากร
สนคาขาว: ตลาดขาวไทยอยท ไหนบาง?
51
-
500,000
1,000,000
1,500,000
2,000,000
2,500,000
3,000,000
3,500,000
4,000,000
4,500,000
5,000,000
5,500,000
6,000,000
6,500,000
ปรมาการสงออกขาวไทยไปยงภมภาคตางๆ ป 2552-2557 (ตน)
2552 2553 2554 2555 2556 2557
4. โครงสรางมหภาคเศรษฐกจการเกษตรไทย
ปรมาณการสงออกขาวไทยป 2555-2557 แยกตามประเภทขาว
หนวย: ตน ทมา: ป 2555จากสภาหอการคาไทย; ป 2556-57 จากสมาคมผสงออกขาวไทย
สนคาขาว(ตอ)
-
500,000
1,000,000
1,500,000
2,000,000
2,500,000
3,000,000
3,500,000
ขาวสารเจา 100%
ขาวสารเจา 5% ขาวสารเจา 10%
ขาวสารเจา 15%
ขาวสารเจา 25%
ขาวกลอง ขาวหอมมะล ขาวหอมปทม ขาวนง ขาวเหนยว ขาวอน ๆ
2555 636,632 760,197 5,721 249,387 4,775 43,262 1,906,13 74,841 2,176,91 216,060 880,587
2556 577,014 966,138 10,227 6,913 8,203 65,906 1,847,21 50,610 1,691,49 287,392 1,458,96
2557 674,053 2,601,02 96,651 219,549 1,091,27 103,286 1,869,67 161,071 3,262,60 334,084 556,058
หนวย: ตน
4. โครงสรางมหภาคเศรษฐกจการเกษตรไทย
Gasifier ชวมวล
กาซสะอาด
ขายไฟฟา
โรงสขาว โรงหบปาลม
วศดจากกระบวรการผลตการเกษตรเหลอใช
เครองปนไฟฟา
►การใชภาคการเกษตรสรางความสมดลดานพลงงาน
การใชเศษพชเพอการผลต
พลงงานไฟฟาชวมวล
Cellulosic Ethanol
Agricultural fields and
Windmills
4. โครงสรางมหภาคเศรษฐกจการเกษตรไทย
5.ปจจยทเปนขอกงวลตอภาคการเกษตรและชนบทไทย
54
การบรรยายพเศษในวชา สห 832 สมมนาการศกษาพฒนา โครงการปรญญาเอกสหวทยาการ ภาคการศกษาท 2/2556 อาคารเอนกประสงค หอง 701 ช น 7 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทาพระจนทร 9.30-12.30 น
การเกษตรเปนแหลงความมนคงทางอาหารของครวเรอน เปน
ฐานทางเศรษฐกจ และเปนอาชพหลกของครวเรอนชนบท
ภาคการเกษตรประกอบดวยเกษตรกรขนาดเลกจ านวนมาก ม
ประสทธภาพการผลตต า ท าใหมตนทนการผลตสง
ลกษณะพนฐานและองคประกอบของภาคการเกษตรไทย
เกษตรกรจ านวนไมนอยมฐานะยากจน และตกอยในภาวะ
เปนหนสน ขาดแคลนทดนท ากนและรวมถงการสญเสยทดนท ากน
5. ปจจยทเปนขอกงวลตอภาคการเกษตรและชนบทไทย
การผลตในภาคเกษตรกรรมขนอยกบความเสยงตางๆทไมสามารถควบคมได
โดยเฉพาะภยธรรมชาต ทงทเกดจากน าทวม ภยแลง ท าใหเกดความแปรปรวนในปรมาณสนคาและราคา
ผลผลตสวนมากเปนฤดกาล และเนาเสยงาย เกษตรกรสวนใหญจะขายผลผลตไปทนทหลงการเกบเกยว เพราะมภาระเรองคาใชจายและหนสน ท าใหไดราคาต า
เกษตรกรขาดอ านาจตอรองทางการตลาด ขายผลผลตไดในราคาต าและไมได
รบความเปนธรรม ราคาสนคาเกษตรขาดเสถยรภาพ ท าใหอาชพการเกษตรกรมรายไดไมเพยงพอตอการด ารงชพ
55
► ความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตแพรขยายตว
สรางผลกระทบตอการผลต
56
แหลงทเปน food Bank ตามธรรมชาตของคนชนบทขาดหายไป และมตนทนในการเขาถงแหลงอาหารทจ าเปนของครวเรอนสงขน
ความหลากหลายทางชวภาพถกท าลาย
การหดตวของพนทปาไมสรางผลกระทบตอสภาพแวดลอมในชนบท เชนโคลนถลม น าไหลบารนแรงเมอมฝนตก ฯลฯ
มลภาวะทางน าขยายตวสรางผลกระทบตอแหลงน าตามธรรมชาตและคณภาพน าทเส อมโทรมสงผลกระทบตอการผลตทางการเกษตร
5. ปจจยทเปนขอกงวลตอภาคการเกษตรและชนบทไทย
► ความเสยงของเกษตรกรจากภยธรรมชาตมสงมาก
ขน
57
คาความแปรปรวนของน าฝนสงขน
นกวชาการคาดวาความแปรปรวนจะกระทบพชบางชนดในบางพนท
-2.5
-1.5
-0.5
0.5
1.5
1950 1970 1990 2010
ความแปรปรวนของผลผลตออย
ทมา: เบญจวรรณ 2553.
5. ปจจยทเปนขอกงวลตอภาคการเกษตรและชนบทไทย
การขาดแคลนน า พรอมกบภยน าทวม
58
0
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
70,000
80,000
90,000
0
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
70,000
80,000
90,000
North Northeast Central East South Total
ลาน ลบ.ม.
Shortage 1996 Shortage 2006 Supply 1996 Supply 2006
0
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
70,000
80,000
90,000
0
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
70,000
80,000
90,000
North Northeast Central East South Total
ลาน ลบ.ม.
Shortage 1996 Shortage 2006 Supply 1996 Supply 2006
ขาดแคลน
ความตองการใชน า และการขาดแคลนน า
ทมา:นพนธ 2554
5. ปจจยทเปนขอกงวลตอภาคการเกษตรและชนบทไทย
Source: Waleerat, 2009 อางใน นพนธ 2554.
0
0.5
1
1.5
2
2.5
3
3.5
4
4.5
0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0.9
1
U.S. (Right bar) China India Philippines Thailand
► ความเขมขนของการวจยเกษตรของไทยตอ GDP
เกษตรถดถอยลงมาก
59
5. ปจจยทเปนขอกงวลตอภาคการเกษตรและชนบทไทย
60
การลงทนวจยในภาคการเกษตรมนอยเกนไปท าใหภาคเกษตร
ไมเขมแขงและแขงขนไมได
ประเทศไทยมงบประมาณวจยนอยเพยง 0.21% ของ GDP ซงต ากวาประเทศ เกาหล (3.2%) สงคโปร(2.5%) และมาเลเชย(0.7%) อยมากท าใหขาดการพฒนาทงก าลงคนและ technology
การลงทนวจยทางการเกษตรมผลตอ
ความสามารถในการแขงขน เพราะนอกจากจะเสรมสรางความเขมแขงใหกบภาคการเกษตรแลว การมตนทนทต ามสนคาทมคณภาพด จะสรางความยงยนในระบบการผลต
การลงทนวจยทางการเกษตรของไทยมจ ากดเฉลยประมาณ 1,318 ลานบาทตอป
ทมาของภาพ:Google.com
5. ปจจยทเปนขอกงวลตอภาคการเกษตรและชนบทไทย
► การลงทนในการพฒนาแหลงน ามนอย
61
ปญหาการจดหาแหลงน าชลประทานมจ ากดโดยเฉพาะชลประทานขนาดเลกมจ ากด
คณภาพน าจากแหลงน าตามธรรมชาตเนาเสยและสรางความเสยหายตอระบบการผลต
5. ปจจยทเปนขอกงวลตอภาคการเกษตรและชนบทไทย
0
1000000
2000000
3000000
4000000
5000000
6000000
2533
2534
2535
2536
2537
2538
2539
2540
2541
2542
2543
2544
2545
2546
2547
2548
2549
2550
2551
2552
คน
จ านวนแรงงานในภาคเกษตรทท างานมากกวา 20 ชม./สปดาห
แยกตามอาย
อาย 15-24 ป รวม อาย 25-34 ป รวม อาย 35-44 ป รวม อาย 45-54 ป รวม
แรงงานในภาคการเกษตรไดลดลงอยางตอเนอง
ในชวงทศวรรษทผานมาในขณะทโครงสรางของเกษตรกรผสงวยมมากขน
62
การเขาสยคขาดแคลนแรงงานในภาคเกษตร
ทมา:นพนธ พวพงศกร
แรงงานในภาคการเกษตรไดลดลงอยางตอเนองในชวงทศวรรษทผานมาในขณะท
โครงสรางของเกษตรกรผสงวยมมากขน
5. ปจจยทเปนขอกงวลตอภาคการเกษตรและชนบทไทย
Agriculture value added per worker
63
หนวย : 1,000 US$ (constant 2000 US$)
สามารถบงบอกถงประสทธภาพการผลตในภาคการเกษตร
อนดบ ประเทศ 2008 2010 เปลยนแปลง
1 2 3 4 5
21 41
103 115 116 126 128 129
บรไน สโลเวเนย ฝร งเศส ไอซแลนด เดนมารก สงคโปร มาเลเซย ฟลลปปนส อนโดนเซย ไทย ลาว
กมพชา เวยดนาม
77.1 66.3 53.5 55.3 36.5 30.0 6.3 1.1 0.7 0.7 0.5 0.4 0.4
76.8 76.6 n/a n/a 53.4 28.9 6.7 1.1 0.7 0.7 0.5 0.4 0.4
0% +16%
- -
+47% -4% +6% -2% +7% +1% +1% +6% +2%
ทมา : The World Bank อางโดยพรศร เหลารจสวสด
5. ปจจยทเปนขอกงวลตอภาคการเกษตรและชนบทไทย
ทมา:ดร.พรศร เหลารจสวสด
ครวเรอนทเปนฐานการผลตในภาคการเกษตรยงขาด
การปรบตว
64
5. ปจจยทเปนขอกงวลตอภาคการเกษตรและชนบทไทย
เพราะการขยายตวทางเศรษฐกจทผานมาเกดจากการเพมปรมาณ (จ านวน) ของปจจยการผลตเปนหลกโดยไมไดเนนถงการเพมคณภาพของปจจยทใชใหมประสทธภาพทสงข น
► การขยายตวทางเศรษฐกจทผานมาเกดจากการขยาย
จ านวนการใชทรพยากรมากกวาการเพมประสทธภาพ
65
สภาวะความมจ ากดของทรพยากรการผลต จะท าใหการพฒนาตามแนวทางเดมมผลตภาพจากการผลตลดลงและสงผลตอการเพมข นของตนทนการผลต
เมอตลาดมการแขงขนมากขนในอนาคตจะท าใหการผลตหลายๆอยางของไทยไมสามารถแขงขนได
5. ปจจยทเปนขอกงวลตอภาคการเกษตรและชนบทไทย
ภาคการเกษตรประกอบดวยเกษตรกรขนาดเลกจ านวนมาก มผลผลต
ต า มตนทนสง และขาดการจดการเชงธรกจไรนา
การผลตขาดความเขาใจถงการค านงถงผบรโภค กาวไมทนกบการตอบสนองของ
กลไกการตลาดสมยใหม
► ความกงวลตอเกษตรกรรายยอย
การผลตสนคายงเปนสนคาคละ ไมไดค านงถงคณภาพและมาตรฐานตามกฎ
กตกาการคาใหม ท าใหไมไดราคา
การผลตเปนรายเลกรายนอยท าใหการเขาถงตลาดสมยใหมท าไดยากและจ ากด
66
อาจน าพาไปสการสญเสยทดนและการเปนหนสน
5. ปจจยทเปนขอกงวลตอภาคการเกษตรและชนบทไทย
เพราะเกษตรกรขนาดเลกจะแขงขนไมไดหากไมสนใจในการ
ปรบตว
เทคนคในการปรบลดตนทนในการผลต เทคนคทน าไปสระบบการผลตปลอดภยและมคณภาพ
67
5. ปจจยทเปนขอกงวลตอภาคการเกษตรและชนบทไทย
► ความกงวลตอเกษตรกรรายยอย(ตอ)
การใชนโยบายเพมระดบรายไดใหกบเกษตรกรโดยการแทรกแซงกลไกตลาด แมจะเปนมตหนงในนโยบายการเกษตรไทย แตหากการจดท านโยบายการเกษตรไทยโดยมงหวงเพอประชานยม โดยขาดการละเลยหรอใหความส าคญต าในมตดานความเขมแขงเพอเสรมสรางประสทธภาพทงดานการผลตและการตลาดแลว อนาคตภาคการเกษตรไทยจะออนแอ
68 ทมาของภาพ:Google.com
การแทรกแซงกลไกตลาดทเนนการสรางประชานยม
ขาดความชดเจนในนโยบายการลดตนทนการผลต
ไมมเปาหมายทชดเจนในการเพมก าไรโดยการเพมประสทธภาพในระดบไร
นา
5. ปจจยทเปนขอกงวลตอภาคการเกษตรและชนบทไทย
ใชงบประมาณจ านวนมากและอาจสงผลกระทบตอการจดสรรงบประมาณในดานอน
ในกรณของสนคาขาวไดจายเปนคาขาวในชวง 2 1/2ป(2554-ฤดนาป 2557)
ไปถง 8 แสนลานบาท มปรมาณขาวเปลอกทรบซอไวถง 54 ลานตน
ทมา:อภรด ตนตราภรณ 2555 อางโดยดร.พรศร เหลารจสวสด
ประสทธภาพตนทนโลจสตกส
69
5. ปจจยทเปนขอกงวลตอภาคการเกษตรและชนบทไทย
6.ความทาทายของภาคเกษตรและชนบทไทย
70
การบรรยายพเศษในวชา สห 832 สมมนาการศกษาพฒนา โครงการปรญญาเอกสหวทยาการ ภาคการศกษาท 2/2556 อาคารเอนกประสงค หอง 701 ช น 7 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทาพระจนทร 9.30-12.30 น
ผลทตามมาเกษตรกรรายยอย
จ านวนไมนอยตกอยในภาวะยากจนและไมมความม นคงในอาชพ
ผเขาไมถงโอกาสในสงคมกบหบเหวสความยากจน
ทมา: ดดแปลงจาก อภชาต วรรณวจตร 2557
ขาดความรการ
จดการไรนา ขาดเทคนคในการ
ปรบลดตนทน ขาดเทคนคส
ระบบการผลตปลอดภย ไดมาตรฐาน ไดคณภาพ
เขาไมถงกลไก
ตลาด
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
University and Public Sector engagement เตมเตมชองวางการผลตการจดการและงานวจยโดยมหาวทยาลยใน
พนทหรอสถาบนวชาการในพนท
สรางวธการจดการใหม สรางชองทางตลาดใหม
พนธจ าเพาะ
ท าอยางไรจงจะท าใหเกษตรกรกาวหบเหวได
สรางนวตกรรมในตวสนคา
ผลตภณฑทโดดเดน
Social enterprise
ทมา: ดดแปลงจาก อภชาต วรรณวจตร 2557
Business engagement เตมเตมชองวางการจดการทางการตลาด การสราง
มลคาเพมเพอการกระจายสนคาตอผบรโภค
Community engagement
ยกระดบการ
จดการในไรนาของเกษตรกร ท าการผลตโดย
ขาดการตระหนกถงคณภาพ มาตรฐาน และความปลอดภย
ผกโยงการ
ผลตใหเขากบแรงขบเคลอนทางการตลาดอยางเปนธรรมและมประสทธภาพ
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
73
การมงสความเปนครวของโลก
มงตอบสนองความตองการของตลาดท งในประเทศ
และตางประเทศ พฒนาเทคโนโลยอตสาหกรรมอาหาร พฒนาคณภาพของสนคาใหไดมาตรฐานของตลาด
การผลตทตอบสนองตอความปลอดภยดานอาหาร
สขอนามย
กาวไปสการใชเทคโนโลยและเครองจกรกล
การเกษตรและการเปนธรกจฟารม
การจดการในโรงเรอนปด (Evaporative cooling system) ควบคมดวยระบบคอมพวเตอร (Automatic System)
การจดการในโรงเรอนปด (Evaporative Cooling System) การน ามลสกรมาผลต Biogas
พฒนาการเพาะเลยงสตวน าในระบบปด (Probiotic Farm) พฒนากงพนธด
การผลตจะใหความส าคญกบมาตรฐานในกระบวนการผลต
Good Manufacturing Practice (GMP)
Good Agricultural Practice (GAP)
74 ทมา: ดดแปลงจากมนตร คงตระกลเทยน 2554
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
การมงสความเปนครวของโลก(ตอ)
รปแบบการบรโภคทก าลงเปลยนแปลงท าใหเกดทางเลอกในระบบ
การผลต
ความตองการอาหารปลอดภย อาหารอนทรย
ความตองการอาหารทมคณคาโภชนาการ อาหารทเปนยา
ความกงวลเรองผลกระทบดานสงคม: โลกรอน สวสดการสตว การ
ใชน ามากเกนไป การกดกนการคา
75
เกดทางเลอกในระบบการผลตในหลายรปแบบมากขน เชน เกษตร
อนทรย เกษตรปลอดภย การเกษตรทเปนมตรกบสงแวดลอม เปนตน
การมงสความเปนครวของโลก(ตอ)
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
76
การมงสการใชผลผลตเกษตรเพอเปนวตถดบส าหรบ
พลงงานทดแทน
การสรางเปาหมายการ
ใชพลงงานจากพช
ปรมาณการใชน ามนเชอเพลง
ชวภาพของประเทศไทย ในระหวางป 2548-2556
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
2548 2551 2556 2564
พนลต
ร/วน
ชวงเวลา
เอทานอล ไบโอดเซล
คาดการณ ป 2564
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
Gasifier ชวมวล
กาซสะอาด
ขายไฟฟา
โรงสขาว โรงหบปาลม
วศดจากกระบวรการผลตการเกษตรเหลอใช
เครองปนไฟฟา
►การใชภาคการเกษตรสรางความสมดลดานพลงงาน
การใชเศษพชเพอการผลต
พลงงานไฟฟาชวมวล
Cellulosic Ethanol
Agricultural fields and
Windmills
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
GMS Economic Corridors ประกอบดวย 6 ประเทศคอ ไทย จน
(มณฑลยนนาน) เวยดนาม กมพชา ลาว พมา มเปาหมายเพอพฒนาการคา การลงทน อตสาหกรรม การเกษตร และบรการ ในภมภาคน
โครงการนไดรบเงนอดหนนจาก ธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชย หรอ ADB (Asian Development Bank) ในการพฒนาสาธารณปโภคขน
พนฐานหลายแขนง โดยเฉพาะเสนทางคมนาคมทางถนน แตกรวมถงระบบไฟฟา โทรคมนาคม สงแวดลอม และกฎหมายดวย
รฐบาลจากประเทศสมาชก GMS ไดก าหนดแนวพนทเศรษฐกจในลมแมน า
โขงหลายเสนทาง ใหเปนแนวพฒนาพนทเศรษฐกจของอนภมภาค และหนงในเสนทางทขณะนก าลงเรมปรากฎผลเชงรปธรรมไดแกเสนทางระเบยงเศรษฐกจแนวตะวนออก-ตะวนตก (East-West Economic Corridor:
EWEC) หรอเสนทางหมายเลข 9 (R9)
เสนทางระเบยงเศรษฐกจอนภมภาคลมแมน าโขงเพอเปน Hub ทางเศรษฐกจการคาและการลงทน
78
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
เสนทางระเบยงเศรษฐกจ EWEC(ตอ) 1.North-South Corridor
2.Northern Corridor
3.North-Eastern Corridor
4.Eastern Corridor
5.Central Corridor
6.East-West Corridor 7.New Southern Corridor
8.Southern Corridor
9.Southern Coastal Corridor
1 2
3
4
5
6
7
8
9 ทมา: กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ
79
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
เสนทางระเบยงเศรษฐกจ(ตอ)
การปรบเปลยนเกษตรกรใหเขาใจถงหลกการจดการฟารมจงเปนเรองส าคญ (smart farmers)
ตองเรยนรและเขาใจถงหลกการบรหารทรพยากรการผลตทมอยอยาง
จ ากด
พนธพชสตวทใชในกระบวนการผลตตองเรยนรกอนตดสนใจท าการผลต
การเขาถงเทคโนโลยและรจกการใชประโยชนจากงานวจยเพอใหเกด
กระบวนการประหยดตนทน
การบรหารจดการทรพยากรการผลตในฟารมอยางเปนระบบ ทงการใชทดน
น า แรงงาน และทน
การรจกและเขาใจในกลไกการตลาดและราคา
80
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
ทมา: ไดรบความอนเคราะหจาก ดร.พรศร เหลารจสวสด 81
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
การปรบเปลยนเกษตรกร(ตอ)
ความยงยนและมงคงของภาคการเกษตรไทยจะเกดขนไดอยางไร?
การเนนสรางศกยภาพดานการผลตและการตลาดในหวงโซเชงนโยบาย
การลงทนพฒนาแหลงน าและการชลประทาน การลงทนใน R&D
การจดหาทดนและการคมครองในการถอครองทดน การจดสนเชอเพอการเกษตรและ
ธรกจการเกษตร
การพยงราคาหรอประกนราคา
การสรางเสถยรภาพราคา
การประกนรายได การรบจ าน า การอดหนนปจจย
การผลต
การปรบปรงระบบการขนสงและการเกบรกษา การปรบปรงโครงสราง ตลาดภายในและตลาด
สงออก การปรบปรงตลาด สนคาเกษตรลวงหนา
ดานศกยภาพทาง
การตลาด
ดาน การเพมประสทธ
ภาพการผลต
การตอบสนองเชงนโยบายในภาคการเกษตรและการ
พฒนาชนบท
ดานราคาและรายได
82
การพฒนาดานแหลงน าและการชลประทาน
เปาหมาย
ใชพนทดนเดมเพาะปลกมากครงขนใน
รอบป
กระตนใหมการใชปจจยสมยใหม
ลดความเสยงจากภยธรรมชาตและเพม
ประสทธภาพการผลตตอหนวยเนอท สนบสนนการเพมรายไดและลดตนทน
การผลตใหกบเกษตรกร
- พนทชลประทานขยายตวเพยง 1.2 เทาในชวงครงศตวรรษทผานมา ปจจบนมพนทชลประทานประมาณ 28.72 ลานไร สวนมากอยในภาคกลาง
-พนทการเกษตรทไดรบน าชลประทานมจ ากดเพยงรอยละ 22 ของพนทการเกษตรทงประเทศ
- การมและการเขาถงแหลงน าชลประทานเปนความหวงของเกษตรกรในพนท
-ทรพยากรน าจะเปนขอจ ากดของการเกษตรไทยภายใตการเปลยนแปลงภมอากาศโลก
การเรงตอบสนองเชงนโยบายของภาครฐโดยใหประชาชนมสวนรวม
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
เปาหมาย
เพมประสทธภาพการผลต คณภาพ
ผลผลต และการจดการในไรนา เพมความสามารถในการแขงขนของภาคการเกษตร
สนบสนนการเพมรายไดและการลดตนทนตอหนวยของสนคา ลดผลกระทบจากการเกด biotic และ
abiotic loss ในพนท
- การปฏวตเขยวทเกดขนกบเกษตรกรขนาดเลกทวโลกท าใหลดความอดอยากดานอาหารเปนผลจากการลงทนวจยดานการเกษตร
-การพฒนาพนธขาวไมไวแสงของไทย เปนผลจากการลงทนวจยในอดต
-ผลผลตขาวตอไรในพนทชลประทานขยายตวเพมขน มการท านามากกวา 1 ครงในรอบป เปนตน
เงนลงทนวจยดานการเกษตรในป 2552 มงบลงทน 1,764 ลานบาท หรอรอยละ 0.17 ของ GDPภาคเกษตร
การลงทนวจยดานการเกษตร
การเรงตอบสนองเชงนโยบายของภาครฐ(ตอ)
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
การจดใหมสนเชอการเกษตร
เปาหมาย
สนบสนนเกษตรกรใหมแหลงเงนก
อตราดอกเบยต าแทนนายทนในชนบท สนบสนนเกษตรกรใหเขาถงปจจย
สมยใหมในการเพาะปลกและเพมผลผลตตอไร เพอเพมรายได สนบสนนใหตลาดสนเชอในพนท
มการแขงขนมากขนและลดการเอารดเอาเปรยบกบเกษตรกร
- ในอดตเกษตรกรขาดแหลงสนชอทเปนสถาบนและตองพงการกยมเงนนอกระบบ ทคดดอกเบยในอตราสง
- นโยบายดงกลาว มผลใหสนเชอการเกษตรไดขยายตวจาก 24 พนลาน ในป 2524 ขนเปน 355 พนลานในป 2535
-ในป 2553 ธ.ก.ส. แหงเดยวไดให สนเชอโดยรวม 545 พนลานบาท
สนเชอในลกษณะ supervised
credit จะเปนสนเชอทอ านวย
ประโยชนตอเกษตรกรในการสรางรายได การจดสนเชอในลกษณะน
ควรจดท าพรอมๆกบการจดท าบญช
ฟารมเพอใหเกษตรกรไดวเคราะหตนเอง
การเรงตอบสนองเชงนโยบายของภาครฐ(ตอ)
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
เปาหมาย
ใหเกษตรกรผไมมทดนท ากนหรอมนอย
ไดเปนเจาของทดนเพอสรางความมนคงในอาชพ การ
เพมประสทธภาพการผลตเพราะสรางแรงจงใจใหกบเกษตรกร สนบสนนการกระจายรายไดและ
ทรพยสนเพอสรางความเปนธรรมในสงคม
- มการจดทดนในรปของนคมสรางตนเองและสหกรณนคม
- มการปฏรปการถอครองทดน ในรป ส.ป.ก 4-01
- การใหสทธท ากนในพนทปา
- การจดใหมโฉนดชมชน
- มการจดตงธนาคารทดน
ทดนเปนทงปจจยการผลตและเปน
สนทรพย การมทดนจะท าใหเกษตรกรเขาถงแหลงเงนกสถาบนไดอยางเพยงพอทจะเออประโยชนตอการลงทนฟารม
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
การจดหาทดนท ากนเพอการเกษตร
การเรงตอบสนองเชงนโยบายของภาครฐ(ตอ)
เปาหมาย
การเสรมสรางประสทธภาพและลดตนทนทางการตลาด เพมการแขงขน
ในทางการคาและการสรางความเปนธรรมในชองทางการขายผลผลตของเกษตรกร สนบสนนการขยายตวของตลาดกลางใน
สนคาเกษตรทเปนกลมใหญ เชนตลาดกลางขาวเปลอก ตลาดกลางยางพารา และรวมถงการสรางตลาดทางเลอก
-ในชวงทศวรรษ 2520 ไปจนถงกลางทศวรรษ 2540 เปนยคทตลาดกลางขาวเปลอกมความรงเรองอยางมาก
-ตลาดกลางขาวเปลอกไดรวงโรยไปในตอนปลายทศวรรษ 2540 อนเปนผลจากนโยบายแทรกแซงกลไกตลาดของรฐ
ตลาดสนคาเกษตรในพนท
หางไกลมกจะขาดการแขงขน ท าให พอคาในพนทมอ านาจเหนอกลไกตลาด การเสรมสรางกลไกและชองทาง
การตลาดเพอใหเกดการแขงขนยอมจะเปนประโยชนตอเกษตรกรเพราะท าใหมชองทางการจ าหนายหลงเกบเกยวผลผลต
การเรงตอบสนองเชงนโยบายของภาครฐ(ตอ)
การเสรมสรางกลไกตลาดสนคาเกษตรและกลไกตลาดกลาง
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
เปาหมาย
เพอขยายตลาดการคาระหวางประเทศของสนคาเกษตรทมความไดเปรยบใน resource base สนบสนนใหเกดการปรบตวของ
โครงสรางการผลตและการใช
ทรพยากรในประเทศ และโครงสรางการตลาด สนบสนนใหเกษตรกรผลตภายใต
ระบบการจดการโดยค านงถงตลาดการคาระหวางประเทศ
เปนนโยบายทสนบสนนใหเกดการปรบตว
ในกระบวนการผลตของเกษตรกร เพราะเกษตรกรทมการจดการด ผลตสนคาทมคณภาพและความปลอดภย มตนทนการผลตต าจะไดประโยชนเพราะสามารถแขงขนได แตจะน ามาซงขอกดกนการคาในลกษณะอนๆ เชน มาตรการดานสขอนามย มาตรการดานการลดผลกระทบสงแวดลอม
การเปดตลาดสนคาเกษตร
การเรงตอบสนองเชงนโยบายของภาครฐ(ตอ)
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
ประเดนทางเลอกเชงนโยบายอนๆ
การสนบสนนใหเกษตรกรปรบเปลยนหรอลดการผลตในสนคา
เกษตรทมอปทานสวนเกนมากหรอเปนสนคาเกษตรทแขงขนไมได ไปสการปลกพชชนดอน โดยการสรางแรงจงใจใหเกดการปรบเปลยนพนท (Acreage Diversion) โดยเฉพาะเกษตรกรในพนทชลประทานทมทางเลอกในการท าการเกษตรมากมาย เพอการเพมรายไดใหกบครวเรอน
การใหการอดหนนเชงสวสดการใหกบกลมเกษตรกรทอยในกลม
ยากจน เพอใหไดรบสวสดการหรอรายไดขนต าทตองการใหความชวยเหลอ และใหความชวยเหลอโดยผานทางสวนตางของราคา(Deficiency Payment) ดงกรณท IMF ใหขอแนะน าไว
การปรบระบบการผลตและสรางแรงจงใจไปสการผลตแบบ Niche
Product ใหกบกลมเกษตรกรในแตละพนท เพอใหเกดลกษณะจ าเพาะ ในสนคาและสรางหวงโซคณคาในการกระจาย เชนการผลตภายใต green product
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
► บนเสนทางความตองการเกษตรกรรมย งยนของสงคม
ไดรบคณคาจากการบรโภคอาหารทไดคณภาพ เปนมตรกบสงแวดลอม มความปลอดภย เขาถงไดและมอยอยางพอเพยง
ผกโยงเครอขายสรางเปนตลาดจ าเพาะ(nich market) มกลไกรบรองคณคา มชองทางในการกระจายสนคา ทเปนธรรม
สรางความจ าเพาะในคณคาของสนคา(niche product) ใชปจจยการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอม มกลไกของกจกรรมและการจดการทด
ตระหนกถงความส าคญของระบบนเวศ สภาพแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต 9
0
ดน น า อากาศbiodiversity
สงคม
เศรษฐกจ สงแวดลอม
เกษตรกรรมย งยน
คณภาพชวตทดของเกษตรกร
ประสทธภาพ ความเปนธรรม
การผสมผสานการผลตพช และสตว
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย
การมหนวยงานในการใหการรบรอง(accreditation)และสรางระบบใหเกดการ
ยอมรบอยางกวางขวาง
กลไกสนบสนนการขบเคลอนเกษตรกรรมย งยน(ตอ)
การเสรมสรางและยกระดบเครอขายเกษตรกรรมยงยนในดบชมชน ใหเกดกระบวนการเรยนรรวมกนทงในดานการลดความเสยง ลดตนทน และการสรางคณคาความจ าเพาะของสนคาใหเปนเอกลกษณของทองถน
การสนบสนนและการพฒนารานคาเฉพาะทางทใหความส าคญกบการเปนมตร
กบสงแวดลอมและการเชอมโยงหวงโซคณคากบผผลตตนน า
► บนเสนทางความตองการเกษตรกรรมย งยน(ตอ)
6. ความทาทายของภาคการเกษตรและชนบทไทย