25
МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Ангилалтын код 27.010 Орон сууцны барилгын цахилгааны самбар. Техникийн нөхцөл Dustribution boardsfor dwelling-houses. Technical specification MNS 5834 : 2008 Cтандартчилал, Хэмжилзүйн Үндэсний Зөвлөлийн 2008 оны 02 дугаар сарын 28- ны өдрийн 04 дүгээр тогтоолоор батлав. Энэ стандарт 2008 оны 04 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн хүчинтэй. 1. Хамрах хүрээ 1.1 Энэ стандарт нь орон сууцны барилгад цахилгаан эрчим хүчийг тооцох, хуваарилах, богино залгааны гүйдэл болон хэт ачаалал, аянгын хэт хүчдэлээс хамгаалах зориулалттай цахилгааны самбарыг угсрах, шалгаж хүлээн авах, хадгалах, тээвэрлэхэд хамаарна. 1.2 Энэ стандартаар орон сууцны барилгын дор дурьдсан самбаруудад тавих шаардлагыг тогтооно. Үүнд: - Ерөнхий оролтын самбар / ЕОС / - Хуваарилах самбар / ХС / - Давхарын нэгдсэн самбар / ДНС / - Хувийн орон сууцны оролтын самбар / ХОСОС / - Гар сэлгэн залгагчтай самбар / ГСЗС / 1.3 Дээрх самбаруудыг 380/220 Вхүчдэлтэй, 50 Гц давтамжтай 3 фазын хувьсах гүйдлийн гүн газардуулсан саармагтай (TN-S, TN-C-S) цахилгаан сүлжээнд ашиглана. 2. Норматив ишлэл Энэхүү стандартад дараахь иш татсан стандарт, баримт бичгүүдийг хэрэглэнэ. Он заасан ишлэлийн хувьд зөвхөн иш татсан хэвлэлийг хэрэглэнэ. Он заагаагүй ишлэлийн хувьд тухайн стандартын хамгийн сүүлийн хэвлэл (нэмэлтийн хамт)-ийг хэрэглэнэ. MNS IEC 439-1:2001 Хуваарилалт, удирдлагын нам хүчдэлийн байгууламж. 1-р хэсэг. MNS IEC 60439-3 : 2007 Хуваарилалт, удирдлагын нам хүчдэлийн байгууламж. 3-р хэсэг: Мэргэшээгүй хүн хүрэх, ашиглах боломжтой газар байрлуулах зорилготой хуваарилалт, удирдлагын байгууламжид тавих нэмэлт шаардлагууд ба турших арга MNS IEC 529 : 2007 Хайрцаг, самбарын хамгаалалтын зэрэг (IP код) MNS IEC 695-2-1:2001 Галын аюулгүй байдлын туршилт. Туршилтын аргууд. Халаасан утсаар турших.

БД 43,102,07

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: БД 43,102,07

МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ

Ангилалтын код 27.010Орон сууцны барилгын цахилгааны самбар.Техникийн нөхцөл

Dustribution boardsfor dwelling-houses. Technical specification

MNS 5834 : 2008

Cтандартчилал, Хэмжилзүйн Үндэсний Зөвлөлийн 2008 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 04 дүгээр тогтоолоор батлав.

Энэ стандарт 2008 оны 04 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн хүчинтэй.

1. Хамрах хүрээ

1.1 Энэ стандарт нь орон сууцны барилгад цахилгаан эрчим хүчийг тооцох, хуваарилах, богино залгааны гүйдэл болон хэт ачаалал, аянгын хэт хүчдэлээсхамгаалах зориулалттай цахилгааны самбарыг угсрах, шалгаж хүлээн авах, хадгалах, тээвэрлэхэд хамаарна.

1.2 Энэ стандартаар орон сууцны барилгын дор дурьдсан самбаруудад тавихшаардлагыг тогтооно. Үүнд:

- Ерөнхий оролтын самбар / ЕОС /- Хуваарилах самбар / ХС /- Давхарын нэгдсэн самбар / ДНС /- Хувийн орон сууцны оролтын самбар / ХОСОС /- Гар сэлгэн залгагчтай самбар / ГСЗС /

1.3 Дээрх самбаруудыг 380/220 В хүчдэлтэй, 50 Гц давтамжтай 3 фазын хувьсахгүйдлийн гүн газардуулсан саармагтай (TN-S, TN-C-S) цахилгаан сүлжээндашиглана.

2. Норматив ишлэл

Энэхүү стандартад дараахь иш татсан стандарт, баримт бичгүүдийг хэрэглэнэ. Онзаасан ишлэлийн хувьд зөвхөн иш татсан хэвлэлийг хэрэглэнэ. Он заагаагүйишлэлийн хувьд тухайн стандартын хамгийн сүүлийн хэвлэл (нэмэлтийн хамт)-ийгхэрэглэнэ.

MNS IEC 439-1:2001 Хуваарилалт, удирдлагын нам хүчдэлийн байгууламж. 1-рхэсэг.

MNS IEC 60439-3 : 2007 Хуваарилалт, удирдлагын нам хүчдэлийн байгууламж. 3-р хэсэг: Мэргэшээгүй хүн хүрэх, ашиглах боломжтой газар байрлуулахзорилготой хуваарилалт, удирдлагын байгууламжид тавих нэмэлтшаардлагууд ба турших арга

MNS IEC 529 : 2007 Хайрцаг, самбарын хамгаалалтын зэрэг (IP код)

MNS IEC 695-2-1:2001 Галын аюулгүй байдлын туршилт. Туршилтын аргууд. Халаасан утсаар турших.

Page 2: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

2

MNS 5644:2006 Олон нийтийн болон үйлдвэрлэлийн барилгын хуваарилахсамбар. Техникийн ерөнхий шаардлага;

Монгол Улсын Дэд бүтцийн яам, Цахилгаан байгууламжийн дүрэм, БД 43-101-03; УБ. 2003.

Орон сууц олон нийтийн барилгын цахилгаан тоног төхөөрөмжийг төлөвлөх бөугсрах БД 43-102-07, БХБЯ УБ 2007

3. Нэр томъёо, тодорхойлолтЭнэхүү стандартад дараахь нэр томъёо, тодорхойлолтыг хэрэглэнэ.

3.1.самбарын хайрцагтоног төхөөрөмжийг гадны үйлчлэлээс хамгаалах зорилготой буюу бүх талаасаатоноглолд шууд хүрэх боломжийг хаасан хамгаалах хэсэг (Олон улсын цахилгаантехникийн толь (IEV) 826-03-12)

3.2.ажлын хавтанхяналтын хэрэгсэл, удирдлагын тоноглол болон бусад тоноглолын удирдаххөшүүрэг зэргийг нүүрэн талд (цоолборлон) гаргасан туслах хаалт

3.3.их биесамбарын бүтээцийн үндсэн ба бусад тоноглол

ТАЙЛБАР: Хайрцаг нь их биеийн үүргийг гүйцэтгэж болно.

3.4.ерөнхий оролтын самбарбарилга түүний тусгайлсан нэг хэсгийн тэжээлийн шугамын оруулга дээр болонтүүний гаргалгааны шугамууд дээр байрлах аппарат хэрэгсэл, хийц бүтээцийнбүрдлийг оруулсан хуваарилах байгууламж (БД 43-101-03 дүрмийн 6.2.2-р зүйл)

3.5.хуваарилах самбарбарилга ба түүний тусгайлсан хэсэгт цахилгаан эрчим хүчийг хуваарилахзориулалттай самбар (БД 43-101-03 дүрэм 6.2.3-р зүйл)

3.6.байрны самбаророн сууцны бүлэглэсэн сүлжээг холбох зориулалттай байрны давхарын хонгил, шатны зай, торонд байрлуулсан самбар (БД 43-101-03 дүрэм 6.2.3-р зүйл)

3.7.давхарын самбаророн сууцны айлын байр болон самбарыг тэжээх зориулалттай орон сууцныбайрны тухайн давхаруудад байрлуулах самбарХэрэв цахилгааны болон сул гүйдлийн холбооны сүлжээ угсрах хоёр хэсэгтэй болдавхарын нэгдсэн самбар гэнэ. (БД 43-101-03 дүрэм 6.2.4-р зүйл)

Page 3: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

3

3.8.хамгаалах дамжуулагч (PE)цахилгаанд нэрвэгдэхээс хамгаалж дор дурдсан хэсгүүдтэй холбоходшаардлагатай дамжуулагч. Үүнд:

гүйдэл дамжуулах ил байгаа хэсгүүдтэй нам хүчдэлийн хуваарилалт, удирдлагын байгууламжид үл хамаарах гүйдэл

дамжуулах хэсгүүдтэй газардуулгын үндсэн залгаа (боолт)-тай газардуулгын электродтой тэжээх үүсгүүрийн газардуулсан цэг буюу зохиомол саармагжсан цэгтэй

ТАЙЛБАР: MNS IEC 439-1:2001-ын дагуу

3.9.саармаг дамжуулагч (N) сүлжээний саармаг цэгтэй холбосон бөгөөд цахилгаан дамжуулахад ашиглажболох утас

ТАЙЛБАР: MNS IEC 439-1:2001-ын дагуу

3.10.хамгаалах саармаг дамжуулагч (PEN)хамгаалах ба саармаг дамжуулагчийн зориулалттай газардуулсан утас

ТАЙЛБАР: MNS IEC 439-1:2001-ын дагуу

3.11.бүлэг хэлхээсамбараас хэрэглэгч хүртэлх нэг фазын цахилгаан хэлхээ

3.12.тоноглолын хэвийн гүйдэлзөвхөн тухайн тоног төхөөрөмжийн стандартаар заасан гүйдэл

3.13.тоноглолын ажлын хэвийн гүйдэлүйлдвэрээс заасан хэвийн хүчдэл, хэвийн давтамж, хэвийн горимтой ба хэрэглэхорчны нөхцөл хэвийн үед уг тоноглолоор гүйх гүйдэл

Page 4: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

4

3.14.агшин зуур тэсвэрлэх богино залгааны хэвийн гүйдэлтухайн хэлхээгээр богино залгааны уг гүйдэл тогтоосон хугацаанд гүйхэд энэхэлхээнд гэмтэл үүсэхгүй байх, богино залгааны гүйдлийн дундаж квадрат утга

Хэрвээ тусгайлан заагаагүй бол гүйдэл гүйх хугацааг ямагт 1 секунд гэж авна.Тайлбар: Хэрвээ энэ утга нь 1 секундээс бага бол агшин зуур тэсвэрлэх богино залгааны гүйдэлболон уг гүйдэл гүйх хугацааг зааж өгнө. Жишээ нь: 10 кА; 0,2 секунд гэх мэт.

3.15.самбарын хэвийн гүйдэлсамбарт угсарсан оруулгын тоноглолын зөвшөөрөх халалтын нөхцлөөр тогтоосонхэвийн гүйдэл

4. АнгилалСамбарыг дараах шинжээр ангилна. Үүнд: Самбарын харагдах байдлаар (өлгөдөг, нүхэнд суулгадаг г.м.) Оруулга дээр таслах залгах тоноглол бий эсэхээр (байгаа, байхгүй) Бүлэг хэлхээн дэх хамгаалах тоноглолын тоогоор (1-р хүснэгт) Бүлэг хэлхээг хамгаалах тоноглолын төрлөөр (автомат таслуур, 1-р хүснэгт) Хамгаалалтын таслах төхөөрөмжтэй (цаашдаа ХТТ гэх) эсэхээр (ХТТ-тай, ХТТ-

гүй, 1-р хүснэгт) Цахилгаан гүйдэлд хүн нэрвэгдэхээс хамгаалах аргачлалаар (I ба II ангилал)

5. Үндсэн үзүүлэлтүүд

5.1. Самбарын үндсэн үзүүлэлтүүд нь 1-р хүснэгтэд заасны дагуу байх ба тухайнтөрлийн самбарын техникийн нөхцөлд тусгасан байна.

1-р хүснэгт - Самбарын техникийн үзүүлэлтүүд

Самбарын төрөлҮзүүлэлтүүд

ЕОС 1, 2

ХС 1, 2 ДНС, ДНСб

ХОСОС ГСЗС

1 Самбарын хэвийн хүчдэл, В380/220 380/220 380/220 380/220 380/220

2 Хувьсах гүйдлийн хэвийндавтамж, Гц 50 50 50 50 50

3 Оруулгын тоноглол буюуоруулгын хавчаарын хэвийнгүйдэл, А

160160, 250,400, 630

63 100100, 160, 250 400, 630

4 Самбарын бүлэг хэлхээгхамгаалах тоноглолын ажлынхэвийн гүйдэл, А

6, 6363, 80, 100

16, 25, 32, 40,

10, 16, 25

100, 160, 250 400, 630

5 Самбарын оруулга дээрх ХТТ-ийн таслах ялгаварын хэвийн(дифференциаль) гүйдэл, мА

-- -- 100 100 --6 Самбарт угсарсан бүлэг

хэлхээ, шугамыг хамгаалахтоноглолын хамгийн их тоо, нэг туйлаар тоолсноор*а/ автомат таслуур ба ХТТб/ гал хамгаалуур

213

2124

9, 18, 27--

20--

66

Page 5: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

5

в/ цэнэг шавхагч 3 -- -- 4 67 Автомат таслуурын буюу

бүлэг хэлхээний ХТТ-ийнхэвийн гүйдэл, А

63 100 16, 25 10, 16, 25

--

8 Бүлэг хэлхээний ХТТ-ийнялгаварын таслах гүйдэл, мА -- -- 10, 30 10, 30 --

9 Бүлэг хэлхээний галхамгаалуурын хэвийн

гүйдэл, А63 63

100-- -- 63

10

Самбарын оруулга 160 ба 250 А-ын хэвийн гүйдэлтэйоруулгын тоноглолтойцуглуулгын шийнэн дээрхагшин зуур тэсвэрлэх богинозалгааны хэвийн гүйдэл(үйлчлэх утга), кА

10 10 10 10 10

11 Хайрцагны хамгаалалтынтүвшин IP 31 IP 31 IP 31 IP 31 IP 31

ТАЙЛБАР: * Уг заасан тоо нь (самбар дахь хамгийн их тоноглолын тоо) удирдах тоноглолд, дохиолол суулгах боломжийг тооцсон байх ёстой.

5.2. Хэрэглэгчтэй зөвшилцсөний үндсэн дээр үйлдвэрлэгч нь гадаадааснийлүүлсэн хайрцагт баталгаажсан зураг төслийг үндэслэн хамгаалалтынтоноглол, багаж хэрэгслийг суурилуулна.

5.3. Самбарын хэвийн гүйдэл болон бүлэг хэлхээг хамгаалах ажлын гүйдлийнтухайн төрлийн самбарын техникийн нөхцөл, батлагдсан зураг төслийн дагуутогтооно.

5.4. Самбарын үндсэн хэмжээ ба жинг тухайн төрлийн самбарын техникийннөхцөлд тусгасан байна.

6. Техникийн ерөнхий шаардлага

6.1. Самбар нь энэхүү стандартын шаардлага, тухайн самбарын техникийннөхцөл, ажлын зургийн шаардлагыг хангасан байна.

6.2. Бүтээц6.2.1 Самбарыг ашиглалтын явцад үүсэх механик болон цахилгаан дулааныачааллыг тэсвэрлэх материалаар хийсэн байна.

6.2.2 I ангиллын самбарын хайрцгийг металлаар хийнэ.

6.2.3 II ангиллын самбарын хайрцгийг тусгаарлагч материалаар хийсэн байх бауг материал нь (850±10) оС хүртэл халсан утасны үйлчлэлд шатахгүй тэсвэрлэхчадвартай байна. Самбарыг шаталт муутай хонхорт суурилуулсан бол энэ утга –(650±10) оС байж болно.

6.2.4 Гүйдэл дамжуулах хэсэг бэхэлдэг самбарын хөндийрүүлэх эд ангийг(960±15)оС хүртэл халсан утасны үйлчлэлд шатахгүй тэсвэрлэх чадвартайматериалаар хийнэ.

Page 6: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

6

6.2.5 II ангиллын самбарын хайрцаг, мөн I ба II ангиллын самбарынхөндийрүүлэх элементүүдийн дулаан даах чадвар нь MNS IEC 60439-3-ыншаардлагыг хангасан байна.

6.2.6 I ангиллын самбарын хайрцаг нь зэврэлт даах чадвартай байна.

6.2.7 Самбарын бүрхүүл нь 0,25Ж эрчимтэй механик цохилтыг тэсвэрлэхчадвартай байна.

6.2.8 Угсардаг хэсгийг хайрцагт бэхлэх боолт ба шурган холбоосын бат бэх ньMNS IEC 60439-3-ын шаардлагыг хангасан байна.

6.2.9 Хананд суулгах самбар нь харгалзах бэхэлгээний элемент, хонхорхойхэсгийг хаах жаазтай байна.

6.2.10 Бүлэг хэлхээг хамгаалах зорилгоор автомат таслуур болон ХТТ хэрэглэсэнсамбар нь оруулга дээрээ таслах залгах тоноглолтой байна.

Харин самбарт тоолуур суурилуулсан бол түүний оруулга дээр таслах залгахтоноглол заавал байна.

6.2.11 Бүлэг хэлхээг хамгаалах тоноглол нь гал хамгаалуур бол самбарыноруулга дээр заавал таслах залгах хэрэгсэл байна.

6.2.12 Самбар нь хаалгатай бөгөөд тусгай цоожтой байна. Хаалгыг заавалтүлхүүрээр цоожилно.

6.2.13 Тоолууртай самбарын хайрцагны хаалга дээр тоолуурын заалт авахзориулалттай цохилт даах чадвартай тунгалаг материалаар хийсэн цонхтойбайна.

Энэ цонх нь 6.2.7-д заасан механик цохилтыг тэсвэрлэх чадвартай байна.

6.2.14 Самбарын хаалга буюу ажлын хавтан нь ирмэгээрээ тээглэхгүй, ашиглалтын явцад аппарат, багаж, тоноглолд саадгүй нэвтрэх боломжтой онгойхбөгөөд онгойх өнцөг 95 градусаас багагүй байна.

6.2.15 Самбарын хайрцагт тэжээлийн утас орох ба бүлэг хэлхээг гаргах элементбайх ёстой. 6.4.1-д заасан хамгаалалтын зэргийн шаардлагыг хангасан байна.

6.2.16 Самбарын ажлын хавтан дээр бүлэг хэлхээний хамгаалалтын аппаратынтэмдэглэгээг дугаараар нь тавьсан байх хэрэгтэй.

Тоноглолын дугаарын хажууд уг тоноглолын зориулалтын талаар бичих зайүлдээх хэрэгтэй.

Тоноглолын зориулалтыг хүснэгт дээр бичиж хаалганы дотор талд байрлуулна. Самбарын цахилгааны схемийг ашиглалтын бичиг баримтад тусгана.

6.2.17 Орон сууцны самбар дээр бүлэг хэлхээний шугмын хамгаалалтынаппаратын тэмдэглэгээг дэс дарааллаар нь тэмдэглэнэ.

Давхарын тооцооны хуваарилах болон бүлгийн самбарын хамгаалалтынаппаратыг сууцны дугаараар тэмдэглэнэ.

Page 7: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

7

6.3. Холбох хавчаарууд6.3.1 TN-S болон TN-C-S газардуулгын системтэй сүлжээнд давхарын ба айлынсууцны самбарт холбох хавчааруудтай байна.

6.3.2 Холбох хавчаарууд нь зэс, хөнгөнцагаан нэг болон олон утастай тэжээлийнхэлхээг таслахгүй холбох боломжтой. Тэжээлийн хэлхээний фазын утасны огтлол(10-70) мм2, N ба PE утасны хөндлөн огтлол (10-35) мм2 хүртэл байна. Эдгээр холбох хавчаарууд нь 2,5 мм2-аас 16 мм2 хүртэл огтлолтой зэс утассалаалах боломжтой байна.

6.3.3 Айлын оролтын утас залгах хавчаар нь 2,5 мм2-аас 16мм2 хүртэл хөндлөногтлолтой утсыг холбох боломжтой байна.

6.3.4 Бүлгийн хэлхээний шугамын утсыг залгах хавчаар нь 1,5 мм2-аас 6мм2

хүртэл хөндлөн огтлолтой утас холбох боломжтой байна.

6.3.5 Саармаг дамжуулагч N ба хамгаалах дамжуулагч PE тус бүр тусдаахавчаартай байна.

6.3.6 I ангиллын давхарын болон орон сууцны самбарт N утасны хавчаар ньфазын утасны хавчаарын адил гүйдэл дамжуулах бүрхүүлээс тусгаарлагдсанбайна.

PE утасны хавчаар нь гүйдэл дамжуулах бүрхүүлтэй холбогдсон байна.

6.3.7 Бүлэг хэлхээний утас холбох хавчаарын тэмдэг энэ хэлхээг хамгаалахтоноглолд хэрэглэсэн тэмдэгтэй ижил байна.

6.3.8 Тэжээлийн хэлхээний ажлын болон хамгаалалтын саармаг утас холбоххавчаарууд нь N ба PE гэсэн тэмдэгтэй байна. Заасан тэмдэг нь хавчаар байгаахолболтын элемент (шийнэн холбоос) дээр тавигдсан байж болно.

6.4. Цахилгаан гүйдэлд нэрвэгдэхээс сэргийлэх6.4.1. Хамгаалалтын зэрэг нь MNS IEC 529:2007-ын дагуу самбарын хаалгахаалттай үед гүйдэл дамжуулах хэсэгт хүрэх болон хөндлөнгийн хатуу биеторохоос сэргийлэн I ангиллын самбарт IP3X-ээс багагүй, II ангиллын самбартIP4X-ээс багагүй байх ёстой.

Ажлын хавтантай самбарын хамгаалалтын зэрэг нь хаалга нээлттэй үед түүнчлэноруулга ба гаргалтын утас байгаа хэсэгт IP2X-ээс багагүй байна. Ханын хонхорхойхэсэгт суулгаж байгаа самбарын хэсгийн хамгаалалтын зэргийг тухайн самбарынтехникийн нөхцлөөр тогтооно.

ТАЙЛБАР: Хамгаалалтын зэргийг самбарыг угсарсан байдалд заасан болно.

Page 8: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

8

6.4.2. I ангиллын самбарын хүрч, шүргэж болзошгүй дамжуулах ил хэсэг бахүчдэлд өртөж болзошгүй тоноглол суурилуулсан хийцийн элемент ньхамгаалалтын дамжуулагч PE-гийн хавчаартай найдвартай сайн холбоостойбайна. Эдгээр холболтын цахилгаан эсэргүүцлийн утга нь 0,1 Ом-оос ихгүй байна.

6.4.3. I ангиллын самбарын хайрцаг дээр цахилгааны аюулгүй ажиллагаанышаардлага хангасан бат бэх хийцтэй газардуулгын утсыг энэхүү хавчаар руухолбож өгнө.

6.4.4. Өлгөдөг самбарын газардуулгын хавчаарыг хайрцгийн гадна талдбайрлуулах ба ханын хонхорхойд суусан самбарт дотор талд нь газардуулгын утасхолбоход тохиромжтой газар байрлуулна.

6.4.5. Газардуулгын хавчаарын ойролцоо болон хамгаалалтын саармаг утасхолбох хавчаарын ойролцоо газардуулгын тэмдэг тэмдэглэсэн байна.

6.4.6. Удирдах тоноглолын тасалж, залгах хөшүүрэг нь тухайн тоноглол дээрбайгаа тэмдэглэгээний дагуу тодорхой тогтсон <Залгасан > - <Салгасан> байрлалтай байна.

Хэрвээ тасалж, залгах тоноглолыг самбарт суулгасны дараагаар залгаатайтасарсан эсэхийг дүгнэх боломжгүй тохиолдолд ажлын хавтан дээр уг тоноглолынтасалж, залгах хөшүүргийн ойролцоо түүний байрлалыг тогтоосон, орлуулсанбичлэг тавина.

6.4.7. II ангиллын самбарын паспортын хүснэгт дээр тэмдэглэгээ заавалтавьсан байна. Энэ нь цахилгаан гүйдлээс давхар буюу хүчилсэн хөндийрүүлгээрхамгаалсан болохыг илэрхийлнэ.

6.4.8. Самбарын хаалганы гадна талд <Анхаар, цахилгаан хүчдэл> гэсэнанхааруулах тэмдэгтэй байна.

6.5. Хамгаалах бүрээс6.5.1. Самбарын хайрцгийн металл эд ангиуд нь хамгаалах лакан будаг, нунтагнийлэг будаг (полимер) буюу металлаг бүрээстэй байна.

6.5.2. Тухайн цаг уурын нөхцөлд зориулж хийсэн самбарын хамгаалах будганбүрээсийн тодорхой төрөл түүний зузаан, наалдалтын зэрэг ба түүнийг хянахзүйлийг тухайн төрлийн самбарын техникийн нөхцөлд зааж өгнө.

6.6. Иж бүрэлдүүлэх тоноглол6.6.1 Иж бүрэлдүүлэх багаж тоноглолыг тухайн самбарын үзүүлэлт, цаг уурыннөхцөлд тохируулан 1-р хүснэгтэд заасны дагуу сонгоно.

6.6.2 Багаж тоноглолууд нь тухайн тоноглолд харгалзах өөрийн нормативбичгийн шаардлагад нийцсэн байна.

6.6.3 Самбарын иж бүрдүүлэлт хийхдээ нэгдмэл хийцтэй, ерөнхий хэмжээстэйнэг ховил дээр суудаг хамгаалах, удирдах, хянах тоноглол зэргийг хэрэглэнэ.

6.6.4 Цахилгаан эрчим хүч хэрэглэх самбарт шууд болон гүйдлийнтрансформатораар дамжин хэрэглэнэ. Тэдгээрийн хамгийн их харгалзаххэлхээний тоноглолын хэвийн гүйдэлтэй тэнцүү байна.

Page 9: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

9

Тоолуурын нарийвчлалын зэрэг нь 2,0 ба түүнээс бага байна.

6.6.5 Тоолууртай самбарын хайрцагт “салгасан” байрлалд лацдах боломжтойоруулгын таслах тоноглолтой байна.

6.6.6 Тоног төхөөрөмж, хавчаарууд нь самбарт найдвартай бэхлэгдсэн байна. Бэхэлгээний элементүүд нь бэхэлгээ сулрахаас сэргийлсэн хэрэгсэлтэй (давхарбоолт г.м.) байна.

6.7. Самбарын дотоод хэлхээ

6.7.1 Самбарын дотоод хэлхээнд тусгаарлах бүрээстэй зэс дамжуулах утас буюушийнэн дамжуулагч хэрэглэнэ.

6.7.2 Дамжуулах утасны тусгаарлах бүрээс нь хувьсах гүйдлийн 660В-оосбагагүй хүчдэл даах чадвартай байх ёстой.

6.7.3 Бүлгийн хэлхээний хамгаалалтын тоноглолын гаралтын холбоосдамжуулагч утасны хөндлөн огтлолыг сонгохдоо холбоост холбогдсон хамгаалахтоноглолуудын гүйдлийн нийлбэрийг зэрэг ажиллах итгэлцүүрээр үржүүлжгаргана. Гүйдлийн нийлбэрийн дүнд тэжээлийн дамжуулагч утсанд залгасантоноглолын хэвийн гүйдлийг оруулахгүй болно.

6.7.4 Самбарт бүрээстэй утсыг сунгахдаа дараах байдлаар тавина. Дотоодхэлхээний утсыг гүйдэл дамжуулах хэсэг, самбарын хурц ирмэг шүргэх боломжгүйбайрлалд тавих ба тэдгээрийг нугалах радиус нь тухайн утасны гадна (диаметр) голчийг 6-гаар үржүүлсэнээс багагүй байвал зохино. Дамжуулах утсанд ороожхолбосон болон гагнасан бусад завсрын холболт байж болохгүй.

6.7.5 Самбарын цуглуулгын шийн болон түүний салаа нь дотоод хэлхээндбогино залгаа үүсэх боломжгүйгээр бэхлэгдсэн байна.

6.7.6 Дотоод хэлхээний утаснууд нь цахилгааны схемд заасан тэмдэглээнийдагуу ижил тэмдэг (өнгө)-тэй байна. Эдгээр тэмдгүүдийг утасны төгсгөлдбайрлуулбал зохино.

6.7.7 Хамгаалалтын саармаг PE болон ажлын саармаг N утаснууд нь хоорондооөнгөөр ялгагдах ёстой.

6.7.8 Самбарт тоноглол, багаж хэрэгсэл хавчаар зэргийг угсрах, ашиглахсолиход чөлөөтөй ажил үйлчилгээ явуулах боломжтой байхаар байрлуулна.

6.8. Цахилгааны үзүүлэлтүүд

6.8.1 Самбар хэвийн гүйдэлтэй үед орчны агаарын температураас түүнийхалсан температурын ихсэлт нь тухайн цаг уурын нөхцөлд 2-р хүснэгтэд заасанутгаас ихгүй байна.

Page 10: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

10

2-р хүснэгт – Зөвшөөрөх температурын ихсэлт, 0С

Самбарын хэсгүүдЗөвшөөрөхтемпературын ихсэлт, орчны агаарынтемператур 25оС* үед

Зөвшөөрөххалалтынтемператур, градус С

1. Тоноглолуудын гаралтыг холбохконтакт болон дотоод гаднын утасныхавчаарын контакт

70 95

2. Поливинилхлорид тусгаарлагчбүрээстэй дамжуулагч 45 703. Тусгаарлах материалаар хийсэнгар удирдлагын хөшүүрэг 25 504. Бүрхүүлийн хүрч болох хэсгүүд:

- төмөрлөг - тусгаарлагч материал

3040

5565

ТАЙЛБАР: * Ажлын агаарын температурын дээд утга нь +25оС-ээс ялгаатай орчинд, зөвшөөрөххалалтын температурын хязгаар дотор өөрчлөгдсөн байх ёстой.

2-р хүснэгтэд зааснаас өөр төрлийн хөндийрүүлэгчтэй утасны зөвшөөрөххалалтын температурыг тухайн төрлийн самбарын техникийн нөхцөлөөр тогтооно.

6.8.2 Угсармал тоноглолд агаарын зай завсар, нэвчилтийн замын урт нь 6 мм-ээс багагүй байна. Угсармал тоноглолд норматив баримт бичгээр тогтоосонагаарын зай завсар, нэвчилтийн замын урт нь тэдгээрийг самбарт суурилуулсаныдараа ба дотор гадны утас түүнд холбосны дараагаар багагүй байх ёстой.

6.8.3 Хэвийн нөхцөлд хүйтэн төлөвт байгаа самбарын дотоод хэлхээнийтусгаарлах бүрээс нь хувьсах гүйдлийн 2500В-ын 50Гц-ын давтамжтай хүчдэлээртуршихад 1 минутын турш даах чадвартай байх ёстой.

6.8.4 Хүйтэн төлөвт самбарын хөндийрүүлгийн цахилгаан эсэргүүцэл 10 Ом-оосбагагүй байна.

6.8.5 Хүйтэн төлөвт II ангиллын самбарын хайрцаг нь туршилтын хэвийннөхцөлд хувьсах гүйдлийн 3750В-ын 50Гц-ын давтамжтай хүчдэлээр туршихад1мин-ын турш даах чадвартай байна.

6.8.6 Самбаруудын хайрцагны үндсэн хэмжээ, зөвшөөрөгдөх хэлбэлзэл нь 3–рхүснэгтэд заасантай тохирч байвал зохино.

Page 11: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

11

3-р хүснэгт - Самбаруудын хайрцагны үндсэн хэмжээ, зөвшөөрөгдөх хэлбэлзэл

Д/д

Самбарын төрөл Өндөр(мм)

Өргөн(мм)

Гүн (мм) Хэлбэлзэл

1 Ерөнхий оролтын самбарЕОС1-160/250, 400, 630

1000 800 300 ± 5

2 Ерөнхий оролтын самбарЕОС2-160/250, 400, 630

1000 800 300 ± 5

3 Хуваарилах самбарХС1-160/250, 400, 630

1300 650 180 ± 5

4 Хуваарилах самбарХС2-160/250, 400, 630

1800 800 400 ±5

5 Давхарын нэгдсэн самбарДНС-2/3/4

1000 950 160 ±5

6 Давхарын нэгдсэн самбарДНСб-2/3/4

1000 950 160 ±5

7 Хувийн орон сууцны оролтынсамбарХОСОС

600 540 166 ±5

8 Гар сэлгэн залгагчтай самбарГСЗС 1/2/-160 1000 800 300 ±5

9 Гар сэлгэн залгагчтай самбарГСЗС 1/2/-250/400/630 1800 800 400 ±5

6.8.7 Ерөнхий оролтын (ЕОС) самбарыг 380/220 В хүчдэлтэй, 3 фазын хувьсахгүйдлийн гүн газардуулсан саармаг цэгтэй (TN-S, TN-C-S) цахилгаан сүлжээндцахилгаан эрчим хүчийг хүлээн авах, хуваарилах зориулалтаар орон сууц болонолон нийтийн барилгад ашиглана.

Ерөнхий оролтын самбарын холболтыг В.1–р зурагт заасны дагуу гүйцэтгэнэ.

Ерөнхий оролтын самбар нь хайрцаг дотроо 2 хэсгээс бүрдэнэ.

Уг самбарт цахилгаан эрчим хүчийг тооцох тоолуур, гүйдлийн трансформатор, богино залгааны гүйдэл болон хэт ачааллын хамгаалалт, аянгын хэт хүчдэлээсхамгаалах цэнэг шавхагчийг суурилуулна. Мөн сүлжээний гүйдэл ба хүчдэл хянаххяналтын амперметр, вольтметрийг самбарын хаалган дээр байрлуулсан байна.

Ерөнхий оролтын самбар (ЕОС-2) нь оролтын сэлгэн залгагч (гар таслуур), галхамгаалууртай байна. Дээрх самбарт утас, кабелийн оруулгыг самбарын доороосхийнэ.

Ерөнхий оролтын самбарыг зориулалтын тусгай бэлдсэн суурь эсвэл шалан дээрбайрлуулна.

ЕОС самбарын (бүрхүүл) хайрцгаас тусгаарлагдсан саармаг (N) шийн бабүрхүүлтэй холбоостой хамгаалах саармаг (PE) шийнтэй байна.

Хуваарилах автомат таслуурын тоо, хүчин чадлыг захиалагчийн хүсэлтийн дагууугсарна.

Page 12: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

12

6.8.8 Хуваарилах (ХС) самбарыг 380/220 В хүчдэлтэй, 50 Гц давтамжтай, 3 фазынхувьсах гүйдлийн гүн газардуулсан саармаг цэгтэй (TN-S, TN-C-S) цахилгаансүлжээнд цахилгаан эрчим хүчийг хуваарилах зориулалтаар орон сууц болон олоннийтийн барилгад ашиглана.

Хуваарилах самбарын холболтыг В.3 –р зурагт заасны дагуу гүйцэтгэнэ.

Хуваарилах самбар нь хайрцаг дотроо нэг хэсгээс бүрдэнэ. Уг самбар ньцахилгаан сүлжээг богино залгааны гүйдэл болон хэт ачааллаас хамгаалахтоноглолтой байна.

Хуваарилах самбарын ерөнхий автомат таслуур нь 160 А-аас 630 А хүртэл байна.

Оролт болон хуваарилах шугамууд дээр автомат таслууртай байна.

ХС-1 самбар нь 6 гаралттай, гаралт бүр автомат таслууртай байна.

ХС-2 самбар нь оролт ба хуваарилах шугамууд дээр гал хамгаалууртай гартаслууртай байна.

Хуваарилах самбарыг зориулалтын байранд бэлдсэн суурь болон шалан дээрбайрлуулна.

Хуваарилах автомат таслуурын тоо, хүчин чадлыг захиалагчийн хүсэлтийн дагууугсарна.

6.8.9 Давхарын нэгдсэн (ДНС) самбар нь нэг өрхөд нэг фазын 11 кВт хүртэлчадалтай орон сууцны хэрэглэгчид зориулагдсан болно.

Давхарын нэгдсэн самбарын холболтыг В.5–р зурагт заасны дагуу гүйцэтгэнэ.

Давхарын нэгдсэн самбар нь хайрцаг дотроо оролт-тооцооны, цахилгаантоноглолын болон холбоо дохиоллын зэрэг гурван хэсгээс бүрдэнэ.

Давхарын нэгдсэн самбарын цахилгааны хэсэг нь холбоо дохиоллын хэсэгтэйтөмөр ханаар тусгаарлагдсан байх бөгөөд тус тусдаа цоожтой байна.

Давхарын нэгдсэн самбар нь орон сууцны давхарын айлуудын цахилгаан эрчимхүчийг хуваарилах, тооцох хуваарилах, бүлэглэлийн шугмуудыг хэт ачаалал, хүнийг цахилгааны нэрвэгдлээс хамгаалах хамгаалалтын таслах төхөөрөмжөөртоноглогдсон байна.

Самбарын холбоо, дохиоллын хэсэгт холбоо, радио, галын дохиолол, домофон, телевиз зэрэг сул гүйдлийн сүлжээний төхөөрөмжийг байрлуулна.

Энэ хэсэгт дээрх сүлжээнүүдийн холболтын болон салаалах хайрцагуудынсуурилуулах нүхтэй төмөр зогсууртай байна.

Давхарын нэгдсэн самбарыг барилгын хананд далд суурилуулна.

6.8.10 Хувийн орон сууцны оролтын самбар нь коттеж маягийн сууцанд цахилгаанэрчим хүчийг тооцох, хуваарилах зориулалтай болно.

Page 13: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

13

Уг самбарт хуваарилах, бүлэглэлийн шугамуудыг хэт ачаалал ба богино залгааныгүйдлээс болон хүмүүсийг цахилгаан гүйдэлд нэрвэгдэхээс хамгаалах зорилгоорхамгаалалтын таслах төхөөрөмжөөр тоноглосон байна.

Хувийн орон сууцны оролтын самбарын холболтыг В.7–р зурагт заасны дагуугүйцэтгэнэ.

Хувийн орон сууцны оролтын самбар нь оролт, тооцооны болон бүлэглэлийншугамуудыг хамгаалах төхөөрөмжийн зэрэг хоёр хэсгээс бүрдэнэ.

Хувийн орон сууцны оролтын самбарыг барилгын хананд ил ба далд суулгана.

Самбарын цахилгаан тоноглолын ил хэсэгт хүмүүс дураараа оролдохоос болонүйлчилгээний хүмүүсийн аюулгүй ажиллагааг хангахын тулд ажлын хавтанг зөвхөнмэргэжлийн хүмүүс тусгай багажаар салгаж болно.

Самбарын хэсэг бүр тусгай хаалгатай бөгөөд тусдаа цоожтой байна.

Оролт тооцооны хэсгийн хаалга нь тоолуурын заалтыг харах шилэн цонхтойбайна.

Утас, кабелийн оруулгыг самбарын доороос оруулна.

6.8.11 Гар сэлгэн залгагчтай самбарыг (ГСЗС) 380/220 В хүчдэлтэй, 50 Гцдавтамжтай, 3 фазын хувьсах гүйдлийн гүн газардуулсан саармагтай (TN-S, TN-C-S) цахилгаан сүлжээнд цахилгааны үндсэн тэжээл тасрах (хүчдэлгүй болох) үеднөөц тэжээлийг гараар залгах зориулалттай юм.

Гар сэлгэн залгагчтай самбарын холболтыг В.8–р зурагт заасан бүдүүвчийн дагуугүйцэтгэнэ.

Гар сэлгэн залгагчтай самбарыг зориулалтын байранд тусгай бэлдсэн суурь болоншалан дээр суурилуулна.

Уг самбарын хайрцаг нэг хэсгээс бүрдэнэ. Гар сэлгэн залгагчтай самбарт гүйдлийнтрансформатор, цахилгаан эрчим хүчийг тооцох тоолууртай, богино залгааныболон хэт ачааллаас хамгаалсан гал хамгаалуур, аянгын хэт хүчдэлээс хамгаалахцэнэг шавхагчийг суурилуулсан байна.

6.8.12 Цахилгаан эрчим хүч тооцох самбарт шууд болон гүйдлийнтрансформатораар дамжин холбогддог идэвхитэй эрчим хүч хэмжих тоолуурхэрэглэнэ. Тэдгээрийн хамгийн их гүйдэл нь хэлхээний тоноглолын хэвийнгүйдэлтэй тэнцүү байна.

Тоолуурын нарийвчлалын зэрэг нь 2,0 ба түүнээс бага байх ёстой.

6.8.13 Импортоор нийлүүлж буй самбарын хайрцаг нь энэ стандартыншаардлагаас гадна захиалгын гэрээний шаардлагыг давхар хангасан байна.

6.8.14 Тоолууртай самбарын хайрцагт <салгасан> байрлалд лацдах боломжтойбайна.

Page 14: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

14

6.9. Хаяглалт

6.9.1 Самбар бүр уншихад тохиромжтой газар байрлуулсан, ховхрохгүйтэмдэглэгээ бүхий хаягтай байна.

Хаяг, тэмдэглэгээний хэмжээ ба түүнд тавих шаардлагыг тухайн төрлийнсамбарын техникийн нөхцлөөр тогтооно.

6.9.2 Паспортын хүснэгт нь дараах мэдээллийг агуулсан байна. үүнд: 1)үйлдвэрлэгчийн нэр эсвэл түүний барааны тэмдэг;2)Тохирлын тэмдэг;3)Төрлийн тэмдэглэгээ;4)Хэвийн хүчдэл;5)Айлын самбарын оролтын хэвийн гүйдэл;6)Хамгаалалтын зэрэг;

7) II ангиллын самбар тэмдэглэгээ;8)Техникийн нөхцлийн дугаар;9)Үйлдвэрлэсэн он;10) Үйлдвэрлэгчийн бусад техникийн мэдээлэл нэмэлт баримт бичиг

6.10. Ашиглалтын баримт бичигт оруулах самбарын үндсэн мэдээлэл

6.10.1 Хэрвээ тодорхой төрлийн самбарт техникийн нөхцөлөөр нэмэлт баримтбичиг шаардаагүй тохиолдолд ашиглалтын зааврыг самбарын ашиглалтын баримтбичигт тооцно.

6.10.2 Үйлдвэрлэгч ашиглалтын баримт бичигт дараах үндсэн мэдээллийгхавсаргах ёстой. Үүнд:

1) Үйлдвэрлэгчийн нэр;2) Гэрчилгээний талаарх мэдээлэл;3) Самбарын хэрэглэх хүрээ ба ашиглалтын нөхцөл;4) Цаг уурын нөхцөл;5) Самбарын төрөл;6) Хэвийн хүчдэл;7) Хэвийн давтамж;8) Айлын самбарын оруулгын болон давхарын самбарын айлын оруулгын

тоноглолын хэвийн гүйдэл;9) Бүлэглэлийн хэлхээний хамгаалах тоноглолын хэвийн гүйдэл;10) Айлын самбарын хамгаалах тоноглолын ажлын хэвийн гүйдэл;11) Автомат таслуурын хэвийн таслах чадвар, гал хамгаалуурын таслах чадвар;12) ХТТ-ийн хэвийн таслах ялгаварын гүйдэл;13) Тоолуурын хэвийн ба хамгийн их гүйдэл;14) Босоо шугамын хамгаалалтын аппаратын хэвийн гүйдэл;15) Самбарын хамгаалалтын зэрэг;16) Самбарын ангилал, 17) Самбарын цахилгааны схем;18) Газардуулгын төрөл;19) Угсралтын зааварчилгаа;20) Ашиглалтын аюулгүй байдлын зааварчилгаа;21) Овор болон угсралтын хэмжээс, түүнчлэн хананд суулгах хэсгийн хэмжээсүүд;22) Хадгалах, тээвэрлэх нөхцөл;

Page 15: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

15

6.11. Найдвартай байдлын шаардлагууд

6.11.1 Самбарын найдвартай байдлын үзүүлэлт болон хянах аргыг тухайнсамбарын техникийн нөхцлөөр захиалагч үйлдвэрлэгч хоёр харилцантохиролцсоны үндсэн дээр тогтооно.

6.11.2 Эд ангиудыг солих боломжтойгоор тухайн самбарт тогтоосон ашиглалтындээд хугацаа 15 жилээс багагүй байна.

6.12. Иж бүрдэл

Самбарын иж бүрдлийг тухайн төрлийн самбарын техникийн нөхцлөөр тогтооно.

6.13. Хадгалалт, баглаа боодол

6.13.1 Самбарын хадгалалтыг хэрхэн гүйцэтгэх талаар тухайн төрлийн самбарынтехникийн нөхцлөөр тогтооно.

6.13.2 Самбарын баглаа боодлыг түүнийг тэмдэглэх ба хадгалах явцад ямар нэгэнгэмтэл үүсэхээс хамгаалах зорилгоор хэрэглэнэ.

6.13.3 Хэрвээ самбарт тоолуур суурилуулах бол тоолуурыг гэмтэхээс сэргийлэнтээвэрлэлтийн явцад самбарыг тусад нь баглаж тээвэрлэнэ.

Захиалагчтай тохиролцсоны үндсэн дээр үйлдвэрлэгч нь самбарыг тоолуургүйнийлүүлж болно.

7. Аюулгүй ажиллагааны шаардлага

Самбар нь цахилгаан гүйдэлд нэрвэгдэхээс хамгаалсан 6.4-т заасан шаардлагыгхангах бөгөөд галын аюулгүй байдлын талаар заасан бусад холбогдох норм, дүрмийн шаардлагыг хангасан байна.

8. Ашиглалтын нөхцөл ба гаднын хүчин зүйлийн нөлөөлөлд тэсвэртэй байхчадвар

8.1. Самбарыг далайн түвшнээс дээш 2000 м хүртэлх өндөрт байрлуулж болно.

8.2. Орчны цаг уурын нөхцлөөс хамаарч -400С-ээс +400С хүртэл байхад угсамбарыг ашиглаж болно.

8.3. Самбар нь гадаад орчны механик нөлөөллийн үйлчлэлд тэсвэртэй байна.

9. Хүлээн авах журам

9.1. Самбарт гүйцэтгэгч талаас хүлээн авах ба хүлээлгэн өгөх туршилт шалгалтыгхийсэн байна.

Page 16: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

16

9.2.Хүлээн авах, хүлээлгэн өгөх туршилт

9.2.1 Хүлээн авах, хүлээлгэн өгөх туршилтыг нийлүүлж байгаа самбар бүртхийнэ.

Шалгалт туршилтын дэс дарааллыг 4-р хүснэгтийн дагуу гүйцэтгэнэ.

Туршилтын цар хүрээг тухайн төрлийн самбарын техникийн нөхцлөөр тогтооно.

9.2.2 Самбарын гаднах байдал, дотоод хэлхээг зөв байрлуулсан эсэх, тэдгээрийнөнгөний тэмдэглэгээг зөв хийсэн эсэх талаар шалгана. Бусад хяналт шалгалтынүйлдлийг хийхдээ тогтоосон дэс дарааллаар баталсан хяналтын загварыг (дээжбүтээгдэхүүн) ашиглана.

9.2.3 Туршилт, шалгалтад тэнцээгүй самбарын илэрсэн дутагдлыг засажарилгасны дараа давтан туршина.

4-р хүснэгт - Хүлээн авах, хүлээлгэн өгөх туршилтын программ

БүлэгТуршилт, шалгалтын нэрс Техникийн

шаардлагаТуршихарга

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.9.

10.

11.12.13.14.15.

16.

Хаалга болон түүнийг цоожлох хэрэгслийн үүргийгшалгахХавчаар, тоноглолын тэмдэг тэмдэглэгээг шалгахСамбарын тоноглол, тоноглолын зааварчилгаа батоног төхөөрөмжид тэмдэг тавих хэрэгсэл байгааэсэхХайрцгийн элемент хоорондын ба газардуулах утас, газардуулгын холбоосыг шалгахГазардуулгын хавчаарыг зөв холбосон эсэхийгшалгахУдирдах тоноглолын эд ангийн үүргээ гүйцэтгэхчадвар, мөн залгах-салгах үед түүнийхөдөлгөөн зөв чигтэй байгаа эсэх, удирдаххөшүүргийн байрлалд тэмдэг бий эсэхийгшалгахХүчдэлтэй гэсэн анхааруулах тэмдэг бийэсэхийг шалгахИж бүрдүүлэх тоноглолыг турших, шалгахХолбох хавчаар, багаж тоноглолын бэхэлгээгшалгахДамжуулах материалын хөндлөн огтлол, тусгаарлах бүрээсийн хүчдэл даах чадвар, цагуурын нөхцөлд зохицсон эсэхийг шалгахДамжуулах утсыг зөв сунгасан эсэхийг шалгахДотоод хэлхээний тэмдэг, тэмдэглэгээг шалгахХөндийрүүлгийн эсэргүүцлийг хэмжихСамбарын хаяглалтыг шалгахАшиглалтын бичиг баримтыг зөв бөглөсөнэсэхийг шалгахИж бүрдсэн эсэхийг шалгахХадгалалт, баглаа боодлыг шалгах

6.6.5, 6.7.1

6.2.16, 6.3.8

6.2.16, 6.2.17

6.4.2

6.4.3, 6.4.4

6.4.6

6.4.86.6

6.6.6

6.7.1-6.7.46.7.46.7.66.8.46.9.1

6.10.26.126.13

10.8

10.9

10.10

10.12

10.14

10.15

10.1410

10.2

10.1810.1910.910.2310.26

10.3010.3110.32

Page 17: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

17

9.3. Зэрэг тогтоох туршилт

9.3.1 Зэрэг тогтоох туршилтад хүлээн авах ба хүлээлгэн өгөх туршилтад тэнцсэн, үйлдвэрийн эхний ээлжээс авсан самбаруудыг хамруулна.

9.3.2 Зэрэг тогтоох туршилтад орох ёстой самбарын төрлийг төлөөлсөнбүтээгдэхүүнийг тухайн төрлийн самбарын техникийн нөхцлөөр тогтооно. Гарсанүр дүнг тухайн үйлдвэрлэгчийн үйлдвэрлэсэн бусад төрлийн хэлбэр хэмжээтэйсамбарт ашиглах боломжийг тооцож үзнэ.

9.3.3 Зэрэг тогтоох туршилтад (6.2.3, 6.2.4-д заасан галын аюулггүй байдлынтуршилт, 6.2.5-д заасан дулаан тэсвэрлэх чадвар, 6.2.6-д заасан зэврэлт даахчадвар зэрэг эдгээр туршилтуудаас бусад нь) тухайн төрлийг төлөөлсөн самбарбүрээс хоёр загварыг туршина.

9.3.4 9.3.3-ын дагуу загвар самбаруудыг 5-р хүснэгтэд заасан шаардлагын дагуутуршина. Нэг загвар самбарыг 1-3, 8, 10, 12, 7, 9, 16-р зүйлийн дагуу, хоёр дахьзагвар самбарыг 11, 13, 6, 15-ын дагуу туршина.

9.3.5 9.3.4-ын дагуу хийх бүлэг туршилт бүрийг дээр дурьдсан дарааллын дагуухийнэ.

9.3.6 Галын аюулгүй байдал, дулаан даах чадварын туршилтыг 5-р хүснэгтийн 4, 5-р зүйлийн дагуу хйиж гүйцэтгэхдээ туршилтад тусгаарлах хайрцагтай II ангиллынгурван ширхэг самбар, мөн холбох хавчаар бэхэлдэг тусгаарлах суурийг сонгоноруулна.

Галын аюулгүй байдлын туршилтыг MNS IEC 695-2-1-ын дагуу дулаан даахчадварын туршилтыг MNS IEC 60439-3-ын дагуу хйиж гүйцэтгэнэ.

9.3.7 Зэврэлт эсэргүүцэх чадварын туршилтыг 5-р хүснэгтийн 6-р зүйлийн дагуухийх ба туршилтад I ангиллын самбарын гурван хайрцгийг сонгож авна.

Туршилт явуулах журам, дэс дарааллыг MNS IEC 60439-3-аар тогтооно.

Хайрцгийн тусдаа хэсгүүд дээр туршилт явуулж болно.

9.3.8 Хэрвээ 9.3.4, 9.3.6, 9.3.7-ын дагуу гүйцэтгэсэн туршилтаар загвар самбарууднь зохих техникийн шаардлагыг хангахгүй байгаа тохиолдолд загвар самбарынтоог хоёр дахин нэмж шаардлага хангаагүй үед давтан туршилт хийнэ. Давтантуршилтын үр дүнг эцсийн үр дүнгээр тооцно.

9.3.9 Загвар самбарын тоо (5-р хүснэгтийн 14-р зүйл), найдвартай ажиллагаанытуршилтын цар хүрээг тухайн төрлийн самбарын техникийн нөхцлөөр тогтооно.

9.4.Ээлжит туршилт

9.4.1 Ээлжит туршилтад хүлээн авах , хүлээлгэн өгөх туршилтад тэнцсэн самбарыгоруулна.

9.4.2 Туршилтыг 5-р хүснэгтэд заасан цар хүрээнд тухайн төрлийн самбарынтехникийн нөхцлийн дагуу заасан төрөл хэмжээстэй хоёр загвар самбар дээр

Page 18: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

18

хийнэ. Нэг загвар самбарыг 10, 12, 9-р зүйлийн дагуу, хоёр дахь загвар самбарыг11, 13-р зүйлийн дагуу гүйцэтгэнэ.

9.4.3 Хэрвээ туршиж буй загвар самбарууд техникийн шаардлагын нэг ч зүйлийгхангаагүй тохиолдолд загвар самбарын тоог хоёр дахин нэмж шаардлагахангахгүй байгаа зүйлээр давтан туршилт хийж, гарсан үр дүнг эцсийнхээр тооцно.

9.4.4 Ээлжит туршилтыг гурван жилд нэгээс багагүй удаа туршина.

9.4.5 Ээлжит туршилтын үр дүнг самбарын гэрчилгээний зорилгоор ашиглажболно.

9.5.Үлгэрчилсэн туршилт

9.5.1 Үлгэрчилсэн туршилтыг үр ашгийн дүн, технологийн процесс буюу самбарынхийцэд өөрчлөлт оруулсны дараах үр дүнг тогтоох зорилгоор хийнэ.

9.5.2 Үлгэрчилсэн туршилтыг 5-р хүснэгтийн дагуу бүрэн болон хэсэгчилсэн зэрэгтогтоох туршилтын программаар гүйцэтгэнэ.

9.5.3 Самбарын төрлийг төлөөлөх бүтээгдэхүүн түүний тоо туршилт явуулахдүрмийг үлгэрчилсэн туршилтын программаар тогтооно.

5-р хүснэгт - Зэрэг тогтоох болон ээлжит туршилтын программ

Туршилтынтөрлүүд

ЗүйлХяналт, туршилтын нэрс

Зэрэгтогтоох

Ээлжит Техникийншаардлага

Туршихарга

1 Үндсэн хэмжээс ба жингшалгах

+ - 5.5 10.1

2 Самбарын хийц зохихшаардлагад нийцсэн эсэхталаар шалгах

+ -6.2.1, 6.2.7, 6.2.9-6.2.12 10.2

3 Холбох хавчаарын хийцзохих шаардлагад нийцсэнэсэх талаар шалгах

+ - 6.3.1-6.3.8 10.2

4 Галын аюулгүй байдлыгтурших

+ - 6.2.3, 6.2.4, 7

10.3

5 Дулаан даах чадварыгтурших

+ - 6.8.1 10.4

6 Зэврэлт тэсвэрлэх чадварыгтурших

+ - 6.2.6 10.5

7 Гаднах хайрцгийн цохилтдаах чадварыг шалгах

+ - 6.2.7 10.6

8 Хайрцгийн угсармал хэсгийгбэхэлсэн боолтон холбоосынмеханик бат бөхийг шалгах

+ - 6.2.8 10.7

9 Хамгаалалтын зэргийгшалгах

+ + 6.4.1 10.11

10 Самбарын хэсгүүдийн халахтемпературыг шалгах

+ + 6.8.1 10.21

Page 19: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

19

11 Агаарын завсар банэвчилтийн замын уртыгхэмжих

+ + 6.8.2 10.22

12 Тусгаарлах хийцийнцахилгаан даах чадварыгшалгах (турших)

+ + 6.8.3, 6.8.4 10.23

13 Богино залгааны гүйдлийннөлөөлөлд самбарынцуглуулгын шийнийг турших

+ + 6.7.5 10.25

14 Найдвартай ажиллагаагтурших

+ - 6.11 10.27

15 Цаг уурын хүчин зүйлийннөлөөллийг турших

+ - 8.1, 8.2 10.28

16 Механик хүчин зүйлийннөлөөллийг турших

+ - 8.3 10.29

10. Турших арга

10.1. Самбарын хэмжээс болон жинг тухайн төрлийн самбарын техникийн нөхцөлдтусгасан хэмжих хэрэгслийн тусламжтай хэмжинэ.

10.2. Самбарын хийцийг 6.2.1, 6.2.7, 6.7.9-д заасан шаардлагыг хангасан эсэх, хавчаарын хийц нь 6.3.1-6.3.6-ын шаардлагыг хангасан эсэхийг техникийн нөхцөл, хяналтын загварыг баримтлан шалгана.

Хавчаар руу зохих хөндлөн огтлолын хязгаартай утас орох боломжийг туршилтынугсралтаар тодорхойлох ба ингэхдээ харгалзах хавчаар руу хамгийн их, хамгийнбага хөндлөн огтлолтой утсыг холбон үзэж, хавчаарт хэрхэн холбогдож буйгшалгана.

10.3. Тусгаарлах хайрцгийн галын аюулгүй байдлын туршилт, холбох хавчаарыгбэхлэж буй хөндийрүүлэх суурийн туршилт, турших бэлдэцийг бэлтгэхдээ MNS IEC 695-2-1: 2001-ийг баримтлах ба халсан утас хэрэглэн туршилтыг явуулна.

Бэлдэц загварын халах температурыг энэ стандартын 6.2. ба 6.2.4-оор тогтооно.

Хавчаарын хөндийрүүлэх суурийн туршилтыг самбар дотор хийж гүйцэтгэнэ. Хэрвээ тусад нь хийх зайлшгүй шаардлагатай бол хөндийрүүлэх суурь нь ажлынбайрлалд байх ёстой.

Гогцоо хэлбэрийн халсан утсыг, туршиж буй хэсэг бүрийн гадаргуугийн дурын цэгтнэг удаа хүргэх (шүргүүлэх) замаар уг туршилтыг гүйцэтгэнэ. Туршилтыг MNS IEC439-1:2001-ээр тогтоосон цаг уурын хэвийн нөхцөлд явуулна.

ТАЙЛБАР 1: Хэрэв самбарын элементүүдийг галын аюулгүй байдлыг хангасан норматив бичигбаримтыг мөрдөн хийсэн тохиолдолд галын аюулгүй байдлын туршилтыг хийхгүй байж болно.ТАЙЛБАР 2: Шатдаггүй материалаар (шаазан г.м) хийсэн суурийн хөндийрүүлэх суулгасанхавчаарт уг туршилтыг явуулахгүй.

Page 20: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

20

10.4. II ангиллын хайрцгийн дулаан даах чадварыг турших, I ба II ангиллынсамбарын хөндийрүүлэх эд ангийн туршилтыг MNS IEC 60439-3-г баримтланявуулна.

10.5. I ангиллын хайрцгийн зэврэлт даах чадварын туршилтыг MNS IEC 60439-3-гбаримтлан гүйцэтгэнэ.

Туршилтын үр дүнгийн шалгуурыг MNS IEC 60439-3 стандартаар тогтооно.

10.6. Механик цохилт даах чадварын туршилтыг I ба II ангиллын хананд суулгасан(цохилтыг нүүрэн талаас нь гүйцэтгэнэ) ба хананд өлгөсөн (цохилтыг хажуу болоннүүрэн талаас нь гүйцэтгэнэ) самбарын хайрцагт гүйцэтгэнэ. Нүүрэн талаас цохилтгүйцэтгэх үед самбарын хаалга хаалттай байх ёстой.

Хаалга байхгүй самбарт цохилтыг ажлын хавтан дээр хийж гүйцэтгэнэ. Цохилтявуулах хэсгийг тухайн төрлийн самбарын техникийн нөхцлөөр тогтооно.

Цохилтын тоо, түүнийг гүйцэтгэх арга, туршилтын үр дүнгийн үнэлгээг MNS IEC60439-3-аар зохицуулна. Турших явцад тоолуурын заалт авах зориулалттайтунгалаг материалаар хийсэн цонх хагарч эвдрэх ёсгүй. Тоолуурын заалтынүзэгдэх байдлыг муутгаж болзошгүй бага хэмжээний цууралт, зураас цонхонд үүсчболно.

10.7. Бэхэлгээний шургийн механик бат бөхийг шалгахдаа MNS IEC 60439-3-ыгбаримтална. Хэрэв туршилт шалгалтын явцад уг стандартад заасан гэмтэлилрээгүй бол туршилтын үр дүн хангалттай гэж тооцно.

10.8. Хаалга болон цоожлох хэрэгслийн ажиллагааг (6.6.5, 6.7.1-г үзнэ үү) гуравдараалан ажиллуулах замаар шалгана.

10.9. Тоног төхөөрөмж, хавчаарын тэмдэг тэмдэглэгээг (6.2.16-ын дагуу) үзлэгхийж шалгана.

10.10. 6.2.16-д заасан зүйлийг үзлэг хийж шалгах ба ингэхдээ хайрцаг угсрахтоноглолын угсралтын заавар ба тэдгээрийн тэмдэг, тэмдэг гүйцэтгэх хэрэгсэлбайгаа эсэхийг шалгана.

10.11. Хамгаалалтын зэргийг MNS IEC 529:2007-ын дагуу шалгана. Самбарынхамгаалалтын зэргийг гадна утаснуудыг холбосон, бүрэн угсарсан байрлалдшалгана.Туршилтын үр дүнг мөн энэ стандартаар дүгнэнэ.

10.12. I ангиллын самбарын хүрч шүргэж болохуйц хэсэг ба газардуулах, хамгаалах утасны хавчаар хоорондын цахилгаан холбоосыг, хэмжүүрийн зохиххязгаартай Омметрээр тэдгээрийн хоорондох цахилгаан эсэргүүцэл хэмжихзамаар тогтооно. Эсэргүүцэл нь 0,1 Ом-оос хэтрэхгүй тохиолдолд хэвийнхэмжээнд байна гэж үзнэ.

10.13. Залгаасын материал, хөндлөн огтлолыг шалгахдаа техникийн баримтбичигтэй тулгана. Их бие, хаалганы хоорондын залгаасыг найдвартай холбосонэсэхийг самбарын техникийн нөхцлөөр тогтоосон багаж тоноглолоор шалгана.

Page 21: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

21

10.14. Газардуулгын хавчаарын холболтыг зөв хийсэн эсэх, II ангиллын самбарынтэмдэг, хүчдэлийн анхааруулах тэмдэг байгаа эсэх талаар үзлэг хийж шалгана.

Газардуулгын хавчаарын тэмдэглэгээ, хамгаалах саармаг дамжуулагчийнхавчаарын тэмдэглэгээг үзлэг хйиж шалгана.

10.15. Удирдах тоноглолын тасалж залгах хөшүүргийн ажиллагааг гурав давтажтаслах салгах үйлдлийг гүйцэтгэж шалгана.

Хөшүүргийн хөдлөх чигийг тухайн төрлийн самбарын техникийн нөхцөлд заана.

10.16. Иж бүрдүүлэх тоноглолыг, захиалгын болон техникийн бусад баримтбичигтэй нь тулгаж шалгана.

10.17. Тоног төхөөрөмжийн бэхэлгээг харгалзах багаж хэрэгслийн тусламжтай(түлхүүр, халив г.м) шалгана.

Боолт шурган бэхэлгээгүй тоноглолыг түүнийг барьж байгаа тулгуурын элементээсхүчээр татаж салгахыг оролдох маягаар туршина.

10.18. Дамжуулагчийн материал, хөндлөн огтлол хөндийрүүлгийн хүчдэл, цагуурын нөхцөлд тохирсон зэргийг самбарын техникийн баримт бичиг, дамжуулахутасны дагалдах бичиг баримттай тулган харьцуулж шалгана.

10.19. Утасны сунгалтын (байршуулалт) зөв эсэхийг үзлэг хийж шалгана.

10.20. Утасны тэмдэглэгээг схем зураг, бичиг баримттай тулгах ба/буюу хяналтынзагвартай харьцуулж шалгана.

Утасны өнгөөр тэмдэглэсэн тэмдгийн шалгалтыг хийнэ. Энд утаснууд тоноглолхавчаарт зөв холбогдсон эсэхийг шалгана.

10.21. Температурын ихсэлтэд самбарыг турших

10.21.1 Температурын ихсэлтэд (6.8.1-ийг үзнэ үү) самбарыг туршихдаа цаг уурынхэвийн нөхцөлд самбарыг ажлын байрлалд оруулж хэвийн гүйдэл өгч туршина.

10.21.2 Самбарын хэвийн гүйдэл нь бүлэг хэлхээний шугам дээр туршилтадхамрагдаж буй хамгаалалтын тоноглол бүрээр түүний хэвийн ажлын гүйдэл гүйжбайхаар тархсан байна.

10.21.3 Туршилтад хамрагдаж буй бүлэг хэлхээний хамгаалах тоноглолын тоо, тэдгээрийн хэвийн ажлын гүйдлийн утга самбарын техникийн нөхцөлөөр тогтоосонутгатай ижил байх ёстой.

10.21.4 Гурван фазын гүйдлээр туршихдаа харгалзах хэвийн ажлын гүйдлээр хийжгүйцэтгэнэ. Турших хэлхээний хүчдэлийг нормчлохгүй.

10.21.5 Гурван фазын гүйдлээр туршихдаа харгалзах хэвийн ажлын гүйдэлтэйбүлэг хэлхээний хамгаалах тоноглолыг гурван фазын тохируулгатай хэлхээндхолбож өгөх ба энэ хэлхээний холболт нь хуурмаг од байна. Энэ хэлхээний фазбүрт хамгаалах тоноглолын хэвийн ажлын гүйдлийг ±5%-аас ихгүй алдаатайгаартогтоох (туршилтын явцад энэ утгыг барьна) бөгөөд оруулгын тоноглол (эсвэл

Page 22: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

22

хавчаар дээр) дээрх хэвийн ажлын гүйдлийн утга нь фаз бүр дээр ±2%-аас ихгүйалдаатай байх ёстой.

10.21.6 Нэг фазын гүйдлээр туршихдаа бүлэг хэлхээний хамгаалах тоноглолуудынбүх фазыг турших хэлхээнд цуваа холбоно. Эдгээр хамгаалах тоноглолыг хэвийнажлын гүйдлээр ачаална.

Оруулгын тоноглолын туйлуудыг (эсвэл оруулгын хавчаарын) цуваа холбож тусаднь самбарын хэвийн гүйдэл бүхий турших хэлхээнд залгана.

10.21.7 Ажлын саармаг дамжуулагчийн хавчаарыг (6.3.1-ийг үзнэ үү) тусад ньтурших хэлхээнд холбож туршина. Туршилтын гүйдэл самбарын хэвийн гүйдлийн50%-тай тэнцүү байх ёстой.

10.21.8 10.23.5-10.23.7-д заасан туршилтын турших хугацааг температурынөөрчлөгдөх хурд 1оС/цаг байх үед тогтсон дулааны горим хүртэл үргэлжлэххугацаагаар тогтооно.

10.21.9 Самбар руу туршилтын гүйдлийг оруулах болон оруулгын тоноглолынтуйлуудыг цуваа холбох зориулалттай утсыг самбарын хэвийн гүйдэлд тохируулансонгож авна.

Хамгаалах тоноглолын турших хэлхээг хийх утсыг самбарын хэвийн гүйдэлдтохируулан сонгож авна.

Турших хэлхээний зэс дамжуулагчийн хөндлөн огтлол болон уртыг MNS IEC 439-1: 2001-ээр зохицуулна. Турших хэлхээний утсыг маш сайн цэвэрлэж, тоноглолынхавчаартай найдвартай сайн холбосон байх хэрэгтэй.

10.21.10 Туршилтын явцад, халах температурыг (2-р хүснэгтийн дагуу) самбарынэд ангиуд дээр хэмжинэ. Халалт хэмжих хэрэгслийг байршуулах газрыг самбарынтехникийн нөхцөл ба туршилтын тэмдэглэлд тусгаж өгнө.

Тогтсон дулааны горим дахь самбарын халах температурыг хянах хяналт болонмөн түүнчлэн орчны агаарын хэмийг MNS IEC 439-1:2001-ээр зохицуулна.

10.21.11 Орчны агаарын температурын тогтоосон дээд утгаас хэтэрсэн халалтынтемператур нь тухайн самбарын эд ангиуд 6.8.1—д заасан зөвшөөрөгдөх түвшиндбайвал тэрхүү самбар туршилтыг амжилттай давсанд тооцно.

Туршилтын төгсгөлд хэмжсэн гүйдэл дамжуулах хэсгийн хөндийрүүлгийнэсэргүүцэл 6 МОм-оос багагүй байна.

10.21.12 Самбарын гүйдлийн утгыг тодорхойлох болон хамгаалах тоноглолынгүйдлийг тодорхойлохдоо хэлхээний гүйдлийн утгыг 10.23.5-д хүргэх хэрэгтэй. Энэүед самбарын хэсгүүд дээрх халалтын теператур 6.8.1-д заасан утгаас хэтэрчболохгүй (Орчны температур 25оС байна).

10.22. Нэвчилтийн замын урт, агаарын завсрын зайг тодорхойлох хяналтшалгалтыг MNS IEC 439-1:2001-ын дагуу гүйцэтгэнэ.

Page 23: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

23

10.23. Самбарын хөндийрүүлэг, тусгаарлах хайрцгийн MNS IEC 439-1:2001-ындагуу цахилгаан бат бөхийг туршина.

Энэ туршилтыг тоолуур салгасан үед хийж гүйцэтгэнэ.

10.24. Хөндийрүүлгийн эсэргүүцлийн хэмжилтийг өөр фазтай гүйдэл дамжуулаххэсгийн хооронд, фаз хооронд болон ажлын саармаг утсын хооронд хэмжижгүйцэтгэнэ. Хэмжилтийг тоолуур салгасан үед хийнэ. Хэмжилтийн үр дүн 6.8.5-дзаасан шаардлагыг хангасан байна.

10.25. Самбарын цуглуулгын шийн дээр цахилгаан динамик болон богинозалгааны гүйдлийн дулааны үйлчлэлийг тэсвэрлэх чадварын туршилтыг хийхдээтэжээлийн хэлхээ холбосон шийнийн үзүүрийн эсрэг талын үзүүрийг найдвартайзалгах ба залгаасын хөндлөн огтлол нь туршилтад орж буй шийнийнхтэй ижилбуюу дүйцсэн хөндлөн огтлолтой байх ёстой.

Бүлэг хэлхээний хамгаалах тоноглолууд салгаатай байна. Самбарыг гурван фазынтурших хэлхээнд холбохын өмнө турших тоноглол нь самбарт 10кА хүртэл (3 фазын үйлчлэгч утгуудын) гүйдэл өгч болохуйц тохируулагдсан байна.

Самбарыг турших хэлхээнд холбож буй дамжуулагч утас нь тусгаарлах бүрээстэйбайна. Хөндлөн огтлол нь туршилтад орж буй шийнтэй ижил буюу дүйцсэнхөндлөн огтлолтой байна. Эдгээр дамжуулагч утсыг оруулгын тоноглолын хавчаарэсвэл хэрэв оруулгын тоноглол байхгүй бол самбарын оруулгын хавчаар руу шуудхолбоно. Самбарыг холбосны дараагаар турших хэлхээний гүйдлийн утга ньтурших хэлхээ тохируулах үед тогтоосон утгатай ижил буюу ойролцоо байх ёстой. Самбараар гүйдэл гүйх хугацаа, оруулган дээр хамгаалах тоноглол байхгүйтохиолдолд – 0,2 секунд, хамгаалах тоноглолтой бол – тоноглол тасрах хүртэлгүйлгэнэ. Богино залгааны гүйдлийн үйлчлэлийг шийн дээр нэг удаа туршина.

Хэрэв туршилтын дараа шийн дээр ямар нэгэн деформац үүсээгүй, агаарынзавсар ба нэвчилтийн замын урт зэрэг нь 6.8.3-д заасан утгаас багасаагүй, түүнчлэн шийн ба бусад гүйдэл дамжуулагч хэсгүүдийг бэхэлсэн тулгуурынхөндийрүүлэгчид эвдрэл, гэмтэл, цууралт байхгүй ба тусгаарлах элементүүдийнцахилгаан бат бөх чанар муудаагүй тохиолдолд туршилтын үр дүнг хангалттайболсонд тооцно.

Оруулгын тоноглол нь туршилтын дараа цаашдын хэвийн ажиллагаанд саадболохуйц эвдрэл гэмтэлгүй байх ёстой. Турших хэлхээнд холбосон шийн болонбусад тусгаарлах бүрээсгүй дамжуулах хэсгүүд дээрхи халалтын температур200оC-ээс хэтэрч болохгүй. Поливинилхлорид тусгаарлах бүрээстэй дамжуулагчдээр энэ утга 160оС-ээс хэтэрч болохгүй.

10.26. Самбарын хаяглалтыг техникийн баримт бичигтэй тулгах замаар шалгана. Агуулга нь тухайн төрлийн самбартай тохирсон байх ёстой.

10.27. Найдвартай байдлын туршилтыг тухайн самбарын техникийн нөхцөлдзаасны дагуу хийж гүйцэтгэнэ.

10.28. Гадаад орчны цаг уурын хүчин зүйлсийн нөлөөллийн туршилтыг харгалзахцаг уурын нөхцөлд зохицсон хийцтэй самбарын техникийн нөхцлөөр тогтооно.

Page 24: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

24

Цаг уурын нөхцлийн туршилтын дараа самбарын хөндийрүүлгийн эсэргүүцэл 1МОм-оос багагүй байна.

10.29. Гадаад орчны механик хүчин зүйлийн нөлөөллийн туршилтыг тухайнсамбарын техникийн нөхцлөөр тогтооно.

10.30. Ашиглалтын баримт бичгийг хянахдаа тухайн самбарт тогтоосон техникийннөхцөл, тогтоосон дэс дарааллаар батлагдсан бусад дүрэм журмыг баримтлах батүүний бөглөлт бүрэн зөв хийсэн эсэхийг 6.10.2 зүйлийн дагуу тухайн төрлийнсамбарт шалгана.

10.31. 6.12-т заасны дагуу самбарыг иж бүрдсэн эсэхийг шалгахдаа тухайнсамбарын техникийн нөхцөлд заасан шаардлагуудыг баримтална.

10.32. Самбарын хадгалалт, баглаа боодлыг үзлэг хийж шалгана.

11. Тээвэрлэлт ба хадгалалт

11.1. Самбарыг тээвэрлэх, хадгалах нөхцөл нь MNS IEC 439-1:2001-ийн 6.1-дзааснаас өөр байх тохиолдолд үйлдвэрлэгч захиалагчийн хооронд тусгай хэлцэлбайгуулах ёстой.

11.2. Тусгайлсан нөхцөл заагаагүй тохиолдолд тээвэрлэлт, хадгалалтынтемпературын хэмжээ -25оС-ээс +55оС-ийн хооронд байх ба 24 цагаас хэтрэхгүйхугацаанд +70оС хүрэхийг зөвшөөрнө.

11.3. Самбар нь ажиллаагүй байхдаа онцгой хүйтэн буюу онцгой халуун нөхцөлдхадгалагдаж байснаас шалтгаалан засагдахааргүй гэмтэл авах ёсгүй бөгөөд дараань хэвийн нөхцөлд ажилладаг байх ёстой.

12. Ашиглалтын заавар

12.1. Самбарын угсралт, ашиглалтыг үйлдвэрлэгч этгээдээс гаргасан ашиглалтынбичиг баримтыг үндэслэн гүйцэтгэх ба түүнчлэн “Цахилгаан байгууламжийн дүрэм” ба “Цахилгаан байгууламжийн ашиглалтын үед мөрдөх аюулгүй ажиллагааныдүрэм”, “Эрчим хүчний тоног төхөөрөмж, байгууламжийн техник ашиглалтындүрэм” ба бусад эрх бүхий газраас баталгаажуулсан баримт бичгийг удирдамжболгон ашиглана.

12.2. Самбарыг баглаж боох болон ашиглалтын явцад холбогдох стандарт, нормдүрмийн шаардлага хангасан гар багаж ашиглана.

13. Үйлдвэрлэгчийн баталгаа

13.1. Үйлдвэрлэгч нь самбарыг тээвэрлэлт, хадгалалт, ашиглалт угсралтыншаардлагыг хангасан тохиолдолд энэхүү стандартад нийцэж байгаа талаарбаталгаа гаргаж өгөх үүрэгтэй.

13.2. Ашиглалтын баталгаат хугацаа нь тусгайлан өөр хугацаа заагаагүйтохиолдолд ашиглалтад орсон өдрөөс эхлэн нэг жил байна.

ТӨГСӨВ.

Page 25: БД 43,102,07

MNS 5834 : 2008

25

А хавсралт(мэдээллийн)

Самбарын тэмдэглэгээний төрөл

Тодорхой цуврал самбарын тэмдэглэгээний төрөл бүтцийг энэхүү стандартындагуу тогтоох ба шинж чанараар нь ангилан ялгаж тэмдэглэхийг зөвлөж байна.

Самбарын үсгэн тэмдэглэгээнд үүрэг зориулалтыг нь тодотгосон тухайн самбарыннэр худалдааны тэмдэг хэрэглэж болно.

II ангиллын хамгаалалттай самбарын тэмдэглэгээний бүтцэд ром тоо II-ыгхэрэглэхийг зөвлөж байна.

Самбаруудыг дор дурдсан дарааллаар тэмдэглэнэ.1. Гар сэлгэн залгагчтай самбар – ГСЗС1- автомат таслууртай2- гал хамгаалууртай салгууртай

160, 250, 400, 630-сэлгэн залгагчийн хэвийн гүйдэл, А.УГ- угсарсан газрын товч нэр

Жишээ нь: ГСЗС1-160(УГ)

2. Хуваарилах самбар – ХС1- автомат таслууртай2- гал хамгаалууртай салгууртай

160, 250, 400, 630 ерөнхий автомат таслуур эсвэл гал хамгаалуурынхэвийн гүйдэл, А.

Жишээ нь: ХС1-160(УГ)

3. Давхарын нэгдсэн самбар (1-р бүдүүвч) – ДНСДавхарын нэгдсэн самбар (2-р бүдүүвч) – ДНСб2, 3, 4 – давхарын айлын тоо

Жишээ нь: ДНС-2 (УГ), ДНСб-3 (УГ)

4. Хувийн орон сууцны оролтын самбар – ХОСОСЖишээ нь: ХОСОС (УГ)

5. Ерөнхий оролтын самбар – ЕОС1- сэлгэн залгагчгүй2- сэлгэн залгагчтай

160- Ерөнõèé àâòîìàò òàñëóóðûí õýâèéí ã¿éäýë, À,Æèøýý íü: ÅÎÑ1-160 (ÓÃ), ÅÎÑ2-160 (ÓÃ).