วารสารทันตภูธร เล่ม4 ปี 2555

ทนตภธรปท 22 ฉบบท 4 ต.ค. - ธ.ค. 2555

เพอเสรมสรางแรงบนดาลใจและความสขในการทำางาน

เพอเสรมสรางแรงบนดาลใจและความสขในการทำางานปท 22 ฉบบท 4

ตลาคม-ธนวาคม 2555

ทนตภธร

Oral Health Sevices Plan

เเผนพฒนาระบบบรการสขภาพชองปาก

Lion Oral Health Award 2012

Toothfriendly Dental Clinic

Lost in Tokyo

สรปผลการผลกดนเรองความกาวหนาของทนตาภบาล

ทกทายบรรณาธการทพญ.นธมา เสรมสธอนวฒน [email protected]

OralHealthServicePlanหรอแผนพฒนาระบบบรการสขภาพชองปากของกระทรวงสาธารณสข(พ.ศ.2556-2559)ระบไวในหวขอปญหาสขภาพชองปากของประชาชนไทย วา “โรคฟนผเปนปญหาทเดนชดในกลมเดกประเทศพฒนานอยและกำาลงพฒนา” นนแสดงวาประเทศไทยเปนประเทศพฒนานอยและกำาลงพฒนา..หรอน????....สวนตวไมคอยอยากจะยอมรบแตกตองทำาใจคะอยางนอยคาลงทะเบยนเขาประชมระดบนานาชาต กถกลงมากเมอคณเปนทนตแพทยทเดนทางไกลมาจากประเทศกำาลงพฒนา!

เรามาใหความสำาคญทวรรคแรกของประโยคเดมกนดกวานะคะ“โรคฟนผเปนปญหาทเดนชดในกลมเดก”แปลวาเดกไทยสวนใหญจะมฟนผ..ใชคะ..เมอนกถงเดกกบการทำาฟนแลวดฉนเปนทนตแพทยททำาฟนใหเดกนอยรายมากคะเดกททำาฟนใหสวนใหญจะมาทำาฟนพรอมๆกบผปกครองคอพอแมพปานาอามาทำาฟนเดกมานอนดทวรอตงแตตวเลกๆรอไปรอมาหลายๆครงจากหดเดนมาเปนเดนไดกเดนไปยนเกาะประตหองฟนแอบดวาคณแมทำาอะไรเหนคณแมนอนปดตาอาปากอยบนเตยงปรบไดมสงมชวตทเปนมนษยประหลาดใสชดขาวๆใสหนากากใสถงมอมดชดมองเหนแตลกตานงถออาวธทมเสยงหวอๆๆเจาะอะไรในปากคณแมตลอดเวลาชางนากลวมากมายแอบเหนอกวาเจาชดขาวนมคหเปนเจาชดสมวงแตงตวปกปดมดชดมองเหนแตลกตาไมตางกนแตเจาสมวงนมอาวธเปนสายยางคงดไมนากลวเทาไหรพอเดกเรมโตคยรเรองมากขนคณแมกอมมาสรางความคนเคยกบเจาเตยงขยบไดทมนษยประหลาดใสชดขาวชอวา“คณหมอ”โมวาเปนเตยงเคลอนทเองไดมราคาแพงและทบานไมมใหเลนลอกนไปหลอกกนมาจนไดดแลฟนกนตงแตเจาหนนอยฟนขนไมกซไดกกไกทำาจากถงมอไปหลายตวตอนนเดกนอยหดเดนเตาะแตะกลายเปนหนมนอยสาวนอยทไดรบการรกษาฟนเปนประจำาและไมกลวหมอฟนอกแลว^^

เมอยอนรำาลกจากประสบการณลวนๆเลยพบวาการเขาถงระบบบรการสขภาพชองปากของเดกนนขนอยกบความตระหนกและเลงเหนความสำาคญในการดแลสขภาพชองปากของผปกครองมากถงมากทสดคะถาเดกคนไหนมผปกครองทใหความสำาคญสขภาพชองปากของตนเองกมกจะดแลสขภาพชองปากของบตรหลานไดดกวาผปกครองทไมสนใจดแลสขภาพชองปากตนเองและการพาเดกมาใหทนตแพทยทำาฟนไดนน สวนใหญผปกครองตองมการวางแผนทดทงขทงปลอบมากอนลากเชญกนมาพบทนตแพทยแทบทงนนเพราะผปกครองใหความรวมมอการรกษาชองปากเดกจงจะสำาเรจลลวงไปดวยดไดโดยงายอยางไรกตามมผปกครองจำานวนไมนอยทผลกภาระการดแลสขภาพชองปากบตรหลานตนเองใหเปนหนาทของทนตแพทย เดกๆ ไมเคยไดรบการปลกฝงใหมระเบยบวนยในการรกษาความสะอาดฟนตนเองจากผปกครองเทาทควรจะเปนเดกมาพบทนตแพทยเมอมฟนผมากจนถงขนปวดฟนรองไหระงมงอแงและผปกครองกลมนกมกจะเปนกลมทมความคาดหวงสงกวาปกต เสมอนทนตแพทยตองมเวทยมนตวเศษสามารถเสกใหฟนไมผ เดกไมรองไห เดกหายปวดฟนในบดนน ทนททนใด ...ถารายเวทยเสกมนตไดจรง กปรารถนาจะยอนเวลาใหทานผปกครองชวยใสใจดแลฟนขาวๆประดจนำานมของลกนอยตงแตฟนซแรกโผลพนเหงอกขนมากอนทจะผลกลามจนยากเกนเยยวยาในวนน.....แตเปนไปไมไดคะ...ดฉนไมใชผวเศษ

การพฒนาระบบบรการสขภาพชองปากจงควรเรมจากการปรบทศนคตของผปกครองตอการดแลรกษาฟนกอนเปนลำาดบแรกคะ เชอวานาจะมเดกอกหลายคนเขาไมถงระบบสขภาพชองปากเพราะทศนคตของผปกครองนะคะดฉนจงเหนดวยอยางยงทมการทำาการขาวลกรกฟนดเรมทซแรกผานสอสาธารณะตางๆหลากหลายมากมายเพราะความรกทมตอลกเมอผปกครองเหนความสำาคญของสขภาพชองปากจะชวยใสใจดแลฟนซแรกสรางสขนสยทดในการดแลฟนตงแตลกยงเลกเปนเดกนอย หลายครงทเหนคณแมนำาตาซมสงสารลกทกำาลงปวดฟนแลวยนยนเปนมนเหมาะวาตอไปจะดแลฟนลกใหดกวาน คณแมแบบนกมนะคะถงจะมจำานวนนอยไปกตามสำาหรบเนอหาในโฆษณาแมสวนตวจะรสกวาครอบครวแดรกคลา“ลกรกฟนดเรมทซแรก...แฮกๆ”นนอาจจะแปลกๆใหมๆแตดออกจะไกลตวชาวบานไปสกหนอยถาไดดาราแมลกออนอดตนางเอกละครโทรทศนมาแปรงฟนลกรกใหชาวประชาชนชมดงดดความสนใจแฟนคลบคงจะสรางความตนตวในการดแลฟนซแรกไดทวไทยในพรบตาเลยคะแตถงอยางไรกขอชนชมและเขาใจวาเปนการเรมตนทดในการชวยกระตนใหผปกครองเอาใจใสดแลฟนซแรกของบตรหลานและเขามามรวมพฒนาระบบบรการสขภาพชองปากรวมกนเพราะการมสขภาพฟนทดนนผปกครองไมควรฝากชองปากของบตรหลานไวกบทนตแพทยแตเพยงฝายเดยวนะคะเชนเดยวกนประเทศไทยไมใชของใครคนใดคนเดยวการพฒนาประเทศไทยจงเปนภารกจ

ของพวกเราคนไทยทกคนสวสดปใหมคะขอใหประเทศไทยจงเจรญ....สาธ....สาธ....สาธ

ฉบบเดอน ตลาคม-ธนวาคม 2555

วารสารทนตภธร1

สารบญ ทนตภธร1 ทกทายบรรณาธการ : ทพญ.นธมา เสรมสธอนวฒน3 พระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว 4 พฒนาระบบบรการสขภาพชองปาก (Oral health service plan) ของกระทรวงสาธารณสข (พ.ศ.๒๕๕๖-๒๕๕๙) โดย ทพญ.สณ วงศคงคาเทพ สำานกทนตสาธารณสข กรมอนามย10 Oral health service plan เสยงจาก รพช.13 ระบบขอมลหวใจของการพฒนาระบบทนตสาธารณสข โดย ทพ. ฎณฎฐนนท อศววฒฑก สสจ.นครศรธรรมราช17 ...รมณดๆ กบ งานประชมวชาการชมรมทนตสาธารณสข แหงประเทศไทย ป 2555 โดย ผศ.ดร.ทพญ.จรญญา หนศรสกล มหาวทยาลยสงขลานครนทร22 รางวลท 1 : Lion Oral Health Award 201226 สหวชาชพ การทำางานรวมกนของทมสาธารณสขปาบอน27 ไกลเกนชองปาก ลกกวาคอหอย โดย นพ.สภทร ฮาสวรรณกจ ชมรมแพทยชนบท28 คลนกทนตกรรมทแตกตาง Toothfriendly Dental Clinic โดย ทพ.ดร.ธงชย วชรโรจนไพศาล จฬาลงกรณมหาวทยาลย34 ขาวจากตวานนท โดย หมอแพร รพช.บางใหญ36 Lost in Tokyo…....the story by iherebic41 เรองเลาจากภองลง โดย หมอฟนไทดาน43 Jay-ac Change the world

● ชมรมทนตสาธารณสขภธร ● ประธานชมรมฯ : ทพญ. บานเยน ศรกลเวโรจน สำานกงานสาธารณสขจงหวดสงขลา เลขท

161/1 ถนนรามวถ ตำาบลบอยาง อำาเภอเมอง จงหวดสงขลา90000 โทรศพท074-326091ตอ107 ,105โทรสาร 074–311386

●วารสารทนตภธรทอย42/198ซ.ตวานนท38ถ.ตวานนทต.ทาทรายอ.เมองจ.นนทบร11000โทร083–4934543ruralmax2007@

gmail.com●บรรณาธการ: ทพญ.นธมา เสรมสธอนวฒน ●กองบรรณาธการ: ทพญ.วโรชาเพยรเจรญ,ทพญ.สรรตน สงสวาง,

ทพญ.รจตจนทรประสทธ●ปก:ทพ.ปยะพงศปวงคำา● ผดำาเนนการจดพมพผโฆษณา:บรษททนตภธรและเพอนจำากดทอย119/887

ต.บางกระสออ.เมองจ.นนทบร

บทความทงหมดรบผดชอบโดยผเขยนขอเขยนนนๆมไดเกยวของกบชมรมทนตสาธารณสขภธรหรอวารสารทนตภธร

44 จดประกายความคด โดย ทพญ.ดร. มทนา เกษตระทต มหาวทยาลยธรรมศาสตร45 Oral Health Services โดย : ทพญ.ดร.สดาดวง กฤษฎาพงษ จฬาลงกรณมหาวทยาลย48 เรองมากมากเรองจากเมองนาน : กจกรรมการประเมน โรงเรยนเครอขายเดกไทยฟนด จงหวดนาน โดย ทพญ.ประภาพร คำาหวาง รพช. เวยงสา จ.นาน53 การบ รณาการงานส ง เสรมสขภาพคนพการใน อำาเภอปาบอน จงหวดพทลง โดย ทพญ.พรพมล วทยวรศกด (หมอชช) รพ.ปาบอน จ.พทลง55 อรรควชรถาม...มณฑลกานตตอบ โดย ทพ.อรรถวชร สนธชย รพช.เวยงปาเปา จ.เชยงราย57 สรปผลการผลกดนเรองความกาวหนาของทนตาภบาล (3-22 ธนวาคม 2555) เพมเตมถงวนท 16 มค. 2556 บรษท ทนตภธรและเพอน จำากด64 กรองใจทายเลม โดย ทพญ. บานเยน ศรกลเวโรจน สสจ.สงขลา/ประธานชมรมทนตสาธารณสขภธร



ในหลวงพระราชทาน ส.ค.ส.ป ๒๕๕๖

ในหลวงพระราชทาน ส.ค.ส. แกพสกนกรชาวไทย ทรงพมพขอความ ขอจงมความสข

ความเจรญ HAPPY NEW YEAR พรอมขอความวา เมตตาเปนคณธรรมนำาความสข

เมอเวลา ๒๐.๐๐ น. วนท ๓๑ ธนวาคม พ.ศ.๒๕๕๕ พระบาทสมเดจพระเจาอยหว พระราชทาน ส.ค.ส. ปพทธศกราช ๒๕๕๖ แกประชาชนชาวไทย โดยส.ค.ส.พระราชทาน ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ประจำาปพทธศกราช ๒๕๕๖ น เปนพระบรมฉายาลกษณพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในฉลองพระองคเชตลำาลองสฟา มลายเสนสชมพและสฟาเขมพาดตดกน พระสนบเพลาสดำา และฉลองพระบาทสดำา ประทบบนพระเกาอ ดานขวาของพระเกาอทประทบ มโตะกลม วางพระบรมฉายาลกษณครอบครว และเชงเทยนแกว ทรงฉายกบสนขทรงเลยง คอ คณทองแดงททรงเลยงมาตงแตป ๒๕ ๔๑ สวมเสอสทอง หมอบอยแทบพระบาทดานขวา และคณมะล แมเลยงคณทองแดง สวมเสอสทอง หมอบอยแทบพระบาทดานซาย

ดานหลงพระเกาอทประทบ ตกแตงดวยดอกกลวยไมหลากส ดานขวาบน มตราพระมหาพชยมงกฎประดบ สวนดานซายมผอบทองประดบ ดานลางของผอบทองมตวอกษรสทอง ขอความวา ส.ค.ส. พ.ศ. ๒๕๕๖ สวสดปใหม และตวอกษรสขาว ขอความวา ขอจงมความสขความเจรญ HAPPY NEW YEAR ดานขวา ใตตราพระมหาพชยมงกฎ มขอความพมพดวยตวอกษรสเหลอง ขอความวา “ความเมตตาเปนคณธรรมนำาความสข ชวยปลอบปลกปรงใจใหหรรษา ความกตญญรคณผเมตตา ทวคาของนำาใจไมตรเอย” ดานลางของ ส.ค.ส. มแถบสมวงเขม มมลางขวา มขอความ ก.ส.๙ ปรง ๑๘๑๑๑๒ ธค.๕๕ พมพทโรงพมพสวรรณชาด ท.พรหมบตร, ผพมพโฆษณา Printed at the Suvarnnachad, D Bramaputra, Publisher กรอบของ ส.ค.ส. พระราชทานฉบบน เปนภาพใบหนาคนเลกๆ เรยงกน ดานซายและดานขวาเรยงกนดานละ ๓ แถว สวนดานบนและดานลางเรยงกนดานละ ๒ แถว ทกหนา มแตรอยยม



สถานการณทเกยวของกบการจดบรการสขภาพชองปาก

๑. ปญหาสขภาพชองปากของประชาชนไทย โรคฟนผเปนปญหาทเดนชดในกลมเดกประเทศพฒนานอยและกำาลงพฒนา เมอไมไดรบการดแลรกษาอยางทนทวงท โรคจะลกลามและสญเสยฟนในทสดสงผลตอพฒนาการสขภาพการสบฟนและการเรยน๑ในประเทศไทยพบเดกอาย๑๒ปรอยละ๔.๓และเดกอาย๑๕ปรอยละ๔.๑ปวดฟนจนขาดเรยนเฉลย๒.๕และ๔.๔วนตามลำาดบ๒ขณะทเดกปฐมวยพบอตราฟนผในเดกกลมอาย๓ปรอยละ๖๑.๔ ถอเปนสถานการณปญหาในระดบสง ขณะทกลมผใหญมปญหาโรคฟนผและปรทนตอกเสบรวมทงความเสอมถอยจากการมอายยนยาว เปนอปสรรคตอการดำาเนนกจกรรมในชวตประจำาวน (everyday life activities)และการงานอาชพสงผลตอคณภาพชวต๓โดยเฉพาะอยางยงในกลมสงอาย

๒. การมหลกประกนสขภาพของคนไทย การมหลกประกนสขภาพเปนการลดอปสรรคและภาระในการจายคารกษาพยาบาลสถานการณอตราการมหลกประกนสขภาพของประชาชนไทยในป๒๕๕๒เปนรอยละ๙๗.๔สวนใหญเปนสทธหลกประกนสขภาพถวนหนารอยละ๗๖.๑รองลงมาเปนสทธประกนสงคมและกองทนเงนทดแทนรอยละ๑๒.๓สวสดการรกษาพยาบาลขาราชการและพนกงานรฐวสาหกจ รอยละ๗.๗ โดยแตละหลกประกนสขภาพมชดสทธประโยชนแมจะมระบบประกนสขภาพภาครฐแตยงปจจยทเกยวของในการเขาถงบรการทงจากการจดบรการและดานประชาชน๔นอกจากนในทศนะของสงคมไทยคาบรการรกษาโรคในชองปากและการฟนฟสภาพยงมราคาแพง รวมทงทนตบคลากรและบคลากรสงกดองคกรปกครองสวนทองถน๕ เปนอปสรรคสำาหรบการใชบรการภาคเอกชนเมอภาครฐ ไมสามารถตอบสนองความตองการได

๑ CalaroluM,KilicN,ErdemA.Effectsofearlyunilateralfirstmolarextractiononskeletalasymmetry.AmJOrthodDentofacialOrthop2008;134:270-5.๒ กองทนตสาธารณสข กรมอนามย. รายงานผลการสำารวจสภาวะสขภาพชองปากระดบประเทศครงท ๖ประเทศไทยพ.ศ.๒๕๔๙-๒๕๕๐. โรงพมพสำานก กจการองคการทหารผานศก,๒๕๕๑.๓ ReisineST,FertigJ,WeberJ,LederS.Impactofdentalconditionsonpatients’qualityoflife.CommunityDentOralEpidemiol1989(17):7-10.๔ เพญแขลาภยง. การเขาถงบรการสขภาพชองปาก. ในเศรษฐศาสตรบรการสขภาพชองปาก.นนทบร : สำานกทนตสาธารณสข;๒๕๕๔. โรงพมพองคการ สงเคราะหทหารผานศก๕ เพญแขลาภยง, เสกสรรค พวกอนแสง. ความคดเหนของผมสวนไดสวนเสยตอการพฒนาแผนยทธศาสตรสขภาพชองปากแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๙๙. สำานกทนตสาธารณสข๒๕๕๕.

พฒนาระบบบรการสขภาพชองปาก (Oral health service plan)ของกระทรวงสาธารณสข (พ.ศ.๒๕๕๖-๒๕๕๙)

ทพญ.สณ วงศคงคาเทพ สำ นกทนตสาธารณสข กรมอนามย



๓. สถานการณกำาลงคนดานทนตสขภาพ ปจจบนสถานการณของกำาลงคนผใหบรการสขภาพชองปากมแนวโนมดขนเนองจากมโครงการทนตแพทยคสญญาและโครงการผลตทนตแพทยเพมปละ๒๐๐คนเปนระยะเวลา๑๐ปจะเหนวาสดสวนทนตบคลากรตอประชากรระหวางพ.ศ.๒๕๔๗-๒๕๕๓โดยสถานการณทนตแพทยมแนวโนมดขนในภาพรวมประเทศ (๑:๕๗๘๘) แตมปญหาในการกระจายพบวาสดสวนทนตแพทยตอประชากรในกรงเทพมหานคร=๑:๑,๐๗๖ ขณะทในภมภาค=๑:๑๐,๑๕๑) โดยมทนตแพทยเกนครงอยในภาคเอกชน (รอยละ๕๑.๕ ของทนตแพทยทงหมด) สวนทนตาภบาลมจำานวนเพมไมมากนกในแตละป แตมการกระจายตวอยในภมภาคในสดสวนทดกวา (สดสวนตอประชากรอาย๐-๑๔ป=๑:๒,๔๑๖)ดกวาในกรงเทพมหานคร (กทม.)ซงมสดสวน๑:๒๖,๕๓๗ สวนทางกบการกระจายตวของทนตแพทย๖แมวาทนตแพทยและทนตาภบาลภาครฐมจำานวนเพมขนตลอดมาแตผลตภาพบรการทนตกรรมภาครฐไมเพมขนอยางไดสดสวนกน๗ เนองจากจำานวนครภณฑทนตกรรมหลกในการบรการไมไดเพมขนอยางสมพนธกนในทกระดบ(ตาราง๑)

ตารางท ๑ บคลากรและยนตทนตกรรมในสถานพยาบาลสงกดสำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๕๕

ประเภทโรงพยาบาล

จำานวน (แหง)

จำานวนทรายงาน (แหง)

คาเฉลยยนตทนตกรรม (ตว/แหง)

คาเฉลยผบรการทนตกรรม (คน/แหง)

รพ.แมขาย

รพ.สต. รวมระดบCUP

ทนตแพทย ทนตาภบาล รวม

ชมชน๑๐-๓๐เตยง ๔๕๒ ๓๒๔ ๒.๙ ๒.๑ ๕.๐ ๒.๕ ๔.๐ ๖.๕

มากกวา๓๐เตยง ๒๘๘ ๒๓๙ ๔.๑ ๓.๗ ๗.๘ ๔.๑ ๖.๒ ๑๐.๓

ทวไปไมเกน๓๐๐เตยง ๒๐ ๑๖ ๖.๑ ๔.๑ ๑๐.๒ ๖.๔ ๕.๗ ๑๒.๑

มากกวา๓๐๐เตยง ๕๐ ๓๔ ๙.๓ ๖.๔ ๑๕.๗ ๑๑.๔ ๖.๕ ๑๗.๘

ศนย ๒๕ ๑๗ ๑๔.๕ ๙.๘ ๒๔.๒ ๑๓.๘๒ ๗.๙ ๒๑.๘

รวมทกระดบ ๘๓๕ ๖๓๐ ๔.๑ ๓.๒ ๗.๓ ๔.๐ ๕.๑ ๙.๑

หมายเหตรพ.สต.ทวประเทศมจำานวน๙,๗๕๐แหง

ทมา:สำานกบรการการสาธารณสข.ระบบรายงานขอมลสนบสนนงานทนตสาธารณสข

๖ สำานกทนตสาธารณสขกรมอนามย.รายงานบคลากรดานทนตสาธารณสขประจำาป๒๕๕๕.เอกสารอดสำาเนา,๒๕๕๕.๗ สำานกบรการการสาธารณสขสำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข.ระบบรายงานขอมลสนบสนนงานทนตสาธารณสขพ.ศ.๒๕๕๐-๒๕๕๔



๔. ผลตภาพ (Productivity) ของงานทนตสาธารณสข ขอมลทใชวเคราะหผลตภาพ (Productivity) ของงานทนตสาธารณสขในครงน จงใชขอมลของสำานกบรหารการสาธารณสขซงเปนขอมลของสถานบรการสขภาพ ระดบโรงพยาบาลและ รพ.สต. ในสงกดสำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสขทมการรายงาน ตอเนองโดยนำาขอมลป๒๕๕๐-๒๕๕๔เปนตวแทนเนองจากมจำานวนหนวยทรายงานขอมลมากเพยงพอพบวาการใหบรการสงเสรมทนตสขภาพและทนตกรรมปองกนเพมมากขนจากรอยละ๓๗.๑ในป๒๕๐๐เปน๔๗.๙๘ในป๒๕๕๔และการใหบรการพนฐานเปนงานอดฟนเพมขนโดยสดสวนงานอดฟนตอถอนฟนจาก๐.๘๑ในป๒๕๐๐เปน๐.๙๘ในป๒๕๕๔ทำาใหประมาณระยะเวลาเฉลยการใหบรการแตละรายไมเปลยนแปลงและจากขอมลพบวาจำานวนคนไขเฉลยตอผใหบรการทนตกรรมตอป มคาอยระหวาง๑,๔๖๕ถง๑,๖๒๔รายหากคดเปนคาเฉลยตอวนจะประมาณเทากบ๖.๔ถง๗.๑รายจากจำานวนวนทำางาน๒๓๐วนตอปซงประมาณการยงสามารถเพมจำานวนการใหบรการสขภาพชองปากไดอกในกรณมแผนพฒนาระบบบรการสขภาพชองปากอยางชดเจนหากพจารณาคณลกษณะของหนวยบรการและปจจยนำาเขาพบวาจำานวนยนตทนตกรรมและเครองมอหลกๆสำาหรบใชทำาหตถการทนตกรรมมความขาดแคลนคอมประมาณรอยละ๗๘-๘๐เทยบกบจำานวนผใหบรการตงแตป๒๕๕๐–๒๕๕๔

๕. การใชบรการสขภาพชองปาก

จากผลการสำารวจอนามยและสวสดการของสำานกงานสถตแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๔พบวาประชาชนใชบรการสขภาพชองปาก

ในรอบปทผานมาเพมจากการสำารวจครงกอน(รอยละ๙.๓และ๘.๗ตามลำาดบ)๘,๙แตยงคงอยในระดบตำาและเปนบรการททำาให

สญเสยฟนเนองจากบรการทใชในครงลาสดมากเปนอนดบหนงยงคงเปนการถอนฟน(รอยละ๓๕.๑๗)รองลงมาคอการอดฟนรอย

ละ๒๕.๘เพมจากการสำารวจครงกอน(รอยละ๑๘.๖)แมวาประชากรสวนใหญ(รอยละ๙๐)จะบอกวาไมมปญหาในชองปากจง

ไมใชบรการแตในกลมทมปญหาซงควรจะมาใชบรการแตไมใชบรการสวนใหญระบสาเหตคอไมมเวลา(รอยละ๖๒,๖๐.๔และ

๓๙.๖ของกลมลกจางขาราชการและสทธบตรทองตามลำาดบ)เนองจากประชาชนเปนผตดสนใจขนสดทายวาจะใชบรการหรอไมใน

การเพมการเขาถงบรการจงตองจดการบรการใหตอบสนองตอปจจยเหลานรวมดวยเปนทนาสงเกตวาแหลงบรการยอดนยมในการ

สำารวจครงลาสดนคอคลนกเอกชนโดยประชาชนในกรงเทพมหานครภาคกลางและภาคใตนยมใชบรการคลนกเอกชนเปนอนดบหนง

สวนภาคเหนอและตะวนออกเฉยงเหนอใชบรการจากโรงพยาบาลชมชน รองลงมาคอคลนกเอกชน ดงนนหากสามารถจดการให

คลนกเอกชนเขามารวมจดบรการทจำาเปนรวมกบภาครฐ จะเปนการขยายบรการในระดบปฐมภมซงเปนมาตรการหลกในการเพม

การเขาถงบรการในเขตเมอง

๖. กองทนทนตกรรมกบการจดบรการสขภาพชองปาก

การพฒนาระบบบรการทนตกรรมตงแตป ๒๕๕๔ เปนตนมา กระทรวงสาธารณสข รวมกบ สำานกงานหลกประกนสขภาพ

แหงชาตกำาหนดนโยบายสงเสรมปองกนสขภาพชองปากในรปแบบการบรหารจดการงบประมาณโดย“กองทนทนตกรรม”ใหเกดการจด

บรการสงเสรมและปองกนโรคในชองปากตามสภาพปญหาและความจำาเปนของประชาชนในกลมเปาหมายหลกของพนทและผมสทธ

ทกสทธสามารถไดรบบรการทนตกรรมไดอยางครอบคลมทวถงและมประสทธภาพโดยสนบสนนงบประมาณพฒนาระบบการบรหาร

จดการระดบพนทใหเกดการดำาเนนงานทนตสาธารณสขอยางมประสทธภาพเพมประสทธภาพการจดบรการสงเสรมสขภาพปองกน

โรคและรกษาทางทนตกรรมในทกกลมเปาหมาย พฒนาระบบขอมลทนตสาธารณสขและจดทำาแผนยทธศาสตรระบบสขภาพชอง

ปากระดบชาตรวมทงการพฒนาศกยภาพ/การผลต/กระจายทนตบคลากรในหนวยบรการทกระดบใหเพยงพอและครอบคลมโดย

เฉพาะอยางยงการเพมทนตบคลากรในระดบโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลทกแหง

๘ คำานวณจากฐานขอมลการสำารวจอนามยและสวสดการ.สำานกงานสถตแหงชาต.พ.ศ.๒๕๕๔.๙ วระศกด พทธาศร, เพญแขลาภยง. การใชบรการสขภาพชองปากของคนไทย๕ป หลงการดำาเนนโครงการหลกประกนสขภาพถวนหนา. วารสารวชาการ กระทรวงสาธารณสข๒๕๕๒;๑๘(๔)๔๘๙-๕๐๓.



๗. การจดบรการสขภาพชองปากในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล (รพ.สต.)

ปจจบนมรพ.สต.ทวประเทศรวม๙,๗๕๐แหง กระจายอยใน๗,๒๓๘ตำาบล มเจาพนกงานทนตสาธารณสขปฏบตงานใน

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล๒,๒๙๐ คน จากนโยบายผลตเจาพนกงานทนตสาธารณสขเพมเปนพเศษ ในหลกสตร

ประกาศนยบตรวชาชพชนสงสาธารณสขศาสตร (ทนตสาธารณสข) ระยะเวลาศกษา๒ ปจำานวน๑ รน ในปการศกษา ๒๕๕๕

เพอเรงใหมจำานวนบคลากรเพยงพอทจะปฏบตงานในรพ.สต.ทวประเทศทำาใหประชาชนสามารถเขาถงบรการดานการสงเสรมสขภาพ

และปองกนโรคในชองปากสงผลใหจำานวนทนตาภบาลทจบเพมในป๒๕๕๖เทากบ๕๐๑คนแลในป๒๕๕๗จำานวน๑,๖๖๔คน

ซงมความจำาเปนในการเตรยมการรองรบการจดบรการเชนการเตรยมการดานครภณฑทนตกรรมการจางงานฯลฯ

ทศทางการพฒนาระบบบรการสขภาพชองปากในแผน ๕ ป

จากนโยบายระบบบรการสขภาพชองปากของกระทรวงสาธารณสข ไดกำาหนดประเดนสขภาพชองปากในแผนพฒนาระบบ

บรการตงแตระดบปฐมภมทตยภมและตตยภมในระยะเวลา๕ป(๒๕๕๕-๒๕๕๙)ใหผสมผสานเปนองคประกอบหนงของแผน

พฒนาระบบบรการสขภาพระดบจงหวด มการวเคราะหสวนขาด มการจดลำาดบความสำาคญกอนหลงเปนภาพรวมของจงหวด

และเขตโดยกำาหนดประเดนหลกการพฒนาดงนคอ

๑.พฒนาบรการสขภาพชองปากในเขตเมอง เพอลดความแออดของการบรการในโรงพยาบาลศนยและโรงพยาบาลทวไป

ดวยการขยายบรการสขภาพชองปากในศนยสขภาพเขตเมองอยางทวถง มคณภาพและประสทธภาพ ดวยการขยายศกยภาพใน

การจดบรการทนตกรรมในดานการบำาบดรกษาและพนฟระดบมทนตแพทยใหบรการประจำาและบรการสงเสรมปองกนทครอบคลม

ทกกลมเปาหมายสำาคญโดย๑)การขยายหองใหบรการทนตกรรมตามเกณฑมาตรฐาน๒)จดหาครภณฑทนตกรรมทจำาเปนและ

ผชวยงานทนตกรรมใหสอดรบภาระในการใหบรการ๓)จดเตรยมกำาลงทนตบคลากรรองรบทงกลมทนตแพทยคสญญาและทนตาภบาล

จบใหมทจงหวดไดรบจดสรร๔)จดทำาแผนการจดบรการสงเสรมปองกนสขภาพชองปากในกลมเปาหมายสำาคญของพนท

กลวธดำาเนนการ คอ

๑)คปสอ.รพ.แมขายสนบสนนทนตบคลากรวสด/เครองมอและงบประมาณ

๒)สสจ.ประสานรพ.แมขาย/ทองถน/เอกชนเพอสรางความรวมมอในการจดบรการสขภาพชองปากตามศกยภาพของพนท

๓)หากเกนขดความสามารถของพนทกระทรวงสาธารณสขสนบสนนทพ.คสญญาและทนตภบาล, งบลงทนครภณฑเครองมอ

และการปรบปรงสถานท,ปรบระบบการบรหารจดการแยกจากรพ.แมขาย

ตวชวด

• จำานวนศสม.ทมทนตแพทยและทนตาภบาลปฏบตงานประจำาและหมนเวยน

• จำานวนคลนกเอกชนทเขารวมในการใหบรการสขภาพชองปาก

• รอยละของผปวยทางทนตกรรมของศสม.เทยบกบของรพ.แมขาย

๒.เพมอตราการเขาถงบรการสขภาพชองปากของประชาชนและบรการสงเสรมปองกนสขภาพในเขตชนบทเพอควบคมปญหา

โรคในชองปากโดยขยายบรการสขภาพชองปากระดบปฐมภมในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลใหทวถงสามารถครอบคลมตำาบล

ทมประชากรตงแต๕,๐๐๐คนขนไปโดยดำาเนนการพฒนาระบบบรการเชนเดยวกบการพฒนาบรการสขภาพชองปากในศนยสขภาพ

เขตเมอง

กลวธดำาเนนการคอ

๑)รพ.แมขายสนบสนนเชนวสดงบประมาณกำาลงคนเปนตน

๒)ทนตแพทยในโรงพยาบาลสนบสนนวชาการและใหคำาปรกษาแกทนตาภบาลในรพ.สต.

๓)คปสอ.บรหารจดการสนบสนนการจดบรการสขภาพชองปากในรพ.สต.

๔)กระทรวงสาธารณสขมนโยบายสนบสนนในการจดซอครภณฑ เครองมอปรบปรงพนทในการจดบรการใน รพ.สตการจาง



งานทนตาภบาลทจบการศกษาเปนตน

ตวชวด

•รอยละของจำานวนรพ.สต.ทมทนตาภบาลปฏบตงานประจำา

• รอยละจำานวนรายบรการP&Pตอบรการสขภาพชองปากทงหมด

๓. พฒนาประสทธภาพและคณภาพการจดบรการทนตกรรมเฉพาะ

ทางในหนวยบรการระดบทตยภมและตตยภมใหสามารถดแลรกษาโรคทาง

ทนตกรรมทมความซบซอนเบดเสรจภายในระดบเครอขายบรการสขภาพ

๓.๑การพฒนาประสทธภาพการบรการใหประชาชนเขาถงบรการ

เพมสงขนไดแกการพฒนาระบบการนดหมายและการตดตามผปวยการ

ขยายการจดบรการคลนกทนตกรรมนอกเวลาการจดบรการทนตกรรม

เฉพาะทางเชงรกในรพ.สต.

การจดหาครภณฑทนตกรรมและผชวยงานทนตกรรมใหสอดคลองกบจำานวนผใหบรการเปนตน

กลวธดำาเนนการ คอ

๑) โรงพยาบาลดำาเนนการพฒนาระบบการนดหมายและการตดตามผปวย

๒) โรงพยาบาลขยายการจดบรการคลนกทนตกรรมนอกเวลา

๓) โรงพยาบาลการจดบรการทนตกรรมเฉพาะทางเชงรกในรพ.สต.

๔) การจดหาครภณฑทนตกรรมและผชวยงานทนตกรรมใหสอดคลองกบจำานวนผใหบรการ

ตวชวด

• รอยละหนวยบรการระดบทตภมแลตตยภมสามารถจดบรการทนตกรรมไดอยางมประสทธภาพตามเกณฑเทยบเปาหมาย

• รอยละของประชาชนในเครอขายเขาถงบรการทนตกรรมในรอบปเพมขน

๓.๒การพฒนาคณภาพบรการงานทนตกรรมเฉพาะทางใหสอดคลองกบบรบทและภารกจทเหมาะสมตามความจำาเปนของพนท

โดยกำาหนดเปาหมายหนวยบรการทยกระดบคณภาพการจดบรการเฉพาะทางใหสงขนตลอดจนการพฒนาปรบปรงขดของโครงสราง

การจดบรการของแตละสถานบรการใหเปนไปตามแผนพฒนาเครอขายบรการ

กลวธดำาเนนการคอ

๑)โรงพยาบาลดำาเนนการจดแนวทางการรบสงตอผปวยทนตกรรม,การจดการคาใชจายระหวางหนวยงานสนบสนน

การพฒนาบคลากรและการศกษาตอเนอง

๒).กรรมการระดบเขตกำาหนดจดและงานทนตกรรมทตองการพฒนา

ตวชวด

• รอยละของผปวยทนตกรรมทถกสงตอไดรบการรกษา

บรการเฉพาะทาง

• รอยละของหนวยบรการทสามารถพฒนาระบบทนตกรรม

เฉพาะทางเทยบกบเปาหมาย

การกำาหนดกรอบการพฒนาระบบบรการสขภาพชองปาก

เปนประเดนกวางๆซงแตละจงหวดตองวเคราะหสถานการณของ

ตนเองและกำาหนดรายลเอยดแผนพฒนาระบบบรการใหสอดคลอง

กบบรบทและความเปนไปไดในการจดบรการขอบคณภาพประกอบจาก ทพ.ปยะพงศ ปวงคำา

รพ.แมฟาหลวง จ.เชยงราย



OHSP

OHSP

Oral Health Service Plan (OHSP)

โดยนองเมา

เสยงสะทอนจาก ทนตภธร

รอบนนาจะสาหสกวาเกา เพราะตองใสขอมลมากมายทม

แนบทายมาวาตองมาจากความรวมมอของผเกยวของใน

ระดบอำาเภอทกภาคสวน (งายทสดกยงตองเปน คปสอ.)

ดวยนะอยากจะตะโกนเปนภาษาตางดาวเสยจรงๆ..ลองกรอก

ขอมลตามประสามนๆอยางเราดกมาตดทเรองแผนบคลากรกบ

เครองไมเครองมออกแงววววว..สดทายเลยไมสามารถplan

ตอไดแค “นง” ไปอยางนน จนสวนกลางออกอาการเคองขน

สงมาอกรอบ ดทคราวนมแถมตวอยางทเคาสงแลวมาใหลอก

เอย!!ดแนวดวยกคอยยงชวขนไปนดนงเอากเอา..ลองกดฟนทำาจน

เสรจไดสงสวนจงหวดจะรวบรวมไดทกอำาเภอและไดสงทนหรอไม

ไมขอตดตามถามไถใดๆทงสน...สาธ!!!

หลงจากลลลาอยไดพกใหญๆ กไดขาววาทางการสงคณพ

เปนตวแทนเขารวมรบฟงนโยบายจากระดบกระทรวงทศนย

ราชการกรงเทพมหานครเรองการจดทำาserviceplanเจอกน

วนหลงไดมโอกาสถามขาวคราวพเคากเลาวาวนนนไดรบฟง

แนวนโยบายแลวพอเขาใจวาเพราะเรองทนตกรรมเปนสาขา

หนงทใชงบประมาณในการดแลสขภาพประชาชนคอนขางสง

เลยตองทำากะเคาดวย วนนนพเคาเปนตวแทนของเขตเขาไป

ชวงเชากรบนโยบายสวนชวงบายแยกหองทำาตามสาขา มพๆ

อยๆ กมการบานจากพทเคารพทานนงใหลองบอกเลา

ความรสกของชาวรพช.ถงเรองการทำาoralhealthserviceplan

(OHSP)ทกำาลงฮอตฮตในหมชาวเราสกหนอย เออ....อยากร

จรงๆเหรอ

เรองราวของOHSPขอเรยกสนๆอยางนกแลวกนนะจรงๆ

กไดเหนไดยนมานานพอสมควรแลว แตมนลางๆ เลอนๆและ

ดไกลตวมากมายในความรสกของเดกๆอยางพวกเรามแตพๆ

วงในทพดถงมนอยางสนทสนมกลมเกลยว แตพวกเรานะเหรอ

พดเรองแรงเงา(ตอนนน)นาจะคนหกนมากกวา กะเอาวาถา

ตองทำาจรงๆอยางทแววๆมาคงไมมปญหาอะไรมงกลอกๆเคา

เอาสบายๆนา พวกเราไมใชกลมนำารองคงไมลำาบากอะไร ก

เหมอนเรองอนๆละแตแลวจๆกมหนงสอสงการจากสสจ.วาให

ทกอำาเภอทำาOHSPสงมาใหสสจ.รวบรวมเปนภาพจงหวดแลว

จะไดสงเขาสสวนกลางตอไปภายในวนท...นบเลขในใจแลวก..

ตายละวาแลวจะทำายงงยละเนยสสจ.สงแบบกรอกขอมลมาให

พรอมวธดาวนโหลดแบบกรอกมาใหหนงสอไมไดอธบายอะไร

มากมายเปนแคใบปะหนาทสวนหลงกเปนหนงสอจากสวนกลาง

มาอกทเลนงายนะพตอนเขยนโครงการกองทนทนตกรรมกครง

หนงแลวใหเขยนสงไมสอนไมแนะอะไรใหสงมาเลยตอนนำา

เสนอระดบจงหวดเลยออกมาคนละทศละทางใหมนงงกนไปแลว



OHSP

OHSPมาอธบายใหฟงใหเขาใจมากขนและจะไดไปสอสารในระดบ

เขตระดบจงหวดระดบอำาเภอใหไปไดถกทศถกทางทมงาน

ทานหนงไดพดถงแนวนโยบายวาดเหมอนเคาอยากจะใหทำา

ตามแนวของงานอบตเหตฉกเฉนมเอกสารตวอยางแจกมาใหดวย

แตพๆทดำาเนนการบอกวาของเรามการเตรยมงานกนมานาน

และไดประกาศใชทวประเทศแลว (เอมมมม..อนทเคยรสกราง

เลอนนนนะเหรอ..) ใหไปในทศทางน ลองกลบไปทำาเปนภาพ

จงหวดดแลวนำาขอมลมาคยกนตอนปลายเดอนซงจะเชญเขา

รวมประชมทวประเทศเฉพาะทมทนตกรรมอกครง (ครงนมา

กนทกสาขา) แลวกมพทานหนงทไมใชทนตบคลากรแตเปน

คณะทำางานแสดงความคดเหนวาแมกลมทนตะจะแยกทำาแต

สดทายแลวการพจารณางบประมาณในระดบจงหวดจะทำาใน

ภาพรวมทกสาขาอาจจะไมไดทกอยางอยางทเสนอ..(ฟงแลว

แอบคดตอวาและเรามกจะถกพจารณาในความสำาคญเปนอน

ดบทายๆตลอดเชยว)เอาเถอะๆยงงยๆเรากสงจงหวดไปแลว

คงไมมอะไรมง

เรองราวมนชกจะเขาขายนยายขนเรอยๆไมเชอกตองเชอ

วาจๆ กมหนงสอสงการใหเขารวมรบฟงความคบหนาในการจด

ทำาSPระดบเขต(แปลวาทกสาขาถาเรองของเราอยางเดยว

มนจะถกเรยกวาOHSP) เลยตองเขารวมประชมกบเคา ดใจ

จงททานผตรวจชมวาของทนตะนดนะเคามแนวทางเหมอนกน

ทงประเทศแลวกเหยวเลกนอยเพราะมแอบเมนทตอนทายวา

อยากใหดแลเรองการใหบรการแรงงานวางแฝง(แปลเหมอน

กบคำาวา“อ”มยนะ?)การปดคลนกศกรบายฯลฯเออ..ชงตวง

วดไมถกวาคำาชมกบคำาบนอะไรเยอะกวากนแหะๆ...

หลงจากวนนนกมเพอนบางพบางทไมไดเขารวมการ

ประชมตดตอถามไถมาวาแลวเขยนOHSPสวนนนสวนนสวน

นน ฯลฯ อยางไร อาว....มคนทไมเขาใจการเขยนเหมอนเรา

อกแยะหรอน(และ...อาววววยงไมสงกนหรอน...)กเลยสงตว

อยางทไดมาไปให คำาถามตอหลงจากนนเกยวกบการเขยน

กยงมมาเปนระยะๆ เชนแลวราคาอปกรณแตละอยางจะใส

เทาไหรเชนยนตทนตกรรมชดเครองมอฯลฯไมมราคากลาง

ใหหรอ, ถาจะขยายหองสรางตกจะใสวงเงนเทาไหรด, เรอง

อตรากำาลงในสวนทตองเปนลกจางชวคราวเงนบำารงจะใหใส

ยงงย กสวนกลางระงบการจางน , ตองเขยนรวมของ รพ.สต.

ดวยมย,เรองนวก.ทนตะเคาระงบแลวจะทำายงงยกเขยนสงไป

วามอะ,ทนตาเคาไมไดบรรจแลวจะมคนทำางานมย,แผนกระจาย

ทนตาลงรพ.สต.แลวเราตองเอาใบประกอบวชาชพเราไปรบรอง

แลวยงขยายพนทแตทนตแพทยมกนไมกคนจะควบคมดแลกน

ไดทนหรอสารพดทจะถามมาหรอมแอบเมนทเบาๆวาเคา

กแคใหสงๆไปแหละเอาเขาจรงกเอามาใชไมไดจรงหรอกใช

แคสง ... งะ...อยาใหถงขนาดนนเลย อตสาหอดหลบอดนอน

ปนจนเสรจแลวตองถกดองเคมจรงเหรอ ..ไมมง นาจะเปน

โอกาสทจะไดเอาไปตอรองของบกบขอคนมากกวา...แอบหวง

ในทางบวกนดๆ

แตดเหมอนโชคจะไมเขาขางเราสกเทาไหร ชวงปลายป

ตองมการเรงจดสงแผนเงนบำารง, unit cost, งบคาเสอมของ

เงนUC เขามาไลๆ กน เพงตาสวางวาทแทมนเปนเรองเดยวกน

เพราะลวนแตเกยวพนกบงบประมาณและระบบพสดทงสน

ภาพของอำาเภอเราอาจจะไมชดเพราะเราเองกยงใหม ไดแต

ฟงๆแลวกเออๆออๆกบเคาเพราะไมคอยรเรอง เลาของพท

รจกกแลวกน พเคาทำาแผนเสรจกอน (แลวเรากขอมาลอก..

แฮมมมม)แลวกเสนอเขาแผนเงนบำารงแนละโดนหนเรองคน

ออกกอนเพราะเคาระงบการจางเพมอยางทคาดไว สวนเรอง

ของทตองเสนอทงของโรงพยาบาลและของรพ.สต.(ซงตองเขา

สทประชมคปสอ.) กตองแบงๆ กนไปกบฝายอน สดทายพ

เคาดตามกรอบความสามารถทตองมตองเปนและความเปน

ไปได ความตองการของทนตแพทยในกลมงาน ความจำาเปน

เรงดวน รวมๆกนแลวของบประมาณในสวนอปกรณทางการ

แพทยเปน เครองมองานรกษารากอก2 ตวราคารวมแสนกวา

และเครองขดหนนำาลายไปสำาหรบคลนกรพ. 2ตว ซงกผาน



OHSP

OHSP

OHSP

OHSP

ความเหนชอบจากคณะกรรมการบรหารโรงพยาบาลแลวเพราะ

ราคารวมยงพอรบไดและใกลเคยงกนกบฝายอนๆ เมอเรยง

ลำาดบกนแลวปรากฏวาinfusionpumpและอปกรณโรงครว

สำาหรบใหบรการผปวยwardตกไปอยอนดบหลงจากทนตกรรม

(เพราะกลมการมหลายแผนกตองแบงๆกนไป)พเคาเลยตดสน

ในถอนเครองมอรกษารากออกจากบญชรายการ เหลอไวแค

เครองขดหนนำาลายแครายการเดยวทราคารวมไมกหมน ดวย

เหตผลวา ผปวยตองการมชวตรอดปลอดภยมากกวาและพ

เคาเองกรสกดกวาทจะพยายามรกษาชวตโดยรวมมากกวา

รกษารากฟนซนนๆ (แลวใชวธสงตอใหหมอทานอนทำาแทน...)

นขนาดเสนอไปไมครบตามทวางแผนไว(และสงไปแลว)ชวต

ความเปนจรงกบสงทวาดหวงมนชางไกลหางกนลบลบจรงๆ

เรองมนควรจะจบแคนเพราะมนกอานแลวหดหพอแลว

แตสวรรคไมไดใจดขนาดนนหรอก ยงมแผนงบคาเสอมป 56

ของคปสอ. อกชอต ทในภาพรวมของพเคาทนตะขอแบบพอ

เพยงคอเครองขดหนนำาลาย2เครองของรพ.(กรรมการรพ.ขอ

ใหใชงบสวนน)และของรพ.สต.อก5แหงแหงละเครองดวย

ตอนนทง 5 แหง ใชเครองเกาสมยทเคาใหเจาหนาทสถาน

อนามยขดเองนนงย(แตมนชางทนจรงๆนะดแลดๆมนกยงใช

งานไดอยไมเหมอนเครองสมยนทขยนพงเสยเหลอเกน)ขอเปน

เครองสำารองตามกรอบสรป..ทประชมขอรองใหเอาแค2เครอง

กอนเพราะถาใหทงหมดวงเงนจะเกนแสนบาทซงตองใชวธเปด

ซองทมขนตอนยงยากเสยเวลาถาจะใหบางทกอนกกลวจะเสย

นำาใจเลยยกยอดไปไวพจารณาปหนากแลวกนเฮอ...อนาถจต

ชวตนสวนกลางจะรเรองนบางไหมนะหรอดแควาเราสงแผน

แลวยงแลวพอถงรอบกประเมนวาทำาไมทำาไมไดตามแผนยา

...โดยไมไดคำานงถงภาพรวมวาเราตองแบงงบประมาณกบฝาย

อนๆดวย เพราะเคาคอทนตะ เวลาประเมนหรอนเทศจะไป

คดถงฝายอนๆทำาไมไมใชหนาทสกหนอย

ไมวาเรองนจะมตอนจบแบบไหนแตความรสกณ วนน

(เอาในโหมดทนตแพทยแสนขยน ทมเทชวตเพอหนาทและ

ประชาชนกแลวกน)คออนาถชวตตงแตตองทำาโดยไมมความร

ความเขาใจอยางกระจางแจงในการจดทำาไดแตกมหนาทำาตาม

คำาสง เพราะคนสงกถกสงมาอกทวาตองมสง เคากเลยตอง

สงตอแลวกทวงๆๆๆๆ จนมาถงภาพความเปนจรงตอจาก

นนทตองเปนคน พยายามตอสแยงชงงบประมาณเพอใหม

เครองไมเครองมออตรากำาลงตามแผนใหไดเพอใหผานการ

ประเมนทจะตามมาหลงจากนน เปนความรสกหดหซำาซาก

ตงแตการทำาแผนงานโครงการกองทนทนตกรรม การทำาHA

การทำา unit cost จนมาถงเรองน ในความเปนทนตแพทย

นองใหมทไมรอโหนอเหน เรยนมาแคการทำาคลนก แลวตอง

มาทำาเรองงานบรหารแบบนโดยไมไดมใครมาชวยสอนสง

เตรยมความพรอมใหอยากจะทำาใหดอยากจะพฒนาตวเอง

ใหคควรกบทเคายกใหเปนหวหนา อยากจะเนนงานสงเสรม

ปองกนทพๆทอาจารยพรำาสอนวาเปนสงทควรทำาเพราะลงทน

นอยกวารกษาแตไดประโยชนมหาศาลกหาคอรสอบรมประชม

พฒนาศกยภาพดานนไมเจอไมเหมอนงานสเปคอนๆทจดแลว

จดเลา สดทายผลงานทสงไปจงเปนงานททำาสงๆ ไปใหมน

ผานพนแลวกเขาอหรอบเดมเหมอนทพคนนงเคยพดใหฟงวา

OHSPมนกplanแลวนงเหมอนแผนอนๆทผานมาแหละนอง

อยาไปคดมาก...



รายการสนคา รายการ ราคา (รวมภาษมลคาเพม 7%)

1.แปรงสฟน * แปรงสฟน คณภาพตดดาวผานการรบรองจากกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข สงซอดวน หมอหนย 0869165126

1.1 แปรงสฟนเดกอาย 0-3 ป ราคา ดามละ 7.50 บาท 1.2 แปรงสฟนเดกอาย 3-6 ป ราคา ดามละ 8.00 บาท 1.3 แปรงสฟนเดกอาย 6-12 ป ราคา ดามละ 8.50 บาท 1.4 แปรงสฟนผใหญ ราคาดามละ 9.50 บาท

2. ชดพฒนาคณภาพชวตคนพการและผสงอาย (ทมกลามเนอมอออนแรง ก ามอไมได หยบจบเครองใชตางๆไดไมกระชบมอ) ขอรายละเอยด , สงซอ หมอออ 0834934543 ชมภาพหนา 52, www.tuntapootorn.com

2.1 DG1 ผารดฝามอ+ ดาม แถมแปรง1ดาม ราคาชดละ 100 บาท 2.2 DG2 ผารดฝามออเนกประสงค ราคาชดละ 50 บาท 2.3 DH60 เฉพาะดามจบกระชบมอ ราคาดามละ 60 บาท 2.4 DH70 ดามจบกระชบมอ+แปรง ราคาชดละ 70 บาท 2.5 DC1 ปลอกหมอเนกประสงค ราคาคละ 100 บาท

3.ถงนวท าความสะอาดชองปากเดกทารก * ผลตจากผามสลนเนอนมนวล สฟา,สชมพ ใชส าหรบเยยมใหทนตสขศกษามารดาหลงคลอดบตร (ชมภาพหนา 61) สงซอดวน หมอหนย 0869165126

2.1 ชดถงนวชดใหญ ประกอบดวย ถงมอ 1 ค , ถงเทา 1 ค , หมวก 1ใบ , ถงนว 5 ชน

ราคา ชดละ 125 บาท

2.2 ชดถงนวชดเลก ประกอบดวย ถงนว 5 ชน

ราคา ชดละ 50 บาท

4.โมเดลสอนทนตสขศกษา สงซอดวน นองตนขาว 0808378605

โมเดลสอนแปรงฟน/รอยโรคในชองปาก ราคา ชดละ 370 /420 บาท

5. เสอ ทนตภธร (ชมภาพหนา 62) สงซอดวน หมอรจต 0801441881

เสอโปโลทนตภธร ผายด ใสสบาย หลายส ราคาตวละ 260 บาท

6. เสอกาวนเปยมสข(ชมภาพหนา 62) สงซอดวน หมอเยาวพา 043571321-2

เสอกาวนตดเยบโดยคนพการ อ.โพนทอง ถกหลก Thai Dental Safety Goals

ราคาตวละ 600 บาท

7. สมครสมาชกวารสารทนตภธร ตลอดชพ โดยโอนเงนเขาบญชออมทรพย ชอบญช ชมรมทนตสาธารณสขภธร ธ.ไทยพาณชย สาขาสนามบนน า เลขท 313-258671-8

รบวารสารทนตภธรทก 3 เดอน ตลอดชพ แจงชอทอย สงส าเนาแจงการโอนเงนสมครสมาชก เพอรบใบเสรจรบเงน ไดท [email protected]

ราคา 500 บาท ราคาเดยวตลอดชพ , ทกวชาชพ สมครผานเวบไซตไดแลว

www.tuntapootorn.com 8. สมทบทนคาจดพมพวารสารทนตภธร โดยโอนเงนเขาบญชออมทรพย ชอบญช ชมรมทนตสาธารณสขภธร ธ.ไทยพาณชย สาขาสนามบนน า เลขท 313-258671-8

แจงชอทอย สงส าเนาแจงการโอนเงนสมครสมาชก เพอรบใบเสรจรบเงน ไดท [email protected] , [email protected]

มากกวา 500 บาท รบของสมนาคณพเศษ จาก

วารสารทนตภธร พรอมพมพรายนามผสนบสนน

ชมภาพสนคา และสงซอ Online ไดใน www.tuntapootorn.com

บรษท ทนตภธรและเพอน จ ากด สงซอสนคา ONLINE ท www.tuntapootorn.com

หนวยงานราชการ สามารถซอสนคาตามระเบยบราชการได ตองการใบเสนอราคา โทร หมอหนย ทพญ.สรรตน โทร 086 - 9165126

ระบบขอมลรายบคคล เกยวอะไรกบ การพฒนาระบบทนตสาธารณสขหมอรอง Naja@Nkdent

จากการเปลยนแปลงของระบบสขภาพของไทยตงแตม

หลกประกนสขภาพถวนหนาหรอทรจกกนใน 30บาทรกษา

ทกโรคไดมหนวยงานอสระคอสำานกงานหลกประกนสขภาพแหง

ชาตเขามาดแลเรองงบประมาณในการดแลสขภาพของคนไทย

เปรยบเสมอนบรษทประกนขนาดใหญ โรงพยาบาลของรฐหรอ

หนวยบรการกตองเปนคสญญาขายบรการสขภาพใหกบสปสช.

ซงรฐบาลจายคาหวเหมาจายใหประชาชนไทยเปนหลกเฉลยทกข

เฉลยสขปองกนการลมละลายของคนอนเนองมาจากคารกษา

พยาบาลทไมอาจจะคาดเดาไดทำาใหคนเขาถงบรการและไมตอง

กงวลเรองคาใชจายจากการเปลยนแปลงดงกลาวหนวยงานของ

รฐจงตองปรบตวอยางมากขอมลการรกษาพยาบาลขอมลสขภาพ

จงเปนตวบอกถงผลงานของการดำาเนนงานทางดานสขภาพของ

หนวยงานของรฐใชตองในการวางแผนลงทนตดตามประเมน

การวางกลยทธแกไขปญหาสขภาพของประชาชนชาวไทย จะ

เหนไดวาหนวยงานของรฐในปจจบนจะมโปรแกรมบรหารขอมล

สขภาพตงแตระดบรพ.สต.กใชJHCIS,HosxpPCU,Hosos

หลากหลายโปรแกรม ทกทานคงคนชนหนวยงาน รพช,รพท,

รพศ ทกระดบจำาเปนจะตองใชโปรแกรมคอมพวเตอรในการ

จดเกบประวตขอมลคนไทย เพอจดเกบขอมลการรกษาการให

บรการยาการวนจฉยรวบรวมทำารายงานสงไปยงหนวยงานท

เกยวของในรปของแฟมมาตรฐานคอ21แฟมหรอ18แฟมซง

บางทกบอกวาทำาใหทำางานงายขนแตหลายทกบอกวาเพมภาระ

ไมตองทำางานตอนบายปดคลนกมานงคยขอมลอยางนกไมใชเปา

หมายของระบบสารสนเทศนะครบแตแรกๆ กตองทำาใจเหมอน

ยาขมและเจาหนาทของเราก สว.กน การเปลยนแปลงกตอง

เรยนรลองผดลองถกคนทเรยนรเรวปรบตวเรวจะไดเปรยบเพราะ

มโอกาสกาวหนาและพฒนางานสาขาของตนเองไดดบางทานถง

กบปฎเสธไมแตะคอมพวเตอรเลยกลว ตองบอกวามนปฎเสธได

อยากมากครบเพราะวาตอนนทกอยางอยในมอถาทานเขาใจการ

ใชประโยชนจากมนแตผมกเหนภาพทนารกทผสงอายนงใชคอม

facebookคยกบลกหลานทางSkypeตอนนโลกเรากเปลยนไป

มากจรงๆครบกลองเรยนรดครบชวตกอาจจะงายขนครบ

“หวใจของการทำางาน

ทนตสาธารณสข คอ ระบบขอมลทมคณภาพ”



หลายคนสงสยวาทำาไมตองเปนแฟม21,18 มนคออะไร

ทนตแพทยไมคอยคนชนแตแพทยหรอพยาบาลงานเวชกรรม

จะเขาใจดกวา วาแฟมมาตรฐานเหลานคออะไรและสำาคญ

อยางไรงานทนตกรรมกมขอมลมาออกในสวนนแตนอยประมาณ

5%ไดเพราะวางานของเราเมอเทยบกแพทยตรวจวนละ100คน

ทนตแพทย20คนกเกอบอวกแลวถาตรวจอยางเดยวอะพอไดแต

หตถการดวยพระเจา!

ปญหาหลกคอ ทนตบคลากรไมเขาใจวาตองบนทกอะไร

บนทกยงไงบนทกแลวไดอะไรเสยเวลาไมบนทกไดหรอไมไมม

เวลาขอมลเยอะทำางานอยางเดยวกเหนอยละเสยเวลาและยอด

ฮตคอไดตงคเทาไรในการคยเฮยฟงแลวเจบตบกเลยเปนแรง

บนดาลใจใหผมตองมาเขยนบทความครบอยากใหเราทำางานเยอะ

แลววชาชพอนเหนและไดงานตอนนผบรหารเขาไมไดมาดหรอก

ครบวาเราทำางานหรอไมเขาดจากตวเลขการใหบรการ การเขาถง

บรการการครอบคลมบรการซงมากจากขอมลรายบคคลนแหละ

ครบเมอกอนเราเคยสงขอมลรง.401,ทส.01,ทส.02อะไรประมาณ

นซงถาใครคนชนกจะทราบวาขอมลทเปนSecondarydataนมจด

ออนมากขอมลSEdataคออะไรกคอขอมลทถามวาปนอดกคน

ครงรายถอนกซคนครงรายพวกนอะไรประมาณนขอมลเหลาน

ถาเปนความจรงมนกมประโยชนและงายตอการเกบแตขอเสยคอ

เราไมสามารถทราบไดวาทถอนทอดคอใครนบซำาหรอไม

เปนขอมลท ซอนทบกนหรอไม ถาตองการทราบ

อยางอนตองกลบไปถามใหม และทสำาคญไมสามารถทราบ

ไดวาทำาจรงหรอไม หลายทานคงเคยทำาบางเราทำางานเกบ

ขอมลไมเรยบรอยพอจงหวดถามมากหาไมเจอ กนงเทยน

ประมาณการเอาแลวเตมลงมาใสมาครบชอง เพราะเหลาน

ไมสามารถตรวจสอบไดเพราะเปนขอมลทหยาบครบ

แนวโนมการเกบขอมลปจจบนจะเปนขอมลรายบคคล

(individual record) ซงจะเปนขอมลระดบบคคลอางองเลข

13หลกทำาใหสามารถตรวจสอบขอมลกลบไดและสามารถ

มองขอมลไดหลายมตรวบไดสรปไดดงนนถามขอมลระดบ

บคคลละเอยดเราจะสามารถไดรายงานตามตองการและ

วเคราะหไดหลากหลาย ตดตามคนไขไดตลอดเปน Time

line21แฟมจงเปนมาตรฐานในการสอสารขอมลรายบคคล

ระหวางโปรแกรมทหลากหลายคอDatasetหลกการคดคอ

ไมวาคณใชโปรแกรมอะไรกคงเดมแตทำาอยางไรกไดใหดง

ฟลลหรอขอมลตามมาตรฐานเดยวกนประกอบดวย21แฟม

เพอนำามาเชอมกนเปรยบเทยบกนไดนนเองดงนน21แฟมจง

มมาตรฐานของการบนทกการลงรหสรหสทใชในการบนทก

วนจฉยโรคเรยกวาICD10และรหสหตถการคอICD9CM

และหรอ ICD10TM มหนวยงานทกำาหนดมาตรฐานสนย.

สามารถดมาตรฐานไดในเวบไซด



เมอกอนทนตกรรมเราบนทกขอมลกนไมเปนมาตรฐานเดยวกน

อยากไดอะไรเรากเขยนโปรแกรมมาเกบ ขอมลไมวาจะSealant,

Denture,Survey, ชดสทธประโยชน Dent2006, อกมากมาย

ซงแตละโปรแกรมมมาตรฐานการบนทกตางกน จะนำามา

เปรยบเทยบหรอเทยบกนยาก และสงทเหมอนกนคอขอมล

พนฐานไมสามารถใชรวมกนไดตองบนทกใหมหมด ขอมลในมต

กอนหนาจงเปนงานเพม คอภาระ คอทกข คอสงทเราไมอยากทำา

ทำาเสรจดอะไรไมได เอาไปทำาอะไร ระดบลางงาน คอ คยสงคย

สงไมเคยมองขอมล จงจำาประสบการณวาถาจะทำาขอมลราย

บคคลตองมานงคยเองคนทเหนกจะกลววาพอเปน21แฟมเรา

ตองมานงคยขอ คยโนนนมากมายหรอไม ทกทานตองลบภาพ

นนกอนนะครบ เพราะเราไดกาวสการบรณาการ ขอมลอะไรซำา

กนใชรวมกน นนกคอโปรแกรมบรหารโรงพยาบาลไดแกHosxp,

Hosos,Mixnet,JHCISพวกนแหละครบไมตองหาโปรแกรมใหม

อะไรมาบนทกใหปวดหวเลน ตองมานงศกษาทกครงทโปรแกรม

ใหมมาใชOneProgrameOneHospital ขอดคอเราจะไดเหน

ขอมลทางการแพทย ขอมลทวไปไมตองคยเอง เหนสภาวะสขภาพ

ของคนไข วางแผนการรกษาทเหมาะสมตอเนอง ออกรายงาน

สงไป21แฟมไดเลย ไมตองสงรายงานเอง บนทกในสวนของ

ทนตกรรมทงหนวยบรการชวยกนทำาหนาทของตวเองเสรจเปนวนๆ

ไมเปนภาระ เพราะระบบโรงพยาบาลตองเคลยรเงนอยแลว มคน

ตรวจสอบให นบขอดไดหลายขอแลว สงทตองทำาคอการเรยนร

ผมเองอยในจงหวดนำารองทราบปญหาการพฒนาและการใช

ขอมลของทนตบคลากรมองเหนความคลาดเคลอนในความเขาใจ

สวนใหญจะละเลยและไมสนใจเพราะงานเรากยงมากแลวตลอด

จนเหนถงกระบวนการไดมาซงรายงาน เชอหรอไมครบวาทกวน

ทกคนทำากบนทกในโปรแกรมทวานะครบ แตพอออกรายงาน

เทานนแหละครบชวตทำาไมมนยากเยนอยางน มานงเปดบญช

หนงสนข นบมอยากไปกวานน รายใหมในป รายเกาแยกคน

ครงอก โอแมเจา!ผมจะนบถกหรอไม ดงนนชวงทผมมาใหมๆ

คอมจงเปนพมพดด กบทเกบตงคเทานนจรงๆผมกมคำาถามคย

ทำาไมทำาไมดอะไรไมไดถามผดแลระบบกไมทราบจรงๆกโทษ

เขาไมไดครบ เขาไมทราบจรงๆ เรายงไมทราบเลยวาคยอะไรไป

ไหนทำาใหผมตองศกษาวาบนทกแลวไปเกบตรงไหนแลวจะดง

มารายงานอยางไร ตองบนทกตรงไหน จงจะออกในรายงานใน

แฟมมาตรฐานอธบายadminหลายครงเขากไมเขาใจจนเราตง

ทมพฒนาศกษาเขยนดงรายงานเองตอนแรกผมกคดงายๆ วา

เขานาจะมชองนตรงนเราจะไดเปดหนาเดยวจบไมตองเปดหลาย

หนานำาไปเสนอโปรแกรมดงรายหนง เขากเสนอราคามาสวยๆ

เลขกลมๆ7หลกจบขาวจงทำาใหเราตองการแกะโปรแกรมตอง

บนทกตรงไหนออกตรงไหนและรวมพฒนากบกระทรวงเพอให

แฟมทนตกรรมไปเปนหนงในแฟมมาตรฐานถามวาดอยางไรเมอ

มในแฟมมาตรฐานเดยวเขาจะทำาชองใหเราคยเองครบเพราะถา

เราสงออกในแฟมมาตรฐานไมไดคนกจะไมใชโปรแกรมเขาครบ



แตเทาทดการออกแบบโปรแกรมมายงไมมโปรแกรมไหน

ทพฒนางานทนตกรรมอยางจรงๆ จงๆ ใชงาย มนคอนขางจะม

เงอนไขเยอะเพราะวาการออกแบบไมไดองทางทนตกรรมแตก

จำาเปนตองใชกอนครบคาดวาในอนาคตจะดขนถาเราเรยกรอง

ไปเยอะๆๆในแฟมมาตรฐาน21แฟมประกอบดวยแฟมทางการ

แพทย 21 เรองราวทแบงทงเชงรบเชงรกขอมลสำารวจแฟมแรก

กเปนเรองของขอมลทวไป มชออาย เลข13หลกอาชพ ชอวา

personซงเปนแฟมทสำาคญถาทานไมใหความสำาคญการทำางาน

ของทานกจะเปนศนยแตไมตองกงวลวาใครคยงานเวชระเบยน

บนทก ทานมหนาทเชคกบคนทรบบรการวาขอมลของเขาถก

หรอไมหลกการคอทำางานของตนเองใหด ตรวจสอบขอมล

การทำาหตถการทกครง เพอการทำางานจะไมสญเปลา

ขอมลทไดจากการสำารวจพบวาขอมลทเราบนทกไดใน

ระบบสวนใหญทำากนเฉพาะเชงรบ ขอมลเชงรกนอยมากพวก

งานโรงเรยน งานผสงอายหลายคนบอกวาไมมทใหบนทก ไมร

บนทกทำาไมคำาตอบกคอไมบนทกกเทากบไมไดทำางานผบรหาร

จะมองการทำางานของเราจากขอมลและแนวโนมของขอมลกจะ

เปนขอมลรายบคคลแลวครบจะนบแบบมวๆเดาสมมนกไมได

พฒนางานของเราเพราะเราไมทราบสภาวะทนตสขภาพของคน

จรงๆมาหลอกตวเองกบตวเลขทดสวยหรแตสภาวะจรงเราเทานน

ทอยในพนทจะรครบขอมลเปนสวนสำาคญในการดำาเนนงานการ

ตดสนใจภายใตขอมลทถกตองทำาใหเราไมตองเสยทรพยากรไป

เปลาๆปรๆตองเสยเวลาไปทำาเรองททำาแลวอาจจะไมไดผลระบบ

ราชการของทกหนวยงานพยายามพฒนาสารสนเทศให รวดเรว

ถกตองครบถวนทนเวลาคอเปาหมายของสารสนเทศครบ

เมอมตวชวดหรอมการประเมนเรา กสามารถทำาใหผานได

ไมยากแตขอมลทแทจรงเปนเชนไร เราเทานนทร ไมตองบอก

วาเราเหนอย ไมตองบอกวาเราทำาไมได ไมตองบอกวาคนเรา

ไมพอเพราะวาขอมลมนแสดงวาทานทำาไดดวยทรพยากรและ

คนเทาเดมตวเลขของการทำางานทแทจรงและมคณภาพถกตอง

จะสามารถทำาใหผบรหารตดสนใจในเรองของสขภาพไดครบ

หวใจของการทำางานทนตสาธารณสขเชนกนยงตองการขอมลทด

และมคณภาพพวกเราวชาชพตองชวยกนพฒนาครบ ตองมอง

เปาหมายกอนวาเราจะเองเกบไปเพออะไรใชอะไรหลายคนชอบ

เกบละเอยดมากถงมากทสดตวแปรมากมายสดทายวเคราะห

อะไรไมไดเราคงตองมอะไรในใจกอนครบวาจะเกบอะไรไมอยาง

นนผใชงานจะเบอทำางานกเหนอยแลวมานงคยอะไรกนมากมาย

สารสนเทศจะชวยใหทานทำางานไดงายขนจรงครบฉบบนแคน

กอนนะครบพบกนTIPDentalITตอไปอยากใหเขยนเรองอะไร

เมลมาไดครบท[email protected]



22.11.55เปนอกวนหนงทเหลาพๆนองๆชาวทนตสาธารณสขเปยมดวยรอยยมในบรรยากาศของ

ความเปนมตรของการแลกเปลยนประสบการณเพอการดแลสขภาพเดกกอนวยเรยนในงานประชมของ

ชมรมทนตสาธารณสขแหงประเทศไทย“หลากวถสกฟนนำานม”และอมเอบใจกบการรวมยนดในพธการ

มอบรางวลไลออนสขภาพชองปากประจำาป2555ทจดขนณโรงแรมเซนทาราแกรนดกรงเทพมหานคร

ชวงเชาผศ.ดร.ทพญ.จรญญาหนศรสกลประธานชมรม

ทนตสาธารณสขแหงประเทศไทยไดยอนใหเหนพลงของรนยค

บกเบกชมรมฯ ทมปณธานเพอรวมกนขบเคลอนงานดานทนต

สาธารณสข ผานการผสานความรควบคการขบเคลอนสงคม

จนถงยคปจจบนทขอเชญชวนทกทานรวมเปนสวนหนงของชม

รมฯเพอใหเกดคลนตอเนองของการเปน“มตรรวมอดมการณรวม

สานสรางสขภาพชองปาก”ดวยพลงรวมกนทงภาคประชาชนและ

บคลากรสขภาพ

ในชวงเสวนาวชาการ“หลากวถ สกฟนนำานม”ผศ.ดร.

ทพ.ทรงวฒตวงรตนพนธและทพญ.จนทนาองชศกดไดรวม

กนชวนคดชวนคยกบเหลาทมวทยากรทำาใหไดรวมเรยนรพลง

..รมณดๆ กบ งานประชมวชาการชมรมทนตสาธารณสขแหงประเทศไทย ” และ “รางวลไลออนสขภาพชองปาก 2555”

โดย ผศ. ดร. ทพญ. จรญญา หนศรสกล มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ของการทำางานบนพนฐานการเขาใจ เขาถง จากกรณศกษาท

ทพญ.สจตตามาตาโรงพยาบาลบานฝางจ.ขอนแกนไดชถง

ธรรมชาตของการเลยงดเดกเลกทมอทธพลของสงคมสครอบครว

ทบคลากรสาธารณสขควรเรยนรในขณะททพญ.นารศาหมสหร

โรงพยาบาลยะหรง จ.ปตตาน ไดเลาเรองการทำางานอยางสนก

บนวถการเรยนรการทำางานรวมกบชมชน การคดและทำางาน

อยางเปนระบบการพลกเปลยนวกฤตจากการมเดกอาย3 ปท

มฟนผมากทสดในประเทศไทยจนสามารถมcaries free เกอบ

รอยละ40 ในเวลา 8ปในพนทเสยงภยเขตชนบท ในขณะท

ทพญ.รพนทรอบสวรรณสำานกงานสาธารณสขจงหวดเชยงราย

มาชวนชใหเหนนกสรางเสรมสขภาพแนวใหม ฉกแนวอยาง

สรางสรรคหลากความสามารถกลาคดกลาทำาปลกเราความ

สนใจในเรองสขภาพชองปากในกลมวยตางๆอยางนาชมและปด

ทายดวยทพญ.สมาลอรณรตนดลกสำานกงานสาธารณสขจงหวด

นนทบร เลาถงการพฒนาระบบการสงเสรมสขภาพชองปากใน

เดกกอนวยเรยนดวยวถสำาหรบคนเมองและการนำานวตกรรม

SMARTtechniqueมาใชในการบรณะฟนนำานมทเรวขนเดกรวมมอ

มากขนและยงไมผดหวงกบประสทธภาพสมคำาวาSMARTทเดยว



ปดทายชวงเชาดวยความเขมขนจาก อ.ทพ. อทยวรรณ

กาญจนกามลผอำานวยการสถาบนเสรมสรางพลงชมชนไดกระตก

แนวคดมมมองของพวกเราใหเหน“กระบวนทศนใหมของการสง

เสรมสขภาพชองปาก” ทเชอมนพลงของประชาชน ผานวถการ

ทำางานทมไดเรมตนจากปญหาหากแตมปญญาทเกดจากการ

เขาใจในธรรมชาตและพลงชมชน เขาใจในพลงแหงประชาชน

ดวยการทำางานแบบเสรมพลง(Empowerment)การทำางานPosi-

tiveapproachและหลากหนทางทนำาไปสการมความสขและม

พลงของการทำางานรวมกน

ในชวงบายเรมตนกนดวย“SMARTStyleมมมองใหมของ

การรกษาฟนสำาหรบเดกเลก” ไดรบเกยรตนำาเสวนาโดยนาย

แพทยมงคลณสงขลาโดยมผรวมเสวนาไดแกรศ.ทพ.ประทป

พนธมวานชคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตร

และทพญ.สมาลอรณรตนดลกสำานกงานสาธารณสขจงหวด

นนทบรพรอมกบคณครและเดกๆ ทผานการดแลดวยวธน เนน

ยำาชดเจนวาการนำาแนวคดการบรณะฟนเดกเลกดวยSMART

technique นาจะเปนอกวถหนงทชวยลดความทกขจากการม

ปญหาทเกดขนแลวสำาหรบเดกเลกและคงชวยลดความลำาบาก

ของทนตบคลากรในการทำางานไดเชนเดยวกน นอกจากนภาย

ใตการนำาแนวคดนไปใชทางบรษทไลออนฯยนดสนบสนนยาสฟน

แปรงสฟนเพอเออใหเดกไดดแลสขภาพชองปากไดอกทางหนง

และแลวกมาถงชวงสำาคญอกชวงหนงภายหลงการกลาว

ประกาศเกยรตคณโดยรศ.ดร.ทพญ.วรานชปตพฒนตวแทน

คณะกรรมการรางวลไลออนสขภาพชองปาก “….อ.ประทป

เปนแบบอยางของบคคลคณภาพ ผประสบความสำาเรจอยาง

ดในการนำาความรความสามารถมาประยกตใชและเผยแพรให

เกดประโยชนตอสขภาพชองปากของประชาชนและชวยเหลอ

พฒนาวงการทนตสาธารณสขอยางตอเนองตลอดมาจนผล

งานเปนทประจกษ เปนผทรงคณวฒ มความวรยะอตสาหะ ม

วจารณญาณมวสยทศนเพยบพรอมดวยคณธรรมจรยธรรมอนด

งาม……”ดงนนคณะกรรมการจดประกวดรางวลไลออนสขภาพ

ชองปากประจำาป 2555 จงมตเอกฉนทมอบรางวลเกยรตคณ

ไลออนสขภาพชองปากแกรศ.ทพ.ประทปพนธมวนชเพอเปนการ

ประกาศเกยรตคณสบไป” ทามกลางเสยงปรบมอทรวมยนด

อยางมากมาย



จากนนกเปนชวงแหงการรอคอย การประกาศผลการ

ตดสนรางวลไลออนสขภาพชองปากประจำาป2555โดยผศ.ดร.

ทพ.ทรงวฒตวงรตนพนธประธานกรรมการจดประกวดรางวล

ไลออนสขภาพชองปาก เรมตนดวยการนำาเสนอผลงานทนาสนใจ

ของผเขาประกวดจำานวน3 ทานทสะทอนใหเหนความงามความ

มงมนและการสรางประโยชนใหกบวงการทนตสาธารณสขของการ

ทำางานหลากรปแบบและนำามาสการประกาศรางวลไลออนสขภาพ

ชองปากประจำาป2555และมอบรางวลโดยคณบญฤทธมหามนตร

ประธานกรรมการบรษทไลออน(ประเทศไทย)จำากดดงน

รางวลท 1 ไดแก โครงการ “สรางกระแสการดแลสขภาพ

ชองปาก ชมรมคนรกฟนราชบร” โดย กลมงานทนตกรรม

สสจ. ราชบร

ผลงานสะทอนการรวมมอรวมใจของประชาชนและทม

งานสขภาพในการขบเคลอนเรองการดแลสขภาพชองปาก โดย

ประชาชนเพอประชาชนผานการทำางานในรปแบบ“ชมรมคนรก

ฟนราชบร”สรางทศนคตและความตระหนกเรองสขภาพชองปาก

ใหแกประชาชนและครอบครว ผานกจกรรมทหลากหลายอยาง

ตอเนอง สรางกระแสใหเกดการมสวนรวมของภาคประชาชน

เปนตวอยางของการคนสขภาพสเจาของสขภาพหรอประชาชน

เปนตวอยางของการพฒนาสขภาพของประชาชนดวยการม

สวนรวมและประสานงานจากภาคเครอขายและภาคหนสวน

ทกภาคสวน ปจจบน “ชมรมคนรกฟนราชบร” ไดขยายและ

ครอบคลมทกอำาเภอและถกนำาเขาสนโยบายระดบจงหวด

รางวลท 2 ไดแก รายงานวจย “การปรบปรงประสทธภาพ

การเคลอบหลมรองฟนโดยใชหลกฐานเชงประจกษ

การพฒนาตอเนอง 1999-2011 ของ จ.สงขลา” โดย

ผศ .ดร .ทพญ . ส กญญา เ ธย ร ว วฒ น และคณะ

คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร และ

สำานกงานสาธารณสขจงหวดสงขลา

ผลงานนเปนตวอยางของความรวมมอระหวางคนทำางาน

กบภาควชาการ (มหาวทยาลย) ในการดำาเนนงานแบบวจยและ

พฒนาอยางเปนระบบมาตอเนองกวา13 ปทำาใหเกดการเรยน

รถงผลลพธและผลกระทบของนวตกรรมทนตกรรมปองกนPit

andfissuresealantตลอดจนผลลพธเชงเศรษฐศาสตรและนำา

การวจยเชงคณภาพรวมกบการทำางานแนวจตตปญญาศกษามา

ใชเออใหพฒนาการทำางานในการทำาsealantอยางมคณภาพบน

พนฐานของความเปนกลยาณมตรอยางนาสนใจ สงผลกลบไปส

การพฒนาตอยอดงานทมคณภาพมากขนสำาหรบประชาชนและ



สามารถเสนอรายงานวจยในวารสารตางประเทศ6ฉบบและ

Manuscript2ฉบบ

รางวลท 3 ไดแก โครงการ “คนชาตตระการยมสวยดวย

เมลดพนธทนตกรรม” โดย เครอขายงานทนตสาธารณสข

คปสอ.ชาตตระการ จ.พษณโลก

เปนรปแบบหนงของการพฒนาทมสขภาพในพนททรกนดาร

โดยมผนำาทเรมจากการพฒนาศกยภาพบคลากร (ทไมใชทนต

บคลากร) ในรพ.สต.และอสม. ใหมความสามารถดำาเนนงาน

ทนตสาธารณสขในคลนกANCและWBCการตรวจสขภาพ

ชองปากการใหสขศกษาการทาFluoride varnish ผานการ

สอสารภายในทมดวยinternetandfacebookโดยในภาพรวม

สามารถเพมรอยละcariesfreeในเดกอาย3ปอยางเปนรปธรรม

โครงการนนบวาเปนการReorientedhealthsystem ทมพลง

ทงนระยะตอไปกจะเขาสภาคประชาชน

รางวลชมเชยจำานวน3รางวลไดแก

โครงการ “พฒนางานสรางเสรมทนตสขภาพและสนบสนน

การมสวนรวมของชมชน” โดยกลมงานทนตสาธารณสข สสจ.

ปทมธาน

การนำาแนวคดการสรางพลงในการสรางทมกระบวนกรทนต

สาธารณสขรปแบบใหม เพอพฒนาแกนนำาชาวบานและอสม.

จนชมชนมศกยภาพในการรเรมจดกจกรรมการดแลสขภาพ

ชองปากดวยตวเองได

โครงการ “การศกษาและพฒนารปแบบสอสรางเสรมสข

ภาพชองปากทเหมาะสมในศนยพฒนาเดกเลกเขตเมองและ

ชนบท”โดยคณวาลชคดและคณะฝายทนตสาธารณสขชนบท

ภาคใตคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร

การพฒนาสขภาพชองปากของเดกในศนยเดกเลก ผาน

การสงเสรมผดแลเดกในการจดทำาสอสรางเสรมสขภาพชองปาก

ดวยตนเองทเหมาะสมกบบรบทและสงเสรมการเรยนรรวมกนจน

เกดเครอขายระหวางผดแลเดก



โครงการ“แตงแตมรอยยมใหนองการผาตดและฟนฟสภาพเดก

ปากแหวงเพดานโหวภาคเหนอ” โดยคณพนมวรรณอยดและ

คณะเลขาธการพฒนาสตรภาคเหนอเปนงานของภาคประชาชน

ททำางานดวยจตวญญาณมากวา๑๐ป มการประสานงานจาก

ภาคเครอขายทกภาคสวน จนกอใหเกดการดแลสขภาพแบบ

องครวม สงเสรมคณภาพชวตของผปวยปากแหวงเพดานโหว

ตงแตเลกจนโต

ขอขอบพระคณความรวมมอรวมใจของทมงานชมรมทนตสาธารณสขแหงประเทศไทยการเออเฟอจาก

ชมรมทนตกรรมสำาหรบเดกแหงประเทศไทยและเครอขายลกรกฟนดทรวมสนบสนนปฏทนการดแลลกนอย

ภายใตการสนบสนนงบประมาณและการชวยเหลอรอบดานของบรษทไลออน(ประเทศไทย)จำากดและทม

งานจากคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทรขอขอบพระคณทกทานเปนอยางสง

ปหนาตงใจไวไดเลยคะรวมสงผลงานทพๆนองๆภาคภมใจมาประกวดกนเยอะๆและขอเชญเขารวม

งานประชมของชมรมฯทหาดใหญคะตดตามไดทwww.dentpublichealth.com



รางวลท 1 Lion Oral Health Award 2012

ชมรมคนรกฟน จงหวดราชบร“กลไกขบเคลอนในการแกปญหาทนต

สาธารณสข” โดย กลมงานทนตสาธารณสข สำ นกงานสาธารณสขจงหวดราชบร

และคณะกรรมการดำ เนนงานทนตสาธารณสขจงหวดราชบร

จงหวดราชบรเปนจงหวดหนงทพบกบสภาวะการณปญหาสขภาพชองปากจงมการรวมตวของกลมทนตบคลากรมการแตงตง

เปนคณะกรรมการดำาเนนงานทนตสาธารณสขจงหวดราชบรขนตงแตปพ.ศ.2528เปนตนมาและดำาเนนงานแกปญหาทนตสขภาพของ

ประชาชนจงหวดราชบรมาโดยตลอดจากการประเมนผลการดำาเนนงานในแตละปทำาใหเกดการปรบเปลยนกลยทธจากการทำางานโดย

ภาครฐเพยงอยางเดยวเปนการสรางเครอขายภาคประชาชนและบคลากรภาครฐจากสาขาอาชพอนทเหนความสำาคญของโรคในชองปาก

ในฐานะประชาชนทประสบปญหาเขามารวมเปนทมทำางานภายใตชอองคกร“ชมรมคนรกฟนจงหวดราชบร”ทมการจดตงขนตงแตปพ.ศ.

2545มกฏระเบยบของชมรมและมการจดกจกรรมใหญประจำาปทกปมผลงานเชงประจกจนเปนทยอมรบของทกหนวยงานและมการขยาย

เครอขายเพอใหเกดขมพลงในการรวมดำาเนนงานสรางเสรมสขภาพชองปากทงในสวนของตนเองครอบครวและชมชนในปพ.ศ.2550

ไดรบการสนบสนนงบจากสำานกงานสรางเสรมสขภาพ (สสส.)ทำาใหสามารถขยายเครอขายไปอก3อำาเภอและไดรบการยอมรบจาก

ผบรหารองคกรในระดบจงหวดทำาใหไดรบการอนมตแผนและงบประมาณในการพฒนาศกยภาพและขยายเครอขายอยางตอเนอง

ทำาใหปจจบนเกดเครอขายขมรมคนรกฟนในทกอำาเภอในลกษณะรปแบบและเงอนไขทแตกตางกนไปตามบรบทของพนทและลกษณะ

ของแกนนำาทหลากหลายโดยมเปาประสงคเพอใหลกหลานชาวราชบรมสขภาพชองปากทด

วธการ

1.ปรบรปแบบการทำ งาน



2.เชญชวนครอบครวทมารวมกจกรรมเปนสมาชก เรมตนจาก 38 ครอบครวกอตงเปนชมรมคนรกฟน

3.ขยายฐานสมาชกดวยการจดกจกรรมประจำ ปโดยกรรมการชมรมรวมกบทนตบคลากร

4.สานสมพนธระหวางกรรมการชมรมและทนตบคลากรดวยกจกรรมรกฟนออนทวรสมมนา/ถอดบทเรยนฯลฯ



7.สรางการมสวนรวมโดยเครอขายชมรมเปน ผกำ หนดเปาหมายในการรณรงค ผลลพธทเกดขน

• สามารถแกปญหาขาดคน ขาดงบประมาณและขาดโอกาสการเขาถงบรการ

5.พฒนาความรดวยกจกรรมประกวดการใหความรของกรรมการชมรมคนรกฟนแตละเครอขาย โดยมทนตบคลากรแตละอำ เภอเปนทปรกษา

6.สรางชองทางการสอสารผานสอตางๆ อยางตอเนองทกชองทางและทกโอกาส

• ประชาชนสมครสมาชกตลอดชพเพมขนจาก367ครอบครวเปน820ครอบครวครอบคลมสมาชกในครอบครวมากกวา2500คน

เปนสมาชกเปนสมาชกประเภทหนวยงาน117หนวยงาน



6.สรางชองทางการสอสารผานสอตางๆ อยางตอเนองทกชองทางและทกโอกาส

การประเมนผล

ผลกระทบทเกดขน • เกดทมงานทมาจากหลากหลายอาชพและบคลากรทมศกยภาพในการทำางานดวยจตอาสา

• สรางความตระหนกในการดแลสขภาพชองปากของตนเองและนำาไปสการรวมกนแกปญหาทนตสขภาพของสงคมและชมชน

อยางแทจรง

• ทนตบคลากรในแตละพนทเปดใจยอมรบความคดเหนและเปลยนแนวคดทตองทำางานคนเดยวเปนการสรางสมพนธภาพกบ

บคคลรอบขางขยายฐานไปสคนในชมชนและเกอหนนซงกนและกน

• มผลงานเชงประจกษทงในระดบจงหวดและเครอขายอำาเภอ

ตวชวดความสำ เรจโครงการ 1.อาสาสมครทำาหนาทคณะกรรมการชมรมมความพงพอใจตอบทบาททไดรบประเมนไดจากการจดกจกรรมใหญประจำาปของชมรม

คนรกฟนภายใตชองานมหศจรรยวนรกฟนทกครงมการแบงบทบาทและหนาทกนรบผดชอบในการจดกจกรรมรวมกนของทกเครอขาย

2.รอยละ85ครอบครวมบตรอายตำากวา12ปพงพอใจในกจกรรมทชมรมจดขน

3.จำานวนสมาชกชมรมคนรกฟนประเภทครอบครวเพมขนแสดงใหเหนวาชมรมคนรกฟนเปนทยอมรบและสามารถสรางกระแสสงคม

ไดสำาเรจทำาใหประชาชนยนดรวมจายในการสมครเปนสมาชกเพอรบเอกสารเผยแพรความรในรปจดหมายขาวครอบครวรกฟนและตองการ

นำาบตรหลานเขารวมกจกรรมของชมรมทำาใหมการตออายการเปนสมาชกชมรมเปลยนสถานะจากรายปเปนสมาชกตลอดชพเพมขนจาก

367ครอบครวเปน820ครอบครวครอบคลมสมาชกในครอบครวมากกวา2500คน

4.มจำานวนกรรมการและอนกรรมการของชมรมคนรกฟนเพมขนและจำานวนสาขาอาชพโดยเฉพาะกรรมการทมาจากอาชพสอสาร

มวลชนเพมขนโดยยนดมารวมประชมและจดกจกรรมโดยไมมคาตอบแทนและรวมจายในกจกรรมเพอสงคมและการแสดงสญลกษณการ

เปนตวตนของชมรมเชนการซอผลตภณทของชมรมเชนเสอ/กระเปารมฯลฯทมโลโกชมรมพรอมรวมบรจาคเงนและหาของขวญรางวลมา

รวมในการจดกจกรรม

5.ผบรหารสาธารณสขทงในระดบจงหวดและอำาเภอยนดรวมเปนกรรมการและสมาชกชมรม



วนนมเรองมาเลาถงหนงการทำางานทเกดขนในโรงพยาบาล

ปาบอนเคสนเปนคณปาไดรบอบตเหตมามแผลฉกขาดทรมฝปาก

ดานนอกตอเนองมาถงเนอเยอดานในชองปาก พยายาลOPD

สกรนเคสเลยสงconsult อบตเหตแผลฉกขาดในชองปากหมอ

ฟนเหนแผลทรมฝปากแนนอนความถนดในการเยบทผวหนงของ

ทนตแพทยนนไมถนดเอาซะเลย ถาเนอเยอในปากอกเรองฉกถง

ไหนถงกน อกอยางบรเวณทฉกขาดมองเหนไดชดถาแผลหาย

แตคนไขกลบตองมามแผลเปนฝากไวขนาดใหญๆ เราเองคงไม

สบายใจเปนแน และจำาไดวาผอำานวยการโรงพยาบาลปาบอน

(นายแพทยศรณยสวรรณสะอาด)เพงไดรบทนเรยนตอศลยกรรม

ตกแตงทศรราชฝายทนตกรรมไมรอชาเลยเชญทานมาconsult

บนเตยงทำาฟน(มคนเกงๆในโรงพยาบาลกเงยะ^^)

ผอ.เลยสอนทนตบคลากรเรองการดแลแผลคราวๆ วาควร

ลางขอบแผลใหสะอาดและเรยบกอนแลวสาธตการเยบแผลนอก

ชองปากควรใชNylonเยบแบบverticalmattressสวนในปากให

ใชพวกCatgutเยบแบบSimpleinterruptedพวกไหมละลายจะ

มการยอยสลายเกดปฏกรยาทำาใหผวหนงเกดแผลเปนไดงายเรา

จงใชNylonซงไมละลายในการเยบแผลดานนอกสวนmucosa

ไมคอยกลวเรองแผลเปนอยแลวจงใชพวกCatgutซงละลายเองได

ไมตองมาตดไหมและเศษอาหารกตดนอยกวาพวกSilk ดวย

สหวชาชพ การทำางานรวมกนของทมสาธารณสขปาบอน

(แบบนตองเชญมาบอยๆ ฮาๆ เอย เชญมาใหความรและความ

เขาใจเพราะตอไปผอ.ไปเรยนตอเราจะไดทำาเปน ทงนกเพอผล

ประโยชนสงสดทคนไขจะไดรบจรงมะครบ)

แนนอนการทำางานหลายคนยอมเสยเวลาในการตดตอ

ประสานงานกนบางแตดวยความเปนทมตางคนตางมความเกง

และถนดคนละดานถานำาขอดตางๆมาชวยเสรมแรงในการดแล

สขภาพผปวยแบบองครวม ใสใจการดแลรกษาทกอยางตงแต

คนไขเขามาโรงพยาบาลรบการรกษาและเดนออกไปอยางม

ความสขซงเราเองกคงไดรบความสขไปไมนอยกวาคนไขความสข

ทไดชวยคนไขรวมกนระหวางหมอกบหมอฟนนแหละครบความ

สขทเกดขนในโรงพยาบาลปาบอนของเรา

ลกหมจากไรสบปะรด



ไกลเกนชองปาก ลกกวาคอหอย ประชากรศาสตร

กบแนวรบระบบบรการทนตกรรม

ทศทางแนวโ นมของโลก ทหลกเ ลยงไ มพนในเ ชงประชากรศาสตรทสำาคญม2ประการคอการเพมขนของสดสวนประชากรผสงอายและการยายถนของประชากรเขามาอยอาศยในเขตเมอง ผสงอายทมอายเกน60 ปในประเทศไทยนนเพมขนเรอยๆเมอผคนอายยนยาวขนความตองการบรการดานสขภาพจะสงขนเปนทวคณประเทศไทยมสดสวนของผสงอายทมอายเกน65ปอยท9.2%แลวในขณะทประเทศในยโรปมสดสวนสงรวม20%และอนาคตสดสวนผสงอายของประเทศไทยจะเทากบโลกตะวนตกทกๆ 4-5 คนเปนผสงอาย 1 คนภาระของสงคมในการดแล ผสงอายจะมากมายขนาดไหนโดยเฉพาะภาระดานการจดบรการสขภาพรวมทงดานทนตกรรม การยายถนของประชากรจากทอาศยทำากนในเขตชนบทมากระจกพกอาศยและทำางานในเขตเมอง ไดสรางปญหาความไมเพยงพอใหกบระบบบรการตางๆแทบทกระบบรวมทงระบบบรการดานสขภาพและบรการทนตกรรมการยายถนจากชนบทกเปนปญหาหนงแลวการยายถนของแรงงานขามประเทศกเปนอกปญหาใหมรวมทงmedicalหรอdentaltourismทเพมจำานวนมากขนเพอมารบบรการทนตกรรมคณภาพดราคาถก ยงทำาใหบรการทนตกรรมในเขตเมองเปนทกขของทกฝายควยาวจนตองปดบตรตงแตเชาหากรอไมไหวกตองยอมจายแพงกบคลนกหรอโรงพยาบาลเอกชน สองบรบทสำาคญทางประชากรศาสตรทเขามาซำาเตมระบบบรการทนตกรรมพนฐานทยงไมเพยงพอ ระบบทนตกรรมทไมสามารถตอบสนองตอความตองการของประชาชนไดทนทวงทจงนำามาสทนตกรรมนอกระบบทตำากวามาตรฐานแตยงไดรบความนยมอยางสง เพราะราคาประหยดและทนทวงท ในเขตชนบทเสยอกทประชาชนเขาถงบรการทนตกรรมไดงายกวาคนเมองกลมทรายไดนอย แลวอนาคตอนใกล ระบบบรการทนตกรรมของประเทศไทยจะจดระบบบรการอยางไรด อยางวาแตระบบการสรางสขทางทนตกรรมทไมคอยเปนรปเปนรางเลยแมแตระบบบรการซอมทางทนตกรรมนน นาจะวกฤตควยาวขนอกหลายเทาตว

ทางออกคออะไรเมอตองตดสนใจภายใตทรพยากรอนจำากดผลตทนตแพทยเพมอกหาเทาตวใชคำาตอบจรงหรอไมอกกปจะบรรลการไหลออกการคงอยการเตมคนใหมเขามาจะเกน ดลไหม เปนเรองทยากทจะคาดเดาไดอยางแมนยำาหรอจะผลต ทนตาภบาลพเศษ ทเนนขดอดถอนหรอจะผลตนกฟนปลอมประดษฐทเอาดดานเดยวในการทำาฟนปลอมเฉกเชนเดยวกบทตะวนตกผลตนกดแลเทาผปวยเบาหวานหรอจะกลาคดกลาทำาเลกรบทนตแพทยเพมในโรงพยาบาลแตหนไปจางเหมาทำาcontract กบคลนกเอกชนแทน ซงอาจจะมคาใชจายทตำากวาทรฐตองมาลงทนกไดทงหมดนตองการการหาคำาตอบใครจะตอบไดดเทากบคนทเปนคนในเชนทนตบคลากร เพยงแตตองเปดใจกลาคดนอกกรอบเอาโจทยปญญาเปนตวตงคำาตอบอาจมหลากหลายวธทสามารถผสมสานเสรมกนอยางลงตว สำาหรบผมเองไมมคำาตอบสำาเรจรปกบคำาถามน สำาหรบระบบบรการทางการแพทยกลวธหลกในการแกปญหามกลวธสองประการสำาคญคอการผลตแพทยเพมราวสองเทาตวแตสงผลใหแพทยในระบบอาจเพมขนนอยกวา 1.5 เทา เปนกลวธทตนทนสงผลตอบแทนตำาแตจำาเปน อกกลวธคอการยกระดบพยาบาลใหเปนพยาบาลเวชปฏบตครอบครว เพอทำาหนาตรวจรกษาโรคพนฐานทวไปแทนแพทย โดยมการผลตเพมจำานวนมาก มงหวงใหเตมเตมในทกสถานอนามย ซงกคลายๆกบ ทนตาภบาลแตมการยกระดบใหสามารถทำางานรกษาไดอยางเชอมนมากขนและมระบบการสงตอทด เปนกลวธตนทนตำาประสทธภาพสง เขาถงประชาชน แตกอาจมผลขางเคยงในการรกษาจากความเชยวชาญทนอยกวาทนตแพทย โดยสวนตวผมคดวาบทเรยนการจดการระบบบรการทางการแพทยนาจะเปนคำาตอบหนงของระบบบรการทนตกรรม AlbertEinstein บอกไววา Imagination ismore important thanknowledge จนตนาการสำาคญกวาความร ระบบบรการทาง ทนตกรรม แหงอนาคตทจะตอบการเปลยนแปลงทาง ประชากรศาสตรนนตองการจนตนาการทสรางสรรคไมนอยไปกวาความรจากการวจย

โดย นพ. สภทร ฮาสวรรณกจ ชมรมเเพทยชนบท



เมอปลายเดอนกนยายน 2555 ผมไดมโอกาสไปดงานกจกรรมตางๆของ Toothfriendlyณ.เมองอสตนบลประเทศตรกนอกจากคลนกทนตกรรมToothfriendlyแลวยงมกจกรรมโครงการทนตกรรมปองกนในโรงเรยนทดำาเนนโครงการโดยแมบาน อาสาสมคร และสนบสนนโครงการโดย ToothfriendlyFoundation โครงการDisler Yolundaprogram (DislerหมายถงฟนสวนYolundaหมายถงหลมรอง)ทเปนการใหเดกในครอบครวทดอยโอกาส ไดรบบรการทนตกรรมฟรจากทนตแพทย ฯลฯ แตจะขอเลาเฉพาะคลนกทนตกรรมTooth-friendlyครบ

Dr.SeyhanGucum,PresidentofToothfriendlyTurkeyและMrs.SeldaAlemdarDincer,CountrymanagerของToothfriendlyInternationalประจำาตรกไดใหการดแลผมตลอด3-4วนทดงาน ความเปนมาของ Toothfriendly Dental Clinic ToothfriendlyTurkeyไดมแนวคดการทำาคลนกทนตกรรมทแตกตางกบคลนกทนตกรรมอนๆในตรกโดยไดตงมาตรฐานคลนกไว2ดานคอการฆาเชอเครองมอและทนตกรรมปองกนทงนเนองจากคลนกทนตกรรมในตรกมมาตฐานแตกตางกนมากมขบวนการฆาเชอเครองมอทไมไดคณภาพอยเปนจำานวนมากทงนโดยเรมโครงการในป2010มคลนกทเขารวมโครงการและผานมาตรฐาน7แหงและมคลนกทอยในระหวางการปรบปรงการดำาเนนการใหไดมาตรฐานอก8แหงในป2012มคลนกทผานมาตฐานรวมทงหมด13แหงซงตงอยใน5เมองคอเมองหลวงAnkaraนครIstanbulเมองBursaเมองDenizil และเมองIzmirโดยทางToothfriendlyTurkeyตงเปาจะขยายใหไดเปน50แหงในอนาคต

ฉบบนไมไดพาเทยวประเทศตรกนะครบแตจะพาไปรจกคลนกทนตกรรมในประเทศตรกทตดเครองหมายฟนกางรมหรอToothfriendlyไวในคลนกมประเดนนาสนใจทจะเลาสกนฟงครบ

ถายภาพกบ Dr. Seyhan Gucum, President of Toothfriendly

Turkey

คลนกทนตกรรมทแตกตาง Toothfriendly Dental Clinicโดย ทพ.ดร.ธงชย วชรโรจนไพศาล จฬาลงกรณมหาวทยาลย

Mrs. Selda Alemdar Dincer, Country manager ของ Tooth-

friendly International ประจำาตรก



มาตรฐานและคณภาพดานการฆาเชอเครองมอ อาจถอไดวา มาตฐานและคณภาพในเรองของความสะอาดนนเปนหวใจสำาคญของToothfriendlyDentalClinicทจะตองปฎบตตามจากการเยยมศกษาดงานทง 3คลนกพบวามแผนปายรายละเอยดในการลางมอการลางเครองมอการทำาความสะอาดและฆาเชอเครองมอวางตามจดตางๆ เพอทผใชจะหยบมาใชทบทวนและทำาตามไดตลอดเวลาทนตานามยและผชวยทนตแพทยมความภาคภมใจมากทไดอธบายใหฟง เกณฑมาตฐานแบงเปนคำาจำากดความของความสะอาดการดแลความสะอาดเฉพาะบคคลการลางมอการทำาความสะอาดเครองมอและอปกรณการทำาความสะอาดพนผวการทำาความสะอาดเครองถายภาพรงสแบบพมพฟนการกำาจดและการทงของเสยทตดเชอและการทำาใหความสะอาดเปนประจำาทกสปดาห การมเกณฑมาตรฐานในเรองการฆาเชอเครองมอนนอาจเปนเรองทปกตมากสำาหรบคลนกทนตกรรมในประเทศไทยเพราะคลนกทนตกรรมในประเทศไทยสวนใหญกมมาตรฐานทเปนทยอมรบอยแลว

มาตรฐานและคณภาพดานงานทนตกรรมปองกน เรองทนาสนใจมากคอ ทำาไมงานทนตกรรมปองกนจงเปนเรองสำาคญทใชเปนเกณฑในการเขารวมToothfriendlyDental Clinic คำาตอบในเรองนผมรสกไดจากการไดพดคยกบDr.OktayDulger เจาของคลนกทมความมงมนในเรอง ทนตกรรมปองกนอยางมาก ในเรองงานทนตกรรมปองกน จะไมใชเปนการใหบรการทนตกรรมปองกนแบบแยกสวนเปนแตละงาน เชน การให ฟลออไรดการเคลอบหลมรองฟนการสอนแปรงฟนฯลฯแตจะเปนการใหบรการทนตกรรมปองกนทมเปาหมายวาจะไมทำาใหผปวยมฟนผเกดขนอกตอไปในอนาคต

Dr. Oktay ไดอธบายวา เมอมผปวยเขามารบบรการ ทนตกรรมตางๆ เขาจะอธบายใหผปวยเกอบทกคนฟงวา“มวธการทจะไมทำาใหตองมฟนผเกดขนอกสนใจหรอไม โดยทกอนอนจะตองทำาการประเมนความเสยงตอการเกดฟนผกอนวามความเสยงทจะเกดมากนองแคไหนจากนน จะใหทนตกรรมปองกนตามระดบความเสยง” ซงพบวา ผปวยเกอบทงหมดสนใจและยนดทจะเขาโปรแกรมทนตกรรมปองกนจะมยกเวนผปวยบางคนทมาเฉพาะอาการฉกเฉนเชนวสดหลดหรอปวดฟนมาซงDr.Oktayจะไมไดสอบถามผปวยในครงแรกแตจะสอบถามในครงตอไปทมาตดตามอาการ

แบบประเมนความเสยงทDr.OktayใชเปนระบบCario-gramของMalmoUniversityประเทศสวเดนทนยมใชทวโลกและม software ให download ไปใชในระบบคอมพวเตอรไดหลายภาษา(รวมทงภาษาไทย)

เอกสารเตอนเรองการทำาความสะอาดและการฆาเชอเครองมอ วางไวตามทตางๆ ในคลนก



การประเมนความเสยงCariogramจะใชการสมภาษณประวตสขภาพและการใชยาทมผลตอการหลงนำาลายสมภาษณความบอยในการรบประทานอาหารวางทเปนแปงและนำาตาลสมภาษณขอมลความสมำาเสมอของการใชฟลออไรดทนตแพทยจะตรวจจำานวนซฟนผในชองปากตรวจและบนทกปรมาณของแผนคราบจลนทรยและจะใชชดทดสอบวดปรมาณนำาลายความสามารถของนำาลายในการลดความเปนกรด (BufferCapacity)และปรมาณของเชอStreptococusmutans ซงชดทดสอบนจะตองสงไปยงหองปฎบตการเพอวเคราะหผลการทดสอบ

เอกสารการประเมนความเสยงตอการเกดโรคฟนผทแจกใหแก

ผปวยหลงเสรจสนการประเมน

ทนาสนใจมากจะเปนชดทดสอบทToothfriendlyDentalClinic ใช จะเรยกวาCariesActivity Test (CAT)ซงเปนชดทดสอบของมหาวทยาลยอสตลบลจดทำาขน เมอทำาการเกบนำาลายแลวกจะสงตวอยางไปตรวจยงหองปฎบตการของมหาวทยาลย โดยมคาใชจายท 15 ดอลลาร ใชระยะเวลาประมาณ1สปดาหกจะทราบผลการทดสอบ

เมอไดตงขอสงเกตและคำาถามกบDr.Oktay วาผปวยทมเศรษฐานะดยอมตองสนใจงานทนตกรรมปองกนแบบน ในผปวยทวๆไปไมนาจะสนใจได แตไดคำาตอบกลบมาวา ในToothfriendlyDentalClinicทตงอยในยานทผปวยทมเศรษฐานะปานกลางถงไมคอยดนก กพบวาประสบความสำาเรจ ผปวยสนใจและยนดรวมโปรแกรมทนตกรรมปองกน ทงนเหตผลทรองรบตางกน โดยผปวยทเศรษฐานะปานกลาง จะเขารวมเพราะตองการจะประหยดคารกษาทางทนตกรรมในอนาคต

สวนคำาถามทวา การพดคยและประเมนความเสยงนนทนตแพทยจะตองเสยเวลามากไดคาตอบแทนนอยกวาทำางานบรการรกษาทางทนตกรรมอนๆนนDr.Oktayตอบวาเปนจรงแตเขาคดวายงไงกตามการทำาใหผปวยปองกนและดแลตนเองไมใหมฟนผเกดขนใหมนนเปนหนาทททนตแพทยจะตองทำาอยางไรกดขนตอนในการเกบนำาลายและใชชดทดสอบนน จะใหทนตานามยเปนผดำาเนนการแทน เพอลดการเสยเวลาของทนตแพทย

นอกจากนยงมระบบการตดตามผปวยเขามาประเมนความเสยงโดยผปวยทมความเสยงตอการเกดฟนผสงจะมการนดหมายมาพบทนตแพทยทก3เดอนซงจะบอยกวาผปวยทวๆไปทมาพบทนตแพทยทก6เดอน คลนกของDr.OktayDulgerตงอยทZeytinogluCad.Selçuklar Sok. Eti Ap. 14/A134335Etiler อยชนลางของอาคารทมลกษณะคลายอาคารสำานกงานมรานสะดวกซออยตรงขามอาคารสำานกงานและมรานอาหารอยใกลเคยง



พนฐานของ Dr. Oktay Dulger จบทนตแพทยจากมหาวทยาลยอสตนบล ในป 1987 และจบเฉพาะดานรกษารากฟน ในป 1998 จากนนไดทำางานเปนนกวจยในภาควชารกษารากฟน (Endodontic sciencedepartment) จนถงป2003จงไดมาเปดคลนกดงกลาว

ใครเปนผรบรอง Toothfriendly Dental Clinic

การรบรองคณภาพของคลนกสองดาน (ดานการฆาเชออปกรณเครองมอและดานการใหบรการทนตกรรมปองกน)จะใชองคกรภายนอกมารบรองระบบคณภาพ โดยเปนบรษทของตรกทชอวาUDEMBelgelendirmeLtd.Sti.ทงนบรษทนจะรบรองทงProductCertification,CEMarking, Inspection,และSystemCertificationเชนการรบรองISO,HACCP,GMPโดยสำานกงานใหญตงอยทเมองAnkaraและมสาขาทIstanbul

องคกรทรวมรบรองคณภาพกบ Toothfriendly TurkeyและรวมกำาหนดแกณฑคณภาพไดรบความรวมมอกบTürkiyeKaliteDernegi(Kalder)หรอTurkeyQualityAssociationซงเปนสมาคมรบรองคณภาพของประเทศตรก

สทธพเศษของ Toothfriendly Dental Clinic คลนกทเขารวมเปนToothfriendlyDentalClinicจะไดรบ 1) เอกสารนโยบายดานคณภาพ 2)คมอคณภาพในการดำาเนนการฆาเชอเครองมอในคลนกและการใหบรการทนตกรรมปองกนซงจะประกอบดวยแบบฟอรมการควบคมคณภาพการฆาเชอเครองมอคำาแนะนำาในการทำาความสะอาดมอคมอการฆาเชอเครองมอ และคมอการใหบรการทนตกรรมปองกนรวมทงแบบประเมนความเสยงตอการเกดโรคฟนผ 3) อบรมการดำาเนนการใหปละ 1 ครง 4)เผยแพรขาวสารเรองการฆาเชอเครองมอและทนตกรรมปองกนของคลนกสมาชกใหแกสาธารณะ5)ทำา link ของคลนกสมาชกเชอมกบเวบไซดของToothfriendly Turkey 6)รบรองคณภาพอยางนอยปละครงโดยการตรวจสอบคณภาพจะทำาในลกษณะกลยาณมตรในการใหคำาแนะนำาเพอปรบปรงใหไดมาตราฐานทกำาหนดไวและ7)เผยแพรความรตางๆแกคลนกทเปนสมาชกมการทำาแผนพบใหความรและการออกวารสารDisDostuราย3เดอน

ใบรบรองวาเปน Toothfriendly Clinic

ทตดอยทหองรบแขกของคลนก

DisDostu



การสมครเขาเปนสมาชกนอกจากจะตองผานเกณฑการประเมนเพอรบรองคณภาพแลวทางคลนกยงตองเสยคาสมาชกToothfriendlyDentalClinicในปแรกเปนราคาหลายรอยยโรและปถดไปจะลดคาสมาชกจะลดลงรายรบทงหมดนนทางToothfrinedlyTurkeyAssocia-tionจะบรหารงานเพอสงเสรมงานทนตกรรมปองกนและใชประชาสมพนธและสงเสรมหมากฝรงToothfriendlyทไมทำาอนตรายตอฟนใหประชาชนตอไป

หมากฝรง Toothfriendly ในตรก แมวาเราจะคนชนกบขนมTurkishdelightทแสนจะหวานแตในประเทศตรกคนนยมเคยวหมากฝรงทไมมนำาตาลไมมความหวานแมแตนอย(คลายกบการเคยวยางgumเปลาๆ)หมากฝรงชนดนอาจเรยกไดวา เปนเอกลกษณเฉพาะของตรก มลกษณะเปนแผนสเหลยมบางๆประกอบดวยgumbaseและparaffinwaxเปนหลกและเพมรสเปปเปอรมนทและใสส(Titaniumdioxide)เขาไปดงนนหมากฝรงในความหมายและความเขาใจของคนตรกคอหมากฝรงทไมมรสหวานใดๆเลยยหอทเปนทนยมและดงเดมคอFALIMซงมสวนแบงการตลาด75%โดยทในอดตจะผลตโดยบรษททองถนแตตอมาไดถกซอกจการโดยบรษทCadburyขององกฤษและปจจบนบรษทKraftfoodไดซอตอกจการของCadburyไปเมอป2011

และในป 2010 หมากฝรงแบบตรกยหอ No Suga ไดเขารวมตดสญลกษณToothfriendlyโดยเปนบรษททองถนทมชอวาKervanGidaSanayiVeTicaretA.S. เปนผผลต และยงมหมากฝรงยหออนๆตดสญลกษณ Toothfriendly อกทำาใหตลาดหมากฝรงแบบไมมรสหวานรอยละ90ไดตดสญลกษณของToothfriendlyเรยบรอยแลว



สวนแบงการตลาดของหมากฝรงทมรสหวานนนมประมาณรอยละ25เทานนและในหมากฝรงทมรสหวานกลมนเปนหมากฝรงทใชนำาตาลโพลออลหรอหมากฝรงทเปนSugarfreeมากถงรอยละ70โดยหมากฝรงทไมทำาใหอนตรายตอฟนยหอOneoของบรษทUlkerผานการทดสอบpHtelemetryและไดรบการตดสญลกษณฟนกางรมในป2010

กอนจะจากกน ผมไดคยกบMrs.SeldaวาอยากจะทำาคลนกทนตกรรมปองกนในประเทศไทยบางMrs.SeldaใหคำาแนะนำาหลายครงวาถาจะเรมตนในประเทศไทยจะตองมกลมคนทเชอมนเรองToothfriendlyเชอมนในเรองทนตกรรมปองกนและเชอมนในการทำาใหสงคมและสขภาพชองปากดขนทซงToothfriendlyThailandNetwork เปนการรวมตวกนหลวมๆขององคกรทเปนภาคราชการเปนสวนใหญทำาใหบรบทมความแตกตางกบทางตรกอยางมากจะตองหาวธการทจะไดกลมทนตแพทย(และนอกกลมทนตแพทย)ทมความสนใจในเรองนมารวมตวกนใหเหนยวแนนมากขน ซงในอนาคตอาจพฒนาเปนการจดตงเปนสมาคมหรอมลนธขนในอนาคต

ในประเทศไทยมผลตภณฑลกอมทนำาเขาทตดเครองหมายToothfriendlyเพยง3ยหอและมปรมาณสวนแบงการตลาดนอยมาก การเจรจาใหบรษทลกอมและหมากฝรงตดเครองหมายดงกลาวทำาไดยากเพราะมเรองของผลประโยชนในเชงธรกจอย ดงนน จะตองทำาใหเครองหมายToothfriendlyมคณคาเปนทยอมรบในหมประชาชนเสยกอนจงจะทำาเรองอนๆตอได

เมอประชาชนรจกToothfriendlyมากขนแลวการเจรจาใหบรษทลกอมและหมากฝรงตดสญลกษณToothfriendlyจะเปนไปไดมากขนและเมอมคาธรรมเนยมจากบรษทมาเปนงบประมาณในการดำาเนนการกจะทำาใหกจกรรมToothfriendlyในประเทศไทยมความมนคงมากขนประชาชนไทยมทางเลอกในการบรโภคลกอมและหมากฝรงทไมเปนอนตรายตอฟนและนำาไปสการลดลงของโรคฟนผในคนไทยตอไปในอนาคต



ความกาวหนาทนตาภบาล มหากาพยเรองนกกำาลงถอยหนาถอยหลงอย เสยศนยไปตลอดครงปทผานมา เนองจากมนโยบายรองปลดจดใหเราผลตทนตา 2ป 1500ตำาแหนงงานนคณะกรรมการทตงหลกจะคดหากลยทธเพอผลกดนให ทนตาภบาลกาวหนาเลยกลายเปนคณะทำางานชแจงกนเองเรองเทคนกในการผลตทนตาสองปอยางไรใหมคณภาพ (เขาประชมแลวรสกอยางนนจรงๆ) มองในแงดเพราะทกคนเปนหวงประชาชนหวงนองๆทจะจบออกมาแตอกแงหนงกทำาใหพๆทนตาทรอกนอยเสยโอกาสไปโข พย.2555นเรากมาตงหลกกนใหมโดยพกอยมณทนาแหงราชบรเปนโตโผชกชวนหมอเปดปตตานพชลธชาสมทรปราการพโองนนทบรและพโขงเจาแมทนตามารวบรวมกำาลงคดกนใหมวา เกดอะไรขนกบกระบวนทพทเราตงขน เมอไดทราบขอสรปวาปลดใหมทานฟนธงวาเรองทนตา2ปจะขอใหผลตรนเดยวและตอจากนยกเลกการผลต2ปหนไปเนน4ปประเดนเรองความขดแยงสวน2ปควรไมควรทำายงไงจะหมดกนไปเดนตอไดแลวซ เมอวเคราะหภาพรวมของวชาชพทนตฯเราแลวทกภาคสวนทเกยวของลวนอยากใหทนตากาวหนาทงสน โดยความกาวหนานนเหนพองตองกนวา จะตองเปนไปเพอการสรางเสรมสขภาพ ชวยทำางานในกองทนทนตกรรมสวนสงเสรมสขภาพคนไขกลมเดกนกเรยนไมเนนทำางานเเทนทนตแพทยแลวเมอมองเสนทางความกาวหนาของทนตาฯมทางไปได 2ทางไดแก 1)ปรบเปนทนตาอาวโส ซงเรองนกองการเจาหนาท กระทรวงฯพยายามผลกดนอยโดยทำาจดหมายเขาไปทกพ.แลวกพ.ตอบกลบมาใจความวาคณสมบตเจาพนกงานอาวโสนนใหตอเมอตองมคนในความปกครองไมนอยกวา4คนหรอมทกษะ

พเศษเชนเปนศลปนนกดนตรทกษะทหายากนทำาใหเปนขอยกเวนสวนตำาแหนงอาวโสนเมอกองการเจาหนาทชวยผลกดนรวมกบสมาคมทนตาภบาลแลวกตองทำาจดหมายตอบกลบไปถงความจำาเปนทจะตองมทนตาอาวโสตอไป 2)ปรบเปนนกวชาการซงปจจบนสามารถปรบไดอยตามธรรมชาตแตตองไปสอบแขงกบเจาพนกงานและเมอสอบแลวการประเมนนกวชาการกประเมนจากการทำางานในภาพรวมไมเฉพาะทนตฯทำาใหเมอทนตาฯ ของเราเปลยนสายงานนแลวกเสยบคคลากรทจะทำางานเชงรกดานสขภาพชองปาก (เปนทนาเสยดายมาก เนองจากทนตากลมนมกมประสบการณมความสามารถสงจงสอบได) ดงนนในภาคอสานมการทำาขอตกลงกบทานผตรวจทานสสจ.ทจะทำาใหทนตาทขนตำาเเหนง นกวชาการยงสามารถทำางานทนตฯอยไดและประเมนนวก.นดวยงานทนตฯไดสวนนกตองพยายามตอรองวาในภาพรวมเปนไปไดทวประเทศไหมและจรงไหมทตอนนตำาแหนงนกวชาการเจาพนกงานเขากโตไมทน ทนตาเราวฒถง อาวโสถง นาจะสามารถปรบเขาสตำาแหนงนได นอกจากนกวชาการสาธารณสขแลว มขอเสนอใหเปดตำาแหนงนกวชาการทนตสาธารณสขซงจำาเปนตอการยอดของทนตาททำางานและไดC6ทมมากมายในปจจบนสวนนเรามพทนตาทเรยนตอ2ปและจบมารนแรก52คนขาววามการประชมทกพ.และมการผลกดนในรนแรกไดตำาแหนงนกวชาการโดยไมตองสอบ(แตยงเปนนกวชาการสาธารณสข(ทนตฯ)ไมไดเปดตำาแหนงใหมเปนนกวชาการทนตสาธารณสขดวยปจจบนตำาแหนงขาราชการนนจะเปดใหพยาบาลยงไมได ทเราเหนมการประทวงกนทวไปเรองนกไดนดแนะวางคนเพอตดตามทงวาระประชมและจดหมายแจงจากกพ.วาแจงดงทเราเขาใจกนไหม สวนนองๆ ทนตาฯ 4 ปทเรยนอยและทนตารน 1,500

ขาวจากตวานนท

โดย หมอแพร รพช.บางใหญ

สอบถามขาว update ท [email protected]

อานขาวดวนทสด ท Facebook Ruraldent



เรองนเปนทสนใจกนทวประเทศเขามารวมteleconference70กวาจงหวดทงทนตบคลากรและเจาหนาทITทำาใหมความชดเจนทแตละแหงจะนำาไปปรบระบบการบนทกขอมลผปวยในHIS เปนทนายนดวาขอมลสวนบรหารทงบรหารทรพยากรบรหารกองทนทนตกรรมขอมลสงเสรมสขภาพนนมเวบDENT-MIS(http://www.dentalmis.com)พฒนาโดยทพ.นตโชตสสจ.ชยภมทเขาใจงายแขวนไวใหทานๆใชไดในเวบมจงหวดนำารองใชกนไป23จงหวดแตหากทไหนอยากทนสมยอยากลดภาระการเกบขอมลทซำาซอนไปมาสามารถเขาไปเรยนรและใชงานไดงานนคนใชการแลวชอบใจจรงๆคะขอชกชวนใหทานๆลองไปเปดกนดนะคะ

สวน JHCIS กมความพยายามพฒนาโปรแกรมเพอใหออกรายงานทนตฯ ได โดยทาจตองการรายงานทตรงทานกตองเขาใจวธการลงขอมล JHCISBeta version จะสามารถใชงานสวนบรการทนตฯในสถานอนามยททนตาภบาลใหการบรการอดขดถอนไดแลวนะคะทานทอยรพสต.โปรดลองเขาไปทเวบ JHCISและdownload วธการลงขอมลทนตฯทจะเออใหทานไดขอมลทเทยงตรงออกมาดและปฏบตนะคะเขาวา ขอมลกเหมอนATMหากทานไมมการฝากหรอกรอกเขาไปทานกดเลอกรายงานยงไงมนกไมมออกมาใหทานคะ

ขาวดวน ทนตแพทยใจบญ ใสฟนไมคดตงคสกบาท รหรอไมวาการใหบรการใสฟนเทยมใหกบผปวยสทธ 30บาทรกษาทกโรคสามารถเรยกเกบคาใชจายโดยตรงกบสปสช.ไดผานการบนทกขอมลในโปรแกรมe-Claimจากขอมลการขอเบกคาใชจายพบวาโรงพยาบาลจำานวนมากบนทกขอมลการใหบรการไมครบถวน เชนรหสวนจฉยไมถกตอง รหสหตถการไมครบถวน/ไมถกตองหรอไมใสรหสอปกรณ/อวยวะเทยมทำาใหสปสช.ปฎเสธการจายเงนชดเชยมากถงเกอบ10,000ราย ทสำาคญคอหองฟนไมไดเปนผบนทกขอมลเองแทบทงหมดจะสงไปใหงานประกนเปนผบนทกขอมล เมอมการปฎเสธการจาย หองฟนกไมรเรองดวย ทงทโรงพยาบาลสามารถจะทำาเรองขออทธรณไดวธการอทธรณกแสนงายสามารถทำาไดผานWebSiteเรองนงานประกนรดเรองนไมใชเรองเลกนะจะโรงพยาบาลบางใหญทเดยวมยอดปฏเสธการจายหลกแสนเชยวนะ

คนทยงไมจบนน เรากตองชวยกนหาหนทางใหไดตำาแหนงพนกงานกระทรวงสาธารณสขซงเปนกาวถอยของกระทรวงเมอไมไดตำาแหนงขาราชการ(ป2555ตงไว5,000ตำาแหนงรองรบพยาบาล)โดยพนกงานกระทรวงสาธารณสขนมสทธประโยชนเชนเดยวกบพนกงานราชการและสามารถยายททำางานในกระทรวงสาธารณสขนบวามนคงกวาการเปนลกจางชวคราวหากไมมการเตรยมการรองรบไวนกประเดนนนาจะเปนประเดนทตองชวยกนผลกดนไมใหนองๆตองเควงควางกนตอไป Service planนบเปนสงดทเราเปน1ใน9ประเดนหลกททานปลดใหความสำาคญคาทเรามความพรอมดานขอมลมการเตรยมนำาเสนออยางเปนระบบวนท26-27พย.ทผานมานมการประชมเพอขมวด serviceplanทนตฯกนซงจะชวยเรองการจดสรรครภณฑ อาคารสถานทใมหเราทำางานสะดวกขนนะคะ(เงนงบประมาณในการดำาเนนการไมนาหวงเพราะกองทนทนตกรรมมาทำาใหเราทำางานสะดวกโยธนขนมาและเปนทแนนอนวากองทนทนตกรรมคงมการดำาเนนการตอไปอกอยางนอย3ป)

เรองการพฒนาระบบขอมล ICD10TM ดวยธรรมชาตของทนตบคคลากรของเราทำางานเปนอสระเราอสระจากหนวยงานทเราทำาชนดหลายทนนหากตงมเตอรนำาไฟกเดนกจการเองได สวนการขอมลกเชนเดยวกนหลายพนททำาขอมลแยกโดยกรอกในDent2009ไมมการกรอกขอมลใน18แฟม21แฟมซงเปนแฟมผลงานหลกของกระทรวงสาธารณสขทสงไปทสปสช. ในขณะทแนวโนมของการใชขอมลจะเปนไปในทางทกระทรวงจะลดการขอขอมล secondarydata (ขอมลทแจงนบแลว) จะเนนการนำา primarydata ขอมลคนไขรายบคคลเอามาวเคราะหเองดงนนอนาคตการสงขอมลวารพ.ก.ไกอดฟนเดอนละ250รายจะไมเปนทใชงานกระทรวงจะนำาขอมลผปวยนอกรายบคคลของโรงพยาบาลไปกรองดจรงๆวาทานใหบรการทหตถการอดฟนตามรหส10Tmกราย งานนกลำาบากละครบหากเราไมไดปรบตวปรบระบบการลงขอมลกนไวทงขอมลบรการขอมลกจกรรมทไมใชบรการเชนการตรวจฟนและตรวจสขภาพชองปากกลมวยตางๆในปจจบนแตละทใชโปรแกรมแตกตางกนไปแตหากเขาใจเปาหมายและเรมปรบตวกนไดกคงทนการใชงานอย วนท ๑พย๒๕๕๕ทผานมาทพ.จารวฒนจดteleconferenceโดยมตวแทนรพช.ทปรบการบนทกขอมลบรการผปวยในโปรแกรมของรพ.(HIS)คอทพญ.วารและคณวเวกจากรพ.เขาวงจ.กาฬสนธชแจง



ตด!!! เสยงเตอนใหเขมขดนรภยดงขน ทำาใหผมตนจากการหลบไหลการเดนทางทเหมอนจะนานแตไมนานจากสนามบนสวรรณภมเสยงประกาศกำาลงจะlandingลงสนามบนนารตะของเพอรเซอรสาวสวยมอายพอสมควรบนเครองบนBoeing747-400ของการบนไทยทบอกกลาวกบคนทงโลกวารกคณเทาฟาแตถารกกนจรงกควรจะลดราคาลงมามากกวาน .....ผมเคยมาญปนเมอสามปกอน ความทรงจำาดๆยงคงอย ผมยงเกบมนไวใหลกสดใจตราบใดทผมยงมลมหายใจ ถงแมวาไมมวนทจะมเหมอนเดมอกแลวกตาม..... คำาคนฝนพรำาเสยงฟารองฟาผาดงกองไปทวในหองพกเลกๆหองหนงในแฟลตพยาบาลทลอมรอบไปดวยตนไมบนเชงเขาของโรงพยาบาล โนตบคทเปดกำาลงทำางานอย มเสยงเตอนวามอเมลเขามา เมลจากพจม ทพญ.สขจตตราวรรณาพทกษสำานกงานสาธารณสขจงหวดแพร เครอขายเดกไทยไมกนหวาน“ใครสนใจไปดงานเรองขนมทญปนมง” ความคดแวปแรกทเขามาในหว“นาสนใจดนะ” ประเทศญปนนมขนมเยอะมากถงมากทสด สมาชกทเดนทางม 10 กวาชวต นำาทมดวย อ.ทพ.ดร ธงชย วชรโรจนไพศาล คณะทนตแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และพๆทนตแพทยอาวโสหลายๆทานนำาทมโดยทพญ.มาลวนธนาศรจากรพ.ลำาลกกาจ.ปทมธาน,ทพญ.สขจตตราวรรณาพทกษและ ทพญ.ขวญหทย อนทรรจกลสำานกงานสาธารณสขจงหวดแพร, ทพญ.อไรวรรณอมรชยรพร.เดชอดมจ.อบลราชธาน,ทพญ.จนดาพรหมทารพ.จอมพระจ.สรนทร,ทพญ.จราพรขดดสำานกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ (IHPP), ทพญ.หฤทย สขเจรญโกศลรพ.แกงคอยจ.สระบร,ทพ.วฒนาทองปสโนวรพ.ดานซายจ.เลยและนองๆสามสาวมนเบนนยเจาหนาทจากเครอขายรวมพฒนาศกยภาพผนำาการสรางสขภาวะแนวใหมเปนหนวยงานทถอวาใหมของกระทรวงสาธารณสขซงคนอยกระทรวงสาธารณสขรอยละ99.99ไมนาจะรจกผมกเพงรจกเหมอนกนนแหละและทางญปนยงมอ.ทพญ.ดร.ยพนสงไพศาลปจจบนเปนอาจารยพเศษทมหาวทยาลยนกตะ ทอตสาหนงรถไฟมาไกลเพอมาสมทบรวมเดนทางไปกบเราดวย รวมถงผทประสานงานทสดยอดมากอยาง Dr.SantoshiAbeจากTeikyoUniversity

ทมเราผานตม.ของญปนออกมาแลว กจะเดนทางเขาไปยงโตเกยวโดยรถไฟซงแตละคนลากกระเปาใบใหญๆ เดนขนลงรถไฟใตดนแบกกระเปากนอรงตงนงไปหมดเดนๆตามกนไปจนถงทพกเปนเรยวกงเลกๆอยแถวๆหนามหาวทยาลยโตเกยวจากนนเรากเดนทางไปยง OchanomizuUniversity ElementarySchoolเพอไปเยยมชมการดำาเนนงานเรองfoodeducationเราไดเจอDr.SantoshiAbeผประสานงานของพวกเราในการเดนทางครงนและDr.ShigeruYamamoto โปรเฟสเซอรจาก Jumonji Universityรอตอนรบเราทน เปนเวลาอาหารกลางวนพอด เราไดรบประทานอาหารแบบเดยวกบเดกในโรงเรยนโรงเรยนนมเดกประถมประมาณ700คนทนจะเนนเรองโภชนาการมากทเดยวอาหารจะตองไดครบ5หม แตทสงเกตไดคอมนมจดมาในชดอาหารปรมาณอาหารดเหมอนไมเยอะแตกนแลวอมทเดยว

พอครวแมครวจนถงนกเรยนแตงตวสะอาดมเสอคลมหมวกผาปดปากครบถงขนาดวารถเขนอาหารมผาคลมปดชดหลงจากหมออาหารกปดฝามดชดแลวกอนเขนไปตองถพนกอน...อะไรมนจะสะอาดขนาดนน ยงไมพอมการชงปรมาณอาหารกอนและหลงบนทกเกบขอมลไวดวยในการทำาอาหารเนนเรองความสะอาดมการควบคมความรอนในการทำาอาหารดวยการวดอณหภมตลอดเวลา

Lost in Tokyo…....the story by iherebic



ในโรงเรยนนทงคณครและนกเรยนจะทานอาหารในหองเรยนดวยกนอาหารกเหมอนกนหลงจากทานอาหารเสรจกจะมเดกๆมาพดถงอาหารและ โภชนาการ จะมการเรยนการสอนใหเดกไดไปปลกผกทำาอาหารเองมการสอนเรองโภชนาการควบคกนไปแลวกเอาอาหารกลางวนทไดทำามามากนดวยกน เปน special lunchหลงจากทานอาหารเสรจกจะแปรงฟนในหองเรยนเลยผมไดถามเคาวาลกษณะแบบนเปนเฉพาะโรงเรยนนทเดยวหรอทางอาจารยเคาตอบวามนเปนแบบนทงประเทศแหละเพราะถกกำาหนดมาจากภาครฐโดยกระทรวงศกษาธการของญปนผมไดเดนดภายในโรงเรยนประทบใจความสะอาด(มาก)และเปนระเบยบเรยบรอยซงไมคอยไดเหนในโรงเรยนในเมองไทย หลงจากนนบายคลอยอากาศกำาลงเยนสบายๆสบกวาองศาเราไดไปท TeikyoUniversityเพอไปฟงการบรรยายเรองChildNutritioninJapanโดยโปรเฟสเซอรYamamotoทมาบรรยายใหเราฟงเกยวกบโปรแกรมอาหารภายในโรงเรยน

การบรโภคอาหารเกยวกบพลงงานและสารอาหารของเดก,นโยบายเรองอาหารของภาครฐทมภาคเอกชนเขามามสวนรวม,การบรโภคนำาตาล,นมและผลตภณฑจากถวเหลองทเปนแหลงของโปรตนและแคลเซยม กวาจะเลกกปาเขาไปหาโมงเยน มาถงวนแรกกจดหนกกนเลยทเดยว!!!!

ตอนรบและพาพวกเราทงหมดขนไปยงสำานกงานของIBMทนงานเดนของเคาคอPreventiveprogram(Pdental-21)สำาหรบพนกงานในเครอของบรษท IBM ทงหมดในประเทศญปน ตงแตฮอกไกโดจนถงฟกโอกะ 21สาขาทมจำานวนประมาณสามหมนคนเปาหมายหลกในการทำางานคอเพอลดคาใชจายดานทนตกรรมของพนกงานซงตามกฏหมายของประเทศญปนแลวบรษทตองรบผดชอบดแลตามกฏหมายประกนสขภาพ Dr.Kato เคยทำางานในสำานกงานสาขาเลกทโรงงานฟจซาวาแลวทำาโครงการนขนพฤตกรรมการดแลสขภาพชองปากของพนกงานดขนมากดชนCPIcode0เพมจาก10.9เปน58.1ภายใน3ปทำาใหคาใชจายดานทนตกรรมของสาขานนลดลงมากผลงานเขาตาสำานกงานใหญเขาทางสำานกงานใหญเลยดงเขามาทำางานใหพนกงานทงประเทศตงแตป2004 วธการทำางาน

วนทสองเรากลบมาท TeikyoUniversity อกครงเพอมาฟงบรรยายเรองSilverDiamineFluorideโดยโปรเฟสเซอรMizuhoNishinoz ผทคดคนเขา SilverDiamine Fluoride นแหละ ฟงเลคเชอรไปแบบชลๆหลกการคอsilverมฤทธในการฆาเชอFluo-rideทำาใหเกดFluoroapatiteทำาใหdentinaltubulesตบลงและเนอฟนทเปนsoftcariesกแขงตวไปแคนนไมใหมการผลกลามตอไป

ถาอยากจะอดสวยงามกอดตอได ปด opaque ดๆ ละกน ไมงนมนจะโชวดำาออกมาทำาใหคดวาเปนrecurrentcariesโดยสวนตวกสนใจผลตภณฑนอยแต รบไมคอยไดกบความดำาของมนเนองจากผมเปนหมอแนวesthetics…ฮา แตถาตองใช คนไขยอมรบไดกโอเคนะผมวามนงายด โดยเฉพาะเดกๆ ทไมยอมใหความรวมมอในการรกษาจมๆ ปายๆ แลวกทงไวรอมนออกฤทธหรอเอาไปออกหนวยสำาหรบปาเขาลำาเนาไพรหรอตดไปเยยมบานผพการกนาจะโอเคนะกมหลายททใชกนอยนะครบใครสนใจลองสอบถามไดทคณหมอมาล รพ.ลำาลกกา เหนวาทนใชเยอะ แตกแปลกมคนคดจะเอาไปทำางานทนตกรรมปองกนดวยไมใกลไมไกลตวเลย.....Thailandonly!!!!ฟงเลคเชอรเสรจอกวนคณHideakiNishimuraซงเปน managerdirectingของบรษทBeeBrandMedicoDentalกสงSilverDiamineFluorideมาใหเรา30ขวดสงตรงจากโรงงานทโอซากากแบงๆกนไปใชของฟรแบบนใครๆกชอบกตองขอบคณมากณทนดวย ตอนบายเรากเดนทางไปยงบรษทคอมพวเตอรยกษใหญของโลกบรษทหนงคอ IBMเรามากนทำาไมทนหรอสงสยกนไหมครบผมไมไดมาซอคอมพวเตอรนะครบ เพราะ ไอเจาDell คชวตนใชมา5ปกวาแลวยงไมมวแวววาจะเจงซกทมนจะทนอะไรขนาดนนDr.KatoGenทนตแพทยประจำาJapanIBMHealthInsuranceAssociationของบรษทIBMลงมา



ของเคาคอ ขบเครองบนไปเอง .....ฮา สดทายกทำางานจนเหนผลวาคาใชจายดานทนตกรรมของทงบรษทลดลงจรงๆ ตองบอกกอนวาDr.KatoนนเปนหมอProstheticนะครบระบบทนตกรรมปองกนนจดเตมกนเลยทเดยวอปกรณaccessoryตางๆทใชOHIมใหเลอกสรรมากมายหลงจากนนกพาเราเขาไปในคลนคซงเหมอนกบโรงพยาบาลเลกๆ ขางในสำานกงานภายในจดเปนระเบยบเรยบรอยสะอาดมากๆ เจาหนาทกไมไดมมากภายในเนอทไมไดกวางขวางแตจดสดสวนไดดเหลอเชอในทกตารางนวมสวนคดกรองผปวยหองตรวจแพทยหองตรวจinvestigateLab,ultrasound,x-raydigital,หองทนตกรรม,หองจายยา, หองฉกเฉน ฯลฯ อปกรณการแพทยและทนตกรรม ทกอยางไฮเทคมากเปนทตนตาตนใจของทมพวกเราอยางมาก

ซงชาตนโรงพยาบาลทผมทำางานอยยงไมรจะมยงงไดหรอเปลาเคามdentalhygienistดวยนะครบสงทสงเกตไดอกอยางคอการบนทกขอมลการตรวจการรกษาทละเอยดมากตามเจแปนสไตลจรงๆไดเวลายำาคำาอกแลวความมดมาเยอนเราไดรำาลาDr.KatoและบรษทIBMแลวกถงเวลาทองเทยวราตรในโตเกยวหาของกนชมเมองทามกลางอากาศทหนาวเยนประมาณ11องศาจนหมอจนดาเดยงไปเลยทเดยว วนตอมาเรามโปรแกรมไปดงานยงบรษทอออน(AEON)อยาเขาใจผดนะครบ วาเราจะไปดงานเรองการเปดสนเชอเงนก ตองทาวความกอนวา บรษทอออนนเปนบรษททใหญทสดบรษทหนงของญปน เปน holding companyมหลายหลายธรกจมากมายตงแต การเกษตรหางสรรพสนคา การเงน รานขายของชอMaxvalueคลาย7-11ในบานเราและอนๆคนกอนนนอ.ธงชยบอกผมวาตองแยกไปหาคณบดทTeikyoUniversityใหผมนำาทมไปทบรษทอออนทเมองชบะแลวอ.ธงชยกบDr.Abeจะตามไปทหลง... งานนพระเจากชวยไมได แคโตเกยวตยงหลงเลยนตองไปชบะ!!!ผมคดในใจความเครยดเรมมาเยอนในคนนนแตผมกไดตวชวยทแสนวเศษคอgooglemapทเปนนาวเกเตอรบอกเสนทางการเดนทางวาจากทพกขนรถไฟสายไหนไปลงไหนไปตอสายไหนไปลงทไหนคารถไฟเทาไหรออกเดนทางกโมงเปลยนรถไฟกโมงถงสถานทปลายทางกโมงเดนไปทางไหนระยะทางเทาไหรเลยวซาย เลยวขวายงไง....โอว!!!มนเปะเวอรไมนาเชอกตองเชอจรงๆ

รงเชาเราไปถงสถานรถไฟโตเกยวซงเปนสถานรถไฟทใหญทสดของญปน ซงเปนสถาปตยกรรมสไตลตะวนตกยคอาณานคม อาจารยยพน สงไพศาล พาเราชมสถานรถไฟโตเกยวกอนจะตอรถไฟจากทนไปยงชบะ เราเดนออกมาชมภายนอกคนมาถายรปเยอะมากเปนสถานททผมคดวาถาไมมาทนเหมอนกบยงไมมาถงโตเกยวยงไงยงงนตกสวยมากครบเพงปรบปรงใหมเสรจลกษณะตกอฐแดงนเดมเปนตกเกาสรางมาตงแตสมยเมจเลยทเดยวทสำาคญมากๆคอสะอาดมากครบแตกตางกบสถานรถไฟในเมองไทยลบลบเรานงรถไฟไปลงสถานไคฮนมากฮารดวยรถดวนตามgoogleบอกและไปถงบรษทอออนโดยปลอดภยนงรอสกพกใหญๆเจาหนาท ของบรษทอออนลงมารบเราขนไปขางบนระบบรกษาความปลอดภยในการเขาออกสถานทดมากๆ ในญปนสวนใหญใชระบบคอมพวเตอรอเลคทรอนคหมดทกอยางจนรสกวาถาไฟดบนตจะทำายงไงจะออกมาไดไมจะมอากาศหายใจไมหรอแมแตกระทงเขาหองนำาอยแลวไฟดบโถสวมไฮเธคจะลางตดเรายงไง(เขยนเกรยนไปไหมอะ)ซงถาเปรยบเทยบกบอยโรงพยาบาลบานนอกๆแลวไฟตกไฟดบเปนเรองปกตมากกลบเขาเรองตอเราเขาไปยงหองประชมทางผบรหารของอออนรอตอนรบเราอยแลวทางผบรหารและเจาหนาทไดเลาเรองราวเกยวกบบรษทอออนซงในป2011มรายไดประมาณ5,206.1ลานเยนมบรษทในเครอประมาณ200บรษทมสาขาของทกธรกจรวมกน15,008สาขาทวทงประเทศญปนจน และ เอเชยตะวนออกเฉยงใต รวมทงประเทศไทย ปรชญาในการทำาธรกจของเคา คอ ใฝหาสนตภาพ,เคารพความเปนมนษยและมสวนรวมกบชมชนดวยมมมองของลกคา จงเปนทมาของการตลาดของอออน เขามาชวยเหลอคนญปนตงแตสมยสงครามโลกครงท2



สำาหรบเรองอาหารและโภชนาการ เรมมาจากThreeHealth&WellnessResolutionsตามมตของทประชมของCommitteeForGreenFoothillsในเดอนมถนายน2011คอ1.การเขาถงและความพรอมของสนคาและบรการ ในหมวดอาหารมระบไว อาทเชน ลดพลงงานโดยรวมนำาตาลโซเดยมเกลอ ไขมนอมตวและไขมนทรานสในอาหารและเครองดม โดยใหความสำาคญกบสขภาพของประชาชนและ ชวยสงเสรมการบรโภคผกและผลไม เปนตน 2. มขอมลของผลตภณฑและมการตลาดทมความรบผดชอบ เชน มฉลากบงบอกขอมลผลตภณฑดานโภชนาการตางๆ 3.การสอสารและการศกษาเกยวกบอาหารสขภาพและวถชวตเชน ชวยสงเสรมสขภาพรางกายจตใจเปนภาคกบโรงเรยนในชมชนสนบสนนระบบสาธารณสขและประชาสงคมใหเกดการพฒนาดานสขภาพเปนตนซงเคาวเคราะหไววาในปจจบนวถชวตของคนญปนเปลยนแปลงไปตามยคสมยสมยนคนญปนแทบไมไดทำาอาหารทานเองเดกๆรนใหมๆกจะไมรจกการทำาอาหารหรอวตถดบในการทำาอาหารเคาเลยทำาการตลาดโดยทในsupermarketในหางอออนจะมการจดการเรยนรใหแกเดกๆในการทจะรจกผกผลไม วตถดบในการทำาอาหาร มกจกรรมการประกอบอาหารรวมไปถงมฟารมทจะพาเดกๆไปเรยนรในการปลกพชผกดวยโดยในกจกรรมจะมโภชนากรเขามารวมดวยเพอเปนทปรกษาและใหคำาแนะนำาเรองอาหารและโภชนาการใหแกเดกๆและลกคาทวไปทจะมาซอสนคาเพอนำาไปประกอบอาหารทบานดวย

ซงลกษณะการจดกจกรรมจะเหมอนกบทโรงเรยน Ochano-mizuUniversityElementarySchoolทำาซงเคาบอกวาลกษณะนเปนการรวมมอจากการกำาหนดรวมกนของทงภาครฐและเอกชนเพอตอบสนองยทธศาสตรในระดบประเทศคงคลายๆอารมณนโยบายสาธารณะนนแหละ ผมคดวาอยางงน สวนตวผมเองคอนขางชนชมอออนมากนอกจากดานธรกจเคายงกลบมาดแลสงคมบางคนอาจจะมองวามนเปนแคเกมสธรกจแตผมกลบมองวาบรบทของประเทศนเคามชาตนยมสงมาก เคาคงมความจรงใจและตงใจทจะทำาเพอคนของเคาเพราะประเทศเคากผานความทกขระทมมาเยอะตงแตสงครามโลกครงท 2จนกวาจะมาเปนประเทศญปนอยางทก วนนได ซงคงจะเอาภาคเอกชนในเมองไทยไปเปรยบเทยบคงไมไดคงจะมนอยรายมากๆซงคดวาเรากเหนๆกนอยวาเปนอยางไร

วนสดทายของการดงานวางแผนกนไปไกลมาก คอเมอง Kamokawaเปนเมองชายทะเลฝงตะวนออก

อารมณเรานงรถจากกรงเทพฯไปจงหวดตราดยงไงยงงน เพอไปดงานสงเสรมปองกนทนตกรรมในโรงเรยนและKamo-kawaHealthCenterและเรองราวในวนนมนเปนทมาของชอบทความนคณะเราเดนทางมาทสถานโตเกยวอกครงทกคนหยอดเหรยญซอตวเขาไปยงสถานJRปรากฏวาผมซงใชบตรเตมเงน (suica) เอาไปแตะทางเขา มนไมใหเขา รองตดๆ งานเขาแลวสตเพราะคนอนๆเดนหายลบไปกนหมดแลวผมเขาไปคยกบเจาหนาทเพอเชคบตรสกพกกเขาไปไดแต....หาทกคนไมเจอแลวเนองจากสถานรถไฟโตเกยวเปนสถานทใหญมากเปนชมทางรถไฟไปทกท ชานชลากสลบซบซอนมากขนบนลงลางไปไดหมดหมนตว360องศาเหมอนในมวสควดโอกไมเหนใครเลย“เอาไงด”ผมพดกบตวเองเปดgoogleกไมไดแถวทยนอยไมมFreeWiFiเลยตองเขาไปถามทางเจาหนาทอกรอบ “ Sumimasen Kamo-kawamadedeska?”ผมถามไปแบบมวๆ“Keiyoline”นนคอคำาตอบทไดรบผมวงไปยงชานชลาของKeiyoline...มนไกลมากถาจำาไมผดคอประมาณ600เมตรจากทางแยกเขาไปเลนเอาหอบจบกนเลยทเดยวแตคดวารถไฟคงออกไปกอนแลวไมนานผมกเลยขนรถไฟตามไปจำาไดประมาณวาจะตองไปเปลยนรถไฟท โซกะ แตมารทหลงจากอ.ธงชยวา เปลยนแพลนกะทนหนไปลง ทชบะ Dr. Abe รออยทนน มนาละไปลงโซกะ ไมเจอใครเลย ตดสนใจนงรถยาวไปยงKamokawa!!! โดยลงรถไฟถามเปนระยะๆ เพราะมนมรถไฟหลายแบบ บางสถานกจอดบางสถานกไมจอดแตชวตตองไปขางหนากตองไปสตรไปตายเอาดาบหนาทผมใชประจำากกลบมาอกครง ไปกอนถงแลวคอยวากน!!!ผมนงรถไฟไปกมองดชวตผคนขางทาง เมองเลกๆทเรยกไดวาเปนชนบทมนชางเงยบสงบแตกตางกบโตเกยวอยางสนเชง เปนชนบทเหมอนกบเมองไทยเรานแหละมทนาปลกขาวปลกผกวถชวตเกษตรกรรมยงคงพบเหนไดตลอดระยะทางแตไมเหนม“ควาย”!!!

ยงนงไปไกลไปเทาไหรเมองยงเลกลงจนเปนแคหมบาน ในใจผมคดวา “เมองเลกๆหรอหมบานเลกๆคงตามไปหาทมไดไมยาก เดนออกจากสถานรถไฟไปกดแผนทหาโรงเรยนคงมอยซกทเดยว เดยวลองถามๆ ด ”และแลว “Next StationKamokawa ” ประตรถไฟเปดผมกาวออกมาสายตามองซายขวาเหนหางอออนตงเดนเปนสงาโอว!!!แยแลว เมองนใหญกวาเมองนานซะอก



เดนวนๆดรอบๆเอาไงดออกไปนหลงทางแนๆภาษาญปนกะทอนกะแทนอยางผมนคงเอาตวรอดยากภาษาองกฤษในโตเกยวคนญปนยงไมคอยจะพดกนเลยออกไปนจะมใครพดกบตไหมวะเนยซกพกผมตดสนใจกลบโตเกยวเจอกนทโรงแรมละกนนะครบทกทานผมตามมาสดความสามารถของผมแลวสวนตวกรสกเสยดายมากผมนงรถไฟกลบโตเกยวอก3ชวโมงกวาตอรถมาลงทอากฮาบาระกมดพอดผมเดนเลนในหางๆหนงไปอยางชลๆกคดเชงบวกไปวาการนงรถไฟทแสนยาวนานวนนหมดเงนไป160เยนเพราะไมไดออกจากสถานรถไฟเลย“กดเหมอนกน”คำาตอบปลอบใจตวเองอยๆมสงทผมตองแปลกใจคอ“เรยนลกคาทกทาน..........หากมขอสงสยใดๆกรณาสอบถามพนกงานของเราไดเสมอคะ”ผมหยดฟงเสยงประกาศภายในหางโยโดบาชคาเมราผมฟงผดหรอปลาวนประกาศเปนภาษาไทยกนเลยทเดยวผมเดนเรอยเปอยดโนนดนจนมาถงอเอโนะหาอาหารเยนกนแลวเดนตอไปยงทพกพๆหลายคนบอกวาเดนมาไดยงไงไกลมากเอานาผมเดกดอยโรงพยาบาลกดอยแคนสบายมาก.... หมดโปรแกรมดงานทดจะเหนดเหนอยกบการเดนทางlectureทตองตงใจฟงมากๆเพราะภาษาองกฤษสำาเนยงญปนฟงคอนขางยากมมมองวธคดทศนคตใหมๆคำาถามและความฝนเกดขนเตมไปหมดสงทไดรบในการมาครงนเปนบทเรยนและประสบการณทมคามากทเดยวสงดๆ ทเคาทำาอาจนำามาพฒนาตอยอดไดแบบไทยๆ นแหละผมเชอวาพไทยทำาไดและทำาไดดดวยเรองcopy&developmentเนยของถนดถงเวลาแลวสนะวนหยดแลวกตองเทยวสครบทรปกอนขนเครองกลบเมองไทยวนนผมเปนไกดทวรพาทมลกเปด(เพราะเวลาไปไหนกจะเดนเปนแถวเหมอนลกเปด)ไปยงเมองคาวาโกเอะจงหวดไซตามะนงรถไฟจากสถานอเคบกโรประมาณครงชวโมงกถงเสนหของเมองนอยทความเปนเมองเกาทเรยกกนวา

“เอโดะนอย” ผมเปดเจอในอนเตอรเนตโดยบงเอญเลยวาจะไปซกหนอย แตเอาไปเอามากลายเปนวามากนหมดยกเวนอ.ธงชย ซงขอตวกลบไปทำางาน(ขยนจรงๆ) มาถงกสไตลไกดทวรอยาง ผมเลยคอแยกกนไปนดเวลากลบมาเจอกน จากนนกตว

ใครตวมนครบแลวแตอธยาศย ตกของเคามนเหมอนในเรองอคควซงเลยครบ ลกษณะสถาปตยกรรม หลงคาทเปนเอกลกษณบานเรอนสมยเอโดะ ยงคงถกอนรกษไว ไปแอบฟงไกดทองถน ไดยนมาวา เมองนรอดจากการถกระเบดของอเมรกาในสมยสงครามโลกครงท2เลยหลงเหลอสถาปตยกรรมมาใหเราดเดนไปเรอยๆกมรานขายของฝากขนมพนบานอาหารจปาถะถาถนนสาย

นเปนคลองอารมณคงเหมอนเดนอยทอมพวา!!!เดนไปเดนมาเจอรานขนม เดกๆ เตมเลย เลยเขาไปด ขนมเยอะมากครบ โดยเฉพาะขนมทเปนนำาตาลกอนสๆไมรเรยกวาอะไรปายปกไวเปนภาษาญปนอานไมออกมมากมายหลากหลายสใหเลอกเลยทเดยวชงขายเปน ขดๆเหนแลวหนาคณหมอปยะดาประเสรฐสมเจาแมเดกไทยไมกนหวานกลอยมาเลยทเดยวถาอยเมองไทยเจคงไมยอมแนๆ555

สำาหรบผมทรปนไดอะไรมากกวาทคดอยางแรกคอไดเรยนรเปดมมมองใหมๆความรวธคดการทำางาน ทคงตองเอาไปปรบใชใหเหมาะสมกบบรบทเรา ตอมาคอไดเรยนรคนในทมซงหลายหลายอายความคดความเชยวชาญ ซงจะเปนการสรางเครอขายการทำางานดานทนตสาธารณสข กบเครอขาย อนๆไดอยางดและการทเราไปไหนมาไหนเดนตามกนไปเปนแถวตลอด

เหมอนลกเปดตามแมเปดจนเรยกทรปนวาทวรลกเปดทงหมดนกเปนสงทประทบใจ สงทผมคดวาทกคนในทมทไปในครงนประทบใจมากทสดคออาจารยยพนสงไพศาลอาจารยนารกมากครบตลอดเวลาทไดอยรวมทมกบพวกเราเดนทางไปทกทดวยกนถงจะเดนทางเหนอยแคไหนอาจารยทานไมเคยบนเหนอยบนปวดขาใหเราเหนแมวาทานจะอายมากแลวกตามกยงแขงแรงยงเดนไกลๆกบพวกเราไดตลอดทงวนเราไดความรจากอาจารยยพนมากเลยทเดยวทงเรองวชาการตางๆระบบประกนสขภาพของประเทศญปน วฒนธรรมการใชชวตของคนญปนเชนการรบประทานอาหารแมแตการแกะตะเกยบจะตองแกะยงไงประมาณนอาจารยจะเลาและสอนเราตลอดเวลาตองขอขอบคณอาจารยมาณทนดวยครบขอบคณอ.ธงชยวชรโรจนไพศาลและDr.SantoshiAbeในการทำาใหโปรเจคนสำาเรจลลวงไปไดดวยด ทนตแพทยทกทานและนองๆสามสาวจากคศน. ผประสานงานใหพวกเรา..........เจอกนเมอชาตตองการ ตด!!!เสยงเตอนใหเขมขดนรภยดงขนทำาใหผมตนจากการหลบไหลเสยงประกาศlandingลงสนามบนสวรรณภมของเพอรเซอรสาวสวยดงกองมาอกครง การเดนทางใกลจะสนสดลงแลว ผมหนซายขวาหนไปเจอนองแอรโฮสเตสสาวสวยทผมอยากจะบอกคนทงโลกวา “รกคณเทาฟา”จากสามปทแลวผมกกลบมาญปน...อกครงครงนกแบกความทรงจำาดๆกลบมา....อกหนผมคงจะเกบมนไวในใจ...อกครา

และผมคงจะตองกลบมา...อกซกทอะรกะโตะซาโยนาระ!!!!



คนดานซายอยางผมไมควรมโอกาสเดนทางดวยรถไฟบอยๆแตดวยบรบทของชวตสวนตวผมเลยมโอกาสทวา เวลาเดนทางไปกลบกรงเทพฯโดยขบรถออม2ชวโมงไปทางพษณโลกเพอตอรถไฟหรอเครองบนแลวแตโอกาส

เครองบนนอกจากแพงกวา ขนตอนยงยาก แถมเวลานนไมคอยดขอดของรถไฟนนคอนอนไปไดขนหวคำาเชากถงในสภาพทเขาหองประชมกไมงวงกไมงวงหาวเกนไปสวนจะถงตรงหรอไมตรงเวลานนคอยมาลนกนอกทถงเรวหนอยกไปอาบนำาทหวลำาโพงนงจบกาแฟในรานบนชน2(แฟรนไชสไทยบอกชอไมไดเดยวบก.หาวาโฆษณาแฝง)ปะปนกบลกคาสวนใหญทเปนคนตางชาตความทผมไมเรองมากกบความสะอาด-สกปรกบางทจำาเปนกอาบนำาในรถไฟเขามหองทมฝกบวอาบนำาได บางคนคงรงเกยจความสะอาดรถไฟไทยเอาอยางมากแตนกยอนไปสมยออกคายฯตอนเรยนมหาลยผมและเพอนสมาชกเพอนชาวคายกนอนตรงพนใตทนงชน 3 โดยมหนงสอพมพปรองเอาหลบสบายไปถงตอนเชา วนหนงตนขนมาเลยได update ขาวสารจากแกมของเพอน เพราะตวหนงสอจากหนงสอพมพไปตดเรยงชดเจนสวยงามอยบนนน

รถไฟไทยนนถกดหมนหยามเหยยดเอามาก(นาจะรองหนอยกรถไฟอนเดยทเลากนเอาขำาวามาตรงเวลาแตคนละวนแตเทาทไดลองตนอน1คนรถอนเดยขบวนทวากไมไดแยกวารฟท.)รถไฟไทยนนเรมหลงญปนไมกปแตการพฒนากคงเหนๆกนอยวนหนงผมยงแปลกใจทมคนตางชาตกบคนไทยมาคยและนงบนทนงของผมแอบฟงๆเขาคยกนเสยงดงดกรคงไดทเพราะถอเบยรกระปองสญชาตดตชกนทกคนเลยรวาเขามาดงานนกในใจประเทศไหนกนหวาถงเลอกมาดงานรถไฟไทยไดปรากฏวาเปนพมาชาตเพอนบานของเราซงตอนนนเมอ2-3ปกอนเรายงหยามเหยยดไดวาเขาลาหลงแตถงเวลานชกไมคอยกลาหลายคนเรมวเคราะหวาในอนาคตนอกจากไทยจะแพเวยดนามในเกอบทกการแขงขนแลว(เราเปลยนคเทยบลดชนมาเรอยๆตงแตสงคโปร เกาหลใต มาเลเซย)แมแตพมาเราอาจจะสไมได

เรองเลาจากภองลง : ประสทธภาพ...นอย

หมอฟนไทดาน [email protected]

ผมไมรตนสายปลายเหต การขาดทนนบหมนลานตอปของรถไฟไทย แมจะถอ asset เปนทดนทำาเลทองถงสองแสนกวาไรบางวามไอเขขวางคลองตานการพฒนาเปลยนแปลงเนองดวยผลประโยชนตางๆฝงตวเหนยวแนน แตทรสกในฐานะผใชบรการคอLaborcostตนทนดานบคลากรทนาจะสงเกนจำาเปนอยางในตนอนทผมมกใชบรการมทงคนทเดนมาตรวจตวแปบๆแลวกไป(ไมรเขาทำาอะไรมากกวานไหม)คนทำาความสะอาดคนบรการอาหาร (คงเปนของบรษทเอกชน) ผดแลประจำาต ทมหนาทปทนอนและเกบกะคอยปลกเราเวลาใกลถงสถานจดหมายปลายทางของเรา (แตบางทกลม)ผมวาภารกจพวกนนารวบไวในคนทนอยกวานไดรวมทงการใชเครองไมเครองมอตางๆมาชวยซงระยะยาวนาจะถกและประสทธภาพสงกวา ตอนไปโตเกยว ไดมโอกาสนงรถไฟนบสบๆเทยว เหนวาพวกตซอตวนาตาโบรำาโบราณทนน โคตรฉลาด (รจกทงเหรยญและแบงกทอนเงนไดadjustปรบคาโดยสารไดทสถานปลายทางถาเราหยอดเงนมาไมตรงกบคาใชจายจรงฯ)และชวยลดการใชคนไปเยอะเลยการใชคนเยอะๆแลวงานนอยๆคงนบไดวาประสทธภาพไมสงนก



ผมเพงไปออกหนวยมาครบหนวยรวมกบฝายอนๆมากวาทมรพ.เราซงผมไมไดไปออกมาหลายปแลวปกตออกประจำาแคโรงเรยนกบศนยเดกหนวยทนตกรรมของเราในภาคปกตไปกนทมละ3ชวตม3ทมตามโซนทรบผดชอบทนตแพทยหนงทนตาหนงและนองผชวยทเปนพนกงานขบรถอกหนงนองคนนจะไปทกโซนเราพยายามใชคนใหเกดประโยชนสงสดมงานทำาคมคากนถวนหนาไมวางงานงานใดๆหากเหนการวางงานเกดขนใหตงคำาถามเรองประสทธภาพทนทนะครบวาเรากำาลงทำางานคมกบเวลาหรอไมผมเคยนงคำานวณเลนๆวนทำางานตอปประมาณ240วนบวกลบเวลาทำางานวนละ7ชวโมงลองคดดนะครบ อยางผมรายไดทรฐจางกตกนาทหลายบาทอยควรเตอนตวเองอยางยงใหทำาตวใหคมคา(แตวากเผลอไผลเถลไถลไปบอยๆเหมอนกนครบ)โรคจตอยางนงของหวหนาอยางผมคอไมชอบเหนใครวางในเวลางานหากเหนกจะชวนแบบเนยนๆหางานใหทำาจนไดอยางนอยๆกมานงคยงานกน หนวยทผมเพงไปออกใชทมไกลจากจงหวดเดนทางกนเกนรอยกโลนบสบคนบวกกบทมอำาเภอพนทอกเกนสบอสม.อกแถวๆยสบหนวยงานดานความมงคงอกอบต.อกรวมๆแลวหลายสบจรงๆมนคงมากกวานถาวนนนไปตองไปรบรฐมนตรทมาราชการในอำาเภอเดยวกนเอาเปนวาหากเอาแคคาแรงตอวนของเฉพาะพวกเจาหนาทภาครฐรวมๆแลวคงเกนแสนบาทรวมคานำามนคาอาหารและการจดการอนๆอกคงหลายแสนผมนงคดอยในใจวาคมไหมเนยดวยกลวไมคมและคนไขมาทำาฟนกไมคอยมผมเลยไปไลตอนอสม.บางนองๆจากอบต.รวมทงเจาหนาทสอ.ทปกตจะมาชวยเราขดหนปนมาเปนคนไขแทนคอยรสกวามคณคาขนมาหนอย ดวยบรบทสงคมทเปลยนไปมากผมวาการออกหนวยฯซงยงจำาเปนอยกบบางพนท แตควรเปลยนรปแบบไป อาจตองไปเนนกลมโรค หรอเฉพาะพนทหางไกลจรงๆ อยางกรณทนตกรรม กควรเนนพนทสงแถวๆภาคเหนอทการเขาถงบรการยากเนองดวยขอจำากดดานการคมนาคม(เคยไดยนวาทางหนวยงานความมนคงจะเอาการออกหนวยทนตกรรมไปใชในการปฏบตการจตวทยาในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ผมไมทราบวาตอนนเปนยงไงบาง)ทดานซายน หนวยทนตกรรมเรยกแขกไมไดนานแลวครบ ถามหมอตาหมอหหมอกระดกมาตรวจอยางนยงพอวารถทนตกรรมเคลอนของพอ.สว.ทมาทกปผมมกจะเอาไปลงในโรงเรยนชาวเขาไกลๆทปกตนดแลวไมคอยมาทำาฟนทโรงพยาบาลกนเทาไหรหนวยทนตกรรมใหญๆ ของคณะตางๆคดวากตองประเมนและปรบใหด ทผมวาชดเจนคอของมหดลทเนนหนวยไมใหญมากและกลม เปาหมายเปนนกเรยนโรงเรยนตชด. ซงโรงเรยนนวาทกโรงอย หางไกลและเปนชายแดนถอเปนการเลอกไปยงกลมคนดอยโอกาสสวนหนวยทนตกรรมใหญๆ ประเภทขอคนไขเกนพนนนผมวาจดการ

ใหคมคานาจะยากสวนการเขาถงบรการนบางทตองดๆเพราะอาจไมไดขนกบระยะทางอยางเดยว เชน หากเปรยบเทยบกบเดกในอำาเภอทรพช.ดแลดๆฟนอาจจะดกวาเดกชาวบานๆในโรงเรยนรอบคณะทนตแพทยเสยอก

เราคงไมคลงไคลประสทธภาพกนเหมอนญปน (ผมแอบดๆแลว เขาใชคนนอยมากในการทำางานใหสำาเรจชนหนงๆ หากเปนเมองเราใชมากกวาเขาเยอะแตบางคนอาจเบหนาบอกวาแบบนนดเหมอนมนษยหนยนตไปหนอย)แตควรคดถงไวบาง เพราะจรงๆบคลากรดานสขภาพเราไมไดเหลอเฟอแตบางทไปอยผดทผดทางผดเวลาจดทคนควรจะเยอะกลบไปเยอะผมเคยพาพอไปทOPDอายรกรรมของโรงพยาบาลจงหวดแถวบานเหนเลยวาพยาบาลเขาทำางานหนกเพยงใดแคเหนตงกองopdcard ทวมหวตรงหนา ยงไมทนทำาอะไรกรสกเหนอยแทนแลวนองพยาบาลทยายไปจากรพ.ผมไปอยโรงพยาบาลจงหวดโชคดเหลอเกนไดไปอยวอรดMEDเหนบนในFACEBOOKวาบางทเวรบายต2ต3แลวยงไมไดลงเลย

ขอกลบมาทรถไฟนะครบหลายคนอาจไมรวาตอนนสามารถซอตวรถไฟผานอนเตอรเนตสวนการจายเงนกตดบตรเครดตไดระบบไมตางจากซอตวเครองบน เลอกทนงไดเองเสรจสรรพ ชวงนผมเดนทางบอยไดใชบรการเปนสบครงแลวสะดวกด สวนใครทเคยใชCallcenterไมวาจะบรษทหากรานใดๆโดยเขาใจวาทกคนคงอยากคยกบมนษยตวเปนๆสกคนใหเรวทสดไมใชใหเรากดเลขโนนเลขนไปเรอยๆกบเครองคอมพวเตอรอตโนมต(มตดานประสทธภาพอาจจะไดแตมตดานความพงพอใจตำา)ถามโอกาสลองใชสายดวนรถไฟ1690คณจะไดเจอเสยงมนษยหวานๆอยางรวดเรวคยกบคณอยางเปนธรรมชาตประทบใจเปนทสดสองเรองหลงในยอหนานชวยใหการรถไทยตตนดดขนมาเยอะทเดยวในความคดของผมแมบาง

เทยวจะพาผมเลทไปชากวากำาหนดถง14ชวโมงกตาม ขอบคณภาพประกอบจาก http://www.fotobug.net/forum/viewthread.php?tid=1440



Jay-acผมจะทำางานเพอชาตเพอนประชาชนและเพอในหลวง

[email protected]

Jay-ac Change the world

PMMV เขาสฤดหนาวกนแลวครบ ชวงนกไมมอะไรใหตนเตนไดเทา การขนสทสงในนามของหนวยแพทยเคลอนท

ผมวาชวงนไมมอะไรดเทา ตงแคมปไฟ ทาอาหาร เลนดนตร คยกนสนกสนาน เฮฮา แลวสดทายกไมพนการพดถงบคคลท 3

ผซงมาไดมาหนวยดวย(แอบนนทาเพอนเลกๆ) ตนเชามาดหมอก เอาอากาศหนาวเขาปอด ( สดชน )

แตถาจะพดใหฟงดดหนอยก

การทไดเขามาทาฟนใหกบผคนทเดนทางมารบบรการในสถานบรการไดอยางยากลาบากยอมเปนสงทเรายนดเปนอยางยง

เมอครงทผมมาทางานใหมๆ ยงไมไดเปนสมาชก พอสว ผมเคยไดไปชวยเตรยมเครองมอครบ (ผมเขยนเรองน

ตอนทมคนเปลยนชอแลวจาชอตวเองไมได ลองหาอานดนะครบ) มผคนเขามารอรบบรการเรากอนเปนชวโมงๆ เลย

บางคนมานอนเลยกมเพราะท ทเราคดวาเราเดนทางมาไกลแลว ยงมบางพนท ทไกลกวานนอก ชนดทวาเดนไดอยางเดยวครบ

มายงเดนในปาแบบนนไมไดเลย พอเขาไดรบบรการแลวกเหมอนวาจะดใจนะครบ เชน ถอนฟน

ถอนเสรจกเดนไปคายผาถยนาลายทนท แลวกหนกลบมายมใหเรา ชางเปนภาพทชนใจมากครบ

ทหมอตองวงตามไปเอาผาใหไปกดใหมพรอมกาชบวา “หามคาย หามถยอก” เปนภาษาตางประเทศ

คนไขกยมแลวกจากไป(แตกไมรวาจะคายผาหรอเปลานะครบ)

แตปญหาเทาทเจอคอพนทภเขาหางจากทะเลมากครบ เลยไมมคลน (ฮาไหมครบ 555+) โทรศพทไมสามารถใชได

ออนเฟส เลน ลาย ไมไดครบ ตดขาดจากโลกภายนอกอยางสนเชงครบ ใครทชอบด “แรงเงา” แลวชอบขนสถานะ แรงๆ

ตามละคร คงไดอดละครบงานน

PMMV

เขาสฤดหนาวกนแลวครบชวงนกไมมอะไรใหตนเตนไดเทาการขนสทสงในนามของหนวยแพทยเคลอนทผมวาชวงนไมมอะไรดเทาตงแคมปไฟทำาอาหารเลนดนตรคยกนสนกสนานเฮฮาแลวสดทายกไมพนการพดถงบคคลท3ผซงมาไดมาหนวยดวย(แอบนนทาเพอนเลกๆ)ตนเชามาดหมอกเอาอากาศหนาวเขาปอด(สดชน) แตถาจะพดใหฟงดดหนอยกการทไดเขามาทำาฟนใหกบผคนทเดนทางมารบบรการในสถานบรการไดอยางยากลำาบากยอมเปนสงทเรายนดเปนอยางยงเมอครงทผมมาทำางานใหมๆยงไมไดเปนสมาชกพอสวผมเคยไดไปชวยเตรยมเครองมอครบ(ผมเขยนเรองนตอนทมคนเปลยนชอแลวจำาชอตวเองไมไดลองหาอานดนะครบ)มผคนเขามารอรบบรการเรากอนเปนชวโมงๆ เลยบางคนมานอนเลยกมเพราะท ทเราคดวาเราเดนทางมาไกลแลว ยงมบางพนททไกลกวานนอกชนดทวาเดนไดอยางเดยวครบมายงเดนในปาแบบนนไมไดเลยพอเขาไดรบบรการแลวกเหมอนวาจะดใจนะครบเชนถอนฟนถอนเสรจกเดนไปคายผาถยนำาลายทนทแลวกหนกลบมายมใหเราชางเปนภาพทชนใจมากครบทหมอตองวงตามไปเอาผาใหไปกดใหมพรอมกำาชบวา“หามคายหามถยอก”เปนภาษาตางประเทศคนไขกยมแลวกจากไป(แตกไมรวาจะคายผาหรอเปลานะครบ) แตปญหาเทาทเจอคอพนทภเขาหางจากทะเลมากครบเลยไมมคลน(ฮาไหมครบ555+)โทรศพทไมสามารถใชได ออนเฟส เลนลาย ไมไดครบตดขาดจากโลกภายนอกอยางสนเชงครบ ใครทชอบด “แรงเงา”แลวชอบขน

สถานะแรงๆตามละครคงไดอดละครบงานน



คาดวาหลายๆทานคงเปนเหมอนกนคอพอซกตนเดอนพฤศจกายน ตารางนดหมายของเดอนมกราคมปใหมมนกมใหลงบนทกเยอะแลว ดวยเหตนเองญปนจะทำาสมดออรกาไนเซอรไวสำาหรบเดอนตลาคมปเกายาวไปถงเดอนธนวาคมปใหม(เชนสมดออรกาไนเซอรของปใหม2556จะครอบคลมเดอนตลาคม2555ถงธนวาคม2556)ถาซอสมดออรกาไนเซอรญปนใชตอเนอง เรากจะซอไดตงแตเดอนตลาคมปเกาและเรมลงบนทกนดหมายของปลายปเลยไปจนปใหมไดเลย

แตของไทยเราจะมขายกนกปลายปทายปแลวกทำาไวสำาหรบเดอนมกราคมถงธนวาคมปตอปซะเปนสวนมาก...ทำาไมนะแคเพมทใหลงทใหบนทกอกเดอนสองเดอนพไทยถงคดแบบพยนไมไดนาถามตวเองจรงๆเรองเลกๆนอยๆการใสใจในรายละเอยดแบบนรเปลาททำาใหพไทยเราพเศษอยางทเราเปน

ตวอยางอนๆในประเทศญปนเทาทนกไดเชนเวลาหนาฝนตามหางรานคาญปนกจะมทใหเสยบรมลงไปพอดงกลบขนมากจะมถงพลาสตกหมรมเปยกๆของเราเรยบรอยเอารมเดนตดตวไปไหนกไมมนำาหยดตงๆใหเลอะเทอะทสาธารณะ(รปแนบ:อางองใตรปhttp://bit.ly/S6Cxg0)ในขณะทเราถนดทจะกางรมทงไวบนพนหนารานหนาอาคารทำาใหเฉอะแฉะและถาใครมาทหลงกทหมดอดกาง...เปนตน

หรอใครเคยเหนรานคารานอาหารในประเทศไทยททำาตามธรรมเนยมการรบเงนแบบ ญปนมยคะคอเคาจะมถาดสำาหรบรบเงนวางไวตรงเคาทเตอรแคชเชยรลองสงเกตดใหดนะคะถาญปนแทเนยะ ถาดนนจะมยางยนๆ รองตดไวบนถาดหรอไมกเปนถาดหนงทพนไมลนเพราะทงเราและเขาจะตองสามารถหยบเหรยญขนจากถาดไดงายไมตองเอานวโกยเหรยญหรอถงขนาดตองตะแคงถาดกอนโกยเงนทอนกลบมา

ตวอยางการใสใจในรายละเอยดของชวตในแคนาดาทพอจะนกออกและยกตวอยางใหนกเรยนฟงบอยๆเชนในชมชนทมผสงอายอาศยอยเยอะหรอบรเวณโรงพยาบาลนนเมอกดสญญาณไฟจราจรเพอเดนขามถนนนน สญญาณไฟแดงใหรถหยดจะนานกวาปกตเพอให ผสงอายเดนไปถงอกฝงไดอยางปลอดภย (กรงเทพมหานาครไมตองหวงในเรองนเพราะไฟแดงเราทำาใหคณตาคณยายขามไปขามมาไดหลายรอบอยแลว เหอๆ)อกอยางทแคนาดาเออใหผสงอายคอบนฟตบาธหนารานคาในชมชนจะมเกาอใหนงพกไดเปนระยะๆจะเหนเกาอแบบนวางไดถกวาในชมชนทมผสงอายอาศยอยหรอชอบมาเดนเลน

ตวอยางการใสใจในรายละเอยดทนารกๆของไทยเรามบางมย มนนาจะมนะ บอกตวเองวาตองนกใหออก ...... ชวยกนนกหนอย .... ไมเอาพวกลายไทยหรองานฝมอทละเอยดวจตรงดงามนะคะเอาเรองบานๆชวตประจำาวนนแหละ....เอ...เปนไปไดยงไงทเราจะหยาบ

ขนาดนนนาคด

จดประกายความคด โดย ดร.ทพญ.มทนา เกษตระทต มหาวทยาลยธรรมศาสตร

เดอนธนวาคมทงเดอนผเขยนจำาเปนตองแบกสมดนด (สมดออรกาไนเซอร) ไว 2 เลมในกระเปา

เลมของป 2555 นน ซอมาจากญปนตอนไปดงาน เปนเลมบางๆ ทใชถกใจมาก



ปค.ศ.1979นายJohnMcKinlayนกสงคมวทยาการแพทยประเทศสหรฐอเมรกาไดถายทอดแนวคดเรองตนเหตตนนำา-ปลายนำาของสขภาพ“Upstream–downstream”ไวดงน

Oral Health Services: Upstream – Downstream ApproachPopulation - High Risk Strategies

รศ. ทญ. ดร. สดาดวง กฤษฎาพงษ

“ผชายคนหนงยนอยทตลงรมนำาและไดยนเสยงรองขอความชวยเหลอจากคนทตกนำาเขาจงกระโดดลงไปชวยลากคนทตกนำาขนมาบนฝงแลวทำาการชวยหายใจเมอคนทตกนำานนไดฟนสตรสกตวกมคนตกนำาคนอนๆอกมากมายทรองขอความชวยเหลอชายผนนกกระโดดลงไปชวยคนทตกนำาขนมาอกพาขนมาบนฝงแลวทำาการชวยหายใจปมหวใจแตมคนตกนำาเปนจำานวนมากเขาจงไปเรยกคนอนใหมาชวยนำาเครองไมเครองมอตางๆมาใชอยางมากมาย อยางไรกตามจำานวนผตกนำามเพมขนเรอยๆจนทมงานไมสามารถชวยใหขนฝงไดทนบางคนในทมจงเสนอวาใหสอนคนทตกนำาเหลานนใหวายนำาสจากนนพวกเขากขมกเขมนอยกบการสอนวายนำาทงพดอธบายขนตอนวธและแสดงการปฏบตใหดแตจนแลวจนรอดคนทตกนำากไมสามารถวายนำาเองไดและเรมจมนำาไปทละคนเมอเหนวาการสอนคนวายนำาไมไดผลเขาจงหยดและเรมคดไดวาทำาไมคนเหลานถงไดตกมาอยในแมนำาใครกนทผลกพวกเขาตกลงมาใครกนทอยทตนนำาและเปนสาเหตของการตกนำาน”



JohnMcKinlay ชใหเหนวาทศทางการพฒนาของงานบรการทางการแพทยยงไมไปถงการแกไขทสาเหตทแทจรงของสขภาพ “การไปเรยกคนอนใหมาชวยนำาเครองไมเครองมอตางๆมาใชอยางมากมาย” เปรยบเสมอนการพฒนาประสทธภาพของงานทนตกรรมในคลนกโดยใชผชวยทนตแพทยเกดเปนทนตกรรมสหตถทนตกรรมหกหตถการพฒนาอปกรณเครองมอประกอบการวนจฉยและการรกษาททนสมย...“อยางไรกตามจำานวนผตกนำามเพมขนเรอยๆจนไมสามารถชวยใหขนฝงไดทน” “การสอนคนทตกนำาเหลานนใหวายนำา...ขะมกเขมนอยกบการสอนวายนำาทงพดอธบายขนตอนวธและแสดงการปฏบตใหด”เปรยบเสมอนงานสขศกษาซงมกจะใชกนทวไปในงานสรางเสรมสขภาพ...“แตจนแลวจนรอดคนทตกนำากไมสามารถวายนำาเองได” เรองเลาน และงานวจยอนๆ ของ JohnMcKinlay สรางความสนใจและตนตวใหกบนกวชาการทางการแพทยและสาธารณสขในสมยนนสงผลใหเกดการพฒนาแนวคดเรองตนเหตทางสงคม(SocialDeterminants)ของสขภาพและการผลกดนนโยบายสาธารณะทางสขภาพในประเทศแถบยโรปและสหรฐอเมรกาเรอยมาจนถงปจจบนJohnMcKinlayไดรบรางวลจากสมาคมสงคมวทยาแหงสหรฐอมเรกาในปค.ศ.2008--------------------------------------------------------------------------------

ปค.ศ.1985GeoffreyRoseนำาเสนอทฤษฎPopulationStrategyใหเปนทางออกในการพฒนาสขภาพของประชาชนแทนการใชHigh-RiskStrategyทใหบรการเฉพาะแกกลมทมความเสยงตอการเกดโรคสง

Roseเชอวาทกปรากฏการณในธรรมชาตมการกระจายเปนรประฆงควำาในสงคมหนงๆยอมมทงผทมโรคมากและโรคนอยปะปนกนซงเปน“ผล”ทเกดขน“อยางสอดคลอง”กบ“ปจจยหรอสภาพทางสงคม”ทประชากรนนๆอาศยอย High-RiskStrategy (รปทางซาย)คอการมงใหบรการทางการแพทยไปทผทมโรคมาก เพอหวงลดโรคในกลมคนนนใหเขากลายเปนผทมโรคนอย เปรยบเสมอนความพยายามในการ “ตดหาง” ของระฆงควำา ดงคนทเปนพนทสวนหางของระฆงใหเขาไปอยในพนททางซายสขาว ใหการกระจายของโรคในประชากรกลายเปนรประฆงกดๆ ทไมมหางทางดานขวา ...ซงเปนไปไมได...ถา“ปจจยหรอสภาพทางสงคม”ทประชากรนนๆอาศยอยยงคงเดมทงนเพราะการกระจายของโรคในประชากรเปน“ผล”ทเกดขน“อยางสอดคลอง”ของ“ปจจยหรอสภาพทางสงคม”ทประชากรนนๆอาศยอยนนเองในไมชาคนทอยในระฆงดานซายกจะไหลทะลกเขาไปในพนทสวนหางทางขวาอยดเพราะนนคอการรกษาสมดลธรรมชาตทเหตทางสงคมและผลของมน(โรคในประชากร)ตองสมดลกน



PopulationStrategy(รปทางขวา)คอการเลอนทงระฆง(shiftthewholecurve)มาทางดานซายโดยระฆงกยงมหางเหมอนเดมแตเลอนเขามาสดานทปลอดภยจากโรคมากขน นนคอการกระจายโรคในประชากรยงคงเหมอนเดม มทงผทมโรคมากนอยแตระดบโรคในทกๆคนจะลดลงถากราฟขยบเลอนมาทางซายไดเพยงระยะสนๆตามแกนXพนทใตกราฟสวนหาง(ซงเปรยบแหมอนจำานวนคนทเปนกลมเสยง)จะลดลงอยางมาก ...สงนยอมเปนไปได เพราะการกระจายของปรากฏการณตางๆยงคงเปนไปตามกฎธรรมชาตมทงผทเปนโรคมากและโรคนอย แตการเลอนทงระฆงนนหมายถงการเปลยน“ปจจยหรอสภาพทางสงคม”ทประชากรนนๆอาศยอยซงจะ“สอดคลอง”กบ“ผล”อนใหมทเกดขนหรอระฆงอนใหมทขยบมาทางซายนนเอง ทฤษฎของRose โดงดงและสรางความตนตวใหกบนกวชาการทางการแพทยและสาธารณสขอยางมากสงผลใหเกดการพฒนาแนวคดเรองตนเหตทางสงคม(SocialDeterminants)ของสขภาพและการผลกดนนโยบายสาธารณะทางสขภาพในประเทศตางๆเรอยมาจนถงปจจบน--------------------------------------------------------------------------------

ปค.ศ.2011VibekeBaelumขมวดเอาความรเรองSocialDeterminantsและPopulationStrategyมาสงาน ทนตกรรมไดอยางเขาใจงายและเปนรปธรรมมากขน

Baelumไมปฏเสธงานบรการทางคลนกและงานสขศกษาทเปนงานในระดบปลายนำาเพยงแต“AMoreBalanceisNeeded”บรการทางการแพทยควรกระจายอยางสมดลทงระดบตนนำา–กลางนำา–ปลายนำางานปลายนำาจำาเปนในการชวยเหลอบรรเทาทกขใหแกผทเดอดรอนแลวแตหากไมมการจดการทตนนำาควบคไปดวยกไมสามารถทจะพฒนาสขภาพ

ของประชากรไดอยางแทจรง...

ฉบบนกระตนความสนใจไวเทานกอนคะแลวขยายความกนตอโอกาสหนานะคะReferences:1.MckinlayJ.Acaseforfocusingupstream:thepoliticaleconomyofhealth.In:JacoE;editor.Patients, physiciansandillness.Basingstoke:Macmillan,1979.p.96-120.2.RoseG.Thestrategyofpreventivemedicine.Oxford:OxfordUniversityPress,1992.3.BaelumV.Dentistryandpopulationapproaches forpreventingdentaldiseases.JDent.2011;39Suppl2:S9-19.



“เดกชายดำ กบเดกชายแดงเปนเพอนกน เดกชายดำ บานอย

ภาคเหนอ (ชกระดาษขน) เดกชายแดงบานอยภาคใต

(พลกหนากระดาษตรงขามกบดานแรก)”

กจกรรมการประเมนโรงเรยนเครอขายเดกไทยฟนด จงหวดนานโดย ทพญ.ประภาพร คำ หวาง รพ.เวยงสา จ.นาน

เดกชายดำาเลาวาภาคเหนอมภเขาลกใหญ(พบครงกระดาษเปนสามเหลยม)เดกชายแดงบอกวาภาคใตกมภเขาลกใหญเหมอนกน(พบครงกระดาษอกดานหนง) เดกชายดำาบอกวาบานมทนาผนใหญ(คลกระดาษออกแลวพบครงเปนสเหลยม)เดกชายแดงบอกวาบานกมทนาผนใหญเหมอนกน(คลกระดาษออกแลวพบครงเปนสเหลยมดานตรงกนขามกบเมอก)เดกชายดำาบอกวาประตบานของเขาทำาดวยไมสก(คลกระดาษออกพบสเหลยมสองอนมาชนกนตรงกลาง)เดกชายแดงบอกวาประตบานของเขาทำาดวยไมยางพารา(ทำาเหมอนเมอกแตคนละดาน)ทงสองคนชวนกนเขาบาน(พบดานบนลงจนไดเปนรปบาน)” เสยงเลานทานประกอบการสอนพบกระดาษของครตกยงคงชดเจนอยในใจฉนถาวนนครตกไดมาเหนคงดใจมาก เพราะวนนการพบนกพบหมอของครตกกลายเปนสอทนตสขศกษาทนาสนใจมากเลยทเดยวหลงจากไดรบคำาเชญชวนจากคณหมอวรางคณาใหมาออกประเมนโรงเรยนเครอขายเดกไทยฟนด จงหวดนานดวยกนพรอมกบคำาโฆษณาวามาดโรงเรยนนน โรงเรยนนสเขาทำาดนะ ฉนกตกลงปลงใจเดนทางไกล เพอไปเยยมเยยนโรงเรยนเครอขายเดกไทยฟนดกบเขาการเดนทางไปประเมนโรงเรยนเครอขายเดกไทยฟนดของจงหวดนานนบวาลำาบากอยมใชนอยเพราะแตละพนทอยไกลกนมากวนหนงๆไปไดแค1อำาเภอเทานนบางโรงเรยนตองจอดรถแลวเดนเทาเขาไป (เนองจากรถเขาไมได เขากำาลงเทคอนกรตซอมประตรวเลยตองจอดเพราะรถเขาไมไดจรงๆ555)จรงๆเดยวนนานเจรญขนเยอะแลวนะคะรถไปถงทกท(นกถงตอนเขามหาวทยาลยใหมๆ ทมกมเพอนถามวาบานเธอมถนนลาดยางหรอยงแลวจด นานแคไมมรถไฟแคนนเอง) เพยงแตแตละทไกลกนและเปนภเขาซะสวนใหญแตนนแหละคะ ไมใชอปสรรคสนกดวยซำา ไปประเมนทไหนเรากไดชมของแปลกทนน

โรงเรยนแรกทฉนไดรวมประเมนคอโรงเรยนหวยสะแตง เอยไมใชสเขาเปลยนชอเปนโรงเรยนเพยงหลวงแลวส อยในอำาเภอทงชางซงตดกบประเทศลาวถาเราเดนทางไปอกไมกกโลกจะเปนเขตแดนประเทศลาวแลว เปนโรงเรยนตำารวจตระเวนชายแดนมครเพยง 4คนนกเรยน56คนแตผลงงานไมเลกเหมอนโรงเรยนนะคะคณครไดนำาเอาประสบการณจากการอบรม “การพฒนาสอสรางสรรคเพองานสงเสรมสขภาพชองปากเดกจ.นาน”มาถายทอดใหกบนกเรยนไดเปนอยางดทนมการนำาเอาศลปะการทำาปอบอพมาบรณาการการสอนเรยกชอผก ผลไมในภาษาองกฤษและภาษาขม(เหนไหมนานมหลายชนเผาพดไดหลายภาษาสอดคลองกบการเปดเสรการคาอาเซยนในอก2ปขางหนาหห)นทานพลกไดเรองตกตอกฟนสวยแถมเดกนกเรยนทนแปรงฟนหลงอาหารกลางวนกน100%ซะดวย ทสำาคญเมอปทแลวโรงเรยนไดรบรางวลชนะเลศประกวดเกมสทางทนตสขภาพ“บนไดดาวกาวสฟนด ” เปนเครองการนตวาถงโรงเรยนจะเลกแตเลกพรกขหนนะคะถดมากไดไปเยยมเยยนโรงเรยนชมชนบานทงชางซงใหญกวาโรงเรยนแรกมาก โอโห วนนเขามกจกรรมวนรณรงคทนตสาธารณสขกนซะดวยเสยงดนตรดงลนพอพวกเราลงจากรถกมพธตอนรบดวยการใหชมนำาผลไมการแสดงบนเวทจากนกเรยนและแมบานอลงการจรงๆมซมกจกรรมททางโรงเรยนไดดำาเนนการผานมาและมเดกนกเรยนมาอธบายดวยนำาเสยงชดเจนชดถอยชดคำาแควนแรกกจะเทใจใหทงชางหมดแลวส



ตอมาเราไดไปเยยมเยยนอำาเภอทาวงผาทนมอะไรใหมๆเยอะเลย เรมจากโรงเรยนบานนาหนน1ทนไมตองใชงบจากโรงเรยนจดซอแปรงฟนยาสฟนเลย มเครอขายแปรงฟนยาสฟนจากวดนาหนนเนองจากโรงเรยนอยใกลวด และชมชนกบโรงเรยนมความสมพนธอนดตอกน เมอซกถามถงการจดใหมผลไมเปนอาหารวางอยางนอยสปดาหละ 2ครง ยงสบายหายหวงกไดจากการอปถมถจากวดนนเองสวนงานทนตสขศกษาเองกไมตางจากอำาเภอทงชางมการบรณาการเขากบวชาอนๆ เชนภาษาไทยวทยาศาสตรสงคมทเดดสดเหนจะเปนการประชมสญจรของคณะกรรมการโรงเรยนเครอขายเดกไทยฟนดทประชมกนอยางสมำาเสมอและเวยนสถานทในโรงเรยนเครอขายเดกไทยฟนดอำาเภอทาวงผานนเอง ตอมาเราไดไปโรงเรยนไตรราฎรวทยาทนเขามโครงการตรวจฟนใหกบคณครในโรงเรยนและตรวจฟนผปกครองนกเรยนโดยหมอเบญจคนสวยนำาอสม.ใหความรสขภาพชองปากแกผปกครองนกเรยนดวยซงโครงการททำาเปนมตจากชมชนในการประชมผปกครองนกเรยนโหสดยอดเครอขายอำาเภอทาวงผานเขามคำาปฏญาณตนกอนการแปรงฟนดวยนะจะโรงเรยนสดทายของอำาเภอทาวงผาแปลกทเขามาทกโรงเรยนถาไมใชครอนามยกมกเปนครใหญทเปนผนำาเสนอแตโรงเรยนนครวทยาศาสตรเปนคนนำาเสนอชนดนำาไหลไฟดบ เทาทนงฟง 2-3ชวโมงนแทบไมไดยนเสยงครอนามยเลย555แตทนเขาเดนการบรณการงานทนตสขศกษาเขากบโครงงานวทยาศาสตรนกเรยนนำาเสนอโครงงาน“ยาสฟนยคน…ดจรงหรอ”เปนการทดสอบแปงในยาสฟนโดยใชไอโอดนกบกระดาษลสมสปรากฏวายาสฟนแตละยหอมปรมาณแปงตางๆกนยาสฟนยหอดงทมกจะโฆษณาวายาสฟนททนตแพทยสวนใหญแนะนำามแปงนอยทสดโอสงสยตองแนะนำากนตอไป



อกทหนงอำาเภอนานอย ถนเดมของฉนเอง แอบลำาเอยงเชยรอยในใจ ไมผดหวงจรงๆ สอกระดาษนานอยนไดใจไปเตมๆทงโรงเรยนสนทะโรงเรยนนาหลวงโรงเรยนบานสถานสอกระดาษทนเปนนทาน ปอบอพซะสวนใหญ สสนสดใสชวนมองมาก นขนาดเราเปนผใหญนะเนยยงอดไมไดทจะเขาไปพลกอานอยหลายรอบเชยวคะนกถงสภาษตจนทวา“ฉนไดยนฉนลมฉนเหนฉนจำาได ฉนทำา ฉนจงเขาใจ ” นถาเดกเลกมาไดสมผสสอชนดนรบรองวาตองอานมากกวาหนงครงแนๆยงคดตอไปวาแหมทำาไมไมมสำานกพมพไหนทผลตนทานแบบแปรงสฟนขยบไดสอนเทคนคการแปรงฟนออกมาเลยนะรบรองเดกๆชอบแปรงฟนกนใหญ เคยอานทมาของหนงสอสามมตเขาบอกวาเทคนคปอบอพหรอการขยบไดของหนงสอมจดประสงคกเพอใหผอานไดมสวนรวมกบเนอหาทถกเขยนไวในหนงสอมจดประสงคกเพอใหผอานไดมสวนรวมกบเนอหาทถกเขยนไวในหนงสอและทำาใหผอานสามารถจดจำาเนอหาผานภาพและเทคนคประกอบไดเปนอยางด แอบคดในใจวา ถาไมมสำานกพมพไหนผลตฉนผลตเองกไดเชอะ

อำาเภอสดทายทจะนำาเสนอคออำาเภอเวยงสาอำาเภอนฉนไมไดประเมนเพราะเปนอำาเภอของตวเองถกประเมนเปนอำาเภอแรกๆเลยคะ (ถาไมเลาคงมคนเคองเยอะ เหอะเหอะ) เรมจากโรงเรยนบานไชยสถานเปนโรงเรยนขนาดเลก โรงเรยนนบรรยากาศดมากตดรมแมนำานานราวกบรสอรทมลมพดเยนทงวนเดกนกเรยนทนเรยบรอยมากแถมมฝมอดจากผลงานแลวคณครบอกวานแบงกลมละสองคนใหชวยกนทำานะคะแบงเยอะกวานไมไดเพราะหองหนงมอย4คนเทานนเองสงทนาภมใจอกอยางของทนคอทเกบแปรงสฟนนารกมากเดกนกเรยนทำากนเองแอบเคองนดหนอยกรรมการทกวาหนเอาขวดนมเปรยวมาจากไหนคะเอกเอกถดมาเปนโรงเรยนไทยรฐวทยา45ทนผลงานตงแถวยาวราวกบถนนคนเดนจดเตมโดนใจจรงๆคะอมรปตอนเรามาอบรมผนำาอนามยนกเรยนลาสดดวยอพเดทเรวจรงๆเลยดเพลนกนไปเลย



เหนไหมละวางานโรงเรยนเครอขายเดกไทยฟนดปนนานมดมาโชวอกแลวปดทายการประเมนโรงเรยนเครอขายเดกไทยฟนดปนขอฝากสำานวนภาษาองกฤษ“Manyhandsmakelightwork”งานจะไมสำาเรจเลยถาไมรวมมอกน

นะคะไดยนมาจากโรงเรยนแถวๆนแหละคะแมจะอยภธรแตขอจบแบบอนเตอรนะคะ

สดทายโรงเรยนบานหนองนกพอเดนเขาไปกไดยนเสยงเดกนกเรยนตะโกนเรยกชอฉนบางกรองเพลงทฉนเคยสอนตอนอบรมผนำาอนามยโรงเรยน“เตาเตาเตาขเตาเหมนกวาขหมาถาหนไมอาบนำามาๆอยากลาวหาวาหนเหมนขเตา”รสกชนใจจงคะสำาหรบคนยายมาใหม โรงเรยนนไมเหมอนใครบรณาการทนตสขศกษาดวยแผนผงความคด (minemap) เนองจากมคณครอาสามาจากออสเตรเลยเขามาสอนภาษาองกฤษดอนเตอรใชไหมคะมาดผลงานกนเลยดกวา



วารสารทนตภธร จ าหนายอปกรณเพอพฒนาคณภาพชวตคนพการและผสงอาย ดงน 1) (เฉพาะ) ดามจบกระชบมอ ใชเสรมขนาดดามแปรงสฟน,ชอน ชวยใหคนพการหรอผสงอายทมกลามเนอออนแรง หยบจบ อปกรณทใชในชวตประจ าวนไดถนด กระชบมอมากยงขน ท าใหการแปรงฟน มประสทธภาพ รบประทานอาหารสะดวกขน ดามจบกระชบมอ : รหส DH60 ราคา เฉพาะดาม อนละ 60 บาท

ดามจบพลาสตก มปมจบถนดมอ สด า 1 ดาม ความยาวดาม 12 ซม. เสนผาศนยกลางรอบดาม 3 ซม. , เสนผาศนยกลางรใสแปรงสฟน 1 ซม

2) ดามจบกระชบมอ+แปรงสฟน ใชเสรมขนาดดามแปรงสฟน ชวยใหคนพการหรอผสงอายทมกลามเนอออนแรง จบแปรงสฟนไดถนด กระชบมอมากยงขน ดามจบกระชบมอ+แปรงสฟน : รหส DH70 ราคาชดละ 70 บาท 1 ชดประกอบดวย

1. ดามจบพลาสตก มปมจบถนดมอ สด า 1 ดาม ความยาวดาม 12 ซม. เสนผาศนยกลางรอบดาม 3 ซม. , เสนผาศนยกลางรใสแปรงสฟน 1 ซม

2. แปรงสฟนผใหญตดดาว 1 ดาม 3) Color Tube ปลอกหมอเนกประสงค

ส าหรบใชเพมขนาดแปรงสฟน,ชอน,สอม ส าหรบคนพการหรอผสงอายใหจบดามไดถนดกระชบมอยงขน

Color Tube ปลอกหมอเนกประสงค : รหส DC 1 1ค ราคา 100 บาท ม 3 ส สบานเยน, สเหลอง, สเขยว

ขนาดความยาวดาม 10 ซม.,เสนผาศนยกลางรอบดาม 2 ซม.เสนผาศนยกลางร 1 ซม.

4) ผารดฝามออเนกประสงค

ส าหรบคนพการและผสงอายทมกลามเนอมอออนแรง เปนโรคเกาทขอนวบวม เปนนวลอค ก ามอแลวปวด ปวดมอประเภทชวคราวหรอก าลงอยในระยะฟนฟ สามารถใชผาสายรดฝามอน ในการชวยใหจบชอน จบแปรง จบหว อนๆไดโดยไมตองก ามอ คนไขท ก าชอนทไรกเจบกจะสามารถทานอาหารไดอยางสบายขน สามารถแปรงฟนไดอยางมประสทธภาพมากขน สงผลใหมคณภาพชวตทดขน รหส DG1 : ผารดฝามอ+ดาม (แถมแปรง 1ดาม) ชดละ 100 บาท รหส DG2 : (เฉพาะ)ผารดฝามออเนกประสงค ชนละ 50 บาท

ชมภาพสนคา www.tuntapootorn.com และ www.facebook.com/groups/ruraldent สอบถาม สงซอ อปกรณสงเสรมงานทนตสขภาพคนพการ กบ หมอออ [email protected] โทร 0834934543

การบรณาการงานสงเสรมสขภาพคนพการในอำาเภอปาบอน จงหวดพทลง

หลายๆทานทตดตามผานวารสารทนตภธรคงจะไดอานเรองราวการทำางานสงเสรมทนตสขภาพในคนพการของประเทศไทยซงไดรบการสนบสนนหลกจากสถาบนสรางเสรมคนพการ(สสพ.)และกองทนทนตกรรมวาดวยคนพการของสปสช.การบรณาการงานสงเสรมสขภาพคนพการในอำาเภอ ปาบอนจงหวดพทลงซงนำาทมทนตบคลากรโดยทพญ.วโรชาเพยรเจรญ(หมอปน)เปนสถานทแรกๆทบกเบกการทำางานเชงรกในคนพการอยางจรงจง ซงเรมจากการเขยนของบประมาณในการทำางานจากสสพ.ในชอโครงการทวา“สรรคสรางรอยยมสคนพการปาบอน”และเรมทำางานจรงจงดวยหวใจทเตมเปยมไปดวยพลงจนสามารถเปนหนงในตวแทนนำาเสนอความเปนมาของงานทนตสาธารณสขในคนพการในระดบประเทศไทย ไมวาจะเปนการนำาเสนอผลงานสรปสงทเกดขนจากการทำางานใน คนพการใหแกสถาบนสรางเสรมสขภาพคนพการซงมตวแทนจากสปสช.เขารวมรบฟงในเวลานนการเปนตวแทนระดบจงหวดนำาเสนอผลงานในทตางๆทวราชอาณาจกร ไดแก จงหวดนครศรธรรมราชสงขลาสตลสราษฎรธานกรงเทพมหานครอยากจะทราบกนไหมคะวาการทำางานในคนพการของปาบอนมความเปนมาอยางไรเชญอานตอไปไดเลยคะ...

คนพการ เปนกลมทยงคงขาดโอกาสในการเขาถงการบรการทางสขภาพ การดแล และฟนฟทกดานอยางจรงจงทงจากภาครฐและสงคมกอนอนตองทำาความเขาใจกอนวาการทำางานสงเสรมทนตสขภาพสำาหรบคนพการนนตองพรอมเปดใจเรยนรดวยหวใจความเปนมนษยเพอดแลให ความสำาคญกบคนเหลานนะคะคนพการทไดรบการขนทะเบยนในเขตอำาเภอปาบอนจงหวดพทลงมจำานวนประมาณ600คน ซงเมอสำารวจตามความเปนจรงแลวมมากกวานอกมาก ในการดแลสขภาพคนพการแบบองครวมนนจงจำาเปนตองไดรบความรวมมอจากทกภาคสวนและการทำางานเปนทมสหวชาชพ ฝายทนตกรรมโรงพยาบาลปาบอนเรมรณรงคดแลคนพการอยางเปนรปธรรมเมอปพ.ศ.2552โดยเรมจากการทำางานเปนทมสหวชาชพของโรงพยาบาลในการออกเยยมบานประกอบไปดวย นกกายภาพบำาบดฟนฟรางกายพยาบาลวชาชพ เภสชกรและทนตบคลากรจากนนในปตอมาจงทำาการออกเยยมบานแบบHomehealthcareโดยออกรวมกบอาสาสมครสาธารณสขหมบานและเจาหนาทสาธารณสขในรพ.สต.ตรวจและใหคำาแนะนำาดแลทนตสขภาพแกคนพการทงอำาเภอปาบอน

ในปทผานมาขณะททางปาบอนกำาลงทำางานเพอคนพการอยางเขมขนนนงานวจยสารนพนธของผเขยนขณะศกษาทมหดลททำาวจยในสถาบนการศกษาสอนรวมระหวางเดกนกเรยนทเปนเดกพการและเดกปกตผลการศกษายงคงยนยนวาเดกทมความพการเปนกลมทมปญหาทางสขภาพและปญหาสภาวะโรคฟนผมากกวาและรนแรงกวาเดกปกตซงจำาเปนตองใหการดแลในกลมนอยางใกลชดดงนนการใหการบรการสงเสรมปองกนและรกษาเชงรกจงเหมาะสมกบการดแลในกลมคนพการการทำางานในชวงนนของปาบอนจงเนนพฒนาศกยภาพของผดแลคนพการและอาสาสมครสาธารณสขหมบาน(อสม.)เพอดแลคนพการในครอบครวและชมชนของตนเองไดและทำาใหเกดความยงยนของการทำางานเพอคนพการในชมชนการวางแผนสำาหรบปนจงเปนการขยายภาคเครอขายการทำางานแบบสหวชาชพโดยใหองคกรปกครองสวนทองถนเขามามสวนรวมซงรพ.สต.หนองธงจะเปนตำาบลตนแบบนำารองการสงเสรมทนตสขภาพรวมกนกบองคการบรหารสวนตำาบลหนองธง ซงจะรณรงคดแลเปนพเศษสำาหรบคนพการท ตดเตยงเคลอนไหวรางกายไมไดและเพมชองทางดวนในการทำางานใหการรกษาแบบเชงรกขยายการทำางานลงสรพ.สต.



การทคณะทำางานสงเสรมสขภาพชองปากในอำาเภอปาบอนยงคงยนหยดในการทำางานเพอคนพการเรอยมาจนถงปจจบน ในทสดการทำางานอยางทมเทนทำาใหเขาตากรรมการซงไดแกสปสช.จงไดรบโอกาสอนดยงในการไดรบการถายทำาสกปสนในการทำางานสำาหรบคนพการ โดยนำาเสนอผานรายการของสปสชออกอากาศทางชอง7ส เมอวนเสารท10และวนอาทตยท11พฤศจกายนพ.ศ.2555ทผานมางานนสงเสรมใหเกดการประชาสมพนธการทำางานเพอคนพการและสรางกำาลงใจใหแกคณะทำางานรวมถงคนพการในพนทการถายทำาครงนเกดขนเมอวนท30ตลาคมพ.ศ.2555ณจดนดพบคอรพ.สต.หนองธงซงไดถายทำาตงแตคนพการเรมเขามาในรพ.สต.เจาหนาทรพ.สต.ใหการตอนรบและซกประวตตรวจและใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพชองปากสาธตการทำาความสะอาดสขภาพชองปากทมประสทธภาพซงปรบตามอตภาพของความพการจากนนสมภาษณตวแทนคณะทำางานหลกของอำาเภอปาบอนในการทำางานสงเสรมสขภาพแกคนพการตวแทนของคนในชมชนไดแกนายกองคการบรหารสวนตำาบลหนองธงผอำานวยการประจำารพ.สต.หนองธงผอำานวยการโรงพยาบาลปาบอนและคณะทำางานดแลสขภาพชองปากของโรงพยาบาลปาบอนนอกจากการใหบรการการรกษาแลว ยงมการทำางานเชงรกดวยการออกเยยมบาน คนพการซงเปนสงดงดดใหทางทมนกขาวขอเกบภาพและถายทำารายการทนนดวยซงการลงพนทจรงถายทำาสภาพความเปนอยจรงของคนพการในพนทการดแลสขภาพคนพการแบบองครวมจากใจถงใจดวยคนในชมชนเองทำาใหสรางความประทบใจทงผทมาเยอนและคนพการในพนทจบงานครงนดวยการรองเพลงอยางมความสขของคนพการและการถายภาพรวมกนไมวาจะเปนพๆทมนกขาวสปสช.เจาหนาทจาก อบต.จากรพ.สต.อสม.คนพการพรอมผดแลและทนตบคลากร

ผเขยน:ทพญ.พรพมลวทยวรศกด(หมอชช)รพ.ปาบอนจ.พทลง

ทงนคณะทำางานเลงเหนวาการประชาสมพนธใหเกดกระเเสรณรงคดแลคนพการอยางเตมตวและจรงจงเพมมากขนและการขยาย เครอขายองคกรตางๆ ในทองถนใหเขามามบทบาทดแล ใหความสนใจในคนพการนน จะทำาใหงานทนตสาธารณสขแกคนพการในพนท ประสบผลสำาเรจไดเปนอยางดและสอดคลองตามหลกOttawaCharterในการทำางานสงเสรมทนตสขภาพทเรารจกกนดอกดวย เปนอยางไรบางคะการทำางานทนตสาธารณสขเพอคนพการนนไมไดยากอยางทคดใชไหมคะ ขอขอบคณวารสารทนตภธรทเปดโอกาสใหเราทกคนรวมสรางความสขและแรงบนดาลใจในการทำางานเพอคนพการนะคะ....(^-^)

“แมวาการทำางานเพอคนพการอาจสอไมไดผานทางสายตาเสมอไปแตสามารถรบรดวยใจทงผ

ใหและผรบ”...หมอชชเมอง’ลง(เผอวาคำาคมจะบาดใจแขงกบหนมเมองจนทนไดครๆ)



อรรควชรถาม... มณฑลกานตตอบ คำาคนวนท1มกราคมอาจไมพเศษเทาคนขามปไมมใครสวดมนตจดพลนบถอยหลงเขาปใหมรถราบนทองถนนกลบขวกไขวไมนอยหลายคนตองเตรยมตวทำางานในวนรงขนผมและภรรยากเชนกน เทาผมเหยยบคนเรงมอจบพวงมาลยตามองแสงไฟสาดใสถนนอยางตงใจแตเจาความงวงททบถมจากการตนแตเชาเพอใสบาตรทำาใหหนงตาบนหนกขนผมหนชวนภรรยาทกำาลงลบทองอยางนมนวลพดคย

“ปทผานมาเปนอยางไรบาง”ผมโยนคำาถามเขาสความวางระหวางเรา“ปทผานมาเหรอ...”เธอทวนคำาแลวนงไปปลอยใหเสยงดนตรเบาๆขบกลอมผมฮมเพลงใหเวลาเธอตกผลกความคด“จรงๆปทผานมาเปนปชงของเคานะตอนตนปไปแกชงมาดวย”“ปชงกแสดงวาไมดส”“ ไมใช ปชงแปลวาดวงแรง อาจจะแรงดหรอแรงไมดกได แตของเคาเปนแรงดนะ ทดทสดกคอกำาลงจะมลก ” เธอลบทองโต 5 เดอนทม เจาตวนอยอยางแผวเบาแมในรถถกถมดวยความมดแตผมรวาแววตาเธอเปนประกายสดใส“นนคอเรองครอบครวสวนเรองการงานอยางแรกกคอไดชำานาญการพเศษแลวกไดรางวลขาราชการไทยหวใจสขาวนแหละ” โครงการขาราชการไทยหวใจสขาว โดยป.ป.ท (สำานกงานปองกนและปราบปรามการทจรตในภาครฐ) มอบรางวลขาราชการตนแบบโครงการขาราชการไทยหวใจสขาวใหกบขาราชการทผานการคดเลอกจากทวประเทศวาเปนขาราชการททำางานเสยสละเพอสวนรวมตงมนในงานททำาและยดหลกวถพอเพยงจำานวน22คน

“ แลวคดวาทำาไมคณถงไดรางวลนหละ ” “โดยสวนตวเชอวามทนตแพทยในโรงพยาบาลชมชนหลายททำางานดานสงเสรมทโดดเดนแคนบในเฉพาะเชยงรายกมพเกงๆมากมายแตขนอยกบจงหวะททางทมงานเคากคนหาขอมลของขาราชการตางๆ กมาเจอผลงานเรองความรพนฐานงานทนตสขภาพคนพการทเราทำา(downloadไดทhttp://www.slideshare.net/ruralmax/ss-6144763?from=embed)แลวชวงนนมการบรรยายและไดลงหนงสอพมพอกทางทมงานเลยตดตอขอมาถายทำาเพราะในความรสกของประชาชนทวไปคงเขาใจวาหมอฟนกคอทำาฟนอยแตในคลนคอยในเมองแตงานทเราทำาคอทำาในกลมททำายากคอกลมผพการแถมยงออกไปเยยมบานซงคงแปลกในสายตาคนขางนอก”

โดยทพ.อรรถวชรสนธชยรพช.เวยงปาเปาจ.เชยงราย



“ รสกอยางไรบางทไดรางวล ” “อนทจรงเปน1ใน500คนทเคาถายทำารายการซงแคนนกดใจแลวทเคามาเหนสงเลกๆทเราทำาแตพอมาไดเปน1ใน22คนทไดรางวลอกกดใจมากโดยเฉพาะทำาใหครอบครวคนรอบขางรสกภมใจในตวเรากทำาใหยงมความสข”

“ ตอนทเคามาถายทำารายการทวตนเตนมย รสกอะไรบาง ไมไดไปเขากลองดวยอะ ” “รสกขดเขนนะคอมกลองถายตลอดเวลาเลยรสกวาพดหรอทำาอะไรแบบไมคอยถก”

“ แลวตอนออกทวหละ กลวไมสวยมย หรอดตรงไหนเปนพเศษ ” “ไมนะกลวเรองคำาพดทออกมากกวาเพราะพดไปเยอะไมรวาเคาจะตดตอออกมาอยางไรตอนสมภาษณกพยายามบอกกบเคาวาททำาไดเนยเปนเพราะทมงานทงหมดผบรหารสนบสนนอกถงสสพ.(สถาบนสรางเสรมสขภาพคนพการ)ทใหทนสนบสนนในการดำาเนนโครงการนะถงไดมวนนแตกเขาใจจดประสงคของรายการนะวาตองการหาขาราชการตนแบบเลยออกมาเปนในสวนบคคลมากกวา”

“ แลวคดวาในทกโรงพยาบาลควรจะหนมาทำาผพการกนไหม” “ โดยสวนตวคดวากแลวแตพนทนะ ถงอยางไรกลมเปาหมายเชน เดกในศนยเดกเลกเดกประถมกยงเปนเปาหมายสำาคญทเราจะตองดแลสวนในกลมผพการถามโอกาสกไมควรลมวามพวกเคาอยในสงคมเอาเปนวาแลวแตปญหาและศกยภาพในแตละพนทยงเรองศกยภาพอยางเรากไดไปอบรมกบสถาบนราชานกลซงกดมากเลยในการนำามาปรบใชกบการรกษาผพการ”

“ สรปวาป 2555 ดมากเลยใชมย ทงมลกและการงานเจรญรงเรอง ” “ชายกถอวาเปนปทองของเคาเลยเปนปทจะจดจำาตลอดไป”

“ แลวไมเหนพดถงการมสามเลย วาดไหม กแตงงานปนเหมอนกนน ” “โอยอนนตอบยากแหะ”เธอพดทเลนทจรงสวนมากจะคอนไปทางจรงนะ

เหมอนเธอนกอะไรรบหยบโทรศพทขนมาคนหาขอมลบางอยาง“นคณปนคณเปนปชงนะถาไมไปแกมเกณฑจะแตกแยกนะระวงใหด”

ปนผมอาจจะดวงแรงดบางกไดผมคดพลางเออมมอไปลบทองภรรยา



วนท กจกรรม รายละเอยด/ประเดน/ขอเสนอ เสนอขอมล /ขอมลทได (เพมเตม)

หมายเหต

ธค.3

ตดตามเรองการขอกำาหนดตำาแหนงนวก.ทนตสาธารณสข

ก.พ.ไมอนมตตำาแหนงนวก.ทนตสาธารณสขและเงอนไขอนๆ

กระทรวงแจงจงหวดพรอมหนงสอก.พ.ทนร.๑๐๐๘.๓.๓/๕๓๓ลงวนท๖พฤศจกายน๒๕๕๕หนงสอกระทรวงทสธ.๐๒๐๑.๐๓๒/ว๘๓๒ลงวนท๓ธนวาคม๒๕๕๕

(ตดตามตงแตวนท30พย.ทงทสป.และกพ.)

4 ประชมกรรมการสมาคม

แจงเรองก.พ.ไมอนมตตำาแหนงนวก.ทนตสาธารณสขฯ

ตความรายละเอยดในหนงสอทงสองฉบบพรอมทงวางแผนการทำางานหาชองทางและวางตวผขบเคลอน

ประสานอาจารยวสส.นศ.สบ.1และทมงาน

5-11 สงขาวสาร Post,mail,fb โทร และสอสารทกชองทางพรอมทงแนบหนงสอทงสองฉบบใหทกคนรบร

รวบรวมขอคดเหนและขอเสนอแนะดๆและประสานผเชยวชาญในการขบเคลอนวางตวผทำาเอกสารฉบบผบรหารประจำา/การเมอง

อาจารยวสส.นศ.สบ.1และทมงาน

12 ขอคำ าแนะนำ า จ ากทานผหญง

ขอแนะนำาดำาเนนการทบทวนคำาตอบไปตามขนตอนขอคดวาควรทำาแผนระยะยาวเพอวาในอนาคตไมตองเปนอยางทกวนนและอนญาตใหใชแผนผสงอายรองรบแผนระยะยาวได

แผนระยะยาว- วเคราะหสถานการณและทบทวนงานทเหมาะสมกบทภ.รวมทงแผนงานทมรองรบในอนาคต-กำาหนดบทบาท/มาตรฐานงานทควรปฏบต-กำาหนดคณสมบตทภ.ผปฏบตงาน-ความกาวหนา/ตำาแหนงทเหมาะสมในการปฏบตงาน

ไดขอคดทดคอกอนจะยนหนงสอให ก.พ.ควรมการนำาเสนอและสรปยอใหเขาฟงกอนเพอดทาทและใหก.พ.เขาใจใหมากทสด

15 ประชมตวแทน/แกนนำาทภ.ทวสส.ขก.

แกนนำาจานวน26คนประชมรวมกนทวสส.ขก.ไดขอสรปทตองรบดำาเนนการดงน1.ขอพบผบรหารกระทรวง2.ตงคณะทางาน2ชดผลกดนเรองนวก.ทนตฯและทนตาอาวโส3.ตงเครอขายแตละจงหวด4.ระดมทน5.สรางพนธมตรภายใน/ภายนอก6.จดทำา/จดเตรยมขอมลเรองมาตรฐานกำาหนดตำาแหนงโดยมก.พ.และบคลากรกองจ.สป.รวมดำาเนนการ

จดเปนกจกรรมสำาคญในโครงการสญจรในแผนของสมาคมตงคณะทำางานกำาหนดบทบาทชดเจนในการผลกดนเรองความกาวหนาจดสรรและจดหางบประมาณในการดำาเนนงานจากสมาคมฯระดมทน(ลงขน,รบบรจาค,ขอการสนบสนนฯลฯ)และจดตงกองทนพฒนาทนตาภบาลกจกรรมหลก-แผนระยะสน-ทบทวนคำาตอบของกพ.-ยนยนตำาแหนงจพ.ทนตฯอาวโส-ลกจางไดบรรจเปนขรก.-แผนระยะยาวจะดำาเนนการตามขอแนะนำา

มอบหมายใหสมาคมทนตาฯยกรางคณะทำางาน2ชดใหนายกสมาคมลงนาม

สรปผลการผลกดนเรองความกาวหนาของทนตาภบาล (3-22 ธนวาคม 2555) เพมเตมถงวนท 16 มค. 2556





17 เขาพบรองปลดกระทรวง(นายแพทยสพรรณศรธรรมมา)

ประเดนทขอความคดเหน1.ทบทวนตำาแหนงนวก.2.จพ.ทนตฯอาวโส3.การบรรจลกจางเปนขาราชการ

1.ทบทวนแลวขอเปน นวก.สธ.(ทนตสาธารณสข) จะไดไมขดกบระเบยบของก.พ.และขอใหทำาเรองไปทฝายบคคลในสวนนไดเตรยมการรองรบผ ทมความประสงคจะเปลยนตำาแหนงตามระเบยบก.พ.ไวจงขอใหผมความประสงคและมผลสอบภาคกขคแจงเขาไปทกองจ.สป.2.จพ.ทนตฯอาวโสจะตองทาเปนเฉพาะตวโดยทาปรมาณงานและประเมนคางานสงทผอ.กองจ.3 .ลกจางจะบรรจ เปนขาราชการและพนกงานกระทรวงซงมตำาแหนง จพ.ทนตฯรวมอยแลวซงในวนท 21 นรองปลดจะเลาใหฟงในการประชม

-ทานรองปลดขอใหเชอมนในผบรหารชดน-ขอใหปรกษาผอ.ภาวนา- หมอสณ จะเมลลใหจงหวดสงรายชอมาทหมอ+พโขงเพอดำาเนนการตอไป

19 เขาพบรมช.(นายแพทยชลนาน)

ขอเสนอตอรมช.1.ขอกาหนดตาแหนงนกวชาการทนตสาธารณสข2 .ขอปรบตาแหน ง เจ าพน กงาน ทนตสาธารณสขถงระดบอาวโส3.ขอใหบรรจลกจางเปนขาราชการ

1.ใหทบทวนใหมขอเปน นวก.สธ.(ทนตสาธารณสข)และปฏบตตามระเบยบก.พ.คอการลดเงนเดอนกรณทลดมากๆตองมมตใหมการเยยวยาใหอยไดดงนนตองขอรายละเอยดเรองคนทเงนเดอนสงจะพจารณาเปนรายๆไปขณะน มปญหากคนจบป.ตรแลวกคนอยทไหนบางถาไดขอมลเรวกจะเปนผลด2.การปรบตำาแหนง เจาพนกงานทนตสาธารณสขถงระดบอาวโส ใหดาเนนการตามทรองปลดแนะนำาโดยดวน3.การบรรจลกจางจะประชมวนท 21น ในรายละเอยดจะมประมาณ1,900ตำาแหนง ทขอไวเพอรองรบผทม จะปรบงานจากจพ.เปนนวก.ขอแนะนำาเพมเตม-การปรบโครงสรางสายงานในรพศ./รพท./primarycare/รพช.ทสาคญและศนยสขภาพตองเหนงานทเกดขนและเปนงานเฉพาะทาง

รองปลดกระทรวง(นายแพทยสพรรณศรธรรมมา)เขารวมรบฟงและใหขอเสนอแนะ- จำานวนผจบ ปรญญาตรดานสาธารณสขและดานอนๆตามทกพ.กำาหนดมจานวน2,663คน(ขอมลสมาคมฯป54)- จำ านวนผ ท ม เ ง น เ ดอน เ ตมขน/ปฏบตงานมากกวา 20 ปและมจำานวน 783 คน (ขอมล สมาคมฯป54)-จำานวนลกจางทปฏบตงานตงแตป 49-ปจจบนและยงไมไดบรรจมจำานวน1,777คน

20 ไป-ก.ศธ.-ก.พ.

-ไปก.ศธ. เพอขอพบ รมต.พงศเทพแตยงไมกลบจากตางจงหวด เลขาจะโทรนดในชวงตอไป-ไป ก.พ.ขอพบผรบผดชอบเรองตำาแหนงการทำาเรองเกอกลและวธการเขาสตำาแหนง

ขอมลทไดจากก.พ.1.กรณทก.พ.ไมอนมตนวก.ทนตฯนนเนองจากสามารถใชตำาแหนงนวก.สธ.ไดและมโอกาสกาวหนาไปไดไกลกวาทสาคญคอระเบยบไมใหเปดตำาแหนงใหม2.การปรบเปนนวก.ตองเขาตามระเบยบก.พ.คอการลดเงนเดอนเพราะเปนพ.ร.บ.ทตองถอปฏบต3.งานสามารถเกอกลกนไดขอใหศกษา รายละเอยดและขนตอนและคณสมบตท ตองมแตตองดดวยวาจะคมคาหรอไม

ขอแนะนำาผ ท ม เ งน เ ดอนสงมากๆ ตอง ตดสนใจใหแน เพราะถาปรบเปนนวก.แลวจะลงไปทปฏบตการ ขนสงสดรบเงนเพยง24,000บาทถาคนท เงนเดอนนอยกจะเปนผลดกวา

21 ตดตามเรองการบรรจลกจาง

รวมประชมคณะทำางานจดทำากรอบอตรา กำาลงเพอบรรจแตงตงลกจางชวคราวสายวชาชพของสป.

-จพ.ทนตฯอยใน25สายงานและไดรบการบรรจเปนขาราชการจานวน408คนจากผท ทำางานป49-51ทงหมด-ตองเปนจพ.ทนตฯสงกดสป.เทานน-ผทบรรจเปนพกส.จะไดบรรจเปนขรก.เมอมตำาแหนงซงจะไดมาจากผเกษยณและสวนตางทเกดขนจากการจดสรรหรอขอเพมใหมได

จพ.ทนตฯ1,703คน(ป49-55)





22 รวบรวมรายชอผมผลสอบสงกองจ.สป.

แยกรายชอเปน2ชดชดท1ผมผลสอบภาคกขคชดท2ผจบสบ.รน1(ม.บรพา)

ชดท 1 ผมผลสอบภาค ก ข ค มจำานวน121คนชดท2ผจบสบ.รน1(ม.บรพา)51คน

จะนำาสงรายชอชดแรกในวนจนทรท24ธค.55

23-25 ตรวจสอบรายชอผมผลสอบ

ปรบปรงรายชอใหม รายชอผมผลสอบ ภาค ก ข ค มจำานวน171คน

มผสงรายชอเขามาเพมเตม

28 ทำาหนงสอเสนอปลดกระทรวง

ทบทวนหนงสอก.พ.เรองการกำาหนดตำาแหนง

ขอกำาหนดเปนนกวชาการสาธารณสข(ทนตสาธารณสข)และขอใหมมาตรการในการดแล/เยยวยาผจบสบ.รน1 ทเงนเดอนสงกวาขนสงสดของระดบปฏบตการ (24,450)โดยไมตองลดเงนเดอน

แนบรายชอผจบสบ.รน1

29-31 สงเอกสารถงผเกยวของเพอตรวจสอบ

สรปผลและเอกสารหนงสอและรายชอสงใหผเกยวของตรวจสอบ

ตรวจสอบทบทวนและขอใหกรอกขอมลตามแบบทกำาหนดใหครบถวน

มค.1-4

ประสานทมงาน เตรยมขอมลเสนอรมต.สานกนายก เตรยมขอมลรายละเอยดวางขนตอนกำาหนดตวผเสนอพรอมทงหนงสอ/บนทก/ขอตกลงทเกยวของทกภาคสวน และสำาเนาพรอม แจกจายเพอสรางความเขาใจเพมขน

8 พบทปรกษารมต.สำานกนายก

เสนอขอมลทงหมดตงแตเรมผลตทภ.จนถงปจจบน

เสนอขอมลทงหมดตงแตเรมผลตทภ.จนถงปจจบน

ผเขารวมประชมประกอบดวยทมงานของทปรกษาผแทนสป.สธ.ผแทนก.พ.และทมสมาคมฯรวม17คน

9-14 ทบทวนบทบาททนตาภบาล

บทบาททนตาภบาลทกชด/ฉบบทแตละหนวยงาน/เครอขายนำาเสนอ/กำาหนด/คาดหวงจะใหเปน

ยกรางบทบาททนตาภบาลจากขอมลทมทงหมดเรยบเรยงและสงใหผเชยวชาญพจารณาความเหมาะสมและเปนไปไดเพอนำาไปใชในการประเมนคางานจพ.ทนตฯอาวโส

ทมงานวเคราะหและเรยบเรยงจากขอมลบทบาทฯ ทมทงหมด จำานวน8ชด

15 ยกรางประเมนคางานจพ.ทนตฯอาวโส

รางประเมนคางาน จพ.ทนตฯอาวโส โดยใชแบบประเมนของ ก.พ.และตวอยางของนายกสมาคม

ใชขอมลทวเคราะหขนใหมจากทมงานเปนฐานในการคดทำาประเมนคางาน

ตองการใหตำาแหนง จพ.ทนตฯอาวโสเปนหนงในมาตรการการดแล/เยยวยากลมสบ.รนท1

16 สงใหผเกยวของตรวจสอบ

รางประเมนคางานจพ.ทนตฯอาวโส สงใหผเกยวของเนนกลมสบ.รนท1 ขอใหสงกลบภายใน10วน

โปรดตดตามความคบหนาประเดน ทนตาภบาลไดท www.facebook.com/groups/ruraldent



ชดเยยมมารดาหลงคลอดบตร การท าความสะอาดชองปากเดกทารกดวยถงนวอยางออนโยน ชวยลดเชอโรคและสรางความคนเคยในการรกษาความสะอาดชองปากของทารกนอย

ดภาพสนคา สงซอสนคา Online ไดท www.tuntapootorn.com บรษท ทนตภธรและเพอน จ ำกด เปนผคำกบภำครฐ ล ำดบกำรลงทะเบยน M-2555-032398

*** ผลก ำไรทไดจำกกำรจ ำหนำยสนคำของ บรษท ทนตภธรและเพอน จ ำกด น ำมำเปนงบประมำณในกำรจดพมพและจดสง วำรสำรทนตภธร เมอทำนสนบสนนสนคำ เทำกบทำนชวยใหทนตบคลำกรไดอำน วำรสำรทนตภธร รวมกนพฒนำงำนทนตสำธำรณสข พรอมกนทวไทย ไชโย





Update ขาวใหมๆ สอสารฉบบไว ในประเดนรอนๆ กระทเดดๆกบทนตภธรทวประเทศไทยในเฟสบค...เดอจา

https://www.facebook.com/groups/ruraldent

www.tuntapootorn.com

สวสดคะทกทานฉบบนเปนฉบบตอนรบปงบประมาณใหม(ปงบประมาณ๒๕๕๖)ชาวทนตสาธารณสขภธรกขอแสดงมทตาจตแดอาจารยหมอไพจตรวราชตอดตปลดกระทรวงสาธารณสขทเกษยณอายราชการเมอกนยายน๒๕๕๕และขอแสดงความยนดตออาจารยหมอณรงคสหเมธาพฒนทไดรบการแตงตงเปนปลดกระทรวงสาธารณสขคนใหมไวณทนดวยคะกระทรวงสาธารณสขในชวง ๔-๕ ป ไปขางหนาน กจะมการพฒนาระบบสขภาพ ครงใหญ ซงจากการทบทวนและวเคราะหปญหา เชงประเดน พบวาประเดน๑.ผลลพธสขภาพของประชาชนเชนอตราสวนมารดาตายยงสง๓๘ : ๑๐๐,๐๐๐, ไอควเดกตากวาเฉลย ๖%, โรคเรอรงเพมรวดเรว,การเขาไมถงบรการฯลฯ๒.การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคเชนเปาหมายไมคมชด,มาตรการไมสอดคลองไมบรณาการ,การจดงบประมาณสนบสนนขาดการมสวนรวมและกากบ๓.การจดระบบบรการและการลงทน เชน สถานทแออด ผปวยตองรอนาน,โรงพยาบาลใหญกวาปฏเสธการสงตอ,ขดความสามารถแตกตางกนระหวางพวงบรการ, การลงทนขาดทศทาง ไมตอบสนองเปาหมายสขภาพ ขาดประสทธภาพ ๔.กาลงคนเชนการขาดแคลนบคลากร,ขวญกาลงใจในการรกษาไวในระบบโดยเฉพาะการบรรจเปนขาราชการและความกาวหนาของวชาชพเชน จพง.ทนตสาธารณสข, ประสทธภาพการทางาน ๕.ระบบขอมลขาวสารสขภาพเชนเปนภาระหนกของหนวยบรการ,การแกไขมงเนนแตเทคโนโลยยงมปญหาดานการจดการ๖.บทบาทและการอภบาลระบบไดแกการขาดกลไกทมประสทธผลระดบชาต กระทรวง พวงบรการ, โครงสรางกระทรวงปจจบนไมรองรบ,ขาดความชดเจนและการปฏบตตามบทบาท (ผซอ ผใหบรการ ผกากบผประเมนผล)ดงนนกระทรวงสาธารณสขจงไดตงเปาหมาย

การพฒนา(Goals)แผนสขภาพ๒๕๕๕-๒๕๕๙เพอใหเหนผลท นาจะเกดขน๓ขอใหญๆ คอ๑.ผลลพธสขภาพ:Healthoutcomes)เชนลดแมตายลกตาย,เพมพฒนาการไอควเดก,หยดปจจยเสยงชะลอโรคเรอรงฯลฯ๒.การสงเสรมสขภาพและปองกนโรค(P&P)เชนกาหนดเปาหมายและมาตรการตามกลมอายและเชงประเดน, เกดการบรณาการกนในระดบพวงบรการ, การจดงบประมาณสนบสนนอยางมสวนรวม (สธ.+สปสช.) และกากบ ๓.การจดระบบบรการและการลงทน(Serviceplan)ไดแกลดแออดรบบรการใกลบาน, การสงตอไรรอยตอ เบดเสรจในพวงบรการ,คณภาพและความปลอดภยบรการ, แผนการลงทนทตอบสนองเปาหมายสขภาพ เปนธรรม, เพมประสทธภาพ ใชงบประมาณอยางคมคา งานทนตสาธารณสขเปนสาขาหนงใน๑๐สาขา เปาหมายทจะตองพฒนาตามแผนพฒนาระบบสขภาพ เราใชชอวา แผนพฒนาระบบบรการสขภาพชองปาก (OralHealth ServicePlan)ปงบประมาณ๒๕๕๕-๒๕๕๙หรอ “OHSP” ซงขณะนทกจงหวดตองกาลงทางานกนอยางเรงรบในการจดทาขอมลตางๆทเกยวของและจดทาแผนดงกลาวโดยมเขต,สานกทนตสาธารณสขกรมอนามย,ชมรมทนตแพทยสาธารณสขจงหวดและสานกบรหารการสาธารณสขเปนพเลยงดวยดตลอด ทายนขอฝากทนตแพทยทกทานวา “อยาลมใชสทธเลอกตงกรรมการทนตแพทยสภา” ดวยคะ ครงนชมรมทนต’ภธร ไดสงทพ.ภราดรชยเจรญสสจ.จนทบรลงสมครดวยกขอชวยกนเลอกยกทมดวยคะ(ขอขอบคณ)

ทพญ.บานเยนศรสกลเวโรจนประธานชมรมทนตสาธารณสขภธร



กรองใจทายเลม

Documents

วารสารทันตภูธร เล่ม4 ปี 2555